uitvoeringskosten pensioenfondsen: het is niet wat het lijkt · ibi benchmark 17 79...
TRANSCRIPT
Uitvoeringskosten pensioenfondsen: het is niet wat het lijkt !
Kennissessie uitvoeringskosten
September 2018Eric Veldpaus
1. Transparantie van uitvoeringskosten 2018
2. Aanleiding transparantie uitvoeringskosten
3. De Aanbevelingen uitvoeringskosten
4. Keuzes en consequenties kostenniveau pensioenbeheer
5. Keuzes en consequenties kostenniveau vermogensbeheer
6. Beoordelen van de vermogensbeheerkosten
7. Genuanceerde wijze van rapporteren uitvoeringskosten
8. Recapitulatie
Bijlagen:
- 22 verplichte aanbevelingen
- Biografie Eric Veldpaus
- Publicaties Eric Veldpaus2
Agenda
1. Transparantie van uitvoeringskosten 2018
2. Aanleiding transparantie uitvoeringskosten
3. De Aanbevelingen uitvoeringskosten
4. Keuzes en consequenties kostenniveau pensioenbeheer
5. Keuzes en consequenties kostenniveau vermogensbeheer
6. Beoordelen van de vermogensbeheerkosten
7. Genuanceerde wijze van rapporteren uitvoeringskosten
8. Recapitulatie
© September 2018 3
Agenda
© September 2018 4
Pensioenfondsen in de media
Openbare gegevens DNB
© September 2018 5
Tabel 8.19 Jaargegevens individuele pensioenfondsen
Bedragen in duizenden euro's
Verkorte naam Administratieve
uitvoeringskosten per
deelnemer (in euro's)
Kosten vermogensbeheer als
percentage van het gemiddeld
belegd vermogen
Transactiekosten als
percentage van het
gemiddeld belegd vermogen
Abbott Nederland 639 0,29% 0,11%
ABN AMRO Bank 161 0,11% 0,06%
ABP 79 0,61% 0,06%
Accountancy 471 0,73% 0,17%
Achmea 428 0,24% 0,12%
AFM 770 0,67% 0,08%
Agrarische en Voedselvoorzieningshandel 115 0,39% 0,16%
AHOLD 109 0,27% 0,07%
Alliance 276 0,97% 0,06%
Allianz Nederland 577 0,11% 0,05%
ANWB P 389 0,49% 0,22%
Anw-fonds Ring Pon Holdings 55 1,17%
Aon Groep Nederland 386 0,26% 0,02%
APG Personeelspensioenfonds 486 0,82% 0,10%
APF 196 0,44% 0,12%
Apothekers 457 0,33% 0,19%
Publicatie Pensioen Pro (kosten)
© September 2018 6
Top 15 laagste VB kosten(bp)Top 15 hoogste VB kosten(bp)
LCP 2016
© September 2018 7
Financieel Dagblad
© September 2018 8
Top 15 laagste rendement (%)Top 15 hoogste rendement (%)
Publicatie Pensioen Pro (rendementen)
© September 2018 9
Publiceren kwartaalrendementen
© September 2018 10
• Transparantie leidt in zijn huidige vorm tot scorebordjournalistiek
• De lijsten zijn ongenuanceerd
• Er bestaan veel misverstanden door deze wijze van publiceren
• De huidige vorm van presenteren sluit niet aan bij de complexiteit van uitvoeringskosten en is niet in voordeel van pensioenfondsen
• Ook fiduciaire managers ten onrechte aangesproken op prestaties
• Draagt niet bij tot verbetering van reputatie van sector
Conclusie:
De wijze waarop prestaties worden gerapporteerd moet worden aangepast.
Nadelen van transparantie
© September 2018 11
1. Transparantie van uitvoeringskosten 2018
2. Aanleiding transparantie uitvoeringskosten
3. De Aanbevelingen uitvoeringskosten
4. Keuzes en consequenties kostenniveau pensioenbeheer
5. Keuzes en consequenties kostenniveau vermogensbeheer
6. Beoordelen van de vermogensbeheerkosten
7. Genuanceerde wijze van rapporteren uitvoeringskosten
8. Recapitulatie
© September 2018 12
Agenda
De start: rapport AFM (april 2011)
Veel pensioenfondsen
rapporteren niet alle
kosten
Bron: De Volkskrant 12 april 2011
Twist over duur pensioen;
Tweede Kamer op ramkoers met
pensioenfondsen over
transparantie van kosten
Bron: FD 13 april 2011
4 bevindingen
© September 2018 13
1. Kosten hebben grote invloed op pensioen
2. Kosten pensioenfondsen gelijke omvang verschillen sterk
3. Vooral kleine en middelgrote fondsen kosten besparen door schaalvoordelen en vereenvoudiging regeling
4. Veel pensioenfondsen rapporteren niet alle kosten
➔Tweede kamer reageert met open briefVerborgen
kosten
Trans-
parant
(EUR) (EUR)
Bruto rendement 250
Kosten (transactie etc.) 50
200 200
Gefactureerde kosten 15 15
Netto rendement 185 185
Totale kosten 15 65
De 4 bevindingen
© September 2018 14
Driehoek risico, rendement en kosten
Kosten
Citaten in rapport van AFM:
• Kosteninzicht is nodig om rendementen en risico’s in hun onderlinge samenhang te beoordelen;
• Beleggingskosten altijd in relatie bezien met de belegging zelf, de rol daarvan binnen gehele portefeuille en het rendement.
Rende-ment
Risico
© September 2018 15
1. Transparantie van uitvoeringskosten 2018
2. Aanleiding transparantie uitvoeringskosten
3. De Aanbevelingen uitvoeringskosten
4. Keuzes en consequenties kostenniveau pensioenbeheer
5. Keuzes en consequenties kostenniveau vermogensbeheer
6. Beoordelen van de vermogensbeheerkosten
7. Genuanceerde wijze van rapporteren uitvoeringskosten
8. Recapitulatie
© September 2018 16
Agenda
• Pensioenfederatie kiest voor zelfregulering
• Werkgroep opgericht, onderdeel van commissie verslaggeving en uitvoeringskosten
• Overleg met vertegenwoordigers van pensioenfondsen en uitvoeringsorganisaties
• In een vroegtijdig stadium ook overleg met:• De Nederlandse beroepsvereniging voor accountants (NBA)
• De Nederlandsche Bank (DNB)
• Autoriteit Financiële Markten (AFM)
• Dutch Fund and Asset Management Association (DUFAS)
• Overleg met relevante vermogensbeheerders op gebied van hedge fondsen, private equity
Heeft veel tijd gekost maar heeft wel geleid tot verkrijgen draagvlak
© September 2018 17
Totstandkoming Aanbevelingen
November 2011 Maart 2012 Oktober 2013
De rol van de Pensioenfederatie
Juni 2016
© September 2018 18
Wettelijk verplicht: 3 kengetallen
• Rapporteer de kosten van pensioenbeheer in euro per deelnemer. Het aantal deelnemers is de som van het aantal actieve deelnemers en gepensioneerden.
• Rapporteer de kosten van het vermogensbeheer in % van het gemiddeld belegd vermogen. Bekijk deze kosten ook in relatie tot:
• de gekozen beleggingsmix en de bijbehorende benchmarkkosten;
• het rendement over een langere termijn, ook in relatie tot het bijbehorende benchmarkrendement.
• Rapporteer separaat (eventueel geschatte) transactiekosten in % van het gemiddeld belegd vermogen.
19© September 2018
Kostennorm voor vermogensbeheerkosten
Aanbevelingen als normenkader
20
“Alle Aanbevelingen vallen onder het comply-or-explain principe tenzij wet-en regelgeving een aanbeveling dwingend voorschrijft, zoals de drie ken-getallen die gerapporteerd moeten worden”.Pag. 8 Aanbevelingen uitvoeringskosten
“De aanbevelingen zijn vetgedrukt. Indien een pensioenfonds ervoor kiest om af te wijken van een aanbeveling, neemt het pensioenfonds in het jaarverslag een toelichting op over de reden van afwijking. De redenen kunnen divers zijn, zoals het alleen tegen onevenredige kosten kunnen verkrijgen van informatie”. Pag. 8 Aanbevelingen uitvoeringskosten
De aanbevelingen (22 aanbevelingen) die onder comply-or-explain vallen zijn vetgedrukt. Pag. 8 Aanbevelingen uitvoeringskosten. © September 2018
• Transparantie belangrijk thema
• Nederland op veel onderwerpen voorloper
• Nederlandse initiatief wordt internationaal gevolgd en overgenomen
• Veel initiatieven in internationale pensioensector:• International Transparency Task Force
• EIOPA Cost en past performance group
• FCA Verenigd Koninkrijk
• Internationale vermogensbeheerders kosten transparant (researchfee)
• Maar ook maatschappelijke organisaties (ziekenhuizen, scholen)
Kosten (inter)nationaal
© September 2018 21
1. Transparantie van uitvoeringskosten 2018
2. Aanleiding transparantie uitvoeringskosten
3. De Aanbevelingen uitvoeringskosten
4. Keuzes en consequenties kostenniveau pensioenbeheer
5. Keuzes en consequenties kostenniveau vermogensbeheer
6. Beoordelen van de vermogensbeheerkosten
7. Genuanceerde wijze van rapporteren uitvoeringskosten
8. Recapitulatie
© September 2018 22
Agenda
Te beïnvloeden
1. “Eigen” pensioenfonds
2. Serviceniveau pensioenadministratie
3. Complexiteit pensioenregeling
4. Wel of niet herverzekeren
5. Uitvoering wel of niet uitbesteden (incl. mate van automatisering)
6. Governance structuur
Keuzes pensioenbeheer
23© September 2018
Buiten invloedsfeer
1. Schaalgrootte
2. Aantal verbonden werkgevers
3. Verschil OPF – BPF – BRF
4. Deelnemerssamenstelling
5. Mutatiegraad
6. Toenemende regeldruk en kosten van toezicht
Pensioenbeheer
24© September 2018
Voor kostendrijvers indices ontwikkeld
• Brengen kosten voor pensioenbeheer en vermogensbeheer in relatie tot onderliggende activiteit
• Gemiddelde van het universum is 100
• Index hoger dan 100 dan scoort fonds hoger dan gemiddeld
• Aparte kostendrijvers voor pensioen- en vermogensbeheer
• Indices op basis van kwalitatieve gegevens (pensioenbeheer) of rekenkundig bepaald (vermogensbeheer)
25© September 2018
Wat bepaalt omvang pensioen-beheerkosten?
1. Aard en type pensioenfonds (indeling peergroep aard)
2. Service (IBI Service Index)
3. Complexiteit pensioenregeling (IBI Complexiteits Index)
4. Samenstelling deelnemers (IBI Slapers Index)
5. Mate van automatisering (IBI Automatiserings Index)
6. Schaalvoordelen (indeling peergroep omvang)
7. (doorbelasting van algemene kosten aan vermogensbeheer)
26© September 2018
1. Transparantie van uitvoeringskosten ongenuanceerd
2. Aanleiding transparantie uitvoeringskosten
3. De Aanbevelingen uitvoeringskosten
4. Keuzes en consequenties kostenniveau pensioenbeheer
5. Keuzes en consequenties kostenniveau vermogensbeheer
6. Beoordelen van de vermogensbeheerkosten
7. Genuanceerde wijze van rapporteren uitvoeringskosten
8. Recapitulatie
© September 2018 27
Agenda
Te beïnvloeden
1. Beleggingsstrategie (beleggingscategorie)
2. Actief of passief beleggen
3. Intern beheer of uitbesteed
4. Direct via mandaat of indirect via beleggingsfondsen/ FOF
5. Type instrumenten, mate van gebruik van derivaten
➔Keuzes vaak voor groot deel verwoord in investment beliefs
➔Keuze heeft direct invloed op vermogensbeheerkosten
Keuzes vermogensbeheer:
28© September 2018
• Formuleren doelstelling van het fonds (ambitie)
• Opstellen van een asset-liability studie
• Houdt rekening met gewenst risico van het fonds
• Geeft een middellang termijn beleggingsplan met o.a. normwegingen beleggingscategorieën
• Hiervan afgeleid het jaarlijks beleggingsplan:➢ Asset allocatie naar verschillende beleggingscategorieen
➢ Verwacht rendement en verwacht kostenniveau
➢ Implementatiestijl (actief/passief, vorm)
➢ Afdekking renterisico en valutarisico
• Uitvoering door de fiduciair
© September 2018 29
Beleggingsstrategie
Buiten invloedsfeer
1. Schaalgrootte;
2. Beschikbaarheid beleggingstitels;
3. Aandeel korte termijn verplichtingen;
4. Beleggingskeuzes van deelnemers binnen individueel DC
Vermogensbeheer
30© September 2018
Vijf aspecten van vermogensbeheer
1. Beleggings-mix IBI Asset Allocatie Index
2. Actieve/passieve beleggingsstijl IBI Alpha Index
3. Door derden of zelf beheerd
4. Direct of via indirecte belegging IBI Implementatie Index
(fund-of-funds)
5. Schaalvoordelen Indeling peergroep omvang
➔ De bovenstaande kostendrijvers bepalen in belangrijke mate de
totale omvang van de kosten vermogensbeheer.
31© September 2018
Pf. A Pf B.
IBI Benchmark 17 79
Vermogensbeheerkosten (in bps) 22 70
• Aandelen 35% 50%
• Vastrentende waarden 60% 30%
• Alternatieve beleggingen 5% 20%
Netto rendement verslagjaar (in bps.) 500 1.000
Gemiddeld netto rendement afgelopen 3 jaar (in bps.) 300 900
IBI Asset Allocatie Index 85 125
IBI Alpha Index 15 110
IBI Implementatie Index 115 85© September 2018 32
Asset allocatie
Waarvan prestatie gerelateerde vergoedingen 0 20
Waarvan excess rendement 0 100
Waarvan excess rendement 10 250
Houdt rekening met verschil in asset allocaties tussen pensioenfondsen;
Pf. A Pf B.
Vermogensbeheerkosten (in bps) 22 70
Aandelen 35% 50%
Vastrentende waarden 60% 30%
Alternatieve beleggingen 5% 20%
Netto rendement verslagjaar (in bps.) 500 1.000
ndement afgelopen 3 jaar (in bps.) 300 900
IBI Asset Allocatie Index 85 125
IBI Alpha Index 15 110
IBI Implementatie Index 115 85
© September 2018 33
Mate van actief / passief beheer
Waarvan prestatie gerelateerde vergoedingen 0 20
Waarvan excess rendement 0 100
Houdt rekening met verschil in actief en passief beheer tussen pensioenfondsen
Pf. A Pf B.
IBI Benchmark (benchmarkkosten) 17 79
Vermogensbeheerkosten (in bps) 22 70
• Mandaten 35% 60%
• Beleggingsfondsen 60% 20%
• Fund of funds 5% 20%
Netto rendement verslagjaar (in bps.) 500 1.000
IBI Asset Allocatie Index 85 125
IBI Alpha Index 15 110
IBI Implementatie Index 115 85
© September 2018 34
Wijze van implementatie
Waarvan prestatie gerelateerde vergoedingen 0 20
Waarvan excess rendement 0 100
Houdt rekening met verschil in kosten vanwege beleggen in mandaten, beleggingsfondsen en FOF fondsen
1. Transparantie van uitvoeringskosten 2018
2. Aanleiding transparantie uitvoeringskosten
3. De Aanbevelingen uitvoeringskosten
4. Keuzes en consequenties kostenniveau pensioenbeheer
5. Keuzes en consequenties kostenniveau vermogensbeheer
6. Beoordelen van de vermogensbeheerkosten
7. Genuanceerde wijze van rapporteren uitvoeringskosten
8. Recapitulatie
© September 2018 35
Agenda
• Het bestuur van pensioenfonds is verantwoordelijk voor uitvoeringskosten
• Doelstellingen kosten formuleren
• Rekening houden met kostenbepalende factoren:➢ asset-mix en implementatiestijl bij vermogensbeheer
➢ complexiteit en service niveau bij pensioenadministratie
• Door Pensioenfederatie in Aanbevelingen uitvoeringskostenverplichting opgenomen kosten in perspectief te zetten door middel van benchmarking (benchmarkkosten)
36© September 2018
Beoordelen kosten
Waarom benchmarking?
37© September 2018
1.3.2. BenchmarkingPensioenfondsen dienen hun kosten in perspectief te zetten door middel van benchmarking. Een benchmarkcijfer is de meest eenvoudige wijze waarop de kosten in context kunnen worden gezet, waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke kenmerken van het pensioenfonds en het beleggingsbeleid.
Pag. 15 Aanbevelingen uitvoeringskosten
Vanwege uniforme meet-en rapportagesystemen nu mogelijk benchmarking te verrichten
Pagina 15 “Kijken in de Spiegel. Mei 2013
5. Maak periodiek gebruik van andere, meer geavanceerde kostenbenchmarks
Pagina 4 AFM Vermogensbeheer en transactiekosten pensioenfondsen in beeld. Mei 2015
Benchmarking volgens Aanbevelingen
38
1.3.2. BenchmarkingPensioenfondsen dienen hun kosten in perspectief te zetten door middel van benchmarking. Een benchmarkcijfer is de meest eenvoudige wijze waarop de kosten in context kunnen worden gezet, waarbij rekening wordt gehouden met de specifieke kenmerken van het pensioenfonds en het beleggingsbeleid.
Pag. 15 Aanbevelingen uitvoeringskosten
Aanbeveling 2Bekijk deze kosten ook in relatie tot: • het gekozen beleggingsbeleid en de bijbehorende benchmarkkosten; • het rendement over een langere termijn, ook in relatie tot het bijbehorende benchmarkrendement.
Pag. 12 Aanbevelingen uitvoeringskosten
Relevante kenmerken bij benchmarking voor kosten van pensioenbeheer zijn onder meer de verschillende serviceniveaus, het aantal regelingen en de complexiteit van die regelingen, de hoeveelheid waardeoverdrachten en de communicatiestrategie.
Voor benchmarking van de kosten van vermogensbeheer is van belang wat de beleggingsmix is op het niveau van de te onder-scheidenbeleggingscategorieën, wat de rendementen zijn behorend bij deze beleggingscategorieën, de samenstelling van de kosten en hetgebruik van dezelfde kostendefinities.
Voor benchmarking kan gebruik gemaakt worden van verschillende marktpartijen die een benchmark aanbieden. Deze partijen vergelijken de kosten en rendementen van een deelnemend pensioenfonds met die van een vergelijkingsgroep en brengen hierover rapportages uit
© September 2018
Eisen aan benchmarking
• Onafhankelijk
• Beschikbaar stellen van vertrouwelijke gegevens
• Gegevens uniform, herkenbaar en controleerbaar
• (samenwerking met universiteiten)
39© September 2018
• Aanleiding voor introductie van Nederlandse benchmark is specifiekewettelijke kader van toepassing voor Nederlandse pensioenfondsen eneisen die dit met zich mee brengt en roep om volledige transparantieuitvoeringskosten.
• Verschillende definities voor verschillende beleggingscategorieën
• (internationale) rendementen en de invloed van vreemde valuta op het rendement
• Invloed van rente hedge strategie op het rendement
• Definitie van uitvoeringskosten
• Nyenrode Business Universiteit en Novarca zijn partner
• IBI Benchmarking rapportage mede tot stand gekomen door intensievesamenwerking met een zestal pensioenfondsen; de IBI klankbordgroep
• Bij start IBI Klankbordgroep bestaande uit: PFZW, Pensioenfonds TNO,PNO Media, PME, Pensioenfonds Randstad en Pensioenfonds Vervoer
• Samen met Klankbordgroep uitgangspunten geformuleerd ➔ belangrijkdoel is dat alle pensioenfondsen mee doen in belang van pensioensector
• Op deze wijze borgen dat (minimaal) relevante informatie in rapport
40© September 2018
Totstandkoming IBI
IBI legt dit uit door prestaties en kosten te relateren, te attribueren en te indiceren
• IBI doet dit binnen groot Nederlands universum o.b.v. Nederlandse algemene deler
• IBI levert bouwstenen die evenwichtige vergelijking maken tussen Nederlandse fondsen (grooten klein) mogelijk maakt
• IBI levert een specificatie van rendement, verdeeld in rendement activamix, exces rendement enrendement uit afdekken van valuta en rente; objectieve vergelijking is hierdoor mogelijk
• IBI relateert prestaties aan uitvoeringskosten met behulp van spingrafieken
• IBI levert via indices bouwstenen aan bestuur die kosten inzichtelijk maken in verhouding totkostendrijvers
• IBI levert kengetallen voor transparantie en kwaliteit gerapporteerde vermogensbeheer- enpensioenbeheerkosten
• IBI rapporteert volledig in lijn met de Aanbevelingen inclusief de waaronder de noodzakelijkebenchmarkkosten (=IBI Benchmark)
• IBI sluit aan bij cijfers en kengetallen zoals gepubliceerd in jaarverslagen en toezichthouders
• IBI levert tools aan bestuur, Raad van Toezicht, uitvoerders om zichzelf nader te verklaren aanbelanghebbenden en consultants via onafhankelijk platform!
• IBI levert aandachtsgebieden voor bestuur
• IBI levert de benchmarkkosten (onafhankelijke kostennorm)
41© September 2018
Waarom IBI?
Pf. A Pf B.
Gemiddelde vermogensbeheerkosten sector : 53 bps
IBI Benchmark 17 79
Vermogensbeheerkosten (in bps) 22 70
• Aandelen 35% 50% ntafgelopen 3 jaar (in bps.) 300 900
IBI Asset Allocatie Index 85 125
IBI Alpha Index 15 110
IBI Impleme Index 115 85
© September 2018 42
Gemiddelde vermogensbeheerkosten als referentie onjuist
Waarvan prestatie gerelateerde vergoedingen 0 20
Waarvan excess rendement 0 100
Pf. A Pf B.
Gemiddelde vermogensbeheerkosten sector : 53 bps
IBI Benchmark (benchmarkkosten ofwel kostennorm) 17 79
Vermogensbeheerkosten (in bps) 22 70
• Aandelen 35% 50%
• Vastrentende waarden 60% 30%
• Alternatieve beleggingen 5% 20%
Netto rendement verslagjaar (in bps.) 500 1.0tto ntafgelopen 3 jaar (in bps.) 300 900
IBI Asset Allocatie Index 85 125
115 85
© September 2018 43
IBI Benchmark de juiste referentie
Waarvan prestatie gerelateerde vergoedingen 0 20
Inzicht en overzicht
• Bestuur krijgt inzicht en overzicht in uitvoeringskosten van fonds tov
vergelijkbare pensioenfondsen;
• Bestuur krijgt inzicht in verband tussen kostenniveau en gemaakte
keuzes door bestuur pensioenfonds (investment beliefs);
• IBI levert aandachtsgebieden voor bestuur van pensioenfonds. Waar
nodig kan bestuur maatregelen treffen (aanpassen beleid /
kostenoptimalisatie).
Communicatie
• Uitkomsten rapporteren in jaarverslag;
• Het rapport bevat informatie over uitvoeringskosten waarmee voldaan
wordt aan Wet Pensioencommunicatie.
44© September 2018
Wat kan bestuur met benchmarking?
Verantwoording afleggen aan Raad van Toezicht
• Raad van Toezicht (indien aanwezig) kan rapportage gebruiken voor
beoordelen van uitvoeringskosten;
• Toezien follow-up aandachtsgebieden rapportage.
Consultants, accountants, actuarissen
• Input noodzakelijk zodat voldaan wordt aan Aanbevelingen
• Vaststellen volledigheid en juistheid van rapportages door pensioen-
fondsen (bijvoorbeeld de IBI Transparantie Index).
Uitvoeringsorganisaties
• Startpunt voor gesprekken over uitvoeringskosten;
• Issues mbt mate van transparantie oppakken.
45© September 2018
Wat kan het bestuur nog meer met het rapport?
46© September 2018
KPMG visiedocument
Transparantie en benchmarking
• Opname van spingrafieken in jaarverslag waardoor alle aspecten bij het
beoordelen van prestaties worden meegenomen ➔ nuancering van
kostenniveau en dus minder vragen
• Enkele pensioenfondsen nieuwe contracten pensioenbeheer afgesloten
➔ lagere kosten;
• Heronderhandelen contracten vermogensbeheer waardoor lagere
managementfees, bewaarloon en kosten fiduciair beheer
• Binnen het fonds keurig op niveau van rendementbenchmarks maar in
vergelijking met peergroep beduidend lager rendement ➔ selectie
nieuwe managers met hoger rendement en dus beter rendement
47© September 2018
Praktijkcases
1. Transparantie van uitvoeringskosten 2018
2. Aanleiding transparantie uitvoeringskosten
3. De Aanbevelingen uitvoeringskosten
4. Keuzes en consequenties kostenniveau pensioenbeheer
5. Keuzes en consequenties kostenniveau vermogensbeheer
6. Beoordelen van de vermogensbeheerkosten
7. Genuanceerde wijze van rapporteren uitvoeringskosten
8. Recapitulatie
© September 2018 48
Agenda
Vermogensbeheer in context
Benchmarkkosten = normkosten
Overschrijding normkosten
© September 2018 49
Pensioenbeheer in context
Kosten in samenhang met
de prestaties
© September 2018 50
Uitgave juni 2018
Financial Investigator
© September 2018 51
Verantwoording in jaarrekening(Pf Provisum 2017)
© September 2018 52
Verantwoording in jaarrekening(Pf Provisum 2017)
© September 2018 53
Verantwoording in jaarrekening(Pf Provisum 2017)
© September 2018 54
Verantwoording in jaarrekening
© September 2018 55
PensioenfondsRandstad 2017
(pag 46)
• Prestaties en afgeleid kostenniveaus bepaald door bestuur en sociale partners
• Bestuur pensioenfonds verantwoordelijk voor uitvoeringskosten
• Door Pensioenfederatie eenduidige methodiek ontwikkeld voor berekenen uitvoeringskosten
• Drie kostenratio’s wettelijk verplicht
• Met IBI Benchmarking kostenniveaus in relatie met prestaties
• Benchmarken in Nederland niet meer vrijblijvend (normkosten)
• Bij benchmarking, rekening houden met lokale wet- en regelgeving
• Door transparantie en benchmarking, kostenverlagingen gerealiseerd
• Transparantie internationaal op agenda, ontkomen er niet aan
• Transparantie heeft geleid tot scorebordjournalistiek in Nederland
Recapitulatie
© September 2018 56
57© September 2018
Eric Veldpaus
+31 20 208 8507
+31 6 4447 7921
Institutional Benchmarking Instituut
Keizersgracht 241
1026 EA Amsterdam
Netherlands
P +31 20 208 8555
F +31 20 208 8525
www.institutionalbenchmarking.org
Editie 2016 bevat 22 Aanbevelingen
58
1. Het kengetal voor kosten van vermogensbeheer wordt gepresenteerd als een percentage mettwee decimalen.
2. Bekijk deze kosten ook in relatie tot:• het gekozen beleggingsbeleid en de bijbehorende benchmarkkosten;• het rendement over een langere termijn, ook in relatie tot het bijbehorende
benchmarkrendement.3. Het kengetal voor transactiekosten wordt gepresenteerd als een percentage met twee decimalen.4. Informatie over de hoogte van de uitvoeringskosten gaat vergezeld van informatie over de
relevante beleidskeuzes.5. Deelnemers moeten kunnen beschikken over informatie op hoofdlijnen over uitvoeringskosten.6. De aard van de dienstverlening leidt tot kostenverschillen. Het pensioenfonds licht dat toe in het
bestuursverslag (als onderdeel van de pensioenbeheerkosten)7. Bij het transparant maken van kosten worden kosten niet gesaldeerd met opbrengsten. Een van de
fundamentele uitgangspunten is dat de kosten separaat gerapporteerd worden.8. Indien een pensioenfonds belegt middels beleggingsfondsen worden de kosten van vermogens-
beheer en transactiekosten van die beleggingsfondsen meegenomen in de totale kosten.9. Opbrengsten en kosten worden toegerekend aan de periode waarop ze betrekking hebben,
waarbij op passende wijze de kosten worden verantwoord in dezelfde periode als de samen-hangende opbrengsten.
10. Eénmalige kosten worden meegenomen in de berekening van kosten.11. Eénmalige kosten worden toegelicht in het bestuursverslag.
© September 2018
59
12. Pensioenfondsen rapporteren de kosten transparant overeenkomstig deze Aanbevelingen metdaarbij een toelichting op de gehanteerde grondslagen. Wanneer het inzicht in de kosten nogniet volledig is of omwille van bijvoorbeeld bestaande contractuele bepalingen nog niet mogelijk,wordt een schatting van de kosten alsmede een toelichting in het verslag met betrekking tot dekosten opgenomen.
13. De kostprijsverhogende belastingen worden meegenomen als kosten in de categorie waar dezebelastingen op drukken, dus de btw op vermogensbeheerkosten als vermogensbeheerkostenenzovoort.
14. Belastingen op rendement worden niet als kosten meegeteld, omdat dit geen kostprijs-verhogende heffingen zijn.
15. Alle kosten worden gepresenteerd in euro ‘s.16. Alle kosten worden meegenomen bij de bepaling van de kosten pensioenbeheer. Als een
materieel deel van de kosten voor pensioenbeheer blijvend niet ten laste van het pensioenfondskomt omdat dit door de werkgever(s) gedragen wordt, worden deze kosten toch meegenomen inde bepaling van de kosten pensioenbeheer ter bevordering van de vergelijkbaarheid met anderepensioenfondsen. In het geval deze kosten niet meegenomen worden en wel materieel zijn voorhet inzicht in de kosten, worden deze kosten separaat toegelicht in het jaarverslag.
17. Pensioenfondsen maken zelf een toerekening van algemene kosten naar pensioenbeheer- envermogensbeheerkosten, en onderbouwen deze schatting. De onderbouwing van de schattingwordt in het jaarverslag toegelicht.
Editie 2016 bevat 22 Aanbevelingen (2)
© September 2018
Editie 2016 bevat 22 Aanbevelingen (3)
60
18. De kosten van pensioenbeheer worden gedeeld door het aantal actieve deelnemers engepensioneerden.
19. De aantallen actieve deelnemers en gepensioneerden die samen het totaal vormen in denoemer zijn gelijk aan de gegevens die in jaarstaat J701 aan DNB worden gerapporteerd. Dooraan te sluiten bij de definitie van DNB worden dubbeltellingen zoveel mogelijk voorkomen.
20. Het hanteren van het look through-principe betekent dat alle kosten van vermogensbeheer vanalle lagen inzichtelijk moeten worden gemaakt.
21. Bij een direct aan de beursgenoteerde belegging zijn de managementkosten geïntegreerd in debeurskoers. Vanwege het onlosmakelijk verbonden zijn met de winst- en verliesrekening van debeursgenoteerde entiteit, zijn deze kosten niet aangemerkt als kosten van vermogensbeheer enworden deze niet opgenomen.
22. Het gemiddeld beheerd vermogen (AuM) wordt berekend op basis van de ultimo maandstanden:Gemiddeld beheerd vermogen = (0,5 * dec + jan + feb +…..0,5*dec) / 12
© September 2018
Eric Veldpaus RA (1963) is oprichter en directeur van het onafhankelijk Institutioneel Benchmarking Instituut. Daarnaast is hijdirecteur strategie bij Novarca Groep en gastdocent op Nyenrode Business Universiteit op het gebied van kostentransparantie. Ericis lid van de Expert Group on Costs and Past performance van EIOPA en van de werkgroep international best practice, onderdeelvan het Transparency Task Force, een initiatief vanuit Groot Brittannië.
Veldpaus is afgestudeerd registeraccountant en heeft diverse executive programmes gevolgd bij IMD in Lausanne, Insead in Parijsen Kellogg School of Management in Chicago. Hij is ruim 30 jaar werkzaam in vermogensbeheer in verschillende functies waarbijkosten en kostentransparantie de rode draad zijn. Hiervoor was hij als manager business control en uiteindelijk als businessstrategist 11 jaar werkzaam bij pensioenfonds ABP (later APG). Als manager business control was hij o.a. verantwoordelijk voor hetrapporteren van de jaarrekening van ABP vermogensbeheer alsmede de rapportages aan de Toezichthouders. Voor ABP was hij alsmanager back-office 6 jaar werkzaam bij Robeco en in die rol ook verantwoordelijk voor de jaarrekeningen, cliëntrapportages enToezichthouders rapportages. Hij begon zijn carrière in 1984 bij PWC met PFZW als een van zijn belangrijkste cliënten.
Veldpaus is de sterke aandacht die kosten van pensioenfondsen de afgelopen jaren heeft gekregen zeer toegedaan. In zijnverschillende rollen heeft hij zich nadrukkelijk bezig gehouden met kosten van vermogensbeheer en kostentransparantie. Toen hijbetrokken raakte bij het onderzoek van AFM in 2011 heeft hij zich sindsdien uitsluitend nog met dit onderwerp bezig gehouden. Zois Veldpaus samensteller van de eerste drie edities van de “Aanbevelingen uitvoeringskosten” zoals die zijn uitgegeven door deNederlandse Pensioenfederatie. Voor het verkrijgen van draagvlak heeft Veldpaus veelvuldig gesproken met pensioenfondsen,vermogensbeheerders, accountants en adviseurs. Op verzoek van pensioenfondsen heeft hij samen met Nyenrode BusinessUniversiteit en een zestal pensioenfondsen het onafhankelijke IBI Benchmarking ontwikkeld.
In de afgelopen jaren heeft Veldpaus diverse artikelen gepubliceerd over kostentransparantie in diverse vakbladen zoals IPE en deFinancial Investigator waaronder in 2013 “Op naar de volgende noodzakelijke stap in kostentransparantie: UDOCAM” en in 2014“Naar een model om appels met appels te vergelijken”, 2015: Geacht bestuurder: benchmarkt u de prestaties van uwpensioenfonds? en “Evaluatie van alle beleggingsbeslissingen” in 2017. Samen met KPMG is een visiedocument opgesteld over deIBI Benchmarking, uitgebracht in maart 2018.
Vanwege de rol van Veldpaus in de ontwikkeling van kostentransparantie in Nederland en de voorbeeldrol die Nederlandinternationaal vervult, is hij regelmatig gastspreker op internationale seminars op het gebied van kostentransparantie waaronderRome, San Francisco, Madrid, Lissabon, Brussel, San Diego, Londen en Kopenhagen. Veldpaus was lid van het Global AdvisoryCommittee van CEM. Hij is ook betrokken bij internationale opdrachten voor verschillende toezichthouders op het gebied vankostentransparantie.
Biografie Eric Veldpaus
61
• Auteur van de “Aanbevelingen uitvoeringskosten pensioenfondsen,” onderdeel vermogensbeheer ten behoeve van de Pensioenfederatie, publicatie november 2011;
• Auteur van de “Nadere uitwerking kosten vermogensbeheer” publicatie maart 2012;
• Medeauteur artikel “Pensioenfederatie geeft Aanbevelingen Uitvoeringskosten uit”, Pensioenmagazine april 2012;
• Auteur van “Kostentransparantie bij pensioenfondsen: de huidige status”, Het Verzekerings-Archief, Jaargang 89, 4e kwartaal 2012;
• IPE December 2012 / January 2013 “Five questions” rubriek;
• Financial Investigator, “Op naar de volgende noodzakelijke stap in kostentransparantie: UDOCAM”, voorjaar 2013;
• Auteur van de Aanbevelingen Uitvoeringskosten 2013 - Nadere uitwerking kosten vermogensbeheer, herziene versie met aanvullingen, oktober 2013;
• Financial Investigator, “Naar een model om appels met appels te vergelijken”, voorjaar 2014;
• VBA Beleggingsprofessionals JOURNAAL, “Optimalisatievermogensbeheerkosten in plaats van kostenminimalisatie”, voorjaar 2015;
• Financial Investigator, “Geacht bestuurder: benchmarkt u de prestaties van uw fonds?”, najaar 2015;
• Kostentransparenz im institutionellen Asset Management, najaar 2016;
• Financial Investigator, “Evaluatie van alle beleggingsbeslissingen van pensioenfondsen”, voorjaar 2017
• Deloitte Magazine Pensioen, “De nieuwe wijze van rapporteren voor pensioenfondsen”, zomer 2017;
• BBC Radio, interview, januari 2018;
• Visiedocument KPMG: “Meer halen uit benchmarkrapportages”, maart 2018;
• Financial Investigator, Hoe leg je de relaties tussen uitvoeringskosten en prestaties?, zomer 2018
• Bijdragen aan publicaties van Pensioen Pro, Fondsnieuws en aan tijdschriften van diverse organisaties zoals Achmea en BMO.
Publicaties Eric Veldpaus
62