uşak terakkii ziraat aŞ
DESCRIPTION
Uşak Terakkii Ziraat AŞTRANSCRIPT
-
Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketi
1928 Senesi
Bilanosu
------------ * -----------
1 Ruznameyi mzakerat : Alelada
2 - : Fevkalade
3 Meclisi dare Raporu
4 Mrakp Raporlar
5 Bilano
6 Kar ve Zarar
----------------- * ----------------
stanbul - Hamit Matbaas
1929
-
Uak Terakkii Ziraat
Trk Anonim irketi
-------------- * --------------
Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketinin 4 Haziran 1929
tarihinde Uakta irket Merkezinde Saat Onda Vuku bulacak Alelade
Hissedaran Heyeti Umumiye timana Ait
Ruznamei Mzakerat :
---------------- * --------------
1 Bilanonun ve Meclisi dare ve mrakplar kraat ve tastik ve Meclisi darenin ibras.
2 irket Esas Mukavelenamesinin muaddel dokuzuncu maddesi mucibince Meclisi
darenin yeniden intihab
3 1929 Senesi iin iki murakp intihabiyle cretlerinin tayini
4 Sermayei Tenksi hakknda fevkalade Heyeti Umumiyeden karar verilip katiyet
kesbedilinceye kadar mevcut sermaye ile iktifaya karar itas.
--------------- * --------------
Hami :
Heyeti Umumiye mzakeratna itirak edecek hissedarann hamil olduklar hisse
sanedatn veya bunlara mutasarrf olduklarn msbet vesikay, yevmi itimadan on gn
evvel Uak irket Merkezine tevdi etmeleri lazmdr.
Bu hususta esas mukavelenamenin zirde mnderi 21. nci maddesi ahkam caridir.
21 . inci Madde :
Ticaret Kanununda musarrah olan ahval mstesna olmak zere Heyeti Umumiye veka-
leten veya asaleten laakal alt yz hisseye malik hissedarandan mrekkep olacaktr.Alt
yzden dun hisseye malik olan iki veya daha ziyade hissedar birleerek bir vekil gnderebilir.
Heyeti Umumiye de gerek asaleten gerek vekaleten hazr bulunacak her hissedarn
beher alt yz hisseye mukabil bir reyi olacak ve fakat hamil olduu hisseler adedi her ka
olursa olsun bir hissedarn bir hissedarn on reyden fazla reyi olmayacaktr.
--------------- * ---------------
-
Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim
irketinin
4 Haziran 1929 Tarihinde Uakta irket Merkezinde
Saat On Drtte Vuku bulacak fevkalade
Heyeti Umumiye timana Dair
Ruznamei Mzakerat :
------------- * ------------
1 irket Sermayesinin nsfna tenksi hakknda esas mukavelenamenin beinci mad-
desinin tadili
Teklif olunan beinci maddenin ekli muaddeli bervehiatidir.
irketin beheri iki liralk hisse senetlerinde Evvela Skoda messesesine aid olup kefale-
ti hesabiyle Trkiye Sanayi ve Muadin Bankasnca devren alnm olan imtiyazl ve muvakkat
hisse senetlerinden imdiye kadar tediye ve itfa edilmi iki taksitten mtebaki drt takside ait
miktar mstesna olmak zere dier hisse senetlerinin kymeti nsfna tenzil ve sermayei ir-
ket 685. 436.- liraya tenkis olunmutur. Heyeti Umumiyenin i bu sermayeyi tezyide
salahiyeti vardr. Trkiye Sanayi ve Muadin Bankasnn Skodadan devren alm olduu
mezkur imtiyazl ve muvakkat hisse senetleri Skoda Messesesiyle akdedilmi olan T. Evvel
1341 tarihli mukavelenamede ki ahkam ve eraiti mahsusaya tabi olup buna tevfikan nihayet
drt sene zarfnda mubayaa ve itfa olunacaktr. bu muvakkat hisse senetlerinden itfa olu-
nan hisseler yerine o miktarda daimi hisse senedat ihra olunarak Heyeti Umumiye muvace-
hesinde mzayede sureti ile satlacaktr. irketin ihra eyleyecei hisse senedatnn
nmuneleri kablelihra lieclttastik ktisat Vekaletine tevdi olunacaktr. irketin messisleri
olan elli zata ait olmak ve her birine er yz hisse verilmek ve irketin tastiki tarihinden iti-
barenilk yedi sene zarfnda nama muharrer olup ahara satlamamak artyla mukaddema ih-
ra edilmi olan on be bin hisse otuz bine ibla olunmu ve yeniden ihra olunan on be bin
hisse Fabrikann tesisi ve teekkl emrinde muaveneti fevkaladesi mesbuk olan Sanayi ve
Muadin Bankasna tahsis edilmitir.
Hami : Heyeti Umumiye mzakeratna itirak edecek hissedarann hamil olduklar hisse senedatn ve bunlara mutasarrf olduklarn msbet vesaiki yevmi itimadan ongn
evvel Uak irket merkezine tevdi eylemeleri lazmdr.
bu heyeti Umumiye de irket esas mukavelenamesinin beinci maddesinin tadili
teklif edildiinden bir hisseye malik olan hissedaran dahi itimada bizzat veya bilvekale
reylerini istimal edebileceklerdir
----------------- * ----------------
-
Meclisi dare Raporu
irketimizin Muamelet ve Kar Zarar Hesaplarn
Heyeti Alilerine Takdim Ederiz
-------------- * -------------
1927 senesi Meclisi dare raporunda arz ve izah edildii zre tedviri umurunu deruhte
ettiimiz irketin mevzuu faaliyetlerini tekil eden eker istihsalatnn bilhassa istinat ettii
zeriyat ii faaliyetlerimizin en mkl bir cephesini tekil etmektedir.
Pancar zeriyatnn iftilerimiz iin tamamen yeni bir ziraat ubesi olmas buradaki
mkilat arlatrmaktadr. bu mklatn izalesi iin tedbiri mmkineye tevessl edilmi
ve bu meyanda ziraat ilerimiz bir mtehasssa tetkik ettirilmi olduu gibi ahiren de mste-
mirren Uakta bulunacak ecnebi bir pancar ziraat mtehasss celbedilmi ve zrrai tekilata
da ehemmiyet verilmitir.
Memleketin her tarafnda tahripkar tesirini gsteren fevkalade kuraklk yznden b-
tn bu tekilat ve mesaiye ramen mit ve intizar olunan netayi maalesef alnamam ve
bizzarur irketin 1928 bilanosu da ceman 934.654,53 lira zarar ile kapanmtr. Bu zararn
624.828,06 liras senini sabkadan mdevverdir. irketin sermayei asliyesi meyenna dahil
olmas lazm gelen mhim meblan istikraz sureti ile temin edilmi olduu ve bunlara verilen
faizin de zarar hanesini ykseltmekteki tesirine iaret etmeyi vazife telekki ederiz. Trkiye Sa-
nayi ve Muadin Bankas messesemize ikraz eyledii bu meblan faizlerinin nisbetini % 15
den % 9 za tenks etmek sureti ile mhim bir teshilat gstermi ve irketimiz bu yzden
231.054,63 lira mstefit olmutur.
irketimizin faaliyeti mstakbelesini idam ve temin iin muhta olduu mebalii azi-
meyi temin hususunda Hkmeti Cumhuriyemiz ayan kran muavenette bulunarak
sene mddette bila faiz 1.200.000.- liray eker nhisar idaresinden irketimize ikraz ettirmek
suretiyle irketimizin en mhim bir noktasn tekil eden iletme sermayesinin teminine
yardm etmitir. Ancak bir mukaveleyi mahsusaya istinat eden bu muamele ve muavenet
mucibince sermayenin nsfna tenzili lazm gelmektedir ki bu cihet fevkalade itimada Heyeti
aliyelerine ayrca arz edilecektir.
irketimiz bilanosunun gsterdii zarar miktar Ticaret Kanununun maddei mahsusa-
sna tevfikan Meclisi dareniz heyeti aliyelerinin bu hususata nazar dikkatini celp etmek
vazifesini tahmil etmekte ve kanunu mezkur ahkamna gre lazmgelen kararn itasn Heyeti
Aliyelerinden rica etmektedir.
Bilanomuzun arz ettii hesabat muhtelife arasnda muallak hesap namyle bir
maddei mahsusa alm ve buraya henz takip ve tasfiye edilmemi ve binaenaleyh neticei
katiyesi alnmam olan garaj anbar ayniyat sarfiyat ile zrraa verilen ve geen kurak ve
gayri mmbit senelerin tesiriyle zrra zimmetinde terakm eden avanslardan bir ksm ve sair
mteferrik baz hesaplar ithal edilmi ve bu suretle hesabat muallaka maddesinin yekunu
149.151,91.- liraya bali olmutur.
-
Bilanomuzun dier hesaplarna gelince :
irketimizin 1927 senesinde 1.944.266,65 liraya bali olan kymeti sabite bedelat bu
sene 2.116.581,98.- liraya tereff etmitir. Bu tereffn esbab mubayaa olunan alat zrra-
iye ve kamyon bedelat ile fabrikaya, tesisat mihanikiyeye ilave olunan makinalar, ina edilen
eker ve uval ambarlar, Kspe presi su ve fabrika yollarnda terih havuzundan icra edilen
tevsiat, Kesme eker makinalarna ve tebrit kulesine ait olarak yarlan tavhane elik transpor-
tro veboru tesisat ve bu sene zarfnda fiilen vak olan tezat kymetten maada senini sabka
zarfnda bilhassa malzemei inaiye ve fabrika ve makine tesisatnn nakliyat ve masarifi mte-
allikasna sarfedilmi olup mktarlar Sanayi ve Muadin Bankas tarafndan bu sene zarfnda
irketimize ihtiyar edilen mebaliin bu hesaplara alnmasndan mtevellit bulunmaktadr.
Demirba eyamzn kymetide tezayt ettii gibi alat zrraiye ve vesaiti nakliyemizin
kymetinde de 45.614.93.- liralk bir tezayt tahassl etmitir.
1928 kampanyasnda hasl olan 9.536. ton pancardan 1.347. ton muhtelif eker
haslat elde edilmitir.
Bu sene zarfndaki satlarmzdan sonra 31. K. Evvel .1928 tarihinde mamul
ambarmzda 1.067.500. kilo kristal , 76.100 kilo kesme eker mevcut bulunmutur.
Malzeme ambarmzn envanter cetvelleri mucibince kymeti 201.781.92 liraya bali
olmutur. Bu sene de mebani ve makinalarla tesisat muhtelife amartisman olarak
81.113.99 lira tefrik edilmitir.
nmzdeki senenin neticei faaliyetinin daha msmir olaca midini izhar ile takdim
klnan bilanonun ve kar ve zarar hesabnn tetkik ve tasdikini rica ederiz efendim.
Aza Aza Reisi Vekil Meclisi dare Reisi
Ali Sami Abdullah Hsrev Selahattin Nevzat Yusuf Ziya
Beyefendi bulunamad
Aza Aza Aza Aza Aza Aza Aza
Nuri Zeki Sadettin Esat smail Akif Ahmet
-
Uak Terakki Ziraat Hissedarlar Heyeti
Umumiyesine
-------------------- * -----------------
Murakp Haim Tekinin Raporu
1 irketimizin Heyeti Aliyelerine arz ettii 1928 senesi bilanosu tetkik edildi. Bunlarn
asl ve kaytlara ve esas defterler muhteviyatna muvafk olduklarn arz eylerim.
2 iki evvelki seneler gibi bu sene bilanosu da zararla kapatmaktan kendini kurtara-
mam ve geen senelerden mdevver zararla beraber irketin umum zarar 935.176.- lira 84
kurua bali olmutur. 1.200.000.- lira asli sermayesinin bu nispetteki zararna kar Heyeti
Umumiyemize irketin Kanuni mucibelerinden olan tenzili sermayeye veya her hangi bir ted-
biri kanuniye tevessl etmesi zaruretini arz eylerim.
Sermayenin drte nden daha ziyade ykselen bu zarar 527.795. lira 69 kuru irket
borlarnn faizlerinden 95.134.- lira 18 kuruun menfi netice veren Arteziyen tesisatndan
312.246.- lira 90 kuruuda irketin sene mesaisinde masraf kadarkazan yapamamasn-
dan tevellt etmitir.
Hala tevekkuf etmeyen ve 1929 senesine de taaddi edeceini zannettiim bu zarar
zerinde Heyeti Aliyelerinin hassasiyetini ve bir tedbiri kati ittihazini rica ederim.
3 22.354.- lira 88 kurulu mntkalar ziraat ayniyat hesab iki maddelidir. Bunlardan
birinci maddesinin ihtiva ettii 13.307.- lira 49 kurulu mntkalar ayniyat tamamen mevcut
ve ikincisi Ziraat Mdriyeti ayniyat maddesinden ancak 1.090.- lira mevcut ve 7.957.- lira
39 kuruun medlul mevadn mevcut olmad grlmtr.
Bunlar muhasebece tetkik edilerek 926 senesinden beri gaz ve tohum nevilerinden
mdevver ve mselsilen gelen bir ak olup gaz ve tohum firelerinden mtehassl olma ihti-
mali de mevcuttur. Bu cihetin tespiti ile elyevm mevcut olmayan ksmn tazmini icap etme-
yorsa kar ve zarar stununa nakli icap eder.
4 Bilanonun mebani ve arazi bedelleri hanesinde grnen 858.562.- sekiz yz elli
sekiz bin be yz altm iki lira 26 yirmi alt kuruun 102.492.- lira 26 kuruu 1928 senesine
aid ve eker ksbe depolaryla mevaddi mteile deposuna mlhak beki kulbesine ve
amarhane tesisatna masruftur.
678.745.- lira 20 kuru mebaini saira msemmas olarak 1926 seneyi hesabiyesini
murakabe eden Hayrettin ve Selahattin Nevzat Beylerin de ttla alilerine vaz ettikleri ekilde
bakiye malzemenin tarhyle dierlerinin sarf edilmi gsterilmesi sureti ile bir hesap olup me-
baninin kymeti hakkyesini ifade edemez. Bunun iin mebaninin kefi ve bedellendirilmesi
-
icap eder ki bu keyfiyet henz yaplmamtr. Kar ve Zarar maddesinin adad hakkyeye
istinad ancak bu suretle kabil olur.
5 927 senesi bilanosundaki 93.352 .- liray ihtiva eden tezyidi sermaye hususunda
taahht edilip henz tahsil edilemeyen hisse sedat nvanl hesap geen sene Heyet-i Umum-
iyesinde faizlerinin terkiyle asllarnn tahsiline karar verilip mhleti de munkaz bir
maddeden idare heyeti bu mddeti temdit ve tahsile temayl etmemitir.
Heyeti Umumiye de sarahaten ifade edilen bir kararn ekli ahere inklabnn meriyeti
ancak tastik ve kabul alileriyle katiyet kesbedecei mlahazasyla nazar alilerine arz ederim.
6 1928 senesi faaliyet ve netayicinin senei sabka ile mukayesesinde ok bariz bir
salah grlr. dare ve muhasebe mesai daha ziyade tanzim edilmitir.
1927 senesinde istihsal edilen 8.279 ton pancardan 856 ton muhtelif eker istihsal
edilmi, bu senenin bu senenin iddetli kurakl karsnda hasl olan 9.536 ton pancardan
1.347 ton ve 720 kilo muhtelif eker haslat olmutur. Bu suretle bu sene istihsal edilen eker
geen seneye nazaran daha faideli bir nisbet almtr.
927 senesinde 170.000.- maliyet zarar 260.753.- faiz ve bu seneye devrolunan 9.647.-
eker sat zararndan toplanan bir senelik zarar 440.400.- liray ifade ederken bu sene
118.675.- lira maliyet zarar ve 267.042.- lira faiz olmak zere 385.717.- liraya bali
olmaktadr.
7 928 senesi iin kaydettiimiz bu intizam ve drsti yine irketimizin vaziyetini kur-
taramamtr. Fabrikay muhiti arazide pancar zerriyatnn kesafetini aratrmamas dahil ola-
camz imalat senesinde de fabrika mesaisinin vazhan ykselemeyecei endiesini izale
etmemektedir.
Mrakbnz,irket idama ve iletme tahsisatlarnn daha tevazuhl ve tasarruflu olmas
iftiye hulul ve itma ile pancar istihsalinin artrlmas ve fabrikann kudreti imaliyesinin aza-
miyetle mtenasip pancar istihsaline matuf mukarrerat ve tedabiri aliyeleriyle zararn
tevalisinden kurtarlaca kanaatindedir efendim.
Mrakp
H. Tekin
-------------- * ------------
-
Murakp Asm Sreyyann Raporu
1929 / 2 / 18
1 Hissedar bulunduunuz Uak Terakk-i Ziraat Trk Anonim irketi, 1928 senesi devre-i
hesabiyesi hakknda nazar tesvibinize arz ettii bilanoyu, geen iki devrei hesabiye-ye ait
bilanolarda olduu vachile zararla kapanmak mecburiyetinde kalm ve mdevver zarar
bakiyeleriyle beraber zarar mecmuu 934.654.- lira 53 kurua bili olmutur. irket sermayei
hazrasnn 1.200.000.- olduuna nazaran sermayei asliyenin drtte zayi olmu
bulunuyor. Heyeti Aliyelerinin, bu vaziyet karsnda irketin Kanunen muhafazai mevcudiye-
ti iin icap eden tedabiri alaca ve zarar vak tenzili sermaye veyahut dier herhangi bir
suretle kapataca phesizdir. Mrakbnz, irketin devam faaliyetini temin iin bu yolda bir
karar, tasvip etmekle beraber Heyeti Muhteremelerinden senelik faaliyet devresinin kay-
dettii bir milyona karip bu mhim zarar zerinde tevakkuf edilmesini atide tekrar zarar vu-
kuuna meydan verilmemesi iin icap eden hazeri tedbirlerin ittihazn rica eyler.
2 Bilanonun kaydettii bu mhim zararn husulinde, gier baz sebepler ile beraber
irket daresinde grlen ademi insicam mhim surette amil olmutur. Mrakbnz bu hu-
susta 1926 senesi devrei hesabiyesi iin Sanayi ve Muadin Bankas erkan meyannda intihap
buyurmu olduunuz murakplar raporunu hatrlatmakla iktifa eder.
3 1928 senesi mizannda irketinizin vaziyetinde maziye nazaran hi phesiz salah
eseri grlm, idarede daha ziyade vahdet ve intizam temin edilmitir. Geen senenin
emsalsiz kuraklna binaen istihsal olunan czi miktar pancar zayiata meydan verilmeden
fabrikaya sevk olunmu ve irketin maliyet zerinden zarar 127,823.54.- liraya tenezzl
etmitir. 1927 senesi zarfnda bu zarar 170.000.- liraya karip bulunmakta idi. Heyeti Aliyeleri-
nin ittihaz buyuraca karar sayesinde idarede daha ziyade vahdet ve ahenk temin edilecei
ve irketinizin Ziraat ve fabrikaclk cephesinden bilumum muamelatnn daha seri ve daha
sehil ceryan ederek nmzdeki seneden itibaren bu zararn gittike tenakuz edeceinden
mit varz.
4 Bilanonun matlubat stununda hisse senedat, Derdesti takip senedat, hissedaran
taksit borlar nam altnda grlen erkamn byk ksmnn 1926 ve 1927 senelerinden
devren geldii grlmtr.
inde bulunduumuz sene zarfnda bu matlubatn tahsiline kemali ehemmiyetle
allmas lazm olduu ve sene nihayetinde vaziyete gre duyunat hanesinde b
erkam iin bir karlk tefriki muvafk olaca kanaatindeyiz.
5 irketin defatir ve muamelat hesabiyesinin muntazaman yrtlmekte olduunu
ve kuyudatn mevcut evrak ve vesaika tetabk etmekte bulunduunu tastik eylerim.
Mrakp
Asm Sreyya
---------------- * ----------------
-
Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketini
1928 Senesi Bilanosu
Mevcudat ve Matlubat
Kyemi Sabite Bedelleri
Mebani 841,409.- 53
Arazi 17,152.- 73 858,562.- 26
Makine alat ve edevat sabite 802,432.- 96 802,432.- 96
Tesisat muhtelife 248,873.- 32 248,873.- 32
Faal Ziraat Makinalar
Ziraat makinalar 102,851.- 93
Vesaiti nakliye bedelleri 54,911.- 93 157,763.- 86
Demirba eya ve mefruat 30,614.- 64 30,614.- 64
Kk alat ve edevat 5,675.- 84 5,675.- 84
Kimyahane Alat ve Eya Bedelleri
Alat ve edavat bedelleri 11,168.- 70 11,168.- 70
Eczai Kimyeviye 607.- 20
Rasathane mevcudat 883.- 20 883.- 20 2,116,581.- 98
Mamul Emtia Ambarlar
Fi Kilo
uvall kristal beyaz eker 36 1,067,500 384,300.- 00
uvall kesme beyaz eker 36 76,100 27,396.- 00
uvall Sar eker 28 55,928 15,674.- 96
uvall temizlenecek eker 28 1,588 444.- 64
uvall kuru ksbe 3,10 36,455 1,130.- 11
-
Melase 2 1,146,228 22,924.- 56
urup 2 19,965 399.- 30 452.269.- 57
Malzeme ambarlar mevcudu
Malzeme muhtelif ambar mevcudu 194,586.- 95
Fabrika ve garaj koltuk ambarlar 6,611.- 36
Dispanser edviyesi 583.- 61 201,781.- 92 201,781.- 92
Bankalar Mevcudat
Eskiehir Bankas 15,846.- 57
Uak Osmanl Bankas 29,876.- 50
Uak Ziraat Bankas 7,115.- 65 52,838.- 72 52,838.- 72
Kasa mevcudu 5,329.48 5,329.48 5,329.- 48
Pancar Avanslar ve Muhtelif Matlubat
Matlup senedat 2,400.- 00
Derdesti takip senedat 75,608.- 67
Hissedaran taksit borlar 57,878.- 48
Muhtelif borlular 58,329.- 07
eker bayileri 34,000.- 10
Pancar zrrai avanslar 1928
Senesinden mdevver 48,274.- 35
Pancar zrrai avanslar 1929
Senesi iin 9,137.- 09
carlar avanslar 1929 senesi iin 5,137.- 60 290,765.- 36 290,765.- 36
Mntakalar ve Ziraat Mdriyeti Hesab
Mntkalarda malzemei
Muhtelife mevcudu 13,307.- 49
Ziraat Mdriyeti mevcudu 1,801.- 67 15,109.- 16
Tahsil edilecek hisse senedat bedeli 88,220.- 00
Tesisat iptidaiye masarifi 29,426.- 36
Tesfiye edilen Skoda hisseleri
-
Tekasit 83,658.- 38
Derdesti tasfiye hesabat 5,194.- 38 206,499.- 12 221,608.- 28
Kymetli Eya Hesab 121.- 40
Hesabat Muallaka
Pancar zrrai avanslarndan 98,407.- 28
Pancar zrrai avanslarndan 13,093.- 71
carlar hasabndan 5,483.- 14
Ziraat Mdriyeti hesabndan 7,245.- 72
Garaj koltuk ambarndan 1,312.- 15
Garaj hesabndan 23,053.- 36
Tenis Mahalli Tesisinden 551.- 56 149,151.- 91 149,151.- 91
Kar ve zarar bakiyesi 934,654.- 53
YEKN 4,425,103.- 15
Duyunat
Sermaye 1,200,000.- 00
Trkiye Sanayi ve Maden Bankas 2,613,1281.- 75
Bankas zmir ubesi 18,924.- 00
Muhtelif Alacaklar
Ziraat Bankas Uak ubesi 122,239.- 11
eker ve petrol idaresi inhisariyesi 247,051.- 79
Ehas muhtelife 17,978.- 23 387,269.- 13
387,269.- 13 387,269.- 13
Deyin senedat 22,704.- 51
Emanet 3,948.- 39
Emaneti ayniye 3,425.- 00
-
Kyemi Sabite mha Hesab
1927 senesinden mdevver 71,483.- 03
1928 senesi faal ziraat makinelerinden %15 15,776.-38
tesisat muhtelifiyeden % 5 12,406.-16
1928 senesi Makine ve edevat
Sabiteden % 4 32,097.-31
1928 senesi mebaniden % 2 16,828.-19
kk alat ve edvattan %20 1,135.-16
Kimyahane alatndan % 5 558.-43
Demirba eya ve
mefruattan %7,5 2,312.-36 81,113.-99
81,113.-99 152,597.-02 15,597.- 02
Hesabat muvakkate 23,053.- 35
YEKN 4,425,103.- 15
Kuyuda mutabakat tastik olunur.
Muhasebe Mdr Mdr Umumi Vekili
Arif Ahmet Esat
-
1928 Senesi Bilanosuna Merbut Kar ve Zarar
Hesab Mfredatl Cetvelidir
1927 senesinden mdevver 624,828. 06
1928 senesi zarfnda satlan ( 940,872 ) kilo eker zarar 9,647. 38
28 senesi zarfnda verilen Fabrika, eker ve hayat sigorta creti 8,025. 87
28 senesi zarfnda istihsal olunan ( 1,347,720 ) kilo ekerin maliyet
bedeliyle piyasa bedeli arasndaki farktan mtevellit zarar 127,823. 54
Faiz ve komsyon 267,042. 00
ZRAAT Bankas Uak ubesi 22,239. 11
Sanayi ve Maden Bankas 222,884. 48
Bermucibi mukavele Skoda
Hisselerine verilen faiz 19,817. 90
Muhtelif Bankalara verilen 1,542. 39
Cihad muhtelifiyeden Komisyon 598. 12
267,042. 00
Skoda irketi hisse senedatnn duhuliyesinin ademi
Kabulne binaen tashihinden 6,407. 70
Mutahasss M.Dorzeye cret olarak Sanayii ve Maden
Bankasnca verilen mebaliin meclisi idarece kabulnden 9,986. 37
Yekn 1,053,760. 92
-
1928 senesi zarfnda satlan muhtelif malzemeden 7,910. 41
Varidat Mteferrika 1,424. 19
Sanayi ve Maden Bankasna satlan (159.250)hissenin duhuliyesi 7,962. 50
Skoda irketine satlan (128,154) hissenin duhuliyesi 6,407. 70
eker maliyetine zam olunan vesaiti nakliye masarifine ait tashihat 507. 82
Sanayi ve Maden Bankasndan istikraz olunan mabalig faizlerinin
( % 15 ) den ( % 9 ) a tenzili dolaysyla 94,893. 77
Bakiye zimmet olup beray tevazuun kaydolun an 934,654. 53
Yekn 1,053,760. 92
Kuyuda Muvafktr.
Muhasebe Mdr Mdr Umumi Vekili
Arif Ahmet Esat
-
Terakki T . A . . eker Fabrikas
U a k -------------- * ------------
1929 Senesi Blanosu
1 Alalade Ruzname
2 Fevkalade
3 Meclisi dare Raporlar
4 Mrakp Raporu
5 Mrakp Raporu
6 Bilano Cetveli
7 Kar ve Zarar mfredat
Bilgi Matbaas zmir
----------------------
1930
-
Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketi
Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketinin 15 Terinievvel
( Ekim ) 930 tarihine msadif aramba gn Uak irket
Merkezinde saat 10 da vukubula-cak alelade
Hissedaran Heyeti Umumiye itimana ait
Ruznamei mzakerat :
------------ * -----------
Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketinin 15 Terinievvel 930 tarihine
msadif aramba gn Uakta irket merkezi olan eker Fabrikasnda 10 da
vuku bulacak alelade hissedarlar umumi heyeti itimana ait ruznamedir.
1 Bilanonun ve dare Meclisi ve Mrakipler raporlarnn kraat ve
tasdiki ve idare Meclisinin ibras,
2 irket Esas mukavelesinin muaddel 9 maddesi mucibince idare
meclisinin yeniden intihab.
3 1930 senesi iin iki murakp intihali ile cretlerinin tayini.
-
Uak Trk Ziraat Trk
Anonim irketinin 15 Terinievvel 1930 Tarihine Msadif aramba gn
Uakta irket Merkezinde saat 14 de vuku bulacak Fevkalade
Heyeti Umumiye timana Dair
Ruznameyi Mzakerat
Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketinin 15 Terinievvel 930 tarihine
msadif aramba gn Uakta irket merkezi olan eker fabrikasnda saat 14
de vuku bulacak fevkalade hissedarlar Umumi Heyeti itimana ait ruznamedir.
1 irket sermayesi slsten daha aa inmi olduundan Ticaret
Kanununun 325 inci maddesi mucibince infisah karsnda kalnd cihetle bu
bapta karar ittihaz
2 irket hesabat ve muamelatnn tasfiyesine karar verildii takdirde
tasfiye memurlarnn tayini ve cretlerinin tespiti.
Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketi
Hissedarlar Umumi Heyetine
--------------- * --------------
dare Meclisimiz irketin daresini 929 senesi Hazirannda deruhte eylemitir. Bu
srada taahht ve pancar zeriyat yaplm, pancarlar nev numada bulunmutu. apa
avanslar tarafmzdan fazla bir ehemmiyetle takip edilereknetice de 23.166 ton pan-
car elde edilmitir. Bu netice dier senelere kyas olunursa ehemmiyelice bir fark grlr.
-
928 senesi 929 senesi
Tahht Dnm yekunu 33.587 25.851
Zeriyat 31.194 24.931
Alnan pancar 92.934.42 231.663.46
Dnm vasatisi 305 975
Bir taraftan bin nisbe geri kalm olan ziraat tekilatmz gittike terakki etmekte
dier taraftan zrra dahi pancar ziraatine daha abuk almaktadr. 929 senesi haslas dola-
ysyla zrra pancar zraatini karl bulmu ve ihtiya fevkinde taahht teklifleri ile karlal-
mtr.
Miktar yokarda gsterilen pancarlardan 3.242 ton eker 1.110 ton urup ve melas,
558 ton kuru kspe 162 ton sar eker istihsal olunmutur. Dier senelere nispetle imalat
neticesi dahi mspet ve memnuniyet verici fark gstermektedir.
927 928 929
Pancar Kilo 35,729.05 95,365.21 231.663.46
eker 8,161.36 13,001,50 32,421.35
Kspe 1,790.43 2,587,05 5,586.80
Melase 6,174.54 5,287.74 10,795.91
Sar eker 399.50 575.70 1,623.33
urup 471.13 199.65 308.69
Bylece bin nisbe eyi bir kampanya yaplm olmasna ramen maalesef zarar
yekunu azaltlamamtr.
929 Kampanya iletme neticesi 296. 834.-52 lira kar hasl olduu halde geen senele-
rin zararlar bu kar ifna etmi ve karuzarar hesabnda mfredat grld vehile 929 bilan-
omuz 1,015,938.-99 lira zararla kapanmakta bulunmutur.
u hale ve sermaye mecmuunun 1,200,000.- lira olmasna nazaran irketimiz Ticaret
Kanununun 325 inci maddesi mucibince infisah vaziyeti ile karlamtr. Vazife ve Kanun
icab olarak bu ciheti Heyetinizin dikkatine vazeylemek mecburiyetini hissediyoruz. Buna bi-
naen ayrca fevkalade bir itima teklifinde bulunduk.
Tasfiye iinin o itimaa taliki ile bilano ve kar zarar hesabnn tastikini ve dare Mecli-
simizin ibrasn rica eyleriz efendim.
Aza Aza Aza dare Meclisi Reisi
Uak Esnafndan Zonguldak Mebusu Bursa Mebusu Gaziayintap Mebusu
Sofu Zade smail Hsn Rza Muhlis Remzi
-
Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketi
Hissedarlar Heyeti Umumiyesine
------------ * ----------
1929 Senesi devreyi hesabiyesi hakknda nazar tasvibinize arz edilen bilano geen senelerde olduu gibi maalesef zararla kapanmak mecburiyetinde kalmtr. 929 kampanyas
neticesinde Trkiye Sanayi ve Maaden Bankasna olan duyunu faizleri hari olmak zere ilet-
meden 296,832.-52 lira kar tebeyyn etmesine ramen senini sabkadan mdevver zarar ile
929 bilanosu karu zarar yeknu 1,015,938.-99 liraya bai olmaktadr.
Bu yeknda bu senenin 181,239.-21 lira olan amortsman kana atmca mbalgal bir
nisbette tefrik edilmitir. Fabri-ka henz kampanya yapm ise de bundan hi birisi pancar
istihsalat czi olmak dolaysy-la yarm kampanya bile addolunamaz. Zaten amortisman
hesabat fabrikann faaliyete girdiinden beri tam manas ile teknik kymeti haiz olan usule
raptedilmemitir.
Binaen aleyh n-mzdeki sene iin amortisman hesabatnn teknik bir usule
raptn temin eden tedabirin ittihaz olunmas ve 929 senesi amortismannn senini sabkada
icra ve Heyeti Umumiyelerce kabul ve tastik edilen miktarlara gre tefrik edilmesi ve bu
suretle her iki hesap arasndaki 98,907.-19 lirann karu zarar hesabndan tenzil edilmesi
lazmdr.
Dier hasabat vaziyetini plan ve karu zarar mfredat vazh bir surette irae etmekte
olduundan bu hususta mtalaa beyanna lzum drmedim. Erkam ve hesabat irketin
defatir ve kuyuduna mutabk olup mu-amelat hesabiye muntazam yrtlmekte olduunu
tastik eylerim efendim.
Mrakp
Abdullah Hsrev
-
Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketi
Hissedarlar Heyeti Umumiyesine
---------------- * -------------
Meclisi darenin 929 senesine ait heyeti aliyelerine takdim ettii bilano ile bu
bilanonun istinat ettii hesaplar, kayt ve defterler tarafmdan tetkik edildi. Bu bilanoda
murakbnzn heyeti alilerinize arza mecbur olduu cihet vardr.
Bilanonun duyunat faslndaki amortiler hasab ayan mlahazadr. 929 senesinde
imha edilmek istenilen 181,239.-21 lirahesap usul talimat ve kanun ahkamna tevfikan
istihsal edilmi bir netice deildir.
1 Ar makinalar yzde 10 amaortiye tabi tutulmutur. Halbuki bu makinalardaki
anma derecesini gsteren bir rapor ve ilmi bir tetkik yoktur. Meclisi dare bunu mahsul hissi
olarak alel itlak tayin etmitir. Bu sene kampanyada ancak 45 gn alan byk tesisat mi-
haniyeden yzde 10 amorti demek bu makinalarn ancak 15 kabiliyeti tahammliyetini
farz-etmektir.
Meclisi dare bu amortilere ilmi bir had tayin edemeyince murakbnzda tayini
hesabata bizzarur mukayeseye tevecch etmitir. 928 senesinde de yine 45 gn alan bu
makinalar iin amorti yzde 4 idi ve bu tesmiye geen seneki heyeti umumiyenizde kabul
edilmiti. Bu kabul bu seneye de temil bu senede kabul edilse bilanonun bu maddesinden
47,720.- lira tenzil icap eder.
2 Kk alattan yzde yirmi tenzil edilmitir. Bu nisbet bilhassa kazan kanunu ile
tearuz yapar. Bunun da kanunun azami haddi olan yzde 10 on tenzili ile bu maddeden de
487.-79 lira tarh etmek icap eder.
3 Ziraat makinalar bedelinden tenzil edilen yzde 25 tamamen fuzulidir 929 sene-
sinde bu makinalar kullanlmamtr. Binaen aleyh bu madde muhteviyat olan 28,042.-30
lira kamilen kaldrlmaldr.
4 Mebaliden yzde 4 amaorti dahi calibi nazardr. Binalar geen sene heyeti umu-
miyemizce yzde 2 amortiye tabi tutulmu meclisi idarenin yzde 4 tavsiye ettii amorti bu
binalarn 25 senelik mre malik olduunu kail olduklarn gsterir. Bu memlekette amur ve
kerpi mebaniden bir asr ikmal etmilerine her lahza tesadf edilirken, beton ve kargir tesi-
satmzn her sene muntazaman tamirleri yaplmak suretiyle yine yirmi be senelik bir mr
takdirini heyeti aliyelerinin dikkat nazarna arz ederim. Bu madde dahi geen seneki % 2 bi-
zim iin bir mehaz olursa 16,828.- lira 19 kuruun tenzili lazm gelir.
5 Tesisat muhtelif bedellerinde yzde 7 amorti gryoruz, bunu de yzde 5 tesmiye
ile 5,572.- lirasnn tenzili lazm delir.
6 Vasati nakliyeden tenzil edilen yzde 25 amorti dahi kanun ve talimatnameye
uygun deildir. Bununda yzde 10 na tenzil ile 8,461.- lira 71 kuruun bu maddeden refi
lazm gelir. Bu suretle btn amortiler faslndan 1,071,111.- lira 99 kuruun duyun hisabn-
-
dan karlarak kymeti imha ifade eden bu fasldan 226,724.-lira 24 kuru kalmas ve yuka-
rda mfredatn arz ettiim her madde hesaplarnn matlubat ve mevduat stunundaki ye-
kunlarna ilavesi lazm gelir kanaat n arz eylerim.
7 Bilanonun matlubat ksmnda ve mamul emtia anbarlar hesabna intikal edince
orada da meclisi idarenin hissiyatyla karlarz. 929 senesinden 930 senesine anbarlarmza
devrederken ekerin fiyat 39 kuru deildi fiatlarda 31 Kanunuevvel 929 gnn piyasasnn
ve o gnn satlarn esas farz ederek makadiri tesmiye etmemiz icap eder. Bi o ay satn
ve Kanunusani ierisinde muhtelif memleketlerdeki satlarimn vasatisini alarak ekerin fiya-
tn tesbit ettik ve 40 kuru 996 santim bulduk fakat idare meclisi istikbalde eker fiyatnn
decei kanaatiyle bilanomuza mukabili erkama deil takdir ve tahmine mstenit olan bir
adet kabul etti bilano tanziminde sene sonunun fiyetini msbet olarak almak ve dahil oldu-
umuz dier sene satlarndan fiyet ne miktar tezayt veya tenakuz etmise onu adad sayi-
ha olarak dier senenin bilanosuna kar ve ya zarar diye bilhesap ithal etmek lazm gelirken
bu kaideyi tebeiyet etmedi intihabmca bir hisap kaidesi ve usul telakki ettiim bu nokta Hey-
eti muhteremelerince kabul buyrulursa anbar mevcudumuz olan 3,003,825 kristal eker be-
deline 59,959.- lira 66 kuru ve kesme eker 370.- lira 50 kuru sar ekere 324.-lira 66 kuru
zam etmek lazm gelir.
8 Bilanoya merbut kar ve zarar hesab intikal ederek arz ederim ki ziraat mdrl
926 ve927 ve 928 senelerine ait gaz ve tohum fire zayat nayla zarara kaydedilen 5,214.-lira
34 kuru geen seneki raporumda i bu mdriyet emrinde mevcut olduunu gstermi ve
benim teftiimde mevcut olarak bulamadm eya idi ki heyeti umumiyeniz bu hisabn
mesullerinden tazminine karar vermiti. dare meclisi mesul bulunmad hkmiyle bunu zara-
ra kaydediyor. Halbuki mesul inin aranldna muttali deilim. Ve bu hususta yaplan bir tet-
kik dolays ve lahik olmu bir hkm ilam yoktur. Bunun sureti katiyede taayynne kadar
imha edilmemesini rica ederim.
9 Dier bir madde de 926 , 927, 928 ve 929 senelerinde Avrupadan inaat ve kam-
panya malzemesinin mahsubuna imkan bulunmayan gmrk resmi karl namyla 49,813.-
lirann zarar kaydna idare Meclisi karar veriyor. Bendeniz arzediyorum ki bunun mahsubuna
imkan vardr. Nitekim bu tetkikimide grdm ki irketimiz eski senelerde Avrupadan birtakm
inaat ve kampanya malzemeleri getirmi ve bunlar iinde gmrk resminden muafiyeti iin
beyannameler vermi beyannameler Maliye Vekaleti celilesince tetkik edilerek i bu eyann
esasen gmrk resminden muafiyeti icap etmeyen eyler olduundan beyannamelerin kabu-
lne imkan kanuni olmad hkm ile iade etmi yani biz Devlet muafiyetinden bu miktar is-
tifade etmek isterken edemedik. imdi bu mesele ikiye ayrlr. Birisi artk mevcudu kalmayan
ve herhangi bir ekilde olursa olsun istihlaki hesebile kampanya mesarifine kayd lazm gelen
makadirdirki bunlar labaratuar malzemesi,eczam kimyeviye, eker torbalar, maden ya gibi
bu gn mevcudu olmayanlardr ki bunlara ait ksm 10,277.-lira 90 kuru olarak tesbit ediyor-
uz. Bu miktar zarara gitmektedir. Fakat mtebaki 39,535.-lira 10 kuruu vaon kantarlar,
basklle, muhtelif makine ve alattr ki bunlar elyevm mevcudumuzdur. Bunlara ait gmrk
resminin fiyatlarna zamm ok tabii bir keyfiyettir.
10 Yine 926 da Avrupadan gelen imentodan 825.- lira gmrk resmi bu dahi dare
Meclisi kararyla zarara gtrlmtr.
-
Bilhassa bu cihet ok sarihtir ki imento tesisata aittir. Bu miktarn tesisata zamm lazmgelir.
11 Eskiden kalan ve inta kuvvetini kaybeden tohumlarn zarara nakliyle getirilen
13,880.- lira 56 kuruun bu bilanomuzda yeri yoktur.
Bu bilanomuzun mabdei 929 Kanunusani iptidas ve mntehas 929 senesi Kanunu-
evvel mntehasdr. bu eyyam dahilinde byle bir tohum tefriki mktarnn tesbiti ve ifas
gibi muamelata tesadf etmiyoruz. Yalnz 930 senesi iinde bu tohumlarn tefrik ve ifna em-
rinin ve muamelesinin ifa edildiinin ahidi oldum. Muamelesi bir senede evrak dier senede
bir muhasebe ve blano itikatmca muvafk deildir. Biz bu muameleyi usulen 930 senesi
bilanosunda greceiz.
12 Dier maddede 15,640.- lira 37 kuru bir zarar gryoruz. Bu 928 senesinde su
yollarna sarf edilen ve tesisata ilave edilen bilanoya dahil olan ve geen sene heyeti
muhte-remelerinin kabulne iktiran eden tesisat hesabdr. Bunun bu sene tekrar zikri ve
zarara kayd zannederim biluzumdur.
13 928 senesi Sanayi ve Maaden Bankasnn pancar teftii masarf olarak 2,500.-
lirann hesabmza geirildiini ve bunun da zarara kaydedildiini gryoruz. Vaka Sanayi
ve Muaden Bankas ile irketimiz arasnda vaktiyle teati eden bir mukavelenemede byle bir
masarif kabul tesmiye edilmi ise de Sanayi ve Muaden Bankashi bir gn bu paray istih-
kak derecesinde tahakkuk ettirilmemi ve bundan sonraki seneler iin mevzubahis bile etme-
mitir. Mcerret mukavele maddesidir diye ifa edilmeyen bir maslahatn mukabili cretin
bendeniz kabul edilmeyecei mtalaasndaym. Bunun bir kere daha tedkiki alilerinden
gemesi zaruridir. Bu mtaala ve arz ettiim hesaplarn heyeti aliyelerince iltifat bulduu
takdirde heyeti iderenin bu sene bilanosuna berayi tevezun koyduu 1,015,938.-lira 99
kuru zarardan 245,358.- lira 86 noksan ile umumi zararn 770,580.- lira 13 kuru olmas ve
bilanonun bu suretle tashihini lazmgelir. Bu suretle irketinizin vecaibi kanuniyeden ancak
tenzili sermaye ile karlam bulunduunu ifade eylerim.
irketimiz 929 kampanyasnda 297,832.- lira 52 kuru kar istihsal eylemitir. Bu miktar
tesmiye eker fiyatn 39 kuru gsterildii takdirdedir. Yukarda arz ettiim fiyat tayini sureti
burada da cari olsa idi bittabi bu miktar nisbi ekilde tezat ederdi.
Bu netice fabrikamzn kabiliyeti imaliyesini ancak te birini istimalden hasl olmutur.
Bu sene ekilen pancarn fabrikamzn tam istihkakn yetitireceini mit ederim. Ve hazrlla-
dmz 930 senesi kampanyas messesenin ok mhim zararlarn kapayacak bir senei hesa-
biye vcuda getirecektir. Bidayeti teekklnden beri tevali eden zararlarn bu seneden itiba-
ren kara tehavvl ve nmzdeki kampanyann ok cazip ve mitli vaziyeti bize fabrikann
parlak istikbalini iaret etmektedir. Mfredat hisaplarnn kaytlara ve asli defterlere muvafa-
katini arz eylerim efendim.
Mrakp
H. Tekin
-
Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketinin
1929 Senesi Bilanosudur
Matlubat ve Mevcudat
Sabit Kymetler
Mebani ve arazi
Mebani 841,409.- 53
Arazi 17,152.-73 858,562.- 26
Ar Makinalar bedalat 795,367.- 42
Tesisat Muhtelife bedalat 262,875.- 09
Ziraat makinalar bedalat 112,169.- 21
Vesaiti nakliye bedalat 56,438.- 05
Demirba eya ve mefruat 29,045.- 53
Kk alat ve edavat bedelat 4,877.- 94
Rasatane Alat 939.- 65
Kimyane alat ve adevat 11,654.- 47
Alat ve edevat bedelleri 10,614.- 05
Eczayi kimyeviye bedelleri 1,040.- 42 2,131,929.- 62
Mamul Emtia Ambarlar
Fi. Kilo
uvall eker kristal 0,39 3,003,825 1,171,491.- 75
uvall Kesme eker 0,39 7,410 2,889.- 90
uvall sar eker 0,28 162,333 55,453.- 24
uvall kuru ksbe 0,03 552,080 16,562.- 40
928 senesinden melas 0,02 58,634 1,172.- 68
Melas 0,04 1,079,591 43,183.- 64
urup 0,04 30,869 1,234.- 76 1,281,988.- 37
Malzeme Ambarlar Mevcudu
Muhtelif malzeme mevcudu 158,041.- 65
-
Mntkalarda mevcut malzeme bedelleri 11,791.- 37
Dispanser edviyesi 471.- 45 170,304.- 47
Gelecek emtia bedelleri 57,894.- 06
Bankalar Mevcudu
Eskiehir Bankas 5,315.- 65
Ziraat Bankas Uak ubesi 23,937.- 53 29,253.- 18
Kasa Mevcudu 4,977.- 00
Pancar avanslar ve muhtelif matlubat
Alacak senetleri 5.455.- 87
Pancar zrra avanslar
1929 senesinden bakiye 48,392.- 33
1930 senesi iin teahhdat
mukabili verilen Haf. Avans 143,939.- 41 192,331.- 74
eker satndan matlubat 24,440.- 94
Davada olan seneden borlar 75,754.- 14
Muhtelif borlular 54,527.- 88
Avanstan borlular 24,743.- 40
Hisse Taksidinden borlular 56,354.- 06 433,608.- 53
Teahht edilen hisse senetleri 38,220.- 00
Geri alnan imtiyazl hisse senetleri 128,154.- 00
Mekuk Matlubat 95,335.- 90
Tesisat iptidaiye ve mesarifi bakiyesi 19,755.- 88
Hesabat muallaka 53,476.- 37
Kar ve zarar bakiyesi 1,015,938.- 99
YEKN 5,460,836.- 37
Dyunat
Sermaye 1,200,000.- 00
Trkiye Sanayi ve Maden Bankas 2,922,545.- 23
eker ve petrol inhisar idaresi 927,747.- 10
-
Muhtelif alacaklar 57,115.- 85
Emanet 15,921.- 06
Emanat ayniye bedelleri 3,670.- 90 5,127,000.- 14
Kym sabite imha hesabat
Geen seneden devrolunan 152,597.- 02
929 senesinde imha olunan
Ar makinalar bedelinden %10 79,536.- 74
Kk alat ve edevat bedelinden %20 975.- 58
Kimyahane alatndan %10 1,061.- 40
Ziraat makinalar alatndan %25 28,042.- 30
Demirba eya ve mefruat
Bedelinden %15 4,356.- 82
Mebaniden % 4 33,656.- 38
Tesisat muhtelife bedelinden % 7 19,500.- 48
Vesaiti nakliye %25 14,109.- 51 181,239.- 21 333,836.- 23
YEKN 5,460,836.- 37
Defatir kuyuduna mutabakat tastik olunur. 31 / 12 / 1929
Muhasebe Mdr Mdr Umumi n.
Arif Remzi
irketimize ait 31 / 12/ 1929 tarihle tanzim olunan i bu blano kabul
Ve tastik olundu. 31 / 12 / 1929
Aza Aza Aza Meclisi dare Reisi
smail Hsn Muhlis Remzi
-
1929 Senesi Bilanosuna Merbut
Kar ve Zarar Mfredat
Zimmet
Geen seneden devrolan zarar bakiyesi 934,654.- 53
1928 senesi numune tarlas zarar 1,090.- 45
Muallak hesapta bulunan bervechi zir mebaln
Kar ve zarara naklinden 6,684.- 54
Lira kr.
Ziraat M.liinin 926, 27, 28 senelerine ait g
Tohum Fire zayiat Meclis-i dare kararyla 5,214 43
Garajn 928 senesine ait tamirat
Masrafndan M.. kararyla 918 55
928 senesi tesis mahalli masrafndan
M.. kararyla 551 56
6,684 54
926, 27 , 28 , 29 senelerinde Avrupadan celp Edilmi olan
inaat ve kampanya malzemesinin mahsubuna imkan bulu-
namayan gmrk resmi karl meclisi idare kararyla 49,813
926 senesi Avrupa dan mbayaa edilen imentolarn istir-
Dadn imkan bulunamayan gmrk resmi depozitosu
Meclisi idare kararyla 825
Depolarda eskiden kalma inta kuvvetini zayi eden 21,865 kilo
Pancar tohumu bedelinin kar ve zarara naklinden M..Kararyla 13,280 56
928 senesinde su yollarnda yaplan sarfiyatn mukayyet olduu
Tesisat hesabndan karlarak zarara naklinden M.. Kararyla 15,640 37
926, 927 senelerinde zrra hafriyatnda masruf gaz ruaumunun
Zarar kaydndan M.. kararyla 1,023 50
Sanayi ve Maden Bankasnn 928 senesine ait pancar kontrol
-
Tahsisat M.. kararyla 2,500
928 senesi istihsalatndan 929 da satlan 1,067,500 kilo kristal
76,100 kilo kesme eker sat zarar 12,761 31
929 senesi pancar zerriyat ve numune tarlalar zarar
Meclisi dare kararyla 19,493 97
Alaehirde Dere Ky iftlii
Zarar M.. Karayla 4,084 95
Afyon ileyen iftlii zarar
Zarar M. . kararyla 14,499 35
Fabrika numune tarlas zarar
M. . Karayla 909 67
19,493 97
929 senesine ait fabrika mtemilaknn bir
senelik sigorta creti 6,461. 56
Sanayi ve maden Bankas faiz ve komsyonlar 232,019 48
Ciheti kefaletten komisyon M..Kararyla 16,708 57
stikraz olunan meblan faiz ve kom-
syonlar % 8,6 M. .Kararyla 215,310 91
232,019 48
mtiyazl hisseler faizi % 9 dan M..K.la 17,941. 05
Ake farklar istikrazlardan 14,929. 29
Yekn 1,329,118 61
-
M A T L U P
927 , 928 stihsalatndan 929 senesinde satlan
1,087,664 kilo melasn sat kar 4,148 49
Muhtelif malzeme satndan kar 464 70
929 senesi istihsalatndan satlan 230,900
Kilo eker satndan kar 5,812 55
Mteferrik varidat 5,921 36
929 senesi iletmesinden mtehasl kar 296,832 62
313,179 62
Kar ve zarar bakiyesi olup berayi tevazn zammolunan 1,015,938 99
Y e k n 1,329,118 61
Kuyuda muvafk olduu tastik klnd 31 / 12 / 929
Muhasebe Mdr Umum Mdr M.
Arif Remzi
-
Terakki T . A . eker Fabrikas
Uak
-------- * --------
1930 S E N E S
Pilanosu ------------ * -----------
Alelade Ruzname
Fevkalade ruzname
Meclisi dare Raporu
Mrakp Raporu
Mrakp Raporu
Pilano Cetveli
Kar ve Zarar Mefredat
DOAN MATBAASI AFYON
------------ * ----------
1931
-
Uak Terakki Ziraat Trk Anonim irketi
Uak Teraki Ziraat Trk Anonim irketi 18 Mays 1931
tarihinde Msadif Pazartesi gn saat onda Uakta
eker Fabrikasnda Kain irket merkezinde sureti
Adiyede toplanacak olan Umumi Heyet
mzakerelerine ait ruznamedir :
----------------- * ---------------
1 dare Meclisi Raporunun okunmas
2 Murakplar raporlarnn okunmas
3 Bilano ve Kar Zarar hesaplarnn tetkik ve tastiki ile idare meclisinin ibras
4 Esas mukavelename mucibince Skoda dan istirdat edilen ( 170,872 ) liralk
imtiyazl hisselerin mzayede ile satlmas.
5 Esas Mukavelenamenin onuncu maddesi mucibince kacak idare meclisi azas
yerine yeniden aza intihab
6 931 senesi iin iki murakp intihab ve cretlerinin tayini
------------------------------------------------------
Not : Esas mukavelenamenin yirmi birinci maddesi mucibince alelade umumi heyet
timana itirak iin asaleten ve vekaleten 600 hisseye malik olmak arttr.
Fevkalade itimaa bir hisseye malik hissedarlar da itirak edebilir.
-
Uak Teraki Ziraat Trk
Anonim rketinin
18 Mays 931 Tarihine Msadif Pazartesi gn saat 15 de Uakta
eker Fabrikasnda vaki irket Merkezinde Fevkalade surette
Toplanacak olan umumi heyeti mzakeratna ait ruznamedir :
----------- * -----------
1 Sermaye vaziyeti hakknda karar ittihaz
2 irket esas mukavalesi 17 inci maddesinin kaldrlmas
3 irket esas mukavelenamesi 22 inci maddesinin tadili
--------------- * --------------
Kaldrlmas teklif edilen 17 inci maddenin metni udur
Madde 17 Meclisi idare mevadd mahsusa ve bir mddeti muayyene iin haiz olduu
iktidar ksmen veya tamamen azasndan bir veya birka zata ba vekaleti mahsusa ihale
edebilecei gibi mesalihi cariyenin ryet ve tesfiyesi iin dahilden veya hariten dahi bir veya
birka zat tevkil edebilirse de mesaili fenniye ye ve fabrikann muamelat dahiliyesi balada
mezkur icra heyeti tarafndan icra olunacandan bu mevzuu dahilindeki salahiyetleri icra
heyetinden gayri bir ahsa veya heyete tevdi edemezler.
Tadili Teklif edilen 22 inci maddenin metni
Madde 22 Davetnameler yevmi itimadan laakal bir mah evvel resmi ve gayri resmi
baz gazetelerve vesaiti saire ile ilan klnacaktr.
Tadili Teklif Olunan ekil
Madde 22 - Ummi heyetin itima en az on be gn evvel mnasip gazetelerle ilan
olunur.
-
Uak Terakki Ziraat Trk Anonim irketi
Umumi Heyetine
--------------- * ------------
Muhterem Beyefendiler :
Sizlere 1930 senesi muamelat ve hasabatn mir bilano ile kar ve zarar hasabn
takdim ediyoruz. Bu bilano senesinin bariz fark normal ve esasl bir kampanya geirmesidir.
Aada arz ettiimiz rakamlardan da anlalaca vech ile 31.180. ton pancar ilenmi 4.860
ton eker istihsal olunmutur.
Pancarda eker miktarnn vasatisi % 19.166 dr. Bundan istih-sal miktar % 16.023
olduuna gre fabrikamzn faaliyeti geen senelere nisbeten msbet bir fark
gstermektedir. stihsal olunan ekerin rengi ve evsaf da numunelerde grld veh-ile
bu sene istihsalinin lehinedir. stihsal masraflar da hemen umumiyetle mukayese cetvel-
lerinde beyan olunduu gibi istihsal lehine daha az rakamlarla balanmtr.
Bu farkl netice-nin sebepleri Trk iisinin ie nsiyeti, Fabrikaya uzun zaman iin
getirilen Mdrn ve yeni Fabrika idaresinin gayreti, yeni tesislerin yardm ve su miktarnn
okluu gibi hususlardr.
nmzdeki sene iin Trk fen memurlarndan ve ustalardan daha ok muvaffakyet
eserleri greceimizi ve ecnebi mtehassslardan gittike daha ok istina hasl edeceimizi
mit eylemekteyiz.
Ziraat ileri, denilebilir ki tecrbe ve melekeden gittike daha ok istifadeye mazhar
olmaktadr. Trk ziraatileri ve kyller pancar ekim ve bakmna yava yava daha fazla itina
gstermeye ve dier mahsullerinde malik olduklar tecrbe ve mahareti elde ederek umumi
inkiafa doru alan yolda yrmeye balamlardr.
Bahsettiimiz sene zarfnda ekilen dn-nm miktarna nispetle pancar haslatndaki
azln en mhim sebebi k mevsiminin emsali grlmemi derecede kurak gemesidir. Bir
ok yerler de k ve yaz tavlarnn birbirine ittisal kesbetmeyerek ortada kkn nfusuna
mani bir tabakann husule geldii mahade ve tespit olunmutur.
Bu hale ve yeni mntkalarn pancar ziraatndaki tecrbesizlie ramen alnan ne-
ticeye fena nazaryla baklmamak icap eder. Sulanm mntkalardan alnan digestion vasatsi
% 20.20 olduuna gre ehemmiyetli miktarda sulak araziye malik bulunan mntkalarmzn
atisini olduka mitbah grmekteyiz.
-
Ziraat tekilatmz takviye edilmi ve her mntkann murakabesi iin muktezi fen
memurlar tayin olunmutur. Kyl ve ziraatiler mibzerle ekim iini benimsemiler bir
taraftan tekilatn sevk ve idaresi dier taraftan kylnn lfet ve itiyad dolaysyla tekleme.
apa gibi en mhim ameliyelerde tekaml fark kaydedilmitir.
Pancar mntkalarndan Eskiehirde zeriyat yalnz nnye inhisar ettirilecek iken
mtevali mracaatlar zerine kiloda 17,5 para noksan fiyatla Bozyk ve Karaky
mntkalarnda da 3,513,5 dnm taahhde giriilmitir.
Hedef takriben 90 kilometre dahi-linde bulunan Uak-Banaz-sincanl mntkalarna
ekilmek olduuna gre fiyat tenzili ameliyesiyle beraber Eskiehir mntkasndan 6,487
dnm az ve asl mntkalardan 12,331 dnm fazla taahht alnmasn eyice bir netice
saymaktayz.
Su meselesi irketin teesssnden beri bir muamma halinde devam eden bu mes-
ele de 930 senesi ierisinde esasl surette hal olmutur. 927 senesinde yaplan ve mtemadi
tamirler hari olmak zre 108,000.- bin ksur liraya mal olan su tesisatnn 927-928-929 se-
nelerinde saniyede 18 litreden balayarak 10 litreye kadar dmesi zerine bu iin cezri
surette halline teebbs edilmi 55,734.- lira sarfyla muhtelif koldan saniyede 50 litrelik
su temin olunmutur.
Bu miktar yukarda kurakln izah ettiimiz mevsimin terinievvel niha-yetinde ve ilk
yamurdan evvel yaplan llereistinat etmektedir. Sularn iki ay mtemadiyen aktlm
bulunmas dahi yokardaki emniyet sebebine ilave edilmelidir.
Mtehassslardan alnan raporlar su meselesinin en cezri bir surette halledildii ve
eski dranajlarn gayri fenni ve istifadesiz olduu yolundadr. Bu 50 litrelik su miktar her trl
ihtiyat hesaplaryla ihtiyaca kafi grlmektedir.
Tesis bidayetlerine ait kark muamele ve hesaplarn tasfiyesine ve tasnifine devam
edilmektedir. Hesaplarn inzibat altna alnd tarihten itibaren muhasebe ilerimizin mem-
nuniyet bah bulunduunu ve dier bil cmle idari ilerde eflerin yeni getirilenlerle beraber
esasl ihata farklar gsterdiklerini, talimatlarn peyderpey tekaml etmekte bulunduunu
kaydederiz.
Bilano rakkamlar hakknda u ksa izahatn dahi raporumuza ilavesini muvafk bulduk
Mebani hakknda umumi heyetinizin kararna teban kymet takdiri muamelesi yapl-
mtr. Takdir neticesi gsterilen bedel noksan idare meclisimizce mbalaal telakk olundu-
u cihetle bu iin ihtiyaten bir daha tetkikini lzumlu buluyoruz.
Muhtelif tesisat, nakliye vastalar, Ziraat makinalar, Demirba eya, Malzeme ambar-
lar, Mekuk alacaklar, Davada bulunan alacaklar Hesaplarnn tetkikine devam edi-lerek
khne paralarla tahsili kabil olmayacak alacaklarn tasfiyesi icap ettiini ve bunun nmz-
deki sene yaplacan ve binalarn kymeti ile beraber bu hesaplarda da ksmen zarar husul
melhuz olduunu ifade ve beyan eylemek vazifemizdir.
Bilanoda zarar olarak grlen 1,137,209.- lira 79 kuru sermaya vaziyetini mzakere
etmek zere umumi heyetinizi fevkalade olarak itimaa davet iin bir sebep tekil etmitir.
-
Fevkalade heyete gitmeden evvel faizli bor tesirini brakmas hasabiyle sermayeyi
mell klmakta olan bir kymetten de bahs etmek isteriz.
Bu da Skoda namna mukayyet olup Sanayi ve Muadin Bankasndan nizamname ve
mukavele mucibince geri alnan 170,872.- lira-lk hisselerle bundan sonra alnmas lazm
gelen mtebaki 85,436.- liralkhisseye taalluk eder.
Bu hisselerden irket nezdinde mahfuz bulunan yokardaki miktarn nizamname
mucibince sa-tlmas iktiza etmekte olduundan keyfiyet ruznameye der ve ilan edilmitir.
Hesabat ve muamelelerimiz muhterem heyetinizin tasvibine arz olunur efendim.
AZA AZA AZA dare Meclisi Reisi
Trkiye Sanayi ve Ma- Zonguldak Mebusu Bursa Mebusu Gazi ayntap Mebusu
Adin Bnkas Umum M. Hsn Rza Muhlis Remzi
Sadettin
AZA
Uak Erafndan Sofu Olu
smail
-
STHSAL MASRAFI MUKAYESE CETVEL
928 929 930
Pancara nazaran sarf olunan yzde kmr miktar 6,240 8,669 7,999
Pancara nazaran yzde kire ta miktar 8,750 4,855 6,678
kok kmr 0,770 0,533 0,610
Kire tana nazaran kok kmr yzde 9,020 10,980 8,581
Pancara nazaran istihsal olunan melasa
Yzde 5,757 4,914 4,547
Melasta kalan eker miktar pancara nazaran 2,847 2,368 2,183
On ton ekere nazaran juta bezi - . - 1,422 1,092
pamuk bezi - . - 3,660 2,045
pancara nazaran sarf olunan makine ya - . - 1,190 0,480
silindir ya - . - 0,907 0,618
Bir ton pancara nazaran yevmiye ve maalar.(yalnz
Fabrikada alan ecnebi ve Trk iiler maa yevmi-
Yeleri ve yemek masraf dahildir.) - . - - . - 0,7229 lira
Bir ton kristal ekere nazaran yevmiye ve maalar
(Yalnz fabrikada alan ecnebi Trk iiler maa
Yevmiyeleri ve yemek masraflar dahildir.) - . - - , - 4,424 lira
1930 Kampanyasnda ilenen bir ton pancar iin sarf
Olunan bilumum malzeme bedelinisbeti - . - - . - 2,745 lira
1930 Kampanyasnda istihsal olunan bir ton beyaz
eker beyaz eker iin sarf olunan bil umum malzeme
Bedeli - . - -. - 17,131 lira
-
Uak Terakki Ziraat Trk Anonim irketi
Hissedarlar Heyeti Umumiyesine
------------- * ------------
1930 Senesi devreyi hesabiyesi hakknda nazar tasvibinize arz edilen pilano erkam
hesabatnn irket defatr ve kuyudatna mutabk olduunu ve muamelat hesabiyenin mun-
tazam yrtlmekte bulunduunu tastik ederim efendi
Mrakp
A . Hsrev
-
Uak Teraki Ziraat Trk Anonim irketi
Hissedarlar Heyeti Umumiyesine
-------------- * -------------
dare meclisinin heyeti alinize takdim ettii plano aylk mizanlar ve bunlarn isnat
ettii bilumumkayt ve hasaplar tarafmdan tetkik edildi. Bilanoya kar mtaalarm u
suretle arz ederim.
1 Bilanonun mevcudat faslndan ve tesisat muhtelife bedelleri hesabndan
85,362.- lira alnarak zarara gtrlmtr. Bu eski dranajlar ve su yollar iindir. Meclisi
idare yeni dranajlar ve kuyular aldktan sonra mevcut kilometrelik yolun
mevcudiyetine artk iltifat etmemekte ve yeni suya yeni bir mecra vermek tasarrufundadr.
Halbuki 930 senesi kampanyas suyunu geri yeni dranajlar vermi fakat bu yol izale etmitir
ve hali hazr-da da bundan baka bir mecraya malik deiliz. Henz ortada bu yollarn gayri
mfit olduunu ve klliyen terki itabedeceini gsterir bir tetkik bir rapor yokken meclisi
idare bundan baka bir tesisten yani baka bir kaptan suyunu aktarak artk bu yollardan
mstani kalmadan daha sarih bir ifade ile yeni yaplmasn arz ettii yol proje halinde bile
mevcut deilken mevcudu hazr imha ve zarara sevk etmek idareye ve muhasebe
hesaplarna uygun deildir. Ve itika-tmca tasavvurat mcerrede tahakkuktan evvel adetlerin
mevki ve kymetlerini takdir ede-mez. Bu mtalaam heyeti alilerince kabul buyurulursa i
bu 85,362.- lira 70 kuruun mevcut-ta ipkas ve zarardan tenzili icap eder.
2 Yine planonun mamul emtia fasnn beinci srasnda ifade edilen 1,076,221 kilo
kuru ksbe 25,835 adet uval derunundadr. Planoda ne bu uvallar zikredilmi ne de ky-
metleri burada ancak beher kilo kspenin 75 santimden kymeti mukayyettir. Halbuki
uval dahi bir kymettir. Ve beheri ambarmza 28 kuru 69 santime mal olmutur. Binaen
aleyh bu uvallarn maliyeti olan 7,412.- lira 6 kuruun bu maddeye zamm hesapa
tabiidir.
3 Amortiler hesabnda ziraat makinalar bedelleri keyfiyeti calibi dikkattir. 929 senesi
bilano vesilesiylede arz etmitim, Ziraat makinalarmz son iki senede umuru ziraiyede
mstamel deildir. ifti pancar tarlalarn her tarafta kamilen kendi vesaiti ile hafrediyorlar.
Bizim traktrlerimiz kullanlmadna nazaran amortiye tabi deildir. u kadar varki bu
traktrler kuyularn hafriyat ve dranajlarn inaat zamannda sular eken santrafjleri tahrik
ediyordu. O halde bunlarn mesaisi yeni dranajlar kymetine zammolmaldr. Eer bu traktr-
ler elimizde olmasyd ve ameliyatta baka kuvvetleri istimal etseydik onlara vereceimiz pa-
ray nasl ki su yollar tesisatna ilave edecektik ve bu k usule ve kaideye daha ziyade muva-
fktr. O halde i bu 12,800.- lira 25 kuruun su yollar tesisatnn dahil olduu tesisat muh-
telife bedelleri maddesine ilavesi icap eder. Binaen aleyh bu maddenin neticesi olan
105,588.- lira 10 kuruun mevcuda ilavesi ve beray tevazun konulan 1,137,209.- lira 73 ku-
ru kar ve zarar bakiyesinin 1,031,621.- lira 72 kuru kalmas suretiyle bilanonun tashihini
rica ederim.
-
4 Amortiler yine bu kerre ilmi bir esasa istinat ettirilmedi. Gryorum ki geen dene
Heyeti Umumiyemizce kabul edilen miktardan istimbat edilmitir. Fabrikamzn mesaisi her
sene bir halde deildir. Amortiler de messesenin eriat ve derecei faaliyetine gre teknik bir
tarz takip edilmelidir. Kyemi sabitenin imhas muamelesi her sene meclisi idare veya heyeti
umumiyemizin hissine mstenit olursa hesabn katiyetine, ilmin iktizasna tevfkszlk olmakla
beraber elde ettiimiz erkam bizi tatmin edemez.
Bilanoya istihra ettiimiz nazm asli hisaplar kuidat esasiyeye usul muhasebeye ta-
mamiyle Tevfik edilmitir. Defterler ve vesikalar resmiyete ve iktizaya uygundur. Muhasebe
tekilatmz ve mesaileri artk bizi msterih klar bir haldedir.
Malzeme ambarmzn kaytlar, tasnifleri karneleri drsttr. Fabrika dahili hisaplar
ve dosyalar ok muntazamdr. Yalnz idare emrinde bulunan demirba eyann katiyetle
tes-bitine bu gne kadar myesser deiliz. Alat ve edevat ziraiye ok bakmszdr. Bunlar
iin hakiki bir ambar tekil edilmemitir. Adetleri mukayyet olsa dahi arzalarn bilmiyoruz.
Bunlardan sonra 930 senesinin gzeranna irketinizin umumi vaziyetine ait mtalaam
serdederim. Mali vaziyet bilanoda manzuru alileridir ki ok vahim ok nahotur.
Evvela 1,137,209.- lira ziyan
kincisi 5,004,181.- lira banka ve Devlet borcu
ncs 281,827.- lira 29 kuru senelik faiz ve komisyon btn bu hamule
1,200,000.- liralk msemma bir sermayenin tahammlsz omuzuna yklenmitir. Hal ve
vaziyetimiz bu iken bizimde ok semih bir alacak vaziyetimiz vardr.
Zrrann 930 senesi borlar 162,972.- lira 56 kuru
Zrran 931 senesi hafriyat avans 127,683.- lira 95 kuru
Muhtelif borlular 65,150.- lira 89 kuru
Avanstan borlular 20,326.- lira 21 kuru
Mekk matlubat 95,022.- lira 85 kuru
Teahht edilipte tahsil edilmemi hisse bedelleri 88,216.- lira 00 kuru
Hisse borlarndan bakaya 54,889.- lira 86 kuru
stirdat olunup satlacak mmtaz hisse bedeli 170,872.- lira 00 kuru
Tahsil iin Avukata verilen borlar 61,624.- lira 67 kuru
Yekn 846,758.- lira 99 kuru
Gibi zirai ve muhtelif alacaklar .kincisi
Mskirat inhisar mdrlnde 22,139.- lira 83 kuru
Vadesi gelmemi senetli borlar 13,158.- lira 33 kuru
eker bayilerinde teminat mukabili alacak 76,703.- lira 55 kuru
-
Yekn 112,001.- lira 71 kuru
Gibi ticari alacaklar. Bunlarn heyeti umumiyesi 958,760.- lira 70 kurua bali oluyor.
Ticari alacaklar bittabi muamele icabndandr. Ve burada ondan bahsetmeyeceiz. Fakat
muhtelif alacamz olan 846,758.- lira 99 kurua bu sene zrraa taahhdmz mucibince
vereceimiz 200,000.- lira ilave edilirse halk zerinde matlubumuz 1,046,758.- lira 99 kuru
olacaktr.
Dier cihetten 930 senesi iptidasna 3,011,235 kilo ekerle dahil olduk. Ve 930
kampanyasnda 4,979,800 kilo eker iledik. Bu sene nihayetinde elimizde 5,834,173 kilo
eker bulunuyordu. Bu tafsilattan unu sylemek istiyorum ki bu sene dahilinde heyeti
idaremiz borlu vaziyetimize ok mteessir olmam alacaklarmz zerinde titiz bir hassasi-
yet gstermemi ve ekeri hem bati satm hem zararl satmtr. Bu noktada heyeti umumi-
yenizi btn vaziyetten ana klmak iin msaadenizle geen bir seneyi hesabiyeyi beraber
mtaala edelim. Geen senenin banda bir Kanunisani 930 gn heyeti idare stanbulda bir
itima akdediyor. Bunu bana haber vermediler. Bende bittabi itirak edemedim. O arada
meclisi idare azasndan Hsn Beyefendi murahhas aza intihap edilmitir. Ayni zamanda
Umum mdrlk mevkiinde yine meclisi idare azasndan Aziz Bey bulunuyordu.
O gnden itibaren ayni selahiyete haiz iki, icra makam bir mesele zerinde mttehit
kalmadlar. Bilakis yek dierine menfi iki kutup tekil ettiler. Fabrika havasnda bir teettt
balad. Bu tarihten drt ay sonra yani mays ay iptidalarnda idi, vaziyet en hat eklini alm-
t. Umum Mdr Aziz Bey selahiyetlerinden mcerret bir vaziyette ve Hsn Beye messese-
yi terk ederek Ankaraya gitmi buluyorduk.
Meclisi idarenin dier iki azas Remzi ve Muhlis Beyefendiler Uakta deildiler. Bura-
da bir ekseriyet yoktu. Bendeniz ie mdahale ettim, bir taraftan Umum Mdr Aziz Beye di-
er taraftan Meclis reisi Remzi Beyefendiye birer mzekkere verdim. Bu mzekkere u be
esas ihtiva ediyordu.
1 Fabrika yeni kampanyaya hazr deildir.
2 Menbalarda su kalmamtr.
3 Silolar ikmaledilmedi
4 Pancar vesaiti nakliyesi iin bir karar verilmedi
5 ekerimizi anbar istihap etmiyor, satlmadk kald.
Bu ar sklet bir gn ambar ykacak ve ekerler ankaz altnda kalacak. Bunlar o gn
iin pek hayati idi. Hatta fabrikamz tehlikeli demler geiriyordu, Meclisi dare itimaa davet
edildi icabet etmediler. Ankarada birlemek esasn kabul ettiler. Uaktaki azalar ve bende-
niz Ankaraya gittik ve orada alahilaflusul itimalar yaptk. Bu itimalara murahhas aza Hs-
n Bey orada da itirak etmedi. Neticede Aziz Beye birka not verildi. Ve kampanya levaz-
mnn sratle siparii esas kabul edildi. Fakat ahengi idare gene teesss etmedi. Murahhas
aza Hsn Bey Uaka avdet etmemiti. Bilahara kendisini 4 Haziran 930 tarihinde
-
Murahhas azalktan istifa etmi gryoruz. Aziz Bey dahi 11 Austos 930 tarihinde mdri
umumilik ma-kamn terk etti. Bu arada geen yedi aydan ziyade geen zaman zarfnda
eker sat temin edilmedi. Piyasa 41 kuru 996 santimden mtemediyen sukut etti ki bu-
nun neticesi bu seneki bilanomuza merbut kar ve zarar hesabndaki 64,269.- lira 40 kuru
tenzili fiyatla gryoruz.
Vaziyeti maliyemiz ok yksek buhrana dahil olunca ekerlerimizi bankalara rehn ettik.
Ve sat iinde ve makus istikametler dediimiz zmir ve garp menatkna dkldk. Bu gne
kadar bayilik usul kadimi ile serbest sat sistemi arasnda siyasetsiz bucaladk kaldk.
Yllardan beri tedalde kalan alacaklarmz iin hibir tedbir yaplmad. Btn faaliyet
eli Avukat Nuri Beyle Meclisi idare arasnda mtevali fakat neticesiz mnakaattan ibaret
kald. Yine bu gnler ierisinde idi, vaziyete derinden ve yakndan baklmad. Sincanl
havalesinde bulunan ve te bir istihlakmz temin edecek olan ve bizim iin ok cazip bir
tasarruf denilen linit ii inta edilmedi. Mtemediyen tonu 26 liraya alnan kmr yakyo-
ruz. Tahminlerde ve Fabrikaya verilen mesai emrinde ok yanl hesap verildi fabrika
kampanya hazrln atm bin ton pancar zerine yapt. Halbuki otuz bir bin ton iledik.
Faizle aldmz kmr ve dier malzemelerden seksen bin liray mtecaviz bir ksm artt. Bu
gn meydanlarda ylmaktadr. Mstakm bir pancar ziraat takip etmedik. Burada bir tablo
arz edeceim ki maddeyi iptidaiyemizin bize maliyetini ifade etsin.
Pancar bedeli 540,840.- lira 50 kuru
Pancar nakliyesi 123,116.- 63
Tahliye ve tahmil 5,910.- 00
Ziraat Harcirah 3,444.- 00
Ziraat seyyahat yevmiyeleri 576.-