Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketi

1928 Senesi

Bilanosu

------------ * -----------

1 Ruznameyi mzakerat : Alelada

2 - : Fevkalade

3 Meclisi dare Raporu

4 Mrakp Raporlar

5 Bilano

6 Kar ve Zarar

----------------- * ----------------

stanbul - Hamit Matbaas

1929

Uak Terakkii Ziraat

Trk Anonim irketi

-------------- * --------------

Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketinin 4 Haziran 1929

tarihinde Uakta irket Merkezinde Saat Onda Vuku bulacak Alelade

Hissedaran Heyeti Umumiye timana Ait

Ruznamei Mzakerat :

---------------- * --------------

1 Bilanonun ve Meclisi dare ve mrakplar kraat ve tastik ve Meclisi darenin ibras.

2 irket Esas Mukavelenamesinin muaddel dokuzuncu maddesi mucibince Meclisi

darenin yeniden intihab

3 1929 Senesi iin iki murakp intihabiyle cretlerinin tayini

4 Sermayei Tenksi hakknda fevkalade Heyeti Umumiyeden karar verilip katiyet

kesbedilinceye kadar mevcut sermaye ile iktifaya karar itas.

--------------- * --------------

Hami :

Heyeti Umumiye mzakeratna itirak edecek hissedarann hamil olduklar hisse

sanedatn veya bunlara mutasarrf olduklarn msbet vesikay, yevmi itimadan on gn

evvel Uak irket Merkezine tevdi etmeleri lazmdr.

Bu hususta esas mukavelenamenin zirde mnderi 21. nci maddesi ahkam caridir.

21 . inci Madde :

Ticaret Kanununda musarrah olan ahval mstesna olmak zere Heyeti Umumiye veka-

leten veya asaleten laakal alt yz hisseye malik hissedarandan mrekkep olacaktr.Alt

yzden dun hisseye malik olan iki veya daha ziyade hissedar birleerek bir vekil gnderebilir.

Heyeti Umumiye de gerek asaleten gerek vekaleten hazr bulunacak her hissedarn

beher alt yz hisseye mukabil bir reyi olacak ve fakat hamil olduu hisseler adedi her ka

olursa olsun bir hissedarn bir hissedarn on reyden fazla reyi olmayacaktr.

--------------- * ---------------

Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim

irketinin

4 Haziran 1929 Tarihinde Uakta irket Merkezinde

Saat On Drtte Vuku bulacak fevkalade

Heyeti Umumiye timana Dair

Ruznamei Mzakerat :

------------- * ------------

1 irket Sermayesinin nsfna tenksi hakknda esas mukavelenamenin beinci mad-

desinin tadili

Teklif olunan beinci maddenin ekli muaddeli bervehiatidir.

irketin beheri iki liralk hisse senetlerinde Evvela Skoda messesesine aid olup kefale-

ti hesabiyle Trkiye Sanayi ve Muadin Bankasnca devren alnm olan imtiyazl ve muvakkat

hisse senetlerinden imdiye kadar tediye ve itfa edilmi iki taksitten mtebaki drt takside ait

miktar mstesna olmak zere dier hisse senetlerinin kymeti nsfna tenzil ve sermayei ir-

ket 685. 436.- liraya tenkis olunmutur. Heyeti Umumiyenin i bu sermayeyi tezyide

salahiyeti vardr. Trkiye Sanayi ve Muadin Bankasnn Skodadan devren alm olduu

mezkur imtiyazl ve muvakkat hisse senetleri Skoda Messesesiyle akdedilmi olan T. Evvel

1341 tarihli mukavelenamede ki ahkam ve eraiti mahsusaya tabi olup buna tevfikan nihayet

drt sene zarfnda mubayaa ve itfa olunacaktr. bu muvakkat hisse senetlerinden itfa olu-

nan hisseler yerine o miktarda daimi hisse senedat ihra olunarak Heyeti Umumiye muvace-

hesinde mzayede sureti ile satlacaktr. irketin ihra eyleyecei hisse senedatnn

nmuneleri kablelihra lieclttastik ktisat Vekaletine tevdi olunacaktr. irketin messisleri

olan elli zata ait olmak ve her birine er yz hisse verilmek ve irketin tastiki tarihinden iti-

barenilk yedi sene zarfnda nama muharrer olup ahara satlamamak artyla mukaddema ih-

ra edilmi olan on be bin hisse otuz bine ibla olunmu ve yeniden ihra olunan on be bin

hisse Fabrikann tesisi ve teekkl emrinde muaveneti fevkaladesi mesbuk olan Sanayi ve

Muadin Bankasna tahsis edilmitir.

Hami : Heyeti Umumiye mzakeratna itirak edecek hissedarann hamil olduklar hisse senedatn ve bunlara mutasarrf olduklarn msbet vesaiki yevmi itimadan ongn

evvel Uak irket merkezine tevdi eylemeleri lazmdr.

bu heyeti Umumiye de irket esas mukavelenamesinin beinci maddesinin tadili

teklif edildiinden bir hisseye malik olan hissedaran dahi itimada bizzat veya bilvekale

reylerini istimal edebileceklerdir

----------------- * ----------------

Meclisi dare Raporu

irketimizin Muamelet ve Kar Zarar Hesaplarn

Heyeti Alilerine Takdim Ederiz

-------------- * -------------

1927 senesi Meclisi dare raporunda arz ve izah edildii zre tedviri umurunu deruhte

ettiimiz irketin mevzuu faaliyetlerini tekil eden eker istihsalatnn bilhassa istinat ettii

zeriyat ii faaliyetlerimizin en mkl bir cephesini tekil etmektedir.

Pancar zeriyatnn iftilerimiz iin tamamen yeni bir ziraat ubesi olmas buradaki

mkilat arlatrmaktadr. bu mklatn izalesi iin tedbiri mmkineye tevessl edilmi

ve bu meyanda ziraat ilerimiz bir mtehasssa tetkik ettirilmi olduu gibi ahiren de mste-

mirren Uakta bulunacak ecnebi bir pancar ziraat mtehasss celbedilmi ve zrrai tekilata

da ehemmiyet verilmitir.

Memleketin her tarafnda tahripkar tesirini gsteren fevkalade kuraklk yznden b-

tn bu tekilat ve mesaiye ramen mit ve intizar olunan netayi maalesef alnamam ve

bizzarur irketin 1928 bilanosu da ceman 934.654,53 lira zarar ile kapanmtr. Bu zararn

624.828,06 liras senini sabkadan mdevverdir. irketin sermayei asliyesi meyenna dahil

olmas lazm gelen mhim meblan istikraz sureti ile temin edilmi olduu ve bunlara verilen

faizin de zarar hanesini ykseltmekteki tesirine iaret etmeyi vazife telekki ederiz. Trkiye Sa-

nayi ve Muadin Bankas messesemize ikraz eyledii bu meblan faizlerinin nisbetini % 15

den % 9 za tenks etmek sureti ile mhim bir teshilat gstermi ve irketimiz bu yzden

231.054,63 lira mstefit olmutur.

irketimizin faaliyeti mstakbelesini idam ve temin iin muhta olduu mebalii azi-

meyi temin hususunda Hkmeti Cumhuriyemiz ayan kran muavenette bulunarak

sene mddette bila faiz 1.200.000.- liray eker nhisar idaresinden irketimize ikraz ettirmek

suretiyle irketimizin en mhim bir noktasn tekil eden iletme sermayesinin teminine

yardm etmitir. Ancak bir mukaveleyi mahsusaya istinat eden bu muamele ve muavenet

mucibince sermayenin nsfna tenzili lazm gelmektedir ki bu cihet fevkalade itimada Heyeti

aliyelerine ayrca arz edilecektir.

irketimiz bilanosunun gsterdii zarar miktar Ticaret Kanununun maddei mahsusa-

sna tevfikan Meclisi dareniz heyeti aliyelerinin bu hususata nazar dikkatini celp etmek

vazifesini tahmil etmekte ve kanunu mezkur ahkamna gre lazmgelen kararn itasn Heyeti

Aliyelerinden rica etmektedir.

Bilanomuzun arz ettii hesabat muhtelife arasnda muallak hesap namyle bir

maddei mahsusa alm ve buraya henz takip ve tasfiye edilmemi ve binaenaleyh neticei

katiyesi alnmam olan garaj anbar ayniyat sarfiyat ile zrraa verilen ve geen kurak ve

gayri mmbit senelerin tesiriyle zrra zimmetinde terakm eden avanslardan bir ksm ve sair

mteferrik baz hesaplar ithal edilmi ve bu suretle hesabat muallaka maddesinin yekunu

149.151,91.- liraya bali olmutur.

Bilanomuzun dier hesaplarna gelince :

irketimizin 1927 senesinde 1.944.266,65 liraya bali olan kymeti sabite bedelat bu

sene 2.116.581,98.- liraya tereff etmitir. Bu tereffn esbab mubayaa olunan alat zrra-

iye ve kamyon bedelat ile fabrikaya, tesisat mihanikiyeye ilave olunan makinalar, ina edilen

eker ve uval ambarlar, Kspe presi su ve fabrika yollarnda terih havuzundan icra edilen

tevsiat, Kesme eker makinalarna ve tebrit kulesine ait olarak yarlan tavhane elik transpor-

tro veboru tesisat ve bu sene zarfnda fiilen vak olan tezat kymetten maada senini sabka

zarfnda bilhassa malzemei inaiye ve fabrika ve makine tesisatnn nakliyat ve masarifi mte-

allikasna sarfedilmi olup mktarlar Sanayi ve Muadin Bankas tarafndan bu sene zarfnda

irketimize ihtiyar edilen mebaliin bu hesaplara alnmasndan mtevellit bulunmaktadr.

Demirba eyamzn kymetide tezayt ettii gibi alat zrraiye ve vesaiti nakliyemizin

kymetinde de 45.614.93.- liralk bir tezayt tahassl etmitir.

1928 kampanyasnda hasl olan 9.536. ton pancardan 1.347. ton muhtelif eker

haslat elde edilmitir.

Bu sene zarfndaki satlarmzdan sonra 31. K. Evvel .1928 tarihinde mamul

ambarmzda 1.067.500. kilo kristal , 76.100 kilo kesme eker mevcut bulunmutur.

Malzeme ambarmzn envanter cetvelleri mucibince kymeti 201.781.92 liraya bali

olmutur. Bu sene de mebani ve makinalarla tesisat muhtelife amartisman olarak

81.113.99 lira tefrik edilmitir.

nmzdeki senenin neticei faaliyetinin daha msmir olaca midini izhar ile takdim

klnan bilanonun ve kar ve zarar hesabnn tetkik ve tasdikini rica ederiz efendim.

Aza Aza Reisi Vekil Meclisi dare Reisi

Ali Sami Abdullah Hsrev Selahattin Nevzat Yusuf Ziya

Beyefendi bulunamad

Aza Aza Aza Aza Aza Aza Aza

Nuri Zeki Sadettin Esat smail Akif Ahmet

Uak Terakki Ziraat Hissedarlar Heyeti

Umumiyesine

-------------------- * -----------------

Murakp Haim Tekinin Raporu

1 irketimizin Heyeti Aliyelerine arz ettii 1928 senesi bilanosu tetkik edildi. Bunlarn

asl ve kaytlara ve esas defterler muhteviyatna muvafk olduklarn arz eylerim.

2 iki evvelki seneler gibi bu sene bilanosu da zararla kapatmaktan kendini kurtara-

mam ve geen senelerden mdevver zararla beraber irketin umum zarar 935.176.- lira 84

kurua bali olmutur. 1.200.000.- lira asli sermayesinin bu nispetteki zararna kar Heyeti

Umumiyemize irketin Kanuni mucibelerinden olan tenzili sermayeye veya her hangi bir ted-

biri kanuniye tevessl etmesi zaruretini arz eylerim.

Sermayenin drte nden daha ziyade ykselen bu zarar 527.795. lira 69 kuru irket

borlarnn faizlerinden 95.134.- lira 18 kuruun menfi netice veren Arteziyen tesisatndan

312.246.- lira 90 kuruuda irketin sene mesaisinde masraf kadarkazan yapamamasn-

dan tevellt etmitir.

Hala tevekkuf etmeyen ve 1929 senesine de taaddi edeceini zannettiim bu zarar

zerinde Heyeti Aliyelerinin hassasiyetini ve bir tedbiri kati ittihazini rica ederim.

3 22.354.- lira 88 kurulu mntkalar ziraat ayniyat hesab iki maddelidir. Bunlardan

birinci maddesinin ihtiva ettii 13.307.- lira 49 kurulu mntkalar ayniyat tamamen mevcut

ve ikincisi Ziraat Mdriyeti ayniyat maddesinden ancak 1.090.- lira mevcut ve 7.957.- lira

39 kuruun medlul mevadn mevcut olmad grlmtr.

Bunlar muhasebece tetkik edilerek 926 senesinden beri gaz ve tohum nevilerinden

mdevver ve mselsilen gelen bir ak olup gaz ve tohum firelerinden mtehassl olma ihti-

mali de mevcuttur. Bu cihetin tespiti ile elyevm mevcut olmayan ksmn tazmini icap etme-

yorsa kar ve zarar stununa nakli icap eder.

4 Bilanonun mebani ve arazi bedelleri hanesinde grnen 858.562.- sekiz yz elli

sekiz bin be yz altm iki lira 26 yirmi alt kuruun 102.492.- lira 26 kuruu 1928 senesine

aid ve eker ksbe depolaryla mevaddi mteile deposuna mlhak beki kulbesine ve

amarhane tesisatna masruftur.

678.745.- lira 20 kuru mebaini saira msemmas olarak 1926 seneyi hesabiyesini

murakabe eden Hayrettin ve Selahattin Nevzat Beylerin de ttla alilerine vaz ettikleri ekilde

bakiye malzemenin tarhyle dierlerinin sarf edilmi gsterilmesi sureti ile bir hesap olup me-

baninin kymeti hakkyesini ifade edemez. Bunun iin mebaninin kefi ve bedellendirilmesi

icap eder ki bu keyfiyet henz yaplmamtr. Kar ve Zarar maddesinin adad hakkyeye

istinad ancak bu suretle kabil olur.

5 927 senesi bilanosundaki 93.352 .- liray ihtiva eden tezyidi sermaye hususunda

taahht edilip henz tahsil edilemeyen hisse sedat nvanl hesap geen sene Heyet-i Umum-

iyesinde faizlerinin terkiyle asllarnn tahsiline karar verilip mhleti de munkaz bir

maddeden idare heyeti bu mddeti temdit ve tahsile temayl etmemitir.

Heyeti Umumiye de sarahaten ifade edilen bir kararn ekli ahere inklabnn meriyeti

ancak tastik ve kabul alileriyle katiyet kesbedecei mlahazasyla nazar alilerine arz ederim.

6 1928 senesi faaliyet ve netayicinin senei sabka ile mukayesesinde ok bariz bir

salah grlr. dare ve muhasebe mesai daha ziyade tanzim edilmitir.

1927 senesinde istihsal edilen 8.279 ton pancardan 856 ton muhtelif eker istihsal

edilmi, bu senenin bu senenin iddetli kurakl karsnda hasl olan 9.536 ton pancardan

1.347 ton ve 720 kilo muhtelif eker haslat olmutur. Bu suretle bu sene istihsal edilen eker

geen seneye nazaran daha faideli bir nisbet almtr.

927 senesinde 170.000.- maliyet zarar 260.753.- faiz ve bu seneye devrolunan 9.647.-

eker sat zararndan toplanan bir senelik zarar 440.400.- liray ifade ederken bu sene

118.675.- lira maliyet zarar ve 267.042.- lira faiz olmak zere 385.717.- liraya bali

olmaktadr.

7 928 senesi iin kaydettiimiz bu intizam ve drsti yine irketimizin vaziyetini kur-

taramamtr. Fabrikay muhiti arazide pancar zerriyatnn kesafetini aratrmamas dahil ola-

camz imalat senesinde de fabrika mesaisinin vazhan ykselemeyecei endiesini izale

etmemektedir.

Mrakbnz,irket idama ve iletme tahsisatlarnn daha tevazuhl ve tasarruflu olmas

iftiye hulul ve itma ile pancar istihsalinin artrlmas ve fabrikann kudreti imaliyesinin aza-

miyetle mtenasip pancar istihsaline matuf mukarrerat ve tedabiri aliyeleriyle zararn

tevalisinden kurtarlaca kanaatindedir efendim.

Mrakp

H. Tekin

-------------- * ------------

Murakp Asm Sreyyann Raporu

1929 / 2 / 18

1 Hissedar bulunduunuz Uak Terakk-i Ziraat Trk Anonim irketi, 1928 senesi devre-i

hesabiyesi hakknda nazar tesvibinize arz ettii bilanoyu, geen iki devrei hesabiye-ye ait

bilanolarda olduu vachile zararla kapanmak mecburiyetinde kalm ve mdevver zarar

bakiyeleriyle beraber zarar mecmuu 934.654.- lira 53 kurua bili olmutur. irket sermayei

hazrasnn 1.200.000.- olduuna nazaran sermayei asliyenin drtte zayi olmu

bulunuyor. Heyeti Aliyelerinin, bu vaziyet karsnda irketin Kanunen muhafazai mevcudiye-

ti iin icap eden tedabiri alaca ve zarar vak tenzili sermaye veyahut dier herhangi bir

suretle kapataca phesizdir. Mrakbnz, irketin devam faaliyetini temin iin bu yolda bir

karar, tasvip etmekle beraber Heyeti Muhteremelerinden senelik faaliyet devresinin kay-

dettii bir milyona karip bu mhim zarar zerinde tevakkuf edilmesini atide tekrar zarar vu-

kuuna meydan verilmemesi iin icap eden hazeri tedbirlerin ittihazn rica eyler.

2 Bilanonun kaydettii bu mhim zararn husulinde, gier baz sebepler ile beraber

irket daresinde grlen ademi insicam mhim surette amil olmutur. Mrakbnz bu hu-

susta 1926 senesi devrei hesabiyesi iin Sanayi ve Muadin Bankas erkan meyannda intihap

buyurmu olduunuz murakplar raporunu hatrlatmakla iktifa eder.

3 1928 senesi mizannda irketinizin vaziyetinde maziye nazaran hi phesiz salah

eseri grlm, idarede daha ziyade vahdet ve intizam temin edilmitir. Geen senenin

emsalsiz kuraklna binaen istihsal olunan czi miktar pancar zayiata meydan verilmeden

fabrikaya sevk olunmu ve irketin maliyet zerinden zarar 127,823.54.- liraya tenezzl

etmitir. 1927 senesi zarfnda bu zarar 170.000.- liraya karip bulunmakta idi. Heyeti Aliyeleri-

nin ittihaz buyuraca karar sayesinde idarede daha ziyade vahdet ve ahenk temin edilecei

ve irketinizin Ziraat ve fabrikaclk cephesinden bilumum muamelatnn daha seri ve daha

sehil ceryan ederek nmzdeki seneden itibaren bu zararn gittike tenakuz edeceinden

mit varz.

4 Bilanonun matlubat stununda hisse senedat, Derdesti takip senedat, hissedaran

taksit borlar nam altnda grlen erkamn byk ksmnn 1926 ve 1927 senelerinden

devren geldii grlmtr.

inde bulunduumuz sene zarfnda bu matlubatn tahsiline kemali ehemmiyetle

allmas lazm olduu ve sene nihayetinde vaziyete gre duyunat hanesinde b

erkam iin bir karlk tefriki muvafk olaca kanaatindeyiz.

5 irketin defatir ve muamelat hesabiyesinin muntazaman yrtlmekte olduunu

ve kuyudatn mevcut evrak ve vesaika tetabk etmekte bulunduunu tastik eylerim.

Mrakp

Asm Sreyya

---------------- * ----------------

Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketini

1928 Senesi Bilanosu

Mevcudat ve Matlubat

Kyemi Sabite Bedelleri

Mebani 841,409.- 53

Arazi 17,152.- 73 858,562.- 26

Makine alat ve edevat sabite 802,432.- 96 802,432.- 96

Tesisat muhtelife 248,873.- 32 248,873.- 32

Faal Ziraat Makinalar

Ziraat makinalar 102,851.- 93

Vesaiti nakliye bedelleri 54,911.- 93 157,763.- 86

Demirba eya ve mefruat 30,614.- 64 30,614.- 64

Kk alat ve edevat 5,675.- 84 5,675.- 84

Kimyahane Alat ve Eya Bedelleri

Alat ve edavat bedelleri 11,168.- 70 11,168.- 70

Eczai Kimyeviye 607.- 20

Rasathane mevcudat 883.- 20 883.- 20 2,116,581.- 98

Mamul Emtia Ambarlar

Fi Kilo

uvall kristal beyaz eker 36 1,067,500 384,300.- 00

uvall kesme beyaz eker 36 76,100 27,396.- 00

uvall Sar eker 28 55,928 15,674.- 96

uvall temizlenecek eker 28 1,588 444.- 64

uvall kuru ksbe 3,10 36,455 1,130.- 11

Melase 2 1,146,228 22,924.- 56

urup 2 19,965 399.- 30 452.269.- 57

Malzeme ambarlar mevcudu

Malzeme muhtelif ambar mevcudu 194,586.- 95

Fabrika ve garaj koltuk ambarlar 6,611.- 36

Dispanser edviyesi 583.- 61 201,781.- 92 201,781.- 92

Bankalar Mevcudat

Eskiehir Bankas 15,846.- 57

Uak Osmanl Bankas 29,876.- 50

Uak Ziraat Bankas 7,115.- 65 52,838.- 72 52,838.- 72

Kasa mevcudu 5,329.48 5,329.48 5,329.- 48

Pancar Avanslar ve Muhtelif Matlubat

Matlup senedat 2,400.- 00

Derdesti takip senedat 75,608.- 67

Hissedaran taksit borlar 57,878.- 48

Muhtelif borlular 58,329.- 07

eker bayileri 34,000.- 10

Pancar zrrai avanslar 1928

Senesinden mdevver 48,274.- 35

Pancar zrrai avanslar 1929

Senesi iin 9,137.- 09

carlar avanslar 1929 senesi iin 5,137.- 60 290,765.- 36 290,765.- 36

Mntakalar ve Ziraat Mdriyeti Hesab

Mntkalarda malzemei

Muhtelife mevcudu 13,307.- 49

Ziraat Mdriyeti mevcudu 1,801.- 67 15,109.- 16

Tahsil edilecek hisse senedat bedeli 88,220.- 00

Tesisat iptidaiye masarifi 29,426.- 36

Tesfiye edilen Skoda hisseleri

Tekasit 83,658.- 38

Derdesti tasfiye hesabat 5,194.- 38 206,499.- 12 221,608.- 28

Kymetli Eya Hesab 121.- 40

Hesabat Muallaka

Pancar zrrai avanslarndan 98,407.- 28

Pancar zrrai avanslarndan 13,093.- 71

carlar hasabndan 5,483.- 14

Ziraat Mdriyeti hesabndan 7,245.- 72

Garaj koltuk ambarndan 1,312.- 15

Garaj hesabndan 23,053.- 36

Tenis Mahalli Tesisinden 551.- 56 149,151.- 91 149,151.- 91

Kar ve zarar bakiyesi 934,654.- 53

YEKN 4,425,103.- 15

Duyunat

Sermaye 1,200,000.- 00

Trkiye Sanayi ve Maden Bankas 2,613,1281.- 75

Bankas zmir ubesi 18,924.- 00

Muhtelif Alacaklar

Ziraat Bankas Uak ubesi 122,239.- 11

eker ve petrol idaresi inhisariyesi 247,051.- 79

Ehas muhtelife 17,978.- 23 387,269.- 13

387,269.- 13 387,269.- 13

Deyin senedat 22,704.- 51

Emanet 3,948.- 39

Emaneti ayniye 3,425.- 00

Kyemi Sabite mha Hesab

1927 senesinden mdevver 71,483.- 03

1928 senesi faal ziraat makinelerinden %15 15,776.-38

tesisat muhtelifiyeden % 5 12,406.-16

1928 senesi Makine ve edevat

Sabiteden % 4 32,097.-31

1928 senesi mebaniden % 2 16,828.-19

kk alat ve edvattan %20 1,135.-16

Kimyahane alatndan % 5 558.-43

Demirba eya ve

mefruattan %7,5 2,312.-36 81,113.-99

81,113.-99 152,597.-02 15,597.- 02

Hesabat muvakkate 23,053.- 35

YEKN 4,425,103.- 15

Kuyuda mutabakat tastik olunur.

Muhasebe Mdr Mdr Umumi Vekili

Arif Ahmet Esat

1928 Senesi Bilanosuna Merbut Kar ve Zarar

Hesab Mfredatl Cetvelidir

1927 senesinden mdevver 624,828. 06

1928 senesi zarfnda satlan ( 940,872 ) kilo eker zarar 9,647. 38

28 senesi zarfnda verilen Fabrika, eker ve hayat sigorta creti 8,025. 87

28 senesi zarfnda istihsal olunan ( 1,347,720 ) kilo ekerin maliyet

bedeliyle piyasa bedeli arasndaki farktan mtevellit zarar 127,823. 54

Faiz ve komsyon 267,042. 00

ZRAAT Bankas Uak ubesi 22,239. 11

Sanayi ve Maden Bankas 222,884. 48

Bermucibi mukavele Skoda

Hisselerine verilen faiz 19,817. 90

Muhtelif Bankalara verilen 1,542. 39

Cihad muhtelifiyeden Komisyon 598. 12

267,042. 00

Skoda irketi hisse senedatnn duhuliyesinin ademi

Kabulne binaen tashihinden 6,407. 70

Mutahasss M.Dorzeye cret olarak Sanayii ve Maden

Bankasnca verilen mebaliin meclisi idarece kabulnden 9,986. 37

Yekn 1,053,760. 92

1928 senesi zarfnda satlan muhtelif malzemeden 7,910. 41

Varidat Mteferrika 1,424. 19

Sanayi ve Maden Bankasna satlan (159.250)hissenin duhuliyesi 7,962. 50

Skoda irketine satlan (128,154) hissenin duhuliyesi 6,407. 70

eker maliyetine zam olunan vesaiti nakliye masarifine ait tashihat 507. 82

Sanayi ve Maden Bankasndan istikraz olunan mabalig faizlerinin

( % 15 ) den ( % 9 ) a tenzili dolaysyla 94,893. 77

Bakiye zimmet olup beray tevazuun kaydolun an 934,654. 53

Yekn 1,053,760. 92

Kuyuda Muvafktr.

Muhasebe Mdr Mdr Umumi Vekili

Arif Ahmet Esat

Terakki T . A . . eker Fabrikas

U a k -------------- * ------------

1929 Senesi Blanosu

1 Alalade Ruzname

2 Fevkalade

3 Meclisi dare Raporlar

4 Mrakp Raporu

5 Mrakp Raporu

6 Bilano Cetveli

7 Kar ve Zarar mfredat

Bilgi Matbaas zmir

----------------------

1930

Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketi

Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketinin 15 Terinievvel

( Ekim ) 930 tarihine msadif aramba gn Uak irket

Merkezinde saat 10 da vukubula-cak alelade

Hissedaran Heyeti Umumiye itimana ait

Ruznamei mzakerat :

------------ * -----------

Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketinin 15 Terinievvel 930 tarihine

msadif aramba gn Uakta irket merkezi olan eker Fabrikasnda 10 da

vuku bulacak alelade hissedarlar umumi heyeti itimana ait ruznamedir.

1 Bilanonun ve dare Meclisi ve Mrakipler raporlarnn kraat ve

tasdiki ve idare Meclisinin ibras,

2 irket Esas mukavelesinin muaddel 9 maddesi mucibince idare

meclisinin yeniden intihab.

3 1930 senesi iin iki murakp intihali ile cretlerinin tayini.

Uak Trk Ziraat Trk

Anonim irketinin 15 Terinievvel 1930 Tarihine Msadif aramba gn

Uakta irket Merkezinde saat 14 de vuku bulacak Fevkalade

Heyeti Umumiye timana Dair

Ruznameyi Mzakerat

Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketinin 15 Terinievvel 930 tarihine

msadif aramba gn Uakta irket merkezi olan eker fabrikasnda saat 14

de vuku bulacak fevkalade hissedarlar Umumi Heyeti itimana ait ruznamedir.

1 irket sermayesi slsten daha aa inmi olduundan Ticaret

Kanununun 325 inci maddesi mucibince infisah karsnda kalnd cihetle bu

bapta karar ittihaz

2 irket hesabat ve muamelatnn tasfiyesine karar verildii takdirde

tasfiye memurlarnn tayini ve cretlerinin tespiti.

Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketi

Hissedarlar Umumi Heyetine

--------------- * --------------

dare Meclisimiz irketin daresini 929 senesi Hazirannda deruhte eylemitir. Bu

srada taahht ve pancar zeriyat yaplm, pancarlar nev numada bulunmutu. apa

avanslar tarafmzdan fazla bir ehemmiyetle takip edilereknetice de 23.166 ton pan-

car elde edilmitir. Bu netice dier senelere kyas olunursa ehemmiyelice bir fark grlr.

928 senesi 929 senesi

Tahht Dnm yekunu 33.587 25.851

Zeriyat 31.194 24.931

Alnan pancar 92.934.42 231.663.46

Dnm vasatisi 305 975

Bir taraftan bin nisbe geri kalm olan ziraat tekilatmz gittike terakki etmekte

dier taraftan zrra dahi pancar ziraatine daha abuk almaktadr. 929 senesi haslas dola-

ysyla zrra pancar zraatini karl bulmu ve ihtiya fevkinde taahht teklifleri ile karlal-

mtr.

Miktar yokarda gsterilen pancarlardan 3.242 ton eker 1.110 ton urup ve melas,

558 ton kuru kspe 162 ton sar eker istihsal olunmutur. Dier senelere nispetle imalat

neticesi dahi mspet ve memnuniyet verici fark gstermektedir.

927 928 929

Pancar Kilo 35,729.05 95,365.21 231.663.46

eker 8,161.36 13,001,50 32,421.35

Kspe 1,790.43 2,587,05 5,586.80

Melase 6,174.54 5,287.74 10,795.91

Sar eker 399.50 575.70 1,623.33

urup 471.13 199.65 308.69

Bylece bin nisbe eyi bir kampanya yaplm olmasna ramen maalesef zarar

yekunu azaltlamamtr.

929 Kampanya iletme neticesi 296. 834.-52 lira kar hasl olduu halde geen senele-

rin zararlar bu kar ifna etmi ve karuzarar hesabnda mfredat grld vehile 929 bilan-

omuz 1,015,938.-99 lira zararla kapanmakta bulunmutur.

u hale ve sermaye mecmuunun 1,200,000.- lira olmasna nazaran irketimiz Ticaret

Kanununun 325 inci maddesi mucibince infisah vaziyeti ile karlamtr. Vazife ve Kanun

icab olarak bu ciheti Heyetinizin dikkatine vazeylemek mecburiyetini hissediyoruz. Buna bi-

naen ayrca fevkalade bir itima teklifinde bulunduk.

Tasfiye iinin o itimaa taliki ile bilano ve kar zarar hesabnn tastikini ve dare Mecli-

simizin ibrasn rica eyleriz efendim.

Aza Aza Aza dare Meclisi Reisi

Uak Esnafndan Zonguldak Mebusu Bursa Mebusu Gaziayintap Mebusu

Sofu Zade smail Hsn Rza Muhlis Remzi

Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketi

Hissedarlar Heyeti Umumiyesine

------------ * ----------

1929 Senesi devreyi hesabiyesi hakknda nazar tasvibinize arz edilen bilano geen senelerde olduu gibi maalesef zararla kapanmak mecburiyetinde kalmtr. 929 kampanyas

neticesinde Trkiye Sanayi ve Maaden Bankasna olan duyunu faizleri hari olmak zere ilet-

meden 296,832.-52 lira kar tebeyyn etmesine ramen senini sabkadan mdevver zarar ile

929 bilanosu karu zarar yeknu 1,015,938.-99 liraya bai olmaktadr.

Bu yeknda bu senenin 181,239.-21 lira olan amortsman kana atmca mbalgal bir

nisbette tefrik edilmitir. Fabri-ka henz kampanya yapm ise de bundan hi birisi pancar

istihsalat czi olmak dolaysy-la yarm kampanya bile addolunamaz. Zaten amortisman

hesabat fabrikann faaliyete girdiinden beri tam manas ile teknik kymeti haiz olan usule

raptedilmemitir.

Binaen aleyh n-mzdeki sene iin amortisman hesabatnn teknik bir usule

raptn temin eden tedabirin ittihaz olunmas ve 929 senesi amortismannn senini sabkada

icra ve Heyeti Umumiyelerce kabul ve tastik edilen miktarlara gre tefrik edilmesi ve bu

suretle her iki hesap arasndaki 98,907.-19 lirann karu zarar hesabndan tenzil edilmesi

lazmdr.

Dier hasabat vaziyetini plan ve karu zarar mfredat vazh bir surette irae etmekte

olduundan bu hususta mtalaa beyanna lzum drmedim. Erkam ve hesabat irketin

defatir ve kuyuduna mutabk olup mu-amelat hesabiye muntazam yrtlmekte olduunu

tastik eylerim efendim.

Mrakp

Abdullah Hsrev

Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketi

Hissedarlar Heyeti Umumiyesine

---------------- * -------------

Meclisi darenin 929 senesine ait heyeti aliyelerine takdim ettii bilano ile bu

bilanonun istinat ettii hesaplar, kayt ve defterler tarafmdan tetkik edildi. Bu bilanoda

murakbnzn heyeti alilerinize arza mecbur olduu cihet vardr.

Bilanonun duyunat faslndaki amortiler hasab ayan mlahazadr. 929 senesinde

imha edilmek istenilen 181,239.-21 lirahesap usul talimat ve kanun ahkamna tevfikan

istihsal edilmi bir netice deildir.

1 Ar makinalar yzde 10 amaortiye tabi tutulmutur. Halbuki bu makinalardaki

anma derecesini gsteren bir rapor ve ilmi bir tetkik yoktur. Meclisi dare bunu mahsul hissi

olarak alel itlak tayin etmitir. Bu sene kampanyada ancak 45 gn alan byk tesisat mi-

haniyeden yzde 10 amorti demek bu makinalarn ancak 15 kabiliyeti tahammliyetini

farz-etmektir.

Meclisi dare bu amortilere ilmi bir had tayin edemeyince murakbnzda tayini

hesabata bizzarur mukayeseye tevecch etmitir. 928 senesinde de yine 45 gn alan bu

makinalar iin amorti yzde 4 idi ve bu tesmiye geen seneki heyeti umumiyenizde kabul

edilmiti. Bu kabul bu seneye de temil bu senede kabul edilse bilanonun bu maddesinden

47,720.- lira tenzil icap eder.

2 Kk alattan yzde yirmi tenzil edilmitir. Bu nisbet bilhassa kazan kanunu ile

tearuz yapar. Bunun da kanunun azami haddi olan yzde 10 on tenzili ile bu maddeden de

487.-79 lira tarh etmek icap eder.

3 Ziraat makinalar bedelinden tenzil edilen yzde 25 tamamen fuzulidir 929 sene-

sinde bu makinalar kullanlmamtr. Binaen aleyh bu madde muhteviyat olan 28,042.-30

lira kamilen kaldrlmaldr.

4 Mebaliden yzde 4 amaorti dahi calibi nazardr. Binalar geen sene heyeti umu-

miyemizce yzde 2 amortiye tabi tutulmu meclisi idarenin yzde 4 tavsiye ettii amorti bu

binalarn 25 senelik mre malik olduunu kail olduklarn gsterir. Bu memlekette amur ve

kerpi mebaniden bir asr ikmal etmilerine her lahza tesadf edilirken, beton ve kargir tesi-

satmzn her sene muntazaman tamirleri yaplmak suretiyle yine yirmi be senelik bir mr

takdirini heyeti aliyelerinin dikkat nazarna arz ederim. Bu madde dahi geen seneki % 2 bi-

zim iin bir mehaz olursa 16,828.- lira 19 kuruun tenzili lazm gelir.

5 Tesisat muhtelif bedellerinde yzde 7 amorti gryoruz, bunu de yzde 5 tesmiye

ile 5,572.- lirasnn tenzili lazm delir.

6 Vasati nakliyeden tenzil edilen yzde 25 amorti dahi kanun ve talimatnameye

uygun deildir. Bununda yzde 10 na tenzil ile 8,461.- lira 71 kuruun bu maddeden refi

lazm gelir. Bu suretle btn amortiler faslndan 1,071,111.- lira 99 kuruun duyun hisabn-

dan karlarak kymeti imha ifade eden bu fasldan 226,724.-lira 24 kuru kalmas ve yuka-

rda mfredatn arz ettiim her madde hesaplarnn matlubat ve mevduat stunundaki ye-

kunlarna ilavesi lazm gelir kanaat n arz eylerim.

7 Bilanonun matlubat ksmnda ve mamul emtia anbarlar hesabna intikal edince

orada da meclisi idarenin hissiyatyla karlarz. 929 senesinden 930 senesine anbarlarmza

devrederken ekerin fiyat 39 kuru deildi fiatlarda 31 Kanunuevvel 929 gnn piyasasnn

ve o gnn satlarn esas farz ederek makadiri tesmiye etmemiz icap eder. Bi o ay satn

ve Kanunusani ierisinde muhtelif memleketlerdeki satlarimn vasatisini alarak ekerin fiya-

tn tesbit ettik ve 40 kuru 996 santim bulduk fakat idare meclisi istikbalde eker fiyatnn

decei kanaatiyle bilanomuza mukabili erkama deil takdir ve tahmine mstenit olan bir

adet kabul etti bilano tanziminde sene sonunun fiyetini msbet olarak almak ve dahil oldu-

umuz dier sene satlarndan fiyet ne miktar tezayt veya tenakuz etmise onu adad sayi-

ha olarak dier senenin bilanosuna kar ve ya zarar diye bilhesap ithal etmek lazm gelirken

bu kaideyi tebeiyet etmedi intihabmca bir hisap kaidesi ve usul telakki ettiim bu nokta Hey-

eti muhteremelerince kabul buyrulursa anbar mevcudumuz olan 3,003,825 kristal eker be-

deline 59,959.- lira 66 kuru ve kesme eker 370.- lira 50 kuru sar ekere 324.-lira 66 kuru

zam etmek lazm gelir.

8 Bilanoya merbut kar ve zarar hesab intikal ederek arz ederim ki ziraat mdrl

926 ve927 ve 928 senelerine ait gaz ve tohum fire zayat nayla zarara kaydedilen 5,214.-lira

34 kuru geen seneki raporumda i bu mdriyet emrinde mevcut olduunu gstermi ve

benim teftiimde mevcut olarak bulamadm eya idi ki heyeti umumiyeniz bu hisabn

mesullerinden tazminine karar vermiti. dare meclisi mesul bulunmad hkmiyle bunu zara-

ra kaydediyor. Halbuki mesul inin aranldna muttali deilim. Ve bu hususta yaplan bir tet-

kik dolays ve lahik olmu bir hkm ilam yoktur. Bunun sureti katiyede taayynne kadar

imha edilmemesini rica ederim.

9 Dier bir madde de 926 , 927, 928 ve 929 senelerinde Avrupadan inaat ve kam-

panya malzemesinin mahsubuna imkan bulunmayan gmrk resmi karl namyla 49,813.-

lirann zarar kaydna idare Meclisi karar veriyor. Bendeniz arzediyorum ki bunun mahsubuna

imkan vardr. Nitekim bu tetkikimide grdm ki irketimiz eski senelerde Avrupadan birtakm

inaat ve kampanya malzemeleri getirmi ve bunlar iinde gmrk resminden muafiyeti iin

beyannameler vermi beyannameler Maliye Vekaleti celilesince tetkik edilerek i bu eyann

esasen gmrk resminden muafiyeti icap etmeyen eyler olduundan beyannamelerin kabu-

lne imkan kanuni olmad hkm ile iade etmi yani biz Devlet muafiyetinden bu miktar is-

tifade etmek isterken edemedik. imdi bu mesele ikiye ayrlr. Birisi artk mevcudu kalmayan

ve herhangi bir ekilde olursa olsun istihlaki hesebile kampanya mesarifine kayd lazm gelen

makadirdirki bunlar labaratuar malzemesi,eczam kimyeviye, eker torbalar, maden ya gibi

bu gn mevcudu olmayanlardr ki bunlara ait ksm 10,277.-lira 90 kuru olarak tesbit ediyor-

uz. Bu miktar zarara gitmektedir. Fakat mtebaki 39,535.-lira 10 kuruu vaon kantarlar,

basklle, muhtelif makine ve alattr ki bunlar elyevm mevcudumuzdur. Bunlara ait gmrk

resminin fiyatlarna zamm ok tabii bir keyfiyettir.

10 Yine 926 da Avrupadan gelen imentodan 825.- lira gmrk resmi bu dahi dare

Meclisi kararyla zarara gtrlmtr.

Bilhassa bu cihet ok sarihtir ki imento tesisata aittir. Bu miktarn tesisata zamm lazmgelir.

11 Eskiden kalan ve inta kuvvetini kaybeden tohumlarn zarara nakliyle getirilen

13,880.- lira 56 kuruun bu bilanomuzda yeri yoktur.

Bu bilanomuzun mabdei 929 Kanunusani iptidas ve mntehas 929 senesi Kanunu-

evvel mntehasdr. bu eyyam dahilinde byle bir tohum tefriki mktarnn tesbiti ve ifas

gibi muamelata tesadf etmiyoruz. Yalnz 930 senesi iinde bu tohumlarn tefrik ve ifna em-

rinin ve muamelesinin ifa edildiinin ahidi oldum. Muamelesi bir senede evrak dier senede

bir muhasebe ve blano itikatmca muvafk deildir. Biz bu muameleyi usulen 930 senesi

bilanosunda greceiz.

12 Dier maddede 15,640.- lira 37 kuru bir zarar gryoruz. Bu 928 senesinde su

yollarna sarf edilen ve tesisata ilave edilen bilanoya dahil olan ve geen sene heyeti

muhte-remelerinin kabulne iktiran eden tesisat hesabdr. Bunun bu sene tekrar zikri ve

zarara kayd zannederim biluzumdur.

13 928 senesi Sanayi ve Maaden Bankasnn pancar teftii masarf olarak 2,500.-

lirann hesabmza geirildiini ve bunun da zarara kaydedildiini gryoruz. Vaka Sanayi

ve Muaden Bankas ile irketimiz arasnda vaktiyle teati eden bir mukavelenemede byle bir

masarif kabul tesmiye edilmi ise de Sanayi ve Muaden Bankashi bir gn bu paray istih-

kak derecesinde tahakkuk ettirilmemi ve bundan sonraki seneler iin mevzubahis bile etme-

mitir. Mcerret mukavele maddesidir diye ifa edilmeyen bir maslahatn mukabili cretin

bendeniz kabul edilmeyecei mtalaasndaym. Bunun bir kere daha tedkiki alilerinden

gemesi zaruridir. Bu mtaala ve arz ettiim hesaplarn heyeti aliyelerince iltifat bulduu

takdirde heyeti iderenin bu sene bilanosuna berayi tevezun koyduu 1,015,938.-lira 99

kuru zarardan 245,358.- lira 86 noksan ile umumi zararn 770,580.- lira 13 kuru olmas ve

bilanonun bu suretle tashihini lazmgelir. Bu suretle irketinizin vecaibi kanuniyeden ancak

tenzili sermaye ile karlam bulunduunu ifade eylerim.

irketimiz 929 kampanyasnda 297,832.- lira 52 kuru kar istihsal eylemitir. Bu miktar

tesmiye eker fiyatn 39 kuru gsterildii takdirdedir. Yukarda arz ettiim fiyat tayini sureti

burada da cari olsa idi bittabi bu miktar nisbi ekilde tezat ederdi.

Bu netice fabrikamzn kabiliyeti imaliyesini ancak te birini istimalden hasl olmutur.

Bu sene ekilen pancarn fabrikamzn tam istihkakn yetitireceini mit ederim. Ve hazrlla-

dmz 930 senesi kampanyas messesenin ok mhim zararlarn kapayacak bir senei hesa-

biye vcuda getirecektir. Bidayeti teekklnden beri tevali eden zararlarn bu seneden itiba-

ren kara tehavvl ve nmzdeki kampanyann ok cazip ve mitli vaziyeti bize fabrikann

parlak istikbalini iaret etmektedir. Mfredat hisaplarnn kaytlara ve asli defterlere muvafa-

katini arz eylerim efendim.

Mrakp

H. Tekin

Uak Terakkii Ziraat Trk Anonim irketinin

1929 Senesi Bilanosudur

Matlubat ve Mevcudat

Sabit Kymetler

Mebani ve arazi

Mebani 841,409.- 53

Arazi 17,152.-73 858,562.- 26

Ar Makinalar bedalat 795,367.- 42

Tesisat Muhtelife bedalat 262,875.- 09

Ziraat makinalar bedalat 112,169.- 21

Vesaiti nakliye bedalat 56,438.- 05

Demirba eya ve mefruat 29,045.- 53

Kk alat ve edavat bedelat 4,877.- 94

Rasatane Alat 939.- 65

Kimyane alat ve adevat 11,654.- 47

Alat ve edevat bedelleri 10,614.- 05

Eczayi kimyeviye bedelleri 1,040.- 42 2,131,929.- 62

Mamul Emtia Ambarlar

Fi. Kilo

uvall eker kristal 0,39 3,003,825 1,171,491.- 75

uvall Kesme eker 0,39 7,410 2,889.- 90

uvall sar eker 0,28 162,333 55,453.- 24

uvall kuru ksbe 0,03 552,080 16,562.- 40

928 senesinden melas 0,02 58,634 1,172.- 68

Melas 0,04 1,079,591 43,183.- 64

urup 0,04 30,869 1,234.- 76 1,281,988.- 37

Malzeme Ambarlar Mevcudu

Muhtelif malzeme mevcudu 158,041.- 65

Mntkalarda mevcut malzeme bedelleri 11,791.- 37

Dispanser edviyesi 471.- 45 170,304.- 47

Gelecek emtia bedelleri 57,894.- 06

Bankalar Mevcudu

Eskiehir Bankas 5,315.- 65

Ziraat Bankas Uak ubesi 23,937.- 53 29,253.- 18

Kasa Mevcudu 4,977.- 00

Pancar avanslar ve muhtelif matlubat

Alacak senetleri 5.455.- 87

Pancar zrra avanslar

1929 senesinden bakiye 48,392.- 33

1930 senesi iin teahhdat

mukabili verilen Haf. Avans 143,939.- 41 192,331.- 74

eker satndan matlubat 24,440.- 94

Davada olan seneden borlar 75,754.- 14

Muhtelif borlular 54,527.- 88

Avanstan borlular 24,743.- 40

Hisse Taksidinden borlular 56,354.- 06 433,608.- 53

Teahht edilen hisse senetleri 38,220.- 00

Geri alnan imtiyazl hisse senetleri 128,154.- 00

Mekuk Matlubat 95,335.- 90

Tesisat iptidaiye ve mesarifi bakiyesi 19,755.- 88

Hesabat muallaka 53,476.- 37

Kar ve zarar bakiyesi 1,015,938.- 99

YEKN 5,460,836.- 37

Dyunat

Sermaye 1,200,000.- 00

Trkiye Sanayi ve Maden Bankas 2,922,545.- 23

eker ve petrol inhisar idaresi 927,747.- 10

Muhtelif alacaklar 57,115.- 85

Emanet 15,921.- 06

Emanat ayniye bedelleri 3,670.- 90 5,127,000.- 14

Kym sabite imha hesabat

Geen seneden devrolunan 152,597.- 02

929 senesinde imha olunan

Ar makinalar bedelinden %10 79,536.- 74

Kk alat ve edevat bedelinden %20 975.- 58

Kimyahane alatndan %10 1,061.- 40

Ziraat makinalar alatndan %25 28,042.- 30

Demirba eya ve mefruat

Bedelinden %15 4,356.- 82

Mebaniden % 4 33,656.- 38

Tesisat muhtelife bedelinden % 7 19,500.- 48

Vesaiti nakliye %25 14,109.- 51 181,239.- 21 333,836.- 23

YEKN 5,460,836.- 37

Defatir kuyuduna mutabakat tastik olunur. 31 / 12 / 1929

Muhasebe Mdr Mdr Umumi n.

Arif Remzi

irketimize ait 31 / 12/ 1929 tarihle tanzim olunan i bu blano kabul

Ve tastik olundu. 31 / 12 / 1929

Aza Aza Aza Meclisi dare Reisi

smail Hsn Muhlis Remzi

1929 Senesi Bilanosuna Merbut

Kar ve Zarar Mfredat

Zimmet

Geen seneden devrolan zarar bakiyesi 934,654.- 53

1928 senesi numune tarlas zarar 1,090.- 45

Muallak hesapta bulunan bervechi zir mebaln

Kar ve zarara naklinden 6,684.- 54

Lira kr.

Ziraat M.liinin 926, 27, 28 senelerine ait g

Tohum Fire zayiat Meclis-i dare kararyla 5,214 43

Garajn 928 senesine ait tamirat

Masrafndan M.. kararyla 918 55

928 senesi tesis mahalli masrafndan

M.. kararyla 551 56

6,684 54

926, 27 , 28 , 29 senelerinde Avrupadan celp Edilmi olan

inaat ve kampanya malzemesinin mahsubuna imkan bulu-

namayan gmrk resmi karl meclisi idare kararyla 49,813

926 senesi Avrupa dan mbayaa edilen imentolarn istir-

Dadn imkan bulunamayan gmrk resmi depozitosu

Meclisi idare kararyla 825

Depolarda eskiden kalma inta kuvvetini zayi eden 21,865 kilo

Pancar tohumu bedelinin kar ve zarara naklinden M..Kararyla 13,280 56

928 senesinde su yollarnda yaplan sarfiyatn mukayyet olduu

Tesisat hesabndan karlarak zarara naklinden M.. Kararyla 15,640 37

926, 927 senelerinde zrra hafriyatnda masruf gaz ruaumunun

Zarar kaydndan M.. kararyla 1,023 50

Sanayi ve Maden Bankasnn 928 senesine ait pancar kontrol

Tahsisat M.. kararyla 2,500

928 senesi istihsalatndan 929 da satlan 1,067,500 kilo kristal

76,100 kilo kesme eker sat zarar 12,761 31

929 senesi pancar zerriyat ve numune tarlalar zarar

Meclisi dare kararyla 19,493 97

Alaehirde Dere Ky iftlii

Zarar M.. Karayla 4,084 95

Afyon ileyen iftlii zarar

Zarar M. . kararyla 14,499 35

Fabrika numune tarlas zarar

M. . Karayla 909 67

19,493 97

929 senesine ait fabrika mtemilaknn bir

senelik sigorta creti 6,461. 56

Sanayi ve maden Bankas faiz ve komsyonlar 232,019 48

Ciheti kefaletten komisyon M..Kararyla 16,708 57

stikraz olunan meblan faiz ve kom-

syonlar % 8,6 M. .Kararyla 215,310 91

232,019 48

mtiyazl hisseler faizi % 9 dan M..K.la 17,941. 05

Ake farklar istikrazlardan 14,929. 29

Yekn 1,329,118 61

M A T L U P

927 , 928 stihsalatndan 929 senesinde satlan

1,087,664 kilo melasn sat kar 4,148 49

Muhtelif malzeme satndan kar 464 70

929 senesi istihsalatndan satlan 230,900

Kilo eker satndan kar 5,812 55

Mteferrik varidat 5,921 36

929 senesi iletmesinden mtehasl kar 296,832 62

313,179 62

Kar ve zarar bakiyesi olup berayi tevazn zammolunan 1,015,938 99

Y e k n 1,329,118 61

Kuyuda muvafk olduu tastik klnd 31 / 12 / 929

Muhasebe Mdr Umum Mdr M.

Arif Remzi

Terakki T . A . eker Fabrikas

Uak

-------- * --------

1930 S E N E S

Pilanosu ------------ * -----------

Alelade Ruzname

Fevkalade ruzname

Meclisi dare Raporu

Mrakp Raporu

Mrakp Raporu

Pilano Cetveli

Kar ve Zarar Mefredat

DOAN MATBAASI AFYON

------------ * ----------

1931

Uak Terakki Ziraat Trk Anonim irketi

Uak Teraki Ziraat Trk Anonim irketi 18 Mays 1931

tarihinde Msadif Pazartesi gn saat onda Uakta

eker Fabrikasnda Kain irket merkezinde sureti

Adiyede toplanacak olan Umumi Heyet

mzakerelerine ait ruznamedir :

----------------- * ---------------

1 dare Meclisi Raporunun okunmas

2 Murakplar raporlarnn okunmas

3 Bilano ve Kar Zarar hesaplarnn tetkik ve tastiki ile idare meclisinin ibras

4 Esas mukavelename mucibince Skoda dan istirdat edilen ( 170,872 ) liralk

imtiyazl hisselerin mzayede ile satlmas.

5 Esas Mukavelenamenin onuncu maddesi mucibince kacak idare meclisi azas

yerine yeniden aza intihab

6 931 senesi iin iki murakp intihab ve cretlerinin tayini

------------------------------------------------------

Not : Esas mukavelenamenin yirmi birinci maddesi mucibince alelade umumi heyet

timana itirak iin asaleten ve vekaleten 600 hisseye malik olmak arttr.

Fevkalade itimaa bir hisseye malik hissedarlar da itirak edebilir.

Uak Teraki Ziraat Trk

Anonim rketinin

18 Mays 931 Tarihine Msadif Pazartesi gn saat 15 de Uakta

eker Fabrikasnda vaki irket Merkezinde Fevkalade surette

Toplanacak olan umumi heyeti mzakeratna ait ruznamedir :

----------- * -----------

1 Sermaye vaziyeti hakknda karar ittihaz

2 irket esas mukavalesi 17 inci maddesinin kaldrlmas

3 irket esas mukavelenamesi 22 inci maddesinin tadili

--------------- * --------------

Kaldrlmas teklif edilen 17 inci maddenin metni udur

Madde 17 Meclisi idare mevadd mahsusa ve bir mddeti muayyene iin haiz olduu

iktidar ksmen veya tamamen azasndan bir veya birka zata ba vekaleti mahsusa ihale

edebilecei gibi mesalihi cariyenin ryet ve tesfiyesi iin dahilden veya hariten dahi bir veya

birka zat tevkil edebilirse de mesaili fenniye ye ve fabrikann muamelat dahiliyesi balada

mezkur icra heyeti tarafndan icra olunacandan bu mevzuu dahilindeki salahiyetleri icra

heyetinden gayri bir ahsa veya heyete tevdi edemezler.

Tadili Teklif edilen 22 inci maddenin metni

Madde 22 Davetnameler yevmi itimadan laakal bir mah evvel resmi ve gayri resmi

baz gazetelerve vesaiti saire ile ilan klnacaktr.

Tadili Teklif Olunan ekil

Madde 22 - Ummi heyetin itima en az on be gn evvel mnasip gazetelerle ilan

olunur.

Uak Terakki Ziraat Trk Anonim irketi

Umumi Heyetine

--------------- * ------------

Muhterem Beyefendiler :

Sizlere 1930 senesi muamelat ve hasabatn mir bilano ile kar ve zarar hasabn

takdim ediyoruz. Bu bilano senesinin bariz fark normal ve esasl bir kampanya geirmesidir.

Aada arz ettiimiz rakamlardan da anlalaca vech ile 31.180. ton pancar ilenmi 4.860

ton eker istihsal olunmutur.

Pancarda eker miktarnn vasatisi % 19.166 dr. Bundan istih-sal miktar % 16.023

olduuna gre fabrikamzn faaliyeti geen senelere nisbeten msbet bir fark

gstermektedir. stihsal olunan ekerin rengi ve evsaf da numunelerde grld veh-ile

bu sene istihsalinin lehinedir. stihsal masraflar da hemen umumiyetle mukayese cetvel-

lerinde beyan olunduu gibi istihsal lehine daha az rakamlarla balanmtr.

Bu farkl netice-nin sebepleri Trk iisinin ie nsiyeti, Fabrikaya uzun zaman iin

getirilen Mdrn ve yeni Fabrika idaresinin gayreti, yeni tesislerin yardm ve su miktarnn

okluu gibi hususlardr.

nmzdeki sene iin Trk fen memurlarndan ve ustalardan daha ok muvaffakyet

eserleri greceimizi ve ecnebi mtehassslardan gittike daha ok istina hasl edeceimizi

mit eylemekteyiz.

Ziraat ileri, denilebilir ki tecrbe ve melekeden gittike daha ok istifadeye mazhar

olmaktadr. Trk ziraatileri ve kyller pancar ekim ve bakmna yava yava daha fazla itina

gstermeye ve dier mahsullerinde malik olduklar tecrbe ve mahareti elde ederek umumi

inkiafa doru alan yolda yrmeye balamlardr.

Bahsettiimiz sene zarfnda ekilen dn-nm miktarna nispetle pancar haslatndaki

azln en mhim sebebi k mevsiminin emsali grlmemi derecede kurak gemesidir. Bir

ok yerler de k ve yaz tavlarnn birbirine ittisal kesbetmeyerek ortada kkn nfusuna

mani bir tabakann husule geldii mahade ve tespit olunmutur.

Bu hale ve yeni mntkalarn pancar ziraatndaki tecrbesizlie ramen alnan ne-

ticeye fena nazaryla baklmamak icap eder. Sulanm mntkalardan alnan digestion vasatsi

% 20.20 olduuna gre ehemmiyetli miktarda sulak araziye malik bulunan mntkalarmzn

atisini olduka mitbah grmekteyiz.

Ziraat tekilatmz takviye edilmi ve her mntkann murakabesi iin muktezi fen

memurlar tayin olunmutur. Kyl ve ziraatiler mibzerle ekim iini benimsemiler bir

taraftan tekilatn sevk ve idaresi dier taraftan kylnn lfet ve itiyad dolaysyla tekleme.

apa gibi en mhim ameliyelerde tekaml fark kaydedilmitir.

Pancar mntkalarndan Eskiehirde zeriyat yalnz nnye inhisar ettirilecek iken

mtevali mracaatlar zerine kiloda 17,5 para noksan fiyatla Bozyk ve Karaky

mntkalarnda da 3,513,5 dnm taahhde giriilmitir.

Hedef takriben 90 kilometre dahi-linde bulunan Uak-Banaz-sincanl mntkalarna

ekilmek olduuna gre fiyat tenzili ameliyesiyle beraber Eskiehir mntkasndan 6,487

dnm az ve asl mntkalardan 12,331 dnm fazla taahht alnmasn eyice bir netice

saymaktayz.

Su meselesi irketin teesssnden beri bir muamma halinde devam eden bu mes-

ele de 930 senesi ierisinde esasl surette hal olmutur. 927 senesinde yaplan ve mtemadi

tamirler hari olmak zre 108,000.- bin ksur liraya mal olan su tesisatnn 927-928-929 se-

nelerinde saniyede 18 litreden balayarak 10 litreye kadar dmesi zerine bu iin cezri

surette halline teebbs edilmi 55,734.- lira sarfyla muhtelif koldan saniyede 50 litrelik

su temin olunmutur.

Bu miktar yukarda kurakln izah ettiimiz mevsimin terinievvel niha-yetinde ve ilk

yamurdan evvel yaplan llereistinat etmektedir. Sularn iki ay mtemadiyen aktlm

bulunmas dahi yokardaki emniyet sebebine ilave edilmelidir.

Mtehassslardan alnan raporlar su meselesinin en cezri bir surette halledildii ve

eski dranajlarn gayri fenni ve istifadesiz olduu yolundadr. Bu 50 litrelik su miktar her trl

ihtiyat hesaplaryla ihtiyaca kafi grlmektedir.

Tesis bidayetlerine ait kark muamele ve hesaplarn tasfiyesine ve tasnifine devam

edilmektedir. Hesaplarn inzibat altna alnd tarihten itibaren muhasebe ilerimizin mem-

nuniyet bah bulunduunu ve dier bil cmle idari ilerde eflerin yeni getirilenlerle beraber

esasl ihata farklar gsterdiklerini, talimatlarn peyderpey tekaml etmekte bulunduunu

kaydederiz.

Bilano rakkamlar hakknda u ksa izahatn dahi raporumuza ilavesini muvafk bulduk

Mebani hakknda umumi heyetinizin kararna teban kymet takdiri muamelesi yapl-

mtr. Takdir neticesi gsterilen bedel noksan idare meclisimizce mbalaal telakk olundu-

u cihetle bu iin ihtiyaten bir daha tetkikini lzumlu buluyoruz.

Muhtelif tesisat, nakliye vastalar, Ziraat makinalar, Demirba eya, Malzeme ambar-

lar, Mekuk alacaklar, Davada bulunan alacaklar Hesaplarnn tetkikine devam edi-lerek

khne paralarla tahsili kabil olmayacak alacaklarn tasfiyesi icap ettiini ve bunun nmz-

deki sene yaplacan ve binalarn kymeti ile beraber bu hesaplarda da ksmen zarar husul

melhuz olduunu ifade ve beyan eylemek vazifemizdir.

Bilanoda zarar olarak grlen 1,137,209.- lira 79 kuru sermaya vaziyetini mzakere

etmek zere umumi heyetinizi fevkalade olarak itimaa davet iin bir sebep tekil etmitir.

Fevkalade heyete gitmeden evvel faizli bor tesirini brakmas hasabiyle sermayeyi

mell klmakta olan bir kymetten de bahs etmek isteriz.

Bu da Skoda namna mukayyet olup Sanayi ve Muadin Bankasndan nizamname ve

mukavele mucibince geri alnan 170,872.- lira-lk hisselerle bundan sonra alnmas lazm

gelen mtebaki 85,436.- liralkhisseye taalluk eder.

Bu hisselerden irket nezdinde mahfuz bulunan yokardaki miktarn nizamname

mucibince sa-tlmas iktiza etmekte olduundan keyfiyet ruznameye der ve ilan edilmitir.

Hesabat ve muamelelerimiz muhterem heyetinizin tasvibine arz olunur efendim.

AZA AZA AZA dare Meclisi Reisi

Trkiye Sanayi ve Ma- Zonguldak Mebusu Bursa Mebusu Gazi ayntap Mebusu

Adin Bnkas Umum M. Hsn Rza Muhlis Remzi

Sadettin

AZA

Uak Erafndan Sofu Olu

smail

STHSAL MASRAFI MUKAYESE CETVEL

928 929 930

Pancara nazaran sarf olunan yzde kmr miktar 6,240 8,669 7,999

Pancara nazaran yzde kire ta miktar 8,750 4,855 6,678

kok kmr 0,770 0,533 0,610

Kire tana nazaran kok kmr yzde 9,020 10,980 8,581

Pancara nazaran istihsal olunan melasa

Yzde 5,757 4,914 4,547

Melasta kalan eker miktar pancara nazaran 2,847 2,368 2,183

On ton ekere nazaran juta bezi - . - 1,422 1,092

pamuk bezi - . - 3,660 2,045

pancara nazaran sarf olunan makine ya - . - 1,190 0,480

silindir ya - . - 0,907 0,618

Bir ton pancara nazaran yevmiye ve maalar.(yalnz

Fabrikada alan ecnebi ve Trk iiler maa yevmi-

Yeleri ve yemek masraf dahildir.) - . - - . - 0,7229 lira

Bir ton kristal ekere nazaran yevmiye ve maalar

(Yalnz fabrikada alan ecnebi Trk iiler maa

Yevmiyeleri ve yemek masraflar dahildir.) - . - - , - 4,424 lira

1930 Kampanyasnda ilenen bir ton pancar iin sarf

Olunan bilumum malzeme bedelinisbeti - . - - . - 2,745 lira

1930 Kampanyasnda istihsal olunan bir ton beyaz

eker beyaz eker iin sarf olunan bil umum malzeme

Bedeli - . - -. - 17,131 lira

Uak Terakki Ziraat Trk Anonim irketi

Hissedarlar Heyeti Umumiyesine

------------- * ------------

1930 Senesi devreyi hesabiyesi hakknda nazar tasvibinize arz edilen pilano erkam

hesabatnn irket defatr ve kuyudatna mutabk olduunu ve muamelat hesabiyenin mun-

tazam yrtlmekte bulunduunu tastik ederim efendi

Mrakp

A . Hsrev

Uak Teraki Ziraat Trk Anonim irketi

Hissedarlar Heyeti Umumiyesine

-------------- * -------------

dare meclisinin heyeti alinize takdim ettii plano aylk mizanlar ve bunlarn isnat

ettii bilumumkayt ve hasaplar tarafmdan tetkik edildi. Bilanoya kar mtaalarm u

suretle arz ederim.

1 Bilanonun mevcudat faslndan ve tesisat muhtelife bedelleri hesabndan

85,362.- lira alnarak zarara gtrlmtr. Bu eski dranajlar ve su yollar iindir. Meclisi

idare yeni dranajlar ve kuyular aldktan sonra mevcut kilometrelik yolun

mevcudiyetine artk iltifat etmemekte ve yeni suya yeni bir mecra vermek tasarrufundadr.

Halbuki 930 senesi kampanyas suyunu geri yeni dranajlar vermi fakat bu yol izale etmitir

ve hali hazr-da da bundan baka bir mecraya malik deiliz. Henz ortada bu yollarn gayri

mfit olduunu ve klliyen terki itabedeceini gsterir bir tetkik bir rapor yokken meclisi

idare bundan baka bir tesisten yani baka bir kaptan suyunu aktarak artk bu yollardan

mstani kalmadan daha sarih bir ifade ile yeni yaplmasn arz ettii yol proje halinde bile

mevcut deilken mevcudu hazr imha ve zarara sevk etmek idareye ve muhasebe

hesaplarna uygun deildir. Ve itika-tmca tasavvurat mcerrede tahakkuktan evvel adetlerin

mevki ve kymetlerini takdir ede-mez. Bu mtalaam heyeti alilerince kabul buyurulursa i

bu 85,362.- lira 70 kuruun mevcut-ta ipkas ve zarardan tenzili icap eder.

2 Yine planonun mamul emtia fasnn beinci srasnda ifade edilen 1,076,221 kilo

kuru ksbe 25,835 adet uval derunundadr. Planoda ne bu uvallar zikredilmi ne de ky-

metleri burada ancak beher kilo kspenin 75 santimden kymeti mukayyettir. Halbuki

uval dahi bir kymettir. Ve beheri ambarmza 28 kuru 69 santime mal olmutur. Binaen

aleyh bu uvallarn maliyeti olan 7,412.- lira 6 kuruun bu maddeye zamm hesapa

tabiidir.

3 Amortiler hesabnda ziraat makinalar bedelleri keyfiyeti calibi dikkattir. 929 senesi

bilano vesilesiylede arz etmitim, Ziraat makinalarmz son iki senede umuru ziraiyede

mstamel deildir. ifti pancar tarlalarn her tarafta kamilen kendi vesaiti ile hafrediyorlar.

Bizim traktrlerimiz kullanlmadna nazaran amortiye tabi deildir. u kadar varki bu

traktrler kuyularn hafriyat ve dranajlarn inaat zamannda sular eken santrafjleri tahrik

ediyordu. O halde bunlarn mesaisi yeni dranajlar kymetine zammolmaldr. Eer bu traktr-

ler elimizde olmasyd ve ameliyatta baka kuvvetleri istimal etseydik onlara vereceimiz pa-

ray nasl ki su yollar tesisatna ilave edecektik ve bu k usule ve kaideye daha ziyade muva-

fktr. O halde i bu 12,800.- lira 25 kuruun su yollar tesisatnn dahil olduu tesisat muh-

telife bedelleri maddesine ilavesi icap eder. Binaen aleyh bu maddenin neticesi olan

105,588.- lira 10 kuruun mevcuda ilavesi ve beray tevazun konulan 1,137,209.- lira 73 ku-

ru kar ve zarar bakiyesinin 1,031,621.- lira 72 kuru kalmas suretiyle bilanonun tashihini

rica ederim.

4 Amortiler yine bu kerre ilmi bir esasa istinat ettirilmedi. Gryorum ki geen dene

Heyeti Umumiyemizce kabul edilen miktardan istimbat edilmitir. Fabrikamzn mesaisi her

sene bir halde deildir. Amortiler de messesenin eriat ve derecei faaliyetine gre teknik bir

tarz takip edilmelidir. Kyemi sabitenin imhas muamelesi her sene meclisi idare veya heyeti

umumiyemizin hissine mstenit olursa hesabn katiyetine, ilmin iktizasna tevfkszlk olmakla

beraber elde ettiimiz erkam bizi tatmin edemez.

Bilanoya istihra ettiimiz nazm asli hisaplar kuidat esasiyeye usul muhasebeye ta-

mamiyle Tevfik edilmitir. Defterler ve vesikalar resmiyete ve iktizaya uygundur. Muhasebe

tekilatmz ve mesaileri artk bizi msterih klar bir haldedir.

Malzeme ambarmzn kaytlar, tasnifleri karneleri drsttr. Fabrika dahili hisaplar

ve dosyalar ok muntazamdr. Yalnz idare emrinde bulunan demirba eyann katiyetle

tes-bitine bu gne kadar myesser deiliz. Alat ve edevat ziraiye ok bakmszdr. Bunlar

iin hakiki bir ambar tekil edilmemitir. Adetleri mukayyet olsa dahi arzalarn bilmiyoruz.

Bunlardan sonra 930 senesinin gzeranna irketinizin umumi vaziyetine ait mtalaam

serdederim. Mali vaziyet bilanoda manzuru alileridir ki ok vahim ok nahotur.

Evvela 1,137,209.- lira ziyan

kincisi 5,004,181.- lira banka ve Devlet borcu

ncs 281,827.- lira 29 kuru senelik faiz ve komisyon btn bu hamule

1,200,000.- liralk msemma bir sermayenin tahammlsz omuzuna yklenmitir. Hal ve

vaziyetimiz bu iken bizimde ok semih bir alacak vaziyetimiz vardr.

Zrrann 930 senesi borlar 162,972.- lira 56 kuru

Zrran 931 senesi hafriyat avans 127,683.- lira 95 kuru

Muhtelif borlular 65,150.- lira 89 kuru

Avanstan borlular 20,326.- lira 21 kuru

Mekk matlubat 95,022.- lira 85 kuru

Teahht edilipte tahsil edilmemi hisse bedelleri 88,216.- lira 00 kuru

Hisse borlarndan bakaya 54,889.- lira 86 kuru

stirdat olunup satlacak mmtaz hisse bedeli 170,872.- lira 00 kuru

Tahsil iin Avukata verilen borlar 61,624.- lira 67 kuru

Yekn 846,758.- lira 99 kuru

Gibi zirai ve muhtelif alacaklar .kincisi

Mskirat inhisar mdrlnde 22,139.- lira 83 kuru

Vadesi gelmemi senetli borlar 13,158.- lira 33 kuru

eker bayilerinde teminat mukabili alacak 76,703.- lira 55 kuru

Yekn 112,001.- lira 71 kuru

Gibi ticari alacaklar. Bunlarn heyeti umumiyesi 958,760.- lira 70 kurua bali oluyor.

Ticari alacaklar bittabi muamele icabndandr. Ve burada ondan bahsetmeyeceiz. Fakat

muhtelif alacamz olan 846,758.- lira 99 kurua bu sene zrraa taahhdmz mucibince

vereceimiz 200,000.- lira ilave edilirse halk zerinde matlubumuz 1,046,758.- lira 99 kuru

olacaktr.

Dier cihetten 930 senesi iptidasna 3,011,235 kilo ekerle dahil olduk. Ve 930

kampanyasnda 4,979,800 kilo eker iledik. Bu sene nihayetinde elimizde 5,834,173 kilo

eker bulunuyordu. Bu tafsilattan unu sylemek istiyorum ki bu sene dahilinde heyeti

idaremiz borlu vaziyetimize ok mteessir olmam alacaklarmz zerinde titiz bir hassasi-

yet gstermemi ve ekeri hem bati satm hem zararl satmtr. Bu noktada heyeti umumi-

yenizi btn vaziyetten ana klmak iin msaadenizle geen bir seneyi hesabiyeyi beraber

mtaala edelim. Geen senenin banda bir Kanunisani 930 gn heyeti idare stanbulda bir

itima akdediyor. Bunu bana haber vermediler. Bende bittabi itirak edemedim. O arada

meclisi idare azasndan Hsn Beyefendi murahhas aza intihap edilmitir. Ayni zamanda

Umum mdrlk mevkiinde yine meclisi idare azasndan Aziz Bey bulunuyordu.

O gnden itibaren ayni selahiyete haiz iki, icra makam bir mesele zerinde mttehit

kalmadlar. Bilakis yek dierine menfi iki kutup tekil ettiler. Fabrika havasnda bir teettt

balad. Bu tarihten drt ay sonra yani mays ay iptidalarnda idi, vaziyet en hat eklini alm-

t. Umum Mdr Aziz Bey selahiyetlerinden mcerret bir vaziyette ve Hsn Beye messese-

yi terk ederek Ankaraya gitmi buluyorduk.

Meclisi idarenin dier iki azas Remzi ve Muhlis Beyefendiler Uakta deildiler. Bura-

da bir ekseriyet yoktu. Bendeniz ie mdahale ettim, bir taraftan Umum Mdr Aziz Beye di-

er taraftan Meclis reisi Remzi Beyefendiye birer mzekkere verdim. Bu mzekkere u be

esas ihtiva ediyordu.

1 Fabrika yeni kampanyaya hazr deildir.

2 Menbalarda su kalmamtr.

3 Silolar ikmaledilmedi

4 Pancar vesaiti nakliyesi iin bir karar verilmedi

5 ekerimizi anbar istihap etmiyor, satlmadk kald.

Bu ar sklet bir gn ambar ykacak ve ekerler ankaz altnda kalacak. Bunlar o gn

iin pek hayati idi. Hatta fabrikamz tehlikeli demler geiriyordu, Meclisi dare itimaa davet

edildi icabet etmediler. Ankarada birlemek esasn kabul ettiler. Uaktaki azalar ve bende-

niz Ankaraya gittik ve orada alahilaflusul itimalar yaptk. Bu itimalara murahhas aza Hs-

n Bey orada da itirak etmedi. Neticede Aziz Beye birka not verildi. Ve kampanya levaz-

mnn sratle siparii esas kabul edildi. Fakat ahengi idare gene teesss etmedi. Murahhas

aza Hsn Bey Uaka avdet etmemiti. Bilahara kendisini 4 Haziran 930 tarihinde

Murahhas azalktan istifa etmi gryoruz. Aziz Bey dahi 11 Austos 930 tarihinde mdri

umumilik ma-kamn terk etti. Bu arada geen yedi aydan ziyade geen zaman zarfnda

eker sat temin edilmedi. Piyasa 41 kuru 996 santimden mtemediyen sukut etti ki bu-

nun neticesi bu seneki bilanomuza merbut kar ve zarar hesabndaki 64,269.- lira 40 kuru

tenzili fiyatla gryoruz.

Vaziyeti maliyemiz ok yksek buhrana dahil olunca ekerlerimizi bankalara rehn ettik.

Ve sat iinde ve makus istikametler dediimiz zmir ve garp menatkna dkldk. Bu gne

kadar bayilik usul kadimi ile serbest sat sistemi arasnda siyasetsiz bucaladk kaldk.

Yllardan beri tedalde kalan alacaklarmz iin hibir tedbir yaplmad. Btn faaliyet

eli Avukat Nuri Beyle Meclisi idare arasnda mtevali fakat neticesiz mnakaattan ibaret

kald. Yine bu gnler ierisinde idi, vaziyete derinden ve yakndan baklmad. Sincanl

havalesinde bulunan ve te bir istihlakmz temin edecek olan ve bizim iin ok cazip bir

tasarruf denilen linit ii inta edilmedi. Mtemediyen tonu 26 liraya alnan kmr yakyo-

ruz. Tahminlerde ve Fabrikaya verilen mesai emrinde ok yanl hesap verildi fabrika

kampanya hazrln atm bin ton pancar zerine yapt. Halbuki otuz bir bin ton iledik.

Faizle aldmz kmr ve dier malzemelerden seksen bin liray mtecaviz bir ksm artt. Bu

gn meydanlarda ylmaktadr. Mstakm bir pancar ziraat takip etmedik. Burada bir tablo

arz edeceim ki maddeyi iptidaiyemizin bize maliyetini ifade etsin.

Pancar bedeli 540,840.- lira 50 kuru

Pancar nakliyesi 123,116.- 63

Tahliye ve tahmil 5,910.- 00

Ziraat Harcirah 3,444.- 00

Ziraat seyyahat yevmiyeleri 576.-