Wykład 5 (10.11.2009 r.)

Ustalenie zapotrzebowanie na materiały dla procesu produkcji jest bardzo ważne i wiąże się z MRP1

na poziomie taktycznym. Sterowanie działalnością jest na poziomie strategicznym zarządzania.

1

W zintegrowanych systemach informatycznych wspomagających zarządzanie przedsiębiorstwami

zostały uporządkowane liczne powiązania informacyjne, a więc:

• informacje marketingowe, które pomagają w badaniu prognoz

• informacje do opracowań technicznych umożliwiające ustalenie zapotrzebowania na

materiały dla programu produkcji

• informacje dotyczące wytwarzania prowadzące do ustalenia szczegółowego harmonogramu

produkcji

• informacje o zakupach, które wraz z informacjami o zapasach umożliwiają bilansowanie

potrzeb materiałowych

• informacje związane z dystrybucją umożliwiające śledzenie zaspokojenie popytu i wraz z

informacjami marketingowymi pozwalające na badanie realnej wizji rozwoju

• informacje finansowe pozwalające na ocenę efektywności działalności

CAD projektowanie wyrobów

CAM komputerowe wspomaganie wytwarzania np. ustalanie

rozmiarów wyrobów

CAE Computer Aided

Engeineering

(CAD+CAM)

komputerowe wspomaganie inżynierii wytwarzania

CAP Computer Aided Planning

LM Lean Management opcjonalny - może go nie być; odchudzanie zarządzające,

poprzez różne działania symulacyjne pozwala stwierdzić czy

pewne zmiany (np. poprzez przesunięcie stanowiska) przyniosą

zmniejszenie kosztów

2

C Controlling symulacje, analiza tego co się będzie działo gdyby…, analiza

wskaźników produkcji i wskaźników związanych z

projektowaniem

PC Production Control system sterowania produkcją

OPT Optimized Production

Technology

optymalizacja technologii produkcji, moduł optymalizacyjny,

może być częścią MRP2

PPC Production Planning and

Control

planowanie zasobów materiałowych i produkcyjnych oraz

sterowanie produkcją – jest rozszerzeniem MRP2

MIS Management Information

System

system informowania kierownictwa

CIM Computer Integrated

Manufacturing

komputerowo zintegrowany system wspomagający produkcję

SQC Statistical Quality Control statystyczna kontrola jakości

CAQ Computer Aided Quality

Assurance

komputerowe zapewnienie jakości

QA Quality Analysis analiza jakości

TQM Total Quality

Management

kompleksowe zarządzanie jakością

TQC Total Quality Control kompleksowe sterowanie jakością

DRP Distribution Resource

Planning

planowanie zasobów dystrybucyjnych (wszystko co pozwala na

dystrybucję – taśmy dystrybucyjne, pakowanie, opakowania,

magazynowanie)

SCH Supply Chain

Management

zarządzanie łańcuchem dostaw

CILS Computer Integrated

Logistic System

zintegrowany system logistyczny przedsiębiorstwa – składa się

na niego CAD, CIM, TQC, DRP i EDI

Łańcuch logistyczny jest związany z łańcuchem dostaw.

Trzema elementami łańcucha dostaw są: dostawca -> producent -> odbiorca (producent odbiera

materiały od dostawcy i dostarcza wyroby do odbiorcy.

System finansowo-księgowy ma za zadanie ewidencjonować działalność przedsiębiorstwa.

Podstawowe elementy ERP:

1. Finanse

a) Analizy finansowe

• planowanie finansowe – konkrety a nie przewidywania

• budżetowanie – przydzielanie pieniędzy na plany

• prognozowanie – prognozy to przewidywania

• zarządzanie rentownością

• zarządzanie kosztami produktów i usług

3

• rachunek kosztów pośrednich i rachunek kosztów działań

koszty pośrednie są związane z robocizną, maszynami, energią, administracją

itd. – trudno je policzyć

koszty bezpośrednie są związane z materiałami

ABC - Activity Based Costing – rachunek kosztów działań

ABM - Activity Based Management

Jak się coś produkuje to potrzebne są działania, żeby obliczyć cały koszt tych

działań, rozkłada się to na drobne działania i sumuje się ich koszty =>

optymalizacja kosztów.

• ustalanie kosztów produktu na etapie projektu

• analizy procedur płatności

b) Strategiczne zarządzanie organizacją

• Planowanie strategiczne

• Zarządzanie ryzykiem

• Strategiczna karta wyników

• Konsolidacja prawna

• Konsolidacja zarządcza

• Zarządzanie wartością firmy (Value Based Management)

• Planowanie rocznego sprawozdania finansowego

• Planowanie inwestycji

• Zarządzanie relacjami z właścicielami kapitału

c) Rachunkowość finansowa ( system finansowo księgowy)

d) Rachunkowość zarządcza (koszty i zyski)

• rachunek miejsc powstawania kosztów – np. rachunkiem miejsc

powstawania kosztów w fabryce jest produkcja w fabryce.

• rachunek kosztów działań – (ABC – Activity Best Costing) – każdy

element produkcji składa się z szeregu działań. do tych działań przypisane są

koszty. Zatem żeby mieć koszty całościowe to musimy zsumować koszty

działań.

• analiza rentowności – jest związana z zyskiem, odpowiada na pytanie

jak bardzo się opłaca coś produkować.

• rachunek centrum zysku - miejsce, gdzie generuje się zyski

• rachunkowość projektu – nakłady finansowe na stworzenie projektu

• rachunek zleceń wewnętrznych – rachunek zleceń, które są

przekazywane wewnątrz firmy np. zlecenie jednego działu produkcyjnego dla

drugiego działu produkcyjnego.

• kalkulacja rzeczywistych kosztów produkcji – rzeczywiste koszty które

mogą się różnić od tych obliczonych

e) Nadzór korporacyjny

4

• system informacyjny audytu – audyt to rewizja, kontrola – czyli jest to skontrolowanie tego co

się dzieje w danym zakresie w przedsiębiorstwie, sprawdzenie zgodności z jakimiś normami

• zarządzanie ryzykiem biznesowym – związane z miejscem firmy na rynku – moduły

wspomagające z różnego rodzaju symulacje, informacje dotyczące otoczenia II stopnia firmy

f) Zarządzanie finansami w łańcuchu dostaw

• zarządzanie kredytem (często potrzebny jest kredyt, żeby zakupić

materiały, zachowanie płynności finansowej; płynność finansowa jest

pozytywna i powinna zostać zachowana, jest to zdolność do terminowego

regulowania krótkoterminowych zobowiązań)

• fakturowanie

• zarządzanie ryzykiem

• zarządzanie sprawami spornymi

2. Kadry – zarządzanie pracownikami

a) Planowanie i analityka

• planowanie zatrudnienia

• benchmarking – porównanie z konkurencją (jakich specjalistów

przejąć od konkurencji, jakich zatrudnić)

• planowanie i symulacja kosztów osobowych

• symulacje zmian struktury organizacyjnej

• planowanie strategiczne w zakresie zatrudnienia

b) Zarządzanie kadrą pracowniczą

• rekrutacja i zarządzanie kadrami (kto będzie na jakim stanowisku)

• zarządzanie wynagrodzeniami

• zarządzanie rozwojem pracowników (zarządzenie szkoleniami i

nauczanie na odległość)

• zarządzanie projektami

c) Funkcje operacyjne

• administracja kadrami (ktoś zmienił stanowisko, stan cywilny)

• zarządzanie strukturą organizacyjną

• świadczenia socjalne (bony, wczasy, itp.)

• czas pracy (ważne przy stawkach za godzinę pracy)

• rachuba płac (wyznaczanie płacy)

• raportowanie (do ZUS’u, Urzędu Skarbowego, NFZ’u, GUS’u)

• obsługa współpracowników – różnego rodzaje konsultacje

d) Sprawy pracownicze

• procedury i regulacje wewnętrzne

• bezpieczeństwo pracy (pilnowanie szkoleń i przepisów BHP,

pilnowanie badań)

• prowizje i wynagrodzenia motywacyjne

• zarządzanie wiedzą

3. Logistyka (działalność operacyjna)

4. Obsługa organizacji

a) Zarządzanie potrzebami służbowymi

• planowanie

• rezerwacje (hoteli, biletów)

• opłaty

5

• zarządzanie kosztami podróży służbowych

• kupno biletów

b) Ochrona środowiska i przepisy BHP

• przepisy BHP

• zarządzanie substancjami niebezpiecznymi

• zarządzanie towarami niebezpiecznymi (np. materiały wybuchowe)

• bezpieczeństwo produktów

c) Zarządzanie premiami i prowizjami

• opracowanie systemu wynagrodzeń - wynagrodzenia zmienne i stałe (premie, dodatkowe

zlecenia, prowizje)

d) Zarządzanie nieruchomościami

• zarządzanie wynajmem

• zarządzanie powierzchnią i urządzeniami

• zarządzanie nieruchomościami komercyjnymi

• zarządzanie projektami budowlanymi

• obsługa techniczna i zarządzanie infrastrukturą

6

Wykład 6 – 17.11.2009 r.

Systemy ERP2 to systemy, które wykorzystują dodatkowe funkcjonalności będące rozszerzeniem

systemu ERP.

Rozszerzenia systemu ERP polegają na:

1. Wzbogacaniu funkcjonalności w podstawowych obszarach działalności

2. Udostępnieniu bazy danych przez Internet (dostawcom, odbiorcom, pracownikom)

3. Zintegrowanie systemu ERP z systemami partnerów(dostawców, producentów i odbiorców):

elektroniczna wymiana ofert, zamówień, faktur itp.; elektroniczna realizacja płatności

4. Powiązanie z systemami wspomagania pracy grupowej (np. poczta elektroniczna) i systemami

do przepływu pracy (workflow) – różni się tym od groupware, że musi być bardziej

usystematyzowany

5. Wersje dedykowane dla różnych branż

6. Połączenie z systemami analitycznymi (hurtowniami danych) – związane z bazami

analitycznymi

7. Narzędzia do modelowania procesów gospodarczych (np. DFD, IDEF, UML)

Rodzaje systemów ERPII:

1. Rozszerzony ERP (EERP - Extended Enterprise Resource Planning)

2. Elektroniczny system ERP (eERP – electronic Enterprise Resource Planning)

3. Aktywny system ERP (@ERP - active Enterprise Resource Planning).

EERP

Rozszerzenia ERP:

• CRM – Customer Relationship Management

• SCM – Supply Chain Management – Zarządzanie łańcuchem dostaw

• Business Inteligence – systemy analityczne

• DSS – Decision Support System – systemy wspomagające podejmowanie decyzji

• Groupware, workflow

• Interfejs e-biznesu

W EERP mieści się przygotowanie wersji dla pewnych określonych branży.

eERP

Rozszerzenia ERP:

• B2P (Business to Partners), e-SCM – zintegrowany elektroniczny łańcuch dostaw – przez

Internet

• e-komponenty

• Grupowe DSS - grupowe podejmowanie decyzji

• www-front-end – witryna firmy czyli wizerunek firmy na stronie www

• e-commerce, e-CRM

• B2B (Business to Business), B2C (Business to Customer)

1

Funkcje eERP:

1. Dostęp do bazy danych i funkcji systemu za pomocą za pomocą przeglądarki internetowej

użytkownikom wewnętrznym.

2. Dokonywanie zakupów w sklepach internetowych utworzonych przez przedsiębiorstwo B2C

(Bussiness to Customer) oraz wykorzystanie Internetu w zarządzaniu relacjami z klientem

(eCRM).

3. Wprowadzenie biznesu elektronicznego B2B (Bssiness to Bussiness) czyli zawieranie transakcji

handlowych między partnerami handlowymi.

4. Integracja systemów ERP partnerów rynkowych i rozszerzenie biznesu typu B2B do postaci

kooperacyjnej określanej również jako B2P (Bussiness to Partners), która oprócz operacji

handlowych polega na wspólnym działaniu w zakresie planowania zaopatrzenia produkcji i

dystrybucji, prowadzenia prac badawczo-rozwojowych itp., co prowadzi do zarządzania

zintegrowanym łańcuchem dostaw na platformie internetowej (e-SCM).

@ERP - aktywne ERP (active ERP) to rozszerzenie o organizację i reorganizację przedsiębiorstwa (BPM

–Business Process Management)

Rozszerzenia ERP:

• narzędzia BPR – Business Process Reengineering = TRP - Techniczna reorganizacja procesów

• CASE – Computer Aided Software Engineering (np. UML) czyli komputerowe wspomaganie

inżynierii oprogramowania oraz RAD – Rapid Application Development czyli szybkie

prototypowanie

• technologia komputerowa

• outsourcing - zewnętrzne wspomaganie naszego systemu, możliwość zewnętrznej ingerencji

np. administrowania.

• modele referencyjne

• indywidualizacja

Funkcje activeERP:

1. Wyposażenie w narzędzia modelowania procesów gospodarczych

2. Wyposażenie w narzędzia szybkiego prototypowania (RAD)

3. Budowę komponentową w miejsce dużych modułów programowych

4. Skalowalność funkcjonalną czyli oferowanie wersji dla przedsiębiorstw o różnej wielkości i

zróżnicowanych wymaganiach funkcjonalnych

5. Skalowalność techniczną, a więc możliwość działania na różnych platformach sprzętowych

6. Narzędzia wspomagające utrzymanie i rozwój oprogramowania

7. Narzędzia wspomagające reorganizację procesów gospodarczych (BPR)

8. Oferowanie branżowych modeli referencyjnych, czyli takich, które można uznać za wzorzec do

reorganizacji procesów

@ERP jest elementarny (budowany z komponentów), jest elastyczny i skalowalny, czyli działa też po

reorganizacji procesów (reorganizacja procesów to np. sytuacja w której fakturę wystawia magazynier

a nie sprzedawca)

2

Wykład 7 – 24.11.2009 r.

Marketing – jest działem, który stanowi łącznik miedzy tym co się dzieje w firmie a tym co jest na

zewnątrz. Marketing działa na poziomie strategicznym (strategię marketingową buduje się na

podstawie misji przedsiębiorstwa) i taktycznym.

Na podstawie celów strategicznych działa marketing, który umożliwia:

1. identyfikację potrzeb rynku, którą robi się poprzez badania marketingowe np. ankiety

2. promocje - oferty dla rynku (mieści się tu reklama [np. w telewizji, na bilbordach, w

Internecie, w gazetach i w ulotkach], gratisy, próbki)

3. inspiracja do badań i rozwoju produktów – marketing stanowi inspirację do tworzenia

nowych produktów

4. koordynacja wytwarzania, ponieważ zajmuje się badaniami rynku i prognozami, więc

marketing wie co, kiedy i w jakiej ilości będzie trzeba produkować

5. realizacja satysfakcjonowania klientów – decydowanie o opakowaniach, kolorach, gdzie i

kiedy by chcieli kupować, jaka powinna być obsługa – tym się zajmuje marketing bo oni znają

klienta

6. partycypuje osiąganie celów strategicznych firmy

Na poziomie strategicznym podejmowane są decyzje dotyczące:

1. rynków które będą obsługiwane – (np. rynek związany z terytorium lub wiekiem) - kto ma

być klientem docelowym

2. oferowanych produktów

3. celów produktów – walka z konkurencją

4. alokacji zasobów – miejsca sprzedaży, miejsca gdzie będą ulokowane sklepy, fabryki, w jaki

sposób będzie to sprzedawane, jaki rozmiar sprzedaży, ilość pracowników

Na poziomie taktycznym podejmowane są decyzje dotyczące:

1. projektowania wyrobów i procesów - np. tylko dla pewnych klientów dostępne, kolor

wyrobu

2. głównego harmonogramu produkcji – marketing wie tak naprawdę kiedy, ile i co będzie

potrzebne

3. ceny wyrobów i usług

4. reklamy

5. stymulowania zbytu - np. poprzez zmiany cen, promocje typu 2+1 gratis

6. sprzedaży, dystrybucji – w jaki sposób konkretnie będzie się sprzedawało, czy się zorganizuje

transport, godziny otwarcia sklepu

7. obsługi klientów

Zarządzanie i planowanie marketingowe

Główne kroki zarządzania i planowania marketingowego:

• Przeprowadzenie analizy sytuacji. Celem tego kroku jest zrozumienie bieżącej sytuacji i

tendencji oddziaływujących na przyszłość firmy, w szczególności muszą zostać rozpatrzone

problemy i możliwości jakie mogą stwarzać kupujący, konkurenci jak również koszty i

regulatory zmian (np. Warunki pogodowe, regulacje prawne [np. nie można wyprodukować

więcej niż…, regulacje antymonopolowe], mechanizmy rynkowe [np. wzbogacenie się

społeczeństwa]). Dodatkowo musza zosta

• rozpoznane silne (np. technologie, pracownicy) i słabe (np. niski budżet) strony firmy.

• Ustalenie celów (np. ile będziemy produkować, jakość produktów itp.). Mając całkowitą

analizę sytuacji decydent musi ustalić własne cele. Cele ustalają poziom wykonania, który

firma ma nadzieje osiągnąć w przyszłości, biorąc pod uwagę problemy i sytuacje wywołane

wpływem środowiska oraz silne i słabe strony firmy.

1

• Tworzenie strategii i programów. Strategie są to długoterminowe działania dla osiągnięcia

celów. Programy są to krótkoterminowe działania dla wprowadzenia przyjętych strategii.

• Zabezpieczenie koordynacji i kontroli. Stworzenie mechanizmów zapewniających

skuteczność wprowadzenia strategii i programów. Zadaniem kontroli jest oszacowanie stopnia

osiągnięcia celu i sprecyzowanie przyczyn każdego niepowodzenia w dążeniu do celu, tak aby

mogły być podjęte działania zaradcze.

Sterowanie i planowanie marketingowe

2

Zbiorcze plany marketingowe – dotyczą całego przedsiębiorstwa, są ogólne

Badania marketingowe.

W ramach badan marketingowych wykonywane są:

1. analiza relacji (produkt- rynek)

2. pomiary rynkowe

3. analiza zysku

4. analiza produktywności – ile jesteśmy w stanie wyprodukować

5. prognozy marketingowe

Zarządzanie strategiczne marketingiem firmy.

W ramach zarządzania marketingiem firmy:

• zasoby i wymagane rezultaty działalności

• strategie marketingu

• strategie marketingowo- produkcyjna dla grup produktów

• cele działań produkcyjnych

• wieloletni plan marketingu

Taktyka marketingu i programy.

• analiza konkurencji

• rozwój produktów i technologii

• koszty i ceny

• reklama i ogłoszenia

• promocja sprzedaży

• marketing międzynarodowy

Realizacja i sterowanie.

• zarządzanie personelem

• zarządzanie i sterowanie zasobami produkcyjnymi

• sprzedaż i dystrybucja

• obsługa klientów

3

Wykład 8 – 1.12.2009 r.

Cele CRM (Customer Relationship Management) to

1. Szybki dostęp do pełnej informacji o kliencie i jego aktywności rynkowej

2. Standaryzacja procesu obsługi klienta (zachowanie standardów zapewnia zachowanie

wysokiej jakości obsługi klienta)

3. Wielokanałowa komunikacja klientem – Internet, telefon

4. Prowadzenie elektronicznych centrów informacyjno-szkoleniowych

5. Serwis on-line

6. Zbieranie, przetwarzanie i propagowanie informacji marketingowych

7. Obsługa reklamacji

8. Szybka dystrybucja informacji wewnątrz i na zewnątrz organizacji

System CRM ma za zadanie automatyzacje i wspomaganie procesów na styku klient-organizacja

w zakresie pozyskiwania i utrzymywania (obsługi) klientów.

CRM wspomaga 4 działy firmy:

• Marketing

• Sprzedaż

• Obsługę klienta

• Serwis.

Rodzaje systemów CRM:

• Interakcyjny

1

• Operacyjny

• Analityczny

CRM interakcyjny (komunikacyjny) służy do komunikacji z klientem. Współpracuje z CRM

operacyjnym, który korzysta z bazy danych CRM. Ma za zadanie ujednolicić obsługę kontaktów z

klientem. Zatem jego zadaniem jest obsłużenie wszystkich możliwych kanałów komunikacyjnych:

• Połączenie telefoniczne

• Fax

• Strony www

• VoIP (Voice over Internet Protocol)

• SMS

• Listy dyskusyjne

• e-mail

• Protokół WAP (Wireless Application Protocol)

• IVPS (Interactive Voice Payment Service)

• Przekaz video

• Sesje chat.

CRM operacyjny wspomaga działania związane z kontaktem z klientem w codziennych operacjach w

przedsiębiorstwie.

CRM operacyjny wspomaga działy:

• Marketingu

• Sprzedaży

• Serwisu

CRM wspomagający marketing obejmuje moduły:

• Encyklopedie marketingowe (wszystkie dane, które wpływają na działalność marketingową:

dane o klientach, rynku, konkurencji, produktach itd.)

• Obsługę programów lojalnościowych

• Zarządzanie kampaniami marketingowymi

definiowanie kampanii marketingowych,

tworzenie budżetu kampanii,

prognozowanie,

śledzenie realizacji kampanii,

analiza wyników kampanii

• Wspomaganie marketingu ukierunkowanego (tworzy się pewne działania tylko dla pewnej

grupy np. spersonalizowane oferty)

CRM wspomagający sprzedaż obejmuje moduły:

• Obsługa kartoteki klientów

• Zarządzanie kontaktami z klientem

• Obsługa zapytań ofertowych (wysyła je klient)

• Zarządzanie ofertami (konfigurowanie produktu, usługi)

• Obsługa zamówień (możliwości konfiguracji produktu, sposób dostawy, sprawdzenie klienta)

• Zarządzanie umowami z klientami

• Obsługa dokumentów transakcyjnych

• Zarządzanie sprzedawcami

• Raportowanie statystyk zbiorczych i indywidualnych (wartość i wielkość sprzedaży,

częstotliwość sprzedaży)

CRM wspomagający serwis obejmuje moduły:

• Obsługa bazy danych komponentów (części składowych produktów)

• Zarządzanie reklamacjami

• Zarządzanie naprawami i awariami

• Obsługa bazy problemów serwisowych

• Zarządzanie umowami serwisowymi

• Zarządzanie przeglądami i konserwacjami

2

• Zarządzanie serwisantami

• Raportowanie i statystyki działań serwisowych

Analityczny CRM:

1. Analiza zyskowności – analiza tego na czym, na jakich klientach mamy największy zysk, o

największym zysku możemy mówić kiedy marża jest najwyższa, np. możemy analizować jakiej

grupie klientów będziemy coś sprzedawać.

2. Segmentacja (rynku, klientów) – dzielenie klientów np. względem przychodu, możemy też

dzielić produkty np. na produkty grupy AGD, drogie produkty, ekstrawaganckie produkty

(produkty ekstrawaganckie – mało osób je kupuje, ale się opłaca je sprzedawać, bo są drogie)

3. Akceptacja produktów – np. telefon o zbyt małej klawiaturze będzie zwracana przez pewnych

klientów, co wiąże się z brakiem akceptacji tego produktu

4. Analiza lojalności – o wiele łatwiej jest uzyskać klientów niż utrzymać, zatem robi się tak

zwane programy lojalnościowe, które mają za zadanie utrzymać klienta, np. polega to na

dawaniu zniżek, nagród. Przykładem są np. zniżki, promocje przy przedłużeniu umowy z

telefonią komórkową.

5. Wyniki pracowników – analizy wyników przedstawicieli handlowych i badanie ich

efektywności

6. Efektywność kampanii

Zadaniem analitycznego CRM jest wykonanie analiz po to by wspomagać operacyjny CRM.

3

Wykład 9 – 8.12.2009 r.

System finansowo księgowy

Księgowość zajmuje się ewidencjonowaniem zdarzeń gospodarczych – wszystko co zdarzy się w firmie

musi zostać zanotowane

Książka przychodów i rozchodów w małych firmach często jest jedynym sposobem prowadzenia

rachunkowości. W takiej książce mamy dwie strony: jedna przychodów, a druga rozchodów, po

których zapisywane są odpowiednie zdarzenia gospodarcze. Zatem zdarzenie gospodarcze jest

reprezentowane kwotą (przychód i rozchód). Przykładem zdarzenia gospodarczego jest zapłacenie

czynszu – jest po stronie kosztów w książce przychodów i rozchodów.

Firmy o dużo większych obrotach prowadzą pełną księgowość czyli księgowość opartą o księgi

handlowe.

Prowadzenie księgowości w oparciu o księgi ma za zadanie:

• spis przychodów i rozchodów,

• uporządkowanie całych finansów firmy,

• systematykę zdarzeń gospodarczych,

• żebyśmy wiedzieli gdzie koszty powstały,

• żebyśmy umieli oszacować magazyn,

• żebyśmy umieli się rozliczyć z klientami,

• żebyśmy wiedzieli ile jesteśmy winni, ile musimy zapłacić,

• żebyśmy wiedzieli jaki mamy zysk na koniec roku,

• żebyśmy wiedzieli ile podatku musimy zapłacić.

Konta dzielimy na kategorie. Zawsze mamy dwie strony: winien (Wn) i stronę Ma – zawsze księgujemy

po którejś z tych stron zatem zapis jest jakby w odpowiedniej szufladce po stronie Wn lub Ma.

Każde zdarzenie gospodarcze powinno być tak zapisane, aby dokument księgowy się bilansował - by

strona Wn była równa stronie Ma. Każdy dokument jest przypisywany jako księgowy w myśl pewnych

określonych szablonów. Dane wpływające do systemu księgowego są pod postacią właśnie

odpowiednich dokumentów księgowych.

Np. jeśli księgujemy fakturę to mamy konto kontrahenta po stronie Wn i konto sprzedaży po stronie

Ma, a jeśli mamy wpłatę to mamy konto kasy po koncie Wn i konto kontrahenta po stronie Ma.

Pozycje dokumentu księgowego:

• numer pozycji dziennika,

• symbol dokumentu księgowego – bo księgowcy dzielą dokumenty na dokumenty różnego

typu w zależności od tego czego dotyczą np. PK

• numer księgowy

• data wystawienia dowodu źródłowego

• data księgowania

• symbol konta analitycznego

• strony konta

• kwotę zapisaną na koncie

• treść operacji gospodarczej

Mamy podział na działy wszystkich kont. Konta dzielimy na dwa rodzaje: syntetyczne i analityczne.

1

Mamy 9 działów, na górze każdego takiego działu stoi konto syntetyczne które rozgałęzia się na konta

analityczne. Przykładowo możemy mieć konto syntetyczne 200, które rozgałęzia się na różne rodzaje

sprzedaży (przykładowo 200-1, 200-1, 200-3) – konta analityczne. Jeśli teraz chcemy jeszcze dzielić

względem rodzaju kontrahenta to znowu dzielimy drzewiasto (np. 200-1-1, 200-1-2) itd. – konta

analityczne.

Księgowanie musi być zawsze od dołu do góry – sumowanie dzieci daje rodzica w tej drzewiastej

strukturze.

System finansowo-księgowy działa tylko na najniższym poziomie drzewa a reszta automatycznie się

księguje do góry, aż do korzenia.

Zintegrowany system rachunkowości oparty o systematykę kont

Poziom 1 to są dane z dokumentów źródłowych.

Poziom 2 to są informacje, które pochodzą z kont analitycznych. To co się zapisze na konta analityczne

przechodzi na konta syntetyczne, a konta syntetyczne poumieszczane są w różnych kategoriach, które

nazywamy zespołami.

Zespoły:

1. majątek trwały

2. środki pieniężne i rachunki bankowe

3. rozrachunki i roszczenia (z kontrahentami)

4. materiały i towary – wszystko co się wiąże z magazynami

5. koszty według rodzajów i ich rozliczenie – np. koszty materiałów, biurowe, płacowe

6. koszty według typów działalności i ich rozliczenie – np. koszty działu serwisowego, koszty

zarządu

7. produkty i rozliczenia międzyokresowe – okresem rozrachunkowym jest 1 rok – koszty

wpisujemy do okresu, którego dotyczą. Niektóre koszty dotyczą następnych okresów np.

prenumerata – używamy do tego konta rozliczeń międzyokresowych

8. przychody i koszty związane z ich osiągnięciem – np. koszty kuriera, składowania po drodze

9. kapitał finansowy i rzeczowy oraz wynik finansowy – ile pieniędzy firma zarobiła na końcu

Na końcu z tych kont syntetycznych i analitycznych wydobywa się informacje dla odbiorców -

rachunkowość bilansowa:

• dla analizy ekonomicznej,

• dla planowania,

• dla bieżącej sprawozdawczości (do ZUS’u, Urzędu Skarbowego),

• dla bieżącej kontroli,

• dla okresowej sprawozdawczości (zwykle sprawozdawczość roczna),

• dla perspektywicznego podejmowania decyzji ( na podstawie tego co się działo do tej pory).

2

Wykład 10 - 15.12.2009 r.

Zagadnienia na 2 kolokwium (12.01.2010 r.):

• System ERP i jego funkcje

• Rozszerzenie systemu ERP (ERP2)

• Systemy rozszerzone – EERP, activeErp i eERP

• Strategia marketingowa: np. co wchodzi w skład? Jakie elementy?

• System CRM, jego cele i funkcje

• Interakcyjny CRM

• Operacyjny CRM

• System finansowo-księgowy oparty o systematykę kont

• Systemy styczne: środki trwałe, kadry i płace

• Integracja systemów informatycznych zarządzania

• Wdrażanie systemów informatycznych

Może być bezpośrednie przekazanie informacji o zdarzeniach gospodarczych z innych systemów do

systemu finansowo-księgowego. Przykładem takie systemu jest system sprzedaży – wszystkie faktury

sprzedaży przekazywane są do systemu finansowo-księgowego.

W zintegrowanym systemie są podsystemy, które współpracują z systemem finansowo-księgowym.

Takie podsystemy nazywamy podsystemami stycznymi. Takimi podsystemami są: sprzedaż,

gospodarka materiałami i produktami, kadry, płace i środki trwale.

1

Baza danych rachunkowości - zapisy księgowych na kontach analitycznych.

Rachunkowość bilansowa –związana z zapisami na konta.

Ewidencja analityczna - związana z zapisami na konta analityczne przede wszystkim związane z

zapisem w systemach stycznych

Podsystemy styczne z rachunkowością:

1. kadry i płace

Zadania systemu kadrowego:

• Prowadzenie kartoteki osobowej pracowników

• Tworzenie dokumentów kadrowych (umowa o prace, świadectwo pracy itp.)

• Rejestracja czasu pracy

• Rejestracja nieobecności (urlopów, zwolnień lekarskich itp.)

• Naliczanie stażu

• Generowanie zestawień

Zdarzenia związane z kadrami:

• przyjęcie do pracy

• zmiany zaszeregowani – awanse

• zwolnienie z pracy

• naliczanie stażu pracy

• rejestracja czasu pracy – karty pracy, kalendarze

• rejestracja nieobecności - związane z chorobami, urlopami macierzyńskimi, urlopami

2

wychowawczymi, oddelegowaniem itd.

Podstawowe bazy związane z kadrami:

• kartoteka osobowa

• historia zatrudnienia

• zatrudnienie w zakładzie

• kalendarze czasu pracy

• stanowiska pracy

• komórki organizacyjne

Dokumenty:

• umowa o pracę

• świadectwo pracy

• zaświadczenie o zatrudnieniu

• przeszeregowania (zmiany stanowiska)

• karty urlopowe

Raporty które są utworzone:

• wykaz pracowników wg stanowisk i zawodów

• plany wykorzystania urlopów

• wykaz nieobecności wg typów

• inne

Zadania systemu płac:

• prowadzenie kartoteki wynagrodzeń pracowników – osobowy fundusz płac

• obsługa osobowego funduszu płac – dla tych, którzy są zatrudnieni na umowę

o pracę

• obsługa bezosobowego funduszu płac – dla pracowników zatrudnionych

zgodnie z inną umową niż o pracę

• automatyczne obliczanie składników wynagrodzeń oraz sum do wypłaty

• obsługa wypłat wynagrodzeń na rachunki oszczędnościowo-rozliczeniowe

• drukowanie list wypłat

• eksport danych o wynagrodzeniach do programu Płatnik

• obsługa rozrachunków z ZUS i urzędami skarbowymi

• emisja dokumentów do urzędów skarbowych i innych instytucji

• przygotowanie i eksport danych o wynagrodzeniach do systemu księgowego

Zdarzenia związane z systemem płac:

• obliczanie wynagrodzeń

• dyspozycja wypłaty

Bazy danych związane z płacami:

• kartoteka wynagrodzeń – fundusz osobowy

• kartoteka wynagrodzeń – fundusz bezosobowy

Pomocnicze bazy:

• kartoteka osobowa

3

• kalendarz czasu pracy

• stanowiska pracy

• komórki organizacyjne

• kartoteka płatnika – ma za zadanie naliczanie należności do ZUS

Podstawowe dokumenty związane z systemem płac:

• lista płac (jest dokumentem będącym raportem – na jej podstawie najczęściej

są generowane zaświadczenia)

• dokumenty polecenia przelewu (na podstawie listy płac)

• rachunek do umowy zlecenie lub umowy o dzieło

• zaświadczenie o wynagrodzeniu

• dokumenty do Urzędu Skarbowego:

pit 4 (deklaracja na zaliczkę miesięczną i podatek dochodowy) – tylko dla

Urzędu

pit 11 (związany z rocznym rozliczeniem – dostaje go raz do roku Urząd

Skarbowy i pracownik

Raporty:

• koszty wynagrodzeń wg miejsca powstawania kosztów, zleceń, produktów,

rodzajów, itp.

• rozrachunki z pracownikami i urzędami

• inne np. dla GUS, NFZ

Dokumenty związane z płatnikiem

• dokumenty zgłoszeniowe

• RMUA – raport miesięczny dla osoby ubezpieczonej – jak ma to znaczy ze jest

ubezpieczony i można leczyć

• DRA – deklaracja rozliczeniowa zbiorcza

• RCA – imienny raport miesięczny o należnych składkach i wypłaconych

świadczeniach

• RZA – raport imienny o należnych składkach na ubezpieczenie zdrowotne

• RSA – raport imienny o wypłaconych świadczeniach i przerwach w opłacaniu

składek

2. środki trwałe – czas używania środka trwałego jest dłuższy. Generalnie są to urządzenia,

elementy wyposażenia, budynki, których okres użytkowania jest dłuższy niż rok (zwykle

powyżej 2 lat), a ich wartość jest powyżej jakiejś określonej kwoty. Zakupu środka trwałego

nie można traktować jako zakupu kosztowego. Koszty powinny się rozłożyć na tyle czasu, na

ile środek ten jest przewidziany, zatem dzieli się koszty w zależności od tego na jak długo on

jest, a nie wpisuje jednokrotnie w całości.

Etapy zarządzania środkami trwałymi:

• Pozyskiwanie środków trwałych

• Użytkowanie środków trwałych

• Pozbywanie się środków trwałych – likwidacja bądź sprzedaż

4

Zadania systemu „Środki trwałe”:

• Ewidencja stanu i ruchu środków trwałych

• Naliczanie amortyzacji i umarzanie wartości środków trwałych

• Rejestracja czasu pracy maszyn i urządzeń oraz środków transportu

• Inwentaryzacja środków trwałych

• Ewidencja modernizacji napraw i remontów

Przy ewidencji środków trwałych ma miejsce:

A. Ewidencja stanu i ruchu środków trwałych

Zdarzenia które są ewidencjonowane:

• zakup,

• leasing,

• zmiana miejsca użytkowania,

• likwidacja,

• zakończenie inwestycji,

• darowizna,

• sprzedaż

Bazy danych, które mamy połączone z środkami trwałymi:

• kartoteka środków trwałych – jest to podstawowa baza i zawiera

następujące informacje:

numer inwentarzowy – jednoznacznie identyfikujący środek i

jego nazwa

forma posiadania – może być środek dzierżawiony (wzięty w

leasing) lub też własny

statystyczny symbol klasyfikacji – są specjalne rozporządzenia

dotyczące środków stałych (narzucony odgórnie)

symbol stanowiska kosztów „przyjmującego amortyzację” –

dla nich naliczana jest amortyzacja

symbol pracownika odpowiedzialnego za użytkowanie

data przyjęcia do ewidencji, likwidacji, sprzedaży, itp.

stawka umorzenia i wartość umorzenia naliczana narastająco

– czyli nie miesięcznie

źródło pochodzenia i rok budowy

przeznaczenie (rodzaj działalności)

składka ubezpieczeniowa

terminy remontów okresowych

koszty remontów i konserwacji

• kartoteka inwestycji – inwestycje często stają się środkami trwałymi

po zakończeniu. Kartoteka mówi o tych nie zakończonych inwestycjach które

nie są jeszcze środkami trwałymi

• kontrahenci – np. ci od których kupiliśmy środek trwałych, ci którym

sprzedaliśmy środek trwały, ale również Ci, co remontują środek trwały

5

• baza stawek umorzeniowych

• osoby odpowiedzialne

• stanowiska kosztów – związane z miejscami powstawania kosztów

Dokumenty związane z środkami trwałymi:

• FZ - faktura zakupu – dostajemy w przypadku kupna

• FS - faktura sprzedaży – generujemy w przypadku sprzedaży

• dokument OT – przyjecie na stan – dokument związany z ruchem

środków trwałych

• dokument LT – likwidacja - dokument związany z ruchem środków

trwałych

• dokument MT – zmiana miejsca użytkowania - dokument związany z

ruchem środków trwałych

W momencie kupna środka trwałego na podstawie faktury zakupu generowany jest

dokument przyjęcia na stan.

Inne dokumenty:

• umowa leasingowa

• darowizna

• różnego rodzaju protokoły takie jak:

odbioru,

przyjęcia,

zdawczo-odbiorczy,

fizycznej likwidacji środka trwałego

System środków trwałych generuje szereg zestawień:

• rejestr VAT sprzedaży i zakupu,

• rejestr VAT środków trwałych,

• zestawienie ruchu środków trwałych,

• zestawienie wartości środków trwałych,

• zestawienie środków nabytych i sprzedanych.

B. Ewidencja użytkowania środków trwałych:

• naliczanie amortyzacji,

• rejestracja czasu pracy środków

• modernizacja, remont, naprawa

• praszacowanie wartości

• inwentaryzacja

Bazy danych, które tu występują:

• kartoteka środków trwałych

• stawki i plany umorzeniowe

• kontrahenci (obcy wykonawcy)

Dokumenty:

6

a) karta eksploatacji

b) karta modernizacji

c) karta praszacowania wartości – związany jest z nią protokół

praszacowania

d) arkusz spisu z natury – inwentaryzacja – związany jest z nim protokół

inwentaryzacyjny

e) protokół zdawczo-odbiorczy – powstaje kiedy np. osoby

odpowiedzialne za jakiś środek trwały się zmieniają albo kiedy jakiś środek

trwały jest naprawiany, bądź zmienia on miejsce użytkowania

f) dokumenty zewnętrzne:

• faktura za remont, konserwacje

• faktura zakupu jakiegoś elementu związanego z np. ulepszeniem środka trwałego

g) generowane zestawienia:

• wartość umorzenia przekroju grup środków

• wartość praszacowań przekroju grup środków

• wartość amortyzacji w rożnych przekrojach

• zestawienia

• plany remontów środków trwałych

3. gospodarka materiałowa,

4. sprzedaż

5. pozostałe podsystemy - zależą od działalności danej firmy (specyfiki przedsiębiorstwa), ale

generują również zdarzenia gospodarcze.

7

1

Wykład 11 – 5.01.2010 r.

Wskaźnik ROI – Return on Investment lub Return on Integration

Przewaga konkurencyjna – posiadanie takiego zasobu, dzięki któremu mamy bardziej opanowany

rynek niż konkurencja.

Integracja systemów informatycznych

Proces wielokierunkowej integracji w projektowaniu systemów informatycznych powinien

przebiegać w określonej kolejności, obejmując swoim zakresem integracje:

1. Metodologiczna

2. Organizacyjna

3. Techniczna

4. Konstrukcyjno-technologiczna

Integracja metodologiczna polega na przyjęciu w projektowanym systemie jednolitych

pojęć, definicji, haseł, klasyfikacji, nazw dokumentów itp. Głównym celem tego procesu

integracyjnego jest usunięcie konieczności wielokrotnego tworzenia, gromadzenia,

wprowadzania i przechowywania danych, likwidacji dublujących sie operacji przetwarzania

oraz braku integracji w informacjach wynikowych.

Zatem w integracji metodologicznej chodzi o to, by np. dokumenty i inne informacje znaczyły

wszędzie to samo. Musi to być uwzględnione wewnątrz przedsiębiorstwa.

Integracja organizacyjna polega na integracji funkcji i celów poszczególnych szczebli

systemu informatycznego zarządzania, kanałów przesyłania i źródeł informacji oraz integracji

wewnątrzorganizacyjnej komórek przetwarzania. Celem tej integracji jest doskonalenie

sposobu funkcjonowania systemu. Stwarza ona miedzy innymi następujące możliwości:

• Szerszego korzystania przez jeden podsystem z danych pochodzących z pozostałych

podsystemów

• Ujednolicenia sposobów liczenia i prezentowania wyników

• Uniknięcia dublowania prac obejmujących tworzenie informacji

• Zintegrowania strumieni informacji łączących te podsystemy z poszczególnymi szczeblami

zarządzania.

Zatem należy pamiętać, że w integracji organizacyjnej konieczna jest współpraca działów, gdzie to

jest przeprowadzane.

Integracja techniczna polega na stosowaniu wzajemnie sie wspomagających technologii

informatycznych.

Integracja techniczna jest w obecnych czasach łatwiejsza niż kiedyś, bo są standardy i normy, więc

dużo urządzeń jest kompatybilnych ze sobą.

Integracja konstrukcyjno-technologiczna dotyczy procesu przetwarzania danych. Te działania

odbywają się w firmie, która te wdrożenia wykonuje.

Mamy trzy fazy:

1. Integracja modułów

2. Integracja jest ograniczona do:

• Postaci, zakresu oraz liczby danych wejściowych

• Rodzaju nośników danych wejściowych

• Budowy zbiorów danych podstawowych

• Formy i układu wyników

3. Obejmuje integracje algorytmów i metod przetwarzania oraz organizacje i korzystanie ze

zbiorów danych. Integracja ta dotyczy:

• Danych wejściowych

2

• Zbiorów i procedur obliczeniowych

• Informacji wyjściowych

Główne kierunki integracji dla danych wejściowych to:

• Stosowanie jednego źródła informacji

• Ograniczenie do minimum liczby poszczególnych rodzajów i odmian dokumentów

• Korzystanie z jednego dokumentu i jego kopii we wszystkich działach

przedsiębiorstwa.

Mamy 4 stopnie integracji

• bazowy – mamy tutaj tradycyjną technikę, gdzie każdy dział korzysta ze swoich własnych

systemów ewidencyjnych i integracja polega na łączeniu danych z tych systemów

ewidencyjnych.

• rozwinięty – mamy bardziej złożoną strukturę środków informatycznych, występuje

automatyczne przekazywanie danych między systemami, chociaż w dalszym ciągu jest to

spojrzenie poprzez działy, a nie kompleksowe.

• kompleksowy – jednolite rozwiązanie w całym przedsiębiorstwie, wszystkie dziedziny

działania przedsiębiorstwa są zintegrowane w sposób kompleksowy np. ERP.

• optymalny – mamy zintegrowaną całość np. w celu service, połączenie całości działalności

przedsiębiorstwa.

Baza danych – jest tym elementem, który jest podstawą integracji. Musi być jednolita baza danych

(może być zcentralizowana lub rozproszona).

Wdrażanie systemów

Prace wdrożeniowe:

1. Przeprowadzenie szczegółowej analizy istniejącego systemu informacyjnego

2. Opracowanie harmonogramu wdrożenia ujmującego całokształt prac wdrożeniowych

3. Przeprowadzenie sekwencji szkoleń wstępnych i szczegółowych ( użytkownicy muszą

wiedzieć po co system jest wprowadzony, że nie stracą pracy z tego powodu oraz, że ułatwi

im to pracę)

4. Zaprojektowanie i zbudowanie systemowego modelu przedsiębiorstwa

5. Opracowanie szczegółowej identyfikacji przedsiębiorstwa

6. Wdrażanie poszczególnych modułów w zależności od charakteru firmy

Procedury decyzyjne:

• Definiowanie celów, rezultatów oraz zakresu i spodziewanych efektów – definiowanie

wymagań użytkowych

• Analiza istniejącego systemu i procesów informacyjnych, określenie obszarów informatyzacji

• Weryfikacja parametrów funkcji oraz zastosowanych pakietów programowych

• Dekompozycja architektury systemu na podsystemy – ocena komponentów

• Definiowanie zadań i usług – charakterystyka i parametry realizacyjne

• Weryfikacja parametrów i funkcji

• Testowanie systemu, pomiary, symulacja, próby eksperymentalne itd.

• Weryfikacja parametrów i funkcji

• Zbadanie konieczności i zakresu prowadzenia dalszych działań rozwojowych

• Ciągłe doskonalenie

3

Fazy wdrożenia systemów:

START

Faza założeń wstępnych

Faza analizy

NIE

TAK

Faza syntezy

NIE

TAK

Faza oceny

NIE NIE

TAK

TAK

Faza implementacji programu

rozwojowego

Definiowanie celów, rezultatów oraz zakresu spodziewanych

efektów wdrożenia – wymagania użytkowe

Analiza istniejącego systemu i procesów informacyjnych, określenie

obszarów informatyzacji, zdefiniowanie zadań użytkowych i usług

informacyjnych

Czy parametry i funkcje usług

informatycznych są zgodne z oczekiwaniami i

celami? Czy analiza jest wystarczająca?

weryfikacja

parametrów i

funkcji

• dekompozycja architektury systemu na podsystemy

• synteza procesów realizacji zadań w aspekcie operacyjnym

(operacje wykonywane na systemie), metodologicznym (pojęcia,

sposoby realizacji, dziedzinowym (dziedziny realizacji)

• analiza przyjętych komponentów sprzętowo-programowych

• symulacyjna ocena komponentów

Definiowanie zadań i usług systemu przetwarzania danych,

charakterystyka i parametry realizacyjne

Czy parametry systemu odpowiadają

zdefiniowanym wymaganiom, celom i efektom?

weryfikacja

parametrów i

funkcji oraz

dostosowanie

pakietów

programowych

Testowanie systemu, pomiary symulacje, eksperymenty, próby,

oceny funkcjonalności

Czy uzyskane rezultaty są

zgodne z założeniami?

weryfikacja

parametrów i

funkcji oraz

zastosowanych

pakietów

programowych

Czy system będzie

ulegał rozwojowi?

Określenie planu dalszych działań rozwojowych,

przyszłych modyfikacji programowych i sprzętowych

KONIEC

CIĄGŁE

DOSKO-

NALENIE