vademecum 02%,/12#&, dla osÓb 72:$5=

VADEMECUM MOBILNOŚCI

DLA OSÓB TOWARZYSZĄCYCH

UCZNIOM MAJĄCYM TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ

NUMER PROJEKTU: 2017-1-IT01-KA202-006162

Projekt ten został sfinansowany przy wsparciu Komisji Europejskiej.

Niniejsza publikacja [komunikat] jest wyłącznie odzwierciedleniem pogląd-ów autora, Komisja nie ponosi odpowiedzialności za wykorzystanie jaki-chkolwiek informacji w niej zawartych.

Vademecum mobilności INCLUVET dla osób towarzyszących uczniom mającym trudności w uczeniu się jest czwartym dorobkiem intelektualnym projektu Erasmus+ pt.”Promowanie włączenia społecznego w nauczaniu zawodowym poprzez wyposażenie tutorów, zajmujących się kształceniem i szkoleniem zawodowym, w innowacyjne metody nauczania i metodologie”. Prawa autorskie należą do Konsorcjum Projektowego INCLUVET. Powielanie (fragmentów) zawartych w nim treści jest dozwolone; należy podać źródło (-a). Zabronione jest wprowadzanie zmian do oryginalnej treści.

VADEMECUM MOBILNOŚCI

DLA OSÓB TOWARZYSZĄCYCH

UCZNIOM MAJĄCYM TRUDNOŚCI W UCZENIU SIĘ

NUMER PROJEKTU: 2017-1-IT01-KA202-006162

OPRACOWANE PRZEZ REATTIVA – Regione Europa Attiva, IT przy wsparciu

oraz wkładzie ze strony INCLUVET Project Partnership 2019

INCLUVET “Promowanie włączenia społecznego w naucza-niu zawodowym poprzez wyposażenie tutorów, zajmujących się kształceniem i szkoleniem zawodowym, w innowacyjne metody

nauczania i metodologie”.

Spis Treści

Wstęp

Opracowane przez REATTIVA, IT

6

Rozdział 1

Informacje/komunikaty przekazywane w klasie przez nauczyciela/osobę towarzyszącą uczniom mającym trudności w uczeniu się oraz ich rodzicom, będące wprowadzeniem do doświadczenia mobilności

opracowane przez JUGEND AM WERK STEIERMARK, AT

7

Rozdział 2

Przygotowanie przed wyjazdem dla uczniów mających trudności w uczeniu się

opracowane przez FORMAZIONE CO&SO NETWORK, IT

12

Rozdział 3

Jak przygotować osobisty, profesjonalny oraz stworzony na miarę plan nauczania dla ucznia mającego problemy w uczeniu się, biorącego udział w mobilności

opracowane przez NORTH WEST REGIONAL COLLEGE, UK

18

Rozdział 4

Zastosowanie środków zapewniania jakości w trakcie osiągania ustalonych efektów uczenia się

opracowane przez REATTIVA, IT

25

Rozdział 5

Tutoring związany z doświadczeniem mobilności

opracowane przez SPOLECZNA AKADEMIA NAUK, PL

32

Rozdział 6

Bezpośredni coaching wewnątrz firmy

opracowane przez ISIS LEONARDO DA VINCI, IT

37

Rozdział 7

Monitoring i system oceniania doświadczenia mobilności edukacyjnej

opracowane przez INSHEA, FR

43

Rozdział 8

Uznawanie, certyfikacja, transfer oraz zaliczanieefektów uczenia sięosiągniętych przez ucznia na zakończenie doświadczenia mobilności według procedur i narzędzi Europejskiego systemu transferu i akumulacji punktów w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET)

opracowane przez FUNDACION DOCETE OMNES, ES

48

Intellectual Output 4

6

Wstęp

Programy mobilności nie są jeszcze w pełni dostosowane do potrzeb uczniów z potrzebami specjalnymi i

bardzo często osoby im towarzyszące nie wiedzą, w jaki sposób wspierać takich uczniów przed doświadczeniem mobilności, w jego trakcie oraz po jego zakończeniu. Vademecum mobilności INCLUVET dla osób towarzyszących uczniom mającym trudności w uczeniu się (najczęściej nauczycieli, a nie ekspertów od danego problemu) ma na celu dostarczenie praktycznego

narzędzia przewidzianej grupie docelowej, które byłoby przydatne w pracy z uczniami mającymi trudności w uczeniu się, i którzy biorą udział w międzynarodowych doświadczeniach mobilności. Jest ono przykładem rozpoznawania potrzeb grupy docelowej, które jest efektem pracy Konsorcjum Projektowego w zakresie

projektów zrealizowanych przez jego pracowników w ciągu ostatnich 10 lat. Vademecum stara się skutecznie wspierać osoby towarzyszące, w całym procesie mobilności uczniów

mających trudności w uczeniu się; wskazywać, w jaki sposób procesy mobilności powinny być organizowane

oraz w jaki sposób jednostka goszcząca powinna zapewniać jakość wymiany. Ponadto, jego celem jest wskazanie przykładów dostępnych materiałów źródłowych, które pomagają pomyślnie przejśćprzewidzianej, konkretnej grupie docelowej, obejmującej uczniów mających trudności w uczeniu się,przez cały ten proces.

IO4 opiera się na przepisach oraz procedurach, które dotyczą projektów międzynarodowej mobilności na szczeblu europejskim, takich jak program Erasmus+, EQF, system ECVET, Portfolio Europass, Europejska

Karta na rzecz Jakości Mobilności oraz Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie ustanowienia europejskich ram odniesienia na rzecz zapewniania jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym. Zatem, Vademecum ma służyć jako użyteczne narzędzie w kontekście kształcenia i szkolenia zawodowego,

ponieważ stanowi ono wspólny punkt odniesienia dla działań osób towarzyszących jeśli chodzi owspólne zasady, przede wszystkim na poziomie metodologicznym, a zaraz po tym na poziome systemowym. Co

więcej, jest ono źródłem wskazówek oraz praktycznych narzędzi, które pomagają w planowaniu ścieżek międzynarodowej mobilności dostosowanych do potrzeb uczniów mających trudności w uczeniu się. Krótko rzecz ujmując, Vademecum jest źródłemnastępujących treści dla osób towarzyszących oraz kontekstów nauczania:

1. Informacje/komunikaty w klasie przekazywane przez nauczyciela/osobę towarzyszącą,

przedstawiające doświadczenie mobilności uczniom mającym trudności w uczeniu się oraz ich rodzicom;

2. Przedwyjazdowe przygotowanie dla uczniów mających trudności w uczeniu się; 3. Jak przygotować osobisty, profesjonalny oraz stworzony na miarę plan nauczania dla ucznia

mającego problemyw uczeniu się, biorącego udział w mobilności; 4. Zastosowanie środków zapewniania jakości w celu osiągania założonychefektów uczenia się;

5. Tutoring związany z doświadczeniem mobilności; 6. Bezpośredni coaching wewnątrz firmy; 7. System monitorowania i oceny doświadczenia mobilności edukacyjnej; 8. Uznawanie, certyfikacja, transfer oraz zaliczanie osiągniętych przez uczniaefektów uczenia sięna

zakończenie doświadczenia mobilności, zgodnie z procedurami i narzędziami systemu ECVET.

Vademecum mobilności dla osób towarzyszących uczniom mającym trudności w uczeniu się

7

Rozdział 1: Informacje/komunikaty przekazywane w klasie przez

nauczyciela/osobę towarzyszącą uczniom mającym trudności w uczeniu się oraz ich rodzicom, będące wprowadzeniem do doświadczenia mobilności

PODT

YTUŁ

Motywowanie uczniów oraz rodziców do udziału w doświadczeniu mobilności oraz przekazywanie

informacji na jego temat.

TREŚ

Ć Nauczyciel/osoba towarzysząca informuje uczniów mających trudności w uczeniu się oraz ich rodziców na temat różnych opcji związanych z programami mobilności. Wprowadzenie do programu

Erasmus+ oraz omówienie znaczenia włączenia społecznego. Coachingowy Model GROW może być wsparciem poprzez planowanie doświadczenia mobilności.

CEL

E Informacje na temat organizacji, które zaoferowały doświadczenie mobilności; Podkreślanie znaczenia włączenia społecznego; Wprowadzenie coachingowego Modelu GROW.

MET

OD

OLO

GIA

[1

], [

2], [

3] Aby obejrzeć wideo pt. "Czym jest Erasmus+" zapraszamy na stronę

https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/about_en;

Dyskusja z uczniami i rodzicami na temat włączenia społecznego oraz wymiany w ramach

mobilności; Wprowadzenie coachingowego Modelu GROW.

MAT

ERIA

ŁY Ź

RÓDŁ

OWE

I NAR

ZĘDZ

IA Erasmus+ jest niezwykle popularnym programem mobilności edukacyjnej. Chcąc poinformować

uczniów na temat możliwości wzięcia w nim udziału, zachęcamy do wskazania im strony internetowej oraz filmiku wprowadzającego z Erasmus+ pt. "Czym jest Erasmus+"

https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/about_en

Po jego obejrzeniu może wydawać im się, że Erasmus + nie jest programem dla osób mających problemy z uczeniem się, ale można wyjaśnić im, że Erasmus+ przeznaczony jest dla każdego młodego człowieka. W 2014 roku Komisja Europejska napisała w "Erasmus + Strategia na rzecz włączenia społecznego i różnorodności - w sektorze młodzieży", że: "O ile włączenie społeczne każdej osoby zapewnia możliwość udziału wszystkim młodym osobom, to ukierunkowanie na różnorodność zapewni wszystkim możliwość udziału na własnych warunkach, z uznaniem wartości różnic w zakresie norm, przekonań, postaw i doświadczeń życiowych. Projekty młodzieżowe Erasmus+ to idealne

narzędzia do promowania włączenia społecznego i jednocześnie szkolenia młodych osób (i osób pracujących z młodzieżą/liderów) w zakresie radzenia sobie z różnorodnością w sposób pozytywny i pełen szacunku. (..) Projekty w zakresie włączenia społecznego i różnorodności powinny pozytywnie wpływać na sytuację młodych osób o mniejszych szansach. Są to młode osoby znajdujące się w niekorzystnej sytuacji w porównaniu z ich rówieśnikami, ponieważ są narażone na jeden lub kilka czynników wykluczenia i przeszkody opisane poniżej".

http://ec.europa.eu/assets/eac/youth/library/reports/inclusion-diversity-strategy_en.pdf

(str. 4,7).

Czynniki wykluczenia to: niepełnosprawność, problemy zdrowotne, problemy edukacyjne, różnice kulturowe, przeszkody ekonomiczne, społeczne oraz geograficzne.





8

W związku z tym, Centrum Zasobów włączenia społecznego SALTO [Inclusion Resource Centre], wraz

z Komisją Europejską pracują nad tym, by włączać społecznie młodych ludzi o mniejszych szansach. SALTO-Youth to skrót od „Support and Advanced Learning and Training Opportunities” [pol.

„Wsparcie oraz zaawansowane szanse szkoleniowo-edukacyjne”]. Wspierają one również Agencje Narodowe oraz osoby pracujące z młodzieżą w ich pracy nad włączeniem społecznym, zapewniając im następujące środki:

kursy szkoleniowe na temat włączenia społecznego oraz kursy skierowane do określonych grup docelowych zagrożonych wykluczeniem społecznym;

szkolenie oraz metody pracy z młodzieżą oraz narzędzia wspierania projektów włączenia społecznego;

praktyczne i inspirujące publikacje dla międzynarodowych projektów włączenia społecznego; aktualne informacje na temat kwestii związanych z włączeniem społecznym oraz

możliwościami w formie Newslettera na temat włączenia społecznego; przydatne linki dostron internetowych zawierających materiały na temat włączenia

społecznego; lista osób prowadzących szkolenia oraz zajmujących się materiałami na temat włączenia

społecznego oraz młodzieży; gromadzenie w jednym miejscu interesariuszy tak, aby włączenie społeczne młodych osób o

mniejszych szansach było łatwiejsze i bardziej efektywne.

https://www.salto-youth.net/downloads/4-17-913/NoBarriersNoBorders.pdf

Młoda osoba z niepełnosprawnością nie jest samotną wyspą, ma ona rodziców lub opiekunów, którzy nie chcą wypuścić dziecka spod swoich skrzydeł. Należy ich zmotywować do zaakceptowania pomysłu mobilności. Mają oni swoje obawy i być może nie ufają sytuacji za granicą, albo uważają, że ich dziecko nie jest w stanie poradzić sobie z tym wyzwaniem. Istotne są również kwestie medyczne. Zanim młody człowiek z niepełnosprawnością wyjedziena wymianę mobilności, ważne jest, aby dowiedzieć się, co dokładnie będzie on mógł robić, co może być ryzykowane oraz jaki jest stan zdrowia danej osoby. Jeśli młody człowiek z niepełnosprawnością potrzebuje pomocy, wyspecjalizowana kadra służy mu pomocą. Muszą dowiedzieć się, że jest to możliwe. Zwiększanie świadomości na temat potrzeb młodych ludzi z niepełnosprawnościami w tracie podróży jest jednym z punktów, na których należy się skoncentrować. Kolejną kwestią jest zwiększanie ich umiejętności podróżowania oraz kwestie związane z możliwościami transportu publicznego.

MAPLE Project

MAPLE oznacza Mobility and Accessibility for People with Learning Disabilities in Europe [pol.

Mobilność i dostępność dla ludzi z problemami w uczeniu się w Europie], projekt ten został stworzony w 2013 roku w wyniku współpracy z Dyrekcją Generalną Komisji Europejskiej do spraw Zatrudnienia, Spraw Społecznych i Włączenia Społecznego. Celem było zwiększanie świadomości na temat potrzeb ludzi mających problemy z uczeniem się w trakcie podróży.

Głównym efektem projektu było opracowanie Przewodnika dobrych praktyk zatytułowanego "Polepszanie mobilności i dostępności dla ludzi z zaburzeniami poznawczymi". Ten w pełni zilustrowany przewodnik przedstawia przykłady inicjatyw związanych ze szkoleniem personelu, kampanii zwiększających świadomość oraz przykłady dostawców usług transportowych, które zawierają przejrzyste i jasne informacje, które są łatwe do zrozumienia przez wszystkich

podróżujących. Liczono na to, że przewodnik będzie źródłem inspiracji dla władz lokalnych oraz dostawców usług transportowych w całej Europie do tego by zwiększaćdostępność dla osób mających trudności z uczeniem się oraz ludzi zmagających się ze zdrowiem psychicznym, tak, aby mogli oni odgrywać bardziej aktywną rolę w społeczeństwie.

https://trimis.ec.europa.eu/project/mobility-and-accessibility-people-learning-disabilities-

europe#tab-results


https://trimis.ec.europa.eu/project/mobility-and-accessibility-people-learning-disabilities-europe#tab-results



9

Coachingowy Model GROW

Akronim GROW po angielsku oznacza „Goal, Reality, Options and Will" - Cel, Rzeczywistość, Opcje, Chęć. Model ten składa się czterech etapów i prowadzi do jasno określonego rezultatu. Korzystając z tego modelu jako szkoleniowiec należy bardzo dobrze znać ucznia. Model GROW dostarcza ramę określającą ogólny cel, który identyfikuje cele, przeszkody oraz możliwości.

Etap 1: Cel

Określenie celu jest niezwykle istotne, może to być to cel długoterminowy lub krótkoterminowy.

Przykładowe pytania pozwalające określić cel: Co jest istotne jeśli chodzi o [temat]?

Co da Ci osiągnięcie celu? Co chcesz osiągnąć w (temat/dziedzina)?

Etap 2: Rzeczywistość

Na tym etapie rola trenera jest bardzo istotna, musi on podsumować oraz powtórzyć słowa ucznia tak, aby stymulować samo-ocenę ucznia oraz określić wszelkie przeszkody. Ten etap często ujawnia fundamentalne obawy i przekonania.

Przykładowe pytania pozwalające odkryć rzeczywistość klienta:

Co obecnie dzieje się w Twoim życiu?

Jaki jest tego efekt?

Dlaczego stanowi to problem?

Jakie są konkretne przykłady obrazujące ten problem?

Co szło nie tak do tej pory?

Co szło pomyślnie?

Co może zmienić sytuację?

Etap 3: Opcje

Pomysły, które pomagają rozwiązać problem. Należy starać się nadawać strukturę rozwiązaniom oraz poddawać je ocenie. Można również podsuwać własne sugestie.

Przykładowe pytania na temat stwarzania możliwości:

Co możesz jeszcze zrobić?

Co byś zrobił/ła gdyby [przeszkoda] Cię nie zatrzymała?

Wyobraź sobie, że Twój cel został osiągnięty. Jak to zrobiłeś/aś?

Czego jeszcze potrzebujesz, aby osiągnąć swój cel? Gdzie możesz to dostać?

Jakie są zalety i wady tej opcji?

Etap 4: Chęć

Na ostatnim etapie, następuje wybór opcji. Jest ona wdrażana w konkretny plan działania.

Przykładowe pytania maksymalizujące chęci.

Co dokładnie zrobisz w celu osiągniecia swojego celu i kiedy to zrobisz?

Którą z tych opcji wybierzesz?

Jaki konkretny krok możesz wykonać TERAZ?

Jakie kroki nastąpią po nim?

Jak Twoje otoczenie może Cię wspierać?

Czy ten plan doprowadzi Cię do Twojego celu?

https://www.yourcoach.be/en/coaching-tools/grow-coaching-model.php



10

MIN

. STA

ND

AR

DY

JAKO

ŚCI

KTÓR

E NA

LEŻY

WZI

ĄĆ

POD

UWAG

Ę Z technicznego punktu widzenia, laptop z łączem internetowym jest bardzo przydatny, ponieważ ułatwiłby on zaprezentowanie nagrania wideo oraz przesyłanie linków.

Należy starać się zbudować relację opartą na zaufaniu. Uczniowie powinni czuć wsparcie z Waszej strony. Powinni mieć poczucie, że mogą rozmawiać o swoim strachu bez odczuwania złości. Stwórzcie atmosferę otwartości i zaufania. Należy upewnić się, że błędy zostały rozpoznane, i że wciągnięta została z nich nauka.

ZALE

CEN

IA Szczegółowe i precyzyjne informacje są bardzo istotne. Bądźcie przygotowani na pytania. Dowiedzcie

się, który kraj lubi uczeń, może zna on jakiś język obcy. Jeśli uczniowie mają rodzinę za granicą, może warto wybrać kraj, w którym ta rodzina mieszka. Należy starać się dowiedzieć istotnych "rzeczy" na temat ucznia, zebrać możliwie jak najwięcej informacji na jego temat. Rodzice często mają obawy oraz przepełnia ich strach kiedy ich dzieci wyjeżdżają. Należy potraktować je poważnie i omówić je, na przykład z wykorzystaniem Modelu GROW.

STU

DIA

PR

ZYP

AD

KU

Studium przypadku 1: Jeden rok w Anglii

Astrid (22) ma problemy ze słuchem i studiuje psychologię. Studiowanie nie zawsze jest dla niej łatwe. Jeśli sala wykładowa jest wypełniona ludźmi i panuje w niej hałas, zaczyna mieć ona problemy ze usłyszeniem wykładu i podążania za tym, co mówi osoba prowadząca wykład. W jej przypadku, niezwykle istotne jest otrzymanie pisemnego zapisu. Jeśli nie jest dostępny oficjalny skrypt, zazwyczaj prosi ona swoich kolegów i koleżanki o notatki.

Astrid posługuje się również językiem migowym ponieważ sama chce w przyszłości pracować z osobami niesłyszącymi. Bardzo interesuje ją kultura osób niesłyszących. Z tego powodu chce jechać do Anglii, ponieważ tam funkcjonują Ośrodki badań nad osobami niesłyszącymi.

Jej rodzice nie byli zbyt entuzjastycznie nastawieni do tego pomysłu. Wraz z jej tutorem zdołała ona przekonać rodziców, że wyjazd za granicę na jeden semestr jest możliwy. Wymiana informacji jest niezwykle istotna do tego, by można było rozpocząć przygotowania do wyjazdu związanego z mobilnością.

Studium przypadku 2: Dwa tygodnie s WLB w Monachium

Petra (18), jest dyslektyczką, pracuje w lobby restauracji (z żółtym M w logo). Uwielbia swoją pracę oraz rozmowy z ludźmi. Jest bardzo przyjacielska, wszyscy koledzy i koleżanki z pracy lubią ją. Zaczynając pracę w restauracji, dostała wsparcie ze strony asystenta.

To na czym polega jej praca było wytłumaczone bardzo dobrze, ponieważ w restauracji znajduje się dużo ilustracji. Opisują one co należy zrobić, na przykład, w trakcie segregowania śmieci. Było to dużym plusem dla Petry, ponieważ obrazki są dla niej łatwiejsze do zrozumienia niż pisemne instrukcje.

Po około pół roku, firma zaproponowała Petrze przejście dwutygodniowego szkolenia w Monachium. Ani dla Petry, ani dla jej rodziców podjęcie tej decyzji nie było łatwe. Petra nigdy nie była sama za granicą. Nadal mieszka z rodzicami.

Petra skontaktowała się z asystentem zawodowym, aby omówić ofertę, którą złożyła jej firma. Ona i jej rodzice potrzebują więcej informacji. Z tego powodu, asystent zorganizował spotkanie z Petrą, jej rodzicami oraz osobą z firmy, która nadzoruje proces wymiany. W trakcie tego spotkania zostały omówione wszystkie kwestie. Dzięki temu podjęcie decyzji było dla Petry łatwiejsze.


11

LIN

KI/

B

IBLI

OG

RA

FIA




https://trimis.ec.europa.eu/project/mobility-and-accessibility-people-learning-disabilities-

europe#tab-results


SŁOW

NICZ

EK LD: "Learning disabilities" - problemy z uczeniem się

ERASMUS+: Unijny program wspierania edukacji, szkoleń, młodzieży oraz sportu w Europie

SALTO: "Support and Advanced Learning and Training Opportunities" – Wsparcie i Zaawansowane

Możliwości Edukacyjno-Szkoleniowe

MAPLE: "Mobility and Accessibility for People with Learning Disabilities in Europe" – Mobilność i Dostępność dla ludzi mających problemy z uczeniem się

GROW: "Goal, Reality, Options, Will" – Cel, Rzeczywistość, Opcje, Chęć








12

Rozdział 2: Przygotowanie przed wyjazdem dla uczniów mających trudności w uczeniu się

PODT

YTUŁ

Wspieranie włączenia społecznego uczniów z niepełnosprawnościami, w szczególności, mających trudności w uczeniu się w środowisku zawodowym/edukacyjnym kraju goszczącego w trakcie mobilności poprzez przygotowanie uczniów przed wyjazdem pod kątem aspektów multidyscyplinarnych, językowych, kulturowo-pedagogicznych.

TREŚ

Ć Jakość przygotowania uczestników przed wyjazdem jest kluczowym elementem pozwalającym z powodzeniem wdrożyć projekt mobilności. W związku z tym, uczniowie biorący udział w mobilności muszą przed wyjazdem przejść szkolenie z zakresu przygotowania międzykulturowego i językowego, jak również przygotowanie do wykonywania zadań. Szkolenie przed wyjazdem jest obowiązkiem wszystkich instytucji zaangażowanych w mobilność międzynarodową (ale zazwyczaj zajmują się tym albo instytucja wysyłająca ucznia albo organ

pośredniczący). Uczniowie z niepełnosprawnościami często potrzebują zaledwie niewiele większego wsparcia, aby dostosowywać się do międzynarodowego projektu mobilności. Dla

rodziców może to być czas pełen zmartwień, kiedy ich niepełnosprawne dzieci mają opuścić

dom, czasem po raz pierwszy w życiu. Dlatego też, gdy tylko to możliwe, nauczyciele/kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem zawodowym powinni wspierać i dopingować również rodzinę ucznia.

CEL

E Celem przygotowania przed wyjazdem jest zapewnienie pełnej integracji w kraju goszczącym poprzez wdrażanie następujących, konkretnych celów:

Dostarczanie informacji, w tym praktyczne uzgodnienia dotyczące wielu aspektów stażu/wymiany za granicą (prawa i obowiązki zaangażowanych instytucji oraz uczestnika szkolenia/ucznia, zadania związane z przygotowaniem, ustalenia dotyczące edukacji, etc.);

Przekazanie użytecznej wiedzy i umiejętności dla pełnego włączenia społecznego w kraju goszczącym;

Pogłębianie umiejętności językowych oraz świadomości międzykulturowej dla efektywniejszego uczenia się, komunikacji międzykulturowej oraz lepszego rozumienia kultury kraju goszczącego.

MET

OD

OLO

GIA

[1

], [

2], [

3] INTERDYSCYPLINARNE PRZYGOTOWANIE PEDAGOGICZNE

Bogata w informacje sesja na temat europejskich programów oraz programu Erasmus+,

w tym na temat celów projektów mobilności. W trakcie tej sesji może zostać wykorzystana metoda edukacji rówieśniczej, angażująca byłych uczniów, którzy wzięli udział w projektach mobilności (2 godziny);

Warsztaty praktyczne z udziałem innych uczniów, zawierające wiedzę geograficzną, historyczną oraz z zakresu kultury kraju goszczącego, jak również społeczno-

kulturowego kontekstu, ze szczególnym naciskiem na kwestie związane z problemem uprzedzeń oraz stereotypów. Metodami wykorzystywanymi w trakcie trwania warsztatu są: odgrywanie ról, zabawy, opowiadania, materiały od nauczyciela etc.; niektóre materiały zostały wymienione poniżej (16 godzin);

Spotkania w grupach z innymi uczniami; treści zostaną stworzonepoprzez symulację rozmów, przygotowanie do włączenia społecznego w kraju goszczącym, prezentację rynku pracy kraju goszczącego oraz uświadomienie międzykulturowych różnic, które mogą mieć wpływ na pracę za granicą osoby przechodzącej szkolenie. W trakcie tego warsztatu mogą zostać również omówione obawy i oczekiwania uczniów (czas trwania: w zależności od potrzeb).


13

PRZYGOTOWANIE ZAWODOWE

Przedstawienie kwalifikacji zawodowych (lub ich części), które uczeń zdobędzie w ramach doświadczenia mobilności (1 h);

Prezentacja programu stażu, przez który przejdzie uczestnik w firmie, analiza zadań/obowiązków oraz ocena momentów krytycznych, których może doświadczyć uczeń w związku z niepełnosprawnością z wykorzystaniem list kontrolnych oraz

formularzy oceny jak również spersonalizowanego planu nauczania: opracowanie wraz z uczniem strategii w celu zaradzenia wyróżnionym momentom krytycznym (4 h);

Czytanie i analiza Umowy Nauczania, w której opisane są kompetencje, które mają zostać zdobyte, proces ewaluacji, zatwierdzaniaoraz spis zdobytych kompetencji (2h).

PRZYGOTOWANIE LOGISTYCZNE

Omówienie z niepełnosprawnym uczniem oraz jego rodziną (jeśli potrzebne jest

większe wsparcie) ustaleń logistycznych w trakcie doświadczenia mobilności za granicą. Jeśli to konieczne, mogą zostać podjęte konkretne środki w celu wspierania udziału oraz włączenia społecznego ucznia z niepełnosprawnością, np. osoba towarzysząca takiemu uczniowi, której celem byłoby wspieranie ucznia w trakcie pierwszych tygodni po przyjeździe, ustalenia dotyczące podróży (np. jeśli uczeń musi prosić o specjalną pomoc w trakcie podróży do kraju goszczącego), nasilony mentoring w trakcie stażu, etc. (2h)

PRZYGOTOWANIE JĘZYKOWE

Specjalistyczny kurs języka, który używany jest w kraju goszczącym lub kurs języka angielskiego rozwija wiedzę z zakresu słownictwa, umiejętności komunikacyjnych oraz języka zawodowego. W zależności od stopnia oraz rodzaju niepełnosprawności, muszą zostać podjęte konkretne środki, aby zapewnić uczniowi efektywne uczestnictwo w kursie (16 h). W celu oceny umiejętności językowych oraz ich dalszego rozwijania, uczeń powinien zostać zachęcony do skorzystania z internetowej platformy wspierającej przygotowanie językowe stworzonej przez Komisję Europejską.

MAT

ERIA

ŁY Ź

RÓDŁ

OWE

I NAR

ZĘDZ

IA Kulturowa góra lodowa

Jeśli myślimy o kulturze, jako o górze lodowej łatwiej nam zrozumieć jej złożoność: na jej wierzchołku znajdujemy wszytko to, co jest widoczne na pierwszy rzut oka (sztuka, muzyka,

jedzenie, język, itd.). Jednak jej dół stanowi jej największą część, jest treść jest niewidoczna oraz odbywa się poza świadomością (różne postawy i wzorce, postrzeganie czasu i przestrzeni, etc.).

KRZYWA ADAPTACYJNA

Długoterminowe doświadczenie za granicą składa się z różnych etapów: "miesiąc miodowy", kryzys oraz przystosowanie. Na początku wszytko jest wspaniałe i ekscytujące (miesiąc miodowy). Z czasem sprawy wydają się coraz trudniejsze i człowiek zaczyna czuć się naprawdę źle, odczuwa dezorientację oraz niezadowolenie. Fazę tę określa się mianem "szoku kulturowego" a jego wpływ zależy od sposobu, w jaki ludzie na niego reagują oraz w jaki sposób o nim myślą i w jaki sposób zwalczają negatywne uczucia i idą naprzód. Następnie następuje proces przystosowania i stabilizacji.

"Pociąg" oraz inne ćwiczenia zwiększające świadomość kulturową zaproponowane w broszurze„Mentoring oraz szkolenie przed wyjazdem z zakresu Wolontariatu Europejskiego" https://www.salto-youth.net/downloads/toolbox_tool_download-file-1722/Mentoring

https://www.salto-youth.net/downloads/toolbox_tool_download-file-1722/Mentoring


14

Test samooceny (przygotowany przez Radę Europy): aby uzyskać świadomość własnych umiejętności międzykulturowych: https://www.coe.int/t/dg4/education

Projekt Erasmus+ "Międzykulturowa edukacja dla uczniów oraz nauczycieli" oferuje osobom

prowadzącym szkoły oraz nauczycielom szkół średnich, szkolenie oraz narzędzia umożliwiające włączenie nauczania międzykulturowego w każdym temacie i aspekcie życia szkoły

http://intercultural-learning.eu/

Moduł poświęcony świadomości kulturowej

https://freerangeresearch.files.wordpress.com/2012/10/cultural-awareness-learning-module-

one.pdf

Autobiografia Międzynarodowych Spotkań. Kontekst, idee oraz teorie, Rada Europy – Dział Polityki językowej 2009 r. (angielski)

https://www.coe.int/t/dg4/autobiography/Source/AIEen/AIEintroductionen.pdf

Korzystanie z dzienniczka: jest on zawsze dobrym narzędziem refleksji oraz dokumentowania własnego rozwoju, łatwo z nim podróżować i nie kosztuje wiele! Nie każdy lubi zapisywać swoje emocje czy historie lub je rysować, dlatego też ta opcja nie powinna być obowiązkowa.

Przykładowe Umowy Nauczania:

http://www.erasmusplus.it/formazione/gestione-di-un-progetto-di-mobilita

Internetowe wsparcie językowe (do oceny ex-ante)

https://erasmusplusols.eu

MIN

. STA

NDAR

DY JA

KOŚC

I KT

ÓRE

NALE

ŻY W

ZIĄĆ

POD

UW

AGĘ Europejska Karta na rzecz Jakości Mobilności zawiera minimalne standardy jakości, które muszą

zostać przyjęte w projekcie mobilności międzynarodowej. W szczególności, mogą zostać przyjęte następujące zasady w trakcie przygotowania przed wyjazdem:

Informacje i wskazówki: każdy kandydat powinien mieć dostęp do jasnych i wiarygodnych źródeł informacji oraz wskazówek dotyczących mobilności oraz warunków, w jakich może ona zostać zrealizowana, w tym, szczegółów samej Karty oraz roli organizacji wysyłających i goszczących;

Plan nauczania: przed każdym wyjazdem dla celów edukacyjno-szkoleniowych zostaje

nakreślony plan nauczania, a następnie podpisywany jest on przez organizację wysyłającą i goszczącą, jak również przez uczestnika. Musi on opisywać cele oraz oczekiwaneefekty uczenia

się, środki potrzebne do ich osiągnięcia oraz ewaluacji;

Ogólne przygotowanie: przed odjazdem, uczestnicy powinni otrzymać ogólne warunki uczestnictwa, dostosowane do ich indywidualnych potrzeb, które obejmują aspekty językowe, pedagogiczne, prawne, kulturowe oraz finansowe;

Aspekty językowe: umiejętności językowe oznaczają bardziej efektywne uczenie się, komunikację międzykulturową oraz ułatwiają zrozumienie kultury odwiedzanego kraju. W związku z tym, ustalenia powinny skupiać się na ocenie umiejętności językowych przed wyjazdem, na możliwości uczestniczenia w kursach prowadzonych w języku kraju, do którego uczeń jedzie oraz/lub wsparcie językowe w zakresie nauki języka oraz doradztwo w kraju goszczącym;

Wsparcie logistyczne: może ono obejmować udostępnianie uczestnikom informacji oraz udzielanie pomocy związanej z ustaleniami dotyczącymi podróży, ubezpieczenia, ruchomego charakteru rządowych grantów i pożyczek, zezwoleń na pobyt i pracę, ubezpieczenia społecznego oraz wszelkich innych aspektów praktycznych.

https://www.coe.int/t/dg4/education

http://intercultural-learning.eu/

https://freerangeresearch.files.wordpress.com/2012/10/cultural-awareness-learning-module-one.pdf

https://freerangeresearch.files.wordpress.com/2012/10/cultural-awareness-learning-module-one.pdf

https://www.coe.int/t/dg4/autobiography/Source/AIEen/AIEintroductionen.pdf

http://www.erasmusplus.it/formazione/gestione-di-un-progetto-di-mobilita

https://erasmusplusols.eu/


15

ZALE

CEN

IA Projekty mobilności międzynarodowej dla uczniów są niepowtarzalną okazją dla uczniów,

szczególnie dla tych z niepełnosprawnościami, do tego, aby rozwijać swoją niezależność oraz zdobywać umiejętność dbania o własne sprawy – często po raz pierwszy w życiu. Dla uczniów z niepełnosprawnościami możliwości te mogą stanowić kartę przetargową na rynku pracy, oraz

dawać im przewagę, której nie sposób nie docenić.

Ta konkretna grupa docelowa musi być angażowana we wszystkie aspekty projektu mobilności oraz czerpać z nich korzyści, począwszy od przygotowania przed wyjazdem, aż po łatwe do utrzymania stanowisko pracy, oraz zakwaterowanie dostosowane do indywidulanych potrzeb.

Ma to na celu zapewnienie pełnego uczestnictwa, lecz także przeciwdziałanie ryzyku. Przygotowanie przed wyjazdem ma kluczowe znaczenie w przypadku uczniów mających trudności w uczeniu się:

potrzebują oni silniejszego wsparcia interkulturowego i językowego, jak również muszą oni dokładnie rozumieć na czym polegają ich zadania, obowiązki i zobowiązania; w związku z tym, konsorcjum projektowe powinno przewidzieć jasne i posiadające wyraźną strukturę przygotowanie przed wyjazdem wykorzystujące różne metody. W celu umożliwienia zaangażowania uczniów mających trudności w uczeniu się, jak również w celu właściwego odpowiadania na ich specjalne potrzeby, powinno się promować wykorzystanie połączenia różnych, współdziałających ze sobą metodologii. Metody i narzędzia zaproponowane w tym

rozdziale odpowiadają na tę potrzebę. Mogą być one wdrażane w przypadku wszystkich międzynarodowych mobilności na poziomie unijnym. Oczywiście, metody i narzędzia powinny być indywidualnie dobrane do konkretnych potrzeb uczestników oraz zaangażowanych organizacji.

Wprowadzenie tych metod szkoleniowych do przygotowań przed wyjazdem może stanowić uzupełnienie istniejących praktyk i stać się częścią Planów Jakości organizacji, a przez to przyczynić się do polepszenia poziomu jakości obu organizacji oraz realizowanych projektów mobilności.

STU

DIA

PR

ZYP

AD

KU

Studium przypadku 1: Znaczenie motywacji

Leonieke jest Holenderką mieszkającą w Belgii. Studiuje Prace Społeczno-Kulturowe w

Antwerpii i wyjechała do Danii w ramach programu Erasmus+. Leonieke choruje na epilepsję i często traci kontrolę nad własnym ciałem. Nie uważa ona aby wyjazd na Erasmus+ byłpoważnym krokiem w związku z jej epilepsją, ponieważ już wcześniej przez kilka lat

mieszkała sama za granicą i wiedziała czego się spodziewać. Oczywiście, zastanawiała się nad tym, w jaki sposób będzie sobie radzić z epilepsją, ale nie chce żeby choroba ją zatrzymywała. Leonieke cieszy się mogąc opowiadać o swoim doświadczeniu z Erasmus+. Czas, który spędziła w Danii napawa ją dumą. Przypomina jej o tym, że przy właściwej dozie motywacji, jest w stanie zrobić wszystko.

Studium przypadku 2:W jaki sposób przygotowanie przed wymianą dla uczniów mających trudności w uczeniu się może przełożyć się na powodzenie mobilności za granicą

W latach 2017-2018, Uniwersytet w Maynooth, po raz po raz pierwszy wspierał Orlę, studentkę ze znaczącym stopniem niepełnosprawności, w procesie jej studiów Erasmus+ za granicą. Orla jest na liście studiów licencjackich „BA International Degree in Computer Science” i pochodzi z

Niemiec. Dostała się na uniwersytet w 2015 r. za pośrednictwem Disability Access Route. Wiązało się to z rozbudowanym procesem planowania, które miało zapewnić, że będzie ona miała zapewnione właściwe wsparcie, nie tylko na poziome akademickim, ale również jeśli chodzi o jej nowe warunki bytowe w ramach Erasmus+ Mobilność, które różniły się od tych, do których była przyzwyczajona na co dzień.


16

Wstępne planowanie w związku z wyjazdem Orli w ramach Erasmus+ rozpoczęło się w październiku 2016 roku, którego celem było wspieranie jej uczestnictwa w programie Erasmus+ w raku akademickim 2017/18. Pracownicy International Office pracujący z osobami niepełnosprawnymi z spotkali się z Orlą w celu wstępnego przedstawienia jej programu Erasmus+. Spotkanie to również dało International Office możliwość spotkania się z Orlą osobiście i poznania jej konkretnych potrzeb. Jako, że był to pierwszy raz, gdy Orla wyjeżdżała sama z domu, było jasne, że na miejscu jej przeznaczenia musi być kilka punktów wsparcia, tak aby mogła jak najpełniej czerpać z tego doświadczenia. Punty wsparcia, które określone zostają na tym wstępnym etapie obejmują pełną pomoc medyczną przez przynajmniej 10 godzin dziennie oraz w pełni przyjazne dla osób niepełnosprawnych zakwaterowanie studenckie. Wybranie miasta, które jest przyjazne dla osób niepełnosprawnych tj., w którym nie ma dużo podejść pod górkę, które nie jest wybrukowane, które dysponuje dobrymi połączeniami komunikacyjnymi zarówno jeśli chodzi o transport lokalny jak również międzynarodowy, zostało również uznane jako istotne.

Od października 2016 roku do stycznia 2017 roku Orla pracowała z zespołem ds.

niepełnosprawności w celu określenia jej szczegółowych potrzeb w związku z jej wyjazdem w ramach Erasmus+. W międzyczasie International Office rozpoczęło proces przeprowadzania rekonesansu na temat tego, która uczelnia wyższa będzie najbardziej odpowiednia dla Orli.

Luty 2017-marzec 2017 r.: International Office przedstawiło Orli listę niemieckich i austriackich

uniwersytetów partnerskich, dzięki temu mogła ona podjąć decyzję co do uczelni, która

najlepiej jej odpowiadała. Orla zdecydowała się na Universität Mannheim ze względu na jego dogodną lokalizację oraz dostępność punktów wsparcia dla osób z niepełnosprawnościami.

Od czerwca 2017 r. do września 2017 roku zespół ds. niepełnosprawności pracował z Orlą wspierając ją w składaniu wniosku o dofinansowanie Erasmus+ HEA.

Mimo, że kwota dofinasowania była znacząca, nie była ona w stanie w pełni pokryć całkowitego, rocznego kosztu zagranicznych studiów Orli. Problem ten został rozwiązany za pomocą dofinansowania z Funduszu na rzecz osób z niepełnosprawnościami.

Podczas jej pobytu za granicą w ramach Erasmus+, Orla oraz zespół ds. niepełnosprawności byli w stałym kontakcie poprzez Skype oraz maile, proaktywnie rozpoznając kwestie problematyczne oraz troszcząc się o to, by otrzymywała ona wymagane wsparcie na miejscu i w pełni korzystała z korzyści płynących z programu Erasmus+.

LIN

KI/

B

IBLI

OG

RA

FIA

https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/resources/documents/erasmus-programme-

guide-2019_en

http://www.erasmusplus.it/formazione/gestione-di-un-progetto-di-mobilita/

https://www.additudemag.com/what-is-adhd-symptoms-causes-treatments

Mentoring oraz szkolenie przed wyjazdem z zakresu Wolontariatu Europejskiego

Zapraszamy do SALTO Toolbox i do pobrania broszury pt." Mentoring oraz szkolenie przed

wyjazdem z zakresu Wolontariatu Europejskiego".

www.salto-youth.net

Studium przypadku Leonieche zostało zaczerpnięte z No Limits on International Exchange

https://sites.arteveldehogeschool.be

ZMayhnoot University do Universitat Mannheim studium przypadku studentów

https://www.maynoothuniversity.ie/

https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/resources/documents/erasmus-programme-guide-2019_en

https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/resources/documents/erasmus-programme-guide-2019_en

http://www.erasmusplus.it/formazione/gestione-di-un-progetto-di-mobilita/

https://www.additudemag.com/what-is-adhd-symptoms-causes-treatments

http://www.salto-youth.net/

https://sites.arteveldehogeschool.be/




17

SŁOW

NICZ

EK Osoba ze specjalnymi potrzebami: według programu Erasmus+ uczestnicy, których stan

fizyczny, psychiczny lub zdrowotny uniemożliwiałby ich udział w projekcie/działaniach Mobilności bez dodatkowego wsparcia finansowego.

ADHD: od angielskiego "attention deficit disorder (ADHD oraz ADD) to poważne zaburzenie pracy mózgu. Ponadto uważanejest za zaburzenie zachowania. ADHD powoduje poważne problemy związane z zarządzaniem czasem oraz skupieniem uwagi. Eksperci twierdzą, że większość ludzi z ADHD ma wystarczającą ilość uwagi — nie potrafią jej jedynie właściwie i we właściwym czasie ukierunkować, ani wykazać się w tym zakresie konsekwencją. Jednocześnie,

ludzie z ADHD nadmiernie się koncentrują i tracą poczucie czasu, lub niewłaściwie ją umiejscawiają, lub wyrzucają z siebie niepowiązane myśli w momencie, gdy ich uwaga zrywa się z łańcucha.

Umowa Nauczania lub Umowa Mobilności: określa ona wyniki nauczania, które mają zostać osiągnięte w trakcie edukacji za granicą. Precyzuje formalne przepisy oraz wymienia prawa i

obowiązki każdej strony. Musi być ona podpisana przez wszystkie zaangażowane strony (instytucja wysyłająca i goszcząca oraz uczeń) przed rozpoczęciem okresu mobilności.

Osoba towarzysząca: według przewodnika programu Erasmus+, uczniowie o specjalnych potrzebach lub pochodzący z mniej uprzywilejowanych środowisk mogą otrzymać wsparcie

osoby towarzyszącej,która będzie wspierać ich w trakcie okresu mobilności. Długość trwania pobytu za granicą osoby towarzyszącej powinna być proporcjonalna do potrzeb osoby uczącej się (zazwyczaj obecność osoby towarzyszącej akceptowa jest przez cały okres trwania wyłącznie w przypadkach gdy osoby uczące się nie są samodzielne lub gdy są nieletnie).

Instytucja wysyłająca: Instytucja wysyłająca to organizacja uczestnicząca, wysyłająca jednego uczestnika lub kilku uczestników na zajęcia w ramach projektu Erasmus+(w tym przypadku, projekty mobilności).


18

Rozdział 3: Jak przygotować osobisty, profesjonalny oraz stworzony na miarę plan nauczania dla ucznia mającego problemy w uczeniu się,

biorącego udział w mobilności

PODT

YTUŁ

Personalizacja Planu Nauczania w celu zapewnienia tego, abyefekty uczenia się, które ma osiągnąć uczeń w trakcie mobilności, były realne i osiągalne.

TREŚ

Ć Ten rozdział skupia się na znaczeniu opracowania spersonalizowanego planu nauczania dla każdego ucznia z osobna, który zawierałby realneefekty uczenia się, który uwzględniałby umiejętności ucznia, to w jaki sposób stawiać mu wyzwania, jak również potencjalne bariery w miejscu pracy, z którymi

przyjdzie mu się zmierzyć, a jednocześnie, który w jak najlepszy sposób wykorzystywałby możliwości rozwijania umiejętności jakie daje miejsce pracy.

CEL

E

Tworzenie osobistego planu nauczania dla każdego ucznia.

MET

OD

OLO

GIA

[1],

[2

], [

3] Metodologia, którą mogą wykorzystywać tutorzy do tworzenia osobistego planu nauczania, może

opierać się na:

Rozmowach z uczniami przed mobilnością; Ankiecie wypełnionej przez mentora firmy, nauczyciela oraz trenera w zależności od miejsca

pracy;

Obserwacji ucznia w miejscu pracy przed mobilnością.

MAT

ERIA

ŁY Ź

RÓDŁ

OWE

I NAR

ZĘDZ

IA Pytania w tracie rozmowy ze studentami przed mobilnością

Personel towarzyszący może również korzystać z tego narzędzia jako z punktu wyjściowego, który

pozwoli dowiedzieć się tak dużo, jak to tylko możliwe na temat ucznia zanim rozpocznie się proces mobilności. Ważne jest, aby pamiętać o tym, że pytania te nie muszą mieć sztywnej formy, mogą być modyfikowane, tak, aby dopasować je do konkretnego kontekstu tj. miejsca, do którego będzie jechał uczeń.

Jakie posiadasz kwalifikacje?

Czy kiedykolwiek wykonywałeś/aś jakąś pracę w przeszłości?

W czym jesteś szczególnie dobry/dobra?

Co sprawia Ci trudność?

Czy jest coś co martwi Cię w związku z mobilnością?

Czy masz jakieś potrzeby związane z nauką, o których powinienem/powinnam wiedzieć?

Czy masz jakieś potrzeby, o których powinienem/powinnam wiedzieć (np. szczególne wymagania związane z korzystaniem z PC lub dostosowaniem czasu pracy?)

Ankieta, którą wypełnia miejsce prac zapewniające mobilność

Celem tej ankiety jest zebranie tylu informacji na temat tego, gdzie powinien trafić uczeń, ile tylko się da.


19

Wykonywania jakich czynności w pracy oczekują Państwo od ucznia? Prosimy o podanie jak

największej szczegółów?

W jakie dni i w jakich godzinach

oczekują Państwo obecności ucznia w miejscu pracy?

Czy istnieją zasady odnośnie do stroju służbowego lub

dresscodu, których musi

przestrzegać uczeń w miejscu pracy?

Do kogo raportuje uczeń w miejscu pracy?

Co ma zrobić uczeń w sytuacji,

gdy coś pójdzie nie tak?

Czy jest coś czego musi nauczyć się uczeń, lub z czym musi się zapoznać przed pierwszym dniem pracy?

Czy w miejscu pracy istnieją jakiekolwiek bariery fizyczne lub

inne, które mogą stanowić problem dla ucznia w związku z jego problemami w uczeniu się? Czy są one do pokonania?

Obserwacja ucznia w miejscu pracy przed mobilnością

Ten szablon obserwacji może zostać również wypełniony po zakończeniu mobilności, w celu oceny

postępów, jakie poczynił uczeń.


20

IMIĘ I NAZWISKO DATA I GODZINA

JAKĄ ROLĘ PEŁNIŁ UCZEŃ LOKALIZACJA

Polecenia dla członka personelu prowadzącego obserwację

Proszę zastanowić się nad zaobserwowanymi u ucznia działaniami, które wykonywał w tym tygodniu/miesiącu. Prosimy zaznaczyć, które z określeń odpowiada Pana/Pani opinii na temat tego, w

jaki sposób uczeń wykonywał swoje zadania, prosimy o uzasadnienie swojej opinii w dwóch, trzech zdaniach, o ile to konieczne.

Jakie zadania zaobserwowano,

że wykonywał uczeń w tym tygodniu/miesiącu?

Pytanie Prosimy zaznaczyć odpowiedź, która najlepiej wyraża Pana/Pani opinię

Prosimy wyjaśnić

Czy uczeń wykonał wszystkie wyznaczone mu zadania?

o Tak

o Nie

Jeśli nie, czy powodem było to, że nie był w stanie ich wykonać?

o Tak

o Nie

Czy uczeń był cały czas zmotywowany?

o Tak

o Nie

Czy uczeń był roztargniony? o Tak

o Nie

Czy uczeń prosił o pomoc, gdy

jej potrzebował? o Tak

o Nie

o Czasem

Czy uczeń zrobił postępy w kierunku wyznaczonychefektów

uczenia się?

o Tak

o Nie

Czy uczeń dobrze reagował na wskazówki lub krytyczne uwagi?

o Tak

o Nie

Jakie są kolejne kroki, na których uczeń powinien się skupić w celu osiągnięciaefektu uczenia

się?

Priorytet 1

Priorytet 2


21

MIN

. STA

NDAR

DY JA

KOŚC

I KTÓ

RE N

ALEŻ

Y W

ZIĄĆ

POD

UW

AGĘ

Pracownicy powinni mieć świadomość, że każdy uczeń jest wyjątkową jednostką, o wyjątkowych potrzebach i posiadającą wyjątkowe aspiracje, dlatego też powinny one zostać ujęte w tracie opracowywania Planu Nauczania.

Powinny zostać ustalone minimalnie trzy oczekiwaneefekty uczenia sięw danym miejscu pracy.

Powinny one:

być dostosowane do konkretnego ucznia; być osiągalne; być dobrane do zestawu umiejętności ucznia; jasno wyjaśniać uczniowi czego się od niego oczekuje; jasno określać do kiedy mają zostać osiągnięte wyniki; stanowić wartość dla pracodawcy.

Osobisty, profesjonalny i stworzony na miarę Plan Nauczania powinien zostać stworzony z uwzględnieniemefektów uczenia się oraz szczegółowo wyjaśniać kroki, które muszą zostać podjęte w celu ich osiągnięcia. Ponownie, powinien on:

być dostosowany do konkretnego ucznia; brać pod uwagę zainteresowania i umiejętności ucznia; uwzględniać wszelkie istotne udogodnienia, które mogą być konieczne; jasno określać co będzie oczekiwane od ucznia w miejscu pracy; uwzględniać cotygodniowe lub comiesięczne spotkania z mentorem w celu omówienia

różnych kwestii; pomagać uczniowi w rozwijaniu pewności siebie i budowaniu poczucia własnej wartości; pomagać w rozwijaniu CV ucznia.

ZALE

CEN

IA Korzystanie z zasobów podanych powyżej do opracowania osobistego, profesjonalnego i stworzonego

na miarę Planu Nauczania dla mobilności, zapewnia, że uczeń będzie w pełni przygotowany do

podjęcia praktyki zawodowej, w wybranym dla niego miejscu oraz, że będzie wiedział, czego od niego

oczekuje pracodawca. Zapewnia, że uczeń jak najlepiej wykorzystuje swój czas w miejscu, do którego trafił, rozwijając swoje umiejętności oraz wzmacniając swoją pewność siebie oraz, że w znacznej

mierze czerpie korzyści z doświadczenia jakim jest praca w innym kraju oraz nauka norm

obowiązujących w innej kulturze pracy. To międzynarodowe doświadczenie poprawi w znacznym

stopniu kompetencje zawodowe ucznia. Dzięki bezpośrednio zdobytemu doświadczeniu w kwestii

tego jak pracować w międzynarodowym środowisku oraz zrozumienie go sprawi, że uczeń po ukończeniu nauki stanie się bardziej atrakcyjny dla pracodawców na rynku pracy. Będzie to również z korzyścią dla goszczącej go firmy jako, że również ona będzie mogła zdobyć wgląd w normy oraz

kulturę pracy rodzimego kraju ucznia w trakcie jego pobytu. Ponadto, w rezultacie może pozwolić to jej stworzyć sieć biznesową w obrębie rodzimej organizacji ucznia.

STU

DIA

PR

ZYP

AD

KU

Studium przypadku 1: Alan pracujący w restauracji w Sztokholmie

Alan znajduje się w spektrum autystycznym, ma 17 lat i uczęszcza na kurs z zakresu cateringu w lokalnym FE College. W ramach kursu, Alan musi odbyć trzytygodniowe praktyki zawodowe w

Sztokholmie. W trakcie rozmowy z nim, która została przeprowadzona przed jego wyjazdem, członek zespołu osób towarzyszących dowiedział się, że Alan jest szczególnie dobry jeśli chodzi o pracę przy wypiekach, ale trudności sprawia mu praca ze szprycą cukierniczą. Po obserwowaniu go w miejscu

pracy stało się jasne, że Adam doświadczał tej konkretnej trudności, zawsze wtedy, gdy musiał to

robić w miejscu ogólnie widocznym, lub gdy ktokolwiek mu się przyglądał. Po przeprowadzeniu przez szwedzki zespół ankiety odnośnie do tego gdzie powinien trafić uczeń, opracowano następujący Plan

Nauczania.


22

OSOBISTY PLAN NAUCZANIA

Imię i nazwisko: Alan Markam

Miejsce pracy: Hotel Columbia, Sztokholm

Informacje na podstawie

wstępnej rozmowy, w tym wspieranie potrzeb

Alan ma 17 lat i znajduje się w spektrum autystycznym; Stara się zdobyć Poziom 2 krajowych kwalifikacji zawodowych (NVQ) w

dziedzinie hotelarstwa i cateringu i chce rozwijać swoje umiejętności jako cukiernik, ale trudności sprawia mu korzystanie ze szprycy.

Ponadto nie lubi mieć w pracy kontaktu z ludźmi. Będzie pracował w Hotel Columbia, w Sztokholmie, który cieszy się bardzo dobrą reputacją jeśli chodzi o usługi cukiernicze.

Cele krótkoterminowe Zdobycie wiadomości na temat tego jakie ciasta i wypieki są popularne w Szwecji, jakie składniki są w nich stosowane oraz praca na tym jak lepiej radzić sobie w kontaktach z ludźmi.

Cele długoterminowe Praca w charakterze cukiernika.

Efekty uczenia sięoczekiwane w

trakcie praktyk

Sposób ich osiągnięcia.

Prowadzenie dziennika ze spisem

wszystkich ciast, które zostały zrobione w Hotelu w trakcie

trzytygodniowego pobytu,

zebranie przepisów od

zaangażowanych w ten proces pracowników oraz

sfotografowanie gotowych

produktów.

Alan stworzył książkę kucharską, z której będzie korzystał w domu, która zawiera wszystkie ciasta i przepisy, które były wykonywane w Hotelu. Ponieważ musiał poprosić o przepisy, pozwoliło mu to poznać kilka osób z pracującego w hotelu personelu. Pomogło mu to w kontaktach społecznych poza pracą oraz

umożliwiło poznanie kraju oraz mechanizmu działania branży cateringowej w Szwecji.

Praca za ladą z ciastami w trakcie

2,5-godzinnychcotygodniowych

sesji; przekazywanie ciast

kelnerom i kelnerkom.

Początkowo było to dla Alana trudne, ponieważ nie lubił odzywać się do kelnerów i kelnerek, ale w drugim tygodniu kiedy poznał ich nieco lepiej, stało się to dla niego nieco łatwiejsze.

Nauka z zakresie techniki

posługiwania się szprycą cukierniczą przy dekorowaniu

ciast w Hotelu.

Każdego tygodnia Alan poświęcał kilka godzin rano z kucharzem-

cukiernikiem na to, by nauczyć się tego co robi oraz przyglądanie się jego technice używania szprycy. W trakcie drugiego i trzeciego tygodnia pracował razem z nim, robiąc dekoracje szprycą na mniejszych wypiekach.

Samoocena

Teraz potrafię:

- Dobrze wykonywać zdobienie typu "zawijasy" stosowane w

Szwecji.

- Zebrałem przepisy na najbardziej popularne ciasta

robione w Szwecji oraz zrobiłem im zdjęcia aby lepiej pamiętać jak

wyglądają. - Wiem więcej na temat popularnych wypieków

sprzedawanych w Szwecji.

Nadal muszę popracować nad:

- Rozmowami z klientami oraz pracownikami Hotelu.

- Trenowaniem moich umiejętności posługiwania się szprycą cukierniczą. - Chcę utrzymywać kontakt z personelem Hotelu w Szwecji oraz być może kiedyś wrócić tam, jeśli będzie mi dana taka możliwość.

Podpis ucznia: Alan Markam

Podpis osoby z personelu: Kaye Henry


23

Studium przypadku 2: Jane pracująca w salonie fryzjerskim na Malcie

Jane jest uczennicą trzeciej klasy fryzjerskiej, która uczestniczy w mobilności na Malcie. Po

przeprowadzeniu rozmowy z Jan oraz obserwacji przeprowadzonej przez osobę towarzyszącą w miejscu pracy, stało się jasne, że Jane cierpi na zaburzania zdrowia psychicznego i sprawia jej

trudność rozmawianie z klientami salonu. Chce się ona również nauczyć różnych fryzur, co pozwoli jej oferowanie czegoś nowego swoim klientom kiedy już zacznie pracę. Po przeanalizowaniu wypełnionej ankiety została ona skierowana na Maltę i opracowano następujący Plan Nauczania.

OSOBISTY PLAN NAUCZANIA

Imię i nazwisko: Jane Hegarty

Miejsce pracy: So Chic, Valletta

Informacje zebrane w tracie

wstępnej rozmowy, obejmujące

potrzeby, które powinny być wspierane.

Jane ma 23 lata i uczy się fryzjerstwa, boryka się z problemami psychicznymi, co oznacza, że czasami ma problemy, aby rozmawiać z klientami, przychodzącymi do

salonu fryzjerskiego.

Chce jechać do pracy na Maltę gdzie chce uczyć się na temat nowoczesnych fryzur.„So Chic” w miejscowości Valetta to bardzo modny i popularny salon fryzjerski, w

którym pracują młodzi ludzie. Cele krótkoterminowe Nauczenie się większej liczby nowoczesnych fryzur oraz

większa swoboda w trakcie rozmowy z klientami salonu. Cele długoterminowe Praca w nowoczesnym salonie fryzjerskim.

Wyniki nauczania oczekiwane w

trakcie praktyk

Sposób ich osiągnięcia.

Prowadzenie dzienniczka

najmodniejszych fryzur, które są popularne na Malcie oraz

opisującego sposoby w jakie

można je wykonać.

Jane fotografowała wszystkie modne fryzury, które cieszyły się popularnością w salonie, oraz prowadziła notatki na temat tego, w jaki sposób je wykonać.

Rozmowa z przynajmniej jednym

klientem salonu dziennie oraz

proszenie klientów, by

opowiedzieli jej coś o Malcie.

Jane starała się rozmawiać z kilkoma klientami dziennie, ale czasem było to dla niej trudne. Zdecydowała się z nimi rozmawiać na temat salonu, ponieważ ten temat wydawał jej się łatwiejszy.

Rozmowa ze stylistą fryzur w salonie oraz zadawanie pytań na temat tego jak każdego tygodnia tworzyć jedną, nowoczesną fryzurę.

Dzięki temu, Jane zorientowała się, że udało jej się lepiej poznać personel salonu w tracie nauki wykonywania fryzur–

pozwoliło jej to nawiązać kilka przyjaźni w salonie, coz kolei

sprawiło, że pobyt na Malcie stał się dla niej łatwiejszy.

Samoocena

Teraz potrafię: - Wykonywać szereg modnych fryzur.

- Doradzać klientom w salonie. -Rozmawiać o fryzurach, które są najpopularniejsze na Malcie,

zarówno z personelem oraz

klientami w moim rodzimym

miejscu pracy..

Nadal muszę popracować nad: - Rozmową z klientami w salonie. - Moimi umiejętnościami z zakresu koloryzacji oraz

używania większej liczby modnych kolorów.

Podpis ucznia: Jane Hegarty

Podpis osoby z personelu: Bernie Devli


24

LIN

KI/

BIB

LIO

GR

AFI

A https://www.mindtools.com

https://articles.noodlefactory.ai/5-steps-to-developing-an-individual-learning-plan

https://www.good.is/articles/the-edupunks-guide-how-to-write-a-personal-learning-

planhttps://www.education.vic.gov.au/Documents/school/.../personal/devperslearngoal.pdfhttps://

elearningindustry.com/7-tips-create-personal-learning-paths-

elearninghttps://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5685457/https://www.timeshighereducati

on.com/...personal-development-plans/403050.articlehttps://hbr.org/2016/01/plan-your-

professional-development-for-the-yearhttps://anziif.com/members.../articles/.../how-to-develop-a-

learning-plan-and-stick-to-i...

SŁOW

NICZ

EK Efekty uczenia się: deklaracje odnośnie do tego co powinien wiedzieć, rozumieć, lub być w stanie

zrobić uczeń po zakończeniu programu nauczania. Istnieje szereg zasad dotyczących efektów uczenia

się, które zostały podsumowane w różnych podręcznikach, najważniejsze zasady to:

• są to 'osiągnięcia', jasno określone i zapisane w formie bezokoliczników;

• muszą być one osiągalne w ramach środowiska szkoleniowego;

• są wykonalne dla uczniów. Mogą być oceniane za pomocą zestawu kryteriów oceny1.

1Z www.cedefop.europa.eu/files/Using_learning_outcomes.pdf omówione w dniu 07/11/2018

https://www.mindtools.com/

https://articles.noodlefactory.ai/5-steps-to-developing-an-individual-learning-plan

https://www.good.is/articles/the-edupunks-guide-how-to-write-a-personal-learning-plan

https://www.good.is/articles/the-edupunks-guide-how-to-write-a-personal-learning-plan

https://www.education.vic.gov.au/Documents/school/.../personal/devperslearngoal.pdf

https://www.education.vic.gov.au/Documents/school/.../personal/devperslearngoal.pdf

https://elearningindustry.com/7-tips-create-personal-learning-paths-elearning

https://elearningindustry.com/7-tips-create-personal-learning-paths-elearning

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5685457/

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5685457/

https://www.timeshighereducation.com/...personal-development-plans/403050.article

https://www.timeshighereducation.com/...personal-development-plans/403050.article

https://hbr.org/2016/01/plan-your-professional-development-for-the-year

https://hbr.org/2016/01/plan-your-professional-development-for-the-year

https://anziif.com/members.../articles/.../how-to-develop-a-learning-plan-and-stick-to-i

http://www.cedefop.europa.eu/files/Using_learning_outcomes.pdf


25

Rozdział 4: Zastosowanie środków zapewniania jakości w trakcie osiągania

ustalonych efektów uczenia się

PODT

YTUŁ

Zastosowanie narzędzi i procedur w celu uzyskania transparentności oraz identyfikacji efektów

uczenia sięosiągniętych przez uczniów mających trudności w uczeniu się w trakcie trwania całego, międzynarodowego doświadczenia mobilności.

TREŚ

Ć Ten rozdział zawiera wskazówki na temat zestawu narzędzi i procedur stosowanych w celu wspierania możliwie jak najwyższej jakości międzynarodowej mobilności edukacyjnej dla uczniów mających trudności w uczeniu się.

Poprzez podkreślenie aspektów zapewniania jakości, rozdział ten jest odzwierciedleniem rosnącej potrzeby spójnego stosowania europejskich narzędzi i procedur wspierających przejrzystość oraz identyfikowalność efektów uczenia się, a mianowicie Europejskiego system transferu i akumulacji punktów w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET) oraz

Europejskiego opisu zasad dotyczących zapewniania jakości kształcenia zawodowego (European Quality Assurance Reference Framework for VET - EQAVET).

Te europejskie narzędzia i procedury przyczyniają się do doskonalenia kształcenia i szkolenia zawodowego oraz zwiększania jego atrakcyjności oraz polepszania jakości szkolenia zawodowego za granicą. Chcąc wyjaśnić kwestie związane z zapewnianiem jakości w kontekście ECVET,rozdział ten odnosi się do koła jakości EQAVET obejmującego takie elementy jak PLANOWANIE, WDRAŻANIE, OCENA oraz RECENZJA. Wszystkie partnerstwa związane z uczniami posiadającymi problemy z uczeniem się powinny wdrażać wysokiej jakości wymianę mobilności i dlatego też, zalecane jest przestrzeganie cztero-etapowej procedury koła jakości EQAVET. Ta procedura stosowana jest do zapewniania jakości partnerstw ECVET.

CEL

E Celem tego rozdziału jest:

Przedstawić informacje na temat środków zapewniania jakości, które mają zostać zastosowane przy osiąganiu planowanych efektów uczenia się przez uczniów mających trudności w uczeniu się, uczestniczących w międzynarodowym doświadczeniu mobilności;

Wyjaśnienie roli ECVET we wspieraniu międzynarodowego doświadczenia mobilności uczniów, ze szczególnym naciskiem na uczniów mających trudności w uczeniu się.

MET

OD

OLO

GIA

[1

], [

2], [

3] Procedury zapewniania jakości leżące u podstawy zastosowania ECVET dla mobilności

międzynarodowej opierają się na kole jakości EQAVET. PLANOWANIE – WDRAŻANIE – OCENA –

RECENZJA. Z drugiej strony, koło to odnosi się do procesu organizowania każdego, konkretnego

doświadczenia mobilności: począwszy od planowania doświadczenia mobilności do oceny rozpoznania i kontynuacji ścieżki ucznia. Z drugiej strony, koło jakości odnosi się również do zarządzania jakością każdej współpracy partnerskiej związanej z mobilnością. Idealna sytuacja to taka, w której system ECVET wdrażany jest w ramach współpracy partnerskiej. Jest ona nawiązywana w celu wspierania wymian związanych z mobilnością (większej liczby uczniów), i która ma trwać przez okres dłuższy niż okres trwania konkretnej wymiany związanej z mobilnością.

W związku z tym, można rozróżnić dwa koła jakości (jedno dla uczniów indywidualnych, a drugie dla współprac partnerskich) korzystające z tej samej metodologii, ich podsumowanie podane jest poniżej:

• Planowanie: faza planowania obejmuje środki zapewniania jakości związane z działaniami fazy "ECVET przed mobilnością".


26

W przypadku gdy konkretna mobilność jest organizowana w ramach już istniejącej współpracy partnerskiej (sformalizowanej przez Protokół Ustaleń), dotychczasowo ustalone aspekty muszą być brane pod uwagę, ale jeśli to konieczne, muszą one zostać określone, lub zmienione dla

każdej mobilności z osobna.

Ponieważ uczniowie mający trudności w uczeniu się często nastawiają się na porażkę, w wielu

sytuacjach związanych z nauką, kluczowym warunkiem powodzenia ich doświadczenia mobilności jest jasne określenie celów od samego początku oraz uwzględnienie wszystkich, głównych środków zapewniania jakości.

Można to osiągnąć poprzez rozbicie zadań związanych z wykonywaniem pracy na małe, osiągalne jednostki; oraz poprzez sekwencjonowanie nauczania oraz dawanie uczniom możliwości doświadczania procesu uczenia się dla własnej przyjemności.

• Wdrażanie: etap implementacji odnosi się do okresu nauki za granicą (‘ECVET w trakcie

mobilności').

Dotyczy on środków zapewniania jakości dla zdobywania założonychefektów uczenia się, oceny

osiągniętych efektów uczenia się oraz ich dokumentacji.

Powodzenie uczniów mających trudności w uczeniu się wymaga szczególnego skupienia się na pojedynczych osiągnięciach, na indywidualnych postępach oraz indywidualnym uczeniu się. Wymaga to konkretnych, spersonalizowanych, intensywnych oraz naprawczych instrukcji.

Ponieważ uczniowie mający trudności w uczeniu się potrzebują również ciągłego, nieustannego feedbacku w trakcie etapów nauki zawodowej, uczeń powinien być na bieżąco informowany czy wykonał dane zadanie poprawnie czy nie. Jeśli dane zadanie zostało wykonane poprawnie,

pozytywne wzmocnienie (pochwała, uwaga, nagroda, etc.) będzie umacniać umiejętność. Jeżeli jednak, zadanie jest niepoprawnie, konieczne jest jego powtórzenie i wpieranie ucznia w jego

właściwym wykonaniu.

• Ocena (doświadczenia mobilności) po tym gdy uczeń wróci do instytucji rodzimej ('ECVET po mobilności'), nauczyciel lub inna kompetentna osoba sprawdza czy efekty uczenia się zostały osiągnięte zgodnie z Umową Nauczania. Jeśli tak się stało, punkty, które uczeń zdobył za granicą zostają zatwierdzone i uznane. Po ukończeniu wszystkich trzech etapów(przed, w trakcie i po) procesu mobilności, cały proces musi zostać poddany ocenie.

Kluczowym pytaniem jest to czy główny cel korzystania z systemu ECVET dla mobilności międzynarodowej, został osiągnięty w przypadku konkretnego ucznia. Innymi słowy, chodzi o to czy możliwe było uznanieefektów uczenia się, które uczeń zdobył za granicą.

Jeśli punkty zdobyte za granicą nie mogą być (w pełni) zatwierdzone i uznane, tak jak to zostało zaplanowane, procedury, które obowiązywały wcześniej, w trakcie i po zakończeniu mobilności muszą zostać ocenione i zrecenzowane w celu zapewnienia, że przy okazji wymian związanych z mobilnością w przyszłości, punkty będą mogły zostać uznane.

Bez względu na to czy nastąpiło uznanie punktów czy nie, zalecane jest przeprowadzenie oceny oraz zebranie feedbacku. Pozwoli to zidentyfikować potencjalne obszary, w których możliwa jest poprawa (na przykład w odniesieniu do czasu poświęconego na konkretne kwestie, zastosowanych instrumentów, lub jakości wdrożonych procedur zapewniania jakości).

Wszyscy uczestnicy zaangażowani w trakcie okresu mobilności (w szczególności, firma goszcząca oraz instytucje wysyłające oraz uczeń) powinny brać udział w procesie ewaluacji tak, aby była pewność, że wszystkie punkty widzenia zostały wzięte pod uwagę w trakcie recenzowania procesu mobilności ECVET.

• Recenzja: na podstawie wyników procesu ewaluacji, może zostać opracowany plan działania, mający na celu poprawę przyszłych doświadczeń mobilności.


27

MAT

ERIA

ŁY Ź

RÓDŁ

OWE

I NAR

ZĘDZ

IA Niniejsza sekcja prezentuje kilka przydatnych linków do materiałów, z których mogą korzystać

nauczyciele lun personel kształcenia i szkolenia zawodowego w celu zapewnienia jak najwyższej jakości w trakcie międzynarodowej mobilności edukacyjnej dla uczniów mających trudności w uczeniu się:

1. Zapewnianie jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym – Zbiór artykułów.

Dostęp do nich można uzyskach wchodząc w poniższy link: http://www.etf.europa.eu/webatt.nsf/0/270970490A6E9327C1257CA800

407038/$file/Quality%20assurance%20in%20VET.pdf

2. Badanie nad Zapewnianiem jakości w ustawczym kształceniu i szkoleniu zawodowym oraz nad przyszłym rozwojem EQAVE, prezentujące metodologie oraz raport krajowe na temat wdrażania EQAVET. Dostęp do niego można uzyskach wchodząc w poniższy link:

http://kakovost.acs.si/doc/N-1065-1.pdf

3. Strona internetowa www.ecvet-toolkit.eu podzielona jest na trzy sekcje, "Wstęp do ECVET”,

"Zestaw narządzi ECVET", "Narzędzia, Przykłady i Inne" [“Introduction to ECVET”, “ECVET

Toolkit”, “Tools, Examples & More”].

Pierwsza sekcja to ogólny wstęp do ECVET,poświęcona jest ona kluczowym pytaniom, takim jak „Co to jest ECVET?”, „Po co korzystać z ECVET?”, „W jaki sposób działa ECVET" oraz „Historia

ECVET oraz oś czasu”.

Wchodząc w główną zakładkę „ECVET Toolkit” użytkownicy mają szczegółowy wgląd w główne kroki integrowania ECVET z istniejącą praktyką mobilności, do narzędzi, przykładów oraz innych dostępnych materiałów mających na celu pomaganie tym pracującym nad wdrożeniem ECVET do międzynarodowej mobilności, podzielonym na pięć etapów: Przygotowywanie ECVET; Nawiązywanie współprac partnerskich; Przed mobilnością; Podczas mobilności; Po zakończeniu mobilności. Wszystkie te etapy ujęte są we wspólnym Rozdziale na temat zapewniania jakości. Trzecia i ostania główna sekcja to „Tools, Examples & More”, daje ona dostęp do narzędzi, przykładów, materiałów oraz innych pozycji do czytania, umieszczonych w pakiecie narzędziowym zgodnie z wszystkimi etapami wdrażania ECVET.

MIN

. STA

NDAR

DY JA

KOŚC

I KT

ÓRE

NALE

ŻY W

ZIĄĆ

POD

UW

AGĘ Wstępnym warunkiem do korzystania z ECVET oraz stosowania minimalnych standardów

jakości w ramach zorganizowanej mobilności dla uczniów mających trudności w uczeniu się, jest nawiązanie współpracy partnerskiej. Ta współpraca partnerska musi łączyć ze sobą kompetentne instytucje, które spełniają następujące funkcje:

• Określanie jednostki(-ek) wyników nauczania właściwych dla ucznia z trudnościami w uczeniu się;

• Opracowywanie programów edukacyjno-szkoleniowych/ ćwiczeń edukacyjnych przygotowujących do jednostek wyników nauczania dotyczących mobilności dla uczniów z problemami w uczeniu się;

• Ocenianie czy uczniowie osiągnęli oczekiwane efekty uczenia się;

Zatwierdzanie i uznawanie punktów uczniów po ich powrocie do instytucji rodzimej.

Ponadto, ważne jest aby:

• Partnerzy rozumieli i zgadzali się w kwestii swoich ról i zadań;

• Partnerzy otwarcie się ze sobą komunikowali;

• Partnerzy jasno określali swoje cele w ramach współpracy partnerskiej i dochodzili do jasnego porozumienia odnośnie to tego co chcą osiągnąć;


28

• Wszystkie porozumienia pomiędzy partnerami, które związane są z osiąganiem i oceną efektów uczenia sięza granicą oraz ich transfer do instytucji rodzimej, były określone na piśmie;

• Wszystkie zaangażowane strony były świadome treści dokumentów oraz kwestii, na które

wyraziły zgodę;

• Informacje zawarte w Protokole Porozumienia są wystarczające do tego by nakreślić ogólne ramy współpracy.

ZALE

CEN

IA Ćwiczenia edukacyjne,w których bierze udział uczeń mający problemy z uczeniem się muszą być

w stanie umożliwić mu osiągnięcie oczekiwanych efektów uczenia się. Oczywiście, ćwiczenia edukacyjne nie będą ograniczały się wyłącznie do tych efektów uczenia się określonych w Umowie Nauczania, ponieważ uczeń może uczestniczyć w ćwiczeniach edukacyjnych, które wykraczają poza ustalone efektów uczenia się. Jednakże, zaleca się aby uczeń miał wystarczające możliwości robienia postępów w wiedzy, umiejętności oraz kompetencji, na

których szczególnie skupia się jego okres mobilności.

Rekomendacje gwarantujące jakość procesu nauczania:

• Wszystkie zaangażowane strony (tj. nauczyciele, szkoleniowcy, tutorzy/mentorzy oraz uczeń) są świadomi wszystkich aspektów planowanego procesu nauczania za granicą, które są właściwe dla roli jaką pełnią (tj. otrzymali egzemplarz Umowy Nauczania lub zostali poinformowani na temat swoich ról w fazie mobilności);

• Organizacja goszcząca odpowiada za zapewnienie jakości w kontekście nauczania (na przykład przestrzegania przepisów bezpieczeństwa, tego by właściwe zadania mogły być realizowane w trakcie okresu mobilności, tego by dostępne było niezbędne wyposażenie, by uczniowie dostawali wskazówki, aby nauczyciele i szkoleniowcy mieli właściwe kompetencje do

wspierania procesu edukacji ucznia);

• Firma goszcząca jest również odpowiedzialna za zapewnianie jakości procesu nauczania jako takiego. Pomaga to uczniom osiągać wyniki nauczania określone w Umowie nauczania;

• Istnieje wyznaczona osoba, której obowiązkiem jest nadzorowanie procesu mobilności w firmie goszczącej (na przykład, wyznaczony zostaje tutor/mentor);

• Ćwiczenia/zadania edukacyjne, w których uczestniczy uczeń, to co najmniej te, które zostały przewidziane na etapie przed rozpoczęciem mobilności;

• Istnieją procedury zapewniające przestrzeganie ustaleń zapisanych w Umowie Nauczania (na przykład, kompetentna osoba z firmy goszczącej regularnie kontroluje czy wszystko jest zgodne z Umową Nauczania);

• Istnieją procedury radzenia sobie z problemami, które mogą pojawić się podczas okresu nauczania za granicą.

Rekomendacje gwarantujące jakość procesu oceniania:

• Wszystkie zaangażowane strony (takie jak nauczycieli, szkoleniowiec, tutor/mentor oraz uczeń) są świadomi wszystkich kryteriów oceny stosowanych przy ocenianiu ucznia;

• Procedury oceniania oraz zastosowane kryteria są zgodne z tym co zostało ustalone.

Rekomendacje gwarantujące jakość procesu uznawania zaliczeń:

• Wykaz zaliczeń ucznia jest wystawiany przez firmę goszczącą w sposób terminowy po

zakończeniu okresu mobilności;

• Wykaz zaliczeń ucznia jasno określa co zostało przez niego osiągnięte. Informacje przekazane są w sposób zrozumiały dla osoby, która będzie miała zatwierdzać punkty uzyskane przez ucznia za granicą, jak również dla innych potencjalnych grup docelowych (takich jak pracodawcy).


29

• Ocenione i udokumentowane efekty uczenia sięodpowiadają temu co zostało ustalone w Umowie Nauczania oraz/lub Protokole Ustaleń (lub poza tym porozumieniem).

STU

DIA

PR

ZYP

AD

KU

Studium przypadku: Wartościowe doświadczenia mobilności dla ucznia z diagnozą wskazującą na upośledzenie zdolności niewerbalnego uczenia się

Luca pochodzi z Włoch, ma 18 lat. Jest uczniem, u którego stwierdzono upośledzenie zdolności niewerbalnego uczenia się, i który przygotowuje się do kwalifikacji w sektorze turystyki (Zarządzanie Turystyką). Luca ma dobrą pamięć, ale jednocześnie, potrzebuje poleceń wedle instrukcji oraz ciągłych informacji zwrotnych w tracie etapów nauki i pracy nad zadaniami. Co więcej, musi być na bieżąco informowany czy wykonał zadanie prawidłowo czy nie.

Luca został wybrany do wzięcia udziału w czterotygodniowym doświadczeniu mobilności na Malcie. Na Malcie uzyska wyniki nauczania, które są zgodne z jednostką kwalifikacyjną, do której przygotowuje się we Włoszech tj. "Realizacja usług turystycznych". Efekty uczenia się dla

tej jednostki zostały opisane w Umowie Nauczania.

Na Malcie, Luca będzie uczył się w centrum jeździectwa, gdzie będzie uczestniczyć w różnych zadaniach, w tym zajmowaniu się końmi oraz zabieraniu gości na wycieczki z przewodnikiem. Luca pracował już z końmi w przeszłości, dlatego też ma wymagane podstawy do tego by brać udział w tego typu zadaniach.

Protokół Ustaleń, podpisany przez przysyłającą placówkę kształcenia i szkolenia zawodowego oraz centrum jeździectwa (firma goszcząca) wyszczególnia, między innymi, wymagania

dotyczące oceniania, zaliczania oraz uznawania efektów uczenia się osiągniętych na Malcie przez Lucę oraz procedur zapewniania jakości stosowanych przez wysyłającą go placówkę oraz przedsiębiorstwo go goszczące. Protokół określa, w szczególności, że nauczyciel towarzyszący na zakończenie okresu pracy w kraju goszczącym musi zorganizować rozmowę z Lucą oraz mentorem z placówki goszczącej na temat oceny jego pracy.

Umowa Nauczania zawiera tabelę oceny, która określa jednocześnie kryteria oceny dla wszystkich efektów uczenia się. To czy Luca osiągnął efekty uczenia się zostanie ocenione przy

pomocy tych kryteriów podczas rozmowy pomiędzy tymi trzema osobami. Jest to jednocześnie zgodne z włoskim podejściem do oceny ucznia.

W tracie całego doświadczenia Luca zdobędzie trochę konkretnej wiedzy oraz umiejętności związanych w szczególności z jeździectwem oraz hodowlą koni. Nie jest to jasno określone w kwalifikacji, do której przygotowuje się we Włoszech. Jednakże, rozwinie on również bardziej ogólne kompetencje, które mają związek z rozwojem i realizacją usług turystycznych. Kompetencje te są jasno określone w kwalifikacji, do której się przygotowuje we Włoszech i dlatego też będzie mógł uzbierać punkty dla tych efektów uczenia się.

Jeśli Luca zostanie pozytywnie oceniony, zaliczy jednostkę "Realizacja usług turystycznych". Zostanie to wpisane do jego wykazu zaliczeń i uzyska on punkty, które odpowiadają tej jednostce. W związku z tym, jego jakość jego doświadczenia mobilności zostanie podniesiona.

LIN

KI/

B

IBLI

OG

RA

FIA

Parsons, Hughes, Allison, Walsh (2009), The training and development of VET teachers and

trainers in Europe. W: Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego [European

centre for the development of vocational training (CEDEFOP)] unowocześnienie edukacji i szkolenia zawodowego w Europie. background report), vol 2. Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, Luxemburg

www.cedefop.europa.eu/files/3050_II_en.pdf

http://www.cedefop.europa.eu/files/3050_II_en.pdf


30

Unia Europejska n (2010) Mobilna młodzież ( Youth on the Move) - promowanie mobilności edukacyjnej młodych ludzi, Luxemburg, Urząd Publikacji Unii Europejskiej

http://europa.eu/youthonthemove/docs/communication/youth-on-the-move_EN.pdf

Sekretariat ECVET (2012) Wykorzystywanie ECVET dla mobilności geograficznej, Część II Przewodnika dla użytkowników systemu ECVET - Wersja poprawiona uwzględniająca punkty dotyczące zapewniania jakości

http://www.ecvet-secretariat.eu/en/system/files/documents/15/ecvet-mobility.pdf

Fińskie Kuratorium Oświaty (2012) FINECVET jako pionier: od pilotażu do wdrażania.

http://www.oph.fi/download/143718_Finecvet_as_a_pioneer.pdf

QQI (2013) Wytyczne dot. oceny zapewniania jakości dla dostawców. Dublin, Quality and Qualifications Ireland.

http://www.qqi.ie/Downloads/Quality%20Assuring%20Assessment%20-

%20Guidelines%20for%20Providers%2C%20Revised%202013.pdf

Europejskie Centrum Rozwoju Kształcenia Zawodowego (CEDEFOP) (2014) Monitorowanie strategii wdrażania ECVET w Europie w 2013 r.

http://www.cedefop.europa.eu/en/publications-and-resources/publications/6122

CEDEFOP (2016a) Dodatkowe szkolenie i edukacja za granicą: Tablica wyników dla wstępnego kształcenia i szkolenia zawodowego w ramach unijnej mobilności. Notka informacyjna.

http://www.cedefop.europa.eu/fr/publications-and-resources/publications/9114

CEDEFOP (2016b) Rozwój zawodowy dla nauczycieli i szkoleniowców kształcenia i szkolenia zawodowego.


CEDEFOP (2016d) Monitorowanie strategii wdrażania ECVET w Europie w 2015 r.


Sekretariat ECVET(2017) ECVET Magazine 30.

http://www.ecvet-secretariat.eu/en/system/files/magazines/en/ecvet_mag_30.pdf

SŁOW

NICZ

EK Upośledzenie zdolności niewerbalnego uczenia się: upośledzenie, które zazwyczaj

charakteryzuje się znaczącą rozbieżnością pomiędzy wyższymi umiejętnościami werbalnymi, a słabszymi umiejętnościami motorycznymi, wizualno-przestrzennymi i społecznymi. Zazwyczaj, osoba cierpiąca na upośledzenie zdolności niewerbalnego uczenia się ma problemy z interpretowaniem przekazów niewerbalnych, takich jak wyraz twarzy lub mowa ciała oraz może mieć słabą koordynację ruchów.

Europejskie zapewnianie jakości w kształceniu i szkoleniu zawodowym - European Quality Assurance in Vocational Education and Training (EQAVET): EQAVET to praktyka wspólnotowa,

która jednoczy państwa członkowskie, partnerów społecznych oraz Komisję Europejską w celu promowania europejskiej współpracy w zakresie tworzenia i ulepszania zapewniania jakości w

kształceniu i szkoleniu zawodowym poprzez korzystanie z Europejskich ram referencyjnych zapewniania jakości.

Europejski system transferu i akumulacji punktów w kształceniu i szkoleniu zawodowym

(ECVET): System ECVET został stworzony w celu wspierania transferu, akumulacji oraz

uznawania wyników nauczania między jednym systemem kształcenia i szkolenia zawodowego a drugim, albo między nauczaniem nieformalnym a formalnym.

http://europa.eu/youthonthemove/docs/communication/youth-on-the-move_EN.pdf

http://www.ecvet-secretariat.eu/en/system/files/documents/15/ecvet-mobility.pdf

http://www.oph.fi/download/143718_Finecvet_as_a_pioneer.pdf

http://www.qqi.ie/Downloads/Quality%20Assuring%20Assessment%20-%20Guidelines%20for%20Providers%2C%20Revised%202013.pdf

http://www.qqi.ie/Downloads/Quality%20Assuring%20Assessment%20-%20Guidelines%20for%20Providers%2C%20Revised%202013.pdf


http://www.cedefop.europa.eu/fr/publications-and-resources/publications/9114



http://www.ecvet-secretariat.eu/en/system/files/magazines/en/ecvet_mag_30.pdf


31

Opiera się on na podziale kwalifikacji na jednostki oraz opisieefektów uczenia się dla każdej jednostki za pomocą trzech deskryptorów Europejskich Ram Kwalifikacji (ERK) (wiedza, umiejętności i kompetencje) oraz jasne określenie poziomu referencyjnego ERK.

Efekty uczenia się: Efekty uczenia się to stwierdzenie tego co wie uczeń, co rozumie i jest w

stanie zrobić uczeń po zakończeniu procesu nauczania.

Punkty: Punkty za efekty uczenia się (tj. punkty) oznacza indywidualne efekty uczenia się danej

osoby, które zostały ocenione i które kumulowane są w celu uzyskania kwalifikacji lub

przekazywane są do innych programów nauczania lub kwalifikacji.

Jednostka: Jednostka to element składowy kwalifikacji, składający się ze spójnego zestawu wiedzy, umiejętności oraz kompetencji, który może być oceniony i zatwierdzony.

Protokół Ustaleń (PU): Protokół Ustaleń to porozumienie pomiędzy kompetentnymi instytucjami, które ustala ramy dla transferu punktów. Formalizuje współpracę partnerską Europejskiego system transferu i akumulacji punktów w kształceniu i szkoleniu zawodowym poprzez określenie akceptowalnego statusu oraz procedur zaangażowanych, kompetentnych instytucji.

Umowa Nauczania (UN): Umowa Nauczania to spersonalizowany dokument, który określa warunki dla konkretnego okresu mobilności. Precyzuje on jakie wyniki nauczania oraz jednostki powinny być osiągnięte, dla konkretnego ucznia, wraz powiązanymi z nimi punktami systemu

ECVET.


32

Rozdział 5: Tutoring związany z doświadczeniem mobilności PO

DTYT

UŁ

W jaki sposób wspierać mobilność uczniów mających trudności w uczeniu się oraz świadczyć tutoring.

TREŚ

Ć Celem niniejszego rozdziału jest zwiększanie wiedzy i kompetencji tutorów, którzy wspierają włączenie społeczne uczniów w procesie praktyki zawodowej w organizacji zagranicznych.

Tematy skupiają się na następujących trzech treściach:

1. W jaki sposób organizować tutoring dla uczniów mających trudności w uczeniu się w organizacji goszczącej? Jakie warunki powinna stworzyć organizacja goszcząca?

2. Ustalenie zasad i procedur tutoringu;

3. Rola i kompetencje tutora.

W celu skutecznego wspierania uczniów mających trudności w uczeniu się biorących udział w doświadczeniu mobilności, organizacja goszcząca powinna dogłębnie zrozumieć problem oraz specyfikę takich ludzi i być dobrze przygotowana by ich gościć. W związku z tym, istotne jest stworzenie odpowiednich procedur i zasad dotyczących tutoringu dla uczniów mających trudności w uczeniu się. Ponadto, ważne jest aby jasno zdefiniować rolę tutora, jego/jej kompetencje praz działania, które ma podejmować. Tutor to osoba, która może kierować rozwojem drugiego człowieka, właściwie rozpoznawać jego potencjał, wyznaczać ścieżkę jego rozwoju naukowego, osobistego i społecznego, uważnie podchodzić do wyników jego pracy, motywować do długoterminowej współpracy i odnajdywania wspólnej radości z niej płynącej.

CEL

E Główne cele rozwijania tutoringu w organizacji goszczącej:

1. Analiza możliwości wprowadzenia tutoringu dla ludzi w organizacji oraz określenie czynników, które mogą wspierać lub hamować jego wdrażanie.

Opisywanie strategii:

2. Tworzenie procedur oraz zasad dla tutoringu w organizacji;

3. Przygotowanie tutorów: określenie ich roli i kompetencji.

MET

OD

OLO

GIA

[1

], [

2], [

3] Rekomendowane metody i narzędzia w tutoringu:

1. Rozmowy (sformalizowane i w pół-sformalizowane);

2. Ankiety;

3. Listy kontrolne;

4. Obserwacja uczniów w procesie pracy z wytycznymi/obserwacja uczniów z wytycznymi;

5. Formularze oceny i samooceny.

MAT

ERIA

ŁY Ź

RÓDŁ

OWE

I NA

RZĘD

ZIA 1. Rozmowy (sformalizowane i w pół-sformalizowane)

Bardzo ważnym narzędziem dla tutoringu jest rozmowa z uczniem. Rozmowa powinna być przeprowadzana we właściwych warunkach: w atmosferze poufności, akceptacji, oraz szacunku dla niezależności ucznia. Nie może polegać wyłącznie na pytaniach lecz na kontrolowanej rozmowie. Tutor powinien, przede wszystkim, zaplanować rozmowę (jej treść, pytania, formularz); po drugie, poinformować ucznia o tym, kiedy odbędzie się rozmowa i co należy robić; po trzecie, uzyskać zgodę ucznia na udział w rozmowie; po czwarte, zadbać o właściwą atmosferę w trakcie rozmowy. Ważne jest również, aby po rozmowie uczeń otrzymał informacje zwrotne oraz wskazówki odnośnie do dalszej pracy i rozwoju.


33

Przykłady pytań:

- Jakie są Twoje cele zawodowe?

- kiedy rozpoznajesz, że Twój cel został osiągnięty?

- jakie sprawy są dla Ciebie najtrudniejsze?

- co najlepiej Ci wychodzi?

- czego musisz się nauczyć?

- w jakich okolicznościach Twoja efektywność jest największa?

- jakie zadania najbardziej Ci pasują?

- opisz swój największy sukces, nawet jeśli to coś niewielkiego.

- etc.

2. Ankiety Ankiety – planypracy – powinny być dostosowane do miejsca, do którego ma być skierowany uczeń oraz do sposobu oceniania.

Przykładowe fragmenty ankiety stosowanej przy planowaniu pracy:

Etap 1. Diagnoza Tutaj opisywana jest wiedza ucznia: jego zalety, ale również braki intelektualne, uzdolnienia i umiejętności, style poznawcze, wyznawane wartości oraz plany osobiste. Ten etap uważany jest za kluczowy w całym procesie tutoringu ze względu na to, że warunkuje on poprawne wdrażanie pozostałych etapów.

Etap 2. Opracowanie Jest to wspólne ustalenie efektów uczenia się, planowanie zadań oraz opracowywanie planów, według których będą wykonywane w celu osiągnięcia wyznaczonych efektów. Ten etap, z kolei, wymaga dużo doświadczenia i wiedzy ze strony tutora; uważany jest za trudny do wykonania.

Przykładowe obszary planowania:

1. W jaki sposób zorganizować tutoring dla uczniów mających trudności w uczeniu w organizacji goszczącej? Jakie warunki powinna spełniać organizacja?

2. Ustalenie zasad i procedur tutoringu;

3. Wspólna definicja celów szkolenia;

4. Formułowanie efektów uczenia się;

5. Tworzenie metod nauczania;

6. Określanie terminów na osiągnięcie efektów;

7. Ryzyka i radzenie sobie z nimi;

8. Sposoby oceniania efektów;

9. Analiza osiągniętych efektów;

10. Ocena.

Etap 3. Wdrażanie. Polega na wdrażaniu krok po kroku przyjętego planu działania. Ten etap wymaga konsekwencji oraz regularnego sprawdzania postępów uczniów, i wiąże się z dużym zaangażowaniem i wysiłkiem obu stron.

Przykładowe obszary badań dla tego etapu:

- motywacja w rozwoju;

- ocenianie przez formułowanie feedbacku;


34

- Pokonywanie problemów;

- Współpraca (rodzice, opiekunowie uczniów);

- inne...

Etap 4. Podsumowanie. Jest to podsumowanie wyników współpracy oraz informacje zwrotne od obu stron. Uczeń informowany jest na temat wyników swojej pracy, a tutor na temat jakości swojej pracy.

Poprzez analizowanie sposobu pracy, osiąganych wyników, eliminowanie błędów i niepowodzeń, które pojawiają się w tracie procesu szkolenia, tutoring narzuca również konieczność ciągłego samoulepszania oraz edukacji ze strony tutorów. Co więcej, poprzez współpracę oraz relacje z innymi tutorami następuje wymiana poglądów i doświadczeń w odniesieniu do kwestii ulepszania wykonywanych zadań. Skutkuje to tym, że w procesie dydaktycznym, tutor nie ma miejsca na nudę czy przestarzałe wiadomości ponieważ rutynowe podejście jest tutaj ograniczone, a zwiększony jest nacisk na poszukiwanie nowych informacji.

Dodatkowo, wymusza to konieczność dopasowania technik pracy indywidulanej do potrzeb

ucznia.

3. Obserwacje według listy kontrolnej Tutor powinien dokładnie wiedzieć jakie zachowania, umiejętności oraz rezultaty obserwować, jakie powinny być konkretne postępy w zakresie umiejętności ucznia. Dlatego też, przydatna

może być lista kontrolna.

4. Obserwacja ucznia w procesie pracy z wytycznymi/ obserwacja uczniów z wytycznymi Ważnym narzędziem jest obserwacja ucznia w trakcie procesu wykonywania przez niego pracy

oraz analizowanie jego działań w pracy, jak również feedback oraz/lub polecenia co do

wykonywanych przez niego czynności/zadań zawodowych.

5. Formularze oceny i samooceny Celem oceny jest nie tylko oszacowanie efektów osiągniętych przez ucznia, lecz także samego procesu nauczania. Jest to szczególnie prawdziwe w przypadku samooceny.

Kiedy uczeń sam ocenia efekty swojej pracy, jest w stanie lepiej zastanowić się nad tym, co

osiągnął, a nad czym musi jeszcze popracować. Właściwa ocena powinna umacniać silne strony ucznia oraz motywować go do dalszego rozwoju.

MIN

. STA

NDAR

DY JA

KOŚC

I KT

ÓRE

NALE

ŻY W

ZIĄĆ

POD

UW

AGĘ Minimalne wymagania w zakresie przeprowadzania tutoringu uczniów mających trudności w

uczeniu się:

- podstawowa wiedza na temat uczniów mających trudności w uczeniu się;

- podstawowe umiejętności z zakresu diagnozowania konkretnych potrzeb edukacyjnych;

- podstawowe umiejętności z zakresu tutoringu;

- podstawowe umiejętności z zakresu planowania procesu tutoringu;

- umiejętności wzmacniania zaangażowania oraz motywowania uczniów do rozwoju;

- dobre umiejętności komunikacyjne;

- zdolność dostarczania feedbacku;

- zdolność wykonywania pracy związanej z nauczaniem;

- otwartość na akceptowanie błędów uczniów;

- zdolność tworzenia planu rozwoju uczniów.


35

ZALE

CEN

IA Najważniejszym elementem tutoringu jako metody szkoleniowej to jego indywidulany

charakter. Jego istotą jest podążanie za uczniami, jako niezwykłymi i wyjątkowymi osobami, posiadającymi ustalony plan oraz konkretne cele. Na tym polega indywidulany charakter tutoringu. Nie istnieje uniwersalny, szablonowy schemat ani źródło umiejętności, do których chcielibyśmy prowadzić uczniów. Sytuacja w jakiej znajduje się konkretny uczeń, jego potencjał, talenty, mocne i słabe strony, determinują opracowanie indywidualnego schematu rozwoju.

Jako , że tutoring skupia sią na indywidualnych potrzebach, problemach i wyzwaniach, zadaniem tutora jest ich odkrycie oraz wdrożenie poprzez współpracę. Uczeń sam wyznacza sobie cele i zakres pracy, które dostoswane są do jego możliwości oraz określa kierunek współpracy. Tutor wyłącznie towarzyszy uczniowi, udziela się w stopniu jakiego życzy sobie uczeń. Uczeń, z kolei, czerpie od tutora tyle ile jest w stanie przyjąć w danym momencie. Ponadto, tutoring charakteryzuje się jeszcze jednym wymiarem, który wzmacnia indywidualny charakter relacji. Spotkania z tutorem są niezwykle wartościowe, zaspokajają potrzebę bycia

zauważonym. Uczeń mający trudności w uczeniu się, jako pracownik może czuć się wykluczony albo niedoceniony. Kontakt z tutorem to czas spędzony z ważną osobą, która poświęca mu uwagę i skupia się na jego problemach.

Sytuacyjne

W tutoringu sytuacjonalizm oznacza dostosowywanie formy do indywidualnego sposobu

uczenia się ucznia oraz sytuacji, w której odbywa się proces nauczania. Zarówno treść jaki i forma nauczania – zastosowane narzędzia, metody komunikacji, styl współpracy są dostoswane do indywidulanych potrzeb i kompetencji ucznia. Tutor, z drugiej strony, pomaga w skutecznym

i pełnym wykorzystaniu elementów programu, w celu stworzenia spójnego i idealnego planu

poprawy dla potrzeb rozwojowych ucznia.

Dlatego też, rola tutora oraz jego kompetencji w procesie praktyk zawodowych jest tak istotna

– tutor nie tylko pomaga w uczeniu się i wykonywaniu zadań zawodowych, lecz także wzmacnia postawę ucznia oraz poczcie własnej wartości i znaczenia jako osoby odbywającej szkolenie. Motywuje do dalszej nauki i rozwoju.

STU

DIA

PR

ZYP

AD

KU

Studium przypadku 21: Powtarzanie porażki

Michał ma 18 lat. Jest uczniem pochodzącym z Polski, mającym trudności w uczeniu się, który bierze udział w czterotygodniowym doświadczeniu mobilności w Dublinie (Irlandia). Do tej pory podejmował on już dwukrotnie próby pracy zawodowej, ale spotykał się z krytyką ze strony managerów w związku z błędami, które popełniał. Michał miał złe doświadczenia, jego wiara we własne możliwości bardzo się obniżyła. Nie wierzy on, że potrafi zrobić coś bardzo dobrze. Jego motywacja do pracy jest niska, dlatego sprawia mu trudność uczestniczenie w międzynarodowym doświadczeniu mobilności. Jednakże, po przyjeździe do Dublina, zaczął współpracę z tutorem w organizacji goszczącej, do której został skierowany. Tutor starał się sprawić, aby Michał poczuł się pewny siebie, poprzez wspieranie go i docenianie tego, gdy Michał wykonał coś bardzo dobrze. Michał odzyskał pewność siebie i stał się lepszym, bardziej docenianym uczniem.

Studium przypadku 2: Niedokończone zadania

Kathya, 25 lat. Jest uczennicą z Polski mającą trudności w uczeniu się, uczestniczącą w trzytygodniowym doświadczeniu mobilności w Sewilli (Hiszpania). W pracy potrafi wykonywać różne zadania i wciąż próbuje robić coś nowego, ale prawie nigdy nie kończy tego co zaczęła.

Brakuje jej cierpliwości. Kiedy Kathya zaczęła pracę z tutorem w Sewilli, przeprowadził on z nią rozmowę na temat jej trudności i zainteresowań. Wspólnie rozpoczęli pracę nad celami, które miała osiągnąć. Kathya nauczyła się sama wyznaczać sobie cele i w ten sposób łatwiej jej było doprowadzać zadania do końca.


36

Tutor pomógł jej również sprecyzować i rozwijać obszary jej zainteresowań. Obecnie, po zakończeniu doświadczenia mobilności, Kathya robi to, co sprawia jej najwięcej przyjemności i jest w stanie planować swoją pracę oraz wykonywać ją do końca.

LIN

KI/

B

IBLI

OG

RA

FIA

Adams D.M., Hamm M.E. (1990), Cooperative Learning Critical Thinking and collaboration

across curriculum, Thomas Publisher’s, Springfield.

Arends R. (1994), Uczymy się nauczać, Warszawa. Biuro Kolegium (2013).

Czekierda P. (2009), Co możemy zyskać w perspektywie społecznej wprowadzając w tutoring

[w:] Tutoring w szkole. Między teorią a praktyką zmiany edukacji, red. P. Czekierda, M. Budzyńska, J. Traczyński, Z. Zalewski, A. Zambrzuska, Wrocław. Ginns P., Kitay J., Prosser M. (2008), Developing conceptions of teaching and the scholarship of

teaching through a graduate certificate in higher education, “The International Journal for

Academic Development”, Vol. 13, No. 3.

Harrar W.R., Ender S.C. (1987), Assessing students’ perceptions of tutorial services, “Journal of

College Student Personnel”,

Kaczmarek M. (2013), Tutoring, coaching, mentoring w pracy akademickiej, FOLIA POMERANAE

UNIVERSITATIS TECHNOLOGIAE STETINENSIS Folia Pomer. Univ. Technol. Stetin., “Oeconomica”

303(72).

Opaliński A. (2011), Tutoring czym jest, czemu służy? [w:]Tutoring, metoda zarządzanie talentami. Z praktyki tutoringu akademickiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP w Warszawie, Poon J., Hoxley M., Fuchs W. (2011), Real estate education: an investigation of multiple

stakeholders, “Property Management”, Vol. 29, No. 5.

Rhoden C., Dowling N. (2006), Why tutors matter: realities of their role in transition,

Proceedings of the 9th Pacific Rim First Year in Higher Education Conference 2006, 12–14 July,

Schmidt H.G., Moust J.H.C. (1995), What makes a tutor effective? A structural-equations

modeling approach to learning in problem-based curricula, “Academic Medicine”, Vol. 70, No.

8. Tutoring akademicki (2013),

http://www.wsptwp.eu/download/siroz/tutoring_akademicki_2013.pdf (10.05.2014 r.).

Tutoring akademicki, Biuro Kolegium 2012. Tutoring Akademicki, Kolegium Tutorów,

http://www.tutoring.pl/programy/zrealizowane/tutoringakademickizrealizowane (10.05.2014).

Witkowska-Tomaszewska A. (2011), Czym jest tutoring? [w:] Tutoring, metoda zarządzanie talentami. Z praktyki tutoringu akademickiego, Wyższa Szkoła Pedagogiczna TWP w Warszawie,

Projekt „Nowoczesny Wykładowca – tutor i coach”, Warszawa.

SŁOW

NICZ

EK Tutor: to osoba, która potrafi pokierować rozwojem innego człowieka, która trafnie rozpoznaje

jego potencjał, wspólnie wyznacza ścieżkę naukowego, osobistego i społecznego rozwoju, która

ostrożnie pochodzi do efektów swojej pracy, motywuje do długoterminowej współpracy oraz odnajdowania w niej obopólnej radości.

Tutoring: to zaplanowany proces rozwoju ucznia, który ma miejsce w ramach związku z drugą osobą – tutorem, opartego na wsparciu. Tutoring nie opiera się na zbiorowej edukacji, ale na

pracy indywidualnej z uczniem, z naciskiem na jego indywidualne możliwości i ograniczenia. Celem tutoringu jest maksymalizacja potencjału uczestnika oraz zwiększanie jego niezależności rozwoju i nauki. Uczeń, dzięki związkowi ze swoim tutorem, umacnia swojąpozycję, poszerza zakres działań w swoim otoczeniu, upewnia się, że znajduje się we właściwym dla siebie miejscu. Może zdobywać nowe umiejętności i kompetencje.

http://www.wsptwp.eu/download/siroz/tutoring_akademicki_2013.pdf

http://www.tutoring.pl/programy/zrealizowane/tutoringakademickizrealizowane


37

Rozdział 6: Bezpośredni coaching wewnątrz firmy

PODT

YTUŁ

W jaki sposób umieścić rolę osoby towarzyszącej/nauczyciela towarzyszącego w procedurach

coachingowych firmy umożliwiając osiągniecie efektów uczenia się ucznia.

TREŚ

Ć Niniejszy rozdział zawiera wskazania działań jakie będzie musiała/musiał wykonać osoba towarzysząca/nauczyciel uczniów mających trudności w uczeniu się w trakcie doświadczenia mobilności za granicą.

W tym rozdziale zadania osoby towarzyszącej/nauczyciela oraz mentora w firmie są wyszczególnione i zostaną ujęte w umowie zawartej pomiędzy organizacją/placówką wysyłającą oraz firmą. Czynność współ-planowania pomiędzy osobą towarzyszącą/nauczycielem oraz

mentorem w firmie została podkreślona jako element gwarantujący pomyślne zdobywanie

wiedzy oraz umiejętności przez ucznia z problemami w uczeniu się.

CEL

E Celem tego rozdziału jest wspieranie osób towarzyszących/nauczycieli w radzeniu sobie z

głównymi problemami związanymi z bezpośrednim coachingiem wewnątrz firmy dla ucznia z problemami w uczeniu się biorącego udział w doświadczeniu mobilności.

MET

OD

OLO

GIA

[1

], [

2], [

3] W celu sfinalizowania procesu mobilności międzynarodowej ucznia mającego problemy w

uczeniu się, przede wszystkim konieczne jest podpisanie umowy/planu nauczania pomiędzy zaangażowaną placówką ucznia a firmą goszczącą. Cała ekipa składająca się z nauczycieli,

edukatorów, mediatorów, zaangażowanych służb socjalnych będzie dzielić się strategiami oraz dokumentacją dotyczącą ucznia. Projekt będzie wskazywał wybrane szkolenie zawodowe,

narzędzia oraz strategie dydaktyczne zastosowane w celu stworzenia właściwych treści edukacyjnych. Nacisk kładziony będzie również na znaczenie tworzenia skutecznych związków oraz umiejętności związanych z autonomią.

Co więcej, umowa/plan nauczania musi określać liczbę godzin, które należy poświęcić na szkolenie ucznia w firmie goszczącej.

Planowanie spotkań z różnymi partnerami projektu przed jego rozpoczęciem powinno być obowiązkowym krokiem, koniecznym dla osiągania dobrych efektów oraz powodzenia

międzynarodowego doświadczenia praktyk zawodowych.

W procesie mobilności stworzenie dogodnego środowiska jest koleją niezwykle ważną kwestią, nad którą należy pracować.

Na ścieżce mobilności, obecność osoby towarzyszącej/nauczyciela będzie stopniowo ograniczana jeśli uczeń będzie wykazywał się znaczną niezależnością odpowiadającą z jego

profilowi klinicznemu.

Projekt musi również określać zadania firmowego mentora.

Mentor w firmie musi:

A. współpracować z mentorem placówki przysyłającej ucznia oraz z osobą towarzyszącą/nauczycielem w celu zaplanowania i oceny doświadczenia mobilności;

B. wspierać, pomagać oraz sprzyjać uczniowi w trakcie okresu mobilności; C. informować ucznia na temat ryzyka zawodowego w firmie; D. szkolić ucznia w zakresie głównych zasad bezpieczeństwa; E. angażować ucznia w proces oceny doświadczenia; F. dostarczać szkole wszelkich niezbędnych informacji potrzebnych do oceny zarówno

ucznia jak również poziomu zaawansowania doświadczenia praktyk zawodowych.


38

Mentor w firmie oraz osoba towarzysząca/nauczyciel muszą:

A. planować osobisty oraz spersonalizowany projekt nauczania odnoszący się bezpośrednio do to treści przepisów BHP;

B. sprawdzać frekwencję oraz przestrzeganie zasad umowy/projektu; C. zbierać informacje oraz dowody na temat doświadczenia zawodowego; D. tworzyć raport na temat doświadczenia oraz zdobytych przez ucznia kompetencji;

E. sprawdzać poszanowanie głównych zasad uzgodnionych z uczniem.

Firma musi:

A. zapewnić wsparcie i szkolenie; B. ocenić i poświadczyć certyfikatem zdobyte kompetencje; C. przestrzegać zasad BHP; D. stworzyć dobrą współpracę z tutorem szkoły oraz osobą towarzyszącą/nauczycielem w

celu oceny praktyk zawodowych;

E. koordynować cały projekt; F. stworzyć raport końcowy; G. w przypadku jakiegokolwiek wypadku z udziałem ucznia, niezwłocznie skontaktować się

z wysyłającą go placówką; H. wyznaczyć mentora w firmie jako osobę kompetentną w zakresie przepisów BHP.

MAT

ERIA

ŁY Ź

RÓDŁ

OWE

I NAR

ZĘDZ

IA Erasmus+ wspiera staże (praktyki zawodowe, praktyki, itd.) zagraniczne dla uczniów, aktualnie

znajdujących się na listach uczelni wyższych w krajach objętych programem, oferujących studia licencjackie i magisterskie, lecz także dla doktorantów.

https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/opportunities/traineeships-students_en

Szanse dla wszystkich: PACTS (Partners Collaborating in Training for Individuals with Specific

Learning Disabilities) - Projekty -Polityka regionalna _ Komisja Europejska

https://ec.europa.eu/regional_policy/en/projects/ireland/opportunities-for-all-pacts-partners-

collaborating-in-training-for-individuals-with-specific-learning-disabilities

Praktyczny przewodnik po strategicznej internacjonalizacji w kształceniu i szkoleniu zawodowym

https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/sites/erasmusplus2/files/go_international-

_practical_guide_on_strategic_internationalisation_in_vet.pdf

MIN

. STA

NDAR

DY JA

KOŚC

I KT

ÓRE

NALE

ŻY W

ZIĄĆ

POD

UW

AGĘ Indywidualne oraz tworzone na miarę projekty zawodowe muszą zawierać minimalne

kompetencje, które muszą zostać zdobyte w porównaniu do wiedzy wyjściowej, umiejętności i kompetencji ucznia mającego problemy w uczeniu się. Definiowanie podstawowej wiedzy, umiejętności i kompetencji, które mają zostać zdobyte jest niezwykle ważnym krokiem doświadczenia mobilności.

Niektóre sugestie odnośnie do tego nad czym należy pracować:

● Między-zawodowe kompetencje i umiejętności;

● Umiejętności społeczne;

● Umiejętności komunikacyjne;

● Kompetencje i umiejętności zawodowe;

● Umiejętności funkcjonalne.

Ważne jest również wybranie standardów oceny kompetencji oraz tworzenia raportu na temat

uzyskanych efektów.

https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/opportunities/traineeships-students_en

https://ec.europa.eu/regional_policy/en/projects/ireland/opportunities-for-all-pacts-partners-collaborating-in-training-for-individuals-with-specific-learning-disabilities

https://ec.europa.eu/regional_policy/en/projects/ireland/opportunities-for-all-pacts-partners-collaborating-in-training-for-individuals-with-specific-learning-disabilities

https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/sites/erasmusplus2/files/go_international-_practical_guide_on_strategic_internationalisation_in_vet.pdf

https://ec.europa.eu/programmes/erasmus-plus/sites/erasmusplus2/files/go_international-_practical_guide_on_strategic_internationalisation_in_vet.pdf


39

Konieczne jest to, by poinformować mentora w firmie na temat zastosowanych standardów oceny uczniów mających trudności w uczeniu się w trakcie realizacji projektów praktyk

zawodowych.

Projekt nauczania zawodowego musi określać ocenę krzyżową różnych poziomów osobistych postaw, kompetencji, umiejętności uczniów mających trudności w uczeniu się w celu zapewnienia uczniom z poważnymi upośledzeniami dostępu do możliwości szkolenia technicznego i zawodowego, oferowanego przez szkołę.

Podstawowe kompetencje: istnieją podstawowe źródła, według których uczniowie mający problemy w uczeniu się mogą uczestniczyć w relacjach społecznych, edukacji, jak również w doświadczeniach związanych z pracą zawodową.

Kompetencje techniczne i zawodowe: związane są z konkretnymi działaniami podejmowanymi w kontekście związanym z pracą. To bardzo konkretne kompetencje, które mogą różnić się w zależności od kontekstu organizacyjnego, zmian społecznych i nowych technologii.

Kompetencje przekrojowe:

1. Umiejętności diagnozowania: rozumienie cech otoczenia, głównych kwestii, z którymi

trzeba się zmierzyć oraz tego jakie jest główne zadanie do wykonania; 2. Umiejętności związane z relacjami: utrzymywanie pozytywnych relacji z środowiskiem

społecznym; 3. Umiejętności zarządzania: rozumienie zadań związanych z pracą, dostrzeganie

konsekwencji własnego zachowania. Certyfikacja kompetencji podkreśli poziom osobistej autonomii oraz odpowiedzialności ucznia.

Są to bardzo ważne czynniki determinujące poziom zdobytych przez uczniów kompetencji w

tracie doświadczenia praktyk zawodowych.

ZALE

CEN

IA Powinien zostać zaplanowany międzynarodowy projekt mobilności mocno nastawiony na

włączenie społeczne, silnie wspierany przez mentora firmy. Powinien on również korzystać z narzędzi, metodologii nauczania opartego na współpracy, pracy w grupach, nauczania opartego na dedukcji, oraz z oprogramowania cyfrowego i technologicznego. Technologie są bardzo istotne, ale w tym obszarze bardzo mocno zalecane są szczegółowe i konkretne kompetencje, poparte naukowo.

Projekt mobilności międzynarodowej zakłada dwa główne etapy realizacji:

a. Analiza potencjału ucznia Ta pierwsza część ma na celu opracowanie projektu szkolenia ucznia. Spotkanie wstępne z rodziną oraz neuropsychiatrą ucznia, zespołemnauczycieli oraz referentem ds. niepełnosprawności ze szkoły, pozwala zaplanować czy międzynarodowe doświadczenie mobilności jest osiągalne dla ucznia mającego problemy w uczeniu się. Wsparcie rodziny jest niezbędne, jako że to rodzina będzie musiała motywować dziecko do wzięcia udziału w tym doświadczeniu.

a. Ukierunkowanie W tym kroku, nad kryteriami naukowymi i poznawczymi dominować muszą elementy, u których podłoża leżą kwestie psychologiczne i związane z motywacją. Wsparcie pracowników

medycznych jest kluczowe, ponieważ będą oni dawać praktyczne wskazówki, które pozwolą, by uczeń mający trudności w uczeniu mógł być prawidłowo włączony do międzynarodowego doświadczenia mobilności.

W konsekwencji, ukierunkowanie wymaga czasu i przestrzeni do tego, by porównać doświadczenia edukacyjne z tymi zawodowymi w celu uzyskania użytecznego feedbacku pozwalającego nakreślić życiowy projekt dla tych uczniów.


40

Na przykład, możliwe jest również wzmocnienie działań przygotowawczych do doświadczenia mobilności lub podniesienie jakości stażu.

Celem tych projektów jest uświadomienie uczniom ich własnych umiejętności.

Schemat syntetycznyścieżki szkolno-zawodowej, związek pomiędzy uczniem i firmą goszczącą

Schemat poniżej pokazuje kluczowe elementy, które osoba towarzysząca/nauczyciel oraz mediator, pośredniczący pomiędzy szkołą a firmą, muszą wziąć pod uwagę dla prawidłowo przebiegającego procesu włączenia społecznego uczniów mających trudności w uczeniu się.

Wprowadzenie i diagnoza Ukierunkowanie

Ocena umiejętności i kompetencji Zarządzanie pracą oraz zajęciami zawodowymi

Projekt osobisty:opracowanie Projekt nauki poprzez praktykę zawodową

Ocena oraz monitorowanie projektu nauki poprzez praktykę zawodową

Uczeń Firma goszcząca

Edukacja szkolna Analiza miejsca pracy przeprowadzona przez

osobę towarzyszącą/nauczyciela

Szkolenie na temat pracy Analiza zarówno firmy ( personelu

mentorskiego), jak również skuteczności osoby towarzyszącej/nauczyciela

Projekt nauki poprzez praktykę zawodową Analiza kompetencji edukacyjno-

zawodowych w szkole i pracy

Ocena wyników nauczania

przeprowadzona zarówno przez mentora

firmy jak i osobę towarzyszącą/nauczyciela

Ocena projektu nauki poprzez praktykę zawodową przeprowadzona zarówno przez mentora firmy jak i osobę towarzyszącą/nauczyciela

Końcowa ocena oraz certyfikacja kompetencji zdobytych w trakcie

mobilności

Osoba towarzysząca/nauczyciel uczestnicząca/cy w ocenie uzyskanych kompetencji

STU

DIA

PR

ZYP

AD

KU

Studium przypadku: Marco chce jechać na Maltę w ramach mobilności

Marco ma 18 lat i jest uczniem mającym problemy w uczeniu się. Jest to jego piąty i ostatni rok kursu informatycznego. Chciałby pojechać na Maltę w ramach programu Erasmus+. Nauczyciel towarzyszący przygląda się jego projektowi edukacji osobistej i decyduje skontaktować się z różnymi firmami z dziedziny technologii informatycznej.

Każdej firmie, z którą się kontaktuje, nauczyciel przekazuje następujące informacje do uzupełnienia:

Typ firmy goszczącej Obszar/świadczone usługi Miejsce

Rozmiar

Działy

Jednostki biznesowe Zadania:

Materiały

Narzędzia pracy


41

Warunki Godziny pracy

Miejsce pracy

Hałas, higiena, temperatura

Wytyczne firmy

Misja firmy Zasoby ludzkie (mężczyźni, kobiety, zespół, wiek) Sposób komunikacji ( formalny/nieformalny)

Dress code (nieformalny, formalny, elegancki, praktyczny)

Działania społeczne

Wymagania Manualność

Tempo pracy

Koncentracja

Wytrzymałość

Umiejętności techniczne Podejście do pracy zespołowej

Po znalezieniu właściwej firmy goszczącej, nauczyciel wraz z mentorem firmy opracują program, który będzie najlepiej pasował do ucznia. W szczególności, zostanie wybrana najlepsza Technologia Asystująca dla uczniów mających trudności w uczeniu się (technologia odnosi się do urządzeń i usług, które stosowne są w celu zwiększenia, utrzymania lub poprawy możliwości ucznia mającego trudności w uczeniu się).

W tym momencie podpisana zostaje umowa pomiędzy szkołą oraz firmą. Rodzice Marco również podpiszą umowę po jej zaakceptowaniu.

W ciągu pierwszego dnia, nauczyciel towarzyszący przedstawi ucznia mentorowi w firmie oraz

pomoże uczniowi w tracie pierwszych dni stażu, upewniając się, że wszystko przebiega zgodnie z tym, co zostało ustalone. W trakcie doświadczenia mobilności, osobisty plan nauczania ucznia będzie stopniowo uaktualniany.

Na zaproszenie projektu mobilności zarówno nauczyciel towarzyszący jak i mentor wypełnią formularz oceny oraz potwierdzą kompetencje zdobyte zgodnie z europejskimi przepisami.

LIN

KI/

B

IBLI

OG

RA

FIA

Associazione Nazionale Presidi Guida-operativa-Alternanza-scuola-lavoro-per-gli-studenti-con-

disabilità

https://urly.it/32299

Il supporto del Programma Erasmus+ per i bisogni speciali

http://www.erasmusplus.it/universita/partecipanti-con-bisogni-speciali/

Karta Szkolnictwa Wyższego Erasmus [Erasmus Charter for Higher Education] 2014-2020

Wytyczne z komentarzami

https://eacea.ec.europa.eu/erasmus-plus/actions/erasmus-charter_en

Edukacja i szkolenia

https://ec.europa.eu/education/

Potrzeby specjalne oraz problemy z uczeniem się

https://www.csinfol.it/special-needs-and-learningdisabilitiesinfol.html

https://urly.it/32299

http://www.erasmusplus.it/universita/partecipanti-con-bisogni-speciali/

https://eacea.ec.europa.eu/erasmus-plus/actions/erasmus-charter_en

https://ec.europa.eu/education/

https://www.csinfol.it/special-needs-and-learningdisabilitiesinfol.html


42

Projekt "Szkolenie dla rodziców i nauczycieli na temat problemów w uczeniu się. Nowe strategie i metodologie oraz wkład ICT" (2016-2018)

http://www.progettocrescere.re.it/erasmus-plus-ka2---training-on-learning-disabilities.html

Materiały oraz wsparcie uczniów z upośledzeniem lub problemami w uczeniu się

https://www.unipd.it/en/inclusion-international-mobility

Erasmus+ dla uczniów mających potrzeby specjalne oraz problemy z uczeniem się

https://unige.it/en/usg/en/erasmus-for-students-with-special-needs-and-learning-disabilities

Mobilność włączenia społecznego

http://www.edf-feph.org

Blackhurst, A. (2005). Perspectives on applications of technology in the field of learning

disabilities. Learning Disabilities Quarterly, 28, 175-178. doi:10.2307/1593622

Cullen, J., Richards, S. B., & Frank, C. L. (2008). Using software to enhance the writing skills of

students with special needs. Journal of Special Education Technology, 23, 33-44.

SŁOW

NICZ

EK Technologia Asystująca dla uczniów mających trudności w uczeniu się odnosi się do urządzeń i

usług, które wykorzystywane są w celu zwiększania, utrzymywania lub ulepszania możliwości ucznia z niepełnosprawnością.

http://www.progettocrescere.re.it/erasmus-plus-ka2---training-on-learning-disabilities.html

https://www.unipd.it/en/inclusion-international-mobility

https://unige.it/en/usg/en/erasmus-for-students-with-special-needs-and-learning-disabilities

http://www.edf-feph.org/


43

Rozdział 7: Monitoring i system oceniania doświadczenia mobilności edukacyjnej

PODT

YTUŁ

Monitoring i ewaluacja są przydatne przy identyfikowaniu problemów, pomiaru sukcesu oraz uczenia się na błędach.

TREŚ

Ć Monitoring i system oceniania doświadczenia mobilności edukacyjnej musi to być proces, który rozpoczyna się przed wyjazdem ucznia, oraz który kontynuowany jest po jego powrocie.

Na początku tego procesu, instytucje kształcenia i szkolenia zawodowego muszą ustalić wspólne cele w celu monitorowania i oceniania doświadczenia mobilności uczniów, które według ogólnego celu doświadczeń mobilności edukacyjnej – mają polegać na zdobywaniu wiedzy, umiejętności i kompetencji. Mogą one korzystać z Europejskiej Karty na rzecz Jakości Mobilności ( w celu pobrania prosimy kliknąć w link poniżej).

Te wspólne cele muszą zostać określone wcześniej pomiędzy uczniem, jego rodziną, instytucjami kształcenia i szkolenia zawodowego oraz firmą.

Przed rozpoczęciem mobilności, każdy uczestnik musi mieć kompletny, spersonalizowany "niezbędnik" obejmujący wyznaczone cele, dane osób kontaktowych, listę zadań lub listę prac domowych, które musi wykonać, tabelę samooceny, itd.

Podczas mobilności, każdy uczestnik musi wypełniać i odesłać wymagane dokumenty

(patrz Metodologia).

Na zakończenie mobilności, osoby towarzyszące/nauczyciele oraz kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem zawodowym muszą przeanalizować wszystkie zebrane dane oraz poprawić się przy nadchodzących projektach.

CEL

E Co podlega ocenie?

Korzystając z zaproponowanych metodologii oraz materiałów źródłowych/narzędzi, osoby towarzyszące/nauczyciele/ kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem zawodowym osiągną trzy cele dla każdego interesariusza (szkoleniowcy oraz kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem zawodowym, uczeń oraz jego rodzina, organizacja goszcząca):

- Przekonać wszystkich interesariuszy, że doświadczenie mobilności nie jest skierowane wyłącznie do uczniów, ale że również przynosi korzyści firmom oraz organizacjom

kształcenia i szkolenia zawodowego; - Przekonać wszystkich interesariuszy, że doświadczenie mobilności musi być

przygotowane z dużym wyprzedzeniem; - Przekonać wszystkich interesariuszy do korzystania z dołączonych narzędzi, do

postrzegania systemu monitoringu i oceny jako klucza do powodzenia doświadczenia mobilności.

W jaki sposób oceniać?

Osoby towarzyszące/nauczyciele oraz kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem

zawodowym powinni przyjąć procesowe, dynamiczne, systematyczne podejście oparte na wyczerpującej metodologii.

MET

OD

OLO

GIA

[1

], [

2], [

3] Częściowo ustrukturalizowana rozmowa z: Młodą osobą oraz jej rodziną w celu zrozumienia powiązania pomiędzy jej

planem zawodowym, a jej oczekiwaniami w stosunku do doświadczenia mobilności edukacyjnej;

Kadrą nauczycielską w celu wskazania sposobów korzystaniaz doświadczenia zdobytego w trakcie mobilności;


44

Organizacją goszczącą, w celu zagwarantowania oraz ustalenia sprzyjających warunków do przyjęcia ucznia z konkretnymi potrzebami oraz wspierania go w trakcie jego projektu.

Ankiety:

Przed odjazdem, osoby towarzyszące/nauczyciele oraz kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem zawodowym muszą przeprowadzić ankiety wśród uczniów oraz ich rodzin;

Podczas mobilności edukacyjnej osoby towarzyszące/nauczyciele oraz kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem zawodowym wysyłają firmie goszczącej krótką i prostą ankietę, w której ujęte są zagadnienia z częściowo ustrukturalizowanych rozmów/wywiadów. Formularze samooceny zostaną przesłane uczniom, aby umożliwić im ocenienie ich bieżących działań oraz stwierdzenie jak się czyją w trakcie całego doświadczenia mobilności;

Na zakończenie mobilności edukacyjnej każdy uczeń otrzyma ostatnią ankietę zawierającą wypisane główne cele doświadczenia mobilności edukacyjnej.

Osoby towarzyszące/nauczyciele oraz kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem zawodowym muszą dostarczyć firmie goszczącej listę kontrolną do prowadzenia obserwacji, tak, aby pomóc jej przyjmować ucznia w trakcie jego doświadczenia mobilności. W przypadku wizyt, osoby towarzyszące/nauczyciele oraz kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem zawodowym powinni przyglądać się temu czy uczeń stosuje się do wytycznych. Może również zostać zorganizowana wideo-konferencja.

Osoby towarzyszące/nauczyciele oraz kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem zawodowym będą zachęcali młodych ludzi do tego, by codziennie w trakcie ich doświadczenia mobilności zapisywali w dzienniczkach swoje uwagi. Jest to rodzaj pisemnego zapisu tego, co zrobili i jak się czuli. Na koniec każdego projektu mobilności, osoby towarzyszące/nauczyciele/kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem zawodowym

przeanalizują dane w celu ulepszenia monitoringu, sytemu oraz narzędzi oceny.


45

MAT

ERIA

ŁY Ź

RÓDŁ

OWE

I NAR

ZĘDZ

IA

Co muszą zrobić nauczyciela/

kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem

zawodowym?

LISTA KONTROLNA

Stopień: od 0 (nigdy

niezrobione) do

5 (regularnie

robione).

Przed

doświadczeniem mobilności

Upewnić się, że przed wyjazdem czy nastąpiło rzeczywiste przygotowanie do doświadczenia

mobilności, obejmujące budowanie pewności siebie i poczucia własnej wartości, zachęcanie młodego człowieka z dodatkowymi potrzebami edukacyjnymi do tego by czuł się pewnie biorąc udział w doświadczeniu mobilności oraz by jak najwięcej z niego wyniósł.

Upewnić się, że uczniowie mający trudności w uczeniu się otrzymują pomoc w wypełnianiu formularzy zgłoszeniowych oraz w przygotowaniu się do rozmowy.

Wiara w umiejętności uczniów oraz dostrzegania

badziej możliwości niż problemów/przeszkód. Nawiązanie kontaktu z pracownikami z innych krajów

w celu pracy nad umiejętnościami potrzebnymi w miejscu pracy, poprzez wizyty badawcze, nawet jeśli oznacza to z korzystania z opcji wideo-konferencji.

Ustalenie czarteru/zasad/porozumienia pomiędzy organizacją szkoleniową oraz firmami goszczącymi (prosimy skorzystać z Europejskiej Karty na rzecz Jakości Mobilności).

Stworzenie narzędzi oceny/zatwierdzania kompetencji zawodowych i społecznych jako dodatek do tych, które zostały już zatwierdzone w procesie oceny przeprowadzanej przez doradców

zawodowych.

Przyjęcie bardziej zindywidualizowanego podejścia (przygotowującego do konkretnego stanowiska w firmie goszczącej) skupiającego się na zdolnościach ucznia.

Promowanie oraz zapewnianie podejścia, w którym metody pedagogiczne, materiały, metody oceniania oraz cele są dostoswane do indywidualnych potrzeb.

W trakcie

doświadczenia mobilności

Zapewnienie aby uczeń miał wymagane kompetencje zawodowe, odpowiadające firmie goszczącej.

Zapewnienie, aby doświadczenie zawodowe spełniało

oczekiwania młodej osoby. Proponowanie zmian jeśli to konieczne, oraz

współpraca z służbami wewnętrznymi i zewnętrznymi, nawet w innych krajach.


46

Po

doświadczeniu mobilności

Zapewnienie by pracownicy ocenili umiejętności miękkie uczniów posiadających dodatkowe potrzeby

edukacyjne, tj. umiejętności komunikacyjne, zdolność postępowania według instrukcji, itd.

Zapewnianie aby te umiejętności mogły być wykorzystywane w trakcie poszukiwania pracy.

Wprowadzenie systemów monitoringu, które badają skuteczność środków wdrożonych przez centra szkoleniowe lub szkoły. Pomoże to również nauczycielom lub szkoleniowcom ulepszać ich umiejętności edukacyjne/pedagogiczne/umiejętności nauczania.

Zapewnianie aby wszystkie programy i kursy były poddawane ciągłej ocenie w celu dopasowania umiejętności ucznia do wymagań rynku pracy w zakresie umiejętności.

Waloryzacja oraz rozpowszechnianie (wideo, artykuły prasowe, konferencje z innymi uczniami..)

Regularne ocenianie i wprowadzenie zmian w celu polepszania jakości mobilności, zanim będzie na to za późno. Weryfikowanie i uzupełnianie celów

MIN

. STA

NDAR

DY JA

KOŚC

I KT

ÓRE

NALE

ŻY W

ZIĄĆ

POD

UW

AGĘ

Osoby towarzyszące/nauczyciele oraz kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem

zawodowym muszą być zaangażowane w trakcie trwania całego doświadczenia mobilności. Muszą oni zbierać i analizować wszystkie dane uzyskane w trakcie rozmów oraz za pośrednictwem ankiet. Następnie, muszą oni ulepszać proces wdrażania doświadczenia mobilności.

ZALE

CEN

IA Środki te muszą mieć pozytywny wpływ oraz przynosić korzyści:

dla ucznia w wymiarze zarówno osobistym jak i zawodowym. Dla uczniów mających trudności w uczeniu się, którzy z powodzeniem wzięli udział w doświadczeniu mobilności, i którzy wykazali się umiejętnością podejmowania działań, oraz pełnienia proaktywnej roli we własnym projekcie zawodowym. Uświadomi im to, że mogą iść na przód ze swoim życiem, zgodnie z celami, które wyznaczyli sobie wspólnie z osobami towarzyszącymi/nauczycielami oraz kadrą zajmującą się kształceniem i szkoleniem zawodowym, polepszając przystosowalność swoich umiejętności językowych. Musi to podnosić ich pewność siebie oraz wpływać na zdolność zdobycia pracy.

System kształcenia i szkolenia zawodowego zwiększy ich zdolność tworzenia europejskiej sieci mającej na celu dzielenie się doświadczeniem polegającym na wspieraniu młodych ludzi z problemami w uczeniu się w ich procesie szkolenia i na ich

drodze do zatrudnienia.

Firmy goszczące zastanowią się nad najlepszymi sposobami prowadzenia młodych ludzi z niepełnosprawnościami pochodzących z innych krajów w stronę świata zawodowego. Mogą przyczyniać się do zwiększania liczby osób w firmie pochodzących z Europy.

Wcześniej, osoby towarzyszące/nauczyciele oraz kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem zawodowym muszą spotkać się z instytucjami, które szczególnie zainteresowane są przyjęciem uczniów, zarówno w kontekście proceduralnym jak i praktycznym (tj. które mają określone zadania, które mogą zostać powierzone stażyście). Muszą stworzyć sieć, na której mogą opierać swoje działania (wymiana doświadczeń z innymi przedstawicielami kadry zajmującej się kształceniem i szkoleniem zawodowym oraz wyszukiwanie firm, które mogłyby gościć młodych ludzi z innych krajów).


47

STU

DIA

PR

ZYP

AD

KU

Studium przypadku: „Niczego nie się nie nauczyłam"

Julie ma 15 lat i jest uczennicą z Francji. Uczestniczy w programie społecznym dla uczniów z niepełnosprawnościami w powszechnej szkole zawodowej w Paryżu. Chciałaby wziąć udział w praktykach zawodowych w zakresie ogrodnictwa, ale nie jest pewna czy właśnie tym chce się zajmować do końca życia. Jej szkoła podpisała Kartę Erasmus+.

Zachęcona przez rodziców, wyjechała do Granady (Hiszpania) na dwa tygodnie w ramach

współpracy partnerskiej pomiędzy jej szkołą zawodową a instytucją w Granadzie. Jej rodzice zdecydowali odwiedzić to miasto w tym samym czasie.

Dwa tygodnie później, w trakcie spotkania dyskusyjnego odbywającego się znów we Francji, do

swojego nauczyciela powiedziała: "Niczego się nie nauczyłam".

Przypadek Julie jest typowym przypadkiem słabo lub wręcz nieprawidłowo przygotowanej

mobilności. Julie nie wiedziała czy spotka tam nauczycieli, uczniów i czy będzie miała towarzystwo. Chciała przyjrzeć się ogrodnictwu w Hiszpanii i porównać je z tym we Francji. Jej mobilność polegała na odwiedzeniu szkoły podobnej do tej, do której uczęszcza oraz na braniu udziału w wycieczkach, które miały bardziej charakter turystyczny i nie wiązały się tak naprawdę z jej planem zawodowym – zresztą, część z nich nie była dostępna dla osoby jeżdżącej na wózku inwalidzkim.

Jeśli jej szkoła, a dokładniej rzecz biorąc jej nauczyciele, skorzystaliby z jednego z narzędzi zaproponowanych w sekcji Metodologia, Julie wiedziałaby czego ma się spodziewać przed wyjazdem.

LIN

KI/

B

IBLI

OG

RA

FIA

https://europepmc.org/abstract/med/23938159

https://www.healio.com/nursing/journals/rgn/2013-10-6-4/%7Bbeb518d7-73ce-499d-9b9d-

e5274f3ff168%7D/testing-a-theory-based-mobility-monitoring-protocol-using-in-home-

sensors-a-feasibility-study

https://www.cairn.info/revue-journal-of-international-mobility-2015-1-page-61.htm#

https://www.cairn.info/revue-journal-of-international-mobility-2016-1-page-129.htm

http://www.agence-erasmus.fr/docs/2451_ecvet-in-europe-monitoring-report-2015.pdf

https://www.etfqual.eu/recognition-of-foreign1-qualifications-for-mobility-and-lifelong-

learning-self-assessment-tool-3/

http://www.cedefop.europa.eu/en/publications-and-resources/data-visualisations/mobility-

scoreboard/

http://pjp-eu.coe.int/en/web/youth-partnership/europeanplatform-on-learning-mobility

SŁOW

NICZ

EK Firmy goszczące firmy/przedsiębiorstwa/organizacje przyjmujące młodych uczniów jako swoich

kursantów/stażystów w ramach mobilności.

Kadra zajmująca się kształceniem i szkoleniem zawodowym nauczyciele, instruktorzy lub inni

pracownicy (doradcy integracji zawodowej) wspierający uczniów mających trudności w uczeniu się w ich drodze do zatrudnienia.

https://europepmc.org/abstract/med/23938159

https://www.healio.com/nursing/journals/rgn/2013-10-6-4/%7Bbeb518d7-73ce-499d-9b9d-e5274f3ff168%7D/testing-a-theory-based-mobility-monitoring-protocol-using-in-home-sensors-a-feasibility-study





http://www.agence-erasmus.fr/docs/2451_ecvet-in-europe-monitoring-report-2015.pdf

https://www.etfqual.eu/recognition-of-foreign1-qualifications-for-mobility-and-lifelong-learning-self-assessment-tool-3/

https://www.etfqual.eu/recognition-of-foreign1-qualifications-for-mobility-and-lifelong-learning-self-assessment-tool-3/

http://www.cedefop.europa.eu/en/publications-and-resources/data-visualisations/mobility-scoreboard/

http://www.cedefop.europa.eu/en/publications-and-resources/data-visualisations/mobility-scoreboard/

http://pjp-eu.coe.int/en/web/youth-partnership/europeanplatform-on-learning-mobility


48

Rozdział 8: Uznawanie, certyfikacja, transfer oraz zaliczanie efektów

uczenia się osiągniętych przez ucznia na końcu doświadczenia związanego z mobilnością według procedur i narzędzi Europejskiego systemu transferu i akumulacji punktów w kształceniu i szkoleniu zawodowym (ECVET)

PODT

YTUŁ

Ten rozdział opisuje różne etapy, które wymagane są do uznania, certyfikacji, transferu i

zaliczenia efektów uczenia się zdobytych przez uczniów mających trudności w uczeniu się po zakończeniu mobilności przy użyciu sytemu ECVET.

TREŚ

Ć Rozdział ten został stworzony tak, aby kierować i wspierać nauczycieli i kadrę szkolną w wykonywaniu działań wspominanych w tytule. Wyjaśni on główne zagadnienia techniczne wiążące się z tym procesem. Skupia się on głównie na ustandaryzowanych procedurach i wytycznych powszechnie stosowanych na poziomie unijnym. Dodatkowo, podane zostały również przykłady i praktyczne narzędzia, z których mogą korzystać nauczyciele oraz kadra jako z modelu postępowania w ich pracy.

CEL

E 1) Poznanie różnych etapów uznawania i zatwierdzania i transferu efektów uczenia się

zdobytych przez uczniów w trakcie mobilności oraz działań, które potrzebne są do przeprowadzenia takich procedur zgonie z normami unijnymi.

2) Przeprowadzenie oficjalnej oceny na podstawie oceny doświadczenia mobilności. Ocena to proces porównania efektów uczenia się na tle ustalonych wcześniej kryteriów. Proces ten umożliwia również transfer, który polega na procesie przyznawania i zaliczania, w kontekście edukacyjnym, punktów oraz celów nauczania zdobytych w trakcie mobilności. W związku z tym, efekty uczenia się zostają zaliczone i uzyskują status oficjalny (zaliczenie);

3) Możliwość zatwierdzania efektów uczenia się poprzez stworzenie dokumentu, który może działać jak oficjalny certyfikat dla ucznia i pozwalający mu zaświadczać zaliczenie efektów

uczenia się. Certyfikacja składa się z potwierdzenia przez kompetentny organ, że efekty

uczenia sięzdobyte w trakcie mobilności związanej z praktykami zawodowymi zostały ocenione i, że są zgodne z pewnymi standardami.

MET

OD

OLO

GIA

[1

], [

2],

[3

] W celu odniesienia się do czterech działań wymienionych w tytule, zostały opracowane trzy różne metodologie, z których każda odnosi się do jednego z celów rozdziału.

1) Lista kontrolna działań, które musi wykonać osoba towarzysząca/nauczyciel lub kadra

nauczycielska w celu zapewnienia przestrzegania ustandaryzowanej procedury. Zawiera

ona również sugestie oraz wytyczne dla różnych etapów oceny, uznawania, certyfikacji, transferu i zaliczania.

2) Ocena jest warunkiem koniecznym do tego by przeprowadzić skuteczne uznanie efektów

uczenia sięi w rzeczy samej stanowi jego pierwszy etap. Ten rozdział przedstawia możliwy model, który osoby towarzyszące/nauczyciele oraz kadra mogą przekazać mentorowi w firmie, tak, aby było mu łatwiej przeprowadzać ocenę, oraz aby osobom

towarzyszącym/nauczycielom oraz kadrze szkolnej było łatwiej je interpretować. Ten sam dokument wspiera procedurę transferu, który to polega na przekazywania ocenionych efektów uczenia się zdobytych w jednym kontekście (miejscu odbywania praktyk) do innych

(kształcenie i szkolenie zawodowe). Efekty uczenia sięmogą również być opisane i zdobywane w formie punktów.


49

3) Wraz z oficjalną oceną zdobytych efektów uczenia się, wydanie certyfikatu jest ostatnim

krokiem procesu zatwierdzania. Ten sam dokument może zostać wykorzystany do uznania, które definiowane jest jako poświadczanie osiągnięcia efektów w formie przyznawania

jednostek lub kwalifikacji.

MAT

ERIA

ŁY Ź

RÓDŁ

OWE

I NAR

ZĘDZ

IA NARZĘDZIE 1: Lista kontrolna działań, które należy wykonać w celu oceny, zatwierdzania,

uznania oraz transferu efektów uczenia się

□ Wyrażenie zgody na to, aby firma przeprowadzała bieżące i końcowe oceny efektów

uczenia się osiągniętych przez ucznia, na podstawie ostatecznej i bieżącej ewaluacji (patrz

narzędzie 2). Aby wesprzeć ten proces, zalecane jest dostarczenie mentorowi w firmie dodatkowego formularza, który zawiera następujące elementy: - Listaefektów uczenia się podzielona na jednostki;

- Metody weryfikacji (zadania, które uczeń ma wykonać i które mają zostać poddane ocenie);

- Kryteria oceny (elementy, które decydują o tym czy dane efekty uczenia się zostały skutecznie osiągnięte).

□ Zatwierdzanieefektów uczenia się, a mianowicie porównanie czy efekty uczenia

sięosiągnięte przez ucznia oraz ocenione przez firmę odzwierciedla to co zostało ustalone w Umowie Nauczania (UN). Może to zostać zrobione na podstawie profilu kompetencji oraz ewaluacji przeprowadzonych przez firmę.

□ Sprawdzenie czy wszystkie wymogi formalne, które zostały ustalone przez obie organizacje zostały spełnione (np. czas trwania mobilności, godziny pracy, bieżąca i końcowa ewaluacja, itd.).

□ Wdrażanie możliwych procedur uznaniaefektów uczenia się w programie nauczania

opartym na przepisach krajowych oraz na ustaleniach poczynionych na początku nauki poprzez praktykę zawodową. Niektóre przykłady: - Efekty uczenia sięuznawane są jako część kwalifikacji; - Efekty uczenia się podlegają klasyfikacji i są oceniane jako element jednego lub więcej

przedmiotów zawodowych;

- Jeśli ma to zastosowanie, nauka poprzez praktykę zawodową uznawana jest jako obowiązkowe praktyczne szkolenie zawodowe ujęte w programie szkolnym;

- Uczeń jest zwolniony z niektórych zadań oraz/lub testów. □ Przygotowanie certyfikatu, który zaświadcza zdobycie kompetencji przez ucznia (patrz

narzędzie 3). W przypadku mobilności w innym kraju członkowskim, zazwyczaj wydawany jest Dokument Europass – Mobilność*, wraz z Paszportem językowym - Europass.

□ Przyznawanie punktów za uzyskane jednostki efektów uczenia sięoraz dodanie ich tak, aby

praktyki zawodowe mogły zostać przetransferowane *https://europass.cedefop.europa.eu./documents/european-skills-passport/europass-mobility

NARZĘDZIE 2: Profilkompetencji

Profil kompetencji może zostać przygotowany przez osobę towarzyszącą/nauczyciela lub personel szkolny oraz przekazany mentorowi w firmie goszczącej w celu oceny ucznia. Osoba towarzysząca/nauczyciel oraz kadra szkolna odpowiadają za wypełnienie jednostek efektów

uczenia sięoraz etapów/kompetencji, poprzez wskazane serii następujących po sobie etapów (między 2 a 6), które stopniowo prowadzą do pełnego wykonania oczekiwanych efektów

uczenia się.

https://europass.cedefop.europa.eu./documents/european-skills-passport/europass-mobility


50

Następnie, mentor w firmie oceni na jakimetapie doświadczenia mobilności uczeń uzyskał jaką konkretną kompetencję.Proces ten umożliwia przemianęefektów uczenia sięw punkty, które

uczeń zbiera. Jednostki efektów uczenia się / zadania

Etapy rozwoju kompetencji Przyznane punkty

Efekt uczenia

się1: …

Krok 1 Krok 2

Faza praktyki zawodowej, w trakcie, której zostały zdobyte*

1 2 3 4 1 2 3 4

Efekt 2: … Krok 1 Krok 2

Faza praktyki zawodowej, w trakcie, której zostały zdobyte*

1 2 3 4 1 2 3 4

Dodatkowe kompetencje:

Całkowita liczba punktów:

Dodatkowe uwagi:

*1: osiągnięte przed praktyką zawodową; 2: osiągnięte w połowie praktyki zawodowej; 3: osiągnięte na końcu praktyki zawodowej; 4: nieosiągnięte

NARZĘDZIE 3: Dokument certyfikacyjny

Następująca tabela pokazuje niektóre z najważniejszych elementów, które muszą zostać potwierdzone certyfikatem po praktyce zawodowej będącej częścią doświadczenia mobilności. Nauczyciele i kadra szkolna współpracują z mentorem w firmie, w której uczeń odbywa praktyki

zawodowe w celu uzupełnienia certyfikacji. Prosimy również umieścić niezbędne informacje na temat ucznia, firmy oraz ośrodka kształcenia i szkolenia zawodowego/szkoły zawodowej, oraz praktyki zawodowej, jak również ich podpisy. W szczególności podpisy odpowiedzialnych osób

w firmie oraz w ośrodku kształcenia i szkolenia zawodowego/szkole zawodowej stanowią oficjalne potwierdzenie, że efekty uczenia sięzostały uznane prze obie organizacje partnerskie.

Czas trwania praktyk

Nazwa praktyki/nazwa jednostki

Wykonane działania i zadania Zdobyte umiejętności i kompetencje zawodowe

Zdobyte umiejętności i kompetencje językowe

Zdobyte umiejętności i kompetencje komputerowe

Zdobyte umiejętności i kompetencje organizacyjne

Zdobyte umiejętności i kompetencje społeczne

Inne zdobyte umiejętności i kompetencje

Data


51

MIN

. STA

NDAR

DY JA

KOŚC

I KT

ÓRE

NALE

ŻY W

ZIĄĆ

POD

UW

AGĘ Uznanie, transfer, zatwierdzanie opierają się na wzajemnym zaufaniu pomiędzy organizacją

wysyłającą ucznia (szkoła/centrum kształcenia i szkolenia zawodowego) oraz przyjmującą go firmą. W celu zwiększenia wzajemnego zaufania, muszą zostać ustalone proste i przejrzyste

zasady wykonywania tych działań przed rozpoczęciem praktyki w ramach mobilności. Z tego powodu, warto podpisać Protokół Ustaleń (PU) pomiędzy organizacjami w celu wzajemnego przestrzegania właściwych procedur zatwierdzania, uznawania oraz transferu efektów uczenia

się. Dodatkowo, fakt, że zatwierdzanie opiera się elementach zapewniania jakości, które są wspólne na poziomie europejskim, sprawia, że jest ono bardziej skuteczne. Dlatego zaleca się korzystanie z systemu ECVET. W związku z tym, Protokół Ustaleń powinien zawierać następujące elementy: jasne i właściwe informacje na temat programu kształcenia i szkolenia zawodowego oraz kwalifikacji (wyrażonych w formie poziomu ERK), procedury oraz metody,

które mają zostać zastosowane przez firmę w celu oceny efektów uczenia sięucznia,

dokumentacja, która ma być dostarczona i wykorzystana, procedury zatwierdzania i uznawania. Umowa Nauczania powinna również wspominać o ustalonych procedurach oraz formach uznawania i zatwierdzania celów nauczania, które zostaną osiągnięte, oraz o dokumentacji, którą wystawi szkoła/centrum kształcenia i szkolenia zawodowego.

Na koniec, osoba wyznaczona w szkole/centrum kształcenia i szkolenia zawodowego musi również znać krajowe przepisy dotyczące uznawania i zatwierdzania, które obowiązują w kraju ojczystym ucznia.

ZALE

CEN

IA Uznawanie, transfer i zatwierdzanie oraz certyfikacja są koniecznymi etapami końcowej części

praktyk zawodowych oraz doświadczeń mobilności. Umożliwiają one uczniom otrzymywanie osobistej jak i oficjalnej oceny ich efektów uczenia się, zdobytych w tych okolicznościach. Takie

działania pozwalają szkołom/centrom kształcenia i szkolenia zawodowego wystawać certyfikaty i inne dokumenty, które będą uznawane przez również innych interesariuszy w przyszłości. Na przykład, mogą one służyć jako forma prezentacji kompetencji zdobytych w kontekście zawodowym i mogą być one zaprezentowane w trakcie potencjalnej rozmowy o pracę. Innymi słowy, proces ten umożliwia tworzenie powiązań między kształceniem i szkoleniem zawodowym a rynkiem pracy. Dlatego fundamentalną kwestią jest to, aby certyfikat oraz

wykonywanie działania i zadania były wymienione, ale główny nacisk powinien być kładziony na kompetencje, które zostały zdobyte. W związku z tym, ocena ta zwiększa szanse na zatrudnienie ucznia z problemami w uczeniu się.

Dodatkowo, fakt stosowania wspólnych ram oraz systemu, który uznawany jest na poziomie

europejskim, zwiększa międzynarodową wartość praktyki zawodowej i mobilności. W szczególności, Europejskie Ramy Kwalifikacji pozwalają na porównywanie różnych Narodowych Systemów Kwalifikacji stworzonych w różnych krajach w celu opisywania poziomu każdej kwalifikacji. Co więcej, system ECVET częściowo został stworzony w celu oceny, dokumentowania oraz potwierdzania efektów uczenia się, które osiągnął uczeń w innym kraju oraz uznawania ich w jego kraju rodzinnym. Punkty ECVET wyrażają "wagę" pojedynczych jednostek w odniesieniu do ogólnej kwalifikacji. Jeden pełen rok nauki zazwyczaj oznacza 60 punktów. Korzystanie z tych ram jest nie tylko korzystne dla ucznia, lecz także dla szkoły/centrum kształcenia i szkolenia zawodowego oraz dla firmy, w której uczeń odbywa praktykę. W rzeczy samej, metoda efektów uczenia sięułatwia wdrażanie etapów wymienionych powyżej i w związku z tym, jest bardziej wskazana jeśli chodzi o praktyki zawodowe.


52

STU

DIA

PR

ZYP

AD

KU

Studium przypadku 1: Certyfikacja i transfer

Antonio (16) to uczeń z Hiszpanii, uczący się technik ogrodnictwa w drugiej klasie szkoły zawodowej. W ramach swojego kursu musi wziąć udział w obowiązkowych praktykach przez okres jednego miesiąca w firmie ogrodowej w Berlinie (Niemcy), otrzyma za to 5 punktów z 60 które musi zdobyć w ciągu roku w ramach swoich kwalifikacji. Na początku mobilności, wyznaczony nauczyciel w jego szkole oraz jego przyszły mentor podpisali Protokół Ustaleń wymieniający wspólne kryteria i metody, które będą wykorzystywane przy ocenie pracy Antonio. Do Protokołu Ustaleń, nauczyciel dołączył jasne wytyczne na temat metod oceniania oraz kryteriów oceny dla każdej jednostki i dla każdego efektu nauczania. W związku z tym, że Antonio ma problemy z uczeniem się, nauczyciel musi upewnić się, co musi zostać wzięte pod uwagę w kwestii dostosowania w momencie kiedy przeprowadzana będzie ocena.

Na zakończenie doświadczenia mobilności, Antonio przekazuje wyznaczonemu nauczycielowi

ocenę wypełnioną przez jego mentora oraz listę obecności, na której zaznaczone są wszystkie

przepracowane przez niego godziny.

Na tym etapie nauczyciel porównuje te dokumenty z elementami, które zostały uzgodnione wcześniej w Umowie Nauczania. Zarówno wymogi formalne jak i wyniki nauczania zostały zdobyte i spełnione, dlatego też Antonio otrzymuje 5 punktów za swoje praktyki. Nauczyciel przekazuje tę informację do działu administracyjnego, który zajmie się dołączeniem tego doświadczenia do raportu końcowego wydawanego na zakończenie roku szkolnego.

Studium przypadku 2: Rozmowa o pracę Laury

Laura (18) właśnie ukończyła swoje kształcenie i szkolenie zawodowe w zakresie fryzjerstwa w Madrycie (Hiszpania) i zdobyła kwalifikacje, które pozwolą jej pracować w salonie fryzjerskim. W ostatnim roku edukacji, ostatnie dwa miesiące spędziła na praktykach we Florencji (Włochy), w trakcie, których nauczyła się stosować w praktyce wiedzę, którą zdobyła w szkole. Pomimo swoich problemów w nauce, nabrała pewności siebie i czuje się gotowa by ubiegać się o pracę w swoim rodzinnym mieście. Wysłała swoje zgłoszenie do właściciela salonu, otrzymała odpowiedź i została wyznaczona data rozmowy o pracę. Jednakże, właściciel salonu poprosił Laurę aby przyniosła ze sobą dowód potwierdzający, jej wcześniejsze doświadczenie zawodowe oraz zdobyte kompetencje. Laura przypomina sobie, że szkoła wystawiła jej certyfikat po ukończeniu praktyk zawierający szczegółowy opis efektów uczenia sięjakie zdobyła Laura w trakcie mobilności. W trakcie rozmowy, właściciel salonu jest bardzo zadowolony, że Laura może przedstawić poświadczenie wcześniej zdobytych kompetencji w postaci oficjalnego dokumentu, który uznawany jest przez szkołę,do której uczęszczała oraz przez salon fryzjerski,

w którym odbywała praktyki.

LIN

KI/

B

IBLI

OG

RA

FIA

CEDEFOP (2009). Europejskie wytyczne dla potwierdzania nieformalnego i formalnego

nauczania

http://www.cedefop.europa.eu/it/publications-and-resources/publications/4054

CEDEFOP (2010). Łączenie systemów oceniania oraz ram kwalifikacji http://www.cedefop.europa.eu/files/5505_en.pdf

CEDEFOP (2014). Terminologia związana z europejską edukacją oraz polityką szkoleniową http://www.cedefop.europa.eu/files/4117_en.pdf

Centrum Międzynarodowej Współpracy w Edukacji (2016). Jak oceniać, zaliczać i uznawaćefekty

uczenia się

https://www.dzs.cz/file/5189/How%20to%20Assess/

http://www.cedefop.europa.eu/it/publications-and-resources/publications/4054

http://www.cedefop.europa.eu/files/5505_en.pdf

http://www.cedefop.europa.eu/files/4117_en.pdf

https://www.dzs.cz/file/5189/How%20to%20Assess/


53

Zestaw narzędzi ECVET Przewodnik ECMO po organizacji etapów projektów mobilności zgodnie z kryteriami sytemu ECVET

http://www.ecvet-toolkit.eu/sites/default/files/ECMO%20Guidelines_EN.pdf

Zestaw narzędzi ECVET. ECVET i efekty uczenia się

http://www.ecvet-toolkit.eu/ecvet-toolkit/document-assessment-results-personal-transcript

Zestaw narzędzi ECVET Let´sgo Europe! Wytyczne do stosowania ECVET w trakcie okresów mobilności w ramach kształcenia i szkolenia zawodowego.

http://www.ecvet-toolkit.eu/sites/default/files/Let%27s%20Go%20Europe%20-

%20ECVET%20Guidelines%20%282012%29.pdf

Zestaw narzędzi ECVET. Lista kontrola kluczowych działań: Dokumentacja Co-Kto-Jak

http://www.ecvet-toolkit.eu/sites/default/files/Checklist%20with%20Key%20Actions%20-

%20Preparing%20ECVET_Nov2013.pdf

ECVET & ERK z Wynikami nauczania

https://skillstools.eu/ecvet-eqf/

EU (2006). Zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady

https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2006:394:0010:0018:en:PDF

Komisja Europejska Słowniczek

http://ec.europa.eu/education/ects/users-guide/glossary_en.htm#level-descriptors

http://www.cedefop.europa.eu/files/Setting_the_scene_-_Robert_Wagenaar.pdf

SŁOW

NICZ

EK Europejski system transferu i akumulacji punktów w kształceniu i szkoleniu zawodowym

[ECVET (European Credit System for Vocational Education and Training)]: Ramy

metodologiczne do opisywania kwalifikacji pod względem wyników nauczania z

wykorzystaniem jednostek, pozwalające na alokację przechodnich punktów dla państw członkowskich posiadających różne ramy edukacyjne i kwalifikacyjne.

Europejskie Ramy Kwalifikacji (ERK): [European Qualification Framework]: wspólny system

odniesienia służący do porównywania różnych narodowych ram kwalifikacji. Składa się z 8 poziomów odniesień opartych na opisie efektów uczenia się(wiedza, umiejętności, kompetencje).

Narodowe Ramy Kwalifikacji (NRK) [National Qualification Framework] narzędzie służące do klasyfikacji kwalifikacji według ustalonych kryteriów dla określonych poziomów uzyskanej

edukacji/szkolenia. Opisuje efekty uczenia siękwalifikacji oraz jak mają się one do ogólnego systemu oświaty, innymi słowy, w jaki sposób uczeń może przechodzić pomiędzy kwalifikacjami.

http://www.ecvet-toolkit.eu/sites/default/files/ECMO%20Guidelines_EN.pdf

http://www.ecvet-toolkit.eu/ecvet-toolkit/document-assessment-results-personal-transcript

http://www.ecvet-toolkit.eu/sites/default/files/Let%27s%20Go%20Europe%20-%20ECVET%20Guidelines%20%282012%29.pdf

http://www.ecvet-toolkit.eu/sites/default/files/Let%27s%20Go%20Europe%20-%20ECVET%20Guidelines%20%282012%29.pdf

http://www.ecvet-toolkit.eu/sites/default/files/Checklist%20with%20Key%20Actions%20-%20Preparing%20ECVET_Nov2013.pdf

http://www.ecvet-toolkit.eu/sites/default/files/Checklist%20with%20Key%20Actions%20-%20Preparing%20ECVET_Nov2013.pdf

https://skillstools.eu/ecvet-eqf/

https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2006:394:0010:0018:en:PDF

http://ec.europa.eu/education/ects/users-guide/glossary_en.htm#level-descriptors

http://www.cedefop.europa.eu/files/Setting_the_scene_-_Robert_Wagenaar.pdf