van het passivehouse-symposium · 2018-02-12 · 1 abstracts, papers en presentaties van het...

ABSTRACTS, PAPERS en

PRESENTATIES van het

PASSIVEHOUSE-SYMPOSIUM

12 september 2008

Tour & Taxis

1

ABSTRACTS, PAPERS en PRESENTATIES van het PASSIVEHOUSE-SYMPOSIUM 2008

Brussel LEZINGENPROGRAMMA PASSIEFHUIS-SYMPOSIUM 2008

INTRODUCTIE 01 Toespraak: Op naar de eerste passiefscholen in Vlaanderen 4 Frank Vandenbroucke, Vlaams minister van Werk, Onderwijs en Vorming 02 Toespraak 5 Evelyne Huytebroeck, Brusselse minister van Leefmilieu, Energie en Waterbeleid

BLOK A Aula 1: Strategieën (Chair: Erwin Mlecnik, PHP) A11 Member State approach towards a strategy for passive/ very low-energy building 6

Dyrbøl Susanne, EuroACE (B)

A12 Green contracting for Passive House Concepts 7 Versele Alexis, KaHo Sint-Lieven (B)

A13 Proper planning prevents poor performance 8

Welmer Niels, TU Eindhoven (NL) Aula 2: Beter design (Chair: Prof. Arnold Janssens, UGent) A21 Massive/ passive house 9

De Bruycker Bram (B) A22 Integration of acoustical requirements in thermal bridge free construction 10

Van Den Bossche Nathan, UGent (B) A23 Passive house windows in practice 11

Freundorfer Franz, passivhausconsulting (D) BLOK B Aula 1: Disseminatie (Chair: Luc Dedeyne, NAV) B11 Brussels demonstration projects 12

Clerfayt Grégoire, Cabinet Huytebroeck (B) B12 Innovative solutions for passive house details 13

Hilderson Wouter, PHP (B) B13 In Holland is an active house 14

Geerligs Ruud, SBR (NL) Aula 2: Kwaliteitsbewaking (Chair: Luk Vandaele, BBRI) B21 Correct measurement of airtightness 15

Van den Bossche Paul, BBRI (B)

2


B22 Messing up must not be honored 16

Chris Zijdeveld, Passiefbouwen.nl (NL) B23 Quality assurance criteria of heat recovery systems 17

Paul Eberhard, Paul Wärmerückgewinning (D) BLOK C Aula 1: Renovatie (Chair: Prof. Henk Visscher, OTB TU Delft) C11 Ventilation in energy efficient renovations 18

Mlecnik Erwin, PHP/ OTB TU Delft (B) C12 Renovation study for the Brussels Capital Region 19

Thielemans Benoît, ISA St.-Luc/ CERAA (B) C13 Passive renovation in social housing schemes in Coventry 20

Boonstra Chiel, Trecodome (NL) Aula 2: Kantoorgebouwen (Chair: Bernard Deprez, PMP) C21 Passive strategies for office buildings 21

Dartevelle Olivier, UCL (B) C22 Implementing a reliable process to reach extreme air tightness of VMM 22 Klein Ralf, KaHo Sint-Lieven (B) C23 Passive office building VMM in Leuven: results of monitoring 23

De Coninck Roel, 3E (B) BLOK D Aula 1: Kosten- en levenscyclusanalyses (Chair: Prof. Aviel Verbruggen, UA) D11 Total cost analysis for passive houses 24

Versele Alexis, KaHo Sint-Lieven (B)

D12 Economic analysis of a passive house 25

Di Pietrantonio Marny, (B) D13 How environmentally friendly are energy saving measures? 26

Itard Laure, OTB TU Delft (NL) Aula 2: Gebouwen voor openbare diensten (Chair: Benoît Thielemans, CERAA) D21 First certified school in Luxemburg and experiences from projects 27

Matzig Roland, r-m-p architekten (D) D22 Practical experience with a massive health care building 28

De bruyn Geert, Cenergie (B) D23 Aeropolis II Brussels: 10000 m2 in the passive house standard 29

Wauters Lionel, Cenergie (B)

http://www.passief.be/index.php?col=-extra/extra_35/extra_35_3&&doc=extra_35_3_4



3


POSTERSESSIE P01 Selectie van ventilatoren en WTW apparaten 30

Caillou Samuel

P02 The air-conditioning of a passive house with a mixed function 31 Hera D., TU Civil Engineering (RO)

P03 Isoleren van en luchtdichting bij grote gebouwen 32 De Bruycker Bram

P04 Comfort Study of a Passive Office Building in Wallonia 33 Coeckelenbergh Cody

P05 Development of super insulating wooden window frames 34 Van Pestel Raymond

P06 Pilot project of passive house settlement in Serbia 35 Vasovic Dejan

P07 Wintercomfort en energieprestaties van een passiefhuis 36 De bruyn Geert

P08 Some remarks on the use of thermography for testing the performance of the building envelope Klein Ralf 37

P09 Molenbeek Passive+ 38 Moreno-Vacca Sebastian

P10 Crèche passive dans bâtiment de bureau passif à Forest 39 Moreno-Vacca Sebastian

P11 Low Energy Housing Retrofit 40 Hilderson Wouter

P12 Levenscyclusanalyse van 16 laag-energiewoningen 41 Audenaert Amaryllis

4


FRANK VANDENBROUCKE Vlaams minister van Werk, Onderwijs en Vorming Kabinet minister Frank Vandenbroucke Consciencegebouw Koning Albert II-laan 15 1210 Brussel Tel: 02-552 68 00 Fax: 02-552 68 01 E-mail: [email protected]

TOESPRAAK OP PASSIVEHOUSE 2008: OP NAAR DE EERSTE PASSIEFSCHOLEN IN VLAANDEREN

ABSTRACT Minister Vandenbroucke sprak over:

- Het pilootproject passiefscholen. - De voordelen van passiefscholen - Omkadering energiebeleid scholen - Maatregelen bestaande scholen - Maatregelen nieuwe scholen - Opleidingen duurzaam bouwen: secundair en hoger onderwijs

DOWNLOAD PAPER

http://www.passief.be/content/seetool_media/pdf/Papers%20pdf/toespraak%20Vandenbroucke.pdf

5


EVELYNE HUYTEBROECK

Brusselse minister van Leefmilieu, Energie en Waterbeleid Broekstraat 49-53 1000 Brussel Tel: 02 / 517 12 00 Fax: 02 / 517 14 90 E-mail : [email protected]

TOESPRAAK OP PASSIVEHOUSE 2008

ABSTRACT Minister Huytebroeck sprak over:

- Projectoproep Voorbeeldgebouwen 2007 en 2008 - De sterke opmars van het passiefhuisconcept in Brussel - De premie van 100€/m² voor de bouw van passiefwoningen en de renovatie van woningen tot

gebouwen met laag energieverbruik - Een premie voor passiefhuisprojecten in de tertiaire sector in het verschiet?

DOWNLOAD PAPER

http://www.passief.be/content/seetool_media/pdf/Papers%20pdf/toespraak%20Huytebroeck.pdf

6


SUSANNE DYRBØL¹, KIRSTEN ENGELUND THOMSEN²,

KIM B. WITTCHEN², OLE MICHAEL JENSEN²

¹ EuroACE

www.euroace.org

375 avenue Louise

1050 Brussels

BELGIUM

Phone: +32 3 271 19 39

E-mail: [email protected]

² Danish Building Research Institute, SBI

www.sbi.dk

Dr. Neergaards Vej 15

2970 Hørsholm

DENMARK

E-mail: [email protected]

EUROPEAN SHIFT TOWARDS VERY LOWENERGY BUILDINGS

ABSTRACT

One of the prescribed actions on buildings in the EU Action Plan on Energy Efficiency [1], is for the Commission to develop a strategy for very low-energy or passive houses (before 2009) towards a more widespread deployment of these building types by 2015. In a recent study [2], EuroACE has generated a picture of the planned strategies in the European countries regarding the implementation of requirements towards very low-energy buildings (on passive level or similar). The main purpose with the present second phase is to investigate the impact associated with a wider introduction of very low-energy buildings in Europe, especially for EU member states (MS) which have elaborated plans for the future concerning low-energy strategies. In the study, the resulting energy savings and CO2 emission reduction from buildings constructed as low-energy buildings will be dealt with, taking into account the different energy mix. The study seeks, in addition, to obtain information on relevant studies on very low-energy buildings, including measures and programmes to promote such buildings and to remove barriers to their future development. Education, training, and the public sector are areas of special interest. The current recast of the EPBD [3], is an excellent opportunity for the European Commission to follow up on the ambition in the EU Action Plan by introducing a request to MS: to define very low-energy buildings at national level, to draw up a national strategy towards this level of energy performance, and to put focus

on upgrading energy performance of the existing building stock.

DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE

http://www.passief.be/content/seetool_media/pdf/Papers%20pdf/A11.pdf

http://www.passief.be/content/seetool_media/happening/BLOK%20A1/A11.ppt

7


ALEXIS VERSELE, TOM LEYMAN, FRANS PLASSCHAERT, HILDE BREESCH, RALF KLEIN, BARBARA WAUMAN KaHo Sint-Lieven http://ingenieur.kahosl.be/bouwkunde Gebroeders Desmetstraat 1 9000 Gent BELGIUM Phone: +32 9 265 86 10 Fax: + 32 9 265 86 36 E-mail: [email protected]

GREEN CONTRACTING FOR PASSIVE HOUSE CONCEPTS

ABSTRACT

The Royal Decrees which set the data of the commencement of the new laws of June 15th 2006 and June 16th 2006 regarding public contracting for works, supplies and services will appear shortly. This legislation is the result of the European Directives of 2004 which lay the foundation of ecological public contracting. This article aims at amplifying on the contractual means to realise a decent cost-efficient commissioning of very low energy buildings and passive house concepts offered within the legal framework. The article tries to formulate an answer to the following questions: what contractual means can be deployed to realise a decent commissioning process, how can contractual specifications be used in a correct way to establish a better link between aspired energy performance and actual achieved performance, how can benchmarking be used in concluding public contracts for very low energy buildings and passive house concepts. The reference guide for the assessment of office buildings by the Flemish government is used as an example. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE



8


MICHIEL HAM¹, JOEP RADERMACHER², NIELS WELMER¹

¹ Eindhoven University of Technology Faculty of Architecture Building and Planning PO Box 513 5600 MB Eindhoven The Netherlands E-mail: [email protected] [email protected] ² European Foundation for Living PO Box 37063 1030 AB Amsterdam The Netherlands E-mail: [email protected]

CONTAC

A13 PROPER PLANNING PREVENTS POOR PERFORMANCE: A PERFORMANCE EVALUATION OF PASSIVE HOUSES.

ABSTRACT

Many successful passive houses have been built all over Europe, from Austria to Sweden. Examples of passive houses exist with limited success and projects that can be considered a complete failure unfortunately also exist. Putting only the four passive house items together is no guarantee for a good result. To make living in a passive house a success a different approach from the usual is needed. Analyses of various projects show practical problems in achieving the passive house standards varying from unexpected high energy consumption, overheating in summer and health problems for the occupants. In this research various projects have been analyzed regarding comfort and performance. In all cases the analyses shows that all goes well if proper planned by qualified professionals, Disasters occur if basic requirements are neglected, hence a checklist is made for proper design, planning ,communication and maintenance. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE



9


BRAM DE BRUYCKER 3Db bvba www.insulair.be www.3Db-studio.be Insulair bvba Port Arthurlaan 11, B-9000 Gent Tel.: 09/344 51 01 Fax: 09/328 90 45 [email protected] [email protected]

CONTACT A21

HET BEREIKEN VAN DE PASSIEFHUIS STANDAARD MET MASSIEFBOUW ABSTRACT Bijna alle huidige passief bouwprojecten gebruiken voor hun geïsoleerde schil een houten opbouw. Het grote voordeel hiervan is dat hout een veel betere isolator is dan staal of beton. Nochtans heeft België een typische bouwstijl met een massieve binnen en buitenmuur. Moeten we omdat we passief willen bouwen deze bouwstijl opgeven? Gelukkig niet, een Belg is nu eenmaal geboren met een baksteen in de maag en dit zal ook zo blijven. Het is goed dat we via massiefbouw ook de passiefhuisstandaard kunnen bereiken. Het is nooit mogelijk alle passiefhuizen en laagenergie woningen (een serieus groeiende markt) allemaal in hout op te trekken en daarmee een groot deel van de toekomstige bouwheren niet te bereiken. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE


http://www.passief.be/content/seetool_media/happening/BLOK%20A2/A21.pps

10


VAN DEN BOSSCHE NATHAN

UGent Faculteit Ingenieurswetenschappen Vakgroep Architectuur en Stedenbouw Jozef Plateaustraat 22, B-9000 Gent Tel: +32 9 264 39 27 Fax: +32 9 264 41 85 E-mail: [email protected]

CONTACT A22

INTEGRATIE VAN AKOESTISCHE EISEN MET BETREKKING TOT FLANKEREND GELUID IN CONCEPTEN VOOR KOUDEBRUGARME DETAILLERING IN MASSIEFBOUW

ABSTRACT

Lineaire koudebruggen vormen een belangrijk onderdeel van de totale warmteverliezen in gebouwen, daarom zal het Vlaams Gewest binnen afzienbare tijd eisen opleggen om die verliezen te beperken. De berekening van de warmteverliezen ter plaatse van bouwknopen is een correctie voor de vereenvoudigde tweedimensionale vereenvoudiging op basis van buitenafmetingen (NBN B 62-002) en is sterk afhankelijk van de geometrie.De eisen om de verhoogde warmtedoorgang te beperken zijn dan ook opgesteld in functie van de geometrie van het detail: er wordt een onderscheid gemaakt tussen binnenhoeken, buitenhoeken, balkons, raam- en deurdetails,structurele aansluitingen en funderingsaanzetten. Universiteit Gent heeft een onderzoek gedaan naar bouwkundige oplossingen om koudebruggen in massiefbouw te minimaliseren. De vooropgestelde maximumwaarden worden vergeleken met de richtwaarden van het passiefhuisplatform aan de hand van computersimulaties van verschillende types knopen in woningbouw en appartementsbouw. Berekeningen volgens EN12354 tonen aan welke concepten met dient toe te passen om een gewoon of verhoogd akoestisch comfort te behalen in overeenstemming met de nieuwe akoestische norm NBN S01-400-1. Het beperken van fl ankerende geluidsoverdracht heeft implicaties voor de bouwkundige detaillering ter plaatse van thermische sneden. In deze paper wordt de synthese van akoestische en thermische eisen geanalyseerd en uitgewerkt aan de hand van een aantal voorbeelden. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE

http://www.passief.be/content/seetool_media/pdf/Papers%20pdf/A22%20zonder%20opmaak.pdf


11


CONTACT A23

FRANZ FREUNDORFER PHC Passivhaus Consulting Martin Greif Straße 20 D-83080 Oberaudorf Tel.: (0049)08033/30 40 98 Fax: (0049)08033/30 45 43 [email protected]

DAS PASSIVHAUSFENSTER GEHT UNTER DEM MOTTO “SCHÖN, SCHLANK, KOSTENGÜNSTIG” IN DIE DRITTE GENERATION

ABSTRACT

Das Passivhaus und das energieeffi ziente Fenster sind untrennbar miteinander verbunden und leisten in Kombination seit mehr als zehn Jahren beste Dienste. Wolfgang Feist schreibt dem Fenster von Anfang an eine Schlüsselfunktion im Passivhaus-Konzept zu. „Hohe Qualitäten sind hier gefordert, damit auch ohne Heizkörper die Behaglichkeit in der Nähe der Fassade sehr gut beurteilt wird.“ „Gleichsam als Nebeneffekt werden diese Fenster selbst zu Heizkörpern für den Raum.“ Mit diesen beiden Sätzen löste Wolfgang Feist - eben nicht als Nebeneffekt - einen Generationswechsel im mitteleuropäischen Fensterbau aus. Anfänglich wurde das Passivhausfenster von der breiten Masse der Fensterbauer als, in Energieeffi zienz wie Dimension entartete, Spezies abgewertet. Wenige innovative klein- und mittelständische Unternehmen erkannten die Chance, dem low interest product Fenster zu neuer Bedeutung zu verhelfen und brachten, geleitet von den Grundprinzipien, welche 1998 von Jürgen Schnieders festgelegt und veröffentlicht wurden, Neuentwicklungen auf den Markt und ließen diese vom PHI zertifi zieren. Heute stehen weit mehr als sechzig, vom Passivhausinstitut zertifi zierte, Passivhausfenster zur Verfügung und kein Fensterbauer kann sich mehr der Notwendigkeit dieser neuen Fenstergeneration verschließen. Das Fenster hat seinen Siegeszug als Heizung der Zukunft angetreten. Nach gut zehn Jahren Praxis und einer sechsstelligen Zahl gebauter Passivhausfenster war es an der Zeit mit der 37. Sitzung des „Arbeitskreises kostengünstige Passivhäuser“ ein zweites Zeitalter für den Bau von Passivhausfenstern einzuläuten. Die hohen Wärmeverluste über die anfänglich vorhandenen Randverbundmaterialien führten unweigerlich zu breiten und damit wenig schönen Flügelrahmen. Dies steht im Gegensatz zum architektonischen Anspruch nach schmalen und damit schönen Fenstern. Auch die durchgehende Dämmlage in den Rahmenkonstruktionen unterstützen das klobige Aussehen der Passivhausfenster. Das Passivhausfenster der Zukunft wird die Passivhaustauglichkeit mit schmalen Profi len und den daraus resultierenden höheren solaren Gewinnen erreichen. Die optimiert eingebauten Fensterrahmen werden dadurch entsprechend kostengünstiger und der Mehrpreis für Passivhausfenster wird sich in absehbarer Zeit auf die heute schon geringen Mehrkosten der Dreifach-Wärmeschutzscheibe, gegenüber der veralteten Zweifach-Wärmeschutzscheibe, beschränken. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE



12


GRÉGOIRE CLERFAYT, IR

Cabinet de Evelyne Huytebroeck, Ministre bruxelloise de l’Environnement, de l’Energie et de la Politique de l’Eau Rue du Marais, 49-53 1000 Bruxelles BELGIUM Tel : +32.2.517.14.27 Fax : +32.2.517.14.85 E-mail: [email protected]

CONTACT B11

LE CONCEPT PASSIF À BRUXELLES : FEU DE PAILLE OU LAME DE FOND ?

ABSTRACT

Alors qu‟au début des années 2000, le concept du bâtiment passif à Bruxelles et en Belgique restait perçu comme un concept futuriste, technologique, efficace certes, mais réputé cher et réservé à quelques initiés, depuis 2007, la Région de Bruxelles-Capitale, sous l‟impulsion de la Ministre Evelyne Huytebroeck, a développé un ensemble d‟actions qui donnent déjà leurs premiers fruits : plus de 32.400 m² de bâtiments passifs seront construits à Bruxelles d‟ici 2010 et 100.000 m² d‟autres bâtiments exemplaires qui suivent la même voie. Appliqué au milieu urbain, le concept de bâtiment passif trouve ainsi à s‟appliquer dans un contexte fait de contraintes urbanistiques et de rénovation à priori peu favorables. Le plus surprenant réside dans le dynamisme des acteurs de l‟immobilier, qu‟il soient public ou privé, et des entrepreneurs qui se lancent dans cette nouvelle aventure rompant par là avec la bonne tradition belge. La démonstration technique et économique est en passe d‟être faite que le concept passif peut devenir le concept d‟avenir à Bruxelles. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE

http://www.passief.be/content/seetool_media/pdf/Papers%20pdf/B11.pdf

http://www.passief.be/content/seetool_media/happening/BLOK%20B1/B11.ppt

13


WOUTER HILDERSON¹, ERWIN MLECNIK¹,² ¹ Passiefhuis-Platform vzw (PHP) www.passiefhuisplatform.be Gitschotellei 138 2600 Berchem BELGIUM E-mail: [email protected] ² Technische Universiteit Delft OTB Research Institute for Housing, Urban and Mobility Studies www.tudelft.nl P.O. Box 5030 2600 GA Delft THE NETHERLANDS Phone.: +31 15 278 98 69 E-mail: [email protected]

CONTACT

INNOVATIEVE OPLOSSINGEN VOOR BOUWDETAILS IN PASSIEFHUIS STANDAARD

ABSTRACT

Het project bouwdetails in passiefhuis standaard werd, met de steun van het Vlaamse Gewest binnen het Presti 5-programma, opgestart om via het uitwerken en verspreiden van bouwdetaills voor een houtskelet en een massief bouwsysteem in passiefhuis standaard, concrete voorbeelden te tonen van de manier waarop deze standaard in de praktijk kan worden gerealiseerd. Daarbij wordt een nadruk gelegd op het integreren van luchtdichtheid, werken met grote isolatiepakketten en koudebrugvrij bouwen. De voorgestelde details willen zich daarbij zoveel mogelijk inschrijven in de lokale, Belgische bouwtraditie. Deze bouwdetails werden opgesteld in nauwe samenwerking met een brede waaier aan bouwprofessionelen (architecten, aannemers, producenten, installateurs, kennisinstellingen, ...). De resultaten van het project zijn in eerste instantie gericht op de professionele sector, maar willen daarnaast ook voor een zo breed mogelijk publiek toegankelijk zijn. Om deze reden zijn de meer technisch gerichte 2D bouwdetails in de vorm van een technologiewijzer te downloaden via www.bouwdetails.be, en kan je op deze website daarnaast ook een fl ashanimatie bekijken waarop de details in 3D worden opgebouwd, vergezeld van de nodige tekst en uitleg. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE


http://www.passief.be/content/seetool_media/happening/BLOK%20B1/B12b.ppt

14


RUUD GEERLIGS, MARK DAMEN, PETER VAN OPPEN

SBR, www.sbr.nl Postbus 1819, NL-3000 BV Rotterdam, Nederland Phone: +31 10 206 59 59 Fax: +31 10 413 01 75 E-mail: [email protected]

CONTACT

IN HOLLAND STAAT EEN ACTIEF HUIS ABSTRACT

Een succesvolle introductie van het Passiefhuis in Nederland hangt samen met het breed beschikbaar zijn van informatie. Het verspreiden van kennis over de uitgangspunten van Passiefhuis is belangrijk. Het bieden van handvatten voor de realisatie ervan is essentieel. Naast kennis over de voordelen én aandachtspunten van een Passiefhuis op het gebied van comfort en energiegebruik, is er dan ook behoefte aan detaillistische kennis over bouwkundige en installatietechnische oplossingen. Oplossingen op Passiefhuisniveau die worden gedragen door Nederlandse marktpartijen. SBR heeft zich ten doel gesteld deze kennis te bundelen én door kennisoverdracht de barrières voor een brede introductie van het Passiefhuisconcept weg te nemen. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE



15


PAUL VAN DEN BOSSCHE, SAMUEL CAILLOU, CHRISTOPHE DELMOTTE, DIRK VAN ORSHOVEN.

Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf www.wtcb.be Avenue P. Holoffe 21 1342 Limelette BELGIUM Phone: +32 2 655 77 11 E-mail: [email protected]

CONTACT

CORRECT METEN VAN DE LUCHTDICHTHEID VAN DE GEBOUWSCHIL

ABSTRACT

De luchtdichtheid van de gebouwschil wordt gemeten volgens NBN EN 13829. Deze norm geeft verschillende mogelijkheden aan (methoden A of B) en bevat bovendien enkele onduidelijkheden die verschillend kunnen worden geïnterpreteerd. Het is echter belangrijk dat de luchtdichtheid op een ondubbelzinnige wijze kan bepaald worden zodat vergelijking van verschillende gebouwen mogelijk is en zodat strikte grenswaarden gehanteerd kunnen worden, bijvoorbeeld bij de EPB berekening, bij de erkenning van PassiefHuizen en bij de toekenning van subsidies. Deze voordracht bespreekt onder andere volgende aandachtspunten. - De methoden A of B geven aan welke doelbewuste openingen tijdens de test zullen worden opengelaten, gesloten dan wel afgekleefd. Welke van beide methoden is het meest aangepast aan onze toepassing? - Voor de berekening van de n50-waarde wordt gebruikt gemaakt van het interne volume van het gebouw. De wijze van de volumebepaling is niet steeds eenduidig en soms zeer tijdrovend. - Hoe wordt de 50 v& 50-waarde bepaald die nodig is voor de EPB-berekening? - Hoe nauwkeurig is de globale meting en welke eisen worden er gesteld aan uitvoerders van luchtdichtheidsmetingen? Een eenvormige en kwalitatieve luchtdichtheidsmeting biedt vertrouwen en zekerheid aan de opdrachtgever en maakt onderlinge vergelijkingen op nationaal en internationaal vlak mogelijk. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE



16


CHRIS ZIJDEVELD

Stichting PassiefBouwen.nl www.passiefbouwen.nl Postbus 7 2650 AA Berkel en Rodenrijs THE NETHERLANDS Phone: +31 888 585858 E-mail: [email protected]

CONTACT

MESSING UP MUST NOT BE HONOURED

ABSTRACT

Passive building is not difficult. It asks for good insulation, orientation and ventilation. And for integral design. Physical planner, architect and builder, all must know that passive building is the goal. More than ten years the Netherlands have an Energy Performance Standard (EPN) with a calculation method that gives an Energy Perfomance Coeficient (EPC). In theory fine. But Dutch buiding practice has shown some disasters where integral design and building were not existent. Where local authorities dit not enforce the Building Code in a responsible way. And where the leading organisation of private home owners was not competent enough to notice shortcomings in design and on the building site. The resulting publicity scandals draw attention from succesful projects, give the impression that energy conscious building is too difficult and threat further development of mass built high quality homes. A complicating factor is the special position of “welstandscommissies”, local commitees of architects and artists that have to agree on the outlook of the design before a building permit can be granted. On account of their general preference for brick outside walls innovation in the use of outside insulation is highly delayed. This is enforced by a tendency of national government to listen to incompetent builders, complaining that “it is so difficult”. DOWNLOAD PAPER


17


EBERHARD PAUL Paul Warmeruckgewinnung GmbH www.paul-lueftung.net Vettermannstrase 1-5 08132 Mulsen DEUTSCHLAND Phone: +49 37601 3900 Fax: +49 037601 25845 E-mail: [email protected]

CONTACT B23

BEURTEILUNGSKRITERIEN FÜR DIE QUALITÄT EINES WÄRMERÜCKGEWINNUNGS-GERÄTES

ABSTRACT

1. Zielgrößen: Zielgrößen für ein gutes Wärmerückgewinnungsgerät sind ein hoher Wärmerückgewinnungsgrad, geringer Stromverbrauch, geringes Geräusch und gute Hygiene. 2. Energieeffi zienz/Leistungsfaktor Berechnung des Leistungsfaktors, Vergleich der Leistungsfaktoren von Wärmetauschern und Wärmepumpen, Aufstellraum, Leckage, Wärmedämmung des Gehäuses, unterschiedlich defi nierte Wirkungsgrade und deren unterschiedliche Ergebnisse an zwei Geräten 3. Wärmetauscher-Arten: Vergleich von Geräten mit Kreuzstrom-Plattenwärmetauscher,Kreuzgegenstrom-Plattenwärmetauscher und Gegenstrom-Kanalwärmetauscher 4. Wärmetauscher-Größen: Effi zienz im Bezug zur Korpusgröße, Vergleich von zwei Wärmetauschern für den gleichen insatzzweck, Darstellung der Abhängigkeit des Wärmebereitstellungsgrades von der Wärmetauschfl äche bei WRGGeräten verschiedener Hersteller 5. Elektroenergieverbrauch und Gerätevolumen: Abhängigkeit der Leistungsaufnahme vom Gerätevolumen bei WRGGeräten verschiedener Hersteller 6. Schalldruckpegel und Gerätevolumen: Abhängigkeit des Schalldruckes vom Gerätevolumen bei WRG-Geräten verschiedener Hersteller 7. Schallproblem – Planungsfehler: Fehler und deren Folgen werden benannt und Lösungen werden dargestellt 8. Schallwerte bereits beim Planen ermitteln: Isometrische Darstellung mit Schallangaben am Zuluftauslass und an der Abluft-Einsaugung 9. Geräte-Abschaltung: Ursachen und Abhilfe werden gegenübergestellt 10. Hygieneproblem durch Geräteabschaltung: Mikroben- und Schimmelpilzwachstum durch geringe Luftbewegung,Feuchtigkeitsanstieg und organische Bestandteile in der Abluft (Nährboden) 11. Hygieneprobleme durch “Billig”-Filter: Verschmutzung des Rohrleitungssystems durch hohe Filterleckage (undichten Filtersitz), zu geringe Filterqualität, Nichtbeachtung der Filterwechselzeit, schmutzige Filter und stehende Luft führen bei höheren Temperaturen und höherer Luftfeuchte zu Mikrobenwachstum. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE



18


ERWIN MLECNIK¹,²

¹ Passiefhuis-Platform vzw www.passiefhuisplatform.be Gitschotellei 138 2600 Berchem BELGIUM Phone: +32 3 271 19 39 E-mail: [email protected] ² OTB Technical University Delft www.otb.tudelft.nl P.O. Box 5030 2600 GA Delft THE NETHERLANDS Phone: +31 15 27 89869 Fax: +31 15 27 83450 Email: [email protected]; [email protected]

CONTACT

C VENTILATION IN LOW ENERGY HOUSING RETROFITS ABSTRACT

According to the definition, passive houses in Europe meet a target energy demand for heating of less than 15 kWh per square meter and per year. This low level for the heating demand is based on heating by a small post-heater in the hygienic ventilation system at 52 °C maximum, while the ventilation system can be dimensioned purely for ventilation purposes. In theory thus the installed heating power is less than approximately 10 Watts/m2. But what happens in practice in renovations? Example projects of low energy housing retrofits and their indoor climate systems in winter and in summer were examined. The study includes inspection of technical details and interviews with occupants of some renovation projects. It is shown that the practical realization of very low energy houses can be different from the original passive house definition, but also that the passive house standard is feasible in difficult conditions. The results illustrate the concerns of occupants considering winter and summer comfort and health, and the difficulties of choosing adequate ventilation and backup heating when the passive house standard is not reached. Also, a good realization of (passive) cooling and solar shading is a very important issue. The research further illustrates tendencies in innovation considering design of ventilation systems for renovation purposes, including possibilities of space reduction, prefabrication, decentral heat recovery and improved user friendliness of indoor climate systems for passive houses. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE

http://www.passief.be/content/seetool_media/pdf/Papers%20pdf/C11.pdf

http://www.passief.be/content/seetool_media/happening/BLOK%20C1/C11.ppt

19


BENOÎT THIELEMANS

CERAA asbl www.ceraa.be centre d’étude, de recherche et d’action en architecture de l’Institut Supérieur d’Architecture Saint-Luc de Bruxelles Chaussée de Charleroi 134 1060 Bruxelles BELGIUM Téléphone : +32 2 536 09 27 Fax : +32 2 539 40 69 E-mail : [email protected]

CONTACT

RENOVATION STUDY FOR THE BRUSSELS CAPITAL REGION

ABSTRACT

La communication est basée sur l‟étude des potentialités de l‟application des principes de la maison passive sur le territoire de la Région de Bruxelles-Capitale. Cette étude part d‟une vue d‟ensemble de la structure et de l‟évolution du parc immobilier de la Région de Bruxelles-Capitale au sein duquel elle s‟attache principalement aux logements. Elle dégage les potentialités de la construction passive et de la rénovation basse énergie appliquées au territoire bruxellois, par rapport aux constructions et rénovations conventionnelles, sous les aspects environnementaux, économiques et sociaux. Une approche au niveau « macro » dégage des tendances à l‟échelle régionale et une approche au niveau « micro » met en évidence les conditions d‟implémentation des projets d‟architecture. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE



20


CHIEL BOONSTRA Trecodome www.trecodome.com Ludwigstraat 8 4701 NG Roosendaal THE NETHERLANDS Phone: +31 165 538 674 Fax: +31 84 713 4472 [email protected]

CONTACT

C13 PASSIVE RENOVATION AND SOLAR ENERGY APPLICATIONS IN SOCIAL HOUSING SCHEMES IN COVENTRY, UNITED KINGDOM

ABSTRACT

Three housing associations in Coventry, UK, have joint forces to develop a strategy to develop low energy concepts for existing properties in their portfolio. Each association highlights a typical building type, and construction year. Midland Heart addresses early 1900 single family houses, with their typical extensions into the gardens. Whitefriars brought so called „no-fines‟ four storey apartment buildings, originally constructed in 1950-ies. Orbit Housing Ltd addresses typical 70-ies units with cavity wall constructions. Trecodome coordinates the process technically, and developed energy concepts based on passive house technology and renewable energy applications. The Coventry based housing associations are member of the European Treco network, a group of European housing associations exchanging best-practice information, and reporting at www.trecodome.com. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE



21


OLIVIER DARTEVELLE

Université Catholique de Louvain, département d’architecture http://www-climat.arch.ucl.ac.be Place du Levant 1 1348 Louvain-la-Neuve BELGIUM Phone: +32 10 47 91 52 Fax: +32 10 47 21 50 E-mail: [email protected]; [email protected]

CONTACT

C21

P.E.B.: QUELLE PRISE EN COMPTE DES STRATÉGIES PASSIVES POUR LES IMMEUBLES DE BUREAUX?

ABSTRACT

L‟entrée en vigueur de la réglementation sur la P.E.B. accentue encore l‟importance accordée à l‟efficacité énergétique des bâtiments. Des stratégies dites « passives » permettent d‟améliorer considérablement cette efficacité. Cette étude tente d‟appréhender, à travers cette méthode de calcul, quelles sont les économies d‟énergie relatives à chacune de ces stratégies et comment celles-ci peuvent mener au standard „passif“ propre aux immeubles de bureaux. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE


http://www.passief.be/content/seetool_media/happening/BLOK%20C2/C21.pptx

22


RALF KLEIN¹, ERIK ROMBOUTS², KENNY DAEMEN³, PIETER DUPONT³

¹ KaHo Sint-Lieven, Technologiecampus Gent http://ingenieur.kahosl.be/bouwkunde/ Gebroeders Desmetstraat 1 9000 Gent BELGIUM Phone: +32 9 265 86 10 Fax: + 32 9 265 86 36 E-mail: [email protected] ² Vanhout nv afdeling Batech Construct httpwww.vanhout.be ³ Masterstudent, Opleiding Bouwkunde, De Nayer Instituut, Sint-Katelijne-Waver.

IMPLEMENTING A RELIABLE PROCESS TO REACH EXTREME AIR TIGHTNESS OF THE BUILDING ENVELOPE

ABSTRACT

This paper describes the process implemented for the design and construction of an office building with the goal of reaching efficiently the extreme air tightness required by the passive house standard. This description is based on the experiences of Vanhout nv afdeling Batech Construct applied to the construction of a new office building for the Flemish water supply company (VMM) in Leuven. The building was designed by evr architects and constructed by Vanhout nv afdeling Batech Construct in 2007. It is one of the first buildings of it‟s kind in the Flemish region, that reaches the passive house standard. An important aspect to reach the required quality level is a close cooperation and thorough discussion of the concept between all the implied partners: the future owner, architects, engineers, contractors and sub-contractors. To avoid to loose essential knowledge and face serious quality problems during the execution phase the concept of a “building team” is preferred. Beside the process aspects some of the essential ingredients of the technical solution for perfect air tightness are discussed, together with the required test and control procedures. Also some of the lessons learned from this project are explained. They can serve in the continuous effort to increase building quality and process reliability, while maintaining cost-efficiency. Finally it can be stated that for this office building an excellent air-tightness was reached, with a measured n50 value well below the required 0.6 of the passive house standard. DOWNLOAD PRESENTATIE


23


ROEL DE CONINCK¹

¹ 3E nv www.3e.eu Vaartstraat 61 1000 Brussels BELGIUM Phone: +32 2 217 58 68 Fax: +32 2 219 79 89 E-mail: [email protected]

CONTACT C23

HET CENTRAAL BESTURINGSGEBOUW VOOR DE DIJLEVALLEI: REALISATIE EN MONITORING

ABSTRACT

De Vlaamse Milieu Maatschappij (VMM) afdeling Water heeft een nieuw centraal besturingsgebouw voor de Dijlevallei gerealiseerd. De opdrachtgever heeft reeds bij de start van het project gekozen voor een duurzame oplossing. Het resultaat is een passiefkantoor met een aangenaam comfort, duurzaam materiaalgebruik en een goede waterhuishouding. Deze paper beschrijft de gekozen oplossingen om de warmtevraag te reduceren, het zomercomfort te garanderen en de interne warmteproductie van de serverruimte te hergebruiken voor de kantoren. Daarnaast worden ook de ervaringen opgedaan tijdens de werf besproken en het monitoringsysteem toegelicht. De belangrijikste partners in dit project waren evr-architecten, studiebureau 3E en aannemer Vanhout. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE



24


ALEXIS VERSELE, JORIS DE KIMPE, JEROEN SCHEPENS, BRAM DE BAERE, HILDE BREESCH, RALF KLEIN, BARBARA WAUMAN

KaHo Sint-Lieven http://ingenieur.kahosl.be/bouwkunde/ Gebroeders Desmetstraat 1 9000 Gent BELGIUM Phone: +32 9 265 86 10 Fax: + 32 9 265 86 36 E-mail: [email protected]

CONTACT 1

TOTAL COST ANALYSIS FOR PASSIVE HOUSES

ABSTRACT

Since the implementation of the European Directive 2002/91/EC on the energy performance of buildings and the introduction of the passive house concept in 2002 the number of very low energy buildings and passive houses in Belgium has increased fast. The extra cost according to the actual energy performance regulations and the payback period differ and depend on the building type. The paper analyses the life cycle cost and payback period of a retrofit one familiar house. Starting from the primary drawing project four different energy performance levels are worked out and compared in detail technically and financially. Therefore different packages of measure, as increased roof, wall and floor insulation thickness, passive house windows, ventilation with heat recovery, pressurisation test, are implemented starting from the existing house. Using both the “Energy Performance Building Directives” software and the “Passive House Planning Package” software the building is considered successively as a passive house, a low-energy house with mechanical ventilation system, a “common practice”-energy house with natural ventilation, and a standard house according to the actual energy performance regulations. The energy performances in kWh/m²a are compared to the estimated cost-price of the buildings. Based on the calculations a tool has been developed to determine the payback periods of the extra investments and the economically most advantage performance level. As passive houses are designed without classic active heating and cooling systems their extra investments are lowered. The tool written in visual basic to calculate the payback periods is based on the annuity method and takes into account a number of parameters such as interest rate, inflation and amount of grants. Different scenario‟s of energy-price evolution are considered. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE

http://www.passief.be/content/seetool_media/pdf/Papers%20pdf/D11.pdf

http://www.passief.be/content/seetool_media/happening/BLOK%20D1/D11.ppt

25


RENARD FRÉDÉRIC, DI PIETRANTONIO MARNY

Faculté Polytechnique de Mons,Pôle Energie http://poleenergie.fpms.ac.be/ Rue de l’Epargne 56 7000 Mons Belgium Phone: +32 (0)65 37 4457 Fax: +32 (0)65 37 4400 E-mail: [email protected]

ANALYSE ÉCONOMIQUE D‟UNE MAISON PASSIVE EXISTANTE

ABSTRACT

Cet article analyse la rentabilité économique d‟une maison passive existante sur la base de la situation économique de mai 2008. L‟analyse montre que le surcoût d‟une maison passive par rapport à une maison traditionnelle est un investissement rentable à moyen terme et que les incitants financiers offerts par les pouvoirs publics permettent de réduire le temps de retour sur investissement par deux. Le temps de retour calculé pour la maison étudiée n‟est ainsi que de 7 ans pour un taux de rentabilité est de 8.7 %. Ensuite, une étude de sensibilité démontre que la faible consommation énergétique d‟une maison passive lui assure une excellente indépendance vis-à-vis de l‟envolée pressentie des prix de l‟énergie dans les années à venir. Enfin, une comparaison des dépenses mensuelles pour le prêt et la facture énergétique montre aussi que le propriétaire de la maison passive doit dépenser, chaque mois, moins d‟argent que le propriétaire de la maison de référence grâce aux économies d‟énergie dont il bénéficie. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE



26


LAURE ITARD

Technische Universiteit Delft Onderzoeksinstituut OTB Jaffalaan 9 2628 BX Delft THE NETHERLANDS [email protected]

CONTACT D13

PASSIEVE HUIZEN: HOE MILIEUVRIENDELIJK ZIJN ENERGIEBESPARENDE MAATREGELEN?

ABSTRACT

Dit artikel beschrijft de resultaten van verschillende deelonderzoeken naar enerzijds de relatie tussen ingesloten en operationele energiegebruik en anderzijds de relatie tussen energiegebruik van woningen en milieueffecten. Deze relatie is onderzocht met behulp van levenscyclusanalyse en toegepast op verschillende renovatiemaatregelen en nieuwbouwvarianten. Het artikel gaat in op de daadwerkelijke milieueffecten van verschillende “soorten” energiebesparing en op de relatieve waarde van de ingesloten energie ten opzichte van het operationele energiegebruik voor ruimte- en warm tapwaterverwarming. De resultaten van de deelonderzoeken worden gepresenteerd en geëxtrapoleerd naar passieve huizen. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE



27


ROLAND MATZIG

R-M-P architekten http://r-m-p-architekten.de Kaiserring 30, D - 68161 Mannheim Tel : +49 (621) 7 90 00 71 Fax: +49 (621) 7 90 00 74 E-mail: [email protected]

D21

FIRST CERTIFIED SCHOOL IN LUXEMBURG AND EXPERIENCES FROM PROJECTS

ABSTRACT

Als lid van de Duits-Zwitsere architectengroep ARCHITOS, zullen sommige van hun projecten op het symposium worden voorgesteld. Onderhand hebben ze al ongeveer 200 projecten in PH-norm ontworpen, gaande van gezinswoningen, kantoorgebouwen tot kleuterscholen. Momenteel werken ze aan een kleuterschool in Clemency, welke de eerste gecertificeerde school in passiefhuisstandaard in Luxemburg zal worden. DOWNLOAD PRESENTATIE


28


GEERT DE BRUYN

Cenergie CVBA www.cenergie.be Gitschotellei 138 2600 Berchem BELGIUM Phone: +32 3 271 19 39 Fax: +32 3 271 03 59 E-mail: [email protected]

CONTACT D22

PRAKTIJKERVARING MET EEN MASSIEFBOUW-PROJECT IN DE ZORGSECTOR ABSTRACT

In het najaar van 2008 zal vzw Rotonde, een instelling voor personen met een handicap, in haar vestiging De Vluchtheuvel te Stabroek twee woningen in gebruik nemen die gebouwd zijn volgens de Passiefhuis-standaard. Dit project is het eerste tertiaire Passiefhuis-project waarbij een zeer traditionele bouwwijze gebruikt werd, namelijk een klassieke ruwbouw met spouwmuren en met vloeren en daken in beton. Er werd leerrijke praktijkervaring opgedaan met betrekking tot de wandopbouw en de detaillering van de wandaansluitingen. In de ontwerpfase werden specifi eke oplossingen gezocht om aan de prestatie-eisen inzake luchtdichtheid en thermische isolatie te voldoen. Tijdens de uitvoeringsfase werden deze oplossingen in de praktijk gebracht en bijgestuurd waar nodig. Tenslotte werd de effectiviteit van de uitvoering getest via enkele testen. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE



29


LIONEL WAUTERS Cenergie CVBA www.cenergie.be Gitschotellei 138 2600 Berchem BELGIUM Phone: +32 3 271 19 39 Fax: +32 3 271 03 59 E-mail: [email protected]

CONTACT 2

AEROPOLIS II, IMMEUBLE DE BUREAUX PASSIF À BRUXELLES

ABSTRACT

Différentes ASBL localisées en région Bruxelloise ayant pour souhait de se retrouver dans un même bâtiment, un concours d‟architecture a été organisé début 2006 sur le site Aeropolis à Bruxelles. L‟équipe formée par Architectes Associés, Cenergie pour l‟approche durable et les techniques spéciales et Setesco pour la stabilité, s‟est vu récompensée pour son projet. Celui-ci présentait des performances énergétiques poussées mais le projet a ensuite encore évolué pour devenir le plus grand projet de bureaux conçu selon le standard passif en Belgique. Le projet Aeropolis ne vise pas seulement, via le standard passif, à minimiser les besoins de chaud. La mise en place de différentes stratégies énergétiques a conduit à un bâtiment refroidi de manière passive, évitant ainsi le recours à une climatisation active. Ce projet qui minimise à la fois les besoins énergétiques de chaud et de froid, et ce uniquement via des stratégies passives, s‟est vu récompensé en 2007 par Bruxelles Environnement (IBGE) comme « bâtiment exemplaire » pour ses performances énergétiques et qualités environnementales. DOWNLOAD PAPER DOWNLOAD PRESENTATIE



30


PAUL VAN DEN BOSSCHE, SAMUEL CAILLOU Wetenschappelijk en Technisch Centrum voor het Bouwbedrijf www.wtcb.be Avenue P. Holoffe 21 1342 Limelette BELGIUM Phone: +32 2 655 77 11 E-mail: [email protected]

„FEEL THE FAN‟: PROEFOPSTELLING EC VENTILATOREN

ABSTRACT

Deze poster sessie heeft tot doel het wezen van een ventilator te vatten. De proefopstelling bestaat uit een traploos regelbare EC ventilator, voorzien van een continue uitlezing van het opgenomen elektrische vermogen.Deze ventilator kan gekoppeld worden aan 2 korte kanaalsecties met een verschillende drukval. De deelnemer kan de ventilator op eenvoudige wijze regelen en meten en zo volgende karakteristieken „aan den lijve‟ ondervinden: - Het drukverlies van het kanaalnet beïnvloedt het debiet van de ventilator, bij eenzelfde aansturing. - Voor het realiseren van een vooropgezet debiet is het opgenomen vermogen van de ventilator afhankelijk van de drukverliezen in de kanalen - Als de ventilator wordt teruggeregeld op een lager debiet daalt het elektrische verbruik veel sterker dan verwacht; dit toont het grote besparingspotentieel aan. DOWNLOAD PAPER

http://www.passief.be/content/seetool_media/pdf/Papers%20pdf/P01.pdf

31


D. HERA, PH-D¹, L. DRUGHEAN, PH-D ², A. ILIE, PH-D ³, R. CRUTESCU, PH-D 4 ¹, ², ³. Technical University of Civil Engineering 66 Pache Protopopescu Bd. Bucharest 2, Zip code: 021414, ROMANIA Fax: 004021 2526880, 4. SC AMVIC SRL 292 Alexandriei Bd. Bragadiru, Zip code: 021414 ROMANIA Tel. 40 21 369.33.99 ¹ E-mail: [email protected] ². E-mail: [email protected] ³. E-mail: [email protected] 4. E-mail: [email protected]

THE AIR-CONDITIONING OF A PASSIVE HOUSE WITH A MIXED FUNCTION

ABSTRACT

In this paper one presents the design activity of a mixed team in achieving the thermal comfort throughout the entire year, referring to a P+3E+M building, with the destination of open space offices and dwelling (the top floor exclusive). This type of building has an energetic consumption comparable to the passive housing. In consequence, the interior plants were designed using equipments like heating pumps, regenerative heat exchangers (between introduced air and evacuated air, fresh earth-air), solar panels and equipments with a low energy consumption (fans, pumps). This project is already in an execution phase. DOWNLOAD PAPER


32


BRAM DE BRUYCKER

3Db bvba www.insulair.be www.3Db-studio.be Insulair bvba Port Arthurlaan 11, B-9000 Gent Tel.: 09/344 51 01 Fax: 09/328 90 45 [email protected] [email protected]

ISOLEREN VAN EN DE LUCHTDICHTHEID BIJ GROTE GEBOUWEN

ABSTRACT

Isoleren van en de luchtdichting bij grote gebouwen, appartementen,kantoren, scholen enz.… Voorstelling vanuit onze ervaring met Volvo te Oostakker en de school IMMI te Anderlecht met 3Db als studiebureau en Insulair als aannemer isolatie en luchtdichting. Bij zulke projecten is het vooral van belang dat de communicatie tussen de algemene aannemer en de gespecialiseerde bedrijven in isolatie en luchtdichting optimaal verloopt. Tevens is het aangewezen de geïsoleerde, luchtdichte gebouwenschil als een gehele opdracht te zien, zodat hierop ook de nodige garanties kunnen worden gegeven.

33


CODY COECKELENBERGH¹, PIOTR WIERUSZ-KOWALSKI²

¹ 3E nv/sa www.3E.eu Rue du Canal 61 1000 Brussels BELGIUM Phone: +32 2 217 58 68 Fax: +32 2 219 79 89 ² MK ENGINEERING Avenue Molière 116, 1190 Forest BELGIUM Phone: +32 2 340 65 00 Fax: +32 2 340 65 01

COMFORT STUDY OF A PASSIVE OFFICE BUILDING IN WALLONIA

ABSTRACT

In the context of the construction of the first building in the new « environmental campus » in Marche-en-Famenne developed by the company InvestSud, a first study was realised and finalised the 17th of April 2007 respecting the criteria of a « low-energy » conception. Following the latest developments in low-energy building standards and the developer‟s ambition to be at the cutting edge of modern building technology, the project was adapted to meet “passive” standards. Complementary studies by means of dynamic computer simulations were carried out in order to evaluate and control the building‟s summer comfort parameters. The thermal treatment strategies of the ventilation system were defined to guarantee interior comfort restrictions while minimising the use of active systems. These studies have shown that reducing heat gains and evacuating them through passive measures is suffi cient to provide a comfortable interior environment. DOWNLOAD PAPER


34


RAYMOND VAN PESTEL¹, INGE WUIJTENS¹, GEERT RAMAEKERS², JAN DIETVORST³

¹ Technisch Centrum der Houtnijverheid www.ctib-tchn.be Hof ter Vleestdreef 3 1070 Brussel BELGIUM Tel: +32 2 558 15 50 E-mail: [email protected] [email protected] ² Bouwunie www.bouwunie.be Spastraat 8 1000 Brussel BELGIUM Belgie Tel: +32 2 238 06 12 E-mail: [email protected]

³ Fedustria www.fedustria.be Hof ter Vleestdreef 5, bus1 1070 Brussel BELGIUM Tel: tel. +32 2 528 58 11 E-mail: [email protected]

ONTWIKKELING VAN SUPERISOLEREND HOUTEN BUITENSCHRIJNWERK

ABSTRACT

In het kader van het onderzoeksproject “ontwikkeling van superisolerend houten schrijnwerk” werd een prototype ontwikkeld van een raam met een maximale warmtedoorgangscoëffi ciënt Uw van 1,0 W/m²K .Om een Uw van 1,0 W/m²K te realiseren, dienen de gangbare houten raamprofielen te worden aangepast: het profi el wordt breder en isolatiemateriaal wordt toegevoegd. De geschiktheid van verschillende isolatiematerialen en de impact van de lamellering op ondermeer de hoekverbindingen en de positionering van de lijmvoegen, het beslag en de dichtingsprofielen werden onderzocht. Het resulterende superisolerend raamprofi el is een compromis van thermische, mechanische en fysische vereisten. Tijdens het project werd een productiehandleiding voor superisolerend schrijnwerk opgesteld. Met het oog op de nakende CE-markering voor buitenschrijnwerk geeft deze handleiding een nuchtere kijk op de uitvoering van grondstof- en productiecontroles. Met dit project willen de onderzoekspartners de kleine en middelgrote schrijnwerkbedrijven aanzetten tot de eigen fabricatie van beter isolerend houten buitenschrijnwerk. Een groter aanbod van superisolerend houten schrijnwerk uit de eigen regio moet de concurrentiepositie van de Vlaamse schrijnwerkers verbeteren. DOWNLOAD PAPER


35


DEJAN VASOVIĆ¹, RANKO BOŽOVIĆ², DUŠAN IGNJATOVIĆ³

¹ Faculty of Architecture, University of Belgrade, Serbia Bulevar kralja Aleksandra 73 11000 Belgrade SERBIA [email protected] ² EN Plus company, Belgrade, Serbia E-mail: [email protected] ³ Faculty of Architecture, University of Belgrade, Serbia Bulevar kralja Aleksandra 73 11000 Belgrade SERBIA [email protected]

PILOT PROJECT OF PASSIVE HOUSES IN SERBIA

ABSTRACT

Realizing the need for energy minimization in housing sector, Building Directorate of Serbia has started, together with the Faculty of Architecture University of Belgrade, number of activities in order to promote the energy efficient housing, addressing both newly constructed as well as existing buildings. One of the focuses, „Sunny side“ settlement, consists of 12 buildings (492 apartments). Two buildings were 90% finished according to the current building codes and therefore designated to be a comparison etalon. The idea was to keep all existing planning postulates (general concept, layouts of the buildings), but to try to work on envelopes of the buildings only, pursuing both architectural and energy qualities. In order to achieve diverse architectural approaches unfinished buildings have been assigned to the 10 different architectural teams supported by the energy consultant company EnPlus. An energy simulation has been conducted for each building in the preliminary phase influencing the design in order to maximize the energy benefits. Individual approaches and recognizable architectural styles meant that these buildings varied in energy performance ranging from low energy to passive houses. Goal was to reach the first Serbian passive multifamily houses. DOWNLOAD PAPER


36


GEERT DE BRUYN

Cenergie CVBA www.cenergie.be Gitschotellei 138 2600 Berchem BELGIUM Phone: +32 3 271 19 39 Fax: +32 3 271 03 59 E-mail: [email protected]

WINTERCOMFORT EN ENERGIEPRESTATIES VAN EEN PASSIEFHUIS

ABSTRACT

Wintercomfort en energieprestaties van een Passiefhuis: resultaten van een intensieve meetcampagne waarbij energieverbruik, prestaties van de grondbuis, rendement balansventilatie, luchtkwaliteit, hermisch comfort, relatieve vochtigheid... werden geëvalueerd aan de hand van een intensieve in-situ meetcampagne.

37


RALF KLEIN¹, NILS DETEMMERMAN², ALEXIS VERSELE¹, HILDE BREESCH¹

¹ KaHo Sint-Lieven, Technologiecampus Gent http://ingenieur.kahosl.be/bouwkunde Gebroeders Desmetstraat 1 9000 Gent BELGIUM Phone: +32 9 265 86 10 Fax: + 32 9 265 86 36 E-mail: [email protected] ² Masterstudent, Opleiding Bouwkunde, De Nayer Instituut, Sint-Katelijne-Waver.

SOME REMARKS ON THE USE OF THERMOGRAPHY FOR TESTING THE PERFORMANCE OF THE BUILDING ENVELOPE

ABSTRACT Thermography is frequently used in the building sector, mainly for a quick assessment of the thermal quality of the building envelope. It is especially useful for the detection of local defects. In combination with a pressurization test it can help to find leakages causing air-flow and locally lower surface temperatures which can be visualized with thermography. To obtain reliable results a good understanding of the underlying physics is needed. Also an idea of the expected error level due to environmental conditions, time-dependent behaviour, material properties and quality of the camera is essential to avoid misinterpretation of the results. DOWNLOAD PAPER


38


SEBASTIAN MORENO-VACCA¹,²

¹ Plate-forme Maison Passive asbl www.maisonpassive.be 56 rue de l'épargne B-7000 Mons Tél: 065 37 44 63 Fax: 065 37 44 00 ² A2M sprl; www.a2m.be 86 rue de la Brasserie B-1050 Bruxelles Tel: 02 640 51 81 Fax: 02 644 67 37 E-mail: [email protected]

MOLENBEEK PASSIVE+

ABSTRACT

Construction d‟un prégardiennat passif et autonome. Réaliser une crèche au standard passif, c‟est offrir aux enfants et au personnel de la 9è école communale de Molenbeek, un confort sans précédent avec une consommation pratiquement nulle en énergie. Ce projet est un des lauréats des bâtiments exemplaires de la Région bruxelloise, édition 2007. Thermique: L‟isolation thermique est poussée, sans pont thermique ni défaut d‟étanchéité. Les déperditions sont réduites à tel point que l‟isolation et l‟étanchéité à l‟air de cette partie du bâtiment permet de ne plus avoir besoin d‟une installation conventionnelle de chauffage. En été, le refroidissement se fait également de manière passive : les stores extérieurs minimisent la pénétration des rayons du soleil, la structure en béton confère au bâtiment une inertie suffi sante. La ventilation par “night cooling” permet de garantir un niveau élevé de confort sans surchauffe. Visuel: Le triple vitrage est de type neutre, spectral sélectif. Des simulations de lumière de jour et de lumière artificielle permettent un positionnement optimal des appareils d‟éclairage. Respiratoire: Souvent oubliée dans les programmes scolaires, la ventilation est cruciale. La qualité de l‟air obtenue dans les locaux est optimale grâce à l‟apport constant en air neuf par le système de ventilation mécanique avec récupération de chaleur. Acoustique: Le confort acoustique et l‟isolement aux bruits d‟impacts sont mis au point au moyen de simulations informatiques réalisées par un bureau spécialisé en la matière. Des éléments de cloisons et de faux-plafond absorbants prés perforés suspendus sont prévus dans certains locaux. Une attention particulière est également apportée au système de ventilation, aux portes et aux cloisons amovibles.

39


SEBASTIAN MORENO-VACCA¹,²

¹ Plate-forme Maison Passive asbl www.maisonpassive.be 56 rue de l'épargne B-7000 Mons Tél: 065 37 44 63 Fax: 065 37 44 00 ² A2M sprl; www.a2m.be 86 rue de la Brasserie B-1050 Bruxelles Tel: 02 640 51 81 Fax: 02 644 67 37 E-mail: [email protected]

CRÈCHE PASSIVE DANS BÂTIMENT DE BUREAU PASSIF À FOREST

ABSTRACT

Construction d‟une infrastructure publique destinée à accueillir: la Maison de l‟Emploi Saint-Denis, l‟Antenne décentralisé d‟Actiris et la Maison d‟accueil de l‟enfance à Forest. Le site proposé se démarque par deux typologies de gabarits différentes. Les grands gabarits industriels (les usines VW) et les petites maisons bruxelloises (rue de la station). Il s‟agit donc de trouver une articulation entre ces deux différentes typologies. En priviégiant la „rue de la station‟ on retrouverait un bâtiment à petite échelle. Il s‟intégrerait dans la rue, mais serait écrasé par les grands gabarits industriels. En mettant en place un grand bloc, on termine la rue avec un bâtiment emblématique, dialoguant avec l‟échelle des bâtiments industriels. Néanmoins il serait en complète discontinuité avec les bâtiments de la rue de la station. Nous choisissons de développer une solution intermédiaire: mettre en place un bloc monolithique à l‟angle de la rue. Il devient un signal, un symbole emblématique du lieu. Puis, en déplaçant et élevant ce bloc on réussit à créer une articulation adaptée à l‟échelle de la rue de la station au bloc. Grâce à ce parti pris, le bâtiment situé à l‟angle crée un réel dialogue entre les 2 typologies.

40


WOUTER HILDERSON¹, ERWIN MLECNIK¹,²

¹ Passiefhuis-Platform vzw (PHP) www.passiefhuisplatform.be Gitschotellei 138 2600 Berchem BELGIUM Phone: +32 3 235 02 81 E-mail: [email protected] ² Technische Universiteit Delft OTB Research Institute for Housing, Urban and Mobility Studies ww.otb.tudelft.nl P.O. Box 5030 - 2600 GA Delft THE NETHERLANDS Phone.: +31 15 278 98 69 E-mail: [email protected]

LAGE ENERGIE RENOVATIES VAN RESIDENTIËLE GEBOUWEN

ABSTRACT Als we kijken naar de nieuwbouwmarkt, dan zien we dat lage energie en passief bouwen sterk in de lift zitten. De ervaringen en lessen die de bewoners van deze gebouwen uitdragen, stimuleren anderen om hetzelfde niveau van comfort en prestaties na te streven in de renovatiesector. Deze sector staat, wat de introductie van energie-effi ciënte maatregelen betreft echter nog in zijn kinderschoenen. Het LEHR-project (Low Energy Housing Retrofi t), een samenwerkingsverband tussen Passiefhuis Platform vzw – Plate-forme Maison Passive asbl, Architecture & Climat – UCL en WTCB, en ondersteund door Federaal Wetenschapsbeleid, onderzoekt duurzame lage energierenovaties. Het binnen dit project gerealiseerde onderzoek focust daarbij op het geheel van de renovatie: naast de analyse van bestaande voorbeeldprojecten wordt marktonderzoek gedaan en wordt een strategie ontwikkeld voor het stimuleren van lage energie renovaties. Daarnaast worden technische oplossingen geformuleerd en wordt een handleiding uitgewerkt die de lage energierenovatie toegankelijk maakt voor de bouwheer en ze tegelijk plaatst binnen de bredere context van de duurzame ontwikkeling. DOWNLOAD PAPER


41


AMARYLLIS AUDENAERT¹,², SVEN DE CLEYN², JAN CHRISTIAENSEN¹, GEOFFRY NEERINCKX¹

¹ Centre for Corporate Sustainability (CEDON) European University College Brussels, EHSAL Stormstraat 2 1000 Brussels BELGIUM ² Department of Environment, Technology and Technology Management University of Antwerp Prinsstraat 13 2000 Antwerp BELGIUM

LEVENSCYCLUSANALYSE VAN 16 LAAG-ENERGIEWONINGEN

ABSTRACT

Duurzaam bouwen gaat niet enkel over het verminderen van het energiegebruik tijdens de gebruiksfase van woningen, maar om een heel nieuw concept van bouwen, het bouwen van laag-energie en passiefwoningen, woningen die een zo laag mogelijke impact hebben op het milieu. In deze paper werd een levenscyclusanalyse toegepast op 19 laag-energiewoonheden. Het wegen van de milieu-impact gebeurde volgens de Eco-indicator 99 methode. Een Access programma werd ontwikkeld op basis van de OVAM Ecolizer designwijzer om aan de materialen een eco-score toe te wijzen. Als resultaat werd een eco-score bekomen voor elke fase van de levenscyclus; voor de productie 62 958 053 986 eco-punten, voor het gebruik 60 682 950 eco-punten en voor de afdanking 2 220 292 286 eco-punten. Dit resulteert in een totale ecoscore van 65 239 029 222 eco-punten. Uitgaande van deze analyse werd nagegaan welke materialen vervangen konden worden om zo tot een lagere milieu-impact te komen. In de wanden werd de rotswol isolatie vervangen door glaswol, vermiculiet, polystyreenschuim en PUR. De OSB in de wand werd vervangen door MDF, spaanplaat en zachtboard. De PUR isolatie in het dak werd vervangen door glaswol, rotswol, vermiculiet en polystyreenschuim. De oorspronkelijke binnenwanden in hsb werden vervangen door gipsblokken. De optimale woning voor deze studie werd bekomen door gebruik te maken van 12cm glaswol en 1cm zachtboard-plaat in de buitenwanden, van 14cm glaswol in het dak en van gipsblokken als binnenmuren. Wat resulteert in een procentuele verbetering van 2,38% ten opzichte van de oorspronkelijke woningen. DOWNLOAD PAPER


van het passivehouse-symposium · 2018-02-12 · 1 abstracts, papers en presentaties van het...

Documents