vrp lab offensief_open_frank_vermoesen
TRANSCRIPT
● Bescheiden
● Ondankbaar
● Beperkt zicht op
● Overtuigd
● Evidentie (spijtig)
BESCHEIDEN
ONVOLLEDIG
OVERTUIGD
EVIDENTIE
Groen Netwerk
Frank VERMOESEN
10 februari 2015
DEPARTEMENT EXPERTISE & STRATEGIE
Een ecosystemische benadering
van de ruimtelijke planning?
DeTuinen van de Bloemist (Brussel)
Het gewestelijke park
Strak
Tuinen van de Bloemist (Laken)
Het gewestelijke park
GPDO
Een verantwoordelijke en milieubewuste stad is een compacte stad, een stad
die de hulpbronnen van de planeet (water, lucht, energie, klimaat,
biodiversiteit...) in stand houdt en duurzaam beheert en de overlast voor
het leefmilieu beperkt.
Het GPDO staat voor een globaal gereguleerd milieubeheer, gericht op de
ontwikkeling van een stedelijk metabolisme dat minder hulpbronnen en energie
verbruikt en minder afval produceert.
De uitdagingen inzake leefmilieu, één van de 3 pijlers van de duurzame
ontwikkeling, zijn de laatste jaren massaal op de voorgrond getreden en
resulteerden in specifieke beleidsmaatregelen op het vlak van beheer van de
hulpbronnen en verbetering van de leefkwaliteit in de stad. Dat beleid moet
worden voortgezet. De energie-efficiëntie van gebouwen, het vervoer en de
mobiliteit, de cycli van water en afvalbeheer, de instandhouding van de natuur
in de stad... zijn stuk voor stuk essentiële problemen. De stedelijke morfologie
is van groot belang, vooral waar zij een rol speelt in de bevordering van een
compacte en polycentrische stad met een goede toewijzing en mix van
diensten en activiteiten, die tegelijk een optimalisering van het openbaar
vervoer mogelijk maakt.
Visie Groen Netwerk GPDO
● Vooral in het centrum en in de eerste kroon neemt de behoefte aan groene
en rustgevende ruimten toe. De aanleg van nieuwe parken in dat deel van
de stad is van essentieel belang, en des te meer met de demografische
boom in het vooruitzicht, om hoogwaardige openbare en groene
ruimten te garanderen in een steeds dichtere stad . Al even belangrijk is de
uitwerking van specifieke strategieën voor speel- en sportruimten
(speelpleinen voor kinderen), voor stadslandbouw (moestuinen) of voor de
ondersteuning van de biodiversiteit. Het leefkader verbeteren houdt dus in
dat de aanwezigheid van de natuur in de stad, in al haar vormen, wordt
uitgebreid . Het waterbeheerplan is de leidraad voor de waterbeheer-
strategie in Brussel o.a. via de plaats van het water in de stad.
Het belang van contact met de natuur voor het welzijn en de gezondheid van
de mens, is zo groot dat vergroening een speerpunt hoort te zijn van elk
stadsvernieuwingsproject, samen met sociale huisvesting, wijkinfrastructuur,
publieke ruimte en projecten van sociale ontwikkeling.
Dit nieuwe stedelijke groen kan ook een positief effect hebben op de lokale
economie, door meer bedrijven aan te trekken en door werknemers gezonder
en geconcentreerder te maken. Ook de effecten op de lokale handel zouden
positief zijn. De wetenschappelijke studies naar economische effecten van
groen zijn echter minder talrijk en overtuigend dan die over effecten op vlak
van volksgezondheid.
Het sociaal effect van groen is perfect verzoenbaar met een hogere
biodiversiteit als men kiest voor planten die inheems zijn en insecten
aantrekken.
Het verdient aanbeveling om de buurtbewoners zo snel mogelijk het heft in
handen te geven van vergroeningsoperaties. Zo kunnen mensen zich eigenaar
voelen van het groen en hun troeven en capaciteiten ontwikkelen. De overheid
doet er dan wel goed aan om dit soort aanpak grondig te laten onderzoeken
zodat we meer wetenschappelijke kennis opdoen over de effecten en
succesvoorwaarden
De voorlopige en kwaliteitsarme inrichting van het park, de aanwezigheid van
kankers en onafgewerkte gevels rond de groene ruimte, de grootte-
verbrekingen, het gebrek aan dialoog tussen het bebouwde kader en het park
evenals zijn relatieve insluiting definiëren een groot potentieel dat bij machte
is het hele bouwblok opnieuw te configureren en de uitstraling tot ver buiten
de Bloemenhofperimeter te verzekeren.
Regenplan
Voorbereiding van het waterbeheerplan 2016-2021
Het tweede waterbeheerplan wordt momenteel voorbereid. Het tracht een
antwoord te bieden op de belangrijke waterbeheerkwesties om zo verder
vooruitgang te boeken naar het behalen van de goede toestand van de
waterlichamen en een beter overstromingsrisicobeheer.
Om een passend antwoord te bieden aan de stijging in voorkomen en omvang van
de overstromingen in het Brussels gewest heeft Leefmilieu Brussel in 2008 een
plan voorbereid voor de preventie van overstromingen. Dit plan staat ook bekend
als Regenplan.
Enkele hoofddoelstellingen:
- de gevolgen van de ondoorlaatbaarheid van bodems verminderen en de
toename van de oppervlakte ondoorlaatbare bodems stoppen;
- het grijze netwerk – de bouw van collectoren en stormbekkens;
- meer aandacht geven aan het blauwe netwerk en er zo voor zorgen dat
regenwater zo efficiënt mogelijk wegstroomt;
- voorkomen dat nog wordt gebouwd in risicozones.
Natuurplan
Natuurplan
De biodiversiteit in een verstedelijkte omgeving als Brussel staat erg onder druk,
net zoals in de hele wereld. De groene ruimten worden almaar kleiner, lucht en
water raken vervuild, de “groene corridors” waarlangs verschillende diersoorten
zich verplaatsen, worden onderbroken … Ondanks de vele inspanningen om de
natuur in het Brussels Gewest te beschermen, gaan de biodiversiteit en de
oppervlakte aan groene ruimten erop achteruit. Dat is niet alleen slecht nieuws
voor het leefmilieu, maar ook voor de aantrekkingskracht van het Gewest en voor
de levenskwaliteit van de Brusselaars zelf.
Een Natuurplan voor het Gewest
Stadsontwikkeling verzoenen met de natuur, de natuur voor iedereen toegankelijk
maken en van de mens het middelpunt van die ontwikkeling maken … allemaal
zijn het fundamentele uitdagingen.
Daarom stelt het Brussels Gewest een “Gewestelijk natuurplan” voor. Dit plan zal
de beleidslijnen uitstippelen en de Brusselaars mobiliseren om meer aandacht te
schenken aan de biodiversiteit, de ontwikkeling en de bescherming van de natuur.
TOP Noordrand
Ontwikkel de ruimte in functie van een significant lager verbruik van
natuurlijke hulpbronnen (grond, energie, lucht, water, materialen, …), het
terugdringen van gezondheidsrisico’s (luchtkwaliteit, bodemkwaliteit,
geluid, …) en het creëren van een betere leefomgeving
Metropolitan Landscapes
De kritische analyse kijkt zowel naar het verleden (historische lezing) als naar
het heden alsook de evolutie op de lange termijn. Aandachtspunten daarbij zijn
– niet exhaustief - klimaatadaptatie (overstroming- en verdrogingsresistentie),
ruimte-neutraliteit, transitie naar hernieuwbare energie (biomassa,
waterkracht…) , transities in landbouw (lokale voedselproductie) en in mobiliteit
(peak oil), Europese Richtlijnen tegen 2050, groei van de bevolking en
bijhorende noden qua publieke, metropolitane voorzieningen en infrastructuren
(sport, recreatie, landschapsparken, mobiliteit, …), opwaardering van de
leefomgeving in de strijd om (hoog)gekwalificeerde werkkrachten te kunnen
aantrekken in een competitieve economie, een kwalitatief sterk ecologisch
netwerk dat de biodiversiteit garandeert en duurzame ecosysteemdiensten
en andere maatschappelijke diensten kan verzekeren, enz …
Richtplan Neerpede-Vlezenbeek-St-Anna-Pede
De landschappelijke en ecologische opwaardering en bescherming.
Het behoud, herstel en de ontwikkeling van de beekstructuren als lijnvormige
ecologische infrastructuur door het landbouwgebied en het operationaliseren
van de verweving tussen landbouw, natuur en waterberging in deze valleien.
Het differentiëren van het agrarisch gebied als natuurverwevingsgebied en/of
het bestemmen van bijkomende natuurgebieden.
De duurzame ontwikkeling van zachte recreatiemogelijkheden en toeristisme.
De uitbouw van een recreatiepool van gewestelijk belang (cfr. GPDO);
Het behoud, de verbreding en de verduurzaming van de landbouwfunctie met
plaats voor bio-landbouw, moestuinen, thuisverkoop, …
Het duurzaam integreren van de verschillende aanwezige functies (wonen,
werken zich verplaatsen, …)
‘There is no such thing as a strong
economy in a weak ecosystem’
The concept of environmental protection is not only a social imperative,
but also an economic opportunity.
Our economic recovery will last longer if it protects the natural capital upon which
it depends. There is no such thing as a strong economy in a weak ecosystem.
Our responsibility to ensure the highest environmental standards and protection
is also a moral commitment to future generations.
The livelihood and the quality of life of future generations depend entirely on our
present success in achieving our goals.
EU-commissaris voor natuur Vella
naar aanleiding van het European Year for Development.