VİZYON BELGESİ (TASLAK)

İSTANBUL GÜVENLİK KONFERANSI | 2015 “70. Yılında BM VE Küresel Yönetişim”

( 03-05 Aralık 2015, İstanbul ) Birleşmiş Milletler (BM) 1945 yılında, “Bir insan yaşamı içinde iki kez insanlığa tarif olunmaz acılar getiren savaş felaketinden gelecek kuşakları korumaya, temel insan haklarına, insan kişiliğinin onur ve değerine, erkeklerle kadınların ve büyük uluslarla küçük ulusların hak eşitliğine olan inancımızı yeniden ilan etmeye, adaletin korunması ve antlaşmadan doğan yükümlülüklere saygı gösterilmesi için gerekli koşulları yaratmaya ve daha geniş bir özgürlük içinde daha iyi yaşama koşulları sağlamaya, sosyal bakımdan ilerlemeyi kolaylaştırmaya ve bu ereklere ulaşmak için hoşgörüyle davranmaya ve iyi komşuluk anlayışı içinde birbirimizle barışık yaşamaya, uluslararası barış ve güvenliği korumak için güçlerimizi birleştirmeye, ortak yarar dışında silahlı kuvvet kullanılmamasını sağlayacak ilkeleri kabul etmeye ve yöntemleri benimsemeye, tüm halkların ekonomik ve sosyal bakımdan ilerlemesini kolaylaştırmak için uluslararası kurumlardan yararlanmaya, istekli olarak, bu amaçları gerçekleştirmek için çaba harcamaya karar verdik” önsözü ile kaleme alınan Birleşmiş Milletler Antlaşması’nın, bir grup ülke tarafından kabul edilmesi ile kurulmuş bir uluslararası örgüttür. 1945 öncesinde örgütün kurulmasına vesile olan gelişmelerin ardından küresel “ölçekte yaşanan çatışma, sorunlar ve çözümsüzlükler devam etmiştir. Uluslararası tanınırlığı, üye sayısı ve bağlayıcı hükümleri çerçevesinde, uluslararası örgütler içerisindeki en etkin kurum olan BM, kuruluş anlaşması metninde belirttiği sorumlukları yerine getirebilmek için azami çaba göstermiştir. BM’nin kuruluş misyonundaki en dikkat çeken nokta güç kullanımının engellenmesi olarak kabul edilmektedir. Bu konudaki ilk büyük ölçekli sınavı Soğuk Savaş dönemi olarak kabul edilebilir. Bir çatışma ortamının oluşmamasının ana etkenlerinden biri olarak BM’nin başarısı gösterilse de sürecin tırmanmasını engelleyemediği, küçük ülkeleri süreç içerisinde koruyamadığı gibi nedenlerle Örgütü eleştirenler de olmuştur. Güvenlik Konseyi gibi kurumlar, insani müdahale kavramı, müdahalede bulunulan bölgeler, BM’nin kuruluş felsefesinin sorgulanmasına neden olmuştur. Alınan kararların Büyük Güçlerin talepleri doğrultusunda olduğu eleştirisi, küresel barış için küresel bir koordinasyon eksikliği görüşü, üye devletlerin kendi çıkarlarını

düşünmeden karar alabileceği bir ortamın olmadığı yorumu aslında BM’nin üstlendiği role verilen önemin büyüklüğü ve beklentilerin yüksek olduğunu göstermektedir. Öncelikli hedefi olarak belirtilen “barışı sağlama”yı çoğu zaman başaramamış olduğu düşünülse de üçüncü dünya ülkelerini geliştirmeye yönelik sağlıktan eğitime kadar pek çok politika izleyen, yeni kurumlar açan BM, sosyal ve ekonomik hedeflere ulaşılması için katkı sağlamaktadır. Kadın, çocuk, mülteciler, engelliler gibi toplumun “ötekilerine” desteği ve muhtaç devlet ve toplumların kalkınma hedeflerine sağladığı imkanlar, BM’nin misyonunda revizyon olduğu imajını yaratmaktadır. BM Genel Sekreteri Ban Ki-moon BM Genel Kurulu’nda “2015 Sonrası Kalkınma Gündemi” (bir diğer deyişle “Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri”) hakkında 2014 Aralık ayında sunduğu rapor ile küresel bir eylem çağrısı yapmıştır. Proje BM’nin 2015 yılı için ana hedeflerinden biri haline gelmiştir. Kalkınma, iklim değişikliği ve ortak gelecek hedefleri bu proje dâhilinde sunulmuştur. Kuruluşunun 70. yılı için belirlenen temalarda da cinsiyet eşitliği, iklim değişikliği, sürdürülebilir kalkınma ve kalkınma için finansman gibi başlıklar öne çıkmaktadır. Bu başlıkların BM’nin 70.yıl vizyonunda da ana tema olarak belirlenmesinin de BM’nin misyonunun bundan sonraki yıllarda ne olacağı, ne olması gerektiğine dair politik ve akademik tartışmalara katkı sağlayacağı kuşkusuzdur. Hâlihazırda, Dünya politikasının çok hızlı bir değişimden geçtiği, mevcut bölgesel ve küresel düzenlerin sorgulandığı, sosyal, siyasi ve iktisadi boyutta “krizler” ile şekillenen bir tarihsel döneme tanıklık etmekteyiz. Soğuk Savaş sonrasında yükselen tek kutupluluk ve liberal düzen tartışmaları son on yılda yerini “yükselen güçlerin” mevcut dünya düzenine etkilerini anlama çabalarına ve yeni düzen tartışmalarına bıraktı. Hızla değişen ve hayli dinamik olan dünya politikasında, Birleşmiş Milletler, kuruluşunun üzerinden 70 yıla yakın zaman geçmesine rağmen, yapısal anlamda İkinci Dünya Savaşı sonrası dünya düzeninde “donmuş” bir örgüt görüntüsü sergilemektedir. Günümüzde BM reform çağrılarına direnmekte, temsiliyet ve etkinlik noktasında artan eleştirilerin odak noktası olmaktadır. Öte yandan, tüm eksiklerine rağmen, BM günümüz uluslararası siyasetinde devletlerin asgari birtakım hukuki ve ahlaki normlar etrafında birleştikleri, kesinlikle en iyi değil, ancak var olan tek evrensellik iddiasındaki platform olma özelliğini sürdürmektedir. Bu durum, örgütün 70. yılına girerken değişen dünya düzeninde rolünün teorik, analitik ve ampirik anlamda yeniden değerlendirilmesini ve analiz edilmesini çok önemli hale getirmektedir. Bu anlamda, “70. Yılında BM ve Küresel Yönetişim” ana temalı İstanbul Güvenlik Konferansı | 2015; TASAM ve Marmara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Uluslararası İlişkiler Bölümü işbirliği ile BM’nin 70. kuruluş yıldönümünde 03-05 Aralık 2015 tarihinde gerçekleştirilecektir. BM’nin rolünün küresel, bölgesel ve devletler

düzeyinde yeniden değerlendirileceği Konferans’a akademisyenler, politika yapıcılar, uzmanlar, düşünce kuruluşları mensuplarının geniş katılımı beklenmektedir.

İSTANBUL GÜVENLİK KONFERANSI “Değişen devlet doğası” temelinde ulusal, uluslararası güvenlik konularının ve küresel yönetişim mekanizma ve kurumlarının her yıl farklı bir gündemle tartışılacağı Konferans; İstanbul merkezli olarak oluşturulmuştur. Bu bağlamda, tarihî ve güncel referansları ile İstanbul’un; yeni şekillenen dünyayı anlamak için ilham kaynağı olması, bu çerçevede entelektüel birikimi ve Doğu - Batı tecrübesi ile de Türkiye’nin küresel akil rol üstlenmesine katkı sağlaması hedeflenmiştir. Yumuşak ve sert güç, yeni sektörel diplomasi ve güvenlik kanalları, güç ve adalet inşası, “mikro-milliyetçilik, entegrasyon ve öngörülemezlik” rekabet parametreleri ile şekillenen yeni devlet doğası ve değişen uluslararası sistem ve yükselen ve orta ölçekli güçlerin yeni uluslararası düzendeki yeri ve politikaları İstanbul Güvenlik Konferansı’nın bundan sonraki yıllarda da tartışma konuları olmaya devam edecektir.

ANA TEMA “70. Yılında BM ve Küresel Yönetişim”

ALT TEMALAR (PANELLER) Çok Taraflılık ve Bölgeselcilik Arasında BM: Teorik ve Ampirik Yaklaşımlar 1. Küresel Yönetişimde “Etkili Çok Yönlülük”: Teoriden Uygulamaya 2. BM'nin Avrupa Birliği (AB) ile İşbirliği: Dinamikler ve Zorluklar 3. BM, NATO ve İşbirliğinin Doğası 4. BM ve Afrika Birliği 5. Orta Doğu’da BM 6. BM ve Bölgesel Güçler

Batı Sonrası Uluslararası Düzen Tartışmaları ve Uluslararası Kuruluşlar 1. Batı Sonrası Uluslararası Düzen Tartışmaları ve Küresel Yönetişime Yönelik Uluslararası Yaklaşımları 2. Değiştiren Dünya Düzeninde Yükselen Güçler ve bunların Uluslararası Küresel Yönetişim Kuruluşlarına Eleştirileri ve Meydan Okumaları 3. Değişen Dünya Düzeninde BM ve Uluslararası Güvenlik: Roller, Kriz ve Zorluklar

BM, Kriz Yönetimi, İnsani Müdahale ve R2P'nin Geleceği: Tartışmalar ve Zorluklar 1. BM ve Kriz Yönetimi 2. Kriz Yönetimi ve Bölgesel İşbirliği: BM-AB İşbirliği

3. BM ve Kriz Yönetimi: Kıbrıs Meselesi 4. Devlet Egemenliği, İnsani Müdahale, R2P Tartışmaları ve BM 5. BM İnsani Krizler: Darfur, Libya ve Suriye Örnekleri

Değişen Dünya Düzeninde Uluslararası Adalet, Etik Değerler ve Kozmopolitanizm 1. Küresel Vatandaşlık, STK ve BM 2. Göç, İnsan Hakları, İnsan Güvenliği ve BM 3. Kadın ve Çocuk Hakları ve BM

BM ve Reform Tartışmaları 1. Normlar, Kuruluşlar ve BM Reformu: Zorluklar ve Beklentiler 2. Büyük Güçler ve BM Reformu 3. Ülkelerin BM’nin Reform Tartışmalarına Bakışları ve Sorumlulukları

BM, Gelişmekte Olan Ekonomiler ve G20 1. Değişen Küresel Ekonomik Düzen ve BM 2. Gelişmekte Olan Ekonomiler, G20 ve BM 3. Liberal Ekonomi, Küresel Ekonomik Yönetişim ve BM

BM ve Uluslararası Hukuk 1. Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) ve BM: Meşruluğa Karşılık Yasallık 2. Egemenlik, İnsan Hakları ve BM Sözleşmesi 3. BM Sözleşmesinin İncelenmesi: Uluslararası Hukuk Perspektifi

Değişen Uluslararası Düzen, Yükselen ve Orta Ölçekli Güçler ve Bunların Küresel Yönetişime Katkıları 1. Yükselen Güçler ve BM 2. Yükselen Güçler, Orta Ölçekli Güçler ve Küresel Yönetişim Kurumları 3. Yükselen Güçler ve Değişen Dünya Düzeni

BM, Kalkınma ve Diğer Küresel Yönetişim Meseleleri 1. BM, İnsani Kalkınma ve Küresel Eşitsizlik 2. En Az Gelişmiş Ülkeler ve BM 3. BM, Çevresel Yönetişim ve Salgın Hastalıklar 4. BM, Terörizm ve Silahsızlanma

BM ve Bölgesel Krizler: Eleştirel Değerlendirme 1. BM ve Ukrayna Krizi 2. BM, Suriye Krizi ve İran Nükleer Programı 3. BM ve Arap Baharı

70. Yıldönümünde Türkiye-BM İlişkilerinin Yeniden Değerlendirilmesi

KAPALI PANELLER BM ve Yerel İdareler (Kamu Yönetimi Bölümü, Marmara Üniversitesi) Küresel Yönetişimde Türkiye'nin BRICS Ülkeleri'yle Karşılaştırılmalı Analizi

ÖZEL ÇALIŞTAYLAR Devlet Doğasının Değişimi Çalıştayı “Beklenti Yönetimi ve Güvenlik” G-20 Türkiye 2015 Çalıştayı “Küresel Güvenlik ve Refah için Güç ve Adalet İnşası” İklim Modifikasyonu Teknolojisi Çalıştayı “Atmosferik Manipülasyon; İmkânlar ve Tehditler” Enerji Güvenliği Çalıştayı “Türkiye Nükleer Güç Programı 2030” Türk - Arap İlişkileri Çalıştayı “Çok Boyutlu Güvenlik İnşası” Uluslararası Kudüs Çalıştayı “Arap Barış Girişimi ve Kalıcı Barış için Perspektifler”

BİLİM KURULU (TASLAK) Michael Barnett, George Washington University, ABD Ramesh Thakur, The Australian National University, Australia Andrew Cooper, University of Waterloo, Canada Paul Kubicek, Oakland University, USA Jean Marcou, Institut d'Etudes Politiques de Grenoble, France Musa Kasımlı, Azerbaycan Bilimler Akademisi, Azerbaycan Ayla Göl, Aberystweth University, Wales, İngiltere Ziya Öniş, Koç Üniversitesi Fuat Keyman, Sabancı Üniversitesi Nuri Yurdusev, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Çağrı Erhan, Kemerburgaz Üniversitesi Meliha Benli Altunışık, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Tarık Oğuzlu, Uluslararası Antalya Üniversitesi Ramazan Gözen, Marmara Üniversitesi Ayşegül Sever, Marmara Üniversitesi Berdal Aral, İstanbul Şehir Üniversitesi Özden Zeynep Oktav, Yıldız Teknik Üniversitesi Alaeddin Yalçınkaya, Marmara Üniversitesi Esra Hatipoğlu, Marmara Üniversitesi André Bank, GIGA Institute, Hamburg

Tayyar Arı, Uludağ Üniversitesi Recep Bozlağan, Marmara Üniversitesi Nail Yılmaz, Marmara Üniversitesi Büyükelçi (E) Ümit Pamir, NATO Akil Kişiler Kurulu Üyesi ve Türkiye NATO E. Daimi Temsilci Büyükelçi (E) Ömür Orhun, AGİT Türkiye E. Daimi Temsilci Savaş Biçer, TASAM Başkan Danışmanı | İstanbul Esenyurt Üniversitesi Mert Bilgin, TASAM Başkan Danışmanı | Bahçeşehir Üniversitesi Nurşin Ateş Güney, Yıldız Teknik Üniversitesi

ANAHTAR KONUŞMACILAR (İLK TASLAK) Andrew Cooper, University of Waterloo, Kanada Ekselansları Prenses Basmah Al-Saud, Suudi Arabistan Krallığı Kamal Malhotra, UN Resident Coordinator of Turkey Michael Barnett, George Washington University, ABD Büyekelçi Rauf Engin Soysal, AB Bakanlığı Müsteşarı Richard Anderson Falk, Princeton Üniversity, ABD Mehmet Vecdi Gönül, Milli Savunma Eski Bakanı

YÜRÜTME KURULU EŞ BAŞKANLARI Mehmet Emin Arat Süleyman Şensoy KOORDİNATÖRLER Gonca Oğuz Gök Emel Parlar Dal Büyükelçi (E) Murat Bilhan Tolga Sakman YARDIMCI KOORDİNATÖRLER Alaaddin Yalçınkaya Yadigar Seviş

ORGANİZASYON KOMİTESİ Arzu Al Ferit Belder Ali Başar Can Türe Ufuk Çiçek Şükrü Aydın Ali Murat Kurşun Samiratou Dipama