Warszawska uczelnia medyczna w ikonografii i fotografii

mgr Jacek Persa, dr Anna Marek, prof. nadzw. dr hab. Marek Wichrowski Zakład Historii Medycyny i Filozofii

1. Utrwalenie wizualizacji nauczania medycyny w Warszawie – grafika i fotografia dokumentalna

2. Zatrzymanie w czasie, „zamrożenie” zdarzeń, osób,form architektonicznych

3. Przenoszenie się przy pomocy ikonograficznego wehikułu czasu do zdarzeń, które tylko pozornie nie istnieją

4. Użycie swoistej „semiotyki fotografii” (Roland Barthes)

5. Pokazanie stanów rzeczy, których innymi środkamipokazać się nie da …

Idea Albumu

Aparat fotograficzny jest nie tylko przedłużeniem oka, ale również umysłu. Może widzieć ostrzej, dalej, bliżej, wolniej i szybciej niż oko. Może ujrzeć niewidzialne światło. Dzięki niemu możemy zobaczyć przeszłość , teraźniejszość i przyszłość .

Wynn Bullock 

I Rysunek II Grafika

a. litografia b. drzeworyt c. miedzioryt

III Dokumentacja mechaniczna a. dagerotyp b. fotografia tradycyjna-analogowa c. fotografia cyfrowa

Formy wykorzystanej ikonografii

1. Formy architektoniczne: szpitale oraz budynki uczelni wraz z otoczeniem

2. Istotne dokumenty3. Wydarzenia i uroczystości4. Nauczyciele akademiccy, znani profesorowie

i pracownicy służby zdrowia5. Aparatura i instrumenty6. Wykłady i seminaria7. Zabiegi lecznicze

Wybór tematów i selekcja ikonografii

- Konrad Brandel- Wojciech Gerson- Ludwik Howart- Jan Stroszyński- Ksawery Pillati- Jan Mieczkowski- Zygmunt Vogel- Franciszek Tegazzo- Stanisław Ignacy Witkiewicz „Witkacy”

Znani twórcy, których dzieła ilustrują dzieje uczelni

Tableau przedstawiające założycieli Wydziału Akademicko-Lekarskiego z 1809 r. Stanisław Staszic (1755‒1826) ‒ prezes wydziału, rysunek Władysław Barwicki. Hiacynt Dziarkowski (1747‒1828) ‒ dziekan wydziału, rycina Stanisław Marszałkiewicz. August Wolf (1768‒1846). Józef Czekierski (1777‒1827), drzeworyt Julian Schübeler, wykonany wg medalionu Juliusza Faustyna Cenglera z 1871 r. Franciszek Brandt (1777‒1827), litografia Seweryn Oleszczyński, odciskał Wawrzyniec Orchowski. Józef Celiński (1779‒1832), litografia Ludwik Howart. Projekt graficzny Maja Sosnowska.

Zawiadomienie o otwarciu 15 listopada 1809 r. Wydziału Akademicko-Lekarskiego

Ryciny przedstawiające narzędzia chirurgiczne, z podręcznika chirurgii prof. Józefa Czekierskiego wydanego w Warszawie w 1817 r.

Gmach Akademii Medyko-Chirurgicznej ‒ Pałac Staszica

Szpital św. Ducha, ul. Elektoralna (pocztówka), początek XX w.

Biblioteka Szkoły Głównej w Pałacu Kazimierzowskim. Rycina Wojciech Gerson

Profesorowie: Henryk Hoyer (1834‒1907)Wiktor Szokalski (1811‒1891) Władysław Tyrchowski (1820‒1901)

Szpital Dzieciątka Jezus, budowa pawilonów na byłym folwarku świętokrzyskim

Poświęcenie fundamentów nowego Szpitala Dzieciątka Jezus. Fot. Aleksander Karoli

Kościół św. Floriana przy placu Weteranów 1863 r. na Pradze. Na pierwszym planie budynek Szpitala Przemienienia Pańskiego. Fot. Jerzy Chojnacki, koniec 1939 r.

Plan parteru Domu Administracji Szpitala Przemienienia Pańskiego

Tableau przedstawiające władze odrodzonego Uniwersytetu Warszawskiego, 1915 r.

Gmach Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego budowany w latach 1921–1929, obecnie mieszczą się tu Zakład Medycyny Sądowej oraz Biblioteka Główna Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

Pracownia Rentgenowska w Klinice Chorób Skórnych i Wenerycznych. Fot. Jan Stroszyński

Prof. dr hab. Adam Czyżewicz (1877‒1962) ‒ ginekolog

Prof. Antoni Leśniowski (1867‒1939) ‒ chirurg

Prof. Witold Orłowski (1874‒1966) ‒ internista

Prof. Ludwik Paszkiewicz (1878‒1967) ‒ anatomopatolog (od lewej) oraz prof. Witold Orłowski (1874‒1966)‒ internista

Sala recepturowa w budynku przy ul. Oczki

Grafika przedstawiająca budowę Domu Medyków przy ul. Oczki

Grafika przedstawiająca działalność sportową studentów medycyny

Zajęcia fantomowe z dentystyki zachowawczej

Opatrywanie rannego powstańca. Fot. PAP/CAF

Opatrywanie rannego w szpitalu powstańczym w Domu Braci Jabłkowskich przy ul. Brackiej 25, sierpień 1944. Fot. Marian Grabski

Zdjęcie grupowe z okazji promocji magistrów farmacji, w tle gmach Biblioteki Uniwersytetu Warszawskiego, pośrodku siedzi rektor UW prof. Franciszek Czubalski, 18 czerwca 1948 r.

Operacja transplantacji wątroby w Klinice Chirurgii Ogólnej, Transplantacyjnej i Wątroby I Wydziału Lekarskiego wykonywana przez kierownika Kliniki ‒ prof. Marka Krawczyka

Przeszłość medycznej Alma Mater istnieje dla współczesnych i zachowana będzie dla przyszłych pokoleń. Do nich kierujemy tą drogą prosty i pozbawiony patosu apel. Chcielibyśmy, abyście kontynuowali nasze prace dokumentarne i za pięćdziesiąt lat opracowali drugą część zbioru, zawierającą ikonografię Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego z lat 2009‒2059.

Ad futurum rei memoriam!