ชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอ

นางสาวทพวรรณ ถงอนทร นางสาวศศวมล แดนชมภนางสาวสทธชา เขยตย นางสาวอรวรรณ พรมผาย

ครทปรกษานางชตมา จนทรบปผา

นางอรณ ชยพชต

โรงเรยนศรสวสดวทยาคารจงหวดนาน

สำานกงานเขตพนทการศกษามธยมศกษา เขต 37

กคำานำา

กจกรรมเลมน ไดจดทำาขนเพอใหนกเรยนรจกการทำากจกรรมเพอสงคมสาธารณะประโยชน(IS 3 :Social Service Activity) เปนการนำาองคความรจากการศกษาคนควาและสรปองคความร และการสอสารและนำาเสนอไปใชบรการสงคม โดยจดกจกรรมการนำาองคความรไปใชบรการสงคม ในลกษณะของกจกรรม / โครงงาน / โครงการ ใหผเรยนไดเรยนรผานประสบการณ  โดยในระดบมธยมศกษาตอนปลายเปนการนำาความรไปประยกตสรางสรรคประโยชนตอโรงเรยนและชมชน และเผยแพรความรและประสบการณทไดจากการลงมอปฏบตเพอประโยชนตอโรงเรยนและชมชน ซงเปนกจกรรมพฒนาผเรยนตามหลกสตรโรงเรยนมาตรฐานสากล (World – Class Standard School) อกทงยงทำาใหนกเรยนรจกการทำางานเปนกลม มจตอาสาในการทำางานเปนหมคณะ เพอกอใหเกดประโยชนตอสวนรวมอกดวย

คณะผจดทำา

ขกตตกรรมประกาศ

กจกรรมเพอสงคมสาธารณะประโยชน (IS 3 :Social Service Activity)ในครงนสำาเรจลลวงไปไดดวยความเมตตาชวยเหลออยางยงจากคณครทปรกษาประจำาชนมธยมศกษาปท 5/1 ทอนมตเหนชอบในการปฏบตกจกรรมเพอสงคมสาธารณะประโยชนและใหคำาปรกษาแนะนำาในการนำาเสนอผลงานออกสชมชน ตลอดจนชาวบานบานเชยงราย ตำาบลดใต อำาเภอเมอง จงหวดนาน ทไดนำาชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดไปทดลองใช และขอขอบคณทกทานทใหคำาแนะนำาและขอคดเหนตางๆ ในการปฏบตกจกรรมมาโดยตลอด จนกระทงการปฏบตกจกรรมสำาเรจลลวงไปไดดวยด ความดในการปฏบตกจกรรมครงนคณะผจดทำามความซาบซงในความกรณาอนดยงจากทกคนทกลาวนามมา

ขอขอบพระคณ ณ โอกาสน

ค

ชอเรอง ชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมด

ผศกษาคนควา นางสาวทพวรรณถงอนทรนางสาวศศวมล แดนชมภนางสาวสทธชา เขยตยนางสาวอรวรรณ พรมผาย

ครทปรกษา นางชตมา จนทรบปผานางอรณ ชยพชต

โรงเรยน ศรสวสดวทยาคารจงหวดนาน

บทคดยอ

มดเปนแมลงชนดหนงมมากมายหลากหลายชนด อาท มดแดง มดคนไฟ มดดำา มดตะนอย เปนตน มขนาดเลกอาศยอยตามทตางๆ แมแตในบานของเรา และทสำาคญมกสรางความเดอดรอนใหแกผคน กลมของขาพเจาจงไดทดลองการทำาชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมด จากการรายงานการศกษาคนควาดวยตนเอง (IS 2) และพบวาชอลกสมนไพรเปลอกไขจากใบสาบเสอมประสทธภาพในการไลมดไดดทสด ดงนนกลมของขาพเจาจงจดทำากจกรรมเพอสงคมสาธารณะประโยชน ในเรอง ชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมด นำาเสนอออกสชมชน ทงนมวตถประสงคเพอนำาสมนไพรทมอยตามทองถนมาใชใหเกดประโยชน และเปนการประหยดคาใชจายในการซอชอลกกำาจดมดททำาจากสารเคมทงยงมอนตรายตอรางกายอกดวย

Title : Siam Weed eggshell chalk

Author : MissThipawanTungnguen, MissSasiwimonDanchompoo,

MissSuttichaKueytui, MissOrawanPrompaiAdvisor : Mrs.ChutimaJantarabupa, Mrs.AruneeChaipichitSchool : Srisawatwittayakarn Nan Province

Abstract

We find ants in general but sometimes they bother us. The researchers studied Siam Weed and mixed Siam Weed liquid for making Siam weed eggshell chalk to get rid of ants.

The objectives of the study were to study Siam weedfor making Siam weed eggshell chalk. To compare eliminating ants using Siam weed eggshell chalk and general ant removal chalk. To economize and use Siam weed beneficially.

The results were: use Siam weed eggshell chalk in the area that has a lot of ants. After 10 minutes, a number of ants deceased. After 25 minutes, there are 5-8 ants left in that area. Use general ant removal chalk in the area that has a lot of ants. After 10 minutes, a number of ants deceased. After 25 minutes, there are 3-5 ants left in that area. In conclusion, Siam weed eggshell chalk is nearly as efficient as general ant removal chalk.

The researchers taught how to make Siam weed eggshell chalk and allotted it to Chiangrai villagers and found that 33.33% of the villagers were satisfied with the project. 33.33% accepted that the place of doing activity was suitable. 60% of respondents thought that community participated. 53.33% thought that the activity create the relationship between student

researchers and community. 46.66% accepted that materials were enough and suitable and 60% agreed that this activity should be fostered.

งสารบญ

เรอง หนาคำานำา กกตตกรรมประกาศ ขบทคดยอ คสารบญ งความเปนมาและความสำาคญ 1

ปญหาทเกดขนระหวางทำาการศกษา 1วตถประสงค 1สมมตฐานของการศกษา 1

ขอบเขตของการศกษาเรยนร 1 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 2นยามศพทเฉพาะ 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ3

วธการดำาเนนงาน 5 ปฏทนการปฏบตงานกจกรรมการนำาองคความรไปใชบรการสงคม 7แผนผงการจดกจกรรม 8ผลการศกษา 10สรปผลอภปราย และขอเสนอแนะ 12 บรรณานกรม 15ภาคผนวก 16

รปภาพ 17บนทกการปฏบตกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

24รายงานผลการดำาเนนงาน25แบบประเมนความพงพอใจกจกรรมสรางสรรคประโยชน

26

ความเปนมาและความสำาคญ

มดเปนแมลงทมขนาดเลก อยรวมกนเปนสงคมมกสรางความรำาคาญและนำาความเดอดรอนใหแกผคน มกอาศยตามทตางๆ โดยเฉพาะบรเวณ

บาน สำาหรบวธการฆามดบางคนอาจะใชนำารอนเทหลมของมด แตบางคนกอาจจะใชวธทรวดเรวและสะดวกยงขน โดยใชสารเคมอยางเชนสเปรยหรอชอลกฆามดซงมอนตรายตอสงแวดลอมและรางกายของตวเราเอง

เราจงพฒนาชอลกเปลอกไขไลมด เปนชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดโดยนำาเอาสมนไพรทองถนอยางใบสาบเสอ โหระพา และตะไครหอม จากการพฒนาทดลองชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดพบวาชอลกเปลอกไขจากใบสาบเสอมประสทธภาพในการกำาจดมดไดมากทสด

ปญหาทเกดขนระหวางทำาการศกษาขาดผเชยวชาญในการแนะนำาและใหความรในเรองการทำาชอลก

สมนไพรเปลอกไขไลมด

วตถประสงค1.เพอศกษาประสทธภาพการไลมดระหวางชอลกททำาจากสารเคมและ

ชอลกเปลอกไขจากใบสาบเสอ2.เพอประหยดคาใชจายในการซอสารเคมมากำาจดมด และนำาสมนไพร

ทมอยในทองถนมาใชใหเกดประโยชน3. เพอใหคนในชมชนใชเวลาวางใหเกดประโยชน

สมมตฐานของการศกษาถาชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอสามารถกำาจดมดได

จรงดงนนชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอจะมประสทธภาพเทยบเคยงกบชอลกไลมดจากสารเคม

ขอบเขตการการศกษาเรยนร1. กลมเปาหมาย

ชาวบานบานเชยงราย ตำาบลดใต อำาเภอเมอง จงหวดนาน จำานวน 15 ทาน

2.ระยะเวลาดำาเนนการตลาคม 2556 – มกราคม 2557

3. สถานทดำาเนนการ130 หม 8 บานเชยงราย ตำาบลดใต อำาเภอเมอง จงหวดนาน

55000

การเปรยบเทยบการใชชอลกสมนไพรเปลอกไขจากใบสาบเสอและการใชชอลกไลมดจากสารเคมชอลกชนดใดมประสทธภาพในการไลมดไดดกวากน โดยศกษาจากการนำาชอลกทงสองชนดมาขดบรเวณทมมดอยรวมกนเปนกลม พรอมทงสงเกตและบนทกผลดงนตวแปรตน

- ชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอ- ชอลกไลมดจากสารเคม

ตวแปรตาม- ความสามารถในการไลมด

ตวแปรควบคม- อตราสวน- ระยะเวลา- ชนดของมด

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ1.ไดชอลกไลมดจากใบสาบเสอทมประสทธภาพเทยบเคยงกบชอลก

ไลมดจากสารเคม

2.ประหยดคาใชจายในการซอสารเคมมากกำาจดมด และสามารถนำาสมนไพรในทองถนอยางใบสาบเสอมาทำาเปนชอลกไลมดได

3.คนในชมชนสามารถใชเวลาวางใหเกดประโยชน

นยามศพทเฉพาะมดเปนสตวในวงศ Formicidae อนดบ Hymenoptera ม

จำานวนชนดมากกวา 12,000 ชนด โดยพบมากในเขตรอนของโลก เปลอกไข สวนนอกของฟองไขของสตวบางประเภท เชน ไก นก ง ม

ลกษณะแขงแตเปราะ หมสวนทเปนของเหลวซงจะเจรญเตบโตเปนตวตอไปใบสาบเสอ เปนไมลมลกแตกกงกานสาขามากมายจนดเปนทรงพม

ลำาตนและกงกานปกคลมดวยขนออนนม กานและใบเมอขยจะมกลนแรงคลายสาบเสอ มลำาตนสง 1 - 2 เมตร

ขมน เปนไมลมลกอายหลายป สง 30 - 95 ซม.เหงาใตดนรปไขมแขนงรปทรงกระบอกแตกออกดานขาง 2 ดานตรงกนขามเนอในเหงาสเหลองสม มกลนเฉพาะ ใบเดยวแทงออกมาเหงาเรยงเปนวงซอนทบกนรปใบหอก กวาง 12-15 ซม. ยาว 30-40 ซม.ดอกชอแทงออกจากเหงา แทรกขนมาระหวางกานใบ รปทรงกระบอกกลบดอกสเหลองออน ใบประดบสเขยวออนหรอสนวล บานครงละ 3-4 ดอก ผลรปกลมม 3 พ

ปนปลาสเตอร ทำามาจากแรยปซม ซงมชอทางเคมวา แคลเซยมซลเฟตไดไฮเดรต ในโครงผลกจะมนำา 2 หนวยตอแคลเซยมซลเฟต 1 หนวย

ดนสอพอง มองคประกอบทางเคมเปนแคลเซยมคารบอเนตหรอโคลนหรอหนโคลนทอดมไปดวยเนอปนทมองคประกอบทแปรผนของแรเคลยและอาราโกไนต

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

ในการศกษาและทดลองเรอง ชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอ ผศกษาไดรวบรวมแนวคดและหลกการตางๆ จากเอกสารทเกยวของดงตอไปน

ชำานาญ ทองเกยรตกล (2555) รายงานวา เปลอกไข (Shell) มสวนประกอบเกอบทงหมดเปนแคลเซยมคารบอเนต(CaCo3) รเปลอกไขดานในจะตดสนทอยกบเยอเปลอกไขโครงสรางชนในสด เรยกวา basal cap  ฝงตดอยในเยอเปลอกไขชนนอกสด โดยชนนอกสดของเปลอกไขจะม สารอนทรย (organic material) ซงเรยกวา cuticle เคลอบทผวของฟองไขทงหมด

ประโยชนของเปลอกไข- เปลอกไขอดมดวยธาตเหลก นำาเปลอกไขมาลางใหสะอาดอบยางให

รอนแลวตำาใหเปนผงละเอยดนำาไปหงปนกบขาวสารเปนอาหารทมคณคาบำารงดมากและสารอาหารทจะไดรบจากเปลอกไขกคอแคลเซยม

- ประโยชนใชสอยในดานเปนเครองมอทำาความสะอาดสามารถนำาไปใชขดลาง อางลางหนาอางอาบนำาและเครองใชเซรามคทงหลาย

- ใชแทนแปรงลางขวดหรอภาชนะทมปากแคบ-ใชเปนปยใหตนไมได- เปลอกไขทเผาแลวบดละเอยดจะมสารแคลเซยมไฮดรอกไซตมฤทธ

เปนเบสสามารถ ไลมดได- เปลอกไขสดมแคลเซยมและกำามะถนโดยใชเปลอกไขครอบปลาย

หลกไมปากไวใน แปลงเพาะปลกพชซงเปลอกไขเมอถกแสงแดดจะทำาใหกลนกำามะถนระเหยออกมาสามารถไลเพลยไฟไดด

กลาวไดวา เปลอกไขมสวนประกอบเกอบทงหมดเปนแคลเซยมคารบอเนต เมอนำาเปลอกไขไปเผาแลวบดละเอยดจะมสารแคลเซยมไฮดรอกไซดทมฤทธเปนเบส และสามารถไลมดไดนอกจากนเปลอกไขสดยงม

แคลเซยมและกำามะถน เมอถกแสงแดดจะทำาใหกลนกำามะถนระเหยออกมาสามารถไลเพลยไฟไดดอกดวย

วทย เทยงบรณธรรม (2548) กลาววา สาบเสอ มชอวทยาศาตรวา Eupatorium odoratum L. วงศCompositae จดเปนวชพชรายแรงอายหลายปลำาตนและกงกานปกคลมดวยขนออนนมกานและใบเมอขยจะมกลนแรงคลายสาบเสอ กานและใบ รสสขม ฉนเลกนอย ใชฆาแมลงหามเลอดแกแผลทแมลงบางชนดกดแลวเลอดไหลไมหยดใชใบสดตำาพอกปากแผลหรออาจใชใบสดตำากบปนกนหมากพอกแผลหามเลอดไดหรอใชใบสดขยปดปากแผลเลอดออกเลกนอยไดดผลทางเภสชวทยานำาตมสกดจากใบและตนมฤทธกระตนการบบตวของลำาไสเลกทแยกออกจากตวของหนตะเภาแตลดการบบตวของลำาไสเลกทแยกออกจากตวของกระตายนำาตมสกดและผลกสารทสกดไดจากตนนไมมผลอยางเดนชดตอมดลกทแยกออกจากตวของกระตายหากนำาไปฉดเขาชองทองของหนเลกพบมความเปนพษเพยงเลกนอยสารเคมทพบทงตนมนำามนระเหย นอกจากนเมอนำามาสกดดวยไอนำาจะไดสารทมคณสมบตกระตนการงอกของเมลดพชไดหลายชนด และใบมะมวงทเปนเชอราดำากสามารถกำาจดไดไลแมลงพวกปากดดพวกเพลยจกจนชอมะมวงเพลยไฟในพรกในกหลาบ สามารถนำามาใชเปนนำายาถพนทำาใหใชไลแมลงคลาน เชนแมลงสาบ มด กำาจดไรฝนตามพนบาน เชดตามตโตะ เกาอเฟอรนเจอรแลวปองกนเชอรามาเกาะได

สรปไดวา ใบสาบเสอมนำามนหอมระเหยซงมสารยบยงการเจรญเตบโตของเชอโรค และยงสามารถนำามาใชเปนนำายาถพนไลมด และแมลงคลานได

จราพร เพชรรตน (2547) พบวา สาบเสอมสารทออกฤทธในการควบคมแมลงศตรพชทพบในสาบเสอ ไดแก Pinene, Limonene และ Nepthaquinone ซงพบทงในสวนของดอกและใบ ใชไดผลกบหนอน

ชนดตางๆ เชน หนอนใยผก หนอนกระทผก เพลยออน ดวงเขยว และแมลงตางๆ เชน มด

กลาวไดวา ใบสาบเสอมสารทมคณสมบตในการควบคมแมลงศตรพชได

วธการดำาเนนการศกษา

1. กลมเปาหมาย ไดแก1.1.ชาวบานบานเชยงราย ตำาบลดใต อำาเภอเมอง จงหวดนาน

ทมอายระหวาง 40 - 65 ป จำานวน 15 คน2. ขอบเขตความคด

การศกษาและทดลองครงน เพอเปรยบเทยบประสทธภาพการไลมดของชอลกสมนไพรเปลอกไขจากใบสาบเสอและชอลกไลมดจากสารเคม โดยทดลองกบมดทอาศยอยตามบานเรอนของประชาชนทอาศยอยในบานเชยงราย ตำาบลดใต อำาเภอเมอง จงหวดนาน จำานวนทงสน 15 คน3. เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก

3.1. กลองถายรป3.2. นาฬกาจบเวลา3.3 คอมพวเตอร3.4 แบบสอบถาม

4. วธเกบรวบรวมขอมล4.1. คณะผศกษาไดคนควาเกยวกบชอลกเปลอกไขไลมดและ

สมนไพรทสามารถไลแมลงไดจากแหลงขอมลทมผทำาการศกษาไวกอนแลว

4.2. จดทำาชอลกเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอ4.3. เขาไปสำารวจพนท คอ บานเชยงราย ตำาบลดใต อำาเภอ

เมอง จงหวดนาน

4.4. วางแผนเสนทางการเดนทางจากโรงเรยนศรสวสดวทยาคารจงหวดนานไปยงบานเชยงราย ตำาบลดใต อำาเภอเมอง จงหวดนาน โดยใชทางหลวงหมายเลข 101 ไปทางทศใตเปนระยะทาง 3 กโลเมตร

4.5. แจกแผนพบและประชาสมพนธใหชาวบานบานเชยงรายจำานวน 15 คน

4.6. ทำาการทดลองการใชชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอและชอลกไลมดจากสารเคม

4.7. สงเกตผลการใชชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอและชอลกไลมดจากสารเคมและบนทกผลการทดลองทไดจากแบบสอบถามจากชาวบานจำานวน 15 คน

4.8. สมภาษณความพงพอใจของชาวบานทมตอการเขารวมปฏบตกจกรรมในครงนและการใชชอลกเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอ

5. อปกรณและวธการทดลอง5.1 วสด อปกรณทใชในการศกษาและทดลอง–

- ปนปลาสเตอร- ดนสอพอง- พรกปน- ขมน- ใบสาบเสอ- เปลอกไขบดละเอยด

- ครกหนหรอเครองป น- มด เขยง- ชาม - กระชอน- ชอนโตะ- หลอดชาไขมก- นำาสะอาด

5.2 วธการทดลอง- นำาเปลอกไขไปลางนำาใหสะอาดแลวนำาไปผงแดดใหแหง

จากนนกนำาเปลอกไขทแหงแลวมาบดใหละเอยด

- คนนำาใบสาบเสอ- นำาขมนมาบดแลวคนเอานำา- ตวงปนปลาสเตอร 10 ชอนโตะ เปลอกไขบดละเอยด 5

ชอนโตะ นำาใบสาบเสอ 8 ชอนโตะ พรกปน 3 ชอนโตะ นำาขมน 2 ชอนโตะ และดนสอพอง 4 กอนใสลงไปในชามทเตรยมไว

- คนสวนผสมทงหมดใหเขากน- นำาสวนผสมทเขากนแลวใสลงไปในหลอดชาไขมก จาก

นนนำาไปตากแดดใหปนปลาสเตอรแขงตวกจะไดชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบ

สาบเสอทสามารถใชไลมดได-6. การวเคราะหขอมล

6.1. สรปผลการทดลองการเปรยบเทยบการใชชอลกจากใบสาบเสอและชอลกจากสารเคม

6.2. ตรวจสอบผลการเขารวมกจกรรมของชาวบานจำานวน 15 คน จากแบบสอบถาม

6.3. สรปผลการจดกจกรรมชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมด6.4 วเคราะหเนอหารายละเอยดจากการสมภาษณชาวบาน สรป

ประเดนทคลายคลงกนออกมาในภาพรวม

ปฏทนการปฏบตงานกจกรรมชอกจกรรม ชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมด ภาคเรยนท 2 ปการศกษา

2556สปดา

หทวน/

เดอน/ป รายละเอยดการปฏบตกจกรรมผรบผดชอบ

1 18 ต.ค. 56 - ชแจงวตถประสงค คณะผจดทำา

225 ต.ค.

56

- เขยนโครงการ- กำาหนดขอบขายและวางแผนการดำาเนนกจกรรม

คณะผจดทำา

3 1 พ.ย. 56

- นำาเสนอแผนพฒนาตอครทปรกษา

คณะผจดทำา

4 8 พ.ย. 56

- ประชมปรบปรงแผนและเตรยมแบงงานในความรบผดชอบ

คณะผจดทำา

5 15 พ.ย. 56

- เตรยมวสด อปกรณทจะใชในการปฏบตกรรม

นางสาวอรวรรณ พรมผาย

6 23 พ.ย. 56

- ลงมอปฏบตกจกรรม คณะผจดทำา

7 29 พ.ย. 56

- สรปผลการดำาเนนงาน นางสาวศศวมล

แดนชมภ8 6 ธ.ค.

56- ประชมสรปผลการดำาเนนงาน นางสาวศศวมล

แดนชมภ9 13 ธ.ค.

56- ครทปรกษาตรวจแกไขผลงาน คณะผจดทำา

10 21 ธ.ค. 56

- จดรปเลมรายงานฉบบสมบรณ นางสาวสทธชา เขยตย

11 28 ธ.ค. 56

- จดทำาแผนพบความร นางสาวทพวรรณ ถงอนทร

12 4 ม.ค. 57

- เผยแพรผลงานออกสชมชน คณะผจดทำา

13 10 ม.ค. 57

- จดปายนเทศแสดงผลงาน คณะผจดทำา

14 27. ก.พ. 57

- นำาเสนอบทสรปตอโรงเรยนและประเมนผลโครงการ

คณะผจดทำา

แผนผงการจดกจกรรมชอกจกรรม ชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมด ภาคเรยนท 2 ปการศกษา

2556

สปดาหท

กจกรรม ผรบผดชอบ

1 กำาหนดบทบาทหนาท- จดเตรยม- สำารวจ- จดทำา

นางสาวสทธชา เขยตย

2 การสำารวจสถานทจรง- บานเชยงราย ต.ดใต อ.เมอง จ.นาน

นางสาวอรวรรณ พรมผาย

3 การประสานงานผเกยวของ-คณพอเวท คณแมบวผน พรม–ผาย-ชาวบานบานเชยงรายจำานวน 15 คน

นางสาวอรวรรณ พรมผาย

นางสาวทพวรรณ ถงอนทร

4 เตรยมวสดอปกรณ- ใบสาบเสอ- ขมน- เปลอกไข- ปนปลาสเตอร- หลอดชาไขมกหรอหลอดกาแฟ- เครองป นหรอครกหน- พรกปน- ดนสอพอง- ชาม

นางสาวศศวมล แดนชมภ

5 การเดนทาง

- รถจกรยานยนต- เดนเทา

คณะผจดทำา

6 – 17

การปฏบตกจกรรมอาสา- ใหความรแกชาวบานเรองชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมด- ชแจงวตถประสงคของการปฏบตกจกรรม

สปดาหท

กจกรรม ผรบผดชอบ

- ใหความรแกชาวบานเรองวสดอปกรณทจะใชในการทำาชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมด- อธบายขนตอนการทำาชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดแกชาวบาน- สมมตการทำาชอลกใหชาวบานชม- อธบายประโยชน ขอด ขอเสย ของชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมด- แสดงผลงานตวอยางแกชาวบาน

คณะผจดทำา

18 ประเมนผลและการนำาเสนอผลการปฏบตงาน- การบนทกประสบการณ- การนำาเสนอ

คณะผจดทำา

ผลการศกษา

จากการทผศกษาไดทำาการทดลองเปรยบเทยบประสทธภาพของการใชชอลกสมนไพรเปลอกไขจากใบสาบเสอและชอลกไลมดจากสารเคม ผลปรากฏวาชอลกทงสองชนดมประสทธภาพในการกำาจดมดเทยบเคยงกน จงสรปไดวา ชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอสามารถใชในการกำาจดมดแทนการใชชอลกกำาจดมดจากสารเคมได

ตารางบนทกผลการทดลอง

ชนดของชอลก ผลการทดลอง

ชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอ

หลงจากทใชชอลกขดหรอโรยบรเวณทมมดอยเปนจำานวนมากแลว เมอเวลาผานไป 10 นาท พบวามมดจำานวนลดลงเมอเทยบกบในตอนแรก ตอมาทงไวเปนระยะเวลา 25 นาท ปรากฏวาบรเวณนนแทบจะไมมมดอยเลย แตมอยนอยมากประมาณ 5 – 8 ตว

ชอลกไลมดจากสารเคม หลงจากทใชชอลกขดหรอโรยบรเวณทมมดอยเปนจำานวนมากแลว เมอเวลาผานไป 10 นาท พบวามมดจำานวนลดลงเมอเทยบกบในตอนแรก ตอมาทงไวเปนระยะเวลา 25 นาท ปรากฏวาบรเวณนนแทบจะไมมมดอยเลย แตมอยนอยมาก

ประมาณ 3 – 5 ตว

ตารางท 1 ตารางบนทกผลการทดลอง

สรปผลการทดลองจากตารางผลการทดลองขางตน พบวา ชอลกสมนไพรเปลอกไขไล

มดจากใบสาบเสอและชอลกไลมดจากสารเคมมประสทธภาพในการกำาจดมดเทยบเคยงกน โดยจะเหนไดจากในนาทท 25 ของการทดลอง บรเวณทมมดนนแทบจะไมมมดอยเลย แตบรเวณทมการใชชอลกจากสารเคมจะเหลอมดอยในปรมาณทนอยกวาบรเวณทใชชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอเลกนอย

แผนภมแสดงการเปรยบเทยบผลการทดลองจำานวนมดท

10 15 20 250

5

10

15

20

25

30

35

ชอลกจากใบสาบเสอชอลกจากสารเคม

ภาพท 1 ภาพแผนภมการเปรยบเทยบผลการทดลองใชชอลก

1.อภปรายผลการศกษาจากการศกษาและทำาการทดลองในครงน ผศกษามความเหนวาการ

ศกษาครงนมทงขอดและขอเสย ในสวนของขอดนน คอ สามารถนำาเอาการทดลองนไปเผยแพรใหกบประชาชนในชมชนได เปนการประหยดคาใชจายในครวเรอน เพราะมตนทนในการทำาตำา สามารถเกบไวใชเปนเวลานานได และยงปลอดภยตอรางกายแกผใชมากกวาชอลกจากสารเคม สวนขอเสยนนคอ ตองใชเวลาในการทดลองคอนขางนาน และระวางการทดลองตองทำาการทดลองหลายๆ ครง เพอทจะไดอตราสวนทเหมาะสมและทำาใหชอลกทไดมประสทธภาพเทยบเคยงกบชอลกจากสารเคม

2. ผลการพฒนาการศกษาการใชสมนไพรพนบานทมตามทองถนอยางใบสาบเสอมา

พฒนาเปนชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดในครงน ปรากฏวาจากการศกษาประสทธภาพของใบสาบเสอในการไลมดนนสามารถไลมดไดจรงและมประสทธภาพไดเทยบเคยงกบชอลกไลมดจากสารเคม

สรปผลอภปราย และขอเสนอแนะ

สรปผลดำาเนนงาน1. ผลการสำารวจจากการใชชอลกสมนไพรเปลอกไขจากใบสาบเสอ

พบวาเมอใชชอลกขดหรอโรยบรเวณทมมดอยเปนจำานวนมาก ทงไวเปน

เวลาทใชในการทดลอง(นาท)

ระยะเวลา 10 นาท ปรากฏวามดมจำานวนลดลงจนกระทงเวลาผานไป 25 นาท มมดอยในบรเวณนนนอยมาก เมอเปรยบเทยบกบชอลกไลมดจากสารเคมโดยทดลองในวธเดยวกนน

2. ผลการจดกจกรรม ไดดำาเนนการในวนท 10 เดอนมกราคม พ.ศ.2557 ตงแตเวลา 09.00 น. เปนตนไปกจกรรมดำาเนนการประกอบดวยการใหความรเรองชอลกสมนไพรเปลอกไขจากใบสาบเสอ และนำาชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอไปใหชาวบานไดชมและทดลองใช ทงนกลมของพวกเราไดรบความรวมมอจากชาวบานบานเชยงรายทง 15 คน เปนอยางดยง

3. ผลการศกษาความพงพอใจของชาวบาน จากการสมภาษณชาวบานหมบานเชยงราย ตำาบลดใต อำาเภอเมอง จงหวดนาน จำานวน 15 คน ผานทางแบบสอบถาม จำาแนกเพศชาย 6 คน เพศหญง 9 คน อายระหวาง 40 – 65 ป พบวาทกคนมความพงพอใจกบการจดกจกรรมชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดดงตอไปน

1.อภปรายผลการปฏบตกจกรรมจากการลงพนทปฏบตกจกรรมชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบ

สาบเสอ ณ บานเชยงราย ตำาบลดใต อำาเภอเมอง จงหวดนาน นน พบวา ชาวบานบานเชยงรายจำานวน 15 คนมความเหนวา 33.33 % พวกเขาไดมสวนรวมในการทำากจกรรม 37.33 % มความเหนวาสถานทในการทำากจกรรมเหมาะสม 60 % มความเหนวาไดรบความรวมมอจากชมชน 53.33 % มความเหนวาการทำากจกรรมครงนเปนการสานสมพนธระหวางตวนกเรยนกบชมชน 46.66 % มความเหนวาอปกรณททำากจกรรครงน ครบถวนและเหมาะสม และ 60 % มความเหนวาควรจะสงเสรมใหมกจกรรมนตอไป

2. ผลการประเมน

จากการลงพนทปฏบตกจกรรมใหความรเรอง ชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอของกลมเปาหมาย คอ ชาวบานบานเชยงราย ตำาบลดใต อำาเภอเมอง จงหวดนาน จำานวน 15 คน โดยใชแบบสอบถามทสมบรณจำานวน 15 คน จำาแนกเปนชาย 6 คน และหญง 9 คน ซงแบบสอบถามมทงหมด 6 ขอ แลวนำามาวเคราะหคาเฉลย มรายละเอยดดงน

สวนท 1 ขอมลทวไปของกลมเปาหมายสวนท 2 ขอมลเกยวกบการเขารวมปฏบตกจกรรม

สวนท 1 ขอมลทวไปของกลมเปาหมายขอมลทวไปของกลมเปาหมายประกอบดวยเพศและอายของผเขารวม

ปฏบตกจกรรมอายเฉลย 40 – 65 ปเพศ จำานวน (คน) รอยละของ

เพศชาย 6 40หญง 9 60รวม 15 100

ตารางท 2 ตางแสดงขอมลทวไปของกลมเปาหมาย

จากตารางขางตนผศกษาไดสงแบบสอบถามไปจำานวน 15 ชด ไดกลบมา 15 ชด กลมเปาหมายทตอบคำาถามสวนใหญเปนผหญง คดเปน

รอยละ 60 รองลองมาคอผชายคดเปนรอยละ 40 โดยมอายเฉลย 40 – 65 ปสวนท 2 ขอมลเกยวกบการเขารวมปฏบตกจกรรม

จะสามารถสรปความพงพอใจของกลมเปาหมายตอกจกรรมดงตอไปน

ลำาดบ รายการประเมน ระดบความพงพอใจ5 4 3 2 1

1 การไดมสวนรวมในทำากจกรรม 25 20 15 0 02 สถานทในการทำากจกรรมเหมาะสม 20 28 12 0 03 ความรวมมอของชมชน 45 20 0 2 04 การทำากจกรรมครงนเปนการสาน

สมพนธระหวางตวนกเรยนกบชมชน40 16 3 4 0

5 อปกรณททำากจกรรมน ครบถวนและเหมาะสม

15 32 9 2 0

6 ควรสงเสรมใหมกจกรรมนตอไป 45 12 6 2 0

จากตารางแบบสอบถามทใชในการสมภาษณชาวบานสามารถคดเปนรอยละเรยงตามชองคะแนนในแตละขอทงหมดและอธบายไดดงน

1. การไดมสวนรวมในการทำากจกรรม คดเปน 33.33 %, 33.33 % และ 33.33 % ดงนนความพงพอใจของชาวบานในการไดมสวนรวมในการทำากจกรรมครงน อยในระดบ ดมาก, ด และปานกลาง อยางละเทาๆ กน

2. สถานทในการทำากจกรรมเหมาะสม คดเปน 26.66 %, 46.66 % และ 20 % ดงนนความพงพอใจของชาวบานตอความเหมาะสมของสถานทในการทำากจกรรมครงน อยในระดบ ด

3. ความรวมมอของชมชน คดเปน 60 %, 33.33 % และ 6.66 % ดงนนความพงพอใจของชาวบานตอการใหความรวมมอในการทำากจกรรมครงน อยในระดบ ดมาก

4. การทำากจกรรมครงนเปนการสานสมพนธระหวางตวนกเรยนกบชมชนคดเปน 53.33 %, 26.66 %, 6.66 % และ 1.33 % ดงนนความพงพอใจของชาวบานตอการสานสมพนธระหวางตวนกเรยนกบชมชน อยในระดบดมาก

5. อปกรณททำากจกรรมน ครบถวนและเหมาะสม คดเปน 20 %, 53.33 %, 20 % และ 6.66 % ดงนนความพงพอใจของชาวบานตอความครบถวนและเหมาะสมของอปกรณททำากจกรรมน อยในระดบ ด

6. ควรสงเสรมใหมกจกรรมนตอไป คดเปน 60 %, 20 %, 13.33 % และ 6.66 % ดงนนความพงพอใจของชาวบานตอการสงเสรมใหมกจกรรมนตอไป อยในระดบ ดมาก

ขอเสนอแนะทไดรบในภาพรวม คอ อยากใหตอยอดการทำากจกรรมแบบตอเนองไปเรอยๆ เพอทจะไดมการนำาเสนอผลตภณฑออกสชมชน และจะเปนผลดตอเดกรวมไปถงชมชน

ขอเสนอแนะ1.ขอเสนอแนะในการนำาผลการศกษาไปใช

- ควรพฒนาชอลกใหสามารถใชไลแมลงชนดอนไดดวย- ชวยสรางอาชพและรายไดใหแกประชาชน

2.ขอเสนอในการทำาโครงงานครงตอไป- พฒนาประสทธภาพของชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอใหเพมขน- ควรพฒนารปแบบของชอลกใหเปนทนาสนใจ

บรรณานกรมกตตพนธ ตนตระรงโรจน. (2543). การพฒนาตำารบยาทากนยงจากสมนไพร. รวมบทคดยองานวจยการแพทย

แผนไทยและทศทางการวจยในอนาคต สถาบนการแพทยแผนไทยกตตพนธ ตนตระรงโรจน และวรรณภา สวรรณเกด. (2537). การศกษาประสทธภาพของนำามนหอมระเหยจาก สมนไพรในการปองกนยงกด. วารสารโรคตดตอ ขมน (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://www.medplant.mahidol.ac.th/pubhealth/ สบคนเมอ 16/11/2013คณะทำางานโครงการหนรกผกสเขยว. (2541). มหศจรรยผกสเขยว. สถาบนโภชนาการ มหาวทยาลยมหดลและ

มลนธโตโยตาประเทศไทย. กรงเทพ : พมพครงท 2

ชอลกเปลอกไขไลมด (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://www.thaiagrinews.com/ สบคนเมอ 8/11/2013ดนสอพอง (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://th.wikipedia.org/wiki/ดนสอพอง สบคนเมอ 16/11/2013เตม สมตนนทน. (2544). ชอพรรณไมแหงประเทศไทย. สวนพฤกษาศาสตรปาไม สำานกวชาการปาไม กรม

ปาไมเนาวรตน ศขะพนธ, ไพโรจน เปรมปรด, ยพา รองศรแยม, สชาต อปถมภ, และสมคด แกวมณ. (2536) ประสทธภาพการแสดงฤทธของสารสกดสมนไพรในการขบไลยง. การประชมวชาการวทยาศาสตร และเทคโนโลยแหงประเทศไทย ครงท 19, หาดใหญ, 27 – 29 ตลาคม : 480 – 1ใบสาบเสอไลมดไดอยางไร (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://sarakased.blogspot.com/ สบคนเมอ 9/11/2013ใบสาบเสอไลมดไดอยางไร (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://www.gotoknow.org/posts/ สบคนเมอ 9/11/2013เปลอกไข (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://thaiehow.blogspot.com/ สบคนเมอ 17/11/2013เปลอกไขไลมดไดอยางไร (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://info.matichon.co.th/techno สบคนเมอ 8/11/2013เปลอกไขไลมดไดอยางไร (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://www.kasetporpeang.com/ สบคนเมอ 8/11/2013มด (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://web.ku.ac.th/schoolnet/snet4/may11/ant.htm สบคนเมอ 17/11/2013วทย เทยงบรณธรรม. (2548). พจนานกรมสมนไพรไทย. พมพครงท 6. กรงเทพ : รวมสาสน

ปนปลาสเตอร (ออนไลน). เขาถงไดจาก http://www.material.chula.ac.th/ สบคนเมอ 17/11/2013

ภาคผนวก

ภาพการเตรยมนำาขมนและนำาสาบเสอ ภาพการบดเปลอกไขใหละเอยด

ภาพการผสมสวนผสมทงหมด ภาพการคนสวนผสมใหเขากน

ภาพการอดชอลกเขาไปในหลอดกาแฟ ภาพชอลกทเสรจสมบรณ

ภาพการใหความรเกยวกบชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอแกชาวบาน

ภาพชาวบานกำาลงชมผลงานและศกษาขอมลจากแผนพบความร

ภาพชาวบานใหความรวมมอในการทำากจกรรมเปนอยางด

ภาพอธบายขนตอนการทำาชอลกแกชาวบาน

ภาพการเดนแจกแผนพบความรแกชาวบานและใหชอลกไปทดลองใช

ภาพชาวบานใหการรวมมอในการตอบแบบสอบถาม

นำาเสนอบทสรปตอโรงเรยนและประเมนผลโครงการ

บนทกการปฏบตกจกรรมเพอสงคมและสาธารณประโยชน

วน/เดอน/ป

ชวงเวลาปฏบต

จำานวน

ชวโมง

รายละเอยดการปฏบตกจกรรม

ลงชอวทยากร

ลงชอครทปรกษา

18 ต.ค. 56

13.00 – 15.00 น.

2 1. ขนวางแผน1.) ชแจงวตถประสงค2.) เขยนโครงการ3.) กำาหนดขอบขายและวางแผนการดำาเนนกจกรรม

ครชตมา

ครอรณ

23 พ.ย. 56ถง 10 ม.ค.57

13.00 – 14.00 น.

14 2. ขนฝกปฏบตมขนตอนดงน1.) นำาเสนอแผนพฒนาตอครทปรกษา2.) ประชมปรบปรงแผนและเตรยมแบงงานในความรบผดชอบ3.) เตรยมวสดอปกรณทจะใช4.) ลงมอทำากจกรรม5.) สรปผลการดำาเนนงาน

ครอรณ

ครอรณ

6.) ประชมสรปผลการดำาเนนงาน7.) ครทปรกษาตรวจแกไขผลงาน8.) จดรปเลมรายงานฉบบสมบรณ9.) จดทำาแผนพบความร10.) เผยแพรผลงานออกสชมชน11.) จดปายนเทศเสนอผลงาน

27 ก.พ. 57

13.00 – 15.00 น.

2 3.นำาเสนอบทสรปตอโรงเรยนและประเมนผลโครงการ

ครนตยา สถตพร

รายงานผลการดำาเนนงาน

ชอกจกรรม ชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอโรงเรยนศรสวสดวทยาคารจงหวดนาน

จากการจดกจกรรมชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอ ณ บานเชยงราย ตำาบลดใต อำาเภอเมอง จงหวดนาน เมอวนท 10 มกราคม พ.ศ.2557 พบวาชาวบานบานเชยงรายใหการตอนรบและใหความรวมมอในการทำากจกรรมเปนอยางดยง และในภาพรวมของการทำากจกรรมครงนชาวบานมความพงพอใจอยในระดบด ซงคำานวณจากแบบสอบถามสามารถแสดงแผนภมรปวงกลมไดดงน

ดมาก30%

ด43%

ปานกลาง20%

นอย7%

ความพงพอใจของชาวบานตอกจกรรมชอลกสมนไพรเปลอกไขไลมดจากใบสาบเสอ

แบบประเมนความพงพอใจในการปฏบตกจกรรม

เพศ ชาย หญงอาย............................... ป

ระดบความพงพอใจ 5 หมายถง ดมาก 2 หมายถงนอย

4 หมายถง ด 1 หมายถง นอยทสด

3 หมายถง ปานกลาง

โปรดใสเครองหมาย ลงในชองททานมความพงพอใจ

ลำาดบ รายการประเมน ระดบความพงพอใจ5 4 3 2 1

1 การไดมสวนรวมในทำากจกรรม 2 สถานทในการทำากจกรรมเหมาะสม3 ความรวมมอของชมชน4 การทำากจกรรมครงนเปนการสาน

สมพนธระหวางตวนกเรยนกบชมชน5 อปกรณททำากจกรรมน ครบถวน

และเหมาะสม6 ควรสงเสรมใหมกจกรรมนตอไป

ขอเสนอแนะ………………………………………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

คณะผจดทำาขอขอบพระคณทกทานเปนอยางยงทใหความกรณาในการปฏบตกจกรรมและตอบแบบสอบถาม

ขอมลระดบความสำาคญและความเหนแบงเปน 5 ระดบระดบ 5 หมายถง ดมากระดบ 4 หมายถง ดระดบ 3 หมายถง ปานกลางระดบ 2 หมายถง นอยระดบ 1 หมายถง นอยทสด

เกณฑการแปลความหมายขอมลระดบความสำาคญและความเหนระดบ 5 หมายถง มความพงพอใจดมากระดบ 4 หมายถง มความพงพอใจดระดบ 3 หมายถง มความพงพอใจปานกลางระดบ 2 หมายถง มความพงพอใจนอยระดบ 1 หมายถง มความพงพอใจนอยทสด