mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · web...

40

Upload: others

Post on 21-May-2020

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

2011 (bijgewerkte versie)(1e versie 2007, i.s.m. de centrale bibliotheek Katholieke Hogeschool Mechelen)

Page 2: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

INHOUDSOPGAVE

INHOUDSOPGAVE................................................................................2INLEIDING............................................................................................3STAPPEN TE ZETTEN TIJDENS HET REFEREREN...................................3VERWIJZINGEN IN EEN TEKST: CITEREN EN PARAFRASEREN...............4NOTEN: VOETNOTEN EN EINDNOTEN..................................................6EEN LITERATUURLIJST / BIBLIOGRAFIE MAKEN.....................................7ALGEMENE REGELS..............................................................................7RANGSCHIKKING VAN DE REFERENTIES BINNEN DE LITERATUURLIJST8FORMATS EN VOORBEELDEN VAN REFERENTIES.................................9DEEL 1: KLASSIEKE BRONNEN.............................................................9

1. GEDRUKTE BRONNEN...................................................................................91.1 OP ZICHZELF STAANDE GEDRUKTE PUBLICATIES...........................................................9

1.1.1 Boekmaterialen........................................................................................91.1.2 Specifieke soorten boekmaterialen........................................................11

1.2 ARTIKELS EN BIJDRAGEN IN EEN GEDRUKTE PUBLICATIE...............................................151.3 KRANTEN- EN TIJDSCHRIFTARTIKELS........................................................................18

2. AUDIOVISUELE EN ELEKTRONISCHE BRONNEN...........................................203. SPELMATERIAAL EN DIDACTISCH MATERIAAL.............................................22

3.1 SPELMATERIAAL..................................................................................................223.2 DIDACTISCH MATERIAAL........................................................................................22

DEEL 2: ONLINEBRONNEN, DIGITALE BRONNEN................................231. EEN INTERNETDOCUMENT..........................................................................242. EEN HOOFDSTUK OF SECTIE VAN EEN INTERNETDOCUMENT.....................253. EEN DIGITAAL KRANTEN- EN TIJDSCHRIFTARTIKEL.....................................26

3.1 ARTIKELS GEVONDEN ZONDER DATABANKINTERFACE..................................................263.2 ARTIKELS GEVONDEN MET DATABANKINTERFACE........................................................27

LITERATUURLIJST...............................................................................29

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 2

Page 3: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

INLEIDINGTijdens je opleiding zal je lesvoorbereidingen, schriftelijke taken en een eindwerk maken. Omdat je geen plagiaat wil plegen en om de lezer ook in staat te stellen de inhoud van je document te verifiëren/controleren is bronvermelding belangrijk.

Bibliografisch refereren betekent verwijzen naar de bron waaruit je je informatie hebt geput. Zo’n verwijzing gebeurt zowel rechtstreeks in de tekst als in de vorm van een literatuurlijst op het einde van een publicatie. Je kan je informatie halen uit een boek, maar ook uit een tijdschrift, een internetdocument,…

Een bibliografische referentie wordt volgens bepaalde regels opgesteld. Er bestaan verschillende systemen om te refereren. In overleg met de centrale mediatheek van de Katholieke Hogeschool Mechelen hebben wij gekozen voor de APA-referentiestijl (American Psychological Association). We hebben wel de regels aan de Nederlandstalige situatie aangepast.

STAPPEN TE ZETTEN TIJDENS HET REFERERENNoteer tijdens het maken van je opdracht de volledige bibliografische gegevens, incl. paginanummer(s), van de bron waaruit de informatie gehaald is. Voor boeken neem je die over van het titelblad of het colofon op de keerzijde van de titelpagina of op het einde van het boek. Je kan deze gegevens ook terugvinden in een catalogus. De referentiegegevens voor een tijdschriftartikel zijn meestal te vinden op de kaft (vooraan en achteraan), op de eerste binnenbladzijden en op de pagina waarop het artikel staat. Je kan deze gegevens ook terugvinden in een databank.

In het geval van een boek is dit:Auteur(s)PublicatiejaarTitelVolumenummer Druk / editiePlaats van uitgaveUitgever

In het geval van een tijdschriftartikel is dit:Auteur(s) van een artikelPublicatiejaarTitel van het artikelTitel van het tijdschriftVolumenummerNummer van de jaargangBegin- en eindpagina van het artikel

In het geval van audiovisuele of elektronische informatie is dit:AuteurPublicatiejaarTitel van het artikel/onderdeelTitel van het grotere geheelType van het medium (cd-rom, video, enz.)Aantal pagina’s of lengte (bijv. 6-14, 7pp., 25 par. enz.)Url, leverancier en naam van de elektronische databankDatum van raadpleging

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 3

Page 4: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

VERWIJZINGEN IN EEN TEKST: CITEREN EN PARAFRASEREN Definities:

Citeren betekent een stuk tekst letterlijk overnemen. Bij het weergeven van de mening van een ander op een eigen manier spreken we van parafraseren.In beide gevallen vermeld je de complete referentie in de literatuurlijst achteraan in je werk.

Citeren of letterlijk aanhalen kan alleen op voorwaarde dat de aangehaalde tekst niet te lang is. Indien het citaat minder dan 40 woorden telt, plaats je de tekst tussen dubbele aanhalingstekens - De auteur kan zijn: de auteur van een boek, kranten- of tijdschriftartikel, een componist, een uitvoerder, een producent enz., afhankelijk van het soort informatie/informatiedrager.- De datum van uitgave kan zijn: het publicatiejaar, copyright datum, exacte datum enz. afhankelijk van het soort informatie/informatiedrager. - Bij één pagina laat je deze voorafgaan door p., bij meerdere pagina’s door pp. Bij elektronische informatie zonder paginering geef je een andere unieke plaatsaanduiding op (bijvoorbeeld: paragraaf of hoofdstuk). Is dit niet mogelijk dan vermeld je alleen het jaar.

Voorbeelden:

Citeren van tekst van 40 of meer woorden: gebruik een inspringende paragraaf met een blancoregel voor- en achteraan en geen aanhalingstekens (blokcitaat). Ook hier bestaat de bronvermelding uit de familienaam van de auteur(s), de datum van uitgave en de exacte pagina(‘s) (zie hierboven).

Bij parafraseren gebruik je de familienaam van de auteur(s) gevolgd door de datum van uitgave. Het wordt ook aangeraden om de paginanummers of paragraafnummers toe te voegen.- De auteur kan zijn: de auteur van een boek, kranten- of tijdschriftartikel, een componist, een uitvoerder, een producent enz., afhankelijk van het soort informatie/informatiedrager.- De datum van uitgave kan zijn: het publicatiejaar, copyright datum, exacte datum enz., afhankelijk van het soort informatie/informatiedrager.

We kunnen op 2 manieren parafraseren.

Voorbeeld:

Leonard (2006, p. 51) stelt dat de agressor achteraf vaak spijt betoont over zijn wandaden.OF

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011)

Verhulst (2006, p. 285) beschrijft deze evolutie als volgt: “Niemand kan de verdere spectaculaire ontwikkeling van de cybernetica, de automatisering en de fauna van de artificiële intelligentie in een nabije toekomst voorspellen”.

Livingstone en Stanley (2002, par. 6) noemen het Guggenheim Museum in New York “one of the less successful architectural realizations of Frank Lloyd Wright”.

4

Page 5: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

De agressor toont achteraf vaak spijt over zijn wandaden (Leonard, 2006, p. 51).

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 5

Page 6: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

Enkele bijzondere gevallen:

Werken zonder auteur: gebruik de eerste woorden zoals het werk in de literatuurlijst zal voorkomen. Meestal is dit de titel. Zet de titel tussen dubbele aanhalingstekens als het om een titel van een artikel gaat, van een hoofdstuk of een website; gebruik cursieve druk voor de titel van een tijdschrift, een boek, een brochure of een rapport.

Voorbeelden:

Een artikel uit het tijdschrift Delta, 4 (2007), 38-41:De ombouw naar de bachelor- en masterstructuur in het hoger onderwijs vormt de kern van de gehele onderwijsvernieuwing (“Bachelor worden op grond van EVC”, 2007)

Een voorbeeld van een boek:Het boek Hoger onderwijs in Vlaanderen (2004) maakt toekomstige studenten wegwijs in het vernieuwde onderwijslandschap…

Werken met meerdere auteurs: als de namen onderdeel van een zin zijn, worden ze met elkaar verbonden door het woord en. Tussen haakjes worden ze verbonden via een ampersand (&).

Voorbeeld:

Volgens Verschueren en Steenstra (2005) dient men bij de keuze van nieuwe sponsors ook na te gaan w aarom oude sponsors afgehaakt hebben.OFBij de keuze van nieuwe sponsors dient men ook na te gaan waarom oude sponsors afgehaakt hebben (Verschueren & Steenstra, 2005).

Bij 2 auteurs: vermeld telkens beide, en het jaar van publicatie.Bij 3, 4 en 5 auteurs: vermeld alle auteurs bij de eerste citatie; vermeld nadien telkens de eerste naam gevolgd door een komma et al. komma en het jaar van publicatie. Bij 6 auteurs en meer: vermeld alleen de familienaam van de eerste gevolgd door komma et al. komma en het jaar van publicatie.

Een website citeren: zet het adres van de website tussen ronde haakjes.

Voorbeeld:

Op de website van Cos (http://www.computersopschool.nl) kan je artikels uit het tijdschrift downloaden.

Citeren van een indirecte bron. Een bron wordt indirect (of secundair) genoemd als ze zelf ‘oorspronkelijke’ of ‘originele bronnen’ aanhaalt of citeert en je een dergelijk citaat in je eigen tekst wil opnemen. Er zijn dan twee bronnen waar je aan moet refereren om duidelijk te maken dat je het opgenomen citaat niet rechtstreeks citeert maar uit ‘tweede hand’ overneemt. Dit maak je duidelijk door in je eigen tekst de originele bron te vermelden en door daarnaast – tussen ronde haakjes - ook een verwijzing te maken naar de indirecte of secundaire bron

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 6

Page 7: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

waar je de ‘oorspronkelijke’ bron in gevonden hebt. In de literatuurlijst neem je alleen de indirecte bron op omdat dit de bron is die je geraadpleegd hebt. In onderstaand voorbeeld is dit het werk van Peeters.

Voorbeeld:

De studie van Masters en Johnson (zoals geciteerd in Peeters, 2006) ...

Persoonlijke communicatie en e-mail: persoonlijke communicatie, waaronder brieven, memo’s, (telefoon)gesprekken, interviews en elektronische mail, wordt NIET in de literatuurlijst opgenomen omdat ze geen recupereerbare data bevat. De literatuurlijst is immers bestemd om de gegeven informatie te lokaliseren. De lezer kan nagaan of de gegevens kloppen via de literatuurlijst (de informatie wordt hierdoor opspoorbaar); vermits de correctheid of het controleerbare met e-mail niet nagegaan kan worden (ook niet in een telefoongesprek of een gewoon gesprek ), kan er wel in een tekst naar verwezen worden (naam en datum of jaartal), maar wordt dit niet in een literatuurlijst als bron opgenomen.In de tekst geef je de naam en de initialen van de voornaam van de gesprekspartner, de exacte datum van de communicatie en zijn/haar functie.

Voorbeeld:

K. Desmet, woordvoerder bij IBM, antwoordde dat de vertraging te wijten was aan de omschakeling naar een nieuw besturingssysteem (persoonlijke communicatie, 20 januari 2004).OFDe vertraging was te wijten aan de omschakeling naar een nieuw besturingssysteem (K. Desmet, woordvoerder bij IBM, persoonlijke communicatie, 20 januari 2004).

NOTEN: VOETNOTEN EN EINDNOTENDe APA-regelgeving laat voet- of eindnoten toe voor inhoudelijke specificaties en aanvullingen die gemakkelijk de aandacht afleiden van de hoofdlijn van de tekst. Er komen dus geen bibliografische referenties in voor, hoogstens een verwijzing naar verdere literatuur over dat onderwerp, waarvan de volledige referentie in de literatuurlijst achteraan opgenomen wordt.

Noten worden onderscheiden naar de plaats waar ze staan: voetnoten worden onderaan de betreffende pagina gezet; eindnoten worden aan het eind van een hoofdstuk of aan het eind van de totale

tekst geplaatst.

De keuze tussen voetnoot en eindnoot is een persoonlijke keuze, maar gebruik nooit zowel voet- als eindnoten in één werk.

Vorm van de verwijzing: er wordt een cijfer in superscript geplaatst onmiddellijk na het woord of de zin die refereert aan een voet- of eindnoot. Bij voetnoten is er keuze tussen nummering per pagina of doorlopende nummering doorheen de hele tekst. Bij eindnoten wordt doorlopend genummerd per hoofdstuk of doorheen de hele tekst, naar keuze. Eens je keuze gemaakt, blijf je erbij.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 7

Page 8: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

EEN LITERATUURLIJST / BIBLIOGRAFIE MAKEN

ALGEMENE REGELS Auteur: je schrijft de familienaam van een auteur, gevolgd door een komma

en dan de voornamen herleid tot initialen. Na elke initiaal komt een punt en een spatie bijv. De Prins, A. of Van der Sar, J. Tussen verschillende auteurs plaats je altijd een komma, behalve tussen de voorlaatste en laatste auteur. Daar plaats je altijd een komma en een ampersand (&). Bij meer dan 6 auteurs schrijf je na de 6de naam “komma (,) et al.” (= en anderen).De functie van een auteur wordt onmiddellijk in verkorte vorm na zijn naam tussen haakjes vermeld. Bijv. ed. (editor), samenst. (samensteller), red. (redacteur), eindred. (eindredacteur).Auteursvermeldingen met verschillende functies worden aan elkaar gekoppeld door het woordje “en”.

Titel: een eventuele ondertitel komt na de hoofdtitel en wordt ervan gescheiden door een dubbelpunt, onmiddellijk na de hoofdtitel. Andere leestekens die in de titel voorkomen, worden vanzelfsprekend mee opgenomen.

Hoofdletters: in het Nederlands krijgt alleen het eerste woord van de titel een hoofdletter, behalve wanneer eigennamen (die normaal gezien met hoofdletter geschreven zijn) in de titel voorkomen. In het Duits wordt elk zelfstandig naamwoord met hoofdletter geschreven. In een Engelse titel schrijf je elk betekenisvol woord met een hoofdletter.

Cursivering: bepaalde gegevens in de bibliografische referentie worden gecursiveerd. Gebruik geen onderstreping, vet of kapitalen.

Bij ontbrekende informatie: Gebruik z.d. (= zonder datum) als de gedrukte bron geen datum bevat. Gebruik z.u. (= zonder uitgever) als de uitgever of producent niet gekend is. Als de plaats van uitgave niet bekend is, laat je deze informatie gewoon weg.

Paginering: waar concrete paginavermelding nodig is, gebruik je ‘p.’ of ‘pp.’, naargelang je verwijst naar één of meer pagina’s.

Vermeld alleen de eerste plaats van uitgave en de eerste uitgever, ook al worden er meer dan één genoemd.

Gebruik de juiste leestekens bij het refereren.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 8

Page 9: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

RANGSCHIKKING VAN DE REFERENTIES BINNEN DE LITERATUURLIJSTDe referenties worden alfabetisch op familienaam van de auteur gerangschikt.bijvoorbeeld:

Janssen, A. Janssen, J. K., & Peeters, H. B. Janssens, J. K., Peeters, H. B., & Van Den Bossche, T. Janssens, J. K., & Rommens, P.

Bij een anonieme bron: de titel neemt de plaats in van de auteur en de rangschikking gebeurt op het eerste woord uit de titel. Lidwoorden als eerste woord tellen NIET mee. Let op: telwoorden en voornaamwoorden tellen wel mee in de rangschikking. Bijvoorbeeld:

Een brug te ver Eén dag Eerste Wereldoorlog Het grote boek met vis en zeevruchten Het regent pijpestelen

Rangschik referenties die met een cijfer beginnen alsof ze voluit geschreven zijn in de taal van de titel.Bijvoorbeeld:

One more time…. 4 (= quatre) petits cochons… Vier evangelisten…

De literatuurlijst komt op het einde van het werkstuk en begint op een nieuw blad.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 9

Page 10: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

FORMATS EN VOORBEELDEN VAN REFERENTIESWe maken een onderscheid tussen klassieke (niet online-) bronnen, zowel in gedrukte vorm als op diverse audiovisuele en elektronische dragers, en elektronische onlinebronnen.

DEEL 1: KLASSIEKE BRONNEN1. GEDRUKTE BRONNEN1.1 OP ZICHZELF STAANDE GEDRUKTE PUBLICATIES

1.1.1 Boekmaterialen

De bibliografische gegevens worden gerangschikt als volgt:Auteur(Publicatiejaar)Titel van het boek: ondertitel van het boek(Druk) (alleen als het niet de eerste druk is)Plaats van uitgave (enkel de eerste plaats)Uitgever

Let op: gebruik de juiste leestekens!

Boek met één auteursvermelding

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel. Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur1], [Initiaal auteur1]. ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel]. [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Van Craem, W. (2006). Alles over veilig internet en computergebruik. Leuven: Davidsfonds.

Peerlings, W. (2006). Hoe breng ik mijn kind (en mezelf) structuur bij: een gids voor ouders, leerkrachten en hulpverleners. Tielt: Lannoo.

Boek met meerdere auteursvermeldingen

Format: Auteur1, A., Auteur2, B., & Auteur3, C. (publicatiejaar). Titel: ondertitel. Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur1], [Initiaal auteur1]., [Familienaam auteur2], [Initiaal auteur2]., & [Familienaam auteur3], [Initiaal auteur3]. ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel]. [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Doevendans, K., & Stolzenburg, R. (2000). Stad en samenleving. Groningen: Martinus Nijhoff.

Brons, C., Van der Bruggen, B., Delfos, M., Frankenhuis, M., Guyt, B., Knol, D., et al. (2003). Dwarsliggers in de klas. Antwerpen: Garant.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 10

Page 11: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

Janssen, K. en Verplancke, K. (ill.) (2002). Ik geloof dat ik geloof. Averbode: Altiora.

Boek van een organisatie/instelling (corporatieve auteur)Een corporatieve auteur is een groep van personen of een organisatie die verantwoordelijk is voor de inhoud van een publicatie.De naam van de organisatie of de instelling komt in het auteursveld en wordt voluit geschreven.Is de naam een acroniem (d.w.z. een letterwoord, bijv. VRT, KMI), dan gebruik je het acroniem in het auteursveld. Als je er niet zeker van bent dat een acroniem wel de officiële naam van de groep is, schrijf je de naam van de auteursgroep voluit.

Format: Corporatieve auteur. (publicatiejaar). Titel: ondertitel. Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Naam van de organisatie]. ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel]. [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap. (1999). Kinderrechten en onderwijs: een driedubbele opdracht: recht op onderwijs, rechten in onderwijs, rechten door onderwijs. Brussel: Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap.

VVKSO. (2001). Leerplan secundair onderwijs: chemie / fysica: tweede graad TSO: 1ste leerjaar – 2de leerjaar grafische technieken. Brussel: Licap.

Boek zonder auteur (anoniem werk)De titel neemt de plaats in van de auteur.

Format: Titel: ondertitel. (publicatiejaar). Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Titel]: [ondertitel]. ([publicatiejaar]). [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Op bos- en heideklas naar de Kempen en de Maasvallei: handleiding voor leerkrachten. (1997). Brussel: Openluchtklassen katholiek onderwijs.

Wolters' algemene wereldatlas. (2004). Groningen: Wolters Plantyn.

Gegevens in verband met de druk/editieDe eerste druk/editie wordt niet vermeld in de referentie. Gebruik de taal van de publicatie, bijv. dr., herdr., éd., Ausg.

Format: Auteur1, A., & Auteur2, B. (publicatiejaar). Titel: ondertitel (xde ed.). Plaats van

uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur1], [Initiaal auteur1]., & [Familienaam auteur2], [Initiaal auteur2]. ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel] ([cijfer druk/editie]de dr.). [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Bossaerts, B., Denys, J., & Tegenbos, G. (reds.). (2004). Accent op talent: Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 11

Page 12: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

eengeïntegreerde visie op leren en werken: eindrapport van de commissie 'Een

nieuwperspectief voor technische en technologische beroepen en opleidingen'

aan deKoning Boudewijnstichting (2de dr.). Antwerpen: Garant.

Wolters' algemene wereldatlas. (4de dr.) (2004). Groningen: Wolters Plantyn.

1.1.2 Specifieke soorten boekmaterialen

Schoolboek

Format: Auteur1, A., & Auteur2, B. (publicatiejaar). Titel: ondertitel (xde ed.). Plaats van

uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur1], [Initiaal auteur1]., & [Familienaam auteur2], [Initiaal auteur2]. ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel] ([cijfer druk/editie]de dr.). [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Gevers, P., Carmeliet, C., Elias, L., Eysermans, C., & Verniers, H. (2006). Delta nova 1a: werkboek. Deurne: Wolters Plantyn.

Hutchinson, T., & Ward, A. (2000). Lifelines : Pre-intermediate: Teacher’s Book (4th impr.). Oxford: Oxford University Press.

Eerdekens, J., Favoreel, M., Ferong, P., Moons, A., Melotte C., Niesten R., et al. (1998). Turnen in het secundair onderwijs: handleiding (2de dr.). Hasselt: Dinac.

Verzamelwerk Een verzamelwerk is een publicatie waarin, al dan niet onder een gemeenschappelijke titel, verschillende werken of gedeelten van werken van één of meer auteurs zijn samengebracht.De auteursvermelding bestaat bijna altijd uit de naam van de redacteur(s) en/of samensteller(s).

Format: Redacteur1, A., & Redacteur2, B. (reds.). (publicatiejaar). Titel: ondertitel. Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam redacteur/samensteller1], [Initiaal redacteur/samensteller1]., & [Familienaam redacteur/samensteller2], [Initiaal redacteur/samensteller2]. ([afkorting functie].). ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel]. [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Binon, J., Desmet, P., Elen, J., Mertens, P., & Sercu, L. (reds.). (2002). Tableaux vivants: opstellen over taal-en-onderwijs, aangeboden aan Mark Debrock. Leuven: Universitaire Pers.

Amery, H. en Ollivier, R. (bew.) en Temporin, E. (ill.) en Noel, F. (adv.) en

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 12

Page 13: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

Fearn, L. (design). (2004). Averbodes jeugdbijbel. Averbode: Averbode educatief.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 13

Page 14: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

Meerdelig werkEen meerdelige publicatie bestaat uit meer dan één aflevering of deel die samen een afgerond geheel vormen, zoals encyclopedieën en sommige woordenboeken. Meestal is er geen unieke auteur. In dit geval komt de naam van de editor/samensteller op de plaats van de auteur in de referentie.Het volstaat meestal de belangrijkste samensteller te vermelden, met toevoeging van “et al.”. Vermeld begin- en eindjaar van de publicatie als de uitgave over verschillende jaren gespreid is. Vermeld ook het aantal delen en benoem ze zoals in het werk (dln., nrs., vols.).

Format: Editor, E. (ed.), et al. (publicatiejaar of publicatiejaren). Titel: ondertitel (xde dr., vols. 1-10). Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam redacteur/samensteller], [Initiaal redacteur/samensteller]. ([afkorting functie].), et al. ([publicatiejaar of publicatiejaren gescheiden door koppelteken]). [Titel]: [ondertitel] ([cijfer druk/editie]de dr., [dln./nrs./vols. zoals in het werk vermeld wordt] [aantal delen gescheiden door koppelteken]). [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Grote Winkler Prins encyclopedie in 26 delen (9de geh. herz. dr., dln. 1- 26). (1990-1993). Amsterdam: Elsevier.

Boek in een reeksEen reeks of seriële publicatie bestaat uit een aantal afzonderlijke werken die een gemeenschappelijke reekstitel én een eigen hoofdtitel hebben.

Format : Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel (Reekstitel gevolgd door nummer).

Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal]. ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel] ([Reekstitel] [nr van de reeks]). [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Kelchtermans, G. (2001). Reflectief ervaringsleren voor leerkrachten: een werkboek voor opleiders, nascholers en stagebegeleiders (Cahiers voor didactiek 10). Deurne: Wolters Plantyn.

Bokhorst, K. (2002). Praktijkboek interne begeleiding (SOZ). Baarn: HB.

Claudel, P. (2006). Les âmes grises (Le livre de poche 30515). Paris: Stock.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 14

Page 15: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

(Losbladig) aanvulwerkEen al dan niet losbladig aanvulwerk is een publicatie samengesteld uit losse op (on)regelmatige tijdstippen verschijnende bladen, katernen of boekjes die worden ingevoegd in een ringband. Meestal zijn er meerdere auteurs. Het volstaat de belangrijkste te vermelden met toevoeging van “et al.”.Het geheel is te refereren als een boek of meerdelig werk, met toevoeging [losbladig werk] tussen vierkante haken na de titel.Als publicatiedatum geldt de datum van de eerste aflevering.

Format: Redacteur, R. (red.). (publicatiejaar 1ste aflevering). Titel: ondertitel [losbladig werk]. Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam redacteur], [Initiaal redacteur]. ([afkorting functie].). ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel] [losbladig werk]. [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Bakker, G. A. (eindred.), et al. (2002). Handboek kinderen & adolescenten: problemen en risicosituaties [losbladig werk]. Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

De Craemer, J. (red.), et al. (2002). ICT en onderwijsvernieuwing [losbladig werk]. Mechelen: Wolters Plantyn.

Grijze literatuur: eindwerk, brochure, jaarverslag…Grijze literatuur omvat alle publicaties die niet via de klassieke kanalen van de uitgeverij of boekhandel worden verspreid: eindwerken, brochures, jaarverslagen, overheidspublicaties, onderzoeksrapporten, enz.Een vuistregel is: refereer zoals een op zichzelf staande gedrukte publicatie. Betreft het een bijdrage in een gedrukte publicatie, refereer dan zoals bij artikels en bijdragen opgenomen in een gedrukte publicatie.In verband met de uitgever: geef, indien mogelijk, de exacte naam van de publicerende instantie (ministerie, departement, onderwijsinstelling, onderzoeksinstelling, belangenvereniging….). Laat de overkoepelende naam van de uitgever eraan voorafgaan als de exacte naam onbekend of nietszeggend is, of verwarring kan zaaien. Voorbeeld: “Administratie Planning en Statistiek” kan beter voorafgegaan worden door “Ministerie van de Vlaamse Gemeenschap”.

EindwerkNa de titel komt de vermelding [eindwerk]. Gebruik hierbij de benaming zoals ze op de kaft van de publicatie voorkomt. Er zijn verschillende mogelijkheden zoals [eindwerk], [eindverhandeling], [actieonderzoek], [afstudeerproject] enz.Schrijf de naam van de onderwijsinstelling voluit, na de plaats van uitgave.

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel [type eindwerk]. Plaats van uitgave: Onderwijsinstelling.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel] [[type eindwerk]]. [Plaats van uitgave]: [Onderwijsinstelling].

Voorbeeld: Houben, A., & Schrijvers, A. (2006). Jongeren en muziek: een hedendaags muziekstuk voor jeugdorkest [eindwerk]. Diepenbeek: Katholieke Hogeschool Limburg – Departement Lerarenopleiding (BASO).

Borgers, S. (2010). Actie-onderzoek: bonjour choupie: taalbewust en taalgevoelig spelen met de Franse taal [actieonderzoek]. Hasselt:

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 15

Page 16: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

Katholieke Hogeschool Limburg - Departement Lerarenopleiding (BALO).

BrochureNa de titel komt de vermelding [brochure].We spreken van een brochure als een publicatie minder dan 36 pagina’s bevat. Een uitzondering hierop vormen bepaalde delen van schoolboekenreeksen en kinderboeken. Deze worden als boeken gerefereerd.

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel [brochure]. Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel] [brochure]. [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Oxfam Wereldwinkels: wat waarom wie hoe [brochure]. (2002). Oxfam Wereldwinkels.

Vertel me over insuline! [brochure]. (z.d.). Aalst: Becton-Dickinson.

Jaarverslag

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel. Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel]. [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Katholieke Hogeschool Limburg. (2003). Jaarverslag 2002 vzw KHLim: deel 3: sociale voorzieningen voor studenten. Diepenbeek: Katholieke Hogeschool Limburg.

Van Esbroeck, K. (eindred.). (2001). Jaarverslag Vlaams Parlement 2000-2001. Brussel: Vlaams Parlement.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 16

Page 17: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

1.2 ARTIKELS EN BIJDRAGEN IN EEN GEDRUKTE PUBLICATIE

De bibliografische gegevens worden gerangschikt als volgt:Auteur(s) van de bijdragePublicatiejaarTitel van de bijdrageIn, gevolgd door de samensteller(s) van het boekTitel van het boek Bijkomende informatie zoals vol., nr, editie,… vóór de pagineringBegin- en eindpagina van de bijdrage, voorafgegaan door ‘p.’ of ‘pp.’Plaats van uitgaveUitgever

Let op: gebruik de juiste leestekens!

Belangrijkste verschillen met het refereren van boeken:

Bij het opmaken van de referentie van een deel uit een publicatie moet je zowel de titel van de bijdrage als de titel van het globale werk zelf vermelden. Let daarbij op de cursivering: de titel van de bijdrage is nooit gecursiveerd, de globale titel van het werk altijd.

Na ‘In’ staat de initiaal voor de familienaam. Bijv.: In L. Koning, Begrijpend lezen 'speciaal'.

De paginering : je vermeldt de begin- en eindpagina van de bijdrage, niet gecursiveerd en tussen haakjes ná de titel van het globale werk. Je gebruikt p. of pp. naargelang je verwijst naar één of meer pagina’s.Je gebruikt z.p. als een bron niet gepagineerd is.Je gebruikt m.p. als een bron meervoudig gepagineerd is, bijv. zowel Romeinse als Arabische cijfers.

Bijdrage in een schoolboek

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel van de bijdrage. In R. Redacteur (red.), Titel van het boek (pp. x-y). Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur bijdrage], [Initiaal auteur bijdrage]. ([publicatiejaar]). [Titel van de bijdrage]: [ondertitel van de bijdrage]. In [Initiaal auteur globale werk]. [Familienaam auteur globale werk] ([afkorting functie].), [Titel globale werk]: [ondertitel globale werk] ([paginering]). [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: De syntaxis van de naamvallen. (2000). In A. Mens, J. Weyers, J. Ackerman, L. De Neuborg, L. De Paep, B. Hemelsoet, et al. Phoenix 4: handleiding (pp. 29-39). Kapellen: Pelckmans.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 17

Page 18: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

Bijdrage in een verzamelwerk

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel van de bijdrage. In R. Redacteur (red.), Titel van het boek (pp. x-y). Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur bijdrage], [Initiaal auteur bijdrage]. ([publicatiejaar]). [Titel van de bijdrage]: [ondertitel van de bijdrage]. In [Initiaal auteur globale werk]. [Familienaam auteur globale werk] ([afkorting functie].), [Titel globale werk]: [ondertitel globale werk] ([paginering]). [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Aarnoutse, C. (2000). Samen taal begrijpen. In J. Van der Linden, & E. Roelofs (reds.), Leren in dialoog: een discussie over samenwerkend leren in onderwijs en opleiding (pp. 89-112). Groningen: Wolters-Noordhoff.

Storms, C. (2002). Enseigner l’histoire du roman des XIIe et XIIIe siècles. In J. Binon, P. Desmet, J. Elen, P. Mertens, & L. Sercu (reds.) (2002). Tableaux vivants: opstellen over taal-en-onderwijs, aangeboden aan Mark Debrock (Symbolae Facultatis Litterarum Lovaniensis A 28) (pp. 223-234). Leuven: Universitaire Pers.

Bijdrage in een meerdelig werk (bijv. een encyclopedie)Voeg het volumenummer toe vóór de pagina-aanduiding.

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel van bijdrage. In R. Redacteur (red.), Titel van meerdelig werk (vol. nr., pp. x-y). Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur bijdrage], [Initiaal auteur bijdrage]. ([publicatiejaar]). [Titel van de bijdrage]: [ondertitel van de bijdrage]. In [Initiaal auteur meerdelig werk]. [Familienaam auteur meerdelig werk] ([afkorting functie].), [Titel meerdelig werk]: [ondertitel meerdelig werk] (vol. [nr.], [paginering]). [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Klemmer, K., & Wermuth, H. (1973). De reptielen. In B. Grzimek (red.), Het leven der dieren: encyclopedie van het dierenrijk (vol. 6, pp. 17-37). Antwerpen: Het Spectrum.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 18

Page 19: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

Bijdrage in een losbladig aanvulwerkDe publicatiedatum is hier het jaar van de aflevering.Een bijkomende aanduiding (nummer van de aflevering, deel, enz.) tussen haakjes na de titel van het aanvulwerk is mogelijk.

Format: Auteur, A. (publicatiejaar van de aflevering). Titel: ondertitel van de bijdrage. In R. Redacteur (red.), Titel van het losbladig werk (aflevering of volumenummer of andere aanduiding, pp. x-y). Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur bijdrage], [Initiaal auteur bijdrage]. ([publicatiejaar van de aflevering]). [Titel van de bijdrage]: [ondertitel van de bijdrage]. In [Initiaal auteur losbladig werk]. [Familienaam auteur losbladig werk] ([afkorting functie].), [Titel losbladig werk]: [ondertitel losbladig werk] ([aflevering of volumenr.], [paginering]). [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Kohnstamm, R. (1998). Blozen. In G. A. Bakker (eindred.), Handboek kinderen & adolescenten: problemen en risicosituaties (december, pp. A 010-1 - A 010-9). Houten: Bohn Stafleu Van Loghum.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 19

Page 20: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

1.3 KRANTEN- EN TIJDSCHRIFTARTIKELS

De bibliografische gegevens worden als volgt gerangschikt:Auteur(s) van het kranten- of tijdschriftartikel(Publicatiejaar) Titel van het artikelTitel van krant of tijdschriftNummer van de jaargang van het tijdschrift Nummer van het tijdschriftBegin- en eindpagina van het artikel

Let op: gebruik de juiste leestekens!

KrantenartikelVermeld de exacte datum van verschijnen, met de maand voluit geschreven én in de taal van de publicatie.De pagina-aanduiding wordt voorafgegaan door p. of pp. naargelang je verwijst naar één of meer pagina’s. Als een artikel over niet opeenvolgende pagina’s gepubliceerd is, vermeld je alle pagina-aanduidingen, van elkaar gescheiden door een komma (bijv. B1, B3, B5-7).

Format: Auteur, A. (exacte publicatiedatum). Titel: ondertitel van artikel. Titel van krant, p. of pp.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([dag maand jaar van publicatie]). [Titel artikel]: [ondertitel artikel]. [Titel krant], [pagina-aanduiding voorafgegaan door p. of pp.].

Voorbeeld: Fransen, G. (1 juni 2004). Onderwijsbazin blaast warm en koud rond homo’s. De Standaard, p. 4.

Artikel in een populair tijdschriftHiermee bedoelen we een tijdschrift met gevarieerde inhoud, vaak gericht op de actualiteit en op het grote publiek. Bijvoorbeeld Knack, Psychologie, Ouders van nu …Vermeld de exacte datum van verschijnen met de maand voluit geschreven én in de taal van de publicatie.De pagina-aanduiding komt op het einde, zonder p. of pp.

Format: Auteur 1, A., & Auteur 2, B. (exacte publicatiedatum). Titel: ondertitel van artikel. Titel van magazine, jaargangnummer(nummer van het tijdschrift), x-y.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([dag maand jaar van publicatie]). [Titel artikel]: [ondertitel artikel]. [Titel magazine], [jaargangnr]([nr tijdschrift]), [pagina-aanduiding zonder p. of pp.].

Voorbeeld: Peverelli, H. (oktober 2004). Een dag niet liegen. Psychologie, 23, 32-35.

Verhofstadt, D. (13 oktober 2004). Moslims moeten uit de maagdenkooi. Knack, 34(42), 108-115.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 20

Page 21: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

Artikel in een wetenschappelijk tijdschrift Hier vermeld je het jaar van verschijnen.

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel van artikel. Titel van tijdschrift, jaargangnummer(nummer van het tijdschrift), x-y.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([publicatiejaar]). [Titel artikel]: [ondertitel artikel]. [Titel tijdschrift], [jaargangnr]([nr tijdschrift]), [pagina-aanduiding zonder p. of pp.].

Voorbeeld: Ballet, K., & Kelchtermans, G. (2004). De intensificatie van het lerarenberoep: een literatuurstudie. Pedagogische Studiën, 81(3), 195-213.

Speciaal of extranummer horend bij een krant of tijdschriftNa de titel wordt tussen vierkante haken de aanduiding [omschrijving] gezet.

Format: Auteur, A. (exacte publicatiedatum/publicatiejaar). Titel: ondertitel van extranummer [omschrijving]. Titel van bijhorend(e) krant/tijdschrift, jaargangnummer(nummer van tijdschrift of vervolgnummer).

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([exacte publicatiedatum/publicatiejaar]). [Titel extranummer]: [ondertitel extranummer] [[omschrijving]]. [Titel bijhorend(e) krant of tijdschrift], [jaargangnr]([nr tijdschrift of vervolgnummer]).

Voorbeeld: Tassier, M. (coörd.) en Delbeke, S. (eindred.). (19 oktober 2001). De Europa-bijlagen van De Standaard: België [Europabijlage]. De Standaard.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 21

Page 22: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

2. AUDIOVISUELE EN ELEKTRONISCHE BRONNEN

Auteurs van cd’s zijn bijv. liedschrijvers, componisten, uitvoerders,... Bij video en film spreken we meestal van producenten en regisseurs. Hun namen worden in het auteursveld opgenomen met vermelding van hun functie (bijv. uitv., comp., prod., reg.) tussen ronde haakjes. Als er andere duidelijke “schrijvers/makers” aanwezig zijn, worden deze mee opgenomen in de auteurspositie, indien mogelijk met vermelding van hun functie. Een reeks wordt dadelijk na de titel tussen ronde haakjes vermeld. Daarna komt tussen vierkante haken het type van informatiedrager, bijv. [cd], [cassette], [film], [video], [cd-rom], [dvd], … of het type van productiesoort [tv-uitzending], [radio-uitzending], [podiumproductie], …

Cd, cassette

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel van album: ondertitel [type van medium]. Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([publicatiejaar]). [Titel album]: [ondertitel album] [[type medium]]. [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Wastijn, L., Decock, W., Delbeke, V., Desmet, K., Van Auwenis, M., Van Herbruggen, K., et al. (2004). Nieuw Netwerk Nederlands 3T : audiocd 1 [cd]. Wommelgem: Van In.

K3 (uitvs.) en Wiels, M., Gillis, P., & Van de Putte, A. (muz. en tekst) (2004). De wereld rond [cd]. Studio 100.

Film, video, dvd

Format: Producent1, A. (prod.) en Regisseur1, A. (reg.). (publicatiejaar). Titel: ondertitel [type van medium]. Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam producent], [Initiaal producent]. en [Familienaam regisseur], [Initiaal regisseur] ([afkorting functie].) ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel] [[type medium]]. [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Verhaag, B. (real.). (1996). Blue eyed [video]. Leuven: Bevrijdingsfilms.

Gore, A. (2007). An Inconvenient Truth: a Global Warning [dvd]. Paramount Pictures.

Cd-rom

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel [cd-rom]. Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel] [cd-rom]. [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 22

Page 23: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

Voorbeeld: Hof, M. (2003). Kleuren speuren: ontdek op een avontuurlijke manier alles over kleur! [cd-rom]. Utrecht: Centraal Museum.

Radio- of tv-uitzendingBij een eenmalige uitzending vermeld je de exacte uitzenddatum.Bij een reeks moet alleen het jaar vermeld worden.Type van het medium is hier bijvoorbeeld [radio-uitzending] of [tv-reeks].

Format: Producent1, P., & Producent2, V.(prodn.) (exacte uitzenddatum of jaar). Titel van het programma of de reeks [type]. Tv-zender.

Sjabloon: [Familienaam producent1], [Initiaal producent1]., & [Familienaam producent2] [Initiaal producent2]. ([afkorting functie].) ([exacte uitzenddatum of jaar]). [Titel] [[type medium]]. [Tv-zender].

Voorbeeld: Vandenborre, H., & Whirlpool, J. (prodn.). (2004). Histories [tv-reeks]. Canvas.

Wie is dat rare kindje in de klas? (Kwesties) [tv-uitzending]. (31 maart 2003). Canvas.

PodiumkunstenBij een live voorstelling vermeld je de exacte vertoningdatum.Type van het medium is hier [podiumproductie].Bij de uitgavegegevens komt de plaats waar de productie opgevoerd werd en de exacte locatie.

Format: Regisseur, R. (reg.) en Uitvoerder, U. (uitv.). (exacte opvoeringsdatum). Titel van de productie [podiumproductie]. Plaats van opvoering: Locatie.

Sjabloon: [Familienaam regisseur], [Initiaal regisseur]. ([afkorting functie].) en [Familienaam uitvoerder], [Initiaal uitvoerder]. ([afkorting functie].). ([exacte opvoeringsdatum]). [Titel van de productie] [podiumproductie]. [Plaats van opvoering]: [Locatie].

Voorbeeld: De Keersmaeker, A. T. (reg.) en Rosas (uitv.). (17 september 2004). Bitches brew/Tacoma narrows [podiumproductie]. Brussel: Muntschouwburg.

Artikels en bijdragen op audiovisuele en elektronische bronnenHet type van de informatiedrager wordt toegevoegd tussen vierkante haken.De titel van de volledige bron wordt voorafgegaan door “Op”.

Format: Auteur, A., & Auteur, B. (publicatiejaar). Titel: ondertitel van bijdrage. Op Titel van het werk [type van het medium]. Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur 1], [Initiaal auteur1]., & [Familienaam auteur2], [Initiaalauteur2]. ([publicatiejaar]). [Titel bijdrage]: [ondertitel bijdrage]. Op [Titel volledige bron]: [ondertitel volledige bron] [[type van het medium]]. [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Mendelssohn Baroldy, F. (comp.). (2005). Ouverture Op. 26. Op A Midsummer

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 23

Page 24: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

Night’s Dream [cd]. Emi Records.

Rationeel watergebruik. (2003). Op Antwerpse waterwerken: drink water!: een cd-rom over de geschiedenis, productie en distributie van drinkwater [cd-rom]. Antwerpen: Antwerpse waterwerken.

3. SPELMATERIAAL EN DIDACTISCH MATERIAAL3.1 SPELMATERIAALNa de titel komt de vermelding [spel].

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel [spel]. Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel] [spel]. [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Ofman, D. (z.d.). Kernkwadrantenspel: een unieke en inspirerende manier om jezelf en anderen te leren kennen [spel]. z.u.

3.2 DIDACTISCH MATERIAALNa de titel komt de vermelding [didactisch materiaal].

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel [didactisch materiaal]. Plaats van uitgave: Uitgever.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([publicatiejaar]). [Titel]: [ondertitel] [didactisch materiaal]. [Plaats van uitgave]: [Uitgever].

Voorbeeld: Awouters, E., Dupon, W., & Putseys, G. (concept en uitvs.) en Van Looveren, R. (concept) en Delespaul, G. (uitv.) en De Winter, G., & Lapaire, N. (reds) en De Baerdemaeker, J. (vormgev.). (2002). Tijdsbalk voor het secundair onderwijs [didactisch materiaal]. Averbode: Altiora.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 24

Page 25: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

DEEL 2: ONLINEBRONNEN, DIGITALE BRONNENOp het www staan er veel soorten informatie op verschillende manieren gestructureerd en gepresenteerd.

- Verwijs de lezer zo nauwkeurig mogelijk naar de informatie, d.w.z. naar het zo specifiek mogelijke document, eerder dan naar een algemenere homepage.

- Voorzie webadressen die werken.- Voor de referentie van onlinebronnen: zie de format voor gedrukte bronnen.- Voeg daaraan toe: de exacte datum van raadpleging en de vindplaats op het

internet (het webadres of URL). Dit is echter niet nodig wanneer er een DOI-nummer is (zie hieronder) of wanneer het document een exacte kopie is van een gedrukt werk (zie bij de voorbeelden van 3.1).

- Meestal worden paginaverwijzing, publicatieplaats en uitgever niet vermeld, behalve bij artikels in digitale tijdschriften.

- Vermijd fouten in de URL door gebruik te maken van de kopieer- en plakfunctie. Let er wel op dat bij heel lange adressen het hele webadres mee gekopieerd is.

- Sommige onlinebronnen hebben een DOI-nummer. De DOI (Digital Object Identifier) speelt een centrale rol in het verwijssysteem van APA, het is een unieke alfanumerieke string die aan veel wetenschappelijke artikelen en andere publicaties wordt toegekend. Deze blijft bestaan en werkt ook als de locatie van de publicatie om de een of andere reden op het internet verandert.De DOI ziet er als volgt uit: 10.1016/j.appet.2008.11.008. De DOI tref je (meestal) aan in het begin van een onlinedocument, maar ook in de digitale databanken waarin je naar de tijdschriftartikelen kunt zoeken.

Nog enkele algemene opmerkingen:

- Als de auteur onbekend is, gaat de titel voorop:

Kom van Belgisch bier genieten (2007). Geraadpleegd op 26 januari 2011, http://www.bier.be

- Als de publicatie geen titel heeft, kun je een omschrijving van de inhoud tussen haakjes toevoegen:

Haeseryn, W. (bijdrage over nachtelijk vissen). Geraadpleegd op 22 december 2004, http://www.walterenwater.be

- Als de URL te lang is voor één regel, breek die dan zeker niet af. Verklein eventueel het lettertype zodat de URL wel op één regel past.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 25

Page 26: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

1. EEN INTERNETDOCUMENTDe bibliografische gegevens worden als volgt gerangschikt:

Auteur(s) of corporatieve auteur(s)(Datum van publicatie of de update)Titel van de bijdrageDatum van raadpleging (geraadpleegd + exacte datum) (niet nodig bij DOI)Webadres (URL) of DOI

Als een internetdocument uit meerdere webpagina’s bestaat, vermeld je het homepage-adres.

Website

Format: Auteur, A. (publicatiejaar of update). Titel van website. Geraadpleegd exacte datum, URL

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([publicatiejaar of update]). [Titel website]. Geraadpleegd [exacte datum van raadpleging], [URL]

Voorbeeld: Koninklijk Belgisch Instituut voor Natuurwetenschappen. (2011). Belgische soortenlijst. Geraadpleegd 26 januari 2011, http://www.species.be/nl/index.php

Een e-boek met DOI

Format: Auteur, A. (yyyy). Titel van het boek. doi:xxxxxx

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([publicatiejaar]).[Titel].[doi]

Voorbeeld: Swennen, A. & van der Klink, M. (2008). Becoming a teacher educator : theory and practice for teacher educators. doi: 10.1007/978-1-4020-8874-2

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 26

Page 27: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

2. EEN HOOFDSTUK OF SECTIE VAN EEN INTERNETDOCUMENTGeef, indien mogelijk, een aanduiding van sectie of hoofdstuk.Vermeld de URL die onmiddellijk naar het onderdeel van de website gaat.

Format: Auteur, A. (publicatiejaar of update). Titel van onderdeel. In Titel van website (hfdst. of par.). Geraadpleegd exacte datum, URL

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([publicatiejaar of update]). [Titel onderdeel]. In [Titel website] ([hfdst. of par.]). Geraadpleegd [exacte datumvan raadpleging], [URL]

Voorbeeld: Nederlandse Zuivel Organisatie. (z.d.). De koe. In Zuivelonline (Koe en boerderij) Geraadpleegd 26 januari 2011, http://www.zuivelonline.nl/pages/doelgroep_frames.asp?doelgroep=9

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 27

Page 28: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

3. EEN DIGITAAL KRANTEN- EN TIJDSCHRIFTARTIKEL3.1 ARTIKELS GEVONDEN ZONDER DATABANKINTERFACE

Uitgangspunt is de format voor gedrukte tijdschriften- of krantenartikels (zie 1.3), met toevoeging van de exacte datum van raadpleging en de volledige URL.

Krantenartikel

Format: Auteur, A. (exacte datum). Titel: ondertitel van het artikel. Titel van de krant, p. of

pp. Geraadpleegd exacte datum, exacte URL

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([dag maand jaar van publicatie]). [Titel artikel]: [ondertitel artikel]. [Titel krant], [pagina-aanduiding voorafgegaan door p. of pp.]. Geraadpleegd [exacte datum van raadpleging], [exacte URL]

Voorbeeld: Studenten lerarenopleiding vinden steeds moeilijker stageplaats. (26 januari 2011). De Standaard, p. 11. Geraadpleegd 26 januari 2011, http://www.destandaard.be

Tijdschriftartikel dat de exacte kopie is van de gedrukte versie

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel van het artikel [Elektronische versie]. Titel van tijdschrift waarin het artikel verschenen is, jaargang(nummer binnen de jaargang), x-y.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur].([publicatiejaar]). [Titel artikel] [Elektronische versie]. [Titel tijdschrift], [jaargangnr]([nr tijdschrift]), [pagina-aanduiding zonder p. of pp.].

Voorbeeld: VandenBos, G., Knapp, S. & Doe, J. (2001). Role of reference elements in the selection of resources by psychology undergraduates [Electronic version]. Journal of bibliographic research, 5, 117-123.

Tijdschriftartikel dat geen exacte kopie is van de gedrukte versie of dat enkel op internet beschikbaar is

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel van het artikel. Titel van tijdschrift waarin het artikel verschenen is, jaargang(nummer binnen de jaargang), x-y. Geraadpleegd op exacte datum van raadpleging, websiteadres

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur].([[publicatiejaar]). [Titel artikel]. [Titel tijdschrift], [jaargangnr]([nr tijdschrift]), [pagina-aanduiding zonder p.of pp.], Geraadpleegd [exacte datum van raadpleging], [exacte URL]

Voorbeeld: VandenBerk, A. (2010). Centrum voor Gezonde Scholen ijvert voor beter binnenklimaat. iSchool : het netoverschrijdend medium over innovatie in

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 28

Page 29: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

infrastructuur en ict, 1. 28-31. Geraadpleegd 4 februari 2011, http://www.kasomk.be/sjm/images/stories/sjm_publicaties/ischool.pdf.

Een elektronisch artikel met DOI

Format: Auteur, A. (yyyy). Titel van het artikel. Titel van het tijdschrift, volume(aflevering), x-y. doi:xxxxxxx

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([publicatiejaar]). [Titel artikel]: [ondertitel artikel]. [Titel tijdschrift], [jaargangnr]([nr tijdschrift]), [pagina-aanduiding zonder p. of pp.]. [doi]

Voorbeeld: Franses, P.H. (2009). Why is GDP typically revised upwards? Statistica Neerlandica, 63(2), 126-130. doi: 10.1111/j.1467-9574.2008.00410.x

3.2 ARTIKELS GEVONDEN MET DATABANKINTERFACE

Uitgangspunt is de format voor gedrukte tijdschriften- of krantenartikels (zie 1.3).Daar wordt aan toegevoegd: exacte datum van raadpleging en de naam van de gebruikte databank (bijvoorbeeld: Eric, Bidoctijdschriften, …), tenzij er een DOI-nummer is.

Krantenartikel

Format: Auteur, A. (exacte datum). Titel: ondertitel van het artikel. Titel van de krant, p. of pp. Geraadpleegd exacte datum, naam van databank.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([dag maand jaar van publicatie]). [Titel artikel]: [ondertitel artikel]. [Titel krant], [pagina-aanduiding voorafgegaan door p. of pp.]. Geraadpleegd [exacte datum van raadpleging], [naam van databank].

Voorbeeld: Nieuwe richtingen hogescholen. (25 januari 2011). De Standaard, p. 42. Geraadpleegd 27 januari 2011, Mediargus.

Tijdschriftartikel

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel van het artikel. Titel van het tijdschrift, jaargang(nummer binnen de jaargang), x-y. Geraadpleegd exacte datum, naam van de databank.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur]. ([publicatiejaar]). [Titel artikel]: [ondertitel artikel]. [Titel tijdschrift], [jaargangnr]([nr tijdschrift]), [plaatsaanduiding]. Geraadpleegd [exacte datum van raadpleging], [naam databank].

Voorbeeld: Tickle, B R., Chang, M., & Kim, S. (2011). Administrative support and its

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 29

Page 30: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

mediating effect on US public school teachers. Teaching and teacher education, 27(2), 342. Geraadpleegd 27 januari 2011, Swetswise.

Abstract (voorbeeld met DOI)

Format: Auteur, A. (publicatiejaar). Titel: ondertitel van het abstract [Abstract]. Titel van tijdschrift waarin het artikel verschenen is, jaargang(nummer binnen de jaargang), x-y. DOI.

Sjabloon: [Familienaam auteur], [Initiaal auteur].([publicatiejaar]). [Titel] [Abstract]. [Titel tijdschrift], [jaargangnr]([nr tijdschrift]), [pagina-aanduiding zonder p.of pp.]. [doi] .

Voorbeeld: Sigurdardóttir, A. K. (2010). School-university partnership in teacher education for inclusive education [Abstract]. Journal of research in Special Educational Needs, 10, 149-156. 10.1111/j.1471-3802.2010.01160.x.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 30

Page 31: mediatheekhemelrijk.weebly.commediatheekhemelrijk.weebly.com/.../37805829/referere… · Web viewDeel 1: klassieke bronnen Gedrukte bronnen Op zichzelf staande gedrukte publicaties

LITERATUURLIJSTArteveldehogeschool. (2004). Infofiche: bibliografische referenties [brochure]. Gent: Arteveldehogeschool.

Meysman, H. (1998). De scriptie. Leuven: Acco.

Publication manual of the American Psychological Association (6th ed.) (2010). Washington: American Psychological Association.

T’Sas, J. (1999). Thesis of scriptie: hoe begin ik eraan en hoe werk ik ze af? Gent: Scoop.

Willocx, C. (1998). Citeren en refereren: schriftelijke, mondelinge, audiovisuele en elektronische bronnen. Leuven: Garant.

Citeren en bibliografisch refereren (versie 2011) 31