debbyjacobs1989.files.wordpress.com · web viewhet is een eerste stap in de sociale...

Werken met netwerken Marianne Van Tiggelen en Lieve Vanduffel 201617 sem2

Naam: Debby Jacobs Datum: 25/5/2017

Klas: Gop 4 b Opdracht: 2

Lector: Marianne van Tiggelen Vak: Werken met netwerken

Opdracht 2: Het netwerk van een cliënt verkennen (en activeren). Inventariseren en analyseren van het netwerk.Het inventariseren van het netwerk via een ecogram, … geeft inzicht voor de cliënt en de hulpverlener/ondersteuner in de mogelijke hulpbronnen van de context van de cliënten. Het is een eerste stap in de sociale netwerkmethodiek. In dit ondersteuningsgesprek worden de vragen die je stelt belangrijk. Gebruik hier de methodiek Quez (zie cursus en bijlage). Dat is een mooi, professioneel schema vertrekkend vanuit de zelfregie-gedachte met daarbij een gerichte vragenlijst per thema. Deadline 26 mei Opdracht: (maximaal 4 pagina’s – waarvan 1 het ecogram)1. Kies een cliënt wiens professioneel en persoonlijk netwerk je (op maat van de cliënt)

kan verkennen. M. a.w. een cliënt die in aanmerking komt om te werken met een sociale netwerkmethodiek X, 14 jaar, leefgroep Paviljoen , Home Philippe Speth

2. Schets je beginsituatie; welke organisatie(s)/dienst(en), welke cliënt en waarom kies je deze cliënt (overleg eerst met mentor/collega’s)Ik doe stage in Home Philippe Speth. Dit is een voorziening van de bijzondere jeugdzorg. Ik sta in de leefgroep Het Paviljoen, hier verblijven jongeren van 12 tot 16 jaar. Deze jongeren zijn geplaatst door de JRB of OCJ. Ik heb samen met mijn team en mentor overlegd en we hebben voor X gekozen. X is een meisje van 14 jaar en verblijft in onze leefgroep. Omdat ik haar IB wordt na mijn stageperiode en mij al moet inwerken vonden we het een ideale gelegenheid dat ik dit met haar zou doen. HPS werkt heel context


gericht en wij moeten als team samen met de jongeren het netwerk zien te verbreden. Eigenlijk kunnen al onze jongeren deze methodiek gebruiken. Omdat X haar netwerk kleinschalig is en enkele zorgfiguren zijn weggevallen vonden wij dit een goede motivatie om deze opdracht uit te voeren met haar.

3. Bedenk op voorhand hoe je dit voorstel, vraag, interview of gesprek gaat inleiden. Overleg! Noteer dit in je opdracht. Ik ben begonnen om bij X op de kamer langs te gaan. Ik heb een goede band met X en volg haar al een tijdje op van dichtbij. Ja kan stellen dat ik haar schaduw als IB. Ik heb X gevraagd of we samen een momentje konden uitkiezen om samen haar netwerk in beeld te brengen. Ik heb gezegd dat we een leuk momentje gingen hebben samen en dat ze zelf op een creatieve wijze haar netwerk in beeld mocht brengen. Ze ging direct akkoord. Ik maakte met haar de afspraak om op 22/5 deze opdracht samen met haar te maken na het avondeten. Ik heb mij thuis voorbereid en een vragenlijst opgesteld. Ik heb de vragen uit de cursus gebruikt ( zie foto hieronder). Ik heb de methode gebruikt zoals we deze in de les hebben gezien.

Brainstormen over het woord “netwerk” Waarom is een netwerk belangrijk? Wie kan deel uitmaken van een netwerk? Welke factoren hebben invloed op je netwerk? Vragenlijst QUEZ gebruikt

4. Welke uitwerkingsvorm van het ecogram kies je (grafisch, creatief kleurrijk,…). Het moet leesbaar zijn en verheldering brengen voor de cliënt en andere netwerkleden. Breng dit in kaart. Ik had groot gekleurd papier meegenomen. Ze mocht zelf een kleur kiezen en een manier om haar netwerk neer te schrijven. Het resultaat staat hieronder op foto. Ik heb dit blad op haar whiteboard gehangen met magneten zodat ze hier dagelijks naar kan kijken. Deze hangt nu eveneens onder haar vakantieplanner voor de grote vakantie. Ik heb het belang hiervan aangekaart en haar de tip gegeven dat ze dit blad ook kan gebruiken bij het invullen van haar vrije tijd in de grote vakantie.


5. Inventariseer samen met je cliënt de netwerkleden, stel doordachte en krachtgerichte vragen. Gebruik vragenlijst Quez in bijlage (en tekst “Houdingsaspecten van de hulpverlener” in de cursus p.17-25) . Quez: Ik heb de vragen aangepast op maat van XWelke mensen zijn belangrijk voor u?

• Met welke mensen heeft u regelmatig contact?Wie zie je regelmatig?

• Bij wie voelt u zich op uw gemak?Bij wie voel je je goed?

• Welke mensen steunen u?Wie steunt je als je bv verdrietig bent?

• Aan wie verleent u zelf steun?Wie steun jij wel eens?

Wie is er betrokken bij uw situatie?• Wie merken er iets van als er iets verandert in uw situatie?

Wie merkt het op als er iets gebeurt waardoor jij je anders voelt?• Op welke manier heeft u contact met anderen? Ook via social media?

Hoe heb jij contact met je vrieden/familie?• Zijn er mensen bij wie u zich betrokken voelt waar u geen contact meer mee heeft?• Wilt u iets veranderen in de contacten die u heeft?

Zou je iets willen veranderen aan je situatie nu met de mensen waar je contact mee hebt?

Wie wilt u betrekken bij uw situatie?• Welke professionals of vrijwilligers zijn al betrokken?

Kan je me vertellen welke professionele hulpverleners er betrokken zijn met jouw situatie?

• Op welke manier vraagt u anderen om hulp?Hoe vraag jij hulp aan anderen?

• Wilt u dat ik u ondersteun in het betrekken van anderen? Zo ja, hoe?Zou jij je netwerk willen verbeden? En hoe kunnen wij daarin helpen?


6. Beschrijf drie basishoudingsaspecten die je gebruikt hebt bij het in kaart brengen van het netwerk. Geef je sterkten en je valkuilen weer, die je tegen bent gekomen bij het gebruik van deze houdingen.

Houdingsaspect 2: een niet wetende houding aannemenIk heb X zelf de controle gegeven. Ik heb open en explorerende vragen gesteld. Ik ben ook verrast door de personen die ze allemaal opnoemde tijdens het invullen van het ecogram, er waren veel namen die ze opnoemde die ik nog niet kende. Dat toont aan dat we soms te weinig bezig zijn met het netwerk van de jongeren. Ik zag wel dat ze soms goed moest nadenken en dat ze zelf verassent reageerde dat ze wel veel namen kon neerschrijven. Mijn valkuil is hier misschien dat ik haar situatie heb onderschat.

Houdingsaspect 3: van probleemgericht naar toekomstgerichtIn HPS werken we heel context en netwerk gericht m.a.w. toekomstgericht. Als IB ondersteun je de jongeren in het uitbreiden van hun netwerk en goede contacten te onderhouden met bestaande relaties/netwerkpersonen. Onze context medewerkers gaan op huisbezoeken en wij als opvoeders investeren in het netwerk van de jongeren. We werken aan doelen die we opstellen met de jongeren en registreren deze gesprekken, doelen en acties in de context registratie. We krijgen ook 8 IB uren per maand om te investeren in onze jongeren. We werken toekomst gericht op korte en lange termijn maar leggen de focus op langdurige en duurzame relaties voor de jongeren. Deze controle zelf ligt bij de jongeren, zij beslissen zelf. Onze werkwijze is onze sterkte voor ons als begeleider maar ook voor de voorziening omdat dit aspect in de missie en visie beschreven staat.

Houdingsaspect 5: bewust zijn van eigen referentie kaderAls ik kijk naar mijn eigen referentiekader dan vind ik een goed netwerk heel belangrijk. Ik ben vroeger heel veel gepest geweest en had niet veel vrienden. Ik weet hoe het voelt om geen duurzaam netwerk te hebben. Mijn familie beperkt zich bv ook alleen maar tot ouders en broer. Ik investeer heel veel aandacht in relaties met mensen om duurzame relaties op te bouwen. Mijn sterkte hierin in dat ik veel aandacht wil besteden aan de jongeren hun netwerk, dat ik dit heel belangrijk vindt voor hen omdat ik niet wil dat ze zich zouden voelen zoals ik me vroeger voelde. Ik kan dan ook goed analyseren en aanvoelen. Mijn valkuil hierin is dat ik te veel zou handelen uit mijn


referentiekader terwijl de jongeren deze situatie misschien helemaal niet zo aanvoelen. Ik denk regelmatig na en ben wel dagelijks bezig na een dagje werk met zelfreflectie.

Toen ik over haar familie moest beginnen vond ik dit heel moeilijk. Haar band met haar familie is heel complex. X mag haar familie niet bezoeken ( behalve haar zus), haar mama en broers mogen wel op bezoek komen in HPS. Het contact met haar zus is ook nogal ingewikkeld sinds kort, dit was een gevoelig onderwerp om over te praten. Door deze factoren werd ik even onzeker en moest in mijn focus terug leggen op de rest van de opdracht.

7. Analyseer samen met de cliënt de mogelijkheden (tot groei) van het netwerk via een kenmerkentabel (zie cursus p. 9). Welke krachtgerichte technieken (vragen, herkadering, ..heb je gebruikt om zicht te krijgen op de mogelijkheden van het netwerk van de clïent ) Welke hulpbronnen, ondersteuning, mogelijks hulp kan er verwacht worden.

Ik heb tijdens het gesprek alle communicatieve vaardigheden gebruikt die we aangeleerd hebben. Ik ben begonnen met open en explorerende vragen te stellen, maar ik heb vooral veel e-in vragen gesteld, ik ben blijven doorvragen en heb gebruikt gemaakt van de stilte. Ik heb haar laten nadenken tot ze zelf met het antwoord kwam. Ik heb al enkele vragen hierboven vermeld en heb de vragenlijst van QUEZ gebruikt. Ik heb vooral ingespeeld op de moment en de situatie zelf. Ik heb ook gebruik gemaakt van oplossingsgerichte vragen. Ik vond het een heel goed gesprek en X voelde zich op haar gemak. Ik heb krachtgerichte mondelinge complimenten gegeven en haar een goed gevoel gegeven. Ik merkte dit doordat ze heel de tijd met een glimlach op haar gezicht zat, behalve als het over haar familie ging. Ik ben hier dan ook niet bij blijven stilstaan en ben direct over iets anders positiefs begonnen.

Omvang: Ik zelf kwam tot de conclusie dat er veel namen verschenen in het ecogram bij vrienden waarvan ik nog nooit gehoord had. Ik vroeg aan X wat ze er zelf van vond, en haar antwoord was: “amai dat zijn er wel veel hé”. En er verscheen een grote glimlach op haar gezicht. Bereikbaarheid: Van waar ken je die vrienden? Waar wonen je vrienden? Willen ze wel eens tot hier komen? Wil je er meer mee afspreken? Stabiliteit: Wie kent jou heel goed? Bij wie kan jij je hartje luchten? Bij wie kan je jezelf zijn?


Ik heb bij X de focus gelegd op duurzame personen die een betekenis kunnen hebben voor haar netwerk. Ik heb haar heel veel open vragen gesteld en veel E-in vragen. Zoals hierboven vermeld heb ik namen gehoord die ik nog nooit gehoord had in de negen maanden dat ik haar ken. Dit zijn vooral vrienden van school. Blijkbaar heeft ze wel een vrienden groep op school die elkaar allemaal goed kennen en waar ze wel eens mee afspreekt. Omdat de grote vakantie er aan komt en X van school veranderd in september is het wel leuk moesten deze contacten behouden kunnen worden. Om een invulling te bieden om op woensdag namiddag, in het weekend of in vakanties te kunnen afspreken. Ik zal haar regelmatig bevragen of ze hier eens mee wil afspreken, elke week moeten de jongeren hun weekplanning invullen en zo kan ik haar daar mee in ondersteunen.

X zit ook aangesloten bij een voetbalploeg. Ze heeft wekelijks training en voetbalmatchen in het weekend (zolang het voetbalseizoen loopt natuurlijk). Ik heb op het ecogram twee namen van meisjes gezien waar ze goed mee overeen komt. Dit kan een mogelijkheid zijn om eens mee af te spreken in de grote vakantie om eens met drie af te spreken buiten het voetbalveld. Hier zie ik de kracht: gezamenlijke interesse.

Ze heeft ook haar voetbaltrainster waar ze heel goed met overeenkomt/overeenkwam. Sinds haar voetbalkamp is het contact misgelopen. Haar trainster kent haar situatie en wil er zijn voor X. omdat het contact is misgelopen door een conflict gaan we dit samen proberen te herstellen. Ik of L gaan samen met X op gesprek bij haar trainsters om verheldering te zoeken. De trainster kan een duurzame persoon worden die wil investering in de relatie tussen haar en X.

X heeft sinds kort een nieuw vriendje J die een positieve invloed heeft op heel haar kwaliteit van bestaan. Deze jongen is al een paar keer in HPS op bezoek geweest en ze spreken samen regelmatig af. J zit op haar school, ze ziet hem dus ook dagelijks. X verandert in september van school en het contact zal dus minderen. We gaan contact zoeken met de ouders van J voor een goede invulling in de grote vakantie. We hopen dat dit een positieve evolutie met zich meebrengt.

Juf B van X haar huidige school wil een zorgfiguur worden voor X. X is onlangs op overnachting geweest bij juf B en dit verliep positief. We


willen dan ook dat de band tussen X en juf B positief en duurzaam wordt nu ze van school gaat veranderen. We zullen dit samen met X blijven opvolgen.

Op basis van familie ben ik niet te diepgaand geweest. De situatie is nogal complex. X zou graag hebben dat haar mama en broers haar komen bezoeken in HPS. X mag zelf niet op huisbezoek gaan. Haar broers en mama willen wel dat ze dit stiekem doet, dit onderwerp ligt gevoelig door haar primaire loyaliteit. Ik wil proberen proactief te werken door X weerbaar te maken tegen deze vraagstelling van haar familie. Ik wou/wil wel proberen om haar familie op bezoek in HPS te laten komen (hen zover te krijgen) maar moeder verhuist 1/6/2017 naar Leuven. Dit maakt de situatie moeilijker doordat de afstand vele groter wordt.

X heeft ook een zus waar ze wel op huisbezoek en overnachting mag gaan. Haar zus heeft ook een kindje die ze regelmatig zag. Ook dit contact is sinds kort misgelopen. X is niet meer op weekend of bezoek geweest. Ook hierin zie ik een mogelijkheid om het contact weer aan te moedigen en herstelgericht te gaan werken. Echter kan dit natuurlijk niet als zus M niet mee wil werken.

X gaat in de grote vakantie op kamp samen met een ander meisje van de leefgroep. Ik hoop dat ze daar nieuwe contacten kan leggen en misschien een nieuwe vriendschap kan aan overhouden. Ik heb dit met haar besproken en haar ook die tip gegeven dat het een leuke ontmoetingsplaats is om nieuwe vrienden te maken.

8. Formuleer een besluit. Hoe was het voor de cliënt om dit te doen? Wat is jouw beleving, jouw ervaring bij het vormgeven van het ecogram? Heb je tijdens de vraagstelling enkele valkuilen voor jezelf ontdekt?Ik vond het een aangenaam moment om samen met haar te doen. Ik ben ervan verschoten dat ze eigenlijk zelf een heel goed inzicht heeft over de mogelijkheden en het belang van een netwerk. Alle antwoorden die ik in gedachten had kon zij zonder enig probleem benoemen. Ik merkte wel dat ze een beetje onzeker was doordat ze haar netwerk moest gaan benoemen. Ik had dit zelf ook toen we dit tijdens de les moesten doen. Je hebt bang om deze neer te schrijven omdat iedereen dan kan zien of je veel of weinig vrienden/kennissen/familie hebt. Ik vond dit een leerrijke gebeurtenis en was blij dat ik dit goed had voorbereid. Zonder voorbereiding had ik dit resultaat


niet kunnen bereiken, dan was ik te onzeker geweest. Ik merk ook dat het nodig is om een goede band te hebben met de cliënt omdat dit over een heel persoonlijk onderwerp gaat. De cliënt moet het gevoel hebben begrepen te worden en aanvaard zodat hij volledig kan meewerken en open kan zijn over zijn sociale situatie. Ik heb X zelf de vrijheid gegeven om haar ecogram vorm te geven, zij had de controle en besliste wie ze er in zette. Mijn valkuil is misschien dat ik mijn beeld al op voorhand had van haar netwerk en misschien mijn ideeën wou geven voor ze die zelf kon bedenken. Het positieve was dat ik dit merkte tijdens het gesprek zelf en ik niet in die valkuil ben getrapt. Als het ging over nieuwe mensen leren kennen en nieuwe vrienden maken was het voor X een eenduidig antwoord. Ik vind het moeilijk omdat het altijd een tijde duurt eer ik mezelf kan zijn. Ik heb hier op doorgevraagd naar haar kwaliteiten en bevraagd wat voor haar “zichzelf zijn” betekend. Als volgt weer krachtgericht gewerkt en complimenten gegeven. Maar toch vond ik dit een terechte opmerking. Niet iedereen kan zichzelf zijn en soms zetten we een masker op om goed proberen over te komen. Ik ben blij dat ik dit weet en daar kunnen we dan weer mee aan de slag!

Instructies bij opdracht 2 * Ga in de eerste plaats na of er contra-indicaties zijn voor het inzetten van het

opmaken van een ecogram met een cliënt. Voorbeeld: Is er voldoende vertrouwen, kan het evenwicht in afstand-nabijheid van je relatie nog gerealiseerd worden, zijn de problemen te complex, is er sprake van crisis.

* Overleg met je mentor. * Denk na over een goede introductie die is afgestemd op de situatie van je cliënt.

Een goede uitleg is belangrijk als de cliënt erom vraagt.* Je communicatievaardigheden en attitudes zijn erg belangrijk; o.a. actief

luisteren, parafraseren op een uitnodigende en belangstellende wijze. Maar ook objectief en explorerend vragen stellen vanuit een krachtengerichte houding en woordgebruik. Zo dat de cliënt zich begrepen voelt, vertrouwen in je heeft ….

* Laat het invullen van het ecogram vloeiend aansluiten bij wat de cliënt zegt, laat blijken dat het om iets gewoons gaat en hij zeker niet al zijn problemen op tafel dient te leggen.

* Creëer geen verkeerd verwachtingspatroon! Je komt niet begeleiden! Dus (voorlopig) geen werkplan opzetten met de cliënt of een werkplan uitvoeren voor deze opdracht.

Te bereiken leerdoelen: de student

1. hanteert tijdens een netwerkbegeleiding de basishoudingsaspecten. 2. brengt het sociaal netwerk van de cliënt/het cliëntsysteem in kaart.


3. bespreekt op een methodische manier met de cliënt hun netwerk. 4. moedigt de cliënt aan om hun sociale netwerk te verbreden/versterken.

Evaluatiecriteria1.1 geeft aandacht aan de krachten van de cliënt zowel in denken als in handelen 1.2. kent de verschillende basishoudingsaspecten en kan ze ook toepassen. 1.3. verdiept zich in de eigen valkuilen, leer- en/of aandachtspunten met betrekking tot de basishoudingsaspecten. 2.1. heeft zicht op de invloed en het belang van de netwerken van de cliënt 2.2 kent verschillende methodieken om netwerken in kaart te brengen. 2.3 past een methodiek toe in de praktijk met een cliënt. 3.1 komt samen met de cliënt tot zicht op de krachten, wensen, mogelijkheden van hem en zijn netwerk. 3.2. hanteert hierbij de nodige basishoudingsaspecten en expliciteert dit. 3.3. gebruikt de contextuele methodiek van het zoeken naar hulpbronnen, tot actie aanzetten via het stellen van contextuele vragen 4.1. moedigt cliënten aan ontmoetingen met vrienden, familie te onderhouden en/of te vergemakkelijken. 4.2. geeft ruimte aan het anders zijn van cliënten en/of hun netwerk en past zijn begeleidingsstijl aan in functie van de individuele en/of groepsnoden.

TOTAAL 50 punten.HG= 70-80+%/ G= 60-69%/ V=50-59%/ OV= 49% en minder

debbyjacobs1989.files.wordpress.com · web viewhet is een eerste stap in de sociale...

Documents