PARİS’DE ORSAY MÜZESİ İZLENİMLERİ

F.Nurcan SERT1

ÖZ

“Müze” Yunanca, ilham perilerinin (muses) tapınağı olan mouseidon’dan gelmektedir.

Eşdeğer adlandırmalar, Fransızca’da: musee; İspanyolca’da: museo; Almaca’da: museum;

İtalyanca’da: museo; Portekizce’da: museu’dur (ICOM, 2010:56).

Müzenin amacı, kendi istikrarını bozmak olmalıdır. “Görülmeye ve muhafaza

edilmeye değer olduğunu düşündüğüm şeyler, bunlar” demeyi göze almalı ve de seçebilmeli

gözler önüne sermeli ki izleyici hem çerçeveyi hem de çerçeve içindekini görsün. Bu noktada

yeni müze anlayışı müzeyi, artık esin perilerine hapsedilmiş bir tapınak olmaktan çıkarmıştır

(Huyssen, 2006: 261). Fleming (2005, s.59)’in deyimiyle “müzeler” “bir yer” dir fakat her

hangi “bir yer” değildir. Her biri eşsiz olup en başarılıları, mekanından ve oluşumundan

kaynaklanmaktadır. Somut olanla ve fikirlerle ilişkilidir; inanca değil sorgulamaya ihtiyaç

duyar. Bununla birlikte inkar edilemez olan şudur ki, bu gücün niteliği, hem “tarih” hem de

“kültürel” şartlara sıkı sıkıya bağlıdır. Ama müzeler değişirler. Fransa’nın başkenti Paris,

insanlık tarihi açısından da önemli bir kültürel, düşünsel mirasın ev sahibidir. Paris’te

yaklaşık 130 tane müze bulunmaktadır. Dünyadaki hemen hiçbir şehirde bu kadar özgün,

derlenmiş ve değerli müzeye bir arada rastlamak mümkün değildir.

Eski tren garı olan Orsay müzesi, en çarpıcı ve en büyüleyici koleksiyonlardan birini

barındırmaktadır. Realistler, romantikler, neoklasikler ve sembolistlerin en önemli eserlerini

sergilemektedir. Oryantalizm bölümünde Osman Hamdi Bey’in eseri de yer almaktadır.

Makalemde, müzedeki izlenimlerim, birebir çektiğim fotoğraflarım, müzenin tarihçesi,

kazanımları ve sanat turizmi ile Fransa’nın ülke kazanımlarına dikkat çekmek istedim.

Anahtar kelimeler: Müze, Orsay, Paris, Gar, Mimar, Kültür Siyaseti

ABSTRACT1 Yrd. Doç. Dr., Necmettin Erbakan Üniversitesi, Güzel Sanatlar Fakültesi, Resim Ana Bilimdalı, fnurcansert@hotmail.com

1

IMPRESSIONS OF THE ORSAY MUSEUM IN PARIS

ABSTRACT

The museum comes from mouseidon, which is the temple of the Greek inspration. The equivalent names are.

The purpose of the museum should be to disrupt its stability. Things that I think are worth seeing and being kept they should be seen and chosen, and the audience should see both the frame and the inside.

At this point , the undersstanding of the new museum is making the museum from being a temple imprisoned in the coitus.

In the words of Fleming, it is not a place of beauty but it is not any place. Each one is unique and most of the successis due to its location and its formation.

It is related to concrete things and ideas it needs tobe questioned, not cheerful.What is undeniable, however, is that the quality of this power depends on both history and cultural coditions. But the mirrors change.

The capital of France is Paris, it is also an important cultural aspect, if you think ityour landlord’s legacy. Many museums in Paris 17. the colonialismof the 18. and 19.centuries is aconsequence. And it shows the the evidence from the works in the museums. The artifacts of some of the countries where they came have been looted and come to Paris, they also spread to other western countries.There are about 130 museums in Paris.It’s so unique in almost no city in the world,comfortable combination of precious museum. Museum of Orsay, which is a train station, it houses one of the most stunning and fascinating collections. Sounds romantics NeoClassics and the most important Works of symbols are exhibited. My impression of the museum in my work, the photographs l took together were the achievements and art tourismand l wanted to draw attention to France’s country achievements.

Keywords:Museum, Orsay, Station, Archiect, Culture Politics

Giriş

2

Dünyanın en önemli sanat galerilerini ve müzelerini, muhteşem mimarileriyle

etkileyici kiliselerini, UNESCO Dünya Mirası Listesinde yer alan birçok yapıyı ve yeşil park

ve bahçeleri Paris’te görmek mümkündür. (Bu gezimde Louvre Müzesi, Orsay Müzesi, Notre

Dame Katedrali, Şanzele Caddesi, Pompidou Merkezi, Conrcord Meydanı, Eyfel Kulesi,

Ressamlar Tepesi (Montmarte Tepesi)’ni gezme fırsatı yakaladım.)

Paris denince akla ilk gelen müze ünlü tablosuyla Louvre Müzesi olur ki o tablo da

Mona Lisa’dır. Bu müze kadar önemli bir diğer müze Orsay müzesidir, çünkü müze oluncaya

kadar geçirdiği tarihi evreler çok önemlidir.

Orsay’ın Türkçe okunuşunu çözmek gerekir, şöyleki “Orsay Müzesi” hatta “Oğse

Müzesi” denmesi gerekmektedir..

Orsay da vaktiyle bir gar olarak hizmet vermiştir. Gare, d’Orléans adında önemli bir

tren garı Paris için, güney doğuya kalkan bütün trenlerin ilk ve son hareket noktası burasıdır.

Paris’in ileri gelenleri garın işlevini yitirdiğini düşünerek devre dışı bırakmışlardır. Yıkılsın

mı otel mi olsun diye tartışılırken müzeye dönüştürülmesine karar verilmiştir.

Mekanın Tarihsel Özellikleri

Orsay Müzesi, Lille Sokağı ve Seine Nehri arasında yer almaktadır. 1708’de Orsay

Rıhtımı, nehirde parça parça duran eski tahtaların toplanmaya başlanmasıyla şekillenmiştir.

Rıhtım kentsel dönüşümün simgelerinden biri olmuştur. Onsekizinci yüzyılın sonunda Salm

Oteli yapılmıştır. İşte o zaman bu bölge tamamen aristokratlaşmıştır (Musée d’Orsay, 2007).

Ondokuzuncu yüzyılda ise, Orsay İstasyonu inşa edilecek olan bu arsaya Süvari

barakaları ve Orsay Sarayı (iki yapı)yapılmıştır. Bu binalar Sayıştay ve Devlet Konseyi olarak

kullanılmıştır.1871 Paris Kömünü olarak bilinen ayaklanmada burası yerle bir edilmiştir. Bu

esnada büyük bir de yangın da geçirmiş, takip eden otuz yıl boyunca buraya el değmemiş,

kendi haline harabe şeklinde bırakılmıştır (Musée d’Orsay, 2006).

Orsay Gar’ının İnşası

3

1900 Dünya Fuarının arifesinde Fransa hükümeti, araziyi, Gare d’Austerlitz’in uzak

yeri tarafından dezavantajlı durumdaki Orleans demiryolu şirketine devreddi ve yıkılmış

Palais’in yerine daha merkezi bir terminal istasyonu inşa etmeyi planladı. D’Orsay.1897’de

şirket, Lucien Magne, Emile Benard ve Victor Laloux olmak üzere üç mimarla görüştü. Proje,

Louvre ve Palais de la Legion istasyonun zarif çevresi içine mükemmel bir şekilde entegre

edilmesi gerekiyordu. Hotel de Ville’yi yeni bitiren Victor Laloux, 1898’de yarışmanın galibi

olarak seçildi. İki yıl içinde inşa edilen istasyon ve otel, 14 Temmuz 1900’da düzenlenen

Dünya Fuarı için açıldı. Laloux, modern metalik yapıların otel cephesiyle örtülmesini seçti.

Bu ön cephe, akademik tarzda ince kesilmiş taş kullanılarak inşa edildi. Charente ve Poitou

bölgelerinde, asil komşularıyla başarıyla harmanlanmıştır. İçeride tüm modern teknikler

kullanıldı: bagaj için rampalar ve asansörler, yolcular için asansörler, on altı yer altı raylı

raylar, zemin katta resepsion hizmetleri ve elektrikli çekiş sistemi yapıldı. Açık sundurma ve

lobi, 32 metre yüksekliğinde, 40 metre genişliğinde ve 138 metre uzunluğundaki büyük

salonda devam etti. 1900-1939yılları arasında, Gare d’Orsay güneybatı Fransız demiryolu

ağının başındaydı. Otel, derneklerine ve siyasi partilere konuksever toplantılarına ve

toplantılarına katılmış sayısız yolcuyu da aldı(Schneider,1998: 10).

İstasyon ayrıcalıklı yolcuların kullanımına uygun planlanmış ve hiçbir lüksten

kaçınılmamış.1898’de üç mimarın katıldığı yarışma sonunda Büyük Roma Ödülü sahibi olan

Victor Laloux’ya birincilik kazandırmış. Mimar, zemin ve cephede taş kullanmış ve aynı

boyutta olmasına dikkat etmiştir. Simetrik ve çevresindeki yapılarla mükemmel uyum içinde

olan, muazzam çelik iskeleti, örtücü taş ve dış kaplamalarıyla muhteşem bir yapı olan Orsay

Garının inşasında Eyfel Kulesi’nin iki katından fazla çelik kullanılmış (Gartner, 2007: 13).

4

Görsel 1: Orsay Garı

Gar’ın Lobisi çok şıktır ve bu durum New York ve Washington D.C deki ünlü

istasyonlara da ilham kaynağı olmuştur. Gar kırk yıl boyunca Güneybatı Fransa’ya giden

yolcuların başlangıç noktasıdır.

II.Dünya savaşı sırasında gar binası; posta merkezi, film seti, geçici müzayede

mekanı ve savaş suçlularının tutulduğu merkez gibi çeşitli amaçlar için kullanılmıştır

(http://lebriz.com/pag).

İstasyonun en küçük ayrıntısıyla mimar Laloux bizzat ilgilenmiş, tasarlamış ve

çalışan ressam, heykeltıraşları kendi seçmiştir.Ve bu gar mimarıyla birlikte tarihteki yerini

almıştır.

Orsay Gar’ının işleyişi bir süre sonra yetersiz kalmaya başladı ki nedeni hızlı

sanayileşmenin getirdiği beklenmeyen sürprizlerdir.1939’da tren yolu kapandı ama otel

çalışıyordu.

..1945’te savaş mahkumlarının takas mekanı oldu.

..1962’deyse Orson Welles’in “Dava” filmine set olarak kullanıldı.

..Renaud-Barrault Theatre Company’e hizmet etti.

..Açık artırmalar için kalacak yer olanağı sundu.

Gar binasının tarihsel ve siyasal önemi çok büyük,1958’de Balo salonunda General

de Gaulle bir basın toplantısı yaparak, göreve geri döndüğünü burada ilan etmiştir (Musée

d’Orsay,2006).

Orsay Garı ve çok yakınındaki Güzel Sanatlar Sarayı’nın 1900’deki açılışından önce

ressam Detaille, bu iki bina için bir benzetme yapmış ve şöyle “Demiryolu istasyonu öyle

muhteşem ki onda tam bir Güzel Sanatlar Sarayı havası var. Halihazırdaki Güzel Sanatlar

Sarayı ise bir demiryolu istasyonuna benziyor. Hala vakit varken, Laloux binaların işlevlerini

değiştirse iyi olur.” demişti. Detaille’in bu önerisi, seksenaltı yıl sonra gerçek oldu.

Fransa Müzeler Müdürlüğü’nün istekleri ve 1973’de Pompidou hükümeti garın

müzeye dönüştürülmesini gündeme getirdi. Cumhurbaşkanı Valery Giscard d’Estaing

tarafından müze projesinin sorumluluğu Orsay Müzesi Kamu İşletmesi’ne verildi ve bütçe de

kabul edildi (Schneider1998:16).

5

1981’de Cumhurbaşkanı François Mitterrand da projelerinden birinin garın müzeye

dönüştürülmesi olduğunu belirtti ve 1 Aralık 1986’da müzenin açılışını da kendisi yaptı.

Orsay’ın müze durumuna gelmesi “koalisyonun zaferi” diye tanımlandı.(Yılmaz 2014:503)

Böylece Fransa başkenti Paris on yıl içinde iki sanat müzesi yarattı, sanatsal ve kültürel

üstünlüğünü geri kazandı. (1977’de Pompidou Merkezi’ni, 1986’da Orsay Müzesi’ni).

(Schneider1998:15).

Müzenin tasarımı için yapılan çalışmalar:

1979’da mimarlar arasında özgün bir yarışma düzenlendi. Altı öneri içerisinden,

Renaud Bardou, Pierre Colboc ve Jean-Paul Philippon’dan oluşan ACT Architecture ekibi

yarışmayı kazandı.

1980’de ikinci bir yarışma daha düzenlendi. Bu yarışmanın galibi ise İtalyan mimar

Aulenti’dir. İç dekorasyon ve uyarlamaları yapması için bu görev kendisine verilir. Mimar

Gae Aulenti cam bir çatı ve süslü tavanları koruyarak garı bir bazilikaya dönüştürmüştür

(www.lebriz.com).

Aulenti, ana koridorun her iki yanındaki taraçalar üzerinde yükselen galerileri

düşünmüş ve bu alanları doğal ışık alacak şekilde düzenlemiştir. Böylece eserler asla yapay

ışığı direk almayacaklardır. Bunun için hem yerde hem de duvarlarda aydınlığı yakalamak

amacıyla bej renkli taş kullanmıştır.

6

Görsel 2: Orsay’ın tavan görüntüsüFotoğraf: F. Nurcan SERT

Musée d’Orsay’daki resim koleksiyonlarının kaynağı, XVIII. Louis tarafından

1818’de kurulan Musee du Luxembourg’daki koleksiyonlar neredeyse tamamen Salon’da

yapılan satın alımlarla oluşturulmuştur. Bu nedenle, dönemin konuları, türlerin hiyerarşisine

göre tarih boyama, portreler ve klasik manzaralar üzerinde durularak yansıtıyorlardı. 1880’li

yıllara kadar, bu müze sanattaki son deneylere kapalı kalmıştır. Mesela Courbet ve Millet,

yaşamları boyunca orada sergilenmemiştir.

Musee du Luxembourg’daki Avant-garde: Gerçekçiliklikten Empresyonizme giriş

Başlangıçta Fransız müzelerinin kapılarını en yenilikçi sanatçılara açmasını sağlayan özel

cömertlikti. Sanatçının kız kardeşi tarafından bağışlanan Courbet “Ornans’ta bir Gömme”,

1881’de Louvre’a girdi. Daha sonra, Bayan Pommery tarafından bağışlanan Millet’in

“Bahar”ı geldi. Alfred Chauhard’ın zengin koleksiyonu, güçlü bir topluluk getirdi Millet’in

ünlü “Angelus’u da dahil olmak üzere Barbizon Okulu’nun resimlerinin ancak, 19. Yüzyılın

ikinci yarısında da sanat eleştirmenleri ve sanat dünyasındaki artan etkileri ile karakterize

edildi. Geleneksel Salon ve özel patronaj sistemi sanat pazarının genişlemesine çok az adapte

olmuştu. 1890’da Monet önderliğinde bir grup abone Luksemburg Müzesi’nin kapılarını

Manat’in Olimpiya’sına açmayı başardı ancak sanatçı 1883’te öldü. Ancak, zihniyetteki

değişim pürüzsüz bir süreç değildi; Caillebotte mirası. Caillebotte, İzlenimcilerin arkadaşı ve

patronuydu ve 1894’de öldüğü zaman koleksiyonunu devlete miras bıraktı. Degas, Manet,

Cezanne, Monet, Renoir, Sisley, Pissarro ve hatta Millet’in altmıştan fazla resim üzerine

yazdı. Caillebotte, mirasındaki tüm eserlerin sergilenmesini ve depolarda kalmasını 7

istemiyordu. Tartışmalar, Şubat 1896’da imzalanan ve ulusal müzelerin sadece kırk eser

bulundurmasına rağmen resmen bunları sergilemeyi taahhüt etmeden önce yaklaşık iki yıl

sürdü. Bütün bu zorluklara rağmen miras izlenimcileri eserleri müzeye taşıyorlardı. Aynı

zamanda devlet, daha modern sanatçıların eserlerini almaya başladı. Örnekler arasında;

1887’de Puvis de Chavannes’in “Zavallı Balıkçılar”, Fantin-Latour’un “Les Batiqnolles ‘teki

bir Stüdyosu” ve 1892’de Renoir tarafından “Piano’da Kızlar”ın yanı sıra Carriere’in 1896’da

“Sanatcının Ailesi” de yer alıyor.

Takip eden yıllarda, Empresyonist koleksiyon, sanatçı mirasçıları veya belli başlı

koleksiyonerlerden gelen hediyelerle büyütülmüştür. 1883-1927 yılları arasında Manet’in

‘Çimen Üzerinde Öğle Yemeği’ gibi ulusal koleksiyon resimlerini getirenler oldu. 1911’de,

İshak de Camondo, dört Monet Katedrali de dahil olmak üzere bir dizi eser bıraktı.

Bu gelişmeden fayda sağlayan birtek bölüm Fransız resmi değildi. 19. Yüzyılın

sonlarında, Musee du Luxembourg, özellikle Winslow Homer ve Whistler’s ‘Anne’

tarafından verilen ‘Summer Night’ ile birlikte yabancı okullara açıldı. Yabancı bölüm,

sonunda 1922’de Jeu de Paume’de ayrı bir müzenin yaratılmasını haklı kılacak kadar büyüdü.

1929’da, Empresyonist bölümün tamamı Louvre’a transver edildi.

Musée d’Orsay’nın Edinim Politikası

Bir satın alma politikası 1978 yılında yürürlüğe girdi. Musee du Luxsembourg’un

kapanışının ardından Fransa’da dağılmış olan resimlere bazen diğer eserler karşılığında

çağrıldı ve bunlara uzun yıllar boyunca bakan müzelerin dezavantajlı olmaması sağlandı.

Böylece, 1848-1850 ‘den Realist resim koleksiyonları, geç Romantizm, İkinci İmparatorluğun

Eklektikliği ve Üçünçü Cumhuriyetin resmi sanatı büyük ölçüde geliştirildi.

İkinci endişe, koleksiyonları tamlamak, dengelemek ve konsolide etmek ve sanat

tarihindeki bu zengin dönemin en kapsamlı ve en kapsamlı görüşlerini vermekti. Örneğin,

1985 yılında Serusier’in ‘Talisman’ı satın alındı, Bonnard ve Redon’un bir dizi prestijli eseri

hediye ederek tamamladı. Neo-Empressionists’in ve Pont-Aven’in müzenin

koleksiyonlarındaki resim sersi, sanatçıların torunlarının ve koleksiyoncuların cömertliğine

tanıklık ediyor.

Ayrıca baştan itibaren Musee d’Orsay, miras vergilerini telafi etmek için sanat eserlerinin

müzeye bağışlanabileceği, Kabul Yerği (adaylık) sisteminden yararlandı. Yıllar geçtikçe, bazı

büyük sanatçıların tabloları bu yolla koleksiyonlara girdi. Yüzden fazla eser resim ve pastel,

Müzenin koleksiyonlarına istenilen Kabul Sistemi ile ulaştı.

8

Bu arada satın alımlar da yapıldı; Klimt (1980), Giangany (1986), Mondrian (1987),

Giacometti (1997), Amiet (1999) gibi…

2011 başında, Nabi sanatçılarının 141 eserinden oluşan, intifa hakkı kapsamında bir

başka tarihi hediye üzerinde anlaşmaya varıldı. Bu çok cömert jest, Musee d’Orsay’nın

Vuillard ve Bonnard gibi sanatçıların çalışmaları için önde gelen kurum olma konumunu daha

da ileri sürdü (Cogeval2013:s.216).

Gerçekçilik akımının en büyük ustası Honore Daumier’in yaptığı parlemento üyelerini

hicvettiği yirmialtı adet renkli büst de bu bölümdedir.

1865’de Edouard Manet’nin skandallara sebep olan “Olimpia”sı burda sergilenir.

(alttaki resim)

Görsel 3: Manet’in “Olimpia” tablosu.Fotoğraf: F. Nurcan SERT

Ile Olympia, Manet güçlü uzlaşmaz tekniğini kullanarak, dişi çıplak geleneksel bir temayı

tekrarlıyordu.Hem konunun hem de tasvirinin, 1865 Salonunda,bu resmin neden skandala

sebep olduğu açıktır. Manet’in Titian’ın Urbino Venüs’ü, Goya’nın Maja desnuda’sını ve

diğerleri arasında işlediği siyah köle teması gibi sayısız resmi ve ikonografikleri soğuk ve

yalın gerçekleri tasvir ediyordu.Venüs, fahişe haline gelmişti ve izleyiciyi

zorluyordu.Akademik geleneğin temelini oluşturmuş olan sınırlandırılmış çıplaklığın

sınırlarını aşmıştı, bu tepki yarattı.Eleştirmenler, modernliği, “sarı-büzük odalığa” saldırarak

sonlandırdılar.Eser:1863 yılıda yapıldı, Tual üzerine yağlı boya, H.130;190cm’dir.9

Görsel 4.Daumier’in “Parlamenter”Fotoğraf: F. Nurcan SERT

Müzede merkez koridor ise Neo-klasik 19.yüzyıl heykel sanatına ayrılmıştır. Bu

bölümdeki en ilginç eser Jean Baptiste Carpeaux’un opera binasının ön cephesi için yaptığı

“Dans” adlı yapıt. Bir zamanlar bu eser halkın ahlaki değerlerine saldırı olarak yorumlanmıştı.

10

Görsel 5:Carpeaux’un “Dans”Fotoğraf: F. Nurcan SERT

Jean-Baptiste Carpeaux(1827-1873)

Dans(1865-1869)

Taş H.420; W. 298; D. 145cm (Musée d’Orsay)/ Thierry Ollivier

1863’de yeni ParisOperasının mimarı Charles Garnier, binanın cephesini dekore etmek için

Roma Prix’sini kazanan dört sanatçı tarafından dört heykel grubu kurdu. Carpeaux dans

konusunu işlemeliydi. Üç yıllık dönem boyunca, kadınların dans ruhunu, çeşitli eskiz ve

modellerle üretti. Heykeltraşın ana kaykısı dairesel ve dikey hareketleri gerçekleştirmek ve

birleştirmekti.Dansın sıçrayan ruhu kompozisyona hakim olmalıydı. Halk, çıplak kadın

11

gerçeği ile karşılaşınca şaşkınlık içinde kalıp, heykele mürekkep attılar.Silinmesi istendi,1870

savaşı, ardından da Carpeaux’un ölümü tartışmalara son verdi.

Ana koridorda Eugene Guillaume’un “Gracchi”anıtı, Edgar Degas’ın muhteşem “On

Dördünde Dansçı” heykeli ve Rodin heykel grubu yeralır ayrıca sevgilisi Camille Claudel’in

Ölümünün yorumlandığı “Olgunluk” isimli heykel vardır.

Görsel 6. Rodin DüşünceFotoğraf: F. Nurcan SERT

Aguste Rodin(1840-1917) Circa 1895; mermer kafatası; kaba kesilmiş taban

H. 74.2; W. 43.5; D. 46,1cm

Rodin’in öğrencisi ve sevgilisi Camille Claudel sık sık onun için poz verdi ve heykeltraş

birkaç portre yaptı.Léonce Benédite, sık sık olduğu gibi, heykel üzerinde çalışırken Rodin’in

daha fazla almamaya ve bloğun başın altına çekilmesine karar verdiğini söylemektedir.Yüz

gözler üzerinde sabit ve öne doğru eğilir.Hayal alemine dalmış gibi durur.

12

Görsel 8: Edgar Degas Görsel 9:EdgarDegas(Dansçı1)

Fotoğraf: F. Nurcan SERT

H 98; W.35.2; D. 24.5cm 1921-1931 yılları arasında 1865-1881yılları arasında modeli

çeşitli renklerde, tül tutu, kıllarda pembe saten şerit, ahşap tabanla patinalılar.

“On Dörtünde Dans”

Görsel 10: Edgar Degas “Dansçı” Görsel 11: Edgar Degas “Dansçı 2 Görsel 12:Edgar Degas “Dansçı3”

13

Görsel 13: Üst kat sergi salonuFotoğraf: F. Nurcan SERT

Görsel 14: Thomas Couture(1815-1879)Fotoğraf: F. Nurcan SERT

14

Görsel 15: Whistler’s Mother” 1871

15

Görsel 16: Degas’ın diğer sanatçıların çalışmalarıFotoğraf: F. Nurcan SERT

Zemin kat yani merkez koridor aşağıdaki fotoğrafta görüldüğü gibi sizi muhteşem

heykellerle karşılamaktadır.Eğer bir sıralama yapmadan ve müze planına önceden bakıp

kendinizi yönlendirmeden gezmeye başlarsanız,gerçekten rastgele gezmiş olursunuz.

Çünkü yukarıda da belirtiğim gibi bu kat 19.yüzyıl dönemini kapsıyor,müzenin orta

katındaki galerilerde ise III.İmparatorluk dönemine ait süslemeler,dekoratif objeler,Rodin ve

Dante’nin önemli yapıtları, mesela “Cehennem Kapıları” ve eser dizimi var.

Güney galerilerinin odalarında Nabi’lerin yapıtları,giriş nefinden ayrı sergilenmek

istenen Camille Claudel ve Auguste Rodin,Aristide Maillol,Medardo Rosso gibi heykeltıraşlar

ara katta ağırlanıyorlar.

Müzede kalıcı sergiler kadar geçici sergiler de ilgi çekici olabiliyor.Ana hol çoğunlukla

heykellerin sergilendiği bir galeri şeklinde düşünülmüş.En uca kadar gidip en arkadaki Opéra

Garnier’nin iç ve dış maketlerini de mutlaka görmek gerekiyor çünkü harika…Burada ayrıca

cam zemin üzerinde yürüyerek Placa de I’Opéra maketini yukarıdan da seyretme zevkini

tatmanız gerekiyor.Daha sonra sağınızdaki merdivenlerden yukarı çıkararak önce Osman

Hamdi Bey’in “Şehzade Türbesi’nde Derviş” eserini ve en üst kata yani Empresyonistler

Galerisi’ne geçerek, Renoir’ın “Bal du Moulin de la Galette” tablosunu doyasıya

seyredebilirsiniz.Tabiyatıyla diğer ressamlar da…Monet,Cézanne,Gauguin ve Van Gogh nefis

bir sunum ile sergileniyorlar.

Tonalizm akımının öncüsü Whistler’ın,boyutları 144,3cmx162,4cm olan çok

meşhur“Whistler’s Mother” (1871)tablosuda Orsay’da görülmesi gerekenler

arasındadır.Whistler eserlerine müzik jargonundan isimler vermiştir.Sebebi ise besteler gibi

onun eserlerinin de hep bir hikayesi vardır yada böyle olduğuna inanmasıdır.Whistler,inatcı

ve kavgacı bir insandı, her kavgada mahkemeye başvurmasıyla ünlüydü. Bir obje üzerinde

çalışmayı seviyordu. “Sanat için sanat” fikrini benimsiyor ve savunuyordu.

Barbizon ekolün’den eserler de görüyoruz, 19.yüzyıl Fransız bir ressam grubu

tarafından uygulanan manzara resmi tarzını tanımlamak için ekol ismini Fontainebleau

16

yakınlarında Barbizon köyünden almış. Tanınmış eserler; Akşam Duası, Başak Toplayanlar,

Ekici, Potato Planters, Shepherdess and Her Flock ve Moonlight gibi…

Görsel 17: Julies Cavelier 1814

Cornelia, Gracchi’nin annesi

1861 Mermer H. 171; W 121; D. 127cm

Bu sert simertrik dairesel grup, Antik Dönem kahramanlarını hazırlar: Caius ve Tiberus

Gracchus ve Cornelia, anneleri. Piremidal yapı ve tutumları izleyicinin karakterlerin

psikolojisini okumasına izin verir: küçük oğlu enerjiyle doludur; büyük olan daha düşünceli

ve diploma ile gösteriliyor; anne ise onlar benim mücevherlerim der gibidir..Cornelia’nın

bakışı mesafeli ve boştur.Kompozisyon ahenkli ve neo-klasik bir eserin karakteristik öğelerini

barındırmaktadır.

Ünlü Heykeltıraşlar;

• François Rude

17

• Jules Cavelier

• Jean-Baptiste Carpeaux

• Aguste Rodin

• Paul Gauguin

• Camille Claudel

• Honoré Daumier

Görsel 18: Alexandre Schoenewerk(1820-1885) 1871 Genç Tarantina

Mermer 74x171cm Bu eser Fransız Devriminin mağdur olduğu olaylarla ilişkili

Olarak, bir Fransız şair olan André Chénier’nin şiirinden esinlenilmiştir.

18

Görsel 19: Jean Escoula (1851-1911) Keder

Circa 1890 patina alçı H42; W 37; D. 34cm

Jean Escoula, 19. Yüzyılın en büyük heykeltraşlarından Jean-Baptiste Carpeaux ve Auguste

Rodin ‘in ikisine aynı anda kendi kariyeri boyunca asistan olarak çalıştı.

Kafa başlı Hüzün onun, Yunan mitilojisinde esinlenerek 1890 yılında yapyığı eseridir. O

tarihde Procris Cephalus evliydi. Kıskançlığı onu avlarken kocasını gözetlemek için ormanda

saklanmasına yol açtı.Cephalus, bunun vahşi bir hayvan olduğunu düşündü ve sevgilisini cirit

ile öldürdü.

Her öğrenci sonra daha sonra çalışmalarında “tutkularıifade etmeyi” öğrendi.

1898’de Keder dökümhanede Siot-Decauville tarafından bronz olarak üretildi.Musée

d’Orsay’daki model bir baskının parçası değildir.Kalıbın palet bıçağının izleri ortaya çıktıkça

bu sıva kalıp haline getirildi.Daha sonra taze sıva ile yeniden işlendi.

19

Görsel 20: Jean Baptiste Carpeaux “Kilden yapılan ön çalışması” 1827

Sonuç

Müzenin geçmişi çok eskilere gitmiyor ama koleksiyon açısından değerlendirildiği zaman

sergilenen eserler müze olgusuna büyük katkıda bulunmuştur. Orsay Müzesi, istatistiksel

olarak dünyada en çok ziyaret edilen müzelerin başında gelmektedir. Binanın kendisi bir

sanat yapıtı olma özelliği taşımaktadır. Bu yönüyle de dünyada atıl kalmış değerlendirilmeyi

bekleyen birçok yapıya da göz kırpmaktadır. Orsay müzesi binasının sergi ve müze olarak

yapılandırılmasında, siyasetçilerin de olumlu yönde büyük katkıları olmuştur.

20

Kaynak

_ ICOM(2010), Key concepts Museology.(Ed:A.Desvallées and F.Mairesse)Published by

ArmandColin.http//icom.museum/filadmin/user-upload/pdf/Key-Concepts-of-Museology/

Museologie-Anglais-BD.pdf(Erişim tarhi: 01. 06.2012)

_ Huyssen,A.(2006). Bellek yitiminden kaçış: Kitle iletişim aracı olarak müze.Müze ve

Eleştirel Düşünce.Tarih Sahneleri-Sanat Müzeleri II (Ed:A.Artun)(Çev: R. Akman).

İstanbul:İletişim Yayınları, ss.259-290

_ Musée d’Orsay,2007 “History of the Museum”. Erişim:11 Haziran

2013,http://www.musee-orsay.fr/en/collection/history-of-the-museum/home.htm/

_ Musée d’Orsay, 2006,(http://www.musee-orsay.fr/en/home.html)

_ Kupfer Schneider, Andrea,(1998), Creating the Musée d’ Orsay, The Pennsylvania state

University Press, ABD.

_ Gartner,Peter J.,(2007), Musée d’ Orsay, Ullman and Könemann, Almanya.

_ http://lebriz.com/pag

_ Kupfer Schneider,1998;16

_ Yılmaz,Ayşe Nahide 2014:503

_Kupfer Schneider,1998;15

_Kupfer Schneider,1998;s.10

_Gartner,2007:13

21