werkbundel veilig op het internet
DESCRIPTION
Deze bundel kan je gebruiken tijdens een les begrijpend lezen. De leerlingen nemen de teksten zelfstandig door en vinden snel de antwoorden op de vragen.TRANSCRIPT
Taal – ICT
1
Naam: ………………………………………………………………………………. Klas: ……………….. Datum: …………………………..
Lees de volgende teksten door en zoek antwoorden op de volgende vragen.
1. Zoek de betekenis van de volgende woorden in de tekst.
www = ………………………………………………………………………………………………………………………………………………
surfen = …………………………………………………………………………………………………………………………………………….
gamen = …………………………………………………………………………………………………………………………………………….
downloaden= …………………………………………………………………………………………………………………………………….
………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….
chatten = ………………………………………………………………………………………………………………………………………….
cyberpesten = …………………………………………………………………………………………………………………………………..
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
2. Zoek een antwoord op de volgende vragen
Welke vormen van cyberpesten bestaan er?
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Geef twee oplossingen voor cyberpesten.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
Geef enkele gevolgen van het verkeerd gebruik van ‘downloaden’.
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………
3. Verbind de juiste woorden met elkaar.
Surfen o o MSN Messenger
Downloaden o o Via games, chatten, profielen, webcam, e-mail en gsm.
Chatten o o World Wide Web
Schadelijk voor de computer
o o Auteursrechten
Cyberbesten o o Virussen
2
Surfen op het www
= via het World Wide Web de wereld bezoeken door van website naar website te springen (surfen).
Voordelen :
Bron van informatie: je vindt er heel veel informatie over alle
onderwerpen.
Je kan favoriete websites bekijken, zoals bv.
huiswerksites, sites van muziekgroepen, sites van idolen... kortom
alles wat zich in jullie leefwereld afspeelt.
adressen door. Dit is iets wat volwassenen in hun
dagdagelijkse activiteiten ook doen.
Snel en gemakkelijk. Iedereen kan ermee overweg.
Verkeerd gebruik:
Reclame: jongeren worden meer en meer beschouwd als kopers en krijgen dan ook heel veel
reclameboodschappen te verwerken via internet. Bedrijven weten op internet de plekken te vinden
waar jongeren graag vertoeven.
Schadelijke inhoud: Dit kan gaan van het geconfronteerd worden met schadelijke beelden
(foto's,video's, afbeeldingen...) tot alle soorten documenten. Kinderen kunnen doelbewust zoeken
naar dergelijke sites maar er ook per ongeluk op terechtkomen.
Betrouwbaarheid van informatie: je moet kinderen leren dat niet elke informatie die je op internet
aantreft, betrouwbaar is.
E-privacy: kinderen geven te veel en te gemakkelijk hun persoonlijke gegevens vrij op internet.
Wanneer zij een formulier moeten invullen, zullen zij dit dan ook heel makkelijk doen omdat er hen
een ‘beloning' wacht, gaande van het creëren van een e-mailadres tot het winnen van een gsm.
Entertainment
Gamen= het spelen van spelen via internet (alleen of met anderen) vb. Runescape, War of World, X-Box,
Playstation.
3
Voordelen
Het is altijd leuk om een spel te spelen.
Het geeft een zekere spanning maar ook ontspanning voor kinderen
Voor jongeren is gamen in de eerste plaats een sociaal gegeven. Ze spelen meestal samen
met anderen die misschien wel aan de andere kant van de wereld zitten. Tijdens het spel
kunnen ze al chattend communiceren om strategieën af te speken, waardoor het echt samen
spelen wordt.
Verkeerd gebruik
Je kan bij het spelen op spelsites op gewelddadige spellen vallen die schadelijk kunnen zijn
voor een kind.
Via het spelen kan je vaak credits opbouwen die je naar een volgend level brengen. Deze
credits worden op andere websites echter te koop aangeboden en kunnen dan via een sms
betaald worden. Op die manier kan er bij het gamen wel degelijk geld gemoeid zijn.
Downloaden= gegevens overbrengen van een server naar een computer en/of van de ene computer naar een
andere
Voordelen
Op het internet is een schat aan informatie te vinden die heel nuttig kan zijn om huiswerk te
maken.
Je kan via het internet heel wat muziek en films downloaden.
Heel wat software wordt gratis te downloaden op het internet ter beschikking gesteld.
Jongeren gebruiken vaak een specifieke technologie om muziek te downloaden. P2P (Peer to Peer) of
'File Sharing' programma's laten je toe om muziek, video, foto's of ander bestanden uit te wisselen bv.
Limewire, E-mule
Verkeerd gebruik
Auteursrechten: door het illegaal downloaden van muziek en/of films ontwijk je
auteursrechten. Zeker als je deze bestanden gaat verspreiden.
Virussen: de programma's die gebruikt worden zijn een manier om virussen rond te sturen.
4
Chatten= directe communicatie met anderen via de computer
Voordelen
Het is een manier van directe communicatie met anderen. Dè ideale manier om met je
vrienden te babbelen.
Het geeft een grote interactie. Je typt een zin en er komt direct reactie.
Met een camera erbij wordt het voor een kind nog leuker. Ook kan je tijdens het chatten foto's
en video's uitwisselen.
Snel en gemakkelijk. Iedereen kan ermee overweg.
Ontwikkelen van een eigen taal of de chattaal. Het is een taal die toelaat om heel vlug te
typen en die jongeren kennen. Hoewel sommige mensen dit vaak denken, gaat het chatten
niet ten koste van de schrijfvaardigheden van jongeren. Jongeren die vaak chatten zijn vaak
zelfs beter in taalvakken!
Experimenteren met anonimiteit: het is kenmerkend voor de puberteit dat er grenzen worden
afgetast. Op de chat kan je je even uitgeven voor iemand anders om zo te testen hoe anderen
reageren op een jongen / meisje, een populaire meid, een volwassene,...
Uitbouwen van netwerken: het chatten wordt gebruikt om netwerken van vrienden te
onderhouden maar ook om vrienden bij te maken.
Een lange lijst met "buddies" of contactpersonen is voor jongeren vaak een teken dat ze heel
populair zijn.
Kortom, chatten past perfect in de ontwikkeling van jongeren en hun puber-zijn. Het sluit aan bij alles
wat in deze levensfase belangrijk voor je is:
Communicatie
Je vrienden
Identiteitsontwikkeling
5
6
Verkeerd gebruik
Vriend: iemand die ze 5 minuten kennen. Voor een jongere heeft het begrip ‘kennen' een
totaal andere betekenis dan voor een volwassene. Jongeren vertrouwen veel vlugger en gaan
ervan uit dat zij een persoon kennen omdat zij er al 5 minuten mee chatten. Zij delen dan ook
veel vlugger geheimen met elkaar.
Cyberpesten via de chat.
Cyberpesten= alle vormen van pesterijen die een beroep doen op nieuwe informatie- en
communicatietechnologieën, zoals internet, gsm of computer om slachtoffers lastig te vallen, te
bedreigen, te beledigen,...
Meest voorkomende voorbeelden
Jongeren gebruiken om te cyberpesten dezelfde technologieën die ze gebruiken voor hun positieve
manieren om te communiceren en te netwerken:
Cyberpesten via games
Iemands paswoord stelen: spelen in naam van iemand anders en ervoor zorgen dat hij of zij
verliest.
'Verworvenheden' stelen : ervoor zorgen dat iemand's avatar (het virtuele personage in een
game) niet meer zo sterk is.
Cyberpesten via e-mail
Pest e-mails. Dit kunnen zowel woorden als beelden zijn (bv.gefilmd hoe iemand uitgelachen
wordt) die enkel naar het slachtoffer of naar een hele groep mensen gestuurd worden.
Opzettelijk virussen verspreiden.
Iemands paswoord stelen en mailen in naam van die persoon.
Cyberpesten via het chatten
Uitschelden op de chat.
‘Virtuele uitsluiting' : een hele groep mensen die allemaal dezelfde persoon blokkeren zodat er
met deze persoon niet meer gechat wordt.
Iemands paswoord stelen en chatten in naam van die persoon of de chataccount afsluiten.
7
Cyberpesten via de webcam
Foto's of video's maken zonder medeweten of toestemming van de
ander en deze later publiceren op het internet.
Opzettelijk schokkende beelden tonen via de webcam.
Cyberpesten via profielen
Profielen met kwetsende inhouden: een profiel aanmaken waarop
iemand belachelijk gemaakt wordt.
Profielen met kwetsende beelden.
Een populariteitsmeter waarbij anderen kunnen stemmen hoe lelijk of dom iemand is.
Uitsluiting uit het netwerk: een hele groep mensen die hun profiel aan elkaar linken maar niet
aan dat van het slachtoffer, waardoor deze de evoluties en conversaties niet kan volgen.
Cyberpesten via de gsm
Pest sms-jes.
Genante mms.
Cyberpesten via het chatten met gsm.
Iemands gsm-nummer openbaar maken zodat deze ongewenste telefoontjes krijgt.
Gevolgen
Er is een sterk verband tussen cyberpesten en het pesten op de speelplaats. Vaak gaat het pesten op
de speelplaats overdag, 's avonds gewoon door via de computer of gsm. Toch zijn er ook een aantal
verschillen tussen 'klassiek pesten' en cyberpesten.
Het cyberpesten is veel directer, veel persoonlijker en een aanval op de private levenssfeer.
Kinderen en jongeren nemen het pesten mee in hun bed en zijn er niet van verlost als zij 's
avonds thuis voor de computer zitten.
Kinderen hebben vaak het gevoel dat de hele wereld toekijkt hoe zij gepest en belachelijk
gemaakt worden.
Ouders zijn meestal laat of niet op de hoogte dat er een probleem is, juist omdat het via
internet en gsm verloopt.
8
9