włoski kurs podstawowy
TRANSCRIPT
W∏oskiKurs podstawowy
Dodatkowe materia∏y do kursu na p∏ycie CD
Audio Kurs
© Copyright Edgard, Warszawa 2005
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 1 (Black plate)
Redaktor serii: Marta Kosiƒska
Opracowanie w∏oskiej wersji j´zykowej: Loretta Bertelle
Gramatyka: Agata Boruta
Lektorzy: Loretta Bertelle, Matteo Cerlini, Mi∏ogost Reczek
Muzyka i mastering: Dariusz Kaliƒski
Projekt ok∏adki: Piotr Fajker, Emilia Szulewa
Sk∏ad i ∏amanie: Studio 27
© Copyright Edgard, Warszawa 2005www.edgard.pl
www.jezykiobce.pl
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 2 (Black plate)
3www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
Spis treÊci
Wst´p . . . . . . . . . . . . . . 4
Jak si´ uczyç . . . . . . . . 4
Podstawowe regu∏y . . . 6gramatyczne
Alfabet i wymowa . . . . . . . . Rodzajniki . . . . . . . . . . . . . . Formy czasowników . . . . . . Czasy . . . . . . . . . . . . . . . . . Tworzenie pytaƒ . . . . . . . . . Przeczenia . . . . . . . . . . . . . Rodzaje rzeczownika . . . . . Tworzenie liczby mnogiej . .
Lekcja 1.Podstawowe zwroty i wyra˝enia . 20
Lekcja 2.Liczebniki, dni tygodnia, . . . . . . . 23pory roku i czas
Lekcja 3.Cz∏owiek i rodzina . . . . . . . . . . . . 26
Lekcja 4.Cz´Êci cia∏a, cechy charakteru, . . . 28opis osoby
Lekcja 5.Kolory, cz´Êci garderoby, . . . . . . 30sklep i zakupy
Lekcja 6.˚ywnoÊç, jedzenie, restauracja . . 33
Lekcja 7.Komunikacja i podró˝owanie . . . 35
Lekcja 8.Wakacje, czas wolny i hobby. . . . 37
Lekcja 9.W mieÊcie, pytanie o drog´ . . . . . 39
Lekcja 10.˚ycie codzienne: dom, . . . . . . . . 41szko∏a, praca
Lekcja 11.Wypadki, nag∏e zdarzenia, . . . . . 45pomoc
Odpowiedzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
Kurs w wersji mp3 . . . . . . . . . . . . 47
1
5
9
13
16
19
22
25
28
31
34
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 3 (Black plate)
4
Audio Kurs
Wst´p
„W∏oski Kurs podstawowy” to kolejny tytu∏ z serii Audio Kursów – kursówna p∏ytach CD, przeznaczonych do samodzielnej nauki j´zyków obcych. „W∏oskiKurs podstawowy” powsta∏ z myÊlà o osobach poczàtkujàcych, zaczynajàcychnauk´ oraz tych, które chcia∏yby szybko przypomnieç sobie podstawy j´zykaw∏oskiego. Kurs zawiera 11 lekcji uczàcych najbardziej potrzebnych s∏óweki zwrotów oraz podr´cznik wyjaÊniajàcy podstawy gramatyki w∏oskiej. Na p∏ycie, oprócz nauki s∏ówek metodà powtarzania, znajdujà si´ tak˝e dialogioraz pytania sprawdzajàce. Zakres tematów sprawia, ˝e kurs potraktowaç mo˝na jako rozmówki przydatne osobom planujàcym wyjazd za granic´.
Wszystkich U˝ytkowników Audio Kursów goràco zach´camy do zarejestro-wania si´. Zarejestrowani Klienci otrzymujà atrakcyjne zni˝ki na wydawnictwafirmy Edgard. Rejestracji mo˝na dokonaç poprzez wys∏anie wype∏nionej kartyrejestracyjnej lub na stronie internetowej www.edgard.pl
Jak si´ uczyç?
Seria Audio Kurs s∏u˝y do samodzielnej nauki j´zyków obcych. Audio Kur-sów wystarczy s∏uchaç, nie jest konieczne wykonywanie dodatkowych çwiczeƒ.Ka˝da lekcja uczy s∏ówek i ca∏ych zwrotów zwiàzanych z danym tematem, zawiera dialogi, pokazujàce ich u˝ycie oraz pytania sprawdzajàce, które pozwa-lajà samodzielnie przeçwiczyç omawiane zagadnienia.
Z Audio Kursem mo˝na uczyç si´ na wiele sposobów. Przede wszystkim,nale˝y uwa˝nie s∏uchaç s∏ów, zdaƒ i dialogów, a nast´pnie powtarzaç poszczególne zwroty za w∏oskim lektorem. Nawet, je˝eli przy pierwszym ods∏uchaniu wydadzà si´ one zbyt trudne do wymówienia, to podczas kolejnychprób nasza wymowa b´dzie coraz lepsza.
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 4 (Black plate)
5www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
Scenki i dialogi zosta∏y tak opracowane, by w sposób aktywny wzbogacaçzasób s∏ownictwa oraz uczyç typowych zwrotów, u˝ywanych w j´zyku mówionym.Polecamy uczenie si´ kwestii z dialogów na pami´ç! Je˝eli nie jesteÊmy pewni,co us∏yszeliÊmy, mo˝emy zajrzeç do niniejszej ksià˝eczki i porównaç nagraniez tekstem. Przy tej okazji warto zwróciç uwag´ na w∏oskà pisowni´.
Ostatnià cz´Êcià ka˝dej lekcji jest zadanie pozwalajàce przeçwiczyç nowo po-znane zwroty. Na ka˝de zadane pytanie nale˝y odpowiedzieç po w∏osku, u˝ywajàczwrotów z danej lekcji. W przypadku, gdy mamy trudnoÊç z w∏aÊciwym sformu∏o-waniem odpowiedzi, dobrze jest ods∏uchaç lekcji jeszcze raz. Swoje odpowiedzimo˝na porównaç z przyk∏adowymi rozwiàzaniami podanymi na koƒcu ksià˝eczki.
Ksià˝eczka zawiera dodatkowe materia∏y do kursu. Przede wszystkim wydrukowane sà w niej transkrypcje wszystkich nagraƒ, których czytanie mo˝eokazaç si´ szczególnie pomocne dla wzrokowców (ale nie tylko!). Bardzo wa˝nàcz´Êcià ksià˝eczki jest podr´cznik gramatyki, w przyst´pny sposób wyjaÊniajàcynajwa˝niejsze zasady rzàdzàce j´zykiem w∏oskim. Ponadto w ksià˝eczce znajduje si´ szereg dodatkowych, trudniejszych s∏ówek zwiàzanych z tematemdanej lekcji, których nie ma w nagraniu.
Po przerobieniu ca∏ego materia∏u warto odtwarzaç p∏yt´ co kilka dni lub tygodni, a nawet po kilku miesiàcach w celu przypomnienia sobie s∏óweki zwrotów. Doskona∏ym rozwini´ciem „Kursu podstawowego” jest program kom-puterowy „W∏oski – Mówisz i rozumiesz” oraz „Profesor Marco – S∏ownictwo“.Zach´camy tak˝e do zapisania si´ na bezp∏atnà nauk´ w∏oskich s∏ówek przez e-mail w serwisie www.slowka.pl
W ofercie naszego wydawnictwa znajdà Paƒstwo tak˝e Audio Kursy i programy komputerowe do nauki angielskiego, niemieckiego, francuskiego,hiszpaƒskiego i rosyjskiego. Dodatkowe informacje oraz pe∏na oferta mulitme-dialnych pomocy do nauki j´zyków dost´pne sà na stronie www.jezykiobce.pl
Zapraszamy i ˝yczymy sukcesów w nauce w∏oskiego!
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 5 (Black plate)
Alfabet i wymowa
Alfabet w∏oski sk∏ada si´ z 21 znaków:
W j´zyku w∏oskim spotykamy tak˝e nast´pujàce litery zapo˝yczone:
Ponadto w j´zyku w∏oskim wyst´pujà litery, których nie ma w j´zyku polskim.Jest to litera e w znaczeniu „jest” pisana z akcentem w lewo [¯], w odró˝nieniuod e bez akcentu [e] w znaczeniu „i” oraz pozosta∏e samog∏oski akcentowane:
∫ /np. citt∫ – miasto/ ¯ /w znaczeniu „jest” oraz w s∏owach caff¯ – kawa i t¯ – herbata/é /np. perché – dlaczego/ì /np. dni tygodnia: lunedì – poniedzia∏ek, martedì – wtorek, itd./ò /np. però – ale, lecz/ù /np. più – wi´cej/
Wszystkie akcenty pisane sà w lewà stron´, natomiast akcent nad e oznaczajàcyakcentowanà samog∏osk´ (np. w wyrazie perché – dlaczego) piszemy w prawo.Wyjàtki to t¯ (herbata) i caff¯ (kawa), pisane z e z akcentem w lewo.
� Podstawowe zasady pisowni i wymowy:
A (a)B (bi)C (ci)D (di)E (e)F (effe)
G (dzi)H (akka)I (i)L (elle)M (emme)N (enne)
O (o)P (pi)Q (ku)R (erre)S (esse)T (ti)
U (u)V (wu)Z (dzeta)
J (i lunga)K (kappa)
W (wu doppia)X (iks)
Y (ipsilon)
� C przed e oraz i wymawiamy jakcze, czi:
la cena (kolacja)il cinema (kino)
� C przed a, o oraz u wymawiamyjako ka, ko, ku:
la casa (dom)la cosa (rzecz)la cucina (kuchnia)
Podstawowe regu∏y gramatyczne
6
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 6 (Black plate)
RodzajnikiRodzajniki w j´zyku w∏oskim sà bardzo wa˝ne, poniewa˝ okreÊlajà rodzaj i liczb´rzeczownika, przed którym najcz´Êciej wyst´pujà. Dzielà si´ one na okreÊlone (il, lo, l’, la, i, gli, le) i nieokreÊlone (un, uno, una) zgodnie z poni˝szà tabelà:
rodzajniki okreÊlone rodzajniki nieokreÊlone l. pojedyncza l. mnoga l. pojedyncza
rodzaj m´ski il, lo, l’ i, gli, gli un, uno, unrodzaj ˝eƒski la, l’ le, le una, un’
7www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
� C przed h po którym nast´puje elub i wymawiamy jako ke, ki:
le amiche (przyjació∏ki)la chiave (klucz)
� G przed e oraz i wymawiamy jakd˝e, d˝i:
la gente (ludzie)la gita (wycieczka)
� G przed a, o oraz u wymawiamyjak ga, go, gu:
la gamba (noga)la gola (gard∏o)il gufo (sowa)
� G przed h, po którym nast´puje elub i wymawiamy jako ge, gi:
gli spaghetti (spaghetti)il ghiaccio (lód)
� H jest zawsze nieme:l’hotel – po w∏osku wymawia si´„otel”l’hamburger – po w∏oskuwymawia si´ „amburger”
� SC przed e oraz i wymawiamy jaksze, szi:
la scena (scena)la scimmia (ma∏pa)
� SC przed a, o oraz u wymawiamyjak ska, sko, sku:
la scala (drabina)lo scopo (cel)la scuola (szko∏a)
� SC przed h po którym nast´puje elub i wymawiamy jako ske, ski:
lo schermo (ekran)lo schiavo (niewolnik)
� Z na poczàtku wyrazu czyta si´dêwi´cznie:
lo zucchero (cukier)� Z w innych przypadkach czyta si´
dêwi´cznie i bezdêwi´cznie:la tazzina (fili˝anka)la zanzara (komar)
� S mi´dzy samog∏oskami jak te˝wtedy, kiedy po s wyst´pujàspó∏g∏oski „b, d, g, l, m, n, r, v”czyta si´ jak „z”.
la casa (dom)lo slavo (s∏owianin)lo sbaglio (b∏àd)
� Podwójne S oraz S w pozosta∏ychprzypadkach czyta si´ tak samojak polskie „s”:
la cassa (kasa)il silenzio (cisza)
� QU czyta si´ jak ku:quando (kiedy)quanto (ile)
� GN czyta si´ jak ƒla lavagna (tablica)
� GL po którym nast´puje iwymawia si´ jak ‘li:
il figlio (syn)
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 7 (Black plate)
8
Audio Kurs
U˝ycie rodzajników okreÊlonych:� rodzaj m´ski
il, i przed spó∏g∏oskami: il cane (pies) – i cani (psy)lo, gli przed: s + spó∏g∏oska, x, y, z, gn, ps, pn: lo zaino (plecak)
– gli zaini (plecaki)l’, gli przed samog∏oskami i h niemym: l’amico (przyjaciel)
– gli amici (przyjaciele), l’hotel – gli hotel� rodzaj ˝eƒski
la, le przed spó∏g∏oskami: la rivista (magazyn) – le riviste (magazyny)l’, le przed samog∏oskami: l’edicola (kiosk) – le edicole (kioski)
U˝ycie rodzajników nieokreÊlonych: � rodzaj m´ski
un przed samog∏oskami i spó∏g∏oskami: un amico (przyjaciel); un libro (ksià˝ka)
uno przed s + spó∏g∏oska, x, y, z, gn, ps, pn: uno scaffale (rega∏)
� rodzaj ˝eƒski una przed spó∏g∏oskami: una ragazza (dziewczyna)un’ przed samog∏oskami: un’amica (przyjació∏ka)
Uwaga! Rodzajniki nieokreÊlone nie wyst´pujà w liczbie mnogiej. Mo˝na je po-minàç lub zastosowaç tzw. przyimki rodzajnikowe w liczbie mnogiej: delle, de-gli, dei. Porównaj przyk∏ad:
È un fiore. (To jest jakiÊ kwiat.) – w liczbie mnogiej: Sono fiori. lub Sono dei fiori. (To sà jakieÊ kwiaty.)
Formy czasowników
Czasowniki w j´zyku w∏oskim, tak jak w polskim, odmieniajà si´ przez osobyi liczby. Czasowniki w∏oskie posiadajà trzy grupy koniugacyjne, a o przynale˝no-Êci do którejÊ z koniugacji Êwiadczy koƒcówka. Czasowniki zakoƒczone na:
-are – nale˝à do I grupy koniugacyjnej,-ere – nale˝à do II grupy koniugacyjnej,-ire – nale˝à do III grupy koniugacyjnej.
� Czasowniki regularneW j´zyku w∏oskim istniejà czasowniki regularne i nieregularne. Czasowniki regularneodmieniajà si´ przez osoby i liczby zgodnie z zasadami koniugacji przedstawionymiw tabeli. Zwróç uwag´ na czasowniki z III grupy, które majà dwa typy odmiany:
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 8 (Black plate)
9www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
io tu lui/lei/Lei noivoiloro
Grupa I -are-o-i-a-iamo-ate-ano
Grupa II -ere-o-i-e-iamo-ete-ono
Grupa IIIa -ire-o-i-e-iamo-ite-ono
Grupa IIIb -ire-isco-isci-isce-iamo-ite-iscono
� Czasowniki nieregularneW j´zyku w∏oskim bardzo wiele czasowników ma odmian´ nieregularnà. Otoprzyk∏ady odmiany najwa˝niejszych z nich:
parlare(rozmawiaç)parloparliparlaparliamoparlateparlano
vedere(widzieç)vedovedivedevediamovedetevedono
dormire(spaç)dormodormidormedormiamodormitedormono
capire(rozumieç)capiscocapiscicapiscecapiamocapitecapiscono
essere(byç)sonosei¯siamosietesono
avere(mieç)hohaihaabbiamoavetehanno
andare(iÊç, jechaç)vadovaivaandiamoandatevanno
venire(przyjÊç,przyjechaç)vengovienivieneveniamovenitevengono
uscire(wyjÊç, wyjechaç)escoesciesceusciamousciteescono
salire (wchodziç,wsiadaç)salgosalisalesaliamosalitesalgono
dare(dawaç)
dodaid∫diamodatedanno
fare(robiç)
facciofaifafacciamofatefanno
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 9 (Black plate)
10
Audio Kurs
capire(rozumieç)capiscocapiscicapiscecapiamocapitecapiscono
finire(koƒczyç)finiscofiniscifiniscefiniamofinitefiniscono
preferire(woleç)preferiscopreferiscipreferiscepreferiamopreferitepreferiscono
pagare(p∏aciç)pagopaghipagapaghiamopagatepagano
volere(chcieç)vogliovuoivuolevogliamovoletevogliono
dovere(musieç)devodevidevedobbiamodovetedevono
Abito a Roma. Mieszkam w Rzymie.Parlano non solo inglese ma anche francese. Mówià nie tylko po angielsku, aletak˝e po francusku.Ogni giorno dorme fino a tardi. Codziennie Êpi do póêna.Capisce benissimo perché non andiamo mai a trovare i nostri genitori in questo periodo. (On/ona) Bardzo dobrze rozumie, dlaczego nigdy nie odwiedzamy naszych rodziców w tym okresie.Vanno in montagna domani. Jutro jadà w góry.
� U˝ycie czasowników essere i esserci
S∏ówko ci (w formie skróconej: c’) stawiamy przed czasownikami ¯ lub sonow sytuacji, gdy te czasowniki przybierajà znaczenie „znajduje si´ / znajdujà si´”w odpowiednim szyku zdania:
Marco ¯ a casa. Marek jest w domu. szyk zdania nie jest zmieniony (najpierwpodmiot, potem orzeczenie)
C’¯ Marco? Jest Marek (w domu)? zmieniony szyk zdania (najpierw orzeczenie,potem podmiot).
Si’, c’¯. Tak, jest.No, non c’¯. Nie, nie ma go.
Porównaj nast´pujàce przyk∏ady:È Marco? Czy to jest Marek?Sono Maria e Paolo? Czy to sà Maria i Pawe∏?Ci sono tanti errori? Czy tu jest du˝o b∏´dów?Sì, ci sono tanti errori. Tak, jest tu mnóstwo b∏´dów.In classe ci sono 10 persone. W klasie znajduje si´ 10 osób.A casa non c’¯ niente da mangiare. W domu nie ma nic do jedzenia.
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 10 (Black plate)
Che cosa c’¯ sul tavolo? Co jest na stole? (Co znajduje si´ na stole?)È un tavolo? Czy to jest stó∏?Sul tavolo ci sono tanti libri. Na stole znajduje si´ wiele ksià˝ek.Il film ¯ molto interessante. Film jest bardzo interesujàcy.
� Czasowniki zwrotne W j´zyku w∏oskim u˝ywa si´ du˝o czasowników zwrotnych. Cz´sto czasownik,który nie jest czasownikiem zwrotnym w j´zyku polskim, jest takim w j´zyku w∏o-skim. Trzeba te˝ pami´taç, i˝ zaimek zwrotny „si´” odmienia si´ przez osoby,w bezokoliczniku znajduje si´ za czasownikiem i jest pisany ∏àcznie, natomiastprzy odmianie, przechodzi przed czasownik i pisany jest rozdzielnie. Koƒcówkiczasownikowe odmieniajà si´ wed∏ug zasad grupy do której nale˝à:
svegliarsi – budziç si´io mi svegliotu ti sveglilui/lei/Lei si sveglia
� Czasowniki modalneCzasowniki modalne takie jak potere (móc), dovere (musieç) i volere (chcieç) od-mieniajà si´ przez osoby i liczby, tak jak inne czasowniki i ∏àczà si´ z czasowni-kami w formie bezokolicznika.
Voglio venire con te, ma non posso. Chc´ pójÊç z tobà, ale nie mog´.Non possiamo andare al cinema perché dobbiamo andare dal medico. Nie mo˝emy pójÊç do kina, poniewa˝ musimy iÊç do lekarza.Potete andare a giocare a tennis ma prima dovete fare tutti i compiti. Mo˝ecie iÊç pograç w tenisa, ale przedtem musicie odrobiç wszystkie zadania do-mowe.
Czasy
W j´zyku w∏oskim jest 8 czasów trybu wskazujàcego (indicativo), 4 trybu ∏àcznego(congiuntivo), 2 trybu warunkowego (condizionale), w odró˝nieniu od j´zyka pol-skiego, w którym wyst´pujà tylko trzy (teraêniejszy, przesz∏y i przysz∏y). Na szcz´-Êcie, nie trzeba znaç ich wszystkich, ˝eby móc si´ swobodnie porozumiewaç. Poni˝ej podajemy podstawowe informacje o najcz´Êciej u˝ywanych czasach:
11www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
noi ci svegliamovoi vi svegliateloro si svegliano
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 11 (Black plate)
� Czas teraêniejszy (presente)Zasady u˝ywania czasu teraêniejszego sà takie same jak w j´zyku polskim.U˝ywa si´ go tak˝e cz´sto do wyra˝enia czynnoÊci i stanów w przysz∏oÊci. Formy czasowników regularnych i nieregularnych znajdziesz w rozdziale Formy czasowników na stronie 8.
� Konstrukcja stare + gerundioBardzo cz´sto u˝ywanà w j´zyku w∏oskim jest konstrukcja stare + gerundio,która wyra˝a czynnoÊç odbywajàcà si´ dok∏adnie w chwili mówienia. Sk∏ada si´z czasownika stare (czuç si´, przebywaç, byç) odmienianego przez osobyi imies∏owu gerundio opisujàcego danà czynnoÊç.
Imies∏ów gerundio tworzy si´ poprzez dodanie koƒcówek -ando i -endodo tematu czasownika:
-are = -ando, np. parlare (mówiç) – parlando
12
Audio Kurs
noi stiamo parlandovoi state parlandoloro stanno parlando
noi stiamo leggendovoi state leggendoloro stanno leggendo
noi stiamo finendovoi state finendoloro stanno finendo
io sto parlandotu stai parlandolui/lei/Lei sta parlando
-ere = -endo, np. leggere (czytaç) – leggendoio sto leggendotu stai leggendolui/lei/Lei sta leggendo
-ire = -endo, np. finire (koƒczyç) – finendoio sto finendotu stai finendolui/lei/Lei sta finendo
A oto niektóre imies∏owy nieregularne:fare – facendodire – dicendobere – bevendotradurre – traducendoporre – ponendo
Che cosa stai facendo? – Sto cucinando. Co robisz (w tej chwili)? – Gotuj´.Stiamo parlando. Rozmawiamy (w tym momencie).Marco sta leggendo un giornale. Marco (w∏aÊnie) czyta gazet´.
robiçmówiçpiçt∏umaczyçk∏aÊç
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 12 (Black plate)
� Czas przesz∏y bliski (passato prossimo)Czasu passato prossimo u˝ywa si´ w celu wyra˝enia czynnoÊci dokonanych,które mia∏y miejsce w niedalekiej przesz∏oÊci lub sà bli˝ej nieokreÊlone w czasiei których skutki cz´sto trwajà w chwili obecnej. Czas przesz∏y bliski tworzy si´ zapomocà czasowników posi∏kowych avere lub essere w odpowiedniej formieczasu teraêniejszego oraz imies∏owu czasu przesz∏ego participio passato:
avere lub essere w presente + participio passato (imies∏ów czasu przesz∏ego)
Uwaga! W przypadku u˝ycia avere participio passato nie odmienia si´, w przy-padku essere odmienia si´ nast´pujàco:
I -are -ato
amato (kochany)
II -ere -uto
ricevuto (otrzymany)
III -ire-ito
capito (zrozumiany)
Rodzaj m´ski, liczba pojedyncza: koƒcówka -o, liczba mnoga: -i.Rodzaj ˝eƒski, liczba pojedyncza: koƒcówka -a, liczba mnoga: -e.
� Tworzenie participio passato:
Wiele czasowników posiada nieregularne formy participio passato, np.:chiedere (pytaç, prosiç) – chiestodecidere (decydowaç) – decisodire (mówiç) – dettoessere (byç) – statofare (robiç) – fattoleggere (czytaç) – lettomettere (po∏o˝yç, w∏o˝yç) – messonascere (urodziç si´) – nato
Ieri sono andata al cinema. Wczoraj posz∏am do kina.Sono stata negli Stati Uniti. By∏am w Stanach Zjednoczonych.
prendere (wziàç) – presorimanere (zostaç) – rimastosciegliere (wybieraç) – sceltoscrivere (pisaç) – scrittosuccedere (zdarzyç si´) – successotradurre (t∏umaczyç) – tradottovenire (przyjÊç, przyjechaç) – venuto
13www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
ballare (taƒczyç)ho ballatohai ballatoha ballatoabbiamo ballatoavete ballatohanno ballato
partire (wyje˝d˝aç)sono partito / asei partito / a¯ partito / asiamo partiti / esiete partiti / esono partiti / e
svegliarsi (budziç si´)mi sono svegliato / ati sei svegliato / asi ¯ svegliato / aci siamo svegliati / evi siete svegliati / esi sono svegliati / e
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 13 (Black plate)
Si ¯ rotto la gamba. Z∏ama∏ sobie nog´.Mi sono svegliata presto. WczeÊnie si´ obudzi∏am.Sono venuta a Roma 2 anni fa. Przyjecha∏am do Rzymu 2 lata temu.
Czasowniki, które odmieniajà si´ z essere jako czasownikiem posi∏kowym, to:– wszystkie czasowniki zwrotne – wi´kszoÊç czasowników, które wyra˝ajà ruch, takie jak:
andare (iÊç, jechaç), venire (przyjÊç, przyjechaç), arrivare (przyjÊç), entrare (wejÊç), uscire (wyjÊç) itd.
– czasowniki, które okreÊlajà stan lub sposób bycia: diventare (staç si´, zostaç), rimanere (zostaç), restare (pozostaç), morire (umrzeç), nascere (urodziç si´), piacere (podobaç si´) itd.
� Czas przesz∏y niedokonany (imperfetto)Czasu imperfetto u˝ywa si´ by wyraziç czynnoÊci:
– niedokonane– trwajàce nieokreÊlony czas w przesz∏oÊci– które stanowià opis z przesz∏oÊci– powtarzajàce si´ w przesz∏oÊci– po mentre (podczas gdy), quando (gdy)– które sà ciàg∏e, niedokonane i cz´sto wyst´pujà w po∏àczeniu
z czynnoÊciami wyra˝anymi w czasie passato prossimo
iotului/lei/Leinoivoiloro
I -are-avo-avi-ava-avamo-avate-avano
II -ere -evo-evi-eva-evamo-evate-evano
III -ire-ivo-ivi-iva-ivamo-ivate-ivano
14
Audio Kurs
parlare (mówiç, rozmawiaç)parlavoparlaviparlavaparlavamoparlavateparlavano
sapere (wiedzieç,umieç)sapevosapevisapevasapevamosapevatesapevano
capire(rozumieç)
capivocapivicapivacapivamocapivatecapivano
Wloski_Druk 8/8/06 13:57 Page 14 (Black plate)
Niektóre czasowniki nieregularne:essere (byç)eroerieraeravamoeravateerano
Anna rideva e piangeva allo stesso tempo. Ania p∏aka∏a i Êmia∏a si´ w tym samym czasie.Quando andavo a scuola mi piacevano tanto le commedie. Gdy chodzi∏em do szko∏y, bar-
dzo podoba∏y mi si´ komedie.Era una mattina bellissima e il sole brillava forte. By∏ pi´kny poranek i s∏oƒce
mocno Êwieci∏o.Ogni giorno chiamavo Marco. Codziennie dzwoni∏em do Marka.Mentre lavavo i piatti, parlavo al telefono. Jak zmywa∏em, rozmawia∏em przez telefon.Mentre camminavo, ho visto una bellissima ragazza. Gdy szed∏em, zobaczy∏em pi´k-
nà dziewczyn´.
� Czas przysz∏y prosty (futuro semplice)Tego czasu u˝ywamy by wyraziç czynnoÊç przysz∏à lub te˝ pewnà niepewnoÊçi wàtpliwoÊç odnoszàcà si´ do teraêniejszoÊci.
� I -are, II -ere
iotului/lei/Leinoivoiloro/Loro
-erò-erai-er∫-eremo-erete-eranno
parlare(mówiç, rozmawiaç)parleròparleraiparler∫parleremoparlereteparleranno
ripetere(powtarzaç)ripeteròripeterairipeter∫ripeteremoripetereteripeteranno
iotului/lei/Leinoivoiloro/Loro
-irò-irai-ir∫-iremo-irete-iranno
finire (koƒczyç)finiròfiniraifinir∫finiremofiniretefiniranno
� III -ire
15www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
fare – facevo, …bere – bevevo, …tradurre – traducevo, …dire – dicevo, …porre – ponevo, …
robiçmówiçpiçt∏umaczyçk∏aÊç
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 15 (Black plate)
Niektóre czasowniki nieregularne:
essere (byç)saròsaraisara’saremosaretesaranno
avere (mieç)avròavraiavr∫avremoavreteavranno
vedere vedrò, vedrai…bere berrò, berrai…volere vorrò, vorrai…potere potrò, potrai…dovere dovrò, dovrai…sapere saprò, saprai…rimanere rimarrò, rimarrai…andare andrò, andrai…venire verrò, verrai…fare farò, farai…tenere terrò, terrai…vivere vivrò, vivrai…cadere cadrò, cadrai…
Fra due settimane dovrò telefonare a Franco di nuovo. Za 2 tygodnie b´d´ musia∏ za-dzwoniç jeszcze raz do Franka.
Fra cinque mesi andrò in Australia. Za 5 miesi´cy pojad´ do Australii.Che ore sono? Saranno le 12.00. Która jest godzina? Jest (chyba) 12.00.Quanti anni ha? Ne avr∫ 25. Ile ma lat? Pewnie oko∏o 25.
Tworzenie pytaƒ
Pytania w j´zyku w∏oskim nie wymagajà u˝ycia odmiennej struktury (w ˝adnym cza-sie), majà taki sam szyk jak zdania twierdzàce i tworzy si´ je za pomocà intonacji:
Vieni a teatro con noi? Idziesz z nami do teatru?Sì, vengo a teatro con voi. Tak, id´ do teatru z wami.
Maria chiamer∫? – Sí, Maria chiamer∫. lub No, María non chiamer∫. Maria zadzwoni? – Tak, zadzwoni. lub Nie, nie zadzwoni
A oto zaimki pytajàce:� Che? (co?, jaki?, który?)
Che succede? Co si´ dzieje?Che cos’¯? Co to jest? Che ore sono? Która jest godzina?A che ora comincia la lezione? O której godzinie zaczyna si´ lekcja?
� Chi? (kto?)Chi ¯? Kto to? Kto to jest?Con chi vai al cinema? Z kim idziesz do kina?A chi pensi? O kim myÊlisz?
16
Audio Kurs
widzieçpiç chcieçmçcmusieçwiedzieçzostawaçiÊçprzychodziçrobiçtrzymaç˝yçupadaç
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 16 (Black plate)
17www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
� Quanto, Quanti, Quante, Quanta? (ile?)Quanto costano questi libri? Ile kosztujà te ksià˝ki?Quanti soldi hai? Ile masz pieni´dzy?Quante persone verranno? Ile przyjdzie osób?Quanta farina hai comprato? Ile kupi∏eÊ màki?
� Dove? (gdzie?, dokàd?, skàd?)Dove abiti? Gdzie mieszkasz?Dove vai in vacanza? Dokàd jedziesz na wakacje?Da dove vieni? Skàd jesteÊ?
� Come? (jak?)Come si chiama? Jak si´ nazywa?
� Quando? (kiedy?)Quando ci vediamo? Kiedy si´ zobaczymy?
� Perché? (dlaczego?, dlatego)Perché non vieni? Perché non posso. Dlaczego nie przyjdziesz? Dlatego, ˝e nie mog´.
Przeczenia
W zdaniu przeczàcym stawiamy partyku∏´ non przed czasownikiem:Non capisco. – Nie rozumiem.Loro non sono simpatiche. – One nie sà mi∏e.Non sono contenta. – Nie jestem zadowolona.
Odpowiadajàc na pytanie zdaniem przeczàcym, cz´sto przed partyku∏´ nonwstawiamy tak˝e No, non...
Vieni a teatro con noi? – No, non vengo con voi. Idziesz z nami do teatru? – Nie, nie pójd´ z wami.
Vuoi parlare con la mamma dell’esame? – No, non voglio parlare con lei.Chcesz porozmawiaç z mamà o egzaminie? – Nie, nie chc´ z nià rozmawiaç.
Hai fame? – No, non ho fame. JesteÊ g∏odna? – Nie, nie jestem g∏odna.
Rodzaje rzeczownika
Rzeczowniki w∏oskie posiadajà tylko dwa rodzaje:� ˝eƒski (femminile)� m´ski (maschile)
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 17 (Black plate)
Podzia∏ ze wzgl´du na koƒcówk´:
l. poj l. mnrodzaj m´ski -o -i
-e -i-spó∏g∏oska -spó∏g∏oska
rodzaj ˝eƒski -a -e-e -i
� Rodzaj m´ski:il libro (ksià˝ka) – i libri (ksià˝ki)il fiore (kwiat) – i fiori (kwiaty)il bar (bar) – i bar (bary)
Uwaga, wyjàtki!Niektóre rzeczowniki rodzaju m´skiego koƒczà si´ równie˝ na: -a, w liczbiemnogiej majà koƒcówk´ -i:
il problema (problem) – i problemi (problemy)il dramma (dramat) – i drammi (dramaty), itp.
Sà to cz´sto nazwy zawodów, np.:l’autista (kierowca) – gli autisti (kierowcy), il pianista (pianista) – i pianisti(pianiÊci), itp.
Rzeczowniki zakoƒczone na -i, -u i -ù w liczbie mnogiej nie odmieniajà si´:il safari – i safari (safari)l’alibi – gli alibi (alibi)lo gnu – gli gnu (gnu)il bambù (bambus) – i bambù (bambusy)il tabù – i tabù (tabu)
� Rodzaj ˝eƒski:la donna (kobieta) – le donne (kobiety)la chiave (klucz) – le chiavi (klucze)
Uwaga, wyjàtki!Niektóre rzeczowniki rodzaju ˝eƒskiego koƒczà si´ równie˝ na -i lub -ù i w licz-bie mnogiej nie odmieniajà si´:
l’analisi (analiza) – le analisi (analizy)la paralisi (parali˝) – le paralisi (parali˝e)la tribù (plemi´) – le tribù (plemiona)la virtù (cnota) – le virtù (cnoty)
18
Audio Kurs
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 18 (Black plate)
19www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
Tworzenie liczby mnogiej
Liczb´ mnogà w j´zyku w∏oskim tworzy si´ zgodnie z poni˝szà zasadà:
� w rodzaju m´skim:koƒcówki: -o, -e w liczbie pojedynczej zmieniajà si´ na -i w liczbie mnogiejnp. libro (ksià˝ka) – libri, fiore (kwiat) – fiori;
� w rodzaju ˝eƒskim:koƒcówki: -a, -e w liczbie pojedynczej zmieniajà si´ odpowiednio na -e, -iw liczbie mnogiejnp. penna (pióro) – penne, cornice (rama) – cornici
W liczbie mnogiej nie zmieniajà koƒcówek rzeczowniki:
� zakoƒczone samog∏oskà akcentowanà:il caff¯ – i caff¯ (kawa – kawy)la citt∫ – le citt∫ (miasto – miasta)
� zakoƒczone spó∏g∏oskà:il film – i film (film – filmy)lo sport – gli sport (sport – sporty)
� zakoƒczone na -i, -u:la sintesi – le sintesi (synteza – syntezy)la gru – le gru (˝uraw – ˝urawie)
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 19 (Black plate)
20
Lekcja 1 Podstawowe zwroty i wyra˝enia
Wys∏uchaj s∏ówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem s∏ówka w∏oskie
tak sì nie no
Zaimki:ja ioty tuon luiona lei
my noiwy voioni, one loro
2
Czasownik essere (byç):ja jestem io sonoty jesteÊ tu seion jest lui ¯ona jest lei ¯ my jesteÊmy noi siamowy jesteÊcie voi sieteoni/one sà loro sono
Zwroty grzecznoÊciowe:
Pytania:jak? come?co? che cosa? lub cosa?jak du˝o?/ile? quanto?kto? chi?
gdzie? dove?kiedy? quando?dlaczego? perch¯?który? quale?
Dzieƒ dobry! – Buongiorno! Dobry wieczór! – Buonasera!Dobranoc! – Buonanotte!Do widzenia! – Arrivederci! lub
Arrivederla!CzeÊç! – Ciao! lub Salve!witaç – dare il benvenutoProsz´! (podajàc coÊ) – Prego!Prosz´! (proszàc o coÊ) – Per piacere! lub
Per favore!
Dzi´kuj´! – Grazie!Prosz´ bardzo/Nie ma za co! – Non c’¯
di ch¯!Przepraszam/Przykro mi! – Scusa! lub
Mi dispiace!Przepraszam! (np. zaczepiajàc osob´ nie-znajomà) – Scusi!Na zdrowie! (toast) – Alla salute!
Czasownik avere (mieç):ja mam io hoty masz tu haion ma lui haona ma lei hamy mamy noi abbiamowy macie voi aveteoni/one majà loro hanno
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 20 (Black plate)
21www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
Wys∏uchaj uwa˝nie zdaƒ, powtarzaj je za lektorem
Czy mówi pan po w∏osku? – Parla italiano?Nie mówi´ dobrze po angielsku. – Non par-
lo benel’inglese.
Mówi´ po niemiecku. – Parlo il tedesco.Nie rozumiem. – Non capisco.Prosz´ mówiç powoli. – Parli piano, per
favore.Czy mo˝esz powtórzyç? – Puoi ripetere?Nie wiem. – Non so.Jak si´ masz? – Come stai?
Mi∏o ci´ poznaç. – Piacere di conoscerti.Jak si´ nazywasz? – Come ti chiami?Mam na imi´ Anna. – Mi chiamo Anna. Czy mo˝esz to przeliterowaç? – Puoi silla-
bare?Skàd jesteÊ? – Di dove sei? Jestem z Polski. – Vengo dalla Polonia.Gdzie mieszkasz? – Dove abiti?Mieszkam w Rzymie. – Abito a Roma.
3
Pos∏uchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, póêniej z t∏umaczeniem
– Ciao! (Witaj!)– Ciao! (CzeÊç!)– Come stai? (Jak si´ masz?)– Io bene, grazie. E tu? (Dobrze, dzi´kuj´. A ty?)– Tutto bene. (W porzàdku.)
Pos∏uchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, póêniej z t∏umaczeniem
– Ciao! Come ti chiami? (CzeÊç! Jak masz na imi´?)– Mi chiamo Anna. (Nazywam si´ Anna.)– Ciao Anna. Piacere di conoscerti. Da dove vieni? (Witaj, Anno. Mi∏o ci´ poznaç.
Skàd jesteÊ?).– Vengo dalla Germania. (Jestem z Niemiec.)– Di dov’¯ la tua amica? (Skàd jest twoja przyjació∏ka?)– Viene dalla Gran Bretagna. (Ona jest z Wielkiej Brytanii.)
Przeçwicz zwroty z tej lekcji: powiedz na g∏os jak si´ nazywasz i gdziemieszkasz. Zapytaj kogoÊ o to samo. PoproÊ, by powtórzy∏ i mówi∏ powoli.
4
5
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 21 (Black plate)
S∏ówka dodatkowe
Napisy na znakach:Pchaç Spingere Ciàgnàç Tirare WejÊcie Entrata
Kraje, ich mieszkaƒcy i formy przymiotnikowe:
kraj kraj mieszkaniec j´zyk– nazwa w∏oska (rzeczownik) (przymiotnik)
Polska Polonia polacco polaccoAnglia Inghilterra inglese ingleseNiemcy Germania tedesco tedescoRosja Russia russo russoCzechy Repubblica Ceca ceco cecoFrancja Francia francese franceseW∏ochy Italia italiano italianoHiszpania Spagna spagnolo spagnoloGrecja Grecia greco grecoW´gry Ungheria ungherese unghereseNorwegia Norvegia norvegese norvegeseSzwecja Svezia svedese svedeseHolandia Olanda olandese olandeseStany Stati Uniti americano inglese (americano) Zjednoczone
22
Audio Kurs
WyjÊcie Uscita Zakaz palenia Vietato fumare Zakaz parkowania Divieto di parcheggio
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 22 (Black plate)
23www.jezykiobce.pl
Wys∏uchaj s∏ówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem s∏ówka w∏oskie
Liczebniki:zero zerojeden unodwa duetrzy trecztery quattropi´ç cinqueszeÊç seisiedem setteosiem ottodziewi´ç novedziesi´ç diecijedenaÊcie undicidwanaÊcie dodicitrzynaÊcie trediciczternaÊcie quattordicipi´tnaÊcie quindiciszesnaÊcie sedicisiedemnaÊcie diciassetteosiemnaÊcie diciotto
6
dziewi´tnaÊcie diciannovedwadzieÊcia ventidwadzieÊcia jeden ventunotrzydzieÊci trentaczterdzieÊci quarantapi´çdziesiàt cinquantaszeÊçdziesiàt sessantasiedemdziesiàt settantaosiemdziesiàt ottantadziewi´çdziesiàt novantasto centotysiàc millepierwszy primodrugi secondotrzeci terzopoprzedni precedenteostatni ultimonast´pny prossimo
Lekcja 2 Liczebniki, dni tygodnia, pory roku i czas
Wys∏uchaj s∏ówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem s∏ówka w∏oskie
Dni tygodnia:poniedzia∏ek lunedìwtorek martedìÊroda mercoledìczwartek giovedì
OkreÊlenia czasu:wczoraj ieridzisiaj oggijutro domanitydzieƒ settimanamiesiàc meserok anno
7
piàtek venerdìsobota sabatoniedziela domenica
wiek secologodzina orakwadrans quartominuta minutodwa dni temu due giorni faza dwa dni fra due giorni
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 23 (Black plate)
24
Audio Kurs
9
Miesiàce:styczeƒ gennaioluty febbraiomarzec marzokwiecieƒ aprilemaj maggioczerwiec giugno
Pory roku i inne:pora roku stagionewiosna primaveralato statejesieƒ autunnozima invernopóêno tardi
Wys∏uchaj uwa˝nie zdaƒ, powtarzaj je za lektorem
Która godzina? – Che ore sono? lub Che ora ¯?Jest piàta. – Sono le cinque.Jest szósta rano. – Sono le sei del mattino. Jest szósta wieczorem. – Sono le sei della sera. Jest 18:00. – Sono le diciotto. Jest 18:10. – Sono le diciotto e dieci. lub Sono le sei e dieci della sera.Jest 14:30. – Sono le quattordici e trenta. lub Sono le due e mezzo del pomeriggio.Jest 2:45. – Sono le due e quarantacinque. lub Sono le tre meno un quarto.Jestem spóêniony. – Sono in ritardo.Bàdê na czas! – Cerca di essere puntuale!Dzisiaj jest 25 maja 2005 roku. – Oggi ¯ il 25 (venticinque) maggio 2005 (duemila
e cinque).Jaki jest twój numer telefonu? – Qual ¯ il tuo numero di telefono?Mój numer telefonu to 0607 844 081. – Il mio numero di telefono ¯ 0607 844 081
(zero-sei-zero-sette-otto-quattro-quattro--zero-otto-uno).
Pos∏uchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, póêniej z t∏umaczeniem
– Mi scusi, che ore sono adesso? (Przepraszam, która jest teraz godzina?)– Sono le otto e dieci. (Dziesi´ç po ósmej.)
8
lipiec lugliosierpieƒ agostowrzesieƒ settembrepaêdziernik ottobrelistopad novembregrudzieƒ dicembre
wczeÊnie prestodzieƒ giornonoc nottepó∏noc mezzanottepo∏udnie mezzogiornodata data
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 24 (Black plate)
– Sono in ritardo per andare a scuola. (Spóêni´ si´ do szko∏y.)– A che ora iniziano le lezioni? (O której zaczynajà si´ lekcje?)– Alle otto e mezzo. (Wpó∏ do dziewiàtej.)– Prendi il taxi. Arriva fra cinque minuti. (Weê taksówk´. Przyjedzie za 5 minut.)
Spójrz na zegarek i powiedz, która jest teraz godzina. Nazwij aktualnà por´roku, miesiàc oraz dzieƒ tygodnia. U˝yj zwrotów i s∏ów z tej lekcji.
S∏ówka dodatkowe
Âwi´ta:Wielkanoc PasquaBo˝e Narodzenie NataleWigilia Wigilia
25www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
Sylwester la notte di CapodannoNowy Rok Anno Nuovo, Capodanno
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 25 (Black plate)
26
Lekcja 3 Cz∏owiek i rodzina
Wys∏uchaj s∏ówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem s∏ówka w∏oskie
Cz∏owiek:wiek et∫cz∏owiek uomo
10
m´˝czyzna uomokobieta donnadziewczyna ragazzach∏opak ragazzoludzie genteosoba persona
Ma∏˝eƒstwo i rodzina:randka appuntamentoÊlub matrimoniocià˝a gravidanza
Cz∏onkowie rodziny:matka madreojciec padremama mammatata pap∫syn figliocórka figliadziadek nonnobabcia nonnakuzyn cuginokuzynka cugina
Wys∏uchaj uwa˝nie zdaƒ, powtarzaj je za lektorem
Ile masz lat? – Quanti anni hai?Ile ona ma lat? – Quanti anni ha?Mam 20 lat. – Ho vent’anni.Kiedy si´ urodzi∏eÊ? – Quando sei nato?Urodzi∏em si´ w 1960. – Sono nato nel 1960.Czy masz dzieci? – Hai bambini? lub Hai figli?JesteÊ ˝onaty? – Sei sposato?JesteÊ m´˝atkà? – Sei sposata?
11
niemowl´ lattantedziecko bambinodzieci bambininastolatek adolescentem∏ody giovanedoros∏y adultostary vecchio
rodzina famigliarozwód divorzio
ciocia ziawujek ziorodzice genitori˝ona mogliemà˝ maritobrat fratellosiostra sorellach∏opak (sympatia) ragazzodziewczyna (sympatia) ragazza
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 26 (Black plate)
Pos∏uchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, póêniej z t∏umaczeniem
– È mia figlia. Ha dieci anni. (To jest moja córka. Ma 10 lat.) – E lei chi ¯? (A to, kto to jest?)– È mia mamma. Ha quarantanove anni. (To jest moja mama. Ma 49 lat.)– Quanti anni hai? (Ile ty masz lat?)– Ho trentun’anni. (Ja mam 31 lat.)
Pos∏uchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, póêniej z t∏umaczeniem
– Come si chiama? (Jak si´ pan nazywa?) – Jan Nowak. (Jan Nowak.)– Quando ¯ nato? (Kiedy si´ pan urodzi∏?) – Sono nato il 23 (ventitre) marzo 1969 (millenovecentosessantanove).
(Urodzi∏em si´ 23 marca 1969 roku.) – Dove ¯ nato? (Gdzie si´ pan urodzi∏?) – Sono nato a Varsavia. (Urodzi∏em si´ w Warszawie.) – È sposato? (Jest pan ˝onaty?)– No, sono divorziato. (Nie, jestem rozwiedziony.)– Ha figli? (Ma pan dzieci?)– Sì, una bambina. (Tak, jedno, dziewczynk´.)
Nazwij cz∏onków swojej rodziny, powiedz, jak majà na imi´ i ile majà lat.
S∏ówka dodatkowe
Dane personalne:imi´ nome drugie imi´ secondo nome nazwisko cognome stan cywilny stato civile wolny, wolna libero, liberakawaler celibepanna nubilerozwiedziony divorziatorozwiedziona divorziata
Cz∏onkowie rodziny (2):siostrzeniec nipotesiostrzenica nipote
27www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
13
12
˝onaty sposatozam´˝na sposatanazwisko panieƒskie cognome da nubile imi´ ojca nome del padre imi´ matki nome della madre miejsce urodzenia luogo di nascit∫data urodzenia data di nascit∫narodowoÊç nazionalit∫p∏eç sesso
teÊç suoceroteÊciowa suocera
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 27 (Black plate)
Lekcja 4 Cz´Êci cia∏a, cechy charakteru, opis osoby
28
14 Wys∏uchaj s∏ówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem s∏ówka w∏oskie
Cz´Êci cia∏a:noga gambar´ka mano lub bracciorami´ spallag∏owa testaw∏osy capellioczy occhi
Wyglàd:d∏ugi lungoniski cortowysoki altoma∏y piccolo
Cechy charakteru:màdry saggiog∏upi stupidoszcz´Êliwy felicesmutny tristez∏y cattivonerwowy nervoso
Stopniowanie przymiotników:dobry buonolepszy migliorenajlepszy il migliore
Inne:bardziej (di) piùmniej (di) meno
Wys∏uchaj uwa˝nie zdaƒ, powtarzaj je za lektorem
Wyglàdasz dobrze. – Stai bene.Marco to mój najlepszy przyjaciel. – Marco ¯ il mio migliore amico.
15
nos nasousta boccauszy orecchibroda (zarost) barbaz´by denti
gruby grassosilny fortebrzydki brutto∏adny bello
radosny gioioso lub allegrouczciwy onestocierpliwy pazientemi∏y gentileinteligentny intelligente
z∏y, niedobry cattivogorszy peggiorenajgorszy il peggiore
charakter caratterenastrój umore
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 28 (Black plate)
29www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
Ona jest wy˝sza od niego. – Lei ¯ più alta di lui.On jest tak silny jak Stallone. – È forte come Stallone.
Pos∏uchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, póêniej z t∏umaczeniem
– Marco ha una nuova ragazza. Si chiama Cristina. (Marco ma nowà dziewczyn´.Nazywa si´ Cristina.)
– È più bella di Maria? (Czy ona jest ∏adniejsza ni˝ Maria?)– Si, lo ¯ ma non ¯ simpatica quanto Maria. (Tak jest ∏adniejsza, ale nie jest tak
sympatyczna jak Maria.)– Com’¯? (Jak ona wyglàda?)– Ha i capelli lunghi, marroni e gli occhi blu. È alta e magra. Sfortunatamente ha
un pessimo carattere. Maria era molto più amichevole e allegra di lei. Cristina ¯ testarda, avara e nervosa. (Ma d∏ugie, bràzowe w∏osy i niebieskie oczy. Jest wysoka i szczup∏a. Niestety, ma bardzo nieprzyjemny charakter. Maria by∏a bardziej˝yczliwa i radosna od niej. Cristina jest uparta, skàpa i nerwowa.)
– Marco deve essere molto paziente. (Marco musi byç bardzo cierpliwy.)
Opowiedz o sobie, u˝ywajàc zwrotów i s∏ów zaprezentowanych w tej lekcji.Opisz wyglàd zewn´trzny oraz wymieƒ cechy swojego charakteru.
S∏ówka dodatkowe
Cz´Êci cia∏a:czo∏o frontebrew sopracciglio rz´sa ciglionozdrza narice szcz´ka mascellagoleƒ tibia, stinco∏ydka polpaccio
Cechy:szczup∏y snellochudy magroprzystojny ben fatto lub prestantenieÊmia∏y timido
16
poÊladek natica lub gluteo biodro anca lub fiancopacha ascellapaznokieç unghiaszyja collokolano ginocchiokoÊç osso
roztargniony distrattobezczelny insolenteskàpy avarouparty testardo
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 29 (Black plate)
Lekcja 5 Kolory, cz´Êci garderoby, sklep i zakupy
30
Wys∏uchaj s∏ówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem s∏ówka w∏oskie
Kolory: bia∏y biancoczarny neroczerwony rossozielony verde˝ó∏ty gialloniebieski celeste
Cz´Êci garderoby:kapelusz cappellobluzka camicettakoszula camiciabuty scarpesanda∏y sandaliwysokie buty, kozaki stivalisweter maglionespodnie pantalonikoszulka maglietta
Wzory i tkaniny:w paski a righew kropki a poisw krat´ a quadrig∏adki tinta unitakolorowy colorato
Zakupy:kupowaç, kupiç compraresprzedawaç, venderesprzedaçp∏aciç, zap∏aciç pagareprzymierzaç, provareprzymierzyçpatrzeç guardarerozglàdaç si´ guardarsi intorno
lub dare un’occhiata
17
pomaraƒczowy arancioneró˝owy rosabràzowy marroneszary grigiofioletowy violagranatowy blu
p∏aszcz cappottor´kawiczki guantispódnica gonnasukienka vestitokurtka giaccaskarpety calzinikamizelka giletkrawat cravattagarnitur completo da uomo
bawe∏na cotonewe∏na lanajedwab setaskóra pelle
sklep negoziosprzedawca commessoklient clienterozmiar misuracena prezzotani economicodrogi costosopieniàdze soldigotówka contanti
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 30 (Black plate)
31www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
czek assegnokarta kredytowa carta di creditooferta specjalna offerta speciale
Zaimki wskazujàce:ten questota questa
ci questite queste
Wys∏uchaj uwa˝nie zdaƒ, powtarzaj je za lektorem
W czym mog´ pomóc? – Posso aiutarla?Tylko si´ rozglàdam. – Do solo un’occhiata.Chcia∏bym kupiç krawat. – Vorrei comprare una cravatta.Czy mog´ to przymierzyç? – Posso provarlo?To nie pasuje. – Non sta bene.Ile to kosztuje? – Quanto costa?Wezm´ to. – Lo prendo.Z czego to jest zrobione? – Di che cosa ¯ fatto? Jaki rozmiar pan/pani nosi? – Che taglia porta?Mam tylko kart´ kredytowà. – Ho solo la carta di credito. Gdzie mog´ kupiç pamiàtki? – Dove posso comprare dei souvenirs?Gdzie jest najbli˝szy bankomat? – Dov’¯ il bancomat più vicino?
Pos∏uchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, póêniej z t∏umaczeniem
– Posso aiutarla, signore? (Czy mog´ panu pomóc?)– Si. Vorrei comprare un regalo per mia moglie. Penso ad un cappello.
(Tak. Chcia∏bym kupiç prezent dla ˝ony. MyÊla∏em o kapeluszu.) – Le mostro alcuni modelli. (Poka˝´ panu kilka.) – Mi piace quello blu. Quanto costa? (Podoba mi si´ ten niebieski. Ile kosztuje?)– 140 euro. (140 euro.) – 140 euro per un cappello? Ha qualcosa di meno costoso? (140 euro za kapelusz?
Ma pani coÊ taƒszego?) – Che cosa ne dice di questo vestito rosso? È più economico. (Mo˝e ta czerwona su-
kienka? Jest taƒsza.) – Si, ¯ carino ma a me non piace il rosso. (Tak, jest ∏adna. Ale ja nie lubi´ czerwonego.)
wyprzeda˝ svenditarabat ribassoprzecena sconto
tamten quellotamta quella
tamci quellitamte quelle
18
19
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 31 (Black plate)
32
Audio Kurs
– E questa gonna gialla? (A ta ˝ó∏ta spódnica?)– Si, ¯ carina. Quanto costa? (Tak, ta jest ∏adna. Ile kosztuje?)– 80 euro. (80 euro)– La prendo. Potrebbe impacchettarmela, per favore? (Wezm´ jà. Czy mog∏aby jà
pani zapakowaç?)
Przeçwicz podane s∏ówka i zwroty, nazywajàc cz´Êci garderoby, które masz na sobie. Opisz ich kolor i wzór oraz powiedz, z jakiego materia∏u sà wykonane.
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 32 (Black plate)
33www.jezykiobce.pl
Wys∏uchaj s∏ówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem s∏ówka w∏oskie
Jedzenie:jeÊç mangiarepiç bereposi∏ek pastoÊniadanie colazioneobiad pranzo deser dessertkolacja cenastolik tavolo
Artyku∏y spo˝ywcze:chleb panebu∏ka paninozupa zuppamas∏o burrod˝em marmellataser formaggiokurczak pollowieprzowina carne di maialewo∏owina carne di manzociel´cina carne di vitelloryba pescefrytki patatine frittery˝ risofili˝anka kawy una tazzina di caff¯kubek herbaty una tazza di t¯butelka soku una bottiglia di succoszklanka mleka un bicchiere di lattekufel piwa un boccale di birrawoda mineralna acqua mineralegazowana acqua gassataniegazowana acqua naturalekieliszek wina un bicchiere di vinos∏odkie dolcewytrawne seccolody gelato
widelec forchettanó˝ coltello∏y˝ka cucchiaio∏y˝eczka cucchiainoobrus tovagliakrzes∏o sediatalerz piatto
ciasto dolcecukier zuccheromàka farinamakaron pastaowoce fruttajab∏ko melagruszka perapomaraƒcza aranciawinogrono uvaarbuz cocomerotruskawka fragolawiÊnia amarenaczereÊnia ciliegiawarzywa verduramarchew carotagroszek pisellikukurydza maiscebula cipollapomidor pomodoroziemniak patataogórek cetriolosól salepieprz pepeolej olioocet aceto
20
Lekcja 6 ˚ywnoÊç, jedzenie, restauracja
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 33 (Black plate)
34
Audio Kurs
21
22
kwaÊny acidos∏ony salato
danie g∏ówne piatto principalezamówienie ordinazionenapiwek mancia
Smaki:s∏odki dolcegorzki amaro
Restauracja:kelner camerierejad∏ospis menurachunek conto
Wys∏uchaj uwa˝nie zdaƒ, powtarzaj je za lektorem
Jestem g∏odny. – Ho fame.Chce mi si´ piç./Jestem spragniony. – Ho sete.Ten stolik jest zarezerwowany. – Questo tavolo ¯ prenotato.Czy mog´ przyjàç zamówienie? – Posso prendere l’ordinazione?Czy mog´ prosiç o rachunek? – Posso avere il conto, per favore?Reszty nie trzeba. – Tenga il resto.
Pos∏uchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, póêniej z t∏umaczeniem
– Che cosa prendi da bere? (Czego byÊ si´ napi∏a?)– Caffé nero. (Kawy. Czarnej.)– Che cosa prendi da mangiare? (Co byÊ zjad∏a?)– Una zuppa di pomodoro e una bistecca a mezza cottura. (Poprosz´ zup´ pomidorowà
i Êrednio wysma˝ony stek.) – Con patate, riso o pasta? (Z ziemniakami, ry˝em czy makaronem?)– Con patate e un po’ d’insalata. (Z ziemniakami i surówkà.)– Che cosa ne dici di prendere del gelato poi? (Co powiesz na lody potem?)– No, grazie. Preferisco una torta di mele. (Nie, dzi´kuj´. Wol´ szarlotk´.)
Teraz wykonaj nast´pujàce zadania: Zadanie I. Z∏ó˝ zamówienie w restauracji, poproÊ o danie g∏ówne,
coÊ do picia i deser.Zadanie II. Opisz, co zwykle jadasz na Êniadanie, obiad i kolacj´.
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 34 (Black plate)
35www.jezykiobce.pl
Lekcja 7 Komunikacja i podró˝owanie
Wys∏uchaj s∏ówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem s∏ówka w∏oskie
Podró˝:podró˝ viaggiowycieczka gitapodró˝ s∏u˝bowa viaggio di lavoropodró˝ poÊlubna viaggio di nozzeSzcz´Êliwej podró˝y! Buon viaggio!autobus autobussamochód macchina
Dworzec kolejowy:pociàg trenostacja kolejowa stazione ferroviariaperon binariobilet bigliettokasa biletowa biglietteria
Port lotniczy:samolot aereoport lotniczy aeroportolot voloodlot partenzaprzylot arrivozarezerwowaç lot prenotare un volopierwsza klasa prima classedruga klasa seconda classeklasa turystyczna classe turistica
23
autostrada autostradabenzyna benzinabezo∏owiowa senza piombogaz GPLprawo jazdy patente di guidaparking parcheggioograniczenie pr´dkoÊci limite di velocit∫
opóênienie ritardopoczekalnia sala d’attesaodjazd partenzaprzyjazd arrivorozk∏ad jazdy orario
miejsce przy oknie posto vicino al finestrino
miejsce przy korytarzu posto vicino al corridoio
pasa˝er passeggerobaga˝ bagagliopaszport passaporto wiza vistogranica frontiera
Hotel:hotel hotelrezerwacja prenotazionepokój cameraobs∏uga hotelowa personale
di servizioschronisko ostello della m∏odzie˝owe gioventù
wolne pokoje camere libere∏azienka bagnoprysznic docciaklucz chiavepokój dwuosobowy camera doppia
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 35 (Black plate)
36
Audio Kurs
Wys∏uchaj uwa˝nie zdaƒ, powtarzaj je za lektorem
Chcia∏bym kupiç bilet do Rzymu. – Vorrei comprare un biglietto per Roma.O której godzinie odje˝d˝a ten pociàg? – A che ora parte questo treno?Gdzie jest kasa biletowa? – Dov’¯ la biglietteria?Gdzie jest mój baga˝? – Dov’¯ il mio bagaglio?Czy mog´ prosiç o paszport? – Posso chiederle il passaporto?˚ycz´ mi∏ego pobytu! – Le auguro un buon soggiorno!Jad´ do Mediolanu. – Vado a Milano.Zarezerwowa∏em hotel we Florencji. – Ho prenotato un hotel a Firenze.Mam 1500 euro przy sobie. – Ho 1500 euro con me.Odwiedzam rodzin´ we W∏oszech. – Faccio visita alla mia famiglia in Italia.Mieszkam w hotelu Paradiso. – Sto all’hotel Paradiso.Chcia∏bym wypo˝yczyç samochód. – Vorrei prendere in prestito una macchina.Czy mog´ tutaj zaparkowaç? – Posso parcheggiare qui?
Pos∏uchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, póêniej z t∏umaczeniem
– Pronto, vorrei fare una prenotazione. (Halo! Chcia∏abym zrobiç rezerwacj´.)– Che tipo di camera desidera? (Jaki pokój chcia∏aby pani zarezerwowaç?)– Una singola con doccia. (Pojedynczy z prysznicem.)– Per quante notti? (Na ile dni?)– Quattro. Quant’¯ a notte? (Cztery. Ile kosztuje noc?)– 50 euro. Come vuole pagare? (50 euro. Jak chce pani zap∏aciç?)– In contanti. Il prezzo include la colazione? (Gotówkà. Czy w cen´ wliczone jest
Êniadanie?)– Si. (Tak, jest)
U˝ywajàc zwrotów z tej lekcji, zarezerwuj pokój dwuosobowy w hotelu. Zapytaj,czy w ∏azience jest wanna czy prysznic oraz czy w cen´ wliczone jest Êniadanie.
25
24
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 36 (Black plate)
Lekcja 8 Wakacje, czas wolny i hobby
37www.jezykiobce.pl
26Wys∏uchaj s∏ówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem s∏ówka w∏oskie
Wakacje i natura:wakacje vacanzeczas wolny tempo liberobiuro podró˝y agenzia di viaggiomorze maregóry montagnejezioro lagowyspa isola
Na wycieczce:wycieczka gitajechaç pod namiot andare
in campeggionamiot tendaplecak zainolatarka torciawioska villaggiowieÊ (na wsi) campagna
Pogoda:pogoda tempos∏oƒce soledeszcz pioggiaÊnieg neveciep∏o caldo
Czas wolny:oglàdanie telewizji guardare
la televisione szachy scacchikarty cartegra na gitarze suonare
la chitarrap∏ywanie nuotarejazda na nartach sciarenurkowanie fare subjazda na rowerze andare
in bicicletta
pustynia desertolas boscodolina vallewzgórze collinajaskinia grottarzeka fiume
basen piscinapla˝a spiaggiaopalanie si´ prendere il sole statek nave∏ódê barcaprom traghettoratownik bagnino
zimno freddomróz gelomg∏a nebbiawiatr ventoburza temporale
kolarstwo ciclismo∏owienie ryb pescarejazda na ∏y˝wach pattinarebieganie correrejazda konna andare
a cavallorelaksowaç si´ rilassarsileniuchowaç oziaremarnowaç czas perdere il tempo
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 37 (Black plate)
38
Audio Kurs
Wys∏uchaj uwa˝nie zdaƒ, powtarzaj je za lektorem
Jakie masz hobby? – Che passatempi hai?Jak sp´dzasz swój czas wolny? – Come passi il tuo tempo libero?Pada Ênieg. – Nevica.Jest zimno. – Fa freddo.Jaka jest prognoza pogody na jutro? – Quali sono le previsioni del tempo per domani?Uwielbiam podró˝owaç. – Adoro viaggiare.Szukam kafejki internetowej. – Cerco un internet caffé.Czy móg∏by pan nam zrobiç zdj´cie? – Potrebbe farci una fotografia?Chcia∏bym zatelefonowaç. – Vorrei telefonare.
Pos∏uchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, póêniej z t∏umaczeniem
– Che cosa fai nel tempo libero? (Co robisz w wolnym czasie?)– Dipende dal tempo. Quando fa caldo mi piace nuotare. Quando piove mi piace
giocare a scacchi. (To zale˝y od pogody. Kiedy jest ciep∏o, lubi´ p∏ywaç. Kiedy pa-da, lubi´ graç w szachy.)
– Ho sentito che fai anche collezione di francobolli. (S∏ysza∏am, ˝e zbierasz równie˝znaczki.)
– Sì, ¯ vero, e tu? (Tak. To prawda. A ty?)– Sono tifosa di calcio. (Jestem fankà pi∏ki no˝nej.)
Powiedz, co robisz w czasie wolnym latem, a co zimà.
S∏ówka dodatkowekoszykówka basket lub pallacanestro siatkówka pallavolotenis sto∏owy ping pong lub tennis da tavolo gimnastyka ginnasticaaerobik aerobica
27
28
karuzela giostra huÊtawka altalena lub dondolo piaskownica box con la sabbia plac zabaw parco giochiberek gioco a rincorrersi
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 38 (Black plate)
39www.jezykiobce.pl
Lekcja 9 W mieÊcie, pytanie o drog´
Wys∏uchaj s∏ówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem s∏ówka w∏oskie
Pytanie o drog´:Idê prosto. Vai dritto.Skr´ç w lewo. Gira a sinistra.Skr´ç w prawo. Gira a destra.w dó∏ ulicy in fondo alla stradaobok vicinonaprzeciw davantiza dietro
Miasto:ulica viadroga stradaaleja vialeadres indirizzoplac piazzaskrzy˝owanie incrocioÊwiat∏a semaforochodnik marciapiedikorek trafficocentrum centrokino cinemateatr teatroratusz comunepoczta ufficio postale
Wys∏uchaj uwa˝nie zdaƒ, powtarzaj je za lektorem
Jak si´ dostaç do miasta? – Come posso arrivare in citt∫?Gdzie jest najbli˝szy bank? – Dov’¯ la banca più vicina?Zgubi∏em si´. – Mi sono perso.Szukam ulicy Raffaella. – Sto cercando via Raffaello.Jaka to ulica? – Come si chiama la via?Który autobus jedzie na dworzec? – Quale autobus va alla stazione?Gdzie jest polska ambasada? – Dov’¯ l’ambasciata polacca?Gdzie jest katedra? – Dov’¯ il duomo?Ile kosztuje wst´p? – Quanto costa l’entrata?
29
30
przed di fronte apomi´dzy traw inza rogiem dietro l’angoloTo jest blisko. È vicino.To jest daleko stàd. È lontano da qui.
posterunek policji commissariatorestauracja ristoranteszpital ospedaleapteka farmaciaszko∏a scuolakoÊció∏ chiesaambasada ambasciatamuzeum museozamek castellomost ponteprzystanek autobusowy fermata dell’autobusmetro metropolitanataksówka taxi tramwaj tram
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 39 (Black plate)
40
Audio Kurs
Pos∏uchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, póêniej z t∏umaczeniem
– Scusi, come posso arrivare in centro? (Przepraszam, jak mog´ dostaç si´ do centrum?)– Può arrivarci in autobus, con la metropolitana o a piedi.
(Mo˝e pani pojechaç autobusem, metrem lub pójÊç piechotà.)– Qual’¯ il modo più rapido? (Jak b´dzie najszybciej?)– Con la metropolitana. (Metrem.)– Dov’¯ la stazione della metropolitana più vicina? (Gdzie jest najbli˝sza stacja metra?)– È l∫. (Tam.)– Dove posso comprare i biglietti? (Gdzie mog´ kupiç bilety?)– Alla stazione. (Na stacji.)– Quante fermate ci sono da qui al centro? (Ile jest przystanków (stàd) do centrum?)– Solo una. (Tylko jeden.)– Grazie. (Dzi´kuj´.)
Opisz, u˝ywajàc zwrotów z tej lekcji, swojà drog´ ze szko∏y lub z pracy dodomu. Pami´taj, by w∏aÊciwie nazwaç mijane budynki i urz´dy.
S∏ówka dodatkowe
plan miasta pianta della citt∫ komunikacja miejska trasporti pubblici linia autobusowa linea degli autobus lub autolineaprzystanek na ˝àdanie fermata a richiestaprzesiadka cambiotrasa strada lub percorso
31
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 40 (Black plate)
41www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
Lekcja 10 ˚ycie codzienne: dom, szko∏a, praca
Wys∏uchaj s∏ówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem s∏ówka w∏oskie
Dom:dom casamieszkanie appartamentosypialnia camera da lettokuchnia cucina∏azienka bagno
Codzienne czynnoÊci:obudziç si´ svegliarsiwstaç z ∏ó˝ka alzarsi dal lettomyç z´by lavarsi i denticzesaç si´ pettinarsimyç lavare
32
pokój dzienny soggiornoprzedpokój anticamerastrych soffittapiwnica cantina
myç si´ lavarsiubieraç si´ vestirsiÊcieliç ∏ó˝ko fare il lettozasypiaç addormentarsi
Szko∏a:szko∏a scuolauczeƒ studentelekcja lezioneprzedmiot materia
Praca:praca lavorozawód occupazioneszukaç pracy cercare un lavoroznaleêç prac´ trovare un lavoroubiegaç si´ o prac´ sollecitare
un lavorokwalifikacje qualifiche
Zawody:pracowaç jako... lavorare come...nauczyciel insegnantelekarz medicopiel´gniarka infermierakasjer cassierekierownik responsabiledyrektor direttore
ocena votozeszyt quadernozdaç egzamin passare
un esame
rozmowa kwalifikacyjna colloquiodoÊwiadczenie esperienzaumiej´tnoÊci capacit∫biuro ufficioprzedsi´biorstwo impresa awans promozionepensja salario
aktor attoresekretarka segretariakucharz cuocopolicjant poliziottostra˝ak pompierepiosenkarz cantantepiekarz fornaio
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 41 (Black plate)
42
Audio Kurs
33
nigdy maizawsze semprecz´sto spesso
krawiec sartodziennikarz giornalistafryzjer parrucchiere
Inne:zazwyczaj di solitorzadko raramenteczasami a volte
Wys∏uchaj uwa˝nie zdaƒ, powtarzaj je za lektorem
Ucz´ si´ w∏oskiego. – Studio l’italiano.Chodz´ na kurs w∏oskiego. – Seguo un corso d’italiano.Studiuj´ psychologi´. – Studio psicologia.Ucz´ dzieci matematyki. – Insegno matematica ai bambini.Idê do swojego pokoju! – Vai in camera tua!Co zwykle robisz rano? – Che cosa fai di solito la mattina?Gdzie pracujesz? – Dove lavori?Pracuj´ w biurze. – Lavoro in un ufficio.Jak zarabiasz na ˝ycie? – Come ti guadagni da vivere?Jestem piel´gniarkà. – Sono infermiera.Szukam pracy. – Cerco lavoro.
Pos∏uchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, póêniej z t∏umaczeniem
– Descrivi, per favore, il tuo giorno feriale. (Prosz´, opisz swój zwyk∏y dzieƒ.)– Mi sveglio alle 7:30, vado in bagno, faccio una doccia e mi vesto.
(Wstaj´ rano o 7:30, id´ do ∏azienki, bior´ prysznic i ubieram si´.)– Che cosa fai di solito dopo? (Co zwykle robisz potem?)– Faccio colazione, leggo il giornale ed esco per andare al lavoro alle 8:15.
(Jem Êniadanie, czytam gazet´ i o 8:15 wychodz´ do pracy.)– Di che cosa ti occupi? (Czym si´ zajmujesz?)– Sono un contabile. (Jestem ksi´gowym.)– A che ora finisci di lavorare? (O której koƒczysz prac´?)– Di solito alle 5:00 del pomeriggio, ma a volte lavoro fino alle 8:30 della sera.
(Zazwyczaj o 17, ale czasem pracuj´ do 20:30.)– Ti piace il tuo lavoro? (Czy lubisz swojà prac´?)– Si, mi piace. Il lavoro ¯ tutta la mia vita.
(Tak, bardzo. Praca jest moim ca∏ym ˝yciem.)
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 42 (Black plate)
43www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
Opisz, jak wyglàda twój zwyk∏y dzieƒ. Postaraj si´ podawaç dok∏adne godziny wykonywanych czynnoÊci.
S∏ówka dodatkowerybak pescatore marynarz marinaio˝o∏nierz soldato rolnik agricoltores´dzia giudice prawnik legale
adwokat avvocato mechanik meccanico pilot pilota kierownik projektu capoprogetto redaktor redattore grafik grafico
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 43 (Black plate)
44
Wys∏uchaj uwa˝nie zdaƒ, powtarzaj je za lektorem
Co ci dolega? – Che cosa ti duole?Boli mnie g∏owa. – Mi fa male la testa.èle si´ czuj´. – Sto male.Potrzebuj´ lekarza! – Ho bisogno di un dottore!Chyba si´ przezi´bi∏em. – Probabilmente sono raffreddato.Mam katar i kaszel. – Ho il raffreddore e la tosse.Zosta∏em okradziony. – Sono stato derubato.Zgubi∏em pieniàdze. – Ho perso i soldi.Skradziono mi telefon komórkowy. – Mi hanno rubato il cellulare.Skradziono mi dokumenty. – Mi hanno rubato i documenti.To jest moja polisa ubezpieczeniowa. – Questa ¯ la mia polizza assicurativa.Samochód si´ zepsu∏. – La macchina si ¯ rotta.Potrzebuj´ pomocy. – Ho bisogno d’aiuto!Prosz´ zawo∏aç policj´! – Per favore, chiami la polizia!Pali si´! – Al fuoco!Na autostradzie zdarzy∏ si´ wypadek. – C’¯ stato un incidente, sull’autostrada.
ból brzucha mal di panciaból z´ba mal di dentiz∏amanie fratturaoparzenie ustioneatak serca attacco di cuorelekarstwo medicina
stra˝ak pompierekarambol collisionez∏odziej ladro
36
Lekcja 11 Wypadki, nag∏e zdarzenia, pomoc
35 Wys∏uchaj s∏ówek i zwrotów, powtarzaj za lektorem s∏ówka w∏oskie
Problemy zdrowotne:choroba malattialekarz medicosszpital ospedalegabinet gabinettogoràczka febbrekrwawienie emorragiaból g∏owy mal di testa
Nag∏e sytuacje:karetka pogotowia ambulanzapierwsza pomoc pronto soccorso wypadek drogowy incidente stradalepolicjant poliziotto
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 44 (Black plate)
45www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
Pos∏uchaj dialogu, najpierw w wersji oryginalnej, póêniej z t∏umaczeniem
– Cos’¯ successo? (Co si´ sta∏o?)– Sto malissimo. Ho un terribile mal di pancia. (Czuj´ si´ strasznie. Mam okropny
ból brzucha.)– Ha vomitato? (Czy wymiotowa∏ pan?)– No, ma non posso mangiare. (Nie, ale nie mog´ jeÊç.)– Ha la febbre? (Czy ma pan goràczk´?)– Non so. Non mi sono misurato la temperatura. (Nie wiem. Nie mierzy∏em sobie
temperatury.)– Credo che si tratti di un’intossicazione da cibo. Ha mangiato qualcosa di diverso
dal solito? (MyÊl´, ˝e to zatrucie pokarmowe. Czy zjad∏ pan coÊ innego ni˝ zwykle?)– No. (Nie.)– OK, prenda questa medicina. Dovrebbe aiutarla.
(Dobrze, prosz´ wziàç to lekarstwo. Ono powinno pomóc.)– Grazie, arrivederci. (Dziekuj´, do widzenia.)
Teraz wykonaj nast´pujàce zadania: Zadanie I: Z∏ó˝ na policji powiadomienie o skradzionych baga˝ach.
Podaj rysopis z∏odzieja.Zadanie II: PoproÊ lekarza o pomoc. Powiedz, ˝e boli ci´ g∏owa i brzuch.
S∏ówka dodatkowegruêlica tubercolosi grypa influenza biegunka diarrea lek przeciwbólowy antidolorificobanda˝ benda
37
okulista oculistadermatolog dermatologo laryngolog ottorinokardiolog cardiologo
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 45 (Black plate)
46
Audio Kurs
OdpowiedziLekcja 1Mi chiamo Marco. Vivo a Bologna. E tu? Come tichiami? Dove abiti? Puoi ripetere, per favore? Puoiparlare più piano (lento), per favore? Nazywam si´ Marco. Mieszkam w Bolonii. A ty?Jak si´ nazywasz? Gdzie mieszkasz? Czy mo˝eszpowtórzyç? Czy mo˝esz mówiç wolniej?
Lekcja 2Sono le tre e cinque del pomeriggio. Oggi ¯ giovedì. Adesso ¯ la primavera. È aprile. Jest pi´tnasta pi´ç. DziÊ jest czwartek. Teraz jestwiosna. Jest kwiecieƒ.
Lekcja 3Questa ¯ mia moglie, si chiama Sofia ed ha tren-taquattro anni. Questo ¯ mio figlio, si chiamaGianni ed ha sei anni. Questo ¯ mio fratello, si chiama Domenico ed ha trentasei anni. To jest moja ˝ona, nazywa si´ Sofia i ma 33 lata.To jest mój syn, nazywa si´ Gianni i ma 6 lat. Tojest mój brat, nazywa si´ Domenico i ma 36 lat.
Lekcja 4Sono alto e magro. Ho i capelli marroni e gli occhigrigi. Sono una persona intelligente e piacevole manon sono coraggioso. A volte sono testardo.Jestem wysoki i szczup∏y. Mam bràzowe w∏osy i sza-re oczy. Jestem osobà inteligentnà i mi∏à, ale nie je-stem odwa˝ny. Czasami jestem uparty.
Lekcja 5Indosso una camicetta rossa, una gonna grigia a righe e dei sandali neri. I sandali sono di pelle, la gonna ¯ di cotone e la camicetta ¯ di seta. Mam na sobie czerwonà bluzk´, szarà spódnic´w paski i czarne sanda∏y. Sanda∏y sà ze skóry,spódnica jest bawe∏niana, a bluzka jest z jedwa-biu.
Lekcja 6Zadanie I:Vorrei una zuppa di pomodoro, pollo arrosto conpatate, un po’ d’insalata e un boccale di birra, perfavore. Poi prendo un gelato per dessert.Chcia∏bym poprosiç o zup´ pomidorowà, pieczo-nego kurczaka z ziemniakami, troch´ sa∏atki i ku-fel piwa. Potem wezm´ lody na deser.Zadanie II:Di solito la mattina per colazione mangio toaste bevo una tazza di caffé. Poi mangio un pezzo di pizza e un pò d’insalata per pranzo. Per cenadi solito mangio una bistecca con patatine o pa-tate arrosto. Zazwyczaj rano na Êniadanie jem tosta i pij´ fili-˝ank´ kawy. Potem jem kawa∏ek pizzy i troch´ sa-∏atki na obiad. Na kolacj´ zazwyczaj jem befsztykz frytkami lub pieczonymi ziemniakami.
Lekcja 7Buongiorno, vorrei prenotare una camera doppia.La camera ¯ con la doccia o la vasca? La colazio-ne ¯ compresa nel prezzo?Dzieƒ dobry, chcia∏bym zamówiç pokój dwuoso-bowy. Czy pokój jest z wannà czy prysznicem?Czy Êniadanie wliczone jest w cen´?
Lekcja 8D’inverno mi piace sciare e fare passeggiate nelparco, d’estate andare in bicicletta e navigarea vela.Zimà lubi´ jeêdziç na nartach i spacerowaç poparku, latem jeêdziç na rowerze i ˝eglowaç.
Lekcja 9Quando torno a casa passo vicino all’ufficio postale e ad un alto edificio con uffici. Poi prendol’autobus. Esco dall’autobus vicino alla chiesa. Al semaforo più vicino giro a sinistra e poi vadodritto fino a casa mia.Kiedy wracam do domu, przechodz´ obok pocztyi wysokiego budynku z biurami. Nast´pnie jad´autobusem. Wysiadam z autobusu przy koÊciele.Na najbli˝szych Êwiat∏ach skr´cam na lewo, a nast´pnie id´ prosto, a˝ do mojego domu.
Lekcja 10Di solito mi alzo alle 7:00 in punto. Faccio la doc-cia alle 7:15, subito dopo faccio colazione e alle8:00 in punto esco per andare al lavoro. Comincioa lavorare alle 8:30. Pranzo al lavoro alle 13:00.Ritorno a casa dal lavoro attorno alle 18:00 di se-ra. Poi porto fuori il mio cane e la sera mangio lacena e guardo la tv. Zazwyczaj wstaj´ punktualnie o 7:00. Bior´ prysznico 7:15, zaraz potem jem Êniadanie i punktualnieo 8:00 wychodz´, ˝eby iÊç do pracy. Zaczynam pra-c´ o 8:30. Jem obiad w pracy o 13:00. Wracamdo domu z pracy oko∏o 18:00. Potem wyprowadzampsa na spacer, a wieczorem jem kolacj´ i oglàdamtelewizj´.
Lekcja 11Zadanie I:Sono stato derubato. Il mio bagaglio ¯ stato ruba-to. Il ladro era alto e magro, aveva i capelli neri,corti e gli occhi marroni. Zosta∏em okradziony. Ukradziono mi baga˝. Z∏o-dziej by∏ wysoki i szczup∏y, mia∏ czarne, krótkiew∏osy i bràzowe oczy.Zadanie II:Sto malissimo. Ho mal di testa e mal di pancia.Ho bisogno di qualche medicina.Bardzo êle si´ czuj´. Boli mnie g∏owa i brzuch.Potrzebuj´ jakiegoÊ lekarstwa.
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 46 (Black plate)
47www.jezykiobce.pl
W¸OSKI KURS PODSTAWOWY
Kurs podstawowy w wersji mp3 – opis
„W∏oski Kurs podstawowy” w wersji mp3 zawiera pliki mp3 z nagraniami, podr´cznik z transkrypcjà wszystkich nagraƒ i wst´pem gramatycznym oraz program komputerowy do utrwalenia znajomoÊci s∏ówek.
Pliki mp3 znajdujà si´ w katalogu g∏ównym na p∏ycie CD-ROM. ZawartoÊç plików odpowiada podzia∏owi na lekcje i Êcie˝ki w ksià˝eczce.
Program do nauki s∏ówek – Vocabulary Trainer
Vocabulary Trainer jest programem komputerowym, który pozwala utrwaliç i przeçwi-czyç znajomoÊç wszystkich s∏ówek z kursu podstwawowego. Oprócz nauki ze s∏uchu z Audio Kursem, zach´camy do korzystania z programu Vocabula-ry Trainer i sprawdzenia swowej znajomoÊci nowego s∏ownictwa.
Instalacja programuW celu zainstalowania programu nale˝y uruchomic plik setup.exe znajdujàcy si´ na p∏ycieCD-ROM w katalogu g∏ównym programu.
Budowa programuPo uruchomieniu programu widoczne jest Menu g∏ówne. W oknie po lewej stronie wymienione sà lekcje z kursu, w oknie po prawej stronie – wyst´pujàce w progra-mie çwiczenia. Pod spodem wyÊwietlana jest statystyka i wyniki.
W ka˝dej lekcji U˝ytkownik uczy si´ angielskich s∏ówek i zwrotów przy pomocy kilkuzestawów çwiczeƒ. Symbol (V) przy zestawie oznacza çwiczenia rozwiàzywane, a (X) nie rozwiàzywane.
Rodzaje çwiczeƒDost´pne sà nast´pujàce rodzaje çwiczeƒ:
� Prezentacja s∏ownictwa - „Zobacz“ � åwiczenie „Wybór“ � åwiczenie „Wpisywanie“ � åwiczenie „Dyktando“ � Memory � Test weryfikujàcy
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 47 (Black plate)
48
Audio Kurs
W ka˝dym çwiczeniu na pasku u do∏u ekranu wyÊwietlane jest aktualne podsumowanie:iloÊç poprawnie udzielonych odpowiedzi – „Poprawnie“, z∏ych – „B∏´dnie“ oraz wynik po-dany w procentach.
� Prezentacja s∏ownictwa - „Zobacz“W trakcie rozwiàzywania tego çwiczenia poznajemy pisowni´, prawid∏owà wymow´ orazt∏umaczenie s∏ów i zwrotów. Po najechaniu kursorem na wybrane s∏owo, pojawia si´u do∏u ekranu jego polskie t∏umaczenie, a po klikni´ciu s∏ychaç oryginalnà wymow´.
� åwiczenie „Wybór“SpoÊród prezentowanych czterech polskich s∏ów lub zwrotów nale˝y wybraç t∏umaczenie s∏ówka widocznego na ekranie (i wypowiadanego przez lektora).
� åwiczenie „Wpisywanie“åwiczenie to polega na wpisaniu t∏umaczenia polskiego wyrazu. Jako podpowiedê zamieszczono informacj´ o iloÊci liter, z ilu sk∏ada si´ wyraz.
� åwiczenie „Dyktando“Po przeczytaniu przez lektora obcego s∏ówka lub zwrotu, musimy wpisaç je w widoczne okienko.
� MemoryW grze Memory sprawdzamy nie tylko znajomoÊç s∏ownictwa, ale równie˝ çwiczymy pami´ç. Zadanie polega na po∏àczeniu wyrazów i ich t∏umaczeƒ w pary. Dla u∏atwienia karty zakrywajàce polskie wyrazy sà koloru ró˝owego, zaÊ obce – niebieskiego. Na ekranie widoczne jest podsumowanie: iloÊç podj´tych próbi liczba znalezionych par.
� TestTest pozwala zweryfikowaç znajomoÊç s∏ownictwa z danej grupy tematycznej. Po rozwiàzaniu testu pojawia si´ wynik w procentach, a na Menu g∏ównym programu diagram z datà ostatniego rozwiàzywania testu i z ostatnio uzyskanymi wynika-mi.
Wi´cej informacji znajduje si´ w Pomocy do programu (dost´pna zawsze pod F1).
Pomoc techniczna do programu – www.edgard.pl
Wloski_Druk 8/8/06 13:58 Page 48 (Black plate)