ปท 2

ฉบบท

ตลาคม 2559

Ü อนเดยเหนโลกอยางไร

ASEAN อยใกลเรามากแคไหน ทศนคตและความคาดหวงทเยาวชนไทยมตอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

เมองใหญเกดใหม : โอกาสและความทาทาย

นโยบายตางประเทศตรกยคหลงดาวดโอกล : สานตอหรอสรางใหม ?

สถานการณการขบเคลอนเศรษฐกจไทยกบการก าหนดยทธศาสตรการพฒนาประเทศ

2

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

บทบรรณาธการ

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต ขอแสดงความอาลยอยางทสดตอการสวรรคตของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดช ในวาระแหงความสญเสยอยางหาประมาณมไดของคนไทยทกคน ในการนสถาบนคลงปญญาฯ จงขออญเชญกระแสพระราชด ารสตอนหนงเกยวกบ “ความร” มาถายทอดเพอเปนหลกค าสอนส าหรบการปฏบตงานสบไป โดยมใจความวา “ความรทจะศกษามอยสามสวน คอ ความรวชาการ ความรปฏบตการ และความคดอานตามเหตผลความเปนจรง ซงแตละคนควรเรยนรใหครบ เพอสามารถน าไปใชประกอบกจการงาน และแกปญหาทงปวงไดอยางประสทธภาพ”

อนง ส าหรบสาระส าคญของ World Think Tank Monitor ฉบบประจ าเดอนตลาคมน ยงคงอดแนนไปดวยบทวเคราะหสถานการณและการเปลยนแปลงตางๆ ทเกดขนในภมภาคเอเชยหลายแงมมจากสถาบนคลงสมองทวโลก ซงไดแก ทศนคตทเยาวชนไทยมตอ AEC เมองใหญเกดใหม นโยบายตางประเทศตรกยคหลงดาวดโอกล รวมถงมมมองทอนเดยมตอโลก ดานสถาบนคลงปญญาฯ เอง ไดสรปบทเรยนจากเวทระดมสมองเรองสถานการณการขบเคลอนเศรษฐกจไทยกบการก าหนดยทธศาสตรการพฒนาประเทศมาน าเสนอไวในเบองตนดวยเชนกน

ประเทศไทยขณะนก าลงอยในชวงเปลยนผานครงส าคญทงในแงของการปกครอง สงคม รวมถงเศรษฐกจ การแสวงหาความร ทบทวนประสบการณ ตลอดจนการนอมน าหลกค าสอนทมคณคาของพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาภมพลอดลยเดชมาประยกตเพอน ามาสการก าหนดยทธศาสตรเพอรองรบกบการเปลยนแปลงจงเปนสงส าคญทจะชวยใหประเทศกาวสการพฒนาไดอยางประสบผลส าเรจ

ยวด คาดการณไกล

บรรณาธการ

3

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

สารบญ

หนา บทบรรณาธการ

German Institute of Global and Area Studies

ASEAN อยใกลเรามากแคไหน

ทศนคตและความคาดหวงทเยาวชนไทยมตอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน 1 Brookings Institution เมองใหญเกดใหม : โอกาสและความทาทาย 3 Al Jazeera Center for Studies

นโยบายตางประเทศตรกยคหลงดาวดโอกล : สานตอหรอสรางใหม ? 7 Brookings India

อนเดยเหนโลกอยางไร 9

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต สถานการณการขบเคลอนเศรษฐกจไทยกบการก าหนดยทธศาสตรการพฒนาประเทศ 12

1

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ASEAN อยใกลเรามากแคไหน ทศนคตและความคาดหวงทเยาวชนไทยมตอประชาคมเศรษฐกจอาเซยน

ว า ร ส า ร Journal of Current Southeast Asian Affairs ภายใตสถาบน German Institute of Global and Area Studies (GIGA) ไ ด เ ผ ย แ พ รบทความวจย Towards the ASEAN Community: Assessing the Knowledge, Attitudes, and Aspira-tions of Thai University Students ซ ง เ ขย น โ ด ยนกวชาการชาวไทย ภญญ ศรประภาศร และ ชนนททรา ณ ถลาง มสาระส าคญท นาสนใจวาดวยการประเมนความร ทศนคตรวมถงความม งหวงทนกศกษาไทยมตอประชาคมอาเซยนซงประเทศไทยเพงไดกาวเขาเปนสวนหนงอยางเตมตวเมอวนท 31 ธนวาคม พ.ศ. 2558 ทผานมา

เหตผลทนกศกษามหาวทยาลยถกเลอกใหเปนกลมตวอยางส าหรบการวจยน เปนเพราะคนกลมดงกลาวจะกลายเปนประชากรกลมใหญทสดทจะเขาส

ตลาดแรงงานอาเซยน ทงยง เปนประชากรทมแนวโนมทจะมปฏสมพนธกบอาเซยนมากทสดอกดวย ผลการศกษา ผลการศกษาวจยครงนยนยนวา ทศนคตทดตออาเซยนเปนสวนส าคญทจะน าไปสการสรางความมงหวงเชงบวกตออาเซยนใหเกดขนในตวบคคลได และยงเปนการตอกย าวาความรจากต าราอยางเดยวไมเพยงพอทจะหลอหลอมใหบคคลมทศนคตเชงบวกตออาเซยน ดงนน การสงสมความรเชงวชาการควบคไปกบการปลกฝงการเรยนรผานปฏสมพนธทางสงคมจงเปนสงจ าเปนทจะชวยเสรมสรางใหนกศกษาไทยเกดทศนคตเชงบวกและกลายเปนสมาชกทมคณภาพของประชาคมอาเซยน

German Institute of Global

and Area Studies

2

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

งานวจยยงคนพบอกวา การจดระบบการศกษาทมประสทธผลนนควรมงเนนการชวยใหคนเขาใจและเคารพในวฒนธรรมรวมถงความแตกตางหลากหลายของพลเมองในอาเซยน ขณะเดยวกน จะตองสรางกลไกทปฏรปใหคนกลมตางๆ ไมตระหนกเพยงเฉพาะแคอตลกษณและผลประโยชนของกลมตนเองจนกลายมาเปนอปสรรคส าคญทท าใหประชาคมอาเซยนไมรดไปขางหนา หากอางองจากแนวคดของ Neil Fligstein การสรางการยอมรบในตวตนทเปนหนงเดยวกนทามกลางความหลากหลายของเชอชาต ศาสนาและวฒนธรรมระหวางคนในอาเซยน สามารถท าไดโดยการเพมโอกาสในการเปนเจาของสงตางๆ ซงเกยวของกบวถชวตของคนเหลานน ผานการสงเสรมกระบวนการมสวนรวมตดสนใจในเรองทอาจสงผลกระทบตอตนเอง แรงจงใจส าคญคอจะตองท าใหคนอาเซยนรบรถงประโยชนทจะไดรบจากความรวมมอ ทวา โชคไมดทประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตสวนใหญยงเปดโอกาสใหประชาชนมสวนรวมทางการเมองคอนขางนอย ท าใหคนอาเซยนจ านวนมากยงไมคนเคยกบการมสวนรวมและยงขาดส านกในความเปนหน ง เดยวทควรมรวมกน ตลอดทงยงไมรสกว าอาเซยนจะสงผลกระทบตอชวตประจ าวนของตนเอง การเพมโอกาสการมสวนรวมในอาเซยนจงอาจท าไดไมงายนก อยางไรกด ปจจบนอาเซยนไดรเรมทจะสรางอตลกษณรวมทางดานเศรษฐกจกอนเปนอนดบแรก ดงจะเหนไดจากการเปดประชาคมเศรษฐกจอาเซยน (Asean Economic Community) ซงนบเปนสญญาณเรมตนทด เพราะประชาชนจะสามารถเขารวมกระบวนการรวมกลมทางเศรษฐกจไดงายกวาการรวมกลมทางสงคมหรอความมนคงและมแนวโนมไดร บประโยชนท เ ปนรปธรรมจากความรวมมอ

ดงกลาวคอนขางชดเจน หากการสรางความเปนหนงเดยวของอาเซยนในดานเศรษฐกจประสบความส าเรจ การคอยๆ กอตวขนของอตลกษณรวมดานอนๆ กคงไมใชสงทไกลเกนฝนอกตอไป

เอกสารอางอง Pinn Siraprapasiri and Chanintira na Tha-lang. Towards the ASEAN Community: As-sessing the Knowledge, Attitudes, and Aspir-tions of Thai University Students. Journal of Current Southeast Asian Affairs, GIGA. ออนไลน http://journals.sub.unihamburg.de/giga/jsaa/article/view/956/963

3

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

BROOKINGS INSTITUTION

เมองใหญเกดใหม : โอกาสและความทาทาย สถาบน Brookings ไดน าเสนองานวจยเรอง Transportation network companies present chal-lenges and opportunities in Asia’s booming cit-ies ซงไดพดถง Transportation Network Companies (TNCs) หรอธรกจบรการดานการเดนทาง ซงเปนธรกจทเปนทางเลอกใหมส าหรบการเดนทางในหลายๆ ททวโลก ตราบใดทมเทคโนโลยสมารทโฟน GPS และถนน TNCs กสามารถพาคณไปไดทกทในเขตเมอง และกรณทจะยกขนมาในงานวจยชนน คอ เมองในประเทศเอเชยใตและเอเชยตะวนออกเฉยงใต เชน ปกกงและนวเดล สวนใหญจะเปนเมองทอยในประเทศเศรษฐกจเกดใหม (Emerging Economies) ทมความพเศษ คอ สามารถรองรบโมเดลการเดนทางรปแบบใหมในเมองได ซงปจจยการเพมจ านวนของคนและเศรษฐกจ

ทโตขนอยางรวดเรวของเมองตางๆ ในเอเชยท าให TNCs สนใจเมองเหลาน

เมองและบรบทเชงพนท เมองในประเทศเอเชยตะวนออกเฉยงใตและเอเชยใตมการเตบโตอยางมาก ในป 1980 จนมประชากรเปน 2 เทาของสหรฐอเมรกาและแคนาดารวมกน และในป 2015 บรเวณทเปนเมองของจนมมากกวาในป 1980 ถง 3 เทา และเมองของประเทศอนๆ ในภมภาคดงกลาว เชน อนเดย กมการเตบโตคลายๆ กบจน มการคาดการณวาในประเทศเหลาน จะมประชากรเมองสงถง 1 พนลานคนในป 2050 (ดตารางท 1)

4

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ภมภาคดงกลาว มเมองใหญ 14 เมอง (เมองทมคนอาศยอยมากกวา 10 ลานคน) ซงมากกวาภมภาคอนๆ คนเหลานจะกลายเปนลกคาทมศกยภาพและมแนวโนมทจะมจ านวนเพมมากขนในอนาคตอกดวย ทกลาวเชนน เพราะโดยรวมแลวประชากรในภมภาคเอเชยนนมงคงขน รายไดตอหว (GDP per capita) ของคนในพนทเมองใหญของเอเชยมการเตบโตสงขน แตการเตบโตนจะเกดเฉพาะในเมองใหญ สวนรายไดตอหวของคนในเขตอนๆ ของประเทศ จะโตไมเทา

แตการเตบโตของเมองในเอเชยสวนใหญจะเปนการเตบโตแบบทขยายออกไปโดยไรการก าหนดขอบเขตหรอมการส ารองพนทส าหรบสรางโครงสรางพนฐานดานคมนาคมนอยมาก ซงจะกลายเปนปญหาในอนาคต คอ โครงสรางพนฐานดานคมนาคมทมอยอยางจ ากดจะเปนขอจ ากดในการเดนทางของคนและการเขาถงศนยกลางของเมองได

ตารางท 1 แสดงจ านวนประชากรในเขตเมองแบงตามภมภาค

5

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

แมวาจนจะมอตราการเปนเจาของรถยนตประมาณเพยงรอยละ 25 แตจนเปนประเทศทท าใหมรถยนตใหมเพมขนในถนนมากถง 23 ลานคนในป 2015 เชนเดยวกบฟลปปนส ลาว และอนเดยทตามจนมาตดๆ ขณะเดยวกนยงพบอกวา กวารอยละ 80 ของประชากรในประเทศไทย เวยดนาม อนโดนเซย และอนเดย มรถจกรยานยนตเปนของตนเอง แตประเดนอยทวาเราจะเอายานพาหนะเหลานไปไวตรงไหน?

นอกจากปญหายานพาหนะลนเมองแลว ยงมปญหาเวลาในการเดนทางเพมขนอกดวย ปกกงและเซยงไฮ ตอนนมเวลาการเดนทางเฉลยมากกวา 50 นาท และส าหรบกรงเทพมหานคร หรอจาการตา ภาพถนนทแออดไดกลายเปนภาพจ าของเมองเหลาน ทายทสด สถานทจอดรถจะกลายเปนปญหาและขอกงวลหลกของเมองในภมภาคเอเชย ผลกระทบทอาจเกดจาก TNCs

งานวจยพยายามน าเสนอใหเหนวา การโตเปนเมองดงทกลาวไปนนสรางโอกาสทางธรกจใหกบ TNCs และสรางโอกาสทางเศรษฐกจใหกบเมองเชนกน ซงธรกจ TNCs นสามารถท าใหลดปญหารถและถนนในอนาคตได โดยไดยกตวอยางใหเหนวาโอกาสทางเศรษฐกจนนไดเกดขนจรง เชน บรษท Didi ของจน มการใชบรการกวา 1.4 พนลานครงในป 2015 ผานการเรยกแทกซ คนขบรถสวนตว Pooled rides รวมถงรถบส ธรกจ Go-Jek ใหบรการรถจกรยานยนตในเมองของอนโดนเซย มยอดจองประมาณ 3.4 แสนครงตอวน ในเดอนมกราคม ป 2016 และ ธรกจ Ola เปนบรการใหมทเกดในทองถนของอนเดย แตมสวนแบงตลาดทมาแรงแตยงไมคอยนง

งานวจยชนนไดน าเสนอขอทาทายของเมอง

ตอ TNCs คอ ไมใชทกคนทจะเขาถงบรการของ TNCs ได เพราะเมองในประเทศเอเชยบางเมองสมารทโฟนยงไมแพรหลาย เชน จนและมาเลเซยมคนใชสงสด คอรอยละ 60 แตในประเทศเศรษฐกจเกดใหมอน เชน อนเดยและอนโดนเซย มคนใชสมารทโฟนเพยงรอยละ 20 หรอการมสมารทโฟนไมไดการนตวาคนจะเขาถงบ รก า ร TNCs ไ ด ห า กพ ว ก เ ข า ไม ใ ช แ พ ก เ ก จอนเตอรเนตส าหรบสมารทโฟน แตอปสรรคใหญทสดคอ คาบรการ แมวาเฉลยแลวคนในเมองของเอเชยจะมรายไดสงขน แตคาบรการส าหรบ TNCs กยงสงเกนไปอยด

นอกจากน าเสนอขอทาทายของเมอง งานวจยชนนยงไดน าเสนอโอกาสครงใหญส าหรบเมองตางๆ โดยแนะน าใหรฐบาลหรอผน าเมองส ารวจความตองการใชบรการ TNCs ของตลาดและพจารณาวาจะสามารถใชประโยชนอะไรจาก TNCs บาง เปาหมายเพอคนเมองเอง กลาวคอ เพอใหการเชอมโยงและเชอมตอในการเดนทางท าไดดและเพอโอกาสทางเศรษฐกจของเมองดวย ผน า เมองตองตอบสนองตอนโยบายนวตกรรมการเดนทาง และการท าใหประชาชนมทกษะในการใชเทคโนโลยดจทลเพอเขาถงเศรษฐกจดจทล รวมถงยงพดถงขอดของ TNCs เชน ไมตองการทจอดรถมาก หรอยกตวอยางจากภมภาคอเมรกาเหนอและแคนาดาท TNCs สามารถชวยรถจ านวนการใชรถ ใชถนนไดจรง

6

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

สรป ประเดนท Brookings พยายามน าเสนอ คอการ

แกไขปญหาจราจร ความแออด และการขาดพนทส าหรบลานจอดรถ โดยแนะน าใหหนมาใหความสนใจกบธรกจ TNCs หรอธรกจบรการดานการเดนทาง ทอาจเปนทางออกส าหรบปญหาเหลานได แตประเดนทสถาบนคลงปญญาฯ ใหความสนใจคอการขยายของเมองอยางไรทศทาง ไรการวางแผนและการจดการทด ดงทพบในงานวจย เชน การขยายเมองโดยไมค านงถงพนทส าหรบสรางโครงสรางพนฐานดานคมนาคมหรอพนทส าหรบรองรบรถยนตท เพมมากขน ส าหรบประเทศไทย นอกจากกรงเทพมหานครทมประชากรมากกวา 10 ลานคน กยงมอกหลายเมองทมแนวโนมความเปนเมองมากขน และมคนเขาไปอยในเมองมากขน เชน เมองเชยงใหม สงขลา อดรธาน และชลบร เปนตน หากเราปลอยใหเมองเหลาน เตบโตอยางไรทศทาง อาจท าใหกลายเปนปญหาทยากตอการแกไข แตหากเรามการจดการและการวางแผนทด จะท าใหเราไมตองประสบปญหาเหมอนทเมองใหญๆ หลายเมองในเอเชยก าลงประสบอย รวมถงกรงเทพมหานครดวย

เอกสารอางอง

Adie Tomer. Transportation network companies present challenges and opportunities in Asia’s booming cities. Brookings Institution. ออนไลน https://www.brookings.edu/research/transportation-network -companies-present -challenges-and-opportunities-in-asias-booming-cities/

7

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

Al Jazeera Center for Studies

นโยบายตางประเทศตรกยคหลงดาวดโอกล สานตอหรอสรางใหม ?

ภาพ: http://studies.aljazeera.net

เมอเดอนมถนายนทผานมาประเทศตรกไดด าเนนนโยบายหนงซงท าใหถกจบตามองจากโลกอสลามและโลกภายนอกอยางมาก นนคอการฟนความสมพนธกบอสราเอลสระดบปกต เปนการยตความแตกราวทางการทตทยดเยอมาตลอดระยะเวลา 6 ปภายหลงทก าลงทหารอสราเอลเขาจโจมเรอสญชาตตรกทมเปาหมายเพอการชวยเหลอทางมนษยธรรมแกประชาชนในฉนวนกาซาเมอป 2010 โดยการตกลงฟนฟระดบความสมพนธน อสราเอลยนยอมทจะจายคาสนไหมทดแทนเปนเงนกวา 20 ลานเหรยญสหรฐฯ รวมถงการเปดนานน าใหตรกสงเรอชวยเหลอทางมนษยธรรมเขาไปยงฉนวนกาซาได

ไมเพยงกบอสราเอลเทานน แตตรกยงคนความสมพนธกบรสเซยและเรมมทาทเชงบวกตออยปตดวยเชนกน การเดนหมากของตรกครงนนบเปนการ ‘ตงตน’ นโยบายใหมอกครงภายหลงทด าเนนนโยบายตางประเทศทแขงกราวมาชวงระยะหนง ซงการด าเนนนโยบายประนประนอมเชนนเปนสงทตรกเคยท าแลวในอดตภายใตการวางยทธศาสตรของ ศ.ดร.อาหมด ดาวดโอกล ซงเคยด ารงต าแหนงนายกรฐมนตรและรฐมนตรวาการกระทรวงการตางประเทศตรก

8

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

บทบาทของดาวดโอกลตอบทบาทของตรกในระบบระหวางประเทศ ศ.ดร.อาหมด ดาวด โอกล คอผยกระดบตรกสการมบทบาทในเวทระหวางประเทศ โดยแปลงทรพยากร ความมงคง ภมศาสตร และประวตศาสตรอนยาวนานของตรกทสบเนองจากอาณาจกรออตโตมน เปนทนส าคญทผลกดนตรกสจดยทธศาสตรใหมท เ น นส ร า งพนธมต รแ ล ะ เ ล ย งก า ร เ ปนศต ร โดยเฉพาะภายในโลกมสลมทตรกสามารถใช Soft Power เพอสรางความนยมแกตนในฐานะความหวงของประชาคมมสลมไดส าเรจ ซงนเปนการสลดคราบของฆราวาสวสย (Secularism) ทถกปลกฝงมาอยางยาวนานในระบบการเมองตรก และแทนทดวยอสลามการเมอง (Political Islam) อยางไรกตามการพยายามสรางพนธมตรโดยไมกอความขดแยงเลยน นเปนเรองทแทบเปนไปไมได เชน กรณการสนบสนนปาเลสไตนทน ามาซงความขดแยงกบอสราเอล แมภายหลง ศ.ดร.อาหมด ดาวด โอกล พนจากต าแหนงทางการเมองของตรกไป จะเหนการเปลยนแปลงของโทนนโยบายการตางประเทศตรกไปในทางแขงกราวขน แตนนนาจะเปนผลจากสถานการณ เฉพาะหนาท เปลยนแปลงไปในตะวนออกกลาง เชน กระแส ‘อาหรบสปรงส’ ทเงยบลงโดยไมผลบานดงหวง สงครามซเรยทท าใหตรกต อ ง เ ข า ไ ป เ ก ย ว ขอ งท ง ด า นก ารทหา รแล ะมนษยธรรม การคว าบาตรรสเซยทท าใหตรกประหนงฝกใฝนาโตและสหรฐฯ อกทงสงผลลบตอเศรษฐกจของตรกอกดวย ปญหาเหลานน ามาซงความไมมนคงทงภายในและภายนอกประเทศทบบใหตรกตองทบทวนนโยบายใหมอกครง โดยเฉพาะ

ภยจากกลมชนกลมนอยเครดททางการตรกอางวาเปนผอย เบองหลงการกอการรายหลายครงในป ร ะ เ ทศ แม ว า เ น อ ห าขอ งน โ ยบ ายมก า รเปลยนแปลงภายหลงยค ศ.ดร.อาหมด ดาวด โอกล แตโครงสรางภาพรวมของนโยบายกยงคงอยภายใตกรอบเดมคอการสรางมตรและเลยงศตร ฉะนนแลวความส าเรจของนโยบายตางประเทศตรกในครงนจงไมใชการรเรมคดใหมทงหมด หากยงเปนผลสบเนองจากผลงานของ ศ.ดร.อาหมด ดาวด โอกล อยเชนเดม

เอกสารอางอง Galip Dalay. Turkish Foreign Policy after

Davutoglu: Continuity vs. Rupture. Al Jazeera

Center for Studies ออนไลน http://

studies.aljazeera.net/en/reports/2016/07/turkish-

foreign-policy-davutoglu-continuity-rupture-

160714100039252.html

9

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

Brookings India

อนเดยเหนโลกอยางไร

เราคนไทยอาจจะไมตระหนกถงขอบเขตของการ

ตางประเทศของอนเดยเทาไร อยางไรกตาม ปจจบน

เออมแขนของการตางประเทศอนเดยนนกวางใหญมาก

ดไดจากวาปจจบนมแค 9 ประเทศในโลกนทมจ านวน

สถานทตในตางประเทศมากกวาอนเดย (ไดแก 5

ป ร ะ เ ทศ ใ นคณะมนต รค ว า มม น ค ง ถ า ว ร ข อ ง

สหประชาชาต คอ สหรฐ องกฤษ ฝรงเศส จน และ

รสเซย บวกกบ เยอรมน ญปน บราซล และตรก)

ดงนน การท าเขาใจวาอนเดยมองโลกอยางไรกเปนสงท

ควรท าไมนอย บทความเรอง How India Sees the

World เขยนโดย Dhruva Jaishankar ของ Brookings

India มวธทนาสนใจวธหนงทจะดไดวาการตางประเทศ

อนเดยมองแตละประเทศอนๆ อยางไร จ าแนกโลกน

ออกเ ปนอยางไรบาง น นคอการไปดทการแบ ง

โครงสรางกรมกองของกระทรวงการตางประเทศอนเดย

(Ministry of External Affairs : MEA)

ผเขยนกลาววาผตดตามความสมพนธระหวาง

ประเทศบางคนอาจเหนไปวาอนเดยยงเปนประเทศ “ไร

ฝาย” “ไมเขาขางฝายใด” อนเปนผลจากการทอนเดย

เ ปนหว แ ร งหลก ในการผลกดนน โยบาย Third

Worldism และ Nonalignment ในยคสงครามเยน และ

ความทอนเดยมกพดในทางการตางประเทศวาไม

เขาขางฝายใด เปนหนสวนทางยทธศาสตร (strategic

partnership) กบทกประเทศ อยางไรกตาม การด

โครงสรางการบรหารภายในกระทรวงการตางประเทศ

อนเดยท าใหเราเหนภาพทนาสนใจ

10

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

Function over Form

การแบงกรมกองในกระทรวงตางประเทศของ

อนเดยนนแบงตามความส าคญในทางปฏบตมากกวา

รปแบบของการจดกลมประเทศทวๆไป ภาพดานบน

แสดงภมภาคตางๆ ทกระทรวงตางประเทศอนเดยจด

กลมประเทศตางๆ เขาดวยกน ในกลมประเทศทเปน

เพอนบาน กระทรวงการตางประเทศอนเดยจะจดใหม

แคสองหรอสามประเทศตอหนงกองเทานน เชน กอง

หนงมอหราน ปากสถาน และอฟกานสถาน อกกอง

หนงมเนปาลกบภฏาน อกกองหนงมบงกลาเทศกบ

พมา อกกองหนงคอประเทศในมหาสมทรอนเดย ไดแก

ศรลงกาและมลดฟส ในขณะทอกกองหนงมประเทศ

แถบแอฟรกาตะวนตกกวา 30 ประเทศอยดวยกน

การแบงแบบนแสดงใหเหนความคดบางประการ

ในทางการตางประเทศของอนเดย ประการทหนง

แสดง ให เหนว าการ ต า งประ เทศอน เดยน น ให

ความส าคญกบเพอนบานอยางยง มากกวาประเทศ

อนๆ ทอยหางไกลออกไป แมวาเพอนบานเหลานนจะ

เปนประเทศเลก เชน กองทมประเทศแอฟรกาตะวนตก

กวาสามสบประเทศอยดวยกนนนไดร บการจดสรร

งบประมาณ อ านาจเทาๆ กบกองทมเนปาลกบภฏาน

หรอกองทมพมากบบงคลาเทศ ซงการใหน าหนกกบ

เพอนบานมากนเปนยทธศาสตรการตางประเทศของ

อนเดยมาโดยตลอด แมจะเพงมาใหชอนโยบายวา

“เพอนบานมากอน Neighborhood First) ” ในสมย

นายกรฐมนตรโมดน

ประการทสอง คอ แสดงใหวาการท างาน

ทางการตางประเทศของอนเดยนนใหความส าคญกบ

สาระในทางปฏบตกวารปแบบ (Function over form)

เชน จดพมาไวกบบงคลาเทศเปนกองหนง แทนทจะไว

เปนสวนหนงของกองทมประเทศในเอเชยตะวนออก

เฉยงใตอนๆ เพราะพมากบบงคลาเทศเปนเพอนบาน

ตดตอกบอนเดย และ ประการทสาม การจดกลม

ประเทศแบบนยอมแสดงใหเหนวาอนเดยมองประเทศ

ทจดไวดวยกนเหลานวามอะไรทคลายคลงกน ไมวา

วฒนธรรม ผลประโยชน หรอ นโยบายตอประเทศ

เหลานนวาตองมความเชอมโยงสมพนธกน

บทค ว า มน แ บ ง ล า ดบ ค ว า ม ส า คญ ข อ ง

ความสมพนธทอนเดยมองวามกบประเทศตางๆ ใน

โลกตามหลก “ราชมณฑล (Rajamandala)” วามสามวง

วงในสดคอ กลมเพอนบานทตดกบอนเดย เชน พมา

และบงกาเทศ อหราน ปากสถาน และอฟกานสถาน

และสหรฐและจน วงถดออกมาคอ เหลาประเทศทเปน

หนสวนทางยทธศาสตรและความมนคงทส าคญมากๆ

ตออนเดย เชน รสเซย ยโรป ตะวนตก และอสราเอล

รวมทงเพอนบานทอยไมไกลนกของอนเดย เชน เอเชย

ตะวนออกเฉยงใต ประเทศรอบอาวเปอรเซย เอเชย

กลาง แอฟรกาภาคตะวนออกและภาคใต ภมภาค

เพอนบานทอยไมหางจากอนเดยเหลานเปนดนแดนทม

ประวตศาสตรและวฒนธรรมใกลชดกบอนเดย และเปน

บานของคนเชอสายอนเดยและชาวอนเดยโพนทะเล

จ านวนมาก ส ว นวงท ส ามทห า ง ออกมาท ก า ร

ตางประเทศอนเดยสนใจคอประเทศทส าคญทาง

ยทธศาสตรตออนเดยบางประเทศหรอมชมชนอนเดย

โพนทะเลอาศยอย เชน ตรก บราซล เมกซโก และ

11

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

และไนจเรย เปนตน ขณะทภมภาคทเหลอ เชน ยโรป

กลาง แอฟรกาตะวนตก และลาตนอเมรกา นน อนเดย

มสายใยความสมพนธทบางดวย หรอถามกมกเปน

ความสมพนธเชงการคาและเศรษฐกจ มากกวาดาน

ยทธศาสตรและความมนคง

บทความนทงทายดวยขอเสนอแนะใหการ

ตางประเทศอนเดย “ไปทบทวนและปรบปรง” บาง

ประการ ในขอหนงกลาววากระทรวงการตางประเทศ

อนเดยควรปรบโครงสรางในกอง “ใต (Southern Divi-

sion)” ใหม เพราะปจจบนกองใหญเกนไปเพราะดแล

ทงเอเชยตะวนออกเฉยงใต ออสเตรเลย นวซแลนด

และภมภาคหมเกาะแปซฟก ปจจบนหลายประเทศท

กองนดแลอยมความส าคญและความสมพนธกบอนเดย

มากขน เชน ออสเตรเลย สงคโปร เวยดนาม และ

อนโดนเซย และโดยเฉพาะอาเซยน ทผานมาในกองน

มแผนกอาเซยนอยแลว แตสวนใหญจะดแลกจการ

อาเซยนในฐานะองคกรพหภาคเปนหลก บทความนจง

แนะน าใหแยกกองอาเซยนออกมาเปนเอกเทศ เพอจะ

ใหความส าคญกบอาเซยนและผลกดนนโยบาย “มง

ตะวนออก (Act East)” ใหไดผลในทางปฏบตใหไดมาก

ยงขน นอกจากเอเชยตะวนออกเฉยงใต แอฟรกา

ตะวนออกยงเปนอกภมภาคทบทความนแนะใหอนเดย

ใหความส าคญมากขน เพราะเปนดนแดนทเปนสวน

หน งของประเทศรอบมหาสมทรอนเดยและมสาย

สมพนธกบอนเดยมายาวนานในประวตศาสตร และจะ

เปนโอกาสในอนาคตส าหรบอนเดยดวย เพราะประเทศ

ในแอฟรกาตะวนออก เชน แทนซาเนย เคนยา อกนดา

และเอธโอเปย เปนจะเปนประตสทวปทเตบโตรวดเรว

ทสดในปจจบน

บทสรปงายๆ ทเราไดจากบทความเรองนคอ

การตางประเทศน นตองปรบตว เสมอใหเขากบ

สถานการณทเปลยนแปลงไปของโลกตองใหน าหนก

และล าดบความส าคญอยางสอดคลองกบความส าคญท

เปลยนไดทงขนและลงของประเทศหรอภมภาคนนๆ

ตอประเทศเรา หนงในการปรบตวขนพนฐานทสดทจะ

ท าใหปรบความสมพนธในขนตอๆไปไดกคอ การปรบ

โครงสรางในกระทรวงการตางประเทศ นนเอง

เอกสารอางอง

Dhruva Jaishankar . How India Sees the World. Brookings India. ออนไลน http://www.brookings.in/how-india-sees-the-world/

12

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต

วนพธท 12 ตลาคม 2559 ทผานมา สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต ไดจดเวทระดมสมอง เรอง ยทธศาสตรการขบเคลอนเศรษฐกจของประเทศ ณ หองประชมมลนธสาธารณสขแหงชาต จตจกร กทม. โดยไดรบเกยรตจากผทรงคณวฒในหลากหลายวงการ ทงภาครฐ ภาคเอกชน ภาคประชาสงคม และภาคนกวชาการ อาท ศ.นพ.ประเวศ วะส รศ.ววฒน มงการด อดตทปรกษารฐมนตรวาการกระทรวงวทยาศาสตรและเทคโนโลย นพ.สมศกด ชณหรศม อดตรฐมนตรชวยวาการกระทรวงสาธารณสข พลโทเจดวธ คราประยร ผบญชาการวทยาลยเสนาธการทหารบก ว ท ย า ล ย ป อ ง ก น ร า ช อ าณ า จ ก ร แ ล ะผทรงคณวฒอกหลายทาน เขารวมประชมรบฟงขอเสนอยทธศาสตรการพฒนาเศรษฐกจไทย

จาก รศ.ดร.นพนธ พวพงศกร นกวชาการเกยรตคณของสถาบนวจ ยเพอการพฒนาประเทศไทย (TDRI) และรวมแลกเปลยนเรยนรในประเดนดงกลาว โดยหนงในขอเสนอหลกทไ ด จ า ก ก า ร ป ร ะ ช ม ค ร ง น ค อ ก า ร เ ส น อจ ด ต ง ‚ส ถ า บ น เ พ อ จ ด ก า ร น โ ย บ า ยเศรษฐกจ‛เพอใหการแกปญหาเศรษฐกจเปนไปอยางมประสทธภาพและมการบรณาการระหว างหนวยงานราชการ ตาง ๆ อย างเหมาะสม ซงจะมการน าเสนอเพอใหภาครฐพจารณาน าไปปฏบตตอไป

สถานการณการขบเคลอนเศรษฐกจไทย กบการก าหนดยทธศาสตรการพฒนาประเทศ

13

สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต วทยาลยรฐกจ มหาวทยาลยรงสต

ประธานสถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต : ศ.ดร.เอนก เหลาธรรมทศน บรรณาธการ: นางสาวยวด คาดการณไกล เรยบเรยง: นางสาวจฑามาศ พลสวสด นางสาวปลายฟา บนนาค นายปาณท ทองพวง นายอสมาน วาจ ภาพปก: : http://ncmedia.azureedge.net/ncmedia/2015/11/Asia-Skyline-Header-extra-wide-1600x555.png ปทเผยแพร: ตลาคม 2559

ดรายละเอยดเพมเตมไดท www.rsu-brain.com

ทอย สถาบนคลงปญญาดานยทธศาสตรชาต อาคารพรอมพนธ 1 ชน 4 637/1 ถนนลาดพราว เขตจตจกร กทม. 10900 โทรศพท 02-930-0026 โทรสาร 02-930-0064