www.mathvn.com pptinhtichphan nvcuong new

Post on 07-Jan-2016

244 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

PTinhTichPhan NVCuong

TRANSCRIPT

  • PHNG PHP V K THUT IN HNH TRONG TNH PHN

    Nguyn Vn Cng, THPT M c A, H Ni

    T: 0127.233.45.98 - 04.33.741.526 Email: [email protected]

    ng ti ti http://www.mathvn.com/2011/01/cac-phuong-phap-tinh-tich-phan-ien-hinh.html

    Php tnh tch phn l mt phn quan trng ca gii tch ton hc ni ring v trong Ton hc ni chung,khng nhng nh l mt i tng nghin cu trng tm ca gii tch m cn c c lc trong nghin cu l thuyt v phng trnh, l thuyt v hm s.

    Ngoi ra php tnh vi phn cn c s dng nhiu trong cc mn khoa hc khc nh Vt l Thin vn hc ,c hc ....n nh l mt gii php hu hiu ca cc m hnh ton hc c th..Hc sinh lp 12 Khi n thi tt nghip ,Thi i hc cao ng thng rt gp kh khn khi gii cc bi tp trong chuyn ny. Nhng ngi mi hc v lm quen vi Tch phn thng cha hiu r t tng cng nh phng php tip cn l thuyt , c bit l khu vn dng l thuyt vo gii cc bi ton thc t.

    Bi vit ny xin nu ra mt s phng php in hnh thng c dng gii cc bi tp v tch phn trong cc k thi i hc. Ni dung bi vit cng l ni dung c bn ca ti sng kin kinh nghim ca ti trong nm hc 2010 c S gio dc v o to H Ni xp loi B.

    Mc d tham kho mt s lng ln cc ti liu hin nay va vit, va i ging dy trn lp kim nghim song v nng lc v thi gian c hn ,rt mong c s ng gp ca cc bn ng nghip v nhng ngi yu thch mn ton chuyn ny c ngha thit thc hn trong nh trng ,gp phn nng cao hn na cht lng Gio dc ph thng.Gip cc em c phng php - k nng khi gii cc bi Tch phn trong cc k thi cui cp ng thi bc u trang b cho cc em kin thc v php tnh vi phn Tch phn trong nhng nm u hc i hc. Xin vui lng gii thiu vi cc bn ng nghip v nhng ngi yu ton chuyn :

    Phng php v k thut in hnh tnh tch phn

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 2

    I - K thut bin i vi phn (a v bng nguyn hm) Khi s dng k thut bng nguyn hm ta cn lu n mt s php ton vi phn n gin sau: f (x)dx=dF(x) ,Trong F(x)- l mt nguyn hm ca hm s f(x) dx= 1 ( )d ax b

    a+ xkdx=d

    1

    ( )1

    kxa

    k

    +

    ++

    sinxdx=d(-cosx)

    2

    2 2

    ( )dx d x x a

    x a x x a

    + +=

    + + +;

    2(t anx)

    osdx

    dc x

    = ; 2

    ( cot x)sin

    dxd

    x= - ....

    Mt s cng thc suy rng sau

    cossin

    kxkxdx c

    k= - + ;

    sinos

    kxc kxdx c

    k= + ;

    kxkx ee dx c

    k= + ; ,ln

    kxkx aa dx c k R

    k a= + " .....

    V d 1( HA -2010) Tnh tch phn : 1 2 x 2 x

    x0

    x e 2x eI dx

    1 2e+ +

    =+

    Li gii 1 1 12

    2

    0 0 0

    (1 2 )1 2 1 2

    x x x

    x x

    x e e eI dx x dx dx

    e e+ +

    = = ++ + ;

    11 32

    10 0

    1;

    3 3x

    I x dx= = = 1

    20 1 2

    x

    x

    eI dx

    e=

    + = 1

    0

    1 (1 2 )2 1 2

    x

    x

    d ee

    ++ =

    1

    0

    1ln(1 2 )

    2xe+ =

    1 1 2ln

    2 3e+

    Vy I = 1 1 1 2ln3 2 3

    e+ +

    V d 1( HA -2009) Tnh tch phan 2

    3 2

    0

    I (cos x 1)cos xdx

    p

    = -

    Li gii

    ( ) ( )

    ( )

    2 2 2 2 223 2 5 2 4 2

    10 0 0 0 0

    2 2 2 2 2 2 22 4 22

    0 00 0 0 0 0

    cos 1 cos cos cos , cos cos 1 sin cos

    8 1 cos 2 1 1 1 11 2sin sin (sinx) , cos cos 2 sin 2

    15 2 2 2 2 4 4

    I x xdx xdx xdx I x xdx x xdx

    xx x d I xdx dx dx xdx x x

    p p p p p

    p p p p p p p

    p

    = - = - = = - =

    +- + = = = = + = + =

    Tnh tch phn 3

    x1

    dxI

    e 1=

    -

    V d 3 HKD -09) Tnh tch phn 3

    x1

    dxI

    e 1=

    -

    Li gii 3 3 3x x x

    3xx x 1

    1 1 1

    1 e e eI dx dx dx 2 ln e 1

    e 1 e 1- +

    = = - + = - + -- -

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 3

    3 22 ln(e 1) ln(e 1) 2 ln(e e 1)= - + - - - = - + + +

    V d 1 (HKB -03) Tnh I= /4 2

    0

    1 2sin1 sin 2

    xdx

    x

    p -+

    Li gii: Nhn thy d(1+sin2x)= 1 os2

    2c xdx , 1-2sin2x=cos2x nn ta c

    I =/4 /4 /42

    /40

    0 0 0

    1 2sin os2 1 (1 sin 2 ) 1 1ln(1 sin 2 ) ln 2

    1 sin 2 1 sin 2 2 1 sin 2 2 2x c x d xdx dx x

    x x x

    p p pp- += = = + =

    + + +

    V d 2 (H KA-06) J =

    /4

    2 20

    sin 2

    os 4sin

    xdx

    c x x

    p

    +

    Li gii: Nhn thy d(cos2x+4sin2x)=sin2xdx do ta c

    J=/4

    2 20

    sin 2

    os 4sin

    xdx

    c x x

    p

    + =

    /4 2 2

    2 20

    1 ( os 4sin )3 os 4sin

    d c x xdx

    c x x

    p +

    + =

    12 2 /42

    0

    2( os 4sin )

    3c x x p+ = 1 ( 10 2)

    3-

    V d 3 Tnh K=

    3 2

    1

    ln 2 lne x xdx

    x+

    (HKB-04) Li gii: K =

    3 23 2 2 1/3 2 33

    1 1 1

    ln 2 ln 1 32 ln ln (ln ) (2 ln ) (2 ln ) (3 3 2 2)

    2 8

    e e ex xdx x xd x x d x

    x+

    = + = + + = -

    Nhn xt 1: - Cc tch phn trn c th gii c bng phng php i bin s song nu ta kho lo bin i vi phn th a c v cc tich phn c bn . -Dng php bin i vi phn a v bng nguyn hm c bn gip Li gii ngn gn,so vi Php i bin s th khng phi i cn ,Trong gii ton thm mt php ton l thm mt nguy c sai. lm r u im ca phng php ny ta xt bi ton sau

    V d 4: Tnh L= ( )ln ( ) ( )( )( )

    bx a x b

    a

    dxx a x b

    x a x b+ + + + + + vi b>a>0

    Li gii:

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 4

    Vit li L= ( ) ln( ) ( ) ln( )( )( )

    b

    a

    x a x a x b x bx a x b

    + + + + ++ + dx =

    ln( ) ln( )b

    a

    x a x bdx

    x b x a+ + + + + =

    [ ]ln( ) ln( ) ln( ) ln( )b

    a

    x x d x b x b d x a+ + + + +

    = [ ]ln( ) ln( ) ln( ) ln( ) ln ln( )b

    ba

    a

    ad x b x b x a x b a b

    b+ + = + + = +

    Nhn xt 2 -y l mt trong nhng bi ton in hnh minh ho tnh u vit cho phng php s dng phng php bin i vi phn a v bng nguyn hm -Mt trong nhng phng php c bn nht tnh tch phn lng gic l bin i Vi phn a v bng nguyn hm c bn,khi ta cn dng cc cng thc bin i lng gic nh h bc ,nhn i ,tng thnh tch ... ta xt cc v d sau V d 5 Tnh M=

    /2sin

    0

    ( cos ) cosxe x xdxp

    + (H K D-05) Li gii: M=

    /2 /2sin

    0 0

    1 os2(cos ) 1

    2 4x c xe d x dx e

    p p p++ = - +

    V d 6: Tnh N=

    /3

    2 2/4

    sin

    os 1 os

    xdx

    c x c x

    p

    p +

    Li gii:

    N=/3 /3 /3

    2 1/2 2

    2 22/4 /4 /4

    2

    sin tan 1(2 tan ) (2 tan ) 5 3

    21 os 2 tanos cos 1os

    xdx xdxx d x

    c x xc x xc x

    p p p

    p p p

    -= = + + = -++

    V d 7: Tnh P= 23

    1

    20 1

    x xe dxx

    +

    +

    Li gii: P=

    2 2 2 23 3 31

    1 1 2 2 1 2 1 3 2212

    0 0 0

    (1 ) (1 ) (1 )1

    x x x xxe dx e x d x dx e d x e e ex

    -+ + + += + + = + = = -

    +

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 5

    Mt s sai lm thng gp khi tnh tch phn bng phng php bin i vi phn

    Vd 7 : Tnh I=0 1 s inx

    dxp

    +

    Nhn xt: Hc sinh khi gii thng gp sai lm sau t x=tanx/2 dx=

    22

    02 2 20 0 0

    2 1 1 2 2 2 2; 2 (1 ) ( 1)

    1 1 s inx (1 ) 1 s inx (1 ) tan 0 1t an 1 tan 12 2

    dt t dx dtt d t

    xt t t

    p p pp

    p-+ - - -= = = + + = = -

    + + + + + ++ +

    Do tan2p khng xc nh nn tch phn trn khng tn ti.

    Nguyn nhn sai lm :Do tch phn l tng v hn cc hng t nn 2 0tan 1

    2p-

    +

    vn c tha nhn. Li gii ng: I=

    0 1 s inxdxp

    +

    =0 1 os( )

    2

    dx

    c x

    p

    p+ - = 0

    20

    ( )2 4 tan( ) tan tan( )

    2 4 4 41 os ( )2 4

    xd x

    xc

    pp

    pp p p

    p

    -= - = - -

    + - =2

    Qua bi ton trn ngi thy nn lu vi hc sinh khi i bin s trc ht phi ngh ngay ti php i bin c tn ti hay khng?( cng ging nh khi ta gii phng trnh cn t iu kin cho n s nu c) V d 8 I=

    42

    0

    6 9x x dx- +

    Nhn xt: Hc sinh thng mc sai lm sau I=

    42

    0

    6 9x x dx- + =4 4 2

    2 2 40

    0 0

    ( 3)( 3) ( 3) ( 3) 4

    2x

    x dx x d x-

    - = - - = = -

    Nguyn nhn sai lm l php bin i 2( 3) 3x x- = - khng tng ng ng trn [ ]0, 4 v |x-3|= 3;3 4

    3 ;0 3

    x x

    x x

    - -

    Li gii ng l

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 6

    I=4

    2

    0

    6 9x x dx- +

    =4 4 4 3 4

    2 2

    0 0 0 0 3

    ( 3) ( 3) ( 3) | 3 | ( 3) ( 3) ( 3) ( 3) ( 3)x dx x d x x d x x d x x d x- = - - = - - = - - - + - -

    =2 2

    3 40 0

    ( 3) ( 3)| 5

    2 2x x- - -

    + =

    V d 9: Tnh I=2

    22 ( 1)

    dxx- +

    Hc sinh thng mc sai lm khi bin i nh sau

    I =

    2

    22 ( 1)

    dxx- +

    = 2

    22

    ( 1)( 1)d xx-

    ++ =

    2

    2

    1 4|

    1 3x -- -

    =+

    Nguyn nhn sai lm l do hm s y=2

    1( 1)x +

    gin on trn on [ ]2;2- nn khng s dng c cng thc NeW ton leibnitz nh trn. Li gii ng l : hm s y=

    2

    1( 1)x +

    khng xc nh ti x=-1 [ ]2;2 - nn gin on trn [ ]2;2- ,do vy tch phn trn khng tn ti. Tng kt: s dng c thnh tho k thut s dung bng nguyn hm hc sinh hiu c bn cht ca cc cng thc,phi hiu cng thc trong trng thi ng.khi ng trc bi ton tnh tch phn cn xem xt k biu thc di du tch phn,nu c tng s dng bng nguyn hm th nh a v cng thc no trong bng nguyn hm. lm c iu hoc sinh phi hiu k bn cht ca cng thc, c t duy trong bin i vi phn mt cch logic, tip nhn n mt cch t nhin ,khng gng p . Chng hn khi hng dn hc sinh s dung cng thc

    1

    1x

    x dx ca

    a

    a

    +

    = ++ , hc sinh phi hiu gi tr x trong hai s x

    a v dx l ging nhau, nu thay x trong hai s bi mt biu thc khc th cng thc trn vn ng v d thay

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 7

    X = 2t+1 th ta c 1(2 1)

    (2 1) (2 1)1

    tt d t c

    aa

    a

    +++ + = +

    + ,Nhng nu ch c dng (2 1)t dta+ mun s dng c cng thc trn phi bin i dt = 1 (2 1)2 d x + .ngha

    l ta bin i vi phn. Tng t i vi cc nguyn hm khc. luyn tp k thut trn ta c th lm tng t cc bi tp sau

    1/I=4

    3

    s inxdx

    p

    p ; 2/J=

    4

    3

    cosdx

    x

    p

    p ; 3/K= 32 31x x dx- ;4/L= tan xdx ;5/ M= 4

    dxcos x

    6/N=2 4 21 os 1

    x

    x c x+ + ; 7/ P= 2

    1

    ln(ln 1)

    e xx x + ; 8/Q=

    2001

    2 1002(1 )x dx

    x+ ;

    9/y=2

    2 20

    sin x cos3sin 4 os

    xdxx c x

    p

    + ; 10/T=3

    3 5

    6

    sin os

    dx

    xc x

    p

    p ; 11/H=

    4

    6 60

    sin 4sin os

    xdxx c x

    p

    +

    II-Tnh tch phn bng cch a biu thc di du tch phn v do hm ca mt hm s khi s dng k thut ny ta ch n cc tnh cht quan trng sau

    ( UV)=UV+UV

    ' ' '

    2

    U U V UVV V

    - =

    ( ) ( )' 'U V UV dx d UV+ =

    ' '

    2

    U V UV Udx d

    V V- =

    V d 1 I= 2

    12 ln

    ln

    e

    e

    x dxx

    +

    (H NT-00) Li gii: Ta c ' ' '12 ln 2 ln .( ) (2 ln ) (2 ln )

    lnx x x x x x x

    x+ = + =

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 8

    Do I= 2 2

    2 212 ln (2 ln )= 2 ln 2 2 2ln

    e eee

    e e

    x dx d x x x x e ex

    + = = -

    V d 2 J=2

    0

    1 s inx1 cos

    dxx

    p

    ++ (H -Dc -00)

    Li gii:

    J=

    2 2 2 2

    2 20 0 0 0

    2 20

    1 2sin os1 s inx 12 2 tan tan1 cos 2 22 os 2 os

    2 2

    tan2

    x x x x x

    x

    x xc x x

    e dx e dx e e dx d ex xx c c

    xe e

    p p p p

    p p

    + + = = + = = +

    =

    Nhn xt :Ngoi cch gii trn ta cn c th gii nh sau

    Cch 2 Phn tch K=2 2 2

    1 20 0 0

    1 s inx 1 s inx1 cos 1 cos 1 cos

    x x xe dx e dx e dx K Kx x x

    p p p

    += + = +

    + + +

    2 2 2 22

    1 020 0 0 0

    2 22 2 2 2

    2 2 220 0

    1 1(tan ) tan tan

    1 cos 2 2 22 os2

    sin sin1 cos2 os

    2

    x x x x x

    x x

    x x xK e dx e dx e d e e dx

    xx c

    x xe e dx e e dx K K e K K e

    x xc

    p p p pp

    p pp p p p

    = = = = -+

    = - = - - = + - =+

    Cch 3: C th t 2 2(1 cos ) s inx1 s inx(1 cos ) (1 cos )1 cos

    x x

    xduu

    x xxdv e dx v e

    ++ = -= + ++ = =

    dx

    T ta c K= 2 2

    '2 22 2

    0

    2 2 2

    1 s inx (1 cos ) s inx 1 e2 ( )

    1 cos (1 cos ) (1 cos ) 2 (1 cos )

    12 ( )

    2 1 cos

    x x xx

    oo

    x

    o

    x e ee dx e dx

    x x x x

    ee e

    x

    p pp p

    p p p

    + +- - = - - = + + + +

    - - =+

    V d 3 K =2

    2

    .( 2)

    xx ex + dx

    Li gii:

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 9

    K =

    2'

    2 2 2

    '

    . 4 4 2 1 1 14 4 ( ) ( )

    ( 2) ( 2) ( 2) 2 2

    4 ( ) 4( )2 2

    xx x x x x x

    x xx x

    x e x xdx e e dx e dx e e e dx

    x x x x x

    e ee dx e C

    x x

    + + - = - = - = - + + + + + +

    - = - ++ +

    luyn tp ta tnh cc tch phn sau

    I=4

    2 2

    0

    4 tan (1 tan )2 2x x

    x x dx

    p

    + + HD: I=2

    tan8 8p p

    J=1 2

    20

    ( 1)( 1)

    xx edx

    x++ HD: J=1

    K=2

    sinx

    0

    (1 cos )e x x dx

    p

    + HD: K= 2ep

    III-K thut i bin s 1/i bin s dng 1: i bin s l mt trong nhng phng php quan trng nht tnh nguyn hm v tch Phn .C s ca phng php i bin s dng 1 l cng thc sau ,[ ( )] ( )

    b

    a

    f u x u x dx = ( )f u dub

    a

    Trong f(x) l hm s lin tc v hm s u(x) c o hm lin tc trn K sao cho f[u(x) ] xc nh trn K v ( ), ( )u a u ba b= = . p dng tnh cht trn ta c quy tc i bin sau Xt tch phn ( )

    b

    a

    f x dx . t t=V(x) khi ta bin i f(x)dx=g(t)dt do

    ( )b

    a

    f x dx = ( )g t dtb

    a v ( ), ( )u a u ba b= =

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 10

    Khi i bin s iu quan trng l chn c hm V(x) thch hp sao cho tch phn vi bin mi phi n gin hn so vi tch phn ban u ,v gn lin vi vic i bin l phi i cn , ta xt mt s bi ton sau trc khi rt ra nhng kinh nghim trong vic la trn hm V(x). V d 0(HKB-2010): Tnh tch phn I =

    21

    ln(2 ln )

    e xdx

    x x+

    ( )21ln

    2 ln

    e xI dx

    x x=

    + ; 1

    lnu x du dxx

    = =( ) ( )

    1 1

    2 20 0

    1 222 2

    uI du du

    uu u

    = = - ++ +

    1

    0

    2ln 2

    2u

    u = + + +

    ( )2ln3 ln 2 13

    = + - +

    3 1

    ln2 3 = -

    V d 1: Tnh I= 2 3

    25 4

    dx

    x x + (HKA-03)

    Li gii: t t= 2 4x + khi x= 5 ,t=3 x= 2 3 ,t=4. t2=x2+4 suy ra x2=t2-4,tdt=xdx

    I=2 3

    25 4

    dx

    x x + =

    2 3

    2 25 4

    xdx

    x x + =

    4 4 4 4 4

    2 23 3 3 3 3

    1 ( 2) ( 2) 1 ( 2) 1 ( 2)( 4) 4 4 ( 2)( 2) 4 2 4 2

    tdt dt t t d t d tdt

    t t t t t t t+ - - - +

    = = = - =- - + - - +

    4

    3

    1 2 1 5ln ln

    4 2 4 3tt-

    =+

    .

    Nhn xt 1: -Dng tng qut ca tch phn trn l

    2( )

    b

    a

    dx

    mx n px qx c+ + + ngoi cch gii nh

    trn l t t= 2px qx c+ + ta cn c th gii nh sau: t mx+n=1

    t. Sau chuyn tch phn trn v bin mi t ta cng thu c kt qu

    trn -i vi cc tch phn c cha biu thc ( )n f x ta thng ngh ti vic la chon t= ( )n f x ( tr mt s trng hp s c du hiu i bin s dng 2 s trnh by sau ).Ta xt thm mt s v d lm sng t V d 2 : Tnh (HKA-04)

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 11

    J=2

    1 1 1

    dx

    x+ -

    Li gii: Thc hin php bin i t= 1x - ,x=1 th t=o,x=2 th t=1,t2=x-1 suy ra x=t2+1 2tdt = dx t ta c

    2

    1 1 1

    dx

    x+ - =1 2

    0

    ( 1)21

    t tdtt

    ++ =

    1 1 1 12 2

    0 0 0 0

    4 ( 1) 11[2 2 4 ] 2 2 4 4ln 2

    1 1 3d t

    t t dt t dt dtt t

    +- + - = - - = -

    + +

    V d 3:( HKB-04) K=

    1

    1 3ln lne x xdx

    x+

    Li gii: Nhn thy K=

    1

    1 3ln ln (ln )e

    x xd x+ do vy ta chn t= 1 3ln x+ , x=1,t=1,x=2,t=2

    lnx=2 12

    t - v 2tdt= 3dxx

    .Do

    K=1

    1 3ln lne x xdx

    x+

    =2 2 22

    4 2

    1 1 1

    ( 1)2 2 116[ ]

    3.3 9 135t t

    tdt t dt t dt-

    = - =

    V d 4: Tnh L=3 2

    1

    ln

    ln 1

    e xdx

    x x + ( thi d b KD-2005) Li gii:

    t t=2 2

    3

    ln 1 ln 1 2 , 1 ln

    2; 1 1

    dxx t x tdt t x

    xx e t x t

    + = + = - =

    = = = =

    L=3 22

    4 2

    1 1

    ln 762 ( 2 1) ...

    15ln 1

    e xdx t t dt

    x x= - + = =

    +

    V d 5: Tnh M=

    4 7 3

    3 40 1 1

    x dx

    x+ +

    Li gii: t t= 3 4 1x + x=0,t=1,x= 4 7 ,t=2.Ta c t3=x4+1 suy ra 3t2dt=4x3dx do M=

    4 7 3

    3 40 1 1

    x dx

    x+ + =

    2 2 2 22 2

    1 1 1 1

    3 3 ( 1) 1 3 3 ( 1) 3 3 3( 1) ( 1) ln

    4 1 4 1 4 4 1 8 4 2t dt t d t

    t d tt t t

    + - += = - - + = +

    + + +

    Nhn xt 2: Do c th mt s tch phn phc tp ,trc khi i bin s dng 1 i khi ta phi bin

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 12

    i d nhn thy bin mi r hn V d 6: Tnh N=

    2

    11 41 1

    dx

    x x+

    Li gii:

    Bin i N=2

    11 41 1

    dx

    x x+ =

    1

    1304

    11

    dx

    xx

    + t t=

    52

    4 4

    4

    211 1

    1 1,1

    1

    dxxsuyra t dt

    x x

    x

    -+ = - =

    +

    V t 2

    4 52 2

    13 4 4

    1 1( ) 1

    ( 1)21 1

    dxdx x x t dtx x x

    = = - -+ +

    ,x=1,t= 172, 2, 2,16

    x x t= = =

    N=1

    11 40 1

    dx

    x x+ =

    1716

    4 2

    2

    1( 2 1)

    2t t dt- - + ta a v tch phn quen thuc

    Nhn xt 3 -Cc tch phn cha cc hm s lng gic trc khi nhn din c bin mi cn c hng bin i lng gic nh vo cc cng thc quen thuc nh:cng thc nhn i , h bc,tng thnh tch ,... V d 7: Tnh L=

    /4

    0

    sin( / 4)sin 2 2(1 s inx cos )

    xdx

    x x

    p p-+ + + (HKB-08)

    Li gii: Nhn xt :tch phn trn mi nhn ta thy kh nhn din c bin mi ta th xem mu v t s c mi qua h g ? sin2x+2(1+sinx+cosx)=1+2sinxcosx+2(sinx+cosx)+1=(sinx+cosx)2+ 2(sinx+cosx)+1 =(sinx+cosx+1)2, d(sinx+cosx)=(cosx-sinx)dx= - 2 sin( / 4)x p- dx Do t t=sinx+cosx khi i cn ta c:

    L=/4

    0

    sin( / 4)sin 2 2(1 s inx cos )

    xdx

    x x

    p p-+ + + =

    2

    21

    ( 1)2 4 3 22 ( 1) 4

    d tdt

    t

    +- -=

    +

    V d 8 Tnh P=

    /6 4

    0

    tanos2

    xdx

    c x

    p

    (HKA-08) Li gii:

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 13

    Nhn xt P=/6 4

    0

    tanos2

    xdx

    c x

    p

    =/6 4

    2 20

    tanos sin

    xdx

    c x x

    p

    - =/6 4

    2 20

    tan(1 tan ) os

    xdx

    x c x

    p

    - =/6 4

    20

    tan (t anx)(1 tan )

    xdx

    p

    -

    t tanx=t ,x=0th t=0,x=6p th t= 1

    3.

    Do P=/6 4

    0

    tanos2

    xdx

    c x

    p

    =1

    3 4

    20 1

    tdt

    t- =

    1 1 1

    3 3 342

    2 20 0 0

    1 (1 ) 10 1(1 ) ln(2 3)

    1 1 29 3

    t dtdt t dt

    t t- -

    = - + = - + +- -

    Nhn xt 4 -khi tnh tch phn dng (tan )

    os2

    b

    a

    f xdx

    c x hoc (tan )sin 2

    b

    a

    f xdx

    x ta vit nh sau Cos2x=cos2x(1-tan2x); sin2x=2cos2xtan2x sau t t= tanx th dt=

    2osdx

    c t sau a v tch phn c bn.

    -Bi ton tng qut ca bi trn l P=4tan

    ; ,os2

    a xdx a b R

    bc x

    b

    a

    - Vi cnh khai thc trn ta c th gii quyt bi ton tng qut hn nh sau

    P1= 4

    2 2

    tan; , , ,

    sin sin x cos osa x

    dx a b c d Rb x c x dc x

    b

    a

    + + vi ch l

    (bsin2x+csinx cosx+dcos2x)=(btan2x+ctanx+d)cos2x do ta chn t =tanx - i vi cc tch phn lng gic (s inx,cos )

    b

    a

    R x dx cha hai hm lng gic sinx,cosx ta c my iu quan trng sau + Nu l theo bc ca sinx th nn chn t=cosx +Nu l theo bc ca cosx th nn t t=sinx +chn theo sinx v cosx th t t=tanx

    V d 9: Tnh Q=/2

    0

    sin 2 cos1 os

    x xdx

    c x

    p

    + (HKB-05) Li gii: Bin i Q=

    /2

    0

    sin 2 cos1 os

    x xdx

    c x

    p

    + =/2 2

    0

    sin cos2

    1 osx x

    dxc x

    p

    +

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 14

    t t=1+cosx (v bc ca sinx l) suy ra dt=-sinxdx ,x=0th t= / 2p ,x= / 2p th t=1

    Q=/2

    0

    sin 2 cos1 os

    x xdx

    c x

    p

    + = Q=2 2

    1

    ( 1)2ln 2 1

    tdt

    t-

    = -

    Nhn xt 5: -Tch phn trn c dng tng qut Q= sin 2 cos

    osa x x

    dxb Cc x

    b

    a + c hai cch t

    C1: t=b+ ccosx C2: t=cosx V d 10: R=

    /3

    2/4 sin 2sin x cos

    dxx x

    p

    p -

    Li gii: Nhn xt bc ca sinx chn nn ta ngh ti cch t t= tanx R=

    /3

    2/4 sin 2sin x cos

    dxx x

    p

    p - = R=

    /3

    2 2/4

    1(tan 2 t anx) os

    dxx c x

    p

    p - =

    /3

    2/4

    (t anx)(tan 2 t anx)

    dx

    p

    p -

    t t=tanx ta c R=/3

    2/4

    (t anx)(tan 2 t anx)

    dx

    p

    p - =

    3 3

    21 1

    1 1 1 1 2( ) ln(1 )

    2 2 2 2 3

    dtdt

    t t t t= - = -

    - -

    Nhn xt 6 - Tch phn tng qut ca tch phn trn l R=

    2 2sin sin x cos osdx

    a x b x cc x

    b

    a + +

    Ta bin i R= 2 2( tan t anx ) osdx

    a x b c c x

    b

    a - + = 2

    (t anx)( tan t anx )

    da x b c

    b

    a - +

    sau t t=tanx - Tng t i vi tch phn lng gic c dng R= 2 2 2 2sin x cos ,( sin os )n

    xdxn N

    a x b c x

    b

    a

    +

    Nhn xt 7: i vi mt s tch phn khng c du hu c bit nh cha ( )n f x hay cha cc hm s lng gic nh xt trn khi ta phi quan st k v kho lo phn tch c th nhn din c bin mi.Ta xt thm mt s cc v d sau V d 11 Tnh G=

    2 2

    41

    11

    xdx

    x-+

    Li gii: Nhn xt ( 2 2

    2 2

    1 1 1 1) ( ) 2, ( ) (1 )x x d x dx

    x x x x+ = + - + = - t ta bin i nh sau

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 15

    G=2 2

    41

    11

    xdx

    x-+ =

    2 2

    212

    11

    1x dx

    xx

    -

    + = G=

    2 2

    21

    11

    1( ) 2

    x dxx

    x

    -

    + - =

    2

    21

    1( )

    1( ) 2

    d xx

    xx

    +

    + -

    t t=x 1x

    + ,x=1 th t=2,x=2 th t=5/2

    Khi ta c G=

    2 2

    41

    11

    xdx

    x-+ =

    5/2 5/25/222

    2 2

    (5 2 2)(2 2)1 ( 2) ( 2) 1 2 1ln ln

    2 2 2 ( 2)( 2) 2 2 2 2 2 6 2

    dt t t tdt dt

    u t t t

    - +- - - -= = =

    - - + + -

    V d 12

    Y=ln5

    ln3 2 3x x

    dxe e-+ - (HKB-06)

    Li gii: Nhn xt

    2

    ( )2 3 3 2 ( 1)( 2)

    x x

    x x x x x x

    dx e dx d ee e e e e e-

    = =+ - - + - -

    t t=e x,x=ln3 th t=3,x=ln5 th t=5 Y=

    ln5

    ln3 2 3x x

    dxe e-+ - =

    5

    3 ( 1)( 2)dt

    t t=

    - -

    5 5 55

    33 3 3

    ( 1) ( 2) ( 2) ( 1) 2 3ln ln

    ( 1)( 2) 2 1 1 2t t dt d t d t t

    t t t t t- - - - - -

    = - = =- - - - -

    V d 13 H=

    2 7

    71

    1(1 )

    xdx

    x x-+

    Li gii: Nhn thy

    7 7 6 77

    7) 7 7 7

    1 (1 ) 1 (1 )( )

    (1 (1 ) 7 (1 )x x x x

    dx dx d xx x x x x- - -

    = =+ + +

    do ta ngh ti t t=x7

    H=2 7

    71

    1(1 )

    xdx

    x x-+ =

    128

    1

    1 (1 )7 ( 1)

    t dtt t-+ =

    128

    1

    1 (1 ) 27 ( 1)

    t tdt

    t t+ -

    =+

    128 128

    1 1

    1 1 512[ 2 ] ln

    7 1 7 16641dt dtt t- =

    +

    V d 14 K=

    15 3 6

    0

    (1 )x x dx-

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 16

    Li gii: Nhn xt x5(1-x3)6=x3(1-x3)6x2=- 3 3 6 31 (1 ) (1 )

    3x x d x- - = 3 3 6 31[1 (1 )](1 ) (1 )

    3x x d x- - - - -

    Do ta t t=1-x3 v ta c K=

    15 3 6

    0

    (1 )x x dx- =0

    6

    1

    1(1 )

    3t dt- - =

    06

    1

    1 1(1 ) (1 )

    3 168t d t- - =

    Nhn xt 8: Cc v d trn c gii nh vo vic bit phn tch mi quan h gia cc biu thc di du tch phn.ta gi chung l i bin nh Phn tch Nhn xt chung: i bin s dng 1 l mt trong nhng phng php rt c bn, hc sinh thng gp trong Cc k thi tt nghip v thi vo cc trng i hc,bi n c th pht huy ti a t duy Linh hot ca hc sinh ,Hc sinh khng th dng mt cng thc i bin tng qut no p dng Cho cc bi ton khc nhau.Chnh v l trong ging dy hc sinh dng phng php i bin s dng 1 ,ngi thy khng qu sa vo vic dy hc sinh nhng dng ton c tnh cht cng thc,my mc. iu quan trng l pht trin hc sinh t duy logc,s sng to ,cc em t mnh chim lnh kin thc ,t rt ra nhng bi hc b ch t vic gii c hay khng gii c nhng bi tch phn,c nh vy khi ng trc nhng bi ton mi hay nhng bi ton c ngy trang th cc em vn c c sc khng vt qua.Ti coi l t tng ch yu ca dy hc tch phn ni ring v mn ton ni chung. 2-i bin s dng hai: T tng ca k thut ny l :Gi s ta cn tnh tch phn I= ( )

    b

    a

    f x dx th ta chn X=u(t),vi u(t) l hm s ta chn thch hp Biu din dx=u(t)dt, u( ) , ( )a u ba b= = Biu th f(x)dx theo t v dt,gi s f(x)dx=g(t)dt I= ( )

    b

    a

    f x dx = ( )g t dtb

    a l tch phn d tm hn tch phn ban u.

    V d 1: Tnh I=2

    22

    20 1

    x dx

    x-

    Li gii : Nx: ta c sin2t+cos2t =1 nn 1-sin2t=cos2t, 21 sin cost t- = do ta ngh ti t x=sint t ;

    2 2p p -

    x=0,t=0,x= 2 ,2 4

    tp

    = ,dx=costdt

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 17

    I=

    222

    20 1

    x dx

    x- = I=

    /4 /4 /42 2

    20 0 0

    sin cos sin cos 1 os2 1cos 2 8 41 sin

    x tdt t t c tdt dt

    tt

    p p p p-= = = -

    -

    Nhn xt 1 : - C th t x=cost t [ ]0;p -i vi nhng tch phn c cha cc biu thc 2 2a x- ta c th t x=acost , t [ ]0;p

    hoc x= asint , t ;2 2p p -

    V d 2: Tnh J=6

    23 2 9

    dx

    x x -

    Li gii: t x= 3 ,

    sin t (0; / 2)t p

    dx=2

    3cossin

    tdtt

    - , 1 13 2,sin , 6,sin4 2 62

    x t t x t tp p

    = = = = = =

    J=6

    23 2 9

    dx

    x x - =

    /6

    2/42

    3cos

    3 9sin 9

    sin sin

    tdt

    tt t

    p

    p

    -

    - =

    /4 4

    /6 /6

    1 cos 1cos3 3 36sinsin

    tdtdt

    tt

    t

    p p

    p p

    p= =

    Nhn xt 2: - c th t x= 3 ,

    osc t

    - i vi nhng tch phn c cha biu thc 2 2x a- (a>0) ta c th t x=osa

    c t

    hoc X= ,sin

    at

    V d 3 Tnh K=

    3 2

    21

    1 xdx

    x+

    Li gii; t x=tant,t ( ; )

    2 2p p

    -

    1 , 34 3

    x t x xp p

    = = = = , 2 221

    ; 1 1 tanos cosdt

    dx x xc t t

    = + = + =

    K=3 2

    21

    1 xdx

    x+

    = /3 /3 /3

    2 2 2 2 2/4 /4 4

    2

    1 (sin )sin os cos sin sin (1 sin )

    cosos

    dt dt d tt c t t t t t

    tc t

    p p p

    p p p

    = = =-

    32

    2 22

    2

    (1 )du

    u u=

    -

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 18

    32

    22

    2

    duu

    + 3

    2

    22

    2

    1du

    u- =3 2 2 3

    ln(2 3)( 2 1)3-

    + - +

    Nhn xt 3: -i vi nhng tch phn c cha biu thc (a2+x2)k (a>0)ta thng t x=atant hoc x=acott -Mt s tch phn sau khi bin i mi a v dng c cha biu thc (a2+x2)k .ta xt v d sau V d 4 Tnh L=

    1

    4 20 1

    xdxx x+ +

    Li gii:

    L=1

    4 20 1

    xdxx x+ + =

    1 2

    2 2 20

    1 ( )2 ( ) 1

    d xx x+ + =

    1

    20

    1 ( )2 ( ) 1

    d tt t+ + =

    1

    2 20

    1( )1 2

    2 1 3( ) ( )

    2 2

    d t

    t

    +

    + + =

    32

    1 2 22

    1 ( )2 3

    ( ) ( )2

    d u

    u +

    t 3 tan , ( ; )2 2 2

    tp pa - ,u= 3 1tan 3 ,,

    2 3 2 6u

    p pa a a = = = =

    L =

    32

    1 2 22

    1 ( )2 3

    ( ) ( )2

    d u

    u + =

    3 3

    2 2

    6 6

    31 3 32

    32 3 18os . (1 tan )4

    dd

    c

    p p

    p p

    a pa

    a a= =

    + ,

    Nhn xt 5 Mt s tch phn c cha cc biu thc ( )( )x a b x- - ,b>a>0 Khi ta t X=a+(b-a)sin2t , t 0;

    2p

    .ta xt v d sau

    V d 5: Tnh M=32

    54

    ( 1)(2 )x x dx- -

    Li gii : Nhn xt a=1,b=2 t x=1+sin2t t 0;

    2p

    ,dx=2sintcostdt,x= 5 3;4 6 2 4

    t x tp p

    = = =

    M=

    32

    54

    ( 1)(2 )x x dx- - =32

    54

    ( 1)(2 )x x dx- - =24

    2 2

    6

    sin (1 sin ) sin cost x t tdt

    p

    p

    - =

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 19

    24

    2 2

    6

    sin cost tdx

    p

    p

    =4

    6

    1 1 3(1 os2 ) ( )

    2 8 12 8c t d

    p

    p

    p- = - .

    Nhn xt 6: Bng cch khai thc tng t ta s rt ra c cc cch bin s dng 2 i vi nhng tch phn c cha nhng biu thc c thng k qua bng sau:

    Du hiu Cch chn 2 2a x- (a>0) X=asint t ;

    2 2p p -

    hoc x=acost t [ ]0;p

    2 2x x- (a>0) X=sin

    at t ;

    2 2p p -

    \0

    X=osa

    c t t [ ]0;p \ / 2p

    2 2a x+ (a>0) X=atant t ;2 2p p -

    ho c

    X=acott t ( )0;p

    a xa x+-

    hoc a xa x-+

    X=acos2t

    ( )( )x a b x- -

    X=a+(b-a)sin2t

    Nhn xt 7: -i khi s dng i bin s dng 2 la bt u t dng 1

    V d 6: Tnh K=24

    4 2

    4

    sinos (tan 2 t anx 5)

    xdxc x x

    p

    p- - + ( thi d b 2008-B)

    Li gii:

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 20

    Bin i K=2 24 4

    4 2 2

    4 4

    sin tan (t anx)os (tan 2 t anx 5) (tan 2 t anx 5)

    xdx xdc x x x

    p p

    p p- -

    =- + - +

    t tanx=t i cn a K v dng K=

    1 1 1 12 2

    2 2 21 1 1 1

    ( 2 5)3

    ( 2 t 5) 2 5 ( 1) 4t dt d t t dt

    dtt t t t- - - -

    - += + -

    - + - + - +

    Li t t-1=2tant i cn tnh ton ta c K=2-ln2 38p

    -Mt trong nhng php i bin hay dng na l php thay bin x=a-t i vi nhng tch phn c cn trn l a v hm di du tch phn cha cc biu thc lng gic v cc biu thc ny c lin quan n cn trn l a (Theo ngha chng c mi quan h n cc gc lin quan c bit).V l cc tch phn ny thng c cn trn l ; ;2 ,...

    2p p p

    Khi tnh cc tch phn ny thng dn ti gii mt phng trnh n gin vi n s l t V d 7:

    Tnh H=/2 4

    4 40

    sinos sin

    xdxc x x

    p

    +

    Li gii: t x=2

    t dx dtp- = - v ta c

    I=0 4

    4 42

    sinos sin

    xdxc x xp

    -+ =

    /2 4

    4 40

    osos sin

    c xdxc x x

    p

    + suy ra

    2I=/2 /24 4

    4 40 0

    sin os/ 2

    os sin 4x c xdx

    dx xc x x

    p p pp+ = = =+

    V d 8 Tnh F=

    23

    0

    osxc xdxp

    Li gii: t x= 2 t dx dtp - = - v ta c I=

    0 2 2 23 3 3 3

    2 0 0 0

    (2 ) os (2 ) (2 ) os 2 os ost c t dt t c tdt c tdt tc tdtp p p

    p

    p p p p- - - = - = - 2

    3

    0

    2 osI c tdtp

    = =2

    0

    os3 3cos0

    4c t t

    dtp +

    =

    V d 9:

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 21

    Tnh M=2

    0

    s inx1 os

    xdx

    c x

    p

    +

    Li gii: t x= t dx dtp - = - M=

    20

    s inx1 os

    xdx

    c x

    p

    +

    =0

    2 2 2 2 20 0 0 0

    ( )sin sin sin sin sin2

    1 os 1 os 1 os 1 os 2 1 ost tdt tdt t tdt tdt tdt

    M Mc t c t c t c t c t

    p p p p

    p

    p pp p- = - = =+ + + + +

    Li t u=cost suy ra du=sintdt M=

    1 1 2

    2 2 20 1 0

    s int2 1 os 2 1 1 4

    dt dtdt

    c t t t

    pp p pp-

    = = =+ + +

    Nhn xt 8: Li gii ca cc bi ton trn da vo tnh cht : Nu hm s f(x) lin tc trn [ ];a b tho mn f(x)=f(a+b-x) th

    ( ) ( )2

    b b

    a a

    a bxf x dx f x dx

    +=

    c bit hn : Nu f(x) l hm s lin tc trn [ ]0;1 th (s inx) (s inx)

    2xf dx f dx

    p a p a

    a a

    p- -=

    Nu f(x) l hm s lin tc trn [ ]0;1 th 2 2

    ( osx) ( osx)xf c dx f c dxp a p a

    a a

    p- -

    =

    Cc tnh cht ny s c chng minh v ng dng trong k thut s dng lp cc Tch phn c bit .

    IV-K thut s dng Tch phn tng phn C s l thuyt :Theo cng thc v php tnh vi phn ta c

    d(uv)=udv+vdu Hay udv=uv-vdu

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 22

    b b

    ba

    a a

    udv uv vdu = - (I)

    Cng thc trn gi l cng thc tnh tch phn tng phn ,Phng php s dng cng thc Trn tnh gi l phng php tch phn tng phn. Nhn dng : Hm s di du tch phn thng l hm hai bin s khc nhau ngha: a mt tch phn phc tp v mt tch phn n gin hn .Trong nhiu trng hp khi s dng tch tng phn s gim bt hm s di du tch phn v cui cng ch cn mt hm s di du tch phn. Nh vy tnh

    b

    a

    udv ta chuyn v tnh b

    a

    vdu ,Nh vy iu quan trng nht khi tnh tch phn tng phn l phi chn u,v thch hp m bo hai nguyn tc c bn sau -Chon u,v sao cho du n gin dv d tnh -Tch phn

    b

    a

    vdu d tnh hn so vi b

    a

    udv

    Sau y l mt s dng Tch phn thng c s dng k thut Tch phn tng phn 1-Dng I ( ) ln

    bk

    a

    P x xdx : ( )K Z

    Thng chn: 1lnln

    ( )( )

    kk du k xdxu x

    v p x dxdv p x dx

    - = = ==

    Chn u nh vy kh lnx di du Tch phn , ng thi d tm V V D 0: (HKD-2010)Tnh tch phn

    1

    32 ln

    e

    I x xdxx

    = -

    1 2

    1 1 1

    3 12 ln 2 ln 3 ln .

    e e e

    I I

    I x xdx x xdx x dxx x

    = - = - 1424314243

    11

    lne

    I x xdx= ;t lndx

    u x dux

    = = ;

    2

    2x

    dv xdx v= =2 2 2 2

    111 1

    1 1 1ln

    2 2 2 2 2 4

    e eex e x eI x xdx

    += - = - =

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 23

    Tnh I2 : t t = lnx dxdtx

    = x = 1 ; t = 0; x = e ; t = 1.11 2

    20 0

    12 2t

    I tdt

    = = =

    . Vy 2 22

    eI

    -=

    V D 1: (HKD-2009): Tnh tch phn 3

    21

    3 ln xI dx

    (x 1)+

    =+ 33 3 3 3 3

    1 22 2 2 2 21 1 1 1 11

    3 ln x dx ln x dx 3 3 ln xI dx 3 dxI 3 I dx

    (x 1) (x 1) (x 1) (x 1) (x 1) 4 (x 1)+ -

    = = + = = = =+ + + + + +

    t u = lnx dxdux

    =2

    dxdv .

    (x 1)=

    + Chn 1v

    x 1-

    =+

    3 3 3 3

    21 1 1 1

    ln x dx ln 3 dx dx ln 3 3I ln

    x 1 x(x 1) 4 x x 1 4 2= - + = - + - = - +

    + + + Vy : 3

    I (1 ln 3) ln 24

    = + -

    V D 2: (HKD-08) I=2

    31

    ln xdx

    x Li gii:

    t 3

    3 2

    ln

    12

    dxduu x

    xdx dxdv vx x x

    == -= = = : I=

    2 22

    3 2 311 1

    ln ln 3 2ln 22 2 16

    x x dxdx

    x x x- -

    = + =

    Nhn xt: Mt s tch phn mun a v dng trn cn thng qua i bin s dng 1 V d 3:

    J= 2

    2

    6

    cos ln(s inx)sinx

    dxx

    p

    p

    Li gii:

    Vit li J= 2

    2

    6

    ln(s inx)(s inx)

    sind

    x

    p

    p t t=sinx , i cn ta i n tch phn sau

    J= 1

    212

    ln tdt

    t t 2

    2

    ln

    1

    dtduu t

    tdt dtdv v dtt t t

    == -= = = M=

    1112 1

    2

    ln1 2ln 2

    t dtt t

    -= + = -

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 24

    V d 4: K=3

    2

    4

    ln(tan x)os

    dxc x

    p

    p

    Li gii: Ngoi cch trnh by bng i bin sau dng tch phn tng phn nh trn ta c th trnh by trc tip nh sau

    K=3

    2

    4

    ln(tan x)os

    dxc x

    p

    p =

    3

    4

    ln(t anx) (t anx)d

    p

    p t ln (t anx) sin x cos(t anx) t anx

    dxduu

    xdv d v

    == = =

    K=3

    3 3

    4 44

    t anx 3 ln 3 3 ln 3tan x ln(t anx) t anx 3 1

    sin cos 2 2dx

    x x

    pp p

    p pp

    - = - = - +

    Nhn xt 2 :Do khng c cng thc tnh nguyn hm ca biu thc cha lnx nn mc ch ca ta khi tnh tch phn trn l kh lnx ,v vy s ln s dung cng thc Tnh tch phn tng phn ph thuc vo s K trong tch phn ( ) ln

    bk

    a

    P x xdx .C th l k=1 (nh v d trn) dng mt ln,k=2 s dng 2 ln ......ta xt thm v d sau m ta iu

    V d 5: L= 3 21

    lne

    x xdx (HKD-07) Li gii:

    t 2

    433

    2 lnln

    4

    xdxdu

    u x xxdv x dx

    v x dx

    = = = = =

    L=

    4 2 43 '

    11

    ln 1ln

    4 2 4

    eex x e

    x x L- = -

    Li t 43

    3

    ln

    4

    dxdu

    u x xxdv x dx

    v x dx

    = = = = =

    L=

    '4 43

    11

    ln 1 3 14 4 16 16

    eex x e

    x dx- = -

    T L=45 132

    e -

    Nhn xt 3: M s tch phn cha p(x) phc tp ,ta vn da vo cch t trn kh lnf(x)

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 25

    V d 6: N=3 2

    21

    ln( 1)

    1

    x x x

    x

    + +

    +

    Li gii: t

    232

    2 2 31

    2 022

    ln( 1)1

    1ln( 1) 2ln 3 311 1

    dxduu x x

    xN x x x dxx xdv v dx xx x

    = = + + + = + + + - = - = = = ++ +

    Dng 2: ( ) cosb

    a

    P x xdx ( ( ) cosb

    a

    P x xdx )

    t cos( )

    u x

    dv P x dx

    = =

    Hoc cos( )

    dv x

    u P x dx

    = =

    V d 1: I=/4

    2

    0

    (2cos 1)x x dxp

    -

    Li gii: vit li I=

    /42

    0

    (2cos 1)x x dxp

    - =/4

    0

    os2xc xdxp

    t /4

    /4 /400

    0

    sin 2cos 2 sin 2 1 sin 2 os2

    sin 2 ( )22 2 2 4

    18 2

    xdv xdx v dx x x x x c x

    I xdxu x

    du dx

    pp p

    p

    = = = + = - = =

    = +

    V d 2 J=

    1

    cos(ln )e

    x dxp

    Li gii

    t sin(ln )

    cos(ln )x dx

    u x dux

    dv dxv x

    = = = =

    J=xcos(lnx)| 1ep - 1

    1

    sin(ln )e

    x dx e Jp

    p= - -

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 26

    t os(ln )

    sin(ln )c x dx

    u x dux

    dv dxv x

    = = = =

    J1 = xsin(lnx)| 1ep -

    1

    1os(ln ) 1

    2

    e ec x dx J J e J J

    p pp += - = - - - = -

    V d 3: K=3

    2

    3

    s inxcosx

    dxx

    p

    p- (H Vinh-2001)

    Li gii:

    Bin i K=3

    2

    3

    s inxcosx

    dxx

    p

    p- =

    3 3

    33 00

    0 0

    1 1 4 4 52 ( ) 2 2 tan 2 ln(tan )

    cos cos cos 3 2 4 3 12dx x

    xd xx x x

    p ppp p p p p

    == - = - + -

    Nhn xt : Mt s tch phn trc khi s dung tch phn tng phn cn bin i a v c dng trn, ta xt mt v d sau m t iu

    V d 4: L=2

    2

    0

    (2 1)cosx xdx

    p

    - ( thi d b KB-2005) Li gii Bin i L nh sau

    2 2 2 22

    0 0 0 0

    222 2

    1 00

    2

    20

    1 os2 1 1(2 1) cos (2 1)( ) (2 1) (2 1) os2

    2 2 2

    1 1(2 1)

    2 2 8 4

    1(2 1) os2

    2

    c xx xdx x dx x dx x c xdx

    L x dx x x

    L x c xdx

    p p p p

    pp

    p

    p p

    +- = - = - + -

    = - = - = -

    = -

    2

    22 0

    0

    1 1(2 1) ; cos 2 sin 2

    2 2

    1 1 1(2 1)sin 2 sin 2

    4 2 2

    u x du dx dv xdx v x

    L x x xdx

    pp

    = - = = =

    = - - = -

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 27

    Do L=2 1

    8 4 2p p

    - -

    V d 5:M=4

    sinx

    0

    (t anx cos )e x dx

    p

    + ( thi d b KB-2005) Li gii: Bin i M nh sau

    [ ]

    4 4 4sinx sinx

    0 0 0

    14 4inx sinx 24 4

    000 0

    (t anx cos ) t anx cos

    (cos )(s inx) ln(cos ) ln 2

    coss

    e x dx dx e xdx

    d xdx e d x e e

    x

    p p p

    p pp p

    + = + =

    - + = - + = +

    Dng 3: cosb

    kx

    a

    e mxdx ( hoc sinb

    kx

    a

    e mxdx )

    t 1

    1coss inmx

    kxkx du e dxu e k

    dv mxdxv

    m

    = = = =

    Hoc t 1

    1coss inmx

    kxkx v e dxdv e k

    u mxdxdv

    m

    = = = =

    V d 1: K= 2

    2

    0

    cos3xe xdx

    p

    t 2

    2 2

    1cos3 s in3x

    3

    xx du e dxu e

    dv xdx v

    = = = =

    K= 2

    2

    0

    cos3xe xdx

    p

    =2

    2 220 1

    0

    1 2 1 2sin 3 sin 3

    3 3 3 3x xe x e xdx e K

    pp

    p- = - -

    li t 2

    2 2

    1sin 3 cos3x

    3

    xx du e dxu e

    dv xdx v

    = = = = -

    K1 = 2 201 2

    os33 3

    xe c x Kp

    + t suy ra

    K= 1 2 4 3 23 9 9 13

    ee K K

    pp- - -- - = .

    Nhn xt :

    -Cng c th t 22 1

    2cos3 3s in3x

    xx v e dxdv e

    u xdx d

    == = = -

    v thu c kt qu nh trn .

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 28

    -Tch phn ( hoc sinb

    kx

    a

    e mxdx ) dng phng php tng phn Bao gi cng phi dng hai ln song iu ch l trong hai ln dng phi thng nht trong hai cch t u,v cng mt kiu nu khng th sau hai ln s dung tch phn li tr li ban u.

    Tht vy sau khi t 2

    2 2

    1cos3 s in3x

    3

    xx du e dxu e

    dv xdx v

    = = = =

    K= 2

    2

    0

    cos3xe xdx

    p

    =2

    2 220 1

    0

    1 2 1 2sin 3 sin 3

    3 3 3 3x xe x e xdx e K

    pp

    p- = -

    ta khng t nh trn m

    t 22 1

    2sin 3 3cos3x

    xx v e dxdv e

    u xdx du

    == = =

    K1= 2 201 3 1 3

    sin 32 2 2 2

    xe x K e Kp

    p- = -

    t ta c K= 1 2 1 3( )3 3 2 2

    e e K K Kp p- - = nh vy ta khng tnh c tch phn trn . Hin tng gi l hin tng xoay vng trong tch phn. l iu m ta phi trnh khi tnh tch phan bng phng php tng phn , Dng 4: ( )

    bkx

    a

    P x e dx

    t , ( )( )

    1ekx kx

    du P x dxu P x

    dv e dx v dxk

    == = =

    V d 1: I=

    12

    0

    ( 2) xx e dx- (HKD-06)

    t 1 2

    2 1 2022

    0

    ( 2) 1 1 5 3( 2)1

    2 2 4e2

    x xxx

    du dxu x eI x e e dx

    v dxdv e dx

    == - - = - - = ==

    Nhn xt : Mt s tch phn c dng trn ,nhng trc khi dng tng phn ta phi i bin s vic s dng tch phn tng phn c thun li hn V d 2: I= 2

    13

    0

    xx e dx

    Li gii:

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 29

    Nhn thy I= 21

    3

    0

    xx e dx = I=2

    12 2

    0

    12

    xx e dx v vy

    t x2=t ,dt=2xdx 23 12

    x tx e dx te dt= x=0 th t=0,x=1 th t=1

    I=2

    13

    0

    xx e dx = I=1 1 1

    1 1 10 0

    0 0 0

    1 1 1 1 1 12 2 2 2 2 2 2

    t t t tete dt tde te e dt e= = - = - =

    V d 3: Tnh I=2 2

    20 ( 2)

    xx edx

    x +

    Li gii: t u=x2e x suy ra du=xe x(x+2)dx; dv=

    2

    1( 2) 2

    dxv

    x x-

    =+ +

    I=2 22

    2 20

    0 02

    xx xx e xe dx e xe dx

    x-

    + = - ++ . li t u=x,dv=e

    x ta c

    2 22 20

    0 0

    1x x xx e dx xe e dx e= - = +

    Nn I=-e2+e 2+1=1 Nhn xt 1 : nu t

    2

    2( 2)x

    ux

    =+

    th vic tnh tch phn trn li tr v tnh tch phn 2

    0 2

    xxex + r dng l phc tp hn rt nhiu so vi tch phn ba u.v vy vic chon

    u,v thch hp l rt quan trng trong tnh tch phn tng phn. Nhn xt 2:

    Mt s tch phn c dng ( )b

    kx

    a

    P x e dx mun s dng c phng php nh trn phi qua i bin s:

    V d 4: Tnh K=2

    0

    1 s inx1 cos

    xe dxx

    p

    ++

    Li gii:

    Phn tch K=2 2 2

    1 20 0 0

    1 s inx 1 s inx1 cos 1 cos 1 cos

    x x xe dx e dx e dx K Kx x x

    p p p

    += + = +

    + + +

    Xt K1=

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 30

    2 2 2 220

    20 0 0 0

    2 22 2 2 2

    2 2 220 0

    1 1(tan ) tan tan

    1 cos 2 2 22 os2

    sin sin1 cos2 os

    2

    x x x x x

    x x

    x x xe dx e dx e d e e dx

    xx c

    x xe e dx e e dx K K e K K e

    x xc

    p p p pp

    p pp p p p

    = = = -+

    = - = - - = + - =+

    Cch 2: C th t 2 2(1 cos ) s inx1 s inx(1 cos ) (1 cos )1 cos

    x x

    xduu

    x xxdv e dx v e

    ++ = -= + ++ = =

    dx

    T ta c K= 2 2

    '2 22 2

    0

    2 2 2

    1 s inx (1 cos ) s inx 1 e2 ( )

    1 cos (1 cos ) (1 cos ) 2 (1 cos )

    12 ( )

    2 1 cos

    x x xx

    oo

    x

    o

    x e ee dx e dx

    x x x x

    ee e

    x

    p pp p

    p p p

    + +- - = - - = + + + +

    - - =+

    lyn tp ta c th tnh cc tch phn sau

    I=2

    51

    ln xdxx ;J=

    2

    2

    1 1ln ln

    e

    e

    dxx x

    - ;K=

    4

    0

    tan xx dx

    p

    ; L= 21

    ln(1 )

    e xdx

    x+ ;M=2

    2

    1

    ( 2 ) xx x e dx+

    V-Tch phn lin kt i khi vic tnh mt s tch phn I= ( )

    b

    a

    f x dx gp nhiu kh khn ta thng

    Hay ngh n mt tch phn J= ( )b

    a

    g x dx sao cho vic tnh cc tch phn mI+nJ v pI-qJ thun li .Khi vic tnh I,J thng a v gii h phng trnh 1

    2

    mI nJ C

    pI qJ C

    + = - =

    Khi ta ni I v J l cc tch phn lin kt vi nhau. Vic la chn tch phn lin kt vi mt tch phn cho trc ph thuc vo c im ca hm di du tch phn v cn ca chng .Do c th ca cc hm lng gic nn ta thng dng phng php lin kt cc tch phn i vi cc tch phn cha cc hm s lng gic .

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 31

    V d 1 I=4

    30

    4sin x(s inx cos )

    dxx

    p

    +

    Li gii:

    Xt J=4

    30

    4 osx(s inx cos )

    c dxx

    p

    + ta c

    I+J=4 4

    402

    20 0

    42 2 tan( ) 2

    (s inx cos ) 4os ( )4

    dx dxx

    x c x

    p ppp

    p+ = - =

    + - (1)

    Mt khc J-I =4 4

    403 2 2

    0 0

    4( osx-sinx) d(sinx+cosx) 22 2

    (s inx cos ) (s inx cos ) (s inx cos )c dx dx

    x x x

    p pp

    = = = -+ + + (2)

    T (1) v (2) ta c I= 22

    V d 2: Tnh I=23

    0

    sin x

    sinx 3 cos

    dx

    x

    p

    +

    Li gii

    Xt tch phn J=23

    0

    os x

    sinx 3 cos

    c dx

    x

    p

    + ta c

    I-3J=2 23 3 3

    0 0 0

    sin 3 os x (sin 3 osx)(sin 3 osx)(s inx 3 cos )

    s inx 3 cos s inx 3 cos

    x c dx x c x c dxx dx

    x x

    p p p

    - - += = - =

    + +

    3(cos 3 sinx) 1oxp

    - + = -

    I+J=2 23 3 3 3

    0 0 0 0

    (sin os x) 1 12 2s inx 3 cos s inx 3 cos 1 3 sin( )(s inx cos ) 32 2

    x c dx dx dx dx

    x x xx

    p p p p

    p+

    = = =+ + ++

    =3 3

    30

    20 0

    tan( )1 1 1 ln 32 6 ln tan( )2 2 2 2 6 2os ( ) tan( ) tan( )

    2 6 2 6 2 6

    xd

    dx xx x x

    c

    p pp

    pp

    p p p

    + = = + =+ + +

    Vy ta c h phng trnh 3 1

    3ln 3 2ln 3

    82

    I JI

    I J

    - = -- =

    + =

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 32

    Tng qut: 2sin x

    sinx cosdx

    A B x

    b

    a + thng lin kt vi J=

    2os xs inx cos

    c dxA B x

    b

    a +

    V d 3: I=2

    30

    (5cos 4sinx)(s inx cos )

    x dxx

    p

    -+

    Li gii

    Xt J=2

    30

    (5sin 4 osx)(s inx cos )

    x c dxx

    p

    ++ ta c

    I+J=2 2 2

    203 2

    20 0 0

    (sin osx) 1 1tan( ) 1

    (s inx cos ) (s inx cos ) 2 2 4os4

    x c dx dx dxx

    x x c x

    p p ppp

    p+

    = = = - =+ + -

    (1)

    Mt khc t x=2

    tp- ta c

    I=2 2 2

    3 3 30 0 0

    (5cos 4s inx) (5sin 4cos ) (5sin 4cos )(s inx cos ) (s int cos ) (s inx cos )

    x dx t t dx x x dxJ

    x t x

    p p p

    - - -= = =

    + + + (2)

    T (1) v (2) ta c I= 12

    V d 4: I=2

    2 2

    0

    ( os3 ) ( os6 )c x c x dx

    p

    Li gii

    Xt tch phn J=2

    2 2

    0

    (sin 3 ) ( os6 )x c x dx

    p

    Ta c I+J=2 2 2

    2 2 2 2

    0 0 0

    1[(sin 3 ) ( osx) ]( os6 ) ( os6 ) (1 os12 )

    2 4x c c x dx c x dx c x dx

    p p p

    p+ = = + =

    Mt khc I - J= 2 2 2

    2 2 2 2 2

    0 0 0

    1[(sin 3 ) ( osx) ]( os6 ) os6 ( os6 ) 1 sin (sin 6 )

    6 8x c c x dx c x c x dx x d x

    p p p

    p - = = - =

    Vy ta c I = J = 8p

    Nhn xt :Ta c th chn tch phn lin kt khc l J=2

    2 2

    0

    ( os3 ) (sin 6 )c x x dx

    p

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 33

    V d 5: Tnh I=20092

    2009 20090

    ( os )(s inx) (cos )

    c xdx

    x

    p

    +

    Li gii:

    Xt J= 20092

    2009 20090

    (sin )(s inx) (cos )

    xdx

    x

    p

    +

    t x= ; 0; 02 2 2

    t dx dt x t x tp p p- = - = = = =

    Ta c J =

    2009020092

    2009 20092009 20090

    2

    2009 20092 2

    2009 2009 2009 20090 0

    (sin( ))(sin ) 2 ( )(s inx) (cos ) 2(s in( )) (cos( ))

    2 2

    (cos ) ( os )(s int) (cos ) (s inx) (cos )

    txdx d t

    x t t

    t c xdx dx

    t x

    p

    p

    p p

    pp

    p p

    -= - =

    + - + -

    =+ +

    M I+J= 2009 20092 2

    2009 20090 0

    (s inx) ( os )(s inx) (cos ) 2 4

    c xdx dx I J

    x

    p p

    p p+= = = =

    +

    V d 6: Tnh I=36

    0

    sins inx cos

    xdxx

    p

    +

    Li gii:

    Xt tch phn lin kt J=36

    0

    oss inx cos

    c xdxx

    p

    +

    Ta c I+J = 3 36 6

    60

    0 0

    (sin os ) 1 1 1(1 sin 2 ) ( os2 )

    s inx cos 2 4 6 8x c x dx

    x dx x c xx

    p pp p+

    = - = + = -+

    Li c I-J = 23 36 6

    0 0

    660

    0

    1 (s inx cos ) (s inx cos )(sin os ) 1s inx cos 2 s inx cos

    1 1 s inx cos 1 3 2(s inx cos ) (s inx cos ) [ ln s inx cos ] ln

    2 sinx cos 2 2 2

    x x dxx c x dxx x

    xx d x x

    x

    p p

    pp

    + + -- = =+ +

    + + + + + = + + = - +

    t ta c I= 1 1 3 2 1ln12 2 2 4 16p ++ - -

    Nhn xt : i vi tch phn ta c th trnh by theo cch khc nh sau

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 34

    2I=3 3 3 3 3 3 3 36 6 6

    0 0 0

    (sin os ) (sin os ) (sin os ) (sin os )s inx cos s inx cos s inx cos

    x c x x c x x c x dx x c x dxdx

    x x x

    p p p

    + + - + -= +

    + + +

    Sau trnh by nh trn . Nhn xt chung : Do c im ca cc hm s lng gic nn cc tch phn Lin kt thng c dng rt nhiu trong tch phn lng gic .V vy khi tnh tch phn lng gic hc sinh cn nhn k vo biu thc lng gic nm ngay di du tch phn c th la chn cch gii nhanh v thun li luyn tp ta xt cc tch phn sau

    I=4

    0

    sin x1 sin 2

    dxx

    p

    + :J=4

    0

    sin x cossin 2 os2

    xdxx c x

    p

    + ;K=4

    0

    sin 59 os5 7sin 5

    xdxc x x

    p

    - ; L=4 5

    5 50

    os2

    os2 os2

    c xdx

    c x c x

    p

    +

    M=4

    0 1 t anxdx

    p

    + ; K=4

    2 2

    0

    ( os 2 )( os 4 )c x c x dx

    p

    ; P=42

    4 40

    ( os )(s inx) (cos )

    c xdx

    x

    p

    +

    VI-Tch phn cc hm s phn thc hu t A L thuyt :

    Phn thc hu t : ( )( )

    P xQ x

    vi P(x) ,Q(x) l cc a thc vi cc h s thc

    Phn thc thc s :l phn thc hu t ( )( )

    P xQ x

    v degP(x )< degQ(x) Phn thc n gin l phn thc c mt trong 4 dng sau

    2 2; ; ;( ) ( ) ( )k kA A Bx c Bx c

    x a x a x px q x px q+ +

    - - + + + +

    nh l tng quan v phn tch cc a thc Mi a thc Q(x) khc khng vi h s thc , u c th phn c mt cch phn Tch duy nht thnh cc nhn t ( khng tnh theo th sp xp cc nhn t) gm cc nh thc bc nht hoc cc tam thc bc hai vi bit thc en ta m.

    B . phng php tnh tch phn hu t

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 35

    Xt tch phn ( )( )

    p xdx

    Q x vi P(x),Q(x) l cc a thc vi h s thc + Nu bc ca p(x) ln hn bc ca Q(x) ta thc hin php chia a thc cho a thc 1 1( ) ( )( ) ( )( ) ( )

    ( ) ( ) ( ) ( )P x P xP x P x

    G x G xQ x Q x Q x Q x

    = + = + vi bc ca P1(x) nh hn bc ca Q(x)

    v tch phn ( )G x dx tnh d dng .v vy vic tnh tch phn ( )( )p x

    dxQ x a v tnh

    tch phn 1( )( )

    p xdx

    Q x c bc ca t s nh hn bc ca mu s. tnh cc tch phn hu t ta xt cc php bin i c bn sau

    I=2

    22 2

    ( )ln | |

    dx d x ax a C

    x a x a+

    = = + ++ +

    J=2 2

    ( ) 1( ) ( )

    dx d x aC

    x a x a x a- -

    = = +- - -

    K=2 2

    1 1ln

    2 2dx dx dx x a

    Cx a a x a x a a x a

    - = - = + - - + +

    L=2 2

    dxx a+ , t x=atant dx=ad(tant)=a(1+tan

    2t)dt, 22 2 21dx dt dx

    dtx a a ax a

    = =+ +

    Vic tnh cc tch phn cc hm hu t cui cng dn n cc tch phn c dng nh trn V vy trong qu trnh tnh cc tch phn hu t ta thng hng n cc tch phn trn. thun tin ta chia cc tch phn hm hu t theo mt s dng sau:

    1.Dng 2

    dxax bx c

    b

    a + + (mu s cha tam thc bc hai)

    Trng hp1: ax2+bx+c=0 c hai nghim phn bit x1,x2 I=

    2

    dxax bx c

    b

    a + + = 1

    1 2 1 2 1 2 1 2 2

    1 1 1 1( ) ln | |

    ( )( ) ( ) ( )x xdx

    dxa x x x x a x x x x x x a x x x x

    b bba

    a a

    -= - =

    - - - - - - -

    Trng hp 2: ax2+bx+c=0 c nghim kp x=x1=x2 I= 12 2 2

    1 1 1

    ( )1 1( ) ( ) ( )

    d x xdx dxax bx c a x x a x x a x x

    b b bba

    a a a

    -= = -

    + + - - -

    Trng hp 3: ax2+bx+c=0 v nghim

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 36

    Phn tch ax2+bx+c = 2 2 2( ) ( )

    2 4b

    a x h mx n ka a

    D + - = + + sau t mx+n=ktant

    Ta dn n I= 2 dxax bx cb

    a + + =A

    qqp

    p

    dt At=

    V d 1: I=

    1

    20 5 6

    dxx x- +

    Li gii: I=

    1

    20 5 6

    dxx x- + =

    1 110

    0 0

    1 1 3 4( ) ln | | ln

    ( 2)( 3) 3 2 2 3dx x

    dxx x x x x

    -= - = =

    - - - - -

    V d 2: K=1

    20 4 12 9

    dxx x- +

    Li gii: K=

    1

    20 4 12 9

    dxx x- + =

    1102

    0

    1 1(2 3) 2(3 2 ) 3

    dxx x

    = =- -

    V d 3: Tnh L= 2

    21 5 6

    dxx x- +

    Li gii: L=

    2

    21 5 6

    dxx x- + =

    2

    21 ( 1) 1

    dxx - + t x-1= tant dx=(1+tan

    2t)dt

    44

    0

    2

    41 0

    x tL dt

    x t

    pp p= = = =

    = =

    2-Dng 2

    ( )mx n dxax bx c

    b

    a

    ++ +

    ng li chung gii l ta phn tch mx+n=p(ax2+bx+c) +q Khi K=

    2 '

    2 2

    ( ) ( )ax

    mx n dx ax bx cp q

    ax bx c bx c

    b b

    a a

    + + += +

    + + + + 2dx

    ax bx c

    b

    a + +

    =p 2ln ax bx c ba+ + +q 2dx

    ax bx c

    b

    a + +

    c bit hn nu ax2+bx+c=0 c hai nghim phn bit th Li gii trn c th thu ngn li nh sau

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 37

    21 2

    ( )( )

    mx n dx p qM dx

    ax bx c x x x x

    b b

    a a

    += +

    + + - -

    V d 1: Tnh I =

    2

    21

    5( 1)6

    x dxx x

    -- -

    Li gii: I=

    2

    21

    5( 1)6

    x dxx x

    -- - =

    221

    1

    2 3( ) (2 ln | 3 | 3ln | 2 |) 6 ln 3

    3 2dx x x

    x x+ = - + + =

    - +

    Nhn xt: i n

    2

    5( 1) 2 36 3 2

    xx x x x

    -= +

    - - - + ta phn tch

    2

    5( 1) 5( 1) ( 2) ( 3)5( 1) ( 2) ( 3)

    6 ( 3)( 2) 3 2 ( 3)( 2)x x a b a x b x

    x a x b xx x x x x x x x

    - - + + += = + = - = + + -

    - - - + - + - +(1)

    tm a,b ta c mt trong hai cch sau Cch 1 (tr s ring): (1) ng vi mi x suy ra ng vi cc gi tr c bit ca x.ta thng chn cc gi tri ca x lm trit tiu mt trong cc tham s a hoc b chng hn cho x=3 th a=2 ;x=2 ta c b=3 Cch 2 ng nht cc h s ca cc s hng t s 5(x-1)=a(x+2)+b(x-3)=(a+b)x+2a-3b dn n h phng trnh

    5 2

    2 3 5 3

    a b a

    a b b

    + = = - = - =

    V d 2: Tnh K=

    1

    20

    (2 1)2 2 1

    x dxx x

    ++ +

    Li gii: K=

    1 1 22 1

    02 20 0

    (2 1) 1 (2 2 1) 1 1ln(2 2 1) ln 5

    2 2 1 2 2 2 1 2 2x dx d x x

    x xx x x x

    + + += = + + =

    + + + +

    3-Dng ( )( )

    P x dxQ x

    b

    a

    Khi tnh cc tch phn dng trn ta thng gp cc phn thc ng ( )( )

    P xQ x

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 38

    (ngha l bc ca t s nh hn bc ca mu s) sau khi ta phn tch s a c v dng c bn nh xt. Khi tnh cc tch phn dng ny cn phi ch n cc trng hp mu thc c nghim n ,nghin kp,v nghim . ta tm thi chia ra mt s dng c bn sau a/ Mu thc c nghim n ,cha nhn t l tam thc bc hai v nghim V d 1: I=

    1 2

    30

    2 51

    x xdx

    x+ ++

    Li gii: Nhn xt

    2 2 2 '

    3 2 2 2

    2 5 2 5 ( 1)1 ( 1)( 1) 1 1 1

    x x x x a b x x cx x x x x x x x x+ + + + - +

    = = + ++ + - + + - + - +

    =

    22 2

    3

    ( 2 ) ( )2 5 ( 2 ) ( )

    12 2 2

    5 0

    1 3

    a b x b c a x a b cx x a b x b c a x a b c

    xa b a

    a b c b

    b c a c

    + + + - + - + + + = + + + - + - +

    ++ = =

    - + = = + - = =

    Vy I=1 1 1

    2 20 0 0

    2 3( ) 2 3 2ln 2 3

    1 1 1 1dx dx

    dx Jx x x x x x

    + = + = ++ - + + - + (*)

    li c 1 1

    220 0

    1 31 ( )2 4

    dx dxx x x

    =- + - +

    t

    21 3 3tan (1 tan )2 2 2

    16

    06

    x t dx t dt

    x t

    x t

    p

    p

    - = = +

    = = - = =

    J=6

    6

    2 393

    dt

    p

    p

    p

    -

    = th vo (*) ta c I=2ln2+ 39p

    Nhn xt : Nu quan st k ta thy : t s h s ca x2 l 2 iu chng t 2x2+x+5=2(x2-x+1)+b(x+1) c h s ca x bng 1 ta phi c b=3 v th ta c ngay

    2

    3 2

    2 5 2 31 1 1

    x xx x x x+ +

    = ++ + - +

    v d 2: Tnh J=

    6 2

    32

    3 2 62

    x xdx

    x x+ ++ :

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 39

    Li gii: J=

    6 2

    32

    3 2 62

    x xdx

    x x+ ++ =

    6 2

    22

    3( 2) 2( 2)

    x xdx

    x x+ +

    =+

    6

    22

    3 2( )

    2dx

    x x+

    + =6 6

    122 2

    33 2 ln 3 2

    2 2dx dx

    Jx x+ = +

    +

    li t

    I=18ln 3 212p+

    b/Mu thc c nghim n v nghim kp ,cha nhn t l tam thc bc hai v nghim V d 1: I=

    0 2

    31

    4 7 33 2

    x xdx

    x x-

    - -- +

    Li gii: nhn xt

    2 2 2

    3 2 2 2

    4 7 3 4 7 3 ( 1)( 2) ( 2) ( 1)3 2 ( 1) ( 2) 1 ( 1) 2 ( 1) ( 2)

    x x x x a b c a x x b x c xx x x x x x x x x

    - - - - - + + + + -= = + + =

    - + - + - - + - +

    ng nht thc ta c 1 2

    2 3

    0 1

    x b

    x c

    x a

    = = - = - = = =

    I=0 02 3

    013 2

    1 1

    4 7 3 2 3 ( 2)( ) ln | | ln16

    3 2 1 ( 1) 2 1x x dx dx dx x

    dxx x x x x x -- -

    - - += - + = =

    - + - - + -

    V d 2: Tnh J=

    2 2

    31`

    3 3 2x xdx

    x x+ ++

    Li gii: Ta c s phn tch

    2 2 2 ' 2

    3 2 2 2 2

    3 3 2 3 3 2 ( 1) (1 ) 2( 1) 1 1 (1 )

    x x x x a b x c a x bx cxx x x x x x x x x+ + + + + + + +

    = = + + =+ + + + +

    ng nht thc ta c

    2 2 2

    3

    1

    4

    2 tan 2(1 tan ) , 2 2(1 tan )

    623 2 2 2( )

    3 4 122

    4

    x t dx t dt x t

    x tJ dt

    x t

    p

    p

    pp p p

    p

    = = + + = +

    = = = = - = = =

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 40

    22

    11 8 2

    21 2 2 2 3

    ax o a

    x a b c b

    x a b c c

    == = = = + + = = - + - = =

    J=3 3 2 32 2

    3 2 21` 1 1 1

    3 3 2 1 (1 )2 3

    2 1 1x x dx d x dx

    dxx x x x x+ + +

    = + ++ + +

    =ln3- ln 22

    +3J1

    li t x=tant ta c J1= 4p thay vo th J= ln 2ln 3

    2 4p

    + +

    Nhn xt : Nhiu khi s thnh tho ca ng nht thc gip ta b qua nhanh bc phn tch bng Phng php h s bt nh . chng hn ta c ng thc sau * 1 1 ( ) ( ) 1 1 1( )

    ( )( ) ( )( )x b x a

    x a x b a b x a x b a b x b x a- - -

    = = -- - - - - - - -

    *

    22

    2 2 2 2 2

    2 2 2

    1 1 [( ) ( )] 1 1 1( )

    ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( )

    1 1 1 2 1 1[ ( )]

    ( ) ( ) ( )

    x b x ax a x b a b x a x b a b x b x a

    b a x a x b a b x a x b

    - - -= = -

    - - - - - - - -

    = + - -- - - - - -

    V d 3 (Hc vin mt m -98) Tnh K=

    1

    2 20 ( 1) ( 2)

    dxx x+ +

    Li gii: Ta phn tch theo 2

    2 2 2 2

    1 1 1 1 1 1 1( ) =[ 2( )]

    ( 1) ( 2) 1 2 ( 1) ( 2) 1 2x x x x x x x x= - + + -

    + + + + + + + +

    K=1 1

    2 2 2 20 0

    1 1 1 1 11 4[ 2( )] .... 2 ln

    ( 1) ( 2) ( 1) ( 2) 1 2 12 3dx

    dxx x x x x x

    = + + - = = ++ + + + + +

    luyn tp ta xt cc bi ton sau 1/

    3 2

    20`

    3 2xdx

    x x++ 2/

    1

    31`

    1dx

    x x+ 3/1 2

    30`

    2 3 7x xdx

    x x+ ++ 4/

    1 2

    20`

    53 2

    xdx

    x x+

    + - 2 2

    41`

    11

    xdx

    x-+

    5/2 4

    31`

    2xdx

    x x-- 6/

    2 2

    31`

    1( 1) ( 3)

    xdx

    x x+

    - + 7/2

    2 21`

    1( 3 2)

    dxx x+ + 8/

    2

    21`

    1(1 )

    dxx x-

    9/2 2

    21` 7 5

    xdx

    x x- + 10/2

    4 21` 1

    xdx

    x x+ + 11/2 3

    20`

    32 1x

    dxx x+ + ; 12/

    2

    31` ( 1)

    dxx x +

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 41

    VII- Tch Phn cc hm s v T 1-Dng 1:

    2

    dx

    ax bx c

    b

    a + +

    Phng php : .Bin i a v tch phn

    2

    du

    u k

    b

    a +

    .s dng b : 22

    ln | |du

    u u ku k

    bba

    a

    = + ++

    CM: Tht vy: ( )2 ''

    2

    2 2

    ( ) 1ln | |

    u u Ku u K C

    u u K u k

    + ++ + + = =

    + + +

    V d 1: K=

    0 02 0

    1221 1 2 4

    4 4

    1 1 1 1 1 2 6ln | 2 3 | ln

    41 23 2 2 232 3 ( )4 16

    dx dxx x x

    x x x-

    - -

    += = + + + + =

    + + + +

    2- Dng 2: 2

    ( )mx n dx

    ax bx c

    b

    a

    +

    + +

    Phng php: phn tch

    2

    2 2 2 2 2

    ( ) (2ax ) ( )2 2 2 2

    mx n dx m b dx mb dx m d ax bx c mb dxa aax bx c ax bx c ax bx c ax bx c ax bx c

    b b b b b

    a a a a a

    + + + += - = -

    + + + + + + + + + + V D 2: J=

    1

    20

    ( 4)

    4 5

    x dx

    x x

    +

    + +

    Li gii: J=

    1 1 1 1 12

    2 2 2 2 20 0 0 0 0

    ( 4) ( 2) 1 ( 4 5) ( 2)2 2

    24 5 4 5 4 5 4 5 ( 2) 1

    x dx x dx dx d x x dx d x

    x x x x x x x x x

    + + + + += + = +

    + + + + + + + + + +

    = 3 1010 5 2ln2 5

    +- +

    +

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 42

    V d 3: K=1

    20

    ( 2)

    2 2

    x dx

    x x

    +

    + + :

    Li gii: K=

    0 1 0 1 02

    2 2 2 2 21 0 1 0 1

    ( 2) 1 (2 2) 1 ( 2 2)2 22 2 2 2 2 2 2 2 ( 1) 1

    x dx x dx dx d x x dx dx

    x x x x x x x x x- - -

    + + + += + = +

    + + + + + + + + + +

    = 2 2 012 2 ln | 1 2 2 2 1 ln(1 2)x x x x x - + + + + + + + = - + +

    3/Dng 3 2( )

    dx

    px q ax bx c

    b

    a + + +

    Phng php : t px+q=2

    1 1 1; ( )

    dtpdx x q

    t t p t-

    = = -

    Khi 2

    2 22

    2

    /

    1 1 1( ) ( ) ( )

    dx dt t dt

    a bpx q ax bx c mt nt eq q ct p t q t

    b b b

    a a a

    -= =

    + + + + +- + - +

    V d 4: M=3

    22 ( 1) 2 2

    dx

    x x x- - +

    Li gii: t

    2

    2 1

    1 1 11 3

    2

    x t

    tx x x t

    t tdt

    dxt

    = =+ - = = = = = -

    Do M= 3 1 2

    2 22 1/2

    12 1

    1/221/2

    /

    ( 1) 2 2 1 1 12 2

    2 2 2ln 1 ln

    1 51

    dx dt t

    x x x t tt t t

    dtt t

    t

    =- - + + + - +

    += = + + =

    ++

    Dng 4: 2

    ( )

    ( )

    mx n dx

    px q ax bx c

    b

    a

    +

    + + +

    Phng php : Phn tch

    2

    ( )

    ( )

    mx n dx

    px q ax bx c

    b

    a

    +

    + + + =

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 43

    2 2

    2 2

    ( ) ( )( )

    ( ) ( )

    ( )( )

    ( )

    m mqpx q n dx

    mx n dx p p

    px q ax bx c px q ax bx c

    m dx mq mx n dxn

    p pax bx c px q ax bx c

    b b

    a a

    b b

    a a

    + + -+

    = =+ + + + + +

    ++ -

    + + + + +

    y l cc tch phn xt trn.

    VIII-Lp tch phn c bit : Trong khi tnh tch phn nhiu bi ton tm c nguyn hm ca n khng h n gin .Khi chng ta nn khai thc ti a cc tnh cht c bit ca hm s di du tch phn v cn ca n ta s c cc kt qu p trong tch phn vo gii Ton .Trong phn ny Ti mun trao i vi cc bn ng nghip hng dn hc Sinh cch tm n nhng kta qu p .trong cc th d sau c s dung bi vit ca thy :Trnh tun-Ging vin i hc Thu Li ,ng trn bo Ton hoc & tui tr s 367 thng 1/2008 . 1/ Nu f(x) l hm s lin tc trn [-a;a] vi a>0 ta c

    0

    ( ) ( ( ) ( ))a a

    a

    f x dx f x f x dx-

    = + -

    V d 1: Cho f(x) l hm s lin tc trn [-a;a] ,a>0 tho mn

    f(x)+f (-x)= 2 2 os2c x- hy tnh I=

    32

    32

    ( )f x dx

    p

    p-

    Li gii: t x=-t ta c 0 0

    0

    0

    0 0 0 0

    ( ) ( ) ( ) ( )

    ( ) ( ) ( ) ( ) ( ) ( ( ) ( ))

    a

    a a

    a a a a a

    a a

    f x dx f t d t f x dx

    f x dx f x dx f x dx f x hay f x dx f x f x dx

    -

    - -

    = - - = -

    + = - + = - +

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 44

    p dng vi a= 3 ; ( ) ( ) 2 2 os22

    f x f x c xp

    + - = - ta c

    I=

    3 3 32 2 2

    0 0 0

    | s inx |( ) 2 2 os2 2

    dxf x dx c xdx

    p p p-

    = - = = 2(32

    0

    sin x sin xdx dx

    pp

    p

    - )=6

    Nhn Xt : -Nu khng bit tnh cht trn ta rt kh khn tnh c tch phn trn v gi thit

    Cha gip ta xc nh c hm s f(x). Ta tnh I=32

    32

    ( )f x dx

    p

    p- m khng cn

    Quan tm n hm f(x) bng bao nhiu. -Do tnh cht trn khng c cp n trong sch gio khoa nn hc sinh phi trnh by Li gii nh trn .xem tnh cht nh l nh hng Li gii.

    2/Nu f(x) lin tc trn [-a;a] ,a>0 th 02 ( )

    ( )

    0

    aa

    a

    f x dxf x dx

    -

    =

    nu f(x)- chn hoc l

    Trn [-a;a]

    V d 2: Tnh J=1

    2

    1

    ln( 1)x x dx-

    + +

    Li gii: Nhn thy ( )( )

    ( )( )( )2 2

    2 2 2 2

    0 12 2

    1 0

    1` 1 1

    ln 1` 1 0 ln( 1) ln( 1)

    ln( 1) ln( 1)

    t t t t t

    t t t t t t t t

    t t t t-

    - + + + + = "

    - + + + + = - + + = + +

    - + + = - + +

    Hay 0

    2

    1

    ln( 1)x x dx-

    + + =-1

    2

    0

    ln( 1)x x dx+ + t J=1

    2

    1

    ln( 1)x x dx-

    + + =0

    V d 3: Tnh K=

    12

    1

    2ln

    2x

    x dxx-

    -+

    Li gii: Nhn xt vi mi a>0 ta c lna=-ln 1a

    theo vi mi thuc [-1;1]

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 45

    0 0 1

    2 2 2 2 2

    1 1 0

    1 1

    0 0

    2 2 2 2 2 2 2ln ln ln ln ln ln ln

    2 2 2 2 2 2 2

    2 2ln

    2 2

    x x x x x x xx x x dx x dx x dx

    x x x x x x x

    t xdt dx

    t x

    -

    - -

    - + - + - + += - = - = - =

    + - + - + - -

    - -= = -

    + +

    K=0 1 1 1

    2 2 2 2

    1 0 0 0

    2 2 2 2ln ln ln ln 0

    2 2 2 2x x x x

    x dx x dx x dx x dxx x x x-

    - - - -+ = - + =

    + + + +

    3/ Nu f(x) chn lin tc trn [-a;a] th ta c 0

    ( )( )

    1

    a a

    xa

    f xdx f x dx

    a-=

    +

    V d 3: Tnh

    1 4

    11 2x

    xdx

    - + (HvBCVT)

    Li gii: t x=-t ta c dx=-dt 0 0

    1 1

    x t

    x t

    = = = - =

    Khi 0 0 0 14 4 4 4

    1 1 1 0

    0 1 1 1 14 4 4 44

    1 0 0 0 0

    2 21 2 1 2 1 2 1 2

    2 11 2 1 2 1 2 1 2 5

    t t

    x t t t

    x

    x x x x

    x t t tdx dt dt

    x x x xL dx dx dx x dx

    --

    -

    = - = - = + + + +

    = + = + = =+ + + +

    V d 4

    Tnh M=2

    2

    s inx.sin 2 . os51 x

    x c xdx

    e

    p

    p- + (HBK)

    HD: f(x)=sinx.sin2x.cos5x l hm s chn v lin tc trn ;2 2p p-

    nn theo kt

    qu trn M=2

    2

    sin x sin 2 os5 0xc xdx

    p

    p-

    =

    V d5: Tnh N=22

    2

    | s inx|1 2x

    xdx

    p

    p- + (H Dc)

    HD:Hm s x2|sinx| -chn v t kt qu trn ta c N=2

    2

    0

    s inxx dx

    p

    tip tc

    Dng tch phn tng phn hai ln ta i n kt qu N= 42

    p +

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 46

    4/ Nu hm s f(x) lin tc trn [ ]0; ; 0 :a a > ta c 0 0

    ( ) ( )a a

    f x dx f a x dx= -

    Vi d 6: Tnh P=4

    0

    ln(1 t anx)dx

    p

    + (H thu li 2001) Li gii:

    ta c P=4

    0

    ln(1 t anx)dx

    p

    + =4 4 4

    0 0 0

    ln 22ln(1 t an( -x)) ln

    4 1 t anx

    dx Pdx dx

    p p p

    p -+ = =

    +

    suy ra P= ln 28p

    5/Nu f(x) l hm s lin tc trn [ ];a b v tho mn f(x)=f(a+b-x) th ( ) ( )

    2

    b b

    a a

    a bxf x dx f x dx

    +=

    chng minh tnh cht trn ta thc hin php i bin s t t=a+b-x c bit nu ta chn: a=0,b=p , f(x) = f(sinx) th ta c

    0 0

    (s inx) (s inx)2

    xf dx f dxp pp

    = (I)

    Mt khc 2

    0 02

    (s inx) (s inx) (s inx)f dx f dx f dx

    pp p

    p

    = +

    t x= tp - cho tch phn 2

    (s inx)f dxp

    p ta c

    2

    0 0

    (s inx) 2 (s inx)f dx f dx

    pp

    = (II)

    li t x=2

    tp- ta c

    2 2

    0 0

    (s inx) (cos )f dx f x dx

    p p

    = (III)

    V d 7: Tnh Q = 20

    sin x cosx xdxp

    Li gii: Coi f(sinx)=sinx(1-sin2x) nh kt qu (I) ta thu c Q = 2 2 3 0

    0 0

    sin x cos os (cos ) os2 2 6 3

    xdx c xd x c xp p

    pp p p p= - = - =

    V d 8 Tnh T=2

    22

    0

    1tan (s inx)

    os (cos )dx

    c x

    p

    -

    Li gii:

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 47

    Ta c T= ( )2 2

    2 2 22

    0 0

    1tan (s inx) 1 tan (cos ) tan (s inx)

    os (cos )dx x dx

    c x

    p p

    - = + -

    Coi f(cosx) l tan2(cosx) ,f(sinx) l tan2(sinx) ta p dng tnh cht (III) ta c 2 2

    2 2tan (cos ) tan (s inx)o o

    x dx dx

    p p

    = . Nn ta c T=2

    0 2dx

    p

    p=

    6/ Nu f(x) lin tc ,tun hon vi chu k T th

    2

    02

    ( ) ( ) ( ) ,

    Ta T T

    Ta

    f x dx f x dx f x dx a R+

    -

    = = " .

    Tht vy t J1= ( )a T

    a

    f x dx+

    , J2=0

    ( )T

    f x dx ,J3 =2

    2

    ( )

    T

    T

    f x dx-

    J1=0

    0

    ( ) ( ) ( ) ( )a T T a T

    a a T

    f x dx f x dx f x dx f x dx+ +

    = + +

    t x=t+T i vi ( )a T

    T

    f x dx+

    ta c J1=J2 .Chn a= 2T- ta c J1=J3

    V D 9:

    Tnh H=2010

    2009sino

    xdxp

    Li gii: Nhn thy f(x)=sin2009x l hm s tun hon vi chu k T= 2p v H=

    2 4 20102009 2009 2009 2009

    0 2 2008

    sin sin .... sin 1005 sin 0xdx xdx x xdxp p p p

    p p p-

    + + + = =

    Do hm s f(x) =sin2009x l hm s l.

    V d 10: Tnh G=2

    2ln(s inx 1 sin )o

    x dxp

    + + (0lympic sv-2007)

    HD:Nhn xt f(x)=ln(sinx+ 21 sin )+ lin tc ,tun hon vi chu k T= 2p Do G= ( ) 0f x dx

    p

    p-

    = (Do f(x) l hm s l) Bi Tp Tng t

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 48

    1/I =1 4

    21

    s inx1

    xdx

    x-

    ++ ; 2/ J =

    2

    2

    2

    osx4 sinx c

    dxx

    p

    p-

    +- 3/K =

    1 2010

    1 2009 1x

    xdx

    - + ;

    4/L = 6 64

    4

    sin os2009 1x

    x c xdx

    p

    p-

    ++ ; 5/M=

    4

    20090

    log (1 t anx)dx

    p

    + ; 6/ N=4

    20

    sin x2 osx dx

    c x

    p

    +

    Sau y l cc bi tp v tch phn c la chn t cc thi i Hc trong nhiu nm cho ti k thi nm hc 2009-2010.Gip hc sinh vn dng thnh tho cc phng php v k thut in hnh nh trn gii

    1. / 4 2

    0

    1 2sin1 sin 2

    xdx

    x

    p -+ 2. -

    2

    0

    2 dxxx

    3. -+2

    1 11dx

    x

    x 4. +e

    dxx

    xx

    1

    ln.ln31

    5. -3

    2

    2 )ln( dxxx 6. / 2

    0

    sin 2 sin

    1 3cos

    x xdx

    x

    p ++

    7. / 2

    0

    sin 2 cos1 cos

    x xdx

    x

    p

    + 8. / 2

    sin

    0

    ( cos ) cosxe x x dxp

    +

    9. / 2

    2 20

    sin 2

    cos 4sin

    xdx

    x x

    p

    + 10. -

    1

    0

    2)2( dxex x

    11. -+ -5ln

    3ln 32xx ee

    dx 12. / 2

    0

    sin sin 2 sin 3x x x dxp

    13. / 2

    4 4

    0

    cos 2 (sin cos )x x x dxp

    + 14. / 2

    5

    0

    cos xdxp

    15. -+3

    248

    7

    21dx

    xxx 16.

    e

    dxxx1

    22 ln

    17. +3

    0

    23 1 dxxx 18. +e

    xdxx

    x

    1

    3

    ln1

    19. -9

    1

    3 1 dxxx 20. +-3

    1

    2 12 dxxx

    21. +1

    0

    2 )1( dxex x 22. +

    +3

    02

    35

    1

    2dx

    x

    xx

    23. /3

    2/ 4 cos 1 cos

    tgxdx

    x x

    p

    p + 24.

    -

    +-2

    1

    2

    21

    dxxx

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 49

    25. 2

    0

    sin1 cos

    x xdx

    x

    p

    + 26. +1

    0 1xe

    dx

    27. / 4

    2

    0

    xtg x dxp

    28. +

    dxx

    x1

    29. -

    --+5

    3

    )22( dxxx 30. +2

    02

    2

    )2(dx

    xex x

    31. - ++

    4

    1 45

    2

    x

    dx 32. --1

    0

    22 )124( dxexx x

    33. +

    2

    05

    4

    1dx

    x

    x 34. -2

    0

    22 4 dxxx

    35. -++2

    1 22 xx

    xdx 36. -

    +0

    1

    1 dxxx

    37. ++1

    02 252 xx

    dx 38. +2

    12

    )1ln(dx

    xx

    39. / 2

    0

    sin 2cos 1

    xdx

    x

    p

    + 40. / 2

    0

    sin1 3cos

    xdx

    x

    p

    +

    41. +3

    0

    32 .1 dxxx 42. +1

    02)1(x

    xdx

    43. / 2 2004

    2004 20040

    sinsin cos

    xdx

    x x

    p

    + 44. / 2 3

    0

    4sin1 cos

    xdx

    x

    p

    +

    45. +1

    0

    23 3 dxxx 46. - +++

    -3

    1 313

    3dx

    xx

    x

    47. -1

    0

    25 1 dxxx 48. / 2

    3

    0

    sin 5xe x dxp

    49. +3

    0

    33 .1 dxxx 50. / 4 2

    0

    1 2sin1 sin 2

    xdx

    x

    p -+

    51. - ++

    0

    12 42xx

    dx 52. e

    dxx

    x

    12

    ln

    53. ++3/7

    03 13

    1dx

    x

    x 54. / 2

    0

    cos3sin 1

    xdx

    x

    p

    +

    55. / 2

    2 20

    sin

    sin 2cos cos2

    xdxx

    x x

    p

    + 56.

    /3 2

    20

    sinsin 2 cos

    x xdxx x

    p

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 50

    57. e

    dxxx1

    ln 58. 2 / 4

    0

    .cosx x dxp

    59. ++++2

    02

    23

    4942

    dxx

    xxx 60. +1

    03)1(x

    xdx

    61. -e

    xx

    dx

    12ln1

    62. / 2 3

    0

    4sin1 cos

    xdx

    x

    p

    +

    63. / 4

    0 (sin cos )cosdx

    x x x

    p

    + 64. ( )1

    2 3

    0

    1xx e x dx+ -

    65. 2ln

    0

    5 2 dxex x 66. dxx

    xx

    +

    +1

    03 2

    2

    )1(

    67. / 4

    0

    (1 )sin2x

    tgx tg xdxp

    + 68. +1

    0

    2 )1ln( dxxx

    69. +2

    12

    )1ln(dx

    xx 70. +

    1

    0

    2 1 dxxx

    71. +1

    021 x

    xdx 72. / 2

    / 4

    sin cos

    1 sin 2

    x xdx

    x

    p

    p

    -+

    73. +3

    0

    2 )5ln( dxxx 74. / 2

    30

    cos 2(sin cos 3)

    xdx

    x x

    p

    - +

    75. / 4

    0

    ( 1) cosx x dxp

    - 76. / 4

    0

    cos 21 2sin 2

    xdx

    x

    p

    +

    77. +

    2ln

    0

    2

    2dx

    e

    ex

    x

    78. / 2 4

    0

    4sin1 cos

    xdx

    x

    p

    +

    79. / 2

    20

    cos7 5sin cos

    x dxx x

    p

    - - 80. / 4

    20 cos

    xdx

    x

    p

    81. - +++

    -3

    13 31

    3dx

    xx

    x 82. -9

    1

    3 1 dxxx

    83. +e

    dxxx

    x

    1

    3

    ln).1

    ( 84. + dxxx 32 2

    85. +1

    02

    3

    1dx

    xx 86.

    +

    3ln

    03)1( x

    x

    e

    dxe

    87. -

    ++0

    1

    32 )1( dxxex x 88. +2/

    0

    56 3 cossincos1n

    dxxxx

  • MATHVN.COM | www.MATHVN.com

    Nguyn Vn Cng, M c A, H Ni - www.MATHVN.com 51

    89. / 4

    0 1 cos 2x

    dxx

    p

    + 90. -1

    0

    23 1 dxxx

    91. -

    5ln

    ln

    2

    2 1dx

    e

    ex

    x

    92. 1

    0

    3 2 dxex x

    93. +e

    dxxx

    x

    1

    2

    .ln.1 94. +

    3

    13xx

    dx

    95. +8ln

    3ln

    2.1 dxee xx 96. 2

    0

    sinx x dxp

    97. +3

    1

    2

    1ln

    lnedx

    xx

    x 98. / 2

    2

    0

    (2 1)cosx x dxp

    -

    99. +++6

    2 1412 xx

    dx 100. / 2

    0

    ( 1)sin 2x x dxp

    +

    101. --10

    5 12 xx

    dx 102. +-e

    dxxx

    x

    1 ln21

    ln23

    103. 3 21

    .lne

    x xdx 104. 46

    0 2tg x

    dxcos x

    p

    105. ( )

    4

    0

    sin4

    sin 2 2 1 sin cos

    x dx

    x x x

    p p -

    + + + 106. 2

    31

    ln xdx

    x