yeni osmanlılar

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarMeşrutî bir idare Meşrutî bir idare

amacında birleşen bir amacında birleşen bir aydınlar kümesinin aydınlar kümesinin Mısırlı Mustafa FazılMısırlı Mustafa Fazıl PaşaPaşa'nın çevresinde 'nın çevresinde toplanan emekleri, toplanan emekleri,

çeşitli adlarla anılır. çeşitli adlarla anılır.

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarParisParis'te yerleşen 'te yerleşen

Mustafa FazılMustafa Fazıl PaşaPaşa'nın 'nın padişaha seslenen padişaha seslenen

Fransızca bir mektubu Fransızca bir mektubu İstanbul’da Türkçe’ye İstanbul’da Türkçe’ye çevrilerek çok sayıda çevrilerek çok sayıda

dağıtılır.dağıtılır.

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarMuhbir Muhbir ve ve Tasvir-i EfkârTasvir-i Efkâr gazetelerinde «gazetelerinde «Jeunes - Jeunes - TurcsTurcs» karşılığı olarak » karşılığı olarak

««Efkâr-ı cedide eshâbEfkâr-ı cedide eshâb)», )», ««Türkistanın erbab-ı Türkistanın erbab-ı

sebabısebabı», Ebüzziya'nın », Ebüzziya'nın kaleminde «kaleminde «Genç Genç

OsmanlılarOsmanlılar» sözleri » sözleri görülür.görülür.

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarDaha önce (28 eylül Daha önce (28 eylül

1866) Mısır veraset usulü 1866) Mısır veraset usulü değiştirilmiş; valiliğin, değiştirilmiş; valiliğin, ailenin en yaşlı kişisine ailenin en yaşlı kişisine

değildeğil, , valinin büyük valinin büyük oğlundan büyük oğlunaoğlundan büyük oğluna

geçmesi kabul edilmiştir.geçmesi kabul edilmiştir.

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarPadişahın bu fermanıyla, Padişahın bu fermanıyla, İsmail Paşa'dan iki saat İsmail Paşa'dan iki saat küçük olduğu söylenen küçük olduğu söylenen

ikiz kardeşi Mustafa Fazıl ikiz kardeşi Mustafa Fazıl Paşa, Mısır hıdivliğindeki Paşa, Mısır hıdivliğindeki

veliahtlık hakkını veliahtlık hakkını kaybeder.kaybeder.

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarMilyarlarca liralık Milyarlarca liralık

zenginliğini iktidardaki zenginliğini iktidardaki Babıâli paşalarına karşıBabıâli paşalarına karşı

kullanacak bir kullanacak bir örgütlemeye girişir.örgütlemeye girişir.

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarÇeşitli sebeplerle basını Çeşitli sebeplerle basını

denetim altına alan denetim altına alan Babıâli (Babıâli (1867 1867

kararnamesikararnamesi ile bazı ile bazı gazeteler kapatılmışgazeteler kapatılmış, , Ali Ali

Suavi Kastamonu'ya Suavi Kastamonu'ya sürülmüştürsürülmüştür),),

Yeni OsmanlılarYeni Osmanlılargizli derneklerini meydana gizli derneklerini meydana

çıkararak taşralara çıkararak taşralara göndermek ister gençgöndermek ister genç

aydınların bir bölüğünü aydınların bir bölüğünü ((Namık Kemal Erzurum vali Namık Kemal Erzurum vali

muavinliğinemuavinliğine, , Ziya Bey Ziya Bey Kıbrıs mutasarrıflığınaKıbrıs mutasarrıflığına

atanırlar).atanırlar).

Yeni OsmanlılarYeni Osmanlılar

Çevresinde birÇevresinde birgüç toplamak güç toplamak

isteyen isteyen Mustafa Mustafa Fazıl PaşaFazıl Paşa, hepsini , hepsini Avrupa'ya çağırtırAvrupa'ya çağırtır..

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarOnun gönderdiği Onun gönderdiği

paraları kabul eden paraları kabul eden gençlergençler, ,

17 Mayıs 1867'de 17 Mayıs 1867'de

Fransız elçiliğinin Fransız elçiliğinin yardımıylayardımıyla deniz deniz

yolundan Avrupa'yayolundan Avrupa'yakaçarlarkaçarlar..

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarBöylece Böylece Ziya BeyZiya Bey, , Namık Namık KemalKemal, , Ali SuaviAli Suavi, , Agâh Agâh

EfendiEfendi, , Kayazade ReşatKayazade Reşat, , Menapirzade NuriMenapirzade Nuri, , Sağır Sağır Ahmet Beyzade MehmetAhmet Beyzade Mehmet, , Kani Paşazade RifatKani Paşazade Rifat.. gibi .. gibi

kişilerden oluşan bir kişilerden oluşan bir muhalefet grubu, Avrupa'da muhalefet grubu, Avrupa'da

yayın hayatına başlar.yayın hayatına başlar.

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarAbdülaziz'in Avrupa Abdülaziz'in Avrupa

gezisi sırasında gezisi sırasında Londra'ya geçen Yeni Londra'ya geçen Yeni Osmanlılar Cemiyeti Osmanlılar Cemiyeti

üyeleri, kişisel ilişkiler üyeleri, kişisel ilişkiler bakımından tam bir bakımından tam bir

uygunluk içinde uygunluk içinde birleşemezler.birleşemezler.

Yeni OsmanlılarYeni Osmanlılar31 Ağustos 1867'de31 Ağustos 1867'de Ali Ali

Suavi, Suavi, MuhbirMuhbir'i 'i çıkarmaya başlar (3 çıkarmaya başlar (3

Kasım 1868'e kadar Kasım 1868'e kadar 50 50 sayı çıkar, 'haftalıktırsayı çıkar, 'haftalıktır))

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarMustafa Fazıl Paşa'nın Mustafa Fazıl Paşa'nın koyduğu sermaye ile koyduğu sermaye ile kurulan sandıkkurulan sandık, yayın , yayın

işine ayrılır; ayrıca işine ayrılır; ayrıca rütbe ve önemlerine rütbe ve önemlerine göre her birine maaş göre her birine maaş

bağlanmıştırbağlanmıştır..

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarYeni Osmanlılar Yeni Osmanlılar

Cemiyeti'nin asıl yayın Cemiyeti'nin asıl yayın organıorganı « «HürriyetHürriyet», », 29 29

Haziran 1868'de Haziran 1868'de Londra'da çıkarılırLondra'da çıkarılır; ;

haftalıktır; 22 Haziran haftalıktır; 22 Haziran 1870'de 1870'de 100. sayı ile 100. sayı ile

kapanırkapanır..

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarBu sıralarda Namık Bu sıralarda Namık Kemal'in «Kemal'in «Birinci Birinci

derecede merciiniderecede merciini» diye » diye andığı veliaht Murat andığı veliaht Murat

Efendiyle «Efendiyle «velinimetvelinimet» » dediği Mustafa Fazıl Paşa dediği Mustafa Fazıl Paşa

ile ilişkisi devam ile ilişkisi devam etmektedir.etmektedir.

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarZiya Bey, Ziya Bey, Mısır valisi Mısır valisi İsmail Paşa'dan da İsmail Paşa'dan da para alarakpara alarak yayını yayını

onun çıkarlarına da onun çıkarlarına da uygun biçimde uygun biçimde

yönetmek ister.yönetmek ister.

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarMustafa Fazıl Paşa Babıâli Mustafa Fazıl Paşa Babıâli

ile anlaşınca ödenekler ile anlaşınca ödenekler kesilirkesilir, İstanbul'a dönmekte , İstanbul'a dönmekte

bir sakınca olmadığı bir sakınca olmadığı konusunda devlet konusunda devlet

büyüklerinin verdiği büyüklerinin verdiği teminat üzerine teminat üzerine Namık Namık

Kemal yurda dönerKemal yurda döner (1870). (1870).

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarÂli Paşa'nın ölümü (Eylül 6, Âli Paşa'nın ölümü (Eylül 6,

1871) ve Mahmut Nedim 1871) ve Mahmut Nedim Paşa'nın sadrâzam oluşuPaşa'nın sadrâzam oluşu

yüzünden yüzünden genel af genel af çıkarılıncaçıkarılınca -Ali Suavi -Ali Suavi

dışındaki- Yeni Osmanlılar dışındaki- Yeni Osmanlılar Cemiyeti üyeleri Cemiyeti üyeleri İstanbul'a İstanbul'a

gelirlergelirler..

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarO «O «Tanzimatı çürüten Tanzimatı çürüten

âmillerin başında biraz da âmillerin başında biraz da Mısır parası gelirMısır parası gelir» (A. » (A. Hamdi Tanpınar) diye Hamdi Tanpınar) diye

niteleneceği gibi Mustafa niteleneceği gibi Mustafa Fazıl Paşa'nın amacı kendi Fazıl Paşa'nın amacı kendi

siyasî iktidarını siyasî iktidarını güçlendirmektir.güçlendirmektir.

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarAgâh Efendi şöyle Agâh Efendi şöyle

demiştir: «demiştir: «Dünyanın hiç Dünyanın hiç bir tarafında bir prensin bir tarafında bir prensin

ihtilâlci olduğu ihtilâlci olduğu görülmemiştir. Olsa olsa görülmemiştir. Olsa olsa

fırka-i ihtilâliyeyi fırka-i ihtilâliyeyi maksadına hadim edermaksadına hadim eder».».

Yeni OsmanlılarYeni Osmanlılar1865'de maliye nazırı olan 1865'de maliye nazırı olan

Fazıl Paşa, kendisini Fazıl Paşa, kendisini padişaha bağışlatmak ve padişaha bağışlatmak ve

Babıâli ile anlaşmak yollarını Babıâli ile anlaşmak yollarını bulur bulmazbulur bulmaz meşrutiyetçi meşrutiyetçi düşüncelerinden hemen düşüncelerinden hemen

vazgeçer ve bir araç saydığı vazgeçer ve bir araç saydığı Yeni Osmanlıları hemen Yeni Osmanlıları hemen

bırakır.bırakır.

Yeni OsmanlılarYeni OsmanlılarAslında Cemiyetin üyeleri Aslında Cemiyetin üyeleri

dede -Ali Suavi dışında- -Ali Suavi dışında- devlet devlet çevrelerinden gelen yüksek çevrelerinden gelen yüksek

zümre gençleridirzümre gençleridir; ; bu bu alanda bir aile mirası ile alanda bir aile mirası ile

iktidara geçme konusunda iktidara geçme konusunda tutku ve hırs içindedirlertutku ve hırs içindedirler..


««Yeni Osmanlılar Yeni Osmanlılar Cemiyeti» o çağın Cemiyeti» o çağın gençlerine, siyasal gençlerine, siyasal

alanda bir ülkü alanda bir ülkü kazandırmışkazandırmış;;


Avrupa'da Avrupa'da yürüttükleri yayınla yürüttükleri yayınla

edebiyatlarını edebiyatlarını toplumsal amaçlara toplumsal amaçlara

yöneltmek yöneltmek alışkanlığını vermiştiralışkanlığını vermiştir..


Tanzimatın ilk Tanzimatın ilk kuşağı böylece kuşağı böylece gazete yoluyla gazete yoluyla topluma açılırtopluma açılır. .

yeni osmanlılar

Documents