ANKARA ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

YÜKSEK LİSANS TEZİ

YERİN SIVILAŞMA POTANSİYELİNİN SİSMİK VERİLERLE ANALİZİ

Engin ÜÇÖZ

JEOFİZİK MÜHENDİSLİĞİ ANABİLİM DALI

ANKARA

2002

Her Hakkı Saklıdır

i

ÖZET

Yüksek Lisans Tezi

YERİN SIVILAŞMA POTANSİYELİNİN SİSMİK VERİLERLE ANALİZİ

Engin ÜÇÖZ

Ankara Üniversitesi

Fen Bilimleri Enstitüsü Jeofizik Mühendisliği Anabilim Dalı

Danışman: Doç. Dr. Altan NECİOĞLU

Bu çalışmada, öncelikle deprem sırasında oluşan sıvılaşma ve hasarları incelenmiştir. Düzce’ de yapılan sıvılaşma analizi çalışmasındaki uyumsuzluklar ve yetersizlikler nedeniyle Düzce’ de ve Afyon Çay ile çevresinde ki veriler el verdiğince sıvılaşma analizi yöntemleri tekrar incelenmiş ve sonuçları sunulmuştur. Dobry vd. (1981) ve Seed ve Idriss (1981) önerdikleri yöntemler uygulandığında Düzce ilinde sıvılaşma potansiyeli olmadığı, Dobry vd. (1981)’ in önerdiği yöntem Afyon Çay ilçesine uygulandığında sıvılaşma potansiyeli olduğu görülmüştür. Iwasaki ve Tokida (1978)’ in önerdiği yöntemle Düzce ilinde sıvılaşma potansiyeli olabileceği bulunmuştur. Tokimatsu ve Yoshimi (1983) yöntemi gibi Iwasaki ve Tokida (1978)’ in yöntemi de SPT ve D50’ yi kullanarak sıvılaşma analizi yapmaktadır. Sonuçta bu iki yöntem de tutarsız sonuçlar üretmektedir. Bunun nedeni bizce sıvılaşmanın SPT ve D50’ ye duyarlı olmamasından kaynaklanmaktadır. Sadece bu iki parametreye göre sıvılaşma hesabı yapıldığı takdirde bizi yanıltabilir. Bu çalışmada Dobry vd. (1981), Seed ve Idriss (1981) yöntemleri daha sağlıklı çalıştığı görülmüştür. Çünkü deprem sırasında oluşan sıvılaşma parametreleri daha iyi örneklenmiştir. Sismik S dalgası hızı ile ivmenin çok önemli parametre olduğu sonucuna varılmıştır. 2002, 63 sayfa ANAHTAR KELİMELER: Sıvılaşma, Jeofizik, Jeoteknik

ii

ABSTRACT

Msc Thesis

ANALYSIS OF SOIL LIQUEFACTION POTENTIAL BY USING SEISMIC DATA

Engin ÜÇÖZ

Ankara University

Graduate School of Natural and Applied Sciences Department of Geophysical Engineer

Supervisor: Assoc. Prof. Dr. Altan NECİOĞLU

In this work, primarily the liquefaction processes during an earthquake and effects of liquefaction were investigated. Because the earlier liquefaction work in Düzce had some drawbacks we reanalyzed the data to improve the results and presented them. Accordingly we analyzed the data from Çay, Afyon in order to test and proposed method as well. The application of methods of Dobry et al. (1981) and Seed and Idriss (1981) show that no liquefaction is seen in Düzce and the method Dobry et al. (1981) indicates that liquefaction it is seen in Afyon Çay. Contradictory to the actual observations, however, Iwasaki et al. (1978)’ method shows liquefaction potantial in Düzce. As Tokimatsu and Yoshimi’ s (1983) method Iwasaki and Tokida’ s (1978) technics come up with inadequate results. As a result of investigating these methods, we found that the calculations of liquefaction are insensitive to SPT and D50. If only the parameters SPT and D50 are used in liquefaction calculations, the method will cause errors in results. In this work it is clearly seen that Dobry’ s (1981) and Seed and Idriss’s (1981) methods give more proper results than the other methods in calculations of liquefaction. This is because the liquefaction parameters are sampled better during an earthquake, compared to other methods. As a conclusion of this work it is cleary seen that the seismic S wave velocity and acceleration parameters are very important . 2002, 63 pages Key Words: Liquefaction, Geophysics, Geotechnique

iii

TEŞEKKÜR

Türkiye de Düzce ve Afyon Çay çevresinde sıvılaşma potansiyeli analizine yönelik çalışmamda, bana araştırma olanağı sağlayan ve çalışmamın her safhasında yakın ilgi ve önerileri ile beni yönlendiren Bölüm Başkanımız Sayın Prof. Dr. Ahmet BAŞOKUR(Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi)’a, danışma hocam, Sayın Doç. Dr. Altan NECİOĞLU(Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi)’a, hocam Sayın Yrd. Doç. Dr. Emin ULUGERGERLİ (Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi)’ye, teşekkürlerimi sunarım.

Engin ÜÇÖZ Ankara, Eylül 2002

iv

İÇİNDEKİLER

ÖZET...............................................................................................................i ABSTRACT....................................................................................................ii ÖNSÖZ ve TEŞEKKÜR................................................................................iii SİMGELER DİZİNİ.......................................................................................vi ŞEKİLLER DİZİNİ......................................................................................viii ÇİZELGELER DİZİNİ...................................................................................ix

1. GİRİŞ......................................................................................................1 1.1. Tezin Amacı.........................................................................................1 1.2. Sıvılaşma ve Tehlikesi..........................................................................1 1.3. Sıvılaşma Hasarları...............................................................................2

1.3.1. Yerin taşıma gücünü yitirmesi............................................................3 1.3.2. Yerin oturması...................................................................................3 1.3.3. Yerin salınımı....................................................................................4

1.3.4. Yanal yayılma...................................................................................4 1.3.5. Akma türü kayma..............................................................................5

1.4. Sıvılaşmayı Etkileyen Faktörler............................................................6 1.4.1. Kayma dalga hızı (Vs)........................................................................6

1.4.2. İvme....................................................................................................6 1.4.3. Deprem magnitüdü.............................................................................7 1.4.4. Yeraltı suyu seviyesi ve su içeriği......................................................7 1.4.5. Gözeneklilik (Porozite) ......................................................................7 1.4.6. Geçirgenlik (Permeabilite) .................................................................7 1.4.7. Ortalama dane çapı D50.......................................................................8 1.4.8. Bağıl sıkılık.........................................................................................8 1.4.9. Likit limit LL......................................................................................8 1.5. Düzce Çevresi Genel Jeolojik Koşulları ve Tektoniği..........................9

1.5.1. Bölgenin jeolojisi...............................................................................9 1.6. Düzce’ de Yapılan Sondaj Laboratuar ve Jeofizik Çalışmalar..........12

1.7. Afyon Çay Genel Jeolojik Koşullar ve Tektonik................................14 1.8. Afyon Çay’ da Yapılan Jeofizik Çalışmalar......................................15 2. KURAMSAL TEMELLER.................................................................18 2.1. Eşik İvme Kriteri.................................................................................18 2.2. Periyodik Kayma Gerilmesi................................................................19 2.3. Sıvılaşma Endeks Kriteri.....................................................................22 2.3.1 Sıvılaşma emniyet faktör..................................................................22 2.3.2. Sıvılaşma endeksi.............................................................................23 2.4. Tokimatsu ve Yoshimi Yöntemi .........................................................23

v

3. MATERYAL VE YÖNTEM..............................................................26 3.1. Yapılan Sıvılaşma analizindeki iyileştirme çalışmaları.....................26 3.2. Geliştirilmiş Eşik İvme Kriteri...........................................................27 3.3. Geliştirilmiş Periyodik Kayma Gerilmesi .........................................28 3.4. Geliştirilmiş Sıvılaşma Endeks Kriteri...............................................29 3.4.1. Geliştirilmiş sıvılaşma emniyet faktörü..........................................29 3.4.2. Geliştirilmiş sıvılaşma endeksi........................................................30 4. ARAŞTIRMA BULGULARI ............................................................32 4.1. Geliştirilmiş Eşik İvme Kriteri...........................................................33 4.2. Geliştirilmiş Periyodik Kayma Gerilmesi...........................................34 4.3. Geliştirilmiş Sıvılaşma Endeks Kriteri...............................................35 4.3.1. Geliştirilmiş sıvılaşma emniyet faktörü ..........................................35 4.3.2 Geliştirilmiş sıvılaşma endeksi........................................................36 5. TARTIŞMA VE SONUÇ....................................................................37

KAYNAKLAR..............................................................................................40 EKLER..........................................................................................................42 EK1..................................................... ....................................................43 EK 2.........................................................................................................45 EK 3.........................................................................................................53 ÖZGEÇMİŞ..................................................................................................63

vi

SİMGELER DİZİNİ

amax Depremin ivmesi at Sıvılaşmanın gerçekleşebilmesi için gerekli başlangıç

ivmesi CN Düzeltme faktörü D50 Ortalama dane çapı Fa Eşik ivme emniyet faktörü FL Sıvılaşma endeksi emniyet faktörü Fs Kayma gerilmesi emniyet faktörü g Yer çekimi ivmesi, 980gal Gmax Kayma modülü h Tabaka derinliği i Tabaka numarası IL Sıvılaşma potansiyeli indeksi L Şiddetli bir depremde meydana gelebilecek kayma

gerilmesi oranı M Deprem magnitüdü N SPT değeri N1 Revize edilmiş SPT R Yerinin sıvılaşma anındaki periyodik kayma direnci oranı rd Yerin derinlikle artan sıvılaşmaya karşı direncini temsil

eden bir azaltma faktörü Vs S dalga hızı z Derinlik zl Tabaka orta noktasının derinliği τs Belli bir yerinde sıvılaşmanın başlayabilmesi için gerekli

sınır kayma gerilmesi τ0 Aynı yerde belli bir depremin meydana getireceği

ortalama kayma gerilmesi σ0 Toplam gerilme σ0´ Efektif gerilme τd/ σ0´ Depremden kaynaklanan periyodik gerilme oranı τl/ σ0´ Yerin periyodik gerilme direnci σv Toplam düşey gerilme σv´ Efektif düşey gerilme γt Eşik kayma şekil değiştirmesi ρ Birim hacim yoğunluk

vii

ŞEKİLLER DİZİNİ

Şekil 1.3.1. Yerin taşıma gücünü yitirmesi sonucu yapılar yana yatmış veya devrilmiş, Kobe 1995 (www.ce.washington.edu/liquefaction/html) ............................3 Şekil 1.3.2a Yanal yayılma sonucu, yer yüzeyden 1.2-2 metre dalma yapmıştır Kobe 1995 (www.ce.washington.edu/liquefaction/html) ...........................4 Şekil1.3.2b Yanal yer değiştirme ve çökme , Kobe 1995 (www.ce.washington.edu/liquefaction/html) ...........................5 Şekil 1.3.3. Motagua nehri 1976 Guatemala Depremi..................................6 Şekil 1.4. En kolay sıvılaşan ve potansiyel sıvılaşma eğilimine sahip zeminler için tane boyu açısından sıvılaşma alt üst sınırlarını gösteren tane boyu dağılım eğrileri............................................8 Şekil 1.5.1. Düzce Havzasının Jeoloji Haritası ...........................................10 Şekil 1.5.2. Düzce yakınındaki başlıca faylar Düzce, Hendek ve Çilimli fayları.............................................................................12 Şekil 1.6.1. Jeofonların ve atışların serili olduğu konumlar.........................13 Şekil 1.7.1. Depremle oluşan yüzey kırığı, ana ve ardçı şokları gösteren Afyon- Akşehir havzasının yapısal jeoloji haritası....................16 Şekil 1.7.2. Maltepe köyü batısı Kali Çayı kenarındaki tarla da farklı yönlerde gelişmiş sıvılaşmalar. Ok ile gösterilen yönde sismik ve yer-radarı çalışması yapılmıştır.............................................17 Şekil 2.1. Eşik ivme değerleri önerisi.........................................................19 Şekil 2.2a. Standart penetrasyon azaltma faktörü.........................................20 Şekil 2.2b. Periyodik sınır gerilmesi değeri..................................................21 Şekil 5.1. Afyon Çay sıvılaşma görülmüş bir yerde sismik kesit görüntüsü............................................................................39

viii

ÇİZELGELER DİZİNİ

Çizelge 2.4.2. Sıvılaşma risk derecesi............................................................23 Çizelge 2.5. ∆Nf İnce tane düzeltme katsayısı............................................25

1

1. GİRİŞ 1.1. Tezin Amacı Bu çalışmada sıvılaşma ve hasarları incelenecek ve çeşitli sıvılaşma yöntemleri kullanılarak Düzce ili ve Afyon Çay ilçesin de sıvılaşma potansiyeli hesaplanacak ve gözlemlerle karşılaştırılacaktır. Bazı yöntemlerin gözlemlere ters sonuçlar verip vermediği araştırılacaktır. Ters sonuçlar çıktığı takdirde tutarsızlıklar incelenip, yöntemlere ekler yapılarak sıvılaşma potansiyeli hesapları tekrar yapılacaktır Ayrıca bu çalışma Düzce de yapılmış olan sıvılaşma potansiyeli çalışmasında gözlenen tutarsızlıklar tekrar incelenecektir. Çünkü bu bölgedeki sıvılaşma çalışmalarından sonra 50 kuyunun 17’ sinde sıvılaşma emniyet katsayısı 1.0 den büyük bulunmuş olup bu alanda sıvılaşma gözlenmemiştir (Kayabalı vd., 2001). 1.2. Sıvılaşma ve Tehlikesi Sıvılaşma her yerde ve her koşulda meydana gelen bir davranış biçimi olmayıp, belirli yeraltı koşulları altında gerçekleşir. Genellikle genç ve gevşek çökellerin, özellikle kum ve silt tane boyundaki malzemenin depolandığı ve yeraltı suyunun sığ olduğu ortamlar, sıvılaşmanın gelişmesi açısından en uygun ortamlardır. Sıvılaşmaya en duyarlı çökeller; Holosen yaşlı delta, akarsu, taşkın ovası, taraça ve kıyı ortamındaki çökelme süreçleri sonucunda birikmiş çökellerdir. Çünkü bu ortamlarda egemen olan çökelme süreçleri, tanelerin üniform şekilde ve gevşek halde depolanmasına olanak sağlamaktadır. Sıvılaşma, gerekli koşullarda gerçekleştiği taktirde, yeraltısuyu tablasının yüzeyden itibaren en fazla 10m derinlikte bulunduğu ortamlarda meydana gelmektedir (Ulusay, 2000). Yerin sıvılaşması bin yılın son depremlerinde de örneklendiği üzere önemli hasar sebepleri arasında kalmaya devam etmektedir. Sıvılaşmanın

2

mekanizması ve doğurduğu sonuçların anlaşılmasına yönelik çalışmalar 1964 yılında meydana gelen ve sismik sıvılaşma nedenli yıkıcı hasara sebep olan 1964 Niigata- Japonya, 1964 Büyük Alaska A.B.D. depremleri sonrası hızlanmıştır. Son kırk yılda bu alanda önemli ilerlemeler kaydedilmiştir (Çetin vd., 2000). Bir yerin sıvılaşmaya karşı duyarlılığı, yeri oluşturan tanelerin boyutlarına, şekillerine ve zemin türüne bağlıdır. Yapıları taşıyan yer, sıvılaştığı zaman taşıma gücünü yitirerek deformasyona uğrar. Sıvılaşan kum yüzeye doğru yükselirken, dayanımını yitiren yapının aktardığı yükleri taşıyamaz duruma gelir. Bu gelişmeye koşut olarak, yerin üzerindeki yapılar da öne veya geriye doğru yatar, ya da devrilirler. Sıvılaşma nedeniyle yerin taşıma gücünü yitirmesiyle binalarda gözlenen davranışın aksine, sıvılaşan yerin içinde gömülü konumdaki tanklar ve borular ise yüzeye doğru yükselme eğilimi gösterirler ve kırılmaya ya da bükülmeye uğrarlar (Ulusay, 2000). Sıvılaşma, yerin viskoz davranış biçimi olarak tanımlanabilir. Yer sıvılaşma analizinin ilk adımı potansiyel olarak sıvılaşabilir yer tabakalarının söz konusu yer kesitinde bulunup bulunmadığının belirlenmesidir. Sismik yer sıvılaşmasına yönelik birçok mühendislik yöntemleri sunulmaktadır. Ancak bu yöntemlerin bazılarının uygulanabilirliği, güvenirliği kısıtlıdır ve bu çalışmada birden fazla sıvılaşma analizi kriteri incelenerek karşılaştırılmıştır. 1.3. Sıvılaşma Hasarları Suya doygun kum tabakaları ve bazı killi ve siltli formasyonlar, şiddetli bir depremde sıvılaşma yolu ile mühendislik yapılarına çok büyük hasarlar vermektedir. Geçmişte, 1964 Niigata depremi (M=7), 1964 Alaska depremi (M=8.4), 1995 Kobe depremi (M=7.2) sırasında çok önemli sıvılaşma hasarları meydana gelmiştir. Kobe depreminde meydana gelen sıvılaşma hasaları, şehrin karayolu, demiryolu, metro ve liman gibi hayat damarlarını felce uğratmış, Japonya ekonomisine ağır bir darbe indirmiştir. Sıvılaşma

3

olayı depremlerin en beklenmedik, en kontrol edilemez ve en ağır hasar yaratan bir yönüdür. Bu çalışmada sıvılaşmaya elverişli yer cinsleri ile sıvılaşma kriterleri gözden geçirilmiş ve Afyon Çay ilçesi ile Düzce ili sıvılaşma potansiyeli incelenmiştir. Sıvılaşmanın neden olduğu yer duraysızlıklarını yerin taşıma gücünü yitirmesi, yerin oturması, yerin salınımı, yanal yayılma, akma türü kayma olarak sınıflayabiliriz. . 1.3.1. Yerin taşıma gücünü yitirmesi Yapıları taşıyan yer sıvılaştığı zaman taşıma gücünü yitirerek deformasyona maruz kalır. Sıvılaşan kum yüzeye doğru yükselirken, dayanımını yitiren yer yapının aktardığı yükleri taşıyamaz duruma gelir. Yerin üzerindeki yapılarda öne veya arkaya doğru yatar, ya da devrilir (şekil 1.3.1.).

Şekil 1.3.1. Yerinin taşıma gücünü yitirmesi sonucu yapılar yana yatmış veya devrilmiştir, Kobe, 1995 (www.ce.washington.edu/liquefaction/html) 1.3.2. Yerin oturması Sıvılaşma sırasında sediman (veya kum) tanelerinin gösterdikleri bir araya gelme eğilimi ve zeminin taşıma gücünü yitirmesi, yüzeyde oturma şeklinde bir deformasyona neden olabilir. Bu koşullarda yerde gelişen oturma yer değiştirmesi yerin üzerindeki yapıya yansıyarak, yapı yerin içine batar (Ulusay, 2000).

4

1.3.3. Yerin salınımı Bu davranış biçimi, sıvılaşmanın yamaç eğiminin son derece az ve dolayısıyla yanal yönde bir değiştirmenin mümkün olduğu alanlarda gelişmesi halinde gözlenebilir. Sıvılaşma, yüzeye yakın derinlikteki yerinin bloklara ayrılmasına ve bu blokların ileriye ve geriye sürüklenmesine yol açar. Bu sürüklenme, deprem dalgaları gibi titreşimler yaratır. Titreşimle birlikte fisür veya çatlaklarda açılıp kapanmalar ve yerinde oturmalar meydana gelerek; yapılar, boru hatları ve yerin gömülü diğer alt yapı elemanları ciddi hasarlara maruz kalabilirler (Ulusay, 2000). 1.3.4. Yanal yayılma Bu duraysızlık sırasında, sıvılaşan seviyenin üzerinde bulunan yer geniş bloklara ayrılır ve bloklar yanal yönde hareket eder. Bu hareket, depremden kaynaklanan çekim kuvvetleri ve içsel kuvvetlerin birlikte etkimesiyle meydana gelmektedir. Yanal yayılma, genellikle eğimi son derece küçük (0.3-3 derece) olan yamaçlarda boyunca ve nehir yatağı, göl veya deniz kıyısı gibi harekete engel olmayacak serbest yüzeyde doğru gelişir. Yatay yöndeki hareket, birkaç metreden onlarca metreye kadar ulaşabilir. Hareket sırasında yer ötelenir, bloklara ayrılır ve buna bağlı olarak yerinde fisürler, kırıklar, küçük çöküntüler ve yükselmeler meydana gelir (şekil 1.3.2a. ve şekil 1.3.2b.).

Şekil 1.3.2a. Yanal yayılma sonucu yer yüzeyden 1.2-2 metre dalma yapmıştır, Kobe 1995 (www.ce.washington.edu/liquefaction/html)

5

Şekil 1.3.2b. Yanal yer değiştirme ve çökme, Kobe 1995 (www.ce.washington.edu/liquefaction/html) Yanal yayılmaya maruz kalan yerlerdeki yapı temelleri, atık su şebekeleri ve boru hatları ile diğer alt yapı elemanları hasar görürler veya eklem yerlerinden koparlar. Ayrıca, kaymanın topuk bölgesindeki yapılar sıkışır ve bükülürler. Dolayısıyla, yanal yayılmanın neden olduğu hasarlar, yerin üzerindeki yapılaşmanın yoğunluğuna da bağlı olarak, afet düzeyine ulaşabilmektedir (Ulusay, 2000). 1.3.5. Akma türü kayma Bu tür yer hareketleri, sıvılaşmanın neden olduğu en etkili duraysızlıklardır. Akma sırasında çok geniş yer kütleleri, çok kısa bir sürede ve saatte onlarca kilometreye ulaşan bir hızla, eğimli yüzeyler boyunca onlarca kilometre hareket edebilirler. Akma, tamamen sıvılaşmış bir yerde gelişebileceği gibi sıvılaşan yerin üzerinde yer alan daha sert bir malzemeye ait blokların hareket etmesiyle de meydana gelebilir. Bu tür hareketler eğimi 3 dereceden daha büyük olan yamaçlar boyunca, gevşek ve suya doygun kumlar veya siltli kumlardan ileri gelmektedir (Ulusay, 2000). Sıvılaşma bazen çok önemli toprak kaymalarına neden olmaktadır, bir örneği 1976 Guatemala depreminde gözlenmiştir. Matagua nehri kapanmıştır (şekil 1.3.3.)

6

Şekil 1.3.3. Motagua nehri 1976 Guatemala Depremi (www.ce.washington.edu/liquefaction/html) 1.4. Sıvılaşmayı Etkileyen Faktörler Sıvılaşmayı etkileyen faktörleri ikiye ayıralabilir. Birincisi depremden kaynaklı olan faktörler; Kayma dalgası (S dalga) hızı, depremin ivmesi, depremin magnitüdü’ dür. İkincisi yer kaynaklı olan faktörler; yeraltı suyu seviyesi, su içeriği, gözeneklilik, geçirgenlik, ortalama dane çapı, bağıl sıkılık ve likit limit dir.

1.4.1. Kayma dalga hızı (Vs) S dalga hızı arttıkça risk azalır. S dalgası suda ilerlemediğinden S dalgası yeraltındaki yapının su içeriği hakkında bilgi verir. S dalgası hızının yüksek olması su içeriğinin olmadığını gösterir (Lade ve Yamamuro 1998,1999). 1.4.2. İvme İvme depremin en can alıcı noktasıdır, çünkü ivme büyüdükçe hasarlar ve kayıplar anormal bir şekilde artmaktadır. İvme artmasıyla tanelerin yer değiştirmesi ve yeraltı suyunun transfer hızı artarak sıvılaşmaya çok büyük bir etken olarak katılmaktadır (Lade ve Yamamuro 1998,1999).

7

1.4.3. Deprem magnitüdü Deprem magnitüdü depremde çıkan enerji ile belirtildiğinden büyük bir depremden çıkan enerjide büyük olacaktır. Yani sarsıntı fazla olacaktır. Sarsıntıda sıvılaşma sırasında önemli olduğundan sıvılaşma etkisini arttıracaktır. Tanelerin yer değiştirmesi ve suyun dolaşımı artacaktır. Dolayısıyla depremin magnitüdü sıvılaşmayla doğrudan ilgili bir parametredir. 1.4.4. Yeraltı suyu seviyesi ve su içeriği Yeraltı suyunun yüzeye yakın olması ve depremlerin ani ve çok kısa süreli hareketlere neden olması, taneler arasında suyun kaçması için gereken yeterli süreye olanak tanımamakta, dolayısıyla ortamdan uzaklaşamayan gözenek suyunun basıncını aniden arttırmaktadır. Gözenek suyu basıncındaki bu ani artış, yerin tanelerini bir arada tutan temas kuvvetlerini yok ederek taneleri birbirinden uzaklaştırır ve böylece yer dayanımı yitirir. Bu koşullar altında yerin, deprem öncesinde gösterdiği katı malzeme davranışı yerine, bir sıvı gibi davranarak suyla birlikte yüzeye doğru hareket eder ve yüzeyden çıkmaya başlar. Yeraltı suyu yüzeye yakın olmazsa gözenek suyu basıncında bir değişiklik olmayacak ve yer dayanımını yitirmeyecektir. 1.4.5. Gözeneklilik (Porozite) Gözeneklilik daneler arasındaki boşluk oranıdır. Gözenekliliğin artması sıvılaşma riskini arttırır, çünkü tanelerin yer değiştirmeleri kolaylaştırdığı gibi yeraltı suyunun dolaşmasını kolaylaştırır (Lade ve Yamamuro 1998,1999). 1.4.6. Geçirgenlik (Permeabilite) Geçirgenlik, gözenekli malzemenin suyu geçirme kapasitesidir. Geçirgenlik arttıkça sıvılaşma riski artar çünkü malzeme içinde su dolaşımı artacak ve

8

yer katı halini bırakarak üzerindeki malzemeyi taşıyamaz duruma gelecek yani duraysızlaşacaktır (Lade ve Yamamuro 1998,1999). 1.4.7. Ortalama Dane Çapı D50 En kolay sıvılaşabilen kumların ortalama dane çapı 0.2mm civarında olduğu söylenebilir (şekil 1.4.) (Ulusay, 2000).

Şekil 1.4. En kolay sıvılaşan ve potansiyel sıvılaşma eğilimine sahip zeminler için tane boyu açısından sıvılaşma alt ve üst sınırlarını gösteren tane boyu dağılım eğrileri (Ulusay, 2000) 1.4.8. Bağıl sıkılık Bağıl sıkılık, yer altındaki katmanların ne kadar sıkı durumda olduğunu yüzde cinsinden veren bir parametredir. Sıvılaşmadaki etkisi; bağıl sıkılık yüzdesinin düşük olması taneler arasındaki boşluk derecesinin o kadar yüksek olduğunu belirtir. Buda deprem sırasında mevcut olan yeraltı suyunun taneler arasına girip yerin viskoz sıvı gibi davranmasına yol açar .

9

1.4.9. Likit Limit LL Likit limit (LL) değeri yükseldikçe risk artar. LL değeri arttıkça ortam daha akıcı bir hal alır buda sıvılaşma riskini arttırır. 1.5. Düzce Çevresi Genel Jeolojik Koşulları ve Tektoniği Düzce il merkezinde 246 hektarlık alanın imar planına esas jeolojik- jeofizik- jeoteknik etüt raporu Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği ve Jeofizik Mühendisliği tarafından yapılmıştır (Kayabalı vd., 2001). Temel kayalardan uzak güneybatıya doğru 0.5-3.0 derecelik eğimli ovada yerleşmiştir. Düzce yerleşim merkezi akarsu kanal ve taşkın ovası çökel alanları üzerinde bulunmaktadır (Emre vd., 1999). Üzerinde yerleştiği litoloji büyük ölçüde silt ve kil daha az oranda kum ve çakıldan oluşmuştur. Düzce kent merkezi, güneyindeki Düzce; kuzeyindeki Çilimli fayı gibi aktif kırık hatlarına yaklaşık 7-8 km uzaklıktadır(Emre vd., 1999). 1.5.1. Bölgenin Jeolojisi

Prekambriyen: Metagranitler: İnceleme alanın güney batısında yüzeyler. Burada kuvaterner tortulları ile dokanağını Düzce Fayı oluşturur (şekil 1.5.1.). Paleozoyik: Kocatöngel Formasyonu: İnceleme alanı kuzeyinde koyu yeşil gri renkli, orta-kalın tabakalı, yer yer laminalı ve silttaşı ve şeyllerden oluşur. Üzerine gelen birimlere göre erken Ordivisiyen yaşlıdır. Kurtköy Formasyonu: Kaynaşlı civarında yüzlük verir. Kırmızı, mor ve alacalı renkli olan birimin bu yöredeki litolojisi seyrek konglomera içeren kum taşı olup erken Ordivisiyen yaşlıdır. Havzanın doğusunda; Bolu dağı tüneli girişi civarında yüzeyler. Kumtaşı-kireçtaşı-şeyl ardalanmasından oluşan litolojiye sahiptir. Yer yer silisli seyl özelliği göstermektedir. Fosil verilere göre Ordovisyen-alt Devoniyen yaşlı sığ denizel kökenli oluşuklardır. Yılanlı Formasyonu: İnceleme alanının kuzeydoğusunda çok sınırlı bir alanda yüzeyler. Koyu gri yer yerde beyaz renkli olan birim dolomitik

10

kireçtaşı ve dolomitten oluşur. Alttan ve üstten tektonik dokanaklar ile sınırlanır. Yaşı geç Devoniyen erken Karboniferdir (Emre vd., 1999).

Şekil 1.5.1. Düzce Havzasının Jeoloji Haritası (Emre vd., 1999)

11

Mesozoyik Çakraz Formasyonu: Çalışma alanının doğusunda ereğli formasyonu ile dokanakta görülür. Morumsu kırmızı renkli orta sıkı tutturulmuş çakıltaşı –kumtaşı-çamurtaşı ardalanmasından oluşur. Altındaki ve üstündeki birimlere göre geç Permiyen erken Triyas olup karasal ortam ürünleridir. Yemişliçay Formasyonu: Alt düzeylerde gri yeşil sarı kahverengi, ince-orta tabakalı volkanik kumtaşları egemendir. Bunlar kiltaşı, aglomera, tüf , tüfit ile bölünür. Orta ve üst düzeylerine doğru istife kırmızı –pembe renkli mikritik kireçtaşı katılır. Birimin yaşı Troniyen –Kampaniyendir. Akveren Formasyonu: İnceleme alanının güneydoğusunda yüzlek verir. Stratigrafik olarak alt düzeylerde kumtaşı-çakıltaşı ve kırıntılı kireçtaşı tabakalarının ardalanması şeklinde litoloji izlenen birim, üstlere doğru kumtaşı ara seviyeleri içeren, killi kireçtaşı-marn litolojisine dönüşür. Alterasyona göre sarı, beyaz, yeşil yer yer kırmızı renklidir. En üst seviyelerinde masif görünüşlü gri-beyaz renkli resifal kireçtaşlarını bulundurur. Altındaki ve üstendeki birimlerle uyumlu olan geç Kretase-Paleosen yaşlıdır (Emre vd., 1999). Senozoyik Çaycuma Formasyonu: İnceleme alanının kuzey ve batısında gözlenen bu formasyon orta-batı Karadeniz bölgesinin en yaygın birimidir. Kumtaşı-konglomera-marn-tüfit ardalanmasında oluşan bir litolojisi vardır. Bazı bölgelerde volkanitlerin egemenliği dikkat çeker. Çoğunlukla gri-yeşil olarak bulunurlar. erken-orta Eosen yaşlıdır. İçindeki geniş yayılımlı volkanitler Yığılca üyesi olarak ayrılır. Karapürçek Formasyonu: İnceleme alanının doğusunda, temel kayaların önünde etek düzlükleri teşkil edecek şekilde bulunur. Birimin litolojisi yamaç molozu ve alüvyon yelpazesi çökellerinin karışımından oluşmuş konglomera –kumtaşı-çakıltaşı karışımıdır. yaşi erken Kuvaternerdir. Genç çökeller: Düzce havzasını dolduran kırıntılı çökellerin tümü çakıl-kum-silt ve kilden oluşmuştur. Düzce havzasındaki tortul kalınlığının 260m olduğu sanılmaktadır (Emre vd., 1999). Düzce havzası ve dolgusu, Türkiye neotektonik döneminde gelişmiş olmasına karşın havzanın temel kayaları Paleotektonik dönemin farklı kökenli birliklerinden oluşmuştur (Emre vd., 1999). Düzce havzasının temelindeki en yaşlı metamorfikler muhtemelen Sakarya zonuna aittir. Doğu Marmara bölgesinin jeolojik iskeleti Eosen- Oligosen sırasında intrapontit okyanusunun kapanmasıyla kurulmuştur (Emre vd., 1999). Bu sırada oluşan yaygın bir kıtasal volkanizma yörede geniş alanlar örten Yığılca üyesi üretilmiştir.

12

Neotetis okyanusunun kapanması Türkiye’ de paleotektonik dönemin sona ermesi ve ardından neotektonik dönemin başlamasını temsil eder. Bu yeni dönemin en belirgin oluşumu Kuzey Anadolu Fay Zonu (KAFZ)’dur. KAFZ ile ilgili olarak Düzce yakınındaki başlıca faylar Düzce, Hendek ve Çilimli faylarıdır (şekil 1.5.2.). Düzce fayı Akyazı- Kaynaşlı arasında toplam 70km uzunlukta olup, Düzce ovasını güneyden sınırlar. Doğrultu atımlı ve sağ yönlüdür. Bunun 30 kilometrelik kısmı 17 Ağustos 1999 depremi ile; kalan kısım da 12 Kasım 1999 depremi ile kırılmıştır. 13 km uzunluğundaki Çilimli fayı Cumayeri-Konuralp arasında KB doğrultusunda uzanır (Emre vd., 1999).

Şekil 1.5.2. Düzce yakınındaki başlıca faylar Düzce, Hendek ve Çilimli fayları (Şaroğluvd.,1992’ den alınmıştır. Kuzey Anadolu Fayı) 1.6. Düzce’ de Yapılan Sondaj, Laboratuar ve Jeofizik Çalışmaları İnceleme alanının sondaj ve laboratuar çalışmaları Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü tarafından yapılmıştır. İnceleme alanında her birinin derinliği 15 metre olmak üzere toplam 50 zemin sondajıyla 750 metre delme yapılmıştır. Sondajlar sırasında 2.5 – 3.0

13

ve 5.5 – 6.0 metre seviyelerinde örselenmemiş yer (UD) örnekleri alınmıştır. Ayrıca her bir kuyuda 1.5, 3.0, 4.5, 6.0, 7.5, 9.0, 12.0, ve 14.5 metre derinliklerde standart penetrasyon deneyi yapılamak suretiyle örselenmiş numuneler alınmıştır. Kuyuların yarısından çoğunda yüzeyden derinliği 6 ile 10 metre arasında değişen çok sıkı çakıllı bir seviyenin varlığı tespit edilmiştir. Yer altı su seviyesi yüzeyden 2 – 5 metre arasında değişmektedir. Temel etüt sondajlarından alınan örneklerin tümünde elek analizi ve kıvam limiti deneyleri yapılmıştır. Elek analizi sonuçlarına göre 459 adet örnekten 6’ sı iyi boylanmış kumlu çakıl, 234’ ü çakıllı, iyi boylanmış kum, 70’ i çoğunlukla düşük plastisiteli silt ve 129’ u da kil olup tamamına yakın kısmı düşük plastisitelidir. İncelenen örneklerin su muhtevası % 1 ile % 57 arasında değişmektedir. Bu çalışmada 50 sondaj noktasının 26’sı kullanılabilmiştir. İnceleme alanının Jeofizik çalışmaları Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü tarafından yapılmıştır. Düzce il merkezinde gerçekleştirilen jeofizik araştırmada sismik kırılma ve titreşimcik (microtremor) ölçme çalışması yapılmıştır. Sismik kırılma çalışmaları ile zeminin dinamik özelliklerini incelenmesi amaçlı P ve S dalgası hızları incelenmiştir. Çalışmalarda ABEM Terraloc MK6 tipi sismik cihaz kullanılmıştır. P dalga hızı tablaya dikey olarak 10 kg balyozla vurularak, S dalga hızı ise 3 m uzunluğunda 30 cm yüksekliğinde 50 cm genişliğinde bir kalas üzerine ağır bir araç çıkarılarak kalasa yandan vurulması suretiyle üretilmiştir. Çalışma alanı yeterli büyüklükte olduğu yerlerde 5 atış yapılmıştır. 12 jeofonlu, 3 m offsetli, 6 m jeofon aralıklı 144 m’lik serimler yapılmıştır. -36m ileri atış 0 m düz atış 36 m orta atış 72 m ters atış 108 m geri atış : Vuruş noktası 36m 36m 36m 36m 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 -36 0 36 72 108

14

Şekil 1.6.1. Jeofonların ve atışların serili olduğu konumlar Sismik kırılma verisinin yorumlanması SeisOpt-2D adlı iki boyutlu çözüm yapan sismik program ile yapılmıştır. Bu çalışmada sismik hızlardan yararlanılarak sıvılaşma analizi yapılmıştır. 1.7. Afyon Çay İlçesinin Genel Jeolojisi ve Tektoniği Sultandağları, ülkemiz jeolojisinde Isparta büklümü adı verilen yapının KD’ sunda yer almakta olup, orta ve batı Toros silsilesinin, İç Anadolu bölgesini güneybatıdan sınırlayan yükselti alanlarını oluşturur. Sultandağları KB-GD uzanımlı olup, Kambriyen – Geç Kretase yaşlı bir istifle temsil olunur. Bu yükseltinin önünde gelişen Neojen Havzası ise, göl akarsu çökel sisteminde depolanan çökeller ile karakterize edilir. Çay – Akşehir kesiminin temel kayalarını ise düşük dereceli metamorfik kayalar oluştururur. Şist ve fillit ile birlikte kuvarsit, mermer ve rekristalize kireçtaşları bu kesimin yaygın kaya türleridir. İstifin taban kesimleri Genç Kambriyen- Erken Ordovisiyen olarak yaşlandırılmış olup (Sultandede Fm: Demirkol, 1977), metamorfiklerin üst kesimlerinde yer alan rekristalize kireçtaşlarından Permiyen fosiller bulunur. Isparta büklümünün Çay ilçesinden Dinar’ a ve oradan Akdeniz’ e kadar olan kesiminde ise denisel oluşuklar Çeç Lütesiyen’ e kadar uzanır. Daha genç tortullar dağoluşum sonrasını temsil eden Oligesen yaşlı molasik tortullar ile birlikte graben dolgusu niteliğindeki Pliyo-Kuvarterner yaşlı karasal tortullardır (Koçyiğit 1981). Sultandağları yapısal olarak bir horst özelliğindedir. Kuzeydoğu kenarı, bölgedeki depremlerden en çok etkilenen Akşehir ovasını tektonik olarak sınırlar (Akşehir Fay Zonu: Koçyiğit, 1984). Bu sınır çoğunlukla bir eğim atımlı normal fay niteliğindedir. Eber ve Akşehir göllerinin içerisinde yer aldığı ovanını ovanın kuzey kenarı da yine eğim atımlı normal faylarla denetlenmektedir. Akşehir- Afyon grabeni (Koçyiğit vd., 2000) olarak adlandırılan bu çöküntü koridoru ovanın her iki kenarını sınırlayan ve birbirlerine segmenler halinde eklenen normal faylarla kuzeybatı yönünde uzanır ve bu graben yapısı bazı kesintilere uğramakla birlikte Simav grabenini (Seyitoğlu, 1997) izleyerek Balıkesir Savaştepe’ ye kadar takip edilebilir. Burada kuzey Anadolu Fay Zonu’ na ait faylarla karşılaşır ve karmaşık bir gerilme sisteminin meydana gelmesine yol açar. 03.02.2002 Çay depremine yol açan ve Sultandağı veya Akşehir fayı (Koçyiğit, 1984) olarak adlandırılan yapısal sistem KD-GB gidişli grabenleri keser. Bu

15

grabenler deprem bölgesine yakın olan güneydoğudan, kuzeybatıya doğru sıralanan Karadilli (Koçyiğit, 1984), Şuhut ve Sincanlı grabenleridir. Bu son Afyon depreminde ardçıl şoklar Sultandağ fayının kuzeyinde ve kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda dağılım göstermişlerdir. Buna karşılık Afyon-Akşehir grabeninin kestiği ve daha güneyde yer alan Karadilli grabeni kenar faylarında belirgin bir sismik etkinlik görülmemiştir. Bu da bölgenin genişleme karakterli neotektonik sisteminde daha genç ve aktif yapının KB-GD uzanımlı Afyon- Akşehir grabeni olduğunu göstermektedir (şekil 1.7.1) (Başokur vd., 2002). 1.8. Afyon Çay’ da Yapılan Jeofizik Çalışmalar Sismik kırılma çalışmalar toplam uzunluğu 312 metre olan altı profil üzerinde gerçekleştirilmiştir. Her profil üzerinde ölçülen sismik veri, iki boyutlu ters-çözüm yöntemi kullanılarak, ortama ait hız bilgileri elde edilmiştir. Bu çalışmada sıvılaşma gözlenmiş olan 3 .profil Maltepe köyü serimi ele alınmıştır (şekil 1.7.2.). Çalışmalarda ABEM Terraloc MK6 tipinde 24 kanallı sismik cihaz kullanılmıştır. Sismik kırılma çalışmaları ile yerin dinamik özelliklerinin incelenmesi ve fay zonlarının saptanması amaçlanmıştır, P ve S atışlarından elde edilen kırılma dalgası ilk varış zamanları kayıtlardan okunarak, ön veri-işlem aşaması Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi, Jeofizik Mühendisliği Bölümünce geliştirilen program ile yapılmıştır. Sismik kırılma verilerinin iki-boyutlu ters-çözüm yöntemi kullanılmıştır. Bu amaç için SeisOpt adlı ters-çözüm programı kullanılmıştır (Başokur vd., 2002). Ayrıca bölgede yer-radarı ve mikrotremor çalışmaları da Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü tarafından yapılmıştır (Başokur vd., 2002)

16

Şekil 1.7.1. Depremle oluşan yüzey kırığı, ana ve ardçı şokları gösteren Afyon- Akşehir havzasının yapısal jeoloji haritası (Başokur vd., 2002)

17

Şekil 1.7.2. Maltepe köyü batısı Kali Çayı kenarındaki tarlada farklı yönlerde gelişmiş sıvılaşmalar ok ile gösterilen yönde sismik ve yer-radarı çalışması yapılmıştır (Başokur vd., 2002).

18

2. KURAMSAL TEMELLER Tez kapsamında incelenecek sıvılaşma çalışmaları ile ilgili kuramsal temeller ve güncel formüller aşağıda teker teker ele alınmıştır. 2.1. Eşik İvme Kriteri (Dobry vd., 1981) Bu yöntem kayma dalgası hızı Vs ile a ivmesini kullanarak sıvılaşma potansiyelini belirleyen bir yöntemdir. Depremde meydana gelen ivme, yerin deformasyona uğramadan dayanabileceği ivmenin %160’ ın dan büyükse sıvılaşma potansiyeli yüksektir. Eşik ivme kriterinde emniyet faktörü Fa, için Fa=1.6(at/amax) (2.1.) tanımı yapılır. Burada at, sıvılaşmanın gerçekleşebilmesi için gerekli başlangıç ivmesi, amax da depremin meydana getireceği maksimum yer ivmesidir. Eğer, Fa < 1 ise sıvılaşma potansiyeli yüksek, Fa ≥ 1 ise sıvılaşma potansiyeli düşüktür. Kayma dalgası hızı, Vs değeri kullanılarak sıvılaşma potansiyelini belirleyen bu kriter Dobryvd.,önermişlerdir. Eşik ivme , yerin kayma dalga hızı, Vs ’ ye bağlı olarak, kabul edilen bir γt ‘ rijitide’ için Teri ve Tezcan (1996) İzmir Konak Meydanı sıvılaşma kriterinin değerlendirmesinde; γt= 0.0001 kabulü yapılmıştır. Ve γt=0.0001 değerine karşılık gelen G/Gmax değeri de 0.8 olarak kabul edilmiştir (şekil 2.1.). (at/g)= [γt(G/Gmax)tVs]/gzrd (2.2.) bağıntısı ile doğrudan hesaplanabilir. Burada rd yerin derinlikle artan sıvılaşmaya karşı direncini temsil eden bir azaltma faktörü olup, rd=1- 0.015z (2.3.)

19

alınmıştır. ve Gmax= ρVs

2 (2.4.) bağıntıları ile hesaplanır. Burada; amax: depremin ivmesi (gal), Gmax: kayma modülü, ρ: yoğunluk, ton/m3 , g: yer çekimi ivmesi, 980gal, σv: toplam düşey gerilme, ton/m2 ve z: derinlik (metre)’dir.

Şekil 2.1. Eşik ivme değerleri önerisi, (Teri ve Tezcan 1996) 2.2. Periyodik Kayma Gerilmesi (Seed, 1979, Seed vd., 1981) Kayma gerilmesi değerlerini kullanarak sıvılaşma potansiyeli belirleyen yöntemdir. Kayma gerilmesini de standart penetrasyon testi (SPT) değerinden belirlemektedir. Depremde meydana gelen kayma gerilmesi yerin sınır kayma gerilmesi den büyükse sıvılaşma potansiyeli yüksektir. Kayma gerilmesi kriterinde emniyet faktörü Fs, için Fs= τs/τ0 (2.5.) oranı esas alınmaktadır. Burada, τs, belli bir yerde sıvılaşmanın başlayabilmesi için gerekli sınır kayma gerilmesi, τ0 da aynı yerde belli bir

20

depremin meydana getireceği ortalama kayma gerilmesidir. Bu gerilmeler bulunduktan sonra Fs sıvılaşma emniyet faktörü elde edilir. Fs < 1 ise sıvılaşma potansiyeli yüksek, Fs ≥ 1 ise sıvılaşma potansiyeli düşüktür. Çeşitli depremlerden elde edilen sıvılaşma anındaki periyodik yatay kayma gerilmesi τs, nin σv´ efektif düşey gerilme oranı α ile SPT arasındaki ilişkiler, grafik olarak Seed vd. (1981) tarafından şekil 2.2a.’ da verilmiştir. Ancak SPT değerleri, üniform bir efektif düşey basınca karşı gelen ve derinliğe bağlı olarak değişen bir CN düzeltme faktörü ile çarpılarak, N1=CNN (2.6.) N: SPT değeri, N1: revize edilmiş SPT – değerleri elde edilir. Düzeltme faktörü CN CN= 0.85log(145/ σv´) (2.7.) ampirik formülü ile hesaplanabilir.

CN Şekil 2.2a. Standart penetrasyon azaltma faktörü, (Teri ve Tezcan, 1996)

21

Burada σv´ efektif düşey basınç değeridir ve ton/m2 alınmalıdır. Herhangi bir yer tabakasının N değeri bilinince, önce CN değeri bulunarak N1’ e geçilir ve N1 yardımı ile Şekil 2.2b’ den, belli bir deprem magnitüdü için, α= τs/ σv´ oranı okunur. Bu orana, periyodik sıvılaşma gerilmesi oranı denilir. Bu oran bulununca, sıvılaşma için gerekli, τs, τs=α σv´ (2.8.) bağıntısı ile hesaplanır. Depremin maksimum yerin ivmesi amax’ ın etkisi ile meydana getireceği ortalama yatay gerilmesi τ0= (amax/1.6g) σvrd bağıntısı ile hesaplanır. (2.9) Burada; amax: depremin ivmesi (gal), σv: toplam düşey basınç (ton/m2), g: yer çekimi ivmesi, 980gal rd yerinin derinlikle artan sıvılaşmaya karşı direncini temsil eden bir azaltma faktörü olup rd=1- 0.015z bağıntısı ile hesaplanır. (2.10.)

Şekil 2.2b. Periyodik sınır gerilmesi değeri, (Teri ve Tezcan, 1996)

22

2.3. Sıvılaşma Endeks Kriteri (Iwasaki, 1986) 2.3.1 Sıvılaşma emniyet faktörü Kayma direnci oranı ve kayma gerilmesi oranı kullanarak sıvılaşma potansiyeli belirleyen yöntemdir. Kayma direnci oranını SPT ve ortalama dane çapı (D50) değerinden hesaplamaktadır. Kayma gerilmesi değerini ise düşey gerilmelerden hesaplanmaktadır. Bu kriterde depremde meydana gelecek kayma gerilmesi oranı yerin periyodik kayma direncinden büyük ise sıvılaşma potansiyeli yüksektir. Bir yer tabakasındaki sıvılaşma emniyet faktörü FL , için FL= R/L (2.11.) oranı olarak hesaplanır ve bu oranın 1’ den büyük olması halinde sıvılaşma olacağı varsayılır. Burada, R yerin sıvılaşma anındaki periyodik kayma direnci oranı ve L şiddetli bir depremde meydana gelebilecek kayma gerilmesi oranıdır. R= 0.0882[N/( σv´+0.7)]1/2 +B (2.12.) B= 0.225log(0.35/D50) eğer (0.04mm < D50< 0.6 mm) (2.13.) B= -0.05 eğer (0.6mm < D50< 1.5 mm) (2.14.) D50: ortalama dane çapı(mm) N: SPT değeri L= (amax/g)( σv/ σv´)rd (2.15.) Burada; σv: toplam düşey gerilme (kg/cm2), σv´: efektif düşey gerilme (kg/cm2), amax: maksimum yer ivmesi (gal), rd: derinlik azaltma faktörüdür. FL < 1 ise sıvılaşma potansiyeli yüksek, FL ≥ 1 ise sıvılaşma potansiyeli düşüktür.

23

2.3.2. Sıvılaşma endeksi Sıvılaşma Endeks Kriteri Iwasaki,vd.,(1986) tarafından önerilen sıvılaşma potansiyeli emniyet faktörü FL değerini ve tabaka derinlik değerini göz önüne alarak sıvılaşma potansiyelini değerlendirmek için yapılmaktadır. Bir yer tabakasının sıvılaşma potansiyelini daha duyarlı bir şekilde belirleyebilmek ve özellikle derinliğin bu potansiyel üzerindeki etkilerini bilinçli bir şekilde göz önüne alabilmek üzere tabakalı ortamlar için aşağıda verilen IL sıvılaşma potansiyeli indeksi hesaplanır. n IL=Σ(FWh)ı (2.16.)

i

i= yukardan aşağıya doğru tabaka numarası F= 1- FL FL< 1 (2.17.) F= 0 FL≥1 (2.18.) W= 10 –0.5zl zl < 20metre (2.19.) W= 0 zl ≥ 25metre (2.20.) zl: tabaka orta noktasının derinliği (m), h: tabaka derinliği. her tabaka için (IL) değeri ayrı ayrı hesaplanır ve yukarıdan aşağı toplamlar alınarak her tabakanın global IL değeri bulunur. Çizelge 2.4.2. yardımıyla sıvılaşma potansiyelinin derecesi belirlenir. Çizelge 2.4.2 Sıvılaşma risk derecesi

Sıvılaşma endeksi Sıvılaşma riski 0 Çok düşük

0<IL≤5 Düşük 5<IL≤15 Yüksek

15<IL Çok yüksek

2.4. Tokimatsu ve Yoshimi Yöntemi (Tokimatsu ve Yoshimi 1983) Düzce il merkezinde 246 hektarlık alanın imar planına esas jeolojik- jeofizik- jeoteknik etüt raporunda (Kayabalıvd.,2001) yapılan sıvılaşma

24

analizinde 50 kuyunun 17’ sinde sıvılaşma gözlendiği yapılan hesaplardan sonra ortaya çıkmış, gerçekte ise sıvılaşma gözlenmemiştir. Rapordaki sıvılaşma analizine bakılacak olursa; Yerin periyodik gerilme direnci ile depremden kaynaklanan periyodik gerilme oranları karşılaştırılarak sıvılaşma potansiyeli hesaplanmaya çalışılmıştır. Burada; τd/ σ0´ Depremden kaynaklanan periyodik gerilme oranı, τl/ σ0´ Yerin periyodik gerilme direnci. τd/ σ0´=0.1(M-1)( amax/g)( σ0/ σ0´)(1-0.015z) (2.21.) bağıntısı ile ifade etmektedir. Bu bağıntıda; M: deprem magnitüdü, amax: depremin ivmesi (cm/sn2), σ0: toplam gerilme (kgf/cm2), σ0´: efektif gerilme (kgf/cm2), z: derinlik(m). Periyodik gerilme direnci ise τl/ σ0´=aCr[(16(Na)1/2/100)+(16(Na)1/2/Cs) (2.22.) eşitliği ile ifade edilmektedir. a, Cr, Cs ve n birer katsayı olup değerleri sırayla 0.45, 0.57, 80 ve 14’ dür. Na ise ince tane düzeltilmesinden önce SPT-N değeri aşağıdaki gibi bir işleme tabi tutulmuştur. SPT-N değeri N N1=1.7/( σ0´+0.7)N (2.23.) İki ayrı düzeltme yapılmaktadır. Birincisi N1 örtü yüküne göre düzeltilmiş SPT-N değeri ve diğeri de kullanılan şahmerdan düzeneği kedibaşı-halka tipi olduğu için tijlere iletilen net enerji teorik olarak iletilmesi gereken enerjinin yaklaşık % 63-72’ sini iletebildiği için yapılan enerji düzeltmesidir. Tokimatsu ve Yoshimi (1983) yönteminde dikkate alınan şahmerdan düzeneği vasıtası ile tijlere iletilen net enerji yaklaşık % 80-90 arasındadır. Bu durumda, kedibaşı sisteminde elde edilen SPT-N değeri 0.8 ile çarpılarak enerji düzeltmesine tutulmuştur ve yeni SPT-N değeri N1(80) olarak ifade edilmiştir. Na değeri ise

25

Na=N1(80)+∆Nf (2.24.) şeklinde ifade edilir. Burada ∆Nf ince tane düzeltme katsayısı olup aşağıdaki çizelge 2.5. yardımıyla belirlenir. Çizelge 2.5. ∆Nf İnce tane düzeltme katsayısı

İnce tane yüzdesi (FC) ∆Nf 0-5 0 6-10 interpolasyonla >10 0.1FC+4

Bu işlemlerden sonra; F= (τl/ σ0´ )/ (τd/ σ0´) (2.25.) bağıntısı sonucunda çıkan değere göre F < 1 ise sıvılaşma potansiyeli yüksek, F ≥ 1 ise sıvılaşma potansiyeli düşüktür diyebiliriz.

26

3. MATERYAL VE YÖNTEM Bu çalışma Bolu ovasında ve Afyon Çay ilçesi ovasında alınmış olan sayısal sonuçlar ışığında yapılmıştır. 3.1. Yapılan Sıvılaşma analizindeki iyileştirme çalışmaları Bu çalışmada daha önceki çalışmalar birleştirilerek mevcut sıvılaşma kritelerini biraz daha duyarlı hale getirilmeye çalışılmıştır. Yapmış olduğum çalışmada birçok kontrol kriteleri eklenmiştir. Bunlar;

1. Beklenen en büyük ivme: Çalışma alanında M magnitüdünde ve d uzaklığındaki depremin yaratabileceği deprem ivmesi amaxh değeri aşağıdaki gibi hesaplanır. Log(amaxh)=-1.02+(0.249M)-log(r)-2.55 10-3r+0.26P (3.1.)

(Joyner ve Boore, 1981: Ercan 2001’den) r=(d2+53.3)0.5 (3.2.)

d= diri kırığa olan en yakın dik uzaklık (km) M=depremin magnitüdü P değeri %50 güvenlik derecesi için P=0 , % 84 için 1 alınabilir. amaxh= hesaplanan maksimum deprem ivmesi Eğer hesaplamadan çıkan değer, depremin gerçek ivme değerinden küçükse sıvılaşma potansiyeli vardır veya büyükse sıvılaşma potansiyeli düşüktür denilebilir.

2. M magnitüdünde bir depremin sıvılaşma yaratabileceği uzaklığı Dm’ dir. Eğer M magnitüdünde oluşan depremin uzaklığı Dm’ den küçükse sıvılaşma potansiyeli büyüktür denilebilir. Dm=0.812x10(0.87M-5) (Iwasaki ve Tokida, 1978) (3.3.) M= Depremin magnitüdü

3. Kil ve Çakıl oranı

Eğer çalışma alanındaki kil oranı %35’ den ve çakıl oranı %45 den büyükse sıvılaşma potansiyeli düşüktür.

27

4. γt rijitide, Teri ve Tezcan (1996) İzmir Konak Meydanı sıvılaşma kriteri değerlendirmesinde 0.0001 olarak seçilmiştir. Bu çalışmada ise bu değeri kabul etmeyip tüm araştırma bölgeleri için γt= 0.65 (amax/g)[( σv rd)/ (Gmax (G/Gmax))] (Dobry vd., 1981) (3.4.)

formülüyle hesaplanmıştır. 3.2. Geliştirilmiş Eşik İvme Kriteri (Dobry vd., 1981) Bu yöntemde yerinin dayanabileceği ivme ile deprem üreteceği ivme karşılaştırılarak sıvılaşma analizi yapılmıştır. İvme değerlerinin karşılaştırılmasına, uzaklık karşılaştırılmasına ve kil, çakıl oranına bakıldıktan sonra, γt değerini 0.0001 olarak kabul etmeyip aşağıdaki bağıntı ile hesaplanır. γt= 0.65 (amax/g)[( σv rd)/ (Gmax (G/Gmax))] (Dobryvd.,1981 ) (3.5.) γt bulunduktan sonra at, sıvılaşmanın gerçekleşebilmesi için gerekli başlangıç ivmesi (at/g)=[γt(G/Gmax)tVs]/g.z.rd (3.6.) bağıntısı yardımı ile doğrudan hesaplanır. Burada rd yerinin derinlikle artan sıvılaşmaya karşı direncini temsil eden bir azaltma faktörü olup rd=1- 0.015.z bağıntısı ile hesaplanır. (3.7.) Gmax=ρVs

2 (3.8.) σv´=ρz (3.9.) σv toplam düşey gerilme aşağıdaki gibi hesaplanır. σv= σv´+[62.4(35.31/2.205)]z-zw (3.10.) Eğer deprem ivme bilinmiyorsa aşağıdaki formülle senaryo depremin ivmesi hesaplanabilir. amax =18.4 100.302Md -0.8 (Iwasaki, 1986) (3.11.)

(SAMC tipi ivme ölçerle alınmış değerlerden üretilmiş formül) Burada; Gmax: kayma modülü,

28

ρ: birim hacım yoğunluk, σv´: efektif düşey gerilme, σv : toplam düşey gerilme, z: derinlik, zw: su tablası derinliği, amax: senaryo veya gerçek depremin ivmesi, M: depremin magnitüdü, d: depremin uzaklığı, Fa değeri aşağıdaki gibi hesaplanır. Fa=1.6(at/amax) (3.13.) Hesaplamadan sonra çıkan oranın sonucuna göre aşağıdaki gibi bir ayrım yapılır. Fa < 1 ise sıvılaşma potansiyeli yüksek, Fa ≥ 1 ise sıvılaşma potansiyeli düşüktür. 3.3.Geliştirilmiş Periyodik Kayma Gerilmesi (Seed 1981, Seed vd.,1979) Bu yöntemde yerinin dayanabileceği kayma direnci ile deprem sırasında oluşacak kayma direnci karşılaştırılarak sıvılaşma analizi yapılmıştır. Kayma direnci hesaplamasında SPT değerleri kullanılmıştır. İvme değerlerinin karşılaştırılmasına, uzaklık karşılaştırılmasına ve kil çakıl oranına bakıldıktan sonra, σv´=ρz (3.14.) CN= 0.85log(145/ σv´), düzeltme faktörü (3.15.) N: SPT değeri N1=CNN (3.16.) N1: revize edilmiş SPT – değerleri elde edilir. ρ: birim hacim yoğunluk, σv´: efektif düşey gerilme, σv : toplam düşey gerilme. Şekil 2.2b’ deki eğriyi SPT değeri 35’e kadar olan bölümünü matematiksel olarak tanımlarsak,

29

(SPT 35 üzerinde olduğunda ortamın çakıl oranın arttığı veya ortamın sıkışlaştığı belli olur) α=0.0117 N1 (3.17.) α değerini buluruz. α değeri bulunduktan sonra τs değeri aşağıdaki gibi hesaplanır. τs=α σv´ (3.18.) τ0 =(amax/1.6g) σvrd (3.19.) amax da senaryo veya gerçek depremin ivmesi Eğer deprem ivme bilinmiyorsa (3.11.) formulluyle senaryo depremin ivmesi hesaplanabilir. τ0 değeri’ de hesaplandıktan sonra Kayma gerilmesi kriterinde emniyet faktörü, Fs, için Fs= τs/τ0 (3.20.) Ortaya çıkan bölüm sonucunda aşağıdaki gibi bir ayrım yapılır. Fs < 1 ise sıvılaşma potansiyeli yüksek, Fs ≥ 1 ise sıvılaşma potansiyeli düşüktür. 3.4. Geliştirilmiş Sıvılaşma Endeks Kriteri (Iwasaki, 1986)

Bu yöntem iki aşamalı olarak sıvılaşma potansiyeli hesaplamaktadır. İlk önce sıvılaşma emniyet faktörü hesaplanmakta olup sonra sıvılaşma endeksi hesaplanarak sıvılaşma potansiyeli belirlenmektedir. 3.4.1. Geliştirilmiş sıvılaşma emniyet faktörü Bu yöntemde yerinin dayanabileceği periyodik kayma direnci ile deprem sırasında oluşacak periyodik kayma direnci karşılaştırılarak sıvılaşma analizi yapılmıştır. Periyodik kayma direnci ortalama dane çapı dikkate alınarak sıvılaşma analizi yapılmıştır.

30

İvme değerlerinin karşılaştırılmasına, uzaklık karşılaştırılmasına ve kil çakıl oranına bakıldıktan sonra, R= 0.0882[N/( σv´+0.7)]1/2 +B (3.21.) B= 0.225log(0.35/D50) eğer (0.04mm < D50< 0.6 mm) (3.22.) B= -0.05 eğer (0.6mm < D50< 1.5 mm) (3.23.) L= (amax/g)( σv/ σv´)rd (3.24.) Burada; σv: toplam düşey gerilme, σv´: efektif düşey gerilme, amax: maksimum yer ivmesi, D50: ortalama dane çapı (mm), rd: derinlik azaltma faktörü. FL= R/L (3.25.) oranı olarak hesaplanır ve bu oranın 1’ den büyük olması halinde sıvılaşma olacağı varsayılır. Burada, R yerinin sıvılaşma anındaki periyodik kayma direnci oranı ve L şiddetli bir depremde meydana gelebilecek kayma gerilmesi oranıdır. ortaya çıkan bölüm sonucunda aşağıdaki gibi bir ayrım yapılmıştır. FL < 1 ise sıvılaşma potansiyeli yüksek, FL ≥ 1 ise sıvılaşma potansiyeli düşüktür. 3.4.2. Geliştirilmiş sıvılaşma endeksi Bir yerin tabakasının sıvılaşma potansiyelini daha hassas bir şekilde belirleyebilmek ve özellikle derinliğin bu potansiyel üzerindeki etkilerini bilinçli bir şekilde göz önüne alabilmek üzere tabakalı yerler için aşağıda verilen IL sıvılaşma potansiyeli indeksi hesaplanır. n IL=Σ(FWh)i (3.26.) i

i: yukardan aşağıya doğru tabaka numarası

31

F= 1- FL FL< 1 (3.27.)

F= 0 FL≥1 (3.28.)

W= 10 –0.5zl zl< 20metre (3.29.)

W= 0 zl ≥ 25metre (3.30.) zl: tabaka orta noktasının derinliği, h: tabaka derinliği. her tabaka için (IL) değeri ayrı ayrı hesaplanır ve yukarıdan aşağı toplamlar alınarak her tabakanın global IL değeri bulunur. Çizelge 2.4.2. yardımıyla sıvılaşma potansiyelinin derecesi belirlenir.

32

4. ARAŞTIRMA BULGULARI Bölüm 4.1., 4.2., 4.3.1. ve 4.3.2. de geçen sıvılaşma analizleri örnekleri için Düzce 10 no’ lu sondaj noktasındaki ve B7 serimi’ ne ait veriler ışığında örnek bir sıvılaşma analizini çalışması yapılmıştır. İlk önce bölüm 3.5. deki ön çalışmalar yapılmalıdır ve aşağıda gösterilmiştir. Sıvılaşma analizleri bu çalışmalardan sonra yapılmalıdır. Vs=180m/s M=7.2 d=10km z=3.25m zw=3m ρ=2.1 ton/m3

alınmıştır. Düzce için, 7.2 magnitüdünde ve 10 km. uzaklığındaki depremin yaratabileceği deprem ivmesi amaxh değeri denklem (3.1.) ile hesaplanırsa amaxh 0.09 g olduğu görülür. Düzce için 7.2 magnitüdünde depremin sıvılaşma yaratabileceği uzaklık değeri denklem (3.3.) hesaplanırsa, dm= 66.61km olduğu görülür. Yani oluşan depremin ivmesi 0.09 g’ yi geçer ve çalışma alanı 66.61 kilometre çaplı daire içinde kalıyorsa sıvılaşma potansiyeline bakılması gerekir. Bizim çalışma alanımızdaki ivme değeri 0.4 g ve uzaklık değeride 10 km’ dir. Bu sonuçlar ışığında bölgedeki sıvılaşma analizine devam edilmelidir. Afyon Çay 3 no’ lu sismik kesitin alındığı noktadaki veriler ışığında yapılan sıvılaşma analizi Vs=150m/s M=5.9 d=0.9km z=5m 5.9 magnitüdünde ve 0.9 km. uzaklığındaki depremin yaratabileceği deprem ivmesi amaxh değeri denklem (3.1.) yardımıyla hesaplanırsa, amaxh 0.18 g olduğu görülür.

33

5.9 magnitüdünde depremin sıvılaşma yaratabileceği uzaklık değeri denklem (3.3.) yardımıyla hesaplanırsa, dm= 4.93 km olduğu görülür. Yani oluşan depremin ivmesi 0.18 g’ yi geçer ve çalışma alanı 4.93 kilometre çaplı daire için de kalıyorsa sıvılaşma potansiyeline bakılması gerekir. Bizim çalışma alanımızdaki ivme değeri 0.6 g ve uzaklık değerimizde 0.9km’ dir. Bu sonuçlar ışığında bölgedeki sıvılaşma analizine devam edilmelidir. 4.1. Geliştirilmiş Eşik İvme Kriteri (Dobry vd., 1981) Vs=180m/s M=7.2 d=10km z=3.25m zw=3m ρ=2.1 ton/m3

değerleri için, rd (3.7.) denklemi ile, Gmax (3.8.) denklemi ile σv´ (3.9.) denklemi ile ve σv(3.10.) denklemi ile hesaplanır. γt denklem (3.5.) yardımıyla γt=0.0004 hesaplanır. at denklem (3.6.) ile hesaplanır, at=0.355 daha sonra depremin ivmesi amax aşağıdaki formülde yerine konarak sıvılaşma emniyet faktörü hesaplanır. amax=0.4 g Fa=1.6(at/amax) Fa=1.42 dir. Düzce için sıvılaşma potansiyeli düşüktür.

34

Afyon Çay 3 nolu sismik kesitin alındığı noktadaki veriler ışığında yapılan sıvılaşma analizi Vs=150m/s M=5.9 d=0.9km z=5m rd (3.7.) denklemi ile, Gmax (3.8.) denklemi ile σv´ (3.9.) denklemi ile ve σv (3.10.) denklemi ile hesaplanır, γt=0.00016 at denklem (3.6.) ile hesaplanır, at=0.316 g daha sonra depremin ivmesi amax aşağıdaki formülde yerine konarak sıvılaşma emniyet faktörü hesaplanır. amax=0.6 g Fa=1.6(at/amax) Fa=0.84’ dir. Afyon Çay için sıvılaşma potansiyeli yüksektir. 4.2. Geliştirilmiş Periyodik Kayma Gerilmesi (Seedvd.,1981, 1979) Vs=180m/s M=7.2 d=10km z=3.25m zw=3m SPT= 21 D50=1.5 ρ=2.1 ton/m3 değerleri kullanılarak, rd (3.7.) denklemi ile, N1 (3.16.) denklemi ile, σv´ (3.9.) denklemi ile α (3.17.) denklemi ile ve σv (3.10.) denklemi ile hesaplandıktan sonra denklem (3.18.) ile τs değeri hesaplanır.

35

τs= 4.36 denklem (3.19.) ile de τ0 hesaplanır. τ0= 1.12 değerler aşağıdaki formülde yerine konarak Fs= τs/τ0 emniyet faktörü hesaplanır. Fs =3.90 dır. Düzce için sıvılaşma potansiyeli düşüktür. 4.3. Geliştirilmiş Sıvılaşma Endeks Kriteri(Iwasaki vd., 1986) 4.3.1. Geliştirilmiş sıvılaşma emniyet faktörü Vs=180m/s M=7.2 d=10km z=3.25m zw=3m SPT= 21 D50=1.5 ρ=2.1 ton/m3 rd (3.7.) denklemi ile, σv´ (3.9.) denklemi ile σv (3.10.) denklemi ile ve B’ de (3.22.) veya (3.23.) denklemi ile hesaplandıktan sonra, R (3.21.) denklemi ile R= 0.22 bulunur. L’ de (3.2.4.) denklemi L= 0.40 bulunur. ve aşağıdaki formülde yerine konduğu takdirde

36

FL= R/L FL =0.55’ dir. Düzce için sıvılaşma potansiyeli yüksektir. 4.3.2 Geliştirilmiş sıvılaşma endeksi Vs=180m/s M=7.2 d=10km z=3.25m zw=3m SPT= 21 D50=1.5 ρ=2.1 ton/m3

Her tabaka için (IL) değeri ayrı ayrı hesaplanır ve yukarıdan aşağı toplamlar alınarak her tabakanın global IL değeri bulunur. Çizelge 2.4.2. yardımıyla sıvılaşma potansiyelinin derecesi belirlenir. IL değeri denklem (3.26.) ile hesaplanır. IL= 21.84 dir. Çizelge 2.4.2’ ye bakıldığında sıvılaşma riskinin yüksek olduğu görülmektedir.

37

5. TARTIŞMA VE SONUÇ Bu çalışma da FORTRAN programlama dilinde yazılmış olan Sıvılaşma programı kullanılmıştır. Programın detayları ek’ de sunulmuştur. Düzce çalışma alanında gözlemsel olarak sıvılaşmaya rastlanılmamakla beraber Afyon Çay çalışma alanında sıvılaşma oluşmuştur (şekil 3.5.). Dobryvd.,(1981) önerdiği sıvılaşma potansiyeli uygulamasında Düzce’ de sıvılaşma potansiyelinin düşük olduğu hesaplanmıştır. Aynı yöntem Afyon Çay bölgesine uygulandığında sıvılaşma potansiyelinin yüksek olduğu görülmüştür. Bu yöntemde sismik hızlar ve ivme azalım ilişkisinden sonuca gidilmiştir ve gerçekten gözlemsel verilerle matematiksel veriler üst üste binmiştir. Şekil 5.1’ de Afyon Çay çalışma alanında yüzeyde sıvılaşma gözlenmiş(ok ile gösterilmiş noktalar) yerin sismik hız yer kesiti gösterilmektedir. Seedvd.,önerdiği sıvılaşma potansiyeli uygulaması yapıldığında 1. sondaj kuyusunda sıvılaşma potansiyeli yüksek .77 5. sondaj kuyusunda sıvılaşma potansiyeli yüksek .35 7. sondaj kuyusunda sıvılaşma potansiyeli yüksek .55 7. sondaj kuyusunda sıvılaşma potansiyeli yüksek .60 16. sondaj kuyusunda sıvılaşma potansiyeli yüksek .72 24. sondaj kuyusunda sıvılaşma potansiyeli yüksek .53 28. sondaj kuyusunda sıvılaşma potansiyeli yüksek .84 33. sondaj kuyusunda sıvılaşma potansiyeli yüksek .80 37. sondaj kuyusunda sıvılaşma potansiyeli yüksek .26 olduğu görülmüştür. Bunların dışındaki araştırma yerlerinde sıvılaşma potansiyelinin düşük olduğu görülmüştür. Hesaplamalar sonunda sıvılaşma görülen yerlere dikkat edilecek olursa o noktalarda SPT değerlerinin çok düşük (4-6) olduğu görülmüştür. Buradan bu yöntemin düşük SPT değerlerinde bile bizi yanıltabileceği göz ardı edilmemelidir.

38

Dobryvd.,(1981)’ nin önerdiği yöntemi ve gözlemselde sıvılaşma görülmediğini göz önünde bulundurarak, sadece bu çalışma için yapmış olduğum programa bir ek daha yaparak, SPT değeri 8’ in altında ise sıvılaşma potansiyelinin, düşük ihtimalli olduğunu söylenebilir. Iwasaki ve Tokido (1978) önerdiği sıvılaşma potansiyeli emniyet faktörü uygulaması yapıldığında tüm çalışma alanlarında hesaplama sonucunda sıvılaşma potansiyeli olduğu ortaya çıkmaktadır. Sıvılaşma endeksi kriterinde de sıvılaşma potansiyeli yüksek çıkmaktadır. Çünkü Iwasaki ve Tokido (1978)’ nin önerdiği emniyet faktörü yönteminin sonucu giriş verisi olarak kullanılmakta ve sıvılaşma potansiyelini hesaplanmaktadır. Dolayısıyla bu yöntemde de Iwasaki ve Tokido (1978)’ nin emniyet faktörü yöntemi gibi tutarsız bir sonuç çıkartmaktadır. Tokimatsu ve Yoshimi yöntemi gibi Iwasaki vd.’ nin yöntemide SPT ve D50’ yi kullanarak sıvılaşma analizi yapıyor, sonuçta bu iki yöntemde tutarsız sonuçlar çıkarmıştır. Bunun nedeni bizce sıvılaşmanın SPT ve D50’ ye duyarlı olmamasından kaynaklanmaktadır. Sadece bu iki parametreye göre sıvılaşma hesabı yapıldığı takdirde bizi yanıltabilir. Bu çalışmada Dobryvd.,(1981), Seed ve Idriss (1981) yöntemleri daha sağlıklı çalıştığı görülmüştür. Çünkü deprem sırasında oluşan sıvılaşma parametreleri daha iyi örneklenmiştir. Düzce ve Çay depremlerinde meydana gelen ve arazide belgelenen sıvılaşmaların söz konusu yöntenlerde de matematiksel olarak belirlenmesi, sismik davranışın sıvılaşma için ne denli önemli olduğunu ortaya koymuştur. Yerin sismik davranışının önemli olduğu bu çalışma sonucunda anlaşılmış olmaktadır.

39

0 10 20 30 40-15

-10

-5

0

Der

inlik

(m)

1839+1703 to 18391567 to 17031432 to 15671296 to 14321160 to 12961024 to 1160888 to 1024752 to 888616 to 752481 to 616345 to 481

3 (G) 3' (K)(a)

0 10 20 30 40-15

-10

-5

0

Der

inlik

(m)

220+210 to 220200 to 210190 to 200180 to 190170 to 180160 to 170150 to 160140 to 150130 to 140120 to 130110 to 120

(b)

0 10 20 30 40-15

-10

-5

0

Der

inlik

(m)

Vp/Vs5+4 to 53 to 42 to 31 to 2

(c)

Şekil 5.1 Afyon Çay çalışma alanında yüzeyde sıvılaşma gözlenmiş(ok ile gösterilmiş noktalar) yerin sismik hız yer kesitleri (a: P dalga hızı kesiti, b: S dalgası hız kesiti, c: Vp/Vs oranı hız kesiti)

40

KAYNAKLAR Başokur, A. T., Gökten, E., Varol, B., Seyitoglu, G., Ulugergerli U. E.,

Candansayar, E. M., Işık, V. ve Tokgoz, E. 2002. Jeolojik ve Jeofizik Çalışmalar ışığında 03.02.2002 Çay(Afyon) Depreminin Mekanizması, Hasarın nedenleri ve Bölgenin Sismik Riski. Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi.

Çetin, K. Ö., Seed, R. B., Moss, R. E. S., Kammer, A. M., Wu, J., Pestaa, J. M. and Riemer, M. F., 2000. Recent Advances in Soil Liquefaction Engineering and Seismic Site Respnse Evaluation. University of California Berkely. Paper no: SPL-2

Demirkol, C. 1977. Yalvaç- Akşehir dolayının jeolojisi. Doçentlik Tezi, Selçuk Üniv. Yerbilimleri Böl. Konya (yayımlanmamış).

Dobry, R., Powell, D. J.,. Yokel, F. Y. ve Ladd, R. S. 1981. Geotechnical Aspect. Liquefaction Potansial of Saturated Sand – The Stiffness Method.. Proceding of the Seventh World Conference on Earthquake Engineering Istanbul, Turkey.

Emre, Ö., Duman, T., Keçer, M., Ateş, Ş., Erkal, T., Durmaz, S., Karakaya, F., Osmançelebioğlu, R., Varol, B., Kazancı, N., Gökten, E., Kılıç, R., Çemen İ., Kayabalı, K., Alçiçek, C., Sözeri, K., İler, Ö., Koçbay, A., Blgewhan, R.P, Kırman, E. Ve Ulamış, K., 1999, 17 Ağustos Depremi sonrası Düzce (Bolu) ilçesi alternatif yerleşim alanlarının jeolojik incelenmesi: MTA Genel Müdürlüğü – Ankara Üniversitesi ortak Projesi; TÜBİTAK rporu.

Ercan, A. 2001. Kıran (Afet) Bölgelerinde Yer Araştırma Yöntemleri Bilgiler ve Kurallar TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası.

Erguvanlı, A. Deprem sırasında sıvılaşma ve nedenleri hakkında düşünceler Deprem araştırma bülteni

Iwasaki, T. ve Tokida, K.-I. 1978. Studies on Soil Liquefaction Observed During the Miyagi-Ken Oki Earthquake of June 12, 1978. Proceding of the Seventh World Conference on Earthquake Engineering Istanbul, Turkey Geotechnical Aspect.

Iwasaki, T. 1986. Soil Liquefaction studies in Japan. Soil Dynamics and Earthquke Engineering vol:5 no:1 January 1986.

Kayabalı, K., Ulugergerli, E, Tokgöz, E. 2000. Düzce il merkezinde 246 hektarlık alanın imar planına esas jeolojik- jeofizik – jeoteknik etüd raporu.

Koçyiğit, A. 1981. Isparta büklümünde (Batı Toroslar) Toros Karbonat platformunun evrimi. Türkiye Jeol. Kur. Bül. 24/2, 15-23.

41

Koçyiğit, A. 1984. Güneybatı Türkiye ve yakın dolayında levha içi tektonik gelişim. Türkiye Jeol. Kur. Bül. 27/1, 1/16.

Koçyiğit, A., Ünay, E., Saraç, G. 2000. Episodic graben formation and extensional neotectonic regime in West Central Anatolia and Isparta Angele: acase study in the Afyon-Akşehir graben. Geol. Soc. London. Spec. Publ. 173, 405-421.

Lade, P. V. ve Yamamuro, J. A.1998. Remedial Measures Against Soil Liquefaction from Investigation and Design to İmplement, Edited by Japanese Geotechnical Socity A.A. Balkemal/Roterdem/Brookfeild.

Lade, P. V. ve Yamamuro, J. A.1999. Physics and Mechanics of Soil Liquefaction Poceeding of the International Workshop on the Physics and Mechanics of Soil Liquefaction/Baltimore/Maryland/USA.

Seed, H.B. 1979. Soil Liquefaction and Cyclic Mobility Evaluation for Ground During Earthquakes, Journal of Geotechnical Engineering Division, ASCE, Vol. 105, No. GT’ February 1979, pp. 201-255.

Seed, H.B. and Idriss, I.M. 1981. Evaluation of Liquefaction Potensial of Sand Deposits Based on Observations of performance in previous Earthquakes, Preprint 81-544, ASCE National Convention, St. Lois, Missouri, USA, October 27, 1981

Seyitoğlu, G. 1997. The Simav graben: An Example of young E-W trending Structures in the Late Cenozoic Extension system of western Turkey. Turkish Journal of earth Sciences, 6, 135-141.

Şaroğlu, F., Emre, Ö. Ve Kuşcu, İ., 1992 Türkiye diri fay haritası: MTA basımı.

Teri, L, Tezcan, S. S.. 1996. İzmir Konak Meydanı Sıvılşama Kriterinin Değerlendirmesi. T.C. Boğaziçi Üniversitesi Yapı Teknolojisi Uygulama ve Araştırma Merkezi.

Tokimitsu, K., ve Yoshimi, Y. 1983. Empirical correlation of soil liquefaction based on SPT-N value and fines content: Soil Mechanics and Foundations,23-4, 56-74.

Ulusay, R. 2000. Yerin Sıvılaşması ve Türkiye’deki Sıvılaşma Olgusuyla İlgili Değerlendirmeler,

42

EKLER

43

EK 1. Sıvılaşma Programı ile ilgili Genel Açıklamalar Bu program DOBRY vd 1981, SEED vd 1981 ve IWASAKI vd 1984 makalelerini baz alarak sıvılaşma potansiyelini dört yöntem kullanarak hesaplamaktadır. Program 6 alt program ve bir ana programdan oluşmaktadır. Alt programlar Birincisi verileri giriş dosyasından okur. İkincisi Dobryvd.,önerdiği sıvılaşma potansiyelini yöntemi uygular, Üçüncüsü Seed vd önerdiği sıvılaşma potansiyelini yöntemi uygular, Dördüncüsü Iwasaki vd.önerdiği sıvılaşma potansiyelini yöntemi uygular, Beşincisi Iwasaki vd.önerdiği sıvılaşma potansiyelini yöntemi uygular ve Altıncısı bu yöntemlerden hesaplanana değerlerini çıkış dosyasına yazar. Programda kullanılan kısaltmalar aşağıda açıklanmıştır. seed, fg: periyodik kayma gerilmesi metoduna göre sıvılaşma faktörü iwasaki, fe: sıvılaşma endeksi göre sıvılaşma faktörü dobry, fa: eşik ivme kriterine göre sıvılaşma faktörü IL sıvılaşma endeksi emniyet faktörü g1: yer çekimi ivmesi (gal) qedg: efektif düşey gerilme (ton/m3) tdg: toplam düşey gerilme (ton/m3) otc: ortala tane çapı (mm) Gmax: kayma modülü B: tane iriliği ile ilgili bir katsayısıdır R: yerinin sıvılaşma anındaki periyodik kayma direnci oranı L: şiddetli bir depremde meydana gelebilecek kayma gerilmesi oranıdır vp: p dalga hızı (m/s) vs: s dalga hızı (m/s) z: derinlik (m) at: sıvılaşmanın gerçekleşe bilmesi için gerekli eşik ivme değeri amax: depremin meydana getireceği en büyük ivme (gal) tos: eşik şekil değiştirmesi amaxh: ampirik olarak bulunmuş formülden hesaplanan max ivme daf: derinlik azaltma faktörü dm: meydana gelen depremin hesaplanan episantr uzaklığı d: depremin episantr uzaklığı (km) om: magnitüd

44

gama: birim hacim ağırlık too: belli bir zeminde sıvılaşma başlayabilmesi için gerekli periyodik kayma gerilmesi cn: penetrasyon düzeltme faktörü n1: revize edilmiş penetrasyon değerleri alfa: periyodik kayma gerilmesi tos: sıvılaşma sınır kayma gerilmesi oko: kil oranı co: çakıl oranı tbs: ortamın tabaka sayısı tod: tabaka kalınlığının yarısı h: tabaka kalınlığı (m) Giriş dosyasına sırası ile sondaj noktası kodu, ‘no(i)’, s dalgası hızı ‘vs(i)’, p dalgası hızı ‘vp(i)’, SPT değeri ‘ispt(i)’, kil oranı ‘oko(i)’, çakıl oranı ‘co(i)’, ortalama dane çapı ‘otc(i)’(iwasakivd.,tarafından önerilen sıvılaşma kriteri d50 yani ortalama dane çapı istiyor, bu değer, her zaman elimizde olmayabilir bu sebepten bilinmeyen d50 değerleri için -99 girerek iwasaki’ nin, hata vermesi önlenir. -99 vererek iwasaki programı durur), depremin büyüklüğü (magnitüd) ‘om(i)’, fayın uzaklığı ‘d(i)’, sıvılaşma analizinin yapılması istenen derinlik ‘z(i)’, yerin en büyük ivme değeri ‘amax(i)’ (Bölgedeki ivme biliniyorsa oku dosyasına ivme değerini giriniz, bilmiyor iseniz -999 girerek programın kendisinin hesaplamasını sağlayın. eğer ivmeyi biliyorsanız gal cinsinden giriniz, ivme değeri 0.4g ise 400 değeri girilmeli gal cinsinden, yer altı suyu derinliği ‘zw(i )’, ortamın tabaka sayısı ‘tbs(i)’, tabaka kalınlığının yarısı ‘tod(i)’ ve tabaka kalınlığı ‘h(i)’ değerlerini girerek dosyayı herhangi bir isimde kaydedin. Program başlatıldığında kaydetmiş olduğunuz dosya ismini size soracaktır. Dosya ismini girdikten sonra tüm hesaplamaları yaparak output adındaki dosyaya yazacaktır.

45

EK 2. Sıvılaşma Programı parameter (nmax=100) dimension vp(nmax), vs(nmax), no(nmax), amaxh(nmax), tdg(nmax), qedg(nmax), amax(nmax) dimension d(nmax), om(nmax), at(nmax), too(nmax), tos(nmax), n1(nmax), zw(nmax) dimension fa(nmax), fe(nmax), fg(nmax), daf(nmax), cn(nmax), dm(nmax), rl(nmax), gamat(nmax) dimension z(nmax), r(nmax), l(nmax), oko(nmax), co(nmax), otc(nmax), rk(nmax), alfa(nmax) dimension f(nmax),tbs(nmax),tod(nmax),h(nmax) integer n,ispt(nmax) real l,n1 open (3,file='oku.log') open(2,file='output',status='unknown') call oku(n,nmax,no,ispt,vs,vp,oko,co,om,otc,z,d,amax,zw,tbs,tod,h) call siviseed (vs, gamat, no, amax, rk, r, alfa, om, n, nmax, vp, g1, too, cn, n1, tos, daf, tdg, z, amaxh, ispt, qedg, fg, dm, oko, co, d, zw) write(3,*)'sivı seed' call sivivme (no, amax, rk, r, n, nmax, gamat, g1, g, gmax, amaxh, vs, daf, z, d, om, at, fa, dm, oko, co) write(3,*)'sivı ivme' call siwasaki (no, amax, rk, r, n, nmax, g1, otc, vp, tdg, daf, qedg, z, amaxh, om, dm, d, b, rl, l, fe, ispt, oko, co, zw) write(3,*)'sivı wasaki' call endeks(no,nmax,n,f,fe,tbs,tod,h) write(3,*)'endeks' call yaz(n,nmax,no,fa,fe,fg,amaxh,dm,d,tdg,qedg,r,rk,amax,gamat,f) stop end !*************OKU*******************************************subroutine oku (n, nmax, no, ispt, vs, vp, oko, co, om, otc, z, d, amax, zw, tbs, tod, h) dimension vp(nmax),vs(nmax),no(nmax),oko(nmax),co(nmax),amax(nmax) dimension om(nmax), otc(nmax), z(nmax), ispt(nmax), d(nmax), zw(nmax), tbs(nmax), tod(nmax), h(nmax) open (1,file='')

46

i=0 10 i=i+1 write (3,*)i read(1,*,end=90,err=91)no(i),vs(i),vp(i),ispt(i),oko(i),co(i),otc(i),om(i),d(i),z(i),amax(i),zw(i),tbs(i),tod(i),h(i) goto 10 90 write (3,*) ' OKUNAN VERİ SAYISI', i n=i-1 return 91 write (3,*) ' okuma hatası satır =',i stop close(1) return end !*************SEED VD (1978)*********** ******************** subroutine siviseed (vs, gamat, no, amax, rk, r, alfa, om, n, nmax, vp, g1, too, cn, n1, tos, daf, tdg, z, amaxh, ispt, qedg, fg, dm, oko, co, d, zw) dimension vp(nmax), amaxh(nmax), tdg(nmax), ispt(nmax), no(nmax), vs(nmax) dimension d(nmax), om(nmax), too(nmax), tos(nmax), oko(nmax), co(nmax), gamat(nmax) dimension fg(nmax), daf(nmax), cn(nmax), n1(nmax), dm(nmax), amax(nmax) dimension z(nmax), qedg(nmax), r(nmax), rk(nmax), zw(nmax), alfa(nmax) real n1 write (2,*)'Sk Aciklama fg tos too ' do 13 i=1,n g1=980. tdg(i)=0. daf(i)=0. dm(i)=0. qedg(i)=0. n1(i)=0. cn(i)=0. too(i)=0. gamat(i)=0. tos(i)=0. ! qedg ton/m2 qedg(i)=2.1*z(i) tdg(i)=qedg(i)+((62.4*(35.31/(2205.)))*(z(i)-zw(i))) ! ton/m2

47

daf(i)=(1-(0.015*z(i))) ! dm(i)=10**(.77*om(i)-1.6) dm(i)=(0.812*10**(0.87*(om(i)-5))) if(amax(i).eq.-999.)goto 33 goto 44 !bu tanim 5.5 ve 7.5 depremler arası gercerli olup a yı gal cinsinden verir ! g 980mgal d=km 33 amax(i)=((18.4*(10**(0.302*om(i)))*(d(i)**(-0.8)))) 44 continue r(i)=((d(i)**2)+53.3)**0.5 rk(i)=log10(r(i)) amaxh(i)=(-1.02+(0.249*om(i))-(rk(i)+0.00255*r(i)-0.26))*(-1) too(i)=0.65*((amax(i)/(1.6*980.))*tdg(i)*daf(i)) cn(i)=(0.85*(log(145./qedg(i)))) n1(i)=cn(i)*ispt(i) alfa(i)=0.0117*n1(i) tos(i)=alfa(i)*qedg(i) ! tos(i)=(amax(i)/981.)*tdg(i)*daf(i) gamat(i)=(amax(i)*tdg(i)*daf(i))/(2*(vs(i)**2)*980.) fg(i)=tos(i)/too(i) if(dm(i).gt.d(i).and.amax(i).gt.amaxh(i)) then if(oko(i).gt.0.35.or.co(i).gt.0.45)then write(2,16)no(i),'Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk, kil veya cakıl oranı yuksek' else if(ispt(i).lt.8)then write(2,11)no(i),'Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk, spt değeri cok dusuk',fg(i) else if(fg(i).le.1.)then write(2,14)no(i),'Seed e gore sıvılasma potansiyeli yuksek',fg(i) else write(2,16)no(i),'Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk',fg(i),tos(i),too(i) endif endif endif else write(2,16)no(i),'Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk, DM VE IVME YETERSIZ' endif

48

11 format(I2,A66,F7.2) 14 FORMAT(I2,A60,4X,F7.2) 16 format(I2,A44,22x,F7.2,F7.2,F7.2) 13 continue return end !**************IWASAKI VD (1981)*************************** subroutine siwasaki (no, amax, rk, r, n, nmax, g1, otc, vp, tdg, daf, qedg, z, amaxh, om, dm, d, b, rl, l, fe, ispt, oko, co, zw) dimension vp(nmax), amaxh(nmax), tdg(nmax), qedg(nmax), no(nmax) dimension d(nmax), om(nmax), otc(nmax), ispt(nmax), dm(nmax) dimension fe(nmax), daf(nmax), oko(nmax), co(nmax), zw(nmax) dimension z(nmax), rl(nmax), l(nmax), r(nmax), rk(nmax), amax(nmax) real l write (2,*)'Sk Aciklama fe rl l ' do 11 i=1,n g1=980. qedg(i)=0. tdg(i)=0. daf(i)=0. r(i)=0. rl(i)=0. dm(i)=0. l(i)=0. fe(i)=0. qedg(i)=2.1*z(i) tdg(i)=(qedg(i)+(((62.4*(35.31/(2205))))*(z(i)-zw(i)))) ! ton/m2 tdg ve edg daf(i)=1-(0.015*z(i)) dm(i)=(0.812*10**(0.87*(om(i)-5))) if(amax(i).eq.-999)goto 77 goto 88 ! bu tanim 5.5 ve 7.5 depremler arası gercerli olup a yı gal cinsinden verir ! g 980gal d=km 77 amax(i)=((18.4*10.**(0.302*om(i)))*(d(i)**(-0.8))) 88 continue r(i)=((d(i)**2)+53.3)**0.5 rk(i)=log10(r(i)) if(otc(i).eq.-99.)then

49

write(2,10)no(i), ' otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez' else if(otc(i).gt.0.02.or.otc(i).lt.0.6)then ! b=0.225*(log10(0.35/otc(i))) rl(i)=(0.0882*(sqrt((ispt(i)/((0.1*qedg(i))+0.7)))))+0.225*(log10(0.35/otc(i))) else rl(i)=(0.0882*(sqrt((ispt(i)/((0.1*qedg(i))+0.7)))))-0.05 ! b=-0.05 endif ! iwasaki soil dynamics and earthquakes e 1986 22 dm(i)=(0.812*10**(0.87*(om(i)-5))) amaxh(i)=(-1.02+(0.249*om(i))-rk(i)-(0.00255*r(i))+0.26)*(-1) ! l(i)=((amax(i)/g1)*((tdg(i)+qedg(i))*(daf(i)))) ! leon teri dokora tezi????? l(i)=((amax(i)/g1)*((tdg(i)/qedg(i))*(daf(i)))) ! l(i)=((amax(i)/g1)*((tdg(i))*(daf(i)))) ! iwasaki soil dynamics and earthquakes e 1986 23 fe(i)=(rl(i)/l(i)) if(dm(i).gt.d(i).and.amax(i).gt.amaxh(i)) then if(oko(i).gt.0.35.or.co(i).gt.0.45)then write(2,18)no(i),' Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk, kil veya cakıl oranı yuksek' else if(fe(i).le.1.)then write(2,19)no(i),' Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek', fe(i),rl(i),l(i) else write(2,18)no(i),'Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk' ,fe(i),rl(i),l(i) endif endif else write(2,18)no(i),'Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk, DM VE IVME YETERSIZ' endif endif 19 FORMAT(I2,A46,2X,F7.2,F7.2,F7.2) !19 FORMAT(A40,2X,I3,2X,F7.2,2X,I2)

50

10 format(I2,A46) 18 format(I2,A60,F7.2,F7.2,F7.2) 11 continue return end !**************DOBRY VD (1981)***************************** subroutine sivivme (no, amax, rk, r, n, nmax, gamat, g1, g, gmax, amaxh, vs, daf, z, d, om, at, fa, dm, oko, co) dimension vs(nmax),amaxh(nmax),dm(nmax),no(nmax),gamat(nmax) dimension d(nmax),om(nmax),at(nmax),co(nmax),oko(nmax) dimension fa(nmax),daf(nmax),r(nmax),rk(nmax),amax(nmax) dimension z(nmax) write (2,*)'Sk Aciklama fi at ' do 12 i=1,n g1=980. g=6. gmax=10. daf(i)=0. dm(i)=0. at(i)=0. fa(i)=0. daf(i)=(1-(0.015*z(i))) ! dm(i)=10**(.77*om(i)-1.6) dm(i)=(0.812*10**(0.87*(om(i)-5))) if(amax(i).eq.-999)goto 66 goto 55 !bu tanim 5.5 ve 7.5 depremler arası gercerli olup a yı gal cinsinden verir ! g 980mgal d=km 66 amax(i)=((18.4*10**(0.302*om(i)))*(d(i)**(-0.8))) 55 continue r(i)=((d(i)**2)+53.3)**0.5 rk(i)=log10(r(i)) ! write(2,*) r(i),rk(i) amaxh(i)=(-1.02+(0.249*om(i))-(rk(i)+0.00255*r(i)-0.26))*(-1) !amax gal oldugundan at yide 1000 ile carptık:) at(i)=(((gamat(i)*(0.8*(vs(i)**2)))/(z(i)*daf(i))))*1000 fa(i)=((1.6*at(i))/amax(i)) if(dm(i).gt.d(i).and.amax(i).gt.amaxh(i)) then if(oko(i).gt.0.35.or.co(i).gt.0.45)then write(2,22)no(i),'Dobryye gore sıvılasma potansiyeli dusuk, kil veya cakıl oranı yuksek'

51

else if(fa(i).le.1.)then write(2,21)no(i),'Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek',fa(i) else write(2,22)no(i),'Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk',fa(i),at(i) endif endif else write(2,22)no(i),'Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk, DM VE IVME YETERSIZ' endif 21 FORMAT(I2,A70,3X,F7.2) 22 format(I2,A46,F7.2,F6.2) 12 continue return end !***************IWASAKIvd.,(1981)************************* subroutine endeks(no,nmax,n,f,fe,tbs,tod,h) dimension f(nmax),tbs(nmax),tod(nmax),h(nmax),fe(nmax),no(nmax) f(i)=0. write (2,*)'Sk Aciklama f ' do 76 i=1,n if(fe(i).lt.1.)then f(i)=(1-fe(i))*(10-0.5*tod(i))*h(i) else f(i)=0*(10-0.5*tod(i))*h(i) endif if(f(i).gt.15.)then write(2,121)no(i),' Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek',f(i) elseif(f(i).gt.5..or.f(i).le.15.) then write(2,121)no(i),' Iwasaki ye gore sıvılasma riski yuksek',f(i) elseif(f(i).gt.0..or.f(i).le.5.)then write(2,121)no(i),' Iwasaki ye gore sıvılasma riski dusuk',f(i) elseif (f(i).lt.0.) then write(2,121)no(i),' Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok dusuk',f(i) endif 121 FORMAT(I2,A46,3X,F7.2) 76 continue return

52

end !*************YAZ****************************************subroutine yaz(n,nmax,no,fa,fe,fg,amaxh,dm,d,tdg,qedg,r,rk,amax,gamat,f) dimension no(nmax), fa(nmax), fe(nmax), fg(nmax), amaxh(nmax), dm(nmax), gamat(nmax) dimension d(nmax), tdg(nmax), qedg(nmax), r(nmax), rk(nmax), amax(nmax), f(nmax) write(2,*) ' no gamat faD feI fgS f amax dm d tdg qedg r rk amaxh' do 20 i=1,n write(2,41)no(i),gamat(i),fa(i),fe(i),fg(i),f(i),amax(i),dm(i),d(i),tdg(i), qedg(i),r(i),rk(i),amaxh(i) 41 format ('',I3,(F7.5),10(F7.2)) 20 continue close (2) return end !************************************************************

53

EK 3. Düzce Giriş Dosyası no, vs, vp, ispt, oko, co, otc, om, d, z, amax, zw, tbs, tod, h 1 180. 1450. 7 .34 0.22 -99. 7.2 10 6.25 -999 2. 1. 2. 4. 1 210. 1500. 13 .14 0.22 -99. 7.2 10 9.25 -999 2. 1. 2. 4. 2 156. 841. 15 .19 0.30 0.18 7.2 10 3.25 -999 2.50 1. 2 4. 2 157. 400. 11 .14 0.22 1.3 7.2 10 6.25 -999 2.50 1. 2. 4. 3 169. 500. 39 .16 0.18 2. 7.2 10 3.25 -999 3. 1. 2. 4. 4 200. 490. 13 .14 0.22 1.8 7.2 10 3.25 -999 2. 1. 2. 4. 4 200. 1000. 35 .14 0.22 0.4 7.2 10 4.75 -999 2. 1. 2. 4. 5 200. 490. 19 .14 0.22 1. 7.2 10 3.25 -999 3. 1. 2. 4. 5 200. 1100. 3 .14 0.22 1.8 7.2 10 6.25 -999 3. 1. 2. 4. 7 175. 1120. 5 .14 0.22 .15 7.2 10 6.25 -999 2. 1. 2.5 5. 7 180. 1300. 6 .14 0.22 -99. 7.2 10 7.75 -999 2. 1. 2.5 5. 10 180. 400. 21 .14 0.22 1.5 7.2 10 3.25 400 3. 1. 2.5 5. 10 220. 460. 36 .14 0.45 1.8 7.2 10 4.75 400 3. 1. 1.5 3. 10 240. 800. 45 .14 0.45 1.8 7.2 10 6.25 400 3. 1. 1.5 3. 16 250. 700. 36 .14 0.22 0.22 7.2 10 4.75 400 2. 1. 1.5 3. 16 280. 400. 6 .14 0.22 1.1 7.2 10 6.25 400 2. 1. 1.5 3. 16 290. 300. 13 .14 0.22 -99. 7.2 10 7.75 400 2. 1. 1.5 3. 16 300. 1450. 30 .14 0.22 -99. 7.2 10 9.25 400 2. 1. 5. 10. 17 228. 817. 31 .14 0.22 -99. 7.2 10 6.25 400 3. 1. 4. 8. 19 240. 500. 30 .14 0.22 -99. 7.2 10 4.75 400 3. 1. 2. 4. 19 260. 1300. 23 .14 0.22 -99. 7.2 10 6.25 400 3. 1. 4. 8. 20 210. 600. 50 .14 0.45 0.9 7.2 10 6.25 400 3. 1. 4. 8. 22 190. 500. 13 .14 0.22 0.18 7.2 10 4.75 400 3.5 1. 1. 2. 22 250. 1150. 18 .14 0.22 -99. 7.2 10 7.75 400 3.5 1. 2. 4. 22 317. 1500. 17 .14 0.22 -99. 7.2 10 9.25 400 3. 2. 4. 8. 24 260. 600. 27 .14 0.22 -99. 7.2 10 3.25 400 3.5 1. 1.5 3. 24 320. 920. 4 .14 0.22 1.8 7.2 10 6.25 400 3.5 1. 3. 6. 24 433. 1100. 70 .14 0.45 2.1 7.2 10 7.75 400 3.5 1. 3. 6. 24 600. 1600. 41 .14 0.45 -99. 7.2 10 9.25 400 3.5 2. 3. 6. 25 240. 800. 34 .14 0.22 1.1 7.2 10 4.75 400 3.5 2. 4. 8. 27 205. 1900. 85 .14 0.45 -99. 7.2 10 9.25 400 4. 1. 3. 6. 28 200. 650. 5 .14 0.22 1.1 7.2 10 4.75 400 4.5 1. 2. 4. 28 222. 1980. 75 .14 0.45 -99. 7.2 10 9.25 400 4.5 2. 4. 8. 29 225. 880. 14 .14 0.22 3.2 7.2 10 4.75 400 4. 1. 3. 6. 30 180. 720. 18 .14 0.22 -99. 7.2 10 4.75 400 4.1 1. 3. 6. 31 200. 720. 19 .14 0.22 2. 7.2 10 6.25 400 3.8 1. 1.5 3. 31 233. 1000. 11 .14 0.22 -99. 7.2 10 7.75 400 3.8 2. 3. 6. 32 249. 1150. 10 .14 0.22 -99. 7.2 10 9.25 400 4. 1. 3. 6. 33 180. 720. 5 .14 0.22 0.3 7.2 10 4.75 400 4. 1. 1.5 3. 33 233. 1100. 9 .14 0.22 -99. 7.2 10 7.75 400 4. 2. 3. 6. 33 250. 1200. 11 .14 0.22 -99. 7.2 10 9.25 400 4. 3. 6. 12. 35 250. 1150. 56 .14 0.45 -99. 7.2 10 7.75 400 4.2 1. 5. 10.

54

no, vs, vp, ispt, oko, co, otc, om, d, z, amax, zw, tbs, tod, h 36 250. 1200. 34 .14 0.22 -99. 7.2 10 9.25 400 4. 1. 3. 6. 37 200. 700 27 .14 0.22 -99. 7.2 10 4.75 400 3.5 1. 2. 4. 37 230. 1255 2 . 14 0.22 2. 7.2 10 6.25 400 3.5 2. 4. 8. 37 230. 1255 42 . 14 0.45 -99 7.2 10 7.75 400 3.5 2. 8. 16. 38 214. 1050. 28 . 14 0.22 0.31 7.2 10 6.25 400 5. 1. 2. 4. 38 230. 1255. 25 . 14 0.22 0.25 7.2 10 7.75 400 5. 2. 4. 8. 38 260. 1680. 40 . 14 0.45 -99 7.2 10 9.25 400 5. 2. 5. 10. 39 180. 720. 11 . 14 0.22 1.3 7.2 10 4.75 400 4. 1. 1.5 3. 39 200. 720. 10 . 14 0.22 3.5 7.2 10 6.25 400 4. 2. 3. 6. 39 233. 1000. 74 . 14 0.45 -99 7.2 10 7.75 400 4. 3. 6. 12. Afyon Giriş Dosyası no, vs, vp, om, d, z, amax, zw 1 400. 1400 5.9 0.9 5. 600. 4.

55

EK4. Düzce Çıkış Dosyası Sk Aciklama fg tos too 1 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk, spt değeri cok dusuk .77 1 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.22 5.05 4.15 2 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 2.39 3.11 1.30 2 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.25 3.45 2.76 3 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 6.66 8.09 1.22 4 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.94 2.70 1.39 4 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 4.35 9.29 2.13 5 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 3.24 3.94 1.22 5 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk, spt değeri cok dusuk .35 7 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk, spt değeri cok dusuk .55 7 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk, spt değeri cok dusuk .60 10 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 3.90 4.36 1.12 10 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 5.29 9.56 1.81 10 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 5.74 14.11 2.46 16 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 4.88 9.56 1.96 16 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk, spt değeri cok dusuk .72 16 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.43 4.60 3.23 16 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 3.06 11.65 3.81 17 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 3.95 9.72 2.46 19 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 4.41 7.97 1.81 19 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 2.93 7.21 2.46 20 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 6.37 15.68 2.46 22 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 2.00 3.45 1.73 22 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 2.12 6.37 3.01 22 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.80 6.60 3.67 24 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 5.40 5.60 1.04 24 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk, spt değeri cok dusuk .53 24 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 8.24 24.78 3.01 24 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 4.43 15.92 3.59 25 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 5.22 9.03 1.73 27 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 9.37 33.01 3.52 28 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk, spt değeri cok dusuk .84 28 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 8.44 29.12 3.45 29 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 2.25 3.72 1.65 30 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 2.92 4.78 1.64 31 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 2.55 5.96 2.34 31 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.31 3.89 2.96 32 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.10 3.88 3.52 33 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk, spt değeri cok dusuk .80 33 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.09 3.19 2.93 33 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.21 4.27 3.52 35 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 6.82 19.82 2.90 36 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 3.75 13.20 3.52

56

Sk Aciklama fg tos too 37 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 4.15 7.17 1.73 37 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk, spt değeri cok dusuk .26 37 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 4.94 14.87 3.01 38 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 4.06 8.78 2.16 38 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 3.17 8.85 2.79 38 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 4.59 15.53 3.38 39 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.77 2.92 1.65 39 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.36 3.14 2.31 39 Seed e gore sıvılasma potansiyeli dusuk 8.93 26.20 2.93 Sk Aciklama fi at 1 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.82 494.33 1 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.88 512.77 2 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.52 414.49 2 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.76 480.11 3 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.42 387.15 4 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.62 441.84 4 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.75 476.37 5 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.42 387.15 5 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.71 465.90 7 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.82 494.33 7 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.86 505.34 10 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.42 355.41 10 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.61 402.96 10 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.71 427.69 16 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.75 437.31 16 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.82 453.79 16 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.86 463.90 16 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.88 470.73 17 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.71 427.69 19 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.61 402.96 19 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.71 427.69 20 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.71 427.69 22 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.54 385.79 22 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.73 432.32 22 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.81 453.09 24 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.32 330.31 24 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.66 414.64 24 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.73 432.32 24 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.78 444.27 25 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.54 385.79 27 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.74 435.45 28 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.41 351.44 28 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.71 426.63 29 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.47 368.62 30 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.46 365.18

57

Sk Aciklama fi at 31 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.63 406.81 31 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.70 426.01 32 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.74 435.45 33 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.47 368.62 33 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.69 421.80 33 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.74 435.45 35 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.67 417.59 36 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.74 435.45 37 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.54 385.79 37 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.66 414.64 37 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.73 432.32 38 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.50 375.49 38 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.60 400.75 38 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.67 417.81 39 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.47 368.62 39 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.61 401.59 39 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli dusuk 1.69 421.80 Sk Aciklama fe rl l 1 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 1 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 2 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .76 .36 .47 2 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .15 .08 .52 3 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .68 .30 .44 4 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .22 .11 .50 4 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .74 .39 .53 5 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .51 .22 .44 5 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek -.10 -.05 .50 7 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .42 .22 .53 7 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 10 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .50 .20 .40 10 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .55 .25 .45 10 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .56 .26 .46 16 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .93 .45 .48 16 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .08 .04 .49 16 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 16 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 17 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 19 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 19 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 20 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .75 .35 .46 22 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .72 .31 .43 22 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 22 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 24 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 24 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek -.08 -.04 .45

58

Sk Aciklama fe rl l 24 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .68 .31 .45 24 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 25 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .66 .28 .43 27 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 28 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .10 .04 .39 28 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 29 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .09 .04 .41 30 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 31 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .23 .10 .44 31 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 32 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 33 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .41 .17 .41 33 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 33 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 35 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 36 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 37 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 37 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek -.18 -.08 .45 37 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 38 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .84 .34 .41 38 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .76 .32 .42 38 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez 39 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek .24 .10 .41 39 Iwasaki ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek -.07 -.03 .43 39 otc belirsiz (D50) Iwasaki sonuc veremez Sk Aciklama f 1 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 36.00 1 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 36.00 2 Iwasaki ye gore sıvılasma riski yuksek 8.73 2 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 30.58 3 Iwasaki ye gore sıvılasma riski yuksek 11.52 4 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 28.05 4 Iwasaki ye gore sıvılasma riski yuksek 9.52 5 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 17.58 5 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 39.75 7 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 25.55 7 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 43.75 10 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 21.84 10 Iwasaki ye gore sıvılasma riski yuksek 12.42 10 Iwasaki ye gore sıvılasma riski yuksek 12.29 16 Iwasaki ye gore sıvılasma riski yuksek 1.83 16 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 25.46 16 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 27.75 16 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 75.00 17 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 64.00

59

Sk Aciklama f 19 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 36.00 19 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 64.00 20 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 15.82 22 Iwasaki ye gore sıvılasma riski yuksek 5.23 22 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 36.00 22 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 64.00 24 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 27.75 24 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 55.07 24 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 16.40 24 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 51.00 25 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 21.56 27 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 51.00 28 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 32.34 28 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 64.00 29 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 46.36 30 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 51.00 31 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 21.38 31 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 51.00 32 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 51.00 33 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 16.42 33 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 51.00 33 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 84.00 35 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 75.00 36 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 51.00 37 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 36.00 37 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 75.79 37 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 96.00 38 Iwasaki ye gore sıvılasma riski yuksek 5.71 38 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 15.13 38 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 75.00 39 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 21.19 39 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 54.34 39 Iwasaki ye gore sıvılasma riski cok yuksek 84.00

60

no gamat faD feI fgS f amax dm d tdg qedg r rk amaxh 1 .00011 1.82 .00 .77 36.00 435.73 66.61 10.00 17.37 13.12 12.38 1.09 .09 1 .00012 1.88 .00 1.22 36.00 435.73 66.61 10.00 26.67 19.42 12.38 1.09 .09 2 .00007 1.52 .76 2.39 8.73 435.73 66.61 10.00 7.57 6.82 12.38 1.09 .09 2 .00014 1.76 .15 1.25 30.58 435.73 66.61 10.00 16.87 13.12 12.38 1.09 .09 3 .00005 1.42 .68 6.66 11.52 435.73 66.61 10.00 7.07 6.82 12.38 1.09 .09 4 .00004 1.62 .22 1.94 28.05 435.73 66.61 10.00 8.07 6.82 12.38 1.09 .09 4 .00007 1.75 .74 4.35 9.52 435.73 66.61 10.00 12.72 9.97 12.38 1.09 .09 5 .00004 1.42 .51 3.24 17.58 435.73 66.61 10.00 7.07 6.82 12.38 1.09 .09 5 .00008 1.71 -.10 .35 39.75 435.73 66.61 10.00 16.37 13.12 12.38 1.09 .09 7 .00011 1.82 .42 .55 25.55 435.73 66.61 10.00 17.37 13.12 12.38 1.09 .09 7 .00013 1.86 .00 .60 43.75 435.73 66.61 10.00 22.02 16.27 12.38 1.09 .09 10 .00004 1.42 .50 3.90 21.84 400.00 66.61 10.00 7.07 6.82 12.38 1.09 .09 10 .00005 1.61 .55 5.29 12.42 400.00 66.61 10.00 11.72 9.97 12.38 1.09 .09 10 .00005 1.71 .56 5.74 12.29 400.00 66.61 10.00 16.37 13.12 12.38 1.09 .09 16 .00004 1.75 .93 4.88 1.83 400.00 66.61 10.00 12.72 9.97 12.38 1.09 .09 16 .00004 1.82 .08 .72 25.46 400.00 66.61 10.00 17.37 13.12 12.38 1.09 .09 16 .00005 1.86 .00 1.43 27.75 400.00 66.61 10.00 22.02 16.27 12.38 1.09 .09 16 .00005 1.88 .00 3.06 75.00 400.00 66.61 10.00 26.67 19.42 12.38 1.09 .09 17 .00006 1.71 .00 3.95 64.00 400.00 66.61 10.00 16.37 13.12 12.38 1.09 .09 19 .00004 1.61 .00 4.41 36.00 400.00 66.61 10.00 11.72 9.97 12.38 1.09 .09 19 .00004 1.71 .00 2.93 64.00 400.00 66.61 10.00 16.37 13.12 12.38 1.09 .09 20 .00007 1.71 .75 6.37 15.82 400.00 66.61 10.00 16.37 13.12 12.38 1.09 .09 22 .00006 1.54 .72 2.00 5.23 400.00 66.61 10.00 11.22 9.97 12.38 1.09 .09 22 .00006 1.73 .00 2.12 36.00 400.00 66.61 10.00 20.52 16.27 12.38 1.09 .09 22 .00004 1.81 .00 1.80 64.00 400.00 66.61 10.00 25.67 19.42 12.38 1.09 .09 24 .00002 1.32 .00 5.40 27.75 400.00 66.61 10.00 6.58 6.82 12.38 1.09 .09 24 .00003 1.66 -.08 .53 55.07 400.00 66.61 10.00 15.87 13.12 12.38 1.09 .09 24 .00002 1.73 .68 8.24 16.40 400.00 66.61 10.00 20.52 16.27 12.38 1.09 .09

61

no gamat faD feI fgS f amax dm d tdg qedg r rk amaxh 24 .00001 1.78 .00 4.43 51.00 400.00 66.61 10.00 25.17 19.42 12.38 1.09 .09 25 .00004 1.54 .66 5.22 21.56 400.00 66.61 10.00 11.22 9.97 12.38 1.09 .09 27 .00010 1.74 .00 9.37 51.00 400.00 66.61 10.00 24.67 19.42 12.38 1.09 .09 28 .00005 1.41 .10 .84 32.34 400.00 66.61 10.00 10.22 9.97 12.38 1.09 .09 28 .00009 1.71 .00 8.44 64.00 400.00 66.61 10.00 24.17 19.42 12.38 1.09 .09 29 .00004 1.47 .09 2.25 46.36 400.00 66.61 10.00 10.72 9.97 12.38 1.09 .09 30 .00006 1.46 .00 2.92 51.00 400.00 66.61 10.00 10.62 9.97 12.38 1.09 .09 31 .00007 1.63 .23 2.55 21.38 400.00 66.61 10.00 15.57 13.12 12.38 1.09 .09 31 .00007 1.70 .00 1.31 51.00 400.00 66.61 10.00 20.22 16.27 12.38 1.09 .09 32 .00007 1.74 .00 1.10 51.00 400.00 66.61 10.00 24.67 19.42 12.38 1.09 .09 33 .00006 1.47 .41 .80 16.42 400.00 66.61 10.00 10.72 9.97 12.38 1.09 .09 33 .00007 1.69 .00 1.09 51.00 400.00 66.61 10.00 20.02 16.27 12.38 1.09 .09 33 .00007 1.74 .00 1.21 84.00 400.00 66.61 10.00 24.67 19.42 12.38 1.09 .09 35 .00006 1.67 .00 6.82 75.00 400.00 66.61 10.00 19.82 16.27 12.38 1.09 .09 36 .00007 1.74 .00 3.75 51.00 400.00 66.61 10.00 24.67 19.42 12.38 1.09 .09 37 .00005 1.54 .00 4.15 36.00 400.00 66.61 10.00 11.22 9.97 12.38 1.09 .09 37 .00006 1.66 .18 .26 75.79 400.00 66.61 10.00 15.87 13.12 12.38 1.09 .09 37 .00007 1.73 .00 4.94 96.00 400.00 66.61 10.00 20.52 16.27 12.38 1.09 .09 38 .00006 1.50 .84 4.06 5.71 400.00 66.61 10.00 14.37 13.12 12.38 1.09 .09 38 .00006 1.60 .76 3.17 15.13 400.00 66.61 10.00 19.02 16.27 12.38 1.09 .09 38 .00006 1.67 .00 4.59 75.00 400.00 66.61 10.00 23.67 19.42 12.38 1.09 .09 39 .00006 1.47 .24 1.77 21.19 400.00 66.61 10.00 10.72 9.97 12.38 1.09 .09 39 .00007 1.61 -.07 1.36 54.34 400.00 66.61 10.00 15.37 13.12 12.38 1.09 .09 39 .00007 1.69 .00 8.93 84.00 400.00 66.61 10.00 20.02 16.27 12.38 1.09 .09

62

Afyon Çay Çıkış Dosyası 1 Dobry ye gore sıvılasma potansiyeli yuksek 0.84 no gamat faD amax dm d amaxh 1 .000016 0.84 600.00 4.93 0.9 0.18

63

ÖZGEÇMİŞ Ankara’ da 1976 yılında doğdu. İlk, orta, lise öğrenimini Ankara’da tamamladı. 1995 yılında girdiği Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü’nden 1999 yılında Jeofizik Mühendisi unvanıyla mezun oldu. Tezcür Uluslararası Teknolojik Ürünler ve Savunma Sanayi Ticaret Limited Şirketinde Jeofizik Mühendisi olarak görev yapmaktadır.