yg lab deney

ELEKTRK-ELEKTRONK MHENDSL

YKSEK GERLM TEKN 2

LABORATUVARI

DENEY FY

Ara. Gr. Dr. brahim GNE

Ara. Gr. Cengiz Polat UZUNOLU

DENEY 1

1A. Yksek Gerilim lme Deneyleri

Bu deneyde YG trafosunun karakteristiklerinin bilinmedii bir durumda evrim orann

belirlemek ve trafonun karakteristiklerini tespit etmek amac ile Trafonun YG ularnda lme

yaplacaktr.

DENEYN AMACI

Osiloskop ve avometre ile yksek gerilimin llmesi

Deney Seti:

DENEYDE KULLANILAN MALZEMELER

Varyak

Deiik gerilimlere ihtiya olursa, transformatr zerinde bir hat boyunca iletkenlerin izolasyonu

kaznr ve bu hat zerinde gezdirilebilen bir u sarglara temas ettirilir. Bu tr oto transformatrlere

Varyak (Variac) ad verilmitir.

Teorik olarak %0 da 0 V olmas gerekirken bu pratikte hibir zaman byle olmaz. Yksek gerilimde

kazan ok byk olduundan varyak % 0 kademesinde de olsa trafonun sekonder sargsnda da

byk bir gerilim olacandan sistem hibir zaman gvende deildir.

Tranformatr

Varyak %100 konumuna getirilerek primer sarglarna 220 V uygulandnda, transformatr sekonder

sarglarndaki iki ucu arasndaki potansiyel fark yani k gerilimi maksimum deeri 36 kV olur.

Diren Kutusu

Diren ve kapasiteler ekilde grld gibi trafo yann ierisindedirler. Havada ark oluabilme

ihtimali olduu iin daha izole olan trafo ya tercih edilir. nk yan dielektrik katsays

havaya gre daha yksektir. Kutu ierisindeki diren deerleri 13M ve kapasite deerleri 200pF

dr. Gelen enerji diren ve kapasitelerden getikten sonra lm yaplr.

Topraklama ubuu

Deney bittikten sonra topraklama ubuu tahta ucundan tutularak deney elemanlarna, bakr yzeye ve

sivri ulu iletkene dokundurularak biriken statik elektrii topraa gndermek iin kullanlr.

lm iin

Prob:

Yksek gerilimde herhangi bir probla lm yapamayz. Kapasitif gerilim blc

ieren bir prob olmas gerekir. Bizim probumuzdaki kapasitif gerilim blc 1/1000

orannda gerilimi kltyor. Yapacamz lmler 40kV u gemeyecei iin 40 kV

luk yksek gerilim probuyla lm yaplabilmektedir. Daha yksek bir gerilimde

(rnein 100 kV) lm yapamayz nk kapasiteler yanar. Probun ucu havadayken

lm yapyoruz nk yksek gerilimde hava delinebilir. Bu yzden bakr levhayla

prob arasnda belirli bir mesafe olmas gerekir. Ayrca probumuzun toprak, faz ve ntr

olmak zere 3 tane ucu vardr.

Osiloskop:

Multimetre:

YKSEK GERLM LM

1. Dirensiz Durumda lm

Varyak

Kademesi

Primer

Sarglardaki

gerilim (V)

Sekonder

Sarglardaki

gerilim (V)

lm Cihaz

Gerilim (kV)

evirme Oran

0%

5%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Dirensiz durumda lm yaparken; varyakn k trafonun primer sarglarna balanr

sonra l aleti ile trafonun primer ve sekonder ularndaki gerilimi llr. Yukardaki tabloyu

yaplan lmlerde elde ettiiniz deerlerle doldurunuz.

2. Direnli Durumda lm YG lm devreye seri olarak balann RC edeeri ile yaplacak.

Varyak

Kademesi

Primer

Sarglardaki

gerilim (V)

Sekonder

Sarglardaki

gerilim (V)

lm Cihaz

Gerilim (kV)

evirme Oran

0%

5%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

ekil 1: RC devresi ve lme dzenei

1B. Osiloskop le Yksek Gerilim lme

Dirensiz lmde varyakn farkl

kademeleri iin osiloskop ekranndaki

grnm

Varyak % 0 konumundayken

time div=5ms

Volt div=0,2 V

220-240 V aras bir deer.


time div=5ms

Volt div=1 V


time div=5ms

Volt div=1 V

7000 V civar


time div=5ms

Volt div=2 V

Yaklak 10 kare yapar (20000 V)

Vtepe=Vrms . 2

Vtepe=19,38 . 2 = 27,4 V

Direnli lmde varyakn farkl

kademeleri iin osiloskop

ekranndaki grnm


time div=5ms

Volt div=1 V

5100 V civar (5,1 kare)


time div=5ms

Volt div=2 V

Yaklak 8,5 kare yapar (16500 V)

Vtepe=Vrms . 2

Vtepe=16,6 . 2 = 23,47 V

Varyak Kademesi %45 ve %75 kademeleri iin

Direnli ve Dirensiz konumlarda Osiloskop ile yaplacak lmede 2000/1 evirme oranna sahip

yksek gerilim probu kullanm sonucu elde edilecek elektriksel iareti osiloskop kadna iziniz.

1.C.ELEKTRKSEL DELNME DENEYLER

DELNME GERLM

Yaltkan malzemelerin karakteristiklerinden biri de gerilime dayankllktr. Yaltkan malzemeye bir

gerilim uygulandnda elektronlar kutuplanr, ancak bu gerilim deeri ok byrse az miktarda olan

serbest elektronlar kopmaya balar ve malzeme zerinden akm akar. Bir malzemenin yaltkanln

yitirip deforme olduu gerilim deerine bozulma - delinme gerilimi ad verilir ve yaltkan

karakteristiinde nemli bir gstergedir. Delinme dayanm iin mesafe ve uyguladmz gerilim

nemlidir.Delinme dayanm kV/cm olarak ifade edilir.

Baz yaltkanlarn delinme gerilimleri

Yaltkann ismi

Delinme Gerilimi

Hava 30,000 V/cm

Teflon 600,000 V/cm

Polistren 240,000 V/cm

kat 160,000 V/cm

cam 140,000 V/cm

Silikon 150,000 V/cm

Bakalit 240,000 V/cm

Kuvartz 80,000 V/cm

Mika 800,000 V/cm

Biz deneyde 6mm lik bir gerilimi delinme iin ele aldk.bunun sonucunda kademe deerimiz

%10,%15,%20 de delinme gereklemedi.%35 delinme meydana gelmeye balad.%35 kademesinde

gerilim deerimizi 8 kV olarak ltk.Deneyde elde ettiimiz yaltkan malzememiz camd.cam

delinmesi iin ya uzun yol olan yzeyden geecek yada havay delmeye almas gerekir.Cam

dikine delip yzeye inmeye alacak fakat Camn delinme dayanm byk olduu iin hava

delemediimden en ksa yoldan gerilim boalacak.

Havann Delinme Geriliminin llmesi

Nemli ortamlarda delinme gerilimi dtnden dolay diren kutusunu kullanmak durumundayz.

Trafonun sekonder kna sivri ulu elektrot ve dier ucuna da topraklanm bakr plakay

baladktan sonra varyakn yardmyla gerilimi kademeli olarak arttrp eitli yaltkanlarn delinme

dayanmlarn ltk.

Havann Delinmesi

Arada Baka Yaltkan Malzeme Yokken;

Havann delinmesi dirensiz durumda; hava boluu mesafesi 0,5 cm ise 5,4/0,5=13,5kV

olarak bulunur. Elektrot ucu ile tabaka aras yaklak 0.5cm olduunda ve varyak %50

konumundayken havada delinme grlmektedir. Buda yaklak olarak hesapland gibi 13,5 kV

delinme gerilimine karlk gelir. Normal artlarda havann delinme gerilimi 30 kV/cm dir. Deneyin

yapld ortamdan dolay byle dk gerilim deerinde delinme olmtur.

Yaltkan Olarak Cam Varken;

Varyak %55 konumunu getikten

sonra delinme balad. Yaklak olarak

14-15 kV civarna karlk gelir. Yani 14-

15 kV civarnda yaltkan olarak cam

varken havada delinme gzlenmitir.

(Camn ykseklii 0,5cm dir. )

Yaltkan Olarak Plastik Madde Varken;

Varyak %45 konumunu getikten sonra

kabda meydana gelen atlaklar nedeniyle

delinme balad. Yaklak olarak 18kV

civarnda delinme balad

DENEY 2

YALITKAN MALZEMELERN YALANMA TESTLER

YALANMA

Bir veya daha ok etkenden dolay kablo yaltkannda meydana gelen kalc deiimlere denir.

Bir enerji kablosunda yalanma (eskime) genellikle, elektriksel yaltm salayan ve kabloya

mekanik destek salayan yaltkannda meydana gelmektedir. Kablonun yalanma durumunu

kontrol ilemi kablo yaltkanna uygulanr, bylece kablonun durumu ve mr ile ilgili veriler

elde edilerek; bu verilere gre kabloya gerekli ilemler yaplr.

KABLO YALITKANININ YALANMASINA SEBEP OLAN ETKENLER

-Elektriksel Etkenler

-Isl Etkenler

-Mekanik Etkenler

-evresel Etkenler

ELEKTRKSEL ETKENLER : Scaklk art , Aalanma , Reaktif akm , Ksmi boalmalar

ISIL ETKENLER : Isl genleme , Scakla gre yaltm malzemesinin davran (Kimyasal

ve Fiziksel Deiimler)

MEKANK ETKENLER : D etkenler (Darbeler, kesici ve andrc yzeyler, bklme, kir),

Termomekanik etkiler, Elektriksel zorlanmadan dolay Elektriksel zorlanmadan dolay

yaltkan bileenlerinin yorulmas

EVRESEL ETKENLER : Ortam scakl, Nem, Basn, Kimyasal maddeler, Kirlilik

KABLO YALITKANININ YALILIK GSTERGELER : Kayp art, Kimyasal

deiimler, Scaklk art, Ksmi boalmalar, Krk ve atlaklar

KABLO MR TAHMN : Kablo yaltkanna hzlandrlm mr deneyleri uygulanr.

Deneyde bir veya daha ok yallk etkeni normal durumdaki de normal durumdaki

deerinden yksek oranda kabloya uygulanr. Yalanma modelleri kullanlarak hzlandrlm

zorlanma verileri normal zorlanma verilerine dntrlr.

YALANMA MODELLER

Tek Faktre Bal Yalanma Modeli ( Tek yallk etkenine gre mr tahmini)

L = f ( x ) Burada L yaltkann mr ; x de yallk etkenidir.

ok Faktre Bal Yalanma Modeli (Birden ok yallk etkenine gre mr tahmini)

L = f ( X1 , X , X2,...., X ,...., Xm ) Burada X ler yallk etkenleridir.

Alak gerilim altnda kullanlan malzemeler insanlarla direkt olarak temas halinde

bulunmalar (rnein, bilgisayar kablolar, ev sinema sistemleri, .. vb.) nedeni ile piyasaya

srlmeden nce pek ok teste tabi tutulmaktadr (mekanik dayanm, ar gerilim dayanm,

nem testi.). Gnlk hayatta, transit yollarda ve kprlerde yer alan izolatrler tatlar

nedeniyle, mevsim artlarnn ar olduu blgelerde rzgrn etkisi ile srekli, maden

ocaklar civarnda ise yaplan patlatmalar nedeni ile ksmi titreime maruz kalmaktadr. Bu

titreim etkisi zamanla dier faktrlerle beraber yaltkanda yalanmaya etki etmektedir.

Titreim etkisinin olmad, titreim seviyesinin dk, orta ve yksek seviyeleri iin yaplan

deneyler ile mr sresinin deiimi gzlemlenmitir. ekilden grlecei zere titreim

arttka yaltkann mr de artmaktadr.

KABLO TEST YNTEMLER

MEGGER Testi : Un=600 V nominal gerilimli AG kablolarna uygulanr. 600 V ile 2500 V

a kadar DC gerilim, bir ka dakika sre ile uygulanr. (bu esnada izolasyonu delip topraa

kaan akmn iddeti llmektedir) .Bu esnada meggerden Mega ohm veya ok daha byk

deerlerde bir diren okunmaldr. 100 Mega ohm dan daha dk deerler okumak,

kablolarda bir problem olduunu gsterir.

HI-POT Testi : Bu da bir kablo izolasyon testidir fakat sadece 6.3-35 kV gibi OG kablolarna

uygulanr.Burda da test yntemi megger ile ayn olup DC gerilim verilir...Meggerden fark,

kablonun nominal geriliminden ok daha byk gerilimler verilmesidir.( Mesela 15 kV luk

OG kablosuna 65 KV test gerilimi verilir gibi).Burda da topraa kaan akm mikro amperler

seviyesindedir.100 mikro amper den daha byk deerler okumak, kablolarda bir problem

olduuna iarettir.Dikkat : Hi pot testinde 65 KV gibi ok yksek bir gerilimle allyor

olmasndan tr kesinlikle amatr yaplmamal, profesyonel, ehli insanlar tarafndan

yaplmaldr.

Megger kullanm ile ilgili olarak biri kontrol kablosu dieri g kablosu testi olmak zere iki

ayr resimde aada gsterilmitir.

ADSS (METALK OLMAYAN, HAVA F/O KABLOLAR)

ADSS optik kablosu balca, komnikasyon alar kurabilmek iin uygun bir yol bulabilmek

amacyla elektrik g sistemlerine monte edilir. Bir komnikasyon hatt bir nehir, ky, bir

yldrm sahas ve zel gereksinimlere sahip dier alanlardan gemek zorunda kaldnda bu

adss optik kablosu, havai hat(anten) kurulumu iin uygundur. ADSS optik kablosu sadece g

sistemlerinin komnikasyon ihtiyalarn karlamakla kalmaz ayrca dier endstriler iin

telekomnikasyon servisi sunma kabiliyetini de arttrr.

ADSS optik kablosu mkemmel derecede optik iletim zelliklerine, mekanik zelliklere ve

evresel zelliklere sahiptir. En kusursuz iletim aralarndan biri olarak o yaygn olarak

elektrik g komnikasyon alarnda kullanlr. Youn elektrik alanlarnda ADSS kablosu

tarafndan iletilen sinyaller hibir kesintiye uramaz. yi komnikasyon kalitesi her zaman

korunur ve kablonun yapsna kar hibir zarar meydana gelmez. Bu nedenlerle ADSS

kablosu ile yaplan iletim elektrik g sistemlerindeki telekomnikasyon iin en uygun

yoldur.

ZELLKLER

ADSS kablolarnn temel karakteristikleri aadaki gibidir:

Anti elektromanyetik, Gl dayankl elektrik akm: ADSS kabloyu teekkl eden

elementler ametal olmaldr. Alan potansiyel younluu kablodaki bir nokta boyunca 12 kVu

at durumlarda d klf materyali, AT tip polietilen olmaldr.

yi scaklk ve evre zellikleri, havai(anten) operasyonlar iin uygun: ADSS kablolarn

dizaynnda evresel artlar rzgr, buz, scaklk deiimleri, deformasyon vb gibi etkenler gz

nnde bulundurulmaldr. Bir kablo iyi davranlara sahip olmaldr: Etkisiz, titreimsiz

olmal, bklmemeli, termal yalanma nlemesi bulunmaldr.

Dk fiyat, rahat kurulum: Optik kablolarn, herhangi bir deiiklik olmakszn orijinal pilon

kuleleri zerine kurulmas mmkndr. Arlklar hafiftir.

YAPISI

Fiber : Fiber zellikleri kablonun kullanlaca yere uygun olarak belirlenir.

kincil Kaplama : Yksek modll plastik malzemeden tp yaplr *hydrolysis resistant

polybuthylene terephtalate (PBT).Kablo yapsna bal olarak uygun sayda fiberler bu tp

iine yerletirilir.Tp ii zel dolgu (jel) malzemesi ile doldurulur.

Merkez Eleman : Tplerin ve fiberlerin herhangi bir stres altnda kalmamalar iin tayc bir

kuvvet elemandr.Metal veya metal olmayan bir malzemeden yaplm olabilir.Boyutlar ve

malzeme tipi kablo yapsna ve montaj koullarna bal olarak belirlenmektedir.

Bkl Kablo z : Tpler, bir merkez eleman etrafnda SZ veya helisel ekilde bklrler.

Bkm esnasnda kablo z dolgu ( jel gibi) malzemesi ile doldurulur. Bu malzeme z

ierisinden su yrmesini engellemektedir.

z Sarma Band : Nonhygroscopic bir bant z zerine boyuna ve bindirmeli olarak

sarlmaktadr.Mukavemet eleman olarak z zerine, montaj ve alma koullarna bal

olarak uygun miktar ve zelliklerde aramid ipler sarlr.

Klf : PE malzeme ile i klf yaplr.Mukavemet eleman olarak burada da i klf zerine

montaj ve alma koullarna bal olarak uygun miktar ve zelliklerde aramid ipler sarlr.

D Klf : PE malzeme ile d klf yaplr.

Optik karakteristikler , kullanlan fiber tipine ve kablonun kullanlaca yere gre

deiebilmektedir. Mekanik karakteristikler kablonun kullanlaca yere gre ayarlanr.

Mekanik zellikleri, alma, montaj ve iklim koullar belirlemektedir.

zetlemek amacyla aada bir rnek kablo verilmitir.

Fiber says : 2 - 216 fiber.

Buffer Tp Says : Kablolar istenilen fiber saysna bal olarak etitli buffer tp saylarnda

retilebilir. Buffer says mterinin isteine gre veya kablo yapsna bal olarak reten

firma tarafndan belirlenir. Buffer tp ierisine 12 adede kadar optik fiber yerletirilebilir.

Kullanld Yerler : Uzun mesafe ve yerel haber haberleme alarnda orta ve yksek gerilim

hatlar ile birlikte havai hatlarda kullanlr.

Kablo Yaps : Buffer tpler (var ise fitiller) SZ bkm makinelerinde FRP(Fiber zl)

merkez eleman evresine SZ olarak bklr. Daha sonra LDPE ile i klflanr. Gerilme

mukavemetini salamak amac ile i klf zerine kablonun kullanm artlarna gre aramid

iplik uygulanr. Daha sonra HDPE veya MDPE ile klflanr.(110 kV vezeri enerji nakil

hatlarnda kullanlacak olan kablolarda d klf olarak zel HDPE kullanlr.) Kabloda su

szdrmazlk iin jel kullanlr. stenilirse kablo kuru su bloklama elemanlar ile de retilebilir.

Kullanlacak Fiberler : ITU-T G652, G 652C , G653 , G655 SM fiber; 62.5/125 ve 50/125 m

MM fiber.

MALZEME ( KABLONUN )YALANMA TEST

Deneyde ADSS kabloya elektrotlar vastas ile gerilim uyguladk ve yamur sistemi ile

kablonun zerine yamur yadrp kablo yzeyinde oluan elektriksel atlamalar inceledik.

Yamur dzeneinde bir zamanlayc kullandk ve zamanlayc her 30 dakikada 2 dakika

yamur yadracak ekilde ayarladk.

Kablo zerindeki Elektriksel Atlamalarn Oluumu : Kablo yzeyindeki su ile kablo

yzeyinden akm akmaya balar ve belli blgelerde su buharlaarak kurur. Kuru blgelerde

ise elektriksel atlamalar oluyor. Ark oluuyor. Kablonun yzeyinde deformasyonlar oluuyor.

Yanan kabloda karbonize izler olup atlamann gerekletii blgeler iletken konuma geiyor.

Elektriksel atlamay etkileyen faktrler:

Yaan yamurun sresi

Uygulanan gerilim

Kablodaki elektrotlar aras mesafe

Tuzluluk oran

Deneyi yapar iken akacak olan akm snrlandrmak iin diren setini kullandk ve varya

%70 konumuna getirerek 25 kV gerilim uyguladk.Devrenin diren deeri 13,1 M, kapasite

deeri ise 200pF dr.

12 8

2 2 6 2 6 2

200

13,1

25 / 50

1 1 115,92

2 2*3,14*50*200*10 6,28*10

(13,1*10 ) (15,92*10 ) 20,62

251,2

20,62

C

C

C pF

R M

V kV Hz

X MfC

Z R X M

V kVI mA

Z M

Termal Yalanma Testi

ADSS kablolarda termal yalanma testi, scaklk evrim testinin akabinde yaplmaldr.

Scaklk evrim testinin tamamlanmas iin test kablosu, minimum 120 saat boyunca 85 2

C ye maruz braklmaldr. Bu aamada optik lm gerekli deildir. Zayflatmadaki deiim,

yukarda belirtilen scaklk evrim testinden nce oda scaklnda yaplan zayflatma

deerlerine gre 1240 2 nm ile 1550 20 nm aralnda llmelidir.

Scaklk evrim ve termal yalanma testinde kullanlan 500 metrelik kablo rneinin 1

metrelik paras dikkatle gzden geirilmeli, almal ve fiberleri kontrol etmek iin

ayrlmaldr.

rnek bir ADSS kabloyu evresel ve mekanik etkilere gre incelenmesi aadaki tabloda

gsterilmitir. (CommScope)

Kuru yzeyde elektriksel ark test yntemi blok gsterimi

Deney Prosedr ve Deneyin Yapl

Deneyler IEEE 1222 ADSS electrical test standartlarnda belirtilen kstaslara gre yaplr. Kuru

yzeyde elektriksel ark oluumu testinin ana kavram, gerilim altndaki kablo zerine bir ka dakika

tuzlu suyun pskrtlmesi sonucu slak yzeyde oluan boalmalarn kablo zerinde meydana

getirdii bozulmann incelenmesidir [Error! Reference source not found.]. Bu testte kablo d

klfnda meydana gelen anma gzlemlenmekte ve bu srece etki eden faktrler incelenmektedir.

IEEE 1222 ADSS test standard uyarnca deney sreci 3 aamadan olumaktadr:

Kablo yzeyinin belirli aralklarla slatlmas,

Yzeyin zamanla kurumas,

Yzey boyunca elektrotlar arasnda elektriksel ark oluumu.

Bu testlerde kablo yzeyinin slak olmas sznt akmnn olumasna neden olmaktadr. Yzeyde

oluan bu sznt akmlar devreye seri balanan direnler vastasyla birka mA seviyesinde

snrlandrlr. Sznt akmlar yzeyin ksmen kurumasna neden olmakta ve kuruyan blgelerde

elektriksel atlamalar balamaktadr. Test 30 dakikalk zaman dilimleri halinde tekrarlanmakta ve her

bir 30 dakikalk sre bir evrim olarak adlandrlmaktadr. 30 dakikalk zaman diliminin ilk iki

dakikas tuzlu su kablo zerine pskrtlmekte ve kalan 28 dakika boyunca ark oluumu iin

beklenmekte; evrim sonunda ise kablo incelenmektedir [Error! Reference source not found.].

Deneylerin yapl srasnda test dzenei ve test rnei ile ilgili yaplan ilemler aadaki ekilde

gerekletirilmektedir.

a) Tuzlu su zeltisi homojen bir yapda olmas iin test balamadan 24 saat nce hazrlanr ve

tuzun tamamen zlmesi ve homojen bir karm elde edilmesi salanr. zeltide tuzluluk

oran %1 ve iletkenlik deeri 17,2 mS olarak ayarlanr.

b) Test rnekleri 457 mm uzunluunda kesilir, ular parafilm ile sarlarak izole edilir ve

etiketlenerek test numaras belirlenir.

c) rneklerin zerine aralarndaki mesafe 102 mm olmak zere iki adet, 0.5 mm kalnlnda ve

5 cm geniliinde alminyum elektrot yerletirilir.

d) Test rnekleri deney dzeneindeki test kanallarna yerletirilir ve test rnei zerindeki

elektrotlara trafodan elektriksel balantlar yaplr.

e) Sv ak hz 375 ml /dak olacak ekilde ayarlanr.

f) Kablolara 50 Hz ve 25 kV etkin deerde gerilim uygulanr.

g) Her evrim iin yamurlama sresi olarak 2 dak, ark oluma sresi olarak 28 dak olacak

ekilde sv ak-zaman kontrol gerekletirilir.

h) Periyodik olarak her evrimde kablolarn yalanma durumu incelenir.

i) evrim sonunda kablo yaltkan delinmi ve fiber damarlarda yer alan paralar grnr

duruma geldi ise kablo delindi olarak deerlenir, deneyden karlr ve geriye kalan kablolar

ile deneye devam edilir.

j) Bozulan kabloya ait bilgiler (hangi kanalda test olduu, ka evrim dayanm gsterebildii,

v.s.) not alnr.

k) Her bir set iin kablolarn yerleri deitirilerek deneyin gvenilirlii arttrlr. Birinci sette

kablo birinci kanalda test edilirken, sonraki sette ayn kablo eidi ikinci kanalda test edilir.

l) Testler her bir kablo iin be kez tekrarlanr ve ortalamas ve standart sapmalar alnarak

deerlendirilir.

Deneylerde kullanlan evrim kavram, kablonun iletme koullarnda maruz kald etkileri

hzlandrlm test stndartlarnda laboratuar ortamnda oluturmak amac ile tanmlanmtr. Bir

evrimde kablonun iletme artlarnda maruz kald etkiler slak yzey oluumu ve kuru blgelerde

elektriksel atlamalar otuz dakikalk periyotlar ve bu srecin tekrarlar halinde oluturulup kablonun

hzlandrlm yalanam testleri yaplmaktadr.

Testler srasnda kullanlan devre parametreleri Error! Reference source not found.de yer

almaktadr. Voc gerilimi test edilen rnee uygulanan gerilimi, Isc test rnei ksa devre edildiinde

elektrotlar aras akan ksa devre akmn, R ve C deerleri test rneinin gerek hayatta kullanlaca

evre artlarnda maruz kalaca kirlilik etkisini belirleyen parametrelerdir.

Kuru Yzey Ark Deneyi Devre parametreleri

Parametreler Deer Birim

Voc 25 kV

Isc 1.363 mA

R 13.1 M

C 200 pF

almalarmzda endstriyel blgelerde kullanlacak olan kablolar iin orta seviye kirlilik deerleri

kullanlmtr [Error! Reference source not found.]. Kirlilik seviyeleri ile bunlarn karl olan R

ve C deerleri, evresel etkileri oluturan ortam hakkndaki bilgiler Error! Reference source not

found.te grlmektedir.

Kirlilik seviyelerini belirleyen R ve C deerleri

Kirlilik

Seviyesi

Kirlilik Direnci

(/m)

R (M )

C (pF)

Kirlilik Blgesi

Yksek 105 5 600 Deniz Kylar

Orta 106 13.1 200 Endstriyel blgeler

Dk 107 43 66.7 Krsal alan

Kablo testleri srasnda kuru yzey elektrik ark oluumu deney dzeneinde her bir otuz dakikalk

evrim iin uygulanan teknik deerler Error! Reference source not found.te verilmitir.

Bir evrim iin teknik deerler

Byklk Deer

Suyun tuzluluk oran 1% (17.2 mS)

Toplam sre 30 dak

Yamurlama sresi 2 dak

Ark iin beklenen sre 28 dak

Sv ak oran 375 ml/dak

Test rnei zerinde bir yamurlama kanal ile slak yzey oluturulmas

Test rnei zerinde iki yamurlama kanal ile slak yzey oluturulmas

Test rnei zerinde yamurlama kanal ile slak yzey oluturulmas

ekil 0.1: Kuru yzeyde elektriksel ark iareti

yg lab deney

Documents