ZASADY BIBLIOMETRYCZNEGO I WEBOMETRYCZNEGO POMIARU DOROBKU NAUKOWEGO

Zalety i wady

Bibliometria• „zastosowanie matematycznych i statystycznych metod

do badania książek i innych środków komunikacji„ (Alain

Pritchard – 1969)

• „zastosowanie metod matematycznych i statystycznych do

literatury naukowej. Pozwala na ocenę wielkości „produkcji

naukowej”, opierając się na założeniu, że istotą działalności

naukowej jest produkcja „wiedzy” (knowledge), znajdująca

swoje odzwierciedlenie w literaturze naukowej” (Główny

Urząd Statystyczny)

Analiza bibliometryczna

• Według GUS, analiza bibliometryczna polega na

zastosowaniu różnorodnych danych dotyczących

publikacji naukowych i przytaczanych w tych publikacjach

cytatów do oceny wyników działalności naukowej.

Wskaźniki ilościowe w bibliometrii

• Impact factor (IF) – miara oddziaływania, wskaźnik znaczenia.

• Indeks Hirscha - to liczba h takich publikacji, których liczba

cytowań c jest nie mniejsza od h.

• Indeks Egghe / g – index - największa liczba g artykułów

badacza lub czasopisma, które uzyskały łącznie g2 cytowań.

• Immediacy index (II) - wskaźnik szybkości oddziaływania.

Bazy cytowań

• Bazy tworzone przez Institute for Scientific Information

(ISI) dostępne na stronie Web of Science

http://apps.webofknowledge.com

• Science Citation Index

• Social Sciences Citation Index

• Arts and Humanities Citation Index

Bazy cytowań

• Scopus http://www.scopus.com stworzona przez

wydawnictwo Elsevier.

• Jest to baza abstraktów i cytowań, która przeszukuje

ok. 15 000 tytułów recenzowanych czasopism naukowych

wydawanych przez 4000 wydawców.

Polskie bazy cytowań• CYTBIN http://www1.bg.us.edu.pl/bazy/cytbin/

Polskie bazy cytowań• ARTON http://www1.bg.us.edu.pl/arton_inf/wstep.htm

Webometria

• Termin webometrics po raz pierwszy został użyty

w 1997 roku przez T.C. Alminda i P. Ingwersena.

• Definicja webometrii mieści się w najpopularniejszej

definicji bibliometrii A. Pritcharda: „zastosowanie metod

matematycznych i statystycznych do książek i innych

nośników komunikacji”.

Webometria

• Webometria obejmuje te badania, które dotyczą ilościowych

aspektów budowy i wykorzystywania źródeł informacji,

struktury i technologii stron www.

• Web Impact Factor (WIF), wskaźnik, który

odzwierciedla miarę zainteresowania daną stroną; jest

stosunkiem liczby linków (odnośników) do określonego

e-czasopisma (lub innego dokumentu w sieci) do liczby stron

www tego czasopisma (lub innego dokumentu w sieci).

Zalety• umożliwia obiektywną ocenę jakości czasopisma i jakości

pracy naukowej

• daje możliwość porównywania produktywności naukowej badacza i uczelni

• służy pomocą: bibliotekarzom, redaktorom, wydawcom, naukowcom oraz uczelniom

• pokazuje potencjał naukowy danej jednostki naukowej, pracownika naukowego lub grupy badaczy, czasopisma lub strony WWW

• daje możliwość obserwowania rozwoju nauki w skali krajowej, międzynarodowej i globalnej.

Wady• oryginalne prace bywają niedocenione i są cytowane dopiero

po akceptacji przez środowisko naukowe

• preferowanie naukowców o dużym stażu naukowym

• prace przeglądowe, mniej wartościowe, niż prace opisujące oryginalne odkrycia są cytowane dużo częściej

• wskaźnik cytowań często pokazuje nie tyle wartość naukową czasopism (i publikacji) lecz aktualnie panujące mody i trendy w nauce

• popełniane są błędy w cytowanych nazwiskach

• pojawiają się (i są cytowane) nierzetelne prace naukowe.

Wnioski

• Podsumowując należy uznać, że w pełni obiektywna,

jednoznaczna, bezstronna i sprawiedliwa miara oceny

pracowników nauki i ich dorobku nie istnieje, w każdej

z nich zawsze będzie istniał element subiektywności.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ

Agnieszka BieleńDorota Radożycka