zhvillimi historik i tregjeve

MSc. ALBAN ELSHANI 1

ZHVILLIMI HISTORIK I TREGJEVE

FINANCIARETREGU FINANCIAR- paraqet vendin ku takohen oferta dhe

kërkesa për aktiv financiar. Transaksionet e para janë paraqitur para 2000 vjetëve. (Perandoria Romake) Shek. XIII dhe XIV - familja MEDIQI – Firence- tepricat I shkëmbente në Francë dhe Angli Shek. XV – XVI u krijuan bursat e para sipas familjes belge VANDER BURS. Pra, fundi i shek. XIV dhe XV lindën nevojat e para për obligacione dhe aksione. Fuqi industriale dhe financiare janë: SHBA, Japonia, Europa Perëndimore


ZHVILLIMI HISTORIK I TREGJEVE FINANCIARE

Karakteristikat kryesore të tregjeve financiare bashkëkohore janë:.

1. Ndërkombëtarizimi dhe globalizimi I tregjeve financiare

2. Lindja dhe zhvillimi I inovacioneve financiare

3. Trendet derregulluese


NDËRKOMBËTARIZIMI DHE GLOBALIZIMI I TREGJEVE FINANCIARE

Eliminimi i të gjithë kufijve dhe sendërtimi i mjeteve të ndërlidhura ndërkombëtare

Faktorët relevantë janë:a) Derregullimi dhe liberalizimi i tregut dhe

aktivitetet e pjesëmarrësve në tregb) Zhvillimi tekniko-teknologjik – i cili mundëson

një monitoring dhe një kontrollë më të lehtë dhe të efektshëm

c) Shtimi i nivelit institucional të tregut ndërkombëtar, kjo nënkupton shtimin permanent të investitorëve institucional me transaksionet financiare


INOVACIONET FINANCIARE

Sipas STEFEN ROS dallohen dy grupe të inovacioneve:

a) Produktet e reja financiare (aktivi financiar dhe letrat derivative)

b) Strategjitë dinamike të tregtimit të emisionit primar të këtyre produkteve financiare



Sipas autorit VAN HORN- inovacionet financiare definohen si produkte dhe procese të reja të cilat i bëjnë tregjet më efiçente, në kuptimin operacional.



Ndër inovacionet më të rëndësishme financiare janë:

a) OPCIONET – që involvojnë të drejtën për të blerë gjësende, shërbime ose letra me vlerë në të ardhmen; blerësi i opcioneve paguan taksë për këtë të drejtë

b) KONTRATAT FJUÇERS – që involvojnë të drejtat nga kontratat e blerjes ose shitjes së produkteve ose instrumenteve financiare me çmime të paracaktuara

c) SVOP aranzhmanet – TRAMPd) OBLIGACIONET me normë lëvizëse të interesite) PARAJA ELEKTRONIKE


TRENDET DERREGULLUESE

Trendet derregulluese përfshijnë këto momente:a) Zvogëlimi i rolit të shtetit dhe i organeve të tij në

çështjet e rregullimit të punëve në tregjet financiareb) Kombinimi më optimal i rregullimit ligjor me

rregullimin e afarizmit të institucioneve dhe të tregjeve financiare

c) Rritja e disciplinës dhe progresit për të gjitha plasmanet në treg

d) Afrimi i përafërt bursor me publikune) Shtimi i kontrollit dhe I mbikqyrjes së afarizmit të të

gjithë pjesëmarrësve në tregf) Hapja e shpejtuar e tregjeve kombëtare financiare

ndaj subjekteve të jashtëm


QËLLIMET E RREGULLACIONIT LIGJOR TË TREGJEVE FINANCIARE

Sipas XHOZEF SHTIGLIQ qeveria me mekanizmat e saj në rregullimin e tregjeve financiare tenton që të arrijë këto objektiva:

a) Mbrojtja e pjesëmarrësve në tregb) Ruajtja e stabilitetit makroekonomikc) Mbajtja e nivelit të dëshiruar të

konkurrencësd) Ruajtja e likuiditetit të disa institucioneve

financiare siç janë bankat


Rregullacioni në SH.B.A.

Në vitin 1929/33 datojnë aktet e shumta juridike kur u thye bursa e NEW YORK-ut.

a) Ligji mbi bankat (1933)b) Ligji mbi letrat me vlerë (1933)c) Ligji mbi tregun e letrave me vlerë (1934)d) Ligji mbi kompanitë publike (1934)



Në tregtimin e opcioneve dhe të licencave ekzistojnë dy agjensione kompetente për të përcaktuar rregullat e afarizmit:

a) Komisioni për tregtimin me licencat e mallrave

b) Fjuçers agjensioni kombëtar



Ligji i GLASS – STEAGAL – kufizon rolin e bankave komerciale në tregtimin e letrave me vlerë – aksioneve.

Sistemi i Rezervave Federale rregullon themelimin e bankave, normën e interesit, emisionin primar dhe sasinë e parasë në qarkullim


Rregullacioni në U.K.

Deri në vitet ‘80 rregullimi ligjor në U.K. ka qenë i përkushtuar në mbrojtjen nga punët e liga. Ky sistem i rregullimit njihej me emrin sistemi i “tundjes së kokës” dhe “shkeljes së syrit”

Në vitin 1986 kanë ndodhur ndryshimet më të mëdha në sistemin rregullativ ligjor – “krisma e madhe”



Rregullimi më pak mbështetet në rregullimin ligjor formal e më shumë mbështetet në vetërregullim dhe kontrollë të pjesëmarrësve financiar.

Ligjet themelore që rregullojnë afarizmin në tregjet financiare:

a) Ligjet mbi ndërmarrjetb) Ligji mbi shërbimet financiarec) Ligji mbi bankat



Trupat rregulluese më të rëndësishme janë:a) Ministria për Tregti dhe Industrib) Këshilli për letra me vlerëc) Këshilli për letra me vlerë dhe investimed) Këshilli për supervizion

Që nga viti 1986, bankave nuk iu lejohet pjesëmarrja në aktivitetin e shitjes së letrave me vlerë, mirëpo bankat mund të kenë një ose më shumë firma nën kontrollë të cilat mund të jenë anëtare të bursës.


Rregullacioni në Gjermani

Me rastin e emisionit të obligacioneve procedura është dukshëm më e komplikuar sesa në vendet tjera.

Ndërmarrjet private nëse dëshirojnë të bëjnë emetim të letrave me vlerë, duhet të marrin pëlqimin dhe garancinë nga Banka Qendrore.


Rregullacioni në Gjermani

Qëllimet kryesore të Bankës Qendrore janë:a) Ruajtja e stabilitetit të valutësb) Ruajtja e normës së ulët të inflacionitc) Rregullon afarizmin e bankave Si trup rregullues paraqitet KËSHILLI I

GUVERNATORËVE- kompetencat:d) Aprovon anëtarësimin në bursëe) Bën autorizimin e emisionit të letrave me vlerëf) Deri më 1994 kanë kryer kontrollin e tregtimit të

bazuar në informata të besueshmeg) Pas vitit 1994 janë aprovuar rregulla të veçanta të

luftimit të tregtimit të lirë


Rregullacioni në Japoni

Ministria e Financave- përgjegjës kryesor për rregullimin e afarizmit në tregjet financiare.

BAROJA- organ ekzekutiv i Ministrisë së Financave – ruan marrëdhëniet konkrete dhe konkurrente në tregun financiar – mbikqyrë dhënien e licencave për tregtim të letrave me vlerë


Rregullacioni në Japoni

Si trup rregullues në Japoni është Komiteti i Obligacioneve – përbëhet nga mëse 40 institucione kryesisht banka emituese, dilerët dhe brokerët.

Funksionet themelore janë:a) Përcakton standardet e duhura për ndërmarrjet të

cilat dëshirojnë të emitojnë obligacioneb) Kontrollon masën e emisioneve të reja me qëllim që

të pengoi ngopjen e tregut të obligacioneveLigji mbi bankat iu mundëson bankave të mëdha të shtrijnë aktivitetin e tyre në tërë vendin, mirëpo nuk është i lejuar inkorporimi i plotë në të gjitha aspektet e punëve investive.

zhvillimi historik i tregjeve

Documents

tregjet financiare

alban elshani

tregtimin

rregullimin

pjesmarrsve

emisionit

reja

vler