zi̇rai̇ mücadele yöntemleri̇

138

Upload: tarimsal-gelisim

Post on 18-Jun-2015

7.676 views

Category:

Documents


15 download

TRANSCRIPT

Page 1: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇
Page 2: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Kültür bitkileri ve elde edilen ürünlerdeki hastalık ve zararlı ve yabancı otlardan kaynaklanan verim kaybını önlemektir.

ülkemizde, ekonomik olarak 60’ın üzerinde kültür bitkisi yetiştirilmektedir.

Bu kültür bitkilerinde ekonomik olarak verim kaybına yol açan 400’ün üzerinde hastalık, zararlı ve yabancı ot türü bulunmaktadır.

Bitki korumada amaç;

Page 3: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

245 zararlı (böcekler, akarlar, nematodlar, kemirgenler, kuşlar, yumuşakçalar vb.),

85 hastalık etmeni (fungus, bakteri, virüs, vb)

70’den fazlası da yabancı ot türüdür.

Page 4: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Hayvanlar aleminin Hayvanlar aleminin ¾’ünü¾’ünü böcekler böcekler oluşturmaktadır. oluşturmaktadır.

Yer yüzünde Yer yüzünde 1.250.000’1.250.000’nin üzerinde böcek türü nin üzerinde böcek türü bulunmaktadır.bulunmaktadır.

Toplam böcek sayısının tahminen Toplam böcek sayısının tahminen % 1'% 1' i, i, bitkilerde zararlıdır. bitkilerde zararlıdır.

Bu hiçbir zaman böcek zararının az ve önemsiz Bu hiçbir zaman böcek zararının az ve önemsiz olduğu anlamına gelmez. olduğu anlamına gelmez.

Dünyada ortalama olarak toplam bitkisel Dünyada ortalama olarak toplam bitkisel üretimin üretimin % 12’si% 12’si hatta daha yüksek bir oranı hatta daha yüksek bir oranı böcekler nedeniyle kaybedilmektedirböcekler nedeniyle kaybedilmektedir .

Page 5: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Zararlı ve hastalıklar çevresel düzenin bir parçasıdır.

Bu düzende zararlılar ve onun doğal düşmanları arasında bir denge vardır.

Doğaya müdahale edilmediği zaman kendi kendini kontrol altında tutma biçimine doğal denge denir…

Page 6: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

bitki örtüsü,

toprak,

su,

arazi yapısı,

çevre koşulları

Organizmalar

.

Tarımsal çevre düzeni

Page 7: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Doğal dengenin bozulması zararlı böcekleri ön plana çıkarmaktadır.

O halde zararlılarla savaşımın ilk basamağı doğal dengeyi muhafaza etmek olmalıdır.

Page 8: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Gerekli ilaçlamalarGerekli ilaçlamalar

Genel denge durumu

Ekonomik zararseviyesi

Ekonomik zarar eşiği

Zaman

Po

lasy

on

yo

ğu

nlu

ğu

Page 9: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Zararlıların yönetiminde;

Ana zararlı

Potansiyel zararlılar

Page 10: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Zararlıların mücadelesinde en önemli strateji,

Türü

Yaşayışı,

Zarar şekli,

Ekonomik zarar eşikleri,

Doğal düşmanları,

Mücadele Yöntemleri’nin bilinmesidir.

Page 11: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Yasal önlemlere,

Kültürel önlemlere, Koruyucu önlemler

Mekanik önlemlere, önceönce

Fiziksel

Biyoteknik İyileştirici önlemler

Biyolojik, yöntemlere sonrasonra

Alternatif pestisitlere başvurulmalıdır.

Mücadele yöntemleri Mücadele yöntemleri

Page 12: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Yasal önlemlerYasal önlemler

Kanunlar çerçevesinde ülkemizde bulunmayan hastalık ve zararlıların yurda girmesini önlemek, mevcut olanların da diğer temiz bölgelere yayılmasını engelleyici önlemlerdir.

Yurdumuzda herhangi bir yerde bulunan zararlı ve hastalık etmenlerinin başka yerlere taşınmasını ve bulaşmasını engellemek amacıyla alınan önlemlere İç karantina denir.

Ülkemizde bulunmayan hastalık ve zararlıların yurt içine girmelerini engellemek amacıyla alınan önlemlere dış karantina denir

Page 13: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

KÜLTÜREL ÖNLEMLER

Doğa ve çevreyle uyumlu

hem ucuz hem de uygulanması kolay olan

öncelikli yöntemdir.

Page 14: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

1. Zararlıların bulaşmasının önlenmesi Tarım alanına çevreden olası bulaşmaları önlemek amacıyla gerekli önlemler alınmalıdır.

Ağaçların altına dökülen kurtlu meyveler, toplanarak bahçeden uzaklaştırılması önemli bazı meyve zararlılarının bulaşmaları asgariye indirir.

Page 15: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Meyve depolarının bahçenin uzağında inşa edilmesi, depoda kışlayabilen meyve zararlılarının zararını asgariye indirir.

Doğu meyve güvesi’nin en uygun kışlama yeri meyve depolarıdır.

Page 16: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

2. Kuvvetli ve Sağlam Bitkiler Yetiştirmek2. Kuvvetli ve Sağlam Bitkiler Yetiştirmek

Kaliteli üretim materyali

uygun koşullar

uygun toprak işlemesi,

sulama ve gübreleme,

budama seyreltme

Bitkiler sağlıklı yetiştirilirse kendisini zararlının etkisinden tolerans (hoşgörü) ile kurtarabilir...

Page 17: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Kaliteli üretim materyali

Menşei bilinen sertifikalı hastalık ve zararlılara daha dayanıklı olduğu bilinen yerel çeşitlere önem ve öncelik verilmelidir.

Page 18: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Uygun yerde yetiştirme

Her bitkinin kendine özgü toprak ve iklim isteği vardır.

Toprak yapısı ve pH sı ile tarımsal alanın yönü Açısından kültür bitkilerinin istekleri farklıdır.

Örneğin, asma güneye bakan yamaçlarda iyi yetişir. kumsal ve kıraç toprağı sever, % 60 tan fazla kum içeren topraklarda Filoksera yaşayamaz .

Page 19: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Kök-ur nematodları alüvyonlu toprakları sever,

Toprak altı zararlısı Mayıs böcekleri ve Haziran böcekleri (Polphylla spp.) kumsal toprakları sever.

Page 20: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Toprak işlemesi ile toprak altında yaşayan zararlılar toprak yüzeyine çıkarılarak güneş, yağış veya rüzgar gibi iklim koşullarına maruz bırakılır veya avcı böcekler, kuşlara av olması sağlanır.

Toprak işleme

Page 21: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Toprak altında yaşayan böceklerin pupa ve larvaları

toprağın 10-20 cm derinliğinde bulunur.

Derin sürümle bunlar yüzeye çıkarılabilir.

Page 22: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Çekirge yumurtaları toprağı belleyerek veya pullukla sürerek yok edilebilir.

Yazlık sebzelerin ve ayçiçeğinin sökümünden sonra tarlaların sonbaharda işlenmesi çok miktardaBozkurt larvasını öldürür.

Page 23: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Fidanlıklarda ve meyve bahçelerinde toprakaltı zararlıları yumurtalarını otlu yerlere bırakmayı tercih eder. Bu nedenle ot mücadelesi için sonbaharda derin sürüm yapılmalıdır.

Zeytin sineği pupalarının imha etmek için kış aylarında toprak derince sürülmeli, yere düşen kurtlu zeytinler 3-4 günde bir toplanmalıdır.

Page 24: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Gübreleme

Gübrelemenin dengeli yapılmalı. Dengesiz gübrelemede hastalık ve zararlıların çoğalır. fizyolojik bozukluklar görülür.

Azotlu gübreler bitkilerde yeşil aksamı teşvik ederhücrelerdeki su miktarının artmasına neden olur.

yaprakbitleri, kabuklu bitler, thripsler gibi bitki özsuyu ile beslenen böcekler aşırı çoğalır.

Page 25: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Potaslı gübreler bitkilerin hücre çeperlerinin kalınlaşmasını sağlar.

sokucu-emici ağız parçalarına sahip böcekler bu durumda fazla zararlı olamazlar.

Bu zararlılara karşı bitkilerin potasyum ile gübrelenmesi önerilebilir.

Kireçli gübreler toprak asitliliğini giderir. Pancar sineği gibi asitli toprakları tercih eden zararlıların populasyonları azalır.

Page 26: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Hayvan gübreleri ve organik artıklar Danaburnu ve Haziran böceği gibi zararlıların çoğalmasına neden olabilir. Bu tür gübrelerin münavebeli olarak kullanımı zararlı yoğunluğunu azaltır.

çiftlik gübresi kullanılacak ise bu gübrenin iyice yanmış olması gerekir. Çünkü birçok yabancı otun tohumu, taze çiftlik gübresi ile bahçeye taşınabilmektedir.

 

Page 27: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Fiğ, bakla, bezelye gibi bitkilerle ara ziraatı toprağın gübrelenmesi ve faydalıların barınmasını sağladığı için önerilir.

Kanlı balsıra (Ceroplastes rusci L)nın sorun olduğu incir bahçelerinde potaslı gübre kullanımı bu zararlının üremesini önler.

Page 28: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Sulama ve drenaj

Su düzeni bazı böceklerin gelişmesini engellerken bazı türlerinkini de teşvik edebilir. Bu yüzden böceklerin hassas dönemi ile su düzeni arasındaki ilişki mücadele amaçlı kullanılabilir.

Bazı zararlılar aşırı nemli topraklardan hoşlanır. Collembola mücadelesinde toprağı iyi drene etmek, kanallar açarak nemi azaltmak önerilebilir.

Page 29: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Tarlada zamanında ve yeterince sulama yapılırsa. Patates güvesi zararı azalabilir

Page 30: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Yoncanın ilk biçimden 7 gün önce sulanması ve biçimden sonra 7-10 gün su verilmemesi Yonca hortumlu böceği larvalarının çoğunu öldürür.

Aşırı sulama Beyazsinek populasyonunu arttırdığıiçin kaçınılmalıdır.

Sarı çayakarı için akşam geç ve sabah erkensaatlerde hava serin iken sulama yapılırsazarar önlenebilir. 

Page 31: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Seyrek yetiştirme

Seyrek yetiştirme, bitkilerin birim alandan daha fazla besin almasını kuvvetli ve sağlam gelişmeyi, iyi bir havalanmayı sağlar, ve nem birikmesini önler.

Nemin yüksek olduğu koşullarda devamlı sorun olan zararlıların bulunduğu yerlerde seyrek dikim önerilir.

Yaprakbitleri, beyazsinek, unlubitler ve kabuklu bitler gibi zararlılar nemden çok hoşlanırlar.

Page 32: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Gençleştirme ve budama

Meyve ağaçları gibi çok yıllık bitkilerde yapılan normal ve gençleştirmek amacıyla yapılan budamalar, bitkilerin kuvvetli gelişmelerini, dolayısıyla zararlılardan daha az etkilenmelerini sağlar.

Budamanın daima ağaçların durgun döneminde yapılmasına dikkat edilmelidir.

Page 33: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

budama aletlerinin dezenfeksiyonu da çok önemlidir.

budama aletleri ile bazı hastalıklar sağlık bitkilere kolaylıkla taşınabilir.

Budamada kullanılan araçların dezenfekte edilmesi gerekir.

Page 34: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

3. Dayanıklı Çeşitlerin Yetiştirilmesi

Dayanıklılık, bir bitki çeşidinin aynı yerde aynı yoğunluktaki böcek saldırısından etkilenmeyip, diğer çeşitlerden daha bol ve kaliteli ürün verme yeteneğidir.

Zararlılarla mücadelede hiçbir metot, zararlı saldırısına dayanıklı bitki çeşitlerinin yetiştirilmesi kadar büyük avantaj sağlamaz

Page 35: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Dayanıklı bitkiler üzerine hassas bitkilerin aşılanması, yıllardır uygulanmaktadır.

Önemli bağ zararlılarından Filoksera yerli omcalar da daha fazla zarar yaptığından dayanıklı Amerikan asmaları kullanılmalıdır.

Asmalarda, Filoksera ve Unlu bit'e karşı dayanıklı çeşitler başarı ile kullanılmaktadır.

Page 36: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

4. Ekim ve Dikim Zamanının Ayarlanması

Bitki ekim dikim zamanı iyi ayarlanarak, çoğu zaman zararlı tarafından meydana getirilecek zarar önlenebilmekte ya da en az seviyeye indirilebilmektedir.

Sonbaharda erken ekilen baklaların, yaprakbiti saldırısından geç ekilenlere oranla daha kolay kurtulduğu,

Mısırın erken ekimi

Yeşilkurt zararını

azalttığı bilinmektedir.

Page 37: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

. Süne ve Kımıl erkenci hububat çeşitlerinde daha az zarar yapar..

Page 38: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Erkenci kiraz çeşitleri Kiraz sineği zararından daha az etkilenir.

Çünkü, Kiraz sineği erginlerinin çıkmaya başladığı dönemde erkenci kiraz çeşitleri hasat edilir.

Page 39: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

5. Hasat Zamanının Ayarlanması5. Hasat Zamanının Ayarlanması

Ekin sap kurdu mücadelesinde buğdayın hasadının geciktirilmesi durumunda zararlı buğdayın sapını kesmeye devam ettiği için ürünün tümünde zarar meydana gelir.

Yonca hortumlu böceği, birinci biçime kadar olan ürüne zarar verir. Bu nedenle biçimi, 10-15 gün evvel yapmak zararı önlemek için etkili bir yoldur.

Page 40: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Ekinlerin erken hasat edilmesi Süne zararını azaltılabilir.

Pamukta erken ekim ve erken hasat, Pembekurt zararının az olmasını sağlar.

Page 41: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

6. Ekim nöbeti 6. Ekim nöbeti

Aynı yerde bir bitkinin üst üste yetiştirilmesi toprağı zayıflattığı için yetiştirilen bitkilerde zayıf gelişme gösterir ve zararlılardan daha fazla etkilenir.

Zararlının kendisine konukçu olarak seçmediği başka bitkilerin nöbetleşe yetiştirilmesi, zararlı yoğunluğunu azaltılabilir.

Page 42: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

7. Bitki Artıklarının ve Yabancı Otların Yok Edilmesi

Zararlı ile bulaşık bitki artıklarının toplanarak tarla veya bahçeden uzaklaştırılması, yabancı otların temizlenmesi koruyucu bir mücadele yöntemidir.

Page 43: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Çünkü bu kalıntılar, birçok zararlı için kışlama ve barınma yeridir.

Mısır kurdu kışı tarlada kalan mısır sapları içinde geçirir.

Page 44: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Hasat sonrasında kalıntıların gömülmesi, zararlıların yoğunluğunu önemli düzeyde düşürür

Ayrıca sap, saman gibi hasat artıklarında bol miktarda yabancı ot tohumu bulunur.

Page 45: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

yabancı otların gerek biçilerek gerekse toprak işlemeleriyle yok edilmesi bu tür zararlıların meydana getireceği zararın önüne geçilmesini sağlar.

Bitki artıkları ve yabancı otlar yakılarak yok edildiğinde, faydalı böcekleri de ortadan kaldırabileceğimizi unutmayalım.

Page 46: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

8. Tuzak bitkiler

Yetiştirilen bitkilerin arasına zararlıların çok sevdiği ve tercih ettiği bitkilerin dikilmesi veya ekilmesiyle zararlıların bu bitkiler üzerinde toplanması sağlanır ve burada imha edilir.

Bu yöntem özellikle biyolojik savaş etmeni organizmaların da barınması ve varlıklarını sürdürmeleri açısından önemli bir yöntemdir.

.

Page 47: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

pancar kist nematodlarının tarladaki yoğunluğunu azaltmak üzere tuzak bitki olarak yulaf kullanır.

Yulaf 4 -6 hafta sonra toprağa karıştırılır.

Kistlerin aktive edilmesi sonucu nematot larvaları tuzak bitkinin köklerine geçer. Tuzak bitkiler sürülüp toprağa karıştırıldıklarında genç nematodlar ölür.

Page 48: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Zararlıların el, araç ya da makine kullanarak toplanması, öldürülmesi ya da davranışlarının bozulması işlemidir.

Toplamak Özellikle grup halinde yaşayan zararlılar bulundukları bitki ile birlikte kesilip toplanarak zararlarının önüne geçilebilir.

MEKANİK MÜCADELE

Kışın Altın kelebeğin ağaçların dalları üzerinde bulunan kışlık yuvalarının makas ile kesilerek toplanması ve bahçeden uzaklaştırılması,

Page 49: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Akdeniz meyve sineği, Elma iç kurdu gibi zararlılardan zarar görmüş meyvelerinin toplanıp derin çukurlara gömülmesi zararlı yoğunluğunu önemli ölçüde azaltılabilir.

Page 50: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

.

Ayrıca Elma gövde kurduna karşı kabuk altındaki larvalar, kış döneminde bıçakla temizlenmeli ve bu işlemler sırasında açılan yaralar macunla kapatılmalıdır

Page 51: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Yoğun olarak görülen bazı zararlıların, el veya tel fırça ile ezilmek suretiyle sayıları azaltılabilir.

Meyve ağaçlarının gövdelerinde odun dokusunda galeri açarak zarar yapan Ağaç sarı kurdu, Ağaç kızıl kurdu ve teke böceklerinin larvaları galerilere tel sokularak öldürülür.

Patates böceğinin ergin ve larvaları büyük olduğu için kolayca görülebilir. Küçük alanlarda larva ve erginleri toplayarak yok etmek ya da patates yapraklarındaki yumurtaları ezmek son derece etkilidir.

Ezme

Page 52: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Elma pamuklu biti  (Eriosoma lanigerum) nimf ve erginleri bir eldiven ya da tel fırça yardımıyla elle ezilerek öldürülür.

Page 53: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Zararlıların meydana getirecekleri zararları hendek, çit, yapışkan macun, örtü, çinko levhalar kullanarak azaltmak mümkündür.

Örneğin domuzlara karşı bahçelerin kenarlarına hendek kazılır veya çit gerilerek zararı önlenebilir. Hendekler göç eden kanatsız zararlılarda da uygulanabilir. Daha sonra hendek içerisinden zararlılar toplanarak yok edilir.

Geçmiş yıllarda çekirge salgınlarında hareketlerinin önlenmesi için çinko levhalardan yapılan setlerin kullanıldığı ve bu setlerin önünde toplanan çekirgelerin imha edildiği bilinmektedir.

Engelleme

Page 54: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Kuşları uzaklaştırmada rüzgarla hareket eden renkli şeritler, kuşaklar ve özel ağlar kullanılmaktadır.

Son yıllarda, güneş ışığını yansıtıcı özellikte olan alüminyum folyodan yaprakbitlerini bitkilerden uzaklaştırmada yararlanılmaktadır.

Page 55: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Tuzaklarla Yakalama

Tuzaklar iki şekilde kullanılır.

Mücadele zamanının belirlenmesinde:

Bazı zararlıların ergin uçuşları, cezbedici maddelerin konulduğu tuzaklar yardımıyla izlenerek en uygun mücadele zamanı saptanır.

Kitle halinde Yakalama: Zararlılar kitle halinde yakalanarak doğrudan zararlı yoğunluğunu azaltır.

Page 56: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

REBEL

TRİFOLİO GHB

Page 57: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇
Page 58: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇
Page 59: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Yapışkan tuzaklar:

Bağ maymuncuğuna karşı omcaların gövdelerine çepe çevre 8-10 cm genişliğinde yapışkan bir macun kuşak halinde sürüldüğünde, Bağ maymuncukları omca üzerine çıkışları ve kök boğazına inişleri sırasında bu yapışkan macuna yapışıp kalırlar.

Böylece yapışıp kalan böcekler 2-3 günde bir temizlenmelidir. .

Page 60: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Tuzak yemler

Böcekler için bazı cezbedici maddeler, örneğin pekmez, melas, şarap tortuları ve sirke gibi maddeler genellikle zehirli maddelerle birlikte kullanılır.

Böylece böcekler bir yere toplanır ve zehirli maddenin etkisiyle de ölür.

Page 61: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Kışlak tuzakları

Bazı böceklerin kışlaması için tuzaklar hazırlanır ve bunlar kış sonlarında toplanarak, üzerinde veya içinde toplanmış olan böcekler öldürülür.

Danaburnu ‘na karşı sonbaharda sebze bahçelerinde 20-30 cm toprak derinliğine 1-2 kürek at gübresi konulur ve üzeri toprakla örtülür.

Üzerine işaret olması için bir kazık çakılır. Danaburnu kışlamak için buraya toplanır. Kış sonlarında buralar açılarak Danaburnu toplu olarak imha edilir.

Page 62: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Renk tuzakları:

Böceklerin renklere eğiliminden yararlanmak amacıyla geliştirilmiştir.

Birçok böcek türü, sarı renge duyarlı olduğundan genellikle sarı renkli tuzaklar kullanılır. Levha veya silindir seklinde olup üzerlerine yapışkan bir madde sürülür. Böylece sarı renge yönelen böcek hızla tuzağa çarpar ve yapışır.

Örtü altında yetiştirilen sebzelerde Beyaz sinek ve Yaprak galeri sineği mücadelesinde bu tuzaklar kullanılır.

Page 63: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Seraya fide dikimi ile birlikte, ilk ergin uçuşunu belirlemek üzere 1 adet / dekar sarı yapışkan tuzak yerleştirilir.

İlk ergin uçuşu belirlendikten sonra toplu yakalama amacıyla 3 metre aralıklarla çapraz olarak dekara 116 adet tuzak asılır.

.

Page 64: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Kiraz sineğine karşı, yoğunluğun düşük olduğu bahçelerde sarı renk tuzaklarıyla kitlesel yakalama yapılarak ilaçlamaya gerek kalmadan mücadele yapılabilir

Page 65: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

FİZİKSEL SAVAŞ

Zararlıların yaşadıkları ortamın fiziksel özelliklerini değiştirmek şartıyla zararlıları yok etmeye veya faaliyetlerini azaltmaya yönelik çalışmalardır.

-Yüksek sıcaklıktan yararlanma Yumru, kök, soğan gibi toprak altı organları veya çelik, fidan gibi bitki materyali üzerinde bulunan akar, nematodlar belli bir süre sıcak su içinde tutularak öldürülürler. Özellikle fideliklerde ve seralarda ekimden önce 10 cm derinliğindeki toprak kaynar su ile sulanarak ya da kızgın su buharı uygulanarak toprak yüzeyindeki zararlılar yok edilir.

İyileştirici önlemler

Page 66: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

-Solarizasyon

Toprağın güneş sıcağı kullanılarak dezenfekte edilmesidir.

Bu yöntem hastalıklara, toprak böceklerine seralarda nematodlara ve yabancı otlara karşı etkili olur.

Toprak solarizasyonunda beş ilke vardır. -Solarizasyon sıcaklığın en yüksek olduğu ve güneş ışığının en yoğun olduğunda yapılmalıdır.

-Solarizasyon için toprak su ile doyurulmuş olmalıdır.

-Solarizasyonda kullanılacak polietilen örtü saydam ve 25-30 mikron kalınlıkta olmalıdır. -Solarizasyon uygulaması süresi 4-6 hafta olmalıdır.

-Toprak yüzeyi düzgün olmalıdır.

Page 67: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

-Suya Daldırma

Özellikle tohum böcekleri için kullanılır.

Tohumlar ekilmeden önce suya batırılır.

Bulaşık olanlar hafif olduklarından su

yüzünde kalırlar ve bunlar ayrılarak ekim

yapılır.

Page 68: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

-Düşük sıcaklıktan yararlanma

Düşük sıcaklıklar zararlıların yaşama ve çoğalma faaliyetlerini azalttığı veya durduğu için bazı böceklere karşı savaşta yararlanılabilir.

Ürünler -20 ile -30 derece sıcaklıkta bir süre tutularak zararlılar öldürülür.

Page 69: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

-Örtücü bitki kullanımı

Örtücü bitki olarak kullanılan çavdar ve tüylü fiğ

(Secale cereale) bazı geniş ve dar yapraklı yabancı ot

türlerini baskı altında tutar.

Page 70: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

-Su altında bırakma

Bitkiler bir süre su altında bırakılınca özellikle toprak altı zararlılarının bir kısmı ölür, bir kısmı da toprak yüzeyine çıkar ve böylelikle öldürülür.

Bağ flokserasına karşı bulaşık bağlar kış aylarında su altında bırakılarak zararı azaltılabilir. Danaburnu, solucan, kör fare ve fare gibi zararlılar bu yolla toprak yüzeyine çıkarlar ve öldürülürler.

 

Page 71: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

-Mineral tuzlardan yararlanma

Mineral tuzların ve küllerin böcek ve akar ,salyangozlar gibi yumuşak böceklerin vücutlarında çizikler meydana getirip buçiziklerden vücut suyunun kaybolarak ölümlerine neden olmaktır.

Tütünlerde Trips’lere, yaprak bitlerine karşı elenmiş ince kül veya tozlar bitkiler üzerine serpilerek zararlıların fiziksel yolla ölümlerine neden olunur.

Page 72: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

-Malçlama

Herhangi bir materyalle toprak yüzeyinin örtülerek yabancı ot tohumlarının öldürülmesi işlemidir.

Uygulamada, kültür bitkisi yetiştirilecek alan siyah plastik örtülerle ya da ışık geçirmeyen başka materyallerle kapatılarak yabancı otların ışıklanması engellenir.

Page 73: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

BİYOTEKNİK YÖNTEMLER

Zararlıların yaşayışı ve davranışları üzerine etkili olan bazı doğal veya yapay maddeler kullanarak zararlıların normal davranış özellikleri bozulmak suretiyle uygulanan yöntemlere Biyoteknik yöntemler denir.

Bu amaçla, bazı doğal ve sentetik bileşiklerden yaralanılır. Bunlardan en fazla kullanılanı

feromonlar dır.

Page 74: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Zaralıların yoğunluklarını izleyip mücadeleye karar vermede kullanılır.

Bunun için geliştirilmiş tuzaklardan yararlanılır.

Elma içkurdu,

Erik içkurdu, Doğu meyve güvesi,

Salkım güvesi, Mısır kurdu, Yaprak büken

zararlılara karşı Yurdumuzda dahil olmak üzere, birçok ülkede kullanılmaktadır.

Page 75: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Zirai mücadelede, feromonlu ve cezbedici tuzaklar tarla veya bahçelere belli aralıklarla yerleştirilerek zararlılar kitle halinde yakalanarak yoğunlukları azaltılabilir.

Feromonların doğal düşmanlara, bal arılarına, tozlayıcı böceklere, omurgalı hayvanlara ve insanlara zararlı etkileri yoktur..

Page 76: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Elma gövdekurdu'na karşı

Beş ağaca 1 adet pekmezli besi tuzağı

asılarak, üst üste 2 yıl kitlesel yakalama

yapılarak bu zararlıyla kolaylıkla mücadele

edilebilmektedir

Page 77: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Biyolojik mücadele

Genel anlamda, biyolojik mücadele kısaca

"bir canlının diğer bir canlıya karşı

kullanılmasıdır".

Kültür bitkilerinde zarar yapan böcek,

hastalık etmeni ve yabancıotlara karşı,

onlarla beslenerek yaşamını sürdüren doğal

düşmanlarının kullanılması işlemlerdir.

Bilindiği gibi, doğada mevcut bu canlı

etmenler zararlıyı dengede tutmaktadır.

Page 78: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Bu etmenler,

• Avcı ve asalak böcekler,

• Faydalı akarlar,

• Bakteriler,

• Virüsler,

• Funguslar,

• Kuşlar vb.

Page 79: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇
Page 80: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇
Page 81: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇
Page 82: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Biyolojik mücadelenin avantajları:

Doğal dengeyi koruyucudur.

Çevre ve insan sağlığına olumsuz etkisi yoktur.

Mücadele masrafları azalır ve ekonomik tasarruf sağlar

İlaç kalıntısı olmayan ürün elde edilmesini sağlar.

Süreklidir.

Doğal düşmanların korunması ve barınması için bahçe kenarına rüzgar kıran yapılması veya çit bitkilerinin dikilmesi önemlidir.

Page 83: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Bitki hastalık ve zararlılarına karşı kullanılan ilaçlar da doğal düşmanlara zarar verebilir.

Bu nedenle ilaçlama yapmak gerektiğinde ruhsatlı doğal düşmanlara en az zararlı ilaçları seçilmelidir.

Tarladaki bitki artıklarının yakılması da doğal düşmanlara zarar verir.

Tarladaki bitki kalıntılarının yakılması yerine toplanıp bir yere yığılması,

yoncanın 15-20 gün arayla şerit halinde biçilmesi doğal düşmanların korunmasını sağlar.

Page 84: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

ALTERNATİF İNSEKTİSİTLER

Organik tarım yönetmeliğinde hastalık ve

zararlılarla mücadelede kimyasal

pestisitlerin kullanımı yasak olduğuna göre

kanuni mücadele,

kültürel önlemler,

fiziksel ve mekaniksel mücadele,

biyoteknik ve biyolojik mücadelenin

yeterli olmadığı durumlarda organik tarım

yönetmeliğindeki alternatif insektisitler

kullanılır.

Page 85: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

ALTERNATİF İNSEKTİSİTLER

Bitkiler savunma, korunma, ortama uyum, hayatta kalma ve nesillerini devam ettirmek için Sekonder metabolitler üretirler. Bu metabolitler günlük hayatta başta beşeri ilaç, kozmetik, besin katkı maddesi,birçok kimya ve zirai ilaç sanayisinde kullanılmaktadır.

Metabolitlerin en meşhuru hepimizin başı ağrıdığında veya birçok durumda kullandığı ilaç  ASPİRİN‘ dir.

Aspirinin hammaddesi söğüt ağacının kabuklarından elde edilen asetil salisilik asittir.

Page 86: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Organik tarımda zararlılar mücadelede kullanılan sekonder metabolitler

Fenolikler

Nitrojen içeren bileşikler

Terpenler (Terpenoidler)

Flavonoidler

Page 87: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Fenolikler

SINIF BiOLOJİK AKTİVİTE ETKİLİ MADDE

KoumarinlerAllerJeniK, antifungalHepatotoksikKan pıhtılaşmasını engelleyici

KsantotoksinAflatoksinDikomarol

Flavanonler Acı tat verici Narinjin

Flavonler and flavonoller

AntioksidanAntimikrobiyalEnzim inhibitöleriGenotoksik

QuercetinKaempferol

Hydroxyquinonler Allerjenik, Fotoaktif, AllelopatikPrimin,HyperisinJuglone

LignanlarAntitumorAntiviral

 

Fenoller Allerjenik, Antimikrobiyal Urushiol, ,Fenol

Stilbenoidler Beslenmeyi engelleyici, Antifungal Pinosylvin

TanenlerUzaklaştırıcı, Kekremsi tatProteinleri bağlayıcı, Molluscicid etki

 

Ksanthonler Sitotoksik,  

Page 88: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Bitkiler aleminde 8000 den fazla fenolik bileşik mevcuttur.

Patojen ve zararlılara karşı korunma

Mekanik olarak destek

Tozlayıcı böcekleri cezbetme

Rekabete girdiği bitkilerde büyümeyi azaltma

Page 89: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Nitrojen içeren sekonder metabolitler Nitrojen içeren sekonder metabolitler (alkaloitler(alkaloitler))

sınıf

Biyolojik Aktivite

Etkili madde

Quinolizidine alkaloitlerPiperidine alkaloitlerSteroidal alkaloitler

TetratojenlerAnagyrineConiineJervine

Nitro-BileşiklerAzoxy-Bileşikler

NeurotoksikMiserotoxinCycasin

Proteaz inhibitörlerFitohaemagglutininler

Antinutritional

Trypsin inhibitorsBean lectin

Page 90: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Böcek öldürücü alkoloitlerBöcek öldürücü alkoloitler

TÜTÜN ( Nicotiana tabacum ) Nicotine

Baldıran (Conium maculatum) Lysine

Memelilere zehirli Kanarya otu (Senecio spp) ornithine

Page 91: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Bitkilerden saptanmış 12,000 den fazla bileşiği mevcuttur.

Zararlılara özellikle memelilere karşı savunma silahı olan bir kimyasaldır

Antibiotik ve beslenmeyi engelleyici özellik gösterirler

Page 92: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

sınıf Biologik aktivite Etkili madde

Monoterpenler Uzaklaştırıcı Camphor

SesquiterpenlerSesquiterpene lactonler

Çiftlik Hayvanlarına zehirliomurgalılara zehirliAllerjenikUzaklaştırıcı

NgaioneHymenoxinParthenolideGlaucolide-A

DiterpenlerTahriş edici , zehirli ve AntitümorAntikanser

Atractyloside, GrayanotoxinsPhorbol estersDiterpenes (Larix spp.) Çam türü Taxol (Taxus brevifolia)

Triterpenler

zehirlibeslenmeyi engelleyiciiltihap engeleyicialyuvarları tahrip edici

Lantadenes A&BPapyriferic acidFriedelin (Quercus spp.)Dammarane triterpenes(Betula pendula) huş ağacı

Tetraterpenoidler(Carotenoid)

Antioksidan β-Carotene

Phytosteroller östrogenik Mirosterol

Terpenler

Page 93: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Bitkilerde saptanmış Yaklaşık 40,000 Terpenoid bileşik bulunmaktadır.

Patojen ve zararlılara karşı korunma

Tozlayıcı böcekleri cezbetme

Zararlılara karşı onların düşmanını cezbetme

Eczacılık ve kozmetik sanayinde kullanılma özelliklerine sahiptirler

Page 94: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

PELİN (Artemisia annua) artemisinin

Portakalda (Citrus sinensis ) Valencene

Vetiver (Vetiveria zizanioides) α-vetivone, β-vetivone

Nanede (Mentha x piperita ) Menthol

Tesbih ağacı (Azadirachta indica) Azadirachtin

Pire otu Tanacetum coccineum pyrethrin

Page 95: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

MonoterpenlerMonoterpenler

Böcek öldürücümonoterpen bileşikler : Myrcene, α-pinene, pyrethrin

Tozlayıcı cezbedenmonoterpen bileşikler : Linalool, 1,8-cineole

Beslenmeyi engelleyici monoterpen bileşikler : 1,8-cineole

Page 96: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

FlavonoidlerFlavonoidler

Antibiotik ve beslenmeyi engelleyici özellik gösterirler

Page 97: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Organik tarımda kullanılan doğal Organik tarımda kullanılan doğal insektisitlerinsektisitler

Azadirachtin

Özellikleri: Uzaklaştırıcı, beslenmeyi engelleyici, doğurganlığı azaltıcı, kısırlaştırıcı, öldürücü ve yumurta bırakmayı önleyicidir. Başta yaprak pireleri, yaprakbitleri, beyaz sinek ve akarlar gibi yumuşak vücutlu böcekler olmak üzere yaklaşık 600 böcek türünde mücadelesinde kullanılmaktadır.

Page 98: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Pyrethrum

Kasımpatı (Krizantem ) (Chrysanthemum cinerariaefolium)'un çiçeklerinden elde edilir.

Ancak gün ışığında çabuk parçalanmaktadır.

Tozu karıncalara, yaprak pirelerine, yaprak bitlerine ve depo zararlılarına zehirlidir.

Page 99: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Pyrethrin Pyrethrin

Pire otu (oltu otu) Tanacetum cinerarifolium 'dan elde edilen doğal böcek öldürücülerdir.

Işıkta ve sıcakta çabuk parçalanır ve etkinliğini kaybeder.

Hasattan 1 gün öncesine kadar uygulanabilir.

kırmızı örümcekler, Tripsler, beyaz sineklere yaprak pirelerine, karşı etkili bulunmuştur.

Page 100: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

RotenoneRotenone

Lonchocarpus sp. ve Derris sp. (Fabaceae) Baklagil bitkilerinin kök ve gövdelerinden elde edilir.

Balıklara ve böceklere son derecede zehirlidir.

Temas ve mide zehiri olarak etkisini gösterir

Memeliler üzerine orta derecede zehirlidir.Yapraklarda etkin bir kalıntı bırakmaz.Yavaş etki gösterir.

Uygulamadan 6 gün sonra sonra etkinliğini kaybeder.

Page 101: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Bitki yaprakları ile beslenen böcek türlerinde etkilidir.

Patates böceği, Yaprak bitleri, Fasulye yaprak böceği,Yaprak pireleri, Tükürük böcekleri, Galeri sinekleri, Elma iç kurdu,Yaprak bükenler, Haziran böceği ,Armut pisillası Kırmızı örümceklere karşı kullanılmaktadır.

Uygulama yapılırken bir maske kullanılması önerilir.

Solunum da sorun çıkarabilir

Page 102: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

RyaniaRyania

Güney Amerika kökenli Ryania speciosa adlı bitkinin kök, yaprak ve gövdesinden elde edilir.

temas ve mide zehiri etkisi göstermektedir.

Mısır kurdu, Ostrinia nubilalis, Elma iç kurdu, Cydia pomonella, Doğu meyve güvesi, Bactrocera dorsalis Mısır yeşil kurdu, Heliothis zea gibi zararlılara insektisit ve repellent etkisinin olduğu saptanmıştır.

Ancak memelilere, balıklara ve diğer suda yaşayan hayvanlara yüksek toksisitesi yüzünden kullanımı kısıtlanmıştır.

Page 103: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Quassine(Acı ağaç)

Quassine armara adlı bitkinin gövdesinden elde edilir. meyvecilikte unlu bitlere ve testereli arılara karşı insektisit ve repellent olarak kullanılır

Page 104: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

SabadillaSchoenocaulon officinale bitkisinin tohumundan elde edilir. Ekstrakt ları Heteroptera takımına ait zararlılarda kullanılmakla birlikte Cydia pomonella, Ostrinia nubilalis, Thrips tabaci ve Empoasca spp. gibi zararlılara karşı insektisit etkisi göstermektedir.Kontak ve mide zehiri etkilidir. Balarılarına toksisitesi yüksek olduğundan kullanılırken dikkat edilmelidir. Memelilere toksitite göstermemekle birlikte bazen gözlerde alerji veya solunumda zorluklar meydana getirmektedir).

Page 105: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Yağlar

Böcek ve akarların mücadelesinde çeşitli yağlardan yararlanılmaktadır. Koşnil, kabuklu bit, afit ve akarlara etkilidir. Ayrıca repellent etkileri de belirlenmiştir.

Toksisite alternatif pestisitlerle kıyaslandığında minimumdur. Yağlar doğada çabuk çözünür. Çok az kalıntı bırakır. Kullanılan ilaçlama aletleri ile kolaylıkla uygulanabilir.Bazı durumlarda bitki yüzeyi üzerinde lekelenme yapabilir.

.

Page 106: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Yağ bitkilerinin tohumlarından üretilen yağlar insektisit olarak kullanılabilir.

Soya yağı başarılı mücadele programlarında kaydedilmiştir.

Bunun yanı sıra susam, keten, pamuk, haşhaş ve zeytinden elde edilen bitkisel yağlar su ve arap sabunu ile karıştırılıp çıplak vücutlu böceklere karşı kullanılmıştır.

Page 107: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Bir başka çalışmada kimyon, anason ve okaliptüs yağının; Aphis gossypii'e sarımsak yağının Trigoderma granarium' a etkili olduğu bulunmuştur.

Bazı ceviz türleri, ardıç, sedir ağacı, akçaağaç, sarı ağaç, ladin ağacı, japon selvisi, yalancı köknar yağlara hassasiyet gösterir.

Azadirachtin yağı seralarda yetişen süs bitkilerinde daha çok kullanılır.

Page 108: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

ORGANİK TARIMDA KULLANILAN DİĞER ORGANİK TARIMDA KULLANILAN DİĞER KİMYASALLARKİMYASALLAR

İnsektisit etkili sabunlarMeyve ağaçları ve sebzelerde yaprak bitlerine karşı kullanılan sabunun başarısı popülasyon yoğunluğuna göre değişmektedir.Etki süresi çok kısadır. Başarılı olabilmesi için böceğin teması gerekir. Akar, sapta beslenen zararlılar ve yumuşak vücutlu zararlıların kontrolünde kullanılabilir.

Jelatinİnsektisit olarak kullanımı mümkündür. Fakat ne şekilde kullanılabileceği hakkında herhangi bir bilgi yoktur.

Parafin yağları Organik tarımda insektisit ve akarisit olarak zararlıların kış yumurtalarına karşı kullanılmaktadır.

Kaya unu Zararlı böceklerin solunum sistemini kapayıcı toz olarak kullanılmaktadır.

Page 109: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Metaldehit: Sümüklüböceklerin savaşında tuzaklarda repellent olarak kullanılmaktadır.

Kireç-Kükürt bulamacı: İnsektisit, akarisit ve fungisit etkisi bulunmaktadır. Meyve ağaçlarında kabuklu bitleri baskı altına aldığı saptanmıştır.

Kafein: Düşük konsantrasyonlarda böcek repellentidir. Bazı böcekler caffeinin yüksek dozlarında hayatta kalabilmiş, ancak üreme faaliyeti gösterememiştir.

Krolit: Sodyum fluoaluminate'nin inorganik formulasyonudur. Ancak balıklara yüksek toksitite gösterir. Larvalara ve sert kabuklu böceklere karşı kullanılır.

Beyaz Kil : Diş macununda da kullanılır. İlaçlanan yüzeyde koruyucu bir tabaka bırakarak, böceğin temasıyla böcekleri uzaklaştırır. Conotrachelus nenuphar (Herbst) 'e karşı etkilidir.

Page 110: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Sülfür: Toz veya sprey olarak kullanılabilir. Kırmızı örümceklerin kontrolünde kullanılabilir. 20ºC üzerindeki sıcaklıklarda uygulamalar bitki yapraklarına zarar verebilir.

Yağ uygulaması yapıldıysa uygulamanın üstünden 4 hafta geçmeden sülfür uygulaması yapılmamalıdır.

Korozyona sebep olacağı için plastik ilaçlama aletleri ile uygulama yapılmalıdır. Sülfür aynı zamanda istenmeyen bir tat bırakacağı için hasat öncesi kullanımına izin verilmez

Page 111: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Bacillus thurigiensis Preparatları

Leptinotarsa decemlineata,

Plutella xylostella, (Lahana Yaprak

Güvesi)

Pieris brassicae,

Euproctis chrysorrhoea,(Altın Kelebek)

Hyphantria cunea , (Amerikan Beyaz

Kelebeği)

Yponomeuta malinellus , (Elma Ağ Kurdu)

Malacosoma neustria vs. karşı başarılı

(Yüsük Kelebeği)uygulamalar

yapılmaktadır

Page 112: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

EV YAPIMI DOĞAL İNSEKTİSİTLEREV YAPIMI DOĞAL İNSEKTİSİTLER

Organik tarım ilkeleri doğrultusunda uygulanmasına izin verilen bazı materyallerin kullanımı ile üretici tarafından hazırlanan karışımlar pratikte çokça uygulanmaktadır.

Ancak bilimsel olarak çalışan biz mücadelecilerin çalışmalar sonucunda kesin kanıtların ortaya konulmasından önce bu karışımları tavsiye edilmesi mümkün olmamakla birlikte alternatiflerin ortaya konulma süreci içerisinde kontrollü olarak kullanımlarında bir sakınca görülmemektedir.

Bu amaçla aşağıda derlenen ev yapımı doğal insektisitler olarak isimlendirilen karışımların, kullanımlarından önce mutlaka test edilerek kullanılması gerekmektedir.

Page 113: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Alkol spreyi

1-2 fincan %70'lik isoprophyl alkol ¼

su ile karıştırılarak kullanılır.

Seyreltilmemiş alkol kullanımı bitki için risklidir.

Afitler, beyaz sinek, tripsler ve unlu bite karşı uygulanmaktadır.

Bir insektisidal sabunla karışımında prospektüs dikkate alınmalıdır.

Page 114: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Otlarla Hazırlanan Spreyler

Aromatik otlardan elde edilen solüsyonlar bir çok organik yetiştirici tarafından kullanılmaktadır. Bu solüsyonlar repellent etki yapmaktadır.

Bu amaçla Adaçayı, solucan otu(Gümüşdüğme, Kekik gibi bitkiler kullanılmaktadır.

Yapılan bir çalışmada Plutella xylostella 'nın ve diğer bazı kelebeklerin lahanadaki zararının ve yumurta sayılarının bu solüsyonlarla azaltıldığı belirlenmiştir..

Page 115: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Ayrıca bu solüsyonlar yaprak yiyen zararlılara karşıda kullanılmaktadır.

1-2 fincan taze yaprak

2-4 fincan su ile karıştırılır. Bu karışım bütün gece bekletilir. İçerisine ¼ oranında temizleyici sıvı sabun karıştırılır.

Sıvı sabun ilacın yapraklara yapışmasında ve yayılışında etkili olmaktadır.

İlaçlamada bitkinin tüm aksamının ilaçlanması başarıyı etkilemektedir.

Gerekli görülmesi halinde haftalık periyotlarla uygulama tekrarlanabilir

Page 116: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Bitkisel Tozlar

Karabiber

kırmızı biber

dere otu

zencefil'in hepsi capsaicin içerir.

Böcekler üzerinde repellent etki yapmaktadır. Sentetik capsaicin arazide kullanılmak üzere üretilebilir.

Yapılan bir çalışmada capsaicin'in 28 gramının 1/25'i soğan bitkisi etrafına serpildiğinde Delia antiqua 'nın koyduğu yumurta sayısını azalttığı belirlenmiştir .

Page 117: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Delia radicum'un lahanada ve havuçta zararını da engellemektedir.

Ancak hazır paketlenmiş biber tozlarının kullanımı ekonomik olmayabilir.

Eğer yetiştirici üretimini de kendi yapıyorsa maliyet azaltıldığı için kullanımı daha uygun olacaktır.

Uygulama sırasında hassas ciltlerde tahrişlere neden olabilmektedir.

Uygulamada havuç, lahana veya soğan sıralarına serpilerek uygulanabilir. Yağmur veya sulama sonrası uygulama tekrar edilmelidir

Page 118: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Sarımsak yağ spreyi :

Zararlılar üzerinde repellent etki yapar. Mineral yağ veya saf sabunla karıştırıldığında etkili bir insektisit meydana gelir.

Sarımsak yağ spreyinin aynı zamanda fungusit etkisi de gözlemlenmiştir.

Trichoplusia ni, afitler, beyaz sinek, Forficula auricularia L. kontrolünde etkili olmuştur. Bazı yetiştiriciler patates böceği ve kırmızı karıncalara etkili olmadığını belirlemiştir.

Page 119: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Spreyin hazırlanması için

3 tane 28 gramlık çok ince doğranmış sarımsak dişinin 2 çay kaşığı mineral yağ içersinde en az 24 saat bekletmek gerekir.

Yavaşça içerisine yarım litre su ilave edilir. Karışımı sağlandıktan sonra süzülerek kavanoz içerisine bekletilmek üzere aktarılır. Karışımdan 1-2 çorba kaşığı alınarak yarım litre su ile karıştırılır. Bu oran etkili oluyorsa daha fazla su ilave edilerek uygulama yapılabilir. Uygulama tüm bitki yüzeyi ıslanacak şekilde yapılmalıdır. Yağa duyarlı olabilecek süs bitkilerinde uygulama kontrollü yapılmalıdır.

Page 120: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Nicotin spreyi

Tütün bitkisinden elde edilir. Böceklere toksiktir. Ev yapımı nikotin çayının en büyük avantajı etkinliğinin birkaç saat sürmesidir.

Arılara toksik değildir. Nikotin toprak zararlılarına karşı kullanılmaktadır.

Özellikle kök afitleri, tripsler, yaprak delicileri, armut pisillası, Crioceris asparagi 'na karşı kullanılmaktadır.

Page 121: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Bir fincan kurutulmuş ,öğütülmüş tütün yaprağını ¼ çay kaşığı saf sabun ilave edilmiş 4.5 lt 'lik su içinde yarım saat bekleterek süzmek suretiyle solüsyon hazırlanır.

Bu solüsyon birkaç hafta kapalı bir kapta saklanabilir.

Toprak zararlıları için bitkinin kök bölgesine toprak üstüne karışım uygulanır. Yaprak zararlıları için yaprak altlarının da iyice ilaçlanması gerekir.

Page 122: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Nikotin bitki yaprakları tarafından absorbe edilerek birkaç hafta bitkide bulunur.

Güvenlik açısından yalnızca genç bitkilere ve hasattan bir ay öncesine kadar kullanımı daha uygundur.

Patlıcan, biber, domates ve diğer solanaceae'lerde kullanımı uygun değildir.

Tütün mozaik virüsünü taşıyan tütünlerden hazırlanan solüsyon bu virüsün bitkilere bulaşmasına neden olabilir.

Page 123: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Ülkemizde 70º C' sıcaklıktaki 1 lt suda 50 gr. kuru tütün 1 gün suda bekletilerek meydana gelen eriyik pülverizasyon yöntemi ile kullanılmıştır.

Bu yöntem tarla koşullarında patates böceği larvaları, afit ve kırmızı örümceklere karşı etkili olmuştur. Kullanılan tütün yaprağının tazeliği, suyun niteliği, uygulama dozu ve sıklığı kullanılan ilacın etkinliğini belirlemiştir. Nikotine sülfatın sıcak kanlılara toksisitesi nedeniyle dikkatli kullanılması gerekir

Page 124: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Domates yaprağı Domates yaprağı

Domates,patates ve tütün yaprakları zehirli alkoloid içerir.

Bu toksinler suda çözünür ve iyice kıyılmış yapraklar suda bekletilerek ev yapımı ilaçlar elde edilebilir.

Bu ilaçlar doğal düşmanları çekmede de rol oynar. Domates yaprak ilacı afitler içinde kullanılabilir.

Aynı zamanda domates yaprak spreyi mısırda Heliothis zea'ya karşı etkili olmaktadır. l

Page 125: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Yapılan çalışmada mısır bitkisi domates yaprak spreyi ile ilaçlandığında ilaçlanmayan mısıra göre daha fazla sayıda Trichogramma çektiği görülmüştür.

Bu solüsyonun hazırlanması için domates yaprağı iyice kıyılarak 1-2 fincan hazırlanır. 2 fincan su içerisinde bütün gece bekletilir.Süzülerek yaklaşık 2 fincan su ile karıştırılır.

Uygulama bitkinin bütün aksamını kapayacak şekilde yapılır.

Page 126: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Tuz spreyi :Tuz spreyi :

Pieris rapae ve kırmızı örümceklere karşı kullanılabilir.

2 çorba kaşığı tuz ile 4.5 lt su karıştırılır. Karışım bitkiye uygulanır.

Page 127: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Sarımsak spreyi

1 sarımsak soğanı, 1 lt su, 1 orta boy soğan, 1 çorba kaşığı kırmızıbiber, 1 çorba kaşığı sıvı sabun karıştırılarak hazırlanır.

Sarımsak ve soğan küçük küçük kesilerek karıştırılır. Su içerisine konularak bir saat beklenir.

Bir saat sonra sıvı sabun ilave edilir. Karışım dolapta bir hafta bekletilebilir. Sümüklü böceklere karşı kullanılabilir.

Page 128: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Gene aynı şekilde soğan sarımsak spreyi olarak yaprakları yiyerek zarar yapan böcekler için tarifler bulunmaktadır. Bu spreyin hazırlığı 4 kırmızı biber, 4 soğan, 2 baş sarımsak 'tan karışım hazırlanarak karışım sabunlu su içerisinde 24 saat bekletilir.

Süzülerek üzerine 2 lt su ilave edilip uygulama yapılır. Serin şartlarda bu solüsyon 2 haftadan daha fazla süre bekletilebilir.

Sarımsak spreyi patates böceği, kaphra böceği, cruciferalarda zarar yapan larvalar ve nematotlarda etkili olmaktadır.ı

Page 129: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Kadife çiçeği spreyi Kadife çiçeği su ve sabunla karıştırılarak bir solüsyon hazırlanır. Bu solüsyon afid, larvalar ve sinekler için repellent etki yapar.)

Isırgan suyu Ülkemizde Akdeniz Bölgesinde afitlere karşı uygulanmaktadır.

İnsektisit etkili sabun spreyi 2.5 çorba kaşığı sıvı sabun yaklaşık 1 lt su ilave dilerek karıştırılır

Page 130: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Bitkisel yağ

2 çorba kaşığı mısır veya ayçiçek yağı 2 çorba kaşığı sıvı sabunla karıştırılır. Uygulama yapılmadan önce iyice karıştırılarak uygulanır.

Page 131: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Sabun, sarımsak tozu ve kırmızı biber karışımı

2 çay kaşığı sıvı sabun yaklaşık 1 lt 'lik kavanoza konulur. Kavanozun ağzına ince bir tül gerilerek kırmızı biber ve sarımsak tozunun her biri ilave edilir.

Su konularak ilave edilen kısmın kavanoza akması sağlanır. Bu ilacın pıhtılaşmasını önler. Tülü kavanozun ağzından alarak karıştırılır.

Sabun, emici böcekleri, sarımsak kırmızı biber karışımı çiğneyici tipteki böcekleri uzaklaştırır.

Bu karışımın dezavantajı yağmurla birlikte yıkanması ve yeniden uygulamaya ihtiyaç duyulmasıdır

Page 132: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Yem tuzaklarının hazırlanışıYem tuzaklarının hazırlanışı

Kesici kurtlar için Testere talaşı, kepek, şeker pekmezi ve yeterli miktarda su eşit miktarlarda karıştırılarak yapışkan bir solüsyon hazırlanır.

Akşam saatlerinde bitki çevresine ufak bir halka şeklinde dağıtılır. Şeker pekmezi kesici kurtları çeker ve bu solüsyondan geçmeye çalışırken yapışkan bir yapı kazanır.Bu maddeler güneşte kurur ve zararlılar ölür.

100 g kepek,10 gr şeker, 200gr su, 5gr. Pyrethrum tozu karıştırılarak bitki etrafına yayılır. Kesici kurtlar bu maddeyi yiyerek ölür.

Page 133: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Meyve Sinekleri için

Meyve sinekleri için tuzaklara yemler meyve olgunlaşmadan, zararlılar çıkmadan önce yerleştirilmelidir. Bunun için :1. Plastik bir şişenin altında küçük bir delik açılır. Şişenin ağzı bir tıkaçla kapatılır. Şişenin ¼'nü yemle doldurulur. Şişe bu şekilde bahçe etrafına veya ağaçlara asılır. Bu yemler sinekleri delikten içeri çeker ve sinek yem içerinde ölür.2, 10 lt su.

Page 134: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Plastik bir şişenin üst kısmını kesilir. Yem solüsyonu şişenin yarısını içerecek şekilde konulur. Şişenin kesilen üst kısmı şişenin geri kalan kısmına, deliği altta kalacak şekilde yerleştirilir. Sinekler şişelere çekilerek yem solüsyonu içerisinde ölür.

Yem solüsyonu 2 şekilde hazırlanır.a) 1 lt su, 250 ml idrar, birkaç damla vanilya özü, 100 gr şeker ve 10 gr pyrethrum tozu

b) 1 çay kaşığı pyrethrum tozu, 250 gr bal, 1 kaç damla vanilya özü, 250 gr. portakal veya salatalık kabuğu

Page 135: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

Işık tuzaklarını hazırlanışı

Gece faaliyet gösteren uçan böceklerin kontrolünde kullanılabilir.

Kesici kurtlar, sap kurtları, çeltikte zarar yapan yaprak emicileri vs. Odunumsu yapılardan oluşan 3'lü bir dayanak hazırlanır.

Bu dayanağın uçları toprağa yerleştirilir. Orta kısmına bir ışık kaynağı asılır. Ve alt kısmına bir miktar yağla karıştırılmış su kasesi yerleştirilir.

Bu tuzağın en iyi yerleştirilme zamanı böceğin yaşam çemberine ve ürünün gelişim evresine göre belirlenir. En iyi zaman böceğin yumurta bırakmasından öncedir.

Page 136: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

ORGANİK TARIMDA İNSEKTiSİT UYGULAMALARINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKEN HUSUSLAR

1. Organik pestisitlerin uygulanmasından önce prospektüsün mutlaka dikkatlice okunması gerekir.

2. Memelilere ve faydalılara en az toksik olan ürünlerin kullanılması gerekir.

3. Zararlı habitatlarının ve biyolojilerinin iyi bilinmesi gerekir.

4. Hedef zararlıya karşı uygun preparatların kullanılması ve doğru zamanda uygulanması gerekir.

5. Yağmurlu rüzgarlı havalarda uygulama yapılmamalıdır.

Page 137: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

6. Göller, kanallar, içme suları vs. uygulamada korunmalıdır.

7. Ürünlerin uygun şartlarda muhafaza edilmesi gerekir.

8. Kullanılan kimyasal uygulayıcı için sağlık riski taşımamalıdır.

9. İlacı hedefine ulaştırabilecek en uygun ilaçlama aleti Kullanılmalıdır.

10. Organik pestisitlerin doğada çabuk ayrıştığı unutulmamalıdır. Buna bağlı olarak uygulamaların tekrarlanması gerekmektedir.

11.Yetiştirilen bitkilerde birden fazla zararlı varsa ve zararlıların hepsine veya birkaçına etkili olan ortak kullanılabilecek ilaç varsa öncelikle bu ilaçlar tercih edilmelidir.

Page 138: Zi̇rai̇ Mücadele Yöntemleri̇

12. İlaçların çoğu değme etkili olduğundan ilaçların hedeflerine ulaşması yani zararlılara değmesi gerekir. Zararlıların çoğu yaprak altında bulunduğu için yaprak altının iyi ilaçlanması gerekir

13. Bazı zararlı böcek ve akarlar yetiştirme alanının bir bölgesinde görülür. Bu durumda sadece o bölge ilaçlanmalıdır. Böylece hem zararlı bulunduğu yerde öldürülmüş olur hem de diğer bölgelerde bulunan doğal düşmanlar korunmuş olur. Bunun sonucunda etkili savaş yaparken daha az ilaç kullanılarak daha az masraf yapılmakta ve ilacın çevreye olumsuz etkisi azaltılmaktadır