23

24 25

昔むかし

むかし、六ろくだいめ

代目のフンという王おう

が国くに

を治おさ

めたころのお話はなし

です。

王おう

は自じぶ ん

分が歳とし

をとり、体からだ

がだんだんと弱よわ

くなっているのを感かん

じたので、

やさしくてかしこい子こ

どもを選えら

び、自じぶん

分のあとを継つ

がせようと考かんが

えました。

王おう

は思おも

いました。

「私わたし

にはかしこい子こ

どもが何なんにん

人もいる。きちんと選えら

ばなくてはいけない。

特とく

に子こ

どもたち同どうし

士が争あらそ

うことがないようにしないといけないなぁ。」

これが王おう

にとっての一いちばん

番の悩なや

み事ごと

でした。

Vào đời Hùng Vương thứ sáu.

Vua thấy mình tuổi đã già, sức khỏe ngày một yếu nên có ý muốn tìm người

hiền tài để nối ngôi.

Vua nghĩ : “ Về tài trí cũng có nhiều hoàng tử giỏi. Vì vậy mà cần phải lựa

chọn cẩn thận. Nhất là phải làm thế nào cho các hoàng tử không tranh giành

nhau ”. Đây là điều làm vua cha bận tâm nhất.

26 27

ある年とし

の正しょうがつまえ

月前、王おう

は王おう じ

子たちを呼よ

び、告つ

げました。

「私わたし

があの世よ

に呼よ

ばれ土つち

に帰かえ

るのも、先さき

の話はなし

ではない。お前まえ

たちの中なか

の一ひと り

人

に王おう

の位くらい

をゆずりたい。新しんねん

年のお祭まつ

りに、天てん ち

地の神かみ

さまへお供そな

えするのに、

一いちばんめずら

番珍しくて意い み

味があるものを持も

ってきた者もの

に、王おう

の位くらい

をゆずることにしよ

う。」

Nhân dịp sắp Tết, nhà vua cho gọi các hoàng tử đến và nói :

“ Cha biết mình sắp gần đất xa trời. Cha muốn truyền ngôi lại cho một trong các

con. Nhân dịp lễ đầu năm mới, con nào tìm được của ngon vật lạ, có ý nghĩa để

tế trời đất thì ta sẽ truyền ngôi cho ”.

28 29

父ちち

である王おう

の言こと ば

葉に従したが

って、

王おうじ

子たちはあちらこちら珍めずら

しいものを探さが

し回まわ

りました。

どの子こ

どもも自じぶん

分がもっとも優ゆうしゅう

秀だと示しめ

すことで、

王おう

が自じぶ ん

分を次つぎ

の王おう

に選えら

んでくれるのを期きたい

待します。

Vâng lời vua cha, các hoàng tử đua nhau đi khắp nơi để tìm kiếm của ngon

vật lạ.

Hoàng tử nào cũng muốn cho vua cha thấy mình là người con tài giỏi nhất và

hy vọng được kế thừa ngai vàng.

30 31

22 人にん

の王おう じ

子たちの中なか

で、

18番ばん

目め

の子こ

どものラン・リュウは、

小ちい

さい時とき

から母はは

がいません。

母はは

がそばにいる他ほか

の王おう じ

子たちと違ちが

い、

ラン・リュウはうまくできるかとても心しんぱい

配でした。

Trong số 22 hoàng tử có Lang Liêu, hoàng tử thứ 18, mồ côi mẹ từ nhỏ.

Không giống như các Hoàng tử khác có mẹ bên cạnh chỉ dạy nên Lang Liêu

rất lo lắng.

32 33

ある晩ばん

、考かんが

え続つづ

けたラン・リュウは寝ねがえ

返りするばかりでしたが、

いつの間ま

にか眠ねむ

ってしまいました。

眠ねむ

っている間あいだ

の夢ゆめ

に、神かみさま

様が空そら

から現あらわ

れて、こう言い

いました。

「この世よ

でいちばん広ひろ

くて大おお

きいものは天てん

と大だいち

地で、一いちばんたいせつ

番大切なものは米こめ

だよ。

米こめ

を使つか

って天てん

のように丸まる

い餅もち

と、大だいち

地のように四しかく

角い餅もち

を作つく

りなさい。」

Một đêm nọ, Lang Liêu trằn trọc suy nghĩ và ngủ quên lúc nào không biết.

Trong cơn mê, chàng mơ thấy có một bà tiên từ trên trời bay xuống và bảo

rằng:

“ To lớn trong thiên hạ không có gì bằng trời đất. Của quý báu nhất trần

gian không có gì bằng gạo. Con nên lấy gạo nếp làm bánh hình tròn và hình

vuông để tượng hình trời và đất ”.

34 35

目め ざ

覚めたラン・リュウはとても喜よろこ

んで、

その夢ゆめ

を家かぞ く

族に話はな

しました。

村むらびと

人も喜よろこ

んで、神かみさま

様が教おし

えた通とお

りにラン・リュウを手てつだ

伝い、

天てん

をあらわす丸まる

い餅もち

を作つく

りました。

Tỉnh dậy Lang Liêu vô cùng mừng rỡ kể lại giấc mơ đêm qua cho cả nhà

nghe.

Dân làng cũng vui mừng giúp Lang Liêu thực hiện lời bà tiên dạy, giã nếp làm

chiếc bánh tượng hình trời.

36 37

次つぎ

に、大だいち

地をあらわす四しかく

角い餅もち

を作つく

りました。

餅もち

の中なか

には緑りょくとう

豆、豚ぶたにく

肉を入い

れ、ゾンという新しんせん

鮮な葉は

で包つつ

みました。

大だいち

地は植しょくぶつ

物と動どうぶつ

物を守まも

るという意い み

味を込こ

めているのです。

Tiếp đến, là làm thứ bánh hình vuông, tượng hình đất.

Bánh được làm bằng gạo nếp, trong có nhân đậu xanh, thịt lợn, lá dong xanh

bọc ở ngoài tượng trưng cho đất che chở cầm thú cỏ cây.

38 39

新しんねん

年のお祭まつ

りになりました。

父ちち

との約やくそく

束の日ひ

を忘わす

れず、

全すべ

ての王おうじ

子たちは王おうきゅう

宮に珍めずら

しい物もの

を持も

ってやってきました。

ラン・リュウと家かぞく

族は、

一いちばん

番きれいでおいしそうな餅もち

を選えら

んで持も

ってやって来き

ました。

Ngày hội tế lễ tổ tiên, trời đất đã đến.

Nhớ lời hẹn của vua cha,

các hoàng tử đem của ngon vật lạ về kinh đô đông đủ.

Lang Liêu và vợ con cũng chọn kỹ những chiếc bánh đẹp nhất, ngon nhất để

đưa về kinh thành.

40 41

王おうじ

子たちが次つぎつぎ

々と準じゅんび

備してきた物もの

を王おう

に差さ

し出だ

すと、

王おう

と周まわ

りの部ぶ か

下たちがそれらを食た

べくらべました。

ラン・リュウの番ばん

になりました。

お盆ぼん

のうえにはふつうの餅もち

があるだけでした。

それを見み

た人ひとびと

々は、みな、

この地じ み

味なものをみて不ふ し ぎ

思議そうな顔かお

をしました。

しかし、味あじみ

見をした人ひと

の様よう す

子はがらりと変か

わり、しきりにうなずくのでした。

Các hoàng tử lần lượt dâng lễ vật để vua cha và các quan giám khảo ăn thử.

Đến lượt Lang Liêu thì chỉ có mấy mâm bánh quê mùa.

Khi nhìn thấy lễ vật của chàng, ai nấy đều tỏ nét mặt kỳ lạ.

Nhưng sau khi nếm xong, họ bỗng đổi hẳn thái độ, ai cũng gật gù tán thưởng.

42 43

珍めずら

しい餅もち

を食た

べた後あと

、王おう

はとても驚おどろ

いて、

どうやってこの餅もち

を作つく

ったのかを尋たず

ねるため、ラン・リュウを呼よ

びました。

ラン・リュウは作つく

り方かた

を父ちち

に伝つた

え、

あの夢ゆめ

のことを付つ

け加くわ

えるのも忘わす

れませんでした。

Vua Hùng lấy làm ngạc nhiên về miếng bánh lạ vừa ăn, liền lệnh cho Lang

Liêu đến để hỏi cách thức làm bánh.

Hoàng tử thực thà tâu lên và không quên kể lại giấc mộng kỳ lạ của mình.

44 45

王おう

のフンは大おお

いに喜よろこ

んで、とてもまじめな顔かお

つきで王おうじ

子たちに言い

いました。

「この餅もち

はおいしいだけでなく、特とくべつ

別な意い み

味もある。この餅もち

は簡かんたん

単に作つく

れる。

しかも米こめ

という世よ

の中なか

の一いちばんたいせつ

番大切なものから、誰だれ

でも作つく

れるものだ。こんなも

のを考かんが

えつくのは、優ゆうしゅう

秀に違ちが

いない。私わたし

は、ラン・リュウが作つく

ったものを天てんち

地

へのお供そな

えとして選えら

んだ。18番ばん

目め

の王おうじ

子が新あたら

しい王おう

としてふさわしいと思おも

う。」

王おう

は、天てん

の形かたち

の餅もち

をバイン・ヤイ、

大だいち

地の形かたち

の餅もち

をバイン・チュンと名な

づけました。

Vua Hùng mừng lắm, trịnh trọng nói với các con: “ Nó chẳng những ngon mà

còn mang một ý nghĩa đặc biệt: Nó rất dễ làm vì làm bằng những hạt ngọc

quý nhất trong những hạt ngọc của trời đất nhưng mà những hạt ngọc ấy ai

cũng làm ra được. Phải là người có tài mới nghĩ ra được một loại bánh như

vậy. Ta chọn lễ vật của hoàng tử Liêu để tế trời đất, hoàng tử thứ 18 xứng

đáng được truyền ngôi. Sau đó đức vua đặt tên cho bánh hình trời là bánh

dày và bánh hình đất là bánh chưng ”.

46 47

それから、毎まいとし

年お正しょうがつ

月が来く

るとバイン・チュン、バイン・ヤイを作つく

り、

天てんち

地やご先せんぞさま

祖様へのお供そな

えとするのが習しゅうかん

慣となりました。

ラン・リュウは、第だいななだい

七代フン王おう

となりました。

ベトナムの人ひと

は今いま

でも、このすばらしい伝でんとう

統を受う

け継つ

いでいるのです。

Từ đó thành tục lệ, hàng năm cứ đến ngày Tết, mọi người đều làm bánh

chưng và bánh dày để thờ cúng gia tiên và trời đất.

Hoàng tử Lang Liêu lên làm vua, là vua Hùng thứ 7.

Ngày nay, người Việt ta vẫn còn giữ nét đẹp truyền thống này.