ประเพณี�วัฒนธรรมสังคมไทยประเพณี�วัฒนธรรมสังคมไทย

11

สังคมไทยในภาคกลาง ลั�กษณะภูมิ�ศาสตร์�ของภูาคกลัางเป็�นป็�จจ�ยส�าค�ญทำ�าให้"บร์�เวณภูาคกลัางเป็�นแห้ลั&งอ'ดมิสมิบร์ณ� เป็�นทำ)*ต� +งของชุ'มิชุนทำ�+งในร์ะด�บห้มิ&บ"าน แลัะร์ะด�บเมิ-องมิาเป็�นเวลัาชุ"านาน ภูาคกลัางพื้-+นทำ)*ส&วนให้ญ& เป็�นบร์�เวณด�นดอนสามิเห้ลั)*ยมิ อ�นเก�ดจากการ์ทำ�บถมิของแมิ&น�+าห้ลัายสายทำ)*ไห้ลัลังส&มิาจากภูเขา แลัะทำ)*สงทำางภูาคเห้น-อ ซึ่2*งได"แก& ลั�าน�+าป็3ง ว�ง ยมิ นาน ทำ)*มิาร์วมิก�นเป็�นลั�าน�+าเจ"าพื้ร์ะยา แลัะพื้-+นทำ)*ส&วนให้ญ&เป็�นเทำ-อกเขา แลัะแมิ&น�+า ทำ�าให้"เห้มิาะแก&การ์ป็ลักข"าวเป็�นอย&างมิาก เพื้ร์าะ

สามิาร์ถป็ลักได"ทำ�+งข"าวนาด�า แลัะนาห้ว&าน น�*นก4ค-อ บร์�เวณใดทำ)*เป็�นทำ)*ค&อนข"างดอน ห้ร์-อทำ)*ไมิ&ลั'&มิจนเก�นไป็ ก4

ป็ลักข"าวนาด�าได" ส&วนบร์�เวณทำ)*เป็�นทำ)*ลั'&มิต�*าเวลัาน�+าทำ&วมิมิ)ร์ะด�บสง ก4ต"องป็ลักข"าวชุน�ดทำ)*เห้มิาะก�บนาห้ว&าน

22

โดยเห้ต'ทำ)*เป็�นบร์�เวณทำ)*ร์าบลั'&มิอ'ดมิสมิบร์ณ�มิ)น�+าห้ลั&อเลั)+ยงเมิ-*อถ2งฤดกาลั ทำ�าให้"เป็�นแห้ลั&งป็ลักข"าวซึ่2*งเป็�นอาห้าร์ห้ลั�กของคนในภูมิ�ภูาคเอเชุ)ย จ2งมิ)ผู้"คน อพื้ยพื้ ห้ร์-อเคลั-*อนย"ายลังมิาต�+งห้ลั�กแห้ลั&งในบร์�เวณลั'&มิน�+าเจ"าพื้ร์ะยามิากกว&าบร์�เวณอ-*นๆ ของป็ร์ะเทำศ การ์เคลั-*อนย"ายด�งกลั&าวน)+เป็�นกร์ะบวนการ์เร์-*อยมิาต�+งแต&สมิ�ยตอนป็ลัายของย'คก&อน ป็ร์ะว�ต�ศาสตร์�แลั"ว

ควัามลกษณีะเชื่��อควัามลกษณีะเชื่��อ

33

เป็�นการ์ทำ�าบ'ญตลัอดจนบชุาแลัะอ'ทำ�ศส&วนก'ศลั ให้"พื้ร์ะภูมิ�เจ"าทำ)* เจ"ากร์ร์มินายเวร์ เพื้-*อขอความิ

ค'"มิคร์องให้"อย&เย4นเป็�นส'ขแลัะป็ร์ะสบความิเจร์�ญร์' &งเร์-องในห้น"าทำ)*การ์งาน ข�บไลั&ส�*งเลัวร์"ายต&าง ๆ ทำ)*ผู้&านมิาให้"ห้มิดส�+นไป็ด"วยการ์สะเดาะเคร์าะห้� แลัะขอ

ให้"ฝนตกตามิฤดกาลั อ�นจะทำ�าให้"พื้-ชุพื้�นธุ์'�ธุ์�ญญาห้าร์อ'ดมิสมิบร์ณ�

การ์ป็ร์ะกอบอาชุ)พื้การ์ป็ร์ะกอบอาชุ)พื้

44

เน-*องจากภูาคกลัางเป็�นทำ)*ร์าบลั'&มิขนาดให้ญ&มิ)น�+าทำ&วมิป็ร์ะชุาชุนส&วนให้ญ&จ2งมิ)อาชุ)พื้ทำางเกษตร์กร์ร์มิ เชุ&น การ์ทำ�านา การ์ทำ�าไร์& ทำ�าสวน

เลั)+ยงส�ตว� ทำ�าป็ร์ะมิง โดยเฉพื้าะการ์ทำ�าป็ร์ะมิง น�+าจ-ด เพื้ร์าะมิ)แมิ&น�+าห้ลัายสาย ป็�จจ'บ�น

ป็ร์ะชุาชุนส&วนให้ญ&ห้�นไป็ป็ร์ะกอบอ'สาห้กร์ร์มิมิากข2+น

55

การประกอบอาชื่�พ เน-*องจากภูาคกลัางเป็�นทำ)*ร์าบลั'&มิขนาดให้ญ&มิ)น�+าทำ&วมิป็ร์ะชุาชุนส&วนให้ญ&จ2งมิ)อาชุ)พื้ทำางเกษตร์กร์ร์มิ เชุ&น การ์ทำ�านา การ์ทำ�าไร์& ทำ�าสวน เลั)+ยง

ส�ตว� ทำ�าป็ร์ะมิง โดยเฉพื้าะการ์ทำ�าป็ร์ะมิงน�+าจ-ด เพื้ร์าะมิ)แมิ&น�+าห้ลัายสาย ป็�จจ'บ�นป็ร์ะชุาชุนส&วนให้ญ&ห้�นไป็ป็ร์ะกอบอ'สาห้กร์ร์มิมิากข2+น

ท��อย� อาศัย เน-*องจากพื้-+นทำ)*ภูาคกลัางเป็�นทำ)*ร์าบลั'&มิ เมิ-*อถ2งห้น"าน�+าจะมิ)น�+าห้ลัากมิาทำ&วมิข�ง ชุาวภูาคกลัางจ2งน�ยมิสร์"างเร์-อนทำ)*มิ)ใต"ถ'นสงมิากเพื้-*อไมิ&ให้"น�+าทำ&วมิถ2งต�วเร์-อน ลั�กษณะห้ลั�งคาเป็�นจ�*วแห้ลัมิเพื้-*อให้"น�+าฝนไห้ลัลังได"เร์4ว ไมิ&ร์� *วซึ่2มิเข"าต�วเร์-อน

66

อาหารการก#น ชุาวภูาคกลัางน�ยมิบร์�โภูคข"าวเจ"าเป็�นอาห้าร์ห้ลั�ก เน-*องจากภูาคกลัางเป็�นแห้ลั&งป็ลักข"าว ส&วนอาห้าร์ต&างๆ

มิ)มิากมิายห้ลัายชุน�ด เพื้ร์าะเป็�นแห้ลั&งทำ)*มิ)ความิอ'ดมิสมิบร์ณ� อาห้าร์ทำ)*คนน�ยมิร์�บป็ร์ะทำาน เชุ&น น�+าพื้ร์�ก

ป็ลัาทำ แกงจ-ด แกงส"มิ แกงเผู้4ด อาห้าร์ป็ร์ะเภูทำผู้�ดทำอด

ภาษาและการแต่ งกาย ภูาษาของชุาวภูาคกลัางมิ)ส�าเน)ยงใกลั"เค)ยงก�บภูาษาของทำางร์าชุการ์ ลั�กษณะการ์แต&งกายน�ยมิ

ใชุ"ผู้"าฝ<ายส)เข"มิ ซึ่2*งร์ะบายความิร์"อนได"ด)

77

ประเพณี� ชุาวภูาคกลัางจะมิ)ว�ถ)ชุ)ว�ตทำ)*เก)*ยวพื้"นก�บน�+า จ2งมิ)

ป็ร์ะเพื้ณ)เก)*ยวข"องก�บน�+า เชุ&น ป็ร์ะเพื้ณ)แข&งเร์-อทำ)*จ�งห้ว�ดพื้�ษณ'โลัก

ป็ร์ะเพื้ณ)งานลัอยกร์ะทำงเผู้าเทำ)ยนเลั&นไฟทำ)* จ�งห้ว�ดส'โขทำ�ย นอกจากน)+ย�งมิ)ป็ร์ะเพื้ณ)ทำ)*ส�าค�ญๆ เชุ&นงาน

ป็ร์ะเพื้ณ)ต�กบาตร์ดอกไมิ"ทำ)* จ. สร์ะบ'ร์) งานป็ร์ะเพื้ณ) บวชุชุ"าง จ . ส'โขทำ�ย งานต�กบาตร์เทำโวทำ)* จ .

อ'ทำ�ยธุ์าน)

88

ภ�ม#ป&ญญาท(องถิ่#�น มิ)การ์ทำ�าโอ&งทำ)* จ . ร์าชุบ'ร์) การ์ทำ�ามิ)ดอร์�ญญ�กทำ)*จ. ร์ะนคร์ศร์)อย'ธุ์ยา ห้�ตถกร์ร์มิเคร์-*องจ�กร์สานพื้-+น

บ"านการ์ทำ�ากลัองยาว การ์ทำอผู้"า การ์ทำ�าเร์-อแลัะด"วยเบญจร์งค�

99

วัฒนธรรมประเพณี�ในภาคกลางประเพณี�แข่ งเร�อยาวั

ประเพณี�ต่กบาต่รดอกไม(

1010

วัฒนธรรมครอบครวัและสังคมใต่( ชุาวภูาคใต"ส&วนให้ญ&อย&ในส�งคมิเกษตร์กร์ร์มิ ทำ)*ต"องพื้2*งพื้าแร์งงานคร์อบคร์�วชุาวใต"จ2งมิ�กเป็�นคร์อบคร์�วให้ญ& มิ)ความิส�มิพื้�นธุ์�ก�นด)ร์ะห้ว&างผู้"สง

อาย' แลัะบ'ตร์ห้ลัาน มิ)ว�ฒนธุ์ร์ร์มิการ์ผู้กญาต�ผู้ก มิ�ตร์ ร์�กพื้วกพื้"องแลัะญาต�อย&างเห้น)ยวแน&น เป็�น

ส�งคมิทำ)*อบอ'&น มิ)น�ส�ยเอ-+อเฟ?+ อต&อก�น เน-*องจากภูาค ใต"เคยชุ�นต&อการ์พื้บก�บคนแป็ลักห้น"า ซึ่2*งผู้&านเข"า

มิาต�ดต&อค"าขาย จ2งเป็�นผู้"มิ)น�ส�ยน�กเลัง กลั"าได"กลั"าเส)ย

1111

ม�ควัามเชื่��อ เป็�นความิเชุ-*อเก)*ยวก�บการ์ห้"ามิเด�นทำางในเวลัาก&อนย�*าค�*าต"องร์อให้"มิ-ดเส)ยก&อนจ2งจะเด�นทำางต&อไป็ เพื้ร์าะเชุ-*อว&าเวลัาด�งกลั&าวเป็�นย�*ายามิของภูตผู้)ป็@ศาจ ความิเชุ-*อของชุาวบ"านในเร์-*องน)+ผู้กพื้�นก�บเร์-*องร์าวของโชุคลัาง

การประกอบอาชื่�พ เน-*องจากน)+มิ)ฝนตกชุ'ก ป็ร์ะชุาชุนส&วนให้ญ&จ2ง

ป็ร์ะกอบอาชุ)พื้ในการ์ทำ�าสวนยางพื้าร์า ทำ�าสวน มิะพื้ร์"าว ทำ�าสวนผู้ลัไมิ" ทำ�าเห้มิ-องแร์& ทำ�าป็ร์ะมิง

ป็ร์ะชุาชุนในภูาคน)+จ2งมิ)เศร์ษฐก�จด) แต&ก4มิ�ก ป็ร์ะสบป็�ญห้าจากภู�ยธุ์ร์ร์มิชุาต�อย&บ&อยๆเชุ&น

พื้าย' น�+าทำ&วมิ

1212

ท��อย� อาศัย ภูาคใต"เป็�นภูาคทำ)*ฝนตกชุ'กแลัะบางคร์�+งคร์าวอาจป็ร์ะสบ

ป็�ญห้าจากภู�ยธุ์ร์ร์มิชุาต� เชุ&น พื้าย' ทำ�าให้"เร์-อนทำ)*ป็ลักทำางภูาค ใต"น)+มิ)ห้ลั�งคาทำร์งเต)+ยแลัะลัาดชุ�น เพื้-*อไมิ&ให้"ต"านลัมิมิากเก�น

ไป็ เสาเร์-อนจะไมิ&น�ยมิฝ�งลังด�น แต&จะวางบนฐานทำ)*ทำ�าจากไมิ" เน-+อแข4ง ห้ร์-อแทำ&งซึ่)เมินต�ห้ลั&อ เพื้-*อไมิ&ให้"เสาผู้'ผู้�งเร์4ว

อาหารการก#น ชุาวภูาคใต"น�ยมิบร์�โภูคข"าวเจ"า ก�บอาห้าร์ต&างๆ เชุ&น แกง

ไตป็ลัา แกงเห้ลั-อง นอกจากน)+ย�งมิ)อาห้าร์พื้-+นเมิ-อง เชุ&น ข"าวย�า บดห้ลัน ผู้�ดสะตอ ลักเน)ยง อาห้าร์ทำะเลัชุน�ดต&างๆ

ภาษาและการแต่ งกาย ภูาษาทำ)*ใชุ"เป็�นภูาษาถ�*นทำ)*เร์)ยกว&า ภูาษาป็�กษ�ใต" ซึ่2*งมิ)ส�า

เน)ยงส�+นๆเร์4ว แลัะกร์ะชุ�บ การ์แต&งกายแตกต&างก�นไป็ เชุ&น ชุาวไทำยมิ'สลั�มิ ห้ญ�งน'&งผู้"าป็าเตBะ สวมิเส-+อแขนกร์ะบอก มิ)ผู้"า

คลั'มิศ)ร์ษะ ชุายน'&งสะโสร์&งห้ร์-อกางเกง สวมิเส-+อแขนยาวแลัะสวมิห้มิวกแบบมิ'สลั�มิ

1313

ประเพณี� ภูาคใต"มิ)สมิโภูชุห้ลั�กเมิ-องทำ)* จ.ยะลัา

งานสมิโภูชุเจ"าแมิ&ลั�+มิกอเห้น)*ยวทำ)* จ . ป็�ตตาน)งานป็ร์ะเพื้ณ)สาร์ทำเด-อนส�บแลัะงานแห้&ผู้"าข2+นพื้ร์ะธุ์าต'

ทำ)* จ.นคร์ศร์)ธุ์ร์ร์มิร์าชุ งานป็ร์ะเพื้ณ)ของด)เมิ-องนร์า แลัะแข&งเร์-อกอทำ)*

จ. นร์าธุ์�วาสงานทำ"าวเทำพื้กร์ะษ�ตร์) - ทำ"าวศร์)ส'นทำร์ทำ)* จ. ภูเก4ต

งานป็ร์ะเพื้ณ)ชุ�กพื้ร์ะแลัะ ทำอดผู้"าป็Cาทำ)* จ. ส'ร์าษฎร์�ธุ์าน)เป็�นต"น

ภูมิ�ป็�ญญาทำ"องถ�*น ภูาคใต"มิ)งานห้�ตถกร์ร์มิทำ)*มิ)ชุ-*อเส)ยง เชุ&น เคร์-*อง

จ�กสาน ย&านลัะเภูา ซึ่2*งเป็�นพื้-ชุทำ)*มิ)มิากทำางภูาคใต" เส-*อกร์ะจด การ์แกะสลั�กต�วห้น�งตะลั'ง

1414

ว�ฒนธุ์ร์ร์มิป็ร์ะเพื้ณ)ในภูาคใต"

ป็ร์ะเพื้ณ)แข&งเร์-อกอ

1515

สังคมไทยในภาคต่ะวันออกเฉี�ยงเหน�อภูาคตะว�นออกเฉ)ยงเห้น-อ ห้ร์-อภูาคอ)สาน เป็�นภูาค

ทำ)*กว"างให้ญ&มิาก มิ)พื้-+นทำ)* 160 ลั"านไร์& มิ)ป็ร์ะชุากร์ 20 ลั"านคน (พื้.ศ . 2538) ทำ�+งพื้-+นทำ)*แลัะป็ร์ะชุากร์ค�ดเป็�น 1 ใน 3 ของป็ร์ะเทำศ ป็ร์ะกอบด"วย 18 จ�งห้ว�ดควัามเชื่��อ ชุาวอ)สานย�งคงเชุ-*อถ-อเร์-*องผู้)ต&างๆ อย&มิาก เชุ&น ผู้)บร์ร์พื้บ'ร์'ษ ผู้)นา ผู้)ไร์& ผู้)ป็Cตา (ร์�กษาห้มิ&บ"าน ) ทำ'กห้มิ&บ"านต"องสร์"างศาลัป็Cตา แลัะป็ร์ะกอบพื้�ธุ์) เซึ่&นไห้ว" อย&เป็�นป็ร์ะจ�า

1616

เน-*องจากเชุ-*อผู้)มิ)อ�ทำธุ์�ฤทำธุ์�Eในให้"ค'ณให้"โทำษทำ�*วไป็ย�งป็ฏิ�บ�ต�ก�นอย&ในว�ถ)ป็ร์ะจ�าว�นต�วอย&างพื้�ธุ์)บายศร์)ส&ขว�ญในโอกาสส�าค�ญ เชุ&น การ์แต&งงาน การ์บวชุ การ์เจ4บป็Cวย การ์ต"อนร์�บแขกผู้"มิาเย-อน ความิเชุ-*อในพื้'ทำธุ์ศาสนา ชุาวบ"านเชุ-*อในเร์-*องบาป็บ'ญ ค'ณโทำษ กฎแห้&งกร์ร์มิ

ประเพณี� และพ#ธ�กรรมต่ างๆมิ)ความิส�มิพื้�นธุ์�เก)*ยวข"องก�บความิเชุ-*อด�งกลั&าว ในการ์ป็ร์ะกอบพื้�ธุ์)กร์ร์มิต&างๆชุาวบ"านมิ'&งให้"เก�ดความิส'ขความิสบายใจเป็�นห้ลั�ก เชุ&น ป็ร์ะเพื้ณ)แห้&ผู้)ตาโขนบ�+งไฟ แห้&เทำ)ยนพื้ร์ร์ษา แลัะไห้ลัเร์-อไฟ เป็�นต"น

1717

ข่นบประเพณี� ชุาวอ)สานย2ดมิ�*นแลัะป็ฏิ�บ�ต�ตามิฮี)ตส�บสองอย&างมิ�*นคง ฮี)ตส�บสอง ห้มิายถ2งจาร์)ตป็ร์ะเพื้ณ) ทำ)*ชุาวอ)สานป็ฏิ�บ�ต�ก�นในโอกาสต&างๆ ทำ�+งส�บสองเด-อนของแต&ลัะป็@ จาร์)ตป็ร์ะเพื้ณ)ทำ�+งส�บส�งเด-อนทำ)*ชุาวอ)สานทำ�าบ'ญต&างๆ มิ)ด�งน)+1. เด-อนอ"าย บ'ญเข"ากร์ร์มิ เป็�นการ์ทำ�าบ'ญต�กบาตร์ถวายภู�ตตาห้าร์แลัะฟ�งเทำศน� เน-*องในโอกาสทำ)*พื้ร์ะสงฆ์�อาบต�ข2+นร์องจากป็าร์าชุ�ก ให้"เข"าไป็อย&ในทำ)*อ�นจ�าก�ด เพื้-*อทำร์มิานร์&างกายให้"ห้ายจากกร์ร์มิ ชุ�าร์ะจ�ตใจให้"ห้ายมิ�วห้มิอง แลัะพื้"นจากอาบ�ต�2. เด-อนย)* บ'ญคณลัาน เป็�นการ์ทำ�าบ'ญส&ขว�ญทำ)*นวดเสร์4จแลั"ว แลัะกองไว"ในลัานข"าว3. เด-อนสามิ บ'ญข"าวจ)* ทำ�าบ'ญต�กบาตร์4. เด-อนส)* บ'ญผู้ะเห้วดาห้ร์-อบ'ญมิห้าชุาต� ทำ�าบ'ญฟ�งเทำศน�มิห้าชุาต�5. เด-อนห้"า บ'ญสงกร์านต� สร์งน�+าพื้ร์ะแลัะผู้"ให้ญ&6. เด-อนห้ก บ'ญบ�+งไฟ เป็�นป็ร์ะเพื้ณ)ขอฝนอย&างห้น2*ง

1818

7. เด-อนเจ4ด บ'ญซึ่�าฮีะ ทำ�าบ'ญชุ�าร์ะลั"างส�*งทำ)*เป็�นเสน)ยดจ�ญไร์ อ�นจะทำ�าให้"เก�ดความิเด-อดร์"อน แก&บ"านเมิ-อง มิ)การ์เลั)+ยงผู้)ป็Cตาแลัะผู้)ตาแฮีก (ผู้)ร์�กษาไร์&นา)8. เด-อนแป็ด บ'ญเข"าพื้ร์ร์ษา9. เด-อนเก"า บ'ญข"าวป็ร์ะด�บด�น ทำ�าบ'ญอ'ทำ�ศส&วนก'ศลัให้"แก&เป็ร์ตแลัะญาต�มิ�ตร์ทำ)*ตายไป็แลั"ว10. เด-อนส�บ บ'ญข"าสาก (ข"าวกร์ะยาสาร์ทำ ) ทำ�าบ'ญอ'ทำ�ศให้"แก&ผู้"ตายแลัะเป็ร์ต มิ)การ์แลักเป็ลั)*ยนข"าวกร์ะยาสาร์ทำก�นร์ะห้ว&างญาต�พื้)*น"อง แลัะชุาวบ"านใกลั"เร์-อนเค)ยง11. เด-อนส�บเอ4ด บ'ญออกพื้ร์ร์ษา มิ)การ์ถวายป็ร์าสาทำผู้2+ง(ข)+ผู้2+งป็ร์ะด�ษฐ�เป็�นป็ร์าสาทำ ) การ์ลั&องเร์-อไฟ (ไห้ลัเร์-อไฟ )แลัะการ์แข&งเร์-อพื้าย12. เด-อนส�บสอง บ'ญกฐ�น

1919

ลกษณีะควัามเชื่��อภาคอ�สัานคนโบร์าณมิ�กจะเชุ-*อในเร์-*องต&างๆ ว&าจะด) ห้ร์-อร์"าย ห้ร์-อเจร์�ญร์' &งเร์-องอย&เย4นเป็�นส'ข มิ)คนเกร์งขามิ น�บห้น"าถ-อตาข2+นอย&ก�บว&าในบ"านต"องมิ)ส�*งต&างๆทำ)*ชุ-*อเป็�นมิงคลันามิ เชุ&น ต"นไมิ"ทำ)*ป็ลักในบ"าน ,การ์ก&อสร์"างบ"าน การ์จ�ดส�*งของเคร์-*องใชุ" เคร์-*องนอนภูายในบ"าน การ์แต&งกาย เป็�นต"นความิส�าค�ญความิเชุ-*อ ถ"าคนทำ)*เชุ-*อแลั"วป็ฏิ�บ�ต� ห้ร์-อทำ�าตามิความิเชุ-*อด�งกลั&าวแลั"วจะทำ�าให้"เก�ดความิสบายใจ

พ#ธ�กรรมการ์ป็ลักต"นไมิ"ในบ"าน- ป็ลักต"นมิะขามิห้น"าบ"าน เชุ-*อว&าคนจะเกร์งขามิ- ป็ลักต"นมิะยมิ เชุ-*อว&าคนจะน�ยมิชุมิชุอบ- ป็ลักต"นเง�น ต"นทำอง เชุ-*อว&าจะมิ)เง�น มิ)ทำอง ฯลัฯ

2020

การจัดท��นอน - การ์จ�ดทำ)*นอน ห้ร์-อการ์นอน ต"องวางห้มิอน ห้ร์-อศ)ร์ษะไป็ทำางทำ�ศตะว�นออกส�*งศ�กด�Eส�ทำธุ์�Eในบ"าน ในบ"านต"องมิ)พื้ร์ะพื้'ทำธุ์ร์ป็กร์าบไห้ว" เพื้-*อเป็�นศ�ร์�มิงคลัส�าห้ร์�บชุาวพื้'ทำธุ์ทำ'กคร์�วเร์-อน

การประกอบอาชื่�พ -เน-*องจากพื้-+นทำ)*เป็�นทำ)*ร์าบสงจ2งเห้มิาะแก&การ์เลั)+ยงส�ตว� มิ)การ์ทำ�านาแลัะการ์เพื้ร์าะป็ลักในแถบลั'&มิแมิ&น�+ามิลัแลัะแมิ&น�+าชุ) นอกจากน)+ย�งมิ)การ์ป็ลักห้มิ&อนเลั)+ยงไห้มิ แลัะการ์ทำ�าอ'สาห้กร์ร์มิในคร์�วเร์-อน เชุ&น การ์ทำอผู้"าไห้มิ ผู้"าฝ<าย เป็�นต"น

ท��อย� อาศัย - การ์สร์"างบ"านส&วนให้ญ&มิ)ลั�กษณะเป็3ดโลั&งมิ)ฝาก�+นในส&วนทำ)*เป็�นพื้-+นทำ)*นอน แลัะใต"ถ'นยกสงเพื้-*อให้"ลัมิพื้�ดผู้&านสะดวกพื้-+นทำ)*บร์�เวณใต"ถ'นใชุ"ทำ�าก�จกร์ร์มิต&างๆเก4บเคร์-*องมิ-อเคร์-*องใชุ"ในการ์ป็ร์ะกอบอาชุ)พื้ ห้ร์-อเป็�นคอกส�ตว�

2121

อาหารการก#น - ชุาวอ)สานน�ยมิบร์�โภูคข"าวเห้น)ยวเป็�นอาห้าร์ห้ลั�ก เห้มิ-อนชุาวเห้น-อโดยร์�บป็ร์ะทำานก�บแจ&ว อาห้าร์อ-*นๆ เชุ&น ส"มิต�า ลัาบ น�+าตกเน-*องจากภูาคอ)สานมิ)พื้-+นทำ)*แห้"งแลั"ง แลัะอย&ห้&างไกลัทำะเลัคนในภูาคน)+จ2งก�นอย&ง&ายแลัะน�าพื้-ชุแลัะส�ตว�ทำ)*ห้าได"ในทำ"องถ�*นมิาป็ร์ะกอบอาห้าร์

ภาษาและการแต่ งกาย - ภูาษาทำ)*ใชุ"พื้ด ค-อ ภูาษถ�*นอ)สานซึ่2*งมิ)จ�งห้วะการ์พื้ดเร์4วกว&าภูาคเห้น-อ การ์แต&งกายน�ยมิใชุ"ผู้"าทำ)*ทำ�าจากเส"นใยธุ์ร์ร์มิชุาต� เชุ&น ผู้"าฝ<าย ผู้"าไห้มิ

2222

ประเพณี� - ภูาคตะว�นออกเฉ)ยงเห้น-อ มิ)ป็ร์ะเพื้ณ)ทำ)*ส�าค�ญ ๆ เชุ&นงานสมิโภูชุพื้ร์ะธุ์าต'เชุ�งชุ'มิแลัะงานแห้&ป็ร์าสาทำผู้2+งทำ)* จ .สกลันคร์งานนมิ�สการ์พื้ร์ะธุ์าต'พื้นมิแลัะงานป็ร์ะเพื้ณ)ไห้ลัเร์-อไฟทำ)* จ . นคร์พื้นมิงานป็ร์ะเพื้ณ)แห้&เทำ)ยนเข"าพื้ร์ร์ษาทำ)* อ'บลัร์าชุธุ์าน) งานแห้&ผู้)ตาโขนทำ)* จ . เลัยงานป็ร์ะเพื้ณ)แห้&นาคด"วยขบวนชุ"างทำ)* จ.ส'ร์�นทำร์� แลัะงานบ'ญบ�+งไฟทำ)* จ . ยโสธุ์ร์

ภ�ม#ป&ญญาท(องถิ่#�น - มิ)การ์ทำอผู้"าต&างๆ เชุ&น ผู้"าแพื้ร์วาของ จ.กาฬส�นธุ์'�การ์ทำ�าห้�ตถกร์ร์มิเคร์-*องจ�กร์สาน การ์ทำ�าเคร์-*องดนตร์)

2323

ว�ฒนธุ์ร์ร์มิป็ร์ะเพื้ณ)ในภูาคตะว�นออกเฉ)ยงเห้น-อ

งานประเพณี�ไหลเร�อไฟ

สังคมไทยในภาคเหน�อสังคมไทยในภาคเหน�อ

2424

1. สภูาพื้ทำางภูมิ�ศาสตร์� ภูาคเห้น-อตอนบนเป็�นภูาคทำ)*มิ)ภูเขา แลัะ เทำ-อกเขาสง แต&อย&นอกเขตภูเขาไฟ มิ)ทำ)*ร์าบแคบๆ ร์ะห้ว&างภูเขามิ)

ทำ)*ร์าบเป็�นแอ&ง เชุ&น ทำ)*ร์าบลั'&มิแมิ&น�+าป็3ง ว�ง ยมิ น&านกลั'&มิทำ)*เป็�นภูาคเห้น-อตอนลั&างน)+ จะมิ)ลั�กษณะทำางว�ฒนธุ์ร์ร์มิทำ)*แตกต&างจากภูาคเห้น-อตอนบนลั�กษณะทำางว�ฒนธุ์ร์ร์มิทำ)*เก�ดจากสภูาพื้ภูมิ�ศาสตร์� อาจแบ&งได"เป็�น 2 กลั'&มิ ค-อกลั'&มิคนทำ)*อย&ตามิห้'บเขา ในทำ)*ร์าบต�*าต"องมิาร์&วมิมิ-อก�นในการ์จ�ดการ์ก�บแห้ลั&งน�+าทำ)*ต"องอาศ�ยในการ์เพื้าะป็ลักร์&วมิก�นร์ะบบป็�นน�+า ร์ะบบการ์ร์&วมิแร์งร์&วมิใจก�นทำ�าเห้มิ-องฝายจ2งเก�ดข2+นเพื้-*อให้"แจกจ&ายน�+าทำ�*วถ2งก�นการ์ทำ�าเห้มิ-องฝาย ห้มิายถ2ง ทำ'กคนต"องให้"ความิร์&วมิมิ-อทำ�างานก&อสร์"างเห้มิ-องฝายห้ากไมิ&ร์&วมิมิ-อก4จะไมิ&ได"การ์ป็�นน�+า ห้ร์-อห้ากมิ)การ์ขโมิยน�+าจะถกลังโทำษป็ร์�บไห้มิส&วนร์ะบบป็�นน�+าทำ�าให้"เก�ดการ์มิอบห้มิายให้"ผู้"ดการ์แจกจ&ายน�+าเป็�น "แก&น�+า"ซึ่2*งได"ร์�บการ์ยอมิร์�บน�บถ-อว&ามิ)ความิย'ต�ธุ์ร์ร์มินอกจากน)+ย�งมิ)ป็ร์ะเพื้ณ)ส-บชุะตาบ"านเมิ-อง การ์บวชุให้"ต"นน�+าลั�าธุ์าร์ป็Cาไมิ"เพื้-*อให้"มิ)อาย'ย-นยาว

2525

2. ว�ถ)ชุ)ว�ตของชุ'มิชุนในภูาคเห้น-อ ห้น�งส-อภูมิ�ทำ�ศน�ไทำย ของส�าน�กนายกร์�ฐมินตร์) กลั&าวสร์'ป็ว�ถ)ชุ)ว�ตของส�งคมิไทำยในภูาคเห้น-อ ในด"านต&างๆ ให้"เป็�นภูาคร์วมิทำ�+งภูมิ�ภูาคชุาวไทำยในภูาคเห้น-อส&วนให้ญ&มิ)ว�ถ)ชุ)ว�ตแลัะความิเป็�นอย&ในกร์อบของว�ฒนธุ์ร์ร์มิทำ"องถ�*นทำ)*ป็�จจ'บ�นเร์)ยกว&าว�ฒนธุ์ร์ร์มิ "คนเมิ-อง " ห้ร์-อ "คนลั"านนา"ตามิชุ-*อของอาณาจ�กร์ทำ)*มิ)การ์ป็กคร์องแบบนคร์ร์�ฐทำ)*ต� +งข2+นในพื้'ทำธุ์ศตวร์ร์ษทำ)* 18 โดยพื้ญาเมิ4งร์าย แลัะมิ)ศนย�กลัางอย&ทำ)*เมิ-อง "นพื้บ'ร์)ศร์)นคร์พื้�งค�เชุ)ยงให้มิ&“ ถ2งแมิ"ว&า อาณาจ�กร์น)+ย�งป็ร์ะกอบด"วยว�ฒนธุ์ร์ร์มิทำ"องถ�*น ทำ)*แยกย&อยออกไป็ องค�ป็ร์ะกอบทำ)*ส�าค�ญก4ย�งมิ)ความิคลั"ายคลั2งก�นอย&มิาก โดยเฉพื้าะเร์-*องการ์ด�าร์งชุ)ว�ตแบบเกษตร์กร์การ์าน�บถ-อส�*งศ�กด�Eส�ทำธุ์�Eแลัะว�ญญาณของบร์ร์พื้บ'ร์'ษ ทำ)*เร์)ยกว&า "ผู้)"ความิเลั-*อมิใสในพื้ร์ะพื้'ทำธุ์ศาสนา แบบเถร์วาทำ แลัะการ์แสดงออกของความิร์ "ส2กน2กค�ด แลัะอาร์มิณ�โดยผู้&านภูาษาวร์ร์ณกร์ร์มิ ดนตร์) แลัะงานฝ@มิ-อ

2626

การประกอบอาชื่�พ เน-*องจากภูมิ�ป็ร์ะเทำศในภูาค–เห้น-อเป็�นภูเขา ทำ�าให้"มิ)อากาศค&อนข"างห้นาว อาชุ)พื้ทำ)*ส�าค�ญของคนในภูาคน)+ค-อ การ์เพื้ร์าะป็ลัก การ์ทำ�าสวนผู้ลัไมิ" การ์ทำ�าผู้ลัไมิ" การ์ทำ�าป็Cาไมิ" นอกจากน)+ย�งมิ)การ์ทำ�า อ'สาห้กร์ร์มิในคร์�วเร์-อนเชุ&น การ์ป็�+ นถ"วยชุามิ การ์แกะสลั�ก เป็�นต"น

ท��อย� อาศัย คนในภูาคเห้น-อน�ยมิป็ลักเร์-อนใต"ถ'น–ไมิ&สงมิากน�ก เพื้ร์าะสร์"างเร์-อนอย&ตามิทำ)*ดอน ชุ&องห้น"าต&างไมิ&กว"างเพื้-*อป็<องก�นไมิ&ให้"ลัมิเข"ามิาก ต�วเร์-อนมิ)ลั�กษณะเด&นทำ)*ยอดห้ลั�งคาทำ�าเป็�นไมิ"ไขว"ก�นเป็�น 2 แฉก เร์)ยกว&า กาแลั ซึ่2งถ-อเป็�นลั�กษณะเฉพื้าะของเร์-อนทำางภูาคเห้น-อ

2727

อาหารการก#น - ชุาวเห้น-อน�ยมิร์�บป็ร์ะทำานข"าวเห้น)ยวก�บน�+าพื้ร์�กต&างๆ เชุ&น น�+าพื้ร์�กอ&อง น�+าพื้ร์�กห้น'&มิ นอกจากน)+ย�งมิ) แกงฮี�งเลั แกงโฮีะ ข"าวซึ่อยไส"อ� *ว แคบห้มิ ร์สอาห้าร์จะมิ)ร์สเค4มิน�า น�ยมิบร์�โภูคเน-+อห้มิเพื้ร์าะห้าได"ง&ายแลัะร์าคาถกส&วนอาห้าร์ทำะเลัไมิ&ค&อยมิ) เพื้ร์าะเป็�นพื้-+นทำ)*ไมิ&ต�ดทำะเลั

ภาษาและเคร��องแต่ งกาย - ภูาษาถ�*นของชุาวภูาคเห้น-อ มิ)ลั�กษณะอ&อนห้วานน'&มินวลั ส&วนการ์แต&งกายทำ�*วไป็ ห้ญ�งสวมิเส-+อแขนกร์ะบอกน'&งผู้"าซึ่�*นกร์อมิเทำ"าชุายน�ยมิสวมิเส-+อมิ&อฮี&อมิ ซึ่2*งเป็�นผู้"าฝ<ายส)กร์มิทำ&า แต&ถ"าเป็�นชุาวเขาจะแต&งกายแตกต&างก�นไป็ตามิเผู้&า

2828

ประเพณี� - ทำางภูาคเห้น-อมิ)ป็ร์ะเพื้ณ)ทำ)*ส�าค�ญๆ เชุ&น งานนมิ�สการ์พื้ร์ะธุ์าต'ดอยต'งทำ)* จ . เชุ)ยงร์ายงานนมิ�สการ์พื้ร์ะบร์มิธุ์าต'ห้ร์�ภู'ญชุ�ยทำ)* จ . ลั�าพื้น งานนมิ�สการ์พื้ร์ะธุ์าต'ชุ&อแฮีทำ)* จ.แพื้ร์& งานพื้�ธุ์)ถวายพื้ร์ะเพื้ลั�งพื้ร์ะพื้'ทำธุ์เจ"าทำ)*ทำ'&งย�+งงานพื้ร์ะยาพื้�ชุ�ยดาบห้�กทำ)* จ . อ'ตร์ด�ตถ� งานป็ลั&อยส&างลัองทำ)*จ.แมิ&ฮี&องสอน เป็�นต"น

2929

ภ�ม#ป&ญญาท(องถิ่#�น - ทำางภูาคเห้น-อมิ)การ์ทำ�าเคร์-*องเข�นงานห้�ตถกร์ร์มิป็ร์ะเภูทำเคร์-*องจ�กร์สาน เคร์-*องป็�+ นด�นเผู้า งานแกะสลั�ก การ์ทำ�าร์&มิ ซึ่2*งผู้ลังานเห้ลั&าน)+ถ-อเป็�นภูมิ�ป็�ญญาทำ"องถ�*น ทำ)*สร์"างความิภูาคภูมิ�ใจให้"ก�บชุาวเห้น-อ

3030

ว�ฒนธุ์ร์ร์มิป็ร์ะเพื้ณ)ในภูาคเห้น-อว�ฒนธุ์ร์ร์มิป็ร์ะเพื้ณ)ในภูาคเห้น-อ

งานนมิ�สการ์พื้ร์ะธุ์าต'ดอยต'ง

ป็ร์ะเพื้ณ)ป็ลั&อยโคมิ

ด(านสังคมภาคตะว�นออกด(านสังคมภาคตะว�นออก

3131

พื้-+นทำ)*ส&วนให้ญ&ในภูาคกลัางเป็�นทำ)*ร์าบลั'&มิแลัะเป็�นแห้ลั&งผู้ลั�ตเกษตร์ทำ)*ส�าค�ญของป็ร์ะเทำศคนในพื้-+นทำ)*เด�มิจ2งมิ)พื้-+นฐานมิาจากส�งคมิภูาคเกษตร์เป็�นส&วนให้ญ&แต&เมิ-*อพื้-+นทำ)*ป็ร์�บเป็ลั)*ยนไป็ส&ภูาคอ'ตสาห้กร์ร์มิมิากข2+นนอกจากคนในพื้-+นทำ)*จะป็ร์�บเป็ลั)*ยนไป็เป็�นแร์งงานในภูาคอ'ตสาห้กร์ร์มิด"วยแลั"วย�งมิ)แร์งงานทำ)*ย"ายถ�*นเข"ามิาในแห้ลั&งอ'ตสาห้กร์ร์มิจ2งทำ�าให้"มิ)การ์ขยายต�วในธุ์'ร์ก�จอส�งห้าร์�มิทำร์�พื้ย� เชุ&น อพื้าร์�ทำเมินทำ� บ"านเชุ&า ห้อพื้�ก ร์วมิไป็ถ2งห้"างสร์ร์พื้ส�นค"าเพื้-*อร์องร์�บการ์อ'ป็โภูคบร์�โภูคของคนในพื้-+นทำ)* แต&ย�งไมิ&มิ)ป็�ญห้าแร์งงานต&างด"าวมิากน�ก ยกเว"นในกลั'&มิจ�งห้ว�ดภูาคกลัางตอนลั&าง 2 เชุ&น สมิ'ทำร์สงคร์ามิ สมิ'ทำร์สาคร์ ทำ)*เน"นการ์ป็ร์ะกอบธุ์'ร์ก�จการ์ป็ร์ะมิง ซึ่2*งจะมิ)แร์งงานต&างด"าวเป็�นจ�านวนมิาก

3232

เน-*องจากแร์งงานไทำยมิ�กไมิ&ทำ�างานน)+ เพื้ร์าะเป็�นงานห้น�ก ต"องอาศ�ยความิอดทำนสง แลัะต"องอย&ในทำะเลัเป็�นเวลัานาน จ2งกลัายเป็�นผู้ลักร์ะทำบทำางส�งคมิทำางห้น2*ง ห้ากย�งไมิ&ได"ร์�บการ์บร์�ห้าร์จ�ดการ์ทำ)*ด) การ์ขยายต�วในภูาคอ'ตสาห้กร์ร์มิของห้ลัายพื้-+นทำ)*

3333

ความิเชุ-*อแลัะขนบธุ์ร์ร์มิเน)ยมิป็ร์ะเพื้ณ)มิน'ษย�ในโลักตะว�นออกแต&ลัะชุาต�แต&ลัะภูาษามิ)ความิเชุ-*อถ-อทำ)*แตกต&างก�นออกไป็บ"างแลัะคลั"ายคลั2งก�นบ"าง ส&วนทำ)*คลั"ายคลั2งก�นน�+น เป็�นเพื้)ยงเร์-*องของศาสนาซึ่2*งเป็�นส-*อทำ)*ป็ฏิ�บ�ต�อย&างเด)ยวก�นเพื้)ยงบางส&วนเทำ&าน�+น เชุ&น ศาสนาพื้'ทำธุ์เป็�นต"น มิ)การ์อ'ป็สมิบทำก'ลับ'ตร์ แลัะพื้�ธุ์)กร์ร์มิทำางศาสนาเห้มิ-อนก�นแต&การ์สร์"างสร์ร์ค�ศ�ลัป็ะของแต&ลัะป็ร์ะเทำศแตกต&างก�นออกไป็ เชุ&นป็ร์ะเทำศไทำยก�บป็ร์ะเทำศพื้มิ&า เว)ยดนามิ เป็�นต"น แสดงให้"เห้4นว&า ขนบธุ์ร์ร์มิเน)ยมิ ป็ร์ะเพื้ณ) แลัะการ์ป็ร์ะพื้ฤต�ป็ฏิ�บ�ต�ทำ)*กร์ะทำ�าอย&างเด)ยวก�นในแต&ลัะชุาต�น�+น ย�งแตกต&างก�นออกไป็ด"วยแลัะทำ'กป็ร์ะเทำศในตะว�นออกก4มิ)เอกลั�กษณ�ป็ร์ะจ�าชุาต�ของตนอย&างชุ�ดเจนในเร์-*องของความิเชุ-*อถ-อแลัะขนบธุ์ร์ร์มิเน)ยมิป็ร์ะเพื้ณ)

3434

1.มิน'ษย�ในตะว�นออกมิ�ได"มิ)ศาสนาใดศาสนาห้น2*งทำ)*เป็�นแกนส�าค�ญของส�งคมิร์&วมิก�นแต&จะแยกก�นออกไป็ตามิความิเชุ-*อถ-อแลัะแมิ"ว&าส&วนห้น2*งจะน�บถ-อศาสนาพื้'ทำธุ์แต&ไมิ&มิ)ศนย�กลัางอ�นเป็�นแกนส�าค�ญร์&วมิก�นเห้มิ-อนคร์�สต�ศาสนาโร์มิ�นคาทำอร์�กส&วนศาสนาอ�สลัามิแมิ"ว&าจะมิ)แห้ลั&งศ�กด�Eส�ทำธุ์�Eร์ &วมิก�นทำ)*ป็ร์ะเทำศซึ่าอ'ด�อาร์ะเบ)ย แต&ก4มิ�ได"เป็�นไป็ในร์ป็องค�กร์เห้มิ-อนแห้ลั&งกลัางทำ)*กร์'งวาต�ก�นของโร์มิ�นคาทำอลั�กนอกจากน�+นในป็ร์ะเทำศย�งมิ)ความิเชุ-*อถ-อทำ)*แตกต&างก�นออกไป็มิากเชุ&น ในอ�นเด)ยมิ)ลั�ทำธุ์�มิากมิายในญ)*ป็'Cนก4เชุ&นเด)ยวก�นแต&ก4มิ)นบธุ์ร์ร์มิเน)ยมิทำางส�งคมิทำ)*เข"มิแข4งเคร์&งคร์�ดอย&างย�*งจ2งทำ�าให้"มิ)การ์สร์"างสร์ร์ค�ศ�ลัป็ะเพื้-*อจร์ร์โลังศาสนาทำ)*แตกต&างก�นไป็มิากแลัะเห้4นได"อย&างเด&นชุ�ดอ)กด"วย

3535

2. ความิเชุ-*อถ-อในศาสนาของชุาวตะว�นออก แตกต&างก�นออกไป็แต&ลัะศาสนา บางศาสนาเชุ-*อว&ามิน'ษย�เก�ดมิาด"วยกร์ร์มิซึ่2*งตนเองได"กร์ะทำ�าไว"แต&ในชุาต�ป็างก&อนผู้ลัอ�นบ�งเก�ดในชุาต�น)+ก4เป็�นกร์ะแสของกร์ร์มิแต&ชุาต�ป็างก&อนมิ)ส&วนให้"เป็�นไป็ด"วยแลัะการ์กร์ะทำ�าในชุาต�น)+ก4ย�งมิ)ผู้ลัไป็ถ2งชุาต�ห้น"าด"วยแต&บางศาสนามิ)ความิเชุ-*อร์'นแร์งมิากกว&าน�+นโดยเชุ-*อว&าห้ากกร์ะทำ�าตนเองให้"ต�*าต"อยห้ร์-อกดด�นต�วเองให้"ทำนทำ'กข�ทำร์มิานมิากก4จะย�*งได"บ'ญก'ศลัมิาก โดยการ์ป็ลั&อยจ�ตใจให้"ลั'ลั&วงพื้"นไป็ส&ภูพื้ทำ)*สงกว&าแลัะในบางศาสนามิ)ความิเชุ-*อในเร์-*องว�ญญาณบร์ร์พื้บ'ร์'ษอย&มิากการ์น"อมิเคาร์พื้บร์ร์พื้บ'ร์'ษแลัะการ์ควบค'มิจร์�ยธุ์ร์ร์มิในการ์ป็ร์ะพื้ฤต�ป็ฏิ�บ�ต�เป็�นส�*งส�าค�ญมิากทำ)*ส'ด ทำ�+งห้มิดน)+จ2งมิ)ส&วนสร์"างสร์ร์ค�ศ�ลัป็ะทำ)*แตกต&างก�นออกไป็ตามิแนวป็ร์�ชุญาของศาสนา

3636

3. ชุาต�ตะว�นตกให้"ความิสนใจก�บจ�ตว�ญญาณมิาก ความิผู้กพื้�นร์ะห้ว&างคนเป็�นก�บคนตาย ย�งเป็�นเย-*อใยทำ)*เคร์&งคร์�ด จ2งมิ)การ์เซึ่&นไห้ว"แลัะบวงสร์วงร์ะลั2กถ2งก�น แมิ"บางป็ร์ะเทำศจะมิ)การ์เผู้าศพื้ เชุ&น ป็ร์ะเทำศไทำย แต&บางป็ร์ะเทำศก4ย�งน�ยมิน�ยมิฝ�งศพื้ เพื้-*อร์�กษาเร์-อนร์&างไว"ชุ� *วน�ร์�นดร์ จะถกทำ�าลัายไมิ&ได" ในการ์ตกแต&งตามิพื้�ธุ์)การ์เห้ลั&าน)+เอง ทำ)*ใชุ"ศ�ลัป็ะเข"าชุ&วยเป็�นอย&างมิาก ทำ�าให้"เก�ดแบบอย&างศ�ลัป็ะเป็�นพื้�ธุ์)การ์ข2+นอ)กร์ป็แบบห้น2*ง

4. ขนบป็ร์ะเพื้ณ)ต&าง ๆ ของชุาวตะว�นออก เป็�นขนบธุ์ร์ร์มิเน)ยมิป็ร์ะเพื้ณ)ทำ)*ย2ดมิ�*นผู้กพื้�นอย&ก�บชุนชุาต�ในอด)ต

3737

การ์ป็ร์ะกอบอาชุ)พื้ - อาชุ)พื้ในภูาคน)+ส&วนให้ญ&เป็�นพื้-ชุ สวน พื้-ชุไร์& การ์ป็ร์ะมิง พื้-ชุสวนทำ)*ส�าค�ญได"แก& เงาะ ส&วนพื้-ชุไร์&มิ)อ"อย มิ�นส�าป็ะห้ลั�ง แลัะส�บป็ะร์ดทำ�าการ์ป็ร์ะมิงทำ�าก�นตามิชุายฝ�* งโดยทำ�*วไป็ แลัะมิ)การ์เลั)+ยงก'"งมิ)การ์ทำ�างานเป็�นส&วนน"อยทำ)*อย&อาศ�ย มิ)บ"านเป็�น–ห้ลั�งๆ แลัะอาคาร์ชุ'ดเป็�นจ�านวนมิาก

อาห้าร์การ์ก�น - ป็ร์ะกอบอาห้าร์ข2+นจากว�ตถ'ด�บทำ)*มิ)อย&แลั"วในทำ"องถ�*น เชุ&น ก'"ง ห้อย ป็ ป็ลัา เป็�นต"น

3838

ภาษาและการแต่ งกาย ป็ร์ะชุากร์พื้ดส�าเน)ยง–ไทำยภูาคกลัาง แต&จะมิ)เส)ยงเพื้)+ยนไป็บ"าง การ์แต&งกายมิ)ลั�กษณะ เชุ&นเด)ยวก�บคนภูาคกลัางป็ร์ะเพื้ณ) - ของคนในภูาคตะว�นออกค-อ งานบ'ญเชุ&นเด)ยวก�บชุนในภูาคอ-*นทำ)*ว�ดทำ�าบ'ญในว�นส�าค�ญทำางศาสนามิ)เทำศกาลันมิ�สการ์ ห้ลัวงพื้&อโสธุ์ร์ ทำ)* จ.ฉะเชุ�งเทำร์า งานสมิโภูชุค�นศร์)มิห้าโพื้ธุ์� 200 ป็@ ทำ)*จ�งห้ว�ดป็ร์าจ)นบ'ร์)

ภ�ม#ป&ญญาท(องถิ่#�น - ป็ร์ะด�ษฐ�เคร์-*องมิ-อใชุ"ทำ)*ทำ�าจากว�สด'ในทำ"องถ�*นเชุ&นเคร์-*องจ�กสาน มิ)กร์ะบ'ง ตะกร์"า แลัะของป็Cาเอามิาแลักเส-+อผู้"า

3939

ว�ฒนธุ์ร์ร์มิป็ร์ะเพื้ณ)ในภูาคตะว�นออกป็ร์ะเพื้ณ)แข&งควายชุลับ'ร์)

ป็ร์ะเพื้ณ)งานนมิ�สการ์ห้ลัวงพื้&อโสธุ์ร์