موضوع ارایه:

36

Upload: taylor-berger

Post on 01-Jan-2016

44 views

Category:

Documents


1 download

DESCRIPTION

موضوع ارایه:. حسابداری اسلامی. ارائه دهنده: رضا خاکی. حسابداری اسلامی. حسابداري اسلامي عبارت است از فرايند شناسايي، اندازه ‌ گيري و گزارشگري مشروعيت فعاليتهاي مالي كه براي تصميم ‌ گيري، محاسبـه زكات و محاسبه سود واقعي عمليات سرمايه ‌ گذاري اسلامي براساس دستورات اسلام، مفيد باشد. - PowerPoint PPT Presentation

TRANSCRIPT

Page 1: موضوع ارایه:
Page 2: موضوع ارایه:

حسابداری :موضوع ارایه

اسالمی

ارائه دهنده:

رضا خاکی

Page 3: موضوع ارایه:

�دازه��ايي، ان��د شناس��ت از فراين��ارت اس��المي عب��ابداري اس�گيري و ‌حس

�ه ‌گزارش�گري مش�روعيت فعاليته�اي م�الي ك�ه ب�راي تص�ميم�گيري، محاسب

�رمايه��ات س��ود واقعي عملي��به س��ات و محاس��اس ‌زك��المي براس�گذاري اس

دستورات اسالم، مفيد باشد.

ج�ز بحث مش�روعيت، ‌تع�اريف ديگ�ري ن�يز غ�ير از اين وج�ود دارد. در اينج�ا به

مس�ئله زك�ات اض�افه ش�ده اس�ت. يكي از مس�ائلي ك�ه در كش�ورهاي اس�المي

گيري عناص�ر ص�ورتهاي م�الي ‌در م�ذهب س�ني م�ورد توج�ه ج�دي اس�ت ان�دازه

K ن�يز ب�راي محاس�به زك�ات اس�ت. اين موض�وع در ح�وزه بانك�داري اس�المي بعض�ا

عن�وان آخ�رين رقم س�ود و زي�ان گ�زارش ‌پي�اده ش�ده اس�ت.  يع�ني زك�ات به

بر ارزشهاي جاري داراييها باشد.‌شود. محاسبه زكات بايد مبتني‌مي

حسابداری اسالمی

Page 4: موضوع ارایه:

�دودي �������اي مع�������ه كااله�������ات ب�������يعه زك�������ذهب ش������در م

گ�يرد،ام�ا ‌)ش�تر، گ�او، گوس�فند، خرم�ا، ج�و، كش�مش، طال و نق�ره( تعل�ق مي

�ب به��ه منفعت كس��ق نمي‌ب��ام تعل��ذا نمي‌طورع��يرد. ل��ران ‌گ��وان در اي�ت

عام�ل مهم در تعري�ف حس�ابداري اس�المي ‌عن�وان يك‌ را ب�ه ‌زك�ات‌مس�ئله

K مرب�وط ب�ه ش�ركتها و ديگ�ر بي�ان ك�رد. ح�وزه گزارش�گري م�الي اساس�ا

شخص�يتهايي اس�ت ك�ه محاس�به زك�ات ب�راي آنه�ا م�ورد ن�دارد. در م�ذهب

K در ‌ش�يعه خمس ب�ه منفعت كس�ب تعل�ق مي گ�يرد ام�ا خمس هم اساس�ا

ح�وزه ف�ردي اس�ت و انتق�ال آن ي�ا پ�رداخت آن توس�ط شخص�يت حق�وقي ي�ا

شركت تاكنون مطرح نشده است.

Page 5: موضوع ارایه:

عن�وان تف�اوت بني�ادي محيطي قاب�ل ط�رح اس�ت حض�ور دين در ‌شايد آنچ�ه ك�ه به

زن�دگي ف�ردي و تجزي�ه آن از مس�ائل اجتم�اعي اس�ت. در كش�ورهاي اس�المي

باش�د و در ق�وانين و مق�ررات ‌رن�گ مي‌نقش تع�اليم اس�المي در زن�دگي جمعي پر

�ومت��ه مي‌حك��ر گرفت��نت درنظ��رآن و س��احبنظران ‌داري، ق��ي از ص�شود.بعض

K متف�اوت مي �ا اقتص�اد غ�ربي ك�امال� ,Taheri)دانن�د‌مب�اني اقتص�اد اس�المي را ب

1999; Rahman, 1999, Baydoun and Willet, 2000).

دار اس�ت. درص�ورتي ك�ه در غ�رب انس�ان مال�ك نه�ايي ‌در اس�الم انس�ان ام�انت

ش�ود. ل�ذا پاس�خگويي نه�ايي مس�لمان از نظ�ر مس�ائل م�الي در براب�ر ‌ش�ناخته مي

�اده ��ل پي��ات و خمس در عم��ق زك��خگويي از طري��نين پاس��ت و چ��د اس�خداون

شود.‌مي

�اي ��اي حركته��ي زيربن��افع شخص��رايي،من��ود، فردگ��ازي س��رب حداكثرس�در غ

مس�لمان پايبن�د ب�ه ارزش�هاي اس�المي درپي س�ود معق�ول، ‌ اقتص�ادي اس�ت ام�ا ي�ك

من�افع جمعي و انص�اف و ع�دالت اس�ت. در اس�الم بعض�ي از مع�امالت رايج در

ممن�وع تج�ارت مش�روبات الكلي عملي ح�رام اس�ت و ، قم�ار ، رب�ا غ�رب مانن�د

است.

حسابداري اسالمي در سطح نظري

Page 6: موضوع ارایه:

دو س�تون اخالقي فعاليته�اي اقتص�ادي در اس�الم ب�ر ره�بران دي�ني معتقدن�د، بعض�ي از

احس�ان استواراس�ت.بنابراين تج�ارت اس�المي بايدبرپاي�ه اين ارزش�ها انج�ام و ع�دالت

.(Yaya and Hameed, 2004) شود

اين تفاوته�ا مح�رك اص�لي حس�ابداران مس�لمان ب�راي ارائ�ه ي�ك تعري�ف و الگ�و ب�راي

ش�رح زي�ر ‌ حس�ابداري اس�المي را به(Zaid, 1997)باش�د.زيد ‌حس�ابداري اس�المي مي

تعريف كرده است :

گيري نت�ايج م�الي ‌حس�ابداري فراين�د منظم ثبت مع�امالت مش�روع در دف�اتر و ان�دازه

گيري است.‌منظور استفاده در تصميم‌برمبناي اين معامالت به

�ردن واژه ��افه ك��نتي اض��ابداري س��ف حس��ا تعري��لي آن ب��اوت اص��ا تف��ا تنه�در اينج

كردن اين واژه بت�وان حس�ابداري س�نتي ‌رس�د ب�ا اض�افه‌” مش�روع“ اس�ت. ب�ه نظ�ر نمي

را ب�ه حس�ابداري اس�المي تغي�ير داد. اين موض�وع در كش�ور م�ا ك�ه تم�ام ق�وانين ازجمل�ه

�اكم��وانين ح��ي ‌ق��رع بررس��ا ش��اق ب��ر انطب��ان ازنظ��وراي نگهب��ط ش��ارت توس�بر تج

اف�زون رود، زي�را بن�ابر مش�روع ب�ودن مع�امالت اس�ت.‌ش�ود بيش�تر زي�ر س�ؤال مي‌مي

ب�ر اين، حس�ابداري باي�د تم�ام مع�امالت را ثبت و گ�زارش كن�د. ح�تي اگ�ر ب�رخالف ش�رع،

ت�وان ‌معامل�ه غيرمش�روع انج�ام ش�ود حس�ابداري ن�اگزير ب�ه ثبت واقعيت اس�ت و نمي

�الوه‌به�بر مش�روعيت، ‌دلي�ل غيرمش�روع ب�ودن از گ�زارش آن خ�ودداري ك�رد. الخ�دش ع

�ده اس�ت��داري اس�المي گنج�ان��ات را در تعري�ف حساب��له زك� ,AL-Khadash)مسئ

2001).

Page 7: موضوع ارایه:

�ال����ه‌اس���K مجم�وع �ا����ای اخال‌م اس�اس����ت. ‌ای از رهنم�وده��قی اس

بر زن�دگی ف�ردی و اجتم�اعی ‌م ح�اکم‌قی دین اس�ال‌رهنموده�ای اخال

مس�لمانان اس�ت. بعض�ی از ره�بران دی�نی عقی�ده دارن�د، فعالیته�ای

قی ع�دالت و احس�ان اس�توار ‌م ب�ر دو س�تون اخال‌اقتص�ادی در اس�ال

اس�ت. این ارزش�ها، ارزش�هایی بنی�ادی اس�ت ک�ه ب�رای تم�ام زوای�ای

می بای�د برپای�ه این ‌زن�دگی انس�ان، رهنم�ود دارد. بن�ابراین تج�ارت اس�ال

ارزشها انجام شود.

اهداف و خصوصیات حسابداری اسالمی

خصوصیات فعالیتهای تجاری می‌اسال

Page 8: موضوع ارایه:

قرآن،حف�ظ ع�دالت راتحت ه�ر ش�رایطی و در تم�ام ج�وانب زن�دگی

دان�د. پی�امبر گ�رامی)ص( ن�یز ب�ر حف�ظ ع�دالت اص�رار ‌زم می‌انس�ان ال

کردند. ‌شدت برخورد می‌داشتند و با بیعدالتی به

�تور می��انان دس���ه مسلم���رآن ب���هادت دادن و ‌ق��رای ش��ه ب��د ک�ده

انگیز بین مس�لمانان و ح�تی در ‌گ�یری در موض�وعات مناقش�ه تص�میم

�ابراین ��وند. بن��ارج نش��دالت خ��یر ع��منان، از مس��ا دش��ه ب�رابط

عب�ارت ‌ش جمعی کنن�د. به‌مس�لمانان بای�د ب�رای برق�راری ع�دالت تال

دیگ�ر مس�لمانان نبای�د ب�ه دیگ�ران س�تم کنن�د ی�ا زی�ر ب�ار س�تم دیگ�ران

.روند

عدالت

Page 9: موضوع ارایه:

معن�ای رفت�ار حس�نه ی�ا کم�ک ب�ه دیگ�ران ب�دون چشمداش�ت ی�ا ایج�اد تعه�د ب�رای ‌احس�ان به

دانن�د. احس�ان زن�دگی را ‌آن�ان اس�ت. بعض�ی از دین�داران احس�ان را ح�تی برت�ر از ع�دالت می

کن�د، احس�ان زن�دگی ‌کن�د. اگ�ر ع�دالت جامع�ه را از اس�تثمار و رنجه�ا مح�افظت می‌زیب�ا می

در ح�وزه تج�ارت، روش�هایی مانن�د م�دارا، انگ�یزه خ�دمتگزاری، .س�ازد‌را ش�یرین و گ�وارا می

ه�ای احس�ان ‌م�دارا از پایه .ش�ود‌توج�ه ب�ه خداون�د و رض�امندی او م�وجب تق�ویت احس�ان می

اند ک�ه این ص�فت را در ‌اس�ت. م�دارا از ص�فات خداون�دی اس�ت و مس�لمانان تش�ویق ش�ده

ت�وان در ق�الب اح�ترام ب�ه دیگ�ران، گذش�ت، و ب�ر ‌دارن�د. م�دارا را می‌درون خ�ود زن�ده نگه

�ال��ردن مشک��رف ک���زه خدمتگ�ذاری این اس�ت ‌ط��ور از انگی��رد. منظ��ان ک��ران بی�ت دیگ

ک�ه س�ازمانهای تج�اری بای�د نیازه�ا و من�افع دیگ�ران را درنظ�ر بگیرن�د. بن�ابراین، مس�لمان در

فعالیته�ای تج�اری بای�د در پی ارائ�ه خ�دماتی باش�د ک�ه م�ورد نی�از واقعی جامع�ه او و جامع�ه

دان�د ام�ا نبای�د مش�غله تج�ارت، انس�ان را ‌اگرچه ق�رآن تج�ارت را مش�روع می.انس�انی اس�ت

از خداون�د و دس�تورهای او غاف�ل کن�د. مس�لمان بای�د در ه�ر ح�الت، چ�ه م�وفقیت ، چ�ه

فعالیت .شکس�ت ب�ه ی�اد خ�دا باش�د. رض�ایت او بای�د مس�یر زن�دگی انس�ان را تع�یین کن�د

قی ق�رآن باش�د. ق�رآن انس�ان را از نعم�ات این جه�ان ‌تج�اری بای�د منطب�ق ب�ا ارزش�های اخال

.منع نکرده است، اما نباید لذات دنیوی چشم او را کور کند

احسان

Page 10: موضوع ارایه:

عن�وان ه�دف اص�لي در حس�ابداري ‌بعض�ي از محققين محاس�به زك�ات را به

Gambling and Karim, 1991; Baydoun) ان�د‌اس�المي بي�ان كرده

and Willet, 1994).

عن�وان ه�دف اص�لي ق�رار گ�يرد ه�ر ش�خص از فريبك�اري ي�ا ‌اگ�ر زك�ات ب�ه

 اعم�ال ‌كن�د زي�را هميش�ه خ�دا را ن�اظر ب�ر‌ظ�اهرآرايي ناخواس�ته پره�يز مي

�ود مي��د.‌خ��ابداري به بين��ات حس��ه اطالع��تقيم هم ‌در نتيج��ور غيرمس�ط

�تفاده��اي اس��خگوي نيازه��ئوليت ‌پاس��خگوي مس��ت و هم پاس�كنندگان اس

.(Adnan and Gaffikin , 1997)اجتماعي

�ايگزين ��د ج��ات باي��ازي زك��د حداكثرس��رد معتقدن��داران اين رويك�طرف

حداكثرس�ازي س�ود ش�ود. چ�نين روش�ي اف�راد را در تعقيب حداكثرس�ازي

كند.‌نفع توجه به مسائل اجتماعي و انساني تعديل مي‌سود به

اهداف حسابداری اسالمی

محاسبه زكات

Page 11: موضوع ارایه:

نارس�ايي اين دي�دگاه اين اس�ت ك�ه تمرك�ز ب�ر زك�ات، م�وجب مح�دود ش�دن تري درنظ�ر ‌ش�ود و الزم اس�ت اه�داف گس�ترده‌ح�وزه گزارش�گري م�الي مي

K عن�وان ش�د، مح�دوديت م�وارد مش�مول زك�ات ‌گرفت�ه ش�ود. همان گون�ه ك�ه قبالK ن�اقض ق�رار دادن محاس�به زك�ات به عن�وان ي�ك ه�دف ‌در م�ذهب ش�يعه عمال

اصلي در گزارشگري مالي است.م�ورد زك�ات وج�ود دارد اين اس�ت ك�ه مف�اهيم نظ�ري در ‌نكت�ه ديگ�ري ك�ه در

حس�ابداري ب�راي گزارش�گري م�الي ب�ا مقاص�د عم�ومي اس�ت. اگ�ر ه�دف را ب�ه زك�ات مح�دود ك�نيم مث�ل اين اس�ت ك�ه در حس�ابداري كن�وني ه�دف را محاس�به

ماليات بدانيم. چنين رويكردي در حسابداري مالي مردود است.تض�اد ديگ�ري ك�ه اين رويك�رد گرفت�ار آن اس�ت بحث ج�ايگزيني حداكثرس�ازي

K زك�ات در كش�ورهاي اس�المي ‌زك�ات به ج�اي حداكثرس�ازي س�ود اس�ت. معم�والذيرب�ط ت�ابعي از اف�زايش داراييه�ا )ش�امل درآم�د و س�ود( اس�ت و ن�رخ آن

9 درص�د خ�الص داراييهاس�ت. در اس�تاندارد حس�ابداري ش�ماره 5/2درح�دود س�ازمان حس�ابداري و حسابرس�ي مؤسس�ات م�الي اس�المي نح�وه محاس�به

(.1زكات تشريح شده است )جدول ش�ود ك�ه س�ود ح�داكثر ش�ود. ض�من اينك�ه اگ�ر ‌لذا زك�ات زم�اني ح�داكثر مي

حداكثرس�ازي س�ود در چ�ارچوب ش�رع باش�د چ�ه اي�رادي دارد؟ حداكثرس�ازي اي ب�راي اف�زايش ك�ارايي اس�ت و در جوام�ع مس�لمان باي�د ‌س�ود خ�ود انگ�يزه

اف�زايش ك�ارايي ب�راي اس�تفاده به�تر از من�ابع اقتص�ادي مح�دود تش�ويق ش�ود ت�ا جامعه اسالمي از دام فقر رها شود.

Page 12: موضوع ارایه:

الل�ه ‌هدف پاس�خگويي اس�المي متكي ب�ه مفه�وم خالفت اس�ت. انس�ان خليفه

اس�ت و ام�انت ب�زرگي ب�ه او س�پرده ش�ده اس�ت ك�ه هيچ مخل�وقي ي�اراي

K در براب�ر پ�ذيرش آن را نداش�ته اس�ت. براس�اس اين مف�اهيم انس�ان نهايت�ا

الن�اس ‌پروردگ�ار باي�د پاس�خگو باش�د، ل�ذا هم باي�د ب�ه ح�ق الل�ه و هم ب�ه حق

توج�ه داش�ته باش�د. نح�وه پاس�خگويي انس�ان در براب�ر خ�دا در ق�رآن و س�نت

�رمايه��رارداد بين س��ه از ق��خگويي ثانوي��ت. پاس��ده اس��خص ش�گذار و ‌مش

شود.‌مدير ايجاد مي

يك ش�ركت ب�راي ايف�اي مس�ئوليت پاس�خگويي اولي�ه و ثانوي�ه، باي�د فعاليته�اي

�ادي و محيطي را ���اعي، اقتص���المي، اجتم���وعات اس���ه موض���وط ب��مرب

�دازه��ايي، ان��داف ‌شناس��خگويي اه��وع پاس��د. در اين ن��زارش كن�گيري و گ

ثانوي�ه ديگ�ري مانن�د رع�ايت ش�ريعت، محاس�به و توزي�ع زك�ات، توزي�ع عادالن�ه

�ويق مي��ركتها تش��ت و ش��ده اس��ف ش��يز تعري��روت را ن��ل ‌ث��وند در ح�ش

.(Yaya and Hameed, 2004)مشكالت امت اسالمي مشاركت كنند

‌پاسخگويي اسالمي

Page 13: موضوع ارایه:

تر از زك�ات ‌اي گس�ترده‌اين نگ�اه ب�ه اه�داف حس�ابداري اس�المي ح�وزه

ش�ود توج�ه ‌گ�يرد و نكت�ه اساس�ي ك�ه در آن نماي�ان مي‌ب�ر مي را در

بيشتر به مسائل اجتماعي و حسابداري اجتماعي است.

ام�ا باي�د توج�ه داش�ت در بعض�ي از كش�ورهاي غيرمس�لمان ن�يز چ�نين

الل�ه ب�ودن انس�ان ولي از نگاهه�اي ديگ�ر ‌مس�ائلي البت�ه ن�ه از دي�د خليفه

شود.‌مطرح مي

K پايبن�د ب�ه ش�رع اگ�ر در كش�ورهاي مس�لمان، ص�احبان س�رمايه عمال

باش�ند و خواس�تار افش�اي م�وارد مغ�اير ش�رع باش�ند، چ�نين خواس�تي

بدون نياز به اضافه كردن واژه ” اسالمي“ ميسر است.

Page 14: موضوع ارایه:

ع�ات حس�ابداری ‌ده�د ک�ه ه�دف اص�لی اطال‌نت�ایج تحقی�ق ع�دنان و گ�افیکین نش�ان می

ع�ات ب�رای ایف�ای تعه�د پاس�خگویی ب�ه ص�احب اص�لی )خ�دا( ‌می، ارائ�ه اطال‌اس�ال

ش�ود ک�ه در راس�تای ‌اس�ت. بن�ابراین، پاس�خگویی کلی زم�انی در عم�ل محق�ق می

ایف�ای تعه�د زک�ات باش�د. اگ�ر زک�ات ب�ه عن�وان ه�دف اولی�ه ق�رار گ�یرد ه�ر ش�خص از

کن�د، زی�را همیش�ه خ�دا را ن�اظر اعم�ال ‌فریبک�اری ی�ا ظ�اهرآرایی ناخواس�ته پره�یز می

�اسخگوی ط�ور‌ع�ات حس�ابداری به‌در نتیج�ه، اطال بین�د.‌خ�ود می�غیرمس�تقیم هم پ

.کنندگان است و هم پاسخگوی مسئولیت اجتماعی‌نیازهای استفاده

م�دار باش�ند ن�ه ‌می بای�د زکات‌تریووان�و پیش�نهاد ک�رده اس�ت ک�ه س�ازمانهای اس�ال

س�ودمدار. یع�نی س�ود خ�الص نبای�د ب�ه عن�وان مبن�ای ارزی�ابی عملک�رد اس�تفاده ش�ود

بلک�ه ه�دف بای�د متوج�ه پ�رداخت زک�ات بیش�تر باش�د. ب�رای اینک�ه جهت س�ازمان در

راس�تای زک�ات باش�د سیس�تم حس�ابداری ن�یز بای�د مبت�نی ب�ر زک�ات باش�د. این نگ�رش

ش�ود. ب�رای رس�یدن ب�ه این ه�دف، ابت�دا بای�د ‌م در س�ازمانها می‌منجرب�ه تق�ویت اس�ال

از حداکثرس�ازی س�ود ب�ه س�مت حداکثرس�ازی زک�ات ح�رکت ک�رد. بن�ابراین، س�ود

�ر ��ی اس�ت. اگ�ب�ه عن�وان ی�ک ه�دف می�انی اس�ت در ص�ورتی ک�ه زک�ات ه�دف نهای

می ‌زک�ات ه�دفی نه�ایی باش�د سیاس�تهای ی�ک س�ازمان بای�د منطب�ق ب�ا ش�ریعت اس�ال

‌باشد.

پاسخگويي از طریق زکات

Page 15: موضوع ارایه:

K این ش�یوه عم�ل ب�اعث تع�ادل بین مس�ائل ف�ردی و اجتم�اعی می ش�ود، زی�را ‌نهایت�ا

کن�د ک�ه ب�ا رع�ایت ش�ریعت س�ود کس�ب کنن�د ‌مفه�وم زک�ات مس�لمانان را تش�ویق می

و بخش�ی از آن را ب�ه عن�وان زک�ات ب�رای رف�اه اجتم�اعی بپردازن�د. این نگ�رش،

کن�د ب�رای ره�ایی انس�انها از فش�ارهای ناش�ی از ‌واح�دهای اقتص�ادی را تش�ویق می

ش کنن�د. ‌عوام�ل اقتص�ادی، اجتم�اعی و فک�ری و پاکس�ازی محی�ط از اس�تثمار تال

س�رانجام چ�نین روش�ی، پ�ل می�ان دنی�ا و آخ�رت اس�ت زی�را زک�ات ب�اعث بی�داری

.اندازد‌شود و او را به یاد توشه آخرت می‌وجدان انسان می

�ر می��ال‌به نظ��دگاه اس��ایی، دی��دف نه��وان ه��ه عن��ات ب��راردادن زک��د ق��ی ‌رس��م

�ادی را مح�دود می��اره موض�وعات اقتص�کن�د؛ اگرچ�ه ش�کی نیس�ت ک�ه زک�ات ‌درب

ت ‌اگر بگ�وییم زک�ات مش�کال‌اس�ت‌انگاری‌م است.ساده‌یکی از س�تونهای اص�لی اس�ال

K حل می کند.‌اقتصادی موجود را تماما

�ادی���داف اقتص���ال- در حقیقت، اه���اعی اس���یعی از ‌اجتم���ه وس���امل دامن��م ش

�وضوعات مختل�ف اس�ت: اعتق�اد ب�ر این اس�ت ک�ه زک�ات تنه�ا یکی از ابزاره�ای �م

.اصلی برای دستیابی به این اهداف است

می بای�د بتوان�د ب�ه مقص�د ش�ریعت ‌گوی�د سیس�تم تج�ارت اس�ال‌چپرا در این زمین�ه می

ح )م�وفقیت در دنی�ا و ‌برس�د. مقص�د ش�ریعت ش�امل ه�ر چ�یزی اس�ت ک�ه ب�رای فال

.زم است‌آخرت( و حیات طیبه )زندگی پاک(در چارچوب شریعت ال

Page 16: موضوع ارایه:

:9براساس استاندارد حسابداري مالي شماره ‌زكات‌‌

تعيين مبناي زكات

ريال  روش خالص داراييها  مشمول زكات

392 ،554 ،204

وجه نقد و معادل وجه نقد

216 ،234 ،428

حسابهاي دريافتني )خالص(

000 ،000 ،20 تأمين مالي مضاربه

30ر000ر000 تأمين مالي مشاركت

20ر000ر000 استثن�ا

130 ،814 ،15 موجودي كاال

229 ،542 ،180

اوراق بهادار قابل خريد و فروش

659 ،330 ،16 امالك تجاري

45ر000ر000 گذاريهاي تجاري ساير سرمايه

626 ،475 ،960

جمع

  شود : كسر مي

  بدهيها

727 ،130 ،21 حسابهاي جاري

094 ،561 ،49 حسابهاي پرداختني

054 ،185 ،53 ساير بدهيها

000 ،000 ،4 حقوق متعلق به دولت و اوقاف

000 ،000 ،20 حقوق اقليت

716 ،504 ،684

گذاري محدود حقوق دارندگان حسابهاي سرمايهنشده

(591 ،381 ،832)

جمع    بدهيها وحقوق صاحبان

035 ،094 ،128

مبناي زكات)خالص داراييها  مشمول زكات (

محاسبات زكات:‌‌3، 301، 624             128، 094، 035%    5775/2 =  3، 301، 624زكات دوره مالي

Page 17: موضوع ارایه:

عن�وان پيش�رو ت�دوين ‌ به(FASB) ه�يئت اس�تانداردهاي حس�ابداري آمريك�ا

مف�اهيم نظ�ري اق�رار ك�رده اس�ت ك�ه اين مف�اهيم ب�راي محي�ط اقتص�ادي،

سياس�ي و اجتم�اعي آمريك�ا ت�دوين ش�ده اس�ت. بن�ابراين ش�رايط محيطي ب�ر

�ادي ��ط اقتص��ر محي��لمان اگ��ور مس��ك كش��ت. در ي��ؤثر اس��ابداري م�حس

�ني���نين محيطي ‌مبت��K چ �دتا���د قاع���المي باش���هاي اس���ايت ارزش��بر رع

برگزارش�گري م�الي م�ؤثر خواه�د ب�ود. ام�ا ني�ازي نيس�ت ك�ه ب�راي انعك�اس

اين ني�از واژه ” اس�المي“ را ب�ه حس�ابداري بيف�زاييم. زي�را ك�ار حس�ابداري

�اي ���اس نيازه���ات براس���ت و اين اطالع���ات اس���ه اطالع���الي ارائ��م

ش�ود. البت�ه اگ�ر منظ�ور از حس�ابداري اس�المي ‌كنندگان تعري�ف مي‌اس�تفاده

نام باشد. ‌سر‌اين باشد شايد اختالفها بيشتر بر

فرمايند :‌گونه كه شاعر بزرگ مولوي مي‌آن

اختالف خلق از نام اوفتاد چون به معني رفت آرام اوفتاد

Page 18: موضوع ارایه:

در حس�ابداري وحسابرس�ي مؤسس�ات م�الي اس�المي سازمان

، اه�داف حس�ابداري م�الي بانكه�ا و مؤسس�ات 1بياني�ه ش�ماره 

م�الي اس�المي، ه�دف اص�لي حس�ابداري م�الي را ارائ�ه اطالع�ات

كنندگان تعري�ف ك�رده ‌گيريهاي اس�تفاده‌ب�راي كم�ك ب�ه تص�ميم

است.

در اين بياني�ه آم�ده اس�ت آنه�ايي ك�ه ب�ا بانكه�اي اس�المي س�ر و ك�ار

�امالت ��دا در مع��ايت خ��اعت و رض��ه اط��ه اول ب��د در درج�دارن

دهند.‌اهميت مي

K در كش�ورهاي اه�داف حس�ابداري م�الي ب�راي س�اير بانكه�ا، اك�ثرا

�ه ��ت ك��بيعي اس��ابراين ط��ت. بن��ده اس��ف ش��المي تعري�غيراس

�ا ��المي ب��اي اس��راي بانكه��ده ب��يين ش��داف تع��ايي بين اه�تفاوته

)س�ازمان اه�داف تع�يين ش�ده ب�راي س�اير بانكه�ا وج�ود داش�ته باش�د

(.1999حسابداري و حسابرسي مؤسسات مالي اسالمي،

سودمندی برای تصمیم گیری

Page 19: موضوع ارایه:

اين س�ازمان ب�راي تع�يين اه�داف از دو رويك�رد اس�تفاده

كرد :

�الم و ��هاي اس��ول و روش��اي اص��داف برمبن��يين اه�الف.تع

سپس بررسي اين اهداف باتوجه به مباني نظري موجود.

ب. ش�روع ك�ار از مب�اني نظ�ري موج�ود و تط�بيق آن ب�ا

شريعت اسالم.

رويك�رد اول را يكي از علم�اي ش�ريعت انج�ام داده اس�ت و

�ابداري. ����ص حس����ك متخص����ط ي����رد دوم توس���رويك

K تعريف اهداف براساس رويكرد دوم پذيرفته شد. نهايتا

Page 20: موضوع ارایه:

، هدف گزارشگري مالي ارائه اطالعات زير ‌طبق اين بيانيه

است:

.رعايت شريعت توسط بانكها( اطالعات مربوط به 1

�ه 2��وط ب��ات مرب��ار ( اطالع��دات و آث��ادي و تعه��ابع اقتص�من

.رويدادها

.تعيين زكات( اطالعات الزم براي 3

�راي 4��ات الزم ب��ان و ( اطالع��دي، زم��اي نق��رآورد جريانه�ب

.خطرات تحقق آن

�ا ( اطالع�ات الزم ب�راي 5��ي بانكه��اي امان��ي مسئوليته�ارزي�اب

.گذاريهاي آن‌ب�راي حفاظت من�اب�ع و سرمايه

ايف�اي مس�ئوليت اجتم�اعي توس�ط ( اطالع�ات مرب�وط ب�ه 6

بانك.

Page 21: موضوع ارایه:

بعض�ي از ص�احبنظران معتقدن�د چ�ارچوب نظ�ري س�ازمان حس�ابداري و

جهت ب�ا حس�ابداري س�نتي ‌حسابرس�ي مؤسس�ات م�الي اس�المي بيش�تر هم

�اهده مي��المي مش��وهره اس��داف آن ج��ه در اه��ت، اگرچ��ود. در ‌اس�ش

راجع ب�ه ‌اطالع�ات كنندگان،‌دي�دگاه س�نتي، اطالع�ات مرب�وط ب�راي اس�تفاده

وض�عيت م�الي وعملك�رد م�الي اس�ت.عملكرد م�الي هم درق�الب س�ود

Yaya)شود.سودبيش�تر معي�اري از م�وفقيت بيش�تر اس�ت ‌مي‌‌گيري‌ان�دازه

and Hameed, 2002).

شايد از اين جهت بعض�ي از ص�احبنظران، اه�داف حس�ابداري س�نتي را

ب�راي حس�ابداري اس�المي نامناس�ب بدانن�د، چ�ون معتقدن�د در اس�الم باي�د

تم�ام اه�دافي ك�ه در اينج�ا بررس�ي ش�د ب�ه ن�وعي در پي س�ود معق�ول ب�ود.

از حس�ابداري معاص�ر گرفت�ه ش�ده اس�ت. م�اهيت اص�لي بحث اين اس�ت

كنندگان متف�اوت ‌ك�ه در كش�ورهاي مس�لمان، اطالع�ات م�ورد ني�از اس�تفاده

�تفاده��ت و اس��ريعت و ‌كنندگان در‌اس��ايت ش��د رع��ائلي مانن��ورد مس�م

محاسبه زكات خواهان اطالعات هستند. 

Page 22: موضوع ارایه:

بنابه داليل زير نيازي نيست كه براي انعكاس اين تفاوتها ،

حسابداري را به حسابداري اسالمي تغيير دهيم :

ه�دف حس�ابداري م�الي ت�أمين نيازه�اي اطالع�اتي اف�راد ب�رون س�ازماني (1

اس�ت و اين نيازه�ا ت�ا ح�دودي ت�ابع محي�ط اس�ت. بن�ابراين مس�ائل محيطي ب�ر

ب�ر اطالع�ات معم�ول در س�طح ‌حس�ابداري م�ؤثر اس�ت و اگ�ر درج�ايي عالوه

توان آن را ارائه كرد.‌الملل، اطالعات ديگري هم مورد نياز باشد، مي‌بين

داري و تج�ارت همانن�د ديگ�ر كش�ورها ‌( در اك�ثر كش�ورهاي اس�المي بنگ�اه2

�ام مي���ود و در‌انج���ان ‌ش���اهم يكس���ارت ب���ول تج���ادي اص���وارد زي��م

باشد. اهداف حسابداري هم بايد همه بنگاهها را پوشش دهد.‌مي

�ال3��ك ‌(دنب��راي ي��د ب��رع باش��ارچوب ش��ودحداكثر اگردرچ��دف س�كردن ه

رس�د انگ�يزه ‌نيس�ت. در عم�ل هم ب�ه نظ�ر نمي‌مس�لمان ام�ر نامشروعي

كسب سود يك مسلمان با غيرمسلمان متفاوت باشد.

توان�د اس�تاندارد خ�اص ‌م�ورد مع�امالتي ك�ه وي�ژه مس�لمانان اس�ت مي‌( در4

ب�راي تكمي�ل اس�تانداردهاي رايج ت�دوين ك�رد، مانن�د اس�تانداردهاي مرب�وط ب�ه

عقود اسالمي.

Page 23: موضوع ارایه:

K دامن�ه ك�اربرد را مح�دود مي5 K در كش�ور م�ا ‌( تأكي�د ب�ر زك�ات اوال كن�د و ثاني�ا

 بودن موارد مشمول زكات، مناسب نيست.‌دليل محدود‌‌به

گيري ‌ت�وان برپاي�ه س�ودمندي ب�راي تص�ميم‌( اه�داف حس�ابداري را هم مي6

�ت ‌و��ادي ممكن اس��وارد زي��رد. در م��دوين ك��خگويي ت��اس پاس� هم براس

�ميم��راي تص��از ب��ورد ني��ات م��ب ‌اطالع��خگويي هم مناس��راي پاس�گيري ب

�ميم��راي تص��ات هم ب��ون اطالع��د. چ��ت و هم ‌باش��از اس��ورد ني�گيري م

پاس�خگويي، در مف�اهيم نظ�ري باي�د ه�ر دو پوش�ش داده ش�ود. ل�ذا تأكي�د

�رف بر��وني ‌ص��ارت كن��ط تج��المي در محي��خگويي اس��ا پاس��خگويي ي�پاس

جوابگو نيست.

�ت واژه ���ازي نيس���د و ني���ابداري بمان���ان حس���د هم���ابداري باي��لذا حس

دركش�ورهاي ‌كنيم.ام�ا باي�د ب�ه مس�ائل محيطي ” اس�المي“ را ب�ه آن اض�افه

K حس�ابداري مع�امالت اس�المي مي‌مس�لمان توجه توان�د مط�رح ‌ش�ود. مثال

ش�ود. س�ازمان حس�ابداري و حسابرس�ي، ب�راي عق�ود اس�المي، اس�تاندارد

المللي در اين زمين�ه ‌حس�ابداري ت�دوين ك�رده اس�ت. زي�را اس�تانداردهاي بين

ك�افي نيس�ت. دبيرك�ل پيش�ين اين س�ازمان اعتق�اد دارد ك�ه اين اس�تانداردها

�تانداردهاي بين��ل اس��ت، نه‌مكم��ه‌المللي اس��دا بافت��ه ج��ه تافت� Abdel)اينك

Karim, 2004 ).

Page 24: موضوع ارایه:

می ب�ر ‌مب�احث مرب�وط ب�ه خصوص�یات حس�ابداری اس�ال

گیری م�الی و ارائ�ه و افش�ا متمرک�ز ‌دو موض�وع ان�دازه

�یات ��ر، خصوص��های زی��ابراین در بخش��ت. بن��ده اس�ش

�ال��ابداری اس��رح ‌حس��وع مط��الب این دو موض�می در ق

.شود‌می

خصوصیات حسابداری می‌اسال

Page 25: موضوع ارایه:

می، زک�ات ب�ه عن�وان س�نگ بن�ای ‌در اغلب مط�الب ادبی�ات حس�ابداری اس�ال

گیری معرفی شده است. ‌تعیین ابزارهای اندازه

:گیری به شرح زیر است‌یل انتخاب زکات برای تعیین مبانی اندازه‌دال

K ب�ا ان�دازه‌- اس�ال1 گیری داراییه�ا س�روکار ‌م زک�ات مفه�ومی اس�ت ک�ه مس�تقیما

دارد. در ق�رآن و ح�دیث رهنموده�ایی در م�ورد زم�ان و روش محاس�به زک�ات

.وجود دارد

�ات ب�ر مس�لمانان ‌- بس�یاری از آی�ات ق�رآنی بال2�فاص�له پس از دس�تور نم�از، زک

م اس�ت. بن�ابراین ‌واجب ش�ده اس�ت و زک�ات یکی از س�تونهای اص�لی اس�ال

�زارهای ال��د اب�زم )ش�امل حس�ابداری( را ‌مس�لمانان ب�رای ایف�ای این تعه�د ب�ای

.کار گیرند‌به

می ارتب�اط مس�تقیم ب�ا زک�ات دارد. ‌وس�عه حس�ابداری در دولته�ای اولی�ه اس�الت-3

می دفتره�ا و گزارش�های حس�ابداری را ب�رای تع�یین ‌در آن زم�ان، دولت اس�ال

.کرد‌زکات و پاسخگویی در مورد آن، تهیه می

‌گیری مالی‌اندازه

Page 26: موضوع ارایه:

دی�دگاه غ�الب در تع�یین زک�ات، اس�تفاده از قیمت ف�روش در زم�ان ایج�اد تعه�د ب�ابت

می بای�د از به�ای ج�اری، ن�ه به�ای تم�ام ‌زک�ات اس�ت، ل�ذا س�ازمانهای تج�اری اس�ال

ش�ده تاریخی، اس�تفاده کنند

�ال��الی اس��ات م��ی موسس��ابداری و حسابرس��اهیم ‌سازمان حس��ه مف�می در بیانی

گذاریهای مح�دود ‌حس�ابداری ب�ه مفه�وم ارزش�های ج�اری داراییه�ا، ب�دهیها و س�رمایه

ک�ارگیری آن توص�یه ‌ام�ا ب�ه دلی�ل فق�دان ابزاره�ای ک�افی، به‌ش�ده اش�اره ک�رده اس�ت،

ش�ود و ارزش�های ‌نش�ده اس�ت. در عم�ل از به�ای تم�ام ش�ده ت�اریخی اس�تفاده می

ع�ات مکم�ل ممکن اس�ت ارائ�ه ش�ود. بن�ابراین بانکه�ای ‌ج�اری تنه�ا ب�ه ص�ورت اطال

کنن�د م�یرزا و بی�دون نگ�اه متف�اوتی ‌می از به�ای تم�ام ش�ده ت�اریخی اس�تفاده می‌اس�ال

ت�وان ‌می، هم می‌نس�بت ب�ه این موض�وع دارن�د. ب�ه عقی�ده آن�ان در حس�ابداری اس�ال

از به�ای تم�ام ش�ده ت�اریخی و هم ارزش�های ج�اری اس�تفاده ک�رد. بن�ابراین، سیس�تم

ای برای ارزشیابی دارایی دارد‌می سیستم دوگانه‌حسابداری اسال

می هم بای�د پایبن�د ب�ه ‌این نظری�ه مبت�نی ب�ر این ف�رض اس�ت ک�ه واح�د اقتص�ادی اس�ال

ق�رارداد باش�د و هم تعه�د خ�ود در م�ورد زک�ات را درنظ�ر بگ�یرد. زی�را ق�رارداد مبت�نی

ت گذش�ته و زک�ات مبت�نی ب�ر ارزش�های ج�اری اس�ت. بن�ابراین بای�د مب�انی ‌ب�ر مع�امال

.گیری برای هر یک از این اهداف وجود داشته باشد‌اندازه

Page 27: موضوع ارایه:

ش�ده ت�اریخی در تم�ام م�وارد ‌ک�ارگیری به�ای تمام‌ادع�ای م�یرزا و بی�دون در م�ورد به

)ب�ه اس�تثنای م�ورد زک�ات( تکی ب�ه ق�ابلیت اتک�ای این مبناس�ت. ب�ه عقی�ده آنه�ا به�ای

ش�ده ت�اریخی ب�ا مفه�وم مباش�رت س�ازگار اس�ت. م�یرزا و بی�دون مباش�رت را ‌تمام

ش�ده ت�اریخی، ‌می مع�رفی کردن�د. روش به�ای تمام‌ب�ه عن�وان ه�دف حس�ابداری اس�ال

کن�د. این ‌مس�ئولیت ام�انی م�دیران و وظیف�ه مباش�رت آنه�ا را به�تر منعکس می

گیری اس�ت چ�ون قرارداده�ا براس�اس ارق�ام به�ای ‌روش مناس�بترین روش ان�دازه

�گر . ش�ود و قرنه�ا این ش�یوه عم�ل دوام یافت�ه اس�ت‌ش�ده ت�اریخی نوش�ته می‌تمام�ا

ش�ده ت�اریخی ‌ش�ک ج�ایگزین به�ای تمام‌روش ارزی�ابی کارام�دتری وج�ود داش�ت بی

.شد‌می

ف روش ارزش ج�اری هیچ پای�ه ‌ش�ده ت�اریخی ب�رخال‌رس�د به�ای تمام‌به نظ�ر می

م ‌قاب�ل دف�اعی در ش�ریعت ن�دارد. اص�ل ایف�ای تعه�دات مرب�وط ب�ه ق�رارداد در اس�ال

ک�ار رود ‌ش�ده ت�اریخی به‌ک�ارگیری به�ای تمام‌ای ب�رای به‌توان�د ب�ه عن�وان پ�ایه‌نمی

ش�ود. بن�ابراین ‌زی�را خ�ود ق�رارداد ی�ک فع�الیت ت�اریخی اس�ت ام�ا در آین�ده محق�ق می

گیری بای�د از ارزش�های ج�اری اس�تفاده ش�ود. اس�تفاده از به�ای ‌در زم�ان ان�دازه

�ود. ‌تمام��ای واقعیت ش��ل افش��ف اص��وجب تحری��ت م��اریخی ممکن اس��ده ت�ش

در وض�عیت ت�ورم و تغی�یر قیمت، . واقعیت، ارزش ج�اری اس�ت و بای�د افش�ا ش�ود

. شود‌شده تاریخی موجب دوری از واقعیت می‌کارگیری بهای تمام‌به

Page 28: موضوع ارایه:

ح�ودیب اهمیت ارائ�ه و افش�ا را در ایف�ای وظ�ایف و تعه�دات طب�ق حنیف�ه و

دانند.‌می می‌شریعت اسال

زی�ر می بای�د ح�داقل م�وارد‌ی�ک واح�د تج�اری اس�ال برای دس�تیابی ب�ه این ه�دف،

:کند افشا را

.ت ممنوی که صورت گرفته است‌-هرگونه معامال1

K پرداخت شده است.‌-تعهدات زکات که باید پرداخت شودیا قبال2

.-مسئولیت اجتماعی3

�ظ ���تمزدکارکنان و حف���ه،دس���وه خیری���امل وج���اعی ش���ئولیت اجتم��مس

می ‌زیس�ت اس�ت. بن�ابراین محت�وای گزارش�گری م�الی در ی�ک جامع�ه اس�ال‌محیط

.تر از جوامع غربی است K مفصل‌احتماال

ارائه و افشا

Page 29: موضوع ارایه:

نظ�ر بی�دون و ویلت این اس�ت ک�ه پاس�خگویی اجتم�اعی و افش�ای کام�ل، مبن�ای

می اس�ت. بن�ابراین ترازنام�ه مبت�نی ب�ر ارزش�های ‌گزارش�های ش�رکتهای اس�ال

می ‌ج�اری یکی از الزام�ات اص�لی ب�رای ش�رکتهایی اس�ت ک�ه در جامع�ه اس�ال

کنن�د. جایگ�اه س�ودوزیان بای�د ب�ه یادداش�تهای توض�یحی ت�نزل یاب�د ‌فع�الیت می

ش�ود ‌زی�را ص�ورت س�ود وزی�ان م�وجب تق�ویت گ�رایش م�ردم ب�ه س�ود مف�رط می

می اث�ر منفی دارد. ب�ه ج�ای ص�ورت س�ودوزیان، بای�د ‌و در نتیج�ه در جامع�ه اس�ال

�ود، زی�را خصوص�یات ت�وزیعی ص�ورت ارزش �ص�ورت ارزش اف�زوده ارائ�ه ش

.کند‌م را پشتیبانی می‌افزوده، پاسخگویی در اسال

�ودوزیان ��ورت س��یر آرایش ص��زوده تغی��ورت ارزش اف��ت ص��ه داش��د توج�بای

ع�ات متف�اوت ‌بن�ابراین وج�ود ص�ورت ارزش اف�زوده ب�رای ارائ�ه اطال. اس�ت

�زوده ��ورت ارزش اف��ت. ص�نس�بت ب�ه ص�ورت س�ودوزیان، س�وال برانگ�یز اس

�ورت س�ودوزیان، گذش�ته��د ص�نگر اس�ت ک�ه ت�اثیر قاب�ل ت�وجهی ب�ر ایف�ای ‌هم�انن

توانن�د ‌مس�ئولیت اجتم�اعی در س�ال ج�اری ن�دارد. ام�ا ت�ا ح�دودی کارکن�ان می

ب�رای تاثیرگ�ذاری ب�ر واح�دتجاری در م�واردی مانن�د پ�اداش از آن اس�تفاده کنن�د.

توان�د ب�رای وادار س�اختن واح�د تج�اری جهت توج�ه ‌وه ب�راین، جامع�ه ن�یز می‌عال

�د، در ��تفاده کن��زوده اس��ورت ارزش اف��اعی از ص��ئولیت اجتم��ه مس��تر ب�بیش

.صورتی که صورت سودوزیان چنین قابلیتی را ندارد

Page 30: موضوع ارایه:

توان�د ع�دالت اجتم�اعی را بهب�ود بخش�د و توزی�ع ‌می، رش�د می‌از دی�دگاه اس�الع�اتی ‌توان�د اطال‌ن�ه ت�ر س�ازد. ص�ورت ارزش اف�زوده می‌ق�درت و ث�روت را عادال

را در م�ورد توزی�ع ث�روت بین بخش�های مختل�ف جامع�ه ارائ�ه کن�د و عملک�رد ش�رکت را ب�ا توج�ه ب�ه من�افع تم�ام ذینفع�ان نش�ان ده�د، در نتیج�ه سیاس�ت آگاهان�ه توزی�ع مج�دد ث�روت و انتق�ال من�ابع بین گروهه�ای مختل�ف جامع�ه را

کند ‌تقویت میم ‌وه ب�ر توزی�ع من�ابع ب�ه تحص�یل آن ن�یز توج�ه دارد. اس�ال‌م عال‌به هرح�ال، اس�ال

ل را تحص�یل کن�د. ص�ورت ارزش ‌انس�ان را مکل�ف ک�رده اس�ت تنه�ا من�ابع حالکن�د. ل�ذا، ‌اف�زوده متمرک�ز ب�ر توزی�ع اس�ت و تحص�یل من�ابع را منعکس نمی

�گری ��ات گزارش��ای الزام��رای ایف��زوده ب��ورت ارزش اف��ه ص��اد داریم ک�اعتق.می کافی نیست‌اسال

ان�د ک�ه تاکی�د ص�ورتهای م�الی بای�د ‌میرزا و بی�دون در زمین�ه افش�ا پیش�نهاد کردهب�ر ش�فافیت و پره�یز از دس�تکاری باش�د. این ه�دف ب�ا رع�ایت اص�ل افش�ای

ام�ا خ�ان نس�بت ب�ه . ش�ود‌می محق�ق می‌کام�ل در گزارش�های ش�رکتهای اس�الع�ات منفی توس�ط ش�رکتها در م�ورد ‌وی�ژه در م�وارد افش�ای اطال‌این اص�ل به

زیس�ت و ف�رار ‌ن�ه ب�ا کارکن�ان، آل�ودگی محیط‌خودش�ان، نظ�یر برخ�ورد ناعادالکنن�د ک�ه ب�ا افش�ای این مس�ائل ‌مالی�اتی، خوش�بین نیس�ت. ش�رکتها احس�اس می

ت ‌بن�ابراین، خ�ان پیش�نهاد ک�رده اس�ت ک�ه تنه�ا مع�امال. افتن�د‌ب�ه دام ق�انون میم ‌داری مج�از اس�ت ام�ا در اس�ال‌خاص�ی وج�ود دارد ک�ه در چ�ارچوب س�رمایه

گذاری ب�دون پ�ذیرش خط�ر ‌باش�د )مانن�د به�ره، تض�مین س�ود س�رمایه‌ممن�وع میت بای�د در ص�ورتهای م�الی ش�رکتهای ‌ت رب�وی.( این گ�روه مع�امال‌و س�ایر مع�امال

.می افشا شود‌تجاری اسال

Page 31: موضوع ارایه:

اي كش�ورهاي مس�لمان م�دتي اس�ت ك�ه بحث ‌در محاف�ل دانش�گاهي و مراج�ع ح�رفه

�ده ���زار ش���يز برگ���مينارهايي ن���ه س���رح و در اين زمين���المي مط���ابداري اس��حس

اس�ت. گ�روهي از حس�ابداران مس�لمان معتقدن�د بناب�ه مالحظ�ات جه�ان بي�ني اس�المي و

توان�د پاس�خگوي ‌بيني غ�ربي اس�ت نمي‌بر جه�ان‌غ�ربي، حس�ابداري س�نتي ك�ه مبت�ني

�ابداران ��ذا حس��د. ل��المي باش��ورهاي اس��الي در كش��گري م��اي گزارش��أمين نيازه�ت

مس�لمان باي�د در كش�ورهاي اس�المي تع�ريفي از حس�ابداري اس�المي ارائ�ه كنن�د و ب�ا

�ن ��گري را روش��ات گزارش��المي، الزام��ابداري اس��يات حس��داف و خصوص��يين اه�تب

كنن�د. در اين زمين�ه تحقيق�اتي انج�ام ش�ده اس�ت ك�ه نت�ايج آنه�ا هم�ه در ي�ك جهت

گ�روه ديگ�ري از حس�ابداران مس�لمان اص�رار دارن�د ك�ه حس�ابداري اس�المي باش�د.‌نمي

K حس�ابداري مس�يحي ي�ا ي�ا غ�ربي ن�دارد، اگ�ر حس�ابداري اس�المي مط�رح ش�ود قاع�دتا

كالم مخالف�ان حس�ابداري ‌داش�ته باش�د.جان توان�د مص�داق‌حس�ابداري يه�ودي هم مي

اسالمي اين است كه حسابداري، حسابداري است.

چالشهاي حسابداري ‌اسالمي در ايران

Page 32: موضوع ارایه:

در این تحقی�ق، دانش�گاهیان مس�لمان اس�تان یوگیاکارت�ای ان�دونزی ب�ه عن�وان

�نامه��دند و پرسش��اب ش��اطب انتخ��داری ‌مخ���داف حس�اب��ورد اه�ای در م

�ی، استف�اده‌اس�ال��ان اط�ال‌م��ات و تاکی�د حس�ابداری اس�ال‌کنن�دگ�می ب�ر ‌ع

ع�ات م�ذهبی ب�رای آنه�ا ارس�ال ش�د. تع�داد این اف�راد در اس�تان یادش�ده ‌اطال

87 نف�ر آنه�ا پرسش�نامه ارس�ال ش�د. تع�داد 161 نف�ر ب�وده ک�ه ب�رای 235

.پرسشنامه تکمیل و عودت داده شده است

�ان می��ق نش��ج تحقی���ه ‌نت�ای��د ک��خ79ده��د پاس��خگویی ‌درص�دهندگان پاس

ان�د. در ‌می انتخ�اب کرده‌می را ب�ه عن�وان ه�دف اص�لی حس�ابداری اس�ال‌اس�ال

ده�د ک�ه س�هامداران ب�ه عن�وان ‌کنندگان، پاس�خها نش�ان می‌م�ورد اس�تفاده

�تفاده����لی تلقی نمی‌اس����ایر ‌کننده اص����تی بیش از س����وند و اهمی���ش

اند ک�ه ‌دهندگان اعتق�اد داش�ته‌وه ب�ر این پاس�خ‌کنندگان ندارن�د. عال‌اس�تفاده

.عات مذهبی و اجتماعی تاکید شود‌می باید بر اطال‌در حسابداری اسال

نتایج تحقیق انجام شده در اندونزی

Page 33: موضوع ارایه:

م ب�ه عن�وان ی�ک روش زن�دگی توج�ه زی�ادی ب�ه فعالیته�ای تج�اری دارد. خداون�د ‌اس�ال

زم را ب�رای رس�تگاری انس�ان در دنی�ا و آخ�رت ارائ�ه ک�رده ‌در ق�رآن راهنماییه�ای ال

ح و رس�تگاری ب�ه عن�وان ه�دف نه�ایی انتخ�اب ‌اس�ت. در فعالیته�ای اقتص�ادی بای�د فال

ع�ات در محی�ط اقتص�ادی بای�د ب�ا ‌ش�ود و حس�ابداری هم ب�ه عن�وان اب�زار ارائ�ه اطال

تنه�ا می ن�ه‌این ه�دف س�ازگار باش�د. بن�ابراین اه�داف و خصوص�یات حس�ابداری اس�ال

ای ‌گ�ونه‌بای�د م�وجب ارائ�ه تص�ویر درس�ت درب�اره واح�د تج�اری ش�ود بلک�ه بای�د به

کن�د. ع�دالتی تش�ویق باش�د ک�ه واح�دهای تج�اری را ب�ه س�وی احس�ان و پره�یز ازبی

�رای حس�ابداری اس�ال��اوتی مانن�د‌ب��داف متف� پاس�خگویی، محاس�به زك�ات می اه

س�ودمندی ب�رای تص�میمگیری، مط�رح ش�ده و پاس�خگویی از طری�ق زک�ات اس�المی،

می را ب�ه ‌اس�ت. در تحقی�ق انج�ام ش�ده در ان�دونزی، مخاطب�ان، پاس�خگویی اس�ال

اند. ‌عنوان هدف اصلی انتخاب کرده

گيري‌نتيجه

Page 34: موضوع ارایه:

گیری و افشاس�ت. ‌در زمین�ه خصوص�یات حس�ابداری ن�یز مب�احث، متمرک�ز ب�ر ان�دازه

می، بخص�وص ‌گیری نظ�ر غ�الب این اس�ت ک�ه ب�رای مقاص�د اس�ال‌در ح�وزه ان�دازه

تع�یین زک�ات، بای�د از ارزش�های ج�اری اس�تفاده ش�ود.در بع�د افش�ا، تاکی�د ب�ر پ�یروی

زم، بخصوص در زمینه مسئولیتهای اجتماعی است‌عات ال‌از شریعت و ارائه اطال

ش�ود بس�يار ج�وان ‌اكن�ون ب�ا عن�وان حس�ابداري اس�المي مط�رح مي‌موض�وعي ك�ه هم

اس�ت و از مب�اني اس�تدالل ق�وي برخ�وردار نيس�ت. اگ�ر حس�ابداري را علم ب�دانيم

�ود و نمي��د ب��ر خواه��وم ديگ��د عل��افه ‌مانن��ي“ اض��ك واژه ” ارزش��ه آن ي��وان ب�ت

كنندگان ‌رس�اني متناس�ب ب�ا ني�از اس�تفاده‌ك�رد. وظيف�ه حس�ابداري م�الي اطالع

كننده خ�ود ن�يز ت�ابع محي�ط اس�ت. اگ�ر در كش�ورهاي مس�لمان، ‌اس�ت. ني�از اس�تفاده

ري�ا پ�يروي ش�ود، حس�ابداري م�الي هم از اين ام�ر ‌از ق�وانين ق�رآني در عم�ل و بي

ش�ود ام�ا ني�ازي نيس�ت ك�ه اس�م آن را تغي�ير دهيم. اگ�ر چ�نين ش�د باي�د ‌مت�أثر مي

منتظ�ر ش�نيدن حس�ابداري يه�ودي هم باش�يم. ام�ا حس�ابداري مع�امالت اس�المي

ب�امعني اس�ت، مث�ل حس�ابداري عق�ود اس�المي مش�اركت و مض�اربه. بعض�ي از اين

شود و نياز به الزامات خاص هم دارد.‌معامالت در بانكداري اسالمي انجام مي

Page 35: موضوع ارایه:

�ات در��ت تحقيق��دگاه، الزم اس��ودن اين دي��وان ب��ه ج��ه ب��ورد ‌باتوج�م

ب�ر ش�رايط محيطي كش�ورهاي اس�المي ادام�ه ‌‌مب�اني نظ�ري مبت�ني

ش�ود باي�د ف�ارغ از تعص�بات م�ذهبي و ‌ياب�د و مب�احثي ك�ه مط�رح مي

گرايي باشد.‌افراط

ش�ود باي�د ب�ه ‌اگ�ر هم بح�ثي ب�ا عن�وان حس�ابداري اس�المي مط�رح مي

توج�ه ب�ه تم�ام محت�واي آن بحث توج�ه ش�ود و انديش�مندان مس�لمان ب�ا

مذاهب اسالمي ديدگاههاي خود را ارزيابي و عرضه كنند.

پیشنهاد

Page 36: موضوع ارایه:

�الي 1���������ات م���������ي مؤسس���������ابداري و حسابرس���������ازمان حس��������- س�المي. ��ازمان 1999اس��المي. س��الي اس��ات م��ابداري مؤسس��تانداردهاي حس�. اس

اكبر جابري.‌(، ترجمه علي164حسابرسي )نشريه �ي. 2��ازمان حسابرس��ني س��ه ف��ازمان 1381 -كميت��ابداري. س��تانداردهاي حس�. اس

حسابرسي.3 - Valayvtham, S. 2004. Islamic Accounting and Conventiand Accounting: Incompatible or Complimentany: Conference Paper.4 - Yaya, R and S. Hameed. 2004. Objectives and Characteristics of Islamic Accounting: Perceptions of Muslim Accounting Academicians in Yogyakarta, Indonesia, Conference paper.5- Baydoun, N. and Willet, R. 2000. Islamic Corporate reports Abacus . 36)1(: 21-91.6- Zaid, O. A. 1997. Accounting books and reports in the Islamic State proceedings of the International conference 1: Accounting Commerce and Finance: The Islamic Perspective. Sydney, Australia.7- Taheri, M. 1999.  The basic principles of Islamic Economy and their Effects on Accounting Standard Setting. www. islamic-finance.net8- Adnan, M. and M.J.R. Gaffikin. 1997. The Shari’ah, Islamic Banks and Accounting Concepts and Practices. Proceedings of the First International Conference an Accounting, Commerce and Finance Islamic Perspective.

منابع: