الله بسمحیم الر حمن الر

1

2

ردمو

درقیق

:تح

وراقا س

ورب

-

فصل دارها

ب

5

:

ترممح تاد

اس

سهند

مقای

آ بجنا

جرها

م

:

دگانهن

د ائهار

رویی نا

یزانگ

ل د

کمای

ی ه

همی

قتو

شیم

دی ان

ی م

نوع

ی نم

ما ز

ک اچ ی

هی

ر الت

و

شددی

ان

پمن لی

وزر مقالت ترین

براز

تهگرف

بر

ی:دار

سابح

www.acti.mihanblog.com

مقدمهو ابي ارزي جهت اري معي داشتن دارند كار و سر بهادار اوراق بورس با كه كساني براي

از ديگر اي ه دوره ا ب آن مقايسه امكان و زماني دوره يا مقطع هر در بازار عملكرد سنجش

است برخوردار اي ويژه حركت. اهميت روند كه است آن مقايسه اين سودمنديهاي از يكي

ا ي و كند ي م ي ط را رشد به رو روند بازار آيا كه شود مي معلوم و گردد مي مشخص بازار

قرار مقايسه مورد بورسها ساير يا و بازارها ساير با را آن توان مي طريق اين از و است كاهشي

. يت. وضع تواند مي شاخص بود خواهد پذير امكان بورس، شاخص طريق از خواسته اين داد

. هر شاخص امروزه نمايد بيان سال، چند تا لحظه چند از مختلف، زماني هاي دوره در را بازار

به توجه با جهان، مختلف بورسهاي اغلب و است آن وضعيت ارزيابي در مهمي ابزار بورس،

. كار ك ي ز ني شاخص طراحي كه است گفتني شوند مي مقايسه يكديگر با هايشان شاخص

. از يكي دارند اشتغال كار اين به جهان در اي شده شناخته شركتهاي و است اي حرفه N كامال

چند ين ب مشترك اي شاخصه طراحي جهاني، سرمايه بازارهاي سطح در نوين رخدادهاي

. ان نماي را شاخص اعضاء ي جمع حركت روند تواند مي كار اين است كشور چند يا بورس

سازد.

بهادار اوراق بورس هاي شاخص انواع و شاخص مفهومشاخص شاخص . ، كلمه باشد ي م ده نماين ا ي دهنده نشان يا نمودار معناي به كل در

و اندازهگيري براي وسيلهاي و باشد مي همگن متغير چند نماينده كه است كميتيمقايسه

مي آن اي مبن بر كه هستند مشخصي خاصيت و ماهيت داراي كه است پديدههاييتوان

نمود بررسي دوره يك طول در را معيني متغيرهاي در شده ايجاد تغييرات

يا شخص هر كه ميگردد محاسبه گوناگوني شاخصهاي نيز تهران بهادار اوراق بورس در

كند مي استفاده آنها از خود نياز به بنا گروه، .

از عبارتند شاخصها اين

قيمت كل شاخصفرعي و اصلي تابلوي تفكيك به قيمت كل شاخص

نقدي ه بازد شاخص قيمت و نقدي بازده شاخص

مالي قيمت شاخص

صنعت قيمت شاخص

به قيمت صنعت هر تفكيك شاخص

قيمت فعالتر 50شاخص شركت

محاسبه گروه شش براي تهران بهادار اوراق بورس در قيمت كل شاخصكه شود مي

: از عبارتندشركتهاي : 1- تمام سهام قيمت آن محاسبه در كه بازار كل قيمت شاخص

شده معامله. شود مي داده تأثير

-2 : آزاد شناور سهام قيمت فقط آن محاسبه در كه شناور آزاد قيمت شاخصشركتهاي

. شود مي داده تأثير بازار در شده معاملهشركتهاي : 3- سهام قيمت فقط آن محاسبه در كه اول بازار قيمت شاخص

شده معامله. شود مي داده تأثير اول، بازار در

شركتهاي : 4- سهام قيمت فقط آن محاسبه در كه دوم بازار قيمت شاخصشده معامله

. شود مي داده تأثير دوم، بازار در-5 : معامله شركتهاي سهام قيمت آن محاسبه در كه صنعت قيمت شاخص

به شده. شود مي داده تأثير مختلف، صنايع تفكيك

قيمت 6- : 50شاخص سهام قيمت فقط آن محاسبه در كه فعالتر 50شركتشركت

. شود مي داده تأثير بازار، در شده معامله فعالتر

از عبارتند قيمت كل شاخص :ويژگيهاي

بودن 1- موزونبودن 2- جامعبودن - 3 دسترس در

موارد از ناشي تغييرات حقيقت در و ميگردد تعديل زير موارد در قيمت كل شاخصزير

: ندارد اثري شاخص مقدار دركاهش : 1- يا افزايش دليل به شركتها خروج و ورود هنگام به شركتها خروج و ورود

شاخص عدد در تغييري تا گردد مي تعديل سهام پايه ارزش N اصوال سهام جاري ارزشحاصل

حاصل. تا دهند مي تغييري آن مخرج در كسر صورت افزايش با عبارتي به نشودتقسيم

. نكند تغيير مخرج بر صورتسهامداران :2- مطالبات يا و آورده طريق از سرمايه افزايش

ارزش سهامداران مطالبات يا و آورده طريق از سرمايه افزايش با اينكه علت بهجاري

اي گونه به بايد سهام پايه ارزش نيز موارد اين در اينرو از يابد مي افزايش سهامگردد تعديل

. نگردد حاصل شاخص عدد در تغييري تاارزش : 3- در بايست مي نيز هم در شركت چند يا دو ادغام صورت در شركتها ادغام

. نكند تغييري شاخص عدد تا شود داده تغيير سهام پايه

نمي شاخص تعديل به نيازي موارد برخي در ولياز عبارتند موارد اين كه :باشد

-1 : اندوخته مبلغ همان حالت اين در زيرا اندوخته محل از سرمايه افزايشبه متعلق كه

در تغييري پس شود مي داده آنها به جديد سهام بصورت بوده سهامدارانصاحبان حقوق

شاخص تعديل به نيازي حالت اين در لذا است نيفتاده اتفاق سرمايهنيست.

تغيير : 2- منتشره سهام تعداد تنها نيز حالت اين در سهام تجميع و تجزيهچون و يافته

شاخص تعديل به نيازي لذا يابد مي تغيير نيز سهم قيمت آن تناسب بهبه. الزم البته نيست

هر اسمي ارزش و نيست پذير امكان كار اين N عمال ايران در كه است ذكرثابت بطور سهم

1000. باشد مي ريالپرداخت- : ١ تناسب به اصوال چون نيز حالت اين در نقدي سود پرداخت

نقدي سود. نيست شاخص عدد تعديل به نيازي لذا يابد مي كاهش نيز سهام قيمت

نقدي بازده و قيمت شاخصشاخص همان يا نقدي بازده و قيمت شاخص فروردين از

نماد با كل TEDPIX درآمد

1377 . تغييرات است شده منتشر و محاسبه تهران بورس دركل بازده نشانگر شاخص اين

پرداختي، نقدي بازده و قيمت تغييرات از و است بورسكليه . شاخص اين شود مي متأثر

وزن شيوه و بردارد در را بورس در شده پذيرفته شركتهايهمانند آن محاسبه و دهي

(TEPIX )دو آن ميان تفاوت تنها و است قيمت كل شاخصبه است آنها تعديل شيوه در

TEDPIX هم نقدي سود پرداخت زمان در شاخص كه گونهاي. ميشود تعديل

نقدي بازده شاخصشاخص ) نقدي( TEDPIXاز بازده و قيمت شاخص منطقي تفاضل از شاخص، اين

( .TEPIX )باشد مي سهام نقدي بازده تغييرات دهنده نشان و آيد مي بدست قيمتسال : ابتداي در سهام نقدي بازده و نقدي بازده و قيمت شاخصهاي پايه عدد 1377تذكر

برابردر 1653/08 قيمت كل شاخص با را دو اين سنجي هم كه شده گرفته نظر در

. سازد پذير امكان تاريخ آنصنعت شاخص

در تغييرات دهنده نشان و باشد مي كل شاخص محاسبه همانند آن محاسبه فرمول

. ميگردد محاسبه جداگانه بطور صنعت هر براي و باشد مي صنعتي شركتهاي سهام ارزش

مالي شاخصدرارزش تغييرات دهندة نشان و باشد مي كل شاخص محاسبه همانند آن محاسبه فرمول

. باشد مي گذاري سرمايه شركتهاي سهامشركت شاخص

شركتي هر براي و باشد مي قيمت كل شاخص محاسبه همانند آن محاسبه فرمولورود بدو در را شركتي هر شاخص آن محاسبه براي و ميگردد محاسبه 100بطورجداگانه

اند تعيين نموده

روش ميانگين سادهبه TX- 50 رشركت فعالت 50 شاخص

يكبار ماه سه هر معرفي 50معموال بهادار اوراق بورس در فعالتر شركتشاخص. ميگردند

سهام قيمت ميانگين دهنده .50نشان باشد مي فعالتر اين شركت محاسبهاين . در عبارتي به باشد مي جونز داو شاخص محاسبه روش به شاخص

جمع از تنها و شود نمي داده تأثير شركت منتشرة سهام تعداد محاسبهسهام 50قيمت

( . در ) ( تعداد اين د ي آ مي بدست شده تعديل آنها تعداد بر تقسيم شركتروز اولين

سال ابتداي يعني شده 50عدد 1379محاسبه تعديل تدريج به بعدها كه بودهاست

از : عبارتند شود مي تعديل مذكور شاخص كه مواردي

اندوخته ) (1- چه و آورده چه روشي هر به سرمايه افزايش صورت در

ليست 2- از شركتها خروج و .50ورود ماه سه هر پايان در برتر شركت

نيست ) (3- پذير امكان ايران در فعال كه سهام تجميع و تجزيه

برتر 50 شاخص موزون TX - 50شركت ميانگين روش :به

سهام ارزش تغييرات بوسيله نيز شاخص شود 50اين مي محاسبه برتر شركتطرز ولي

سهام ) ( تعداد و باشد مي السپيرز روش موزون ميانگين روش به آن محاسبهمنتشره

. است گذار تاثير آن محاسبه در شركتهامي انجام قراردادي فرمولهاي اساس بر مختلف هاي شاخص محاسبه كه بينيم مي

و گيردخاصي تغييرات گوياي تواند مي استفاده مورد فرمول و ها داده بر بنا شاخصي هر

لذا. باشدباشد مي شركتها كليه قيمت تغييرات دهنده نشان كه قيمت كل شاخص از غير به

بقيهگيرند مي قرار محاسبه مورد آن در كه شركتهايي و محاسبه نوع بر بنا شاخصها

تفسير بايدشوند.

كه گفتيم گذشته دهة يك در تهران بهادار اوراق بورس شاخصهاي روند بررسيمرور ويژه به و بازار وضعيت سنجش براي است ابزاري واقع در شاخص

. تهران، بهادار اوراق بورس شاخص مفهوم، اين بهتر درك براي آن عملكردگذشته . بينيم مي زير، نمودار در است شده ارايه زير شكلهاي در دهةگذشته، يك طي در

طيسالهاي در تهران بورس سپري 1388تا 1378كه را افزايشي روند يك N مجموعا . سال از روند اين است است 82تا 78كرده بوده برخوردار آرامي بسيار شيب از

سال در سال 82ولي وتا شده جهش،مواجه يك با ناگهان N 84به تقريبا مدت براي . يك با سال، اين در ولي است حبابيبوده شايد و شديد رشد يك شاهد سال، سه

سال تا N تقريبا وضعيت اين و شده روبرو پس 86كاهش آن از و كرده ادامهپيدانيز آن آتي روند و است ده نمو تجربه را تدريجي رشد يك دوباره

. و فلزات برخي جهاني قيمت افزايش همچون مواردي رسد مي نظر به افزايشيعرضه انجام

اصل مشمول دولتي سودآور شركتهاي برخي اولية مي 44هاي را اساسي قانونتوان

از پس سالهاي در بورس رشد كرد 1386ازعوامل عنوان

جهان در شاخص كننده تهيه مؤسساتدانش به نياز و نيست اي ساده كار واقع در شاخص طراحي

دارد خاص تخصص امروزه. ومبادرت كار اين به توانند مي كه شركتهائي و مؤسسات

جهان در n تقريبا و معدودند ورزندمي آنها از برخي معرفي به ادامه در كه اند شده شناخته

پردازيم.

جونز داو شاخصجامع خدمات دهنده ارايه و پيشتاز شاخص طراح يك جونز داو موسسه

كه استبه استفاده براي شاخص نشر مجوز اعطاي و حفظ توسعه، فعاليتش،

اي پايه و الگو عنوانباشد مي سرمايهگذاري محصوالت ميانگين. براي بهتر شناخت براي

بايد جونز داو صنعتاز بيش جونز داو شاخصهاي بهاداري 130گفت، اوراق عالوه به سهم هزار

ثابت، درآمد با 

ريسك، پوشش صندوقهاي مانند جايگزيني ابزار و كامل سهام سبدو مستغالت بازارهاي

. روشي اساس بر جونز داو شاخص است داده قرار پوشش تحت را كاالو غيرمغرضانه شفاف،

. و بودن روز به صحت، ارتقاي براي شود مي حفظ و محاسبه نظامند،اطالعات، همساني

داو . هاي شاخص روزانه ارزش شود مي گرفته كار به دقيقي رويههايطريق از جونز

در اي، لحظه صورت به يا روز هر پايان در بازار، اطالعات فروشندگانمالي نشريات

. شود مي منتشر اينترنتي

ميان وج 130 در نيز جونز داو بورس كل هاي شاخص بازار، شاخص هزاركه دارند ود

. ديگر مجموعههاي ميدهند ارايه را جهان بازارهاي از جامعي پوششطور به كه شاخص

شاخصهاي برتر، شركتهاي شاخصهاي شامل شدهاند، پذيرفته وسيعيداو اسالمي بازار

. با جونز داو باشد مي جونز داو انتخابي تقسيمي سود شاخصهاي و جونزبورس همكاري

هاي شاخص كه كردهاند تاسيس بورس STOXXرا گروه و آلمانسهامي شركت سوئيس،

. ميكند ارايه اروپا سراسر در را پيشتازجونز داو شركت از بخشي عنوان به جونز، داو شاخصهاي يك 1موسسه ،

سهامي شركت٢اطالعرساني

و. جهاني كار و كسب زمينه در پيشتاز شاخص طراح يك جونز داو است. باشد مي اطالعرساني خدمات

پيرنستون، نيويورك، مانند گوناگوني شهرهاي در جونز داو موسسهلوس شيكاگو،

زوريخ، استكهلم، پاريس، مادريد، لندن، فرانكفورت، مكزيك، آنجلس،كنگ هنگ پكن، دبي،

. دارد دفتر سنگاپور و

در دفاتري با پور و سابقه 23 استاندارد و جهان 150كشور سراسر در ساله،عنوان به

براي آشنا نامي بازار، و مالي امور درك در پيشتاز موسسه يكپيشينه . است سرمايهگذاران

سال « به شركت اين پور 1860تاريخ وارنوم هنري كه زماني ميگردد، 2بازنام به را كتابش

« . و آهن راه بود مالي اطالعات صنعت موسس يك وي نمود منتشرمتحده اياالت آبراههاي

. سال در ميكرد در » 1941طرفداري گذار سرمايه حق آمار موسسه ،ازاستاندارد « كه اطالعات پور 3داشتن انتشارات موسسه 4با

شد پور اند استاندارد موسسه به تبديل و گرديده ادغام

پور و استاندارد شاخص

اوراق بورس و تايمز فايننشيال توسط مستقل موسسه يك عنوان به فوتسيلندن بهادار

گرديدهاست مالي. تاسيس مشاوره مشتريان به شاخص، طراحي موسسة ايندهد نمي

. شاخص ميسازد ميسر را واقعي هدف بازار اطالعات به دسترسي امكان بلكهمورد فوتسي

سرمايه، صاحبان مشاوران، قبيل از سرمايهگذاران از زيادي تعداد استفادهسرمايه، مديران

. باشد مي كارگزاران و بهادار اوراق بورسهاي سرمايهگذاري، بانكهاي

از بيش مديريت و ايجاد در پيشرو فوتسي و 120 گروه قرضه اوراق سهام، هزارشاخص -

كنگ، هنگ فرانكفورت، لندن، در دفاتري با و است دارايي سطح در جايگزين هايپكن،

در توكيو و سيدني سانفرانسيسكو، فعاليت 77نيويورك، جهان، سراسر در كشور،مينمايد.

بازار وضعيت تعيين هنگام پايدار و عيني شفاف، روشهاي كاربرد اهميت به فوتسيمعيار و چارچوب شكل به را گستردهاي مشاورههاي و است برده پي كشورها

طبقه - براي . ميدهد ارايه بازار، عمق و كيفيت ثروت، اقتصادي، اندازه اساس بر كشورها بندي

فوتسي . براي ميبرد كار به كشورها همه بازار وضعيت ساالنه بررسي در را چارچوب اين

اطمينانثبت آن در طبقهبندي تغييرات كه شده تهيه فهرستي بندي، طبقه شفافيت از

اين. ميگرددميگردد بررسي فوتسي سياستگذار گروه توسط ساالنه فهرست

: شاخص اين از استفاده از هدف

سرمايهگذاري؛ تحليل و تجزيه

عملكرد؛ اندازهگيري

دارايي؛ تخصيص

. باشد مي صندوقها بررسي شاخص ايجاد و سرمايهگذاري سبد پوشش

كه ميدهد نشان راسل شاخصدر يكسان سرمايه ارزش با شركتها،

دنيا، سراسردارند مشابه اين. عملكرد اساس بر

را جهاني شاخصهاي راسل بينش،با هاي شركت براي

طراحي زياد و كم بازار ارزشارزش تشخيص براي و كردهاست

مجموعه يك شركتها، بازارارزش معيارهاي از جهاني همسانكشور، نوع به توجه بدون را بازار

. ميبرد بكارمانند شده تعريف شركتهاي

زياد، يا كم بازار ارزش با شركتهاييبا مقايسه در

سرمايهگذاران به جهانيشان، همتاياندقيق را خود عملكرد تا ميدهند اجازه

ارزيابي ترنمايند.

در 25 در نوآوري گذشته، سالتا شده موجب راسل روشهاي

صورت به آن شاخصهاياز بسياري استفاده مورد الگوهاي

. اكنون، درآيد گذاران سرمايهدر سرمايهگذاري متخصصان

هاي 4 شاخص از دارايي دالر تريليوننهادهايي / سبد مديريت براي راسل

از بيش 3با

. ميكنند استفاده خود سرمايهگذاريروش راسل، جهاني شاخصهاي

هدفمندي و شفافمجزا بخشهاي تا ميدهند پيشنهاد را

نمايند . ارزيابي را جهاني بازار در N ا هزار 10تقريب

يا خود 98شركت جاي شركتها درصد. يافتهاند الگو اين در را

راسل شاخص

ويلشاير 5000 شاخص

سال در موسسه كار 1972 اين به آغازاز بيش اكنون و در 350نمود كارمند

و دفاتركار به مشغول آن وابسته شركتهاي

در . ويلشاير اوليه، هاي سال در هستندبكارگيري

مفاهيم براي محاسبات آوري فندهه در و بود مبتكر سرمايهگذاري

مدل 1970 اولين ،صندوقهاي/ براي را بدهي دارايي

توليد در نيز و نمود ايجاد بازنشستگيمديريتي ابزار

قبيل از وظايفي براي سرمايهگذاريمحور، شاخص صندوقهاي ايجاد

سبدهاي بهينهسازيسرمايه سبدهاي توسعه سرمايهگذاري،

و شده تضمين قرضه اوراق گذاريو اختصاصي

موسسات اولين از عملكرد، ارزيابي . در آشنا بسيار محصول دو بود فعال

سرمايهگذاري جامعهويلشاير شاخص خدمات 5000كنوني، وجهاني اعتبار اول 1مقايسهاي دهه در ،

موسسه كار. گرديدند ايجاد ويلشاير

ويلشاير بازار كل سال 5000 شاخص در ،شد 1974 تاسيس ويلشاير انجمن توسط

در وداو 2004سال شركت كه اين از بعد ،

آن نگهداري و محاسبات مسئوليت جونزپذيرفت، را

« . ويلشاير جونز داو گرفت «5000ناماز بيش به بيش 600ويلشاير در سازمان

از 20از بيش كل دارايي با 8كشور،تريليون

. نمايد مي رساني خدمت دالرارزش وزني شاخص يك ويلشاير، شاخص

اياالت در كه است سهامي تمام از بازارمتحده

. اين حاضر، حال در شوند مي معاملهاز بيش حاوي 6شاخص شركت ،307

اين. هدف استشركتهايي عملكرد گيري اندازه شاخص

در و شوند مي معامله بيشتر كه استاياالت

. شاخص بنابراين، هستند مستقر متحده ، عادي سهام اكثريت شامل ويلشاير

هاي صندوقسهام و مستغالت در سرمايهگذاري

اولين براي كه است محدود مشاركتهايبورس در بار

نيويورك بورس ايكس، ام x ا نزدكامريكا بهادار اوراق بورس يا يورونكس

. شدهاند معامله

: حسابداری روز مقاالت برترین از برگرفته

www.acti.mihanblog.com