مذاکره ملی با زنان

به نام ايزد مهربان

شناسنامه:مذاکره ملی با زنان: دادرسی یا عقب نشینی )گفتگوي 40/ هرات(

تاریخ برگزاری: 25 اسد 1388سخنران ها:

خانم ثریا پاکزاد رییس موسسه ندای زنخانم مسعوده کرخی استاد لیسه گوهرشاد و فعال حقوق اجتماعی

خانم حسینه نیکزاد مسوول شبکه ی زنان در هراتخانم فاطمه جعفری نویسنده و صاحب نظر

گفتگو گردان:خانم نیال اکبری شاعر و نویسنده

همراه با سه مقاله دیگر در مورد کمپاین %50گردآوری، ویرایش و انتشار: بنیاد آرمان شهر

چاپ اول: پاییز 1388شماره گان: 1000

طراحی و برگ آرایی: بنیاد آرمان شهرچاپ خانه: مطبعه مسلکی افغان

حق چاپ محفوظ و مخصوص ناشر است

استفاده و اقتباس از نوشته های این جزوه با ذکر منبع مجاز است. این جزوه رایگان نیست اما به منظور ترغیب به کتابخوانی در حال حاضر به

طور رایگان در اختیار خواننده قرار گرفته است.نظرات مطرح شده در این جزوه الزاما خواست و مشی آرمان شهر نیست.

آدرس: افغانستان، کابل، قلعه فتح اهلل، سرک دوم، خانه شماره 5شماره های تماس: 0775321697 / 0787195212

[email protected] :ایمیل

مذاکره ملی با زنان: دادرسی یا عقب نشینی

گفتگوی 40 در هراتمذاکره ملی با زنان: دادرسی یا عقب نشینی

گفتگو گردان جلسه:به نمایندگی از بنیاد آرمان شهر شما را به چهلمین جلسه از سلسله جلسات »گفتگو: پلی میان نخبگان و شهروندان« خیر مقدم گفته

و امید همراهی شما را تا آخیر برنامه داریم.خیلی جای تأسف است که ما امروز از کمپاین 50% زنان صحبت می کنیم ولی خیلی از خانم ها حضور ندارند. از زمانی که این وضعیت را احساس کردم، دچار غم بزرگتری شدم. ما پس چطور میآییم و روی پنجاه در صد از رأی خود نظر می دهیم و حرف ابتکار کمیته مشارکت سیاسی زنان، می زنیم؟ کمپاین 50% به اتحادیه سراسری زنان افغانستان و بنیاد آرمان شهر از مدتی بدین سو آغاز به فعالیت کرده است. پروسه طوری است که امضای اشخاصی جمع آوری می شود که آن ها از انتخابات آینده حمایت

3

می کنند. و در همین کمپاین زنان خواسته ها و مطالباتی دارند از رییس جمهوری آینده که در هفت ماده خالصه شده است که من

آن را به خوانش می گیرم:پایدار و عادالنه در کشور 1. تالش در جهت دستیابی به صلح به پایان بخشیدن یافتن راه حل های مسالمت آمیز و از طریق راه حل های جنگجویانه و مذاکرات غیر شفاف با عاملین جنگ،

سرکوب و جنایت.ازدواج، اشتغال، های عرصه در زنان اجتماعی امنیت تامین .2

دسترسی عادالنه به سیستم قضایی.3. اعالم بسیج عمومی برای سوادآموزی زنان و دختران و تخصیص

منابع مورد نیاز مالی و انسانی به این امر مهم. 4. تالش در جهت رفع قوانین تبعیض آمیز علیه زنان و گنجاندن

اصل برابری جنسی بدون قید و شرط در تمام قوانین.5. تالش در جهت ایجاد فرصت های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی

برابر میان زنان و مردان.6. تالش در جهت ایجاد فرصت های اشتغال و همیاری برای زنان

سرپرست خانوار و معلولین و معیوبین.7. تالش در جهت بهبود دسترسی تمام زنان به امکانات بهداشتی

و صحی با کیفیت.

حقوق فعال و گوهرشاد لیسه استاد کرخی مسعوده خانم اجتماعی:

به نام خداوند بخشاینده و مهربانمی فکر کردیم، می گذشته شرکت انتخابات در که زمانی ما کردیم پنج سال پس تر وضع ما بهتر و شرایط امنیتی ما به مراتب بهتر خواهد بود. اما با کمال تأسف آن طوری که ما انتظار داشتیم و فکر می کردیم؛ بر عکس آن شده.مسئله امنیت که در ابتدای خواسته های خواهران ما از رییس جمهوری آینده خواسته شده،

4

بنیاد آرمان شهر


امنیت با طالبان است.به نظر من زندگی بدون مسئله ی گفتگو نا ممکن است. در عهد کنفسیوس در شهری زنی باالی قبر پسر خود می گریست و کسی که از آنجا می گذشت از آن زن علت گریستن اش را پرسید. گفت که در این شهر اژدهایی پیدا شده که افراد را می بلعد. وقتی از او پرسید که چرا از این شهر به جای دیگری نمی رود، گفت چون این جا امنیت است نمیخواهم جای دیگری بروم.چون از زمانی که انسان ها از غارها بیرون شده اند و جامعه و اجتماع ساخته اند و در کنار هم زندگی کرده اند، یکی

از شرایط ا ساسی و اصلی زندگی امنیت بوده. با کمال تأسف امروز توجهی در این زمینه نشده و کار به جایی رسیده که امروز که دو هفته از آغاز دوباره مکاتب می گذرد, ما در اکثریت مکاتب زنانه حد اکثر تا پانزده شاگرد داریم. و این به خاطر است که اکثر فامیل ها از وضع امنیتی فعلی هراس دارند بروند. وقتی که در هم به مکاتب فرزندان شان نمی گذارند و چنین شرایطی ما در چنین نا امنی زندگی کنیم، خواهی یا نخواهی مستقیمًا روی فعالیت ها زنان اثرات منفی خود را می گذارد و از این که دولت زعیم آینده ی ما با طالبان گفتگو کند، ما مخالفتی نداریم. چون بدون صلح اصاًل امکان ندارد ما زندگی داشته باشیم.

ما هیچ حقی نداریم و نمی توانیم به حقوق اساسی خود برسیم.بنشینند که داریم را خواست این آینده جمهوری رییس از ما پارتیزانی این جنگ های این مسئله رسیدگی کنند. چون به و و چریکیهیچ نتیجه ای در بر ندارد، به جز ویران کردن. ما سی سال را در جنگ گذرانده ایم. فرزندان زیادی را از دست داده ایم و ما هم به عنوان کسانی که نیمی از جمعیت کشور را تشکیل می دهند بیشتر مصیبت ها روی ما می افتد، چون ما هستیم که فرزندان خود را از دست می دهیم، شوهران خود و برادران خود را از دست می دهیم. اگر ویرانی می شود و اگر هر مصیبتی می این مصایب می شویم. ما بیشتر ما زنان هستیم که متحمل آید

5

با گفتگو مخالفتی نداریم، اما می خواهیم کاری نشود که با این گفتگو ها همین قدم های مثبتی که در حصه ی حقوق حقه ی زنان برداشته شده، طوری معامله گری و سازش کاری در پشت اندک موفقیت هایی را ناخواسته همین پرده شود که ما خدای به دست آورده ایم هم از دست بدهیم. آن طوری که در قانون اساسی گفته شده همه اتباع کشور اعم از زن و مرد دارای حق

مساوی اند، ما به این نکته بسیار تأکید داریم.طی این هفت- هشت سال وعده های بسیاری برای ما داده شده. برای اولین بار در کنفرانس بن که دولت موقت شکل گرفت، افغانستان، وزارت از زنان به منظور پشتیبانی کشور های جهان زنان را در تشکیل دولت جا دادند و کمک هایی هم که به دولت افغانستان می کردند، به این شرط بود که به حقوق زنان رسیدگی ادعا می شد و ما آن طوری که شود. متأسفانه زعما و رهبران آن طوری که در قانون به ما وعده داده شد، بیشتر محافظه کاری کردند. چنانچه ما هیچ وقتی ندیدیم که خانم رییس جمهوری ما در روز ایشان ظاهر شود. حتا در کنار خود ملی های در روز هشتم مارچ که روز همبستگی زنان جهان است ما خانم رییس

جمهور را در کنار شان ندیدیم.این همه باعث این شده که ما زنان یک مقدار از لحاظ روحیه هم ضعیف شویم و از لحاظ حمایت دولت مردان خود هم. چنانچه ما اثرات آن را به چشم سر می بینیم. اگر ما پنج سال پیش چنین همایشی می داشتیم، می توانستیم حدود یک هزار تا دو هزار زن را در کنار خود داشته باشیم. و امروز با کمال تأسف زن به چنان بی باوری و بی اعتمادی ای رسیده که فکر می کند این گفته ها اصاًل جنبه ی عملی ندارد و همین باعث شده که امروز ی که ما از پنجاه فیصد جامعه صحبت می کنیم کمتر خواهران خود را در کنار خود داریم. پس ما به سمتی رفته ایم که گویا وعده هایی که

به ما داده شده صرف شعار بوده و عملی در آن نبوده.

6



ما از زعما، رهبران و شخص رییس جمهوری آینده می خواهیم آنطوری که در قانون اساسی به ما وعده داده شده، واقعًا و عماًل دست به کار شود. در کمپاین های انتخاباتی هم متأسفانه خانم هیچ یک از نامزدان در کنار شان نیست. زمانی این پنجاه فیصد زنان می تواند کار موثر و فعال داشته باشد که خانم های نامزدان دوشادوش شوهران شان در مبارزات انتخاباتی شرکت می کردند

و ما فعالیتی از آن ها می دیدیم تا ما هم تقویه می شدیم. ما حضور 20 فکر می کنم حتا به جایی رسیده که امروز کار درصدی زنان را هم نداشته باشیم. که متأسفانه این بر می گردد به عملکرد زمامداران ما. آنطوری که ادعا کردند از لحاظ امنیتی، امنیت را هم تأمین نکردند و از لحاظ قانونی هم آن حمایت ها و پشتیبانی هایی که از ما می شد، عماًل انجام ندادند و متاسفانه امروز کار به جایی رسیده که زن دوباره بر گشته به خانه و در همان حصار خانه ها جای گزین شده و بیشتر خانم ها منزوی شده اند و در این جا است که اعتماد و باور خود را از دست داده اند و اگر

این کار ادامه یابد، هم به ضرر جامعه است و هم به ضرر زنان. ما نمی توانیم بدون سهم گیری زنان به رشد و تکامل برسیم. ما زمانی می توانیم یک جامعه ی پویا، آگاه، متمدن و مترقی داشته باشیم که زنان فعال، آگاه و با پشت کاری را در کنار خود داشته باشیم. ما در صورتی شرکت فعال در انتخابات آینده ی ریاست جمهوری و شورا های والیتی داریم که واقعًا اعتماد داشته باشیم. ما در پروسه ی گفتگوی دولت با مخالفین هیچ مخالفتی نداریم. ما بدون تأمین امنیت نمی توانیم زندگی داشته باشیم. اما به یک شرط: با حفظ حقوق حقه ی ما که در قانون اساسی تثبیت شده. با هر گونه معامله و سازش گری برای این که قدرت مندان ما باز هم بر اریکه ی قدرت تکیه دهند و برای بقای قدرت بخواهند باز هم زنان مظلوم افغانستان را قربانی کنند و سرنوشت ما را به

بازی بگیرند جداً مخالفت داریم.

7

خانم ثریا پاکزاد رییس موسسه ندای زن:من می خواهم یک مقدار خوش بینانه تر قضاوت کنم. می خواهم خوشحال باشم از این که در کمپاین 50% تعداد زیاد برادران خود را به عنوان حمایت گران این کمپاین در کنار خود داریم. و این حالت مرا امیدوار می سازد که ما در یک مرحله ای رسیده ایم که در جامعه ی ما این بینش پیدا شده که خواهران ما بتوانند با حمایت برادران شان کار کنند. به خاطری که متأسفانه از سال 2001 بدین طرف روحیه ای بود که زنان جدا و برای خود کار متأسفانه بود، زن از حمایت بحث که وقتی هر و کردند. می برادران ما فکر می کردند که بحث شکایت است برای دایم. اما خوشبختانه امروز تعداد زیادی از مردان این کمپاین را حمایت می کنند که ما توانسته ایم حقوق خود را به شکل خوبی مطرح کنیم که بتوانیم حمایت همه را با خود داشته باشیم. از یک طرف راستای در که باشیم بزرگانی مدیون ما باید هرات در دیگر در ها آن و اند کرده کار زن حقوق ارتقای و امنیت تأمین والیتی زندگی می کنند که خوشبختانه تعداد زیادی از خانم ها

در انتخابات شورا های والیتی شرکت کرده اند. این بدین معنا است که خانم ها دانش و شعور سیاسی خود را پیدا کردهاند و حضور این ها در جامعه پر رنگ است. اما شکایت فعلی ما این است که با وجود تضمین قانون اساسی، رعایت حقوق و مسلحانه های برخورد وجود با ما افغانی ی جامعه در زن بطی را روند همین زنان، به نسبت گرایانه سنت های دیدگاه

ساخته.از این خاطر است که یکی از خواسته های بسیار عاجل و فوری صدای که زمانی تا است. مسلحانه منازعات به دادن پایان ما تفنگ است، صدای زن شنیده نمی شود. تا زمانی که برخورد های مسلحانه است، ما هر روز فرزندان و شوهران خود را از دست می دهیم. مردان و نان آوران خانواده را از دست می دهیم و به همان

8



اندازه بیشترین آسیب را زنان متحمل می شوند.احساس می کنیم که ما اصلی جنگ هستیم. قربانیان ما بناًء ادامه ی جنگ چه قدر برای خانواده و ملت ما زیان آور است. بدین خاطر تقاضای جدی ما ختم جنگ و برخوردهای مسلحانه است. دقیقًا برای ختم جنگ و رفتن به طرف پروسه ی صلح ما به مذاکره نیاز داریم و زنان همیشه در این پروسه پیشگام بوده اند. و زنان همیشه در تاریخ و فرهنگ افغانی ما، خدمات نیکی و کار های خوبی در راستای حل منازعات خانوادگی، قومی و

قبیلوی انجام داده اند. امروز هم ما همان زنان افغان هستیم و می توانیم پیشگامان واقعی ما مذاکره های میز در باشیم. در صورتی که راستای صلح در از باشد، ما باشیم، در صورتی که مذاکره شفاف شرکت داشته مذاکرات شفاف و از مذاکراتی که واقعًا به یک صلح دایمی می انجامد حمایت می کنیم. اما مذاکره ای که شفاف نباشد و مذاکره ای که در حد معامله باشد و دور از انظار همه باشد و زنان در آن

حضور نداشته باشند، با آن موافق نیستیم.بناًء ما از گفتگو های شفاف و گفتگو هایی که صادقانه باشد و باشد حمایت می نداشته تبعیض وجود گفتگو هایی که در آن کنیم و چون زن هستیم می خواهیم در پروسه ی صلح پیشگام

باشیم.

خانم حسینه نیکزاد مسوول شبکه ی زنان در هرات:بسم اهلل الرحمن الرحیم

اظهار سپاس دارم از دست اندرکاران این گرد هم آیی که همچو برنامه ای را الزم دیدند و برگزار کردند.

بگویم که می خواهم عزیز دو سخنران تائید سخنان با هم من انسان ما گفته خداوند که طوری همه ما خواهران و برادران هستیم. و ما گفته نمی توانیم بگوییم زنان نسبت به مردان حق

9

کمتری دارد. زن نیمی از پیکر جامعه ی افغانستان را تشکیل می دهد و ما نمی توانیم بگوییم زن جنس اول است و یا هم جنس به همان طوری افراد اجتماع است و از دوم چون زن هم یکی که تمام افراد جامعه حق مشارکت سیاسی دارند، زنان نیز از این حق برخوردار هستند و باید در برنامه ها و سیاست گذاری ها و پروسه ها شرکت نموده و برای تعیین سرنوشت شان بسیار دقیق

و محتاط باشند.در حضور شما می خواهم بگویم که من هم جانبداری خود را از به راه اندازی کمپاین 50% اعالم می دارم. و ما زن ها باید همیشه فکر کنیم که واقعًا رأی ما مهم است و حتا حضور ما در اجتماع خیلی مهم است. هر گاه حضور زن در خانواده می تواند مدیریت اداره را برپا کند که فرزندان را نگهداری کند و خانه را قوی کند، ما نباید به آن اکتفا کنیم و در پیوست آن توانمندی ای که داریم باید به این فکر باشیم که حضور ما در بیرون از خانواده نیز بسیار ضروری است و می تواند طوری که در خانه مفید واقع می

شود، در بیرون نیز مفید واقع شود.آن به دادن رأی برای را خاصی شخص کمپاین این مطالبات تعیین نمی کند، بلکه مهم این است که زنان در پروسه ی رأی دهی سهم بگیرند. چنانچه در انتخابات گذشته 44 درصد از رأی دهندگان زنان بودند. در این زمان بود که حقوق زنان در قوانین اما این قوانین جنبه ی تطبیقی ]اجرایی[ افغانستان گنجانیده شد نداشت. ما نمی خواهیم باز هم رأی بدهیم و باز هم شرکت کنیم قوانین از باز هم کسی باشد. نداشته قوانین حاکمیت باز هم و نظارت و کنترول نکند. و ما به این آرزو هستیم که دولت آینده و اسالمی قوانین ]چارچوب[ چوکات در را زن حقوق بتواند بین المللی رعایت، نظارت و کنترول کند که حاکمیت صورت می هم از چیز همه باشد، نداشته حاکمیت که قانونی بگیرد.

پاشد.

10



شعری به خاطرم گذشت که می گوید: قطره ی تنها به دور از قطره ها/با خود آهنگ جدایی می زند/قطره هایی که با هم می

روند/آسمان رنگ خدایی می زندپس حق مشارکت سیاسی برای زنان و مردان هیچ فرقی ندارد انتخابات خیلی دقت کنیم و رأی دقیق باید در پروسه ی ما و بدهیم. همچنین ما خواسته هایی از دولت داشته باشیم تا حقوق

ما اعاده شود.11

12


بخش سواالت

گفتگو گردان جلسه:سوال مرکزی بحث ما این است که ما می بینیم اکثریت نامزدان در برنامه های خود صحبت با طالبان را در رأس قرار می دهند، چه بگیرد، مذاکراتی صورت یا و که صحبت در صورتی آیا

ارزش های حقوقی زنان پایمال خواهد شد؟

بهرام رحمان از دفتر فریدریش ایبرت در کابل:در کنید می فکر کهشما این اول دارم. مشخص سوال دو من مذاکرات با طالبان که موضوع زنان یکی از محورهای اصلی آن است تا چه حد می تواند ارزش ها پایمال شود؟ این معضله برای قابل نگرانی است. یعنی طالب این عرصه ما به صفت فعال در یک تعریف خاص دارد و یک تعداد ارزش ها است که اگر این ارزش ها از آن جدا شود، آن ها طالب نمی مانند و اگر این ها به طالبان داده شود، برای ما چیزی باقی نمی ماند؟ سوال دوم این است که شما در مورد قانون محو خشونت علیه زنان چه فکر می کنید؟ چون قانون اهل تشیع پاس ]تصویب[ شد و قانون جدیدی


در راه است. و به نظر من این قانون می تواند بعضی از مشکالت را حل کند. اگر نهاد های مدنی در تصمیم گیری آن سهیم باشند. در هرات بحث روی این موضوع چگونه است و آیا نهاد های مدنی

واقعًا در تصمیم گیری و اظهار نظر نقشی دارند یا خیر؟

خانم کرخی:در رابطه به سوال اول آقای بهرام باید گفت که: به نظر من در طی همین هفت سال کسانی هم بودند و پیش از طالبان هم آنان بودند. آن ها نیز اگر به اندازه ی طالبان نکردند کمتر از آن نیز نکردند. آن ها نیز کسانی بودند که مدت سی سال نسل پسر و اگر محروم کردند. تربیه و تعلیم و نعمت سواد از را ما دختر دروازه های مکاتب در ابتدا مسدود نمی شد، ما امروز نسلی به واقعًا کسانی اشخاص حاال هم داشتیم. همان نمی نام طالب هم امروز در قدرت و حاکمیت جایگاه اما هستند که زن ستیزند. خاص خود را دارند. اما وقتی به قدرت رسیدند، تا اندازه ای رفتار به امنیت نیاز داریم زیرا نا امنی های شان تعدیل شد. ما شدیداً هم روی فعالیت های ما اثرات منفی خود را به جا گذاشته است. منزل از برقع بدون کند نمی جرات هراتی جوان دختر امروز آینده در دولتی که است. پس امنی نا آن علت و خارج شود روی کار می آید باید طوری گفتگو و مذاکره نماید که حق ما پایمال نشود. ما با هر گونه معامله گری و سازش کاماًل مخالف هستیم. اما با ادامه ی جنگ نیز به همان پیمانه مخالف هستیم. ما دیگر از جنگ خسته شده ایم و صلح می خواهیم. اما صلح توأم با عدالت می خواهیم. ما دیگر نمی خواهیم زمامداران ما را قربانی کنند و به بهای پایمال کردن حقوق ما یک صلح نسبی پایدار را در جامعه بیاورند تا خود شان بر اریکه ی قدرت باقی بمانند. اما ما با مذاکره هم مخالف نیستیمو در تأمین امنیت هم کوشا هستیم و می خواهیم در کشور ما امنیت برقرار شود چون در سایه ی آن

13

ما زنان می توانیم با کمال اطمینان بیشتر، با آزادی و با استقالل بیشتر فعالیت های اجتماعی، سیاسی و فرهنگی داشته باشیم. اگر وضع به همین منوال باشد، متأسفانه کار ما هم رو به زوال است.

در رابطه به سوال دوم تان باید گفت که ما مسئله ی محو خشونت علیه زنان را در چوکات قانون اساسی داریم. در قانون اساسی آمده که دولت از این مسئله حمایت می کند. که متأسفانه ما حمایت آنچنانی از دولت ندیده ایم و ما هرچه داریم در الی کاغذ پاره ها داریم و صرف تا حال نه اجرا شده و نه هم متأسفانه تطبیق. در مورد احوال شخصیه اهل تشیع باید گفت که ما خیلی امیدوار بودیم که همچو قانونی از سوی پارلمان tayid نشود. که با کمال تأسف با وجود این که حدود هفتاد زن در پارلمان حضور داشتند، این قانون از سوی پارلمان qabul شد که واقعًا باعث تأثر و تألم ما شد که واقعًا اثرات منفی خود را روی جامعه ی مدنی در از زنان آزادی تعدادی این زمینه به جا گذاشت. در نیز هرات خواه و آزادی منش گرد هم آیی هایی داشتند و تشویش ها و نگرانی های خود را از البالی جلسات و گفتگو ها اعالم کردند که در این زمینه هیچ گوش شنوایی نبود. اما خوشبختانه کشور های خارجی به کمک ما شتافتند که به اثر تالش همین کشور ها این قانون دوباره از تصویب باز ماند و دوباره به وزارت عدلیه برگشت و یک مقدار تعدیالتی در آن وارد شد. که جا دارد از را ما این حصه ابراز تشکری کنیم که در کشور های خارجی

کمک کردند.

خانم پاکزاد:فعال عنوان به من حال تا ها گفتگو همین شروع از متأسفانه حقوق زن دچار یک نوع سر در گمی هستم. من نمی دانم که

دولت افغانستان طالب میانه رو به کی خطاب می کند ? رهبری از که باشیم داشته را تعریفی همان طالبان از ما اگر

14



القاعده سرچشمه می گیرند و شاخه های مختلفی در اکثر کشور را این گروه اعضای دارند و افغانستان از جمله در دنیا و های اکثراً چچینی ها، عرب ها، پاکستانی ها و حتا افغان ها تشکیل می دهند؛ اگر منظور دولت از طالب همین ها اند، ما به هیچ عنوان در مذاکرات خود این ها را نمی خواهیم. ما نمی خواهیم القاعده در مذاکرات ما شرکت کند و یک تبعه ی خارجی در مورد زن به نمی خواهیم آن ها ما افغانستان صحبت کند. یا در مورد و مذاکرات بیایند و مذکرات آن ها تأثیر مستقیمی روی اعاده ی صلح در افغانستان داشته باشد. به خاطر این که آن هایی که ما می خواهیم با آن ها بحث کنیم، بهتر است بیاییم واژه را تغییر بدهیم، نام را تغییر بدهیم و تعریف را تغییر بدهیم و بگوییم نیرو های مخالف دولت. با نیرو های مخالف دولت که برادران افغانی خود ما هستند و به هر عنوانی آزرده خاطر هستند، ما خواهان مذاکره هستیم. برای دستیابی به صلح پایه دار، دموکراسی و حقوق زن که یکی از ویژگی های دموکراسی همانا رژیم مردم ساالری و بدون تبعیض است، مسئله ی عدالت انتقالی است. بحث عدالت در و دارند مهمی بسیار های ویژگی دو هر امنیت و انتقالی راستای به وجود آوردن یک صلح دایمی بسیار موثر هستند و حتا در راستای حقوق شهروندی نقش مهمی دارند. دولت در هر دو بعد متأسفانه ضعیف بوده که هم نتوانسته عدالت انتقالی را تطبیق و اجرا کند و هم نتوانسته امنیت را به گونه ای تأمین کند که ما توان سخن گفتن آزاد را داشته باشیم. بناًء تا زمانی که پروسه ی عدالت انتقالی تطبیق نشود و تا زمانی که صلحی برای دسترسی به اهداف و حقوق حقه ی ما وجود نداشته باشد، هر مذاکره ای به ما آسیب برساند و هر مذاکره ی پنهانی می تواند می تواند حقوق زنان افغانستان و حتا حقوق تمام اتباع افغانستان را مورد

سوال قرار بدهد.

15

ماللی نورزی روزنامه نگار:طالبان زمان حکومت به زنان آیا طالبان با مذاکره در صورت به برنخواهند گشت؟ آیا مفکوره ی )اندیشه ی( طالبان نسبت زنان بعد از مذاکره با ایشان تغییر خواهد کرد؟ اگر مفکوره ی را افغان زنان مشکالتی چه نکند، تغییر زنان به نسبت طالبان

تهدید می کند؟

خانم نیکزاد:بحث مفکوره ی طالبان بر همگان روشن است که ایشان کاماًل اند. اجتماع در زن حضور مخالف و دختران تحصیل مخالف بناًء هیچ جای خوشبینی وجود ندارد که ما در مذاکرات طالبان جایگاهی داشته باشیم. طوری که قباًل گفتم با حضور طالبان در دیده زنان راستای حقوق در منفعتی گونه هیچ آینده حکومت نمی شود و آن را جدا کردم و گفتم که اگر با مخالفین دولت که عبارت از افغان ها هستند، مذاکره صورت بگیرد، می شود توجیه اند، دقیقًا مفکوره القاعده که افراد بیرونی کرد. اما با طالبان و ی ایشان حضور زن در اجتماع نیست. به خاطری که دیدگاه زن ستیزانه و تنگ نظرانه ای که آن ها دارند این است که باید زن در خانه باشد و حق هیچ گونه ابراز نظر نداشته باشد. این که چه اتفاقی می افتد؟ هرگز آن روز مباد و خدا آن روز را نیاورد که زمانی باشد که ما دوباره به خانه ها برگردیم و زمانی باشد که دیگر زن افغان بر روی جاده ها شالق بخورد و زمانی باشد که ما دیگر صدای خود را بلند کرده نتوانیم. که انشااهلل دیگر آن روز بر نخواهد گشت، در صورتی که ما متحد باشیم و در انتخابات به بینش سیاسی خود را باشیم و در رأی دهی شعور و هوشیار کار بگیریم تا بتوانیم کسی را زعیم ملی خود تعیین کنیم که در معامله گری ها نرود و افغانستان را یک بار دیگر به زمان های

حضور طالبان بر نگرداند.

16



روح االمین امینی از بنیاد آرمان شهر:با توجه به برخوردی که طالبان با زنان دارند و نگاهی که نسبت نگاه هم دوم جنس از پاکزاد خانم قول به حتا دارند، زنان به کمتری نسبت به زنان دارند و ما در این روز ها بحث مشارکت سیاسی زنان را در وضعیت افغانستان می بینیم. آیا فکر می کنید به زنان ما در همین وضعیت که چنین نگاهی هنوز نسبت که وجود دارد، طرح کردن بحث مشارکت سیاسی زنان و حتا بحث های کالن تری از بحث مشارکت سیاسی زنان چه قدر می تواند نتیجه ی عملی داشته باشد؟ آیا ما باید اول به این فکر نباشیم که خیلی از چیزهای دیگری که امروز زن ها در اجتماع ما با آن ها مواجه اند، از جمله آن نگاه طالبانی که نسبت به زنان وجود دارد، تغییر یابد و بعد به فکر بحث مشارکت سیاسی زنان و بحث های کالن تری که طبیعًا حق مسلم زنان است و باید داده شود باشیم.

خانم نیکزاد:

ما سی سال و یا هم سی و پنج سال پیش خیلی زن های آزاده ی سیاستمداری داشتیم که خیلی به افغانستان خدمت کردند. خیلی زن هایی بودند که پا به پای مردان گام برداشتند و ما نباید منکر آن دوره ها باشیم. زنان این نسل هم فرزندان همان زنان هستند و تا هنوز در کنار مادران خود قرار دارند و تا امروز از حرف های

آن ها می شنوند که زنان افغان کی ها بودند.من فکر می کنیم که گر به بهانه ی طالب، وضعیت و ... خیلی از مواقع از زن ها گرفته شود و مشارکت سیاسی به بهانه هایی به تعویق بیفتد، دیگر زن آن توانایی را نخواهد داشت و به طرف

ضعیف شدن حرکت می کند و خواستار حقوق خود نمی شود.به زنان اولتر همه از امروز ها چیز این پهلوی در من نظر به حمایت خانواده های خود نیاز دارند. چون خانواده هایی اند که کنند. می جلوگیری اجتماع در از حضور را و... خانم خواهر،

17

نیاز اول این است که باید زنان اول از سوی خانواده های شان حمایت شوند. تنها مشکل طالب نیست. فکر می کنم دلیل عمده عدم شوند، بیرون خانه از زنان نمی گذارند ها خانواده ای که امنیت است. زمانی هم که با طالبان گفتگویی صورت می گیرد، اگر زن هم به عنوان طرف گفتگو در جلسات حضور داشته باشد و چیز هایی را بخواهد، آن زمان دیگر طالب نمی خواهد ببیند. به احتمال زیاد فکر می کنم وقتی که سخن از مذاکره زده می شود، تمایل دو طرف در میان است و اگر یک طرف گفتگو این مسئله را رد کرد، دیگر نیازی نیست که باز هم دوباره و سه باره

تجربه صورت بگیرد.به نظر من این بهتر خواهد بود که به جای این که ما اول وضعیت آن به باید یابند، بخواهیم حضور زنان از بعد و کنیم آماده را ها اجازه بدهیم تا ایشان در جامعه حضور یابند چون زن ها نیز اعضای جامعه اند و باید زنان نیز مبارزات خود را برابر با مردان

ادامه بدهند. حضور دوباره طالبان تنها برای زنان افغانستان نه، بلکه برای مرد ها نیز مشکل ساز است. این بدین معنا نیست که اگر گفتگویی با طالبان صورت می گیرد، باید مرد ها حضور داشته باشند و زن ها معطل باشند. هیچ وقت نباید ما زنان ساکت بنشینیم و تماشاگر عنوان[ ]به منحیث هم زنان شود. می کار چه تا باشیم اوضاع افراد یک جامعه حق دارند تا مبارزه کنند و هر لحظه از حقوق خود دفاع کنند. و اگر در این گفتگویی که با طالبان صورت می این نباید بیهوده است و این گفتگو ندارند، گیرد، زنان حضور گونه گفتگو هایی صورت گیرد چون طالبان نمی خواهند زنان

حضور داشته باشند.

خانم کرخی:باید گفت طوری که شما برای تکمیل حرف های خواهر مان

18



گفتید واقعًا چون سی سال جنگ بوده و زنان در همه عرصه ها از رشد و تکامل خود عقب مانده اند می پذیریم. اما در همین مقطع زنان، حضور سیاسی فعال بسیار مشارکت بسیار حساس زمانی زنان از 50 درصد جامعه که اگر است. انتخابات در فعال شان آینده جمهور رییس باشند؛ نداشته فعال در صد حضور 40 اند ی ما قادر نخواهد بود نصاب را تکمیل کند. پس ما می توانیم بگوییم که شرکت فعال سیاسی زنان در همین وقت بسیار الزم و ضروری است. ما زنان ادعای این را نداریم که به ما پست های اما در همین مقطع داده شود. یا هم وزارت ریاست، سفارت و فعال سیاسی زنان حضور بسیار فعال و حساس زمانی مشارکت گسترده ی آن ها این است که در سایت های انتخاباتی شرکت کنند و ما می توانیم در دور اول رییس جمهور ایده آل خود را انتخاب کنیم. در غیر آن حتا ما شاید در دور دوم و یا سوم هم در صورتی که عدم شرکت فعال زنان در عرصه ی سیاسی باشد، به

هیچ عنوانی نمی توانیم رییس جمهور آینده را انتخاب کنیم. رأی دادن حق سیاسی زن و مرد است و بدین لحاظ حضور سیاسی

زنان در همین وقت بسیار مهم است.

خانم پاکزاد:در همین برهه ی زمانی ای که ما قرار داریم و وقتی که ما می رأی %50 و دهیم می تشکیل را کشور نفوس از %50 گوییم مشارکت در ما که است ثواب این آیا بودند، زنان دهندگان

سیاسی حضور نداشته باشیم.ما وقتی از اعاده ی حقوق زن حرف می زنیم و وقتی که از این حقوق دفاع می کنیم، حضور زن در همه عرصه ها می تواند باشد. حضور زن تنها در عرصه ی اقتصاد نمی شود درد این وطن را دوا کند. یک مثل است که می گوید: »واگن سیاست را اقتصاد

حمل می کند«.

19

باید بسازیم، توانمند ها عرصه همه در را زن بخواهیم ما اگر زن در عرصه ی سیاسی هم حضور داشته باشد. اگر بخواهیم در عرصه ی فرهنگی تغییری در زندگی زن افغان بیاوریم، باید زنان ما ما و مشارکت سیاسی باشند. حضور داشته مشارکت سیاسی در ما اعاده ی حقوق برای تضمینی و ما برای حیات تضمینی

نظام آینده است. باید به این اعتراف کنیم که در طول هشت سال گذشته یک مقدار کارهای قابل مالحظه ای انجام پذیرفته. حضور 68 زن در پارلمان افغانستان، حضور زنی به عنوان والی، حضور زنی برای اولین بار به عنوان شهردار در والیت دایکندی، حضور زنان در عرصه های مختلف، حضور زن به عنوان دادستان در والیت هرات با وجود همه چالش های امنیتی ای که دادستان های مرد در والیات دارند،

این ها اقدامات و گام هایی اند که برداشته شده اند. بناًء همین حضور ما باعث می شود و ما را وادار می کند تا ما در مشارکت های سیاسی شرکت کنیم، تا بتوانیم نقش فعال تری زمان حکومت در تنها نه متأسفانه همیشه هرچند باشیم. داشته آقای کرزی، بلکه در سال های 71-75 و حتا زمان های قبل از آن را اگر حساب کنیم، پیشرفت های زنان یک گام به جلو و ده گام به عقب بوده. بنا بر سنت های جامعه، بنا بر برخورد های مسلحانه، بنا بر دیدگاه های مردساالرانه در جامعه، کمتر باوری به حضور زن بوده، کمتر باوری به قدرت زن بوده و هیچ گاه ما نتوانسته ایم این باورمندی را به مردم تبلیغ کنیم که زنان عین

مردان می توانند در پیشبرد وظایف موثر و موفق باشند.ضروری امر یک سیاسی مشارکت در زنان یافتن حضور بناًء پنداشته می شد و به همین خاطر ما فکر کردیم در این برهه ی حساس اگر ما حضور نداشته باشیم، بدین معنا است که ما خود سیاسی مشارکت که زمانی و ایم. گرفته نادیده را خود نقش داشتیم، به نامزدان نشان دادیم که ما می توانیم آرا را تغییر بدهیم،

20



ما می توانیم شخصی را برای رسیدن به کرسی ریاست جمهوری کرسی این به را کسی رسیدن جلو توانیم می و کنیم کمک

بگیریم. بناًء ما احساس کردیم و ضروری پنداشتیم که مشارکت سیاسی ما باعث پیشرفت های ما در آینده است و مشارکت سیاسی ما باعث اعتالی افغانستان است. بدین خاطر مجدداً تأکید می کنم که هیچ جامعه ای به پیشرفت، ترقی و تعالی سوق نمی شود، اگر

حضور زنان آن کشور نادیده گرفته شود.

سید احمد محمدی، خبرنگار روزنامه ماندگار:با که کنید می فکر شما است. پاکزاد خانم متوجه من سوال تبلیغاتی که امروز پیرامون ذهنیت طالبانی خواسته و یا ناخواسته صورت می گیرد، آیا تأثیر منفی روی ذهنیت سنتی افغان ها می

گذارد یا نه؟

خانم پاکزاد:ی گذشته به بگردیم بر ما اگر که بوده این روی ها بحث افغانستان و به حد اقل پنجاه سال قبل، ما در همین جامعه ی سنتی الحمدهلل و داشتیم را افغانی فرهنگ همین کردیم، می زندگی

کشور مسلمان بودیم و هستیم.در آن زمان زمامداران ما حقوق زن را به رسمیت شناختند و هیچ کسی آن ها را به کفر و الحاد نکشانید. زن بلند ترین حقوق را در آن سال ها داشت و حتا در سطح منطقه حضور زنان در فاکولته ی طب در بزرگترین و بلند ترین سطح قرار داشت. حتا افغانستان دارای تعداد بیشتر زنان نسبت مردان در فاکولته ی طب نه تنها در افغانستان بلکه در سطح منطقه بود. که این خود نشان دهنده ی این است که در سنت ما چنین عقب گرایی برای زن وجود ندارد. این ها سنت های ناپسندی است که در جامعه ی ما متأسفانه به

21

خاطر برخورد های مسلحانه و به خاطر جنگ سی ساله و به خاطر عدم امنیت به وجود آمده است.

نمی خود دختر فرزند پیشرفت مانع مادری هیچ و پدری هیچ دارد، عدم باز می امر این از را اما چیزی که خانواده ها شود.

امنیت است.بناًء این سنت ها سنت های ناپسند و زن ستیزانه بوده و دیدگاه ناب افغانی ما نیست و جبراً زمان ما را مجبور کرده تا دیدگاه عقب گرایانه نسبت به زنان داشته باشیم. ما به یاد داریم که زنان در تمام سطوح حضور داشتند. ما نقش و حضور خانم ها را در اولین پارلمان و بعد از آن را به یاد داریم. ما زمانی را به یاد داریم که اولین مکتب دخترانه در افغانستان ایجاد شد و آن زمانی بود که نه کنوانسیون منع خشونت علیه زنان وجود داشت و نه فشار های جامعه ی جهانی. فقط ما افغان ها بودیم و همان روحیه و

دیدگاه واقعًا عدالت خواهانه ی هر فرد افغان.امروزه در ایالت متحده ی امریکا هم حقوق زن و مردم مساوی نیست اما تا یک حدی با هم نزدیک شده اند. به همین ترتیب در افغانستان هم حقوق زن و مرد به آن سطح برابری نرسیده بود اما گام های بسیار محکمی برداشته شده بود که متأسفانه به دلیل جنگ های سه دهه در افغانستان ما حدوداً یکصد سال عقب رانده شدیم و امروز خوشبختانه دوباره ما گام های ابتدایی برداشتیم و در مراحل ابتدایی پیشرفت هستیم. من امیدوارم ما بتوانیم با سنت برادران امروز ما خوشبختانه و کنیم مبارزه جامعه ناپسند های خود را در کنار خود داریم، روحانیون محترم را در کنار خود داریم و آگاهان و نخبگان کشور در کنار ما هستند و امیدوارم ما یک روز به مرحله ای برسیم که دیگر تبعیض میان فرزند دختر و پسر وجود نداشته باشد و همه ی ما این فرصت را داشته باشیم که برای بازسازی افغانستان، برای تعیین رییس جمهوری آینده افغانستان و برای داشتن محیط صلح آمیز برای زندگی همه توفیق

22



خدمت داشته باشیم.

عبدالرزاق احمدی عضو بنیاد شهید احمدشاه مسعود:هفت سال قبل پروسه ای شروع شد و آن این بود که ما نسبت به احیای حقوق زنان و در واقع بنیادی شدن مشکالتی که زنان در جامعه ی ما دارند و رفع این مشکالت قدم هایی برداریم. بعد از هفت سال تحلیل عمومی این است که روند مجموعی کار ها، چه موسسات خارجی ای که در این راستا فعالیت کردند و چه نهاد

های دولتی ای که ما داشتیم، نتیجه ی مطلوبی متأسفانه نداده. با توجه به این که بزرگواران ما فعالیت هایی در طول این چند سال داشتند، می خواهم بدانم عوامل و اسبابی که نتوانسته موثریت الزم را در این فعالیت ها داشته باشد و ما واقعًا در عمل یک روند صعودی را شروع کرده باشیم، کدامند. که امروز ما ادعا کنیم در این سیر مثاًل سی درصد به جلو آمده ایم و هفتاد درصد از راه را

در جلو خود داریم و زمان به کار داریم.آمار ها هم این را نشان می دهد که ما پیشرفت قابل مالحظه ای نداشته ایم و در بعضی زمینه ها حتا پس رفت وجود داشته. بدین ایجاد کرده علیه را معنا که ذهنیت مردم یک جریان واکنشی

شعار هایی که نسبت به حقوق زنان گفته شده.بحث این است که عیوب و نواقص گذشته چه بوده و چگونه می شود برای آینده و فعالیت هایی که در آینده می شود انجام داد، داشته وجود زنان پیشرفت و مشکالت این رفع برای تضمینی

باشد و از جمله در حوزه ی مشارکت سیاسی.

خانم کرخی:من هم واقعًا از این ناحیه به عنوان یک فعال اجتماعی تشویش و نگرانی دارم و فکر می کنم سی سال جنگ شیرازه ی اجتماعی و بافت های و ارزش ها و همه چیز را از بین برده. اکثریت مردم

23

ما مهاجر شدند. دنیا افغانستان را به دست فراموشی سپرد، نخبگان و مغز های متفکر ما از افغانستان فرار کردند، یک تعداد مردم محروم و مظلوم و بیچاره در افغانستان ماندند و بس. بعد از آن زمانی که حادثه یازدهم سپتامبر به وقوع پیوست، یک باره دنیا اگر یک افتاد که جهان خانه ی بشریت است که این به فکر گوشه ی محرومی به دست فراموشی سپرده می شود، چه مصیبتی

در جهان ایجاد می شود.باالخره راه حل این است که ما می توانیم از تجارب گذشته پند فعالین تمام بسازیم ما همآهنگ بعدی بگیریم و در دوره های اجتماعی را، تمام موسساتی را که به نفع زنان کار می کنند و... همه دست به دست هم بدهیم و یک هم آهنگی کامل را به وجود افغانی های بافت با را بیرونی های کشور تجارب و بیاوریم. دوباره و احیا کنیم. چون استفاده آن از و داده پیوند خودمان سازی یک کشور همیشه به وسیله ی مردمان همان کشورها باید

صورت بگیرد نه دستوراتی که از خارج صادر می شود.چون خارجی ها فکر می کنند همین کاری که در کشور خودشان نتیجه ی خوب داده در افغانستان هم شاید همینطور باشد. اما نه! مردم افغانستان خصوصیات و ویژگی های خاص خود را دارند. باید ما همه این ها را در قالب های افغانی و زنانه ی خود جای وجود به را جوشی خود ی زنانه نهضت یک بتوانیم تا دهیم بیاوریم که زن ها خودشان بدون تحریک مردانه بتوانند قیام کنند و بتوانند موانعی را که سر راه شان قرار دارد به کمک و همکاری

خواهران و برادران از میان بردارند.

خانم مونسه حسن زاده:صحبت جریان در ایشان که است نیکزاد خانم از من سوال چه قانون این که بپرسم خواهم می کردند. یاد آن از هایشان

مقدار مطابقت با فقه شیعه دارد؟

24



خانم نیکزاد:و کنوانسیون اسالمی کشور یک عنوان به افغانستان که وقتی قوانین بین المللی را برای حمایت از زنان امضا می کند و وقتی که قانون سیدا را افغانستان امضا می کند و در قانون اساسی محو هر گونه تبعیض علیه زنان را امضا می کند، بدین اساس وقتی که قانون احوال شخصیه اهل تشیع پاس می شود، نگرانی تمام اعضای پارلمان را بر می انگیزد و هر کسی به نحوه ی خود می خواست

خود را شریک بدانند تا در آن تغییری بیاورند.در کند. می تعریف نحوی به هر کسی را الفاظ اوقات بعضی تعریف الفاظ آن ها می توانند هر چیزی را بیان کنند. همین که اجازه ی ترجمه ی قرآن کریم داده نشده به علت این است که

هر کسی به نفع خود آن را تعریف می کند.و تعریفی که از قانون احوال شخصیه وجود داشت نه تنها در بحث میراث، حتا در بحث های روابط زن و شوهر که آزادی های زن را از او گرفته بود و چیزی را که دین مقدس اسالم به آن حکم کرده بود مورد سوال قرار داده بود. بناًء تمام روشنفکران، خانم ها و حتا روحانیون یکجا شدند و خوبی دیگر آن این بود که در کمیته تعدیل این قانون خواهران و برادران اهل تشیع و اهل تسنن و از نهاد های مختلفی بودند که این قانون را نقطه به نقطه و هر زعمی که تعریف می شد، آن را تعریف کردند و بعد دریافتند که بعضی از مواد آن حتا مخالف دین اسالم است. باالخره تصمیم بر این شد که یا در مواد تغییر وارد شود، یا نام آن تغییر یابد و یا هم این مواد حذف شوند. که خوشبختانه به کمک دانشگاه کاتب بعضی تغییرات در این قانون ایجاد شد و باالخره مورد قبول

همگان قرار گرفت.

گفتگو گردان جلسه:

25

می خواهم نظر خانم فاطمه جعفری را که حاال تشریف آوردند در مورد سوال محوری بحث داشته باشیم که آیا در صورتی که حقوق بگیرد، دولت صورت مخالفین یا و طالبان با مذاکراتی

زنان پایمال خواهد شد؟

خانم فاطمه جعفری نویسنده و صاحب نظر:بسم اهلل الرحمن الرحیم

و خواهران یکایک خدمت دارم احترام و ادب و سالم عرض برادران محترم.

در قسمت سوالی که پرسیده شد می خواهم یک چیز را عرض کنم و این تنها حرف من نیست، بلکه حرف اکثریت زنانی است

که ادعا می کنند مسلمان هستند.قابل ما برای که آنچه اما و پذیریم می را اسالمی سیاست ما پذیرش نیست اسالم سیاسی است. از صدر اسالم تا کنون زنانی که در صدر اسالم بودند، آیا فعالیت های خارج از منزل داشته اند یا نه. انسان جایگاهی را برای زن در امور اجتماعی قایل شده

یا نه.بخواهیم این که نه داده شده. به زن ای اسالم جایگاه ویژه در شعار بدهیم. وظایف و مسوولیت های زن در دو بخش خالصه

می شود:وظایف و مسوولیت هایی که در داخل خانواده دارد،

وظایف و مسوولیت هایی که در خارج از خانواده دارد.در قسمت وظایف و مسوولیت های اساسی، ذاتی و اصلی ای که در خانواده دارد، تربیت فرزندان و اداره ی خانواده است. این که نقش بسیار مهمی را دارد و چیزی که به نظر من امروز کمرنگ تر شده و ما کمتر شاهد آن هستیم این است که زنان ما در قسمت تربیت فرزندان، آن طوری که باید و شایسته است آموزش ببینند، آموزش ندیده اند. اگر ما زنانی داشته باشیم که فرزندان سالمی را

26



تربیت کنند و به جامعه تحویل بدهند، مسلمًا بسیاری از مسایل و مشکالت اخالقی و اجتماعی ای که امروز در جامعه ی ما است، وجود نخواهد داشت. در قسمت اداره ی خانواده هم عین مسئله است. اما صحبت اصلی ما روی این است که نقشی که زن در

خارج از خانواده دارد به چند دسته تقسیم می شود.مشخصًا زن در مسایل اجتماعی نقش داشته همانطوری که زنانی که در صدر اسالم بودند نقش داشتند. نقش حمایت کننده گی داشتند که هیچ کدام از ما نمی توانیم از آن منکر شویم. نقشی که حضرت خدیجه داشت و ثروتی که حضرت خدیجه داشت برای دفاع از اسالم و انکشاف آن چیزی است که همه ی ما قبول داریم. که اگر خدیجه نمی بود و اگر سیاست خدیجه نمی بود و اگر ثروت خدیجه نمی بود، اسالم در همان شیب ابی طالب در همان سال های اولیه از بین می رفت و امروز ما چیزی به اسم

اسالم و مسلمانی در جامعه نداشتیم.نقشی که زن در اقتصاد دارد، چیزی است که در اسالم بوده و حتا همسر پیامبر بزرگوار اسالم تاجر بوده. این مسئله ای است که در صدر اسالم وجود داشته. نقش مدیریتی ای که زن در اجتماع 1400 سال پیش داشته، از نظر هیچ کدام از ما و شما پنهان نیست. نیست. پنهان ما نظر از داشته، جامعه هدایت در زن که نقشی ما امروز اگر داشت، عاشورا قیام در زینب که حضرت نقشی امام حسین را به حیث یک مرد آزادی بخش و آزادی خواه می شناسیم، به خاطر فعالیت و درایت سیاسی ای است که حضرت زینب داشت. و اگر نه امام حسین به عنوان یک خارجی، یک قیام کرده، اسالم خلیفه ی علیه که عنوان کسی به و شورشی معرفی شده بود. حرکتی که زینب کرد، صحبتی که زینب کرد و حقیقتی را که زینب با سخنانش گفت، همان را امام حسین با خون خودش گفت. نقش رهبری ای که حضرت زینب داشت، در همان منطقه و در همان برهه از تاریخ هیچ کدام از ما نمی

27

توانیم منکر آن شویم.است شود، صحبتی می مطرح طالبان با مذاکره هم اگر امروز و ها تمام درخواست پذیرفته شود این که نه باشد مذاکره که پیشنهادات شان. اگر طالبان ادعا می کنند که یک گروه مسلمان اند، این ادعا زمانی می تواند پذیرفتنی باشد که حرام خدا را حرام بدانند و حالل خدا را حالل. یعنی جایی که طالبان از اسالم پیشی می گیرند و جایی که از دستورات پیغمبر ما پیشی می گیرند، جایی که می آیند و دساتیر اسالمی را زیر سوال می برند، چیز

هایی نیست که در مذاکره هم پذیرفتنی باشد.بنا بر این ما هم خواهان این هستیم که مذاکره صورت بگیرد. با توجه به این که احترام متقابل حفظ شود، با توجه به این که همان حقوقی که در اسالم برای زنان در نظر گرفته شده، مد نظر قرار داده شود. چون صحبتی را که امروز طالبان می کنند این است که ما مسلمان هستیم و می خواهیم ارزش های اسالمی را پیاده کنیم. اما صحبت با آن کسانی که به ارزش های اسالمی پایبند هستند، نه آن کسانی که از اسالم به نام مسلمانی و به عنوان ابزار سیاسی استفاده کنند. این که طالبی بیاید و کسی مذاکره کننده با او باشد که آن برنامه ای که طالبان در شش سال حکومت شان داشتند و بر سر زنان ما تطبیق کردند، اگر بخواهند همان برنامه امروز هم تطبیق شود، مسلمًا این چیزی است که به ضرر کل جامعه ی

افغانی و کل جهان اسالم خواهد بود.ما شاهد هستیم که در شش سال حکومت طالبان زنان از تحصیل باز ماندند و تبعات آن را امروز جامعه ی افغانستان تحمل می کند. کسانی که در آن دوران نتوانستند تحصیل کنند و بعد از این که نتوانستند وارد دانشگاه ها و مراکز دولتی شوند و آزادی آمد در کار های مختلف دولتی و غیر دولتی وارد شوند، آدم هایی پایین اما ظرفیت ها بسیار بودند که شاید ظرفیت هایی داشتند نگه داشته شد و امروز بزرگترین معضل آن دامنگیر من و شمایی

28



که ساکن افغانستان هستیم، من و شمایی که شهروندان افغانستان هستیم، می شود.

بنابراین صحبت اصلی ما همین است که ما پیرو اسالم هستیم، پیرو سیاست های اسالمی هستیم و اما مخالف این هستیم که از

اسالم به عنوان یک ابزار سیاسی استفاده شود.

نور الرحمن نوری عضو بنیاد فرهنگی طلوع سعادت:در که طالبان سیاه دوران خاطرات و از گذشته که تجاربی با گذشته کسب نموده ایم که باعث مسدود شدن مکاتب و مدارس شد و همچنان مانع رفتن خانم ها به مکاتب شد و به این تازه گی ها تجربه ای که در این اواخر شاهد آن هستیم که در پاکستان اشغال را پاکستان از مناطقی طالبان آمد که پیش این موضوع نمودند و بعد از اشغال نمودن با همان قوانینی که خودشان روی آن تأکید داشتند، باز هم دیدیم که مانع رفتن دختران به مکاتب شدند و حتا مکاتب را به آتش کشیدند. آیا شما باز هم خوشبین

به این هستید که دوباره همان تجارب گذشته تکرار نشود؟

خانم جعفری:صحبتی که ما داریم این است که زنان نیمی از جمعیت افغانستان را تشکیل می دهند و زنان به عنوان یک قشر تأثیر گذار خواهان این نیستند که بخشی از افغانستان طرد شود و در جامعه ی افغانی حضور نداشته باشند. صحبت ما بر این است که حضور همه ی اقوام افغانستان و حضور همه ی احزاب و گروه ها به شرط ها و شروط ها. و این شرط ها منوط بر این است که اگر یک گروهی ادعا می کند که ما پیرو اسالم ناب محمدی هستیم و اگر یک گروهی ادعا می کند که ما می خواهیم اسالم واقعی را زنده و احیا کنیم؛ آن ها پایبند ارزش های واقعی اسالمی باشند. مسئله این برای دقیقا در همین قسمت است که گفتگو پذیرفته شود

29

که ذهنیت ها پاک شود و نقاط قوت و ضعف مشخص شوند و درخواست ها و مسایلی که قرار است مطرح شود، مطرح شود. طالبان قوانینی که و ها برنامه حتمًا نیست که معنی بدین این دارند پذیرفتنی باشد به نظر گروهی خواهران. مسئله این است که ما خواهان این هستیم که گفتگو صورت بگیرد و ما خواهان این هستیم که گروه هایی که در افغانستان جهاد کردند و به هر حال بیایند و در بخشی از تاریخ این سرزمین سهم داشتند امروز هم در اداره ی افغانستان سهم داشته باشند. اما با توجه به معیار هایی که وجود دارند. اگر آن ها ادعای مسلمانی می کنند، معیار های اسالمی باید حکومت کند. اگر ادعای روشنفکری می کنند، معیار

های حقوق بشری باید بیاید تا این مسئله را روشن کند.صحبتی که ما داریم در قسمت صحبت و گفتمان است برای این که مقداری از مشکالت حل شود، نه این که بدون قید و شرط هر

آنچه را طالبان می گویند پذیرفته شود.

خانم کرخی:وقتی ما از زنان صحبت می کنیم؛ تنها زنان والیت هرات و سمت شمال جزو افغانستان نیست؛ بلکه در جنوب و شرق افغانستان نیز زنان به تعلیم و تربیه نیاز دارند. با کمال تأسف امروز در هلمند، در ارزگان، در زابل، در پکتیا، ننگرهار و... اکثریت دختران به

مکتب نمی روند. تا کی وضع بدین منوال باشد؟افغانستان یک بام و دو هوا باشد. یک قسمت از زنان در یک افغانستان از نعمت سواد و تعلیم برخوردار باشند و یک قسمت دیگر دختران جوان محروم. ما نمی خواهیم وضع افغانستان برای همیشه به همین منوال باقی بماند. باید رشد، رشد متوازن در همه عرصه ها باشد. ما گفتگو را در شرایط امروزی ضرورت مبرم می دانیم. هفت سال جنگ جز ویرانی، نابودی و... نتیجه ی دیگری

نداده.

30



طوری که خواهر ما گفتند ما گفتگو ها را با حفظ حقوق حقه ی همه زنان افغانستان می پذیریم. و باید آن ها نیز بپذیرند. در صورتی که قانون اساسی را می پذیرند، در صورتی که همه ی شرایط موجوده را می پذیرند، ما مذاکرات را الزم می دانیم در غیر آن ما نمی خواهیم دوباره برگردیم به همان ایده ی متحجرانه طالبانیزمی که بیایند و دروازه های مکاتب به روی ما بسته شود. و این هم منصفانه نیست که دختران هراتی به مکاتب و مدارس بروند و دختران هلمندی برای همیشه از آن محروم باشند. وقتی ما

از افغانستان صحبت می کنیم، باید دید ما افغانستان شمول باشد.

روح االمین امینی:سوال من از خانم جعفری در مورد قانون احوال شخصیه اهل تشیع این است که قانونی که اول به پارلمان برای تصویب رفته بود و قانونی که بعداً از طرف پارلمان تأیید شد، هر کدام این ها چقدر با فقه جعفری واقعًا مطابقت دارد و چقدر بیرون از دایره ی این

فقه است؟

خانم جعفری:اما با فقه جعفری مطابقت دارد قانون کاماًل این باید گفت که بعضی از مسایل نباید به صورت واضح مطرح می شد و باید عفت

کالم حفظ می شد؛ نکاتی بود که مورد توجه قرار می گرفتو در قسمت دوم هم مورد اصالح قرار گرفت و کاًل مخالفتی با اصول فقهی وجود نداشته. اما این که نحوه ی بیان به شکلی بوده که بهتر بود اصالح شده تر آن در اختیار مردم قرار می گرفت که بدین منظور برای بار دوم اصالحاتی صورت گرفت و به پارلمان

تقدیم شد که مورد تصویب هم قرار گرفت.

گفتگو گردان جلسه:

31

از سخنرانان محترم می خواهم پرسم در صورتی که شما فکر می کنید مذاکرات با طالبان و یا مخالفین دولت بر حقوق زنان صدمه

هایی وارد می کند، پیشنهادات مشخص خود را بیان کنید.

خانم جعفری:ما طالبان افغانی را به عنوان بخشی از جامعه ی افغانی و زنان را به

عنوان بخش دیگری از این جامعه می دانیم.بنابراین پیشنهاد ما این است که اگر خواست های طالبان اسالمی سیاست همان چارچوب در باشد اسالمی سیاست همان است، اسالمی گفتگو هم پذیرفته می شود در صورتی که منافع طرفین در نظر گرفته شود. چیزی که زنان افغانی در هزاره ی سوم ادعا اسالم مقدس دین مبانی با مخالف که نیست چیزی کنند، می باشد. ما در چارچوب اسالم، همان خط قرمز هایی را که اسالم برای زنان مسلمان در نظر گرفته و همان بایدها و نبایدهای اسالم را زنان افغان پذیرفتنی هستند و این چیز هایی است که یک فرد مسلمان اگر نخواهد سیاست ها را تغییر دهد و اگر نخواهد اسالم را سیاسی کند، همه ی مسلمان ها باید بپذیرند زنان و حضور زنان را به عنوان بخشی از جامعه و پیکر اسالمی و همینطور حضور

طالبان افغانی را به عنوان بخشی از ملت افغانستان. پیشنهادی که ما داریم این است که در چارچوب قوانین اسالمی و در چارچوب خط قرمزها و خط سبزهایی که در قانون و در دین مقدس اسالم قرار دارند، حاضر هستیم که مذاکرات هم پذیرفته شود و الزم است مذاکراتی صورت بگیرد. اما خارج از آن مورد

پذیرش ما نیست.

خانم کرخی:پیشنهاد من این است که رییس جمهور آینده ی افغانستان وقتی تأمین دولت اساسی و اصلی دهد، وظیفه ی می دولت تشکیل

32



امنیت است. در صورتی که اردو و پولیس بسیار نیرومندی دارد، باید به زودترین فرصت طالبان را شکست بدهد و امنیت و صلح از افغانستان دیگر افغانستان حاکم سازد که مردم را در سراسر جنگ خسته شده اند. در صورتی که ارتش و پولیس این توانمندی را ندارند، با همان طرح و پالن ها حقوق همه ی شهروندان اعم باید تأمین شود. بدون هیچ گونه سازش کاری و از زن و مرد مذاکره به اگر نشود. تلف انسان هیچ باید حق و معامله گری و تفاهم هم می رسند با همین شرایط و در غیر آن اگر آن ها اهل مذاکره نیستند، باید هرچه زودتر امنیت و صلح سراسری در

افغانستان تأمین شود.

خانم نیکزاد:نظر در را شرایطی باید طالبان با گفتگو در افغانستان دولت دولت کنند. مطرح را شرایطی طالبان که این از پیش بگیرد باید شرایطی را برای طالبان مطرح کند که حقوق زن چه است و

حقوق شهروندان چه؟دولت باید با در نظر داشت همین شرایط با طالبان گفتگو کند در

غیر آن فکر نمی کنم نتیجه ی مطلوب به دست آید.

خانم پاکزاد:ما مذاکره و مفاهمه را در حد رعایت اصول مفاهمه و مذاکره با جانب افغانی می پذیریم. طبعًا هر کسی که جانب مذاکره است، به تنها نه باید مالحظه شود که شرایط و پیش شرط های شان

ضرر زن افغان، بلکه نباید به ضرر هیچ افغانی باشد. یکی از خواست های ما حضور ما در حکومت های آینده است. وقتی که ما 50% از این جامعه را می سازیم، پس در ساختار این جامعه هم حق داریم سهیم باشیم و بدون حضور ما هم که مشکل

است.

33

ما شاهد گفتگوی موسی قلعه هستیم که زنان در آن هیچ حضور نداشتند و این یک مذاکره ی واقعی هم نبود و دیدیم بعد از یک توفانی این مذاکره از هم پاشید و هیچ پایبندی ای هیچ طرف قایل

نشدند. بناًء ما چنین مذاکره هایی را نمی پذیریم.به عنوان پیش ما مذاکراتی را می پذیریم که در آن نقش زن آینده در حکومت نظر گرفته شود، حضور زن در اصلی شرط به عنوان پیش شرط اصلی مذاکره، نه عدم حضور زن به عنوان شرط مذاکره بلکه حضور زن به عنوان پیش شرط از جانب دولت

افغانستان.انشااهلل همه با هم یک روز شاهد این خواهد بودیم که ما همان هویت از دست رفته ی افغانی خود را و هویت از دست رفته ی زن افغان را دوباره در اجتماع افغانی خود دریابیم و به دنیا ثابت کنیم که ما هم دیگر اهل جنگ و خونریزی نیستم و ما فرهنگ

صلح را می پذیریم و ما پیشگامان صلح هستیم.

گفتگو گردان جلسه:بحث امروز ما در همین جا خاتمه می یابد و باز هم تشکر زیاد از خانم ثریا پاکزاد مسوول موسسه ندای زن، خانم حسینه نیکزاد مسوول شبکه ی زنان زون غرب، خانم مسعوده کرخی استاد و هم چنان فعال حقوق اجتماعی و خانم فاطمه جعفری یکی از نویسنده از زیاد بسیار نظران در حوزه ی غرب. و تشکر ها و صاحب

حوصله ی شما عزیزان که تا این دم ما را یاری کردید.نور دیدهتاج سر

خدا نگهدار

34


ریاست انتخابات کارزار دومین در زنان مسائل جایگاه جمهوری افغانستان

ش.ر

کشور در زنان زندگی کیفیت به گرایانه واقع نگاه یک با افغانستان، نقش و جایگاه آنان در عرصه های مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسی، این واقعیت را روشن می سازد که زنان در هیچ کدام از این موقعیت ها جایگاه شایسته ای ندارند. این امر عالوه بر اینکه زمینه های تاریخی متعددی دارد که زنان را همیشه جنس دوم مطرح نموده و مسائل مربوط به آنان را نه به عنوان نیمی از جمعیت انسانی جامعه بلکه با رویکرد نجات زن به عنوان

یک موجود ضعیف از این وضعییت اسفبار نگریسته است.حال آنکه زن به عنوان یک انسان نقشی اساسی و مهم در ساختار به از ستیز زن و مردساالر فرهنگ که دارد جامعه و خانواده رسمیت شناختن این نقش و جایگاه همیشه سرباز زده است. و باعث شده است که فعاالن حقوق زن، با هر دیدگاه و تفکری


35

سالها برای به رسمیت شناساندان جایگاه زنان، نقش ها و مسئولیت های آنان در جامعه تالش کنند.

امروزه مفاهیم توسعه پایدار، توسعه انسان محور، مشارکت سیاسی افراد تمامی مفاهیمی که دخالت از بسیاری دیگر شهروندان و انسانی را در حرکت جامعه به سوی رشد، تعالی و تعین جامعه سرنوشت آن ضروری می دانند، به نقش و جایگاه زنان در توسعه

جامعه اهمییت ویژه ای قائل هستند.اگر بخواهیم واقعییت عینی وضعیت زنان در جامعه افغانستان و موقعیت فرو دست آنان را در این کشور بررسی کنیم، باید به نگرش ها و بینش های جامعه به زنان اشاره کنیم که در طول تاریخ همراه زنان بوده است و حتی در شکل دهی به شخصیت بوده است. و مشکالتی را تاثیر گذار نیز و خواست های زنان که زنان امروز با آن دست به گریبان هستند می توان به جرات گفت معلول همان نگاه ها و آموزه های سنتی جامعه است. که با صرف نظر از دالیل تاریخی این موقعییت فرو دست می توان به مواردی اشاره نمود که اگر جامعه افغانستان خواهان رسیدن به توسعه پایدار و جامعه معتدل است باید به تک تک آن ها بپردازد و برنامه ای عملی ارایه دهد و انتظار می رود هم اکنون که 41 کاندید ریاست جمهوری برای مسند ریاست جمهوری افغانستان

به رقابت پرداخته اند، این مسایل را مورد توجه قرار دهند.و اجتماعی بازیگران عنوان به زنان شناختن رسمیت به -1سیاسی: به این معنی که نقش زنان در جنگ ها، در پروسه عدالت

انتقالی، در مذاکرات صلح و... باید به رسمیت شناخته شود.2- سواد آموزی: ما نیک می دانیم که سواد آموزی راه حل اساسی بزرگترین مشکالت جهان است. سوادآموزی مهم ترین و اساسی ترین نیاز مردمِ کشورهای در حاِل رشد و از جمله کشور ماست و باید در صدر اولویت ها قرار بگیرد. تجربه ی بسیاری از کشورها منجمله کشورهای همسایه ما نشان داده است که مبارزه

36


نتایج چشمگیری تواند در مدت زمان کوتاهی، بیسوادی می با داشته باشد. نسبت سواد در همه ی کشورهای منطقه از، افغانستان باالتر است. بی سوادی از ارکان فرهنگ سکوت است و به گونه ای به افراد و جوامع را خاموش می سازد. کارشناسان جبران ناپذیر، امری عنوان به زنان سوادآموزی که برده اند پی واقعیت این قوی، نقش بسزایی در رشد معیارهای زندگی، سالمت خانواده و گسترش مشارکت آنان در فعالیت های اجتماعی ایفا می کند. از

این رو سوادآموزی زنان از اولویت بیشتری برخوردار است.سواد، بنیاد رهایی از فقر و عقب ماندگی، بیماری و ظلم است و نیز ابـزار اصلـي تـوسعـه اقتـصــادي- اجـتمـاعـي و پیـش بـرد مـسـاوات جـنسـي، گسـتـرش فـرصـت هـاي شـغلـي، و زیسـت محیـط از حفاظت خـانـواده، بهـداشـت بـهبـود تـرویـج مشـارکـت دموکراتیک است. سوادآمــوزي بـراي همه ، بخش یکپـارچـه اي از نظام تعلیم و تربیت محسوب می شود و به منظور دستیابـي بـه تـوسـعـه حقیقي پایـدار الزامی

است.با توجه به ضرورت و اهمیت سوادآموزی برای زنان، بایسته است

که این امر در مرکز اولویت های برنامه دولتی قرار دهد. 3- حقوق سیاسی و مشارکت سیاسی زنان: اذعان به اهمیت معیاري و انساني حقوق سایر منشاء عنوان به سیاسي حقوق با و جامعه هر در زنان حقیقي وضعیت بررسي براي معتبر در زنان سیاسي مشارکت موجود وضعیت و واقعیت ها درک کشور )اعم از انتخابات و انتصابات( و حضور بسیار کمرنگ و شکننده ي آنان در عرصه هاي قدرت و تصمیم گیري، بر ضرورت براي زنان برابر در موجود چالش هاي و کمبودها موانع، رفع احقاق حقوق سیاسي خود، پافشاری می کند. لزوم برون رفت از فعالیت هاي سیاسي در سطح بر ناعادالنه حاکم نابرابر و شرایط کشور و نیز ضرورت آگاهي جامعه از اهمیت و تأثیر مشارکت


37

سیاسي زنان بر کل جامعه و توسعه ی کمي و کیفي آن، باید از اهداف کلي نامزدهای ریاست جمهوری باشد.

توسعه تعیین شاخص در آن و چگونگي زنان مشارکت امروز برمبناي جنسیت تأثیر مستقیم دارد و این باور موجودیت خود را به اثبات رسانیده که تحقق اهداف توسعه و ایجاد تحول در امور تنها با مشارکت زنان و مردان و در کنار هم امکان پذیر است. یعنی بدون حضور فعال و ثابت زنان، جامعه به رشد، تعالی و بالند

گی تمام افراد دست نمی یابد.انتخاباتی و نامزدهای و شرکت در 6 جلسه روبرو: شهروندان برابر در نامزدان های پاسخ و ها استراتژی و ها برنامه شنیدن شهروندان در زمینه حقوق زن این واقعیت تلخ را آشکار می سازد که بسیاری از این نامزدان مسأله حقوق و مشارکت سیاسی زنان و بهبود زندگی آنان را به اندازه کافی مورد تعمق قرار نداده اند و با بینش های واگرایانه و سطحی که برنامه مشخصی را برای چگونگی ارتقا سطح کیفی مشارکت زنان در عرصه های مختلف ارایه نمی نماید مورد بحث قرار داده اند. برای نمونه آقای سلیمی معاون آقای شهنواز تنی در مقابل این سوال که برنامه کاری شما در قبال زنان و میزان مشارکت سیاسی آنان در کابینه شما چقدر خواهد بود: این گونه پاسخ دادند: »به جواب شما باید عرض کنم که از البالی برنامه یا خطوط اساسی ما این طور معلوم می شود که ما زمینه ی مشارکت زنان را در برنامه ی خود جا داده ایم. ما در برنامه ی خود از کلمات جمع استفاده کرده ایم بطور مثال: کارکنان یا کارمندان که در آن زن و مرد جمع شامل هستند و یا هم مثاًل معلمان که زن و مرد را شامل می شود. در سیاست ما میان زن و مرد در عرصه ی کار و سیاست و در عرصه ی فعالیت های اجتماعی تفاوتی وجود ندارد. تفاوتی که وجود دارد در توانمندی

و شایستگی است.«و آقای عبدالجبار ثابت در تشریح چگونگی نگاهشان به مسأله

38


زنان این طور توضیح دادند: »حقوق خانم ها نزد ما محفوظ است. زمانی که من به صفت سارنوال ایفای وظیفه می نمودم فقط یک زن به حیث رییس کار می کرد و من تعداد آن ها را به سیزده

بلند بردم.«آقای اسماعیل قاسم یار معاون آقای هدایت امین ارسال، در ابتدای معرفی برنامه های خود تنها به این جمله در البالی جمالت خود اشاره نمودند » اذعان به اهمیت جایگاه زن در شکل دهی کشور و پرورش اطفال ما، دسترسی مساویانه و عمومی به تعلیم و تربیه ی اساسی و خدمات صحی به شمول غذای مکفی و تغذیه ی مناسب برای حیات سالم، نقش قوی تر اداره ی والیات جهت پشتیبانی

برنامه ریزی ملی برای ارایه ی خدمات اساسی به مردم کشور.«و آقای محبوب اهلل کوشانی در مقابل این سئوال که نظرتان راجع به حقوق زن و در نظر گرفتن این حقوق در مذاکره با مخالفان تشکیل در زنان سیاسی جایگاه نیز و دارید اعتقاد آن به که کابینه ی دولت خود چیست؟ گفتند: »در فشرده ی منشوری که قبالً خدمت دوستان ارایه کردم، عنوان کامالً جداگانه یی وجود داشت در رابطه به تالش هایی که باید برای تساوی حقوق زن و و است مسایل جنسی یکی ما برنامه ی در بگیرد. مرد صورت یکی هم مسایل جنسیتی. زن و مرد هردو آفریده شده ی خداونداند اما به صورت طبیعی اگر از نگاه جنسی این ها تمایز دارند، از نظر جنسیتی جایگاه شان در جامعه و مناسبات اجتماعی تعیین می شود. در همین جا است که ما محرومیتی که زن در مجموع در سطح جهان دارد و به خصوص در کشور ما که طی سالیان جنگ و بحران از یک طرف بیشترین آسیب را به حیث مادر و همسر متحمل شده و بعد فراوان دست و پاگیری هایی که سنت های عقب مانده در جهان می آید، متأسفانه باز هم دست و پای زن را بسته است. به این خاطر زن در برنامه های ما جایگاه خاص خود را دارد. زنی که در شهر است، متأسفانه روز تا روز از مدیریت


39

سیاسی رانده می شود، زنی که در روستا هست و بعد در مجموع های سیاست مورد سنتی نگاه از چه و قانونی نگاه از چه زن این در قوانین بعضی وضع شاهد ما که می گیرد قرار تبعیضی اواخر هستیم. حتا شخصیت انسانی زن در سطح یک متاع و وسیله ای برای استمتاع تنزل داده می شود. مسلمًا ما با چنین سنت های ناپسند و تأویل و قرائت نادرست از معتقدات موافق نیستیم. اما راه نجات خانم ها، چه در شهرها و چه در روستا که طبعًا زنان روستا نشین بیشتر به کمک و مساعدت نیاز دارند را در تشکل و انسجام دست به برای خودشان که این بدون و می بینیم ها خانم خود آوردن حقوق شان سازمان های زنانه را ایجاد کنند و واقعًا در پیکار بسیار جسورانه با یک شجاعت مدنی با سنت های ناپسند دست به مبارزه بزنند، راه دیگری وجود ندارد. یقینًا شعور مردم ما

هم باید تغییر کند و از زیر تأثیر سنت ها خود را بیرون بکشد.در رابطه به حضور زنان در کابینه ی ما، هیچ جای شکی نیست و این یک امر طبیعی است و حتا قایل شدن فیصدی یک نوع تحقیر

است. چه در رابطه به اقوام باشد و چه در رابطه به زنان.«بیان چنین این را خود نظر سوال این مقابل در اوریا آقای و بوده و حاال ما این وعده ی تاریخ نمودند: »باید گفت که در هم وعده ی ما است و فردا هم، اگر مردم افغانستان به ما رأی افغان انتخابات پیروز شدیم، در مقابل حقوق زن دادند و ما در که تمام رنج بزرگ افغانستان را طی قرون متحمل شده اند و بار بزرگ جنگ کنونی و جنگ فرسایشی را به دوش کشیده اند، ما یک خط عقب نشینی نخواهیم کرد. در هیچ مذاکره و هیچ معامله ما دست به این معامله نخواهد زدیم. در مورد مخالفینی که شما مطرح می کنید، طالبان مخالفین افغانستان نیستند. نام طالب

مخالف افغانستان است که مردم از آن بهره کشی می کنند.«با دقت در این مباحث روشن می شود که نامزدهای محترم، در برنامه مشخصی را که اند و کدام مورد زنان کلی گویی کرده

40


در آن اهداف، استراتژی ها، منابع مالی، انسانی، جهت حرکت و برنامه های عملیاتی برای پیاده کردن آن معین شده باشد، ارایه

نکردند.مسائلی که انتظار می رفت در این فرصت ها به آن ها پرداخته

شود و مورد غفلت واقع شدند عبارتند از:با مذاکره روند در زنان حقوق مسأله با آن ها تعامل نحوه -1

مخالفان که همه کاندیدا ها به نحوی مهر تایید بر آن زدند.2- ضرورت بسیج سواد آموزی برای دختران در سن مکتب و

زنان و دختران بازمانده از مکتب.3- چگونگی ارتقا ظرفیت های سیاسی و اجتماعی زنان به منظور

سهم گیری بیشتر زنان در عرصه های کالن تصمیم گیری.4- توجه به ایجاد زمینه های اشتغال برای زنان به عنوان یکی از اهرم های دستیابی به استقالل مالی و نیز مساله اشتغال زنان بیوه

و سرپرست خانوار.5- چگونگی تالش آنان در راستای قوانین تبعیض آمیز علیه زنان و گنجاندن اصل برابری جنسی بدون قید و شرط در تمام قوانین

6- ارایه برنامه مشخص در راستای بهبود وضعیت صحی زنان و دسترسی تمام زنان به امکانات بهداشتی و صحی با کیفیت.

قابل ذکر است گزارش ارایه شده بر مبنای مباحث طرح شده در جلسات گفتگوی بنیاد آرمان شهر با عنوان » روبه رو: شهروندان

و نامزدهای انتخاباتی« تهیه شده است.


41

انتخابات آستانه ی در افغانستان زنان صد در ٥0 کمپاین ریاست جمهوری

ج. پلوشه

از افغانستان شماری انتخابات ریاست جمهوری در در آستانه ی فعاالن برابری حقوق زنان، جامعه مدنی، حقوق بشر و نهاد های اتحادیه های و جمعی وسایل کارمندان جمله از غیر دولتی اجتماعی در نمایندگان سایر گروه ها و الیه های و زنان صنفی آزادی های تحقق نهایتًا و بخشیدن آگاهی مطرح سازی، کار دمکراتیک، حقوق مدنی و بشری زنان دست به ابتکاری یازیدند بحث به را افغانستان زنان و حقوق نیاز ها نتها خواسته ها، نه تا محتوای از را مردان و زنان از بلکه گروه های وسیعي بکشانند این خواسته ها و نیازهای بر خاسته از حقوق و مطالبات 50 در صد مردمان آن سرزمین یعنی زنان آگاهی بخشیده و به آن تجهیز نمایند. این شیوه نوین مبارزه را اساس گذاران آن، کمپاین 50

در صد نام گذاردند.جبهه ی ابتکار به صد در 50 کارزار یا درصد 50 کمپاین

42


مشارکت سیاسی زنان افغانستان، اتحادیه سراسری زنان افغانستان و بنیاد آرمان شهر و شماری از نمایندگان سازمان های جامعه ی مدنی در 27 ثور 1388 پس از نشست میدیو تیک عمال با حمایت وسیع زنان و مردان آزاده ای که پشتیبانی از این کمپاین را اعالم نمودند، کار خویش را آغاز کرد. همزمان که این کمپاین اعالم با حضوریابی زنان پیرامون خواسته های بحث به و نمود هستی نشرات از با استفاده متفاوت کاندیدهای انتخاباتی کمپاین در و پرداختند زنان مطالبات جزوه نشر و روزنامه ها تلویزیون ها، را زنان خواسته های که درصد 50 کمپاین معرفی به همزمان انعکاس مي داد و برای آن مبارزه می نمود، پرداختند. در مدت از زن و مرد از اعم جدید عضو 3000 از بیش کوتاهی زمان والیات کابل، هرات و بلخ به این جنبش پیوستند که این روند ادامه دارد.)این آمار در زمان نگارش این مقاله ارایه شده و اکنون

رقم داده شده به چند برابر رسیده است.(شیوه نوین به کنکاش کشانیدن مسایل، خواسته ها و طرح روشن افغانستان که بدون شک در پرابلم های فراه راه مبارزه زنان در شرایط نهایت پیچیده ی سیاسی، نا امن و مملو از دسایس نیروهای حضور شرایط در و آن از بیرون و قدرت درون در مافیایی بلندی و استوار گام و خشونت، فضای جنگ بیگانه، نیروهای برای مبارزه و زنان عامالنه و اعالم حضورموثر راه در به جلو آزادی های دموکراتیک و حقوق برابر آنان در جامعه افغانستان

است.به هر پیمانه ی که فعاالن زنان در کشور با جسارت در راه به کنار گذاشتن نقش های سنتی که در آن زنان باید جای پای مردان را در عرصه های اجتماعی و سیاسی دنبال نمایند، گام می گذارند، به همان اندازه اعتماد به نفس، آگاهی جنسیتی، هنر سازماندهی و رهبری این روند ها در نزد آنان افزایش می یابد. گام گذاشتن در راه های کاماًل جدید چنان که خود این سازماندهندگان در آخرین


43

می دارند: ابراز صد در 50 کمپاین کار آغاز مناسبت به بیانه »محتاج آنست تا ثابت سازیم که از ظرفیت، هوشیاری و جسارت

آزمون راه های گوناگون مدنی برخورداریم.«جریان در هم پیشین دوره های مانند هم هنوز تا شک بدون انتخاب ریـس جمهوری، انتخابات برای ارگان های قانون گذاری در زنان حضور و دهی رای کارت از محلی ارگان های هم و استفاده های سؤ زبانی و قومی مذهبی، سیاسی، جدید آرایش امر این از جلو گیری گرفت. خواهد و گرفته صورت بزرگی استفاده زن ستیزان موقف بقای برای زنان رای از که دردناک زنان. جنسیتی بینش و آگاهی درجه ی به می گردد بر نگردد امر یک روز و دو روز نخواهد بود. این مامول به البته رسیدن برای رسیدن به چنین مرحله ی بایستی حوصله مندانه کار کرد و

پیگیری داشت.و سازمان ها از اعم کمپاین این کنندگان شرکت وسیع طیف افراد، اعم از زنان و مردان حکایت از یک اصل خیلی با ارزش دیگر نیز دارد و آن کار و پیکار مشترک دیگر اندیشان در این و برداشت ها دارای افرادی و سازمان ها حضور است. کمپاین دیدگاه های متفاوت و غیر متجانس ولی در برخی مسایل از زمره خواسته های زنان همسو در این پروسه، از سطح الزم شکیبایی و امر تحمل این کمپاین حکایت می کند. تحمل پذیری در درون دگراندشان و مراعات پلورالیزم نه تنها در اصول بلکه در عمل برای افغانستان شرایط در بزرگی ارزش از فعال نهاد های برای

رسیدن به صلح و ثبات برخوردار است.پیکار مشترک در راه اهداف انسانی و حقوق زنان و آزادی های آگاهی سطح ارتقای کاری، ظرفیت توسعه ی به تنها نه مدنی از بلکه تجارب حاصله جنسیتی و تحمل دگر اندیشان می انجامد و بعدی گام های برای پرباری و استوار اساس مثابه ی به آن

کارزار های آینده به شمار می رود.

44


یا و سازمان ها از نمایندگی به مصصم و آگاه مردان شرکت و برابر حقوق برای مبارزه کار زار در آنان انفرادی شرکت موقف انسانی زنان ارزش بلندی به این کارزار می دهد. این امر نه تنها حکایت از آگاهی، فهم و درایت آن ها می نماید بلکه وجود این پدیده روایت از کار موثر زنان و بخصوص فعاالن آنان نیز

دارد.مطالبات کمپاین 50 در صد اساسًا 7 گره گاه و چالش عمده را که در شرایط کنونی در برابر زنان قرار دارد، برجسته می سازد. اعالم با صراحت در صد« 50 »کمپاین کار آغاز بیانه مقدمِه می دارد که زنان حاضراند در تمام تصمیم گیری های بزرگ و سیاست گذاری های کالن در کشور حضور یابند. این بدان مفهوم است که زنان در کشور دیگر اجازه نمی دهند تا درباره سرنوشت افغانستان و سرنوشت، موقف و آزادی های زنان در غیاب آنان تصمیم اتخاذ گردد. آنان برای خود این حق و در عین حال این صالحیت را قایل اند تا زمان بحث روی این موضوعات حیاتی درباره ی زنان و جامعه ی افغانستان حضور داشته باشند و یکی از جوانب ذیدخل محاسبه گردند زنان در رابطه به هر نوع مذاکره با جناح های مختلف جنگ در افغانستان که حقوق و دست آوردهای دموکراتیک زنان و مردم در آن مورد معامله قرار بگیرد، هشدار

می دهند.نیستند امر دارد که زنان حاضر این به به روشنی تاکید هشدار بربادی محور و برحول و خویش غیاب در را معامالت دیگر مدنی حقوق و آزادی ها و دموکراتیک دست آورد های محو و خویش بپذیرند. برای این ارزش ها آنان با چنگ و دندان رزمیده اند و برای آن قربانی داده اند و می دهند. ماه و هفته ای در افغانستان نیست که از فعاالن زنان یکی با وحشیانه ترین شیوه ای بدست جامه سپیدان سیاه دل نابود نشود و خانواده ای داغدار نگردد. زنان به این باور اند که از این همه پیکار و سر دادن های آگاهانه،


45

نمی توان گذشت.آنان در خطاب به زنان تاکید می دارند که: زنان در همه جا که در مورد سرنوشت آنان تصیم گرفته می شود، بایستی حضور داشته باشند ور نه خال ی حضور آنان را »زن ستیزان« ُپر خواهند کرد و بدین وسیله رفتار های خشونت بار و محدودیت های غیر انسانی

بقا خواهد یافت.نمی کند. داری جانب خاصی کاندیدای از درصد 50 کمپاین سازماندهندگان کمپاین 50 در صد به اضافه ی مسایل باالیی در کشور در آنان دیگر حق یک به را زنان صراحت به مقدمه نامزدان صالحیت تأیید بر چگونکی مستقیم نظارت حق یعنی مثابه ی به شفاف، انتخابات برگزاری نحوه و ریاست جمهوری

حق شهروندی متوجه می سازند.اندکی مکث بر نکته اخیر و بطور کل در مورد شرکت عامالنه زنان و فعاالن آنان در جریان انتخابات و سایر رویداد های سیاسی از این دست را در این جا الزم می دانم. بنا به دالیلی بی شمار از زمره حضور حکومت مافیایی، جنگساالر و زن ستیز، موجودیت نیروهای بیگانه در کشور، پایین بودن سطح آگاهی زنان و در نتیجه آن مساعد شدن امکان برای سؤاستفاده از رای و حضور زنان در انتخابات... و غیره... دقیقًا مؤثریت و ضرورت این کارزار ها را قویًا توجیه می کند. مزید برآن من اصوال می خواهم توجه بیشتر و عمیق تر را بر یکی از این موارد جلب نمایم و آن کار با زنان بوسیله کمپاین و از طریق کمپاین است. در بردن شعارها در میان زنان، آگاهی بخشیدن آنان و همِه مردم افغانستان و بحث کردن َریاست جمهوری در انتخابات زنان در آستانه مطالبات باره در کشور، کمپاین از اهمیت بزرگی برخوردار است. بدون شک این موضوع اولویت خاصی برای برگذارکنندگان این کار زار دارد.

کمپاین این هفت عرصه را در راستای تحقق برابری حقوق زنان در اوضاع و احوال کنونی برجسته می سازد:

46


پایدار و عادالنه در کشور 1. تالش در جهت دستیابی به صلح از طریق یافتن راه حل های مسالمت آمیز و پایان بخشیدن به راه حل های جنگجویانه و مذاکرات غیر شفاف با عاملین جنگ ها و

سرکوب.2. تامین امنیت اجتماعی زنان )در عرصه های کاری، ازدواج و

دسترسی به سیستم قضایی عادالنه(.3. اعالم بسیج عمومی برای سوادآموزی زنان و تخصیص منابع

مورد نیاز مالی و انسانی به این امر مهم.4. تالش در جهت رفع قوانین تبعیض آمیز علیه زنان و گنجاندن

اصل برابری جنسیتی بدون قید و شرط در تمام قوانین.و اجتماعی سیاسی، برابر فرصت های ایجاد در جهت 5. تالش

اقتصادی میان زنان و مردان.6. تالش در جهت ایجاد فرصت های اشتغال برای زنان سرپرست

خانوار و معلولین و معیوبین.امکانات به زنان تمام دسترسی بهبود جهت در تالش .7

بهداشتی.تنها نه خویش یاداشت آخرین در کمپاین سازماندهندگان کار ادامه از بل می خوانند فرا همکاری به را جدید گروه های آن به نحو خیلی باز و همه گیر در زیر عنوان اما چگونه؟ چنین بشارت می دهند:« ما در این حرکت مسالمت آمیز و دسته جمعی سعی خواهیم کرد با اجماع هرچه گسترده تر در میان گروه های این آینده مسیر اجتماعی، گروه های دیگر نیز و زنان جنبش می پیوندند آن به که عالقه مندانی همه مشارکت با را ائتالف مشخص سازیم. از این رو از تمامی گروه ها و افرادی که تمایل دارند به این ائتالف ملحق شوند و مسیر حرکت آن را شکل دهند می خواهیم با ما تماس بگیرند و در گردهمایی ها و جلسات بحث و تصمیم گیری در مورد چگونگی ادامه حرکت مشارکت داشته باشند تا از این طریق بتوانیم با همفکری و توافق هرچه وسیع تر


47

به طرح مطالبات زنان در این مقطع موفق شویم.«در پایان به جامعه افغانستان اعالم می دارند که:

شما خانواده ی و دختران همسران، مادران، زنان، حقوق سربلندی و عدالت دموکراسی، استقالل، آزادی، تامین کننده

کشور مان افغانستان است.

48


رییس از افغانستان زنان مطالبات و فیصد« ٥0 »کمپاین جمهور آیندهنکیسا کابلی

جنبش های اجتماعی کنش های پیگیر و ماندگاری استند که در مجموع پیش زمینة شکل گیری سایر سازمان ها و احزاب سیاسی می گردند. در این میان جنبش های آزادیخواهانة زنان در تمامی جهان، از اهمیت چشمگیری برخوردار بوده از چند سده بدین

سو، سبب تغییرات بنیادی در زنده گی زنان جهان شده اند.حرکت های رهایی بخش و جنبش های زنان محصول نا برابری ها و نا به سامانی های وضعیت زنده گی زنان در چنین جوامعی اند؛ اما نباید فراموش کرد که شکل گیری جنبش زنان به آسانی

مقدور نیست.هویت یابی زنان محصول یک فرایند تاریخی است. هر جامعه یی در پیوند با یک فرایند تاریخی می تواند زمینه های هویت یابی

را برای انسان ها در مناسبات قدرت فراهم سازد. مناسبات قدرت از قول میشل فوکو چند گانه و غیر متمرکز اند


49

و فرد با هویت و درک تاریخی خود به شناسایی این مراکز می پردازند، پس ایجاد یک جنبش عظیم برای شناسایی مطلق یک از نیز فرهنگی گرایی نسبی و دشواریست کار ظالمانه پدیده عواملیست که کار شناخت دقیق مراکز قدرت و زمینه های شکل گیری نظر واحد را در مورد مسایل اجتماعی دشوار می سازد. از سوی دیگر توسعه یافته گی سیاسی، اجتماعی و اقتصادی زنان، نیز پیش شرط های مایه گذاری جنبش زنان است. با بر شماری این شاخصه ها میتوان به درک الزم رسید که چرا در افغانستان، هم آن های مایه حتا و نیامده وجود به زنان سراسری جنبش

گذاشته نشده است.مدرن، پیش جامعة یک در انتخابات چون مدرن های حرکت همواره با این چالش ها دست می یازد. توسعه نیافته گی در تمام عرصه ها در تقابل با ابزار های نوین در تحقق دموکراسی قرار می گیرند و بنابر همین توسعه نیافته گی، غالبا مردم از پیامد های

استفاده از این ابزار ها آگاهی ندارند. زنان افغانستان بیشترین بار این توسعه نیافته گی را بر دوش می کشند. شمار اندک از زنان – آن هم در شهر ها- توانسته اند که به خودآگاهی، رشد ذهنی و خودکفایی برسند. مفهوم انتخابات و نقش زنان در این فرایند برای زنانی که در دهکده ها و روستا های دوردست به سر می برند، شناخته نیست و حتا فهم عمیق از انتخابات و نقش زنان نزد عده یی از زنان باسواد نیز مسأله

است.با دو رویکرد میتوان در مورد انتخابات در افغانستان و نقش زنان تحلیل ارائه کرد. نخست نقش زنان در رای دهی و دوم سهم زنان

در قدرت بعد از انتخابات.تجربه و ساختار های اجتماعی، سیاسی و اقتصادی در این سرزمین تعیین کنندة نقش زنان در انتخابات است با اندوه میتوان گفت که در این راستا یک شاخص، سهمگیری اندک زنان در این فرایند

50


است. متاسفانه زنان اکثریت بیسواد جامعه را تشکیل می دهند. آنان عالوه بر این که بیسواد استند به دلیل عدم اشتراک در برنامه های اجتماعی،کمترین آگاهی ها را در مورد انتخابات به دست می آورند. نقش زنان در جامعة روستایی و محافظه کار، تنها در کار های خانه گی خالصه می گردد. بنابرین نمیتوان ادعا کرد انتخابات وچونی چندی و مفهوم با افغانستان در زنان همه که

آشنا استند.می رای آنانی که نمیتوان مشخص کرد که بر آن افزون و دهند، چقدر ممکن است که آگاهانه رای بدهند و فردیت خود قبیلوی و خانواده گی دور تاثیر عمیق ساختار های از سایه را نگهدارند. داشتن فردیت و هویت مستقل برای زنان هنوز یک مسأله است. حتا در خانواده های به اصطالح روشنفکر و با سواد نیز این معما همجنان بغرنج و حل ناشدنی باقی مانده است. پیوند قبیله یی و زبانی مردان خانواده، رای دهی زنان های سیاسی و را نیز متاثر می سازد. تجربه موضع گیری های زنان در پارلمان افغانستان نشان می دهد که کمتر زنان پارلمانی توانستند به دور از تاثیرات این عوامل در تصمیم گیری های پارلمانی موقف و دیدگاه شخصی خویش را داشته باشند. دید مردانه نسبت به قضایا، به فرصت هایی هم آسیبی است که غالبًا هویت زنانی را که

دست یافته اند، شکننده ساخته است.اعضای و پارلمان اعضای رییس جمهور، و گزینش رای دهی شورای والیتی یک حرکت سیاسی در یک نظام دموکرات است و چون در معادالت اجتماعی این سرزمین، سیاست حوزه مردانه رای مدرن پیش سنتی افکار با زنان و مردان است، شده تلقی دهی زنان را هیچ و دستکم می گیرند، گویارای دهی زنان مهم نیست و اگر در این فرایند شرکت هم بورزند رای آنان تعیین

کننده نیست.زنان دانست. قدرت در مشارکت در میتوان را دومی رویکرد


51

چقدر می توانند در نظام سیاسی در رده های قدرت شامل گردند؟ آیا برای پر ساختن خال ها از نام و عنوان زنان استفاده می گردد

و یا اصوال دولت باورمند به توانمندی و سهمگیری زنان است؟اگر در معادالت اقتصادی از زنان و زیبایی های جنسی آنان در شی حد در زن و گردد می سو استفاده بازرگانی های آگهی تقلیل داده می شود، در معادالت سیاسی- اجتماعی از حضور زن ابزاری و شکلی صورت استفاده نیز در بسا کشور های جهان گرفته است. حتا در ساختار های قدرت های جهان، کمتر زنان حضور دارند چه برسد به نظام نوپای دموکراسی در کشور در حال

گذاری چون افغانستان.افغانستان بعد از تحمل سه دهه جنگ، نا به سامانی و نا به هنجاری های اجتماعی، دولت داری، نظام دموکراتیک و آزادی بیان را تجربه می کند. دشواری های یک جامعة در حال گذار کم نیستند

و زنان بخش عظیمتری از بار این بحران را به دوش دارند.عدم شکل گیری جنبش زنان در این سرزمین را شاید مهمترین عامل در این راستا دانست. گروه های کوچک و پراگنده زنان تنها در شهر ها فعال استند. این گروه ها با این که مجدانه و با تالش بی نظیر در راستای اعاده حقوق زنان، تغییر و تعدیل قوانین در زنان سهمگیری قدرت، در زنان سهم تعیین آمیز، تبعیض فعالیت های اجتماعی و سیاسی فعالیت دارند، کمتر توانسته اند پیوند های مناسب را برای همکاری و همیاری همدیگر به میان

بیاورند و بتوانند به عنوان یک جنبش قوی عرض اندام کنند.بحث اصلی ما در این مقال مطالبات زنان از رییس جمهور آینده و سهمگیری و انتخابات از بعد زنان نقش و او کاری تیم و مشارکت آنان در قوای سه گانه دولت و نهاد های مستقل که به نحوی با دولت مرتبط استند و معرفی کمپاین 50 فیصد می باشد. این کمپاین را میتوان آغازی برای کار مشترک و باهمی زنان در

پیوند به زنده گی اجتماعی، سیاسی و اقتصادی شان دانست.

52


اجتماعی، فعال بانوان زیاد تعداد از متشکل فیصد 50 کمپاین سیاسی، فعاالن جامعة مدنی و مدافعان حقوق زن است که صرف نظر از ملیت، زبان و گرایشات سیاسی با هم گرد آمده اند و با مطالبات معقول و منطقی از دولت و رییس جمهور آیندة افغانستان

خواهش بر آورده شدن مطالبات خویش را دارند.سیاسی مشارکت »کمیته های سازمان ابتکار با کمپاین این زنان«، »اتحادیة سراسری زنان افغانستان« و » بنیاد آرمان شهر« از روز 27 ثور سال 1388 به صورت رسمی کار را آغاز کرده بانوان زیادي تعداد حمایت که است توانسته حال تا و است براین عالوه باشد. داشته خود با کشور سراسر از را آقایان و کمپاین با را خود همکاری و حمایت نیز زیر های سازمان برای بشر حقوق آموزش مرکز « اند: نموده اعالم فیصد 50گی همبسته نهاد « افغانستان«، مدنی جامعة مجتمع « زنان«، برای عدالت«، »نشریة دنیای زن«، » روزنامة 8 صبح«،« موسسه آسیا«، فرهنگی اجتماعی- مطالعات »مرکز افغان«، امروز زن »موسسه سالم«، »مرکز جوانان کابل«، »موسسه حمایت از زنان بی بضاعت افغانستان«، »موسسه نوا«، » روزنه صلح برای زنان نشریة سروش « و انکشاف« به سوی افغان »زنان افغانستان«،

ملت« .مطالبات کمپین 50 فیصد از این قرارند:

»1. تالش در جهت دستیابی به صلح پایدار و عادالنه در کشور به پایان بخشیدن یافتن راه حل های مسالمت آمیز و از طریق راه حل های جنگجویانه و مذاکرات غیر شفاف با عاملین جنگها

و سرکوب،ازدواج، زنان )در عرصه های کاری، اجتماعی امنیت تامین .2

دسترسی به سیستم قضایی عادالنه(،تخصیص و زنان آموزی برای سواد اعالم کمپاین سراسری .3

منابع مورد نیاز مالی و انسانی به این امر مهم،


53

4. تالش در جهت رفع قوانین تبعیض آمیز علیه زنان و گنجاندن اصل برابری جنسیتی بدون قید وشرط در تمام قوانین،

5. تالش در جهت ایجاد فرصت های سیاسی، اجتماعی و اقتصادی برابر میان زنان و مردان،

6. تالش در جهت ایجاد فرصت های اشتغال برای زنان سرپرست خانوار و معلوالن و معیوبین،

7. تالش در جهت بهبود دسترسی تمام زنان به امکانات بهداشتی و صحی.«

این اجتماع در قسمتی از بیانیه آغازین خویش اعالم می دارند: »ما بخشی از فعاالن حقوق شهروندی و حقوق زنان، به عنوان فعاالن سازمان مطبوعاتی، مختلف صنفی، های عرصه در مدنی جامعة اجتماعی هستیم نهاد های سیاسی و احزاب و های غیر دولتی، را العبوری و صعب گوناگون های راه گذشته سالیان طی که برای تحقق خواسته ها و مطالبات زنان و بهبود وضعیت زنده گی آنان پیموده ایم و هرگاه ضرورت اقتضا می کرده برای تحقق این خواسته ها در کنار هم گام برداشته ایم. امروز نیز مصمم شده ایم به منظور ارائه بخشی از مطالبات خود و زنان سرزمین مان، با بهره گیری از فضای انتخاباتی ائتالف دیگری را شکل بدهیم. این ائتالف که هدف آن طرح مطالبات زنان است، در صدد حمایت انتخابات یا مداخله در حق شهروندان در از کاندیدای خاص و نیست بلکه می خواهد صدای زنان این سرزمین را هر چه رساتر

به گوش جامعه برساند.این طریق بگوییم که زنان همواره در سخت از ما می خواهیم ترین شرایط اجتماعی و اقتصادی پا به پای مردان قدم در راه های سخت فقر و مهاجرت گذاشته اند اما تا به امروز از دستیابی به

حقوق انسانی خویش محروم بوده اند.ما می خواهیم در عین نظارت غیر مستقیم بر چگونه گی تایید انتخابات برگزاری نحوه و ریاست جمهوری نامزدان صالحیت

54


ننموده و امر بسنده شفاف که حق شهروندان است تنها به این از شهروندان نیمی های و خواسته مطالبات متوجه را مسؤوالن

جامعه یعنی زنان بسازیم.ما می خواهیم از این طریق نشان دهیم که اگر نیک بنگریم در سخت ترین شرایط اجتماعی و سیاسی هم میتوان شهروند تاثیر گذار بود وبرای زنده گی بهتر و عادالنه تالش کرد ولی تحقق این امر مشروط بر آن است که ما زنان بتوانیم و ثابت کنیم که از ظرفیت، هوشیاری و جسارت آزمودن راه های گوناگون مدنی برخورداریم. زیرا تجربه نشان داده که هر فضا و روزنه ای را که زنان بدون حضور خود رها ساخته اند بالفاصله با حضور »زن ستیزان« فتح شده و زنده گی یکایک زنان کشور را بیش از پیش دستخوش محدودیت های غیر انسانی و رفتار های خشونت بار

کرده است.«عنوان یک جنبش به را این کمپاین نمیتوان دقیقا این که با این اقتصاد و سیاست آباد خراب در اما کرد اعالم سراسری کشور، این هم غنمیتی است که آگاهان و نخبه گان جامعه گرد آمده و آرمان های تغییر و بهبود زنده گی زنان را مطرح می

سازند.پیوست با این کمپاین، نمایانگر ایجاد بن مایه های جنبش های اجتماعی و بازتابگر این آرمان است که زنان در راه مطالبات معقول ومنطقی خویش با هم استند و حمایت مردان را نیز با خود

دارند.


55

مذاکره ملی با زنان

Documents