غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

100
١ ﻋﺸﻖ ﻏﺰل" اﺷﻌﺎر ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ" اﺳﺘﺎد اﮐﺒﺮﺧﺎﻧﺠﺎﻧﯽ ﻋﻠﯽ

Upload: alireza-behbahani

Post on 23-Jan-2017

69 views

Category:

Spiritual


34 download

TRANSCRIPT

Page 1: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

١

غزل عشق

"مجموعه اشعار"

علی اکبرخانجانی استاد

Page 2: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٢

بسم اهللا الرحمن الرحیم

عنوان کتاب : غزل عشق

علی اکبر خانجانی استادمؤلف :

1375تا 1365تاریخ تألیف:

100تعداد صفحه:

Page 3: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٣

فهرست عناوین ۶..............................................................................................................مقدمھ ٧ .....................................................................................................عشق چاره

٧ ........................................................................................................بس است

٧....................................................................................................دوست خانۀ

٧ ........................................................................................................نـیـایــش

٨ .........................................................................................مباد مباد کھ ھرگز

٩ ....................................................................................................یاری طریق

٩....................................................................................................کن مھربانی

٩............................................................................................................بیعلــی

١٠........................................................................................................صبر دل

١١.....................................................................................داری اگر بر من نظر

١٢..............................................................................اهخانق مدرسھ ، مسجد و

١٢...................................................................................................دشمن سرا ١٢.................................................................................هللا شأن نزول ال الھ اال

١٣..............................................................................................................دعا

١٣............................................................................................وھستی معرفت ١۴...................................................................................................بنده خدا و

١۴.......................................................................................................نامھ نار

١۵..........................................................................................آواره ھمپاره ای ١۶.......................................................................................................بینم می

١۶.................................................................................................ھا تشنھ ای ١٧..............................................................................................................زن

١٧................................................................................................نفس معرفت

١٨................................................................................................ھستم ! ھان

١٨...............................................................................................جان ھمسایھ

١٨...........................................................................................وخالفت والیت

١٩..........................................................................................است ،مراد نیت ١٩..........................................................................................سیر تکامل کفر

٢٠....................................................................................»اب خوب یارخو«

٢٢..................................................................................................ھستی من

٢٣......................................................................................................عید شد

٢٣..............................................................................................»دازگاره «

٢۴.....................................................................................................»دل «

٢۵................................................................................ کافر ، مؤمن ، منافق

٢۶............................................................................................درد بی درمان

٢٧.................................................................................................(علی ام )

Page 4: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۴

٢٨......................................................................................عاشق و معشوق

٢٩............................................................................................تو چھ ھستی

٣٠.........................................................................................شبیخون بوسھ

٣١..............................................................................................در غار شو

٣١.....................................................................................غدارانساربان دا

٣٢..............................................................................................خدا خواھی

٣٣..............................................................................................سیر و سفر

.٣۵...........................................................................................قد و باالی تو

٣۶.........................................................................................»ھو یا من«

٣٨..................................................................................................خانھ یار

٣٩..................................................................................»نبوت و امامت «

۴٠..............................................................................................بود و نبود

۴٢..............................................................................................روی عشق

۴٣.....................................................................................................اعتدال

۴۴............................................................................................................تر

۴۶........................................................................................................مردم

۴٨.............................................................................................جنون عشق

۴٩...............................................................................................مذھب پول

۴٩.............................................................................................مرید و مراد

۵١..............................................................................................آغاز والیت

۵٢......................................................................................................انتظار

۵۴................................................................................................راز خرافھ

۵۵.......................................................................................................منافق

۵٨...............................................................................................عصر جدید

۶٠............................................................................................وجود و عدم

۶٢...................................................................................................... یاعلی ۶٣...............................................................................................خود و خدا

۶۴......................................................................................................دل بده

۶۴.........................................................................................»خان جان «

۶۵...............................................................................................بیش نیست

۶٧................................................................................................محمد ای

۶٧.................................................................................یا من ھو هللا یا علی ۶٩.................................................................................................بس است

٧٠..............................................................................................باک نیست

٧٠.........................................................................................................منم

٧١...............................................................................................دوبیتی ھا ٧۵................................................................................................سنگ قبر

٧۵...........................................................................................مرده و زنده

Page 5: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۵

٧۵..............................................................................................خاک خوب ٧۶......................................................................................................ندارد

٧۶...............................................................................................فراموشی ٧٧....................................................................................................بی من

٧٨................................................................................................ای برادر ٧٨...........................................................................................مھربانی کن ٧٩..........................................................................................آبروی عشق

٧٩.................................................................................................حلقھ یار ٨٠.................................................................................................بیداد من

٨٠......................................................................................دوست و دشمن ٨١.........................................................................................................فقر

٨١...................................................................................................عاشقان ٨١...................................................................................»سودای عشق«

٨٢....................................................................................................باقیست ٨٢............................................................................................تتقسیم نسب

٨٣.....................................................................................................ھجرت ٨٣........................................................................................»سھل محال«

٨۴...................................................................................................بیخودی ٨۴............................................................................................سراب آرمان

٨۵.........................................................................................نیایش عاشقان ٨۶...................................................................................................نفس تو

٨۶.................................................................................................دل و دین ٨٧........................................................................................................آمین

٨٨.............................................................................................دعای توسل ٨٨.........................................................................................دیالکتیک نفس

٨٩......................................................................................................مپرس ٨٩..........................................................................................ھست و نیست

٩٠...................................................................................................غدیر من ٩٠....................................................................................................یار علی

٩١.............................................................................................دعای ظھور ٩٢.......................................................................................................زن بد

٩٢..............................................................................................قرآن عشق ٩٩...............................................................................................یاد دازگاره

Page 6: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۶

مقدمه

انــــــــو زم نــــــزمی دايــــــــخ امــــــــبن رید ــــــآف انـــــــج ھـــــك وئيــــــھم امــــــــبن دمــــد از عـــــــرا جھان انـــــــجھ دمـــــــیك بھ ویش ــــخ د از ذاتـــــــود را برافكنــــــو خــچ تــر دوســـا بھـــد دو تــــآمود و ـــب يـــــیك يــــدوئ نــــز ایــــاشد بجــــنب اھيــــگن انـــــعی مـــــبگفت مـــــر عالــــس ھــــھم دو نـــــز بیــــد بجـــــنباش مــــھ انـــــبی

انـــــو ھم نــــــ ھمی از زمـــــس يــــیك ریدــــــآف از آن مـــــو جھن تــــبھش مـــــقل اطــــر بســـــد سراســــــش دمـــــع شـــبی تـــگش يــــدم يـــد و نــــآم مــــك ھـــن

وستــــنك اھشــــگن امــــتم انــــس نــــبدی يــــاشد توئــــم نبـــھ يــــدوئ نــــز ایــــبج انــــــبی ردهــــك ھــــك وئيــــھم امــــبن ن دو ــــز عیــــابی بجـــــم نیــــی ھــــیک

Page 7: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

عشق چاره

عشق قھر گردد نزدیک ھردمی بھر عشق ای رفیقان چاره جوئید عشق جھر و نعره ھا وای از آن آمده پایان بھ صبرش ما یار عشق ق جام زھر ـد از عشـسرکشی زھرابی نماند م وـجھان جز س از

نوری نیست جزدرشھر عشق ھیچ حدش شھر کوران است و ظلم بی عشق دھر در بود آخر مھلت وداعـال پایان ان ! زمان آمد بھـھ

عشق نھر اندر آئید فنا پس زنده کش سیاه و شد آب ھستی عشق بھر از بود ھستی عالم دـشوی ان عشق را عاشقـای رفیق

بس است

زین جھان ، عشق وفناما رابس است است بقا ما را بس این از نظر یک

کنند ما رب جفا گر جملھ یاران است ما را بس ما، وفاازسوی یک آمدیم شافی و وافی و کافی

ما رابس است کفا، گشتھ ایم درخود مجو عالم اندرین رھائی ھیچ

است مارابس چون شدیم ازخودرھا، چرا و چون یم از شبئرھا چون

است بس را ما ، ال الھ اال خدا عیان شد زفقرش خانجانی خرف

را بس است ما مرتضی ، فخر آدم دعا ساز شد از یک ، کار ھستی رابس است ، ما یک دعا در فنایش

١٣٧۵پائیز

دوست خانۀ

بـسازم بھــر دوسـت خـانـھ ای خــواھـم و گوشت وپوست از دل و از جان و مغز

می کنــد مــیزبـانی در مـا دوســـت اوســت مـیھــمان ھسـتی مـا ھــم دمی

نـیـایــش

گویم خدایا از کجا شکر تو جویم چگونھ واژۀ ذکر تو

Page 8: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٨

٨

ھیچ مطلق تو خلقم کرده ای از خویم بدادی از صفاتت خلق و ذاتت وجودم داده ای از جود رویم زروی خود نمودی آب نمودی زبان و چشم وگوش و دل

وسویم یشت راهنمودی سمت خو کردی تو جرم نیستی را عفو نکویم ببخشیدی چھ ھستی

کشاند چگونھ نیستی ، ھستی بـپویـم چگونـھ این مـعما را نیایی اگر از رحم مطلق در

خود را عدویم تمام ھستی کویت چگونھ پاس دارم عشق گویم چگونھ مطلقت را شکر نباشـد بـجز تو شـاکر لطفت گفتگویم منم شکر تو را در

باشـم چگونھ طالب روی تو مویم منی کھ در خم یک تار

مـن تـو رازی خـدایا خـود بـگو بـا من چھ گویم چھ گویم من چھ گویم

اسماء حسنت ھمین دانم کھ از وھویم علی را جستھ اندر ھای باشـی خدایا الیق ھستی تو بشویم بده آبی کھ ھستی یم

مکـرد کـفـران خـدایـا بـاز ھـم بمویم بده ذکری کھ شکرت را

فزون اسـت بدیدی جـھل من از حـد ھوویم عجب من خویش را خصم و

ذاتت خدایا دوستت دارم ز ببویم بده تا ذات ھویت را داری یا نھ بگو با من کھ دوستم چھ جویم بگو با من کھ غیر تو

مباد مباد که هرگز

ش��ود» م��ن« ھرگ��ز مب��اد عش��قی اس��یر شـ��ـود ھرگ��ز مب��اد روح��ی ب��ھ بنـ��ـد ت��ن ج زن شودمحتــا مباد مـردی ھرگز رود آخور خر بھ زعفران مباد ھرگز وطن شود سوی ی رسول ھرگز مباد روید لجن از نیلوفری کھ ھرگز مباد شود فــن اسیر رفی عــا مباد ھرگز زغن ھمـشاخھ بلبـلی مباد کھ ھرگز ــن شودرھ درگیر حقــی مباد ھرگز کفن ودفن محتاج شھیدی ھرگز مباد

Page 9: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٩

٩

ودش حســن بـی حسینی مباد ھرگز این دعا مستجاب آیــد مباد کھ ھرگز

یاري طریق

اران از جان خود گذشتیم ما در طریق ی ز نام و خانمان و از نان خود گذشتیم ا

کاری محال وسھل است یاری اھل دوزخ

برفتیـم یکرانھ در آتشـشب چون بحر

یلی ل حریق اندر میلی نبود را ما تش بھ خرقھ افتاد لخت وعیان جستیمآ

نشاید این از کمتر باید بجان آتش

پلشتیـم بیـھوده و اریـمد تا جان خـام

نداز ایا رب دوئی ما را از ھوی خود بر نھ نیستیم نھ ھستیم یایدن تا فقرھو

کاری نبود را ما یاری اندر طریق

السـتیـم فـا و فـرسـودۀودریـوزۀ

کن مهربانی

مــن مھربانـی کـن ای مھــربـان ان مــنقــھــر رھــا کـن ای میـزبـ

سماع نور بی تو دود غمـم با تو مــن آسـمــان ھم زمیـنی و ھــم

انتـھا بی مھــربانی کن ای حـزن مــن مھــربانی کن ای شمع جان منـی تو حبیـب منـی تــو طـبیــب

کن زھری شیرین ده ای شوکران مــن سـتـان مــھربـانی ای جـان

مــن جان جان مـھربـانی کـن ای مـن مھربـان مـھربـانی کـن ای

١٣٧۵پائیز

بیعلــی

بی علی آدم بھر علمی نیست نیست عشقی دردوعالم بی علی راه جان ندارد سوئی بی علی بی علی سمتی نباشد در جھـان

بی علی ی رابغرق س ر عبثد بی عـلـی علتی در خـود نیابی

Page 10: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

١٠

١٠

زه ای کو ندارد بــی آ بی علی دریـوزه ای بود آدم علی بی آید بی علـی ـرزخب جان جنـت جملھ ھستی دوزخ آید بی علی آمدی اسرار گمگشتھ بی علی بی علی بیمار و بی یار آمـدی

ی علـی ـبـ یداـنیـ بـالغ عاقـلی بی علی یـد یان عاشقی صادق ھان ھیچ دست نیست بیعلی را درج درھست نیستانبیعلی ھیچ مست

نداری بی علی غم جز مونسی بـی علی ری نیا زخم را مرھم بیش نیست وبالی بی علی علمت بی علی دینت خیالی بیش نیست

بی علی ایـد ز زجـر فتــخارت ا بی علـی آیـد ـر جـب اختیـارت ایثار و نیاز است ظلم بی علی بی علی فسق است انفاق و نماز

نت بی علیخوا است زھر مطبخ بی علی نـت جا است جن النھ باره ای زن آخوندک بی علی بی علی درویش افیون خواره ای

توشھ ات نفت است و ھیمھ بی علی قبلھ ات بانک است و بیمھ بی علی و بس و مرداری ت ی علی واری ب بی علی واری سقر خواری و بس

ی علی ب گردد دار بر خود ستیھ بی علی گـردد مـردار زندگـی و حسـود حسـابی اھـل علی بی ھـودی و کتابـی اھل بی عـلی بی علی تو زنی کی آدم ز دم تو بی علی زنی ی ـک دم با خدا

ھ دوزخ راه نیست ببی علی را جز نیست ي اعل بر بی علی را راه ١٣٧۵پائیز

صبر دل در تفسیر صبر زوشب بنشستھور زنجیر صبر صد بھ ار دل بستھ ام صبر شــیر ندانبــانش ز کرده ام زنجیـرھـا بگسـلد دل شبی رھ صبر تخدیر ھمھ زان جانم میر شده جنبان رس و آرام بوالعجب صبر تدبیر کند حق اصالح ، بعد عمل در باید صلح یمانا بعد صبر تعذیر شاھد چشم یشپ قفس در بمیرد دل خرآ رسمت میر صبر باشد زنده شھید پس بود هللا الیق کامل برص صبر تحقیر مودن آنکھ است کافر فاو و قند ح اھل صبوران پس صبر تقدیر رود باال قضا از صابریست لدنی علم تبمک صبر تسخیر نما ا ر بودت ل ک موشخ سی بگیر و شو عبرت از مو یر صبرپ شد معرفت و شاه عشق عتالءا راه آموز علی از صبر تقصیر بود مھدی غیبت یار نزد در رسد کامل صابر صبر تطھیر از آید لد پاکی صابران جھانند اکانپ ملھج صبر شیر قیقت ح پستان ز ز ج ی شوی از شیر ما مک قامت راست صبر تیر با را ابلیس می کشی ست و بسا بر ص اکبرت د جھا پس صبر زنجیر امدهک یار است زلف است مدمھ ا صابرانش ب خدا چون سیر صبر خواھی بباید گر ھستی ودب بر ھستی صبر ،ھان ! صبوری صبر تصویر بود ھستی عالم علمھاست برترین ھستی علم صبر زیر در منقلب آید عالم ویشتنخ جای ب یینبنش چونکھ صبر تحریر دیوا در برو س پ ناخواه جز صبوری چاره نیست خواه

١٣٧۵ دیماه

Page 11: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

١١

١١

داري اگر بر من نظر

داری بسر آشوبی چھ اره وخ جگر ند ر ای تو در کمر داری قصی ر چھ مکاره زیبای ای تو انسان خونبارۀ ل د دوران کش دردی منم داری نظر نو داغی ھ چ داغان دیوانۀ این بر بی جان اینچنین زجانی عریان اینچنین مھری ز ر سفر داری د طوفان چھ آسان ینچنین ا صبری ز

ما فنای سیر این در ما رجاء و خوف در این سر داری پشت یری ت چھ ما خفای درد درین و ت ھوی نای آن منم تو ویک فقود م منم ر بدر دارید ھنوزم تو یبو مجنون منم امیدم چون قاف گھی بیدم چون رس ت از گھی داری مستمر تش آ کھ تردیدم بحر ندرا من

بی چون بکن رحمی بر این مجنون بر این سرگشتھ ھ خاک و خون بھ کی در پشت در داری ب یغلطم م کھ پرپر می شوم بادی بھ دلبر ندم ایب یی مو بھ داری ھرق ھک آندم مباد آن حیدر اغ درد د بھ این عذاب من کن من دو صد تو تاب خواھی اگر داری نظر من ر ب اگر من شراب ده فیونا ز

آن بودی نھ عالم با کھ ودی ب ن آنچنان م ا ب تو ضرر داری عشق و جان بودی مرا کی در محال بھ من ستمنی چیستم من کھ ھستم یا کھ کھ یدانم م چھ

داری محفوظ از خطر من چھ زیستم جنون م چنین شب بویت لفز منم آن ابرویت و شم چ ن آ منم اری دبر خود نظر زخود رویت آن مشھود منم

من ان سپردم ج مردم من بھ مستی خمخانھ درین ی دار خبر موتم از و ت من ردمد ر ب غریق

نو بھ میدان کن نو بھ این جان کن جنونی موتی تو خیره سر داری آن کن خدا را خواھی خود ھر آنچھ

این بارت وصل بعد ھک کرارت جان بر قسم داری زبر یرم ز اگر اغیارت ز بپرھیزم

بھ جز یاری تو ننگ است بجز آغوش تو سنگ است بر داری ھ بدم آھنگ است مرا ھر وخوشت بوی چھ

رویت چھ جویم من جز ب من گویم کھ ا ب و ت بجز مقر داری ذره ر ھ بھ من بویم ھ چ لفت ز بجز سوزی شب قلب زآتش افروزی تشآ زآبی

داری ردد زنو روزی سحر گھ دیده تر گ ب ش کھ شرمھا دارم پیشت ھ ب و زارم غافل ھم ھنوز

داری تو عفوی سربھ سر سزاوارم دردم ین ا بھ فرارم نیست جای ولی نیست رارم ق غوشت آ در ر مفر داری د قراری ست کنارم نی یدان م این در

Page 12: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

١٢

١٢

رانم وی چھ وت رحم ز رحمانم نجگ گدای داری رز کان زفقرم قرآنم شاه فقیر داری و تر جان خشک بمستمر داری ھرت م تو داری بھ شر ب خیری داری عج افر ھم نظر ک بھ مرتضای تو شقع تو بھ مصطفای نور بھ

داری ،تو بر نک خالصم تو ربالیک خون بھ

خانقاه مدرسه ، مسجد و

ن کرده اند بس کھ اندر مدرسھ تحقیر انسا فارغ التحصیل علم را ھمچون حیوان کرده اند

بس کھ در مسجد ریا در حلق مردم ریختند کرده اند یطانش شرع احمد را لبا س مکر کرامت بافتند و بس کھ اندر خانقاه کشف

جھل و نیرنگ را مضاعف در مریدان کرده اند المش ع و و پیر شد مال عاقبت معلوم

کرده اند ود را پر ز عنوانخ الیخ ھچنت چون علی مرتضی این کھنھ رندان فاش کرد

ھر زمان وی را بھ نوعی طرد و زندان کرده اند

دشمن سرا

مرا ـتین باشدماری اندر آس خصـــم جــان می پرورانـــم در خفا بود دشمـن سرا انۀ عاشقخ عاشقان را نیست جز این حرفھ ایی

اهللا شأن نزول ال اله اال

بـس کھ دل در داغ ھـجـر یار ھر دم آه کشیـد زھر ال الھ را جان ھر نفس باال کشید

دل چو شد خاکستر و جان ھم بشد خاکش بسر ناگھان خاکستر دل نقش اال هللا کشید

اندک اندک نقش بر خاکســتر دل پاک شــد شـیدک ر میان و نعره هللاد یار آمــد

چون کھ آن نقاش نا پیدا عیان شد در میان جای دیرین دلم را صورت موال کشید جودو چون بود ال ال ، مطلق الی معروف

پس جمال دلبران در پرده ھای ال کشید ھر کھ شد در پرده ھای ال بھ الی دل فنا

ز ال کشیددر پس آن آخرین پرده حجاب ا

Page 13: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

١٣

١٣

از پس ھر پرده ایی آھی زند آتش بھ جان ــیدکش آه آخر شعلھ اش اندر دل موال

عـا قبت مشھود آمـد آن رخ عیـارمـان پرده ھا در مرتبت از منظر هللا کشید .

دعا

می شود کن اندر پرده پنھانیل آن می شود ھرچھ خواھی ھر زمان جور وشر برایت نیاید از تا ثمر بھر از ردیگ یقال کھ ات شکی دعا گردد عجابت با کی ردیدکیت خواھشت در بود ا ت نماید بر زمین یقین شاھت آن قینی از ار واھشتخ دانیب رگ دیرینھ اش ھگری ببیند تا سینھ اش ودکک ادر بھم دھد یک دوا می آید چھ بر دردی از تو را می باید ھچ ینمی دان ھگ کنی تب ناگھ درد الو ب بر کنی بل بر ادا چیزھائی نام جاھلی بدینسان ق راح نعمت غافلی و دوا دردت کند بت یقین بر اھل در باشد شرک ودین خالصا اب گرچھ ر دعائیھ افزایدت شرک و يیندبي وکفر آیدت غفلت و ھلج زا دعا ھر ست از ھر دعاا مطلق بی نیاز داخ جای بر بنشستھ دمیآ باھوش باش تر مقام ھستی اد باش خاموش ،پسر ای یبی نیاز

کی می رسددست دو عالم بھ تو صمد و ی نیازیب المع ود زا جاویدان باش جان بگشا چشم باش لطانس وبھ کنت گدائی ینز واھل عالی دلی هدرگا بھ رو ز جھل اھیگ کنی ھم ر دعائیگ تآنکھ برجایش نشس زدست یا دست بھ آری خدا را در دلت ای کافران و خدای است فسن باد گمان ی»خدایا« این کن رھا پس

ا ای پسر رگفت قرآن این سخن نزدیکتر خودت زا هللا ھست

١٣٧۵پائیز

وهستی معرفت

و جنت معرفت ھل استج شدوزخ فت ص ھزار وصد ر یکی زایدھ

رضوان واقعھ ل است وعشکوه ھا ج شایعھ و شکوه واقعھ حق است است بدبینی بدی و استخوب نقد

ستاونکھ بدبینی ھمھ بی دینی چ است ھستن تا نیستی راه دین از

گذرگاه معرفت بربستن است ینز ده ش جا ھستی قلب رد رفتمع

دهش پیدا وردلن از این ستیھ معرفت نور ؟ چیست ره توشھ

ضور معرفتح جز یست چیزین آمده ھستی ز رترب معرفت

Page 14: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

١۴

١۴

ده ش ھستی زین اثر برپا ونکھچ ھستی را شناسد ھستی است ھر کھ

ست اندراین ره صدھزاران پستی ا است نابودی و بشکستن ھردمی

است عد ھر نابودی ات را سودیب ستی ات بشکستھ شد ھ چونکھ قلب

دش گلدستھ معرفت لستان گ است بشکستن معرفت را ھر دمی

ونکھ ھست نوزخاکش رستن استچ دمرحباص خویش را کستیش گر

صد جفا با شوی بشکستھ رنھو ودب شیطانی مکر ھستی ظرف

ود ش نسانیا کھ بشکن را رفظ پدید پوستھ را بشکن کھ مغز آید

دید چشم آید ھک را بشکن غزم بیدار شد تو قلب شمچ ھچونک

شد ارد ھستی یدهد زین عرفتم ١٣٧۵ رمضان

بنده خدا و

نده ایبھمچون خدا و د نسبت ما کی بو خنده ای جز غروب نیاید ما عشق شرح تو دید روی لوۀ ج میتواند من کی چشم

و بھ چشم تابنده ای کھ تو خود ساکن چشمی معشوق کیست اندر میان من چھ گویم عاشق و

و بھ خود زیبنده ای کھ تو خود عاشق خویشی عشقبازیت کند ؟ شاھدی چون من نظر بر

نگاھت می شود بیننده ای کاین من اندر ان گفتار در دیدار کرد کیست این من کاینھمھ

بر زمین گوینده ای وزآسمان بیننده ایی ھیدش را انالحق دمشھو تو ای پس نده ایب حق ودش تا بسوزان »ان«

نامه نار

سوزدب خان و ھم مانم بساط جانم بسوزد ی خواھم کھ اینامی بسوزد انـمبیج جـان ھنوزم نار آن یار دو صد جان داده ام در

بھ دورانم بسوزد کھ این دوزخ خوار باشد ی خواھم کھ آتشامی سوزدب زمسـتـانم یز ســرد ردندم دو ھر عجب کھ بلبل و گل

بنیانم بسوزد کھ مـکن رحمی بن را و یخب تا چرا نمیسوزی بسوزد ھ سوزانمک زان تا بسو یـدمد حشـر تا ار یار فراق بسوزد صد جانم دارھر دی بھ چنـدان دو ھجر ودب ما وصال

Page 15: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

١۵

١۵

سوزدب ایشانـم مشـھود ببیـن ندیـدی را یارم رخسار اگـر داغانم بسوزد داغ اینسان ھ ک را ما یار کارسـت چھ نمیـدانم بسوزد امکانـم پود و تار کـھ کـار آخر دـبیام یاری عجـب

رانم بسوزدکھ ھم دروصل وھج غلمان و حوری دو کارش باشد این بسوزد یدانـمم بـھ زاران دلھ نسوزی دم گر یک یار بسوز ای زدبسو محـرمانـ ھ امیـدی کھ ب را ما نیست فرصت غم بھ یک دم

بسوزد حمانـمر نزد بھ انـدر عالم پایان در کھ ترسم این از سوزدب ایمانـم اینـکھ خدایا ار ما تو فرستـادی یاری عجب

سوزدب ھستـانـم ھمی دانـم کھ ھستش ز بینم می از این داغی کھ بسوزد اکوانـم ھفـت ھ بیخک کار چنین یاری بجز او کـی بـود

سوزدب بوده ام کانـم کی نی م کی بسوزم تو خود سوزی بخود من بسوزد انم نرم و آس کھ اینسان استخوانی ین منست جانی از نھ کھ دستانم بسوزد ئیلعزرا م ھ گریزد آتـش ازیـن ابراھیم ھم بسوزد را آنم این دم ھر کھ ـالــمع تبــدیل کـوره نآ ـممن

بسـوزد انمموسی عمر مـی ھ را تـو ما بنمـودی کھ تشآدرین بسوزد سوزانم وصد دوزخ زد سراب است تشآ درین دو صد دریا

آواره همپاره اي !آه

دوست ای ھمدم ای ارهھمپ ای

آدم ای اینگونھ تو بیمار و بی یاری ؟ چرا اینسان تو مایوس و خماری؟ چرا

می کند درد جائی ات از جای بی جائی و شاید ذره ناقابلی از جان چون غارت، رفتھ است بر باد و شاید

نیمھ جانت بھ سرقت رفتھ است در خواب و یا آن !رمز ازل در چرت بیگاھی رفتھ است از یاد و یا

خواب جاویدان ال الئی فرھنگ یا آنو است ھوش دل از سر برده

!سنگ اسراف ، در عقل بدن بشکستھ است آن چنگ جان زین و یا ھم اسیر واژه نام تنی از بدو این آھنگ و شاید

ضربھ کاری، بوقت میل یک بازی و یا یک .است امواج آن آونگ بگسستھ

حالی بھر دوست دشمن نما سالم ای

ره آدموا ای یاد مدفون خدا ای روح

خزانھ گمشده عالم ای سوی من در انتظار رویت آن روح زیبایت من آن

Page 16: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

١۶

١۶

سرایم می شاید انتظار آید بھ پایان تا کھ

.جان ھنگام طلوع سرخ جاویدان بھ

بینم می تصدیق غزلی از شاه نعمت هللا ولی در

بینم یم نار قھر بھ انیعالم جودو کبریای حشر بھ نشستھ بینم انتظار می در را ھمھ ازب شتندک ار ولی و نبی ھزار

بینم وغبار می و گرد دود مھھ دوران این لعاب خوش مکاتب بینم جیره خوار می مزدور ھمھ را عدالت دافعانم کھ عجب بینم می مارخ خالیق خون بھ را خلق دمتخ عاشقان ھمھ بینم می روزگار جور ظھرم نظر و اصول و اندیشھ اھل بینم می استوار بس تحادیا سوگوار و قتولم و قاتل بین

بینم می نفجارا یگانگی اش در ت کذبوحد جھان می رود بسوی بینم می انزجار لوبق اندر لیک وادب وقار و عصر مصلحت است

بینم ا زشتکار میر ھمھ ھ باطنب فاص و اند یکین پیغمبر ھمھ بینم ی شمار میب دین کاند لیک اندر جان یکی است خدا وحقیقت

بینم می فتخارا غرق مردگان دیث حیاتح است حکایتی عجب بینم می خوار ردهم جملھ دمیآ لد ندرا یاتیح نور نیست چو بینم می عیار ار انجماد لیک شتاب اندر و بقتندس در ھمھ بینم می برقرار و رونق پر ندورا فروشی خود زاربا

بینم می دار نابط خیال ھرھ ب زمحبت ومھر تھی ست اندیشھ بینم ار مین عذاب لید رھھ ب حسد و زکبر شد سیاه دلھا

بینم طرار میاض عشق یاحیا رد معال ظلمت غرق شد جھان بینم دار می بھ وزگارشر دل در دور عبث کھ جھید زین مشھود

ها تشنه اي آئیم ھم گرد تشنھ ھا بیائید

یمآئ در غم زا برکنیم کھ چاھی سائیمب ھم جان بھ دیده و دل

برآئیم ودخ از شویم ھم درون ھمجان و یاور شوند رگ تشنھ دو

کوثر آب چون شود جان کویر بنوشیم ھم از تشنھ ھا بیائید

بجوشیم آبی جان تشآ این از خاکدانیم ما و خاکستر جھان جان رھانیم تا یاب خاکدان کزین

خویش تشنھ باشدن کس و شاید

Page 17: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

١٧

١٧

ویم پیشر تنھائی بھ حالت درین ماتیم وھم خویش کھ ھم کیشیم وھم

ازین کیش رفتیم ما کھ خداحافظ

. نوشید بھ یاد ما بسیار آب زن

مرد بھر یتوال در نیاید گر زن است شیطان فتنھ ھای مکر درد عصمت اھل ھلا نباشد رگ زن است جان دشمن دین ، آفت

زرد ا رویب دل اھل نگردد تا تقوایش عناد و امستد او دین کرد رد عاشق وش چھمبا ھزاران وایثارش فساد نیکی اش شراست

نفس معرفت بس و معرفت نفس است دیدار خدا راه

ت وبسس اسمعرفت نف علم اولیاء باب ھانج در اردد گمگشتھ در شگفتم از کسی

معرفت نفس است وبس گمگشتھ ھا وادی ھستی اش آئینھ ایست ھر کھ خود رامی شناسد

ت وبسمعرفت نفس اس آئینھ ھا خانھ سازکن وحدت علمت را بھ علمی ، گر تو اھل

معرفت نفس است و بس وحدت اندیشھ ھا آن و این جو درم جوئی تقیمگر صراط المس

معرفت نفس است وبس نبیاءا دین مغز خراب و پریشان حال این از گر تو بیزاری

وبس معرفت نفس است انشراح سینھ ھا نک ریشھ ندرا تفکر ، فکر اھل آن بھ گو

معرفت نفس است وبس وصلگاه ریشھ ھا انصاف و صفاوعدل و خلوص شتاقم تو ای

معرفت نفس است وبس ریا و ظلم قاتل می شود مکرش مضاعف انقاهخ اندر سالک معرفت نفس است وبس صفا پیر خانھ یقین ادیو و شقع شراب ، دانش اعظم

بسونفس است معرفت گفت علی مرتضی بود کی این جزب هللا المک آن محکمات

نفس است وبس مصطفی معرفتقلب شرع می نگرند خطا بھ را ما ھیبت ، شاھدان عرفت نفس است وبسخدا م مشھود علم

Page 18: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

١٨

١٨

هستم ! هان

ستــمھ ھـان بگـو منافقی گوینــد ھستــم ھان بگو کھ فاسقی گویند ھستــم و ھم از آن این از بدتر گو شیطــانی و دیـوی کھ عین گویند ھستم ی جانبی خانھ و ب بی دل و گو سازی خود تباه می کھ عمر گویند

ھستــم دوران ـــرکاف بیـخبران گو چونســت تــو پس مسلمانی گویند ھستـم قرآن ـانوج و قلب دیـده گو صدق و ایمان خوانی بھ گویند چرا ـمھست انسان نیـاز و بی واحـد گو مجنون ای ت کجاست شاھد گویند تـمھس جانـان صد ھزار کشتـھ وگ تو را از این کفر عیان کشیم گویند ستـمھ زلفی پریشـان وگـر در گو مفتـون ز شـھر مـا ای برو گویند ھستـم ر ایشانبھ ام کنم چھ لیکن ھ غار زین شھر خراببروم ب خواھم

جان همسایه جان در ھمسایگی

زن سایھ ای است نامش نبستھ بھ تن سایھ ای گھ بستھ و گھ

را در من دوست می دارد تنھایی داشتن گھ بھر

بودن و گھ بھر گذارم و گاه جایش می

خلوتکده بی من و می گریزم بھ گیرد مرا در تن آغوش میاز ھراس در

من لیک نمی یابد نشانی ز من من این سوی من و او آن سوی .تن زجنس می ماند دیواری سیاه

وخالفت والیت

بود بی یار ازل روز زا عالم عالمی شیدنک باید آدمی

خویش ارب ھادندن وا انآدمی آدمی ارب کل مدآ نم رب

من نھادم بارخود را پشت دوست دمی با ار عالمی برکشیدم

نھاده بی حد ست را وا خود ھک ھر نمی شد وجودش رد دریا ھفت

آنکھ بار یار را بر می کشد زبار ھر غمی پاک می آید

١٣٧۵رمضان

Page 19: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

١٩

١٩

است ،مراد نیت حق بر و باشد پاک نیت ار

حق رحمت ابزار شود دوع ز کبر و ریا بود محبت گر

دوستان می شوند بھ کار نس◌◌ق ریکیتا بھ دل سمت گر بود

بھ سوی غسق فتاب ره نمایدآ شمشیر گر بود ز عشق و کرم

بھ حق ملحق ابن عبدود شود دل نـدرا عشـقی نبـاشد گر

حـمقا شـود الھـی کیـمح ماعحساب ج اندر بی دل عالم

بق ھمچون است خالیق آزار قرآن قاری ـودش منافق گر

مطلق کافری ھمچون ندشک جـان ای مراد بـود دل نیت

ورق روی موعود بھشت ھن گل پرست نیابد نجات بھ کشتی نوح

زورق کند را خسی ل پرستد لکام شب ری عجبآ ستا شب

سرخ فلق چو مشھودش وازآ

سیر تکامل کفر

کین بھر آمد مؤمن شریعت در یند مغلوب گشت وسفیانـاب چون

طریق اثبات کرد را زین خود کر م ردک افراط آنچنان ریعتش در

بر بھ ھم را احمدش لباس آن بسر قرآن و پیشانی بر پینھ

شکل عارفان بھ شد طریقت در عیان ریعت شد ش ر د چون وی مکر

عدو را حق آمدند طریقت در او فرزندان امروز حالیا

زرند اھل وبسپرده رس کھ یا منقلند اندر بسپرده لد ھ ک ای

جو را زشاه کاه زمردم می خورند ریا اھل فاسق ارفانع

فغان ردآ را شیطان شامھ عارفان این رندی ندگ بوی

یزید است و با بوجھل با قلبشان یزید با گھ نندز دم حافظ ز گھ

خروش در نفاقش از منافق ھم خموش می دارد عشق را عاشقان

Page 20: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٢٠

٢٠

نی بر منبر است چون علی در خانھ ف است و نھی از منکرستآنکھ معرو

است ماتم لباس در او دشمن است در عالم لی ع مشھود ھک تا

»خواب خوب یار«

مانده اند ردھا و رفتند زیرکان مانده اند بدھا و رفتند وبھا خ

شد موش خود نھال اندر شیر شد خاموش معرفت و عشق مع ش

بود آب در رؤیتی صلتو کاخ بود وابخ ستی و غزل چون م صرع

د جداش حقش ز وصلش عاشق بپا شد جدائی از قح ازل رد

شده پا بر قامتش فراق رد شده بینا ظلمتش از دمی آ

این اثر نیابد تا شد دد و دیو بشر بر آمد سرمد راقشف ونچ

دوا باشد کجا را غشدا لیک بال این از شد یوانھد می توان

خود دار طناب او ببافد پس خود یار خوب ویر دیده نکھ آ

ھر کس آمده غار کس ھر کار آمده کس ھر کار کس ھر ارد

این کار ما است افسانھ بوالعجب ما یار این است یوانھد بوالعجب

دیدن کس را در دو عالم ما خواب پدید شد دیگر خواب ندرا وابیخ

آخر الزمان بیداری بر وای عاشقان برای از خوبست واب خ

شد یکار ب من جان دوم خواب شد بر دار من یار اول خواب

نان جور از زدم خود بر بندھا جان ز گشتم جنون در ومس وابخ

نفس ندرا آمدم شمارش در عبث زین جانم چو مدآ جنون ر د

کنون در گشتم بیدار ناگھان نونجمن در از شد گم شمارش چون

من بیمار می شوم اندک اندک من ھوشیار می شوم ندک اندک ا

بود بی یاری فقر و فصل فصل بود بیماری فصل چھارم وابخ

یار موی بویم از درد مگر تا یار ی رو بینم فقر از مگر تا

Page 21: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٢١

٢١

یار من ببینم کی پس خدا ای من یدار ب شوم کی سپ خدا ی ا

کرد موارھ خوابیدنم بستر کرد بیدار را مرگ پنجم وابخ

دیده ام خوابم بھ را مردم جملھ ه پیموده امخواب ر اندر کھ بس

غافلند از خواب خویش و خواب ما مرا پندارند بیدار ردمانم

زا براه زنده زاینده مردگان پاب گورستان و خواب اندر نده ز

رھم بر بیاید بیداری کھ تا می روم دیگر خواب اندر باری

مست ھوشیارم کند یک مگر تا کند بیدارم خواب زا مگر ا ت

رده ایمبس کھ خون قلب سوتھ خو ورده ایم خ ندر ھجر غوطھ ا ھ ک س ب

بیعار کرد چنین را ما ھستی کرد پیکار او از ن با ما ازن

شدیم باور را ویشخ دلبری شدیم بر خیالش نقش زا ونکھچ

رھا گشتیم توئی از و ی من از ما مائیم خود دلداده و دلبر

آمدیم بار پر قبر درون ز ا آمدیم بیدار خواب زا الیا ح

و جوان پیر از برد دل بایدش جھان رد نباشد ما جز لبری د

و بد کیش بود کینھ د ب مرده ای بود خویش حبس سینھ اندر دل تا

چو جان برون آیند تن زگور تا ردمانم این از برد بایدب لد

مطلقا مقدور نیست ھم فنا ین ا نیست منظور نا ف ز ج را اشقان ع

بود ی پایانب درد بودن درد بود مانبی در ردد عاشق درد

ھر کھ ھستی اش نباشد مست نیست ردش نباشد ھست نیستد ین ا ھ ک ر ھ

زنند مردم دل بر بودن داغ المندع بودائیان اشقانع

قلم باشد قلم باشد لم ق ان !ھ و عدم ؟ ستیھ فرق دانی ھیچ

بودائی پرید واب از خ مستی ام پدید مدآ قلم از یشمش وابخ

بود تخدیر حوزه تناسخ ین ا بود تسخیر ا م ی بودائ واب خ

شد سجاده عاشقان بر نیستی آماده شد گل وح ل بر لم ق چون

Page 22: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٢٢

٢٢

عتیق مستی بھ آلوده وابیخ رفیق؟ می گویم ھچ میدانی یچھ

بود چاھی ما اللھی خواب بود اللھی خواب فتمھ وابخ

کند بیکارت و و مفلوج بیکس کند بیدارت چاه روند رد

یا بیدار کیست خواب گوئی ب تا یک یار نیست آمدی یدارب ونکھچ

قدم اکنون از قفر بگوئی تا عدم از ستی ھ فرق بگوئی تا

تا بگوئی فرق کوه از چاه چھ بود پا چھ بود از رس فرق بگوئی ا ت

و کاش افسوس تا نباشد دین تو باش و نیست باش مرده رادرب یا

می داشتی ھستی ات را نیستی پنداشتی زندگی ار ی مرده گ

چشم تو بینا تر است اندر ظلمت است داناتر تو لم ع ز ا تو ھل ج

مجنون شده تو من در کار عقل شده چون صد ن م ھل ج ارالھاب

کنی یدارمد روز در کجا پس نیک بیدارم خواب از کجا پس

صھ ای در خواب می گوئی بھ کس ق بس و وابی خ مھ ھ تو ی برادر ا

آب تو نیست مایھ سرابی این ن کس ھم جز سایھ خواب تو نیستآ

بده تابی مرا بیدارم سخت بده آبی زندگی ای تشنھ ام

قلم از خواب من گردد عدم تا عدم میزانب می خواھم واب خ

شود آبی نم خواب آسمان شود آفتابی روز در قلم ات

سرنگون گردد بخون برونم تا برون ید آ قح عین جنونم تا

شود یکتائی اش هللا از این تا ودش یکتا برون با رونمد ات

هستی من

گزیده ، بود شد نابودی ھر کھ نابود شد من ستیھ یدد کھ رھ

دو دست خویشتن مردود شد با گفت منم و مودن انکاری ھک ھر

سود شد وجودت ملھ خسرانج نمودی ازاین من منیب چون وبھت

با صراط المستقیم چون ھود شد شی و اال بر در ال شد آنکھ

Page 23: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٢٣

٢٣

خشنود شد اش باقی نایف رد ر گذشتھ بھر دوستھر کھ از خود د

شد مفقود ان ناگھ ھستش نقد کرد انکار را پاک عشق آنکھ شد وست نمرودحضور نقد د رد رد بر آسمانکرا نسیھ عشق آنکھ

قیامت دود شد تا امدن کھ ھر لیلخ ھمچون آ آتش میان در

شد زود برایم از قیامت آن نمود ھا یامتق ارمی امتق

شد یوسف و عیسی و ھم داوود کرد النھ جودمو رد جانش انخ

عید شد

شد ناگھان بدرمنیر خورشید شد جاوید و مد آ ان یار ید ع

شد تردید ظلمت اندر تشآ دهز مغرب بر الھوتی ز رقش

شد دتوحی صورت هللا نور عیان مدآ مینز رب هللا وحر

تجدید شد عاشقان غدیر آن لبل شد بیانب لقخ از گل قح

شد تبعید ایلیا یگرد بار پدید مدآ ما اعراف مصدر

شد لیدتق ره بر اطلب مھر قین آمد بھ عینش آشکاری ونچ

شد تفرید پرده ندرا صلتو اشقان ای عاشقان روی دوستع

شد یدع آمد دیدار وعده برفکندست یار من از رخ ردهپ

»دازگاره «

( زادگاه مؤلف )

شد وادی روان ن آ از ی دریائ چھ دازگاره عیان شد ز چھ خورشیدی

شد بجان خانمانسوزی عشق چھ دلھا داغ جان فروزی شد بھ چھ

شد عیان آئینھ و چ ماھی عجب خورشید کرد حجابی عجب کشف

شد جھان قش ن انگشتری چنین آمد ھم در فتابش آ و اه م چو

پیری این جوان شد چھ در آن وصلش آمد در یارم ھجرتکده آن در

Page 24: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٢۴

٢۴

شد پیغمبران از کامل حشر چھ قیامت مدآ امتش ق سرو ز

شد سمان آ بر دلم از وئی ھ ھ چ چھ روحی نازل آمد ھر شب و روز

شد زمان شاه ؤیت ر سحرگھ بود ق ح یدار د محفل شب ھمھ

شد بیان قرآنی اسرار ھمھ رابھخ ن آ بود دانشگھی عجب

شد عاشقان مرید ھم جن شھ آمد خدمت برای از مالئک

شد مغان یرد دازگاره ای عجب لخی ھجرتت ن آ شد مستی ھمھ

چون جنان شد یاران عشق بھر ز ھلش منافقا د و ب دوزخ خودش

شد شھریان تنھ ھای ف حریق آمد بھ صحرا چون عشق جنون

شد ظالمان دخیل رسوائی ز نظر کرد ناپاکی چشم با او ھر

شد گمان صد و ھزار در منافق شب ھر ود ب رامت ک اران ب چو

شد خزان یکسر رونقش ھارب دوران ھجرت مد آن آ پایان چو

شد آتشفشان درۀ ناگھ بھ شق راندندع دیار ما را زان چو

آن شد از بھ ھزاران صد و ھمان آید عشق دیگر یکبار اگر

شد ھمان دازگاره بیداری بھ خواب دیدم در ھمھ عمر نچھ آ ھر

١٣٧۵پائیز

»دل «

دل گردونر د ه گردید ابد تا دل کھ خورده یک زمانی خون ھر

دل ای جز نون ی خورد بر سفره ک دل بھ نزد خوان بنشستھ کھ ھر

و آن صابون دل پاکستان بھ جز آدم جدا ز ی شود ک ھستی چرک

دل جیحون جوشش راه بھ جز ی قطره در دریای عشق اکی شوی

ل د بیچون جز ب نبود یاچاره رایش چاره کو چ ون و چ شب در

دل اکنون چشمھ اندر باشد ندگی ز بآ و اویدج ستیھ

دل افسون افسانھ ھا جملھ در جھان نباشد دل قصھ ای جز

Page 25: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٢۵

٢۵

دل مکنون ھمھ اقعیت ھاو بود دل ریدم ھستی الم ع

دل مجنون ھمھ ھرد لیلیان می شود بر ل د ز آدم ورت ص

دل بر قارون جز نیابی می بدست ھ سھل آید ک الم ع دو نج گ

ممنون دل و یوزه در ویش تا ریق ط شکر حق ھم شد بھانھ زین

دل قانون خانۀ لام بھ رو دمی گر خواھی ا ا ر انم ج ان خ

١٣٧۵پائیز

کافر و مؤمن و منافق

نقاب بی ؤمنانی م کافران اند

نساب و بی بی حساب وبی کتاب

حیا با فرانیاک ند مؤمنان

خراب و ھ مست پرده ھم س پ ر د

اند ناری حجاب اندر کافران

و آب خاک حجاب اندر مؤمنان

آمده خواب از یانعر مؤمنان

ب خوا غرق نی مؤمنا افرانندک

هشد بینا خود کفر ر ب مؤمنان

ناب ایمان در ندغرق کافران

اند دیوانھ ؤمنان م و کافران

اندر حساب ، نون برخی شدهجزین

نفاق اھل ھمھ بیان حسا این

صد کتاب و فراق شد نفاقی ھر

پدید شد ملت دو و ھفتاد جنگ

حجاب این پرده دار منافق شد

Page 26: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٢۶

٢۶

چو در جنگ آمدند و کافر مؤمن

کتاب اھل مدند آ رسوا جملھ

شدند رسوا رتان سی منافق چون

ند آن دو شاب سر کشید حدت و ام ج

چو یکتا می شوند مؤمن و کافر

گردد در عذاب پاک نافق م پس

عشق لیث ثت شود ر پا ب اقبت ع

اب تر بر آید احد و مال ج آن

را کن فراموش ای پسر قصھ ھا

بلبا لب آئینۀ شدی چون

١٣٧۵ دیماه

درد بی درمان

خودکھ درمان کرده ای دردھای بی درمان خلق

س چرا درمان نمی سازی تو درد خویش را پ

جدا ردی برده را از بندھا ک صدھا ھک خود

ان نمی سازی رھاچرا خود را از این زند پس

خش آئینھ ای ر خود کھ ھر کس را نمودی بر

آئینھ ھا ین ا خود را نمی بینی در س چراپ

خا خود کھ در بخشش شدی سلطان ایثار و س

خود را نمی بخشی ز الطاف الھ ا چر پس

حق فنا بنموده ای را ز عشق نیا د ھ ک خود

ز این عشقت نمی سازی فنا اود را ـپی چرا خ

رضا و عشق چھ در فتاده تنھا تو یار

Page 27: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٢٧

٢٧

میثاق وصلش می شوی درقھر چاه زپس کی

و وفا ھد ع وادی در می من خود بدید گر

داربقا از این ا ر خود یشۀ ر فکندی ر ب

دمی در کارعشق » من« چون میسر نامده یک

» ما« اندرین سودای ر رضایش سر نھادیم ب

١٣٧۵ دیماه

(علی ام )

علی ام نمکدان سفره در این لی امع وان خ روردۀ پ نمک

لی ام ع نان سفرۀ فقیر یشھ کردمپ خرش ف ز را فقارت

لی ام ع انسان درس مرید وارھیدم بکلی انشگھد ز

علی ام جان تب طفیلی من ارھا ب ذشتم گ خود ز جان

م من از آن علی ا خود جستم ز ویشک وی ھ عاشقان بھ عشق

علی ام گلستان غزلخوان اھل کتاب و شھر رستم چون از

علی ام قرآن رحب غریق مسجد و انقاهخ ز برون جستم

علی ام رضوان ق ح شھید شیرم و ھد ش حقیقت ز تلخی

علی ام م بر سر خوان د ز آنا ان جان خود چون پر کشیدمز خ

علی ام فرقان ردونھ گ درین من ر ید د والفقارش ذ از قلم

لی ام ع دستان تجلیگاه مروزا الص خ دین میزان منم

علی ام عریان ھوی جمال هللا علیین ز وارم علی

Page 28: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٢٨

٢٨

١٣٧۵پائیز

عاشق و معشوق

دلبری خود شود دلداده کھ تا

پری بر کند بال و جوجھ کھ تا

کری یک کور و دار بی ود ش ا ت

ایوب بایدت صبر و وح ن مر ع

شایدت دشمن جان ھزار آن صد

آیدت رگ م و زائیدن نفس ھر

مستی خود زاا کھ باھوش آئی ت

خود پستی اندرین بمیری ا ت

خود از ھستی آئی بیزار کھ تا

شقع آن بیمار شوی بر دار پس

بیزار عشق زار آنبی شوی س پ

عشق اسرار مھ ھ بیاموزی تا

وئی ت و مطلوب طالب بدانی تا

مصلوب توئی تا بخوانی صالب و

وئی ت وب و مغل الب غ ببینی ا ت

دارت بجو و گو نالحق ا س پ

ھ جوئی سو بھ سو بھ کی بیگان تا

کنم یدارت ب خواب از چنین این

با دست تو دارت کنم چنین این

تا مگوئی جز خدا ھیچ یار ھست

١٣٧۵ رمضان

Page 29: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٢٩

٢٩

تو چه هستی

ھستی کھ ز ھستی تو عالم عدم است تو چھ

ھ مستی کھ زمان از دم تو نیمدم است چ تو

رقص ودعاست ھمھ در وچھ دادی کھ دو عالمت

فناستو ست تو درد وچھ شادی کھ بجز رویت

ورجھان حاجب توست ن توچھ نوری کھ ھمھ

تو چھ بودی کھ ھمھ بود جھان غایب توست

ھ زعشقت ھمھ دیوانھ شدند ک مھری چھ و ت

شدند انھ ھ ز معنای تو بیگک شعری چھ و ت

اری کھ بجز کار تو بیکارگی است ک ھ چ تو

ھ باری کھ بجز بار تو صد پارگی است چ تو

جوری کھ ھمھ جور جھان جورتواند چھ و ت

ھ حوروشان کور تواندوری کھ ھمح ھ چ و ت

ھمھ لطف جھان کوی تواست و طیفی ل تو

تواست اشقان سوی عو وجود شیقی ع تو

توست انۀخ حلقۀ قیقت ح و احقی وت

توست دیوانۀ انۀ خ جھان دو و مطلقی

تو یکی ھستی و ھستی ھمھ تسبیح تو است

تشبیھ تو است توبۀ جھان و ثالی م بی

ز بھر وصال افتھ ای رآئی و ز خود -و خود ت

صل محال و شوی و آئی دم ع سئوالی ھ ب

ده ای ش عالم دوئی شھرۀ بھ و کی ی تو

شده ای آدم خاکی پادشاه سھ ئی بھ

Page 30: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٣٠

٣٠

تو چشم شب فانی شود و چ عاشق نجپ

تو لب وصال بر آید ر د ز شمینش ش

یرتت غ تیغ و مام حی ا یدآ ھفتمین

یرتت غ عشیق را ھستی نیادب برکند

نزد خویش خود ھ ب بار دیگرچون عدم آید

١٣٧۵ دیماه آدمی بی غیرت است و فانی درویش خود

شبیخون بوسه

چون می رسد نازم بوسھ ای ماه بان ل از

من شریانی از خون می رسد اغی د دل ر ب

دریای زاللی از عدم ھمچو ھ گویم چ خون

می ر سد زان ھامون سو دل ندر ا ناگھان

باغبان بدون گلزاری پژمرده ر ب ھ ک یا

می رسد ون حجی از اندوه ارانی ب ی خبر ب

کس چھ می داند کھ اندر ھجر این لیلی دھر

ھر مجنون می رسد ب وسھ ھای بی نیازش ب

از وادی افسانھ ھاست افسونگری ا م یار

ر افسون می رسددم بھ دم افسانھ ای از شھ

مشھود زمین یکدانھ شد دیوانھ بوالعجب

می رسد ھ از آن لبھا شبیخونشرابی ک زین

در غار شو

ستار شو و ش چشم ، ستار بگشاده اشقع ای

Page 31: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٣١

٣١

فرین ، بیمار شو بیمار شوآ ان ج ی عارف ا

ھستی ات بیکاره ای اره ای از ب ستی ھ ھ ک ھر چند

ھستی را بپیچ بر دار شو بر دار شو ومار ط

مھتری در رسوده ای ف ھتری ب ر د بیھوده ای

ھموار شو ودریای عدم ھموار ش آب ون چ

گور باش ھم کر شو و ھم کور باشچون مرده ای در

شو عیار شو باش عیار نور مثل اموش خ

چنان این میاویز با خود ھان ج ر د نباشد وت جز

ی نسان قھار شو قھار شو ا یامت ن ر د رو

ای حق بود شو ردود م ود ج ان ج و ای ش نابود

رشوچون یارشو م بود باش وھم نبود چون یاھ

و بگذر از زمان ارزمان بگذ احب ص ھدی م ای

وش صبار بار شو ص ان المک اندر غرق شو

ساربان داغداران

طمع تا بھ ابد بی سر و سامان بودم زین بودم جانان وصلت لبط در ازل از

و نادان بودم عاقل مضحکھ و مرتد یار نادیدۀ رخ مودم ن قش ن کجا ھر

بودم سان ان امت این لد اغد لوح ر دل این بی سر وپابکھ زدند س ب داغھا

بودم اغداراند کاروان ساربان اران را بھ بندی یاغیان جور کشیدم چون

در خط پایان بودم ھش ر بھ من زانھمھ یار صدھا ھزاران تار ومار اندر راه دیدم

مست و غزلخوان بودم یار خانھ در بر برسیدبھ پایان چو راھش آنھمھ محنت

بودم جان ر کھ درین قافلھ سگدباز کن از صدھا ھزار من ماندم اندر راه یار گفتم

بودم حیوان مظھر او رخ حضور در خانھ اش آن گلرخسار در چونکھ بگشود

Page 32: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٣٢

٣٢

» بودم شیطان ر ھمس تو رسوائی بھر شو گم طینت فاحشھ سخرۀ م ای «گفت

ھل سال در خم خمخانھ ای جوشان بودم چ درگھ اش خاک شدم خاک بھ خمخانھ نمود

ل او یکسره رقصان بودم د طپش در ر ھ ون منش باده نمودخ بگشود خم عاقبت

ودم ب جانان بوسھ مظھر حرگھ س ھر سجاده نمود بھ ھری م را م ستی ھ درد

بودم ایشان حضرت خودم دیوانھ من آه مشھود ! مپندار کھ در خانھ کسی است

خدا خواهی

اتحاد طریق ر د ھمانی خود جوئی بھر عشق و جھاد ھرچھ را

اختیار بھ عین و وئیخود ھمان س ھرچھ می گوئی ، بھر تدبیر و کار

اندر عیان ود ب خود حال وصف دھی بر این و آن ھرچھ را نسبت

خود نظر بر ساعتی یک نی ک گر پسر ای دائیخ جوئی خدا گر

شده سرگردان لق خ بکار و ت شده حیران تو کار خلق اندر

خان حالت کرده و قلب درون در المکان ندرا خدای غیر◌ آن

کن افالک سینۀ بر رد دست کن پاک یرتغ ز را خانھ دل

خود بران درون را از خود غیر دانب خود یاز ن را بی نیازی

و پود تار در را عرش بینی ب تا بود و ت ز ج خدائی ببینی کی تا

واژگون گردد افسانھ این ھ ک تا آئی برون دا خ ا ت جو پس خدا

و لعب روی لھو زنیست این کاری ن شوخی و سھودر خدا خوئی مک

دم است زیر بود سر اندر آنچھ ستا مردم نزد واژگون دینی بھ

عالم شوی خالق دم یک بھ تا شوی سر آدم ز ا ت کن رھا دم

دمی تو از بود ھستی عالم آدمی ای المیع این خالق

شده پیدا وت ز عالم مستی شده پا رب تو ز ھستی عالم

ات مھجوری زینھمھ دریغا ای از کوری ات ای دریغ و صد دریغ

Page 33: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٣٣

٣٣

زین ھمچو ید آ تسلیم چھ سان تا بینب ستی ، ھ عالم بر ن ک امر

وفا و رحم از گردیده ممتنع داخ ودستی ب سھل امتحانی

لحظھ ای با خود وفائی پیشھ کن

تیشھ ای بر شک این اندیشھ کن

١٣٧۵پائیز

سیر و سفر

در ر بھ د بودیم آواره لاز از

ظھور زین شد منفجر ذره قلب ذر انون ک مآمدی ا ت دمع از

شرر پر و دود ز ر پ جھانی د ش

خاک شد دودش سرد و مد آ آتش

اثر مد آ ھوا و آب مابقی

فیق ر شد دیگر بار نصرع ھار چ

بر توحید این از مد آ حیات س پ

پدید شد عالم ثقل جمادی از

بشر و ی سبز و حیوان بستر

کو حیوان روی خا بزه اندر خاکس

سفر دارد عدم در آدم یکل

آمده راه ز میگردد باز

وخاک و در شرر آب ھوا و در

عدم کون طھ قن بر سد ر ا ت

در ی ح جمال آن ببیند ا ت

Page 34: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٣۴

٣۴

چونکھ اندر نقطھ فانی می شوی

زبر و زیر می شود عالم کل

آن بعد د باش چھ می گویم ن نم

خطر ر د آید عالم بگویم گر

واقعھ ببینی تا بگشا چشم

بعد آنھم اینک است ای بی بصر

شده ا جیک ھم بھ آخر و ول ا

دیوانھ تر دیوانھ ای شوی ات

ھستی یک دم آمدیم تا عدم از

نظر یک با عدم ر د آئیم باز

نظر را کامل است آن یده د کھ ر ھ

خبر ک ی نیامد کامل لب ز ا

سانھ اند جملھ کامالن اف چونکھ

بھ سر اید ن باوری را عاقالن

نیست فرق را اباورین وباور

رس فرق تا جبین ز ا آید رقف

بشکافتھ سر فرق تا جبین از

مستمر آید حیدر شکافش زین

چونکھ فرق نقطھ را بشکافتیم

پس قیامت سر رسیده بی خبر

١٣٧۵ رمضان

Page 35: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٣۵

٣۵

قد و باالي تو توست باالی زمین ر آسمان، بینی ب گر روی

توست باالی چنین کھ این رآسمان را پس مگ

جھان باال رود کل ویر االترب چھ رھ

س بدان کھ سمت رب العالمین باالی توستپ

لجن از آئی رتر ب خود تا ز شو فراتر پس

ھمین باالی توست آئی خود ز باالتر ھ چ ھر

ز خودھا بر شوی از خود فنا گردی بکل ر گ

وستینی کھ چشم یوم دین باالی تب اقبتع

شیطانک اند باشد و خودھای تو ھنم ج » خود«

چون رھی از خویش، فردوس برین باالی توست

خود االتر روی قد می کشی در سوی ب چھ ر ھ

ین باالی توستتا زم آسمانش از والعجب ب

ال الھ قد و سر ای مرتضی لی ع ای

توست باالی آخرین آسمان تا مینز از

الوه ھای خود پرستی جملھ جور است و ریج

توست باالی الیقین ین ع واقعھ کمال نآ

یک بھ یک خناس تو ھایت معشوقھ ودی خ تا

توست باالی آفرین روح دلکش وی ر ماه

١٣٧۵رمضان

Page 36: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٣۶

٣۶

»هو یا من«

( من و او ) جانم و لبق اندر نشستھب کسی

وانمر و ھمخون و ھمجسم بود

سوئی ھ ب دم ر ھ می دھد دایم ن

انم سارب او کاروان ونچ نم م

غیری سوی ریزد گ من از گھی

عنانم ی گیرد م غیر قلب ز

من خالص مرید ھمچون ھی گ

کمانم چنگال بھ یریت بود

پودم و تار اندر خسبیده کسی

فغانم ھیچ نسازد بیدارش کھ

ر خواب باشمد من و بیدار ھی گ

شبانم ورد اش الئی الئی ھ ک

وجودم در آید قامت قد گھی

آسمانم او قامت اندر کھ

جایش بھ باره دگر بنشیند وچ

ستخوانما چو پوست و ده پیریش

وکودک خود ھمھ اوست و پیر جوان

م نھان این دار ئینھآ منم

منکر شم چ بر زند تیری گھی

خانمانم بر کشد ی تیغ گھی

من بر بنشیند خاموش اگر

زبانم بر حرفی ھیچ نیاید

Page 37: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٣٧

٣٧

آخر چیست نامش ھک دانستم ن

ھ خوانمچھو بود ھورا من گرا

من بود او گھ بود من او گھی

میانم اندر ای دیوانھ گھی

من نباشم ھم سومی ین ب جب ع

جانم بھ ھارم چ شاھد یاید ب

او ایھ س من بدی خود او ھمھ

بانم سایھ را صورتش ھم گھی

ماه شب او من و ورشید خ ود ب

جھانم ورشید خ روی قابن

ر من عیان کرد ب خود نام دم ھمین

نھانم ندرا او باشد (ص) محمد

را خود نام من ھال دانستم ب

جاودانم من یدرم ح لی ع

احدمن و او چون شویم در جان و

زمانم ھر امام واحد بود

خانه یار

دارآمدیم عشق برراند کھ بس

آمدیم کردار راست و متقی

ز یار بودا چشمکی ر کجا یک ھ

آمدیم دار حلقھ با او نزد

Page 38: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٣٨

٣٨

آمدیم با ھر نظر بردار چونکھ

ھر نفس از جان سبکبار آمدیم

ھستی بوالعجب پر بار بود ار د

مآمدی خوار فنا آثارش ز ا م

افن دار گشتھ ایم خود عاقبت

آمدیم یار قھاری مظھر

ما یار ار ما شدد ر کھ شد برھ

آمدیم ماربی ین سبب تنھا و ز

ھر کھ ما را دید شد بیکاره ای

آمدیم خمار بیکاران بھر

ره گان راه عشق ر این بیکاھب

آمدیم غار و تنھائی انھ خ

مھدی ام غیب ◌ تنھائی غار

آمدیم دلدار دیدار محفل

١٣٧۵ دیماه

»نبوت و امامت «

( قهر و مهر)

مدهآ مھر از ربھت یاران قھر

شعر آمده از جویان بھ حق ثرن

آمد سرنگون شعر و مھر عصر

Page 39: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٣٩

٣٩

ونخ بوی با آمده قیقتح ونچ

از پستان خویش کودک تا نگیری

و جان خویش ی شود جویای نانک

شود یھ سالک تا کھ باید قھر

شود کھ انگور، می تا باید قھر

ھمتی نباشد قھرش در آنکھ

منتی باشد لطفش جملھ و ھر م

خالص قھر بود ھر عشق پس از

زھر بود رحیق آن اشق ع ھرق

پاک شقع اندر قھر آید واجب

بنماید ز خاک پاک اشق ع کھ ا ت

باشدش اکبر مھر عارف قھر

آیدش مشھود عین اھد ش کھ ا ت

را خون می کند شیر ھجران زھر

مجنون می کند ین ع را یلی اش ل

کمال در آید ختم نبوت چون

جدال اندر شود باید دین ھل ا

آمد بھر کیش چونکھ رحمت کامل

چاه خویش درون فتد ا کسی ر ھ

دلش در را انبیاء ببیند تا

گلش در را الفتی بجوید ا ت

وتنھا و خویش تا نگردی بی کس

Page 40: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۴٠

۴٠

پیش بھ نمی آئی را عرفان اه ر

حریم هللا بود تنھائی چونکھ

١٣٧۵ یماهد واحدان در چھ بود امام آن

بود و نبود

آزمودم ا ر خودم خداوندا

نبودم و بود عنیم بدیدم

و بکاھیدم بر خویشت از گھی

زودمخویشتن بر تو ف از گھی

عالم در غیری ۀ ذر نبوده

ببستی تار و پودم خود زلف ز

بر ره خویش نھادی ی سلمانم

جھودم حقت ر برد چھ گرا

بی انتھایت و مطلق مھر ز

سجودم ندر ا حیرتی قھر بھ

ھستم ناممکن نقطۀ چھ گر ا

ضورت بی حدودمح اندر لی و

ر این جودبس کشیدم اند عذابی

از آن مکری کھ از جودت نمودم

وبھت غیر زین عاقبت مودم ن

وجودم از زدودم نین تھمت چ

مودین شاھد خویشتن بر مرا

Page 41: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۴١

۴١

الست اندر شھودم روز از من

وئی زین شھادتھخیزد تا کھ ن

س خام و زودمبرای روی تو ب

دوست قدسی جمال آن برای

آبی بھ دودم زدی روی خود ز

عشق بازی مار ق گر بودی ن

باھی ھیچ سودمت جز بودی ن

بر آید ا م میان ھوئی اگر

ورودم اذن می شود مسلم

ن سودای ھستیدر ای جب بینمع

بودی من نبودم تو ودم ب مھ ھ

ست چشم زخمی ال و هللا میان

خود گشودم چشم دید من ولی

مبین است می خصمجب کھ آدع

ا در ربودم رمن خصم خود ولی

١٣٧۵ دیماه

روي عشق

شقع روی مھ میکن ای مھربانی

عشق اھویھ میکن ای ھمزبانی

کشتھ ای را فاسقان ھجمل ھ ک ی ا

عشق کوی در ببر ار شتگانت ک

آتش زده سبب اندر مطلقت

Page 42: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۴٢

۴٢

عشق کوکوی خانۀ را دل کرده

زتو گردیده گم من من، در وت یا

عشق نوی زا بغل اندر رده امک

تو ھوی شد تو روی دیده آنکھ

عشق وی ر شد دربرت همرد آنکھ

غلب آری را عشق تمام رگ

عشق موی یک برت ر د ی نماند م

عشق موی عشق و ھای عشق و ھوی

عشق جادوی غمزۀ بر مرحبا

است و جور فسق یرکی ز ما را ار ی

عشق ھالوی و امی بحال وشخ

وجود بار و بر بی کویر در

عشق آھوی ودش پیدا ناگھان

اوست عشق از آدمی درد ملھج

شقع داروی بجز ارو د ھم یست ن

ویند خوی زایندۀ عاشقان

عشق زائوی بود ھستی عالم

کرد دیوانھ عالمی شقشع ویب

وی عشقرس چھ خواھد شد جھان از پ

آدمی این خود ز برخیزد چونکھ

عشق بانوی شود جانش دشمن

مرا یارم می کند چون ستشوش

عشق ویج در می رود برویم آ

جز خون او رگی در خونی نیست

عشق زالوی بجز خونخواری نیست

Page 43: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۴٣

۴٣

آیدم مرکب گر دریا فتھ

وی عشقگ گفت و بھ پایانی یست ن

یار خاموشی سر نبودی گر

ھوھوی عشق دی ب کی را عارفان

نمود غوغا چنین این شقش ع ال خ

شقع ابروی خم اندر ما ایو

خویش ز کن خانھ خالی برادر ای

عشق خوی و خلق مھمان شوی تا

دمیرخی گشتی صاحب خشر یب

خ و باروی عشقر با تو بر ای و

بگیر دستم رتضیم علی یا

جز سوی عشق من پای نگردد تا

اعتدال

سنگ چو نی چون آتش باش و نی بیروح

جنگ الح در نی و باش فدائی نی

غرور بی و حالل وش یمگرمین

ی چو دورنزدیک باش و ن نانچ ین

خود مرز بر سرپ ای شو معتدل

خود رزل از ارغیف شستین چون

عادل گشتھ اند کھ ینب را ردگانم

گشتھ اند ھمدل و یراتخ ظھرم

عزیز شو مردن قبل از بمیر پس

Page 44: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۴۴

۴۴

تمیز شو و بسوز را ر ش ریشھ

یر خاکز گردد وستد جان شمند

اش و سینھ چاکب اک باش و پاکخ

اشب خاموش و نک کوتاه سخن ھان

١٣٧۵ائیز پ باش نوش را خود نھائیت زھر

تر

فرزانھ ای شو عقل حکم ھ ب یا

و شب دیوانھ تر روز ھر بشو یا

و مقیمش چو خفاشی بھ غاری ا ی

عشق پروانھ تر شمع رد گ بھ ا ی

آسمان بر شو عرش مقیم یا

ویرانھ تر بجو راباتیخ یا

کن و خدایی پیشھ ا کھ خود باشی

بیگانھ تر وادی در روب یا

بی ریا وش کاملی دایگ یا

رشاھانھ ت مسندی بر بران یا

وش بازیچھ و بلھ ا دیقی ص ا ی

رندانھ تر م د بھ ندی دم ر بھ ا ی

شو مسلمان ھمچو خاک واقع یا بھ

فسانھ ترا بشو فسونی ا ز یا

جویوی و دارش را با انا الحق گی

دردانھ تر و در صدف ا خموش ی

Page 45: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۴۵

۴۵

شو نیست هللا ھمچو یمرید یا

ھستانھ تر نظر ھر مرادی گر

میکده اندر اشب خنثم ای

مردانھ تر رو ب ن ز کن رھا ا ی

کن پیشھ وجوانین عشق کھ یا

پیرانھ تر پیر و ھی آدم وچ یا

برده ای خموش و و تسلیم اشب

فتانھ تر فتنھ ای در برو ای

بمان و مرده باش انج خوان یا بھ

انانھ ترج شو زنده میرو ب یا

برو و را مگو ازر گوب ای

چانھ تر بی مانب چونی مگو ای

خموش و پاک رزانھ ایف بشو یا

مستانھ تر عربده راه ھب یا

عشق رو کن چون علی بھ قھر ای

نانھ ترح مصطفی ان س بھ ای

در میان این دوئی نابوده ای

١٣٧۵پائیز یکدانھ تر طریق مطلق رو

مردم

مردم کار در دال کن صبوری

ردمم ، پرگار شو خویش مقیم

شاست و رازقی خو کافی خدایت

Page 46: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۴۶

۴۶

مردم عطار و دریوزه شوم

خدایت با خود خانھ در بمان

مردم یار جفایت اندر مشو

خدائی و لق خ خدمت در گر ا

مردم سربار مشو ن ک دعائی

دوزخ نداری در این سودی اگر

اشرار مردم و ھیزم کش مشو

اری اشک ریزانشو چون گرگ ھم

ار مردمو خونخو خدمت مکر ھ ب

و سرنگون شو ببین خود گناه

مردم تارس و ھمدل مرید

چرائی محکوم و اکم ح کار ب

مردم انبار تھ در وشیم و چ

نی توز خالیق گر عشق از دم

ھموار مردم خاشعی خاک چو

یحق اھل و دلی اھل گرا

مردم بردار میکنی فاعتش

دل آئینھ ھمھ مردم بود

مردم غار درون دل در برو

نامرد ردم ای توئی مردم مھھ

ردمم کار بر کنی ونچ کبر ت

برادر ای رحم آور مردم بھ

ردمم نار شوی در بخشیده کھ

Page 47: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۴٧

۴٧

ریاکار را متخد مکر کن ھا ر

مردم مار چون مشو مردی گر ا

چو موال مالمت پیشھ کن بر خود

دممر ار عی و ونس م و طبیب

جھل و نخوتخود بیزار شو از ز

مردم بیزار و خور مردم شو م

قیامت در سر آمد چون نبوت

ردمم غمخوار ھیچکس نیاید

دروغین انقالبات مامت

مردم کار رایب از باشدن

دعا کن و بنشین خانھ در برو

مردم نار از خویشتن برای

غار دل شو و در کن وانمردیج

مردم مردار می شوی گرنھ و

ندانی دم مر ردمیم با اگر

بر کار مردم عالمی حق ا ب تو

١٣٧۵پائیز

جنون عشق

دارد رھی از خون عشق دل دل بھ

این چشم ھا جیحون عشق کند ات

Page 48: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۴٨

۴٨

جیحون رود بر آسمان این کھ تا

عشق مجنون رب یدآ آسمان

چونکھ مجنون سرنھد در کوھسار

عشق فتونم ھمھ گردد ھرھاش

چون جھان دیوانھ گردد زین فسون

عشق کانون شود پیدا اگھانن

جنونیان م ، این کون دار م بر

عشق اتونخ در بر آیند معج

خوروشش عیان گردد جمال چون

گر بار خون عشقدریختھ می گردد

عریان شود حق تیغ قیامت زین

شقع ارغون آن ھرق یامن زا

حالل شد ھستی کار دیگر بار

عشق ممنون یوانھ اید ودش ات

مذهب پول

غول شد و کشید ر پ قدسی وح ر یال پول شدخ در آدم چونکھ

Page 49: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۴٩

۴٩

شد مقتول و اتلق آدم پور انھ پول و پلوچونکھ دل شد خ

شد معمول شیطنت و مرده گی خانھ ابلیس گشت بمرد و دل

شد معقول پروری پول مسلک نونج ین ا نخبگان میان از

شد پول دو ملت و فتاد ھ ین د اقبت در وادی مکر و فسونع

شد قل و دین رفت و جنون مقبول ع ریق آدمیط آمد چنین چون

شد معزول شرف عصمت و حق و رکندب طرت ف بنیاد پول دین

شد منگول و شنگول وزی ر ند چ پور آدم زین ھمھ کفران و ظلم

دش معزول خود ستی ھ از آدم شمشیر حق آمد عیان ناگھان

١٣٧۵ دیماه

مرید و مراد

بشر ای رادی م یا مریدی یا

ی و بھ شرو در فسادد این غیر

خلقتش اندر حقی دی مرا ر گ

عودتش اندر قی ح مریدی ر گ

مراد اشد ب ابتدا اندر خالق

ادبھ ھنگام مع شد مریدی پس

ھم مریدش شاه بود و مراد م ھ

ندر من کھ اندر ما بودا نھ ق ح

آمده» ما«از کھ سوره حمدش

آمده کجا ی مخلوق و خالق

شده » ما«ش ون خدا اندر کتابچ

شده هللا او نام بت مح ین ز

Page 50: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۵٠

۵٠

عرفانی بود بر سر جھان چون

بود وحدانی ز ادراکش راه

و بس بود والیت ازر للھیا

و بس بود رادت ا اظھار ملھج

دل بر جای یکدیگر شود دو گر

شود خر آ اولی خالفت زین

بده ھو ظھور خلقت یت ن

بده او با او دیدار قصدش م

باید برای معرفت» او«چون دو

و مریدی اش صفت مرادی شد

کتا شدندی ون علی و احمدش چ

شدند هللا عرفانی حفل م

و شمس الدین ما موالنا ھمچو

نموده شد خدا وحدت آن کاندر

س مراد ھو است و هللا ھم مریدپ

کھ ھو در ا ت پدید آید � اش ا

شد احد هللا و ھو تجلی زین

و هللا لم یولد است ھو لد ی لم

مرید و پیر مظھر هللا و و ھ

ن قدیمی بود واین یک شد جدیدآ

بد آماده دمع در اول خلق

وجود بگشاده شد در دوم خلق

انجدید و شد عی مد آ م قدی آن

Page 51: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۵١

۵١

یر مطلق شد جوانپ ین عیانی ز

پسر الدین باشد پس والیت یوم

اشد خبرب ھمین ھم قیامت آن

است و لقا یوم الدین حمد ا ین د

زین ماجرا شده آخر مان ز م ھ

راز عشق دفتر آید ھزاران صد

عشق پرواز با کافیست اینقدر

١٣٧۵پائیز

آغاز والیت

ستیھبوده ای حال بگو چھ حالی ،چھ پیش

تیو خیالی بوده ای حال ببین کھ ھس وابخ

از بر تو چھ شد ببین شک دین و ھوش ریا

افر و بت پرستیک یقین افتھ ایی کھ الح

آمدی کاری چھ بھر آمدی ناریک چھ از

الستی خور باده مدیآ »آری« در رب

نقش خیال تو چھ شد آن قیل و قال تو چھ شد

یستی یا کھ ھستیھ شد نتو چ لعیا و ایل

ھانج در گمشده ای ساربان ستا یافتھ

بدستی دهب دست کاروان این شب رد

رستم کھ مشو غره بدستم دهب دست

ستیم چھ بنگر ینھ کاملستم و اقلع

غریق مردم شوی شوی گم گرد بار

حق شکستی اھل دم و سم شوی گر خم

١٣٧۵پائیز

Page 52: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۵٢

۵٢

انتظار

یمداشت باری رک ش انتظار داشتیم انتظاری یاران ز ما

توست افکار یوزه در تو یار توست اری ماید ن صدیقت ت آنکھ

ندک گمراھی بھ کارت قوت کند ھمراھی تو یلم با آنکھ

ھو ز باشد تو اخالص حامی عدو از مایدن کذیبت ت آنکھ

است تو انبار شرک در آتشی است تو قھار یار تو دشمن

خدمت می کند چھ نمی داند خود می کند نت م و ی مزدب دشمنت

رفیق و آل خود از باش حذر بر خود امیال دشمن مرید شو

و عتاب است بال در دلبری اش ناب یار آن ودب و ک تو خالق

شد تو دجال تزویر دشمن شد تو آمال اهر سد آنکھ

توست اسرار پاالیش دشمنت کار توست ست د و ھمراه و ت یار

محو است در طریق و کارتو چونکھ تو اسرار ز ا است ورک تو یار

وت یار دشمن و یاری دشمن تو اغیار تو ار ی ین ب جب ع پس

آمدی خاص و عامھ گاه قبلھ آمدی خالص ا و عشق برای گر

و از غش و از چرک توست جفا از ز شرک توستا مھ ھ شکایتھا پس

گشتھ ای عالم دو مطلوب ملھ ج گشتھ ای مسلم حق اهر بھ گر

جملھ عالم اھل توست اھلی تو گر توست جھل الم ع لق خ در تفرقھ

است تو نار ھیزم یاران رحم است تو ستار اری آن دشمنت

بنواختی بوسھ ای دستش دو بر بشناختی اگر را دشمن قدر

را تو آمین غمازی او باشد را تو ین د ر د می کند یاری آنکھ

یقین معقول نیست اھل از شکوه مقبول نیست ین د اران ی از شکوه

خود کار ظرف و آمال تابع او را یار خود وت خواھیمی آنکھ

و رخش تو قاف سیمرغ شود گر تو نقش م ھ آئینھ ای ودش گر

Page 53: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۵٣

۵٣

یقین از مسلط می آید تو بر اولین عدوی گردد عاقبت

خدا وافی بود یکصد کی نھ ور بود کافی کدخدا یک ھید در

یکدگر وفای از و صفا از یکدگر فنای گردد نت و د گر

خدا باشد دگر بنده یکنفر گدا گردد دیگری اه ش یکنفر

ھزاران فیس بود صد قیاسش در بود ابلیس ز ا ازی س کسان ی میل

جان سپرد تکبر این از نفس ھر دیگر شمرد ز ا رتر ب را خود آنکھ

در اھل گور گر م سودا ینا نیست ست و غرورا لم ظ ز ھمسانی میل

شرر گردد حق عدل تساوی در پسر ای نیارد تشبیھ حق اھل

سربھ سر گردد نابود ناگھان بشر بر یدآ الب غ لت عدا گر

شده فائق او عدل بر رحمتش شده اشقع دریوزه قح عدل

بکش را نفست افعی ستمرم س گدائی باش خوشپ و باش شاه

و منت ما این تو در بمیرد تا دشمنت یار و اشب خود دشمن

مبین نیا د در یار فراق جز مبین دمھاآ بین رقیف ھیچ

طالق ا ر عالم عشاق داده ای فراق ای و فراق یا و فراق ای

خصم ھست و جان گشتند عاشقان عاشقان بین افتاده فراق چون

دوری می کند ز را پاکش عیش ی کندم صبوری عاشق عارف

و معشوق نیست اشق ع طالق جز نیست مخلوق و الق خ فراق جز

ھمی یابی ارفانع بلھ گاهق آدمی فرق سر ببینی گر

قی جھل است و فسق است و دغلماب عمل در عالی عرفان بود این

شدی کی آدم فرق، نبودی گر بدی کی الم ع رق ،ف بودی ن گر

است آدم ھر آئینھ ھم آدم است آدم از آدمی راقف پس

وفا شد عالمی بی خود از شد گم آدمی دش نا ف نھئیآ در چون

بود صدقی حاصل ائییر ھر بود شقی ع حاصل ضادیت ھر

صفت زین نیابی می حبت م جز معرفت طریق در اشیب و ت گر

معاد و اصل ماست و توحید خوان ماست صل و اه گ جلھ ح آن معرفت

Page 54: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۵۴

۵۴

المکان در می کشد را اشقانع زمان براندازد بن از معرفت

درگذر اینک دھر زھر ز پس پس فراق از جنس دھر است ای پسر

کشید پر بباید عالم دو ز یا شیدچ باید را ھرد و راقف یا

گشتن است الیق وصل برای ز ا ستا گشتن ئق فا دھر بر معرفت

مردن خاک کرد قبل را جھان این کرد پاک باید فقر با ار فرق

ستجفا دو مذھب و ھفتاد ما بقی عرفت راه خداستم و شق ع و فقر

صفاست ردن ک وفا کاران جفا با

پس سخن از جور گفتن خود جفاست

راز خرافه

استخاره مرده است ز دل و شعور است ردهم استعاره وراند دگر

دوران فسق قیھف شاعر شده فروشان خود شغل تمثیل، شده

بود دجالھا از تفسیر خر ودب قال ھا از ال ھاف جنون

و حیوان و جن دیو بھ شد مسخر انسان ز گم شد معرفت و شعور

دینی دیوانھ و یوانھد دهش نییچ و ھندی و قھوه فال بھ

نکبت و جھل گرائی واقع شده اقعیتو ایج مانر شده

ماند افسانھ و قصھ بند بھ خواند قصھ را قح یند نکھآ ھر

است دین نام با گھ و فنی ھیگ است دین حکاما اب نگج خرافھ

گیر جن و ھیپی و جادوگر گھی و فال گیر ستا رویشد و آخوند گھی

وان اندر فرنگ استخچو یونگ و دون است بھ جنگ روانکاوی در مھ گھی

است حق اخبار و خود با تقلب است حق انکار حاصل خرافھ

Page 55: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۵۵

۵۵

است عیان آلمانی فکر در گھی است نھان رفانیع عرش رد گھی

بسازد جاویدان اکسیر گھی ببافد کیھان فسانھا گھی

گزافھ ھر مغزش ز خالی شود خرافھ دش روشیف یند دکان

را ریا ھر فریب آید طیعم را انبیاء خواند یوانھد وا ھر

ماند لنگ خرافھ یر ز خر چو داند ننگ را حق یند نکھآ رھ

تگیرس فال ھ گ و دکتر بر گھی لیلستذ وراند ینا خرافاتی

است لنگم ارواح جنگ در ھیگ گھی با ویروس و میکروب بھ جنگ است

ی پرستدم را شعر و فوتبال گھی ی پرستدم ار امپیوترک گھی

بالغ عقل، در ابد تا گردد ن خالق دین در ردک تنھف نکھآ ھر

١٣٧۵پائیز

منافق

منافق ازاریب رسوای عجب

نافقم خودآزاری جان عجب

عزیزان ملعون انھخ رون د

ریشان پ و چاپلوس خانھ رونب

در این دنیا سگ ھاری ست رنجور

یھ رو و کر و کورس دنیا آن در

بریزید دل خون ، نان رایب

بمیرد روزه رھ ، انج رایب

موش و دریوزه کافران نزد بھ

بیھوش روباه مؤمنان نزد بھ

گشتھ فرزانھ خود کھ دارد گمان

Page 56: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۵۶

۵۶

گشتھ دیوانھ خود کرم در لی و

برف برده روند سر کبکی چو

مرده تزویر دخمھ درون

ھر دو سویش ز ا نجس ود چوبی ب

عدویش و خویش گانھبی ده ش

ی را بھ شامیو می کند کافر نھ

سالمی را وی می دھد نھ مؤمن

است واژگون وی سر در قایق ح

ن استکارش جنو یوانھ و د ودشخ

شاد دل نی سالمت دارد تن نھ

است و بیداد فضولی کارش ھمھ

رض است و قرضیف جودش جملھ و

ترس و لرزی در انش بود ج و ل د

اطالعات منافق علم شود

خرافات و زبونی دینش شود

است خلق بھر از و ا آداب مھ ھ

است خلق نزد ریائی باداتش ع

لم تمام استع وی نزد در شکم

است حمام اندر پاکی اش تمام

منافق افزون روز شک در ود ب

منافق ادون م دوزخ در ود ب

چو کافر پاک گردد می سوزد نھ

چاک گردد قلبش می میرد کھ نھ

Page 57: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۵٧

۵٧

مانده مرگ و زندگی یان م

رانده بیگانھ و انھ خ زا دهش

زآھی پاک آید کھ می سوزد نھ

سرپناھی یابد کھ می میرد نھ

حالش جاوید، نابودی ود ب

قالش تردید، کارخانھ ودب

باشد تشبارهآ سرب چون دلش

باشد بدکاره سگی مسلک بھر

است خدا لق خ دترین ب نافق م

است ا جف و شیفرو ود خ شد ا

مصیبت؟ این راز ھیچ دانی تو

رحمت و لطف بال ق در خیانت

پاک و مخلص رفیقی با یانت خ

خاشاک ملعون و ند این سان تو راک

کرد جفا ین د ولی با آنکھ ھر

کرد خدا با آشکاری نبرد

آمد جنگ ر د خدا با آنکھ ر ھ

مدآ سنگ بسان ش مغز و لد

کرد خرج ھوی را دین آنکھ ھر

کرد ور و جفا ج ھمھ الم ع دو بھ

شد عیان دینش جتح آنکھ ر ھ

شد چنان این ورزد انکار گرا

است رفیق دینت حجت کمال

Page 58: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۵٨

۵٨

رفیقی عارف و پاک و صدیق است

منافق دین، در ناتوان باشدن

فاسق مجبور، جرمم باشد ن

واقعیت تا ادعا میان

حقیقت تا شریعت راه بود

ادعائی خود بود سلمانیم

رھائی آرد مخلصت فیقر

یاری تسلیم نشد کو آنکس ھر

١٣٧۵ائیز پ آری گفت شیطان بھ شد منافق

عصر جدید

ی دینب ھیچی ھای زیارتگاه ماشین پوچ دور وریستد عجب

بانکدار است ھم ھشت ب این خدای است دالر ماشین نتج بلیط

شد تکنولوژی مذھبش نام و شد یکی مذھب و د و ھفتاد ھمھ

مفسر آمد پول بھر ریعتش مخدر در آمد واحد طریقت

میانھ اندر آمده نیھیلیزم فسانھ ین ز مد آ پوچی حقیقت

سرکش و دمخوار آ گوسالھ شده دانش دور، این امری س شده

است غرق سراب کتاب اھل ھمھ است کتاب اھل ندۀب مسلمان

را خر و گاو باشد آداب ھمھ انده این بشر رام قل ع و عشق نھ

گنده چھ آبش سقر نانش مھھ زنده و پاک نھ آبی رد دا ان ن نھ

نھانند در فاسق جملھ بیبان ح جانند و نان زدد جملھ طبیبان

محفل سقف از می زنند اناالحق دل آفت و یند دزدان ھمھ

Page 59: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۵٩

۵٩

دارند یار را جفا و مکر ھمھ دارند خوار ا ر فا و و دقص ھمھ

گردد فرد جوید عشق آنکھ ھر گردد طرد وید گ راست آنکھ ھر

عزت، پست و خوارست و آرام دل افتخارست نفرت و جر ز و جنون

بیش چھ تباه تر یاورش ھر جنون اورش بیشب زرگتر ب چھ ھر دروغ

خلق دلبر و امام کامپیوتر خلق یغمبرپ شده تلویزیون

ت وتباھیھمھ کذب است و فسق اس ھمھ مرگ است و درد است و سیاھی

از کین ستا تیر باران سخن ھا چرک و سنگین و یاه س لھا د شده

مرتب و است نظم بھ جنایت ھا رکبم فسق دهش محبت ھا

است سقوط ستر تبلیغ ھا مھ ھ ستا کوت س حق جایزه ھا ھمھ

آورد استفراغ و مکر و جنون وردآ غراقا اھواره ھا م شب

کن طر خ و خوف ابطھ ر قطع ز کن ذرح ارتباطاتش مکر ز

نمایش این خوار جیره ھنرھا ستایش شد فاقش ن و مکر ھمھ

اجبار و مکر ما تربیت شده انکار انن ساط ب انش د شده

خویند ویرتز ھمھ ھنرمندان جویند جبر پژوھان انشد ھمھ

دارد دام صدھا کھ باشد چھی دارد امن پیشرفت و علم آنچھ ھر

باشد نان برای نگھا ج ھمھ باشد یطان ش از رعتس جنون

است نان لقمھ یک بنده ولیکن آسمان استبشر در ین ا بین عجب

ببینی کی این از شرتر فسونی ببینی کی ینا ز ا رتر ب جنونی

آید خرتر جانش و نان وف خ ز آید شرتر رددگ یمھ ب آنکھ ھر

و ھیمھ نفت دوزخ بھ جز نیارد بیمھ و بانک لیدیپ یطان ش چھ

جز نفت نیست دوزخ اھل وراک خ ول از پیغمبرم رفتق این خوش چھ

دوزخی و خصم جان شد شد جھان عیان شد شیطان از فت ن لم ع وچ

Page 60: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۶٠

۶٠

است حسود قوم این کفر بند بھ است یھود ومق دریوزه بشر

تعفن و است جنون و مکر مھ ھ تمدن ینا نایب زیر و بنا

خواندجھل را سخن این آنکھ ھر

بماند دوران دوزخ درون

١٣٧۵پائیز

وجود و عدم

ھر کسی خود یک جھان کامل است

است قابل ی نیاز و ب و ی نظیر ب

دائی می کند خ خود در کسی ھر

جملھ شاھی می کند ا ر خود یر غ

واحد از حد خداست کسی یک ھر

ر کسی یک شاھد از حق خداستھ

نشد س ک دیگر تکرار کس ھیچ

کسی واپس نشد در وئی خ یچھ

روان تر می شود ھر کسی با خود

می شود تر آن آن ر ت این ین ا

نیست انسان در تغییر ما کار

نیست شیطان جز ره تبدیل یل م

است آتش تحول و تبدیل کار

ار دوزخ محو ھرغل و غش استک

بود نسانیا رفانع ما کار

بود آنی واقع بر عرفتم

ھست آنچھ وجود حق دیدن

Page 61: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۶١

۶١

پست و باال دل ر د یک یدن د

آدم پاک شد روی از چون صفت

خاک شد از منجلی واحد فس ن

عدم د ب آدم ھستی واحد

بھ دم دم برآید ورت ص عدم ز ا

لق استوجود مط ین ع عدم ھان

خدایش ملحق است در ھم دمیآ

ا سوام وجودی بودی عدم گر

قاب یک نبودی را حق ستی ھ

معرفت ھور ظ باشد عدم پس

ین صفتزآمدستی خلقت ونکھ چ

است نابودی جوھر از معرفت

است بودی سر نابودی وھر ج

شوند نابودی خورشید عارفان

جودی شوند ملگیج کھ مردم ا ت

آنچھ پنداری عدم، جود است وبس

نابود است در بود است بس نکھ آ

مچون خدا را نیست پنداری بھ چش

ر سرت باران خشمب بارد ستی ھ

ما اللھی اخالق بود این

ما شاھی و درویشی بود ین ا

ست وجودھر ام بستر معرفت در

١٣٧۵ائیز پ آنکھ از ھستی گذشتھ ھست و بود

Page 62: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۶٢

۶٢

یا علی

بگیر ستم د مرتضی لی ع یا

بھر عشق مصطفی دستم بگیر

و مبھوت و حیران مانده ام والھ انده امم گریبان سردر در رھت

یمان مانده امپ اندر عھد و نکال پا بھ گل، رسوا و پیچان مانده ام

بگیر دستم رتضی م یا علی

بھرعشق مصطفی دستم بگیر

ام مانده انان ج دیدار در بر طرد و زندان مانده ام فراقت در

مانده ام پریشان لف ز خم در مانده ام مکان ا ایان پ ط خ در

ستم بگیرد مرتضی لی ع یا

بھرعشق مصطفی دستم بگیر

مانده ام تابان ماه بر رخی در مانده ام یابانب اندر آھوئی

مانده ام عرفان بحر در مرده ای انده امم ایمان و کفر میان در

بگیر دستم رتضی م یا علی

بھرعشق مصطفی دستم بگیر

مانده ام شبستان اندر نالھ ای انده امم قرآن سرارا ب ش در

مانده ام یران ش خشم حریم در ھمچو پیران مانده ام جوانی از

بگیر دستم رتضی م یا علی

بھرعشق مصطفی دستم بگیر

مانده ام میدان بھ تنھا حی تفا انده امم اران ی لطف شرمسار

اغان مانده امبی کس و محروم و د نسان مانده اما ھر ب از در بدر

بگیر ستم د مرتضی لی ع یا

ھر عشق مصطفی دستم بگیرب

در ره عشق و رضا دستم بگیر

Page 63: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۶٣

۶٣

بگیر الء دستم و بھر توحید و

گیرب دستم فنا بیابان در

بگیر ستم د مرتضی لی ع یا

١٣٧۵پائیز

خود و خدا

ھر کھ خدا خواست خودش خدا شد

شد وفا خودش کرد وفا ھک ر ھ

کاذبند عجب درویش اینھمھ

دخودش اعالء ش ست ج علی ھک ھر

راست بگو ھان کھ چھ میخواھی تو

شد خودش ھوا خواست وا ھ کھ ر ھ

حق عشق سخن با نکن شوخی

دش ودش دو تا خر کھ دو تا خواست ھ

یک باش و بس طالب بطلب یک

خودش الھ شد خواست کی ی کھ ر ھ

رم کنش کذب مگو، مکن ، نالھ

بیب خواست خودش شفا شدط کھ ر ھ

١٣٧۵پائیز

دل بده

شد بجان ن آ درمان یان شدع دل درد چون

اریگذ جان درد تا یاری بھ بده ار دل

خویش است گند بیمار تا دل بھ بند خویش است

در خویشتن بھ گور است نور است اھل مال دل

Page 64: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۶۴

۶۴

کن بوالعجب سوی رو کن طلب لبرید رو

است نان ریب ف او جز است جان بیب ط دلبر

بیاری نت اسالم یاری ھ ب ھی د دل چون

است زمین صورت تن است دین مانآس دل

بزاید او از تن تا باید قعش خورشید

کن صفا حب نور با کن جدا تن ز را دل

گردد حکیم خود با گردد لیمس ن ت تا

آید رھبر خورشید یدآ دلبر بھ دل تا

داریم جان خان تا

١٣٧۵ائیز پ یاریم آسمان با

»خان جان «

بود شد گزیده، نابودی ھ ک ھر ن ،نابود شدم ستی ھ ید د ھ ک ھر

ست خویشتن مردود شدد دو با گفت منم و مود ن انکاری کھ ھر

وجودت سود شد سران خ جملھ از این من منی بنمودی توبھ چون

چون ھود شدبا صراط المستقیم شی و اال بر ر د ال شد آنکھ

دش خشنود اقی اش ب ر فنای د ھر کھ از خود در گذشتھ بھر دوست

مفقود شد ناگھان ھستش نقد کرد انکار ار اک پ شقع آنکھ

ددر حضور نقد دوست نمرود ش ر آسمانب ردک را نسیھ حق آنکھ

قیامت دود شد تا نامد ھ ک ھر خلیل ھمچون آ، آتش میان در

دش زود برایم از قیامت آن مودن قیامت ھا ارمی قامت

خانھ کرد جودمو در جانش خان

داوود شد م ھ و عیسی و یوسف

Page 65: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۶۵

۶۵

١٣٧۵پائیز

بیش نیست

جملھ عالم در خیالت، خود خیالی بیش نیست

نیست بیش لی خا سبزه وبت خ وی ر جمال ر ب

اندر خیالست و زوال اندر زوال یالخ پس

نیست بیش محالی قشن ما ستیھ الم ع

ندر سفرۀ نقشین چشما دوست مالج جز

نیست ش بی است و مثالی نقش یمستور ملھ ج

ما اریخت فترد عظیم ھیاھوی این

نیست بیش فالی یمھن خوبش وی ر راق ف رد

این زمین و آسمان ھفت در و ھفت سوی او

نیست بالی بیش و ر پ عامش بار طریق ر د

ھ واروی پر نقش خیال چشم زین برو ھین

نیست بیش الیچ تپھ سر وارونھ اسھک

ما پیر اندیشھ ھای ذرد بگ وانی ج در

نیست بیش پیرزالی ما مطلق وانج نآ

فراق دوست بود اندر ما فیون ا م ما ، عل

نیست بیش الابالی صالیو ورح آن رنھو

ھستی جھان ودھر بی پایان ین ا بوالعجب

نیست یشب حالی وصف و یال خ تخدیر قش ن

آئینھ قیلش چھ بود حضور در ل د طوطی

نیست بیش قالی لقین ت بجز ی گوئیم م چھ ر ھ

تلخ چشمان شد حرام بھر ز ھستی سفره

Page 66: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۶۶

۶۶

نیست بیش ی حالل یغ ت بجز ا ر چشمان وخ ش

رو چو ابراھیم بھ آتش از برای درس عشق

نیست بیش ماللی را چراھا و چون فتر د

آدم شد تباه از حسرتش کھ اویدان ج عمر

یستن بیش مالی ج لصو کامل فنای آن

محال آرزوھایش باشد کھ ندیشھ ا حکم

یستن و مھرش جز قتالی بیش ست ا بر ج او دل ع

کھ بی پایان شوی شو قیامت رابات خ در

نیست بیش والیج قد ا م متقا این ورنھ

دلبری رای باز نک دلبری و آ دل در

نیست بیش والی ز مھد خشر رب ن ت انھخ

دلدادگی ره ر د جو دل خانھ صاحب

یش نیستبحمالی صاحب نھ ای کارت ھ تو خود ک

ھ مست آئی از وجوددست من ن ندر ا دست

ورنھ عالم در برت جز طبل خالی بیش نیست

١٣٧۵پائیز

محمد اي

ی کھ دیدگلچھره رخسار تو ھمچو محمد ھمچو تو یاری کھ دید ای

دید کھ ستاری و اسرار شفکا وستید تو در ھمچو محمد ای

کھ دید» آری« قربانی تو ھمچو نامده حق ر د انی ف و ت ھمچو

ن غمخواری کھ دیدھمچو تو سلطا الیزال قیرف ای حمدم ای

Page 67: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۶٧

۶٧

یا من هو اهللا یا علی

فرسودگی بودم از » من « لودگیآ ز ا ودم ب » ن م«

نابوده گی از بودم » من« بیھوده گی بودم از » من«

یا من ھو هللا یا علی

ھی العالء ھی العلی

منی قال ھم و یل ق ھم منی فال ھم و علف ھم

منی بال ھم و بند ھم منی دجال و ق ح ھم

یا من ھو هللا یا علی

ھی العالء ھی العلی

من بیگانھ ای و ش یتو خو روانھ ایپ ن ت و مع ش دل

فرزانھ ای تو و مست من ردانھ اید تو و دیو من

یا من ھو هللا یا علی

ھی العالء ھی العلی

روح ھم مکان ھم ی ھم جان تو نبوده است درجھان جز

آسمان در مطلقی ھم ل ھم زباندست و ھم د ھم

یا من ھو هللا یاعلی

ھی العالء ھی العلی

راحتت من توئی جنت آتشت نم تویی دوزخ

حالتت من توئی آفت آفتت من توئی راحت

یا من ھو هللا یاعلی

ھی العالء ھی العلی

تو دام در تو نام از تو ام ن من منی، خود تو

کام تو من تو جام من تو رام و شی ام طوطی

Page 68: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۶٨

۶٨

یا من ھو هللا یاعلی

ھی العالء ھی العلی

» من« بود قی اع رسوای »من«ھی ھی چھ داغی بود

»من«بود باغی بھ آتش »من« بود فراقی داغ

یاعلییا من ھو هللا

ھی العالء ھی العلی

بود چھ من کار ھرز جز ن چھ بودیار م فرض جز

بود چھ من دار لرز جز ن چھ بودمبار قرض جز

یا من ھو هللا یاعلی

ھی العالء ھی العلی

بل حال در آمدی ال زلا در من از دیبو ال

جل اوج در لی ع گشتی ملع اندر دی ش هللا

یا من ھو هللا یاعلی

ھی العالء ھی العلی

شدی ال مودم ن ما با شدی ما نمودم ھوھو

شدی ال ال اسطوره شدی پا طلقم یال از

یا من ھو هللا یاعلی

ھی العالء ھی العلی

جال راند زدم ح ھحھ رتضیم علی گشتم

ما عشق از مرا کشتی والء بھر دمش آھو

یا من ھو هللا یاعلی

١٣٧۵پائیز ھی العالء ھی العلی

Page 69: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

۶٩

۶٩

بس است

زین جھان ، عشق و فنا ما را بس است

ما را بس است بقا ین ا از نظر ک ی

ندکن ما بر فا ج گر یاران جملھ

ز سوی ما ، ما را بس استا وفا ک ی

آمدیم شافی و وافی و کافی

خودکفا، ما را بس است در شتھ ایم گ

مجو عالم ندرین ا رھائی ھیچ

تون شدیم از خود رھا،ما را بس اسچ

و چرا چون ب ش از مرھائی چون

است بس را ا م خدا، ال ا لھ ا ال

عیان د ش فقرش ز جانی خان فخر

ستا بس را رتضی ، ما م آدم خر ف

دعا ک ی از شد ساز ی، ھست کار

س استب را ما ا دع یک فنایش ر د

١٣٧۵پائیز

باك نیست

آن عاشق سردار را از نام و ننگش باک نیست

رنگش باک نیست یار را از زنگ وع دریا دل

را از کار جنگش باک نیست قھار وسی م آن

نگش باک نیستوسف جمال غار را از چاه تی

یستنباک را اندر نھنگش سیار ونس ی ھم

Page 70: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٧٠

٧٠

از نان سنگش باک نیست کرار را ین حیدر ا

گش باک نیسترا از پای لن سرار ا ولت د آن

١٣٧۵پائیز

منم

جان و دل منم حق آن شد علوم م عاقبت

منم کامل مطلق آن د ش علوم م اقبت ع

الیموت حی و حق ن آ شد معلوم عاقبت

منم محفل این کل جودو و جود ظھر م

ماتم در و حیات در ینم آخر و اولین

ل منمزو وقت ھر من جا و و معمار اکن س

قیبر و صم و الابالی معشوق و خ و عاشق

فارق و واصل منم م ھ منم ادل ع و الم ظ

ر اندر جھانبا یک نظ واھم می کنم خ ھر چھ

منم قابل دلبر ون چ نم م کامل فاعل

بخاک اندر شود در جدال آید من ا ب ھ ک ھر

منم و گل ھوا و آب و آتش بیند ب ات

دو عالم ای شقی نباشد در من ز ج مھربان

قاوت را رھا کن شھد ھر حاصل منمش س پ

ھدیشا نباشد من جز ر واحدی د واحدم

منم دل دریا در آفتابم من قطره ام

Page 71: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٧١

٧١

چون نمی گویم زمن، تو من شدی ای بی بصر

حائل منم پرده من، و و ت بین بدان سپ

١٣٧۵پائیز دوبیتی ها

خوشا آن دم کھ یارم در برآید

یدآ ر پیکر د ز دل بیرون شود بسازم ھستی ام را محو رویش

ر آیدد یدر بر حدر آن لحظھ کھ *

ھیچ سازی نیست جز از سوز عشق

ز روز عشقھیچ رازی نیست جز ا ھر چھ اندر این زمین و آسمان

شقعموز آنیست جز قاموس دست دین انبیاء و اولیای حق

شقع ندوز اجملھ شاگردان مھر خوان ھستی کی کرامت ھا کند

قروز عشفا جز ز مستی ھای جان *

ھر انسانی ست سر سر بھ مھری ریقت ظھو شب ظلمت شده در

*

آن قبلھ وحی انبیاء تنھائیست نھائیستت آن حجلھ وصل اولیاء

*

خداخواھی و خود خواھی دو راه آدمی باشد می باشداز دمد میان کفر و ایمان ھم چھی

ی غریق واحدی کامل خداجوئی بود عشق اشدک نمی بولیکن خودپرستی را عشیق ی

*

ھر کھ دیده خویشی ما خصم جان خویش گشت شتگد درویش ھر کھ برده فخر فقرم خود بخو

ھر کھ یابد راه و رسمم الجرم بی کیش گشت شتگالم بیش عھر کھ بردم دل ز پیشش از دو

Page 72: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٧٢

٧٢

* خدایا دیده ای ده از در ھو

وی بی سوس کز آن دیده بیابم در آن دیده چنان نوری بر افروز

وروی بی ر کز آن نورت ببینم عمرم سیاه شد ز گیسویت ھمھ

ابرو و ینی ھال! چشم و لب و ب *

عاشق ما را بھ کار تن چھ کار ن چکاربا ف وا کی با کجا و ب

آنکھ اندر حلقھ باشد ما بود چکار ر منفانی ما را بکا

*

ای کس بی کس مرا بی کس مکن س مکنب لطف بی پایان عشقت

جز توام اندر دو عالم ھیچ نیست ناکس مکن ھیچ را دریوزه

*

عاشقان را یکدمی با یار بس لدار بسوه داز دو عالم عش

خون دل خوردن بود فرھنگ عشق راز دار بسف فر عاشق بر

*

از دل بدریا زدگان، ھیچ مگو، ھیچ مپرس پرسگو،ھیچ ممچون و چرا ھیچ مخوان، ھیچ

عشق از بھر غواصی روند چو دریا دل ر د ھیچ مپرس یچ مگو،ھ چاره جان، سف ن حبس

* دوست امر اعتماد غریق گردد دل دو چون پوست و مغز و گوشت و واحد آید آن دو اندر خون

چون نباشد اعتمادی در طریق امر یار م عدوستھنی باز س کک گر دو عالم بر مراد

*

فاسقان را جملھ عالم نیست بس افی است یک موی اوعاشقان را ک

جاھالن جنت بھ دوزخ می خرند وی اوبز شب ا زیرکان را جنت

Page 73: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٧٣

٧٣

*

می شد گر ببینم گھگاھی چھ ھییم نگان ا ر رخ شاھانھ ات

بھ پندار خیالی یا بھ آھی راھی یا بھ چاھی ز ماھی یا بھ

*

جز من اندر ھر دو عالم ھیچ جانداری نبود اری نبودیشتن یا خوب ھیچکس را در جھان

بھ قبرستان متروک زمین گردشی کردم نبود گر کارید وئی گ جز نثار فاتحھ،

*

ما بخیر تو بھ سالمت ای جھان بی وفا ادا، رفیق نیمھ راهب دست حق ھمراه تو

کار ما جز عشق ورزی اندرین عالم نبود ھ جور و جفا ظھ ھملح کار تو تا آخرین

*

ک نیستتا کھ مردن ھست از جھل و ریا ھیچ با اک نیستبفا ھیچ ر و جتا کھ مردن ھست از جو

تا کھ مردن ھست درد عاشقان را چاره ھست تاره ھسچھان را ج ندوه تا کھ مردن ھست ا

وای زان روزی کھ مردن مرده باشد نزد ما

* دل ز جان عریان گشتھ بر تنش ھیچ گوشت نیست

نیست یش پوستاستخوانم پاک گردیده بھ رو با ھمھ عریانی و پاکی ما اندر جھان

م دوست نیستھھر چھ می بینم درعالم یک نفر

* ھر کھ را بینم بود دیوانھ ای

نھ ایھ جوید الکیا بود جغدی منم دیوانھ ساالر جھان یا

رانھ این ویم یا ھمھ جغدند و *

ھر آنکھ مھرورزد مھر جوید واند شعر گویدھر آنکھ شعر خ

ھر آنکھ حق بود جز حق نگوید بروید ری آنھر آن چیزی کھ کا

Page 74: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٧۴

٧۴

*

ستی، مالکیت بود دزدی ھ لکیت ستی ، ماپ بود کانون

چو آدم کافی است و ھست در خویش کیت ستی، مالھ ن بود تدفی

*

کافری کبر است و فسق ھم از غرور ردیده کورگعھ منکران بر واق

این ریاکاران ، خصم جان خویش گور ده زنده بھش آن منافق ھم

*

عالمان اندر سیاھی گم شده شده ل رم اھ غرق قیل و قال

اسوه ای گردیده بھر احمقان م شدهد ھل مصدر تزویر ا

*

سیاست پیشھ گان با حق ستیزند رسو و ھیزندھنرمندان ھمھ ت

ھر از گاھی سیاست سفره دارد ینھ خیزندس ھمھ اھل ھنر بر

می زنند این مفت خواران انا الحق ریزندلت ھا بم نمک بر زخم

*

کار ما کاری دگرگون آمده ت و مجنون آمدهیار ما بس مس

محفل ما رؤیت افسانھ ھاست ن آمده فت افسور ھر کھ با ما

سنگ قبر

ھ شوخی داشتیمبچشم شوخت را م یپنداشت شوخی ات الھا بار برداشتیم ود خ ھستی از دست چشم تو خون قھر و از حالیا بگذاشتیم جا یم برداشت چھ ھر خود از این ظلمت کردار توبھ

کاشتیم را ودخ پوچی ھای تخم دیم ھیچ بودیم و بھ ھیچ آخر ش

Page 75: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٧۵

٧۵

انباشتیم خاک مکاشتی ھوا چون نزد تو در آمدیم خاک خرمن بنگاشتیم ویشتنخ قبر شعر نظر بر خاک کن یک الھا بار

١٣٧۵پائیز

مرده و زنده

در باورت ناید چراای برا قبرھا میان در زندگانند

م غرق جاو یک د زنده اندر گور باشی ھر دو جا یکدمی بی جا

ک تنی باشی رفیقیھر دمی با جا و بی جا ، گاه و بیگاه ای دریغ ، ای پسرحریق آ یک نفس با خود رفیق آ، ای پسر قبر تن را در

ی یابی اثرن زندگمرگ باور باش ای جان پسر تا کھ از ای

نیمخود زاری ک رگ از برای م ای رفیق برخیز تا کاری کنیم

ی ود این گنده گا کی بزندگی زندگی ر مرده ایم اندر گمان جان نشد برایت جز تو بھر مردنت گریان نشد اشک دیگر از

ن شدهاستخوا ریان شده کی سگی گریان برکی کسی بر دیگری گ

و در گذر بخوان تو ھم اینک مرده ای ای بی خبر فاتحھ بر خود

خاك خوب

بخاک خو با توام رازی بود ای خاک خوب در دلت نازی بود ای

الک من زی مرا ای خاک من می کنی ھستی خود چاپاک می سا ھد خودنی با عدر کجا یابم تو را از بعد خود پس وفا کی می ک

ندک ماغوشی ھر کھ سودای فراموشی کند بایدش با تو ھ فسون کنیا تن بیرون کنی واقعیت را ھمھ خستگی ھا را ز

شود ی سلطاناآنکھ آید نزد تو آسان شود ناگھان دریوزه ین جنون ببحجلھ خاک وعروس خون ببین لیلی ات را در بر م

مانی چونی بجنونی نما فکر بیھوشی و ای برادر فکر م وی خاکرمردم اندر خواب باشند روی خاک اندرون خاک یابند

ی اید نمبوی خاکش چون بجان آید دمی مردمان را چشم بگش ١٣٧۵پائیز

ندارد

ندارد خبر شدل بال از ندارد پر کھ کسی بیچاره

Page 76: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٧۶

٧۶

ندارد ظر ن خود دلبر بر کھ کسی آن بیچاره ترست ندارد گرا جایگھ کو من منم ھمھ از بیچاره تر

ندارد ھیچ کار بھ خشک و تر زد بر شعلھ عشق آتش گر ندارد ثمر وت ماندن کاین میانھ این از برو و برخیز

بر نداردز خودی زیر این و بی خود چگونھ ای تو خود با ندارد طرخ دگر کار کاین نیستی کار بھ بنھ ھستی این

ندارد کمر گر د یار این آ یار دار بھ بنھ بار ھین ندارد ربخ بلی ات تن این دل ای کن رھا صفتی خر این

ندارد ثرا طال پاالن وست ای خر خود این خر، خود ت ١٣٧۵پائیز

فراموشی

من بی درمان درد دوای ای رضوان من ای تو ،وشی فرام ای

پنھان گشتھ ای زھر کدامین در من جان و قلب زخم دوای ای آمده من بوده ام ممکن چھ ھر

این امکان من آید یک بسر پس کشد سر کی نابودنم آتش

من زندان ھمھ زاند بسو کی وجود از بماند دل زخمھای

من جاویدان روزی دبو این نابود زد بر چونکھ بودن داغ

ش باش ای انسان منگویدش خو زخمی بھ مھر و عاطفت مزن یا

من ھستان ریشۀ بر بزن یا بده فراموشی و خموشی یا

بھ این چشمان من وری ن یا بده سنگینتر آید بار عشق نفس ھر

من جان آید نھا ترت ھر نفس است نوبر فراقش باغ میوۀ

چھ شد درمان من پس تا مگویی این سان تو مطلق آمدی از کجا

من بی درمان درد ی دوا ای تو سرگردان گردیده ھستی ام

گشتھ سرگردان من تی ھس جملھ بین نابود بودن ادعای

Page 77: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٧٧

٧٧

باشد از کفران من بس گنھ این ایمانم ھمھ از داغ توست و کفر

بر نیست بی پایان من زدی چون آمده پایان بھ نابودن چونکھ

دستم تو ای دستان من بگیر پس ھستی آمده بھ خالی من دست

من نان نیاید تو ستد ز جز ای رفیق ببینم رویت نظر یک

من جان من از بستان وانگھی ١٣٧۵پائیز

بی من

تو بی من میروی کی تا منجان جان◌ جان ای ویش و مسکن میرویبی خ در غربتکده تو کی تا

ای جسم و قلب و روح من، ای قبلھ جادوی من فوت و بی فن میروی بی اندر سحر خود تو کی تا

ما مخند قال حال و بر پسند مطلق واحد ای ودشمن میروی وستداینسان بی کس و بی تا کی تو

من منی ندارم تو بی ی نح پاک سرمد ای چند کھ بی من میروی ھر مھربان ای بمان من با

١٣٧۵پائیز

اي برادر

دھم ناج تا بده جان برادر ای ھی این بده تا آن دھمخوا چھ ھر

خواه و ناخواھت خیالی بیش نیست ن رھا، پستان دھمک را پستونک

توست نداریھای از داری آنچھ دھم دستان اگر، ی بردار دست

توست فانی صورت ھستی آنچھ تا کھ از ھستان دھم کن رھا فن

د بمان ای بی وجودای با خو لحظھ دھم وجودستان یلت تحو کھ تا

مخوان کافی و الزم شرطھای

Page 78: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٧٨

٧٨

ا بھ گورستان دھمرکاین شروطت ر شدین وچرائی خ کھ در چو بس

دھم خارستان بھ ا ر خر الجرم و خاشاک جھان را کن وداع خوار

دھم انسان قسمت زا لیگ تا وفا کن ای پسر خود با نظر یک

دھم امکان ولت د کلید تا ١٣٧۵پائیز

مهربانی کن

مھربان من ای کن مھربانی من میزبان ای کن ھار قھر

بی تو دود غمم با تو نور سماع من آسمان ھم و مینیز ھم

مھربانی کن ای حزن بی انتھا شمع جان من ای کن ی مھربان

تو طبیب منی منی حبیب تو یرین ده ای شوکران منزھری ش

ای جان ستان من کن مھربانی ای جان جان من کن ی مھربان

ای مھربان من مھربانی کن

١٣٧۵پائیز

آبروي عشق

مریزان عشق آبروی خدایا بسوزان دوی عشقعپرو بال

دعائی کن برایم از خدایا جفائی جز باشد ن من دعای امتحانت در مرا یاری کن تو

استعانت در وئیت اکای کھ طریقت در نمودی تنھا مرا

مطلق در حقیقت ای تنھ ای تو جانم ز بزدا را شرک خدیا

Page 79: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٧٩

٧٩

جھانم در الصخ رزق ببخشا ببخشا را مؤمنانت خدایا

بیفزا صبوریشان و ایمان بر تو توئی آخر و اول یااخد

ئل و محور توئی توحا و میان ھمی خود عاشق و محبوب باشی ھ خود مطلوب باشی بنما ک طلب

برانداز من منی این از مرا بپرداز خود من ز را وجودم

ھویت عشق خالصان بحق رویت حب رایمب کن میسر

١٣٧۵پائیز

حلقه یار قھار بود عاشقی دل، این یاد، زمان از

بود عیار دلبری اندر ،داد طریق بر عشق جمع آید بکار یار نو با چون عدل

بود ارغف بوذر انششاھد کمترین دلبری از بری دل می توانی فقارت در

ذواالنوار بود سلمان وهشی بداعت این بی فقارت شد محال ق عاش کار اندر عدل

شق، تثلیث دل اسرار بودفقر و عدل و ع کاری عجب ناممکن است دلیاو ع عاشقی

حیدر کرار بود کیش ز ھم کرامت این عدم و ھستی مرز بر بود مل کا عادل

بود بیمار فانیان ھرب عشق پرده دار آنکھ در شاھی کامل چون گرسنھ جان سپرد

بود دلدار احمد نآ خدا نور صورت او فقر جمال از بمیرید گو را عاشقان

بود یار نازنین گوش بھ فقرش حلقھ کوتاه نما ای دزد فاسق کیش ما ھان سخن

تو در رونق بازار بود ن ھمچوھزارا صد ١٣٧۵پائیز

بیداد من

بر باد رفت قضا بیابان در سالم چھل وح بودی کھ بر بیداد رفتباد، نی ! طوفان ن

منی فکر از برتر نباشد بیدادی ھیچ ب لحظھ ای از یاد رفتجملھ بیداد غرائ

از قضا بیدار گشتم قدر شیرین یافتم

Page 80: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٨٠

٨٠

رفت تب فرھاد ده ازتلخی علم و ارا چونکھ توحید آمد اندر سنت عشق وفسون

و جملھ از بنیاد رفت نجبرھای کھنھ و بال آنکھ عاشق وش نیامد اندرین دار

فتیوزه شداد ردی درگر چھ عالمھ بو آنکھ دین ودل بدادی از برای حب دوست

و آزاد رفت الم مطلقع از عذاب ھر دو بی حساب و بی کتاب آ در طریق دلبری

فتھ در اعداد رلم آنکشد خجول ھر دو عا وجورآرمان و آرزوھا صورت فسق اند

یوزه صیاد رفتخود در صید عاشق بین کھ روحساب بی حسابی خوان اندر نزد دوست

فتمحضر استاد ر س کاندراین بود آن در ١٣٧۵پائیز

دوست و دشمن

یکیست دشمن و دوست برادر ای بی من یکیست ،واحدش خدای چون

برداری از پندار خویش» من«چونکھ پیراھن یکیست وروح و نفس و جسم

پسر ای بپرھیز »من« از لحظھ ای زن یکیست مرد و و طفل ببینی تا

آسمان و زمین ظاھر، و باطن ھستن یکیست و نیستی حقیقت در

١٣٧۵پائیز فقر

باید زنده کرد فخر در را فقر

کرد پاینده آدمی مقام تا معرفت آرد فقر اندر عشق

کرد یر و بنده فق باید را جھل پویندگی ظلمت اندر فقر

کرد یابنده را جوینده عاقبت عیش و مکنت طالبان عشق را

گنده کرد ھمچو مردابی مریض و مفتخر آمد فقر اندر آنکھ

کرد خنده مالئک یاطین وش بر ١٣٧۵پائیز

عاشقان

Page 81: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٨١

٨١

دین بر دین آمدند از عاشقان

آمدند نای و آنی ورای در مغز دین اندر و بودند مؤمنان

مدندآین ریشھ سوز نخوت و ک کافران طبیب و ایمان ر ف

ین آمدندو آم تسلیم حق بھر دین عقل و عاشقانند خالصان

مدندآ بدبین شرک بھر لیک المندع بطن داران آینھ

ن آمدندگھ دی و کفر گھ جمال ١٣٧۵پائیز

»سوداي عشق«

سودای عشق از شد جانھا غارت

عشق یگشت از غوغا گم عقل ھا آمد از سیمرغ یار کیش، علم اسب

عشق وایبل شد مات در حلم فیل ھو شھباز با رفت بازی شاه

عشق یرسوا شد وزیر فوت و فن، شد بیھوده ھنر و تقوی جملھ

عشق قوایت ندامتخانھ در مرده اند خماری در افیون و خمر

عشق عالیا مستی جالل از شدند ھم با مشرکان و کافران

متای عشقھ حیلھ ای برای از کاروان عشق از راه نامده

یدای عشقشکرده اینسان عالمی وای از سیمای آن فردای او

قدای عشاز فر وای عشق ، ای وای بنده عشقش بھ این سان دلبر است

شقع والی وای از زیبائی م ١٣٧۵پائیز

باقیست.

ستن باقیدلی دارم درین زندان کھ تا بھ جاودا ستن باقیتند لیکن این جواھمھ زندانیان رف

Page 82: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٨٢

٨٢

یبندحکیم و حاکم و محکوم بھ انس و صلح می ز قیستعجب بین این معما را حکومت ھمچنان با

رزخبھمھ یکسر شده جھان جنت و دوزخ

باقیست ولی در خاطر برزخ فراق این و آن

ا داغیمھمھ یاغی و ما ساقی ھمھ باقی و اقیستان خونفشان بمیان ما و او زین پس جھ

ساقی و جھان باقی و یاغی بساط منبر

اقیستب ھمھ رفتھ است از بودا نفیر عاشقان

د آدمچو کثرت رفت از عالم موحد می شو اقیستب چو صورتگر برون آید جمال فانیان

١٣٧۵پائیز

تقسیم نسبت

می کنی نسبت تقسیم سرا مطلق در آنکھ ای می کنی قسمت کسانما ی بھر را نابودی ات

جود از آن تو آید ولی و جان و عشق و ھستی می کنی ر ما حوالتنیستی ب و فسق و پستی

می بری باال و باال ال عرش بسوی را خود می کنی ست و داللت پ یناسفل قھر بھ را ما

نیستی عالم مسئول عالمی، دو باعث خود میکنیت کتاب اندر ام اعمال از ذره ھر

و ھمدم می شوی یکتا جمع می شوی نیستی با شق صحبت می کنیعبا زشت خوئی ھمچو ما از

شوم عشقت کافر تا میدھی کالمم و فعل می کنی وصلت منش با خصم مطلق ای عاشق

ھر جا کھ خواھی میروی ھر چھ کھ خواھی میکنی کھ رحمت میکنی با� ی میرو زیبا کھ هللا و

١٣٧۵پائیز

هجرت

نو بخت و پدید شد ھجرت وقت

Page 83: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٨٣

٨٣

نو شت گلگ یار نو، طالع نو، آید بھ پایان ھجرت است چون ھجر

رت استغیر چون آید بھ یاران غی دو حق اوست ھر یار قھر و مھر

اوست ملحق دلی باشد کجا ھر رای دوست ردھر چھ خالص گشت ان

دوست یپا آید قربانی گمان بی قرار را وی بود یاری با آنکھ

پای دار اال ناید قرارش آن فنا از گذشتن جز رت جھ نیست

خدا رشع رسی تا پلھ پلھ تو وصلت است ای جان من ھجرت

یرھنپکن جسم وجان و رھا پس را تو مر باشد عشق براق چون

اجرام این سنت آید ھجرت یار نیستاندر دو جھان یک چونکھ

ار نیستکدر عالم ھم ما ماندن ١٣٧۵پائیز

»سهل محال«

یاران از جان خود گذشتیم طریق در ما

و از کام خود گذشتیم از نیام و نام از ال و سھل است یاری اھل دوزخکاری مح

در آتشش برفتیم بی کرانھ بحر چون لیلی حریق اندر میلی نبود را ما

خت و عیان جستیملآتش بھ خرقھ افتاد نشاید این از کمتر باید نبجا آتش

پلشتیم و یھودهب داریم خام جان تا ما را از ھوی خود برانداز دوئی رب یا

ھ نیستیم نھ ھستیمن نیاید ھو فقر تا کاری نبود را ما یاری طریق اندر

الستیم فرسوده و وفا دریوزه ١٣٧۵پائیز

بیخودي

طریق بیخودی در کن قوی دل

رفیق بیخودی اب جو خود علم از خود خبر ناید تو را خودی تا

Page 84: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٨۴

٨۴

ق بیخودیچو غواصی غری شو عمری گر با خود نشینی بھر حق

دیقیق بیخوحنیست حقی جز خان طبع نیستھیچ حالی در د

یخودیب حریق زنده آئی در منگی و بیھوده گی آید ز خمر

خودیحیق بیر مستی آید از عالم و آدم ز خود نامد پدید

شیق بیخودیخود رھا کن شو ع گر تو اھل خودشناسی و خدا

خودیقیق بیع چون خدائی با پرده ظلمت نمی درد ز ھوش

وی تیغ بیخودیجز بھ آن جاد گر رھائی خواھی از جھل و جفا

یخودی ب نجنیق شو رھا با م ١٣٧۵پائیز

سراب آرمان بود ناب خیال ندرا کودکی چون آدمی ابد شام آخر تا ازل صبح دم از

بود وابخ اندر بازی یک ده رپرو جملگی دانش و تقوی و عشق و جنگ و صلح آدمی بود آب بر تشیآ یا و بد آتش از شر آنی و خیر جھان در آدم معناھای جملھ بود ب بی تا نبشج بسان ی ط خ لذ ون و فساد درورطھ ک در آدمی فن و فوت دشخواب بواین یکی خو خواب بود و دامی و ظالم حق پرست و بت پرست آن یکی ب و عارف

نیایش عاشقان

ھ وصل سر بدارانھنگام در وقت دعای داغداران

ھ وقت باران بسحر در محفل وحدت و فنایش ھر صبح این حاجت عاشقان روا کن ھجران مرا ھم دوا کن

ل یار ریشھ سازمد تا در جز صبر و دعا چھ پیشھ سازم ھمیشھ سازم زی کھ منمی گریم و لیک خنده رویم زین سو

از بھر خدا حیا رھا کن

Page 85: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٨۵

٨۵

آن دولت عشق را بپا کن ت برفت آبرویماز دس خون می خورم و چھ زرد رویم

ن چھ گویممدوست غم نیست مرا ز روی دشمن در حیلھ این صورت زرد را خفا کن یا پرده ز روی خویش واکن

ار بھ گلعذار پس کو یآن آن وعده نوبھار پس کو یار پس کو نت رویدر دوزخ تو صبور بودم آن ج

ای یار بیا وعده وفا کن این درد نھان را شفا کن

لقھ آه ھجر خویشانح در دردا کھ نبود گوش ایشان ر زایشان خورم دگن این حلقھ بھ گوش خویش کردم تا گول

ای یار مرا دمی صدا کن یا پنبھ ز گوش دوست واکن

زارام دماغ بس دل آخ این گر چھ نبود تو را سزاوار رآ بھ یاد می ار مرااین است وصیتم سردار ای ی

در خاک فتاده را رھا کن با دیگر عاشقان جفا کن

و ھالکم ت ھ ز عشق ک داند ھر کس کھ گذر کند بھ خاکم رده ای تو پاکمک کر کھ با دیگر عاشقان چھ گوئی زان م

مکر دگری ز نو بپا کن از ساده دلی ما سماع کن

اشقان دیدارعن جملھ آ اخبار ز چندانکھ شنیده ام ز ء و اخیاراولیا ز این است نوشتھ بر سر دار منقول

آن پرده فراز دار وا کن یک بوسھ فدای این فدا کن

ھر جمادی تری ز بری ز مھر و دادی سنگدل ای یار آنچھ دادی زبدھد یک بوسھ بھ عاشقت ندادی تا جان

این جان مرا بخود فنا کن آن قرض قدیمی ات ادا کن

نھ ای نیستو را کرات مکر تو را بھانھ ای نیست مجنون این یانھ ای نیستم ر تو چون موی شدم بھر میانت اندر ب

زین بیش مرا غرق جفا کن ندر موی میان خود فنا ک

نفس تو

ھر چھ می خوانی در عالم جملگی پندار توست ا عرصھ اظھار توستو زیب زشت از بد و نیک

عریانی نفس تو است ھمھ می بینی چھ ھر ظلمت کردار توست وبخل ز کم داری چھ ھر

تم د ھر ظھور ظرف بود ھستی عالم توست بازار ونقر آسمانش تا زمین از

ای آدمی معرفت و لطف روی از نظر کن توست پرگار قطھ ن دور بھ لم عا گردش

باید خودشناسی پیشھ سازی ای عدو کھ پس توست اسرار ورتص عالم کل ببینی تا

Page 86: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٨۶

٨۶

آمده نبوت ختم مذھب خدائی –خود توست خدمتکار و تسلیم آمده نعمت کل

آمده امامت و توحید راه خودشناسی درون غار توست ر د عصمت و عشق امام آن

را می شناسد خود امام عالم است خود آنکھ را ، پس یار توست ھر کھ اندک می شناسد خویش

١٣٧۵ رمضان

دل و دین

ھیچکس اندر جھان ھم دلبر و ھم دین نداشت ق این نداشتیا کھ شوق آن نبودش یا کھ ذو

ھر کھ را در دین حق دلبر نیامد بر رھش ن نداشتکل دینش در جھان یک لحظھ ای تضمی

ھیچکس را زین ھمھ مردم نشان دل نبود ئین نداشتآ گر نشانی بود لیکن مسلک و

یا نبودش راھی و در چاه خود بودی نگون شاھین نداشت یا بدی در راه روشن ھمتی

ھیچکس در عصر ماشین عشق را باور نکرد ین نداشتبھر کھ ھم باور نمودش دلبری خوش

عاشق بی دین اندر چاه ھجران و جفاست آمین نداشت اھل دین ، بی عشق آن وصلتگھ

یا کھ راھی پیش روی و مرکبی در راه نیست ین نداشتزآنکھ مرکب در رسیدش در جھان یک

ھر کھ را باشد سئوالی تا قیامت مضطر است اسین نداشتی آمد جوابی نشئھ ھر کھ را

شاھدی خاموش باش و کام حکمت را ببند خاک دنیا حاصلی جز از تب سرگین نداشت

١٣٧۵ رمضان آمین

ما رابھ توحید کن پاک یااخد

تردید ز شرک و ظن و عجب و مکر و منجلی کن را ما قلب خدایا

كن »بلیا قالو« حکمت محل ما را کن مسلمان نفس خدایا

رفانز ع آید مطمئن دم ھر کھ

Page 87: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٨٧

٨٧

را پاک گردان ما» من « خدایا انجدل و در نماند نورت جز کھ

کن عطا طاھر روزی خدایا نک رھا مردم دریوزه گی ز

ببخشا را ما غفلت خدایا فزابی دم ھر ضرتت ح نور ز

ظھورت چشم برگشا خدایا رتحضو بی نباشیم یکدم تا کھ

خدایا کافی ھستی کافی ام باش اشبافی ام و ھستی وافی خدایا

شمبھ تو مردار با جز خدایا اشمب برخوردار تو جز مبادا

خدایا ھستی ام را مست گردان ان گرد یکدست مرا مستی این در

عالم نباشد در تو جز خدایا باشدن دم تو بی کھ جانی بده

سھل فرما محالت این خدایا رماف جھل مرگ و امری بده

مھربانتر مھربانی ، خدایا یانترع را ھمانی این خدایا

بحالم کن دعائی خود خدایا بالمو و بند ھمھ من دعای

مائی راعی و داعی خدایا عائید کن ھم ما زار بحال

نظر کن را زارم حال خدایا کن محتضر ن ای بر تو ھم شفائی

١٣٧۵ دیماه

دعاي توسل فاطمھ یا علی یا محمد یا

ھمھ ز ا سازید پاک را ما قلب کوی یار رضای سلمان تو ای

بار و کار ببخشا مسلمانی از خدا فخر مظھر ابوذر ای

عطا ن ک خدایت نزد از نانی ای میثم و عمار عشق بالل ای

شقعکنید در کار ھستی ام را سر شھر دوست یای حسن ای خوبرو

وستخوب گردان جان ما را بھر د

Page 88: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٨٨

٨٨

حسین ای خون هللا بر زمین ای یند حق حالل کن را ما خون

ساجد دریای خون ای علی ای مونرھن نمایم کشتی آن سوی

دیالکتیک نفس

بیش گردد جھل ھم بیش می شود دانش چھ ھر می شود شو پیااز عادل می شود ظلمش کھ ھر

م و مسلکیھر مقا در آدمی است صفر جملھ ا ھمھ خویش می شودھر کھ بی خویش آمد اما ب

را نمود و بور گشت عالم دو دعوی کھ ھر می شود درویش و فیلسوف عالمھ و عاقبت

از جفا در شیشھ کرد را مردمان خون کھ ھر می شود یشم و ریوزهد را و بینی عاقبت

خویش مبھوت ھمھ را خالیق بنموده کھ ھر می شود کیش ھان ج خلق درگھ از ناگھان

ر کھ عیش و عشرت و شھد جھان را نوش کردھ می شود نیش صد ود زبونی و و درد الیق

حسد از را ماندمر روی آب رده ب کھ ھر می شود ریش بذھم و نفاق اھل وپیر

١٣٧۵ رمضان

مپرس

آدم ھیچ از کارش مپرس بھر از بده جان ز یار و از غارش مپرساز مذھب و ا و ره از

شو خاک آدمیان بر آدمی، راه بھ گر و بازارش مپرس کار زا درت بر آمد آنکھ

دلش در دارد سبز امیدی تو اندر آنکھ مپرس پندارش و دامی رشتھ مسوزان پس

کس را چاره کن درمان بی درد توانی گر مپرس اسرارش و انی پنھ احوال از ورنھ

تن گور اسیر و است خدا روح آدمی مپرس کرداش و ندار پ ظلمت این از ھیچ

شوی دلھا محرم مردم راز مپرسی گر ز نفس بدکارش مپرسا دلت در آمد کھ ھر

واگذار را مردمان جور و لطفی مکن یا بسیارش مپرس ور ج منھ منت و را و یا

Page 89: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٨٩

٨٩

غیر وغیرتت را کن عیان بھخویشی مکن یا سر اغیارش مپرس ن ونھا کن غیرت کھ یا

جھان بیمار نیست ینھیچ یاری نیست کاندر ا بیمارش مپرس راز ار کسی یاری کنی گر

شاھدی باش دادار محرم و باش ارست مپرس اشرارش کار و بجو را حقش سر

١٣٧۵ دیماه

هست و نیست کیست ھست آیا کھ آنم ره در

مات و حیرانم کھ این ھستی ز چیست ستمنی دم یک بھ ھستم یکدمی

نیست کھ ھستم یا کھ دانم نمی من چون نمود را نیستی یتھس حس

زندگیست طریق ھم تردد این فراتر می رود ھستی از ھستی

نیست ھست ببینی کھ بدانجا تا آنچھ ھستی اش بنامی خود خداست زایندگیست تب و خاک جوھر

نیستی باشی ھست بند بھ تا تپایندگیس نیستی اندر ھستی

کمال و است جعرو راه نیستی تگیسبند در بندگی ھستی راه

توست ھستی ره جن تو جان یکدندگیست و نیستی جان پرستی،

تھمت ھستی رھا کن پاک شو

اجر کذب تو گندیدگیست ورنھ ١٣٧۵پائیز

غدیر من

منیر ماه بود رویم عاشق پیر کیوان بود کویم سالک

درم رب بریده سر شھید آن گیرب دستم من موالی ای گوید

عالم شد رھا دو بند از کھ ھر و اسیر زار ما عشق اندر باشد

دیش ما یار زلف اسیر چون

Page 90: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٩٠

٩٠

و دیر و آن و زود این از فارغی ما یار نباشد کی گوید آنکھ

شریر باشد کجا پس گوید آنکھ ھانج در نشانی دارند رھروان رشیر است وحقی رھرو ما مست و

چون دو دل یکتا شد از سودای ھو آن دیگر فقیر و سلطان یکی این

دندقامت ز بر عشق قدر چونکھ غدیر راند بپا شد قیامت آن

آمد عیان قامتش قد کھ چون کبیر ھر صلوة شد قامت قد

بینب آھو ضامن بر ھو حق منیر ربد آمده محالت در

ما قید اندر آمد ھم ما عید تو ای منکر بمیر گو را عدو پس

١٣٧۵پائیز

علی رای

جز یار علی اری با توینیست نیست کاری با تو جز کار علی

در دو عالم دل نمی آری بدست یجز بھ راه عشق کرار عل

جملھ مردم خفتگان دوزخند نیست بیداری چو بیدار علی

آمده در کار عشقآنکھ کشتھ یزنده گشتھ بھر اسرار عل

کو سلیمی سالم و عیسی نفس جز کسی کھ گشتھ بیمار علی

کوس رسوائی درویشان مکر لیع برزده از تیغ قھار

نسل مالیان تخم اشعری قطع گردیده ز پیکار علی

دانش طاغوت، فن شاعران یباطل است از فرط انکار عل

مکر زھد بس عظیم آمد عذاب از خلوص ذکر و افطار علی

کار و بارت جملھ باطل می شود یگر نباشی یار و ھمکار عل

Page 91: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٩١

٩١

جز علی وار زمانھ یار نیست نیست یاری با تو جز یار علی

١٣٧۵پائیز

ردعاي ظهو

بغایت آمد خلق ظلم اماما! ھدایت اهر شده گم بکلی

فراموش گشتھ حق دین اصول یده خاموشصدای صادقان گرد

خباثت ھد م شده مسلمانی جنایت بزارا گشتھ تشیع

رندی تفسیر تو قرآن شده ھندی جال د منبر مساجد

ناکس دزد و رند و و قاضی بجز کس ما شھر در ایمنی ندارد

مدآ واجب احمد دین حرام حاجب آمد وحاللش جملھ جرم

دین اند راوی فاسقان تمام روز این اند ھمھ دزدان شب در

آید در کی منافق جز مسجد بھ نیاید فاسق زبج خانقاه بھ

نباشد آجانی و دزد آنکھ ھر نانی نباشد راو دنیا این در

سیاست مکر شده دین علوم ل و ریاستبخ ھمھ دانش تب

نوین است فحشای کانون ھنر است این قفس گاه جدیدپناھ

نماز و حج و روزه چون قمار است دالر است لتدو و ملت امام

دوران طاغوت بیمھ در ھمھ ز مکر شیطاناانالحق می زنند

شبانھ عیاش و جاسوس بجز زمانھ این رد حرمتی ندارد

جنایت بازار است گرم عجب خباثت زج یاید ن در میدان بھ

کن برون را حقت تیغ اماما! رنگون کنسظلمت کاخ بساط

و پود و ریشھ فسق تار بسوزان ل کن عشقعاشقانت سھ برای

ترسم کھ از صبر چنین ات از این

Page 92: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٩٢

٩٢

زمین ات یرو عاشقی نماند نمائیم قربان جان کھ تا بفرما

ین زندان برائیماز تا ده رھی زن بد

دھن دریده و ذلیل و بخیل زن اھرمن زن دد، زن بد،

فحش و جفا و فسق لذتش بود عشق و وفا و عھد دشمن بود نفس و نان عزت دمی نخواھد جان آرام تاب را و نباشد

کفن فافش ع و گور بھ طھارت لجن بود روحش از آتش و تن، فزون وش نھ اندرخنھ در کم بود جنون تبار و جن تخم بود زنش ی چنین این بود آنکھ ھر کمش دوای تازیانھ بود

وفاق دونب ترحم بدون طالق در بود نجاتش وگرنھ نان زو از این ت مخواه ھیچ خیری زمان و زمین مرد گفت علی

قرآن عشق

تا نیایی مست و آویزان عشق قکی شوی گردونھ گردان عش

خوان یار بری چون شود میخانھ ا شقع ربان د می شود دیوانھ ای

تا کھ دربانش شود فرزانھ ای ن عشقواصل آیند جملھ مستا

ا کتاببوی ای رفیقان عد شقعدیوان ھیچ حسابی نیست در

یا کھ باید مرده یا دیوانھ ای و روح از خان عشق تا بگیرد علم

مدهآ تازی ویار ما راضی ن عشقایرا شو رضا در تازی

رومی و چینی نداند کار ما ر میان آ تا شوی دستان عشقد

دیم ب رزانھ فما کھ خود ھم مست و

Page 93: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٩٣

٩٣

ن عشقر رضواراه ما را بست ب نیست کفری جز طریق ھر دوئی یست ایمانی بجز وجدان عشق ن

ریدمان شد در طریق عشق شیط عشق شیطان خادمی درمانده است

چون شدی پاک و عزیز و سینھ چاک مچو یوسف می شوی زندان عشقھ

بر او ود عاشقشھر کھ را یارم عشق سلطان می کشد وانگھ کند

عشقبازی اولش جانبازی است کی بخوانی غایت و پایان عشق

جھان انی درجگر نمی بینی تو ان عشقست قربجان عالم گشتھ ا

دند عاشقان از کفر مطلق آم شد جنون نابشان ایمان عشق

م آمده و یارچ این چنین مطلق ان عشقن میدکس نمی آید دری

شق و خدای عاشقان جز من و ع اندرین دوران نیامد آن عشق

اری نبوددگی کچونکھ جز دلدا اقان عشقخ د با ھر چھ بادابا

ناکسان برچونکھ تیغم بر شود گردن کفران عشق می زند بر

از تیغ ما شتھ شدچونکھ کافر ک ن عشقود درماجملھ امراضش ش

بعد این حمام خون ذوالفقار جملھ عالم می شوند خندان عشق

م بھر حقبودی ساده و ستار وند رندان عشق جملھ صدیقین ش

جملھ روشنفکر و فیلسوف و فقیھ مردۀ پوالدی سندان عشق

اشقان ع ھان از جعاقبت گردد ل قرآن عشقد می شود پیدا

فوز اکبر بھر آنکس آمده گشتھ پاک و بی خود و عریان عشق

جو اسرار حقان باز فنا جوی شقع ده تاوان شعالم ھستی

ای مریض العالج شھر فسق جان بده در محضر جانان عشق

شفاست ورست نو نان عاشق جان و ز نان عشقامھ ای رو بجو یک لق

بس شقی و جاھل و بی عصمت است آنکھ شک آورده در پیمان عشق

Page 94: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٩۴

٩۴

شده رش دلع شقش دربان عا دان عشقمھ دزھ می زند گردن

جز منافق رستگار از آتشند مردم بی غیرت و خویشان عشق

عشق مطلق سر زده این لجن از انسان عشق انی ازتا شود این س

صورت عشق است بر این آدمی چشم و ابرو و لب و دندان عشق

رسوزان ای بشب سر بنھ سامان امان عشقی سروستا بھ دست آر

تا ضرورتھا نسوزی در میان مکان عشقکی ضرورت می شود ا

رزند ب و عالم داز خرابات بان عشقتا آفتاب دولت

حزن دین پایان پذیرد بھر دوست انبیاء و اولیاء رقصان عشق

اصل شوندامل و وچون دو عاشق ک ھبان عشقیزند رم ناگھان در

کند عاشق سوم قیامت ھا این مثلث می شود ارکان عشق

ر پی استین ھم دچون سھ آمد چھارم ان عشقسبح پنجمینش می شود

کز راه میرسد ششمین یارست تا بسازد محفل ھفت خوان عشق

د دوستی در نزز آنچھ ھستی، نیست ھان عشقی از برز آنچھ نیستی، ھست

آئی گرفتار از غضب ناگھان گرندانی قدر این رحمان عشق

وا شوی نم رسم تا بگوئی این ان عشقبر عم چونکھ مرزی نیست

آنکھ حق دوستی را ضایع کرد آید اندر دوزخ سوزان عشق

دوست ندر دستاھمچو مومی باش عشق اویدان س جتا شوی الما

چونکھ خاک آئی بھ پیش پای یار می شوی آئینھ عرفان عشق

آن تر می شودآن ، این ، این تر ؛ عشق باران رحمانیاز نم

سخت جویان در نیابند سر یار جملھ اسرار آید از آسان عشق

وفانی اند طھان شوخ چشمان ج وخی طوفان عشق چونکھ دیده ش

Page 95: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٩۵

٩۵

نان مردم کن رھا و رو بجوی لقمھ ای نان و نمک بر خوان عشق

ن ای پسر کرھا شیر مادر را و از پستان عشقتنوش کن شیری

نھ ای شمع شبستان وصال گر پس بشو آئینھ و شمعدان عشق

ور و بالج ھی از گر رھائی خوا عشق ک بر پیکانسینھ را کن چا

چھار فصل طبع عالم را ببین حشر و نشر محفل یاران عشق

ینھ چاک س را ان گر نیایی عاشق ران عشق عره شینوای تو از

دل بده تا دلبری عادل شوی پس کتاب این است و آن میزان عشق

ھ فسق اندر شدند ب جملھ یاران گر ان عشق شد داملکھ ای ھرگز ن

مھر ز گھگاھی مرده ای خیزد مابقی ھم جملھ گورستان عشق

یارش کاملست آنکھ اندر وصل بان عشقن نردمی شود ھفتخوا

عالم ھستی خم تخمیر ماست آسمان ھم درب این خمخان عشق

آئی بی حساب چونکھ اندر عشق

عشق انامك روضھ رضوان شود شکر یاران مطلق و ناممکنست کس بجا ناورده است شکران عشق

نھم اگی منت در ره دلد ن عشق ست منااقاتل من بوده

چون رھا سازی ھمھ فرھنگ فسق ن عشق اندک اندک میرسد ھستا

ان من جھا کن پس کجا و کی ر ن عشقست آرماھیچکس ناگفتھ ا

ھان ! صبور و امی و خاموش باش عمران عشق تا نگردی موسی

لقا معراج وقاب قوسین است عشق چشمان و آن دو طاق ابرو

دین عاشق گردن عالم شکست از معشوقھ دیان عشق وای

یان آید زدلکی ع دلبرنور یران عشقوھمھ تا نگردد دل

استھر نفس جان کندن و نامردن زندگی در سیره خصمان عشق

Page 96: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٩۶

٩۶

ر دوست ی سر بھدر جوانی گر نھ ران عشقپی می شوی دردانھ

آید ھر سحر چونکھ وقت وصل دم بھ دم در می زند دربان عشق

ل نیست اران سھی پیچ و تاب زلف ن عشقی پیچاسھل باشد گر شو

ھ دل را بجو نی ریش دلریش بھ دل ریشان عشق ریش دل را بند،

ا کامل آاشقی یع یا میا در ن عشق جوال ما ن کل ھستت را

عاشقی کاری عیار و واحدست مابقی فسق و ھمھ خسران عشق

سیھ و رود ذلیل در دو عالم ش رده با عنوان عشق ھر کھ بازی ک

سرمھ چشم است و تطھیر دل است اشکھای چشم مظلومان عشق

ین مھر مھ آئھ گفت : ادب باشد دھوشان عشق مآخرین چوپان

جملھ عالم شد حرام بر عاشقی کو شکی دارد بھ حق جان عشق

المند عجان ب عاشقان جاری ده جز جریان عشقجملھ عالم مر وای بر تو گر شوی دزد دلت عاقبت رسوا شوند موشان عشق

ویش شد و بی خ آنکھ در دین خالص

ویان عشقرھ مھ جام جم گردد ب آب حیوان مرده می گردد زعمر زنده ای در آب جاویدان عشق

من"" دان رگرسجملھ مردم گشتھ شقعرگردان "من" شده مبھوت و س

جز بھ آنکھ مرده است بر حق دوست مابقی ھم مرده و نادان عشق

صلھ کن ل رادشش دانگ جان و مان عشقناکا ورنھ باشی اھل

وارث چون و چرا عاشق نبود عاشقانش وارث شکران عشق

رھا نک ان را قیل و قال مردم شقعموشان باش شمع شھر خا

عالم و آدم بود میھمان ما ما ھمھ شرمنده میھمان عشق

نز میاا رانداز کژ مرو شک را ب شقوگان عچشو چو گوئی رھرو

Page 97: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٩٧

٩٧

نا امید ھر دو عالم می شوی چون رسی بر حیلھ بطالن عشق

دکیکو و ر باش شیر باش و می شقع امان خ آفتاب روضھ

نازنینان ، ناز کمتر می خرند نازان عشق ناز کمتر کن بر

یشھ کن پشتن گذ مستمرا خود شقودکامان عخ نابودند جملھ

بھر آن شھباز قاف آسمان دانھ ای ده بھر این مرغان عشق

ون سر نھی گ و افیھ خمر و بنگر ب شق ع رویشان د خارجی از اھل

ما بھ جرم دوستی زندان شدیم پس بخوان اسرار جانبازان عشق

رتان سربار دین این منافق سی باران عشق لھ سرفاسقان ھم جم

چون وصال آید ھمھ اندر شرر تن بباید داد در ھجران عشق

یک بر روی بیست یا بیاور بیست و ان عشقمار بازق یا مرو سوی

ندارد ره بھ پیش »پس«آنکھ گوید رھا کن پیش تا میغان عشق »پس«

ادمان عاشقندخ جملھ مردم ان عشقھ طرارب کینھ کمتر کن

گر نترسی از حیا و لطف دوست ان عشقمی شوی مجبور جبار

ی بھر یاریشھ کردپچون خماری ران عشقار خماب میرسی در

علت بی علتی را کن نظر تا بدانی منطق شاھان عشق

ردن نھادگ ار را ی آنکھ لطف خان عشقیغ سالت میرھد از

ر و فوت و فن را واگذار مکر و سح علم و فن دریوزه مردان عشق

ا مھم طناز و ساز گر شوی ھم نازان عشقطزد ن متقی شو

یا بسوی مثنوی اندر حضور یا ظھوری با غزلسازان عشق

ا قھر دوست ب لح شو ص دائما در ی بھ قھاران عشقورنھ مغلوب

آدم اسرار عیان است ای رفیق

Page 98: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٩٨

٩٨

پس بترس از لطف ستاران عشق ا آینھ ب یشھ کن پیا صبوری یادان عشقشمت س یا برو در

نی استعاره نی مثل شعر ما نیست شعر و بلکھ ھست باران عشق

ک سوره ای ی شده ییکی بیت ھر شقعوره قرآن ز سنوره ای ا

سر ببازد عاشق آزاد کوه زینھمھ افغان شھروندان عشق

وش و سر پوش شو زھر نوش و خام سلمان عشق مد ازآ این شریعت

عاشقان در ھر دو عالم ایمنند عشق حافظ یاران بود ثعبان

ابوده اند ن مھ ھ واقعیت ھا مان عشقر مده جاودانھ آ

سنت اصحاب کھف شد عاشقی چون بھ غارست سلسلھ جنبان عشق

ن ار و بار دیکھل عاشقانند ا فان عشقملھ االج مابقی ھم

ا شود چون انگبینجملھ تلخی ھ چون چشی یک قطره از قطران عشق

عشق آمده ھر اینبآدمی از تمان عشقک نکھ کرد آنیست آدم

ناگھان ساقط بھ قھر اسفلی چون رھا سازی دمی ریسمان عشق

یستخاره کافراست در ره دل ی کنند زاغان عشقم امتحانھا

گر خیال وصل داری دردلت واصل آئی بر لب فرقان عشق

ارای دارد زی یم بوسھنآنکھ خود ن عشقصل است از ھجراتا ابد و

گر بود کوھی گناه آدمی ذوب می گردد بھ آتشدان عشق

طف خداظھر لم ند عاشقان فران عشقغ ر محضر د پس برو

گر بدست آری دل عاشق وشی راضی می آید زتو یزدان عشق

رف علم غیب اوستظ قلب عاشق قمده حیران عشآبار علم و اخ

درس تقوا در نماز و روزه نیست پاکان عشق ھست اندر دامن

با خداست شق ورزیچون نمازش ع شقع نی دکان ن زاوای بر آ

Page 99: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

٩٩

٩٩

ذکر بر درگاه آن زناکاران در فغان افتاده از دخان عشق

ر روی خاکاشقی بع گر نباشد عشق یخبندانز خاک می میرد

فارغست از ھر دعا و مدعا آنکھ شد در روضھ رضوان عشق

انش ھر کسیج د بھ خان ھستی ش نجان عشقخا حضر مکامده در

ھر کھ با این خان جانش شد عدو می شود خصم خود و داغان عشق

١٣٧۵مضان ر

یاد دازگاره

از جھان اندك اندك پاي آواره بیاسود اندك اندك عشق دازگاره بیامد بھ میان دـآرمی ا ـجآن در د پارهـص قلب رسید دازگاره بھ آواره پاي نھي رب جانت ز عالم دو رنج نھي دازگاره بھ دل پاي تو گر

نگن و از آفات جانت بشوئي تو سنگ چشمھ از آبي بنوشي گر گسليب را خویش جان تنگناي بگذري گر تنگھ اش میان از

شكلشم صخره ھاي میان از دلش آواز تو گر بشنوي گل و آب بازتاب نواي در دل مرغ نواي شنیدستي تو

زددرهد دره ھاي اندرون دره آن فراز بر پا نھي گر زد درهد دازھاي البالي كني غافلگیر تو خویش جان دزد دل و نجا برفراشت آن كلبھ را از دل آزاد یاغي كان مكان زان

یدب كاشت دل تنھائي بر از دوه كھ چھ تنھا خویش دی زمان وان دسرشت دل كھ دی دازگاره ھمچون كھ دید كس بھشتي ھمچون دازگاره

بیا گارهداز بھ جان داري گر تو بیا دازگاره بھ داري خان تو گر وزگانسگ پ محفل آنجا نیست وزگان ـدری منزل آنجا نیست ستچون حیوان تو جان آن دشمن توست جان زھر دازگاره ورنھ

جان ناقوس ھمھ اورسي ھایش جان یاقوت از صخره ھایش ھمھ شبي غم شبنمھاي غم در صبحدمش تورنھ ھاي صفیر در حصار بي خورشید كنار در اركوھس سكوت آن جوار در د تبارصمرده اي از كھ بدان تو غبار از مغزت و جان نشوئي گر

بابش و است مام مھد دازگاره و شراب است عشق ملك ارهـدازگ است اره پ دل مرھم دازگاره تـاس آواره انھـخ دازگاره

ي دلبرانب ھمدم دازگاره انـھمدم بي مونس اره ـدازگ و خروج است عشق مھد دازگاره و عروج است شھد عشق دازگاره

و جان رو بھ دازگاره كھ یابي عشق جھان اندر ي ـمونس افتي ـنی گر تمام است تمام تو جان كار التیام نیابي ازگارهد بھ گر

عاشقان میعادگاه چنین وه آسمان پشت بام دازگاره مامت بنیادش سوخت دازھایش حرام تخم ت ـكاش در دازگاره آنكھ

است هگاھوار وه نیست دازگاره است آتش گاره نیست دازگاره

Page 100: غزل عشق از آثار منتشر نشده استاد علی اکبر خانجانی

١٠٠

١٠٠

دید ھك كس شیرخواره پیر زالي دید كھ كس گاھواره اندر ش ـآت است من نوح كشتي دازگاره تـاس ن ـم روح ش ـآت اره ـدازگ نھان اسرار ھست دازگاره انـجھ انـپای تـھس ارهـدازگ

ستیانھ عروجگاه آنجاست انـنیستی رودگاه ـف ت ـآنجاس ناناین چ كس كھ دیدست سرزمیني انـجھ يـپست و اـغوغ ن ـاندری سمانآ برج ھست دازگاره انـجھ محراب ت ـھس اره ـدازگ سمانآ چشم درز دازگاره انـزم و ي ـھست مرز ارهـدازگ انج زین مكان من دیده ام امراض انـروح جھ من دیده ام مكان نـزی یده امد آفتاب قلب زین مكان من ده امـخاك بوئی جان مكان من نـزی ده امآسو ممات از زین مكان من ده امـچشی ات ـحی مـطع مكان ن ـزی

یقین م عل ، جھان آفاق رمز نـدی م ـعل و مـقدی خ ـتاری درس ظرن و قلب اثر ، و معني روح رـو ھن حكمت و عشق و بصر ، علم

شر و خیر فساد از رھیدم وه رـسف این ك در ـاموختم چھ نیـمن بی نم دانشگاه ھست دازگاره من گاهـزایش تـھس دازگاره من آرامگاه ھست دازگاره من گاهـمنزل ت ـھس دازگاره

غانم این فابشنوي از جان سوختھ مكان در این نھي گر تو روزي گام ھوشب من بار دیگر نیایم تا وشـخم و انـخرام و آرام باش

»خویش وصل روزگار جوید باز ھر كسي كو دور ماند از اصل خویش« شمسي ١٣۶١

پایان