Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

39
БИЗНИС ИНФО 1 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77 СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА Број 78 од 15.12.2011 контакт call центар (02) 15015 www.mchamber.mk ПАТ КОН КОНКУРЕНТНО ПРОИЗВОДСТВО ВАЛОРИЗАЦИЈА НА ДОЛГОГОДИШНАТА СОРАБОТКА СО ПОВЕЌЕ ИНВЕСТИЦИИ Македонска енергетска асоцијација Стопанската комора на Македонија инсистира на целосно искористување на системската поддршка во земјоделството Македонско-италијански бизнис-форум ЕНЕРГИЈАТА СКУДНА И ПОСКАПУВА, ВНИМАТЕЛНО СО ПОТРОШУВАЧКАТА!

Upload: economic-chamber-of-macedonia

Post on 10-Mar-2016

296 views

Category:

Documents


28 download

DESCRIPTION

Неделен информатор на Комората

TRANSCRIPT

Page 1: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 1четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА

Број 78 од 15.12.2011 контакт call центар (02) 15015 www.mchamber.mk

ПАТ КОН КОНКУРЕНТНО

ПРОИЗВОДСТВО

ВАЛОРИЗАЦИЈА НА ДОЛГОГОДИШНАТА

СОРАБОТКАСО ПОВЕЌЕ

ИНВЕСТИЦИИ

Македонска енергетска асоцијација

Стопанската комора на Македонија инсистира на целосно искористување на системската поддршка во земјоделството Македонско-италијански бизнис-форум

ЕНЕРГИЈАТА СКУДНА И ПОСКАПУВА,

ВНИМАТЕЛНО СО ПОТРОШУВАЧКАТА!

Page 2: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО2 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

ОДГОВОР НА ЖЕСТОКАТА КОНКУРЕНЦИЈА

Конкуренцијата е прилично жестока во сите сегменти на телекомуникациските услуги и очекувам ова темпо не само да продолжи, туку и да се засилува во наредната година и тоа во сите сегменти истовремено. Конкуренцијата го следи секој наш чекор. Таа реагира брзо, а ние мораме да бидеме побрзи, односно чекор пред нив. Сепак, одлучувачки фактор кој ќе биде најуспешен е иновативноста, компетентноста и квалитетот. Во тој поглед, Македонски Tелеком и Т-Мобиле се предводници на сите напредни технолошки решенија, како што се дигиталната телевизија, оптиката, модерната мрежа базирана на интернет-протокол, фиксните и мобилните широкопојасни услуги и модерните мобилни уреди.

И покрај тоа што сме најголема компанија, еден од главните предизвици е групацијата Македонски Телеком истовремено да биде и најбрза компанија во поглед на идентификување и исполнување на потребите на корисниците, иновации и обезбедување услуги

(Даниел Сас, главен извршен директор на Македонски Телеком)

БИЗНИСМЕНИТЕ РЕАГИРААТ ДОБРОНА НАШИТЕ РОУД ШОУА

Во претходниот период организиравме бизнис-форуми во неколку земји, како дел од предвидените роуд шоу промотивни настани. Почнувајќи од септември, бевме во САД, Англија, Австрија, Германија, Сингапур, Јапонија, Белгија и Холандија. Можам да кажам

дека бизнис-форумите имаа одлична посетеност. На презентациите присуствуваа околу 1.000 претставници на компании, се остварија корисни контакти и состаноци со компании што бараат локација за нивните идни инвестициски проекти.

Концептот на овој вид шоуа е ефективна форма на т.н. филд маркетинг, која подразбира промотивни активности преку близок контакт со определена таргет-група и е корисно средство за промоција на нови производи односно, во нашиот случај, на бизнис климата и можностите за инвестирање во Македонија. Истражувањата покажуваат дека луѓето реагираат особено добро на овој тип на маркетинг. Целта не е само да се запознаат и убедат компаниите да ја разгледаат Македонија за нивниот иден инвестициски проект, туку и да ја брендираат земјата и да креираат имиџ на атрактивна бизнис-дестинација. Оттука, сметам дека овој тренд на роуд шоуа на Владата е исклучително корисен за промоција на земјата. Бизнис роуд шоуата се токму форма на промоција пред таргетирани компании. Како организатори на овие настани најчесто се партнери од земјата - домаќин, стопански комори и други бизнис и индустриски асоцијации преку кои ги покануваме компаниите членки од претходно утврдени таргет сектори. Тоа значи дека во публиката на овие настани седат селектирани компании. Исто така, економските промотори кои работат во тие земји ги покануваат сите компании од нивните дата бази, посебно оние кои пројавиле интерес за нас, како дестинација за водење бизнис.

(Висар Фида, директор на Агенцијата за странски инвестиции)

СТОПАНСКА БАНКА ПОДГОТВЕНАЗА СИТЕ РИЗИЦИ

Банкарскиот сектор во земјава не е изложен на ризични инвестиции, на пример, обврзници на земјите кои моментално се соочуваат со значителни проблеми или во други ризични инструменти, ликвидноста на системот е сосем доволна и целокупната капитална база е здрава. Тоа дава пооптимистични пораки дека ќе се ублажат негативните ефекти од очекуваната криза. Во овој поглед, банкарскиот сектор се очекува да остане здрав и да продолжи да поддржува профитабилни и здрави проекти и кредитоспособни клиенти, со истовремено прудентна рамка на управување со ризиците, неопходно за заштита на своите интереси и, уште поважно, депозитите на клиенти. Стопанска банка е најголема и најстабилна банка во Македонија за

2011 година. Со актива од 1.150 милијарди евра и највисока стапка на адекватност од 18 отсто, просек во секторот 14,5 отсто. Дополнително, Стопанска банка е банка со исклучителен квалитет на активата, односно процентот на проблематики кредити изнесува околу 7 отсто, а просекот во секторот е 10,5 отсто. Стопанска банка останува на кормилото на банкарскиот сектор и финансиски партнер на секое семејство и компанија во земјата, подготвена ефективно да се соочи со какви било предизвици или прашања.

(Диомидис Николетопулос, заменик-генерален директор за финансии и за оперативни работи во Стопанска банка)

ПОТРЕБНИ КОНТАКТИ НА ЛИЦЕ МЕСТО

Точниот список на планираните инвестиции можете да го добиете на увид при Трговската комора на Германија во Скопје. Големи инвестиции досега се Телеком Германија преку унгарскиот телеком и фирмата Кнауф за производство на гипс во Дебар, која ја посетив во септември. Унијата на претпријатијата Везе Шари и Лекер, производство на јајца и на производи од пилешко месо во Тетово, моменталнo ги проширува своите капацитети. Една од најважните планирани инвестиции е производството на кабли од фирмата Кромберг и Шуберт во Битола. Друга германска фирма покажа интерес во истата бранша. Компанијата Дрѕ Фоод од Франкфурт е заинтересирана за производството на сушено овошје во Струмица, а во рамките на ППП-моделот, фирмата ПЦЦ-ДЕГ од Дизбург ќе изгради четири мали хидроцентрали. Секако дека актуелната еврокриза не ја стимулира подготвеноста за инвестирање, но заедно со Трговската комора на Германија во Скопје и Германско-македонското стопанско здружение ќе се обидеме како и во минатото да каниме бизнис-делегации од Германија на специфични теми, на пример преработка на земјоделски производи итн., да ја посетат Македонија. Сметам дека е мошне важно потенцијално заинтересираните претпријатија во Германија да ги разгледаат можностите за инвестирање на лице место и самите да се уверат од поволните услови кои ги создаде македонската Влада за странски инвеститори и кои ги потврди Деловниот извештај на Светската банка.

(Гудрун Штајнакер, Амбасадор на СР Германија во Република Македонија)

Покровители

ПРЕМИУМ Покровители

Златен партнерза 2011 година

на

ЗЛАТЕН ПАРТНЕР

ПОДВЛЕЧЕНО

Page 3: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 3четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

Македонската енергетска асоцијација, која ја обединува целокупната експертска јавност во државата од секторот на енергетиката, на седница одржана на 13.12.2011 година разгледа два значајни документa: Предлог-енергетски биланс на Република Македонија за периодот од 2012 до 2016 година и Нацрт-текстот на Правилата за пазар на електрична енергија. Во воведните напомени од страна на раководителот на секторот за енергетика при Министерството за економија, беше истакнато дека Предлог- енергетскиот биланс, како индикативен документ во кој се искажани потребите од вкупна и по одделни видови на енергија, како и можностите за нивно обезбедување, за прв пат согласно Законот за енергетика, се носи за период од пет години. Во првиот дел од Билансот се дадени планираните количини на енергија за 2012 година, а вториот дел од Билансот ги содржи видувањата до 2016 година. Во делот на примарната енергија во 2012 година предвидено е зголемување од 7,6%, а финалната потрошувачка на енергија во наредната година бележи пораст од 4%. Поголемиот дел од 58% од вкупните потреби за енергија се планира да се обезбедат од домашно производство, а 42% од увоз. Голем дел од производителите и снабдувачите на енергија истакнаа дека реализацијата на планираните количини не е сосема извесна. Кај природниот гас зависи од договорот кој треба да се постигне со Регулаторната комисија за енергетика за формирање на цената за гасот. За нормално функционирање на пазарот на нафтени деривати потребно е да се формира независна лабораторија за испитување на квалитетот на горивото. Учеството на електричната енергија со 40% во вкупните потреби од енергија не е добро, со оглед дека таа се` потешко се добива, а со тоа растат цените, истакна генералниот директор на ЕЛЕМ, Влатко Чингоски. Поради тоа, потребно е поразумно зголемување на потрошувачката на примарните енергенси. Во дискусијата учествуваше и независниот производител на електрична енергија ТеТО за кој е неизвесно дали енергијата ќе ја пласира

на домашен или странски пазар, што, секако, ќе зависи од пазарните услови. Иако се работи за индикативен документ, производителите на електрична енергија ја потенцираа потребата од поголема прецизност во планирањето на количините, со оглед дека големите отстапувања предизвикуваат непотребни трошоци во овој дел од енергетиката, кој се соочува со најсложени проблеми. Во тој контекст, ќе се побара при одредување на цената на електричната енергија да не се земаат стриктно податоците од енергетскиот биланс. Состојбите со електрична енергија повторно ја актуелизираа Иницијативата на Македонската енергетска асоцијација за формирање Берза на електрична енергија. Од Министерството за економија ќе

се побара во најкус можен рок да даде одговор дали државата ќе ја формира берзата или тоа ќе го препушти на приватна инцијатива на заинтересираните субјекти. Големите потрошувачи, потенцирајќи дека за нив енергенсите се од егзистенцијално значење, истакнаа дека најавените количини во енергетскиот биланс се дадени врз основа на бизнис-плановите на компаниите, но во текот на минатиот и овој месец истите се преиспитуваат поради присутните турбуленции на цените на металите. Ваквите состојби можат да предизвикаат одредени корекции кај најавените количини. За компаниите, од значење е доколку наместо збирни податоци за потребните количини по видови енергија во Енергетскиот биланс повторно се дадат

УСОГЛАСУВАЊА

Македонска енергетска асоцијација расправаше за предложениот енергетскиот биланс и за правилата за пазар на електрична енергија

ЕНЕРГИЈАТА СКУДНА И ПОСКАПУВА, ВНИМАТЕЛНО СО ПОТРОШУВАЧКАТА!

Page 4: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО4 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

листите на потрошувачи. Конкретните забелешки по Предлог-енергетскиот биланс на РМ за периодот од 2012 до 2016 година учесниците на седницата можат да

ги достават до Министерството за економија во следните до 15.12.2011 година. Нацрт-текстот на Правилата за пазар на електрична енергија,

како особено значаен документ, беше презентиран од претставник на Регулаторната комисија за енергетика. Документот, како што беше истакнато, треба да создаде услови за поголема дисциплина на учесниците во електроенергетскиот сектор, а за да се избегнат поголеми комерцијални трошоци кај учесниците на пазарот, предвиден е рок на прилагодување од една година. Членките на МЕА имаа можност да се запознаат со текстот на Пазарните правила, а на 16 декември 2011 година, ќе земат учество во јавната расправа по овој документ, организирана од страна на Регулаторната комисија за енергетика. Зорица Мешкова

УСОГЛАСУВАЊА

Дискусија

ПРИМАРНАТА ЕНЕРГИЈА СО СЕРИОЗЕН ОДРАЗ ВРЗ ЦЕНИТЕ Примарната енергија во 2012 година ќе биде поголема од онаа во 2011 за 7,6 отсто што е сериозен пораст на енергенсите и не може да помине без соодветен импакт врз цените. - Би апелирал разумно да се зголемува потрошувачката на сите примарни енергенси, не само на електричната енергија, зашто нејзиното зголемување за 2,2 отсто годишно како што се предвидува, ќе има сериозно влијание врз производителите, истакна Чинговски. Како што истакна Димитар Хаџимишев, директор на Топлификација и претседател на МЕА, допрва ќе се видат реперкусиите врз цената на струјата и доколку профункционира термоелектраната-топлана „Те-то“ АД Скопје. Проблемите кога има увоз, а нема домашно производство, нагласи, се страшни. - Увозот во 2012 ќе биде близу 3 милијaрди мегавати, а во овој момент е над 600. Увозот е проблем и во соседството, а тоа значи дека цената расте, посочи Хаџимишев. Дали „Те- то“ АД Скопје ќе почне со работа зависи од пазарните услови. Најпрво, беше речено на седницата, е планирано да завршат тестовите и предкомерцијалното, пробно производство, по што економската оправданост треба да покаже дали капацитетот ќе стартува. - Обезбедувањето лигнит е најслаба и најлабава карика во Енергетскиот биланс. Ревитализацијата и моденизацијата на опремата во капацитетите ќе се направи зашто за тоа се потребни само пари, но лигнитот зависи од состојбата на самото место, не може да ни го испорача никој во толкави количини. На него отпаѓаат околу 40 отсто од целиот енергетски сектор, а преку 70 проценти од електроенергетиката, напомена академик Томе Бошевски. - Количините гас обезбедени за 2012 од „Гаспром“ се на ниво на потрошувачката што очекуваме да се рализира до крајот на годината, 150 милиони метри кубни. Со оглед дека финансискиот пазар трпи сериозни турбуленции, одредени трошоци се речиси двојно зголемени, истакна Зоран Доневски од „Макпетрол“. Според „Макептрол - Промгас“, снабдувањето со природен гас на тарифните потрошувачи ќе зависи од постигнувањето догoвори со Регулаторната комисија околу тарифниот систем и формирањето на цената на приордниот гас. - Состојбата со снабдувањето за идната година е неизвесна зашто постои неусогласеност меѓу законската и подзаконската регулатива. Ако не изнајдеме решение, односно не се договориме со Регулаторната комисија во кое ниту една од страните не изгуби ќе успееме да потпишеме довор со тарифните потрошувачи и да ги изреализираме количините зацртани во Енергетскиот биланс, рече Милан Сотировски од „Макептрол - Промгас“. „ОКТА“ ќе се прилагодува според потребите на пазарот кој сигурно, како што рече претставникот од компанијата, ќе биде снабден со нафтени деривати. - Финалната потрошувачка во 2012 година ќе бележи зголемување за четири отсто, а во наредните, до 2016, просечното зголемување е предвидено да биде 2,2 отсто. Во делот на примарната енргија идната година е предвидено зголемување од 7,6 отсто, а до 2016 просечно 2,3 проценти, рече Виолета Кецкаровска од Министерството за економија, презентирајќи го Билансот.

Page 5: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 5четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

ФОКУСИРАНО

Остварените резултати во физичкиот обем на производство во земјоделскиот сектор не забележаа подинамичен пораст и покрај системската поддршка. Но ако ја немаше буџетската поддршка, резултатите ќе беа многу понеповолни. Со нивна помош производството се задржа на постојното ниво. Едноставно, субвенциите покрија дел од неповолниот ценовен диспаритет во оваа дејност. На една страна е ценовниот притисок од конкурентно ниски цени и од далеку повисоко субвенционираното земјоделско производство во земјите-

конкуренти, наспроти порастот на цените на индустриските производи, односно цените на суровините и репроматеријалите во производниот процес. `Ова беше истакнато на редовната прес-конференција во Стопанската комора на Македонија на тема: „Системската поддршка во функција на конкурентно агроиндустриско производство“ (12.12.2011 година). Во тој контекст, Здружението на земјоделството и прехранбената индустрија, на последната седница, укажа на императивот од целосно искористување на системската поддршка во функција на конкурентно агроиндустриско производство. Притоа, како што нагласија Стојмитрка Тасевска и Васко Ристовски, беа акцентирани:

1. Окрупнување на земјоделските поседи – како прв од приоритетите за зголемување на продуктивноста, односно

конкурентноста на земјоделскиот сектор. Во согласност со Регулативата број 1166/2008 на ЕУ, Државниот завод за статистика за првпат го спроведе структурното истражување за земјоделските стопанства во периодот од 1 до 15 јуни 2010 година. Според податоците од истражувањето, вкупниот број на индивидуални земјоделски стопанства изнесува 192.082 кои користат 282.830 хектари земјоделско земјиште. Просечната површина на користеното земјоделско земјиште по стопанство изнесува 1,47 хектари, наспроти 20 ха во ЕУ (22 ха во

ЕУ-15, во Србија 5 ха (попис во 2002 година), во Хрватска 6 ха просечна површина по стопанство. Во Програмата за работа на Владата на Република Македонија за периодот 2011–2015 година, во делот на Земјишната политика – зацртано е дека ќе се дораспредели државното земјоделското земјиште и ќе се поттикнат земјоделците заеднички да пристапат кон окрупнување на земјиштето. Во таа насока, меѓу другото, ќе се реализираат следните активности: • ќе се окрупнува земјоделското земјиште со размена на приватни парцели и други проверени постапки од политиките на ЕУ (декември 2011-2014 година); • ќе се решат предметите за размена на приватното со државно земјоделско земјиште таму каде што се исполнети законските услови (март 2012 година); • ќе се спроведат мерки за намалување на површините на приватно земјоделско земјиште кои

не се обработуваат подолг временски период (мај 2012 година).

Покрај тоа, во Нацрт-стратегијата за окрупнување на земјоделското земјиште се предвидува комасација на истото, која ќе се одвива до 2020 година. Предизвиците со кои се соочува земјоделството денес се пошироки и многу подинамични отколку во минатото, што налагаат побрзи и подинамични реакции на тој план. Во тој контекст, неопходно е со економските мерки - преку правото на субвенции да се поттикне здружувањето на земјоделските стопанства во форми на производно здружување, посебно преку утврдување на повисоко ниво на минималната граница за остварување на правото на субвенции. 2. Еднаквост на сите деловни субјекти (правни лица и регистрирани имоти) на единствениот македонски пазар, во остварувањето на сите форми на субвенции од земјоделскиот буџет. Продуктивноста мерена преку приносот по едница површина во македонското земјоделство е значително пониска од производителите во регинот и ЕУ. На

пример, во последните три години, просечниот принос на пченица по хектар во Македонија изнесува околу 3.000 кг, додека во Војводина 4.161 кг/ха, во ЕУ-27 изнесува 6.000 кг/ха, а во ЕУ-15 над 9.000 кг/ха. Кај производството на млеко, производството на млеко по молзна крава годишно изнесува 2.800 литри, додека во ЕУ-27/ 6.000 литри, ЕУ-15/

Предизвици на друштвата за осигурување во однос на нивното место и улога во финансискиот систем на Република Македонија

ОСИГУРИТЕЛНИОТ СЕКТОР ГОДИНАВА СО РАСТ ОД 9 ОТСТО, НО КРИЗАТА НЕ ТРЕБА ДА СЕ ЗАНЕМАРУВА

Page 6: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО6 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

Во сила стапија обновените Преференцијални трговски мерки на ЕУ за Западен Балкан

БЕЗЦАРИНСКИ ПРИСТАП ДО ПАЗАРИТЕ НА УНИЈАТА

Европската комисија во месец октомври одобри прoдолжување на посебните трговски мерки за земјите од Западен Балкан кои се во процесот на стабилизација и асоциација.Toa, всушност, значи безцарински пристап кон ЕУ пазарите речиси за сите стоки (преференцијална листа ОЈ Л 122/2008), вклучувајќи и ослободување од другите давачки со карактер на царинското оптоварување. Оваа одлука на 7.12.2012 година е објавена во Службениот весник на ЕУ Л 324 , со важење до 31 декември 2016, што значи дека станува оперативна. Истата ќе има и ретроактивна примена за период од 1 јанури 2010 до 30 ноември 2011. И понатаму Европската комисија може да ги суспендира посебните трговски мерки за увоз на земјоделски производи и риба и нејзините преработки доколку тие сериозно го нарушат пазарот на Унијата. Земјите од Западен Балкан уживаат посебни трговски мерки од

2000 година, со нивното продолжување во периодот од 2005 до 2010. ЕУ одлучи и понатаму да ги продолжи мерките за безцарински пристап, бидејќи процени дека нивното ограничување би можело негативно да се одрази на економските перформанси на Западен

Балкан, а со тоа и на процесот на реформи. Земјите на кои се однесуваат мерките се Албанија, БиХ, Хрватска (до јуни 2013 кога ќе стане функционална членка на ЕУ), Косово, Македонија и Србија. Љубица Нури

ФОКУСИРАНО

6.700 литри/грло, во Србија 3.800 литри. До постигнувањето на потребното ниво на продуктивност, неопходно е правото на системска поддршка да биде на исто ниво за сите земјоделски производители, односно без актуелното редуцирање на висината на поддршка во однос на бројот на пријавените засеани ха и на обележаните односно предадените грла, имајќи предвид дека и најголемиот производител во земјата (по обем и принос на единица површина, односно грло) е понеконкурентен од производителите кај северниот сосед, со кои настапува на заедничкиот регионален пазар – ЦЕФТА и од конкурентниот увоз од ЕУ. Факт е дека ЕУ со реформата на ЗЗП во 2008 година ја намали поддршката на големите земјоделски стопанства за сметка на зголемената поддршка на руралните средини, но тоа го напрви по постигнувањето на висока продуктивност и високо ниво во физичкиот обем на производство за задоволување на своите потреби и за извоз.

3. Рационално и ефикасно користење на расположивите средства за системска поддршка, односно системска поддршка за потенцијално конкурентни производи на либерализираниот пазар, како и за стратешките производи за развој во производниот синџир за производство на прехранбени производи, по примерот на етапно спроведуваните реформи во ЕУ. Македонските земјоделци за периодот 2011-2015 година ќе добијат 670 милиони евра поддршка во вид на субвенции. Но и тие значајни средства не го обезбедуваат нивото на субвенции во ЕУ и во соседните земји. Согласно наведеното, рационалното и ефективно користење на расположивата системска поддршка е императив, односно нејзино насочување сега кон поттикнување на производство, и тоа на она производство кое ќе може да се спротивстави на притисоците на глобалниот пазар - производи кои веќе се позиционирани на глобалниот пазар, потенцијалните конкурентни производи согласно стручните анализи во рамките на одделните групации, при тоа не занемарувајќи

ги основните стратешки производи значајни во производниот синџир на храна (житарките за производство на сточна храна). Во тој контекст, системската поддршка за земјоделството и руралниот развој потребно е да се фокусира кон економски профитабилни, пазарно ориентирани земјоделци и земјоделски претпријатија кои се занимаваат со оваа дејност од чисто економски причини за профит, оставајќи другите надлежни органи да се справат со социјалната политика во земјата со крајна цел – функционална пазарна интеграција на македонското земјоделство во ЦЕФТА, европските и светските економски трендови.

РЕГУЛАТИВИ

Page 7: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 7четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

СОРАБОТКА

Промовирана Државната програма за превенција и репресија на корупцијата и превенција и намалување на појавата на судир на интереси 2011-2015 годинаПОТПИШАН МЕМОРАНДУМ ЗА СОРАБОТКА МЕЃУ АНТИКОРУПЦИСКАТА КОМИСИЈА И БИЗНИС-АСОЦИЈАЦИИТЕ

Државната комисија за спречување на корупцијата (ДКСК) ја промовираше третата по ред Државна програма за превенција и репресија на корупцијата и превенција и намалување на појавата на судир на интереси 2011-2015

година. Во рамките на одбележувањето на Меѓународниот ден за борба против корупцијата - 9 Декември, ДКСК потпиша и Меморандум за соработка и взаемна поддршка за спречување на корупцијата и судир на интереси со претставници од бизнис-асоцијации во земјава. Во име на Стопанската комора на Македонија, меморандумот го потпиша извршниот директор, м-р Јелисавета Георгиева. Целта на потпишувањето на меморандумот е да се воспостави соработка, координација и водење на заеднички договорени активности меѓу потписниците, со цел поефикасна превенција на корупцијата и судирот на интереси во приватниот сектор и градење на интегритетот во Република Македонија. Соработката ќе биде насочена особено на: - размена на достапни информации и иницијативи од областа на корупцијата и судирот на интереси; - анализи и истражувања на корупцијата и судирот на интереси; - одржување на периодични редовни средби меѓу Државната комисија за спречување на корупцијата со претставниците од приватниот сектор, потписници на овој Меморандум; - соработка во реализација на

јавни дебати, работилници, конференции и кампањи за подигање на јавната свест; - меѓусебна стручна соработка во процесот на едукација и обука од областа на корупцијата и судирот на интереси; - меѓусебна стручна соработка при изработка на потребна законска и друга регулатива која третира материја од областа на корупцијата и судирот на интереси и - соработка заради реализација на проекти од интерес за борба против корупцијата и судирот на интереси. Претседателот на ДКСК, Воислав

Зафировски, информира дека програмата идентификува 11 ризични сектори во севкупниот општествен, политички и економски живот. Како високо ризични за можност за корупција во програмата се посочени политичкиот и правосудниот систем, јавната администрација, органите за спроведување на законот, Царината, јавниот и приватниот сектор, а првпат и образованието и спортот, здравството и социјалната политика, како и медиумите. - Имаме реална сила и алатки, како и сериозна и безрезерва поддршка од меѓународните фактори во борбата против корупцијата и затоа верувам дека реализацијата на државните програми не е

список на желби, туку процес кој отпочнува денес, изјави Зафировски, изразувајќи верба дека ДКСК ќе успее да постигне резултати, кои и досега се евидентни. Програмата, во чија изработка биле вклучени над 250 експерти од различни сфери, првпат има индикатори на ефективност, со што ќе може да се следи ефективноста на реализираните активности. Според Ванчо Каргов, директор на Царинска управа, во изминатите неколку години во овој домен има постигнато висок напредок во Царината како високоризичен сектор, при што се поднесени поголем број кривични пријави и се изречени дисциплински постапки, - отказ од работа за вработените. - Тука се и системите кои ги имаме направено како што се воведување на бројот 197, видео-надзорот, електоронските системи за управување документи..., а сето тоа доведува до намалување на просторот и можностите за корупција, - изјави Каргов. Амбасадорот на Велика Британија во Република Македонија, Кристофер Ивон во обраќањето по овој повод истакна дека не е сигурен дека може да се дојде до ситуација да имаме нула корупција, а тоа важи за каде било во светот, меѓутоа, подвлече, исклучително важен е концептот за нулта толеранција за корупцијата. - Како што напредувате кон ЕУ, би нагласил две работи кои би биле битни за вас. Првото е дека не само за критиките коишто се упатуваат, јас би ги охрабрил луѓето кога го читаа извештајот за постигнатиот напредок, да ги погледнат и пофалбите за она што досега е постигнато. Второ е имплементацијата. Ако погледнете на клучните заеднички теми во голем дел од извештаите за постигнат напредок, не само годинашниот за Македонија, туку и за други, ќе видите повик за етаблирање досие за гонење случаи на корупција. Така ќе може да демонстрирате кои се практичните акции кои ги спроведувате, - рече меѓу другото амбасадорот Ивон.

Page 8: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО8 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

НОВИТЕТИ

Page 9: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 9четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

ПОСЕТИ

Македонско-италијански бизнис-форум во Стопанската комора на Македонија

ВАЛОРИЗАЦИЈА НА ДОЛГОГОДИШНАТА СОРАБОТКА СО ПОВЕЌЕ ИНВЕСТИЦИИ

Триесетина италијански стопанственици, кои претставуваа по неколку големи и средни компании, пристистигнаа во земјава на иницијатива на македонската Амбасада во Рим, а со поддршка и Агенцијата за странски инвестиции на РМ и на Стопанската комора на Македонија. Тие учествуваа на Македонско-италијанскиот бизнис-форум, што се одржа во Комората и кој предизвика голем интерес кај домашните компании (13.12.2011 година). - Овој бизнис-форум е

продолжение на долгогодишната соработка меѓу италијанската и македонската бизнис-заедница, која се реализирала не само на реагионално, туку и на национално ниво. Интересот за продлабочување на соработката е евидентен од присуството на италијанските компании на средбава, - истакна амбасадорот на Р.Македонија во Р.Италија, Велимир Топаловски. - Се надевам дека италијанските фирми кои се овојпат присутни во земјава ќе најдат локални партнери за влез на нивните производи во Македонија. - Сакаме на лице место да ги видиме овдешните капацитети и условите за водење бизнис во земјава и затоа сме присутни на оваа средба. Многу е битно инвеститорите да ги запознаат локалните услови за да се одлучат за инвестирање, - посебно нагласи Марчело Вернола, почесниот конзул на Р. Македонија во Пуља и поранешен европарламентарец. Италијански компании се заинтересирани да инвестираат во

Македонија и покрај тоа што Италија се соочува со криза. За нив се примамливи евтината работна сила и ниските даноци во земјава и оти финансиската криза е причина плус за инвестирање на италијанските компании, бидејќи, како што рече, цената на работната рака и даноците се многу ниски. - Со овој фактор италијанските фирми се привлечени да инвестираат во Македонија, истакна Вернола, додавајќи дека земјата има голем простор за промоција со оглед на одличните политички односи меѓу Р. Македонија и Р. Италија. Посочено беше дека интерес постои и во областа на обновливите извори на енергија кои се од најголем интерес за италијанските фирми, потоа за секторот на животна средина и за отпадоци и за вода за

пиење. Исто така, заинтересирани се и за инвестирање во текстилната индустрија. Дел од македонските компании присутни на Бизнис-форумот посочија дека интересот за соработка на италијанските

компании е голем. - Интересот на италјанските компании за инвестирање во Македонија говори дека земјата станува сериозен

партнер. Во областа на здравството има четири-пет компании заинтересирани за отворање на очни и кардиохирушки болници, за интериери за болници, - информира директорот на „Неуромедика“, Емил Угриновски . Тодор Јованoв од конфекцијата „Мода“ од Свети Николе рече дека соработуваат со италијански комапнии во текстилниот сектор, но оти како резултат на кризата нарачките се намалуваат. Тој смета дека се потребни повеќе вакви средби за контакти и можности за соработка. Како што истакна амбасадорот Топаловски, во првата половина од следната година се планира возвратна посета на поголема македонска бизнис-делегација во Р. Италија на која ќе земе учество и Стопанската комора на Македонија. На Македонско–италијанскиот бизнис-форум присуствуваа триесетина компании од Италија, меѓу кои од неколку стопански дејности: медицина и фармација, дрвна индустрија и мебел, внатрешен дизајн, системи за железнички сообраќај, производство и трговија со градежни материјали, обновливи извори, чоколади и слатки, консалтинг, технички гасови и др. Македонските и италијанските компании остварија и бројни билатерални средби.

Влатко Стојановски

Page 10: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО10 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

НАДВОРЕШНО-ТРГОВСКА РАЗМЕНА МЕЃУРЕПУБЛИКА МАКЕДОНИЈА

И РЕПУБЛИКА ИТАЛИЈА

Трговска соработкаТрговска соработка меѓу РМакедонија и РИталија во периодот јануари-октомври 2011 година Во САД $Извоз Увоз Вкупноколичина во кг сума во САД$ количина во кг сума во САД$ количина во кг сума во СА$Д76.571.304,00 238.180.662,00 105.876.772,00 352.111.337,00 182.448.076,00 590.291.999,00

Вкупната трговска размена на Република Македонија со Република Италија во првите десет месеци од 2011 година изнесува 590,3 милиони САД долари, што претставува раст од 30% во однос на истиот период од претходната година. Извозот е зголемен за 26%, а увозот бележи раст 33,3%. Во структурата на извозот во првите десет месеци од 2011 година, најмногу се застапени: обувки и нивни делови во вредност од 52,6 милиони САД $; готови текстилни производи и облека во вредност од 24 милиони САД $; прехранбени производи во вредност од 19,5 милиони САД $ (овчо месо-11,6 милиони САД долари); силициум - 7 милиони САД $, феросилициум - 11,4 милиони САД$, фероникел - 80,8 милиони САД $, плоснато-валани производи од железо или нелегиран челик - 20,1 милиони САД $, апарати за загревање – 3,6 милиони САД $, мермер и травертин од 2,2 милиона САД $. Во увозното салдо најголемо учество имаат: прехрана – 18,1 милиони САД $, лекови и козметика 9,1 милиони САД $, кожа (обработена ) -24,6 милиони САД $, хартија и картон – 7 милиони САД $, текстилни предива, ткаенини и суровини - 66,6 милиони САД$;, нафтени масла и масла добиени од битуменозни минерали – 38,8 милиони САД $ , оригинални скулптури и кипови- 9,2 милиони САД $, моторни возила за превоз на лица и стока - 10 милиони САД$; облека – 4 милиони САД $ , делови од обувки – 6,5 милиони САД $ и друго.

Трговска соработка меѓу РМакедонија и РИталија во 2010 година

Вкупната надворешно-трговска размена на Република Македонија со Република Италија во 2010 година, достигна вредност од 561,8 милиони САД долари, при што е остварен извоз во вредност од 234,6 милиони САД долари, додека увозното салдо изнесува 327,3 милиони САД долари. Трговскиот биланс во 2010 година во размената со Италија е негативен, при што е остварен трговски дефицит од 92,7 милиони САД долари. Италија е шести трговски партнер на Македонија во 2010 година.

Трговската размена со Италија во 2010 година Во САД $Вкупна размена Извоз Увоз Биланс561.861.981,00 234.578.642,00 327.283.339,00 - 92.705.000,00

Стопанска соработка по сектори: хемиска индустрија, енергетика, црна и обоена металургија Во областа на хемиската индустрија во изминатиот период од годината со Р.Италија реализирана е вкупна размена од 50 милиони САД долари, со тоа што размената е речиси еднострана. На извозна страна реализирани се само 500 милиони САД долари, додека над 75,5 милиони САД долари отпаѓа на увозот на хемиски производи во Р.Македонија. Реализираниот увоз на хемиски производи од Р. Италија претставува 25% од вкупниот увоз од оваа земја. Позастапени увозни производи се: нафтените масла (38,01 милион САД долари), лекови( околку 4 милиони САД долари) потоа поливинилхлорид (3 милиони САД долари), средства за премачкување (4,3 милиони САД долари и др). Покрај готови хемиски производи, значаен дел од увозот се реализира како за потребите на хемиската индустрија, така и за другите индустриски гранки во чии производни процеси истите учествуваат. Во хемиската индустрија инвестиран е странски капител Сол Сее во фабриката за производство на технички гасови –ТГС СКОПЈЕ-Скопје. Во секторот на производство на основни метали, вкупната размена со Р. Италија во 10 месеци од 2011 година изнесува 122,14 милиони САД долари. И натаму карактеристично е што поголем дел од вкупната размена отпаѓа на извоз на основни метали од Р. Македонија во Р. Италија- во износ од 115, 35 милиони САД долари. Основните метали се најголемиот извозен производ на РМ во Р. Италија и истиот во вкупно реализираниот извоз во оваа земја учествува со 50%. Позастапени производи се: фероникел (80 милиони САД долари), феросилициум (33,2 милиони САД долари, силициумот (7 милиони САД долари плоснатовалани производи од железо или нелегиран челик (33 милиони САД долари). На увозната страна, која изнесува вкупно 6,9 мил. САД долари, поголем дел отпаѓа на плочи, лимови и ленти од алуминиум и алуминиумски фолии. Потенцијали за соработка постојат особено во делот на фермацевтската индустрија, преку активности за поголема промоција на италијанскиот пазар, почести бизнис контакти, остварување заедничко производство и други форми на деловно техничка соработка.

Металната и електроиндустријата Компаниите од металната и електроиндустријата досегашната соработка со компании од Италија воглавном ја остваруваа преку пласман на производи склопови и подсклопови и набавка на разни видови на опрема, суровини и репроматеријали и други производи. За 10-те месеци од 2011 година во соработката со Италија остварен е извоз во вредност од околу 6,8 мил. САД $ и во вкупниот извоз во Италија учествува со 2,8%, додека за истиот период остварен е увоз во вредност од 72,6 мил САД $ кој во вкупниот увоз од Италија учествува со околу 22,2%. За овој период остварен е извоз на системи за кочење на шински возила, неелектрични апарати за загревање,прибор и делови за моторни возила, машини за индустриско прпоизводство на храна, електрични проводници, котли за централно греење, делови и прибор за каросерии, и други

ПОСЕТИ

Page 11: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 11четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

ПОСЕТИ

производи. На увозната страна најзастапени производи се, моторни возила за превоз на лица и стоки, уреди за претварање на воздух и гас во течност, разни метални производи за домаќиндство, санитарни предмети од железо и челик, машини за земјоделие, печатење, производство на обувки, обработка на метали, гума и дрво, производство на храна и пијалоци, машини за пакување и завиткување, разни видови на пумпи, климатизери, апарати за заварување, и други производи од метали.Соработката со компаниите од Италија би можела да се зголеми со поголема промоција и контакти за зголемување на досегашниот традиционален извоз. Потенцијални можности за деловна соработка постојат пред се преку повисоки облици, воглавном во остварување на заедничко производсто на компании од двете држави кои имааат компатибилни техничко-технолошки капацитети. Исто така, можности за соработка постојат пред се во извоз на делови за автоиндустријата, бојлери, нестандарна опрема, и електроенергетска опрема и други производи. Во овие дејности има една странска инвестиција од Италија. Недовршениот Коридор 8 пречка за повеќе италијански инвестиции. Недовршениот Коридор 8 како и лошата инфраструктута во земјава воопшто е една од главните пречки за малкуте италијански инвестиции во Македонија.За разлика од земјава, Албанија која има многу подобри патишта, е мека за италијанските инвеститори. Сепак, Италијанците во последниот период покажуваат интерес за инвестирање во Македонија. Велат, предноста на земјава била во постарата претприемачка култура.Конкретни зделки можат да се очекуваат дури на есен. Приоритет се контактите меѓу малите и средни претпријатија, но има најави дека Италијанците сакаат да инвестираат во изградба на мали хидроцентрали.Во вкупниот обем на странски инветсиции во земјава засега Италија е слабо застапена. Најмногу вложувања од оваа земја имало во 2008 година, над 55 милиони евра, но тоа е само 2% од вкупните инвестиции во Македонија. Коридорот 8 треба да биде врската преку која стоките од Бугарија, Македонија и Албанија преку Јадранското море побрзо ќе стигаат до Италија, а со тоа и до западна Европа. Приказ на директни инвестиции од Италија во Македонија

Во мил.евра Во евра2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 20031,92 3,44 55.544.960 46.504.316 44.386.691 37.688.220 32.094.957 14.966.520* Извор: Народна банка (Вложувања евидентирани според податоците од платниот промет на деловните банки и царински декларации)

Според интересот, Италијанците се заинтересирни за вложувњата во енергетиката - обновливи и алтернативни извори, градежништвото, заштита на животната средина и инфраструктура во земјата.

Бројки и фактиРЕПУБЛИКА ИТАЛИЈА

Географски показатели1. Локација: Јужна Европа, полуостровот се простира се` до центарот на Средоземното Море, североисточно од Тунис.

2. Површина:Вкупно: 301,230 км2 -Земјена површина 294,020 км2 -Водена површина 7,210 км2 2. Главен град: Рим

4. Население: 58,126,212 (Јули 2009)

5. Религија: Римски католици 90 %,останати 10% (протестанти, евреи, муслимани)

Економски показатели1. Бруто-домашен производ

(БДП)БДП – куповна моќ: 1,77 милијарди САД $Стапка на пораст на БДП: 1.3% (2010)БДП по глава на жител: 30.500 САД $ (2010)БДП по сектори:- Земјоделство: 1.9%- Индустрија: 25,3%- Услуги:72,8(2010)

2. Стапка на инфлација: 1,6 %(2010)

3. Стапка на невработеност: 8,4 % (2010)

4. Индустрија: туризам, машини, железо и челик, хемиска, прехранбена индустрија, автомобилска, облека, обувки, керамика.

5. Извоз: 448,4 милј. САД$ (2010)

Извозни партнери: Германија 13,2%; Франција 11,7%; Шпанија 5.9%; САД 5,8%; В. Британија 5,4 (2010).

Извозни производи: текстил и облека, машини за производство, моторни возила, транспортна опрема, хемикалии, пијалаци, тутун, облека, храна, минерали.

6. Увоз: 473,1 милјарди САД $ (2010)

Увозни партнери: Германија 16,2%, Франција 8,5%, Кина 7,9%, Холандија 5,4%, Шпанија 4,5%, (2010).

Увозни производи: хемикалии, транспортна опрема, енергетски производи пијалоци, метали, минерали, храна, пијалаци, тутун.

Листа на дел од меѓународни договори и акти Република Македонија и Италија

Закон за ратификација на Спогодбата меѓу македонската Влада и Владата на Италија за одбегнување на двојното оданочување по однос на данокот од доход и данокот на капитал и за заштита на фискална евазија – МД – 34/97 – 230.

Закон за ратификација на Спогодбата меѓу македонската Влада и италијанската Влада за поттикнување и заемна заштита на инвестици -34/97.

Закон за ратификација на Спогодбата меѓу Владата на РМ и Владата на Република Италија за заемно уредување на меѓународниот патен превоз на патници и стока со моторни возила – МД – 44/99 – 31.

Закон за ратификација на Спогодбата за редовен воздушен сообраќај меѓу македонската Влада и Владата на Италија

- 28/1997. Закон за ратификација на Договорот меѓу Владата на Македонија и Владата на Италија за реципрочно признавање на конверзијата на возачките дозволи – МД – 59/97 – 1.

Закон за ратификација на Спогодбата за заемна административна помош за спречување, истраги и санкционирање на царински прекршоци меѓу Владата на РМ и Владата на Република Италија – МД – 44/99 – 47.

Закон за ратификација на Договорот меѓу Владата на Македонија и Владата на Италија за консолидирење на одредени долгови – МД – 16/98 – 337.

Закон за ратификација на Договорот за соработка во областа на туризмот меѓу Владата на Република Македонија и Владата на Република Италија – МД – 13/03 – 17.

Италија и светската економска криза• Италија очекува рецесија во 2012 година Владата на Италија очекува домашната економија во 2012 година да западне во рецесија и да ослабне за 0,4 отсто, но дека во 2013 година ќе закрепне и ќе забележи раст од 0,3 отсто, соопштило италијанското Министерство за финансии. Министерството во извештајот на парламентарците кој го потпишал италијанскиот премиер, Марио Монти, кој е исто така министер за финансии, ги ревидира во надолна линија прогнозите за економскиот раст во оваа година на 0,6 отсто од претходно проектираните 0,7 отсто. Новата владина прогноза за 2012 година е блиска со очекувањата на Организацијата за економска соработка и развој која минатата седмица проектирала ослабнување на италијанската економија за идната година. Европската комисија пред само еден месец соопштила дека очекува Италија идната година да успее да оствари раст на БДП од 0,1 отсто. • Меѓународната рејтинг агенција „Фич“ го намали кредитниот рејтинг на осум средноголеми италијански банки,

бидејќи според нејзините експерти „Италија веројатно е веќе во рецесија“. Во соопштението на „Фич“ се наведени Банка пополаре ди Милано, Банка пополаре дел’Емилија-Ромања, Банка пополаре ди Сондрио, Кредито Емилиано, Кредито Валтелинезе, Венето банка, Банка пополаре ди Виченца и Банка пополаре дел’Етруриа е дел Лацио. На сите овие финансиски институции рејтинг агенцијата им постави негативна прогноза. Осумте банки се обидуваат да ги намалат своите трошоци, но како што изгледа не се во состојба да ги исполнат овие задачи до крај, се наведува во соопштението. Кредитите на двегодишните обврзници на Италија при тргувањето на хартии од вредност за 10 милијарди евра се зголеми на рекордни 7,814 проценти наспроти 4,628 проценти при претходната емисија. Инвеститорите стравуваат дека Италија нема да се справи со економските проблеми и ќе мора да побара помош од меѓународни кредитори.

• Усвоениот пакет мерки на штедење треба да овозможи да се заштедат повеќе од 70 милијарди евра. Мерките на

штедење кои беа усвоени и од Сенатот се сметаат за клучни во обидите да се спречи ширењето на должниката криза и во третата најголема економија во Еврозоната. Италијанскиот министер за финансии Џулио Тремонти оцени дека овие мерки за штедење ќе го намалат буџетскиот дефицит, кој во моментов изнесува 3,9 отсто од бруто домашниот производ, на нула до 2014 година.

Page 12: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО12 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

РЕГИОНАЛНИ КОМОРИ

Регионална комора со седиште во Скопје со предлогЗАЛОЖНИЦАТА ДА НЕ СЕ ЗАВЕРУВА НА НОТАР! Управниот одбор на Регионалната комора со седиште во Скопје, на седницата со која раководеше претседателот Горан Рафајловски, расправаше за Нацрт- генералниот урбанистички план на град Скопје. Нацрт – планот го образложи Марија Петроска, самостоен советник од Стопанската комора на Македонија, која членовите ги запозна со новините кои се предлагаат во новиот ГУП. Сите присутни се вклучија во дискусија во оваа исклучително важна тема, а посебно се дискутираше за зелените пазари. Членовите на УО на Комората сметааат дека не треба да им се одземаат зелените пазари на сопствениците, туку предлагаат да се изградат покриени пазари кои ќе бидат направени по сите стандарди. Сите забелешки одстрана на Комората ќе бидат доставени до Советот на Град Скопје пред донесувањето на Предлог-ГУП-от на Град Скопје.

На седницата се водеше распраva и за одредени теми од областа на финансискиот сектор. Управниот одбор на Регионалната комора со седиште во Скопје преку Здружението на банкарство при Стопанската Комора на Македонија ќе побара од банките да се изврши репрограмирање на досегашните деловни кредити и да се зголеми рокот на нивното враќање од 5 на 10 години. Покрај тоа, побарано е Заложницата, инструмент кој се воведува за наплата на долговите, додека не се изнајде друг, да не биде заверувана на нотар. Венера Андриевска

Делегација од локалната самоуправа и бизнис-заедницата од Прилеп во посета на градот Чернигив во УкраинаЗБРАТИМУВАЊЕТО НА ГРАДОВИТЕ И НА БИЗНИСОТ Во организација на Регионалната комора со седиште во Прилеп и локалната самоуправа на Општина Прилеп, 14-

члена делегација предводена од страна на градоначалникот Марјан Ристески, преседателот на Регионалната комора Симон Наумоски и извршниот директор на Регионалната комора Ристо Најдоски , од 3 до 7 декември 2011 година, оствари работна посета на Украина и средби во градот Чернигив

Средбата се реализираше на барање на Черниговскиот градски совет од градот Чернигив во киевската област во Украина, добрата македонско-украинска соработка да се продлабочи со збратимување на градот Чернигив (300.000 жители) со град од Македонија. Амбасадорот на Република Македонија во Украина, Ацо Спасеноски, преку МНР на РМ, го предложил градот Прилеп за збратимување и воспоставување економска соработка на двата региона. При посетата на Чернигив беа потпишани: - Спогодба за збратимување на двата града; - Спогодба за меѓусебна соработка меѓу регионалните стопански комори на Чернигив и Прилеп; - Спогодба за интерфакултетска соработка меѓу Економскиот факултет од Чернигив и Економскиот факултет од Прилеп.

Во Стопанската комора на Чернигив се одржаа бизнис-средби меѓу стопанственици од двата региона. Во составот на стопанската делегација од Прилеп имаше претставници од „Витаминка“, „Дониа“, Тутунски комбинат, Конфекцијата „Кули“, „Викели“, „Водовод и Канализација“, „Леоне“, ЦНЦ Еко Кон - Скопје и новинар од ТВ„Канал визија“. Од работната посета на

Амбасадата на Република Македонија во Република Украина во Киев, градот и Регионалната стопанска комора од Чернигив и тамошниот Економски факултет, формирани се следниве заклучоци и приоритети: 1.Спогодбата за слободна трговија меѓу Македонија и Украина (единствена што ја има потпишано Украина со друга земја) е во функција, стоковната размена е бесцаринска само со 1% за царинска евиденција. 2. За последниве две години од кога нашиот амбасадор Ацо Сапсеноски стапил на функција, нашиот извоз се зголемил од 4 милиони САД долари на 46 милиони САД долари. 3. За поуспешна економска соработка меѓу двете држави, покрај Спогодбата за слободна трговија, неопходно е да се лобира до надлежните институции на двете држави, за меѓусебна соработка и реципрочно признавање на цертификатите од фитосанитарните и ветеринарни анализи за влез и излез на стоките, како во Македонија, така и во Украина, со што би се намалиле времето и тошоците за царинење на стоките. 4. За пренрамбената индустрија постои интерес за размена во двата правца на готови производи и суровини. 5.Постои интерес за македонскиот тутун за што е договорено Тутунскиот комбинат да достави мостри до нашата амбасада, која ќе ги проследи до потенцијалните купувачи во Украина, Молдавија, Казахстан и Азербејџан. 6. За поуспешен пласман на нашите производи во Украина, по примерот на „Алкалоид“, неопходно е нашите компании да соработуваат со еден увозник од Украина заради намалување на трошоците и времето за царинење, или самите да отворат свои претставништва како правни лица. 7. Постои голем интерес за прилепскиот мермер тип „Сивец“, што Регионалната комора од Чернигив ќе го промовира до сите проектантски и градежни компании од нивниот регион. 8. За текстилната индустрија пронајдена е голема компанија за производство на ткаенини од волна, памук и синтетика со добар квалитет и поволни цени, која понуди прилепска фирма да биде нивни застапник, како за Македонија, така и за Балканот. За продолжување на соработката и подобро запознавање со ресурсите на прилепскиот регион, договорено е делегација од Чернигив да ја посети Македонија и градот Прилеп во април 2012 година.

Page 13: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 13четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

КОМОРСКИ АКТИВНОСТИ Работен состанок со претставници на железницата и корисниците на нивните услугиКОМПАНИИТЕ СО ПОДРШКА НА ПРИОРИТЕТИТЕ НА РАЗВОЈОТ НА ЖЕЛЕЗНИЧКИОТ ТРАНСПОРТ, НО И СО СОПСТВЕНИ ПРЕДЛОЗИ

Состојбите и насоките за развој на железничкиот сообраќај, како и инфраструктурните приоритети, беа тема на состанокот кој се одржа во Стопанската комора на Македонија со претставниците на МЖ Транспорт, МЖ Инфраструктура и компаниите корисници на нивните услуги (13.12.2011 година) . На состанокот беа презентирани моменталните состојби во железничкиот сообраќај, како учеството во структурата на превезена стока наспроти камионскиот превоз, официјалните податоци за состојбите на пругите, железничките станици, железничкиот возен парк, обемот на реализиран превоз на стоки со железница и трендовите во земјите од нашето опкружување за употреба на железницата согласно насоките на „Белата книга на транспортот“. Генералниот директор на МЖ Транспорт, Оливер Дерковски, ги презентираше новите реализирани проекти, како што се: воспоставениот систем за управување со сигурноста, набавката на нови плато вагони,

репарирани дизел локомотиви... Воедно тој ги образложи и новите проекти кои се во тек. Од нив како позначајни ги издвои набавката на нови 150 товарни вагони, инсталација на Интегриран информатички систем за управување, преговорите за започнување со работа на заедничка станица Генерал Јанковиќ со Косовски железници со цел намалување на времето на задржување. Дерковски ги потенцираше и импликациите од инвестициите во железничкиот транспорт, односно ефектите од осовременување на возниот парк, изградба на железничкиот дел од европскиот коридор VIII и реновирање на железничкиот дел од европскиот коридор X. Од страна на заменик директорот на ЈП Македонски Железници Инфраструктура, корисниците се информираа за динамиката на реализација на Коридор VIII, посебно за источниот (Куманово – Деве Баир), централниот (Куманово – Скопје – Кичево) и западниот дел (Кичево – Лин), досега превзементите активности. како и средствата потребни за изградба, чија финализација се очекува во 2020 година. Компаниите корисници на железницата ја искористија средбата да ги подржат приоритетите, но и да ги прецизираат своите мислења за насоките по кои треба да

се развива транспортот во блиска иднина. Иако изградбата на Коридор VIII ќе биде од клучно значење за развојот на македонската економија во целина, потребно е во меѓувреме поголема концентрација за реконструкција и модернизација на Коридор X. Меѓу другото потребна е национална транспортна стратегија која ќе ги даде насоките за развој на транспортот и ќе ги реши проблемите во истиот, а во приоритетите да биде вклучена и безбедноста во железничкиот транспорт, со цел намалување на кражбите и оштетување на пломбите на вагоните. Взаемно е мислењето дека треба да се потенцира важноста на железницата, посебно за големите товари, со цел намалување на амортизацијата на патиштата и следење на трендовите – намалено загадување на животната средина.

Билјана Пеева – Ѓуриќ

Семинар за енергетска ефикасност ЕДУКАЦИЈА СО ПРАКТИЧНИ ПРИМЕРИ И ПРЕСМЕТКИ НА ГРАДЕЖНИТЕ КОНСТРУКЦИИ

Во Стопанската комора на Македонија на 6 и 7 декември 2011 година се одржа дводневен семинар на тема: „Енергетска ефикасност - практични пресметки на градежни конструкции“. Енергетската ефикасност на згради е мултидисциплинарна област во која се вклучени експерти од повеќе дисциплини (урбанизам, проектирање, машинство, електрика, екологија). Меѓутоа, основата за добри или лоши енергетски карактеристики на зградите лежи во објектот и ефикасноста на неговите градежни конструкции, односно материја којашто е во доменот на архитектите и градежните инженери. Семинарот имаше за цел, преку презентирање на практични примери и пресметки на градежните конструкции да го прошри знаењето на учесниците на семинарот. Предавач на семинарот беше д-р Петар Николовски, дипл. инж. арх., кој ги презентираше основите и процедурите за пресметка на топлинските својства на зградите во согласност со важечките македонски (МКС EN ISO) стандарди. На семинарот беа обработени повеќе теми, како што е законската регулатива и стандардите, градежните и изолациските материјали, потоа факторот на форма на зградата, композитни системи за надворешна топлинска изолација (КСиНТИ), како и пресметки на 3 типа надворешни ѕидови со пресметка на

вредност U, на температурите во слоевите, потоа споредба на ѕид со надворешна и со внатрешна изолација, пресметка на топлински загуби низ објект. Во обемната дискусија и прашања, од страна на учесниците на семинарот, се истакна дека има потребата од продолжување на ваков вид семинар каде ќе бидат обработени и други области кои на овој семинар не можеа да бидат покриени, како што се звучната изолација, пародифузија, топлински мостови и друго. На крајот од семнарот беше заклучено дека секој учесник дополнително ќе даде свој предлог за разработка на други области од енергетската ефикасност со кои ќе се продлабочи знаењето и ќе се применува во пракса.

Марија Петроска

Еднодневен семинар во Стопанската комора на МакедонијаТРЕНИНГ ЗА УЧЕСТВО НА ЕЛЕКТРОНСКИ ПОСТАПКИ ЗА ЈАВНИ НАБАВКИ И Е-АУКЦИИ

Семинар за успешно учество на постапките за доделување договори кои се водат по електронски пат (пребарување огласи, преземање тендерска документација, поднесување понуди, дигитално потпишување) и учество на електронски аукции Поттикнати од фактот што на голем број компании - понудувачи не им се познати најновите текови во врска со спроведувањето на јавните набавки по електронски пат и задолжителното користењето на електронските аукции – 100% во 2012 година, Стопанската комора на Македонија, на 12 декември 2011 година, по трет пат организираше еднодневен семинар на тема: “Учество на електронски постапки за јавни набавки и е-аукции”.

Семинарот придонесе за запознавање и оспособување на учесниците за користење на Електронскиот систем за јавни набавки и учество на е-аукции. На семинарот присуствуваа деловни субјекти од различни компании кои учествуваат во постапките за јавни набавки и кои и електронски ги поднесуваат понудите и учествуваат на е-аукции. Предавачи на семинарот беа м-р Маре Богева Мицевска, директор на Бирото за јавни набавки и м-р Марија Јованоска, вработена во Бирото, кои на учесниците детално им го образложија Статутот на е-набавките на РМ.

Page 14: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО14 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

На семинарот сите учесници си креираа кориснички профил на системот и научија како лесно да комуницираат со договорениот орган преку ЕСЈН; како најбрзо да добиjат информација на новообјавените тендери и како да учествуваат во целата постапка за е-аукции; да пребаруваат објавени тендери и договори; да поднесуваат понуди преку системот; како да учествуваат на е-аукции и како дигитално да потпишуваат понуди и да ги поднесуваат преку системот. Семинарот беше наменет за сите деловни субјекти (економски оператори), кои учествуваат во постапките за јавни набавки, а особено за лицата кои електронски ги поднесуваат понудите и учествуваат на е-аукции и менаџментот кој одлучува за содржината на понудите.

Македонски компании излагачи и посетители на „Фудист 2011“ во ИстанбулБЕРИЌЕТОТ ОД КОНТАКТИТЕВО 2012 ГОДИНА

Во периодот од 8 до 12 декември 2011 година, во Истанбул, Република Турција, се одржа 6. Меѓународен саем за храна и пијалaци “ISTANBUL FOOD AND BEVERAGE 2011”; Саемот за продавници, трговски центри „MAMTECH ISTANBUL 2011” и Саемот за приватни посебни брендови „LABEL PRODUCTS FAIR 2011”.

Станува збор за една од поголемите специјализирани меѓународни саемски манифестации од ваков тип, на којашто учествуваа голем број реномирани турски и странски компании. “FOODIST 2010” беше таргетиран за прехранбениот сектор и пијалaци од Евроазискиот и Источномедитеранскиот регион, како атрактивна точка за глобалната трговија и е значајна маркетиншка платформа каде се среќаваат меѓународните производители и трговци. Има стратешка улога за прехранбениот сектор кој очекува да придонесе на зголемувањето на извозно ориентираниот производствен пристап, со цел зголемување на извозот. Саемот беше поделен

на специјализирани оддели за супермаркети, специјализирани продавници, опрема и логистика за прехранбенаta индустрија, на кои беа застапени познати брендови од прехранбениот сектор, за кондиторско производство, тестенини, производство на вода, алкохолни и безалкохолни пијалaци, овошје и зеленчук, органска и природна храна, млеко и млечни производи, мед и медови производи, маслинки и маслиново масло. Меѓу 276 компании од различни земји и повеќе од 25.000 посетители (Бугарија, Мароко, Палестина, Ирак, Иран, Израел, Црна Гора, Босна и Херцеговина, Србија, Русија, Сирија, Јордан, Египет, Грција) и македонските компании ги претставуваа своите производи. На македонскиот штанд, покрај претставувањето на Стопанската комора на Македонија, своите производи ги изложија „Генома“ и ВИГО од Скопје, „Макпрогрес“ од Виница, „МЏ Робин„ од Гостивар и „Еко Розалес“ од Богданци. Забележлива беше посетеноста и интересот за македонските производи од страна на деловните луѓе и посетителите на Саемот. Покрај излагачите, Саемот го посетија и 60 посетители од Македонија. Посетеноста на македонскиот штанд резултираше со остварување на многубројни контакти, а се очекува сето тоа да финишира и со почеток на соработка веќе идната година. Стопанската комора на Македонија на штандот исто така беше бројно посетена. За најстарата и најбројната деловна асоцијација од

земјава се интересираа посетителите од Србија, Босна и Херцеговина, а најмногу од Турција. Остварени се многубројни контакти, а меѓу другото договорена е соработка со Анталија Експо Центар „АНФАС“, за организирање на заеднички саемски манифестации во 2012 година. Од претставниците на Саемот во Анталија за македонските компании се понудени извонредно добри услови за учество на тамошните саемски манифестации, и како посетители и како излагачи, осебено од областа на прехраната, индустријата за вино, туризмот и посебно бањскиот туризам.

Венера Андриевска

Здружение на информатичко-комуникациските технологииПРЕДЛОЗИ И СУГЕСТИИ ВО ПРОЦЕСОТНА ИЗГОТВУВАЊЕТО НА ЗАКОНОТЗА МЕДИУМИ

Во рамките на изготвувањето на новиот Закон за медиуми, во периодот од 5 до 9.12.2011 година, како поддршка на оваа активност пристигна експерт од TAIEX-програмата на ЕУ.

Со новиот закон, покрај другото, ќе се регулира услугата видео по барање, односно ќе се имплементира Директивата за аудиовизуелни медиумски услуги, ќе се регулира преминот од аналогно во дигитално телевизиско емитување, ќе се надминат одредени пропусти во постојната законска регулатива итн. Со усвојувањето на новиот закон ќе престане да важи постојниот Закон за радиодифузната дејност. Имајќи ја предвид значајноста на оваа регулаторна рамка, се смета дека при неговото изготвување треба да бидат земени предвид мислењата и искуствата на сите засегнати страни преку нивно проактивно вклучување во самиот процес. Од тие причини, во рамките на TAIEX-мисијата, во организација на Здружението на информатичко-комуникациските технологии при Стопанската комора на Македонија и Министерството за транспорт и врски, на 7 и 8 декември 2011 година се одржаа три посебни средби, со давателите на аудио, аудиовизуелни услуги и со операторите. - По завршувањето на овие состаноци и по добивањето на предлози, сугестии од сите учесници, Министерството за транспорт и врски во соработка со TAIEX-мисијата, за краток период ќе подготви работен текст на закон кој ќе биде доставен за јавна расправа, - заклучи Благој Христов, претседател на Здружението на информатичко-комуникациските технологии.

Лазо Ангелевски

КОМОРСКИ АКТИВНОСТИ

Page 15: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 15четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

„Витаминка“ го проширува производството на „Стоби” ТРИ НОВИ ВКУСА ЗА ПОТРОШУВАЧИТЕ

„Витаминка“ ја развива производната линија со воведување линија снекови како надополнување на линијата солени производи, во кои влегуваат “Стоби флипс”. -Брендот „Стоби“ е еден од ретките кои со предзнакот македонски, е извезуван и баран на сите континенти и во 25 земји. Тоа е податок што не` мотивира да вложуваме во овој бренд, да сме иновативни и да го развиваме. Пласирањето на трите нови производи значи, не само зголемување на палетата на „Витаминка“, туку и потврда на квалитет препознаен од многу генерации - изјави Влатко Трпаноски, комерцијален директор во „Витаминка“ за скопски „Вечер“.

Трите нови „Стоби“ производи се со различни форми и различни вкусови, соодветно на широк опсег на потрошувачи. „Стоби рингс” во форма на прстени се со вкус на кромид и павлака, „Стоби стикс” се стапчиња со вкус на хотдог и со вкус на кечап. „Стоби“ е бренд кој постои и континуирано се произведува уште од 1978 година. Досега од солениот асортиман, покрај основниот вкус „Стоби флипс”, има развиено уште и „Стоби флипс“ со вкус на сирење и пица, а од благиот „Чоко Стоби”, и сега дополнително се зголемува со новите три вкуса. „Витаминка“ е фабрика број 1 во Македонија во производство на кондиторски производи, а со новата производна линија го зазема првото место во производство на флипс и снакс. Од компанијата најавуваат дека наскоро „Стоби“ линијата ќе се зголеми со други вкусови. ПЗУ „Филип Втори“ и Прилепска пиварница со признанија за општетствена одговорностПОСВЕТЕНОСТ ВО НАМАЛУВАЊЕ НА РАЗЛИКИТЕ СО ЛИЦАТА СО ПОСЕБНИ ПОТРЕБИ

Прилепска пиварница и приватната здравствена установа „Филип Втори“ во рамките на годинашната манифестација „Различни, а еднакви“ добија признанија за општествена одговорност за посветеноста во намалување на разликите со лицата со

посебни потреби. - Ако секој од нас барем еднаш дневно направи по една добрина, овој свет дефинитивно ќе биде поубаво место за живеење. Сепак, за да се смени нешто, потребно е секој од нас да направи мали нешта, кои некому значат многу. Оваа своја филозофија е некое непишано правило во Прилепска пиварница, изјави генералниот менаџер Сашко Самарџиоски по добивањето на признанието. Според доктор Иван Милев од кардиохируршката болница, секој ден е предизвик за да се спаси човечки живот.

- Нашите донации не престануваат секојдневно. Важно е да дадеме позитивно светло на секој можен начин, да дадеме смисла на некои работи кои се за нас несфатливи, да дадеме поттик напред за развој, бидејќи само така може сите да бидеме задоволни, само така ќе можеме сите да бидеме исполнети. Нема ништо поубаво од подадена рака за помош кога таа треба да се подаде. Нема ништо поубаво од насмевката за дадената помош, - рече д-р Милев. Признанијата на Прилепска пиварница и „Филип Втори“ им ги додели министерот за правда Блерим Беџети.

Состанокот на преносните систем-оператори од Југоисточна ЕвропаСО МЕТОДОЛОГИЈАТА НА МЕПСО СЕ ПРЕСМЕТУВААТ ПРЕНОСНИТЕ КАПАЦИТЕТИ НА ЈЕИ

Европа до 2020 година треба да инвестира 28 милијарди евра во 500 проекти за изградба на нови 42.000 километри интерконетивни далноводи за обезбедување стабилност на енергетскиот систем. Од нив, 10.400 километри во 21 проект, вредни четири милијарди евра, меѓу кои и трите македонски, треба да се изградат во Југоисточна Европа. Ова беше истакнато во презентацијата на состанокот на преносните систем-оператори од Југоисточна Европа што под покровителство на Европската асоцијација на преносни систем-оператори ЕНТСО-Е што се одржува во Загреб, јави известувачот на МИА. На првата работилница од ваков вид во ЈИЕ се презентира листата на приоритетни проекти кои треба да бидат изградени во 13

земји од регионот до 2020 година, изработена врз основа на методологијата за преносни капацитети изработена од стручните лица на Македонскиот електропреносен систем

оператор МЕПСО под покровителство на ЕНТСО-Е. - Приоритет на средбата е на поширокиот круг на заинтересирани да им се презентираат првичните резултати за проектите што се планираат во наредните 10 години и начинот на кој се дошло до нив. Нема да ги соопштиме деталите. Цел ни е само заинтересираните да се запознаат, за да може кога ќе биде готов документот полесно да дојдеме до корисни сугестии, рекол Дамјан Меѓимурец, координатор за регионот на ЈИЕ во ЕНТСО-Е. Тој нагласил дека регионот во моментов ги нема неопходните четири милијарди за изградба на планираните интерконективни далноводи, но додал дека нивната цел е да се добие чувство колку инвестиции се неопходни до 2020 година и тоа не само за електрани, туку и за далноводи и трафостаници за да може да се осигура поповолно финансирање на приоритетните проекти. Раководителот во Секторот за стратешко планирање и анализи на системи во МЕПСО Александар Пауноски истакна дека Македонскиот електропреносен систем-оператор ги изработи методологијата, постапката и процедурата за пресметка на преносни капацитети за сите држави од ЈИЕ. -Тие пресметки претставуваат влезни податоци за изработката на новиот регионален инвестиционен план за ЈИЕ кој опфаќа 21 проект со вкупна вредност од четири милијарди евра, во кои МЕПСО учествува со три проекти со вредност од околу 60 милиони евра. Со нашите пресметки се покажа дека регионалното поврзување меѓу Македонија и Косово, новата интерконекција со Албанија и изградбата на далекуводот Штип – Ниш всушност претставуваат проекти од пан-европски значење, изјавил Пауноски на паузата на работилницата. Во Загреб практично се креира новата мрежа на далноводи која ќе овозможи во наредните 10 години без проблеми да се разменува енергија меѓу земјите од ЈИЕ. - Регионалниот инвестициски план за ЈИЕ покажа дека капацитетот на преносната мрежа ќе биде доволен за евакуација на целокупната енергија во ЈИЕ и за увоз на потребните количини на енергија доколку се

ПОКРОВИТЕЛИ И ЧЛЕНКИ НА КОМОРАТА

Page 16: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО16 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

ПОКРОВИТЕЛИ И ЧЛЕНКИ НА КОМОРАТА

изградат предвидените капацитети. Тоа значи дека во ниту еден момент нема да се соочи со проблеми при снабдувањето со електрична енергија. Иако станува збор за десетгодишен период, голем дел од проектите во ЈИЕ се веќе почнати. Кај голем дел веќе се изработува предфизибилити студија, другите се во фаза на физибилити студии, а некои се веќе во фаза на изградба. Се очекува сите да бидат готови до 2020 година, - рекол Пауноски. При изработката се предвидени сите евентуални сценарија, посочил и додал дека доколку се исклучат нуклеарните централи во Германија, нема да има значителни ефекти во снабдувањето со електрична енергија во ЈИЕ. Ефектите ќе бидат многу поголеми во Централна и Источна Европа. - Во сценариото се предвидени алтернативи за замена на нуклеарните централи и тоа најверојатно ќе бидат гасните централи, - истакнал Пауноски. Во Европа до 2020 година 20 отсто од електричната енергија треба да се добива од обновливи извори на енергија кои се потешки за балансирање на системот. Затоа е неопходно да се направат новите интерконекции за кои се предвидени две сценарија - поскапо и поевтино. До 2050 година дури 80 отсто од енергијата треба да се добива од обновливи извори на енергија. ЕНТСО-Е работи под покровителство на Европската комисија. Организира 41 систем-оператор од 34 европски земји со вкупно 525 милиони жители. Под негова ингеренција се 305.000 километри далекуводни линии што пренесуваат 3.400 терават часови електрична енергија.

„Дуна Компјутери“ го претстави првиот македонски софтвер за iPad – iUl�maАЛАТКА ЗА ПОНУДА НА ТОЧНИ И НАВРЕМЕНИ ИНФОРМАЦИИ ЗА СОПСТВЕНИТЕ КОРИСНИЦИ

„Дуна Компјутери“ го претстави првиот македонски софтвер за iPad – iUl-�ma (13.12.2011 година). Гостите ги поздравиАлександар Пајковски, директор на „Дуна Компјутери“, додека презентацијата на софтверот iUl�ma ја изврши Коце Петров,директор за истражување и развој во „Дуна“. iUl�ma е мобилна ERP апликацијакоја е дел од комплетното ERP и CRM сoфтверско решение Ul�ma на „ДунаКомпјутери“, дизајнирана за iPad. Со iUl�ma компаниите ќе можатда ја подобрат својата услуга и да понудат точни и навремени информации за своите корисници, а во насока на обезбедување на конкурентна предност. Вработените ќе можат да користат голем избор на документи и извештаи директно од терен, кои веднаш ќе се синхронизираат со централната база на податоци на компанијата. iUl�ma е додаток на Ul�ma

ERP и може да функционира само како компатибилна апликација на пакетите Ul�maDistribu�on, Standard, Professional и Enter-prise. Дополнително, за сите корисници на iPad, Дуна нуди демо база за тестирање на iUl�ma, без оглед дали се користат Ul�ma ERPпакетите.

Со iUl�ma, корисниците на ERPсофтверот од „Дуна“ добија неверојатна можност да придонесат кон зголемување на продажбата, продуктивноста на вработените и да добијат комплетен преглед на работењето на компанијата. iUl�ma може да се симне бесплатноод App Store – линк за симнување www.0.mk/iul�ma

Обновени и проширени објекти на „Везе Шари“ во тетовски ТребошПУШТЕНИ ВО УПОТРЕБА ПОГОН ОД ЖИВИНАРСКАТА ФАРМА И ОД ФАБРИКАТА ЗА СУВОМЕСНИ ПРОИЗВОДИ

Во тетовското село Требош беа пуштени во употреба нов погон од живинарската фарма, како и од фабриката за сувомесни производи на „Везе Шари“, откако пред нешто повеќе од една година целосно изгореа во големиот пожар што избувна во машинското одделение на објектот. Во обновените објекти на работа се вратени и сите работници. - Погоните на „Везе Шари“ и „Лекер“ имаат вкупно 60 вработени. Што се однесува до производството, годишно произведуваме околу 60 милиони јајца и еден милион сувомесни производи. Нашата фирма успеа да ги поврати домашните пазари и да продолжиме со извозот во Босна и Херцеговина, Црна Гора и Косово, изјавил директорот и сопственик на „Везе Шари“, Арбен Абдурамани, а пренесува МИА. Според Абдурамани и неговиот партнер од Германија Херман Семилер, постигнатите резултати во досегашната работа даваат основа за проширување на постојните погони. - Задоволен сум од досегашната соработка и од Арбен како бизнис-партнер тука во Македонија. Арбен е човек со визија и секогаш ме мотивираше да инвестираме тука. Очекувам дека ќе има нови инвестиции и во иднина, - рекол Семилер. При пожарот што минатата година

целосно го опожари погонот за производство на јајца, покрај современата опрема, целосно изгореа и околу 120 илјади кокошки несилки и 60 илјади јајца подготвени за извоз. Обновувањето Абдурамани го изврши со средства од осигурувањето и дополнителни лични вложувања.

„Виталиа“ со нова линија здрави производи за децаЗАДОВОЛУВАЊЕ НА ДНЕВНИТЕ ПОТРЕБИОД ВИТАМИНИ, МИНЕРАЛИ И ХРАНЛИВИ МАТЕРИИ

„ПингВи“ е новата линија производи на „Виталиа“ специјално развиена за задоволување на дневните потреби од витамини, минерали и хранливи материи кај децата. Како што соопшти компанијата, станува збор за житни снегулки и плочки направени од одбрани здрави ингридиенти, дополнително збогатени со витамини и минерали, произведени согласно европските препораки за исхрана кај децата. - Погодноста за консумирање ваков вид продукт, како и јасно дефинираните критериуми за богат нутритивен профил беа насоките за креирање на „ПингВи“ линијата. Се` повеќе родители се загрижени во однос на исхраната на децата, а овие производи се токму она што им треба, едноставни за подготовка, со оптимална хранлива вредност и пред се` вкусни и примамливи, вели д-р Нела Деспотовска, доктор по општа медицина и нутриционист во „Виталиа“. Според најновите испитувања спроведени од државните институции, неизбалансираната и нездрава исхрана кај децата креира сериозни здравствени проблеми од кои најалармантен е прекумерната дебелина. - Родителите ги препознаваат лошите прехранбени навики кај своите деца и бараат практични решенија за промени на таа состојба. Токму ова не` поттикна да истражуваме и да создадеме производ што ќе ги задоволи нутритивните потреби на децата, но и потребата оброкот да биде вкусен, примамлив и забавен, изјави Искра Ветаџокоска-Муцунска, менаџер за маркетинг и продажба во „Виталиа“, а ја цитира МИА. „Виталиа“ трета година по ред го реализира проектот „5-ка за здрава храна“, за промоција на здравата храна и воведување здрави навики кај децата од училишна и предучилишна возраст. Карванот за едукација за здравата храна продолжува и до крајот на годината треба да посети голем број училишта и градинки во Скопје и во останатите градови.

Page 17: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 17четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

Од почетокот на идната година почнува реализација на владиниот проект „Купи куќа, купи стан“ОСУМ БАНКИ ЌЕ ОДОБРУВААТ КРЕДИТИ ЗА ГРАЃАНИТЕ

НЛБ Тутунска, Стопанска, Охридска, ТТК, Шпаркасе, Алфа, Прокредит и Стопанска - Битола се осумте банки преку кои граѓаните од идниот месец ќе можат да поднесуваат барања за кредити што ќе бидат субвенционирани со владиниот проект „Купи куќа, купи стан“. Сите осум банки кои се јавија на повикот, како што изјавил вицепремиерот и министер за финансии, м-р Зоран Ставрески, доставиле понуди во рамките на предвидените услови, 4,99 отсто каматна стапка во првите три години и до 5,5 проценти во четвртата и петтата година. - Со ова се создадени условите за почнување на натамошните активности. Министерството за финансии веќе изготви акциски план кој предвидува при крајот на декември да стартуваат јавните објави со кои граѓаните ќе бидат информирани за можностите за учество во станбените кредити, во кои банки ќе може да аплицираат и кои документи се потребни. Кон крајот на јануари 2012 година се очекува да почнат со доставување барања, по што ќе следи нивно разгледување и одобрување, а до крајот на март 2012 година се очекува и потпишувањето на првите договори за станбени кредити финансирани со владиниот проект, рекол Ставрески, а пренесува МИА.

Субвенционирањето ќе биде на два начина, едниот со половина од месечната рата во првите пет години од отплатата, а вториот со половина од учеството потребно за добивање на кредитот. Разгледувањето и одобрувањето на барањата ќе го вршат единствено банките. Се` уште е тешко да се предвиди колку апликации од граѓаните ќе има. Тоа зависи колку од нив ќе бидат заинтереесирани за едниот или за другиот модел зашто трошоците се различни. - Нашите очекувања се дека ќе бидат одобрени меѓу 1.500 до 2.500 барања со засега предвидените средства

од Буџетот. Ако проектот се одвива според планот и доколку се увиди дека има извонреден интерес, тогаш при евентуално ребалансирање на средствата, доделени ќе бидат дополнителни средстав, објаснил министерот. Во текот на годината ќе има повеќе циклуси за барање кредити, три до четири, со крајни рокови. Базичните правила за учество остануваат исти, цената на станбениот простор не може да надминува 900 евра за метар квадратен, а вкупниот приход ако се работи за самец, немажени/неженети или за двајца брачни другари да не надминува 900 евра месечно.

ТТК Банка склучи Договор за соработка со Македонската банка за поддршка на развојотДИСТРИБУЦИЈА НА КРЕДИТНАТА ЛИНИЈА ОД ЕИБ

ТТК Банка склучи Договор за соработка со Македонската банка за поддршка на развојот (МБПР), со што и` се овозможува на банката пристапност до кредитната линија на ЕИБ. Кредитната линија во моментот се нуди од страна на 9 банки, а отсега е достапна и преку ТТК Банка.

Кредитната линија на ЕИБ е наменета за инвестиции на компаниите со рок на отплата од три до осум години и две години грејс период, или за набавка на обртни средства со рок на отплата до 3 години и грејс период од 6 месеци. Каматната стапка на кредитите од ЕИБ е 5,5% годишно. Како финансиска институција која е посветена на развојот на малите и средни претпријатија, ТТК Банка успешно ја проширува понудата на кредитни производи обезбедувајќи нови финансиски средства од актуелните и најнови кредитни линии достапни на македонскиот финансиски пазар. Во изминатиот период, ТТК Банка склучи договори со МБПР и за други кредитни линии и тоа Кредитната линија ЗДКФ, како и од Посебен кредитен фонд, – соопштуваат од ТТК Банка.

Нов возен ред на МЖ Транспорт од 11.12.2011 година СО ГРЦИЈА САМО ТОВАРЕН МЕЃУНАРОДЕН СООБРАЌАЈ

Во железничкиот сообраќај во Македонија од 11.12.2011 година ќе почне да се применува нов внатрешен и меѓународен возен ред, кој истовремено се менува и во сите европски железници, соопшти МЖ Транспорт а.д. Скопје. Во новата сезона повторно ќе сообраќа деловниот воз „Пелагонија експрес“ на релацијата Битола – Скопје – Битола. Возот од Битола ќе тргнува во 5:30 часот наутро, а во Скопје ќе пристигнува во 08:11 часот. Кон Битола од Скопје ќе тргнува во 17:10, а во Битола ќе пристигнува во 20 часот. Попатно ќе застанува само во станиците Прилеп, Богомила и Велес. Со новиот возен ред ќе сообраќаат и уште три дополнителни пара возови кон Битола, пет пара возови кон Табановце, три пара кон Гевгелија, 11 кон Велес, два кон Кочани, три кон Кичево и еден пар кон Куманово. Во меѓународниот сообраќај остануваат двата пара возови кон Белград, кои ќе сообраќаат во утринските, односно вечерните часови. Возовите од Скопје ќе тргнуваат во 08:20 часот и 20:10 часот, а од Белград во 07:50 и 21:50 часот. Врските кон Белград обезбедуваат поврзувања во правец на Загреб, Сараево, Љубљана, Цирих, Минхен, Будимпешта и други европски дестинации. Железничкиот сообраќај со Косово ќе се извршува со еден пар воза кој во Скопје ќе пристигнува во утринските часови (09:51), а за Приштина ќе тргнува попладне во 16:35 часот. Во летниот период ќе има и директен кушет вагон кон Бургас. - Со овој возен ред, поради познатиот став на Грчките железници, патнички сообраќај кон и од Грција не се предвидува, се вели во соопштението. Во товарниот меѓународен сообраќај предвидени се 13 транзитни

траси во правец од Табановци кон Гевгелија, а девет обратно. За потребите на нашето стопанство предвидени се девет пара траси кон Табановци и пет пара траси кон Гевгелија (Солун), како и два пара траси кон Косово Поле.

ИНФО ПУЛ

Page 18: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО18 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

- За потребите на внатрешниот товарен сообраќај планирани се соодветен број траси за квалитетно да се подмират потребите на македонското стопанство, соопштуваат од МЖ Транспорт а.д. Скопје.

Објавен новиот правилник за увоз на половни минибуси и автобусиУСЛОВ: ИСПОЛНУВАЊЕ НА ЕУРО 2 СТАНДАРДОТ ЗА ЕМИСИЈА НА ГАСОВИ

Новиот Правилник со кој се пропишани условите и стандардите за увоз на половни минибуси и автобуси е објавен на 7-ми овој месец во „Службен весник на РМ“. Согласно Правилникот сите половни минибуси и автобуси кои ќе бидат набавени до 30 април 2012 година, треба да го исполнуваат ЕУРО 2 стандардот за емисија на издувните гасови, наместо ЕУРО

3. Како што соопштува Министерството за економија, со ова се дава можност за увоз на поголем број возила од оваа категорија според технички барања кои ќе одговараат на пониски, но сепак задоволувачки стандарди од оние што сега се пропишани во Правилникот за единечно одобрување. - Со оваа измена на правилникот ќе се подобри нивото на заштита на животната средина со значително намалување на нивото на емисија на штетни гасови во воздухот, односно ќе се подобри состојбата со релативно стариот возен парк на превозниците во патниот сообраќај кои вршат превоз на патници во градовите во Република Македонија и во соседните земји, а не се во можност да набават нови возила од оваа категорија поради високите цени на пазарот, - се наведува во соопштението. Со оваа мерка се очекува да бидат заменети околу 40 отсто од минибусите и автобусите кои сега се во употреба, а не исполнуваат ниту еден стандард во поглед на емисијата на издувните гасови.

СТАТИСТИКА

Индекси на продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар НА ГОДИШНО НИВО РАСТ ОД 10,4 ОТСТО

Според податоците на Државниот завод за статистика, во ноември 2011 година, продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар се повисоки за 0,1% на месечно ниво и за 10,4% на годишно ниво.

Во ноември 2011 година, во споредба со октомври 2011 година, продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар се повисоки во групата Енергија за 0,3%, во групата Нетрајни производи за широка потрошувачка за 0,3%, во групата Капитални производи за 0,2% и во групата Трајни производи за широка потрошувачка за 0,2%. Во ноември 2011, во споредба со ноември 2010, продажните цени на производителите на индустриски производи на домашниот пазар се повисоки во групата Енергија за 20,9%, во групата Трајни производи за широка потрошувачка за 6,9%, во групата Нетрајни производи за широка потрошувачка за 4,8%, во групата Интермедијарни производи, освен енергија за 3,5% и во групата Капитални производи за 0,8%.

ТуризамДO КРАЈОТ НА ОКТОМВРИ ЗА38,3 ОТСТО ПОВЕЌЕ СТРАНСКИ ГОСТИ

Според податоците на Државниот завод за статистика, бројот на туристите во

октомври 2011 година изнесува 49.379, а бројот на ноќевањата изнесува 119.198. Бројот на туристите во октомври 2011 година, во однос на октомври 2010 година, е зголемен за 17,0%, а бројот на ноќевањата е зголемен за 24,1%. Бројот на домашните туристи во октомври 2011 година, во однос на октомври 2010 година, е намален за 5,8%, а бројот на странските туристи е зголемен за 35,2%. Бројот на ноќевањата на домашните туристи во октомври 2011 година, во однос на октомври 2010 година, е зголемен за 6,1%, а бројот на ноќевањата на странските туристи е зголемен за 41,2%. Во периодот јануари - октомври 2011 година, во однос на истиот период од претходната година, бројот на туристите е зголемен за 11,4% и тоа: кај домашните туристи има намалување за 0,6%, а кај странските има зголемување за 26,9%. Во периодот јануари - октомври 2011 година, во однос на истиот период од претходната година, бројот на ноќевањата е зголемен за 7,8% и тоа: кај домашните туристи има намалување за 3,0%, а кај странските има зголемување за 38,3%.

Откуп и продажба на земјоделски производиДВОЈНО ЗГОЛЕМЕНИ ПАЗАРНИ ВИШОЦИ

Според податоците на Државниот завод за статистика, вредноста на вкупниот откуп и продажба на земјоделски производи во октомври 2011 година изнесува 1 090 107 илјади денари, што претставува зголемување за 97,2% во однос на октомври 2010 година.

Вредноста на откупените земјоделски производи од индивидуалните земјоделски производители е зголемена за 60,0%, а продажбата од сопствено производство на претпријатијата е зголемена за 119,3%. Зголемување на вредноста на вкупниот откуп и на продажбата е забележено кај житата, индустриските, градинарските и фуражните растенија, овошјето и грозјето, алкохолните пијалаци, млекото и млечните производи, додека намалување е забележано кај добитокот, живината и јајцата и рибата.

ИНФО ПУЛ

Page 19: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 19четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

АКТУЕЛНО

Конечна оценка на ММФ за заштита на Македонија од должничката криза во ЕУНАЈГОЛЕМАТА ПОМОШ ЛЕЖИ ВО ЗДРАВИТЕ ЕКОНОМСКИ ПОЛИТИКИ

Здравите севкупни макроекономски политики, нискиот јавен долг и ограничените прекугранични финансиски врски треба да помогнат Македонија да се заштити од влијанието на негативните надворешни услови во Европа. Сепак, властите треба да бидат подготвени да одговорат на забавувањето на растот и зголемените ризици. Тоа го оцени Мисијата на Меѓународниот монетарен фонд (13.12.2011 година) кој прогнозира раст на македонската

економија од два процента во 2012 година. Прелиминарната проекција на ММФ ја соопшти денеска шефот на Мисијата Вес Мек Гру на заедничка прес-конференција со вицепремиерот и министер за финансии, м-р Зоран Ставрески и гувернерот на НБРМ, м-р Димитар Богов, по средбите што ги имаше во изминатите две недели со претставници на Владата, на Народната банка и на приватниот сектор. - Постојат неколку фактори кои може да и` помогнат на Македонија да се заштити од неповолните случувања во еврозозоната. Еден од факторите е нискиот јавен долг, нискиот фискален дефицит, како и малиот дефицит на тековната сметка. Многу е важен и фактот дека банките во земјата не се потпираат значително на надворешно финансирање, појаснил Мек Гру, а пренесува МИА. Мисијата на ММФ смета дека дефицитот што го проектира Владата од 2,5 проценти од БДП во 2012 година е соодветен на економските перспективи, но на среден рок укажува оти би било важно да се намали, со цел да се зачува одржливоста на долгот, како и да се одржи простор за одговор на идните економски циклуси. Според Мек Гру, приходите следната година ќе бидат пониски од предвиденото во буџетот. Ги поттикнуваме властите да ги следат случувањата со цел да можат брзо и соодветно да реагираат со расходите за да се надомести помалиот износ на приходи, - рекол Мек Гру. ММФ воедно ја охрабрува Владата во напорите за зајакнување на стратегијата за

управување со јавниот долг и во зголемувањето на домашниот должнички пазар. Ова е потребно со цел да се намали потпирањето на надворешите должнички пазари што може да бидат неочекувани и непредвидливи како резултат од настаните надвор од Македонија. Во споредба со другите земји од регионот и пошироко, големината на домашниот јавен долг е мала што остава мислење дека има значителен простор за зголемување, смета ММФ. Македонија, укажуваат од Мисијата на ММФ, треба да биде подготвена на послаб раст кај нејзините трговски партнери, со негативни ризици следнава година. Тоа што земјата има историја на здрави макроекономски и финансиски политики, како и ограничен

број на нерамнотежи и` овозможуваат значајна заштита. Но сепак, властите треба да имаат однапред план за забавување на растот и да бидат подготвени во случај на зголемени ризици, оценува Мисијата. Со оглед дека не очекуваат состојби кои се менуваат од недела во недела, гледано во целина, го делиме мислењето на ММФ дека се зголемуваат ризиците за развојот на економијата поради случувањата во Европа во последните два

месеца, оценил вицепремиерот Ставрески. Таквите случувања, според него, бараат адаптибилност на ситуацијата, промени доколку е потребно и флексибилнсот во однос на проекциите. - Нашите очекувања се дека следната година буџетскиот дефицит и буџетот ќе ја издржат кризата и оти ќе успееме да останеме во рамките на ниското ниво на буџетскиот дефицит од 2,5 проценти, што во исто време постигнува две цели – да делува позитивно врз економијата со оглед на тоа дека предвидува зголемени капитални инвестиции за 28 проценти, а од друга страна, сепак нема да го загрози фактот дека Македонија има ниско ниво на јавен долг и треба да остане земја со ниско ниво на задолженост имајќи предвид какви состојби имаме во земјите што имаат висока задолженост во Европа, - рекол Ставрески. Така како што е проектиран буџетот, додаде, содржи елементи на резерви во однос на евентуалните промени во стапката на економски раст бидејќи поконзервативно се планирани и приходите и расходите во однос на она што се оценува како номинален економски раст за следната година. - Она што е најзначајно е да останеме активни во ситуација ако има потреба и ако тоа го налагаат случувањата во Европа, ако последиците од европските состојби го бараат тоа во секое време како и досега Владата ќе направи соодветни промени во буџетот и во вкупните економски политики бидејќи само преку таков одговорен и проактивен пристап кон конципирањето на буџетот и буџетската

политика може да се опстане во вакви тешки кризни времиња што се надвиснуваат над Европа што ќе има последици за Македонија поради намалената извозна побарувачка, - појаснил Ставрески. Тој најавил дека ќе се почитуваат препораките на ММФ за развој на долгорочни хартии од вредност на домашниот пазар. Во таа насока, Министерството за финансии во 2012 година ќе предвиди аукции на кои ќе понуди подолгорочни хартии од вредност, со цел да има поразвиен спектар на хартии од вредност. Коментирајќи ги разликите во проекциите за растот на Владата и на ММФ, вицепремиерот посочи дека такви разлики отсекогаш постоеле, но и оти отсекогаш имало ситуации кога проекциите на ММФ биле поконзервативни во однос на тие на владите. – Во секој слулај најважно е да се биде проактивен во каква било ситуација. Која проекција ќе се исполни ќе покаже развојот на настаните, тоа ќе зависи пред се` од Европа и во еден дел од политиките кои ги имаме во земјата кои покажаа дека се поздрави во однос на многу земји од регионот и Европа. Владата, како и претходно, покажа и има историјат на дисциплинирано спроведување на политиките и она што го ветуваме го исполнуваме во делот на одржување на ниско ниво на буџетскиот дефицит. Ако настаните го налагаат тоа во текот на годината ќе има прилагодувања на буџетот, но сепак треба да се постигне оној баланс меѓу мерките на рестриктивност и економскиот раст да не се сузбие целосно. Во таа насока, реализацијата на проектите во текот на годината и на буџетот на сите стапки на расходната страна ќе покаже ако има потреба да се интервенира, односно ќе се интервенира таму каде што има послаба реализација, - нагласи вицепремиерот.

Гувернерот Богов од своја страна оценил дека монетарната политика во 2012 година ќе биде поставена содветно на предизвиците кои постојат. НБРМ ќе ги следи постојано случувањата и зависно од тоа ќе ги корегира своите инструменти со цел да ја задржи стабилноста, односно ниската инфлација, стабилниот курс на денарот и да не го загрози банкарскиот сектор. Според Богов, од почетокот на месецов има пораст на депозитите во девизи на населението за 1,2 милијарди денари и за 1,5 милијарди денари на депозитите во денари. - Тоа укажува дека и во ваква ситуација со сите тензии кои постоеја во нашето опкружување, односно во ЕУ и неизвеснота околу опстанокот на еврото, нашите граѓани ја задржаа рационалнсота и веруваат на институциите, - истакнал Богов.

Page 20: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО20 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА

Во најкраток рок ќе се повлечат 23 милиони евра од кредитната линија од ЕИБ ПОМОШ ЗА МАЛИТЕ И СРЕДНИ БИЗНИСИ

Во најкраток можен рок ќе се повлечат средства од кредитната линија од Европската инвестициска банка со цел да им помогнеме на малите и средни претпријатија во Македонија. Дваесет и три милиони евра очекуваме да бидат во функција на поддршка на ликвидноста и инвестиционите планови на македонските компании. Имавме согласност од банките и од претставниците на стопанските комори дека е остварливо до крајот на годинава да се повлечат 23 милиони евра, што ќе биде значајна инфузија за македонското стопанство. Ова го изјавил вицепремиерот и министер за финансии, м-р Зоран Ставрески по седницата на Економскиот совет на која, како што рече, се разгледани можностите за забрзување на одредени кредитни линии кои се во функција на поддршка на стопанството. Тој посочил дека на седницата присуствувале претставници од сите стопански комори во Македонија, со цел

да се дискутира за актуелните состојби во македонската и европската економија, размислувањата на стопанствениците, како и за тоа заеднички Владата и стопанствениците да најдат најдобри решенија за излез од сегашните предизвици кои се главно поврзани со кризата во европската економија. - Се договоривме останати проекти кои веќе се наоѓаат во рамките на банките и на нивните разгледувања да бидат побрзо ефектуирани, односно има добри шанси до крајот на годинава уште за 20 милиони евра да испратиме барање до Европската инвестициска банка да ги одобри тие проекти, што значи дека заедно со сегашните околу 120-130 проекти и 100 други проекти тоа значи помош за преку 250 македонски компании, што би се реализирала во наредните месец до два месеца, рекол Ставрески, а пренесува МИА. На тој начин, појаснил тој, ќе се создадат и услови за повлекување на останатите 100 милиони евра, односно

да испратиме барање до Европската инвестициска банка да ги одобри и останатите 100 милиони евра за кои разговаравме со нив за поддршка на малите и средни претпријатија, така што за првите шест до девет месеци од следната година би имале нови 100 милиони евра. - Во вакви услови кога логично е заради состојбите во европската економија банкарските кредити се поограничени тоа би претставувало голем придонес во функција на ликвидност на економијата, ликвидност на малите претпријатија и нивни инвестиции. Беше оценето од страна на стопанските комори дека ова е еден од најдобрите проекти што Владата ги направила за стопанството во изминатите шест години бидејќи токму помогна да се надминат ефектите од кризата и да влезат свежи пари во македонската економија, - истакнал Ставрески. Тој рекол дека имало и други идеи кои ќе треба понатаму да се разгледаат во рамки на владините тела и стручни лица и да се добијат предлози како Владата со натамошни активности и мерки да помогне на македонското стопанство бидејќи, како што посочил, очигледно е дека времињата се сериозни и мора заеднички да се направи напор со најмали можни последици за да се излезе од оваа ситуација. Во таа насока, потенцирал Ставрески, едно од прашањата кое се дискутираше беше и за капиталните инвестиции кои од страна на стопанствениците се оценуваат како исклучително добри и значајни политики на Владата. - Беше позитивно оценето тоа што во првите 11 месеци од оваа година реализацијата на капиталните инвестиции е за 17 отсто повисока од лани, што е потврда и исполнување на ветувањето дека ќе ја забрзаме реализацијата на капиталните инвестиции и фактот што тие се планирани на многу повисоко ниво оваа година од лани, а и реализацијата е подобра и покажува дека многу повеќе пари по таа основа влегле во македонската економија, - рекол Ставрески.

Комитет за минерални суровини СКРАТЕНА И ПОЕДНОСТАВЕНА ПОСТАПКАЗА КОНЦЕСИЈА НА ОДДЕЛНИ МИНЕРАЛНИ СУРОВИНИ

Прашања од областа на експлоатацијата на минералните суровини и информации за активностите од оваа сфера беа разгледувани на состанокот на Комитетот за минерални суровини со кој претседаваше премиерот, м-р Никола Груевски. Како што соопшти владината прес-служба, членовите на Комитетот ги

разгледале препораките од Министерството за економија во врска со предлог-текстот на новиот Закон за минерални суровини кој е во фаза на подготовка и за којшто се собираат мислења од консултанти од Шведска, Словенија, Хрватска и Германија. - Генерално, препораките предвидуваат скратена и поедноставена постапка за концесија на одделни минерални суровини, како што се песок, чакал, глина и собирен кварц, потоа скратување на рокот за доставување на мислење до Секторот за минерални суровини во Министерството за економија на 15 дена од приемот на барањето, а доколку не се даде позитивно

мислење во тој рок да се смета дека е дадено позитивно мислење, пропишување на мерки и клаузули со цел спречување на случаите на воспоставување на монополска позиција од страна на одредени компании во однос на одредени видови минерални суровини и воведување на т.н. црна листа на фирми кои иако имаат добиено концесија во законскиот рок не започнале со експлоатација, стои во соопштението. Со препораките за новиот закон се предвидува компаниите кои ќе бидат на оваа црна листа, како и компаниите кои се капитално поврзани со нив, да не можат да добијат концесија. На состанокот, според соопштението, се разгледувале и информации во врска со поднесените барања на мислења за доделување на концесии за детални геолошки истражувања на минерални суровини и информации за извршените инспекциски надзори кај концесионерите од областа на минералните суровини, при што Комитетот дал препорака да се зајакне соработката со Министерството за внатрешни работи и Јавното обвинителство во делот на утврдување на случаи на незаконска експлоатација на минерални суровини.

Македонија добива на располагање грант од Европската комисија ШЕЕСЕТ МИЛИОНИ ЕВРА ЗА КОРИДОРОТ 10 И ЗА ПРЕЧИСТИТЕЛНА СТАНИЦА ВО ПРИЛЕП

Македонија добива на располагање грант од Европската комисија во износ од 59,5 милиони евра, од кои 45 милиони евра за заокружување на

Page 21: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 21четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

финансиската конструкција за изградба на автопатот Демир Капија – Смоквица, дел од Коридорот 10, како и 14,5 милиони евра за пречистителна станица во Прилеп. Договорите за двата инфраструктурни проекта, кофинансирани од ЕК преку ИПА-инструментот за регионален развој, ги потпишаа вицепремиерот и министер за финансии Зоран Ставрески, министрите за транспорт и врски и за животна средина Миле Јанакиески и Абдилаќим Адеми и директорот за регионална политика на ЕУ, Жан-Мари Сејлер.

Покрај 45 милиони евра обезбедени преку ИПА-компонентната за регионален развој, за автопатската делница се обезбедени и 130 милиони евра од Европската инвестициска банка, 90 милиони евра од Европската банка за обнова и развој, како и шест милиони евра од македонската Агенција за државни патишта. – Со тоа целосно е заокружена финансиската конструкција за изградба на модерен автопат Демира Капија - Смоквица, со што ќе се комплетира главната оска на Коридорот 10 кој е главниот транспортен коридор низ Македонија, што на север не` поврзува со Европа, а на југ со значајното Солунско пристаниште за нас, - рекол по потпишувањето вицепремиерот Ставрески, а пренесува МИА. По завршување на тендерот за избор на изведувачот на градежните работи, на кој понуди доставија 15 компании, според Ставрески, до средината на следната година треба да заврши постапката околу евалуацијата и изборот на компанијата и да почне изградбата. Пречистителната станица во Прилеп, истакнал, е прва од низата проекти во областа на прочистување отпадни води што ќе се реализира со пари од ЕУ во Македонија. За тој проект ќе бидат обезбедени и шест милиони евра од Буџетот на Република Македонија. - Ова се само два од повеќето проекти што ќе се реализираат во рамките на третата регионална компонентна од инструментот за претпристапна помош, што е во вкупен износ од 202 милиони евра, со кои ќе финансираме дополнителни

проекти од областа на патниот и железничкиот сообраќај. Пред се`, се надевам на финансиска поддршка во делот на железничкиот сообраќај и значајните проекти кои ги имаме за следната година во однос на Коридорот 8 и проекти поврзани со третманот на отпадни води и управување со отпад, - навел Ставрески. Според него, само преку реализација на крупни инфраструктурни проекти може да се подобри конкурентноста на националната економија и да се обезбеди повисок економски раст и развој на државата. Тоа, нагласил, пред се`, е во корист на граѓаните, а исто така придонесува и за интеграцијата на Македонија во ЕУ. За директорот за регионален развој при Директоратот во ЕУ Сејлер, изградбата на автопатската делница од Коридорот 10 е важна за Македонија, нејзините соседи и за ЕУ. При реализација на проектите од тој тип владите, смета тој, треба да имплементираат европски вредности, односно да се понуди квалитет за вложените пари, како и да се преземат мерки за зачувување на животната средина. Важно е и проектите да се спроведат до одредениот рок. Во спротивно, додаде, дел од средствата може да бидат загубени. - Ова е почеток и по овие два се надеваме дека во иднина ќе продолжиме со уште повеќе проекти за да ја достигнеме вистинската цел, - посочил Сејлер. Министерот за транспорт Јанакиески очекува изградбата на новата автопатска делница Демир Капија – Смоквица, која треба да се реализира како целосно автопатско решение, да трае четири години, односно целиот проект да се заврши до крајот на 2017 година. Предвидено е да содржи 2+2 коловозни ленти со широчина од 3,5 метри за секој правец, физички одвоени со средна лента од три метри. Предвидено е да има шест двоколовозни мостови, два тунела, две клучки, пет натпатници и седум потпатници. Се работи за сложен проект, но многу значаен кој се очекува да придонесе не само за развојот на Македонија, туку и за цела Југосточна Европа, - оценил Јанакиески. Адеми, пак, навел оти е убеден дека кон средината на следната година ќе може да почне изградбата на пречистителната станица во Прилеп. Овој комплексен проект ќе се спроведува преку три договори, за изградба на пречистителна станица на отпадни води, за доградба на канализациска мрежа и за надзор на градежните работи. Со негова реалзиација ќе се обезбеди заштита на површинските и подзмените води во Прилепскиот регион, ќе има придонес и за подобрување на квалитетот на земјоделските култури во овој регион, а на граѓаните поквалитетна животна средина. Ќе се обезбеди и заштита

на водите на реките во овој регион, - појаснил Адеми. Тој се надева дека проектот ќе биде позитивно искуство кое ќе помогне Македонија да добие позитивен одговор од ЕК и за други големи проекти од областа на животната средина.

Македонија предводник во регионот по искористеноста на ИПАРД-средстватаПРОГРАМАТА ЌЕ СЕ ПРОШИРУВА СОНОВИ МЕРКИ ЗА ДА СЕ ЗГОЛЕМИ РЕАЛИЗАЦИЈАТА

Македонија бележи евидентен напредок во имплементацијата на ИПАРД и е предводник во регионот од аспект на искористеноста на средствата од претпристапните фондови, оценил високиот европски претставник Џерард Кили од Комитетот за следење на ИПАРД, по состанокот одржан на 9.12.2011 година. Интензивно се разгледуваат можностите за проширување на Програмата со нови мерки што ќе овозможи, напомена Кили, уште поголема реализација. - Задоволни сме од имплементацијата на ИПАРД-Програмата во земјата. Ако биле прифатени сите поднесени апликации, ќе се искористеле околу 43 милиони евра што е добар степен на реализација. Мора да се детектираат проблемите при поднесувањето барања и да се отстранат, рекол Кили, а пренесува МИА. Според него, ИПАРД-средствата за оваа година не се целосно искористени, но нема да бидат загубени. Проектираната сума можеби нема да биде искористена ниту идната, 2012 година, но Македонија дефинитивно се движи во добар правец. - Интересот за ИПАРД постои и може само да се зголемува. Верувам дека ќе се достигне степенот кога ќе биде можна негова стопроцентна реализација, - нагласил Кили. Досега се објавени вкупно пет ИПАРД јавни повици кои резултираа со 100 одобрени апликации во вкупен износ од 12 милиони евра, средства за инвестиции во земјоделството, прехранбената индустрија и руралниот развој.

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА

Page 22: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО22 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

Со ова докажавме дека ИПАРД-фондовите се реалност во Република Македонија и нашиот агросектор е подготвен да се соочи со предизвиците за користење на идните структурни ЕУ-фондови. Но, истовремено треба да бидеме свесни дека се наоѓаме на самиот почеток. Ни претстои уште многу работа, спроведување реформи и конкретни мерки, долгорочно да планираме, а секојдневно да интервенираме. Да советуваме, да градиме капацитети и што подобри услови за земјоделците, потенцирал заменик-министерот за земјоделство, шумарство и водостопанство Зоран Коњановски. Агроекологијата и реализирањето локални стратегии за развој преку т.н. лидер пристап се двете нови мерки со кои ИПАРД треба да се прошири. Се разгледуваат и можностите за вметнување проекти кои предвидуваат модернизација на системите за наводнување и изградба на шумски патишта за заштита на шумите од пожари. - Дискутираме и за проширување на можностите за инвестирање во рамки на постојните мерки. Посебно се осврнавме на финансирањето проекти за подигнување нови овошни и лозови насади, за пренамена на лозјата во овошни насади вклучително и трпезно грозје, за воведување земјоделска механизација, зголемување на средствата по проекти, особено на оние насочени кон достигнување на стандардите за животната средина во свињарството и живинарството, за отворање нови сточарски фарми, за безбедност на храна, нови технологии и иновативни производи во прехранбената индустрија, за нови капацитети за рурален туризам и нови економски дејности за самовработување во руралните средини, како цвеќарството, калемарството, аквакултурата, одгледувањето дивеч, - посочил Коњановски. Како што информира директорот на Платежната агенција Тони Димовски, денеска завршува рокот за поднесување барања по петтиот ИПАРД оглас за кој пристигнале 60 апликации. Високите европски претставници порачуваат дека освен развојната компонента на ИПАРД која подразбира максимално искористување на средствата, многу е битна и втората, воспоставување систем на контрола и следење, односно намалување на ризиците од евентуална злоупотреба на парите од фондовите и нивно сведување на нула.

УЈП почна со електронски јавни аукции за движни и недвижни ствари кои се запленетиПОВИСОКИТЕ ЦЕНИ БЕНЕФИТ ЗА ДОЛЖНИЦИТЕ

Управата за јавни приходи од почетокот на месецов почна со електронски јавни аукции за продажба на движни и недвижни ствари кои се запленети. Системот дава предности и за Управата и за должниците. Трајан Николовски, раководител на Секторот за присилна наплата во УЈП, потенцира дека очекуваат со новиот систем да се изврши поголема наплата при присилната наплата. Како предности ги посочи транспарентноста во постапката, поголем број учесници, можност за учество во аукциите од кое било место, подолг временски период за наддавање, намалување на трошоците за продажба, како и елиминирање на можностите за злоупотреба и меѓусебно договарање на наддавачите, кое претходно резултираше со неуспешно спроведени продажби. Според Николовски, особен бенефит од ваквиот начин на продажба ќе имаат даночните должници, бидејќи се очекува поголем интерес за купување на стварите од повеќе учесници, а со тоа и постигнување повисока цена на аукцијата и затворање на поголемиот или целиот долг на должникот. Од почетокот на годината тој посочи дека преку аукции се наплатени 266 милиони денари, што е 17 отсто од вкупната присилна наплата која изнесува

1,6 милијарди денари. Од УЈП информираа дека присилна наплата се врши и од физичките и од правните лица и оти вредноста од година во година расте, што е резултат на институционално зајакнување на Управата. Аукциите се организираат еднаш месечно. Ќе се објавуваат на веб-порталот h�p://e-aukcii.ujp.gov.mk,.Системот е едноставен, и сите фази и чекори се поедноставени и приспособени за корисниците. Се нудат на аукција автомобили, машини, деловни објекти, станови.

ПАРТНЕРСКИ ИНСТИТУЦИИ И МИНИСТЕРСТВА

Page 23: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 23четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

СкопјеУСВОЕН БУЏЕТОТ ЗА 2012 ГОДИНА

Советот на Град Скопје на 53-та седница го усвои Буџетот на Град Скопје за 2012 година, кој изнесува 6.530.415.000 денари, односно има зголемување за 14,1 отсто во однос на буџетот од 2011 година. Основниот буџет на Град Скопје за 2012 година ќе изнесува 3.958,500,000 денари. Советот ја усвои Одлуката за менување на Планот на програми за развој за периодот 2012-2014 година, како и Одлуката за извршување на Буџетот на Град Скопје за 2012 година. На седницата со консензус од сите советнички групи во Советот на Град Скопје, со 37 гласа и ниту еден против и воздржан, го донесе и новиот Деловник на Советот на Град Скопје. На денешната седница се донесе и одлука за формирање комисии на Советот на Град Скопје. Советот даде согласност и за

Одлуката за изменување и дополнување на Ценовникот на услуги коишто ги извршува ЈП “Градски паркинг”-Скопје, како и Одлуката за измена на Статутот на ЈП “Градски паркинг“-Скопје. Претставници од Сектор за заштита на животната средина и природата пред Советот ја презентираа информацијата за актуелната состојба со загадувањето на воздухот во град Скопје, како и преземените мерки за нејзино надминување. Јавното сообраќајно претпријатие беше застапено на оваа седница со повеќе точки, каде што се дискутираше околу воведување повеќе нови бенефиции за превозот на постарите лица жители на Град Скопје, како и за воведување нова автобуска линија. Според првата иницијатива, поднесена од советниците Слободан Близнаковски и Тони Ѓуревски, на постарите лица треба да им се овозможи да се возат во автобусите на ЈСП за цена од 1200 денари годишно, коишто би се плаќале на 2 годишни рати. Втората иницијатива, поднесена од советничката група на СДСМ, се планира бесплатен превоз за постарите лица секој ден од 9 до 15 часот. За сите иницијативи, Советот

донесе заклучоци со кој се задолжува ЈСП да направи анализи и тие да се достават до Советот во рок од 30 дена, се вели во соопштението од Град Скопје.

Набавена нова опрема за ЈП „Паркови и зеленило“ МАШИНИ ЗА СЕДУМ МИЛИОНИ ЕВРА

Град Скопје за потребите на ЈП „Паркови и зеленило“ набави нова опрема - еден камион-кипер од марката „ивеко“ со носивост од четири тони, еден камион со платформа со дигалка за сечење и кастрење дрвја и три машини рајдери за косење трева. На промоцијата на новата опрема присуствуваа градоначалникот на Град Скопје Коце Трајановски и директорот на ЈП „Паркови и зеленило“, Душан Авировиќ. - Град Скопје изминатите години многу вложуваше во механизацијата и во опремувањето на ова јавно претпријатие. Резултатите веќе се видливи, како во косењето на зелените површини така и во собирањето на лисја, рекол Трајановски и додал оти вредноста на новите машини е седум милиони денари. Тој информирал, како што пренесува МИА, дека машините за косење трева се со голем капацитет. Со нив за еден час може да се искоси површина од 14.000 метри квадратни. Трајановски изрази надеж дека следната година ќе биде уште поуспешна за ова претпријатие бидејќи, како што рече, Град Скопје планира 2012 година да ја прогласиме за година на зеленило, цвеќе и на хигиена во главниот град. Авировиќ истакнал дека ЈП „Паркови и зеленило“ изминатите три години добило механизација што ја немало во изминатите 15 години. - Наредната година предвидена е уште една дополнителна инвестиција, повеќефункционална машина која ќе ја докомплетира целата механизација на ова јавно претпријатие, рекол Авировиќ. Град Скопје годинава за потребите на ова јавно претпријатие набави и два трактори со приколка и приклучни машини за косење трева, 10 самоходни тракторски тревокосачки со корпа, 10 рачни моторни тревокосачки со корпа и 14 тримери.

Општина Дојран со плански подготовки за новата 20 ха стопанска зона „ДУШАНОВАЦ“ НА ЈАВНА РАСПРАВА

Општина Дојран започна јавна расправа по најновиот документ за оценка на животната средина за урбанистичкиот план вон населено место, индустриско-стопански комплекс Душановац, за планскиот период 2011-2021 година. Планскиот опфат на документот е неизградено земјиште со површина од 19,99 хектари и се наоѓа во близина на регионалниот пат Р-604 (Струмица-граница кон Република Грција), на 2.500 метри од населбата Нов Дојран и 3,5 километри од езерскиот брег. Планскиот опфат е разработен во една целина. Планирани се 74 градежни парцели со намена за изградба на мали комерцијални и деловни намени, големи трговски единици, лесна и незагадувачка индустрија, сервиси, стоваришта и комунална супраструктура, како трафостаници и слично. За да се обезбеди сообраќаен пристап до секоја градежна парцела, со овој урбанистички план се планирани и шест нови улици. Изработувач на планскиот документ е Институтот за урбанизам, сообраќај и екологија „Инпума“ од Скопје, а извештајот за стратегиска оценка на животната средина го подготви друштвото за еколошки консалтинг „Деконс Ема“, исто така од Скопје.

Главна цел на документот за оценка за влијанието врз животната средина е да се создадат услови за организација и ефикасно користење на просторот за поставување на индустриско-стопански комплекс, со кој ќе се обезбеди одржлив развој на општината Дојран. Тоа значи, со планираниот развој на стопанството преку инфраструктурната опременост и уреденост на просторот да се овозможи зачувување на животната средина, а преку овозможените нови вработувања и подобрување на социоекономската клима во регионот. Документот за влијанието врз животната средина е отворен за јавна расправа во период од 30 дена, а граѓаните

ОПШТИНСКИ БИЗНИС

Page 24: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО24 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

свои мислења и сугестиии можат да дадат во просториите на општината, Одделението за урбанизам, екологија и заштита на животната средина, или по електронски пат на веб-страната на општина Дојран.

Подобрена туристичката понуда во Националиот парк Маврово ИСПОЛНЕТИ ЦЕЛИТЕ НА ТРИГОДИШНИОТ ПРОЕКТ

Подобрување на туристичката понуда, обука на персоналот, отворање на информативна канцеларија и грантови за локалното население со цел негово задржување од миграција, беа целите на тригодишниот проект „Заштита на животната средина, економскиот развој и промоција на одржлив еко-туризам во Националниот парк Маврово“. Во рамки на проектот изработена

е студија за ревалоризација на природните вредности и план за управување со паркот со сите легислативи, изработен е прирачник за управување со паркот, направени се пешачките патеки. Преку проектот подобрена е туристичката понуда и управувањето со отпадот со донација на 61 контејнер и два мали трактора за собирање на отпадот од паркот, а локалното население ги чуствува придобивките на локалниот туризам. Главна цел на проектот, според заменик министерот за животна средина и просторно планирање Стево Темелковски, е да се подобрат условите за живот на населението што живее во Националниот парк Маврово за партиципативно управување со природните ресурси и заштита на природата насочена кон одржливо користење на природните вредности. - Преку имплементацијата на проектот во изминатите три години се даде придонес во напорите на Министерството за обезбедување поефикасна заштита и управување со природните ресурси и вредности на Националниот парк Маврово, истакнал Темелковски, а го цитира МИА. Проектот „Заштита на животната средина, економскиот развој и промоција на одржлив еко-туризам во Националниот парк Маврово“ е финасиран од

Министерството за надворешни работи на Италија, имплементиран од италијански невладини организаии во соработка со Министерството за животна средина и просторно планирање, Националниот парк Маврово и општината Маврово - Ростуше.

Во јавните установи во Гевгелија ПРОЕКТИ ЗА ПОДОБРУВАЊЕ НА ЕНЕРГЕТСКАТА ЕФИКАСНОСТ

Општина Гевгелија во соработка со јавните институции кои се во нејзина надлежност, подготви три проекти со кои ќе учествува на последниот повик на Светска Банка за подобрување на енергетската ефикасност во општината. Станува збор за проект за изградба на 12 нови училници во комплексот на Средното општиснко училиште „Јосиф Јосифовски“, кои ќе бидат изградени по стандардите за термичка изолација неопходна за заштеда на енергија, и уште два проекти за замена на азбесниот слој на покривите од двете детски градинки во Гевгелија. Согласно критериумите за учество на јавниот повик, општината искажува спремност за финансирање на проектите во размер од 1:1, односно 50 отсто учество на Светска Банка и исто толку и на општината од сопствени буџетски средства. Согласно програмата за енергетска ефикасност на локалната самоуправа во Гевгелија, изминативе години веќе се реализирани одредени зафати од оваа област. Извршена

е целосна замена на столаријата и поставена изолација во две основни Општински училишта, “Крсте Мисирков“ и ООУ “Ристо Шуклев“ во Негорци, а слични зафати се направени и во ООУ “Владо Кантарџиев“ во Гевгелија. Подобрување на енергетската ефикасност во општината се очекува и со завршувањето на започнатите проекти за изолација на покривот, новата фасада и систем за енергетско опслужување на Народниот театар кој е во реконструкција, а изработени се и енергетски прегледи за пет јавни објекти во општината. Бенефит од годишната програма за енергетска ефикасност се очекува и преку реализацијата на студијата за искористувањето на расположивата биомаса во општината и поставувањето на ветерни електрани долж брегот на Вардар.

Соработка на Гевгелија, Богданци и ВаландовоЕНЕРГЕТСКАТА ЕФИКАСНОСТ ГИ ПОВРЗУВА ОПШТИНИТЕ

Трите соседни општини Гевгелија, Богданци и Дојран кои работат заедно на остварување на регионалниот проект „Мисли глобално – делувај локално“, воспоставија меѓуопштинска соработка во делот на енергетската ефикасност. Се работи за регионален проект одобрен од УНДП, кој за оваа намена обезбеди средства во износ од 886.080 денари. Остатокот од 227.200 денари треба да го обезбедат општините-партнери, а вкупното проектно конто изнесува 1.113.280 денари. Проектната апликација за заедничка соработка ја поднесе Фондацијата за локален развој од Гевгелија и таа е веќе одобрена од проектниот тим на УНДП што ја води Програмата за меѓуопштинска соработка - Канцеларијата во Скопје. Натамошните ангажмани на трите општини ќе бидат насочени кон развивање мерки за енергетска ефикасност во јавните

објекти со цел да се заштитат ограничените ресурси на локално ниво, реализирање обука за управување со изворите на енергија, нивните влијанија на глобално климатско ниво, набавка на опрема за следење на потрошувачката на енергија во јавните објекти. Во текот на остварувањето на проектните цели партнерските општински тимови ќе изготват програми за енергетска ефикасност, ќе спроведат јавна кампања за подигнување на свеста во врска со управувањето со енергијата, како и спроведување на функционална анализа за управувањето со енергијата на локално ниво. Целта од остварувањето на Проектот е намалување на потрошувачката на енергија со мерки за намалување на изгубената енергија, примена на алтернативни извори и тој е во согласност со Програмата за енергетска ефикасност, донесена од Советот на општина Гевгелија за 2012 година.

ОПШТИНСКИ БИЗНИС

Page 25: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 25четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

ЕК обезбеди над 141 милион евра распоредени во три фонда: за иновација, за развој и за гаранцииФИНАНСИРАЊЕ НА РАЗВОЈОТ НА МАЛИ И СРЕДНИ ПРЕТПРИЈАТИЈА ВО ЗАПАДЕН БАЛКАН

Европската комисија во соработка со Европската инвестициска банка и Европската банка за обнова и развој обезбеди над 140 милиони евра за развој на малите и средни претпријатија во земјите од Западен Балкан. Ова е круна на тригодишните напори, изјави Божидар Ѓелиќ, кој е иницијатор на идејата за формирање на регионална инвестициска платформа.

Ова е шанса да им овозможиме на луѓето кои имаат енергија да работат, да заработат и да останат во своите земји, истакна Ѓелиќ за време на состанокот на Комитетот за инвестициската рамка за Западен Балкан во седиштето на Европската инвестициска банка во Луксембург. Ѓелиќ истакна дека во финансирањето на платформата во вредност од 141 милион евра ќе учествуваат Европската комисија, Европската инвестициска банка и Европската банка за обнова и развој. Средствата, според Ѓелиќ, ќе бидат распоредени во три фонда, за иновација, за развој и за гаранции. На тој начин, малите и средни претпријатија кои поради финансиската криза тешко доаѓаат до кредити, ќе можат да конкурираат за неопходните средства. Хубер Котоњи, кој се наоѓа на чело на секторот за регионален бизнис развој на Европската инвестициска банка, изјави дека платформата е основен, досега најголем одобрен кредит. Во Комитетот за инвестициската рамка за Западен Балкан застапени се претставници од земјите од целиот регион.

Раст на сиромаштијата во Албанија ПРЕКУ 100 ИЛЈАДИ СЕМЕЈСТВА СО ПОТРЕБА ЗА СОЦИЈАЛНА ПОМОШ

Бројот на семејства во Албанија кои имаат потреба од социјална помош во третото тромесечие од годинава изнесуваше 102.000, наспроти 97-те илјади во истиот период лани. Според Институтот за статистика тоа значи зголемување од пет отсто, пренесува дописникот на МИА од Тирана. -Во Албанија во моментов има 830.000 семејства, а 12 отсто од нив го остваруваат правото на социјална помош. Месечниот паричен надоместок се движи од две до четири илјади леки (околу илјада до две илјади денари) по семејство, велат од Иститутот.

Во 2008 година бројот на корисници беше на најниско ниво, и инесуваше 94.000, но по појавата на светската економска криза почна тренд на раст. Поради тоа предвидениот буџет за оваа категорија граѓани од страна на владата, во последните три години постојано се надминуваше.

Албанија бара инвестиции од КатарВО ИГРА ЕНЕРГЕТИКАТА, ИНФРАСТРУКТУРАТА, ЗДРАВСТВОТО, ТУРИЗМОТ...

Албанскиот претседател Бамир Топи, кој имаше средба со катарскиот емир Хамад Бин Халифа ал Тани, ги повикаа компаниите од Катар да инвестираат во Албанија, пишуваат албанските весници. Топи и Ал Тани се сретнале во рамки на четвртиот глобален форум на Иницијативата на Обединетите нации „Алијанса на цивилизациите“, кој се одржува во Катар и изразиле подготвеност за натамошно проширување на соработката меѓу двете држави. Албанскиот претседател ги

повикал катарските компании да инвестираат во Албанија во сферите на енергетиката, инфраструктурата, здравството, туризмот и

образованието. Топи и Ал Тани ја потенцирале важноста на зголемувањето на инвестициите меѓу двете земји и на спроведувањето на спогодбите, потпишани во Тирана во врска со различни проекти од взаемен интерес.

Светска банкаХРВАТСКА ВО 2012 ГОДИНА ЌЕ ЗАПАДНЕ ВО РЕЦЕСИЈА

Хрватската економија следната година најверојатно ќе западне во рецесија, по многу бавното економско заздравување во последно време, изјави економистот на Светската банка за Хрватска, Сања Маџаревиќ-Шујстер. Таа наведе дека Хрватска, која во 2013 година ќе стане членка на Европската унија, следната година ќе забележи пад на бруто домашниот производ од 1,1 отсто. Економското заздравување на Хрватска годинава беше послабо од очекуваното. Хрваската економија од 2009 година воглавно е во рецесија, а проценката за конечните податоци за 2010 година ќе покажат скромен раст од 0,5 проценти. Бавното заздравување е последица од забавувањето на растот на извозот, слабиот кредитен раст, малиот обем на инвестиции и високата стапка на невработеност, која во мементот изнесува 17 отсто. Маџаревиќ-Шујстер посочи дека новата влада на левиот центар, која ќе биде составена до крајот на месецот, би требало да го зајакне финансискиот сектор и да порадоти на намалување на растечкиот фискален дефицит.

РЕГИОН

Page 26: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО26 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

ЕВРОПСКАТА УНИЈА НА КРСТОПАТ

Што е договорено за спас на евротоОТКАЖУВАЊА ОД КЉУЧНИТЕ ОВЛАСТУВАЊА ВО КРЕИРАЊЕ НА СОПСТВЕНИТЕ БУЏЕТИ

Лидерите на 23 членки на Европската унија се договорија да се обидат да го спасат еврото, така што нивните земји ќе се откажат од клучни овластувања во креирањето на сопствениот буџет. Списокот на она околу кое членките на ЕУ не успеаја да се договорат е многу подолг. Многу детали од договорот треба да се разработат, но успехот на договорот многу ќе зависи од тоа дали построгите фискални правила можат да ја убедат Европската централна банка да ослободи повеќе средства за купување на ненаплатливи долгови во еврозоната. Договорот го потпишаа 17 земји на ЕУ кои го користат еврото, како и Данска, Летонија, Литванија, Полска, Романија и Бугарија, кои евентуално би можеле да го воведат еврото. Велика Британија категорично го одби договорот, додека Шведска, Унгарија и Чешка оставија можност да го потпишат договорот во некој друг момент. Договорот е потпишан бидејќи во претходните две години земјите на еврозоната се потресени од должничката криза која го загрози еврото. Германија и Франција посебно се залагаа новите правила да се темелат на основниот договор на ЕУ за да можат пазарите да се уверат дека членките ќе можат да ги отплаќаат своите долгови и дека нема да се повтори слична криза. Тие 23 земји законски ќе се обврзаат дека дефицитот ќе го држат под 0,5 отсто од БДП и дека тоа може да се прекрши само во вонредни околности или во борба против рецесија. Европскиот суд за правда ќе обезбеди сите држави да се придржуваат на договорот. Ако некоја од членките во дефицитот го пробие плафонот од 3 отсто од БДП, автоматски ќе сноси последици, освен ако на тоа не се спротивстави квалификувано мнозинство земји членки. Сега ќе биде потешко некоја земја да спречи нејзината држава-партнер да биде казнета поради кршење на правилата за долг и дефицит. Во минатото некои влади често ги заштитуваа партнерите од санкции. Сега државите мораат со своите партнери однапред да кажат колку планираат да се задолжат низ продажба

на обврзници. Договорено е и еврозоната заедно со другите членки на ЕУ кои тоа го сакаат, да дадат до 200 милијарди евра на ММФ, така тој фонд ќе може да помага во заштита на еврозоната. Новиот фонд на еврозоната, Европскиот стабилизациски механизам (ЕСМ), ќе го замени постоечкиот Европски фонд за финансиска стабилност (ЕФСФ) една година пред планираното – во јули 2012 година. Одлучувањето на ЕСМ ќе биде поедноставено во вонредни состојби, па така во одлучувањето за помош на земји во проблеми ќе биде потребно мнозинство од 85 отсто сопственици на капитал. Тоа треба да спречи помалите земји да ги блокираат или да ги забават итните мерки, како што се случуваше порано.

Еврозоната ќе ги намали правилата кои ги принудуваа банките и другите приватни инвеститори да ги преземат загубите кога земјата ќе добива помош од ЕСМ. Притисокот загубите да се наметнат на сопственици на обврзници се сметаше за причина за влошување на кризата. Лидерите на Европската унија не успеаја да постигнат договор за зголемување на стабилизацискиот фонд кој моментно располага со 500 милијарди евра. Тие ветија дека тоа прашање повторно ќе го разгледуваат во март идната година пред да се основа ЕСМ. Исто така не е договорено да се даде јасен сигнал дека Европската централна банка ќе има поголема улога во спречувањето на кризата со масовно купување на обврзници од земји во проблеми, за да можат трошоците за позајмувањето да бидат под контрола. Не се договорени ни поголеми овластувања на Европската комисија во фискалната политика на членки кои не ги почитуваат правилата, како што бараше претседателот на Европскиот совет Херман ван Ромпуј и некои држави. Не е договорено ни тоа, од фондовите за помош директно да се докапитализираат банките кои се во проблеми, што би можело да спречи некои земји повеќе да се задолжуваат, кога мора да исплаќаат на кредиторите.

(Нови Магазин – Белград)Историска можност за Унијата

САМИТИ НА РАЗОЧАРУВАЊА

* ЕУ веќе некое време не е заедница која

има гарантирани шанси за успех. Унијата се разидува и и се заканува распад и поделба. Целата криза малкумина ја разбираат во целост, но за кризата сите знаеме дека поприми заканувачки димензии и ја разниша целата Европска унија

Сериозноста на состојбата и големината на кризата ја препознаа 26 од 27 земји членки на Европската унија и за прв пат се постигна единство, итно да се отстранат грешките во конструкцијата на Унијата и еврозоната кои настанаа во минатото. По самитот одржан во петокот полека се будат надежи дека Унијата може да направи нов скок. Благодарение на кочниците за создавање на нови долгови настана инструмент кој ветува подобра иднина. Имено, ЕУ веќе некое време не е заедница која има загарантирани шанси за успех. Унијата се разидува и и се заканува распад и поделба. Целата криза малкумина ја разбираат во целост, но за кризата сите знаеме дека поприми заканувачки димензии и ја разниша целата Европска унија која може да „експлодира“. Во таква состојба потребни се вистински одлуки кои ќе ја определат насоката по која треба да се тргне. Потребни се визии и цели, а одговорните мора да покажат одлучност. Ако на тој начин ги гледаме сите самити на Европската унија кои се одржаа оваа година, вклучувајќи го и последниот во петокот, тогаш сите би биле разочарани. На прв поглед, европските лидери задолжени за кризата, под водство на германската канцеларка Ангела Меркел, водат политика со која избегнуваат да донесат конечна одлука и секогаш „елегантно“ ги заобиколуваат јасните решенија и болните резови. Се одржуваат самити еден по друг, се подготвува фонд за спасување и чадор за заштита кој секој пат е се поголем, а не се гледа конечна цел. Се чини дека барањето на решенија стана цел. Се е привремено и секоја одлука постои додека некоја нова не ја замени. Во тек е трка со времето, а реченицата која постојано се повторува дека Европа ќе пропадне ако пропадне еврото, станува речиси заколнување да не се изгуби капиталот и довербата. Судејќи според досегашните состаноци на европските лидери, не постои ништо што барем на половина година би имало трајност и вредност. Сите учесници се однесуваат како да се

Page 27: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 27четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

ЕВРОПСКАТА УНИЈА НА КРСТОПАТ

во густа магла, а тоа мора да ги разочара сите кои се надеваа дека минатонеделниот самит ќе донесе пресврт. Сепак, колку и да звучи парадоксално, можеби токму лесното напредување во магла ќе донесе напредок. По самитот во петокот полека е на повидок дека Унијата може да направи нов скок. Воведени се кочници за долговите, што ветува посигурна иднина. Сериозноста на состојбата и големината на кризата ја препознаа 26 од 27 земји членки на Европската унија и прв пат се постигна единство, итно да се отстранат грешките во конструкцијата на Унијата и еврозоната кои настанаа во минатото. Европа отиде чекор подалеку и поради тоа што овие денови целиот свет постојано зборуваше за Европа. Како и секогаш кога се случуваат големи работи, постојат и големи опасности. Без цврстата одлучност на Ангела Меркел, најверојатно не би дошло до промени, а опасноста е во тоа што Стариот континент сега познава две брзини на развој, но има само еден центар.

Некои набљудувачи велат дека Унијата има шанса само како К. у. К. но не како царство. Треба да се воспостави мултицентричност и тука од помош можат да бидат народи како што се Полјаците. Сепак, дополнителна опасност е строгоста во буџетот која е потребна, но не доведува до брзо зајакнување на државите кои тешко се погодени од кризата. Наскоро ќе знаеме и дали беше добра идејата да се здружат народите со различни традиции на работење и стопанство. Уште подраматично, на дневен ред ќе се најде и недостигот на демократија во ЕУ. Повеќе власт за Европскиот парламент – таа реченица како флоскула повеќе не поминува. Прашање е дали Европа може да биде заедничко тело. И конечно, 26 спрема 1 – освен среќната вест за единството, тука има и една многу опасна порака дека Велика Британија, која е најголема европска врска со САД, полека се одвојува од Европа. Можеби тоа ќе се допадне на тие кои Унијата сакаат да ја направат силна како против-модел на САД. Но, таквиот развој мора да ги вознемири сите кои Америка ја гледаат како главен партнер во извозот и сеуште се благодарни за нејзината повоена приврзаност кон Европа. Европа е во изградба и нејзините граѓани сето тоа го гледаат повеќе со надеж отколку со загриженост, гледајќи ги политичарите дека работат на нешто за што немаат целосна визија.

(Вјесник – Загреб)

Проценка на Европската банкарска агенција (ЕБА)НА ЕВРОПСКИТЕ БАНКИ ИМ СЕ ПОТРЕБНИ 114,7 МИЛИЈАРДИ ЕВРА

Европската банкарска агенција (ЕБА) процени дека на банките на ЕУ им се потребни 114,7 милијарди евра нов капитал за да можат да ги надминат идните финансиски шокови. Овие резултати од стрес-тестовите на банките се објавени пред почетокот на клучниот самит на лидерите на ЕУ во Брисел, чија цел е решавање на должничката криза во еврозоната. Проценетиот кусок на капиталот е речиси осум отсто поголем од 106,4 милијарди евра, колку што е проценето во октомври бидејќи се зголемени бројките за банките во Германија, Италија, Австрија и Белгија, се наведува во извештајот на ЕБА. Банките имаат рок до 20 јануари 2012 година да ги достават плановите за докапитализација, а барањата за зголемување на капиталите треба да ги исполнат до крајот на јуни следната година. Кусокот на капиталите на банките можат да го надоместат со емитување на нови акции, со намалување на обемот на кредитите за клиентите или со продажба на имот. Националните влади можеби ќе мораат да ги спасуваат оние банки кои нема да можат да соберат пари во готово.

����������������������

��������������������������������

�������������������������������������������������

�����������������������������������������������������������������������������������������������������������

�������������������������������������������������������������������������������������

����������������������

��������������������������������������������������������������������

�������������������������������������������������������������������

�����������������������������

�������������������������������

�������

������������������������������������������

��������������������������������

��������������������������������������������������������������������������

�����������������������������

�������������������������������������

�������������������

Page 28: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО28 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

ЕВРОПСКА УНИЈА

Во Грција 55 илјади мали бизниси ќе стават клуч на вратаЧЕТИРИ ОД ПЕТ ФИРМИ ЗАБЕЛЕЖАЛЕГОЛЕМ ПАД НА ДОБИВКАТА

Педесет и пет илјади мали бизниси се очекува да стават клуч на врата во текот на 2012., година која ќе се карактеризира исто така со пад на продажбата и приходите, според студијата изработена од Националната конфедерација за трговија на Грција. Во годишниот извештај околу грчката трговија во текот на 2011 година се наведуваат и други песимистики податоци.

Од 2009 до 2011 година клуч на врата ставиле 60 илјади бизниси, поради кризата која е во постојан раст. Осум од десет бизниси тврдат дека ја прекинале продажбата, додека четири од пет бизниси забележале голем пад на нивната добивка. Претседателот на Конфедерацијата, Василис Коркидис повеќе од критична ја оценува состојбата и за бизнисите кои и понатаму опстојуваат, на кои поради големите потешкотии во подмирување на обврските им се заканува пропаст. И кај средните бизниси состојбата не е ништо подобра. Секој третти среден бизнис најавува „замрзнување“ на инвестициите во 2012., а песимизам има и во однос на вработувањето, зашто секоја петта на десет компании тврди дека се уште е во состојба да задржи значителен дел од вработените.

ЕУ пред одобрување на единствен патентен систем НА СИЛА ОД 2014 ГОДИНА

ЕУ, по 40 години талкање, се наоѓа пред одобрување на единствен систем на патенти. Единствениот патентен систем би требало да ги намали трошоците и административното

ангажирање, но и да ја зголеми конкурентноста на компаниите во рамките на ЕУ. Италија и Шпанија, меѓутоа, се надвор од овој процес поради недоразбирањата поврзани за одлуката патентите да се преведуваат на три „главни“ јазици кои се зборуваат во рамките на Унијата - англиски, француски и германски. Договорот поврзан за трите елементи на патентниот пакет, склучен на 1 декември, моментално го одобруваат надлежните тела. Прописот би требал да стапи во сила во 2014 година.

ЕУ ја намалува помошта за 19 земји во развој TEЖИШТЕТО СЕ ПОМЕСТУВА КОНДРЖАВИТЕ ВО РАЗВОЈ И НАЈСИРОМАШНИТЕ

Европската комисија донесе одлука од 2014 година да ја намали помошта за 19 земји во развој, меѓу кои и Кина, Индија и

Бразил, изјави еврокомесарот за развој Андрис Пиебалгс. Пиебалгс истакна дека одлуката е донесена со цел тежиште на помош меѓу 2014 и 2020 година да се помести од државите во развој на најсиромашните земји. Одлуката е донесена во контекст на пошироките промени кои се однесуваат на потрошувачката на ЕУ во странство, бидејќи Унијата ги прилагодува долгорочните буџетски планови со влошените финансиски услови и напредокот на своите ривали на светската економска сцена. ЕУ, која брои 27 земји-членки, е најголем светски донатор со 50 проценти од вкупната помош исплатена минатата година во глобални рамки, односно 53,8 милијарди евра. Комисијата во октомври соопшти дека ЕУ ќе ги зголеми обемот и уделот во помошта на земјите кои имаат најголема потреба од тоа и онаму каде што Унијата може навистина да помогне, што значи и намалување на помошта за земјите во развој.

Бугарија се откажа од нафтоводот Бургас-АлександруполисФИНАНСИСКИ ПРИЧИНИ ГИ ЗАТВАРААТ СЛАВИНИТЕ

Бугарија се откажа од изградбата на трансбалканскиот нафтовод Бургас-Александруполис, кој бил замислен како алтернатива и можност за олеснување на турските процепи Босфор и Дарданели. Софискиот весник „Стандард“ пишува дека одлуката е донесена од финансиски причини, како и дека Бугарија во последните две години го исплатила обврзувачкиот износ во заедничкото претпријатие „Транс-Балкан Пипелајн“ од над шест милиони евра. Одлуката е донесена само неколку дена откако бугарското Министерство за заштита на животната средина го објави официјалниот извештај за влијанието на нафтоводот на

Page 29: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 29четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

ЕВРОПСКА УНИЈА

еколошката средина во областа Бургас. Во заедничката компанија, Русија поседува 51 отсто од акциите, а Бугарија и Грција по 24,5 проценти. Неодамна Москва објави дека проектот е замрзнат, но дека нема да се откаже бидејќи тој има одобрение од Европа. Преговорите за изградба на нафтоводот почнаа во 1994 година, а беше предвидено преку цевките со должина од 300 километри да се пуштат 50 милиони тони нафта годишно.

Странските компании годинава ја заобиколуваат БугаријаГОЛЕМ ПАД НА СТРАНСКИТЕ ИНВЕСТИЦИИ

Странските компании од почетокот на годината во Бугарија инвестирале 534,5 милиони евра, што е значително намалување во однос на ланските 1,03 милијарди евра.

Главна причина за намалувањето на странските инвестиции е економската криза која во најголем дел ги зафати земјите-членки на ЕУ, кои се и најголемите инвеститори во Бугарија. Инвестициите од земјите чии економиии го продолжија својот раст и во услови на криза,

како Русија, Кина и Јапонија, на пазарите во Бугарија учествуваат со само 0,1 процент. Според статистичките податоци, во најголем дел се намалени инвестициите во областа на финансиите, недвижностите и трговијата, иако пред две години овие сектори беа најзначајните. Најголемиот инвеститор во Бугарија во идната година ќе биде кинеската компанија „Грејт Вол Моторс“ која ќе започне со произвдоство на автомобили во Ловеч заедно со локалната компанија „Литекс Моторс“. Фабриката стратува со производство од следната година и ќе произведува 70.000 возила годишно. Бугарија е интересна за инвеститорите поради ниските даноци, економската и политичка стабилност, малиот државен долг и буџетскиот дефицит. Просечната плата во Бугарија изнесува околу 350 евра, невработеноста изнесува 10,2 проценти.

Електричните автомобили не се популарни во ГерманијаСО НУЛТА ЕМИСИЈА САМО 2.000 ВОЗИЛА

Во Германија до крајот на годината ќе бидат регистрирани помалку од 2.000 возила со нулта емисија на штетни гасови, што укажува дека електричните автомобили не се попууларни во земјата, соопшти Институтот за истражување во автоиндустријата (ЦАР). За 11 месеци во Германија продадени се околу 1.800 електрични автомобили, од кои само стотина се купени од приватни

лица, а другите се купени од самите производители или од компании. Германија во 2008 година одреди цел дека до 2020 година ќе има еден милион електрични возила, но според годинава тешко дека ќе може да се оствари тоа.

Германската „Комерцбанка“ побара државна помошСПАСУВАЊЕ ПО ТРЕТ ПАТ

Втората по големина банка во Германија „Комерцбанка“ повторно покрена преговори со Владата за доделување на државна помош. Тоа е третпат за три години „Комерцбанка“ да бара државна помош за да обезбеди финансиска поддршка. Конечната одлука се уште не е донесена, но Владата, според финансиски и владини извори, сака да ги заврши преговорите до божиќните празници. Експертите се убедени дека германската Влада нема да ја одбие „Комерцбанка“ и оти така наречената државна „лоша банка“ ќе ја откупи активата „Еврохипо“ (Eurohypo), филијала на „Комерцбанка“, специјализирана за хипотекарни трансакции. „Комерцбанка“ кон крајот на 2008 и почетокот на 2009 година побара државна помош, кога доби вкупно 18,2 милијарди евра. Повеќе од 14 милијарди евра банката врати во летото 2011 година. Претставниците на банката потоа повеќе пати изјавија дека нема повеќе да ја спасуваат банката со средства од даночните обврзници. Можната продажба на „Еврохипо“ може да помогне во решавање не само на финансиските проблеми. „Комерцбанка“ е обврзана да ја продаде „Еврохипо“ до 2014 година поради фискалните прописи на Европската унија, но се уште нема купувач.

Page 30: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО30 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

СВЕТ

Постигнат компромис на конференцијата за климата во ДурбанПОВИК ДО КИНА И ИНДИЈА ЗА НАМАЛУВАЊЕ НА ЕМИСИИТЕ

Учесниците на конференцијата за климата во Дурбан, во Јужна Африка, по 24-часовна маратонска сесија зад затворени врати постигнаа компромис, со кој може да биде спречен неуспехот на преговорите до крајот на 2012 година, кога истекува важноста на Протоколот од Кјото. За компромисот, без да навлегува во детали, соопшти јужноафриканскиот министер за надворешни работи и претседател на конференцијата, Мајите Нкоана Машабане.

Таа изјави дека пакетот од четири документи претставува недовршен компромис, но е одраз на долгогодишните преговори за проблемите, кои ги оневозможуваат напорите на Обединетите нации во борбата против климатските промени. Нкоана Машабане нагласи дека документите кои содржат над сто страници ќе му дадат нов импулс на Протоколот од Кјото, чии цели за ограничување на емисијата на јаглерод диоксид истекува следната година и важат само за индустриските земји. Еден од текстовите содржи повик кон Кина и Индија, големи загадувачи со штетни гасови, за кои не важи Протоколот, да ги применат во иднина законските обврски за намалување на емисиите. Еврокомесарот за климатски прашања Кони Хедегард истакна на првата пленарна сесија на форумот дека ЕУ го поддржува нацрт-предлогот за продолжување на важноста на Протоколот од Кјото до 2020 година, за три години повеќе од петгодишниот период, кој се разгледува. Повеќе делегати, меѓу кои и африкански земји, се противат на идејата за продолжение на Протоколот за осум години.

Турција спечалила над 60 милиони долари годинава од извозот на турските серииОГРОМА ГЛЕДАНОСТ ВО 20 ЗЕМЈИ ВО СВЕТОТ

Приходи во износ од над 60 милиони долари спечалила Турција од извозот на турските серии, кои се гледаат во над 20 земји во странство, објави „Хуриет дејли њуз“. Серии како „Величествениот султан“ и „Забранетото овошје“ ги соборуваат рекордите на гледачите во земјите од Блискиот Исток и Северна Африка, а освен што носат приходи во Турција, тие го зголемуваат влијанието на земјата во регионот преку „мека власт“, пишува весникот. Освен во тој регион, турските серии се емитуваат и во многу земји од Централна и Источна Европа, меѓу кои Македонија, Бугарија, Србија, Хрватска, Чешка, Романија, Полска и Унгарија, како и на Далечниот Исток - Малезија, Индонезија, Тајланд, Сингапур, Јапонија и Виетнам. Јапонската телевизија дури и направила документарец за турските серии и нивното влијание врз туризмот и извозот.

Цената на една епизода од одредени турски серии варира меѓу 500 и 15.000 долари, изјави Ферат Ѓулген, раководител на „Калинос холдинг“, кој остварува околу 80 отсто од извозот на турските серии во странство. Списанието „Тајм“ го определи извозот на турските серии како „тајната на турскиот премиер Реџеп Таип Ердоган“. Социологот Нилуфер Нарли од универзитетот Бахчешехир, ја коментира врската меѓу турските серии и зголеменото влијание на земјата во странство, изјавувајќи дека Турција ја зголемила „меката власт“ на Блискиот Исток и балканските земји.

Илјадници американски поштари ќе останат без работаКЛУЧ НА ПОЛОВИНАТА ОД ЦЕНТРИТЕЗА РАЗНЕСУВАЊЕ ПОШТА

Американската поштенска служба планира следната година да отпушти 28.000 вработени и да затвори половина од центрите за разнесување пошта. Со овие мерки се планира да се заштедат околу три милијарди долари, со кои оваа фирма западната во криза ќе го спречи банкротот, пренесуваат агенциите.

Потпретседателот на компанијата Дејвид Вилијамс, на прес конференција, изјави дека затворањето на 252 од постојните 461 центри за обработка на поштата, ќе почне во април следната година. Поштата сега вработува 650.000 лица. Американските медиуми предупредуваат дека овој чекор ќе влијае врз забавување на испораката на писма. Препорачаните писма уште од 1971 година до примателот стигнуваат веќе вториот ден по денот на испраќањето. Во новите услови во повеќето случаи ќе мора да се сочекаат два или три дена. Покрај тоа, од 22 јануари за оваа услуга ќе мора повеќе да се плати, иако станува збор само за еден цент. Место 44 центи оваа услуга ќе чини 45 центи. Американската пошта во последните години минува низ длабока криза предизвикана првенствено со фактот дека се помалку луѓе праќаат писма. Додека во 2006 година поштата обработувала 100 милијарди препорачани пратки, минатата година имала 78 милијарди пратки, а нивниот број и натаму опаѓа.

УНЕП планира повлекување на обичните сијалици до 2016 година„ПОЗЕЛЕНАТА“ ТЕХНОЛОГИЈА ЌЕ СТИГНЕ СО УЧЕСТВО ДО 20 ОТСТО

Програмата на ОН за заштита на животната средина (УНЕП) и Глобалниот еколошки фонд (ГЕФ) планираат до 2016 година во светот целосно да ги заменат обичните сијалици со посовремени и поштедливи, компактни неонски и диодни,

Page 31: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 31четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

СВЕТ

соопшти УНЕП. Проектот „en.lighten“ предвидува преминување кон посовремена и „позелена“ технологија за потребите на осветлувањето, која во вкупната електроенергетска потрошувачка учествува со 20 проценти.

Во проектот, започнат во септември 2009 година, учествуваат голем број производители на опрема за осветлување, како и повеќе од 25 земји во развој. Според податоците на УНЕП околу 130 земји во светот се уште ги произведуваат и користат класичните сијалици. - Целта на УНЕП и ГЕФ да ги замени сите застарени сијалеци до 2016 година не е само теоретски можна, туку и прецизно остварлива, изјави шефот на УНЕП Аким Штајнер на Климатската конференција на ОН во јужноафриканскиот град Дурбан. Јужноафрикански експерти проценуваат дека со струјата, заштедена благодарејќи на воведувањето штедливи сијалици, ќе се обезбедат четири милиони семејства.

Норвешка најсреќна, а Централноафриканската република најтажна земја во светотПАРИТЕ ПРАВАТ СЕ!

Норвешка, трета година по ред, е прогласена за најсреќна земја во светот, а Јужноафриканската Република најтажна, покажа истражувањето за квалитетот на животот на британскиот Институт „Легатум“. Со бруто општествен производ од 54.000 долари по жител, нордиската земја е меѓу најботатите на светот, а

на врвот на табелата се најде и заради високиот општествен капитал и чувството за безбедност. Во истражувањето се разгледувани критериумите за економија, претприемаштво, власт, едукација, здравје, безбедност, лична слобода и општествен капитал. Данска е на второ место заради големите можности на претприемачите и заради социјалната еднаквост. Во оваа држава трошоците за освовање на фирми се најниски. Австралија е на трето место и во однос на 2009 година се искачи за две места заради исклучително образование, ефикасната бирократија и умното искористување на природните ресурси. Следат Нов Зеланд, како земја со највисока толеранција кон имигрантите, ефикасна власт, образование и лична слобода и Шведска, каде има високо ниво на политичко учество и општествена еднаквост во комибанција со заштита на животната средина и дури 123 мобилни телефони на 100 жители. Најтажна земја за живот е Централноафиканската Република каде десет посто од децата умираат во текот на првата година од животот, на еден учител доаѓаат по 91 ученик, а не постојат темели за просперитет. Следат корумираниот Зимбабве, каде не се почитуваат човековите права и владее константно политичко насилство, каде писменоста изнесува само 30 отсто, 40 отсто од населението се без доволно храна, а степенот на невработеноста изнесува 20 посто. Пакистан е на четвртото место заради неефикасната и нестабилна Влада и како земја нетолерантна кон странците. Јемен е петта на листата на најтажни земји заради граѓанските немири, ограничената слобода и неможноста за образование на жените.

ОН со фрапантни бројки за Меѓународниот ден за борба против корупцијатаГОДИШНО ВО СВЕТОТ ЗА ПОДМИТУВАЊЕСЕ ТРОШАТ ЕДЕН БИЛИОН ДОЛАРИ

Секоја година жителите на планетава за подмитување трошат вкупно еден билион американски долари, изјави извршниот директор на Службата на Обединетите нации за наркотици и криминал, Јуриј Федотов во врска со Меѓународен ден за борба против корупцијата. - Корупцијата како рак го јаде државниот организам, му пречи на развојот, тесно е поврзана со организираниот криминал, перењето пари, трговијата со

дрога и активното влијание врз политичката стабилност, нагласи Федотов во интервју за ИТАР-ТАСС, кое го пренесе БТА. Во врска со ова тој ја спомена арапската пролет, напоменувајќи дека според него корупцијата биле меѓу мотивите за протестите во арапските земји. - Општеството денес презема решителни чекори во борбата против корупцијата, што им дава нови можности на меѓународните структури да ја зголемат борбата против ова зло. Можностите се отвараат и за Службата за наркотици и криминал, која е чувар на Конвенцијата на ОН против корупцијата, посочи Федотов.

Меѓународниот ден за борба против корупцијата оваа година се одбележува под мотото „Еј-Си-Ти“, што е кратенка од англиските зборови Against Corrup�on Today (против корупцијатаденес). Предвидено е специјално обраќање на генералниот секретар на ОН Бан Ки-му за оваа тема, а планирани се и серија манифестации во Виена и во други градови, каде дејствува меѓународната организација.

Иран откри огромно наоѓалиште на природен гасПРВИЧНИТЕ ПРОЦЕНКИ ЗБОРУВААТЗА 50 БИЛИОНИ КУБНИ МЕТРИ ГАС

Иранскиот министер за нафта Ростам Каземи соопшти дека во реонот на Каспиското Море во Иран открил огромно наоѓалиште на природен гас, каде според првичните проценки има 50 билиони кубни метри гас. Наоѓалиштето се наоѓа во иранските територијални води на Каспиското Море на длабочина од 700

Page 32: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО32 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

метри. Иран има најголеми познати резерви на природен гас во светот и е втор по големина производител на нафта меѓу членките на Организацијата на државите извознички на нафта (ОПЕК). Поголемиот дел од резервите на иранскиот природен гас се пласираат на домашниот пазар, додека од извоз на нафта Иран обезбедува околу 80 проценти од своите надворешни приходи.

Агенција за одредување на кредитниот рејтинг „Фич“СВЕТСКИОТ РАСТ НА НИСКИ ГРАНКИ

Агенцијата за одредување на кредитниот рејтинг „Фич“ деновиве ја објави најновата прогноза за растот на светската економија за следната година, според која очекува забавување од 2,4 отсто по јакнењето на пазарните тензии и ризикот од неповолниот развој на ситуацијата. Во соопштението на „Фич“ се наведува дека прогнозата на глобалниот раст за 2012 година е намалена на 2,4 отсто од претходната прогноза од 2,7 отсто, додека за 2013 година таа е намалена за 3,1 процент.

Експертите на „Фич“ очекуваат растот во еврозоната следната година да се забави за само 0,4 отсто поради острите мерки за штедење и влошувањето на условите на финансискиот пазар.

Меѓународната организација за енергетика ИДНАТА ГОДИНА ПОМАЛА ПОБАРУВАЧКА НА НАФТА

Должничката криза во еврозоната забрзано го „лади“ светскиот пазар за нафта, но веројатните санкции спрема Иран засега даваат поттик за цените на тој енергенс, соопшти Меѓународната организација за енергетика(IEA). Организацијата ја намали прогнозата за раст на светската побарувачка за нафта во 2012 година за 200.000 барели дневно и укажува дека растот на побарувачката ќе биде скромни

700.000 барели дневно со оглед дека светскиот раст сега изгледа за третина послаб отколку што се очекуваше пред шест месеци. IEA сега наведува прогноза дека светската побарувачка за нафта ќе биде просечно 89 милиони барели дневно во 2011 и 90,3 милиони барели во 2012 година. Цената на нафтата се зголеми во ноември и почетокот на декември поради силната сезонската побарувачка и намалените испораки. Поттик дадоа и изгледите на ЕУ да воведе забрана за увоз на иранска нафта. Тие фактори преовладаа во однос на заканите за економиите во ЕУ, се вели во извештајот.

Користење на информатичко-комуникациската технологија СЕУЛ, СИНГАПУР И СТОХОЛМ СО НАЈДОБРИ БЕНЕФИТИ

Сеул, Сингапур и Стокхолм нудат најдобри бенефиции за граѓаните преку употреба на информатичко-комуникациската технологија, покажува најновиот Networkred Society City индекс на Ericsson и Arthur D. Li�le. Овие градови успешно ја искористиле информатичко-комуникациската технологија за социјални, економски и еколошки придобивки. Сингапур е водечки иноватор во „е-здравството“ и во управувањето на соообраќајниот метеж, а Сеул ја користи информатичко-комуникациската технологија за реализирање на многу еколошки предности од различни технолошки иницијативи. Тие заедно со Лондон, Њујорк, Париз, Лос Анџелес, Токио, Шангај и Пекинг ја дополнуваат „Топ 10” листата во второто издание на Ериксоновиот Networkred Soci-ety City индекс. Во овој индекс се рангирани 25 од најголемите градови во светот врз основа на нивната способност да ја користат информатичко-комуникациската технологија за социјални, економски и еколошки придобивки. Студијата исто така покажува дека некои градови од земјите БРИк (Бразил, Русија, Индија, Кина) како на пример Сао Паоло и Делхи имаат иницијативи за брзо надминување на социо-економскиот јази преку различните ИКТ ангажмани. Индексот на Networkred Society City е алатка која може да им помогне на градските власти и на носителите на одлуки да ја следат позицијата и прогресот на градовите по ИКТ- развојниот графикон.

Украина оствари рекорден принос на житни културиДОБАР РОД И ПРИНОСИ ВО СИТЕПОСТ-СОВЕТСКИ ПРОСТОРИ

Украина во 2011 година оствари принос на житни култури од нешто над 55 милиони тони, што претставува рекорд во историјата на земјата на прогласувањето на нејзината независност во 1991 година, соопшти украинскиот министер за аграрна политика и храна Николај Присјажњук. Претходно овој месец со добар принос се пофалија и други земји од пост-советските простори. Во Казахстан се собрани околу 30 милиони тони, со што е изедначен рекордот од 1993 година, кога приност достигна 29,7 милиони тони, објави украинската Интернет страница „Korespondent.net“. Русија оваа година, исто така, оствари рекорден принос на житарки, кој според последните прогнози на вицепремиерот Виктор Зубков достигнува 95 милиони тони, што е нешто помалку во однос на 2008 и 2009 година. Минатата година поради невообичаените жештини и шумските пожари во Русија, Казахстан и Украина беше уништен значителен дел од посевите под житни култури, поради што овие земји беа принудени да ги ограничат извозот, што пак резултираше со раст на цената на житарките на светските берзи. Русија и Украина оваа година го обновија извозот, додека официјален Казахстан потврди дека има проблем со продажбата на овогодинешниот род. - Имаме криза поради хиперпродукцијата и веќе не знаеме каде да ги сместиме приносите, изјави кон средината на ноември претседателот на Казахстан, Нурсултан Назарбаев.

Обединети нацииПОТРЕБНИ СЕ 7,7 МИЛИЈАРДИ ДОЛАРИЗА ПОМОШ НА НАЈПОГОДЕНИТЕ ЗЕМЈИ

На Обединетите нации потребни и се 7,7 милијарди долари за следната 2012 година за да ги финансира проектите за помош во 16 земји, изјавија денеска претставници на ОН. Најголем дел од помошта ќе бида насочен за снабдување на храна за Рогот на Африка, земја која е погодена од незапамтена суша. Од суша е погодена и Сомалија, каде на 250.000 луѓе им се заканува смрт од глад. За земјата се наменети 1,5 милиајрди долари На листата на земји на кои им неопходна итна акција за снабдување со храна се наоѓа и Кенија, за која се потребни 754 милиони долари.

СВЕТ

Page 33: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 33четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

Предвидувања на глобалните анкети за САД НАЈГОЛЕМАТА ЕКОНОМИЈА ЌЕ ЈА ИЗБЕГНЕ РЕЦЕСИЈАТА

САД во текот на минатите две години добија највисок рејтинг од меѓународните инвеститори заради новиот оптимизам за најголемата економија на светот, заради финансиската криза која ќе ја зафати Европа во 2012 и ќе ја избегне рецесијата, стои во анкетата на Блумберг. Повеќе од двајца од петмина анкетирани - или 41 проценти - ги идентификуваат САД како еден од пазарите кои ќе имаат најдобри перформанси во следната година. Тоа е зголемување од помалку од еден од тројца анкетирани кои така мислеа во септември, и е најголем процент во корист на САД од кога започна ова анкетирање во октомври 2009. Истото се однесува скоро двојно повисоко во споредба со двата следни најголеми пазари, Бразил и Кина, стои во тромесечната глобална анкета на Блумберг која беше спроведена на 5 и 6 декември помеѓу 1,097 инвеститори, аналитичари и трговци кои се претплатници на Блумберг. САД можеби не се во својата најдобра форма, но во споредба со другите економии таа може да ги надмине, ни одговори по имејл Алекс Ламинг, учесник во анкетата и помошник директор на швајцарската Араб банк во Женева. „За следната година, САД има голем потенцијал за раст“. Помалку од четвртина инвеститори одговорија дека очекуваат САД во следната глодина да ја прескокне рецесијата, стои во анкетата. Во септември, половина од испитаниците предвидуваа за истиот временски период дека американската економија ќе биде во контракции. Анкетираните од САД се уште пооптимисти во врска со американскиот пазар отколку нивите колеги од другите делови од светот. Повеќе од половината предвидуваат дека во 2012 тоа ќе биде најдобриот пазар, додека една третина од неамериканските испитаници го превидуваат истото.

Безбедни резерви

Инвеститорите исто така дадоа глас за доверба во пазарот на американските резерви. Седум од 10-мина рекоа дека резервите ќе останат најбезбедната инвестиција за најмалку една година, додека 47 отсто одговорија дека антиципираат дека пазарот ќе ја имаа таа способност барем за следните три години.

Европските инвеститори се најскептични во врска со обврзницте на американската влада. Скоро 40 проценти велат дека нивната сигурност сега не е најсигурната инвестиција. Анкетата следи по објавувањето на серија на посилни од предвидувања економски статистики објавени во САД. Стапката на невработеност минатиот месец падна на 8,6 проценти, што е на најниско ниво од март 2009 наваму, додека производителите пријавиле дека во номеври нивните бизниси се прошириле, што е најбрз раст во изминатите пет месеци. Сепак, бројката на невработени е заначајно повисока во споредба со стапката од 5 проценти на почетокот на последната рецесија во декември 2007.

Глобалните предвидувања се подобри

Предвидувањата за глобалната економија исто така се подобруваат, додуша не исто колку и за САД, стои во извештајот од анкетата. Еден од тројца инвеститори - или 33 проценти - рекоа дека сметаат оти светската економија ќе падне во рецесија во текот на следната година, што е пад за 10 отсто од анкетата од септември. Акциите, посебно американските, остануваат првокласен избор, стои во анкетата. Скоро двајца од петмина испитаници нив ги гледаат како инвестиција која ќе даде највисок поврат во следната година, додека 43 проценти рекоа дека планираат да го зголемат своето присуство на пазарите на акции во следните шест месеци. Тоа е пораст од 39 проценти во споредба со анкетата од септември. Речиси половина од испитаниците рекоа дека индкесот 500 на Стандард енд пур ќе порасне во првата половина од следната година. Тоа е највисок процент во споредба со пазарите на акции во Европа и во Азија. Индексот на СиП порасна за 0,1 процент во Њујорк, и застана на 1,258,47 поени, што е највисоко ниво во изминнатите три недели.

Избегнување на Европа

„Вреднувањето на еднаквоста е во моментов многу привлечна и дава простор за дишење“, рече Џон Мекдоналд, учесник во анкетата и извршен сметководител во Баланс шит солушнс ЛЛЦ од Воренвил, Илиноис, во својот имејл и додаде дека неговот коментар не мора да биде земен ккао препорака да се купуваат акции. Тој гледа дека „пазарот е во циклус на доброволни напредувања“ заради развојот и ширењето на пазарот на труд во САД, што ја зголеми довербата кај потрошувачите и дека Европската унија се наоѓа во „некаков вид на резолуција“ заради својата должничка криза. Сепак, додека сето тоа се случива, инвеститорите ја избегнуваат Европа, стои во анкетата. Повеќе од половина од испитаниците рекоа дека ЕУ е меѓу пазарите кои ќе страдаат најмногу во повратот на вложувањата во следната година. Азиските инвеститори се најмалку заинтересирани за Европа. Повеќе од тројца од петмина рекоа дека европските пазари ќе бидат најлоши во 2012. 43 отсто од европејците рекоа дека нивниот регионален пазар треба да се избегнува. Мнозинството испитаници рекоа дека планираат да го намалат нивното изложување заради долговите на европските држави и во еврото во следните шест месеци. Валутата вчера застана на 1,34 на затварањето на берзите во Њујорк.

ЕУ е во „пад“

„Затекнат сум до сегашната глобална ситуација“, рече анкетираниот Дејвид Јадерлунг, партнер во Јадерлунг инвестментс од Санта Фе во Ново Мексико. „ЕУ е во пад, но сепак има вредност“ која застана на 1,34 во однос на доларот, додаде тој во неговиот имејл. Европските лидери ќе се сретнат на 8 и 9 декември во Брисел, во нивниот последен обид да ја смират регионалната финансиска криза. Како дел од тој напор, германската канцеларка Ангела Меркел и францускиот претседател Николас Саркози повикаа на нови правила за да се зајакне економската соработка во еврозоната. Светлиот изглед на САД и на светските економии ги поттикнаа инвеститорите да бидат помалку конзервативни со нивните пари, покажуваат реузлтатите од анкетата. Околу четвртина од исптаниците имаат намера да ја зголемат нивната сопстевност на акции во текот на следните шест месеци, што е пораст од 19-те проценти од анкетата од септември. Мнозинството, или околу 40 проценти, рекоа дека очекуваат цените и на златото и на

сировата нафта да растат во првата половина од следната година. Предвидувањата за златото за фебруари паднаа за 0,2 % за да застанат на 1,731,89 вчера на Конекс во Њујорк. Цените оваа година порасна за 22 проценти. Сировата нафта за јануари порасна за 29 центи (101,28 долари) за барел вчера на њујоршката берза за трговија. Се предвидуваше годинава таа да биде 11 проценти повисока.

Помалку резерви од кеш

Вкупно 36 проценти од инвеститорите планираат да ги подигнат нивните резерви од кеш во следните шест месеци. Тоа е пад од 42-те проценти од септември, што е највисокиот забележан процент откако влезе оваа ставка во анкетирање во јуни 2010.

Обврзниците се рангирани како првокласни инвестиции кои ќе донесат најслаб поврат во текот на следната година. Скоро тројца од 10-мина ги отфрлија од својата перспектива. Иако обврзниците на САД се гледаат како најбезбедни, скоро двајца од петмина испитаници рекоа дека ќе ја намалат сопственоста во обврзници во првата половина од 2012. Вкупно 46 отсто превдидуваат дека каматата на 10-годишните оврзници за шест месеци од денес ќе биде повисока, во споредба со 40-те проценти кои тоа го рекоа во септември, покажува анкетата. Добивката на 10-годишните обврзици вчера во Њујорк застана на 2,09 проценти. Доларот се уште е најомилен кај инвеститорите. Повеќе од еден од тројца рекоа дека ги зголемуваат нивните вложувања во американската валута, а дека само 14 проценти ги намалуваат.

САД се подобруваат

Вкупно 38 проценти контактираните рекоа дека економјата на САД се подобрува, што е скоро четири пати повеќе отколку во септември. Скоро една четвртина рекоа дека таа стагнира, што е помалку од тројца од петмина кои го изјавија тоа во септември. Соодносот ја опишува еконмијата на САД као стабилна. Помалку од еден од 10 очекуваат дека ќе се случи финансиски крах во САД во текот на следната година. Сетската економија од 54 отсто од испитаниците е опишана во благ развој, во споредба со 68-те проценти од анкетата од септември. Геополитичките настани може да го сменат овој исход. 24 проценти од испитаниците во следната година очекуваат воен напад против нуклеарната програма на Иран. Други 35 проценти претпоставуваат дека тоа ќе се случи во следните две до пет години. Глобалната анкета на Блумберг беше спроведена од Селцер енд Ко., фирма на Дес Монес од Ајова. Анкетата има маргина на грешки од 3,0 процентни поени плус или минус.

„Ер Франс“ почна кампања за ефтини картиПРВА ГОЛЕМА КОНКУРЕНЦИЈА НА ДИСКОНТНИТЕАВИОНСКИ КОМПАНИИ

Францускиот авионски превозник „Ер Франс“ има намера на пазарот да конкурира на т.н. дисконтни авионски компании кои работат според

СВЕТСКИ ПЕЧАТ

Page 34: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО34 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

СВЕТСКИ ПЕЧАТ

системот „ниски трошоци“ на директни летови, копирајќи ја нивната најдобра пракса и насочувајќи ги летовите кон регионални сообраќајни центри, вклучувајќи го и аеродромот Орли јужно од Париз. „Ер Франс“ смета дека иднината на регионалните летови лежи во нискобуџетните сообраќајни центри и до крајот на 2013 година планира да направи пресврт во работата со реструктуирање на поголемиот дел од работата на покуси и средни линии во Франција и целиот Медитеран. Како прв чекор на тој пат, францускиот авионски превозник од понеделникот почна да продава карти од 50 евра (67 долари) во еден правец на покуси и 80 евра на средни линии. „Ер Франс“ смета на заштеда и до 15 проценти на зголемен екипаж и флота и нивно порационално користење. Управата на „Ер Франс“ соопшти дека превозникот има намера да изврши реорганизација на покусите и средни линии.

„Ер Франс“, кој работи во рамки на групата „Ер Франс-КЛМ“, минува низ тешка финансиска криза, но раководството на компанијата со оптимизам гледа на иднината. До крајот на 2013 година компанијата планира повторно да почне да работи со профит на регионалните летови. Новата мрежа на директни летови ќе користи аеродроми како што е Орли на југот на Париз, но без летови преку главниот париски аеродром „Шарл де Гол“. Генералниот менаџер на „Ер Франс“ за комерцијални активности Бруно Мато рече дека ќе се отворат три провинциски центри, еден кај Марсеј веќе е во функција од оваа есен, а Тулуз и Ница на југот на Франција ќе бидат отворени идната година. Тоа треба да обезбеди вкупна продажба од 950 милиони евра до крајот на 2013 година. Тоа е цел на заработка на вкупен приход од трите нови сообраќајни центри. Компанијата „Ер Франс“ одлучи да отвара регионални центри, да ги намали трошоците и да ја зголеми продуктивноста за да може да конкурира на т.н. дисконтни, нискобуџетни авионски компании. Аеродромот во Тулуз треба да се отвори на 1 април. Тоа ќе биде база за летови кон 16 нови дестинации во Европа и целиот Медитеран. Тоа треба да го зголеми бројот на летовите за 11 отсто и капацитетите за 24 проценти. Тулуз ќе биде база за 10 авиони од типот „Ербас А320“, каде ќе се наоѓаат 120 пилоти и 230 членови на кабинскиот персонал. „Тоа е еден деловен аранжман инспириран од најдоброто искуство на ‘лоу кост’ компаниите, но со услуги на ниво на ‘Ер Франс’“, рече Мато. Авионите ќе летаат дневно 11 и пол часа, наместо сегашните 8 часа, а бројот на часовите на летање на пилотите и кабинскиот персонал ќе се зголеми за 25 отсто, на 715 часови годишно за пилотите и 650 часови за останатиот персонал. Управата на компанијата изрази задоволство од почетните резултати од работата на аеродромот кај Марсеј од 2 октомври, каде 95 отсто летови се извршуваат на време. Тие резултати од аеродромот кај Марсеј, ќе овозможат да се отворат три нови линии во март 2012 година кон Барселона, Хамбург и Венеција. Што се однесува до центарот во Бордо, кој треба да биде четврти аеродром и последен таков центар, не е

донесена одлука бидејќи сеуште се работи на студија за изводливост. Во почетокот на ноември групата „Ер Франс-КЛМ“ најави драстично намалување на нето долгот на паднатиот авионски превозник од 6,5 милијарди евра (8,8 милијарди долари), со намалување на трошоците на сите нивоа, со реструктуирање на компанијата и намалување на капацитетите, пренесе „Фајненшел тајмс“. Компанијата обезбеди значителен приход од „динамичниот“ 8 процентен раст на сообраќајот во трите месеци до септември, но најголемиот дел од тој профит е намален поради високите трошоци, пред се од растот на цената на горивото од 14 отсто. Оперативниот приход на компанијата во последното тромесечје е намален 43 отсто во однос на истиот период во 2010 година, на 397 милиони евра, иако продажбата беше зголемена за 2 процента, на 6,8 милијарди евра. Нето приходот падна на 14 милиони евра, главно поради загубите на курсните разлики и еднократните пресметковни промени. Иако многу европски национални авионски превозници се борат со зголемените трошоци за гориво, „Ер Франс-КЛМ“ се најде во посебно тешка состојба поради наследени големи трошоци, пред се за платите на вработените. Компанијата исто така се соочува со зголемената конкуренција на дисконтните превозници и неизвесната стопанска состојба, што ја намалува побарувачката за користење на авионски сообраќај.

(Танјуг – Белград)

На сонот на Европа и на Кјото заедно ќе им истече рокотБРОЕЊЕ НА ДЕНОВИТЕ ИЛИ ...

Кога комесарот на ЕУ за монетарни и економски прашања Оли Рен минатата недела рече дека „има само 10 дена да го спасиме ерото, па и самата ЕУ од распаѓање“, се потсетив на уште едно слично ехо од минатото. Во октомври 2009, токму пред конференцијата на ОН за климатски промени во Копенхаген, Гордон Браун изјави дека останаа „помалку од 50 дена“ за да се спаси планетата од глобалното загревање. Како што ни е познато, планетата во Копенхаген не беше спасена. Најголемата конференција било кога одржана заврши со статус кво, без да се определи наследник на протоколот од Кјото - нов договор со кој човештвото ќе биде задолжено со најголемата обврска досега. Минатата година во Канкун, во обидот протоколот да заживее, се заврши со неуспех. Сега на третата конференција на ОН која се случи во Дурбан, изгледите се уште побезнадежни, и секоја надеж за донесување на наследникот на Кјото ита кон заборав. И надежта за спасување на еврото изгледа слично тенка. Остатокот од другте земји на ЕУ гледаат кон Германија, како единствената членка која е доволно богата да влева пари во бунарот на долгови без дно. Но Ангела Меркел го знае тоа, дури и ако се согласи на нивните барања, тоа ќе бара промена не само на договорот за ЕУ, туку и на германскиот устав. Тоа нема да може да се случи до 2013, и само по референдум кој исто може да резултира со изгласано „не“. Она што овие две приказни го имаат заедничко е што на крајот двете се непредвидливи. Причината зошто европската економска валута нема да може да функционира без масивен трансфер на ресурси од побогатите земји кон посиромашните, беше јасно изнесено уште пред 30 години, кога

во 1978 беше презентиран извешатајот Мекдугал пред комисијата. И причината зошто договорот од Копенхаген никогаш нема да се оствари беше очигледно уште и пред Кјото во 1997 - кога Кина, Индија и другите земји во развој, ставија до знаење дека нема да има договор за глобалното загревање додека економскиот товар не го преземат развиените земји од западот. Единствената разлика сега е што тогаш сиромашните земји се сега побогати, а тогашните побогати се сега посиромашни, а тоа ќе стане поизразено кога еврото ќе се распадне, повлекувајќи голем дел од светската економија со себе. Барем една лекција која можеме да научиме од сето ова е дека додека оние кои владеат со нас очајно зборуваат дека осанале само неколку денови или недели за спас на цивилизацијата, го прават тоа затоа што играта е веќе започната. Оттука двете врвни политички фантазии на нашето време најверојатно ќе завршат во прав. Единствената мисла која останува непредвидлива е цената на разурнувањата кое тие ќе ги остават зад себе.

„Нула емитуван јаглен диоксид“ ќе се изрази во нула домови

„Ниту една влада не се соочила со нешто поамбициозно од ова“, рече Џорџ Озборн минатата недела, најавувајќи шема од 400 милони фунти за да се обнови рамката за изградба на нови домови, кое сега е на најниско ниво од уште 20-ите годиини од минатиот век. Но можеби затоа што е тој само „канцелар со скратено работно време“ (како што објави Питер Осборн во Дејли телеграф, тој наводно поминува половина време надвор од народната банка, на друга владина позиција и работа), тој не предвиде една голема пречка во неговиот сон. До 2016, како што напишав минатата недела, владините планови се усмерени кон барањата дека сите нови домови ќе бидат со „нула емисија на јаглен диоксид“, според законот за одржливи домови. Оваа политика беше претставена во 2006, за да се оствари европската директива 2002/91, за „енергетските перформанси на градбите“ за да се исполнат европските заложби од договорот од Кјото.

Од овој закон, секој аспект на новите домови е дополнителна вредност доколку се достигнат стандардите за „нула јаглен диоксид“ - базирано на тоа од каква енергија е произведен „обновливиот“ извор, до користа од просторот за паркирање на еколоѓки велосипеди. Првенствео беше пресметано дека сето ова ќе чини по 40,000 фунти од дом, или 66 проценти од просечната вредност на секоја нова куќа (овие цифри сеуште стојат на веб страната на Одделот за заедниците и локалната самоуправа). Но излезе дека оваа шема е толку комплексна и непрактична што треба да се извршат три ревизии за да се олеснат овие станарди. Сега - освен ако локалните власти не одлучат поинаку - можно е овие првично пресметани трошоци да бидат преполовени.

Page 35: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 35четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

СВЕТСКИ ПЕЧАТ

Иако на крајот резултатот можеби нема да биде куќа со „нула емисија на јаглен диоксид“, дополнителните трошоци можат да бидат до 15,00 фунти и повеќе. Како што е наведено во неодамнешниот извештај од Федерациојата на големите градежници, досега се издадени само 31 сертификат за куќи кои ги исполнуваат сите стандарди. До 2016 ова треба да биде применето кај сите. Ниту една држава во Европа не ја имплементирало директивата со иста заложба и со волку скапа програма. Ако Осборн навистина сака повеќе нови домови, ќе треба да се ослободи од неговата дополнителна работа за да го испита тоа што градежната индустрија го гледа како бизарна катастрофа - и сето тоа вклопено во договорот од Кјото, кој и така истекува следната година.

(Телеграф – Лондон)

Теодор фон Бург ќе оди на Оксфорд СРБИЈА НЕЗАИНТЕРЕСИРАНА ЗА НАЈТАЛЕНТИРАНИОТ МАТЕМАТИЧАР ВО СВЕТОТ

* Најталентираниот математичар на светот образованието ќе го продолжи во Англија.

- Никогаш не ми била важна стипендијата, но ме болеше кога пари се доделуваа на полоши ученици од мене – рече Бург. Тоа што Теодор фон Бург, најталентиран математичар во светот, го најави во Бор, се случи во неделата. Тој отпатува во Англија на интервју за упис на престижниот Универзитет во Оксфорд. - Никогаш не ми беше важна стипендијата, но верувајте, многу ме болеше кога гледав дека тие средства беа доделувани на полоши ученици од мене – рече фон Бург, кој едно време одеше на училиште во О. У. „Душан Радовиќ“ во Бор. Магда Бузуровиќ фон Бург, мајка на Теодор, ни раскажа дека била воодушевена кога на нејзиниот син бил приреден прием во Општинскиот совет во Бор. - На тој собир еден член од Општинскиот совет во Бор велеше дека мојот син е вистински пример како образовниот систем во Србија одлично функционира – рече мајката на Теодор и сама не верувајќи во тоа. „Па мојот син успеа благодарение само на сопствениот талент и на нашата жртва, бидејќи дека плаќавме приватни часови по математика. Верувајте, државата никогаш со тоа немаше врска“. Нашата соговорничка вели дека само стипендијата не е причина поради што Теодор ќе го продолжи образованието во Англија, туку затоа што, по завршување на студиите, најдобрите работни места наместо на најуспешните ученици, припаѓаат на „татините ќерки и мамините синови“, како што се изрази таа. Според сите критериуми, Теодор фон Бург е најталентиран математичар во светот. Тој влезе во куќата на славните на математичките олимпијади, кои се организираат веќе 52 години. - Од 14.000 учесници на математичките олимпијади, мојот син е шести за сите времиња – вели Магда. – На пример, ако на следната математичка олимпијада би бил прв, мојот син ќе избие на првото место на вечната листа на најдобрите математичари на сите времиња. Теодор фон Бург, официјално се уште е ученик во четврта година на Математичката гимназија во Белград, каде уште пред поаѓање во основно училиште без проблеми работел задачи предвидени за четврта година. Досега, само на меѓународни натпреварувања во математика, освоил девет златни, осум сребрени и две бронзени медали.

(Вечерње новости – Белград)

Глобалниот опсег на КинаПОЗАЈУВА ПОВЕЌЕ ОТКОЛКУ СВЕТСКА БАНКА

* Европските службеници можеби и одлетале кон Пекинг со молби за помош под пазувите, но кинескиот бакалски тефтер самиот доаѓа кон земјите во развој

Во изминатите неколку години, делегации од големите кинески банки крстосуваат низ светот, потпишувајќи купишта договори вредни повеќе милијарди долари со некои од најсиромашните земји во светот. - Минатата година Кина му позајми на светот во развој повеќе отколку самата Светска банка, вели Џејми Мецл од американската организација Азиско општество. - Влијанието на Кина е големо, и расте и станува критички важно. Како секогаш спремен позајмувач на кредити за сиромашните влади, кинескиот јуан го заменува доларот на Светската банка како кеш во изградбата на нови патишта, електрани, болници и на друга инфраструктура.

Каде да се инвестира? Во 2010, Светската банка даде заеми во износ од 11,4 милијарди долари за 38 африкански земји. Кина исто така даде кредити за африканските влади. Но, само еден од нив, посебно наменет за Гана, вреди 13 милијарди долари. И како што задоволно истакнува др. Жао Чангуи од кинеската „Експорт-Инпорт банка“, неговата земја има на располагање 13 билиони долари кои чекаат да бидат потрошени. Политиката на нацијата можеби е црвена, но финансиската состојба таму е дефинитивно црна. Па, каде да се инвестира? - Во изминатите неколку години, земјите од Латинска Америка сигурно станаа најинтересни, но пред нив се земји од Африка и од Азија, кои веќе добија вакви бенефити, одговара др. Чангуи.

Глобални инвестици Меѓу оние највпечатливите проекти можеби ќе биде огромната брана за производство на струја на реката Кока во Еквадор. Овој проект постои веќе со децении - и се смета за витален во помошта да се подобри снабдувањето на земјата со струја. Но проблем беа парите. - Бидејќи Еквадор веќе банкротираше заради огромниот долг, меѓународните пазари не се подготвени да го откупат еквадорскиот долг, објаснува економистот Рамиро Креспо од Кито. - Без меѓународните организации, без странски инвестиции, без меѓународните пазари, ќе мора да се свртите кон други извори. Излезе дека тоа е Кина, која има многу резерви и екстра пари, истакнува тој. Позајмицата вредна повеќе милијарди долари од Кина која помогна проектот за електробраната да стане реалност, ќе биде наплатен со камата од 6,9 %. - Ризикот и апетитот за ризици на кинеските компании е поинаков отколку кај другите компании, вели Хана Ердингер од консултантската финансиска фирма „Фронтиер адвајзори“ од Јоханесбург. Таа е сведок на пресврти и на голем влез на кинеските банки во Африка. - Традиционалните партнери од континентот како оние со колонијални врски или партнери за развој, се тргнаа настрана од финансирањето во инфраструктурата, и сега тој јаз кој остана треба да се пополни, вели Ердингер. Кина го пронјаде овој јаз како корисен. Во земји како Замбија и Ангола, активностите на кинеските градежни фирми е тешко да не се забележат. Таму сега билорди, сообраќајни знаци, па дури и автомати за кеш имаат кинески јазични симболи. Во Ангола, Кина дава кредити уште од 2003 година, откако нацијата излезе од граѓанската војна. До денес, кредитните линии во Ангола

достигнаа вредност од 15 милијарди долари, а кинеските компании доаѓаат таму и ја изградат новата инфраструктура во земјата. За возврат, Ангола на Кина и ја испраќа својата нафта.

Кинескиот циркулирачки кеш Но, овој посебен аранжман има свои искривености, вели Крис Арден од проектот „Кина во Африка“. - Всушност, повеќето од парите остануваат во Кина - која е фокусирана повеќе на проектот отколку во создавањето силен ефект врз економијата. Поентата е што парите не циркулираат во Ангола, туку остануваат во рамкиите на кинеските кругови од прокетот. Ова верување - дека поголемиот дел од парите остануваат во Кина - може да ја објасни вознемиреноста која расте заради проектот „Кина во Африка“, вели Чилифуја Чилеше, истражувач на граѓанското општетсво во Замбија. - Со големата стапка на невработеност и со хаосот во државата, Замбијците гледаат на ова големо влегување на Кина во нивната земја како на голема причина за проблемите кои навистина ги имаат. Овие проблеми се акутни. Две третини од населението останува сиромашно и само 10 отсто од нив имаат формало вработување.Видливиот неуспех кинескиот кеш значително да го забрза развојот во кредитно сиромашните држави, доведе до обвинувања дека „лесните“ кредити ги уриваат напорите на Светска банка.

Грижа вредна милијарди долари Џејми Мецл од „Азиско општество“ е меѓу оние кои веруваат дека Кина ја занемарува моралната должност да овозможи нивните заеми да доаѓаат со барања кои на долги патеки ќе го подобрат здравјето за националните економии. - Кина треба да направи повеќе за да ја демонстрира глобалната одговорност и заложбите за градење на меѓународен систем во кои сите ќе имаат корист, тврди тој. Мецл би сакал да види како Кина работи заедно со Светската банка за да обезбедат заемите да доаѓаат со посериозни услови во однос на транспарентноста, антикорупцијата и човековите права. Ова е арумент за кој др. Чангхуи од кинеската „Експорт-Импорт банка“ смета дека е нефер. - Овие обвинувања отесекогаш ги туркале многумина од Западот - но во реалноста нешата се многу покомплицирани, забележува тој, наведувајќи дека Кина има воља да работи со земјите кои се условувани од западните нации - како што е Зимбабве - на кои прво им се помага на луѓето, а на крајот им се одземаат бенефитите.

Без обврски Без разлика на конечниот исход, јасно е дека Кина го намалува влијанието на Светска банка, вели Мецл, кој дава пример од пред неколку години. - Камбоџа сметаше на 600-те милиони долари заем од Светска банка, за кои услов беше транспарентност и антикорупција, но и пресметливост. Камбоџанците практично и рекоа на Светска банка да се носи и следниот ден добија помош од Кина од 601 милион долари без никакви услови. Покрај критицизмот, др. Чангхуи нема да се извини заради зголеменото влијание на Кина во економиите од светот во развој. - Врз свеста се влијаеше премногу и само во еден правец - кон западниот концепт, кон западните идеи, кон западниот начин на водење на бизнисот, расправа тој. - Светот не треба да ги затвора ушите пред кинеската филозофија и мудрост, советува тој. - Се додека економијата во земјите во развој расте стабилно, здраво, и луѓето од неа ќе можат да имаат корист и подобро утре, тогаш овие модели треба барем да бидат поздравени како добредојдени.

(Би-Би-Си – Лондон)

Page 36: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО36 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

Назив на Проектот

BA-Сараево: ИПА — ИКT-решенија за IDDEEA и за Парламентот на БиХ, дополнување

Референца EuropeAid/131481/C/SER/BA

Финансиска референца

Вид на набавка

Услуги

Финансиер Европска комисија

Земја Босна и Херцеговина

Објавено на 6.12.2011 година

Краен рок за апликација

9 .01. 2012 година

Сектори Информатичка технологијаУправување со програмиЈавна администрација

Опис на Проектот

Подобрување на институционалните капацитети за поголема ефикасност и транспарентност на Парламентот преку примена на современи ИКТ-решенија

Контакти European Union, represented by the European Commission, on behalf of and for the account of the benefici-ary country, Sarajevo, BOSNIA AND HERZEGOVINA

Назив на Проектот

MK-Скопје: Музеј - изложбени услуги

Референца ECZ71983 - земји-кандидати

Финансиска референца

2011/S 234-379721

Вид на набавка

Испораки, изведбени работи

Финансиер Европска комисија

Земја Македонија

Објавено на 6.12.2011 година

Краен рок за апликација

22.01. 2012 година

Сектори Општествени услуги

Опис на Проектот

Набавка на 43 восочни фигури за Музејот на македонската борба, независност и државотворност, Музеј на ВМРО и Музеј на жртвите на комунистичкиот режим

КонтактНационална институција Музеј на македонската борба за државотворност и независностУл. Иљо Војвода ббЗа Бранислав Светозаревиќ1000 СкопјеРепублика МакедонијаTelephone: +389 23115783 +389 23115783 E-mail: [email protected]

Назив на Проектот

RS-Приштина: Рамковен договор за испорака на канцелариски опреми и прибор за пишување

Референца EuropeAid/132247/D/SU/XK

Финансиска референца

Contract No CFSP-2010-46-EULEX Kosovo — Bout de Marnhac

Вид на набавка

Испораки

Финансиер Европска комисија

Земја Косово

Објавено на 6.12.2011 година

Краен рок за апликација

Отворен

Сектори Општествени служби

Опис на Проектот

LOT 1. Фотокопири/печатачи/премачкана хартија. LOT 2. Специјални прибори за пишување за архивски потреби. LOT 3. Разни прибори за пишување

Контакт The Head of EULEX Kosovo, Pris�na,KOSOVO

Назив на Проектот

Проект за катастар на недвижност

Референца WB5201-813/11

Финансиска референца

IBRD Loan Number: 7928-MK; Project Id: P083126

Вид на набавка

Услуги

Финансиер Светска банка

Земја Македонија

Објавено на 7.12.2011 година

Краен рок за апликација

26.12. 2011 година

Сектори Градежништво - инженерингЖивотна срединаЗаконодавство

Опис на Проектот

Консултантски услуги за дизајн на проект

КонтактАгенција за катастар на недвижностиЗа Татјана Ценова МитревскаУл Трифун ХаџиЈанев 101000 СкопјеРепублика Македонија. Fax: +389 2 3175 987 ext. 103. E-mail: [email protected]

Назив на Проектот

Развој на пазарот и обезбедување на квалитет во Африка

Референца WB5185-813/11

Финансиска референца

Econsult Selec�on No. 1055809

Вид на набавка

Услуги

Финансиер Светска банка

ЗемјаAfghanistan, Albania, Algeria, Angola, An�gua andBarbuda, Argen�na, Armenia, Azerbaijan, Bahamas,Bahrain, Bangladesh, Barbados, Belarus, Belize, Benin, Bhutan, Bolivia, Bosnia and Herzegovina, Botswana, Brazil, Bulgaria, Burkina Faso, Burundi, Cambodia, Cameroon, Cape Verde, Central African Republic, Chad, Chile, China, Colombia, Comoros, Congo (Brazaville), Congo, Democra�c Republic of the, Cook Islands,Costa Rica, Croa�a, Cyprus, Czech Republic, Djibou�,Dominica, Dominican Republic, East Timor, Ecuador, Egypt, El Salvador, Equatorial Guinea, Eritrea, Estonia, Ethiopia, Fiji, Gabon, Gambia, The, Georgia, Ghana, Grenada, Guatemala, Guinea, Guinea-Bissau, Guyana, Hai�, Honduras, Hungary, India, Indonesia, Iran IslamicRepublic,

Ivory Coast, Jamaica, Jordan, Kazakhstan, Kenya, Kiriba-�, Korea, North, Korea, South, Kosovo, Kuwait, KyrgyzRepublic, Laos, Latvia, Lebanon, Lesotho, Liberia, Libya, Lithuania, Macedonia, Madagascar, Malawi, Malaysia, Maldives, Marshall Islands, Mauritania, Mauri�us,Mexico, Micronesia, Federated States of, Moldova, Mongolia, Morocco, Mozambique, Myanmar, Namibia, Nepal, Nicaragua, Oman, Pakistan, Palau, Panama, Papua New Guinea, Paraguay, Peru, Philippines, Poland, Qatar, Romania, Russian Federa�on, Rwanda,Saint Ki�s and Nevis, Saint Lucia, Saint Vincent andthe Grenadines, Samoa, Sao Tome and Principe, Saudi Arabia, Senegal, Serbia and Montenegro, Seychelles, Sierra Leone, Slovakia, Slovenia, Solomon Islands, Somalia, South Africa, Sri Lanka, Sudan, Suriname, Swaziland, Syria, Tajikistan, Tanzania, Thailand, Togo, Tonga, Trinidad and Tobago, Tunisia, Turkey, Turkmeni-stan, Uganda, Ukraine, United Arab Emirates, Uruguay, Uzbekistan, Vanuatu, Venezuela, Vietnam, West Bank and Gaza, Yemen, Republic of , Zambia, Zimbabwe

Објавено на 7.12.2011 година

Краен рок за апликација

31.12. 2011 година

Сектори Информатичка технологијаЕнергетикаЖивотна средина

Опис на Проектот

Консултантски услуги на заедничка програма на Светската банка и на ИФЦ за енергетскиот сектор

Контактh�ps://wbgeconsult2.worldbank.org/wbgec/index.html

Назив на Проектот

Концесиски договор за проектирање, изградба, функционирање и трансфер на повеќенаменска гаража на меѓународниот аеродром во Кишињев, Молдавија

Референца EBRDZ72009

Финансиска референца

Project number: 111206c

Вид на набавка

Услуги, изведбени работи

Финансиер ЕБРД

Земја Молдавија

Објавено на 7.12.2011 година

Краен рок за апликација

23.01. 2012 година

Сектори Градежништво - инженерингТранспорт

Опис на Проектот

Подготовка на договор за концесија

Контакт (h�p://www.airport.md/announce-ments-en/).

Назив на Проектот

MK-Скопје: ИПА — надградба на системот за идентификација на парцели во рамките на интегрираниот контролен систем, дополнување

Референца EuropeAid/132159/D/SER/MK

Финансиска референца

Вид на набавка

Услуги

Финансиер Европска комисија

Земја Македонија

МЕЃУНАРОДНИ ТЕНДЕРИ Информации од Фокалната точка при Стопанска комора на Македонија преземени од системот за тендерски алерт поддржан од Меѓународната

организација за Франкофонија

Page 37: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 37четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

Објавено на 8.12.2011 година

Краен рок за апликација

20 .01. 2012 година

Сектори Земјоделство-рурален развојИнформатичка технологија

Опис на Проектот

Техничка помош на Министерството за земјоделство, шумарство и водостопанство и на Агенцијата за финансиска поддршка на земјоделството

Контактh�p://cfcd.finance.gov.mk Оддеделение зацентрално финансирање и договарање, Министерство за финансииРепублика Македонија

Назив на Проектот

BA-Сараево: ИПА — Испорака на вакцини против беснило - фаза IIДополнување

Референца EuropeAid/131872/C/SUP/BA

Финансиска референца

BGUE-B2011-22.020200-C8-ELARG DELBIH

Вид на набавка

Испораки

Финансиер Европска комисија

Земја Босна и Херцеговина

Објавено на 10.12.2011 година

Краен рок за апликација

13.02. 2012 година

Сектори Земјоделство - рурален развој

Опис на Проектот

Набавка и дистрибуција на вакцини против беснило кај дивите животни

КонтактEuropean Union, represented by the European Commission, on behalf of and for the account of the beneficiary country/countries, Sarajevo, BOSNIA ANDHERZEGOVINA h�ps://webgate.ec.europa.eu/europe-aid/online-services/index.cfm?do=publi.welcome

Назив на Проектот

Поддршка на мониторинг и евелуација

Референца WB5238-813/11

Финансиска референца

Вид на набавка

Услуги

Финансиер Светска банка

ЗемјаAfghanistan, Albania, Algeria, Angola, An�gua andBarbuda, Argen�na, Armenia, Azerbaijan, Bahamas,Bahrain, Bangladesh, Barbados, Belarus, Belize, Benin, Bhutan, Bolivia, Bosnia and Herzegovina, Botswana, Brazil, Bulgaria, Burkina Faso, Burundi, Cambodia, Cameroon, Cape Verde, Central African Republic, Chad, Chile, China, Colombia, Comoros, Congo (Brazaville), Congo, Democra�c Republic of the, Cook Islands,Costa Rica, Croa�a, Cyprus, Czech Republic, Djibou�,Dominica, Dominican Republic, East Timor, Ecuador, Egypt, El Salvador, Equatorial Guinea, Eritrea, Estonia, Ethiopia, Fiji, Gabon, Gambia, The, Georgia, Ghana, Grenada, Guatemala, Guinea, Guinea-Bissau, Guyana, Hai�, Honduras, Hungary, India, Indonesia, Iran IslamicRepublic, Ivory Coast, Jamaica, Jordan, Kazakhstan, Kenya, Kiriba�, Korea, North, Korea, South, Kosovo,Kuwait, Kyrgyz Republic, Laos, Latvia, Lebanon, Lesotho, Liberia, Libya, Lithuania, Macedonia, Mada-gascar, Malawi, Malaysia, Maldives, Marshall Islands, Mauritania, Mauri�us, Mexico, Micronesia, FederatedStates of, Moldova, Mongolia, Morocco, Mozambique, Myanmar, Namibia, Nepal, Nicaragua, Oman, Pakistan, Palau, Panama, Papua New Guinea, Paraguay, Peru, Philippines, Poland, Qatar, Romania, Russian Federa-�on, Rwanda, Saint Ki�s and Nevis, Saint Lucia, SaintVincent and the Grenadines, Samoa, Sao Tome and Principe, Saudi Arabia, Senegal, Serbia and Mon-tenegro, Seychelles, Sierra Leone, Slovakia, Slovenia, Solomon Islands, Somalia, South Africa, Sri Lanka, Sudan, Suriname, Swaziland, Syria, Tajikistan, Tanzania, Thailand, Togo, Tonga, Trinidad and Tobago, Tunisia, Turkey, Turkmenistan, Uganda, Ukraine, United Arab Emirates, Uruguay, Uzbekistan, Vanuatu, Venezuela, Vietnam, West Bank and Gaza, Yemen, Republic of , Zambia, Zimbabwe

Објавено на 11.12.2011 година

Краен рок за апликација

22 .12. 2011 година

Сектори Економски развојУправување со програмиОпштест вени службиУрбан развој

Опис на Проектот

Консултантски услуги за поддршка на иницијативи насочени кон намалување на урбаната сиромаштија, како пристап до вода, санитарни услуги и домување.

Контактh�ps://wbgeconsult2.worldbank.org/wbgec/index.html

Назив на Проектот

MK-Скопје: Изведбени работи за реконструкција

Референца ECZ72121-земји кандидати

Финансиска референца

2011/S 238-385436

Вид на набавка

Изведбени работи

Финансиер Европска комисија

Земја Македонија

Објавено на 11.12.2011 година

Краен рок за апликација

4 .01. 2012 година

Сектори Градежништво - инженерингЕнергетика

Опис на Проектот

Реконструкција на постојниот преносен систем 110 kV OHTL S/S Скопје 3 – HPP Козјак и извршување на работи за електрична инсталација на новиот 2 x 110 kV врска кон Хидроцентралата „Света Петка“ и реконструкција на постојниот 110 kV OHTL Скопје 1 – S/S Куманово 1.

Контакт

АД МЕПСОУл. Орце Николов ббЗа Панче Маноловски1000 СкопјеРепублика МакедонијаTelephone: +389 23149693 +389 23149693 E-mail: [email protected] address(es): General address of the contrac�ng authority: www.mepso.com.mk

Назив на Проектот

MK-Скопје: Набавка на медицинска опрема, фармациски стоки и стоки за лична заштита

Референца ECZ72122-земји-кандидати

Финансиска референца

2011/S 238-385435

Вид на набавка

Испораки

Финансиер Европска комисија

Земја Македонија

Објавено на 11.12.2011 година

Краен рок за апликација

30 .01. 2012 година

Сектори Здравство

Опис на Проектот

Набавка на лекови

КонтактЈЗУ Универзитетска клиника за хематологија - Скопје17 ВодњанскаЗа Игор Иванов1000 СкопјеРепублика МакедонијаTelephone: +389 23111749 +389 23111749 E-mail: [email protected]: +389 23111749 +389 23111749

СТОПАНСКА КОМОРА НА МАКЕДОНИЈА

www.mchamber.mk

Контакт М-р Ацо Спасовски

тел. 3244044факс.3244088

[email protected]

МЕЃУНАРОДНИ ТЕНДЕРИ Информации од Фокалната точка при Стопанска комора на Македонија преземени од системот за тендерски алерт поддржан од Меѓународната

организација за Франкофонија

Page 38: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО38 четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

При официјалната посета на Борис Тадиќ, претседател на Република Србија, со бизнис-делегација, на

Република Македонија, ќе се одржи МАКЕДОНСКО-СРПСКИ БИЗНИС-ФОРУМ

16 декември 2011 година, 14:00 часотСтопанска комора на Македонија

сала 1 и сала 4 на 5-ти кат

Во рамките на најавената официјална посета на Борис Тадиќ, претседател на Република Србија, на Република Македонија, во Стопанската комора на Македонија ќе се одржи Македонско-српски бизнис-форум, со билатерални средби меѓу македонски и српски компании. Бизнис-делегацијата од Србија ќе ја предводи Милош Бугарин, претседател на Стопанската комора на Србија.

Бизнис-форумот претставува можност за продлабочување на економската соработка меѓу Република Македонија и Република Србија. Бизнис-делегацијата, предводена од Стопанската комора на Србија, веќе го потврди своето учество на Форумот, на којшто компаниите од двете земји ќе имаат добра можност за воспоставување иницијални контакти на предвидените билателарни средби и унапредување на веќе постојните облици на соработка. Во надворешно-трговската размена меѓу Македонија и Србија, којашто претставува наш прв трговски партнер, овие сектори заземаат високо учество и придонесуваат за развивање и унапредување на традиционално одличните економски односи меѓу двете земји.

Контакт: Љубица Нури Тел: ++ 389 2 3244045Факс:++ 389 2 3244088E-адреса: [email protected]

Контакт: Венера Андриевска Тел: ++ 389 2 3244037Факс:++ 389 2 3244088E-адреса: [email protected]

Стопанската комора на Македонија Ве води на Меѓународен саем

на економија, занаетчиство и земјоделство во Република Хрватска„ ВИРОЕКСПО 2012„ ВО ВИРОВИТИЦА

Oд 20 до 22 јануари 2012 година во Вировитица, под покровителство на Владата на Република Хрватска, министерствата за економија и за регионален развој, Стопанската комора на Хрватска и регионалните комори, се одржува најзначајната саемска манифестација во Република Хрватска. Стопанската комора на Македонија организира настап и посета на заинтересирани македонски компании на 17. Меѓународен саем на економија, занаетчиство и земјоделство „ВИРОЕКСПО 2012„ во Вировитица, Република Хрватска. Македонија заради минатогодишното учество како земја-партнер добива бесплатен изложбен простор за стопанствениците од Македонија, а големината на изложбениот простор ќе зависи од потребата и бројот на излагачите. На Саемот секоја година учествуваат голем број земји од цела Европа и од регионот и е втор по големина во Хрватска, по Загребскиот велесаем. „ВИРОЕКСПО“ е одлична прилика за средба на деловни посетители и придонесува пред се` за развојот на економијата, занаетчиството и земјоделието во Вировитица, Вировитичко-подравската жупанија, како и на поширокиот регион, создавајќи добри услови за поголем развој на економската размена и проток на стоки во регионот и пошироко во Европа. Производите од металната, текстилната, градежништвото и дрвната индустрија, земјоделските

и прехранбените производи, како и најновите достигнувања од автомобилската индустрија, како и понудите на услужните дејности од банкарски до туристички, традиционално се присутни на овој саем во количина и асортиман, кои ги задоволуваат глобалните бизнис-потреби на излагачите. Вложете само 3 дена во подобрување на својот деловен имиџ и бидете дел од најзначајната стопанска манифестација во Хрватска, остварете контакти со целиот пазар, со учество на Меѓународниот саем „ВИРОЕКСПО 2012“. Оваа година земја-партнер е Украина, а за прв пат на Саемот ќе учествува и Шведска. Минатата година на „ВИРОЕХПО 2011“ учествуваа 707 излагачи од 19 земји, а беше посетен од 25 200 посетители. Стопанската комора на Македонија ги повикува сите заинтересирани македонски компании да го пријават своето учество на Саемот „ВИРОЕКСПО 2011“, најдоцна до 20 декември 2011 година. Пријавниот лист мете да го превземете од веб-порталот на Стопанската комора на Македонија: www.mcnamber.mk

Лицa за контакт:Венера Андриевска Тел: 3244037Факс:3244088 [email protected]

Влатко СтојановскиТел:3244004Факс:3244088 [email protected]

САЕМИ, СЕМИНАРИ, ФОРУМИ, ПРЕЗЕНТАЦИИ

Page 39: Бизнис ИНФО број 78 од 15.12.2011 година

БИЗНИС ИНФО 39четврток, 8 декември 2011, Бр. 77

Компанија од Црна Гора бара да откупува јаболки од Република Македонија од сортите ајдаред, златен

и црвен делишес, гремит смит, муцо, глостер прва класа, калибража од 75 до 85 мм франко Подгорица.

Валидност do: 22.5.2012 година

Компанија од Белгија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на пиво: Бланш де Брисел (светло пиво), Kriek (светло пиво со цреши), Barbar

(пиво со мед),Hopus (пиво со висока ферментација).

Валидност do: 22.4.2012 година

Компанија од Србија заинтересирана е да пласира опрема за лабoрaториски медицински испитувања во

Република Македонија.Валидност do: 23.5.2012 година

Компанија од Хрватска бара соработка со производители на производи од кожа во Република

Македонија кои би произведувале кожна галантерија за нив под брендот Галко, машки и

женски деловни чанти и останата кожна галантерија.Валидност do: 24.6.2012 година

Компанија од Хрватска заинтересирана е да пласира полиестерска, винилестерска и акрилна смола во

Република Македонија.Валидност do: 24.4.2012 година

Бугарска компанија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на автомати -машини за кафе

користени.Валидност do: 25.6.2012 година

Турска компанија бара застапник во Република Македонија за пласман на зашеќерени костени

и други производи од костен, џем од костен, чоколадирани бонбони со костен.

Валидност do: 25.5.2012 година

Македонска компанија заинтересирана е за пласман на леб, пецива, торти и колачи, бел лупен костен,

свежи костени, слатки, преработки на орев, лешник, бадем, костен и замрзнати пекарски и слаткарски

производи.Валидност do: 25.11.2012 година

Компанија од Италија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на уникатни пенкала.

Валидност do: 28.6.2012 година

Компанија од Италија заинтересирана е да пласира високо квалитетни полупроизводи за подготовка

на сладолед и состојки за колачи на македонскиот пазар.

Валидност do: 28.6.2012 година

Италијанска компанија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на Supertech® уред кој функционира во резервоар за гориво на возила (на бензин или дизел). Има пет модели со

различна големина во зависност од капацитетот на резервоарот. Референците на уредот се: заштеда на гориво до 12% и намалување на емисијата на гасови

до 75%.Валидност do: 28.6.2012 година

Компанија од Турција заинтересирана е во Република Македонија да пласира ткаенини за декорација,

ткаенини за кошули и тексас ткаенини 100 % памук.

Валидност do: 28.6.2012 година

Текстилна фабрика од Белгија бара соработка со производители на текстил во Република Македонија

за заедничко вложување.Валидност do: 30.6.2012 година

Македонска компанија нуди сигурносна опрема од типот на сефови наменети за банки, депозитни сефови, дневно-ноќен трезор, модуларен трезор,

трезорски врати и др. Опрема.Валидност do: 16.6.2012 година

Компанија од Србија заинтересирана е да пласира во Република Македонија гумени обувки, техничка гума,

лепила од марката „Тигар“.Валидност do: 16.6.2012 година

Компанија од Србија заинтересирана е да пласира во Република Македонија високонапонски и

нисконапонски линиски изолатори.Валидност do: 16.6.2012 година

Македонската компанија Деловно информативни системи – Архивирај ДОО, претставува прв приватен

архивски центар во Република Македонија чија главна дејност на компанијата е услужно архивирање, дигитализација (скенирање) и

микрофилмување на хартиена документација.ДИС – Архивирај ДОО воведува иновативна форма

на услуга во областа на управувањето со документи, современ начин на услужно архивирање, постојан

квалитет, сигурност и ефикасна комуникација со своите клиенти.

ДИС е одговор на новите предизвици и потреби на современите текови на бизнисот во модерните

општества.Функционирањето на компанијата ДИС – Архивирај

ДОО ги опфаќа сите сфери на системот за менаџирање со документи, во чиј домен се

управувањето и трајното архивирање на хартиена документација.

Валидност do: 17.11.2012 година

Компанија од Србија заинтересирана е да пласира во Република Mакедонија

добиточна храна, фармацевски ветеринарни дезинфекциони средства на опремата за

фарми.Валидност do: 17.5.2012 година

Компанија од Србија заинтересирана е да пласира замрзнато овошје во Република

Македонија, капини, малини, јагоди, сливи, боровница, вишни.

Валидност do: 17.5.2012 година

Компанија од Хрватска бара дистрибутер во Република Македонија на опрема за

угостителство.Валидност do: 18.6.2012 година

Компанија од Србија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на чаеви, мешани чаеви од разни видови

на фитопрепарати, билни капки, сирупи, гелови, креми и масти, капсули и козметички

препарати.Валидност do: 18.6.2012 година

Компанија од Србија заинтересирана е да пласира во Република Македонија

прашкасти, зрнести производи, зачини и други прехранбени производи.

Валидност do: 21.4.2012 година

Македонска компанија нуди истражување на пазарот, предлог-идеи за реклами и

промотивни кампањи, организирање и обука на хостеси, целосен стајлинг на хостесите и промотерите, организирање промоции на

производи, организирање анкети на барање на вашата компанија, свечени отворања,

саемски изложби, медиа-план и медиа-закуп, организација на семинари и брендирње на

производи.Валидност do: 22.11.2012 година

Компанија од Пакистан бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на

фротирски крпи и постелнина.Валидност do: 22.5.2012 година

Компанија од Германија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на заштитни

фолии за заштита при изведба на градежни работи.

Валидност do: 22.5.2012 година

Компанија од Полска бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на садови

под притисок.Валидност do: 22.5.2012 година

Турска компанија бара дистрибутер во Република Македонија за пласман на

електронски мерни инструменти кои се употребуваат во медицината и лаборатории,

инкубатори, стерилизатори, дестилатори, миксер,

апарати за дестилирање на вода, опрема за фототерапија.

Валидност do: 22.5.2012 година

Македонска фирма бара директно застапништво од странска фирма во Република

Македонија за месо, месни производи и конзерви, месо од живина и производи од

живина.Валидност do: 11.11.2012 година

Грчка компанија бара соработка со македонски текстилни комапнии кои ќе изработуваат

платнени капи по нарачка.Валидност do: 11.5.2012 година

Ова е само дел од богатата Понуда и побарувачка на Стопанската комора на

Македонија што може да се превземе од нејзиниот веб порталwww.mchamber.mk

Контакт:Мирјана Коцева

Е-адреса: [email protected]Тел:3244-035; Факс: 3244-088

ПОНУДА - ПОБАРУВАЧКА

тел: : (02) [email protected]

Главен и одговорен уредник, Саво Пејчиновски