კვლევის შედეგების ანალიზი, 8...

48
სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი ამომრჩეველთა პოლიტიკური განწყობებისა და ქვეყანაში მიმდინარე პროცესების მიმართ მათი დამოკიდებულების შესწავლა ანალიტიკური ანგარიში ნოემბერი, 2011

Upload: gdri

Post on 19-Jun-2015

3.181 views

Category:

Documents


0 download

DESCRIPTION

საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი, GDRI აქვეყნებს სოციოლოგიური კვლევის - "ამომრჩეველთა პოლიტიკური განწყობებისა და ქვეყანაში მიმდინარე პროცესების მიმართ მათი დამოკიდებულების შესწავლა" - ანალიტიკურ ანგარიშს. კვლევა ჩაატარა სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტმა.

TRANSCRIPT

Page 1: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი

საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

ამომრჩეველთა პოლიტიკური განწყობებისა და ქვეყანაში მიმდინარე პროცესების მიმართ მათი დამოკიდებულების

შესწავლა

ანალიტიკური ანგარიში

ნოემბერი, 2011

Page 2: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

2

სარჩევი

შემაჯამებელი დასკვნა ................................................................................................................................... 3

1.მეთოდოლოგია ............................................................................................................................................. 9

2. სხვადასხვა ინსტიტუტების მიმართ დამოკიდებულება ................................................................... 10

3. ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლის შეფასება ...................................................................... 14

4. ივანიშვილის პოლიტიკური პარტნიორები ......................................................................................... 17

5. პარტიული რეიტინგები ........................................................................................................................... 19

6. კანდიდატები საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, პრეზიდენტისა და პარლამენტის თამჯდომარის პოსტებზე ............................................................................................................................. 26

7. მოლოდინები 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების მიმართ ......................................................... 32

8. ცალკეული პოლიტიკოსების მიმართ დამოკიდებულება ................................................................. 37

9. ქვეყანაში არსებული მწვავე პრობლემები და მათი გადაჭრის მოლოდინი ................................... 41

10. მედია საშუალებებით სარგებლობის სიხშირე და მათ მიმართ გამოხატული ნდობა ............... 44

Page 3: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

3

შემაჯამებელი დასკვნა

სხვადასხვა ინსტიტუტების მიმართ დამოკიდებულება

საქართველოში მოქმედ ინსტიტუტებს შორის ყველაზე პოზიტიური შეფასება, ტრადიციულად, საქართველოს მართლმადიდებლურ ეკლესიას ერგო, ხოლო ყველაზე ნეგატიური (ასევე, ტრადიციულად) - საქართველოს სასამართლოს. პოზიტიური შეფასების მაღალ მაჩვენებელს ინარჩუნებს შინაგან საქმეთა სამინისტრო. ჯანდაცვის სამინისტრო უარყოფითად შეფასებულ სტრუქტურათა სამეულში მოექცა (სასამართლოსთან და პროკურატურასთან ერთად); ეს უნდა აიხსნას ჯანდაცვის გაჭიანურებული რეფორმის წარუმატებლობით (რაც თავად ხელისუფლებამ აღიარა) და ჯანდაცვის სერვისების ხელმიუწვდომლობით, რასაც საზოგადოება, დღესდღეობით, ერთ-ერთ პრიორიტეტულ პრობლემად მიიჩნევს.

რესპონდენტები მკვეთრად უარყოფითად აფასებენ პარლამენტის წევრთა რაოდენობის 190 დეპუტატამდე გაზრდას და, აგრეთვე, უარყოფითი შეფასებისკენ იხრებიან პარლამენტის ქუთაიში გადატანის გადაწყვეტილებასთან დაკავშირებით.

ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლის შეფასება

ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლას მიესალმება ამომრჩეველთა უმრავლესობა (56.3%). რაც შეეხება პოლიტიკაში ბ. ივანიშვილის პირველ ნაბიჯებს, მათი დადებითად შემფასებელთა წილი შედარებით ნაკლებია (46.2%). ამ ორ შედეგს შორის 10%-იანი სხვაობა მიუთითებს, რომ პოლიტიკაში ივანიშვილის მოსვლით გამოწვეული ეიფორია რამდენადმე განელდა; თუმცა, აღსანიშნავია, რომ რესპონდენტთა ამ 10%-იანმა ნაწილმა გადაინაცვლა არა ბ. ივანიშვილის პირველი პოლიტიკური ნაბიჯების მიმართ ფრუსტრირებულთა (უარყოფითად შემფასებელთა), არამედ ნეიტრალურად განწყობილთა (შეფასება: „არც დადებითად, არც უარყოფითად“) გუნდში. ეს ნიშნავს, რომ ბ. ივანიშვილის საქმიანობა რეალურ პოლიტიკაში მოსვლის შემდეგ ძირითადად ინარჩუნებს პოლიტიკაში მისი გამოჩენით გამოწვეულ პოზიტიურ ეფექტს.

ივანიშვილის პოლიტიკური პარტნიორები

ამომრჩეველი ფრთხილი ოპტიმიზმით უყურებს ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკურ თანამშრომლობას „თავისუფალ დემოკრატებთან“ და „რესპუბლიკელებთან“. არ არსებობს გამოკვეთილი მოლოდინი, რომ ეს თანამშრომლობა გაამართლებს და წარმატებულ იქნება (თუმცა, არც პესიმისტური განწყობები ჭარბობს). ყველაფერი ეს მიუთითებს, რომ დასახელებულმა პარტიებმა უნდა დაიწყონ ერთობლივი ფორმატით

Page 4: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

4

პოლიტიკური საქმიანობა და მნიშვნელოვანი გადაწყვეტილებების მიღება, რათა ამ თანამშრომლობის შედეგები ამომრჩევლებისათვის ხელშესახები გახდეს.

პარტიული რეიტინგები

ქართულ პოლიტიკურ სივრცეში ორი პოლიტიკური ცენტრი გამოიკვეთა: ნაციონალური მოძრაობა (36%) და ბ. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალა (32%). სხვა პოლიტიკური პარტიებიდან მეტ-ნაკლებად ანგარიშგასაწევი „წონა“ მხოლოდ ქრისტიანულ-დემოკრატიულ მოძრაობას აქვს (4.3%).

ბ. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალის რეიტინგს სამი წყარო ქმნის: 1. ოპოზიციურად განწყობილ რესპონდენტთა ის ნაწილი, რომელიც პოლიტიკაში ივანიშვილის გამოჩენამდე ვერ ახდენდა საკუთარი პოზიციის ინსტიტუციონალიზაციას რომელიმე ოპოზიციური პოლიტიკური ძალის მიმართ მხარდაჭერით, ანუ თავის საპროტესტო „ხმას“ არ უკავშირებდა რომელიმე არასახელისუფლო პარტიას, მათ მიმართ უნდობლობის გამო. ეს ნაწილი შეკითხვაზე: „რომელ პოლიტიკურ პარტიას დაუჭერთ მხარს საპარლამენტო არჩევნებში?“ - პასუხობდა: „მიჭირს პასუხის გაცემა“ ან „არცერთს“. ბ. ივანიშვილის პოლიტიკურმა ძალამ მოახდინა ფრუსტრირებული ოპოზიციური ელექტორატის დაბრუნება ინსტიტუციურ სივრცეში. ასეთი ელექტორატის ხვედრითი წილი დაახლოებით 13%-ია. 2. ბ. ივანიშვილი წარმატებით ახერხებს სხვა ოპოზიციური პოლიტიკური პარტიების მხარდამჭერთა გადმობირებას. პოლიტიკაში ბ. ივანიშვილის მოსვლით დაზარალდა პრაქტიკულად ყველა, მეტ-ნაკლებად რეიტინგული, ოპოზიციური პოლიტიკური პარტია; 3. ბ. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალა მიმზიდველი აღმოჩნდა მმართველი პარტიის მხარდამჭერთა ჯერჯერობით მცირე ნაწილისათვის. მართალია, ნაციონალური მოძრაობა არსებითად ინარჩუნებს მის მხარდამჭერთა რაოდენობას (რომელიც ბოლო თვეებში 40%-ის ფარგლებში მერყეობს), თუმცა, ბ. ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლით გაჩნდა პირველი ბზარი მმართველის პარტიის ელექტორატში. ივანიშვილი ხელისუფლების ალტერნატივა გახდა (ხდება) არა მხოლოდ ოპოზიციური ელექტორატის ერთ ფოკუსში მობილიზების თვალსაზრისით, არამედ სახელისუფლო ელექტორატის გადმობირების თალსაზრისითაც.როგორც გამოკითხვის მონაცემებიდან ირკვევა, ამ ეტაპზე, ამომრჩეველთა 18% გარანტირებულად „წაართვა“ ივანიშვილმა კონკურენტულ პოლიტიკურ პარტიებს, ნაციონალური მოძრაობის ჩათვლით.

ამრიგად, ბ. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალა სინერგიულია (კრებსითია): ის მიმზიდველი ხდება სხვადასხვა პოლიტიკური გემოვნების (ორიენტაციის) ამომრჩევლებისათვის.

Page 5: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

5

აღმოჩნდა, რომ დომინანტური პოლიტიკური პარტიების მიმართ მხარდაჭერაზე გავლენას ვერ ახდენს ისეთი სოციალურ-დემოგრაფიული მახასიათებლები, როგორიცაა სქესი, ასაკი და განათლების მიღწეული დონე. მეორე მხრივ, გამოკითხვის შედეგები ადასტურებს, რომ პოლიტიკურ რეიტინგებთან მჭიდრო კორელაციაშია დასაქმების სექტორი და ეროვნება. ნაციონალურ მოძრაობას მხარდამჭერები მნიშვნელოვანდ უმრავლდება (შესაბამისად, უმცირდება ბ. ივანიშვილი პოლიტიკურ ძალას) სახელმწიფო სექტორში დასაქმებულთა და არაქართველთა შორის (კერძოდ, ქვემო ქართლსა და სამცხე-ჯავახეთში). რაც შეეხება ივანიშვილის პოლიტიკურ ძალას, მას ელექტორალური ველი უფართოვდება თვითდასაქმებულებსა და კერძო სექტორში დასაქმებულთა შორის.

კონკურენტული პოლიტიკური ძალების (ნაციონალური მოძრაობა, ბ. ივანიშვილის პარტია) რეიტინგები განსვავებულად გამოიყურება რეგიონულ ჭრილშიც: ა) მმართველი პარტიის უპირატესობა აშკარაა: სამეგრელოში, სამცხე-ჯავახეთსა და ქვემო ქართლში; ბ. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალა გამოკვეთილი ლიდერია იმერეთში, თბილისსა და მცხეთა–მთიანეთში; ბ) კონკურენცია ამ ორ პოლიტიკურ ძალას შორის მძაფრია დანარჩენ რეგიონებში: აჭარაში, კახეთში, შიდა ქართლში, კახეთსა და რაჭა–ლეჩხუმში.

კანდიდატები საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, პრეზიდენტისა და პარლამენტის თამჯდომარის პოსტებზე

საქართველოს პრემიერ-მინისტრის პოსტზე ძირითად კონკურენტებად ამომრჩევლებს ბ. ივანიშვილი და მ. სააკაშვილი ესახებათ. ბ. ივანიშვილის კანდიდატურასთან ყველაზე თავსებადი ი. ალასანიაა, ხოლო, ხოლო, მ. სააკაშვილისთვის - გ. უგულავა. შესაბამისად, ბ. ივანიშვილი მხარდამჭერებს ყველაზე მეტად ი. ალასანიას ართმევს, რაც, აგრეთვე, იმას ნიშნავს, რომ ალასანიას ფიგურა ამ პოსტზე ივანიშვილის დამატებითი „დონორია“; იგივე მიმართება აქვს სააკაშვილთან გ. უგულავას. საინტერესოა, რომ გ. თარგამაძე „ზარალდება“ როგორც მ. სააკაშვილის, ისე ბ. ივანიშვილის მიერ (ანუ, გ. თარგამაძე ორივე კანიდიდატის მიმართ ასრულებს „დონორის“ (თუმცა, შედარებით მცირემასშტაბიანი) როლს).

საპრეზიდენტო კანდიდატებში გამოკვეთილი ლიდერი ბ. ივანიშვილია. მ. სააკაშვილს ამ პოსტზე, ჯერჯერობით, არ გამოუჩნდა მეტ-ნაკლებად თანაბარწონიანი ჩამნაცვლებელი მმართველი პარტიის გუნდიდან. გ. უგულავა, რომელიც რეიტინგით მეორეა, მხოლოდ 12.7%-ს აგროვებს. (ამის მიზეზი ისიცაა, რომ თავად მ. სააკაშვილს საჯაროდ არ დაუსახელებია თავისი შემცვლელი). საინტერესოა, რომ თითქმის ყოველ

Page 6: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

6

მეოთხე რესპონდენტს გაუჭიდა პრეზიდენტობის სასურველი კანონდატის დასახელება. ეს ძირითადად მ. სააკაშვილის მხარდამჭერთა ჯგუფია, რომელმაც, ჯერჯერობით, ვერ იპოვა სააკაშვილის ღირსეული შემცვლელი ამ პოსტზე. მოსალოდნელია, რომ როგორც კი სააკაშვილი დაასახელებს თავის შესაძლო შემცვლელს მმართველი გუნდიდან პრეზიდენტის პოსტზე, ამ ეტაპზე თავშეკავებულ პროსახელისუფლოდ განწყობილთა ხმები ამ კანდიდატისკენ გადაინაცვლებს და ბ. ივანიშვილს გაუჩნდება გაცილებით წონიანი კონკურენტი პრეზიდენტის პოსტზე. ი. ალასანია და, ნაწილობრივ, გ. თარგამაძე პრეზიდენტობის კანდიდატების ამპლუაშიც კარგავენ მხარდამჭერებს ბ. ივანიშვილის სასარგებლოდ და ასრულებენ ანგარიშგასაწევი „დონორის“ ფუნქციას ბ. ივანიშვილისთვის.

მომავალი პარლამენტის თავმჯდომარეობა ის პოსტია, რომელიც ყველაზე დივერსიფიცირებულია - ამ პოსტზე რესპონდენტებმა ვერ გამოკვეთეს ლიდერი (ყველაზე რეიტინგული კანდიდატი - დ. ბაქრაძე - 10.2%-ს აგროვებს). მეტიც: ყოველ მეოთხე რესპონდნეტს საერთოდ გაუჭირდა პარლამენტის სასურველი თავმჯდომარის დასახელება. როგორც ჩანს, საზოგადოებაში აღნიშნული პოსტი ნაკლებად პერსონიფიცირებულია. საინტერესოა, რომ არც მ. სააკაშვილი და არც ბ. ივანიშვილი არ მოიაზრებიან პარლამენტის თავმჯდომარეობისთვის შესაფერის კანდიდატებად, რაც გვაფიქრებინებს, რომ ეს თანამდებობა ნაკლებად გავლენიანად ითვლება ქართულ პოლიტიკაში.

მოლოდინები 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების მიმართ

2012 წლის საპარლამენტო არჩევნებში რესპონდენტთა მონაწილეობის მზაობა ძალზე მაღალია (78% აცხადებს, რომ აუცილებლად მიიღებს მონაწილეობას არჩევნებში, ხოლო კიდე 11%-ის პოზიციაა, რომ ალბათ მიიღებს). არჩევნებში მონაწილეობის მზაობა კორელაციაშია ამომრჩეველთა უმრავლესობის (60%-მდე) პოზიციასთან, რომ მომავალი არჩევნები სამართლიანად ჩატარდება, რაც, თავის მხრივ, კავშირშია იმასთან, რომ რესპონდენტთა დიდ უმრავლესობას (80%-ზე მეტს) თავისი არჩევანი ამა თუ იმ პოლიტიკური პარტიის სასარგებლოდ, ამ ეტაპზე, განსაზღვრული აქვს.

ოპოზიციურად განწყობილ რესპონდენტთა გარკვეულ ნაწილს (საშუალოდ 10%) მიაჩნია, რომ მომავალ არჩევნებში მოსახლეობის უმრავლესობა ახლანდელ ხელისუფლებას დაუჭერს მხარს, ან კიდევ მეტი: გამარჯვება ნაციონალურ მოძრაობას დარჩება. ასეთ განწყობას რამდენიმე ფაქტორი განაპირობებს: ა) ოპოზიციურად განწყობილ რესპონდენტთა ნაწილს ჰგონია, რომ ხელისუფლების არმოწონებაში ისინი ამომრჩეველთა უმრავლესობის რეპრეზენტატორები არ არიან და დინების საწინააღმდეგოდ მოძრაობენ (აქ უთუოდ იგრძნობა ნაციონალური ტელეარხებით

Page 7: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

7

პროსახელისუფლო პროპაგანდის კვალი მმართველი პარტიის საყოველთაო მხარდაჭერის შესახებ, მისი მიერ გაკეთებული საქმეების გამო); ბ) ოპოზიციურად განწობილთა ნაწილმა იცის, რომ მხარს უჭერს პარტიას, რომელიც არჩევნებში ვერ გაიმარჯვებს; გ) ნაწილს სჯერა, რომ ხელისუფლება არჩევნების შედეგებს გააყალბებს.

ცალკეული პოლიტიკოსების მიმართ დამოკიდებულება

ქართველ მოქმედ პოლიტიკოსთა სპექტრის ძირითადი ნაწილი (32 პოლიტიკოსიდან 22) ამომრჩევლებს არ მოსწონთ (თუმცა, ეს ველიც საკმაოდ დივერსიფიცირებულია). დაწუნებულ პოლიტიკოსთა სიას სათავეში ნ. ბურჯანაძე და ზ. ნოღაიდელი უდგანან. ამომრჩეველთა მოწონება წილად ხვდა შეთავაზებულთაგან 7 პოლიტიკოსს, რომელთა შორის პირველ ადგილზე (საკმაო უპირატესობით) ბ. ივანიშვილია. მას მოჰყვებიან: მ. სააკაშვილი, გ. უგულავა, დ. ბაქრაძე, ვ. მერაბიშვილი, გ. თარგამაძე, ი. ალასანია.

რესპონდენტები საკმაოდ ფრთხილად ეკიდებიან ბრალდებებს სხვადასხვა პოლიტიკოსთა თუ არაპოლიტიკოსთა რუსეთის აგენტობის შესახებ. მათ არ სჯერათ ამ ბრალდებით დაპატიმრებულ პირთა (ვ. მაისაია, რეპორტიორები) აგენტობისაც კი. თუმცა, რუსეთის აგენტობის ბრალდებამ წარმატებით იმუშავა ნ. ბურჯანაძისა და ზ. ნოღაიდელის მიმართ. როგორც ჩანს, რესპონდენტთა ასეთ განწყობას ხელი შეუწყო ტელემედიით მრავალგზის გასულმა კადრებმა ამ ორი პირის რუსული ვოიაჟების და რუსეთის პირველ პირებთან თბილი დამოკიდებულების შესახებ.

ქვეყანაში არსებული მწვავე პრობლემები და მათი გადაჭრის მოლოდინი

რესპონდენტთა მიერ ქვეყანაში გადაუჭრელ პრობლემათა ჩამონათვალი აჩვენებს, რომ ყველაზე მწვავე პრობლემა ტრადიციულად უმუშევრობაა. მწვავე პრობლემათა პირველ რიგებში მნიშვნელოვანი გადადგილებები არ მომხდარა: რესპონდენტები კვლავ უჩივიან დაკარგული ტერიტორიების, სიღარიბის, პროდუქტებზე ფასების ზრდის, ჯანდაცის ხელმიუწვდომლობის და სხვ. პრობლემებს.

მმართველ პარტიას მოუგვარებელ პრობლემათა გადაჭრის რესურსი რესპონდენტთა ერთი ნაწილისთვის (45%) გააჩნია, ხოლო რესპონდენტთა სხვა (პრაქტიკულად იმავე მოცულობის) ნაწილისთვის (46%) - არა. გაცილებით ოპტიმისტური მოლოდინები უკავშირდება ბ. ივანიშვილის პოლიტიკურ ძალას: ამომრჩეველთა უმრავლესობა (57%) ელოდება, რომ, ხელისუფლებაში მოსვლის შემთხვევაში, ეს ძალა ქვეყნისათვის მწვავე პრობლემებს მოაგვარებს.

Page 8: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

8

მედია საშუალებებით სარგებლობის სიხშირე და მათ მიმართ გამოხატული ნდობა

ტელებაზარზე, საინფორმაციო გადაცემების ყურების თვალსაზრისით, „რუსთავი2“ და „იმედი“ დომინირებს. თუმცა მათ კონკურენციას უწევს „მაესტრო“ (განსაკუთრებით, თბილისში). საინტერესოა, რომ პირველი არხის საინფორმაციო გადაცემებს არ უყურებს რესპონდენტთა მესამედი. პოლიტიკურ ინფორმაციას ჟურნალ-გაზეთების მეშვეობით არ ეცნობა რესპონდენტთა გამოკვეთილი უმრავლესობა; ყველაზე უკეთესი მაჩვენებელი ამ თვალსაზრისით, აქვს „კვირის პალიტრას“; რადიო არხებით ინფორმაციის მოსმენის სიხშირე ყველა სახვა წყაროზე დაბალია. შედარებით რეიტინგულია რადიო „იმედი“.

მედია საშუალებებით ინფორმაციის მიღების სიხშირის მაჩვენებელი კორელაციაშია ამ საშუალებებით მიერ მოწოდებული ინფორმაციის ნდობასთან. თუმცა, არსებობს გამონაკლისიც: „მაესტროს“ საინფორმაციო გადაცემებს თბილისში „იმედის“ საინფორმაციო გადაცემებზე ნაკლები მომხმარებელი ჰყავს; თუმცა, „მაესტროს“ უფრო მეტად ენდობიან, ვიდრე „იმედს“.

Page 9: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

9

1.მეთოდოლოგია

2011 წლის 11–22 ნოემბერს „სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტმა“ (ISSA) “საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტის” (GDRI) დაკვეთით ჩაატარა ეროვნული შერჩევის სოციოლოგიური გამოკითხვა, რომელიც ეხებოდა საარჩევნო ასაკის (18 წლის და მეტი) მოსახლეობის პოლიტიკური განწყობებისა და ქვეყანაში მიმდინარე პროცესების მიმართ ამომრჩეველთა დამოკიდებულების შესწავლას.

სულ გამოიკითხა დაახლოებით 3000 რესპონდენტი საქართველოს 11 რეგიონში, თბილისის ჩათვლით. გამოყენებულ იქნა მრავალსაფეხურიანი კლასტერული შერჩევის მოდელი. რესპონდენტთა შერჩევა მოხდა ოჯახებში, შემთხვევითი შერჩევის პრინციპით.

თითოეულ რეგიონში შერჩევის მოცულობა გადანაწილდა ისე, რომ შენარჩუნებულიყო შედეგების დასაშვები ცდომილება და მონაცემები რეპრეზენტატული ყოფილიყო თითოეული რეგიონისათვის. მთელი ქვეყნისთვის შერჩევის ცდომილება არ აჭარბებს 1.8%–ს 95%–იანი საიმედოობისათვის.

გამოკითხვა ჩატარდა პირისპირ ინტერვიუს მეთოდით. კვლევამ უზრუნველყო რესპონდენტთა ანონიმურობის მაქსიმალური დაცვა.

ცხრილში მოცემულია შერჩევის ცდომილობები ცალკეული რეგიონებისათვის და მთელი შერჩევისათვის (იხ. ცხრილი #1):

ცხრილი #1

# რეგიონი

შერჩევის ცდომილება 90%–იანი

საიმედოობისათვის

შერჩევის ცდომილება 95%–იანი

საიმედოობისათვის 1 თბილისი 2.9% 3.5% 2 აჭარა 5.2% 6.2% 3 მცხეთა-მთიანეთი 6.2% 7.4% 4 შიდა ქართლი 5.8% 6.9% 5 კახეთი 5.2% 6.2% 6 ქვემო ქართლი 5.2% 6.2% 7 სამცხე ჯავახეთი 5.8% 6.9% 8 გურია 6.2% 7.4% 9 იმერეთი 5.0% 5.9%

10 რაჭა-ლეჩხჰუმი და ქვემო სვანეთი 6.2% 7.4%

11 სამეგრელო და ზემო სვანეთი 5.2% 6.2% მთელი შერჩევა 1.5% 1.8%

Page 10: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

10

2. სხვადასხვა ინსტიტუტების მიმართ დამოკიდებულება

2.1. ინსტიტუტების (სტრუქტურების) საქმიანობის შეფასება

გამოკითხვა იმეორებს ტრადიციულ სურათს საქართველოში სხვადასხვა ინსტიტუტების უკიდურესად დადებითი და უკიდურესად უარყოფითი იმიჯის შესახებ: საქართველოს მართლმადიდებლური ეკლესია კვლავ ერთმნიშვნელოვნად დადებითად შეფასებული ინსტიტუტია, ხოლო საქართველოს სასამართლო - ყველაზე უარყოფითად შეფასებული ინსტიტუტი. პოზიტიური შეფასების ველში, მაღალი მაჩვენებლებით, შემდეგი ინსტიტუტების/სტრუქტურების საქმიანობა ექცევა: შინაგან საქმეთა სამინისტრო, არასამთავრობო სექტორი და თავდაცვის სამინისტრო. უარყოფითი შეფასების ველში (სასამართლოს გარდა) კიდევ ორი სტრუქტურა მოექცა: ჯანდაცვის სამინისტრო და საქართველოს პროკურატურა. ჯანდაცვის სამინისტროს საქმიანობის შეფასების ნეგატიური ფონი განპირობებული უნდა იყოს ჯანდაცვის მრავალწლიანი რეფორმის წარუმატებლობით, რაც თავად ხელისუფლებამაც კი აღიარა. ამასთან, ამ სტრუქტურის მიმართ საზოგადოების უარყოფით დამოკიდებულებას ხსნის, აგრეთვე, მწვავე პრობლემათა ჩამონათვალი, რომელშიც ჯანდაცვის სერვისების ხელმიუწვდომლობა პრიორიტეტულ პრობლემათა ხუთეულშია (ამაზე უფრო დეტალურად მე-9 თავში იქნება საუბარი).

შეფასება განხორციელდა 5 ბალიან სკალაზე (-2-იდან +2-მდე), სადაც სკალის პუნქტები შესაბამებიდა შემდეგ შეფასებებს: -2: ძალზე უარყოფითად -1: უფრო უარყოფითად, ვიდრე დადებითად 0: არც დადებითად, არც უაყოფითად (ნეიტრალურად) +1: უფრო დადბითად, ვიდრე უარყოფითად +2: ძალზე უარყოფითად მაშასადამე, 0-ის ქვემოთ უარყოფითი შეფასების ველია, ხოლო 0-ის ზემოთ - დადებითი შეფასების ველი.

Page 11: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

11

დეტალურად გამოკითხვის შედეგები მოცემულია დიაგრამაზე #1

დიაგრამა#1

1.8

0.7

0.6

0.6

0.3

0.3

0.2

0.2

0.2

0.1

0.1

0.0

0.1

0.1

0.1

საქართველოს მართლმადიდებლური ეკლესია

შინაგან საქმეთა სამინისტრო

არასამთავრობო სექტორი

თავდაცვის სამინისტრო

პრეზიდენტის ინსტიტუტი

ქ. თბილისის მერია

განათლების სამინისტრო

საქართველოს მთავრობა

საქართველოს საინფორმაციო საშუალებები

საქართველოს პარლამენტი

საგადასახადო სამსახური

ქ. თბილისის საკრებულო

საქართველოს პროკურატური

ჯანდაცვის სამინისტრო

საქართველოს სასამართლო

სხვადასხვა ინსტიტუტებისა და სტრუქტურების საქმიანობისშეფასება

(საშუალო მაჩვენებლები 5 ბალიან სკალაზე: –2: “ძალიან უარყოფითი”, +2: “ძალიანდადებითი”)

დადებითი

უარყოფითი

2.2. პარლამენტის ქუთაისში გადატანა

როგორც დიაგრამა #1-დან ჩანს, საქართველოს პარლამენტის საქმიანობა პოზიტიური შეფასების ველში ექცევა, თუმცა, ეს შეფასება (საშუალო მაჩვენებელი: 0.1) არ არის მკვეთრად დადებითი და ძალზე უახლოვდება ნეიტრალურ პუნქტს. შეცვლის თუ არა პარლამენტის მიმართ განწყობებს პრეზიდენტის ინიციატივით მიღებული გადაწყვეტილება პარლამენტის ქუთაისში გადატანასთან დაკავშირებით? გამოკითხვა აჩვენებს, რომ რესპონდენტები უფრო მეტად უარყოფითად აფასებენ (39%) აღნიშნულ გადაწყვეტილებას; ამ პროექტს 27% იწონებს (ამასთან, ერთმნიშვნელოვნად იწონებს მხოლოდ 11%); საკმაოდ მაღალია ნეიტრალურად განწყობილთა ხვედრითი წილი (29%) (იხ. დიაგრამა #2):

Page 12: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

12

დიაგრამა#2

ძალზეუარყოფითად

27%

უფროუარყოფითად,

ვიდრედადებითად

12%

არცუარყოფითად,

არც დადებითად29%

უფროდადებითად,

ვიდრეუარყოფითად

16%ძალზე

დადებითად11%

მიჭირს პასუხისგაცემა

5%

როგორ შეაფასებდით ხელისუფლებისგადაწყვეტილებას, რომ პარლამენტი გადავიდეს ქალაქ

ქუთაისში?

2.3. პარლამენტის წევრთა რიცხოვნობის გაზრდა

პარლამენტის წევრთა რაოდენობის გაზრდას (150-დან 190 დეპუტატამდე) მხარს არ უჭერს რესპონდენტთა უმრაავლესობა - 53% (ცალსახად ნეგატიური პოზიცია 37%-ს აქვს). ამ პროექტის მხარდამჭერთა წილი მხოლოდ 13%-ია; სულ მცირე, ყოველი მეოთხე რესპონდენტი ამ საკითხს ნეიტრალურად უყურებს1 (იხ. დიაგრამა #3):

1 როგორც ცნობილია, პარლამენტმა 2011 წლის დეკემბერში უკვე მიიღო გადაწყვეტილება, რომ პარლამენტის წევრთა რაოდენობა აღარ გაიზრდება 190 კაცამდე. წინამდებარე სოციოლოგიური გამოკითხვა ამ გადაწყვეტილების მიღებამდე ჩატარდა. ამდენად, პარლამენტის გადაწყვეტილება რესპონდენტთა განწყობების ადეკვატური აღმოჩნდა.

Page 13: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

13

დიაგრამა#3

საერთოდ არვუჭერ მხარს

37%

უფრო არ ვუჭერმხარს

16%

ნეიტრალურადვარ განწყობილი

27%

უფრო ვუჭერმხარს

8%სავსებით ვუჭერ

მხარს5%

მიჭირს პასუხისგაცემა

7%

მხარს უჭერთ თუ არა გადაწყვეტილებას, რომპარლამენტის წევრთა რაოდენობა გაიზარდოს 190

კაცამდე ?

Page 14: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

14

3. ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლის შეფასება

ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლის გადაწყვეტილებას საქართველოს მოსახლეობის (ამომრჩევლების) 56.3% ემხრობა (33.4%–ის პოზიცია ცალსახად პოზიტიურია: „სრულიად ვემხრობი“). ამ გადაწყვეტილებას არ მიესალმება 26.7% (13.1%–ის პოზიცია ცალსახად ნეგატიურია: „სრულიად არ ვემხრობი“) (იხ. დიაგრამა #4):

დიაგრამა#4

რამდენად ემხრობით ბიძინა ივანიშვილის გადაწყვეტილებას, ჩაერთოსპოლიტიკაში?

33.4

22.9

13.6 13.1

17.0

სრულიად ვემხრობი უფრო ვემხრობი, ვიდრე არა

უფრო არ ვემხრობი, ვიდრე კი

სავსებით არვემხრობი

მიჭირს პასუხისგაცემა

საინტერესოა, რომ ბიძინა ივანიშვილის პირველ ნაბიჯებს პოლიტიკაში დადებითად აფასებს 46.2% (კატეგორიული პოზიცია – „ძალზე დადებითად“ – აქვს 24.1%–ს). როგორც ჩანს, ივანიშვილის პირველი ნაბიჯების დადებითად შემფასებელთა ნაწილში ვერ მოხვდა რესპონდენტთა დაახლოებით 10%, რომელიც, ზოგადად, ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლას მიესალმება (ანუ, ამ ნაწილისთვის ივანიშვილის პირველი სვლები პოლიტიკაში არ ყოფილა პოლიტიკაში მისი გამოჩენის ეფექტის თანაზომიერი). თუმცა, მეორე მხრივ, ეს არ ნიშნავს, რომ აღნიშნული ჯგუფი იმედგაცრულებულია. ამას

Page 15: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

15

ადასტურებს ის, რომ ამ ჯგუფის წარმომადგენლები გადანაწილდნენ ორი პოზიციის ფარგლებში: „არც დადებითად, არც უარყოფითად“ და „მიჭირს პასუხის გაცემა“ (იხ. დიაგრამა #5):

დიაგრამა#5

როგორ შეაფასებდით ბიძინა ივანიშვილის პირველნაბიჯებს პოლიტიკაში?

24.1

22.1 21.4

10.2

8.3

13.9

ძალზედადებითად

უფრო დადებითად, ვიდრე უარყოფითდ

არც დადებითად, არც უარყოფითად

უფრო უარყოფითად, ვიდრე დადებითად

ძალზეუარყოფითად

მიჭირს პასუხისგაცემა

ამომრჩეველთა ამ განწყობას ამაგრებს გამოკითხვის სხვა შედეგი, რომლის თანახმადაც რესპონდენტთა 53.4%–ს აქვს მოლოდინი, რომ პოლიტიკაში, ივანიშვილის სახით, მოვა ახალი ძალა, რომელიც ქვეყანაში ვითარებას უკეთესობისკენ შეცვლის (იხ. დიაგრამა #6):

Page 16: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

16

დიაგრამა#6

52.8

16.1

8.0

23.0

პოლიტიკაში, ივანიშვილის სახით, მოვაახალი ძალა, რომელიც ქვეყანაში ვითარებას

უკეთესობისაკენ შეცვლის

ივანიშვილის პოლიტიკაში მოსვლითქვეყანაში არსებული ვითარება არ

შეიცვლება

პოლიტიკაში ივანიშვილის მოსვლითქვეყანაში არსებული ვითარება კიდევ უფრო

გაუარესდება

მიჭირს პასუხის გაცემა

რა მოლოდინებს უკავშირებთ პოლიტიკაში ბიძინაივანიშვილის გამოჩენას ქვეყნის მომავალი

განვითარებისათვის?

Page 17: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

17

4. ივანიშვილის პოლიტიკური პარტნიორები

ამომრჩევლები, ძირითადად პოზიტიურად, თუმცა, გარკვეული სიფრთხილით უყურებენ იმ პოლიტიკურ თანამშრომლობას, რომელიც ბ. ივანიშვილმა, თავისი ინიციატივით, დაიწყო „თავისუფალ დემოკრატებთან“ და „რესპუბლიკელებთან“. დაახლოებით 40% ასეთ თანამშრომლობას გამართლებულად მიიჩნევს (თუმცა, პოზიციას – „“სრულიად გამართლებულია“ – 11.4% იზიარებს). ივანიშვილის ასეთი არჩევანი გაუმართლებლად მიაჩნია 30%–ს, ხოლო კიდევ 30.5% უჭირს იმისა შეაფასება, რამდენად სწორად შეარჩია ივანიშვილმა პოლიტიკური პარტნიორები (იხ. დიაგრამა #7)

დიაგრამა #7

ბიძინა ივანიშვილმა უკვე დაასახელა პოლიტიკური პარტნიორები, ვისთანაცაქტიურად ითანამშრომლებს: თავისუფალი დემოკატები და რესპუბლიკური

პარტია. რამდენად გამართლებულია მისი არჩევანი?

სრულიადგამართლებულია

11.4%

უფროგამართლებულია,

ვიდრე არა28.1%

უფრო არ არისგამართლებული,

ვიდრე კი19.5%

სრულიადგაუმართლებელია

10.5%

მიჭირს პასუხისგაცემა30.5%

რესპონდენტთა ამ განწყობას ეხმიანება გამოკითხვის სხვა შედეგიც: გამოკითხულთა შედარებით დიდი ნაწილი (41%–44%) მიიჩნევს, რომ „თავისუფალი დემოკრატების“ და „რესპუბლიკელების“ გასვლა ივანიშვილის გარშემო შექმნილ პოლიტიკურ კოალიციას „არც გააძლიერებს და არც დაასუსტებს“. აქვე გასათვალისწინებელია რესპონდენტთა დაახლოებით მეხუთედის ჭოჭმანი ამ საკითხში (პასუხი: „მიჭირს ასუხის გაცემა“), აგრეთვე, დაახლოებით მეოთხედის ოპტიმისტური პოზიცია, რომ ამ ორი პარტიის გასვლა კოალიციიდან, ამ კოალიციას დაასუსტებს (იხ. დიაგრამა #8)

Page 18: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

18

დიაგრამა #8

თავისუფალი დემოკრატებისა და რესპუბლიკელების გასვლა კოალიციიდანგააძლიერებს თუ დაასუსტებს ივანიშვილის გარშემო შექმნილ პოლიტიკურ

გაერთიანებას?

13.6

11.5

41.4

43.6

23.8

22.3

21.2

22.6

თავისუფალიდემოკრატები

რესპუბლიკურიპარტია

გააძლიერებს არც გააძლიერებს, არც დაასუსტებს დაასუსტებს მიჭირს პასუხის გაცემა

ამომრჩეველთა ასეთი „ფრთხილი ოპტიმიზმი“ ამ სამი პოლიტიკური ძალის თანამშრომლობის შესახებ გამოწვეული უნდა იყოს ახლო წარსულში შექმნილი ოპოზიციური პოლიტიკური გაერთიანებების („ეროვნული საბჭო“, „პოლიტიკური რვიანი“, „პოლიტიკური ექვსიანი“ და სხვ.) კრახით, თუმცა, დასაწყისში ამ პოლიტიკური გაერთიანებების შექმნას საკმაოდ პოზიტიური ფონი და მოლოდინები ახლდა. „თავისუფალი დემოკრატები“ და „რესპუბლიკელები“ თავად იყვნენ ასეთი პოლიტიკური გაერთიანებების წევრები და მათმა ჩართულობამ ვერ უზრუნველყო ამ გაერთიანებების წარმატებით ფუნქციონირება.

Page 19: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

19

5. პარტიული რეიტინგები

5.1. ზოგადი სურათი

პოლიტიკურ ძალთა განაწილების არსებული სურათი მოწმობს, რომ დღესდღეობით პოლიტიკურ ავანსცენაზე, თითქმის თანაბარი წონით, ორი პარტიული გუნდი დომინირებს: ნაციონალური მოძრაობა (36%) და ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური ძალა (32%).

სხვა პოლიტიკურ ძალთაგან, ანგარიშგასაწევი (5%–იანი ბარიერის გადალახვის თვალსაზრისით) რეიტინგი მხოლოდ ქრისტიანულ–დემოკრატიულ მოძრაობას აქვს (4.4%). 1%–იან ზღვარს ცდებიან ლეიბორისტული პარტია (1.5%) და თავისუფალი დემოკრატები (1.4%) (იხ. დიაგრამა #9):

დიაგრამა#9

ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, რომელპოლიტიკურ ძალას დაუჭერდით მხარს პირველ რიგში?

36.032.0

4.31.61.5

0.80.60.60.30.20.20.20.10.10.10.10.1

2.22.83.4

12.8

ერთიანი ნაციონალური მოძრაობაბიძინა ივანიშვილის პარტია

ქრისტიან-დემოკრატებილეიბორისტული პარტია

თავისუფალი დემოკრატებირესპუბლიკური პარტია

ახალი მემარჯვენეებიეროვნული ფორუმი

დემ. მოძრაობა – ერთიანი საქართველოქართული პარტია

თოფაძე-მრეწველებიხალხის პარტია

საქართველოს დემოკრატიული პარტიაქართული დასი

ეროვნულ-დემ. პარტიაკონსერვატული პარტია

საქართველოს გზაარცერთს – ყველას გადავხაზავდი

არ მივიღებდი მონაწილეობას არჩევნებშიუარი პასუხზე

მიჭირს პასუხის გაცემა

რომელი ელექტორატის მობილიზების ხარჯზე ახერხებს ბიძინა ივანიშვილის პარტია საკუთარი რეიტინგის დიზაინს?

Page 20: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

20

1. ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური რეიტინგი შეიქმნა ოპოზიციური ელექტორატის იმ ნაწილის ხარჯზე, რომელსაც ბოლო წლებში თანდათან გაუტყდა გული ოპოზიციურ პარტიებზე და თავისი პროტესტი ხელისუფლების წინააღმდეგ აღარ დაუკავშირა რომელიმე კონოკრეტულ ოპოზიციურ პარტიას; სხვანაირად რომ ითქვას, ეს ელექტორატი აღარ ან ძნელად ახდენდა საკუთარი პროტესტის ინსტიტუციონალიზაციას რომელიმე ფორმალურ პოლიტიკურ დაჯგუფებაში (შესაბამისად, პროტესტს უფრო არაფორმალურ გარემოში – ოჯახში, მეგობრების წრეში და სხვ. – გამოხატავდა). ამომრჩეველთა ეს ნაწილი შეკითხვაზე: „ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, რომელ პოლიტიკურ ძალას დაუჭერთ მხარს?“, ასეთ პოზიციას იკავებდა: „მიჭირს პასუხის გაცემა“ ან „არცერთს“. 2009–10–11 წლებში ჩატარებული კვლევები სტაბილურად აჩვენებდა, რომ ასეთი გაურკვეველი ან ფრუსტრირებული ამომრჩევლების ხვედრითი წილი პრატიკულად არასოდეს ყოფილა 25-27%–ზე ნაკლები, მოცემულ კვლევაში კი ეს ნაწილი 15%–ია. უნდა ვივარაუდოთ, რომ ივანიშვილის პოლიტიკურმა ცენტრმა პირველ რიგში სწორედ ეს ოპოზიციური ამომრჩეველი მიიზიდა და მოახდინა მათი ხმების ფორმალური ინსტიტუციონალიზაცია.

2. ივანიშვილის ფიგურამ იმ ოპოზიციური ელექტორატის გადმობირებაც დაიწყო, რომელიც ივანიშვილის გამოჩენამდე თავის სიმპატიას სხვადასხვა ოპოზიურ პარტიებს უნაწილებდა. ახალმა პოლიტიკურმა ძალამ მხარდამჭერების გარკვეული რაოდენობა „წაართვა“ ისეთ მეტ–ნაკლებად რეიტინგულ პარტიებს, როგორიცაა: ქრისტიანულ–დემოკრატიული მოძრაობა, ლეიბორისტული პარტია და ეროვნული ფორუმი. ქრისტიან–დემოკრატებს ბოლო წლებში სტაბილურად უგროვდებოდათ მხარდაჭერის 10–11%, ხოლო ლეიბორისტებს და ეროვნულ ფორუმს ცალ–ცალკე– 5–6%. ეს სულ მცირე 20%–იანი მარაგი წარმოდგენილ კვლევაში დასულია 8%–ზე. აშკარაა, რომ ამომრჩეველთა ხმების დაახლოებით 10-12%–იანი მარაგი ივანიშვილის აქტივში ჩაეწერა.

3. ივანიშვილმა შეუტია ნაციონალური მოძრობის ელექტორატსაც. 2011 წლის გაზაფხულსა და ზაფხულში ჩატარებული კვლევები აჩვენებდა, რომ ნაციონალების რეიტინგი მერყეობდა 40%–ის ფარგლებში. ახლა ამ რეიტინგმა დაახლოებით 4–6%–ით დაიწია სწორედ ივანიშვილის პოლიტიკური ძალის რეიტინგის ხარჯზე.

Page 21: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

21

5.2. მეორე არჩევანი

მეორე რიგის პარტიული რეიტინგები2 ასე გამოიყურება (იხ. დიაგრამა #10):

დიაგრამა#10

ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, რომელპოლიტიკურ ძალას დაუჭერდით მხარს მეორე რიგში?

12.412.2

8.85.7

3.52.5

2.01.3

0.90.80.60.50.40.20.10.10.1

7.33.5

5.831.0

ბიძინა ივანიშვილის პარტიაქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობა

ერთიანი ნაციონალური მოძრაობათავისუფალი დემოკრატები

ლეიბორისტული პარტიაეროვნული ფორუმი

რესპუბლიკური პარტიაახალი მემარჯვენეები

დემ. მოძრაობა – ერთიანი საქართველოქართული პარტია

თოფაძე-მრეწველებიხალხის პარტია

საქართველოს დემოკრატიული პარტიაკონსერვატული პარტია

ეროვნულ-დემოკრატიული პარტიაქართული დასი

საქართველოს გზაარცერთს – ყველას გადავხაზავდი

არ მივიღებდი მონაწილეობას არჩევნებშიუარი პასუხზე

მიჭირს პასუხის გაცემა

მონაცემები აჩვენებს, რომ საკუთარი ამომრჩევლების გაზრდის პოტენცია ყველაზე მეტად კვლავ სამ პოლიტიკურ ძალას აქვს, თუმცა, განსხვავებული კონფიგურაციით: ბ. ივანიშვილის პარტია (12.4%), ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობა (12.2%) და ნაციონალური მოძრაობა (8.8%). ეს ნიშნავს, რომ ამ პოლიტიკურ პარტიებს თავიანთი ელექტორალური „წონის“ აღნიშნული რაოდენობით გაზრდისთვის შეუძლიათ იბრძოლონ (ამომრჩეველთა დღევანდელი განწყობებიდან გამომდინარე). „პოტენციური ხმების“ არცთუ უმნიშვნელო მარაგი უგროვდება თავისუფალ დემოკრატებს (5.7%) და

2 შეკითხვა დასმული იყო შემდეგნაირად: “ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, რომელ პოლიტიკურ ძალას დაუჭერდით მხარს მეორე რიგში?“

Page 22: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

22

ლეიბორისტულ პარტიას (3.5%): ამ ხმების გათვალისწინებით, მათ უჩნდებათ 5%-იანი ბარიერის გადალახვის შანსი.

ბ. ივანიშვილის პარტიული რეიტინგის დიზაინის შესახებ ზემოაღნიშნული მოსაზრებების საფუძვლიანობას ადასტურებს გამოკითხვის მონაცემები იმასთან დაკავშირებით, თუ რა მიმართება არსებობს ივანიშვილის პარტიის პირველ რიგში ამომრჩევლებსა და მეორე რიგში ამომრჩევლებს შორის (იხ. ცახრილი #2):

ცხრილი #2

მეორე არჩევანი რომ გქონდეთ, კიდევ რომელ პარტიას დაუჭერდით მხარს

არჩევნებში?

ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, რომელ პოლიტიკურ ძალას დაუჭერდით მხარს პირველ რიგში?

ბიძინა ივანიშვილის

პარტია

ერთიანი ნაციონალური

მოძრაობა

ქრისტიან-დემოკრატიული

მოძრაობა ახალი მემარჯვენეები 0.3% 0.7% 0.2% ბიძინა ივანიშვილის პარტია 2.4% 0.9% დემოკრატიული მოძრაობა – ერთიანი საქართველო

0.8% 0.1%

ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა 3.3% 1.0% ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია 0.1% 0.0% 0.0% ეროვნული ფორუმი 1.6% 0.5% 0.0% თავისუფალი დემოკრატები 3.3% 1.4% 0.3% თოფაძე-მრეწველები 0.5% 0.1% თორთლაძე - საქართველოს დემოკრატიული პარტია

0.2% 0.1%

კონსერვატული პარტია 0.0% ლეიბორისტული პარტია 1.8% 0.9% 0.3% რესპუბლიკური პარტია 1.0% 0.4% 0.1% საქართველოს გზა 0.0% 0.0% ქართული პარტია 0.5% 0.2% 0.1% ქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობა 4.3% 6.8% ქართული დასი 0.0% 0.1% ჩვენ თვითონ 0.1% ხალხის პარტია 0.2% 0.1% 0.1% "თეთრები" 0.0% სხვას არცერთს 6.7% 3.5% 0.2% არცერთს – ყველას გადავხაზავდი 2.5% 2.9% 0.1% არ მივიღებდი მონაწილეობას არჩევნებში 0.5% 0.3% უარი პასუხზე 0.6% 1.8% 0.1% მიჭირს პასუხის გაცემა 7.8% 10.0% 0.9% როგორც ცხრილში მოტანილი მონაცემებიდან ჩანს, ივანიშვილის პარტიის პირველ რიგში ამომრჩეველი, მეორე რიგში (თუ ამის შესაძლებლობა მიეცა) უფრო მეტად შეაჩერებდა არჩევანს ქრისტიან–დემოკრატების, ნაციონალური მოძრაობის, ლეიბორისტებისა და ეროვნული ფორუმის სასარგებლოდ. ეს ნიშნავს, რომ ივანიშვილის პარტია რომ არა, ამჟამად მისი მხარდამჭერი რესპონდენტები სწორედ ამ

Page 23: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

23

ალტერნატიულ პარტიებში გადანაწილდებოდნენ. ივანიშვილის პირველი რიგის ამომრჩეველთა მიერ მეორე რიგში დასახელებულ სასურველ პოლიტიკურ პარტიათა ჯამური მაჩვენებელი 18%–ია. ამომრჩეველთა სწორედ ეს რაოდენობა გარანტირებულად „წაართვა“ ივანიშვილმა კონკურენტულ პოლიტიკურ პარტიებს (ნაციონალური მოძრაობის ჩათვლით).

5.3.პარტიული რეიტინგები რეგიონულ ჭრილში

თუ მთავარი პოლიტიკური კონკურენტების – ნაციონალური მოძრაობისა და ივანიშვილის პოლიტიკური ძალის – რეიტინგებს რეგიონულ ჭრილში განვიხილავთ, სურათი ასეთია:

1. ნაციონალური მოძრაობა უდავო უპირატესობას ფლობს სამ რეგიონში: სამცხე–ჯავახეთში (51%), ქვემო ქართლსა (46.3%) და სამეგრელო/ზემო სვანეთში (43%); 2. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალა გამოკვეთილი ლიდერია იმერეთში (48.4%), მცხეთა–მთიანეთსა (44.6%) და თბილისში (41.3%); 3. ორივე პოლიტიკურ ძალას დაახლოებით თანაბარი პოლიტიკური „წონა“ აქვს/მძაფრ კონკურენციას უწევენ ყველა დანარჩენ რეგიონში (იხ. დიაგრამა #11): დიაგრამა#11

23.9

30.7

46.3

34.1

45.1

35.9

42.9

55.2

22.2

21.2

42.1

39.6

43.8

24.0

36.4

16.0

27.8

33.9

13.9

24.6

41.8

39.8

2.4

7.2

5.0

5.5

10.5

5.1

4.5

3.1

3.0

2.9

2.9

2.8

4.1

3.4

2.8

2.3

3.3

3.2

2.1

15.8

4.8

2.9

2.0

5.4

4.1

5.1

3.0

11.1

5.5

15.9

4.4

11.2

9.2

13.9

21.8

8.5

18.6

21.6

14.5

11.7

თბილისი

იმერეთი

ქვემო ქართლი

კახეთი

სამეგრელო და…

აჭარა

შიდა ქართლი

სამცხე-ჯავახეთი

გურია

მცხეთა მთიანეთი

რაჭა-ლეჩხუმი…

ნაციონალური მოძრაობა ბიძინა ივანიშვილის პარტიაქრისტიან-დემოკრატიული მოძრაობა ლეიბორისტული პარტიათავისუფალი დემოკრატები რესპუბლიკური პარტიაახალი მემარჯვენეები ეროვნული ფორუმისხვა პარტია (0.5%-ზე ნაკლები რეიტინგით) არცერთს – ყველას გადავხაზავდიარ მივიღებდი მონაწილეობას არჩევნებში უარი პასუხზემიჭირს პასუხის გაცემა

ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, რომელპოლიტიკურ ძალას დაუჭერდით მხარს პირველ რიგში?

(რეგიონული ჭრილი)

Page 24: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

24

აღსანიშნავია, რომ ნაციონალური მოძრაობა ქვემო ქართლსა და სამცხე–ჯავახეთში ლიდერობას ძირითადად არაქართული მოსახლეობის ხმების ხარჯზე ახერხებს (ქვემო ქართლის არაქართულ მოსახლეობაში მას 92.6%, ხოლო სამცხე-ჯავახეთის არაქართველთა 60.8% უჭერს მხარს). თუმცა, ისიც უნდა ითქვას, რომ მმართველ პარტიას მნიშვნელოვანი წონა აქვს დასახელებეულ რეგიონების ქართულ მოსახლეობაშიც, განსაკუთრებით, სამცხე–ჯავახეთში (სამცხე–ჯავახეთის ქართულ მოსახლეობაში ნაციონალების რეიტინგია – 48.2%, ხოლო ბიძინა ივანიშვილის პოლიტიკური ძალის – 20.2%; ქვემო ქართლის ქართულ მოსახლეობაში ეს პროპორციებია 34.7% და 30.7%. აღსანიშნავია, რომ ქვემო ქართლში ბიძინა ივანიშვილის პარტიის ქართული მოსახლეობის მხარდაჭერაში „ლომის წილი“ რუსთავს ეკუთვნის).

5.4. პარტიული რეიტინგები სქესის, ასაკის და განათლების ცენზის ჭრილში

კვლევა ადასტურებს, რომ საქართველოში, დღეისათვის, პარტიულ პრეფერენციებს პრაქტიკულად არ განსაზღვარავს ამა თუ იმ ასაკობრივი ჯგუფისადმი, სქესისადმი კუთვნილება, ან განათლების მიღწეული დონე. ამ მახასიათებლებით სტრატიფიცირებული საზოგადოება არ არის მგრძნობიარე (პოზიტიური ან ნეგატიური ნიშნით) რომელიმე კონკრეტული პარტიის მიმართ, ამ პარტიის იდეოლოგიიდან ან სხვა რომელიმე პარტიული ნიშნიდან გამომდინარე.3

5.5. პარტიული რეიტინგები დასაქმების სტატუსის მიხედვით

კვლევა აჩვენებს, რომ პარტიული რეიტინგები მჭიდრო კორელაციაშია დასაქმების სტატუსთან: მმართველი პარტია მნიშვნელოვან უპირატესობას სახელმწიფო სექტორში დასაქმებულთა შორის ინარჩუნებს (ამ სექტორში მისი „წონაა“ 52.1%); დასაქმების სტატუსით დიფრენცირებულ ყველა სხვა ჯგუფში (კერძო სექტორში დასაქმებული, თვითდასაქმებული, სტუდენტი/პენსიონერი, უმუშევარი) უპირატესობას ბ. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალა ფლობს. ეს უპირატესობა განსაკუთრებით იკვეთება თვითდასაქმებულთა (41.3%) და კერძო სექტორში დასაქმებულთა (37%) შორის (იხ. დიაგრამა #12):

3 ერთადერთ გამონაკლისს, განათლების ცენზის ჭრილში, ქმნის რესპუბლიკური პარტიის მიმართ დამოკიდებულება. უმაღლესი განათლების მქონეთა შორის ამ პარტიის „წონა“ მატულობს (საერთო მონაცემებთაბ შედარებით), ისევე როგორც ამ პარტიის მხარდამჭერთა შორის უმაღლესი განათლების მქონენი დიდ უმრავლესობას წარმოადგენს .თუმცა, იქედან გამომდინარე, რომ რესპუბლიკური პარტიის მხარდამჭერთა წილი შერჩევაში სტატისტიკურად ძალზე მცირეა, აქ გასათვალისწინებელია არა კონკრეტული რაოდნობრივი მაჩვენებლები (ცდომილების მაღალი მნიშვნელობის გამო), არამედ ტენდენცია, რომელსაც ეს მონაცემები აჩვენებს.

Page 25: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

25

დიაგრამა#12

21.3

37.0

41.3

37.7

36.4

52.1

28.1

27.4

32.6

29.6

1.9

3.9

4.7

4.0

4.9

3.4

4.4

3.5

3.1

4.4

3.3

3.4

2.6

12.8

12.6

11.0

12.0

14.6

სახელმწიფო სექტორშიდასაქმებული

კერძო სექტორშიდასაქმებული

თვითდასაქმებული

სტუდენტი/პენსიონერი

უმუშევარი

ხვალ რომ საპარლამენტო არჩევნები გაიმართოს, რომელპოლიტიკურ ძალას დაუჭერდით მხარს პირველ რიგში?

(მონაცემები დასაქმების ჭრილში)

ახალი მემარჯვენეები ბიძინა ივანიშვილის პარტია

ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა ეროვნული ფორუმი

თავისუფალი დემოკრატები ლეიბორისტული პარტია

რესპუბლიკური პარტია ქრისტიან-დემოკრატები

არცერთს – ყველას გადავხაზავდი არ მივიღებდი მონაწილეობას არჩევნებში

უარი პასუხზე მიჭირს პასუხის გაცემა

პოლიტიკური პრეფერენციების ლოგიკა დასაქმების სტატუსის ჭრილში ლოგიკურია: თუ გავითვალიწინებთ, რომ უმუშევრობა და სიღარიბე ქვეყნის უმწვავეს პრობლემათა შორისაა, სახელმწიფო სექტორში დასაქმება ადამიანებს, მეტ-ნაკლებად, აძლევს სტაბილური შემოსავლის ქონის და სიღარიბისგან თავის დაღწევის შესაძლებლობას (ზოგჯერ, გარანტიასაც), რაც ასეთ ადამიანებს, ძირითადად, ხელისუფლების (როგორც სახელმწიფო სექტორში სამუშაო ადგილების შემქმნელის) მიმართ დადებითად განაწყობს. ყველაზე ნაკლებად ასეთი სტაბილურობის განცდა აქვთ თვითდასაქმებულებს, ამდენად, მათი ოპოზიციური განწყობები იოლად აიხსნება.

Page 26: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

26

6. კანდიდატები საქართველოს პრემიერ-მინისტრის, პრეზიდენტისა და პარლამენტის თამჯდომარის პოსტებზე

6.1. სასურველი პრემიერ-მინისტრი

გამოკითხვა აჩვენებს, რომ საქართველოს მომავალი პრემიერ-მინისტრის პოსტზე ამომრჩევლებს ძირითად კონკურენტებად მიხეილ სააკაშვილი და ბიძინა ივანიშვილი ესახებათ. მათი საპრემიერო რეიტინგები თითქმის თანაბარია (ივანიშვილი - 26.1%; სააკაშვილი - 24.2%). სხვა კანდიდატები დიდი დისტანციით ჩამორჩებიან, თუმცა, გასათვალისწინებელია სამი სხვა პოლიტიკოსის მონაცემები: ი. ალასანია (7.8%), გ. თარგამაძე (6.8%) და გ.უგულავა (6.4%).

პრემიერ-მინისტრის პოსტზე, ცალკეული კანდიდატის მხარდამჭერთა გადმობირების ხარჯზე, რეიტინგის გაზრდის შედარებით კარგი პოტენცია ისევ დასახელებულ 5 კანდიდატს აქვს (იგულისხმება მეორე რიგის არჩევანის მონაცემები). თუმცა, ასეთი პოტენციის სტატისტიკური „წონა“, ამ ეტაპზე, 6-9% -ს არ აღემატება: (იხ. დიაგრამა #13):

დიაგრამა#13

26.1

24.2

7.8

6.8

6.4

1.6

1.6

1.4

1.1

1

0.9

0.8

0.6

0.6

0.4

0.1

0.9

0.5

3.4

13.8

9

6.2

9.1

7.8

8

2.1

1.9

0.9

2.6

2.1

1.1

1.7

1

1.2

0.7

0.3

0.8

1

7.4 35.1

ივანიშვილი ბიძინასააკაშვილი მიხეილ

ალასანია ირაკლითარგამაძე გიორგი

უგულავა გიგინათელაშვილი…

ოქრუაშვილი…ნიკა გილაური

უსუფაშვილი დავითბურჯანაძე ნინო

ბაქრაძე დავითშარტავა კახა

გამყრელიძე დავითსანიკიძე გუბაზ

ძიძიგური ზვიადგაჩეჩილაძე ლევან

სხვაარცერთი

უარი პასუხზემიჭირს პასუხის…

პირველ არჩევანი მეორე არჩევანი

ვის ისურვებდით საქართველოს პრემიერ–მინისტრის პოსტზე 2013 წლიდან?

Page 27: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

27

საინტერესოა, რომ როგორც მ. სააკაშვილმა, ისე ბ. ივანიშვილმა უფრო ნაკლები მხარდაჭერა მოიპოვეს პრემიერ-მინისტრობის პოსტისათვის, ვიდრე იმ პარტიებმა (საპარლამენტო არჩევნებისათვის), რომელთა ლიდერები ისინი არიან. სხვაობა განსაკუთრებით საგრძნობია სააკაშვილის საპრემიერო და ნაციონალური მოძრაობის საპარლამენტო რეიტინგებს შორის (სხვაობა შეადგენს 12%-ს). მონაცემების ჯვარედინი ანალიზი აჩვენებს, რომ ნაცმოძრაობის პარტიული ხმებიდან მხარდაჭერა პრემიერ-მინისტრის პოსტზე, სააკაშვილის გარდა, კიდევ ორ პერსონას დაუკავშირდა (თუმცა, გაცილებით ნაკლები მასშტაბებით): გ. უგულავას და გ. თარგამაძეს. რაც შეეხება ივანიშვილის პარტიის მხარდამჭერებს, მათი ის ნაწილი, ვინც ივანიშვილს სასურველ პრემიერ-მინისტრად (პირველ რიგში) არ ასახელებს, ძირითადად ი. ალასანიას კანდიდატურის სასარგებლოდ მობილიზდება (ხმების გარკვეული ნაწილი, აგრეთვე, თარგამაძის აქტივში მიდის).

ამასვე ადასტურებს პრემიერ-მინისტრის პირველ და მეორე არჩევანს შორის ხმების განაწილების სურათი. აღმოჩნდა, რომ ის რესპონდენტები, რომლებიც პირველ რიგში ივანიშვილის გაპრემიერებას უჭერენ მხარს, მეორე რიგში უფრო მეტად ალასანიას კანდიდატურისკენ იხრებიან, ხოლო სააკაშვილის გაპრემიერების მომხრეები, მეორე არჩევანი რომ ჰქონდეთ, უფრო მეტად გ. უგულავას დაუჭერენ მხარს. საინტერესოა, რომ როგორც სააკაშვილის, ისე ივანიშვილის გაპრემიერების აქტიურ (პირველ რიგში) მხარდამჭერთა შორის არსებობს გ. თარგამაძის გაპრემიერების მომხრეთა გარკვეული ნაწილი (გ. თარგამაძის მეორე რიგში ამომრჩევლები). ეს მიუთითებს იმაზე, რომ გ. თარგამაძის კანდიდატურას (აღნიშნული პოსტის ფარგლებში) უტევს (ანუ, ხმებს ართმევს) როგორც ივანიშვილის, ისე სააკაშვილის კანდიდატურები. თუმცა, ისიც აღსანიშნავია, რომ გ. თარგამაძესაც აქვს შანსი იმუშაოს ელექტორატის ამ რამდენადმე საზიარო ნაწილის გადმობირებაზე. ეს უფრო მეტად სააკაშვილის მხარდამაჭერებს ეხება (იხ. ცხრილი #3):

Page 28: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

28

ცხრილი #3

მეორე არჩევანი რომ გქონდეთ, კიდევ ვის

ისურვებდით პრემიერ–მინისტრად?

პირველ რიგში ვის ისურვებდით საქართველოს პრემიერ–მინისტრის პოსტზე?

ალასანია ირაკლი

თარგამაძე გიორგი

ივანიშვილი ბიძინა

სააკაშვილი მიხეილ

უგულავა გიგი

ალასანია ირაკლი 0.9% 4.4% 1.7% 0.4%

ბურჯანაძე ნინო 0.4% 0.1% 1.0% 0.1% 0.1%

გამყრელიძე დავით 0.2% 0.1% 0.2% 0.4% 0.1%

გაჩეჩილაძე ლევან 0.0% 0.1% 0.1%

თარგამაძე გიორგი 1.0% 2.2% 2.7% 0.8%

ივანიშვილი ბიძინა 1.4% 0.6% 1.9% 0.7%

ნათელაშვილი შალვა 0.1% 0.3% 0.7% 0.4% 0.0%

ოქრუაშვილი ირაკლი 0.2% 0.3% 0.7% 0.2% 0.1%

სააკაშვილი მიხეილ 0.6% 0.8% 1.7% 0.8%

სანიკიძე გუბაზ 0.2% 0.1% 0.4% 0.1% 0.1%

უგულავა გიგი 0.4% 0.9% 0.6% 4.5%

უსუფაშვილი დავით 0.7% 0.2% 1.2% 0.3% 0.1%

შარტავა კახა 0.2% 0.2% 0.7% 0.2% 0.1%

ძიძიგური ზვიად 0.1% 0.1% 0.1% 0.1% 0.1%

ნიკა გილაური 0.1% 0.5% 0.0%

დავით ბაქრაძე 0.0% 0.1% 0.6% 0.1%

თოფაძე 0.0% 0.0%

მერაბიშვილი ვანო 0.1% 0.0%

სხვას არცერთს 0.5% 0.3% 2.5% 1.4% 0.6%

უარი პასუხზე 0.1% 0.1% 1.9% 1.5% 0.3%

მიჭირს პასუხის გაცემა 1.5% 1.7% 7.6% 7.9% 1.6%

6.2. სასურველი პრეზიდენტი

მომავალი პრეზიდენტის პოსტზე იმ ვითარებაში, როდესაც მ. სააკაშვილს აღარ აქვს მესამე ვადით კენჭისყრის უფლება, გამოკვეთილ უპირატესობას ბ. ივანიშვილის ფლობს (31.8%). სხვა კანდიდატები მას მნიშვნელოვნად ჩამორჩებიან, თუმცა, გასათვალისწინებელია სამი პოლიტიკოსის მიმართ გამოხატული მხარდაჭერა ამ პოსტზე: გ. უგულავა (12.7%), ი. ალასანია (9.3%), გ. თარგამაძე (7.1%). აღსანიშნავია იმ რესპონდენტების მაღალი წილი (24%), ვისაც უჭირს დაასახელოს სასურველი კანდიდატი მომავალი პრეზიდენტის პოსტზე. ამ ნაწილში ძირითადად ის რესპონდენტები მოხვდნენ, რომლებიც მ. სააკაშვილის გაპრემიერებას უჭერენ მხარს და

Page 29: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

29

უჭირთ პრეზიდენტის პოსტზე სააკაშვილის ჩამნაცვლებელი მოძებნონ. სახელისუფლო გუნდიდან გ. უგულავა სააკაშვილის სრულფასოვანი ჩამნაცვლებელი, ამ ეტაპზე, არ არის. თუმცა, აქ გასათვალისწინებელია ის ფაქტორი, რომ თავად მ. სააკაშვილს საჯაროდ არ დაუსახელებია მმართველი გუნდიდამ მისი შემცვლელი საპრეზიდენტო კანდიდატი. უნდა ვივარაუდოთ, რომ როცა აქცენტი რომელიმე მათგანზე გაკეთდება, სააკაშვილის მხარდამჭერთა ძირითადი ნაწილი (რომელმაც ახლა აირჩია პოზიცია „მიჭირს პასუხის გაცემა“) სწორედ ამ კანდიდატის მხარდამჭერთა გუნდში გადაინაცვლებს. შესაბამისად, ბ. ივანიშვილს, პრეზიდენტის პოსტზე, გაცილებით კონკურენტუნარიანი საპრეზიდენტო კანდიდატი გაუჩნდება.

გამოკითხვა აჩვენებს, რომ საპრეზიდენტო რეიტინგის გაზრდის უკეთესი პოტენცია, ერთმანეთის მხარდამჭერთა გადმობირების ხარჯზე, ისევ ყველაზე რეიტინგულ ოთხ კანდიდატს აქვს (მეორე რიგის არჩევანი). თუმცა, ამ ეტაპზე, ეს პოტენცია კვლავ 6-9%-ს არ აჭარბებს (იხ. დიაგრამა #14):

დიაგრამა#14

31.8

12.7

9.3

7.1

2.3

1.5

1

0.9

0.9

0.8

0.6

0.5

0.2

0.1

1.4

0.9

3.9

23.9

6.8

6

9.1

6.5

1.8

2.1

0.5

1.5

2.6

1.4

0.7

0.8

0.3

0.6

1.2

1.5

9.6

47

ივანიშვილი ბიძინაუგულავა გიგი

ალასანია ირაკლითარგამაძე გიორგი

ბაქრაძე დავითნათელაშვილი შალვა

გამყრელიძე დავითოქრუაშვილი ირაკლი

უსუფაშილი დავითბურჯანაძე ნინოსანიკიძე გუბაზ

შარტავა კახაგაჩეჩილაძე ლევანძიძიგური ზვიად

სხვაარცერთს

უარი პასუხზემიჭირს პასუხის გაცემა

პირველ არჩევანი მეორე არჩევანი

ვის ისურვებდით საქართველოს პრეზიდენტად ამ პოსტიდანმ.სააკაშვილის წასვლის შემდეგ?

Page 30: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

30

საპრეზიდენტო კანდიდატების პირველ და მეორე არჩევანს შორის ხმების „გადინება“ აჩვენებს, რომ ბ. ივანიშვილის აქტიური (პირველი რიგის) ამომრჩეველი ყველაზე ლოიალურად განწყობილია ი. ალასანიას კანდიდატურის მიმართ (ანუ, ბ. ივანიშვილი ყველაზე მეტად ი. ალასანიას „ართმევს“ მხარდამჭერებს), თუმცა, გარკვეული თავსებადობა ივანიშვილის პრეზიდენტად გახდომის მომხრეებს გ. თარგამაძის კანდიდატურასთანაც აქვთ (იხ. ცხრილი #4):

ცხრილი #4 მეორე არჩევანი რომ გქონდეთ, კიდევ ვის

ისურვებდით პრეზიდენტად ამ

პოსტიდან მ.სააკაშვილის

წასვლის შემდეგ?

პირველ რიგში ვის ისურვებდით საქართველოს პრეზიდენტად ამ პოსტიდან მ.სააკაშვილის წასვლის შემდეგ?

ალასანია ირაკლი

თარგამაძე გიორგი

ივანიშვილი ბიძინა

ნათელაშვილი შალვა

უგულავა გიგი

ბაქრაძე დავით

ალასანია ირაკლი 1.11 5.06 0.15 0.64 0.21 ბურჯანაძე ნინო 0.20 0.06 0.81 0.08 გამყრელიძე დავით 0.04 0.11 0.13 0.07 გაჩეჩილაძე ლევან 0.07 0.08 0.04 თარგამაძე გიორგი 0.90 2.35 0.17 1.53 0.20 ივანიშვილი ბიძინა 1.47 0.51 0.20 0.42 0.06 ნათელაშვილი შალვა 0.20 0.14 1.17 0.17 ოქრუაშვილი ირაკლი 0.20 0.19 0.82 0.03 0.10 სანიკიძე გუბაზ 0.13 0.22 0.04 0.04 უგულავა გიგი 0.67 0.96 1.19 0.18 0.35 უსუფაშვილი დავით 0.88 0.46 0.84 0.03 0.22 0.15 შარტავა კახა 0.11 0.13 0.32 0.03 0.03 ძიძიგური ზვიად 0.04 0.02 0.14 0.06 0.13 ბაქრაძე დავით 0.29 0.14 0.12 0.04 0.64 სხვა 0.02 0.29 0.03 0.25 0.08 სხვას არცერთს 0.03 0.06 0.47 0.03 0.04 უარი პასუხზე 0.23 0.28 3.81 0.03 1.17 0.15 მიჭირს პასუხის გაცემა 2.77 2.30 9.95 0.38 5.90 0.75

6.3. პარლამენტის სასურველი თავმჯდომარე

მომავალი პარლამენტის თავჯდომარის პოსტზე გამოკვეთილი მხარდაჭერა არცერთ პოლიტიკოსს არ აქვს. აქ ცალკეული კანდიდატები ერთმანეთის მიმართ კონკურენტული დისტანციით შორდებიან ერთმანეთს: პირველ სამეულს შორის (დ. ბაქრაძე, გ. თარგამაძე, ი. ალასანია) სხვაობა 2%-საც კი არ აღწევს, ხოლო ყველაზე რეიტინგული კანდიდატის (დ. ბაქრაძე) „წონა“ მხოლოდ 10.2%-ია.

Page 31: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

31

საინტერესოა, რომ არც მ. სააკაშვილი და არც ბ. ივანიშვილი, რომლებიც ლიდერობენ სხვა პოსტებისთვის, რესპონდენტთა მიერ არ მოაზრებიან ადეკვატურ ფიგურებად პარლამენტის თავმჯდომარის რანგში (მ. სააკაშვილის რეიტინგი ამ პოსტზე 6.4%-ია, ხოლო ბ. ივანიშვილის - 4.4%). აღსანიშნავია, რომ ყოველ მეოთხე რესპონდენტს გაუჭირდა დაესახელებინა, ვის ისურვებდა მომავალი პარლამენტის თავმჯდომარის პოსტზე და ეს რაოდენობა გაცილებით აჭარბებს რესპონდენტთა მიერ ყველაზე მხარდაჭერილი კანდიდატის (დ. ბაქრაძე) რეიტინგს. ყველაფერი ეს მოწმობს, რომ ამომრჩევლები პარლამენტის თავმჯდომარის სტატუსს გაცილებით ნაკლები მნიშვნელობის და პოლიტიკური გავლენის მქონედ თვლიან, ვიდრე პრემიერ-მინისტრის, ან პრეზიდენტის (იხ. დიაგრამა #15):

დიაგრამა#15

10.28.8

8.17

6.45.9

4.43.3

2.92.6

1.91.61.5

1.20.9

2.20.4

525.7

დავით ბაქრაძეთარგამაძე გიორგიალასანია ირაკლი

უგულავა გიგისააკაშვილი მიხეილ

უსუფაშვილი დავითივანიშვილი ბიძინა

ბურჯანაძე ნინოჯავახიშვილი ნოდარინათელაშვილი შალვა

სანიკიძე გუბაზშარტავა კახა

ძიძიგური ზვიადგამყრელიძე დავით

ოქრუაშვილი ირაკლისხვა

არცერთიუარი პასუხზე

მიჭირს პასუხის გაცემა

ვის ისურვებდით მომავალი პარლამენტისთავმჯდომარედ?

Page 32: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

32

7. მოლოდინები 2012 წლის საპარლამენტო არჩევნების მიმართ

7.1. არჩევნებში მონაწილეობა

რესპონდენტთა დიდი უმრავლესობა (78%) აცხადებს, რომ აუცილებლად მიიღებს მონაწილეობას 2012 წელს დაგეგმილ საპარლამენტო არჩევნებში. მონაწილეობისკენ იხრება („ალბათ, მივიღებ“) დამატებით კიდევ 11.4%. უარს არჩევნებში მონაწილეობაზე (კატეგორიულს ან ნაკლებად კატეგორიულს) ჯამში სულ 6.7% აცხადებს. ცხადია, ისე არ უნდა წარმოვიდგინოთ, რომ არჩევნებში მონაწილეობის ასეთი მაღალი მზაობა ავტომატურად მიუთითებს მომავალ არჩევნებში რეალურ მონაწილეთა რაოდენობაზე (თუნდაც საპარლამენტო არჩევნები ახლავე ტარდებოდეს). რესპონდენტებმა მიუთითეს თავიანთ განწყობაზე არჩევნებში მონაწილეობასთან დაკავშირებით, ხოლო განწყობასა და ქცევას შორის უშუალო ბმა არ არსებობს და ამისათვის საჭიროა არსებობდეს დამატებითი მოტივაციები. მიუხედავად ამისა, ფაქტია, რომ ამომრჩევლებში დომინანტურია განწყობა არჩევნებში მონაწილეობასთან დაკავშირებით (იხ. დიაგრამა #16):

დიაგრამა#16

მიიღებთ თუ არა მონაწილეობას 2012 წელსდაგეგმილ საპარლამენტო არჩევნებში?

77.7

11.4

2.0

4.7

0.4

3.8

აუცილებლადმივიღებ

ალბათ, მივიღებ

ალბათ, არმივიღებ

გადაწყვეტილიმაქვს, არ მივიღო

უარი პასუხზე

არ ვიცი/ჯერ არგადამიწყვეტია

Page 33: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

33

7.2. არჩევნების სამართლიანად ჩატარების მოლოდინი და რესპონდენტთა პროგნოზები

რესპონდენტთა უმრავლესობა (59.1%) ფიქრობს, რომ 2012 წლის ოქტომბერში დაგეგმილი საპარლამენტო არჩევნები სამართლიანად ჩატარდება. არჩევნების სამართლიანად ჩატარებას არ ელოდება 15.4%, ხოლო ყოველ მეოთხე რესპონდენტს უჭირს ამ საკითხზე საკუთარი პოზიციის გამოხატვა (იხ. დიაგრამა #17):

დიაგრამა#17

დიახ59.1%

არა15.4%

მიჭირს პასუხისგაცემა25.6%

როგორ ფიქრობთ, სამართლიანად ჩატარდება თუ არა2012 წლის ოქტომბერში დაგეგმილი საპარლამენტო

არჩევნები?

მომავალი არჩევნების სამართლიანად ჩატარების მოლოდინი, ერთი მხრივ, ეთანადება არჩევნებში მონაწილეობის მაღალ მზაობას, ხოლო, მეორე მხრივ, მომავალ არჩევნებში რესპონდენტთა დიდი უმრავლესობის (80%-ზე მეტის) მიერ საკუთარი პოლიტიკური პრეფერენციების განსაზღვრას ამა თუ იმ პოლიტიკური ძალის სასარგებლოდ.

შეკითხვაზე: „ვის უფრო დაუჭერს მხარს მოსახლეობა საპარლამენტო არჩევნებში - ხელისუფლებას თუ ოპოზიციას?“, რესპონდენტებმა ასე უპასუხეს (იხ. დიაგრამა #18):

Page 34: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

34

დიაგრამა#18

უფროხელისუფლებას

43%

უფროოპოზიციას

38%

არცერთს2%

მიჭირს პასუხისგაცემა

17%

ვის უფრო დაუჭერს მხარს მოსახლეობის უმრავლესობამომავალ საპარლამენტო არჩევნებში – უფრო

ხელისუფლებას, თუ უფრო ოპოზიციას?

როგორც მონაცემები აჩვენებს, რესპონდენტთა უფრო დიდი ნაწილი (43%) მიიჩნევს, რომ მომავალ არჩევნებში მოსახლეობა უფრო ხელისუფლებას დაუჭერს მხარს (ოპოზიციის სასარგებლოდ პროგნოზს 38% აკეთებს). საგულისხმოა, რომ ხელისუფლებას ამომრჩეველთა მხარდაჭერას იმაზე მეტი უწინასწარმეტყველებს, ვიდრე თავად ნაციონალური მოძრაობის ამომრჩეველთა წილია (ასეთი, როგორც ადრე ითქვა, 36%-ია); შესაბამისად, ოპოზიციის მიმართ ამომრჩეველთა მხარდაჭერას იმაზე ნაკლები ელის, ვიდრე თავადა ოპოზიციური პარტიების ამომრჩეველია (ასეთია, როგორც ითქვა, ჯამში 43%-მდე). ანუ, გარკვეული ნაწილი იმათგან (დაახლოებით 7%), ვინც ნაციონალურ მოძრაობას არჩევნებში მხარს არ დაუჭერდა, ფიქრობს, რომ ის მოსახლეობის უმრავლესობის წარმომადგენელი (რეპრეზენტატორი) არ არის.4 აქ ცხადად მოჩანს, ნაციონალურ მედიაზე გავლით, ხელისუფლების საზოგადოებასთან კომუნიკაციის კვალი, სადაც აქცენტირებულია, თუ რა სიკეთეები მოუტანა არსებულმა

4 აქ, სვარაუდოდ, ოპოზიციურად განწყობილთა გარკვეულ ნაწილში ასეთი ლოგიკა მოქმედებს: „მე არ ვუჭერ მხარს ამ ხელისუფლებას, მაგრამ ვფიქრობ, რომ ბევრი არ არის ჩემნაირი, მე უმრავლესობას არ წარმოავდგენ“.

Page 35: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

35

ხელისუპლებამ ქვეყნას და მოსახლეობას და პრაქტიკულად არაფერია ნათქვამი შეცდომებსა და გადაუჭრელ პრობლემებზე.

აქვე საინტერესოა გამოკითხვის კიდევ ერთი შედეგი: შეკითხვაზე - „რომელი პოლიტიკური ძალა გაიმარჯვებს მომავალ საპარლამენტო არჩევნებში?“, იმ რესპონდენტთა რაოდენობა, ვინც გამარჯვებას ნაციონალურ მოძრაობას უწინასწარმეტყველებს, კიდევ უფრო მატულობს და თითქმის 48%-ს შეადგენს. ამის მიზეზი, შესაძლოა, რამდენიმე ფაქტორი იყოს: ა) ოპოზიციურად განწყობილი რესპონდენტების გარკვეულ ნაწილს სჯერა, რომ ხელისუფლება არჩევნებს გააყალბებს და ამ გზით გაიმარჯვებს; ბ) გარკვეული ნაწილი დარწმუნებულია, რომ მათი მხარდაჭერა ამა თუ იმ ოპოზიციური პარტიის მიმართ არ არის საკმარისი იმისათვის, რომ ამ პარტიამ არჩევნებში გაიმარჯვოს5; გ) როგორც ზემოთ უკვე ითქვა, არსებობენ ისეთი რესპონდენტებიც, რომლებიც საკუთარ თავს და პოზიციას უმრავლესობის წარმომადგენლად არ მიიჩნევენ (იხ. დიაგრამა #19):

დიაგრამა#19

47.8

32.1

2.31.1

0.4

0.4

0.2

0.2

0.1

0.1

0.1

0.1

0.0

0.0

1.7

13.5

ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა

ბიძინა ივანიშვილის პარტია

ქრისტიან-დემოკრატები

თავისუფალი დემოკრატები

ახალი მემარჯვენეები

ლეიბორისტული პარტია

დემ. მოძრაობა – ერთიანი საქართველო

ეროვნული ფორუმი

რესპუბლიკური პარტია

ეროვნულ-დემოკრატიული პარტია

ქართული პარტია

ხალხის პარტია

თოფაძე-მრეწველები

ჩვენ თვითონ

უარი პასუხზე

მიჭირს პასუხის გაცემა

რომელი პოლიტიკური ძალა გაიმარჯვებს მომავალსაპარლამენტო არჩევნებში?

5 თუმცა, უნდა ითქვას, რო ეს განწყობა არ ეხება ბ. ივანიშვილის პარტიის ამომრჩევლებს: ამ პარტიას მომავალ საპარლამენტო არჩევნებში გამარჯვებას რესპონდენტთა იმდენივე ნაწილი უწინასწარმეტყველებს, რამდენიც ხმას აძლევს (ანუ, 32%).

Page 36: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

36

საინტერსოა, გამოკითხვის კიდევ ერთი მონაცემი: მათი უმრავლესობა, ვინც გამარჯვებას ნაციონალურ მოძრაობას უწინასწარმეტყველებს, ფიქრობს, რომ ეს პარტია შეძლებს კონსტიტუციური უმრავლესობით მოსვლას პარლამენტში. ბ. ივანიშვილის პოლიტიკური ძალის გამარჯვებაში დარწმუნებული რესპონდენტების აზრი გაიყო: ერთი ნაწილი ამ პარტიას კონსტიტუციურ უმრავლესობაში მოსვლას უწინასწარმეტყველებს, ხოლო მეორე ნაწილი - უბრალო უმრავლესობაში. ქრისტიან-დემოკრატების გამარჯვებაში დარწმუნებული ამომრჩევლების უმრავლესობა ფიქრობს, რომ ეს პარტია პარლამენტში უბრალო უმრავლესობით იქნება წარმოდგენილი. ეს მონაცემები კიდევ ერთხელ ადასტურებს იმას, რომ მოსახლეობის საკმაოდ დიდ ნაწილში არსებობს განცდა მმართველი პარტიის უძლეველობის შესახებ (იხ. დიაგრამა #20): დიაგრამა #20

42.1

55.8

23.5

41.8

31.1

54.7

5.7

1.5

16.8

10.3

11.4

5

ბიძინაივანიშვილის

პარტია

ერთიანინაციონალური

მოძრაობა

ქრისტიან-დემოკრატიული

მოძრაობა

ეს პარტია შეძლებს კონსტიტუციური უმრავლესობით მოსვლას პარლამენტში

ეს პარტია შეძლებს ნახევარზე მეტი ადგილის მოპოვებას პარლამენტში

ეს პარტია ვერ შეძლებს უმრავლესობის მოპოვებას, ამიტომ იძულებული იქნება, შექმნას კოალიცია პარლამენტშიგასულ სხვა პოლიტიკურ ძალასთან (ძალებთან), გადაწყვეტილებების მისაღებადმიჭირს პასუხის გაცემა

პარტია, რომელიც, თქვენი აზრით, არჩევნებში გაიმარჯვებს, როგორიქნება წარმოდგენილი მომავალ პარლამენტში?

Page 37: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

37

8. ცალკეული პოლიტიკოსების მიმართ დამოკიდებულება

8.1. პოლიტიკოსების რეიტინგები

რესპონდენტებმა შეაფასეს (მოწონება/არ მოწონების მიხედვით) დღევანდელ ქართულ პოლიტიკაში ჩართული 32 პოლიტიკოსი.

შეფასება განხორციელდა 5 ბალიან სკალაზე (-2-იდან +2-მდე), სადაც სკალის პუნქტები შესაბამებიდა შემდეგ შეფასებებს: -2: ძალიან არ მომწონს -1: უფრო არ მომწონს, ვიდრე მომწონს 0: ნეიტრალურად ვარ განწყობილი +1: უფრო მომწონს, ვიდრე არ მომწონს +2: ძალიან მომწონს მაშასადამე, 0-ის ქვემოთ არმოწონების ველია, ხოლო 0-ის ზემოთ - მოწონების ველი.

რესპონდნეტებისათვის შესაფასებლად შეთავაზებულ პოლიტიკოსებს შორის მხოლოდ 7 აღმოჩნდა ისეთი, რომელიც მოწონების ველში მოხვდა. ეს 7 პოლიტიკოსი, აღნიშნულ ველში, შემდეგი რანჟირებით განლაგდა: ბიძინა ივანიშვილი, მიხეილ სააკაშვილი, გიგი უგულავა, დავით ბაქრაძე, ვანო მერაბიშვილი, გიორგი თარგამაძე, ირაკლი ალასანია. კიდევ სამი პოლიტიკოსი (კ. სუბელიანი, დ. უსუფაშვილი, ნ. გილაური) პრაქტიკულად მოწონების ნეიტრალურ ზღვარზეა, ხოლო ყველა დანარჩენი - არმოწონების ნეგატიურ ველშია მოქცეული. ამომრჩეველთა არმოწონება ყველაზე მეტად დაუკავშირდა ზ. ნოღაიდელს და ნ. ბურჯანაძეს (იხ. დიაგრამა #21):

Page 38: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

38

დიაგრამა#21

0.70.3

0.30.3

0.30.20.2

0.00.0

0.00.1

0.20.2

0.20.20.20.2

0.30.30.3

0.40.50.5

0.50.6

0.60.6

0.70.7

0.91.0

1.01.1

ივანიშვილი ბიძინასააკაშვილი მიხეილ

უგულავა გიგიბაქრაძე დავით

მერაბიშვილი ვანოთარგამაძე გიორგიალასანია ირაკლი

სუბელიანი კობაუსუფაშვილი დავით

გილაური ნიკაშარტავა კახა

სანიკიძე გუბაზსუბარი სოზარ

ხიდაშელი თინათინშაშკინი დიმიტრი

ბერძენიშვილი ლევანთოფაძე გოგი

ძიძიგური ზვიადნათელაშვილი შალვა

დავითაშვილი კობაგამყრელიძე დავით

კუკავა კახაბაღათურია ჯონდიზურაბ ადეიშვილი

სეთურიძე კახადავითაია პაატა

ოქრუაშვილი ირაკლიბოკერია გიგა

თორთლაძე გიაკიწმარიშვილი ეროსი

გაჩეჩილაძე ლევანბურჯანაძე ნინო

ნოღაიდელი ზურაბ

რამდენად მოგწონთ ან არ მოგწონთ ქვემოთჩამოთვლილი პოლიტიკოსები?

(საშუალო მაჩვენებლები 5 ბალიან სკალაზე)

დადებითი ველი

უარყოფითი ველი

თუ მომარჩეველთა მიერ მოწონებული 7 პოლიტიკოსის მონაცემებს პროცენტულად (და არა საშუალო მონაცემების სახით) წარმოვადგენთ, აღმოჩნდება, რომ მათ შორის მხოლოდ ბ. ივანიშვილია ისეთი, რომლის მიმართაც პოზიციას „მომწონს“ რესპონდენტთა უმრავლესობა (53.4%) გამოხატავს. ეს მონაცემი იმეორებს იმ რესპონდენტთა წილს, რომლებიც ფიქრობენ, რომ პოლიტიკაში, ივანიშვილის სახით, მოვა ახალი ძალა, რომელიც ქვეყანაში ვითარებას უკეთესობისკენ შეცვლის (რაზეც ადრე მივითითეთ) (იხ. დიაგრამა #22):

Page 39: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

39

დიაგრამა#22

35.6

42.1

42.0

53.4

42.1

46.9

43.8

39.3

30.8

30.8

23.5

28.2

22.9

29.0

18.2

20.6

20.7

14.2

22.5

25.5

20.6

0.5

0.4

0.2

0.0

6.8

6.1

6.0

8.5

7.0

4.7

6.3

ალასანია ირაკლი

ბაქრაძე დავით

თარგამაძეგიორგი

ივანიშვილიბიძინა

მერაბიშვილივანო

სააკაშვილიმიხეილ

უგულავა გიგი

რამდენად მოგწონთ ან არ მოგწონთ ცალკულიპოლიტიკოსები?

მომწონს ნეიტრალურად ვარ განწყობილი არ მომწონს არ ვიცნობ მიჭირს პასუხის გაცემა

8.2. ბრალდებები რუსეთის აგენტობის შესახებ

გამოკითხვა აჩვენებს, რომ ამომრჩეველთა მიერ პოლიტიკოსთა არმოწონების მიზეზი ხშირ შემთხვევაში არ არის ამ პოლიტიკოსების მიმართ იმ ბრალდების გაზიარება, რომ ისინი რუსეთის აგენტები არიან. მეტიც: რესპონდენტებს არ სჯერათ იმ ადამიანების (არაპოლიტიკოსების) აგენტობისაც კი, რომლებიც სწორედ ამ ბრალდებით დააპატიმრეს და რომელთა შესახებაც მედიასაშუალებებმა სკანდალური განცხდებები გაავრცელეს (ვახტანგ მაიასაია, ფოტორეპორტიორები).

თუმცა, როგორც ჩანს, საზოგადოებაში რუსეთის აგენტობის ბრალდებამ იმუშავა ორი პოლიტიკოსის - ნ. ბურჯანაძისა და ზ. ნოღაიდელის - მიმართ. უნდა ვივარაუდოთ, რომ ამ შემთხვევაში დამარწმუნებელი ეფექტი იქონია ტელეარხებით მრავალგზის დატრიალებულმა კადრებმა აღნიშნული პოლიტიკოსების ვოიაჟების შესახებ მოსკოვში, კრემლის პირველ პირებთან.

რესპონდნეტთა შეფასებები ცალკეულ პოლიტიკოსთა თუ არაპოლიტიკოსთა რუსეთის აგენტობის ბრალდების სამართლიანობის შესახებ მოცემულია დიაგრამაზე #23:

Page 40: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

40

დიაგრამა#23

0.95

0.84

0.81

0.65

0.62

0.25

0.18

0.06

0.22

0.23

შალვა ნათელაშვილი

ირაკლი ალასანია

ფოტორეპორტიორები

ვახტანგ მაისაია

ბიძინა ივანიშვილი

ირაკლი ოქრუაშვილი

კახა ბენდუქიძე

ეროსი კიწმარიშვილი

ზურაბ ნოღაიდელი

ნინო ბურჯანაძე

ქვემოთ ჩამოთვლილთა მიმართ, სამართლიანია თუ არაბრალდება რუსეთის აგენტობის შესახებ?

(საშუალო მაჩვენებლები 4 ბალიან სკალაზე: 0–ის ქვემოთ: “სამართლიანი”, 0–ის ზემოთ: “ძალზე უსამართლო”)

უსამართლოა

სამართლიანია

შენიშვნა: შეფასება განხორციელდა 4 ქულიან სკალაზე: 0-ის ქვემოთ შეფასებები აღნიშნავს „სამართლიანია“, ხოლო 0-ის ზემოთ - „უსამართლოა“.

Page 41: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

41

9. ქვეყანაში არსებული მწვავე პრობლემები და მათი გადაჭრის მოლოდინი

ქვეყანაში არსებულ მწვავე პრობლემათა რანჟირებული რიგი ასე გამოიყურება (იხ. დიაგრამა #24):

დიაგრამა#24

87.5

61.2

46.8

45.5

36.9

34.5

29.4

23.8

16.5

15.0

9.8

8.0

7.1

5.2

4.4

3.8

3.8

3.7

3.7

3.6

3.3

2.1

1.5

0.5

უმუშევრობადაკარგული ტერიტორიები

სიღარიბეფასების ზრდა პროდუქტებზე

ჯანდაცვის ხელმიუწვდომლობამაღალი კომუნალური გადასახადები

დაბალი პენსიებიმედიკამენტების ხელმიუწვდომლობა

რუსეთთან ურთიერთობის გაწყვეტატრანსპორტის მაღალი საფასური

ბანკის ვალებიადამიანის ფუნდამენტური უფლებების შელახვა

დამოუკიდებელი და სამართლიანი სასამართლოს არარსებობაპატიმართა მძიმე მდგომარეობა

ეკოლოგიური პრობლემებიელიტური კორუფცია

საზოგადოებაში ჩანერგილი შიშის დაძლევანატოსა და ევროკავშირში გაწევრიანების უპერსპექტივობა

მედიაზე ზეწოლაქვეყანაში არსებული ერთპარტიული ძალაუფლება

ავარიული გზებიქვეყნის უსაფრთხოების დაუცველობა

სხვამიჭირს პასუხის გაცემა

რომელია ის პრობლემები, რომელთაგადაჭრა, დღეისათვის, პრიორიტეტული უნდა იყოს

პოლიტიკური პარტიისათვის ან პოლიტიკოსისთვის?

შენიშვნა: დასახელებული პრობლემების პროცენტული ჯამო 100%-ს აჭარბებს, რადგან რესპონდენტებს შეეძლოთ დაესახელებინათ ერთზე მეტი პრობლემა.

პრობლემათა მიმდევრობაში (პრიორიტეტულობის ნიშნით) პრინციპული სიახლე არაფერია: ბოლო წლებია, უმუშევრობა სტაბილურად ინარჩუნებს ყველაზე მწვავე პრობლემის სტატუსს, დაკარგული ტერიტორიების პრობლემა გამოკითხვებში ტრადიციულად ხვდება გადაუჭრელ პრობლემათა სამეულში; სტაბილურად ხდება, აგრეთვე, აპელირება სიღარიბეზე, ფასების ზრდაზე, ჯანდაცვის ხელმიუწვდომლობაზე და ა.შ.

რესპონდენტთა მოსაზრებები გაიყო იმასთან დაკავშირებით, შეძლებს თუ არა მმართველი პარტია იმ პრობლემების გადაჭრას, რომლებიც დღემდე მოუგვარებელია:

Page 42: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

42

ერთი ნაწილი (45%) ფიქრობს, რომ ეს მოსალოდნელია, ხოლო მეორე, პრაქტიკულად იმავე მოცულობის ნაწილი (46%), ამ პრობლემების მოგვარებას ხელისუფლებისაგან აღარ ელოდება. თუმცა, ისიც აღსანიშნავია, კატეგორიულ პოზიციებში („საერთოდ არ არის მოსალოდნელი“/„სავსებით მოსალოდნელია“) სკეპტიკოსები (23%) ჭარბობენ ოპტიმისტებს (16%).

რესპონდენტთა ოპტიმიზმი მნიშვნელოვნად მატულობს იმასთან დაკავშირებით, რამდენად მოსალოდნელია ქვეყანაში არსებული მოუგვარებელი პრობლემები გადაჭრას ივანიშვილის პოლიტიკურმა ძალამ, თუ ის ხელისუფლებაში მოვიდა. რესპონდენტთა 57%-ს ასეთი ოპტიმისტური მოლოდინი აქვს, ხოლო 20% სკეპტიკურად უყურებს ივანიშვილის პოლიტიკური ძალის მიერ პრობლემათა მოგვარების პერსპექტიავს.

დეტალურად გამოკითხვის მონაცემები იხ. დიაგრამებზე ##25,26:

დიაგრამა#25

სავსებითმოსალოდნელია

16%

უფრომოსალოდნელია,

ვიდრე არა30%

უფრო არ არისმოსალოდნელი,

ვიდრე კი21%

საერთოდ არ არისმოსალოდნელი

23%მიჭირს პასუხის

გაცემა10%

რამდენად მოსალოდნელია, რომ მმართველი პარტიაშეძლებს ქვეყანაში არსებული პრობლემების გადაჭრას,

თუ ის ხელისუფლებაში დარჩა?

Page 43: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

43

დიაგრამა#26

სავსებითმოსალოდნელია

25%

უფრომოსალოდნელია,

ვიდრე არა34%

უფრო არ არისმოსალოდნელი,

ვიდრე კი13%

საერთოდ არ არისმოსალოდნელი

6%

მიჭირს პასუხისგაცემა

22%

რამდენად მოსალოდნელია, რომ ბ. ივანიშვილის პოლიტიკურიძალა შეძლებს ქვეყანაში არსებული პრობლემების გადაჭრას, თუ

ის ხელისუფლებაში მოვიდა?

Page 44: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

44

10. მედია საშუალებებით სარგებლობის სიხშირე და მათ მიმართ გამოხატული ნდობა

გამოკითხვა ითვალისწინებდა მედია საშუალებებით სარგებლობის სიხშირის განსაზღვრას ინფორმაციის („ნიუსების“) მიღების კონტექსტში. როგორც მოსალოდნელი იყო, ყველაზე მოხმარებადი მედია საშუალება აღმოჩნდა ტელევიზია, რომელსაც შეუდარებლად ჩამორჩება რადიო და პრესა.

ტელეარხებს შორის ყველაზე უფრო ყურებადი, ინფორმაციის მიღების თვალსაზრისით, აღმოჩნდა „რუსთავი 2“, „იმედი“, „მაესტრო“ და „კავკასია“. ყველაზე ცუდი მაჩვენებლები აქვს „აჭარის ტელევიზიას“, „რეალტ ტვ“-ის და „მეორე არხს“. საინტერესოა, რომ „პირველ არხზე“ საინფორმაციო გადაცემების ყურების სიხშირე ნეიტრალურ ზღვართან ახლოა, ხოლო თბილისის მასშტაბით ყურებადობის დაბალი მაჩვენებელი აქვს; მეტიც: „პირველი არხის“ საინფორმაციო გადაცემებს რესპონდენტთა მესამედი საერთოდ არ უყურებს (თბილისში კიდევ უფრო მეტი).

რადიო არხებს შორის, ინფორმაციის მიღების კონტექსტში, რადიო „იმედი“ გამოირჩევა, ხოლო ჟურნალ - გაზეთებში - „კვირის პალიტრა“ და „ასავალ-დასავალი“.

მედია საშუალებებით სარგებლობის სიხშირე (ინფორმაციის მიღების თვალსაზრისით) გაიზომა 3 ქულიან სკალაზე, სადაც ქულების სემანტიკა ასეთია: 1. იშვიათად 2. მეტ-ნაკლებად ხშირად 3. ძალზე ხშირად სკალაზე ნეიტრალური წერტილია 2; 2-ზე ქვემოთ დაბალი სარგებლობის ველია, ხოლო 2 - ზე ზემოთ - მაღალი სარგებლობის ველი

დეტალურად გამოკითხვის მონაცემები მოცემულია დიაგრამებზე #27-29:

Page 45: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

45

დიაგრამა#27: რამდენად ხშირად სარგებლობთ საინფორმაციო გადაცემებით ამა თუ იმ ტელეარხზე?

დიაგრამა#28: რამდენად ხშირად სარგებლობთ ჟურნალ-გაზეთებით პოლიტიკური პროცესების შესახებ ინფორმაციის მისაღებად?

Page 46: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

46

დიაგრამა#29: რამდენად ხშირად უსმენთ საინფორმაციო გადაცემებს ამა თუ იმ რადიო არხზე?

შენიშვნა: დიაგრამებზე ##27-29 ამა თუ იმ მედია საშუალებით სარგებლობის სიხშირე მოცემულია საშუალო მაჩვენებლებში, ხოლო არ უყურებს/არ კითხულობს/არ უსმენს - პროცენტუ მაჩვენებლებში

გამოკითხვა აჩვენებს, რომ მედია საშუალებების მოხმარება კორელაციაშია მათ მიმართ ნდობასთან: ტელეარხებს შორის, ყველაზე მეტად „რუსთავი 2“-ის, „იმედისა“ და „მაესტროს“ მიერ მოწოდებულ ინფორმაციას ენდობიან, თუმცა, თუ თბილისის მონაცემებს ავიღებთ, სადაც „მაესტროს“ მაუწყებლობა ვრცელდება, აქ „მაესტრო“ მეორე ადგილზეა ნდობის თვალსაზრისით და უსწრებს „იმედს“. თბილისში შედარებით კარგი მაჩვენებლები აქვს, აგრეთვე, „კავკასიას“. რადიო არხებს შორის კვლავ „იმედი“ გამოირჩევა, ხოლო ჟურნალ-გაზეთებს შორის - „კვირის პალიტრა“.

დეტალურად გამოკითხვის მონაცემები მოცემულია დიაგრამებზე #30-32:

Page 47: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

47

დიაგრამა#30

27.6

20.8

8.2

4.4 3.6

0.8 0.5 0.4 0.2 0.1 0.1

19

14.3

18.3

12.714.9

3.0

8.9

0.61.4

0.2 0.1 0.2

27.5

12.2

0

5

10

15

20

25

30

რუ

სთავ

ი2

იმედ

მაეს

ტრ

I არ

ხი

კავკ

ასია

აჭარ

ისტ

ელევ

იზია

აჭარ

ისTV

-25

პირ

ველ

იკა

ვკას

იურ

რეა

ლტ

II არ

ხი

საპა

ტრ

იარ

ქოს

TV

არცე

რთ

სარ

ვენდ

ობი

მიჭი

რს

პასუ

ხის

გაცე

მა

რომელი ტელეარხის საინფორმაციო გადაცემებსენდობით ყველაზე მეტად

საქართველო თბილისი

დიაგრამა#31

14.5

5.1 3.7 2.7 1.4 1.3 1.2 0.9 0.9 0.8 0.6 0.2 0.2 0.2 0.1

13.2

53.2

9.15.5

1.5 2.2 1.3 1.5 1.4 2.5 1.7 0.7 0.7 0.3 0.6

19.2

51.8

0

10

20

30

40

50

60

კვირ

ისპა

ლიტ

რა

ასავ

ალ-

დას

ავალ

”სარ

კე”

”თბი

ლის

ე-ლ

ები”

24 ს

აათ

ალია

„ცხე

ლი

შოკო

ლად

ი“

რეზ

ონა

ნსი

პრაი

მ–თ

აიმი

ახალ

ით

აობა

ახალ

ივე

რსი

”ტაბ

ულ

ა”

”ლიბ

ერალ

ი”

ქრო

ნიკა

არგუ

მენტ

არცე

რთ

სარ

ვენდ

ობი

მიჭი

რს

პასუ

ხის…

რომელი ჟურნა-გაზეთებით მოწოდებულ ინფორმაციასენდობით ყველაზე მეტად?

საქართველო თბილისი

Page 48: კვლევის შედეგების ანალიზი, 8 დეკემბერი,  2011

სოციალური კვლევისა და ანალიზის ინსტიტუტი საქართველოს განვითარების კვლევითი ინსტიტუტი

48

დიაგრამა#32

4.2 1.6 1.3 1.3 0.8 0.6 0.5 0.3 0.3 0.2

11.8

74.5

3.1 1.5 0.9 0.8 0.4 1.80.4 0.1 0.3 0.6

15.5

68.8რ

ადიო

–იმ

ედი

ფო

რტ

უნა

რად

იო“თ

ავის

უფ

ლებ

ა”

ფო

რტ

უნა

+

რად

იოI ა

რხი

რად

იო“უ

ცნო

ბი”

ჰერ

ეთი

მწვა

ნეტ

ალღ

საქა

რთ

ველ

ოს

ხმა

რად

იო“ნ

აცნო

ბი”

პალ

იტრ

არცე

რთ

სარ

ვენდ

ობი

მიჭი

რს

პასუ

ხის

გაცე

მა

რომელი რადიოარხის საინფორმაციო გადაცემებსენდობით ყველაზე მეტად

საქართველო თბილისი