№06 (8069) 9 ақпан

2018 жыл

2-бет

МҰҒАЛІМДЕР ЖАЛАҚЫСЫ

КІМ ҮСТЕМЕАҚЫ АЛА-ДЫ, КІМ КҮТЕ ТҰРАДЫ?

ЖЕЗҚАЗҒАН АЙМАҚТЫҚ ГАЗЕТІ 1973 жылғы 13 сәуірден шығады facebook.com/saryarqagazeti/ sa_jez@mail.ru +7 705 911 13 63

4-бет

ДӘРІГЕРЛЕР ҚАҒАЗБАСТЫЛЫҚТАН

АРЫЛАДЫ

7-бетЖҮРЕГІНЕ СЫРШЫЛ

ЖЫР ҰЯЛАҒАН

14-бетБОС ЖҰМЫС ОРЫНДАР

ТІЗІМІ

ОБЛЫС ӘКІМІНІҢ ЕСЕБІ ҚАРСАҢЫНДААҢДАТПА: ЖОСПАР – АНЫҚ, ЖҰМЫС – ЖҮЙЕЛІқала әкімі Батырлан АХМЕТОВ тұрғындар алдында есеп берді

Сәрсенбі күні қала басшысы Батырлан Ахметов С. Қожамқұлов

атындағы музыкалық-драма театры ғимаратында Жезқазған қаласы

тұрғындарының алдында 2017 жылы атқарған жұмысы туралы есеп беріп,

алдағы жоспарларымен бөлісті. Есеп беру кездесуіне қалалық мәслихат

хатшысы Советбек Медебаев, қала әкімінің орынбасарлары, мекеме,

кәсіпорын басшылары да қатысты. Өткен жылы атқарған жұмысын баяндаған

қала әкімі былтыр қалада бірқатар игі істің қолға алынғанын, облыс басшылығының қолдауы, қала тұрғындарының жанашыр пейілі арқасында ол жұмыстардың дені ойдағыдай жүзеге асқанын атап өтті.

– 2017 жылы қалада көп жұмыс атқарылды. Қаламыздың былтырғы даму қорытындысы барлық бағыттар бойынша оң көрсеткіштерге ие, ол әлеуметтік-экономикалық дамудың оң нәтижелерін көрсетіп, ары қарайғы өсімге не-гіз бола алады. Жезқазған қаласын дамыту мақсатында Қарағанды облысы әкімінің тап-сырмасымен 2017-2019 жылдарға арналған Жезқазған қаласын дамыту бойынша іс-ша-ралар жоспары бекітілді. Жоспарға 16 бөлім бойынша жалпы сомасы 75,7 млрд теңге бо-латын 452 іс-шара кіреді. 2017 жылы жоспар-да жалпы сомасы 11 млрд теңге болатын 173 іс-шара қамтылған, оның 158-і орындалды, 15 іс-шара 2018 жылға өтеді, – деген Батырлан Дүйсенбайұлы Жезқазған-Ұлытау аймағын да-мыту жөніндегі кешенді жоспардың да қалаға қатысты бөлігі ойдағыдай орындалып жатқанын жеткізді.

– Қала экономикасының тұрақты дамуы мен еңбек нарығының тиімділігін арттыруда мемле-кеттік және үкіметтік бағдарламалардың жүзеге асуы үлкен көмек болуда. Қаламызда 5 мемле-кеттік және 4 үкіметтік бағдарлама жүзеге асуда, солардың аясында 2017 жылы қаржыландыру көлемі 1,9 млрд теңге болатын 65 жоба іске асып, 955 жаңа жұмыс орны ашылды тағы 118 жұмыс орны сақталды. Болашақта қаланың әлеуметтік-экономикалық дамуына мемлекет-тік, үкіметтік бағдарламаларды, Жезқазған аймағын дамытудың 2012-2020 жылдарға арналған кешенді жоспары және 2017-2019 жылдарға арналған Жезқазған қаласын дамыту жоспары іс-шараларын жүзеге асыру негіз бо-лады. Ол іс-шараларды жүзеге асыру бірқатар проблемалық мәселелерді шешуге жол ашады, – дейді қала әкімі.

Осы ретте өнеркәсіптік өндірістегі өсім тек қала құраушы кәсіпорын есебінен ғана емес, былтыр Үдемелі индустриалды-инновациялық даму мемлекеттік бағдарламасы аясында іске қосылған жобалар есебінен қамтамасыз етілгенін де айта кету керек.

– Кәсіпкерлікті қолдау картасына 2 бесжылдық бойынша жалпы инвестициялық көлемі 14,9 млрд теңгені құрайтын 10 жоба қосылған, оның жалпы сомасы 6,7 млрд теңге

болатын 9-ы іске қосылып, жаңадан 526 жұмыс орны ашылды. Осы кезеңде іске қосылған жоба-ларда 1 млрд 488,4 млн теңгенің өнімі өндіріліп, 496 жұмыс орны ашылды, – дейді Батырлан Дүйсенбайұлы.

Бұл ретте қаланың экономикалық-әлеуметтік дамуына шағын және орта бизнестің қосар үлесі де қомақты. Кәсіпкерлікті дамыту жер-гілікті билік жұмысының басым бағыттарының бірі болып қала береді. Бұл ретте «Атамекен» кәсіпкерлер палатасымен, жергілікті кәсіпкерлер қауымдастығы, басқа да мүдделі тараптармен түсіністікке құрылған әріптестік байланыс бар.

Ауылшаруашылығы саласының жұмысы да ойдағыдай жолға қойылған. Қаланың ауылшаруашылық тауарларын өндірушілерін қолдауға «Сыбаға», «Алтын асық» және «Құлан» бағдарламалары септігін тигізуде.

Азық-түлік пен халық жиі тұтынатын тауар түрлерінің бағасының шамадан тыс өсуіне жол бермеу бағытында да қалалық әкімдік жұмысы жүйелі жолға қойылған.

Қалада инфляция өсімін ұстап тұру мақсатында қалалық штаб пен азық-түлік, азық-түлікке жатпайтын тауарлар, жанар-жағар май, коммуналдық қызмет, қалаішілік және қала аралық жолаушы, жүк тасымалы, дәрі-дәрмек, халыққа көрсетілетін басқа да қызметтер бағасы мен ақысына мониторинг жасайтын 4 жұмыс то-бы жұмыс істейді.

Бұл ретте «Қазақмыс» корпорациясының бастамасымен Кеңгір ауылы маңынан компания жұмыскерлері мен әлеуметтік аз қамтылғандар қатарынан әкімдік ұсынған тізім бойынша кар-топ еккендер де біршама картоп қорын жинап алғанын, бұл қаладағы аталған азық-түлік түріне сұранысты айтарлықтай қанағаттандырғанын айта кеткен жөн.

Әкімнің айтуынша, 2017 жылы қала бюджеті бірінші рет «субвенциялық» сипат иеленіп, бұл қалада бар бірқатар мәселені шешуге ықпал ет-кен. 10 млрд 835,5 млн теңге деп жоспарланған бюджет түсімдері 11 млрд 199,9 млн теңгеге орындалып, өсім 103,4 пайызды құраған.

Қаланың рухани өмірінде де оң өзгерістер орын алған. Былтыр мәдениет мекемелері 1720 мәдени-демалыс іс-шараларын өткізді, 183 спектакль қойылды. Жезқазған театрының репертуары 5 жаңа қойылыммен толықты. Т.Қалмағамбетов атындағы филармония қыз-меткерлері 194 концерттік бағдарлама қойды. Ж. Хаджиев атындағы театрлар фестивалі облыс басшысының қолдауымен болашақта дәстүрлі түрде ұйымдастырылатын өнер мерекесіне ай-налатын болды.

Биыл да атқарушы биліктің халық алдындағы барлық ағымдағы міндеттемелерін орындауға мүмкіндік беретін бюджеттік саясатты жүзеге асыру жалғасатын болады.

Әлеуметтік аз қамтылғандар мен мүгедектерді, соғыс ардагерлерін қолдау да қала билігінің басты назарында. Қалада әлеуметтік сипаттағы «Инватакси», «Аялы алақан» жобала-ры сәтті жүзеге асуда.

Баспанамен қамту, тұрғын-үй коммуналдық

кешенін жаңғырту, жаңа тұрғын үйлер салу жайы да жергілікті билік назарынан тыс қалмақ емес. Қала әкімі бұл бағытта да біраз шаруа атқарылғанын, сонымен бірге биыл бірнеше жаңа тұрғын үй құрылысының басталатынын айтып отыр.

– Халықты, әсіресе, халықтың әлеуметтік қорғалмаған бөлігі мен жас отбасыларды баспа-намен қамту – мемлекеттің басым бағыттарының бірі. Мемлекеттік тұрғын үй қорынан баспана алу кезегіне 2103 азамат тіркелген. Оларды қол-жетімді баспанамен қамтамасыз ету үшін 93,5 мың шаршы метр баспана салу керек.

«Нұрлы жер» мемлекеттік тұрғын үй бағдарламасын орындау және тұрғын үй кезегін азайту мақсатында 2017 жылы жалпы құны 16,4 млн теңге болатын 3 үйдің жобалық-сметалық құжаттары әзірленді.

Бұл бізге 5 мың шаршы метр тұрғын үй салуға мүмкіндік береді. Сондай-ақ, тұрғын үй құрылысы мен инженерлік коммуникациялық инфрақұрылым жүргізуге 6 жобалық-сметалық құжат әзірленуде. Осы жылы Сәтбаев көшесінде 4 қабатты 36 пәтерлі арендалық үйдің, Гагарин көшесінде 5 қабатты 30 пәтерлі тұрғын үй құрылысын бастау қарастырылған. Бұдан бөлек, Байқоңыров көшесі 28, Алаша-хан даңғылы 34 «И», 34 «Д» және 34 «Е» ме-кенжайы бойынша тұрғын үйлер құрылысына жалпы құны 40,4 млн теңге болатын жобалық-сметалық құжаттар әзірлеу жоспарланған.

Мемлекеттік бағдарламаға сәйкес жеке тұрғын үй құрылысын салуға бөлінген массив-терге құрылыс басталғанға дейін инженерлік-коммуникациялық инфрақұрылым жүргізілуі керек.

Осыған орай, «Нұрлы жер» бағдарламасы аясында 2017 жылы қаланың Батыс ауда-нында 476,8 млн теңгеге инженерлік желілер құрылысы аяқталды. Бұл жеке тұрғын үй құрылысы үшін 670 жер учаскесін бөлуге, сөйтіп кезекте тұрғандар санын 28 пайызға қысқартуға мүмкіндік береді. Қазір жеке тұрғын үй салу үшін жер кезегіне 2801 адам өтініш берген - деген Батырлан Дүйсенбайұлы биыл құрылыс салушы компаниялар қаржысы есебі-нен де көп қабатты үйлер салынатынын айтты.

– Қаланы дамыту жоспары аясында 2018 жылы жоспар бойынша құрылыс салушылар есебінен Алашахан даңғылы 22 «а», 22 «б» ме-кенжайы бойынша жалпы ауданы 3691,5 шар-шы метр болатын 3 тұрғын үйді «Сарыарқа» ЖШС, Есенберлин көшесі 5/3 мекенжайы бойынша жалпы ауданы 2768,6 шаршы метр болатын үйді «СовИнТех»ЖШС, Жеңіс көшесі 1 «б» мекенжайы бойынша жалпы ауданы 1814,4 шаршы метр болатын үйді «Самға» ЖШС са-лады.

Әкімнің айтуынша, былтыр басталған қаланы жаңғырту жұмыстары биыл да жалғасын табады. Алдын ала белгіленген жоспар бойынша қала көшелерін абаттанды-ру, жылу, су құбырларын ауыстыру, жолдарды жөндеу жұмыстары жүзеге асады.

Күн тәртібінен түспей келе жатқан балабақшамен қамту жайы да жақын күндері бір жақты етілетін түрі бар. Мемлекеттік-же-кеменшік әріптестік аясында «Алтынбеков» ЖК-мен 2018 жылы 160 орындық балабақша ашу туралы үш жақты келісім шартқа қол қойылған. Осының нәтижесінде мектепке дейін-гі тәрбиемен және оқытумен қамту ұлғайып, 1-6 жас аралығындағы балалар 72,6 пайыз, 3-6 жас аралығындағы балалар 99 пайыз қамтылатын болады.

Жыл бойы атқарылған жұмыстар мен биылға межеленген жоспарлардың бірқатарына тоқталған қала әкімі өзінің тұрғындар алдындағы есебінің толық мәтіні бұған дейін жергілікті басылымдарда да жарияланғанын ескеріп, кезекті сұрақ-жауапқа берді. Алдын ала хабарланғандай, қала әкімінің есеп беру кездесуінің қарсаңында қаланың әр бөлігінде тұрғындардың сұрақтары мен өтініштерін жинауға арналған жәшіктер орнатылды. Қала әкімі аппаратыны қызметкерлері бірқатар сұрақтарды телефон арқылы да қабылдаған.

Дмитрий Радченко есімді қала тұрғыны әкімге өзін толғандыратын бірнеше мәселе бойынша сауал жолдапты. Соның бірі Әуежайға барар жолдағы жасыл желектердің тағдыры. Тұрғын жолдың екі қапталы, саяжайлар орналасқан бөлігі қоқысқа толып кетпей ме деп алаңдайды.

►►3-бетте

ҚЫСҚА ҚАЙЫРҒАНДА БҮГІНГІ КҮН ТАҚЫРЫБЫНА

E L T Y N Y S Y №06 (8069) 09.02.20182

МҰҒАЛІМДЕР ЖАЛАҚЫСЫкім үстемеақы алады, кім күте тұрады?

Осы айда мыңдаған мұғалімдер жалақыны 30 проценттік үстемеақымен алатын болды. Бас кезінде ол ақша республикалық бюджеттің есебінен жазда ғана беріледі деген. Алайда, Білім және

ғылым министрлігі қосымша қаржыны әзірше әкімдерден қарызға ала тұрмақшы. Артынан республикалық бюджеттің есебінен өтеп береміз дейді. Осылайша, мектеп мұғалімдері

қайта есептеуді күтпей, Жолдаудың жақсылығын бірден көретін болды. Енді, мектеп директорлары, оқу ісінің

меңгерушілері мен әдіскерлер ренжіп жатқан көрінеді. Себебі, олардың жалақысы жайында ештеңе айтылмаған. Ұлттық біліктілік тесті әзірленгеннен кей-ін мұғалімдер өз жалақысын тағы 50 процентке өсіре алады. Дегенмен, ол тестті бәрі бірдей тапсыра ал-майтын сыңайлы.

Сонымен, 30 проценттік үстемеақыны барлық мұғалімдер алатын болды. Бірақ, олардың жалақысын біртіндеп көтеру жоспарланған. Алдымен 1, 2, 5 және 7-сынып мұғалімдерінің айлығы көтеріледі. Олардың барлығы республикалық бюджеттің нақтылауын күтпейді. Осы айдан бастап үстемеақысы бар жала-қыны ала бастайды. Оны Астанадағы Жамбыл Жаба-ев атындағы №4 мектептің басшылығы да растады. Бүгінде әрбір мұғалімнің еңбек өтілі, сабақ жүктемесі және тағы басқа мәліметтер білім басқармасына жіберілді. «Қаңтардың жалақысы 30 проценттік үстемеақымен болады», – дейді мамандар.

Қыркүйекте 3, 6 және 8-сынып ұстаздары да жалақыны үстемеақымен алатын болады. Оған дейін білім және ғылым министрлігі республикалық бюд-жетті нақтылау шараларын өткізіп, әкімдерден алған қарыздарынан да құтылады. Сосын келесі жылы қыркүйек айында 4, 9 және 10-сынып мұғалімдерінің жалақысы көбейсе, 2020 жылы 11-сынып мұғалімдерінің ақшасы артады деген жоспар бар. ҚР Білім және ғылым вице-министрі Бибігүл Асылованың айтуынша, қалада жұмыс істеп жүрген мұғалімнің 15 жылдық еңбек өтілі және 1-санаттағы біліктілігі болса, онда оның үстемеақысы 24 мың теңгені құрайды. Дәл сондай ауыл мұғаліміне 25 860 мың теңге көлемінде қосымша ақы беріледі. Еңбек өтілі мен жүктемесі төмен болған сайын үстемеақының көлемі де азаяды.

– Мәселен, үш жылдық өтілі бар, еш санаты жоқ мұғалімдердің лауазымдық жалақысы 56 мың теңгені құрайды. Оған дәптер тексергені және каби-нетке жетекшілік еткені үшін 22 мың теңге үстемеақы қосылады. Демек, қазіргі кезде олардың жалақысы 78 мың теңгенің шамасында. Ондайда білім берудің жаңартылған мазмұны үшін үстемеақы қала деңгейінде – 16 мың, ауыл деңгейінде – 21 мың теңге болады. Бұл дегеніміз, үш жылдық өтілі бар, бірақ, ешбір санаты жоқ мұғалімдердің жалақысы қалада 96 мың теңге, ал, ауылда 115 мың теңге болады, – дейді Б.Асылова.

«Мұғалімдердің жалақысы көтеріледі» деген күннен бастап директор, оқу ісінің меңгерушісі мен әдіскер сияқты мектеп басшылығы арасында гу-гу әңгіме басталып кеткен көрінеді. Себебі олардың барлығы Жолдаудан тыс қалды. ҚР Білім және ғылым министрі Ерлан Сағадиев Астанада өткен бір жина-лыста ақталуға тырысты.

– Негізі, алғашқы есеп-қисап кезінде барлығына көтереміз деген жоспар болған. Бірақ, уақыт тығыз болды. Қаржы министрлігімен отырып, олай да, былай да есептедік. Сосын үкіметте алдымен мұғалімдерге көтеру керек деп шешті. Біз оған келістік. Енді дирек-торлар мен оқу ісінің меңгерушілерін қосуға тырыса-мыз, – деді Е.Сағадиев.

Министрдің сөзіне қарағанда, республикалық бюджетте ақша табылмаса, жергілікті бюджеттерден іздеп көруге болады. Себебі, республика бойынша директорлар мен оқу ісінің меңгерушілері көп емес, бар болғаны – 7 мыңдай адам.

– Мен аталған мәселемен өзім айналысамын. Әдіскерлерді де қосамыз. Осы сұрақты ақырындап көтеріп, біртіндеп шешетін боламыз, – деп атап көрсетті Ерлан Кенжеғалиұлы.

ҚазАқпарат тілшісіне сұхбат берген министрдің орынбасары Бибігүл Асылова аталған мәселені шешу жолдарын ұсынды.

– Мектеп директорларының құзыреті кеңейіп жатқан жоқ. Біз мұғалімдердің жалақысын өсіреміз деп, мектеп басшылығының жалақысын жайдан-жай көтере алмаймыз ғой. Негізі, директорлар мен оқу ісі меңгерушілерінің қызмет бабы өзгерген жоқ, жаңа функциялар да қосылмады. Сол себепті жалақылары да сол қалпында қалды. Дегенмен, олар 9 сағатқа дейінгі оқу жүктемесін алып, сабақ бере алады. Егер ол сабақтар білімнің жаңартылған мазмұнына сәйкес келсе, онда 30 пайыздық үстеме ақыны беруге бола-ды, – деді Б.Асылова.

Вице-министрдің ойынша, мемлекеттік қыз-метшілердің жұмыс тиімділігін бағалау бойынша жаңа талаптарды әзірлеу керек. KPI-дің нақты үлгісі болса, мектеп директорларының жалақысын да жұмысына қарай төлеуге болады. Ағымдағы жылда мектеп мұғалімдерінің біліктілік деңгейін анықтауға арналған жаңа тест әзірленеді. Оны тапсырғандар өз жалақысын тағы 20-50 процентке өсіре алады.

– Білім және ғылым министрлігі бірінші болып кәсіби стандарттарды әзірлеп шықты. Онда әрбір маманға қатысты нақты талаптар болады. Мәселен, қазір екі санат бар. Олар – категориясыз, I және II категория. Сосын жоғарғы категория бар. Сонда барлығы төрт категория. Енді оған «мастер-педагог» деген категория қосылады. Міне, дәл осы «мастер-педагогқа» жеткен мұғалімнің жалақысы тағы 50 про-центке көтеріледі. Демек, ол ең жоғары жалақы ала-ды. Одан төмен категориялар бойынша үстемеақы 20-40 пайызды құрайтын болады, – деді вице-ми-нистр Бибігүл Асылова ҚазАқпарат тілшісіне берген сұхбатында.

Оның айтуынша, қазіргі кезде әрбір категория бойынша ұлттық біліктілік тесті әзірленіп жатыр. Жаңа жүйе ағымдағы жылдың ортасында дайын болады. Соған қарай мұғалімдерді аттестациялау ережелері де өзгереді. Тестпен бірге сұхбаттасу бо-лады деген жоспар бар. Содан сүрінбей өткендерге нақты категория беріледі. Алайда, қазіргі тесттің өзін мұғалімдердің тең жартысы ғана тапсыра алады екен. Статистикаға сәйкес, былтыр өз еркімен категорияны көтеремін деген 14 мың мұғалімнің тек 50 проценті ғана сынақтан өтті. Ал, ұлттық біліктілік тестін әзірлеу кезінде қазіргі талаптар күшейтілсе, категория ала-тын мұғалімдердің үлесі күрт төмендеп кетуі әбден мүмкін...

ЖҰМЫСТЫ ЖОҒАЛТУ БОЙЫНША БЕРІЛЕТІН ӨТЕМАҚЫ МӨЛШЕРІ ӨСУІ МҮМКІН

Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры жұмысты жоғалту бойынша берілетін әлеуметтік өтемақы мөлшерін

өзгерту туралы заңнамаға өз ұсыныстарын енгізуге ниетті, деп хабарлайды ҚазАқпарат.

– Әлеуметтік сақтандыру жүйесінің қатысушысы болған адамның жұмысынан айырылған жағдайда әлеуметтік төлем алуға құқылы екенін түсінеміз. Халықаралық еңбек ұйымының кеңесі бойынша, өтемақы көлемі табыстың 40 пайызын құрауы тиіс. Президент Жолдауы аясында бұл процесті зерттеп жатырмыз және міндетті әлеуметтік сақтандыру ту-ралы Заңға, атап айтқанда, жұмысынан айырылған жандарға берілетін өтемақының мөлшерін өзгерту бойынша өз ұсыныстарымызды айтып көреміз, – деді «Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры» АҚ президенті Сәуле Дүйсенова Орталық коммуникациялар қызметінде өткен баспасөз мәслихатында.

Еске сала кетсек, 2017 жылы Жұмыстан айырылу жағдайы бойынша Мемлекеттік әлеуметтік сақтандыру қорынан 36 мың адамға әлеуметтік төлем берілді, оның орташа көлемі 21 мың теңгені құраған еді.

Жүктілік пен босану, жаңа туған баланы асырап алу бойынша мем-лекеттік әлеуметтік сақтандыру қоры төлемінің орташа көлемі шамамен 370 мың теңгені құрады, мұндай төлем 180 мыңнан астам адамға берілді.

Бір жасқа дейінгі бала күтімі бойынша әлеуметтік төлемнің орташа көлемі 26 мың теңгеден асты, мұндай төлем 435 мыңнан астам азаматқа берілді. Тағы 79 мың тұрғын еңбекке жарамдылықты жоғалту бойынша 12 мың теңгеден әлеуметтік төлемақы алған.

«БИЛЕ, АСТАНА!» БАЙҚАУЫНЫҢ ЖАҢА МАУСЫМЫ БАСТАЛДЫ

Елорданың 20 жылдығына орай өтетін би байқауына студенттер мен

оқытушылар қатысады, деп хабарлайды BNews.kz.

ҚАРАҒАНДЫ ОБЛЫСЫНДА МЕДИЦИНАЛЫҚ ҚЫЗМЕТ ТУРАЛЫ CALL-ОРТАЛЫҚ

ІСКЕ ҚОСЫЛДЫҚарағандының барлық медициналық ұйымдарында емде-

лушілерді қолдау қызметі құрылды және «сенім телефондары» орнатылды. Сонымен қатар, қала тұрғындары Қарағанды

облысының денсаулық сақтау орталығының Call-орталығына хабарласып, ақпарат алуға немесе шағым қалдыруға болады, деп

хабарлайды облыс әкімдігінің баспасөз қызметі.Бірыңғай Call-орталығына хабарласып, емделушілер «бір тере-

зе» қағидасы бойынша денсаулық сақтау саласындағы медициналық қызметтер туралы ақпарат алып, тарифтер, процедуралар мен акция-лар туралы біле алады. Осылайша белгілі бір медициналық мекеменің немесе нақты бір маманның жұмысына қатысты шағым түсіруге де бола-ды. Сонымен қатар, денсаулық сақтау саласына қатысы бар кез-келген ұйымдастыру және құқықтық сауалдарына жауап ала алады.

Барлық хабарласулар жазылып, сақталады. Сонан соң алынған ақпарат медициналық мекемеге жіберіледі. Ол жерде жауапты маман, аудит қызметінің жетекшісі аталмыш мәселені шешу үшін шара қолдануы тиіс. Олардың нәтижесі және қандай шаралар қолданылғаны туралы ақпарат Call-орталықтың бірыңғай бағдарламасына енгізіледі.

Барлық келіп түскен ақпаратты сараптау әрбір емдеу мекемесінің жұмысын бағалауға көмектеседі. Жалпы ол аймақтағы ауруханалар мен емханалардың жұмысының жеделдігін, сапасын және нақтылығын арттыруға септігін тигізеді.

Бірыңғай Call-орталықтың нөмірлері 955 559 және 8 702 44 77 801.Пациенттерді қолдау қызметтері мен медициналық ұйымдардың ішкі

бақылау қызметтерінің барлық телефон нөмірлерін Қарағанды облыстық денсаулық сақтау басқармасының сайтынан көруге болады.

29 қаңтар күні Астанада жастардың бос уақытын тиімді өткізу, психикалық белсенді заттар-ды тұтынуға жол бермеу, нашақорлықтың ал-дын алу мақсатында студенттер және институт қызметкерлері арасында хореография және замана-уи би түрлерін дамыту және насихаттауға арналған

«Биле, Астана!» би жобасының V маусымы бастау алды. Биылғы жоба Астана қаласының 20 жылдық мерейтойына орайластырылып отыр.

Үш апта ішінде студент-хореографтар барлық тілек білдірушіге әртүрлі би бағытын үйретеді. Шараны Еуразия гуманитарлық инсти-туты, Астана қаласы ІІД-нің есірткі бизнесіне қарсы күрес басқармасы, Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігінің Астана қаласы бойынша департаменті бірлесіп өткізуде.

Ал, 16 ақпан күні сағат 15:00-де Еуразия гуманитарлық институтында жарыстың финалдық кезеңі өтеді. Онда әр команда «Қазіргі заманғы би» және «Оқытушымен би» номинациялары бойынша институттың барлық кафедрасы өзінің өнерін көрсетеді.

Жобада үздік деп танылған жұптарды ұсынған кафедралар «Үздік қазіргі заман биі», «Оқытушымен үздік би», «Би алаңының патшасы», «Жыл үздігі», «Танымал шоу» атты дипломдармен және финалдық қорытынды бойынша «Жоба жеңімпазы» номинация бойынша Кубок та-бысталатын болады.

ОЛИМПИАДА – 2018

ПХЁНЧХАНДА ҚАЗАҚСТАННЫҢ ТУЫ КӨТЕРІЛДІ

Сәрсенбі күні Оңтүстік Кореяның Пхен-чхан қаласындағы Олимпиада қалашығында

Қазақстанның туы көтерілді.

Ту көтеру рәсіміне Олимпиадаға қатысатын спортшыларымызбен қатар ҚР Ұлттық Олим-пиада комитетінің президенті Тимур Құлыбаев қатысты.

Айта кетейік, Қазақстан спортшылары Қысқы Олимпиадаға 57 жолдама жеңіп алған болатын. Оның ішінде биатлон – 10, мәнерлеп сырғанау – 3, шорт-трек – 12, коньки спорты – 12, шаңғымен жарыс – 7, фристайл могул – 4, фристайл-акро-батика – 5, тау шаңғысы спорты – 2, трамплиннен секіру – 1, шаңғы спорты – 1.

Еске сала кетсек, Олимпиада ойындары 9-25 ақпан аралығында өтеді. 9 ақпанда ХХІІІ Қысқы Олимпиада ойындарының салтанатты ашылу рәсімі болады. Қазақстандық спортшылар тоғыз спорт түрінен қатысады. Дереккөз: ҚазАқпарат

№06 (8069) 09.02.2018 B I ’ L I K 3ОБЛЫС ӘКІМІНІҢ ЕСЕБІ ҚАРСАҢЫНДА

ЖОСПАР – АНЫҚ, ЖҰМЫС – ЖҮЙЕЛІқала әкімі Батырлан АХМЕТОВ тұрғындар алдында есеп берді

ӘКІМ ЕСЕП БЕРДІ, ЕЛ НЕ ДЕЙДІ?АТҚАРЫЛҒАН ІС АЗ ЕМЕС

Өткен жыл қаламыз үшін жемісті жыл болды десем артық айтқандық емес. Бір ғана коммуналдық салада атқарылған жұмыстардың өзі не тұрады? Алты көшенің жо-лы жаңадан төселді, бұрын ескерусіз келген аулалар асфальтталды. Әлі де біршама жұмыстар жоспарланып отыр.

Қала басшылығының аймағымыздағы ғана емес, республикадағы ірі кәсіпорын «Қазақмыс» корпорациясымен ынтымақтаса жұмыс істеуі қаламыздың барлық тұрғыны үшін маңызды. Корпорация биыл қаланы жаңғырту жұмыстарына атса-лысып, бірқатар істі қолға алады дегенді естіп қуанып отырмыз. Былтыр Кетбұқа бабамыздың еңселі ескерткіші бой көтерген Ғарышкерлер бақжолы биыл толықтай жаңартылады. Сәтбаев көшесі мен Бейбітшілік даңғылы да күрделі жөндеден өткелі жатыр. Бұл шаралар қаламыздың көркін келтіріп, тұрғындарға зор қолайлылық туғызары анық.

Қаланың қоғамдық-саяси өмірінде, мәдени, білім беру, денсаулық саласында да оң өзгерістерге куә болып отырмыз. Жергілікті билік ардагерлермен тығыз байланы-ста жұмыс істейді. 2017 жылы Астанада өткен әлемдік деңгейдегі «ЭКСПО» көрмесіне ардагерлеріміз жолдама алып, барып қайтты. Ол үшін қала басшылығына алғыс біл-діремін.

Күн тәртібінде тұрған бірқатар мәселелер алдағы уақытта оң шешімін табады деп сенемін. Елбасы тапсырғандай, кез-келген қаланың дамуы үшін шағын және орта биз-нес өркендеуі керек. Бұл бағытта мемлекеттік қолдау да жоқ емес. Жақында жоспар-ланып отырған инвестициялық форум да қала экономикасына қосымша қаржы құятын инвесторлардың қызығушылығын оятуы тиіс.

Әкімнің есеп беру кездесуі де ойдағыдай өтті. Кездесуге келген тұрғындар өздерін толғандырған сұрақтарын қойып, нақты жауаптар алды. Биыл атқарылатын жоспар-лармен таныстық. Қазір қаламызды дамытуға мүмкіндік мол, қолдау да зор. Ел болып осы жоспардың жүзеге асуына атсалысуға шақырамын.

Айып БАЙҚАСЫНОВ, қалалық ардагерлер кеңесінің төрағасы

ҚАЛА БОЛАШАҒЫНА СЕНІМІМІЗ МОЛЕлбасының әр Жолдауы еліміздің

экономикалық, саяси, әлеуметтік дамуына сер-пін беріп, халықтың әл-ауқатын арттыруға бағытталатыны баршаға мәлім. Осы орайда Жезқазған қаласында да 2017 жылы біршама оңтайлы жұмыстар атқарылғанын қала әкімі Батырлан Ахметов қала тұрғындарымен есеп беру кездесуіндегі жасаған баяндамасы мен сұрақтарға берген жауаптарынан көруімізге болады. Кездесу алдында қала басшысының дәстүрлі ақсақалдар мен ардагерлермен кездесуі барысында да біршама атқарылған жұмыстарды талқылап, кешенді жоспардың орындалысы мен коммуналдық жүйенің мәселелерін зерделеп, әкімнің атқарған жұмысына оң баға берілген бо-латын.

Жезқазған қаласына қарасты ауылдық округтер әкімдерінің есебіне де қала басшысы. қатысып, сол жерлердегі түйткілді мәселелердің өз ретімен шешіліп жатқанына көзіміз жетті. Мысалы, біршама жылдан бері Талап ауылы тұрғындарының ауыз су мәселесі былтыр шешімін тауып, Жезқазған-Талап арсындағы су құбыры биылдан бастап күрделі жөндеуден өткізуге бюджеттен ақша бөлінгенін айтуға болмасқа. Ауылдардағы мектептердің де жағдайы қала басшысының назарынан тыс қалған жоқ.

Елбасы Жолдауының «Адами капитал – жаңғыру негізі» деп аталатын жетінші бағы-

тындағы сапалы жұмыспен қамту мәселесі Жезқазған қаласында шешімін тапқан сияқты. Оған қала экономикасының тұрақты дамуы мен еңбек нарығының тиімділігін арттыруда мемлекеттік және үкіметтік бағдарламалардың жүзеге асуы үлкен көмек болуда. Қаламызда қазір 5 мемлекеттік және 4 үкіметтік бағдарлама жүзеге асуда, солардың аясында 2017 жылы қаржыландыру көлемі 1,9 млрд теңге болатын 65 жоба іске асып, 955 жаңа жұмыс орны ашылды. Тағы 118 жұмыс орны ашылатынын баспасөзден оқып біліп отырмыз.

Бұлардан бөлек қалада мәдени, көпшілік іс-шаралар да жоғары деңгейде өтіп жүр. Медициналық қызмет сапасы да жылдан жылға артып келеді. Орталық аурухана ғимаратында заманға сай қондырғылар орнатылып, бұрын тек Қарағанды қаласында немесе Алматы, Астанада жасалатын ем-дом, диагностика шаралары қол жетімді болып отыр. Мұның барлығы жергілікті билік жұмысының жүйелілігінің, тиімді тетіктердің іске қосылғанының айғағы. Қала басшылығының биылға жоспарлап отырған шаруалары да көңіл қуантады. Сол жұмыстардың ойдағыдай жүзеге асуына тілектеспін.

Хансейт БӨЛЕН, Жезқазған қалалық

мәслихатының депутаты

Бұл мәселеге орай қала басшысы Батыр-лан Ахметов жасыл желектердің тағдырына, жалпы қаламыздың сәні мен сәулетіне алаңдаушылық білдірген тұрғынға алғыс ай-та отырып, аталған мәселеден қала әкімдігі хабардар екенін, мәселені шешу үшін тиісті шаралар қолданылатынын айтты. Былтыр жол бойындағы біраз қураған ағаштар кесіліп, жолдың екі жағы тазартылған. Бос қалған саяжайлардың да иелерін анықтап, иесіз саяжайларды тиісті кооперативтер арқылы қалыпқа келтіру жоспарланған көрінеді.

Аталған тұрғын сондай-ақ, қалалық ау-рухана қалашығы аумағында салынған жеке тұрғын үйлерге де наразы көрінеді. Бұған қала әкімі аталған қалашық аумағы әлдеқашан құжатпен рәсімделіп, емдеу мекемелеріне ти-есілі аумақтар бұрын бекітіліп берілгенін, ал, жеке үй салынған учаскелер бұрын сондағы «Жүрек» ЖШС-на тиесілі болғанын, кейін ол учаскелерді ЖШС сатып, сатып алғандар үй салғанын айтып түсіндірді. Әкім келешекте қала ішінен бей-берекет үй салуға жол беріл-мейтінін, ендігі уақытта қала батыс ауданы,

қазіргі 91-95 орамдардан әрі қарай кеңейетінін де айта кетті. Д. Радченко сондай-ақ, қалалық емхана жанынан автобус жүрсе деген де ті-легін жеткізіпті. Қала әкімі бұл мәселенің де жақын уақытта оң шешім табатынына сендірді.

Әкім аппаратына Виктор Кольцов есімді тұрғыннан өзі тұратын 6-ықшам аудандағы Есенберлин көшесі, 19-үйдің ауласында жа-рықтың жоқтығы, кеңес заманынан бері ке-ле жатқан жалғыз шамға қарап отырғанын баяндаған хат түсіпті. Сондай-ақ, тұрғын ақпанның басында өзі тұратын үйде бірнеше рет жылу ағытылғанына шағымданыпты. Әкім коммуналдық саланы жаңғырту, аулаларды жарықтандыру, аула жолдарын жөндеу бойын-ша жоспарда аталған аудан аулалары барын, жақында бұл мәселенің шешілетінін айтты. Ал, В. Кольцов тұратын үйде жылудың бірнеше рет тоқтатылуына сол көпқабатты үйдегі бірнеше пәтер иелерінің ішкі құбарларын жөндеуі себеп болған көрінеді.

Зинаида Борисова есімді тұрғын бы-

лтыр қаладағы жасыл желектердің жөнді суарылмағанын айтып, биыл ол олқылық қайталанбаса екен деген тілегін жолдапты.

Қала ақсақалдары атынан сөз алған Шәмшібек Ықыласов Жезқазғанның болашағына қатысты алаңдаушылығын біл-дірді. Ақсақал қаладағы жылу энергиясы орталығының сенімгерлік басқаруға берілуі орталықтың жұмыс сапасының нашарла-уына, коммуналдық тарифтердің өсуіне ықпал етпей ме деп қауіптенеді. Сондай-ақ, көмір бағасының қымбаттауы орталық жы-лу жүйесіне қосылмаған үйлерге әжептәуір салмақ салып отырғанын да жеткізді. Қария сонымен бірге, Қызылордадан Астанаға тартылғалы жатқан газ құбырының шарапа-ты жезқазғандықтарға тие ме деген де сау-алын қойды. Қала ішінде №№7,12 бағытта қатынайтын автобустардың жағдайы мен жалпы «Қазақмыс» корпорациясының жақын болашақтағы жоспары туралы да әкімнен жан-жақты жауап алды.

Ақсақал сұрақтары мен өтініштерін мұқият тыңдаған Батырлан Дүйсенбайұлы қазіргі таңда қала басшылығы «Қазақмыс»

корпорациясымен, оның құрылымдық бөлімшелерімен тығыз байланыста жұмыс істеп жатқанын, ЖЭО-ның сенімгер-лікпен басқаруға берілгені оның жұмысына кері әсерін тигізбей-тінін айта келе, көмір бағасын нарықтың реттейтінін, Шұбаркөл көмірі жеткілікті мөлшерде та-сымалданып жатқанын, ал, кей жерлерде бағаның өсуіне жеке тасымалдаушылардың әсері ба-рын жеткізді. Қала әкімі сондай-ақ, Қызылордадан Астанаға газ құбырын тарту жұмысын да бақылауда ұстап, қажетті ұсыныстарын айтқанын, тартыла-тын құбыр Қызылорда-Жезқазған жолының бойымен тартылып, келешекте Талап елді-мекені жа-нынан газ бөлу стансасы ашы-латыны жоспарланып отырғанын айтты. Егер жоспар ойдағыдай жүзеге асса, жезқазғандықтардың көгілдір отынмен жылынатын күні де алыс емес көрінеді. Сондай-

ақ, қала басшысы №2, 4, 7, 12-бағыттар бойынша қатынайтын автобустар қазір қызметтік автобус ретінде жүріп жатқанын, ол көліктер тек «Қазақмыстың» құрылымдық бөліністері жұмысшыларын тасымалдай-тынын, ол автобустардың жұмысын кор-порация басшылығы реттейтінін де жет-кізді. Ардагердің кен алыбы саналатын кәсіпорынның болашағына қатысты күмәнінің де негізсіз екеніне, корпорация аймақтағы кен қоры әлі 50 жылға дейін жетеді деп жоспар-лап отырғанын, сондай-ақ, Жезқазған кен-ті сияқты елді мекендердің астындағы кенді аршу, өндіріске жаңа технологияларды ен-гізу арқылы да аймақтың өндірістік қуатын арттыруға мүмкіндік мол екенін айтып өтті. Бұл ретте «Қазақмыс» басшылығы қолға алған гидрометаллургиялық зауыт құрылысы да Жезқазғанның болашағынан зор үміт күттіретініне сендірді.

Кездесуге қатысушылар сонымен қатар, жасыл желектердің суарылуы, Б. Момышұлы

көшесінде жаяу жүргіншілер жолының жоқтығына алаңдаушылық білдірді. Қала әкімі қаланы дамытудың үш жылдық жоспарына сай, аталған жұмыстардың атқарылатынын ай-тты. Нан бағасына қатысты да тұрғындардан сұрақтар қойылды. Батырлан Дүйсенбайұлы қазіргі таңда қалада 12 наубайхана жұмыс істеп тұрғанын, сәуірде үлкен «Ұлытау Нан» зауыты іске қосылатынын, бұл зауыт ұн-нан өнімдерінің бірнеше түрін ірі көлемде шығаратындықтан, нан бағасына оң әсер тигі-зетінін жеткізді. Қазіргі уақытта нан бағасының қымбаттауына бұған дейін ұнға мемлекет-тен бөлініп келген субсидияның тоқтатылуы ықпал еткенін де түсіндірді. Ал, нан бағасын орынсыз қымбаттатып, жергілікті билікпен жасасқан меморандум талаптарын сақтамаған кәсіпкерлермен бәсекелестікті қорғау меке-мелері айналысатынын айтып, кәсіпкерлік бөлімінің басшысына мәселенің мән-жайын зерттеуді тапсырды.

Әкім жұмысына оң баға беріп, соңғы уақытта қалада атқарылған игі істер үшін алғыс айтқандар да болды. Тұрғындар әсіресе, жолдардың жөнделгеніне, аулаішілік жолдар төселгеніне дән риза. «Алаңым» жа-стар театрының ашылуы да тұрғындардың оң бағасын иеленіп, жастардың рухани кемелде-нуіне мол пайдасын тигізгені айтылды.

Ерлан Ермағанбетов есімді тұрғын А. Има-нов көшесінде электр бағандарының болмауы-нан үйлердің үстімен тартылған электр сымда-ры жиі үзіліп, кей үйлер біраз уақыт жарықсыз отыратынын жеткізді. Батырлан Дүйсенбайұлы аталған мекен-жайға өзі барып, жағдаймен та-нысатынын, ол мәселені шешу еш қиындық ту-дырмайтынын айтты.

Ал, үй салуға жер учаскесін сұраған Гүлзат Базылбекова есімді тұрғынға ондай учаскелер кезек тәртібімен берілетінін, аталған кезекке ертеде тұрған болса, елмен бірге жер уча-скесін алатынын түсіндірді.

Кездесуде Асқар Қошанов есімді

сәтбаевтық тұрғын Қарағанды тас жолының бойында бей-берекет қорымдардың бей-бе-рекет салынуына назар аудартып, тұрғындар арасында түсіндіру жұмыстары жанданса де-ген тілегін айтты. Сондай-ақ, ол жергілікті билік пен бұқараның әлеуметтік желілер арқылы байланысын күшейту, Жезқазған қаласында кәсіпкерлікті дамыту мен инвестицияны көптеп тарту мақсатында еркін экономикалық аймақ құру мүмкіндіктері туралы сұрады.

Қала басшысы мұсылмандар қорымына арнап 26 гектар жер бөлінгенін, қажетті инфрақұрылым тартылған соң ол учаске жер-леу рәсімін жүзеге асыруға берілетінін, ал, жол бойна қорым тұрғызудың заңға қайшы екендігі туралы ел арасында түсіндіру жұмыстарының жүріп жатқанын айтты. Сондай-ақ, әкім әлеуметтік желіде қаланың мемлекеттік мекемелерінің жұмысына қатысты бірнеше ақпараттық алаң барын, тіпті, тұрғын үй-коммуналдық салаға жауапты орынбасары өзі де әлеуметтік желі арқылы елдің сұрақ, ұсыныстарын қабылдап, сол бойынша жұмыс істейтінін мысалға келтірді. Әкімнің жеке қабылдауына да еш кедергісіз жазылуға бо-лады. Кәсіпкерлікті дамыту, шағын бизнес-ті қолдау бойынша да жергілікті бизнес пен «Қазақмыс» корпорациясы ниет білдіргендер-ге қосымша мүмкіндіктер ұсынуға әзір екенін де жеткізді.

Жиынды қорытындылаған қала бас-шысы көрсеткен қолдауы мен атқарылып жатқан жұмыстарға түсінушілікпен қараған қала тұрғындарына ризашылығын білдіріп, алғыс айтты. Кездесуде қалада өткен жылы атқарылған жұмыстар мен биыл қолға алы-натын жоспарлар туралы мол мағлұмат алған қала тұрғындары да әкім жұмысына оң баға беріп тарқасты.

Дархан МҰҚАНОВ Суреттерді түсірген:

Ғалия ӘБДІҒАППАРОВА

(Жалғасы. Басы 1-бетте).

Білім бөлімінің әдіскері Ме-дет Мешітбекұлы мектеп ұжы-мына биылғы Елбасы Жолдау-да адами капиталға баса назар аударылғанын жеткізді. Жол-даудың жетінші міндетінде білім берудің жаңа сапасына тоқталып, барлық жастағы азаматтарды қамтитын білім беру ісінде озық жүйені құруды жеделдету қажет екені қамтылғаны белгілі. Ал, осы білім беру бағдарламаларының негізгі басымдығы – өзгерістерге үнемі бейім болу және жаңа білімді меңгеру қабілетін дамыту.

Білім ордасында тарих пәнінен сабақ беретін Лилия Ти-

мошенко оқушыларға берілген тапсырманы өз бетінше орын-дап, ізденуге мүмкіндік беру керектігін алға тартты. Жаңа технологияларды көптеп енгізу арқылы практикалық сабақтарда зертханалық жұмыстар өткізу баланың көкжиегін кеңейтіп қана қоймай, сонымен қатар, оқушының икемділігі мен қабілетін анықтауға септеседі деген пікірде тарихшы. Осы орайда, «Рухани жаңғыру» бағдарламасы аясын-да №3 мектеп оқушылары тарих сабағында Алаша хан, Жошы хан

кесенелеріне саяхатқа шығып, жаңа тақырыпты меңгерген. Мұражайларға барып, алған білімдерін бекітуді де дәстүрге айналдырған.

Алдағы уақытта жүргізілген экскурсия сабақтарды бекіту үшін ғылыми жобалар қорғауды енгізу-ді жоспарлап отырған ұстаздар Елбасы Жолдауында қойылған міндеттердің барлығын орынды деп санайтындарын және оларды өміршең етуге біркісідей атсалы-сатындарын жеткізді.

Сара ТЕМІРҒАЛИ

№06 (80689) 09.02.2018S A I ’ A S A T4

Беттің суреттерін түсірген Ғалия ӘБДІҒАППАРОВА

ПРЕЗИДЕНТ ЖОЛДАУЫ: сенімге – серпін!

СПОРТШЫЛАРДЫҢ СЕНІМІН КҮШЕЙТТІ

Елбасы Н. Назарбаевтың

«Төртінші өнеркәсіптік револю-

ция жағдайындағы дамудың жаңа

мүмкіндіктері» атты халыққа

Жолдауын Қарағанды облысы

дене шынықтыру және спорт

басқармасының «Жезқазған қаласының

мамандандырылған олимпиадалық ре-

зервтегі балалар мен жасөспірімдер мек-

тебі» коммуналдық мемлекеттік ме-кемесі ұжымы да

талқылады. Спортшылармен кездесуге Қарағанды облысы де-

не шынықтыру және спорт басқармасының Жезқазған қаласы байдаркада және каноэда есу бойынша ма-мандандырылған олимпиадалық резервтегі балалар мен жасөспірімдер мектебінің басшысы Константин Ут-кин, Қарағанды облысы салалық мәдениет, спорт және ақпарат қызметкерлерінің кәсіподақ комитеті ұйымының өкілі Роза Нұрышева және Жезқазған аймақтық «Сарыарқа» газетінің бас редакторы Дархан Мұқанов келіп, Президент Жолдауының басым бағыттарын түсіндірді.

Константин Уткин Мемлекет басшысының халық денсаулығына, бұқаралық спортты насихаттауға, ел спор-тшыларын көтермелеуге көп көңіл бөлетінін тілге тиек ете отырып, соңғы жылдарда Қазақстан спортшыларының жеткен жетістіктерін атап өтті.

Кәсіподақ өкілі Роза Нұрышева болса Елбасы спорт, денсаулық сақтау саласы мамандарының әлеуметтік мәртебесін көтеруге, осы саланы жаңғырту, заманға сай құрал-жабдықтармен қамтамасыз етуде айтарлықтай шаруалар тындырылғанына тоқталды.

– Биылғы Жолдаудың он бағыттан тұратынын білесіздер. Соның жетінші бағыты толықтай адам капи-талын дамыту мәселелеріне арналды. Оның ішінде білім беру, мектепке дейінгі тәрбие, денсаулық сақтау жүйесін жетілдіру мәселелері бар. Президентіміз қоғам өмірінің барлық саласына, өндіріс пен ауылшаруашылығы ке-шеніне заманға сай цифрлық технологияларды енгізу де міндетін қойып отыр. Бұл бізге қысқа мерзім ішінде еңбек өнімділігі мен қызмет сапасының өсуін қамтамасыз етуге мүмкіндік береді, – дейді ол.

Кездесуде сөз алған журналист Дархан Мұқанов биылғы Жолдауда сондай-ақ, мемлекеттік басқару жүйесін жетілдіру, жемқорлықтың алдын алу, коммуналдық саланы жаңғырту жөнінде де бірқатар мін-деттер айқандалғанын атап өтті.

Спорт мектебінің қызметкерлері де әлеуметтік-медициналық сақтандыру жүйесі, тұрғын үймен қамтамасыз ету, өндіріс орындарындағы жаңа техно-логиялар туралы сауалдарын қойып, тұщымды жауап алды.

Өз тілшіміз

КӘСІПКЕРЛІКТІ ҚОЛДАУ ЖАЛҒАСАДЫҚалалық ақпараттық-насихаттау тобы Елбасы Жолдауының басым

бағыттарын түсіндіру үшін жезқазғандық жас кәсіпкерлердің басын қосты.

Кәсіпкерлер палатасының кең- есшісі Шолпан Қасымова мен қалалық кәсіпкерлік және ауыл-шаруашылық бөлімінің мама-ны Амангелді Балмағамбетов қатысқан кездесуде сөз алған аймақтық «Сарыарқа» газетінің директоры-бас редакторы Дархан Мұқанов «Төртінші өнеркәсіптік ре-волюция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты Жолдауда қамтылған он нақты тапсырманы жіктеп, одан туындайтын мақсат-міндеттерге тоқталды.

– Биылғы жаңа Жолдау – жүйелі жаңғырудағы он басым бағытты жүзеге асыруды қамтамасыз ететін бірегей бағдарламалық құжат. Он-да елімізді саяси, экономикалық және рухани жаңғыртудың он ба-сым бағыты айқын белгіленген. Қазақстандық индустрияны, агро-өнеркәсіптік кешенді және көлік-логистикалық инфрақұрылымды цифрландыру, тұрғын үй құрылысы мен коммуналдық секторға жаңа технологияларды енгізу Елба-сы ұсынған ел дамуының не-гізгі векторы болып табылады.

ДӘРІГЕРЛЕР ҚАҒАЗБАСТЫЛЫҚТАН

АРЫЛАДЫ

Елбасының «Төртінші өнеркәсіптік революция жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты Жолдауы жарияланғалы бері

еліміздің түпкір-түпкірінде қолдау тауып, талқылануда. Бұл ретте Жезқазған қалалық орталық ауруханасының

қызметкерлері де қалыс қалған жоқ.Ақ халаттылардың кездесуін

орталық аурухана директоры Есен-тай Мұсағұлов дамыған отыз елдің қатарына енуді жылдамдататын 10 міндетті атап өтті. Директордың орынбасары Нұрлан Беріков та-рихи құжаттың жетінші міндетіне тоқталып, медицина саласындағы өзгерістер жөнінде айтып берді. Мем-лекет басшысы заманауи денсаулық сақтау ісі қымбатқа түсетін стационарлық емге емес, негізінен, аурудың алдын алуға бағытталуы тиіс деген міндет қойды. Осыған сәйкес дерттің алдын алу шарала-рын жүзеге асыру керек. Дәрігердің мәліметіне сәйкес, Қазақстанда 78% науқас дерті асқынып кеткеннен кей-ін дәрігердің көмегіне жүгінеді екен. Елбасы бұл бағытта салауатты өмір салтын насихаттауға, жастардың ре-продуктивті денсаулығын сақтауға және нығайтуға, елдің бүгіні мен болашағына баса назар аударуға үндейді. Қашықтықтағы диагностика-ны, сондай-ақ, амбулаториялық ем-деуді қолданумен негізгі созылмалы ауруларды басқаруды батыл әрі бел-сенді түрде жүргізу қажет. Осы орай-да Президент кардиологияда, тубер-кулезбен күрес және акушерлікпен айналысатын жұмысқа негізделген халықаралық үздік тәжірибеге сай онкологиялық ауруларды ерте анықтау және емдеу үшін жоғары әрі тиімді сападағы технологияларды

әзірлеуді талап етеді. Ақпараттық жүйелерді интеграциялау, мобильді цифрлық қосымшаларды пайдалану, электрондық денсаулық паспортта-рын енгізу, «қағазсыз» ауруханаларға көшу арқылы денсаулық сақтаудың қолжетімділігін арттыру қажеттілігі көрсетілген. Сондай-ақ, Нұрлан Кәрімұлы Жолдауда медициналық кадрларды даярлау сапасы мен қауіпсіздігі мәселелеріне назар ауда-рылатынын атап өтті.

Аурухана басшысы Есентай Шайарыстанұлы Жезқазған қаласын дамытудың кешенді жоспарын орын-дау мақсатында орталық ауруха-нада кеңес беру-диагностикалық орталығы ашылатынын мәлімдеді. Оған қоса биыл 30 орындық бала-ларды оңалту орталығы, ересектер-ге арналған қарағандылық «Луч» қайта қалыпқа келтіру орталығының 20 орындық филиалы ашылады. Жезқазған, Сәтбаев қалаларының жедел жәрдем стансасын бірік-тіру, ауруханаға сыртқы жөндеу жұмыстарын жүргізу мәселелері жоспарда бар екенін айта кетті. Дәрігерлердің айтуынша, ақпараттық технологиялар медицина саласының жұмысын тиімді етеді. Мұндай жаңашылдықтар, әсіресе, бірыңғый медициналық сақтандыру жүйесін енгізу қарсаңында өте маңызды.

Арайлым ЕРҚОҢЫРОВА

Дәстүрге сай биыл да әлеуметтік даму мәселелеріне зор көңіл бөліп, адам капиталын қазақстандық жаңғырудың жүйелі үш тағанының негізі ретінде белгіледі. Біздің ендігі міндетіміз – әрбір қазақстандықтың өмірі, денсаулығы мен тұрмысына деген Елбасы қамқорлығынан тұратын Жолдаудың мазмұнын барша халыққа жеткізу», – деген ол елімізде шағын және орта бизнесті дамытуға жағдай жасалғандығын, сонымен қатар, болашақта осы салада қолға алынғалы тұрған ауқымды жобалар турасында айтты.

Шағын және орта кәсіпкерлікті дамытуды одан әрі ынталан-дыру үшін мемлекетіміз алдағы уақытта да көптеген жобалар мен бағдарламаларды жүзеге асыр-мақшы. Мысалы, «Атамекен» ұлттық кәсіпкерлер палатасының бастама-сымен бизнесті үйрету жұмыстары жандандырылып, тұрғындардың же- ке кәсібін бастауға мүмкіндік бе-рілмек. Сондай-ақ, кәсіпкерлер мен тұрғындардың шығындарын қыс- қартуға байланысты жұмыстар жал- ғасын тауып, бизнесті реттеу-

ге қатысуды әрі қарай азайтуға бағытталған заң қабылданады. «Бір терезе» қағидаты бойынша биз-неске мемлекеттік қолдау көрсету үдерістерін цифрландыру да алдағы күннің еншісінде.

Жезқазған-Ұлытау өңірінде агроөнеркәсіп кешінін қарқынды дамытуға мүмкіндік зор. Осы орай-да, баяндамашы Елбасы Жол-дауындағы үшінші тапсырмасында сөз етілген «ақылды технологиялар-ды» пайдалану арқылы өнімділікті арттыруға және осы өнімді экспортқа көптеп шығаруға, әлемге «Қазақстанда жасалған» деген табиғи таза брендті қалыптастыруға болатынын алға тартты. Және жиналғандарды осы бағытта жұмыла жұмыс істеуге де үндеді.

Жиын соңында қатысушыларға өздерін толғандырған сұрақтарға нақты жауап алуға мүмкіндік туды. Туризм саласын дамыту арқылы өз ісін дөңгелетуді мақсат ететін Құралай Ермекова екінші деңгейлі банктен төменгі мөлшерлемемен не-сие алмақшы. Ал, Талап селосының тұрғыны Ербол Жұмабеков ер-

тұрман мен қымыз саудасын қыздырмақ ойда. Дегенмен, осы істе қолға алмақ бұрын жеке кәсіпкерлік ашып, кірістер басқармасына тіркелу қажеттігін түсінген ша-руа «қалай және қайда баруым керек?» деген сауал жолдады. Шолпан Қасымова мен Амангелді Балмағамбетов мемлекет тарапы-нан көрсетілетін қаржылай қолдау

мен несие рәсімдеудің тетіктерін түсіндірді. Сонымен қатар, мемле-кеттік грантқа ие болу үшін «Бизнес-кеңесші» курсынан өту қажеттігін айтты. Бизнесті ашып, оны табысты етуге машықтандыратын бұл кур-стар Жезқазғанда сәуір мен маусым айларында оқытылады.

Диана ОРАЗАЛИНА

БІЛІМ БАСТЫ НАЗАРДАҚаламыздағы №3 жалпы орта білім беретін мектеп оқушылары мен ұстаздары қалалық

білім бөлімінің мамандарымен бірге Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың биылғы Жолдауын талқылау мақсатында жиналды.

№06 (8069) 09.02.2018 K U ’ N T A ’ R T I B I 5ҚАЛА ШАРУАШЫЛЫҒЫ

БАСПАНА МӘСЕЛЕСІН ШЕШУДІҢ ТИІМДІ ЖОЛЫ

«Қарағанды облысының тұрғын үй қорын жаңғырту орталығы» ЖШС директо-ры Данияр Дүйсенбаев пен «Қарағандылық сараптама аудиторлық агеттігі» ЖШС

құрылыс сарапшысы Глеб Саяпин Жезқазған қаласына арнайы атбасын бұрып, мұндағы апатты деп танылған тұрғын үй иелерімен кездесті.

Жиынға төрағалық еткен қала әкімінің орынбасары Нұржан Орынбаев қаладағы тұрғын үй қорының жалпы ахуалынан хабар-дар етті. Бүгінде Жезқазған қаласындағы 649 үйдің 28-і апатты деп танылған. Оның 18-і мүлде жөндеуге жарамсыз болса, 10-ы қайта жөндеуді қажет етеді. Жеңіс көшесіндегі 11-үй апатты деп танылғалы он жылға жуықтады. Тұрғындардың бас ауруына айналған баспа-на мәселесі Үкімет деңгейіне де жетті. Деген-мен, оларды апатты үйден көшіру қазір мүмкін емес. Өйткені, тұрғындарға үлестіріп беретін үй қоры да, қаражат та тапшы. Енді жергілік-ті атқарушы билік өкілдері тұрғын үйді қайта жөндеуден өткізуді жоспарлауда. Бірақ, бұған апатты баспана тұрғындарының келісімі керек. Ал, олар болса «бізге жаңа үй бер немесе үйдің құнындай пұл бер» деп отыр.

Байыпты әңгімесімен жезқазғандықтарды сөзге тартқан Данияр Дүйсенбаев өзі же-текшілік ететін орталықтың қызметін таны-стырды. Жалпы мемлекеттік «Тұрғын үйді жаңғырту» бағдарламасы 2011 жылдан бері жүзеге асуда және күні бүгінге дейін 200-ге та-ман үйді қалыпқа келтіруге себепкер болған. 2015 жылдан бері жаңғырту жұмыстарына жауапты мекеме ретінде орталық құрылған еді. «Қарағанды облысының тұрғын үй қорын жаңғырту орталығы» ЖШС кез-келген жөндеу жұмысын жүргізуге қажетті қаражатты қордан бөліп, кейін оны тұрғындар ай сайын қайтаратын болады. Кәдімгі несие шартта-ры сияқты, бірақ, мұнда әдетте банк қосатын үстеме жоқ. Алайда, жөндеуге жұмсалатын қаржы да ондаған миллиондармен өлшенеді. Мысалы, Қарағанды қаласындағы Карбышов көшесіндегі көпқабатты үйді жаңғыртуға 147 млн теңге жұмсалған. Бұл үйде барлығы 144 пәтер барын ескерсек, әр пәтер иесі шамамен миллион теңге қайтаруы қажет. Мемлекеттік бағдарламаның тиімді тұстары да бар. Егер тұрғындардың табысы ай сайынғы төлемді өтеуге жетпейтін болса, мемлекет тарапынан көмек көрсетіледі. Жоғарыда айтылған Карбы-шов көшесіндегі жөндеуге жұмсалған қаржының 66% немесе 105 млн теңгесі мемлекет қаржысы есебінен өтелген. Әрине, мұндай көмекке ие болу үшін, біраз қағаз жинап, тер төгу керек. Қарызды қайтару мерзімі – 8 жылдан 15 жылға дейін.

2012-2014 жылдар аралығында осы бағдарлама аясында Жезқазғандағы 13 тұрғын үй 178 млн теңгеге күрделі жөндеуден өтіп, жағдайы анағұрлым жақсарған. Дегенмен, осы жұмыстарға жұмсалған қаражатты қайтару жағы қиындықтар туғызуда. Бүгінгі күні жоспар-лы түрде қайтарылуы тиіс 78,7 млн теңгенің небәрі 5,5 млн теңгесі ғана өтелген. Жылдап төлемегендердің қарызы қордаланып, борыш-кер жезқазғандықтардың мәселесі сотқа дейін жеткен. Тұрғындардың ай сайынғы төлемдері есебінен жаңғырту кезегінде тұрған өзге үйлер жөнделеді. Сондықтан да, тұрғындар бұл қадамға асқан жауапкершілікпен барғаны жөн. Жөндеу жұмыстары сапасыз жүргізеді деп күмәндануға негіз жоқ. Мердігер компанияны тұрғындар өзі таңдай алады немесе орталық ұсынады. Сондай-ақ, тұрғындар жөндеу жұмыстары мен қабылдаудың белортасын-да жүреді. Сонымен қатар, мердігер жөндеу жұмыстарын толық аяқтаған соң ғана оның есеп-шотына келісімшартта көрсетілген қаржы аударылады. Бұл өз кезегінде мердігердің жүктелген міндеттерді сапалы әрі соңына дейін жеткізуіне кепілдік береді.

Бағдарламаның шарттарымен әбден та-нысқан тұрғындардың бірі оны құптап жатса, тағы бірі даттап жатты. Алашахан, 25 А, 33, Сейфуллин, 4, 69, Абай, 81А, Момышұлы, 21 мекенжайындағы тұрғындар «Қарағанды облысының тұрғын үй қорын жаңғырту ор-талығы» ЖШС директорына жөндеу жұ-мыстарына араласуды өтінді. Айта кету керек, биыл мысты өлкедегі Пугачев пен Омаров көшесіндегі 12 және 18-үйге жөндеу жасалады. Жеңіс көшесіндегі 11-үйдің жағдайын көзбен көрген орталық мамандары тұрғын үйдің шы-нымен де күрделі екенін айтады. Дегенмен, оны қалыпқа келтіруге әбден болады дейді. Орталық директоры аталмыш үйді үш бөлікке бөліп, жөндеуді ұсынды. Осылайша, бір үйден үш үй шықпақ. Олардың әрқайсысының жеке заңды мекенжайы да болады.

– Алғашқы төрт кіреберіс бір үй болып саналып, онда қажетті жөндеу жұмыстары жүргізіледі. Бұл тиісінше осы кіреберістегі пәтер иелерінің қалтасына жүк салмайды. Өйткені, олар жағдайы тіпті нашар кіреберістердің жөндеуіне жұмсалған қаражатты өтеуден босатады. Бұл әділетті де, – деген Данияр Дүйсенбаевқа тұрғындар сөзін аяқтауға мұрша бермеді. Олар «Тұрғын үй қатынастары тура-лы» Заңның 124-бабын бетке алып, «Жергілікті атқарушы орган үй беруге міндетті», «Апатты үй неге біздің есебімізден жөнделуі керек?» деп шуласты. Бұған дейін «Қарағанды облысының тұрғын үй қорын жаңғырту орталығы» ЖШС Жеңіс көшесі, 11-үй тұрғындарын ара-лап, жөндеуге қатысты пікірін білген еді. Сауалнаманың қорытындысы бойынша барлығы 117 пәтердің 40-ы жөндеуге келіссе, 21-і қарсы дауыс берген. 57 пәтер иесінің пікірі белгісіз. Дегенмен де, тұрғын үйді жөндеуге өткізу не өткізбеу тұрғындардың өз таңдауы. Оларды ешкім қыстамайды. Бірақ, әр тұрғын өз үйінің жалпы жағдайына жауап беретіні жоғарыда аталған «Тұрғын үй қатынастары ту-ралы» Заңында тайға таңба басқандай жазулы. Ал, апатты деп танылған үй иелері тұрғын үй ке-зегіне тұрған күннің өзінде Ұлы Отан соғысы ар-дагерлері мен оларға теңестірілген тұлғалардан, жетім мен бюджеттік мекеме қызметкерлерінен және әлеуметтік аз қамтылған отбасылардан кейін ғана баспаналы бола алады. Яғни, апат-ты тұрғын үй иелері бесінші кезекте. Жалпы, Жезқазған қаласы бойынша тұрғын үй кезегін-де 2105 тұрғын бар. Олардың 12-сі Ұлы Отан соғысы ардагеріне теңестірілген, 520-сы жетім-дер, 502-сі бюджеттік қызметкерлер және 894-і әлеуметтік жағынан аз қамтылғандар. Бұл бестікті апатты тұрғын үйлердің 177 тұрғыны қорытындылайды. Осы ұзын-сонар кезекпен біздегі тұрғын үй құрылысының кенжелеуін ескерсек, Жеңіс, 11-үйдің тұрғындарына басы-байлы баспана алдағы он жылда бұйыруы екі талай.

Ал, «Қарағанды облысының тұрғын үй қорын жаңғырту орталығы» ЖШС қолдауына мұқтажбын дейтін тұрғындар қалалық әкімдіктің 5-қабатындағы «Жезқазған қаласының тұрғын үй инспекциясы» ММ жүгінуі тиіс. Еске сала кетсек, тұрғын үй қорын жаңғырту орталығы жөндеу жұмыстарының төрт түрін ұсынады. Олар: шатыр ауыстыру, кіреберіс пен инженер-лік-коммуникацияларды жөндеу және жеделса-ты орнату. Аталған жөндеу жұмыстарының іші-нен тұрғын үй тұрғындары өзіне қажеттісін ғана таңдайды.

Диана ОРАЗАЛИНА

«ГЕОЛОГИЧЕСКИЙ» ТҰРҒЫНДАРЫқыстан қысылмай шығады

Жақында елді-мекендегі орталық қазандық жұмысымен танысқан қала әкімінің орынбасары Нұржан Орынбаев осылай деп отыр.

Естеріңізде болса «Геологический» елді-мекеніндегі осыған дейін «Жезқазған геология» АҚ-ға қарап келген орталық қазандық былтыр Жезқазған қаласының жылумен, сумен қамтамасыз ету кәсіп-орнының балансына қабылданып, елді-мекендегі жылу мәселесі бірқатар шешімін тапқан болатын. Қазандықты қарауына алған жылу кәсіпорны бірден жаңарту жұмыстарын бастап кетті. Қазір аталған нысанда барлығы 6 қазандық болса, соның бесеуі толық қуатында жұмыс істеп тұр. Бір қазандық жақында ғана толық жаңартылып, іске қосылды. Енді тағы бір қазандық жаңартылуда.

– Аталған нысан ЖСЖК балансы-на өткелі бірқатар жұмыстар жоспарлы түрде жүзеге асуда. Сол жұмыстардың бірі – осы қазандықтарды жаңарту. Мі-не, бүгін бір қазандық іске қосылып отыр.

Оның жұмысы ойдағыдай. Бұрынғыдай будақтаған түтін, жер-көкке жайылған ыс жоқ. Су температурасы қазір 76 градусты көрсетіп отыр, – дейді қала басшысының орынбасары Нұржан Серікұлы.

Елді-мекенде 2018 жылы да ЖСЖК бірқатар жұмыс атқаруды жоспарлап отыр.

– Бұл қазандықтардан бөлек, мұнда бізге қарайтын жалпы ұзындығы 12 км жылу құбырлары бар. Биыл соның 2 шақырымын ауыстыруды, сондай-ақ, барлық жылу құбырларын қаптауды жоспарлап отырмыз, – дейді ЖСЖК бас-шысы Б. Аманбаев.

Оның айтуынша, қазандық жұмысына қажет отын жеткілікті. Қазандыққа жау-апты маман бар. Сондықтан, «Геологи-ческий» тұрғындары қыстан қысылмай шығатынына сенім мол.

Өз тілшіміз

ПРЕЗИДЕНТ ЖОЛДАУЫ: сенімге – серпін!

ЖАҢАРУҒА БАҒЫТТАЛҒАН ОН ҚАДАМ

Қ.И.Сәтбаев атындағы тарихи-өндірістік музейде өткен жиында Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың биылғы «Төртінші өнеркәсіптік революция

жағдайындағы дамудың жаңа мүмкіндіктері» атты Жолдауы талқыланды. Мектеп және колледж оқушылары қатысқан жиынды музей басшысы Кенжалы Балке-

нов жүргізді. Тарихқа негізделген кездесуде Жолдауда көрсетілген ел дамуының басым бағыттары мен міндеттеріне тоқталды. Президент ақпараттық-технологиялық шешімдер-ді енгізу қажеттігін баса айтқан болатын. Цифрландыру – заман талабы. Қазіргі таңда цифрлық технологиясыз жетістікке жеткен кәсіпорынды елестету мүмкін емес, ондай өндірушілер тауарының сапасы мен бағасында ұтылып, бәсекелестікке төтеп бере ал-майды. Бұл мәселе қоғаммен тығыз қарым-қатынастағы барлық мекемеге де тиесілі. Дамудың он бағытын айқындаған Елбасы Жолдауы – жаңа мақсаттарға жетелейтін ең басты құжат болып табылады.

Мемлекет басшысы ұсынып отырған міндет еліміздің білім жүйесін түбегейлі өзгертіп, ресурстарымызды барынша тиімді пайдалануға жол ашады. Ақылды технологиялар арқылы агроөнеркәсіпті дамытып қана қоймай, ауыл тұрғындарының әлеуетін көтеру, инфрақұрылым мен құрылыс саласы, қаржы секторларын жаңғырту мәселесі де күн тәртібінде болса, адами капиталдың бар жағдайы да басты назарда. Сонымен қатар, денсаулық сақтау, жаһанға жегі құрттай жайылған сыбайлас жемқорлықпен күрес, дамыған «Ақылды қалалар» пайда болуы да зор жетістікке бастайтыны сөзсіз. Кенжа-лы Балкенұлы Жолдау жүктеген міндеттерді орындауға үлес қосам дейтін өскелең ұрпақ білімге құштар болуы керектігін қадап тапсырды.

Өз тілшімізБеттің суреттерін түсірген Ғалия ӘБДІҒАППАРОВА

«Қоғамдық сана жаңғырудың негізгі қағидаларын

қалыптастыруды ғана емес, сонымен бірге, біздің заман сынағына лайықты төтеп

беруімізге қажетті нақты жоба-ларды жүзеге асыруымызды да талап етеді. Осыған байланы-

сты, алдағы жылдарда мықтап қолға алу қажет болатын

жоба біріншіден, қазақ тілін біртіндеп латын әліпбиіне көшіру жұмыстарынан бастауымыз керек», – деген болатын Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев өзінің «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру»

мақаласында.

№06 (8069) 09.02.20186

ЖАЗУ РЕФОРМАСЫ

ЛАТЫН ҚАРПІНДЕГІ ӘЛІПБИ: тіл саясатын шешудегі оңтайлы жол

«Мәңгілік ел» болып қалыптасу – жарқын болашаққа бастар жол болса, латын әліпбиіне көшу – уақыт талабы.

Азияның кіндігінен ойып тұрып орын тепкен, бүгінде бірнеше ел-дермен бәсекелестік орнатып, терезесі тең тұрған, 18 миллион халқы бар бүтіндей бір мемлекет-ті бір ғасыр бойы қолданып келген «кирилл» қаріпінен латын әліпбиіне көшіру – бір айда немесе бір жылда жүзеге аса салатын оңай іс емес. Мұндай үлкен жобаны іске асыру үшін біршама уақыт пен еңбектің қажет екендігі белгілі.

Қазақ тілі – халқымыздың та-рихымен астасып, тірлігімен тыныс-тап жатқан тіл. Тілдің құндылығы тереңде жатыр. Ол қоғам рухын, мәдениеті мен ұлттық кодын біл-діреді. Қазақ тілінің латын гра-фикасына көшу мәселесі ұлтты дамытудың объективті факто-ры. Латын – әлем өркениеті мен техникалық прогрестің әліпбиі.

Ұлы Дала елінің тарихына көз жүгіртсек, бірінші тұғыры байлық – жер, екіншісі – тіл, үшіншісі – мем-лекет және оның тарихы болуы керектігі айқындалады. Ағартушы-педагог ғалым Ахмет Байтұрсынұлы айтып кеткендей, «Ұлттың сақ-талуына да, жоғалуына да себеп болатын нәрсенің ең қуаттысы – тілі» деген. Алаш қайраткерлері де латын әліпбиін жазу-сызуда қолданды. Біздің еліміз латын қарпін іс-қағаз құжаттарында,

әдебиет, мәдениет және басқа да барлық салаларда 1929-1940 жыл-дары пайдаланылғаны тарихтан белгілі.

Латын әліпбиіне көшу туралы ой-пікірлер 1926-1929 жылдардан бастап бастау алғаны баршамызға тайға таңба басқандай белгілі. Қазақ тіл білімі тарихында 1929 жы-лы қазақ жазуы ресми түрде латын әліпбиіне көшкен. Сонымен қатар, 1929-1940 жылдар аралығында ла-тын әліпбиі қолданыста болған еді. Ұлтымыздың басынан үш алфавит жүйесін өткергендігін білеміз. Олар: біріншіден – араб әліпбиі (1929 ж. дейін), екінші – латын әліпбиі (1929-1940 жж.), үшіншісі – кириллицаға негізделген қазақ әліпбиі (1940 жылдардан бүгінге дейінгі қазіргі әліпбиіміз).

Еліміздің латын әліпбиіне көшу – ұлтымыз үшін жасалған маңызды қадамдардың бірі. Бүгінгі күнге дейін тіл саласының білікті маман-дары латын қарпіне негізделген қазақ әліпбиінің жобаларын жа-сауда ойларын да айтып бөлісті. Айта кетсек, солардың бірі – фи-лология ғылымдарының докторы, профессор Әлімхан Жүнісбектің пікірі: «Латын әліпбиіне көшудің қиыншылығы қазіргі біздің қолданып жүрген әліпбиіміз қазақтың төл әліпбиі емес, орыс тілімен арала-сып кеткені, бізге өзге тілден енген дыбыстар араласып кетсе онда кедергілер туындайтынын, латын әліпбиіне төл дыбыстарымызды бап-

тап, соның аясында көшуін және қазақ жазуына тек әліпби ауыстыру ғана емес, түбегейлі реформа керек екенін, ол реформа үш мәселені ды-быс, әліпби және емле ережені бір-дей қамтиды», – деп айтты.

Көптеген ғалымдардың пікірін ескеретін болсақ, латын әліпбиіне көшу соншалықты қиындық тудыр-майды. Себебі, біріншіден, латын әліпбиіне көшудегі негізгі ұтымдылық – тіл ауыспай, таңбаның ауысуы. Екіншіден, қарапайым тілмен жеткіз-сем, сөзді немесе дыбысты қалай естісек, жазылуын да солай жаза-мыз.

Қазіргі кезеңде білім саласын-дағы жаңа реформаның жүзеге ас- ырылуы да, яғни жаңартылған бі-лім мазмұны осы латын әліпбиіне көшуде өз үлесін қосады деген ой-дамын. Оған дәлел, бастауыш буын-нан бастап тілдің үш тұғырлығының басымдығының бастау алуы.

Біздің бейбіт және көпұлтты Қа- зақстанымызда мемлекеттік тілді өркендету үшін латын әліпбиіне көшу рухани жаңғыру көрінісі болмақ. Сол арқылы бабалар мұ-расын сақтап,

дамыған отыз елдің қатарына ену үшін жаңа көкжиекке жол аша-мыз. Тіл адам санасына бағыт береді, оның өмірлік тәжірибесін қалыптастырады. Латын әліпбиіне көшу арқылы әлемдік ғылымның, инновациялық және ғылыми-техникалық прогрестің игілігін еркін меңгеруге ықпал ететін болады, сол себепті барлық қазақстандықтар ұрпақ болашағы үшін осы реформа-ны қолдауы керек.

Тәуелсіз елдің негізгі белгілерінің бірі ретінде жазудың маңызы өте зор.

Латын әліпбиіне көшу, ана тіліміздің болашағын ойлап, қол-даныс аясын одан әрі кеңейте түсуге мүмкіндік жасап, тіліміздің ішкі табиғи әліпбиіміз арқылы жазудың айтуға жасап келе жатқан қиянатын болдырмай, қазақы айтылым (орфо-эпия) мен жазылым (орфография) талаптарын жүйеге түсіру деп түсіну керек. Латын әліпбиіне көшу-қазақ халқының алға жылжуына, жаңа за-ман талабына сай өсіп-өркендеуіне , болашақта еліміздің жан-жақты да-муына үлкен үлес қосып, жемісі мен

жеңісін әкелері сөзсіз. Біз латын әліпбиіне көше отырып, өркениетті елдердің қатарына қосылып, тіліміздің дыбыстық жүйелерін нақ анықтап, қазақ тілінің жазылуы мен дыбысталу кезінде сөздер қолданысындағы артық кірме сөздерден арыламыз. Сондықтан біз үшін, болашақ еліміз үшін әлдеқайда маңыздырақ.

Қорыта келгенде, латын әліп-биіне көшу – ұлтымыздың сана-сын бұғаудан босатады, түркі және жаһандық әлемімен ықпалдасуға, қазақ халқы ертеден қолданған әліпбиімізге қайта оралып, ұлттық санамыздың қайта жаңғыруына жол ашады демекпін.

«Латыншаға көшудің терең логикасы бар. Бұл қазіргі за-манғы технологиялық ортаның, коммуникацияның, сондай-ақ, ХХІ ғасырдағы ғылыми және білім беру үрдісінің ерекшеліктеріне байла-нысты», – деп Елбасы айтқандай, латын әліпбиіне көшу – заман талабы. Ал, ғалымдарымыз осы қаріпті қолдану арқылы әлемдегі ең дамыған өркениетті елдер-мен тереземізді теңестіре ала-мыз деген пікір айтып, оның тиімді тұстарын дәлелдеп бағуда. Ендігі кезекте, Мемлекет басшысы атап өткендей, ғалымдардың көмегімен қазақ әліпбиінің жаңа графикадағы бірыңғай стандартты нұсқасы қабылданып, әдістемелік жұмыстар жүргізілуі тиіс. Ел болашағы үшін қабылданғалы отырған маңызды шешімге қолдау көрсету, жақсыны үйренбекке ұмтылу жүрегі «елім» деп соққан әрбір қазақстандықтың абыройлы міндеті болмақ. «Жұмыла көтерген жүк жеңіл», «Көз – қорқақ, қол – батыр», – деп дана халқымыз айтқандай, екі қолды сы-банып, нақты нық қадаммен алға басайық!

Ақгүл ОШАҒАНОВА, «Тілтану» оқу-әдістемелік

орталығы қазақ тілі курсының оқытушысы

НҰРЛЫ БЕЛЕСТЕР, СЫРЛЫ ЕЛЕСТЕР «Жезқазған туы» – «Сарыарқада» өткен 22 жылдан бір үзік сыр

1988 жылы Торғай облысы жабылды. Мен ол кезде Арқалық қаласында облыстық «Торғай таңы» газетінде істейтінмін.Торғайға Сыр бойынан 1984 жылы келгем. «Торғай таңында»

төрт жылда бауыр басып қалған журналистермен қимай қоштасып, арнайы жолдамамен Жезқазған облыстық

«Жезқазған туы» газетіне келдім.

Бұл 1988 жыл-дың маусым айы.

«Жезқазған туының» редакторы Сабыр Сауы-

т б а е в сондай кішіпейіл, ақжарқын, жұмсақ мінезді кісі екен. Алдымен екі орынбасары мен жауапты хатшыны өзіне шақырып алып, мені таныстырды. Редак-тордан кейін сөйлеген Көбейсін Еңсебаев:

– Бұл жігігт мына Торғайдан келіп-ті. Өзі – қызылордалық. Еліне бір табан жақындағысы келген шығар, қадамына сәттілік тілейік, – деді.

Содан соң С. Сауытбаев өзі бастап мені бөлімдермен таныстырып шықты. Газеттің үгіт-насихат бөліміне тілші болып орналастым. Бөлім меңгерушісі Нұрперзент Домбаев екен. Аядай бөлмеде – төртеуміз. Мәдениет бөліміндегі Шахмұрат пен Сара бізге қарсы жақ бетте отырды.

Ауылшаруашылығы бөліміндегі Жағы- пар Қарабалаев, Ғалым Жайлыбаевпен жиірек араласуыма тура келді. Жағыпар отбасымен 6-ықшам ауданындағы Жез- қазған жылу-электр орталығының жатақ-ханасындағы шағын бір бөлмесінде әйелі, екі баласымен тұрады екен. Ғалым Жезқазғанға менен алты-жеті ай бұрын Жаңаарқадан келіпті. Ол да үй ала алмай жүр екен. Мен солардың қатарын толықтырдым. Ғалым екеуміз де жатақханаларды біраз шарладық. Жүре келе бәрі де орнына келді ғой. Үй де алдық, тұрмыс та түзеле бастады. Ең бастысы, шығармашылық жұмыс істеуге

зор мүмкіндік туды. «Жезқазған туының» арқасында сол кездегі облыстың бүкіл ау-дан, шаруашылықтарын аралап, мол мате-риалдар жинап әкелуге қол жетті. Ол бір кең кезең екен-ау! Газеттің барлық жанр-ларына қалам тарттық. Журналистердің проблемалық және сын мақалалары жиі жарық көретін. Оларға жауап та берілетін. Партия, кеңес, экономикалық-әлеуметтік тақырыптар басымдық сипат алатын ол бір кезеңнің міндеттерін шешуге «Жезқазған туының» ерекше үлес қосқаны даусыз. Редакцияның шығармашылық ұжымының өзара сыйластығы, тірлігі мен бірлігі жоғары болды. Аға буын журналистерге жастар жағы ерекше құрметпен қарайтын. Сабыр Сауытбаев, Ескен Қасенов, Сайлаухан Нәкеновтің ізін ала Көбейсін Еңсебаев, Балтабек Әбеуов, Мақұлбек Рысдәулетов, Қасым Орынбетов, т.б. үлгі-өнегенің өлшеміне айналды. Бұл тізімді одан әрі соза беруге болар еді. Басқа жігіттер мен қыздар айыпқа бұйырмасын...

Жасыратыны жоқ, газет басып шығару процесінің жағдайы ол кезде өте күрделі болатын. Әріптер линотип машинала-ры арқылы қолмен терілді. Кезекшілік күндері газетті тез шығару үшін түн ұйқыны төрт бөліп, таң атқанда «Жарыққа» деп әрең қол қоятынбыз. Бертін келе, яғни, «Сарыарқаға» айналған кезімізде компью-тер жарықтық дүниеге келіп, газет шығару ісі жаңа жүйеге көшті. Амандық Рахұлы, Төлеш Асантегі сияқты редакторлар ел сенімінен шыға еңбек етті.

«Жезқазған туы» – «Сарыарқа» менің өміріме терең із қалдырды. Мен «Жезқазған туындағы» алғашқы іссапарымды Ұлытау ау-данынан бастағанмын. Жалпы қазақтың ки-елі төрі Ұлытаудың маған тигізген шапағаты мол. 1993 жылы тұңғыш «Шапағат» атты жыр кітабым жарық көрді. Оның тұсаукесер рәсімі Жезқазғандағы «Ұлытау үні» фестивалінің шеңберінде өткен алғашқы шығармашылық кешіме тұспа-тұс келді. Бұл – өңірдегі жазба ақындар арасындағы тұңғыш шығармашылық кеш болатын. Оны ұйымдастыруға редакциядағы әріптестерім Батырбек Мырзабеков пен Ғазиз Ешта-наев үлкен ұйытқы болды. Осы ізбен кей-

САРЫАРҚА – 45

іннен олардың да, басқа да ақындардың шығармашылық кештерін өткізу дәстүрге айналды.

Ұлытаудың, Кеңгірдің сұлу табиғаты менің шығармашылық өміріме үлкен ша-быт берді. Орталық Қазақстанның бір кездегі аға сұлтаны, әрі атақты батыр Ерден Сандыбайұлының өмірінен жазған «Сағымсары», «Дулыға батыр» дастанда-ры мен «Сыр мен Арқа саздары», «Сыр мен Қырдың перзенті», «Жарық сәуле», «Жалмауызға да жан керек», «Дария көңіл, тау мүсін», «Шалғайдағы емес, маңдайдағы театр», т.б. кітаптарым Жезқазғанда қызмет істеген 22 жылымның жемістері деп білемін.

Айта берсе сыр көп. «Жезқазған туы» – кенді өлкедегі баспасөздің атасы бол-са, «Сарыарқа» – оның жолын ілгері жалғастырған сенімді мұрагері. Газеттің арғы тарихы тіптен қызық, мағыналы сырларға бай. Мен тек өзім қызмет істеген кезеңдерді ғана сөз еттім.

Қазір газеттің шығармашылық тобын-да мүлдем жас адамдар, яғни,Тәуелсіздік дәуірінде өмірге келген жас буын – қаламы жүйрік, ой-өрісі кең жас журналистер көбірек жұмыс істейді деп естимін. Оларға аға ұрпақ салған дәстүрді темірқазық етіп, тың шығармашылық күшпен, жастық жігер-мен «Сарыарқаны» оқырманы сүйіп оқитын беделді басылымға айналдыра түсіңдер дегім келеді.

Қалам қарымды, шабыт арынды бол-сын, «Сарыарқа»!

Ибрагим БЕКМАХАНОВ, газеттің бұрынғы қызметкері,

Қазақстан Жазушылар және Журналистер одақтарының мүшесі,

ҚР Ақпарат саласының үздігі Алматы қаласы

Q O G ’ A M

№06 (8069) 09.02.2018 M E R E I ’ 7АЛАШТЫҢ АҚИЫҚ АҚЫНЫ ҒАЛЫМ ЖАЙЛЫБАЙ — 60 ЖАСТА

ЖҮРЕГІНЕ СЫРШЫЛ ЖЫР ҰЯЛАҒАН«Ғалымның өлеңдерін оқыған жан халық әндерін естіп, соның

әуеніне елтіп отырғандай күй кешеді» деп бағалаған еді айтулы ақын Серік Ақсұңқарұлы. Айтса айтқандай, Алаштың ардакүрең ақыны Ғалым Жайлыбайдың өлеңдегі өрнегі бөлек, жан идірер сыршыл шумақтары терең оймен астасып, оқыған жанды өзіне тар-та түседі. Қазақтың қара өлеңінің қазанын қайнатып жүрген ақын не жазса да сөз маржанын ерекше іңкәрлікпен кестелейді. Табиғи қарапайымдылық басым, тілі жатық. Ізгілікті, адалдықты жырлай-ды, өскен өңір тарихына үңіледі. Заман мен қоғамның күрмеуі көп мәселелері мен көкейкесті тақырыптарды да айналып өтпейді. Туған жер туралы өлеңдерінде пафостан гөрі, оның пенделер қолымен жасалып жатқан тауқыметті жағдайына көбірек зер сала-ды, адамдардың тағдырына ерекше алаңдайды.

Жаңаарқа ауданының «Жеңіс» ауылында туған Ғалым Жай-лыбай ақындық үлкен додаға кезінде Жезқазғаннан қанаттанған еді. Ауылдағы комсомол-жастар бригадасында еңбек жолын шопандықтан бастап, Жаңаарқа аудандық газетінде, одан кейін облыстық «Жезқаған туы» газетінде тілші болып қалам қабілетімен танылды. Әріптесімізді Ел Тәуелсіздігін алардың қарсаңында Алматыға үкілі үмітпен шығарып салған едік. Ғалым үлкен ортадағы ақындардың ішінен өзінің лайықты орнын алып, поэзия көгінен жарқырап көріне бастады. Бас қаладағы менед-жмент, экономика және болжау институтын әлеуметтанушы

мамандығы бойынша бітірген соң бірыңғай шығармашылық салаға бет бұрды. «Жұлдыз» журналында поэзия бөлімінің меңгерушісі, «Қазақ әдебиеті» газеті бас редакторының орынба-сары, Қазақ радиосының бас редакторы қызметтерін абыройлы атқарды. Кейінгі он жылдан бері Қазақстан Жазушылар одағы басқармасы төрағасының бірінші орынбасары.

Өлеңнің өрен жүйрігі атанған Ғалым – Халықаралық «Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты, қазақ ақындары жыр мүшәйраларының бірнеше мәрте жеңімпазы. Түркияның Сапан-ша қаласында өткен халықаралық жыр мерекесінде «Ақшам жұлдызы» арнайы сыйлығын қанжығасына байлады. Ресей Халықаралық Жазушылар ұйымының С. Есенин атындағы Алтын медалінің иегері. Өткен жылы Астана күніне орай өткізілген «Қазақстаным — ғажапстаным» республикалық жыр мүшәйрасында «Рух жыры» өлеңдер топтамасы бас жүлдені жеңіп алған болатын. Баспадан 7-8 жыр кітабы және әдеби мақалалар жинағы жарық көрген. Ақын Ғалым Жайлыбай осыдан тура 15 жыл бұрын Жезқазғанда «Ұлытау үні» фестивалінің ая-сында «Арқаға жауған ақ жаңбыр» атты жыр кешін өткізген еді. Алаштың ақиық ақыны алдағы аптада 60 жылдық мерейтойының салтанатты беташарын да осы өңірден бастағалы отыр. Той кәдесі болсын деп оқырмандарға ақынның өлеңдер топтамасын ұсынамыз.

Жалғыздық. Түнгі өлең.Бұл дүниенің пендеге бір кемі анық,Көк аспанның қол жетпес жұлдызындай.Көз ұшында барады үркер ауыпҰзатылған ұзаққа үр қызындай.

Өлеңдетпей дүние-ай,өлді кей күн,тағдырыма ілінген тамшы мұңдай.Жалғыз шықсам жапанғамөлдіреймін –Жуындырған жусанды таң шығындай.

Сазы қалған санамда бұрынғының,Қабағына қадайын түнді барлап.Көне бөздей көңілім жұлым-жұлымҚұлын күнім қашқалы құлдыраңдап.

Ұжмағы бар тірліктіңтозағы бар,сығаласаң жабықтан жалығармыз.Қара түстің қарағым,өз әні бар –Ай да жалғыз,мен жалғыз,бәрі жалғыз.

Түн баласы ұлиды қасқыр – қайғым,Бір жыр жазсам деп едім саған арнап.Алтын жалы төгіліп астында айдыңАрғымақтар барады ағараңдап.

Сілтемесін сойылын тағдыр ұрын,Арғымақтар!Сендермен бірге келем....сағынудан тұрады бар ғұмырымЖабығудан тұрады түндегі өлең.

Арап қырыБіздің үйдің артында қыр бар еді,Етегінде сол қырдың нұр бар еді.Батырады ойласам мұңға меніТұғырлы елі «Жеңістің»тұлғалы елі....Біздің үйдің сыртында қыр бар еді.

Қараңдаған ішінде қасқа түннің,Сені көрсе жанарым жасқа тұнды....Ізі қалған бауырында хас тұлпардың –Қаны тамған деседі хас батырдың.

Сен аман бол,Құт мекен Арап қыры,Қайта айналып соғатын санатты ұлы.Шарлататын дүниеге қиялыңды –Самғататын қияға қанаттыны.

Баурайында мөлдірер мұң қайнары,Сол әуенді ұрпақтар тыңдайды әлі....Мен түсінер бір күйді шалқытадыҚамысы мен қоғасы,Қурайлары.

Құм көшкенде алақан жайған алап,Күнге қарап өсіп екАйға қарап.Белес кейпін жасырып жазирадаЕлестейтін тау болып қайран Арап.

Бабалардың бұл жерде көші қалған,Жанып-сөнген шырақтай осы жалған.Бауырына сол қырдың төмпешік бопАбыз кеуде арыстар көшіп алған.

Көз алдыма көп өлең тізді кей күн,Үзігіндей үзілген ізгі күйдің.Нұр бар еді сол қырдың маңайындаҚыр бар еді сыртында біздің үйдің...

Балқадиша. Балқантау ...дегенде Балқадиша, Балқадиша Ақан сері

Өмірімнің өлең болды әр күні,Көңілімнің ақ құстары қалқыды.Қадиша қыз «қарғам-айға» салғанда, Балқантауың бақыт құшты бал түні.

Бір көрген соң сағынар жан, Балқантау,Біреулерге лағыл, арман – Балқантау.Біздейлердің саны барған – Балқантау,Бабамыздың бағы қалған, Балқантау!Пырағыма алтын күйме жегіп мен,Саған бұрын келмегенмін неліктен?..Балқантаудың бал түнінде балбырап,Қадишаның дауысына еліткем.

Бір әніңді алып кетсем не етеді,Шырағыңды жағып кетсем не етеді.Сенде мәңгі қалып кетсем не етеді,Мақпал туған бұлбұл құстың мекені.

Бұлдыраймын,булығамын,бұлқынам,Сенімімді сергелдең ғып бір тұман.Айдынымнан аққу ұшып,қаз қондыҚаз дауысты Қазыбектің жұртынан.

Ғажап үнің ғашық етті осы елге,Күрең шәйім суып қалды кесемде.«Барар жерім Балқантау ғой, ендігі – Ол да біздің барған тау ғой» – десең де.

Қайтарып бір шабыт буған шағымды,Қарындасым, қалықтатшы әніңді.Ақан сері боп отырмын,Балқанда – Қадиша қыз!Балқадиша кәдімгі...

Ғұмыр осы,өзіңменен бір кешем, Есігіңе қара құлып ілме, сен!Ақан ағам сенер ме едікезігіп – Балқадиша Балқантауда жүр десем.

Ай артынан зулап аққан жылдар-ай,Мен де бір ән салар едім бұлдамай.Кешіріңдер,Балқадиша,Балқантау – Дауысымның дауыс болмай тұрғаны-ай...

«...дегенде Балқадиша, Балқадиша...Жағалай сазға біткен тал, Қадиша».Бір емес екі мәрте келгенімде – Керегі өлең болса ал, Қадиша!Балқантау...Балқадиша...

Ескі гармон. ҚұдайбергенЕскі гармон маркасы «Қазан» деген,Базарлы әуен төгетінАжарлы өлең.Құс тілімен Құдекең құйқылжытсаОянатын бар ауыл азанменен.

Бозторғайдай шырылдап шырай берген,Күнде асатын сол ырғақ құмай белден.Балаларын ауылдың жиып кешке,Гармон созып қоятын Құдайберген.

Еске алғанмен енді біз ертегі етіп,Сапар сазын шертетін ертелетіп.Гармон тартса, арман-ай,Құдаш тартсын –Еліктіріп,елітіп,еркелетіп.

Самал сүйген сол жаздасағым өбкен,Әулетімнің әуелеп әні кеткен.Ескі гармон демесең,есті гармон– көнелігі болмаса жаны көктем.

Құйрығындай түлкінің бұлаң еткен,Бұлақ көзін аршыған бұла көктем.«...гармоншы жоқ әлемде ағамыздай,Дүниеде аспап жоқ бұдан өткен».

«Аяғына кигені былғары етік...»Орамалын сәулем қыз бұлғап өтіп.Ескі әуенге есінепесім жисам,Күндер қашып кетіпті,жылдар өтіп...

Сондағы әуен тап қазір ойымда отыр,«...Біздің ауыл Сарысудың бойында отыр».Құдайберген гармонын қолына алсын – Құрттап болып құрысқан қойын қотыр.Жүрек тербер самалды саз ағыны,Қандай ғажап сол күннің тазалығы.Біздің көлге көгілдір құс қондырған,Құдаш тартқан гармонның ғажап үні.

Жылдар қашып барады

күнді ұрлаумен,Сүмбілемен бір көшті сүмбіл дәурен....Әр ауылға керек-ақ, Құдайберген – Сәл ескілеу және де бір-бір гармон.

Көрдім...Жақсыны көрдім,Жаманды көрдім,Зулаған күнде құр аттай.Тіршілік,Сенің бағаңды көрдім,Қолға тұрмайтын сынаптай.

Алысты көрдім,Жақынды көрдім,Көргенім қандай көп еді.Ақырзаманғы ақынды көрдім,Өлі сөздерден өлеңі.

Ақты да көрдім,Қараны көрдім,Асудан әрі асарда.Дананы көрдім,Ағаны көрдімАқ жайлау алды қашанда.

Жарық та көрдім,Қараңғы көрдім,Ақша бұлттардың ішінде.Ғаламды көрдім,Бабамды көрдімАқ сауыт киген түсімде...

Азапты көрдім,Мазақты көрдім,Бақ ұшты көздің ұшынан.Ғажапты көрдім,Қазақты көрдімКеруеннің кеуде тұсынан.Даламның жырын дарабоз қылдым,Өмірімнің шығып өріне.Шанағы сынған қара қобыздыңҚаңқасын ілдім төріме...

АлаңӘйтеуір, алаңдаймын,Ай күттім,жыл күттім-ау.Саптыаяғы секілді сараң байдың – Қаңсыған тірлік мынау.

Жалғанның зар боп қалдым жарығына,Көрінбей Ай қарасы.Шаһардың жарқ-жұрқ еткен шамы мына – Шайтанның шайханасы.

Ұстап ап сигарының сирағынан,Сыраны сіміреді кәрі қасқа.Бұл мекен айрылғалы иманынанМен үшін бәрі басқа.

Атасы асып туған аймағынан,Шақырды тағы да асқа.Бабалары шетінен бай-бағыланМен үшін бәрі басқа.

Қайтейін, ол да қайғым, Айдынға құс қонбады. Ақылы ұзарыпты Молдабайдың – Балағы қысқарғалы.

Біреудің малы қайғы,Жаны қайғы,Үшеуміз сая іздедік үш қорықтан....көз ілсем көрем, Алла-ай,Абылайды – Бұқарға түс жорытқан.

Қара базар. ҚайыршыЗапыранын құстырып заманақыр,Қарашаға қабарып қала жатыр.Қара кешке қайран жұртқарақұрым – Қара базар,қайыршы,қара бақыр...

Қара бақыр, қалтқымды қалтылдатқан,Анау тобыр әліптің артын баққан.

Қара базар кей-кейде қараша үйдейҚара дауыл жабуын жалпылдатқан.

Жусан текті кісі едім далада өнген,Сәл кешеулеп әйтеуір қала көрген.Сөзін сатқан саудагер болмасам да,Қара бақыр таппадым қара өлеңнен.

Қайқаяды қара жол қайқаңды асқан,Қайырлаған көш керуен, қайта алмасқан.Қара базар ішінде қараңдаймынҚайыршыға «қайыр-қош» айта алмастан.

Қаймақ тосып қарсы алған қайманасын,Қара базар көп кезсеңқайраласың.Қара базар кей-кейде қаралыдайҚара түтін қоршаған айналасын.

Батқан күннің алдынан түн күтеді,Қайыршыны жалғанда кім күтеді?Теңге ораған тер сіңген орамалынЖан қалтаға жалма-жан сүңгітеді.

Бауырынан ақ таңның кімдер өрер?Осы сурет көздерім күнде көрер.Қара базар,Қайыршы,Қара бақыр – Ар жағы да қараңғы бірдеңелер...

Қарқылдайды қап-қара қу жақ қарға,Ыржақтарға қауқар жоқ, қылжақтарға.... – базарыңның барында ойна – деуші ед Көшіп жатыр бар базар бір жақтарға.

Жалғыз бейітБөктері ән салатын бөлек үнмен,Өлке бұл шежіресінен шер егілген.Елсізде елегзиді ескі бейіт –Ел-жұртқа елес беріп көне күннен.

Бетбақтың бауырынан халқы қашып,талайдың тұрған заман артын ашып.Жапанда жаутаңдайды жалғыз бейітСекілді жар басында жарты лашық.

Қырлардың қуарғалы гүлгүл өңіӘйтеуір көңіліме мұң кіреді.Жанары жасаураған жалғыз бейітЖаурай ма,жәудірей ме кім біледі?

Келемін таппағандай шиырлар түк,Тағдырың көз алдымда қиын тартып.Қобызым түн баласы бебеу қақтыЖанымда «жалғыз бейіт» күйін тартып.

Қобызым бебеулесін,безілдесін,Осы ма көрер күнің көз ілгесін?...Сен менің жырымдасың,Жалғыз бейіт –Сен менің өлмей қалған сөзімдесің...

Дүлдүлім дүбірлетсе бауыр қызып,Салатын алақанға ауыл қызық.Сен маған не айтасыңескі бейіт –Іргесін жауып шайған,дауыл мүжіп.

Қалғалы қол-аяғы тосын ұйып,Тұрғандай туған жердің төсі кейіп.Жалғанның жалғандығын ұқтыратынӨмірдің қайырмасы – осы бейіт.

Ұрынып түнде боран, таңда ызғарға,Замана запыран ән салғызғанда.Қарағым қара жолда қарайлай жүр –Жабығып жұртта қалған жалғыздарға.

Нүкте боп Бетбақ жонның бедеріне,Өткеннің қанып тарай дерегіне.Көлбеген көз ұшындаЖалғыз бейіт –Айналып кете барды өлеңіме.

ҚҰРМЕТТІ ЖЕЗҚАЗҒАНДЫҚТАР мен ҚАЛА ҚОНАҚТАРЫ!15 ақпан күні С. Қожамқұлов атындағы қазақ музыкалық-драма театрында ақын,

«Алаш» әдеби сыйлығының лауреаты Ғалым ЖАЙЛЫБАЙДЫҢ шығармашылық кеші өтеді. Келіңіздер, көріңіздер! Сұлу өлеңмен сусындап, әсем ән мен тәтті күй тыңдаңыздар!

Басталуы: сағат 15.00.

№06 (8069) 09.02.2018D U ’ B I R8

СПОРТ

СӘЛЕМ, ҚЫСҚЫ ОЛИМПИАДА!Оңтүстік Кореяның Пхенчхан қаласында өтетін ХХІІІ

Қысқы Олимпиада қарсаңында елдің намысын қорғайтын спортшыларға қолдау көрсету мақсатында қаламызда

«Шаңғы – 2018» жарысы өтті.Әлемнің 95

мемлекеті бақ сы-найтын биылғы

Қысқы Олимпиада ойындарына 9 спорт түрінен 57 қазақстандық спортшы қатыспақ. Төрт жылда бір рет алауы тұтанып, жа-лауы желбірейтін Олимпиада ойындары әлемдік спорттың ең биік шыңы саналаты-нын барша спортсүйер жанкүйерлер жақсы біледі. Дүбірлі дода спортшылар үшін өз деңгейлерін анықтап, қарым-қабілеттерін көрсететін үлкен сынақ іспетті. Бұл жолда еліміздің құрама командасы алдында тұрған басты міндет – бұған дейінгі жеткен жетістікті, көрсеткішті жақсарту болмақ. Ал, біз өз кезе-гімізде ел болып спортшыларымызға қолдау көрсетеміз. Осы орайда, ақпан айының алғашқы сенбісінде қаламыздың кәсіби және әуесқой шаңғышылары Кеңгір су қоймасының жағалауына жиналды. Жарысқа мектеп пен колледж оқушылары және ұстаздары, мемле-кеттік қызметкерлер мен мекеме басшылары қатысты.

Жарысты алғашқы болып қала әкімінің орынбасары Зина Ақылбекова құттықтау сөзімен ашып, шаңғы жарысына және қысқы олимпиадаға катысушы отандастарымызға сәттілік серік болсын деп, жеңіс тұғырына көтерулерін тіледі. Жарыс күнінің негізгі бөлімі шаңғымен жарыс, спорттық эстафета, арқан тартыс және қардан мүсін жасау сынды сайы-стармен жалғасын тапты.

400-ге жуық адам қатысқан қысқы ойындардың қорытындысы бойынша шаңғы жарысынан қыздар арасында І орынды №22 гимназия оқушысы Диана Кенжегулова, жүлделі ІІ және ІІІ орындарды №4 жалпы білім беретін мектеп оқушылары Полина Калици-ненко мен Эвелина Пехт иеленді. Ал, ұлдар арасында №26 гимназияның білім алушысы Валерий Кульковец мәреге алғаш болып келді. ІІ және ІІІ орындарды №4 жалпы білім беретін мектеп оқушылары Валентин Дурикин мен Ан-дрей Ромашев иеленді. Колледж оқушылары арасында медициналық колледж оқушысы Евгения Банщикова қыздар арасынан бірінші

болып келіп, жеңіс тұғырына көтерілді. Тау-кен колледжінің оқушылары Лилия Артемоваға қыздар арасында ІІ орын, Наталья Зорын-Носоваға ІІІ орын бұйырды. Ұлдар арасында Жезқазған политехникалық колледж оқушысы Данил Левченко І орынға ие болды.

Тартысты жарыстан ересектер де қалыс қалмады. Балалар мен жасөспірімдер мамандандырылған олимпиадалық резервте-гі мектептің бапкері Ольга Шмелева жоғары көрсеткіш көрсетіп, мәре сызығын бірінші бо-лып басса, қаламыздағы №4 орта мектеп ұстазы Алма Рахимберлина ІІ орынды ие-ленді. Қаламыздағы №1 мектептің мұғалімі Жұлдызай Тілеген ІІІ орынды місе тұтты. Ба-лалар мен жасөспірімдер мамандандырылған олимпиадалық резервтегі мектептің бапкері Роман Суханов ерлер арасында І орынды иеленді. №42 құтқару-өрт сөндіру бөлімінің қызметкері Ерғұлан Ораш пен №7 мектеп-лицейдің ұстазы Нұрбек Рахымжанов жүлделі ІІ,ІІІ орыннан табылды. Қолдарына күрек пен балта, қалақ ұстай келген мектеп оқушылары қардан түрлі мүсін жасап жарысты. Бір топтың балалары жануарлардың мүсінін айнытпай жасаса, бірі Ұлытау, Бәйтерек мо-нументтерін қайталауға тырысты. Ұшқыр қиял мен көтеріңкі көңіл

күйді қажет ететін бұл жарыс түрі уақытты көңілді өткізудің бірден бір жолы. Қардан ба-рыс мүсінін жасаған №7 мектеп-лицейдің ко-мандасы І орынды жеңіп алды. №8 гимназия тобы ІІ орын, ал, №26 гимназия оқушылары ІІІ орынды иеленді. Сондай-ақ, №7 мектеп-лицейінің жас спортшылары шанамен сырғанаудан да алдыңғы қатардан көріне білді.

Қысқы ойындар жарысының көркін қыздырған спорттық эстафета ойындары болды. Мектеп оқушылары жылдамдыққа жарысып, өз қабілеттерін көрсете білді. Қ.Шыңғысов атындағы №5 орта мектеп оқушылары бұл эстафетада бірінші болып келді. №1 орта мектеп пен №8 гимназия ко-мандалары ІІ, ІІІ орынды бөлісті.

Арқан тартудан оқушылар арасында №7 мектеп-лицейі ешкімге есе бермесе, ер-лер арасында №9 тірек (ресурстық орталық) мектеп-интернатының ұстаздары өзара күш иелері екенін көрсетті. Арқан тартуда тек ерлер ғана емес, әйелдер де осал еместігін байқатты. №10 орта мектептің нәзік жанды-лары жүлделі І орынды иеленді.

ЖҰМЫСПЕН ҚАМТУ – 2020

ОРТАЛЫҚ ЖҰМЫСЫМЕН ТАНЫСТЫҚазіргі таңда етек жайған

жұмыссыздықтың жұдырығы тимеген ел жоқ шығар. Қазақстанда жұмыссыздық жайын

шешу мәселесі жоспарлы түрде қолға алын-ды. Соның нәтижесінде 2011 жылы еліміздің түпкір-түпкірінде мемлекеттік «Жұмыспен

қамтудың жол картасы – 2020» бағдарламасын іске асыратын, жұмыспен қамту орталықтары бой көтерді. Халық арасындағы

көмекті қажет ететін топтарды тауып, олардың құқықтары мен мүмкіншіліктерін түсіндіріп, алға сүйреп жүрген орталықты

қаладағы кедейшілік мәселесін шешуге оң ықпалын тигізіп отырған Жезқазған қаласының жұмыспен қамту орталығы биыл-дан бастап өз жұмыcын жаңа ғимаратта бастады. Қала басшысы Батырлан Ахметов орталықтың жұмысымен танысып қайтты.

Осы уақытқа дейін әлеуметтік бағдарламалар бөлімі құрамында болған жұмыспен қамту орталығы Ғарышкерлер көшесі, 39А мекен-жайында орналасқан ғимараттың үшінші қабатында еді. Мүмкіндігі шектеулі жандарға, қарттарға, ба-ламен келген ата-аналарға бас-палдақпен үшінші қабатты ба- ғындыру қиындық туғызатын. Ал, қазір бұл кемшіліктердің бар- лығы ескерілді. Халықты жұмыспен қамту орталығы жұмыс сұрап жүгінген әрбір жанға сапалы қызмет ұсыну мақсатында Бей-бітшілік даңғылында орналасқан «Пирамида» ғимаратына ауысты. Орталықтың жаңа ғимаратында қызмет ұсынымы егде жастағы және мүмкіндігі шектеулі азаматтарға қолайлы. Мамандар мен арнайы техникалық жабдықтар ғимараттың бірінші қабатына жайғастырылған.

Мекемеге бас сұққан қала әкімі ғимараттың толықтай заман та-лабына сай екеніне көзі жетті. Он-да заманауи терминал қойылып, қызмет түріне қарай әр маманға тиісті нөмірленген табло орнала-стырылып отыр. Мұндағы жаңа қондырғылар келушілердің сарыла

кезек күтпеуін қамтамасыз етіп, ал-дын ала жүгінген мәселесіне қарай анықтама алуына мүмкіндік береді. Сонымен қатар, орталықта өзіне-өзі қызмет көрсету аймағы бар. Бұл жерде кез-келген адам өзін қызықтыратын бос жұмыс орында-рын іздеп, түйіндемесін жібере ала-ды.

Қала әкімінің орынбасары Зи-на Ақылбекова орталықта жұмыс берушінің бөлмесін ашуды ұсынды. Бұл екі қолға бір күрек іздеп жүрген азаматтарға бос жұмыс орында-ры туралы толық ақпарат алуы-на мүмкіндік береді. Осылайша, жұмыс беруші мен жұмыс іздеуші арасындағы өзара байланыс та артпақ.

Жұмысқа орналасу әкімдіктер мен халыққа қызмет көрсету ор-талығының мамандары арқылы ғана емес телефон, тіпті, электрон-ды еңбек биржасы арқылы да іске асырылады. Тікелей жұмыс беруші-мен сұхбаттасу тәсілі арқылы бірден жұмысқа орналасу да әбден мүмкін. Бұл ұсыныстың тиімді тұстарын аңғарған Батырлан Дүйсенбайұлы жуырда оң шешімін табуға уәде берді.

Орталық директоры Қайрат Бапановтың мәліметіне сәйкес бүгінгі күні қала бойынша 60 меке-ме 265 бос жұмыс орнын ұсынып отыр. Бүгінде сұранысқа ие мамандықтардың ішінде мұғалім мен мейірбике бар. Өткен апта-

да жұмыспен қамту орталығына жұмыс іздеп келген 17 адам тұрақты жұмыспен қамтылды. Со-нымен қатар, Қайрат Мұратбекұлы жұмыссыз жүрген адамдардың қатарында өз ісін ашып, кәсібін дөңгелеткісі келетіндердің де

саны аз еместігін алға тартты. Осыған сәйкес, жұмыспен қамту орталығында түрлі оқыту кур-стары жүргізіледі. Бұл жөнінде орталықтың әлеуметтік желідегі парақшаларына тұрақты түрде жарияланады.

Беттің суреттерін түсірген Ғалия ӘБДІҒАППАРОВАМатериалдарды дайындаған Арайлым ЕРҚОҢЫРОВА

№06 (8069) 09.02.2018 9K O ’ K J I ’ E KҚАРТТАРЫМ – АСЫЛ ҚАЗЫНАМ

ЖАСТАР ҮШІН ЗОР БАТАРеспубликалық «Ардагерім – ардағым!» кең ауқымды акци-

ясы, осыдан үш-төрт жыл бұрын Елбасының тікелей тапсыр-масымен қолдау тапқан. Акцияның мақсаты – еңбек ардагерлері

мен жалғызбасты қарттарға үй шаруасында қолғабыс етіп, қамқорлыққа бөлеу және үлкендердің өмір тәжірибесінен, ақыл-

кеңестерін тыңдап үлгі алу. Осындай шара аясында Жезқазған қаласы ішкі саясат бөлімінің жа-

стар ресурстық орталығы және Жезқазған бизнес және көлік колледжінің белсенді жастары ұзақ жылдар ауылшаруашылығы саласында қызмет еткен батыр ана Тиышжан Тоғамбаева әжеміздің шаңырағында болды. Жастарымыз қарт әжейдің өнегелі өмір жолынан естеліктер тыңдап, үй шаруашылығына көмектесті. Және ақ жаулықты әжейдің ақ батасын арқалап, марқайып қайтты.

«Қарты бар елдің – қазынасы бар» демекші, аға буын өкілдерінің туған өлке дамуы мен гүлденуі жолына қосқан үлестері өлшеусіз. Таңның атысы, күннің батысы еңбекпен шыңдалған бүгінгі ардагер-леріміз, отбасының, үй шаруашылығының да бұзылмас ұйтқысы бола білді. Ұрпақ тәрбиелеп, оларды ұлтжандылыққа, еңбексүйгіштікке бау-лып, өнегелі жол көрсетті.

Ізтөлеу ТҮСІПОВ

САЙЫС

ЖАС ТАЛАНТТАР ЖАРҚЫЛЫ

Елбасы атап өткендей, қазақстандықтардың санасын жаңғыртудың басым бағыттарының бірі – білімнің салтанат құруы. Өйткені, білімді бәрінен биік қоятын,

ұлттық кодын сақтаған ұлт қана табысқа жетеді. Қалалық білім бөлімінің жоспарына сәйкес мектепке дейінгі білім беру ұйымдары арасындағы 5-6 жастағы балалардың

шығармашылық, ізденушілік қабілеттерін дамыту, зерттеушілік бағытты игеру, алған білімдерін өмірде қолдана білуіне ықпал ету мақсатында «Бәрін білгім келеді»

атты қалалық зияткерлік байқауы ұйымдастырылды. Білімділер байқауының маңыздылығы

ескерген №13 «Ертөстік» бөбекжайының ұжымы сайыскерлерді қарсы алып, сайыстың жоғары деңгейде өтуіне жағдай жасады. Екі күнге созылған білім додасына қаладағы 14 бөбекжайдан барлығы 25 бүлдіршін қатысып, өз қабілеттерін бес кезеңде сынап көрді.

Алғашқы таныстыру кезеңінде бал-дырғандар өз аты-жөнімен қатар бойындағы асыл қасиеттерді атап, өскенде Отанының намы-сты ұл-қызы болатынын жеткізіп, көрермендер ықыласына бөленді. Келесі кезеңде «Менің Отаным – Қазақстан» тақырыбындағы сұрақ-жауап айналымында да олар мүдірместен жа-уап қайтарды. Одан соң артық затты анықтап, «Не қай жерді мекендейді?» тапсырмаларын оп-оңай орындады. Бұл кезеңнің шарттары инновациялық технология әдісімен интерактивті тақтада орындалды.

Соңғы шығармашылық кезеңде қаты-сушылар ән айтып, би биледі. Енді бірі үстел үсті ертегісін қойып, қолөнер бұйымдарын таныстыр-ды. Қазақ ақындарының өлеңдерін мәнерлеп оқып, ағылшын тілінде өлең айтқандары да болды.

Байқаудың басы-қасында жүрген мектепке

дейінгі тәрбиемен қамту мекемесінің директор-лары мен әдіскерлері және тәрбиешілер мен ата-аналар, музыка жетекшілері балаларды жаңа қырынан тануға мүмкіндік алды.

Байқау қорытындысы бойынша №13 «Ер-төстік» бөбекжайының тәрбиеленушісі Бекнұр Қуаныш мен №9 «Родничок» бөбекжайының тәрбиеленушісі Әли Бақия І дәрежелі диплом-мен марапатталды. ІІ дәрежелі дипломмен №11 «Арман» мен №6 «Балауса» бөбекжайының тәрбиеленушілері, ал, №7 «Айгөлек» пен №5 «Тамаша» бөбекжайының тәрбиеленушілері ІІІ дәрежелі дипломмен марапатталды. Оларға қазылар алқасының құрамында болған Жезқазған қалалық білім бөлімінің бас мама-ны Д.Алтайбаева, білім бөлімінің әдіскерлері Ж.Демесинова, Ш.Қуанышбекова, К.Лақбаева сертификаттар пен дипломдар табыстады.

Шарадан тұжырымды ой түйіп, алдағы жұ- мыстарының бағыт-бағдарын айқындай білген бөбекжай қызметкерлері ұлттық сананы жаң-ғырту бағытында еңбек етуге асықты.

Айнұр ТӨРЕБЕКОВА, №13 «Ертөстік» бөбекжайының

инновация әдіскері

БІЛІМ ОШАҚТАРЫНДА

ДОСТЫҚТЫ ДӘРІПТЕГЕН ДОДА

Жезқазған қалалық білім бөлімі мен Кеңгір селосының №2 жалпы орта білім беретін мекетебінің

ұйымдастыруымен өзін-өзі тану пәні негізінде өткен «Рухани жаңғыру – рухани ұлттық құндылықтар» ат-ты қалалық сайыс Елбасы Нұрсұлтан Назарбаевтың

«Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласын кеңінен дәріптеуді, ұлттың бірегейлігін сақтау мен ұлттық са-

наны дамытуды мақсат етті.

Жасөспірімдердің бойындағы қасиет-терді бағалау, отансүйгіш, ұлтын, туған жері атамекенін, ана тілін сүйіп қадірлеуге тәрбиелеуді көздеген қалалық байқауға Жезқазған қаласының және Талап, Те-ректі, Кеңгір ауылдарының жалпы орта мектептерінің командалары қатысты. Сайысқа әр мектептен құрамында 7 қатысушы бар жалпы 15 команда же-ребе бойынша әр ұлттың ең озық салт- дәстүрін, өнерін, ұлттық қолөнерін мейлін-ше көрсетуге тырысты. Ұлттық сайыс төрт кезең бойынша өтті. Ұлтты толық танысты-ру, ұлттың өнері, ән және биі, салт-дәстүрін көрсету, көрме ұйымдастыру.

Сайыскерлерге түрлі сала бойынша білікті мамандар қазылық етті. Қазылар алқасының төрағасы, кештің құрметті қонағы Қарағанды облысында білім беруді дамытудың оқу-әдістемелік орталығының әдіскері, шағын жинақты мектептердің

ғылыми кеңесшісі Сәбит Қоңтаев бол-ды. Жезқазған қалалық білім бөлімі басшысының міндетін атқарушы Гүлнәр Сейітжанова құттықтау сөз алып, сайы-скерлерге сәттілік тіледі.

Ұлттық сайыстың қорытындысы бойынша ең жоғары ұпай жинаған №1 мектеп бас жүлде, жүлделі І орын №11 мектеп ұжымына бұйырса, №8 гимназия мен №133 негізгі орта мектебі ІІ орынды, ал, №7 мектеп-лицейі мен №13 мектеп жүлделі ІІІ орынды өзара бөлісіп, арнайы диплом және бағалы сыйлықтармен ма-рапатталды. Сонымен қатар, жеңімпаз командалардың жетекшілері мен сай-ысқа қатысушы басқа да топтарға ұйымдастырушылар тарапынан алғыс хаттар берілді.

Ізтөлеу ТҮСІПОВ Суретті түсірген

Ғалия ӘБДІҒАППАРОВА

ШАБЫТ БЕРДІ АСТАНАБала-

лар мен жасөспірімдер

сарайының «Сәндік-

қолданбалы және көркем өнер» бөлімі

биылғы оқу жоспарына сәйкес Елбасының «Рухани жаңғыру»

бағдарламасы аясында «Қолөнер – ұлттық мұра» атты көрме-сайыс

өткізіп, оны Елорданың 20 жылдық мерейтойына арнады.

Байқауға қала мектептерінің барлығынан 79 қолөнер туынды-сы ұсынылды. Жас қолөнершілер аянып қалмапты. Олар өз қолөнер бұйымдарын әзірлегенде былғары мен теріні, мата мен қағазды, тіпті, көкөністерді және тұрмыс қалдықтары оның ішін-де сусын құтыларын пайдаланған. Моншақтан да түйін түйгендер та-былды. Оқушылардың қиялына ерік беріп, бас қаланың симво-лына айналған алып «Бәйтерек», «Ақорда», «Солтүстік шұғыласы» ғимаратын, биыл ғана ашылған халықаралық ЭКС-ПО-2017 көрмесі өткен «Нұр әлем» ғимараттарының көшірмесін жасаған. Сонымен қатар, батыр ба-баларымыз бен төрелік айтқан үш бидің бей-несін тақтайға түсірген. Қазақ халқының әшекей бұйымдары мен сәукеле, қамзол сынды ұлттық киімдерді тіккендер де табылды. Ағаштан ойы-лып жасалған ұлттық ыдыс-аяқтар да көз тартпай қоймады. Қазақтың ою-өрнегі де кестеленіп, көпке паш етілді.

Астананың мерейлі мерекесіне тарту жасаған жас қолөнер шеберлері марапатсыз қалмады. Жүлделі І орыннан көрінген Евгений Ли, Айсұлу Елубаева, Әнел Құрманхан, Гүлім Сансызбай, Ме-руерт Қабдыхалық, Қыдырғали Алтай, Рамазан

Дүйсенбеков, Тұмар Әжібек, Асылай Совет, Мадияр Саркеев, Әди Жандарбек, Айғаным Шәріпхановадан өзге оқушылар да дипломдармен марапатталып, бір қуанып қалды. Оларды өнерлілер додасы-на қосқан білім ошақтарының технология пәнінің мұғалімдеріне де ерекше алғыс айтылды.

Қолөнер кәсібін дамытып, дарынды шеберлер-ді іздестіру және қолдау, жас ұрпақты ұлттық қолөнерге бейімдеуді мақсат еткен ауқымды шара өнер ордасының көркемөнерпаздары дайындаған концерттік бағдарламамен түйінделді.

Бота ШАЛҚАР Суретті түсірген

Ғалия ӘБДІҒАППАРОВА

№06 (8069) 09.02.2018Q U Q Y Q10

СЕМИНАР

БАЛА ТӘРБИЕСІНЕ АТА-АНА ЖАУАПТЫ

Қарғанды облы-сы №2 кәмелетке толмағандардың

істері жөніндегі мамандандырылған

ауданаралық сотының

ұйымдастыруымен қалалық проку-

ратура өкілдері мен Жезқазған

қалалық ішкі істер басқармасы мен

ювеналды полиция қызметкерлерінің

қатысуымен дөңгелек үстел

өтті. Басқосуда Қазақстан

Республикасының құқық бұзушылық туралы кодексіне енген өзгертулер

мен толықтырулар сөз болды.

Заңдағы негізгі өзгерістер турасында Қарағанды облысы №2 кәмелетке толмағандардың істері жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотының судьясы Жангелді Ахметов кеңірек баяндады. Заңдағы өзгертулерге сәйкес енді кәмелет жасқа толмаған дарға темекі өнімдерін саудалаған дүкен иесі жауапқа тартылады. Ертеректе айыппұл дүкен сатушысына са-лынатын. Бұл өз кезегінде кәсіпкерді қандай да жау-апкершілікті сезінуден босататын. Құқық бұзушылықты екінші қайтара жасаған кәсіпкердің қалтасы сәйкесінше алдындағы айыппұл көлемінен екі есе артық қағылады. Қомақты қаржысынан қағылған шағын және орта биз-нес өкілдері келесіде заң бұзушылыққа бармасы анық. Ата-аналарға да талап күшейтілген. Әкімшілік құқық бұзушылық кодексінің 127-бабына сәйкес балалардың сабақты себепсіз босатуы ата-анасын жауапкершілік-ке тартып, сот алдына барғызады. Сонымен қатар, енді ата-аналар баласының өмір сүруіне жағдай жасамағанда да заң талаптарын орындамаған болып саналады. Яғни, әр ата-ана үйінде баласына оқып-тоқуға, мүмкіндік жасауы керек. Ескі кодексте бұл та-лаптар қосымша ретінде қаралатын.

Жаңа кодексте кесілетін айыппұлдар көлемі де бір-шама азайтылған. Түнгі сағат 22:00- ден таңғы 06:00-ге дейін ата-анасыз не болмаса заңды өкілінсіз ойын-

сауық нысандарында көңіл көтеретін жасөспірімдердің ата-аналарынан бөлек кәсіпкерлер де жауапкершілік жүгін арқалайтын. Енді кәмелетке толмағандарды ойын-сауық мекеніне кіргізгендер төлейтін айыппұл азайды. Шағын бизнес өкілдері 15 ПЕК, орта бизнес иелері 30 АЕК, ал, ірі кәсіпкерлік қожайындары 50 АЕК көлемінде айыппұл төлейтін болды. Бұған дейін аталған айыппұлдың көлемі екі есеге артық еді.

Семинарға қатысқан қалалық ювеналды поли-ция қызметкерлері кәмелет жасқа толмағандардың істеріне қатысты осы және өзге жаңашылдықтармен жіті танысып, құқық бұзушылық туралы хаттаманы рәсімдеуге қатысты сұрақтарына тұщымды жауап алды.

Өткен жылдың қорытындысы бойынша, ҚР ӘҚБтК 127-бабын бұзған, яғни тәрбиелеу мен оқыту міндетін орындамаған 133 ата-ананың ісі қаралып, олардың барлығы жауапқа тартылған. Жасөспірімдерге темекі өнімдерін саудалаған 36 тұлға айыппұл төлеуге мін-деттелген. Сонымен қатар, балаларының беймезгілде түнгі қалада жүруіне рұқсат берген 14 ата-ана да жа-засыз қалмады.

Суретті түсірген Ғалия ӘБДІҒАППАРОВА

ҚЫЛМЫС ХРОНИКАСЫ

ҰРЛЫҚ ЖАСАП, ЕСІРТКІ САҚТАҒАНТәртіп сақшылары қоғамдық қауіпсіздікті қамтамасыз ету кезінде Алашахан даңғылы бойындағы «Қызыл май» дәріханасы жанында 1982 жылы туған белгісіз азаматты тоқтатқан. Күдікті бірден

қипақтап, полиция қызметкерлерінен әлденені жасырғандай болған. Сөйтіп, тінту кезінде оның күртесінің төс қалтасынан газетке оралған шөп табылады.

Дереу полиция бөлімшесіне жет-кізілген азамат тергеуге алынады. Оның қалтасынан табылған зат та есірткі екені белгілі болды. Салмағы 16,56 гр болатын марихуананы күдікті сатпақ болғанын да мойын-дайды. Сонымен қатар, тергеу кезін-де оның тағы екі қылмыстық іске қатысы бары анықталады.

Ол ертеректе «Үміт» пәтер иелері кооперативінде шебер қыз-метінде жүргенде өзгенің мүлкіне қол салған. Яғни, күдікті жұмыс уақыты аяқталғанын тосып, түнгі

сағат 21:00-де қойманың есігін бұзып, ондағы құны 45 мың теңге дәнекерлеу аппаратын, 8200 теңгенің болгаркасын, 27 мыңның дәнекерлік кабелін және 25 мың теңгенің перфе-раторын қолды қылғанда, ізім қайым жоғалған. Жұмыскерінен, одан қалды құнды жұмыс қондырғыларынан айырылған ПИК иесі сан соғып, Жезқазған қаласының ішкі істер басқармасының көмегіне жүгінген.

Ал, күдіктіге тағылған үшінші айып күш көрсету арқылы өзгенің мүлкін жымқыру деп аталды. 2016

жылы пәтерлердің біріне барып, ондағы жылу жүйесін тексеру ба-рысында ұялы телефонды қолды қылған. Ол үй иесін соққыға жығу арқылы, қолындағы телефонын тал түсте тартып алып, өз жөніне кете берген. Құны 20 мың теңге болатын телефонның иесі де арыз түсірген.

Күдікті өзіне тағылған айып-тарды толық мойындап, ұрлықтың жай-жапсарын бүге-шүгесіз ба-яндап берді. Оның ісі үш бірдей қылмыстық бап бойынша сотта қаралуда.

Дегенмен, сынған сүйектері мен бас жарақаты оның ашық ми жарақатынан өлгенін айғақтады. Же-дел іздестіру кезінде қарияның кіммен аралас-құралас болғаны жіті тексерілді. Тергеу кезінде көршілері оған қырықтар шамасындағы жігіт жиі келгіштеп жүргенін айтқан. Көршілер сипаттамасы бойынша 1979 жылы туған жұмыссыз азамат тергеуге алынады. Сұрақ-жауап кезінде сөзінен жаңылған күдікті қарияны байқаусызда өлтіріп алғанын айтып, ақталады.

Бұған дейін онымен бірнеше рет кездесіп, алко-голь өнімдерін ішкенде зардап шегуші шамалап қаржы жинағанын айтып қалады. Болашақ қылмыскер мас болса да, бұл ақпаратты құлағына құйып алған. Сөйтіп, ол қарияны тонаудың жоспарын құрып, жанына екі «стакандасын» ертеді.

Күдікті қарияның есігін қағып, үйіне емін-еркін кір-

генде сыбайластары сыртта қалған. Күдікті қарияны қойнына тыққан балғамен соққыға жығып, сұлатқан. Оның тіл тартпай кеткенін аңғармаған күдікті, үйдің астан-кестеңін шығарып, ақшаны іздеген. Бірақ, мұнысынан түк шықпаған. Марқұм бар жиған-тергенін адам қолы мен ойы жетпейтін жерге жасырған екен. Арам ойы, яғни бөгденің қаржысын иемдену жоспары орындалмаған соң, ол жерде сұлая жатқан қарияны жұлқылап, есін жиғызбақ болғанда, оның өліп қалғанын аңғарады. Сөйтіп, марқұмның үйінен алып-ұшып шығып, оның есігін кілттеп кетеді. Осы кезде сыбайластарының жоғын байқап, мойнынан ауыр жүк түскендей болады. Өзін қылмыс үстінде оны ешкім көрмегенімен жұбатып, бас сауғалаған.

Құрықталған күдіктіге екі бап, яғни қарақшылық және адам өлімі бойынша қылмыстық іс қозғалды.

АҚША ҮШІН ҚИЫЛҒАН ӨМІРТұрғын үйлердің бірінен 72 жастағы қарияның өлі денесі табылды. Мәйіт біраз уақыт жатып

қалғаны үшін сот медициналық сараптама кезінде өлім себебі анықталмады.

СОТ ЗАЛЫНАН

ТЕМЕКІ ТҮРМЕГЕ ТОҒЫТТЫ

Қоғамдық орында, яғни Алғашқы Құрылысшылар алаңында шылым шегіп, оның тұқылын жерге бейберекет тастаған

жезқазғандықтың ісі қалалық сотта қаралды.Тергеу кезінде аталмыш

азаматтың бұл алғашқы құқық бұзушылығы емес екендігі анықталды. Оқиға осыдан ал-ты ай бұрын қайталанған. Сот отырысында ер адам өз кінәсін толық мойындап, іс-әрекетіне өкінетіндігін білдірді. Заң та-лаптарынан бейхабармын деп ақталды. Дегенмен, заңды білмеу, жауапкершіліктен бо-

сатпайды. Сондықтан, судья жылына екінші мәрте темекі тұқылын орнатылмаған жер-ге тастамаған азаматты ҚР Әкімшілік құқық бұзушылық тура-лы Кодекстің 434-бабы бойынша ұсақ бұзақылық жасағаны үшін айыпты деп танып, екі тәулікке әкімшілік қамаққа алу жаза-сын тағайындады. Қаулы заңды күшіне енді.

МЫС БАЙЫТПАДЫ

Жезқазған қалалық сотында Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексінің 188-бабы 2-бөлігінің 1-тармағы бойынша

айыпталған азаматқа қатысты қылмыстық ісі қаралды.Айыпталушы жанына тағы екі-

үш азаматты ертіп, өзі жұмыс жа-сайтын серіктестіктен мыс ұрламақ болған. Алайда, қылмыстық топтың жоспары іске аспай, ұрлық үстінде құрықталды. Осы-лайша, ұрлықпен байып қалуды көздеген жезқазғандық соттың алдына барып, жұмысында ұятты болды. Дегенмен, сот оты-

рысында жәбірленуші тарап, яғни қылмыскердің жұмыс бе-рушілері оның бұл қылығына кешіріммен қарады. Мұны және айыпталушының кінәсін мойын-дап, кешірім сұрағанын ескерген судья үкімі қатаң болмады. Мыс жымқырған азаматқа сот үкімімен 1 жыл мерзімге бас бостандығын шектеу жазасы кесілді.

ҚЫЗҒА КІМ ҚЫРЫНДАМАЙДЫ?!

Алпысты алқымдаған азамат «қызға қырындаймын» деп басы шатылды.

Желтоқсанның бір күнінде айыпталушы үйіне барар жолдағы шаштараздың маңынан өтіп бара жатып, онда қызмет ететін ша-штараз келіншекке жолықсам де-ген ойға келеді. Сөйтіп, ол жылу жүйесін тексеруші адам кейпіне еніп, шаштараз ғимаратына кіреді. Дегенмен, мұндағылар оны бірден байқап, далаға шығуын өтінеді. Әкімшіліктің ескертуін қаперге іл-меген «күйеу жігіт» қызмет көрсету залындағы шаштараз келіншектің біріне тап береді. Оны сүйрелеп,

тиісе бастайды. Осылайша, қоғамдық тыныштықты бұзып, жәбірленушіні ыңғайсыз жағдайға қалдырған айыпталушы сот ал-дында өзінен ағаттық кеткенін мойындады. Жасаған қылмысын мойнымен көтеруге дайын екенін де жеткізді. Сөйтіп, бұған дейін ешбір заң бұзушылық жасамаған қала тұрғыны қызға қырындаймын деп алты айға бас бостандығынан айрылды. Ол кесілген жазаны жалпы режимдегі абақтыда өтеп жатыр.

ТУМАҒАН – ЖАЛҒАНҚарағанды облысы №2 кәмелетке толмағандардың істері

жөніндегі мамандандырылған ауданаралық сотына жезқазғандық азаматшадан талап-арыз түсті. Онда «Ж» есімді азаматты

баласының әкесі ретінде танып, одан алимент өндіруді сұраған. Азаматтық істі қарау кезінде сот

өкімімен 2015 жылы туған сәбидің әкесі болуы мүмкін деген азамат-тан қан алынып, молекулалық-генетикалық сот сараптамасы жа-салды. Сараптаманың нәтижесі бойынша олардың қандарынан сәйкестік табылмады. Демек, аза-

мат баланың туған әкесі болмай шықты. Сот талапкердің арызын қанағаттандырмады.

Молекулалық-генетикалық сот сараптамасына жұмсалған қомақты қаржыны талап-арыз жазған азаматша қайтаруға міндеттелді.

Бет материалдарын дайындаған Диана ОРАЗАЛИНА

№06 (8069) 09.02.2018 R Y ’ H A N I ’ A T 11«ӘР МҰСЫЛМАН – КӨРКЕМ МІНЕЗДІҢ КӨРІНІСІ»

Бүгінде дәстүрлі емес діни ағымдардың заң мен ертеден қалыптасқан ұлттық құндылықтарға, қоғамдық қалыпқа қарсы әрекеттері көпті толғандыратын мәселеге айнал-

ды. Осыған орай, мемлекет тарапынан теріс ағымдардың жолын кесу, қоғамда бейбітшілік пен татулықты сақтауға бағытталған көптеген бастамалар қолға алынуда. ҚР Дін істері және азаматтық қоғам министрлігі Дін істері комитеті дін мәселелері жөніндегі ғылыми-зерттеу

және талдау орталығының директоры Айнұр ӘБДІРӘСІЛҚЫЗЫМЕН болған сұхбат та осы төңіректе өрбіген.

– Айнұр Әбдірәсілқызы, соңғы жылдары сәнге айналған тақырып – дәстүрлі емес ағым өкілдері мәселесіне тағы бір айналып соғатын кез келген тәрізді. Қазіргі кезеңде осы тақырыптағы қай мәселеге назар аударғанды жөн көрер едіңіз?

– Бұл бауырларымызды райынан қайтарамыз деп әлек болып, жиі араласа бастағалы жарықтықтардың жан дүниесі алақандағыдай айқын көріне бастады. Содан болса керек, соңғы кездері дәстүрлі емес ағым өкілдерін көргенде менің көкейіме: «Сіздің ұстанып жүргеніңіз қай дін?» деп сауал жиі оралып жүр. Жүрегі жатсынуға толы, зайырлылықты мойындамайтын, заң десе төбе шашы тік тұратын, өз жамағатынан басқаны мұсылман санатына қоспайтын, әйел атаулыға «ана», «қыз», «қарындас» деп емес, «әйел» деп қана қарайтын, үлкенге құрмет, кішіге ізеті жоқ, тұла бойы агрессияға тұнып тұрған тұлғаларды тәрбиелейтін бұл өзі қандай дін? Қай дін осындай шапшулы, шауып алуға дайын тұратын бейәдеп мінезге тәрбиелейді екен? Әлем діндерінің біреуінде бар ма екен мұндай мінез?! Ал, исламда ше?

«Ислам дегеніміз не?» деген сауалға Пайғамбарымыз: «Ислам дегеніміз – көркем мінез-құлық» деп жауап бермеп пе еді?! «Мұсылман дегеніміз кім?» дегенде: «Мұсылман дегеніміз – өзге мұсылманға қолымен және тілімен зиян келтірмеген адам» дегенді де сол Пайғамбарымыз айтқан жоқ па?! Өзінің жарық дүниеге жіберілудегі мақсатын: «Мен көркем мінез-құлықты кемелдендіру үшін жіберілгенмін» деп әйгілеген сол хақ Пайғамбар емес пе еді?! «Шындығында сен көркем мінез-құлық иесісің» деп сол Пайғамбарға мадақ айтылмаушы ма еді Құранда?! «Біз сені әлемдерге рахмет етіп жібердік» деп, тағы да сол Құранда пайғамбарлық миссиясының мән-мағынасы айшықталмаушы ма еді?!

Біз «әрбір мұсылман тұнып тұрған көркем мінездің көрінісі болуға міндетті» деуден аулақпыз, бірақ, дәстүрлі емес ағым өкілдері өздерін «таза исламды ұстанып жүрген шынайы мұсылмандармыз» деп санайды емес пе?! Сон-да олар исламда жоқ мінезді қайдан алды?! Олардың тазалығы қай тазалық?! Олардың исламы қай ислам?! Олардың діні қай дін? Иманына күмән келтірмек ойым жоқ, бірақ, қылығына қарай көкейге келген осындай сауалдарды көлденең тартпасқа шара тағы жоқ.

– Сөзіңіз аузыңызда, олардың өздеріне де осы сау-алды қойған боларсыз?

– Қойғанда қандай! Жауап сол баяғы – агрессия.

Айтарға дәлелі жоқ, көрсетерге мінезі дайын. Бұл мәселенің екінші жағы тағы бар. Осы агрессияшыл мінез бен уытқа толы уағыздар жастарды неге баурап алуда? Мен осыған дейін мынадай тұжырымды жиі айтып келдім: «Егер ислам қазақ даласына қазіргі дәстүрлі емес ағым өкілдері айтып жүргендей «дәстүріңді дінсіздік деп танисың, мәдениетіңе балта шабасың, өткеніңнен тамырыңды үзесің, тарихың ме-нен басталады» деген ұрда-жық ұстанымдармен келген бол-са, аталарымыз мұндай дінді ешқашан қабылдамас еді. Ис-лам қазақ даласына өзінің шынайы болмысымен – кеңдігімен, бейбітсүйгіштігімен, мәмілегерлігімен, тазалығымен, парасаттылығымен келді. Сондықтан, ұлтымыздың болмы-сына сіңіп, мәдениетін құраған дінге айналды».

Дегенмен, қазіргі ұлттық менталитетіміз бұрынғыдан бөлек. Ол өзгеріске ұшырай бастады. Дұрысы, кейінгі буынның менталитеті ұлттық болмыстан жаттана бастады. Оған экранымыз бар, ғаламторымыз бар, ақпаратымыз бар, адамымыз бар – жабылып «үлес қосып» жатырмыз. Бұл

үрдіс сонау тоқсаныншы жылдардан бастап елімізге ағылып келе бастаған батыстық көбікті опера – телесериалдардың жөпшендіні жұлып жеуге дайын тұратын бейбастақ міне-здерді дәріптеуінен басталды. Өйткені, олардың негізгі кей-іпкерлері ең алдымен осындай агрессияшыл мінездерімен ерекшеленетін, ал, көкірегінде ақшадан басқа құндылық болмайтын.

Екінші орынға ентелей жетіп, ғаламтор шықты. Беті жарнамадан көрінбейтін жарықтықтың саудасын қыз-дыратын елп етпе еліккіш мінезділер болған соң, құнсыз «құндылықтарды» дәріптеу арқылы соларға қол жеткізу үшін ештеңеден тайынбайтын тобырлық типтерді топырла-тып қалыптастыру басталды.

Соңғы онжылдықта бұл сайысқа дәстүрлі емес ағым өкілдері келіп қосылды. Бір ерекшелігі, діннің апаты жалғыз дәстүрлі емес ислам өкілдері ғана емес болғанымен, өзге діндердің уағызшылары сыбызғыдай сызылып тұрады да, ал дәстүрлі емес ислам өкілдеріне келсеңіз, оқ жыландай атылып тұрғаны... «Жұрттың Ыбырайы – Ыбырай, біздің Ыбырай – сұмырай» деген айтқыш аталардың сөзі еске түсіп, еріксіз жағаңды ұстайсың сосын...

– «Даудың басы – Дайрабайдың көк сиыры» демек-ші, пәле басы идеологияда жатқан жоқ па, қалай ойлай-сыз?

– Әрине, идеологиямен де біраз нәрсе байланысты. Кезінде Кеңес үкіметін құру жолындағы идеологиялық күрес кілең төңкерісшіл тұлғаларды қалыптастырып еді ғой. Даму жолын емес, төңкеріс жолын таңдағанда еріксіз осылай болып шығады. Төңкеріс жолы – тыныштық жолы емес. «Мемлекетке бағынамыз» дегенді ауызбен ғана ай-татын дәстүрлі емес ағым өкілдерінің аяқ астынан терак-тілерге араласып кете беретіні сол заңдылықтың салдары. «Біздікі ғана дұрыс, басқаныкі – теріс» деп бағалайтын ағым өкілдері ешқашан мылтықсыз майданмен шектелген емес. Сондықтан, бұл тыныштық – дауыл алдындағы тыныштық, ал қазіргі идеологиялық майдан – алдағы қарулы қақтығыстың дайындығы болуы әбден мүмкін. Ал, мақсат төңкерісшіл емес, ілгерішіл болса, құрал да, құлық та, қылық та соған сәйкес болар еді.

– Соңғы кездері дәстүрлі емес ағымдарға қатысты біраз «измдер» кері шегініп, «псевдосалафизм» деген жаңа ұғым қолданысқа ене бастады. Мұның мәнісі неде?

– Ұғымдар мен құндылықтарды кезең-кезеңімен қайта екшеп отыру – әрбір салауатты қоғамға тән құбылыс.

Бастапқыда салафилік ағым өкілдері өзін осылай атайтындықтан қоғамда «салафи» атауы қалыптасып кетті. Дегенмен, бұл ұғымның исламдағы «салафус-сали-хин» аталатын алдыңғы ізгі үш буынға қатысы жоқтығын, тек өздерін солардың жолын жалғастырушылар ретін-де көрсетуге тырысатынын есепке ала отырып, бірқатар зерттеушілер оларды «неосалафилер» деп атай бастады. Ағым өкілдері идеологиясының ислам тарихындағы хари-життер қозғалысының идеологиясымен тоғысатын тұстары көп екенін негізге алған ендігі бір топ зерттеушілер оларға «неохарижиттер» деген атауды лайық көрді. Салыстыр-малы тарихи зерттеулерді феноменологиялық әдістермен байыта білген дінтанушы ғалымдар болса, бұл құбылыстың уаххабиліктің кейінгі дәуірлердегі аты өзгерген жалғасы бо-лып табылатынын тұжырымдады және соның негізінде «уах-хабилік-салафилік» деген қосарлы атауды дұрыс деп тапты.

Ал, салафилікке феномен ретінде емес, идеология ретін-де көз салғанда, ол негізге алған тарихи атау мен қазіргі

идеологиялық ұстанымдардың мүлде қабыспайтыны бұл ағымды «псевдосалафилер» деп атауға негіз болып отыр. Яғни, бұл жаңа «изм» өзге «измдерді» терістеуден емес, идеологиялық бағдарға сүйенуден туындаған және сол се-бептен мемлекеттік саясатта кеңірек қолданылу мүмкіндігі басым.

– «Уаххабилік-салафилік» демекші, Қағбаның кілтін ұстап отырған қасиетті мекен иелерінің – Сауд Араби-ясы Корольдігінің осы ағымды дін ретінде ұстанып отырғаны қаншалықты шындық?

– Өзімізден өзге ешкім сенбейтін қиял-ғажайып ертегілеріміздің бірі – осы. Басқаны былай қойғанда, Са-уд Арабиясы Корольдігінің Сабағаттық кеңесінің (Мажлис аш-Шура) вице-спикері Мухаммад әл-Жефри 2016 жылдың қазан айында Брюссель қаласында халықаралық істер жөніндегі Еуропарламент комитетінің мүшелері алдын-да: «Біздің «уаххабилік» атты діни құндылығымыз жоқ. Біздің бір ғана дініміз бар, ол – ислам» деп мәлімдемеп пе еді? Ендеше, біз неге өзгенің қаңсығын таңсық қылып, саудтықтардың өзіне керек емес уаххабилікті дін санамақпыз?

2017 жылдың 6 қазанында Сауд Арабиясының королі Салман бен Әбдел Әзиз Ас-Сауд бүкіләлемдік терроризм мен экстремизмге қарсы күресу мақсатында БҰҰ-мен бірігіп, Ислам мемлекеті мен жаһандық терроризмге қарсы Ислам әскери коалициясын құрды. Осы шара барысында саудтықтардың мұрагер ханзадасы Мұхаммед бен Салман Ас-Сауд Эр-Риядта отандастарын кезекті рет исламдағы қалыпты орта жолды ұстануға шақырды. «Бұрынғы қалпымызға қайта ораламыз. Барлық дінге және әлемге ашық қалыпты, орта жолды ислам мемлекетіне айнала-мыз» деп әлем алдында уәде берді.

Ал, орта жолдан шығып кеткендер кімдер еді? Уаххабилік-салафиліктің ізін қуып жүріп, ағымдар мен ұйымдарға бөлініп, лаңкестікке ұрынып тынғандар емес пе еді?! Саудтықтардың қазіргі таңдағы экстремистік идеологияға қарсы күресі, оның жетегінде кеткендер-ді оңалту жұмысы сол бір бастаудан су ішкен анталаған ағымдардың адасқан мүшелеріне бағытталып отырған жоқ па?! Сонда біз уаххабилікті кімнің діні демекпіз?! Сонымен, көзімізді кеңірек ашып, қайта бір ойланатын кезіміз келіп жеткен тәрізді...

Айтпақшы, біз ойлануға дайындалып отырғанда ірге-міздегі базбір елдер бұл мәселе жөнінде бәтуаға келіп те үлгерді. 2016 жылдың ақпан айында Ресейдің Грозный қаласында өткен іргелі басқосуда қадарийа-нақшбандийа тариқатының өкілдері тізе қосып, псевдосалафиліктің уах-хабилікпен бір екенін тұжырымдай отырып, оны қатаң айып-тайтын қарар қабылдады. Қарарда псевдосалафи-уахха-билер барша әлемдегі мұсылмандардың бірлігін әлсіретіп, мұсылман қоғамында алауыздық тудыруға бағытталған тер-рористік ағым ретінде айыпталды. Ислам әлеміне зор қауіп төндіріп отырған псевдосалафилердің ислами нормаларға қатысты қабылдаған шешімдері мойындалмайтыны, сынға алу мақсатында болмаса олармен ешбір қарым-қатынас орнатылмайтыны, олардың қатарына енгендердің қатаң айыпталатыны, т.б. жайттар қарарда қатаң қағида ретінде бекітілді. Сөйтіп, іргелес көршілердің іргесін нықтап алған жайы бар...

– Иә, ал біз әлі мектептегі хижаб дауымен әлекпіз. Айтқандай, бұл мәселеде көршілердің не жаңалығы бар екен?

– Көршілердің көпшілігінде бұл мәселе бойынша жаңалық болмасқа кеткен, өйткені, есебі әлдеқашан шешіліп қойған мәселе ғой. Шешімін қайта қарайтын көңілшектік көршілерге тән болмай тұр. Өзбекстан, Түркіменстан, Қырғызстан, Тәжікстан, Әзірбайжан елдерінде мектеп формасы әлденеше жыл бұрын бекітілген қалпында сақтаулы. Ресейлік ағайындар Мордова мен Ставрополь өлкесінен бастап, форма тәртібін орнықтырып келеді. Президент В.Путин Ресейде форма мәселесінде ауытқушылыққа жол берілмейтінін атап айт-ты. Европаны тіпті мазаламай-ақ қойсақ та болар. Франция, Норвегия, Швеция, Дания, Чехия, Косово елдерінің барлығы мектеп формасын мемлекеттік деңгейдегі заңнамалармен бекітіп, зайырлылықтың заңды көрінісі, ішкі тұрақтылықты сақтаудың бір тетігі ретінде орнықтырған. Мемлекет өз сая-сатына мығым болған жерде кез келген дау шешімін табаты-нын уақыт өзі дәлелдеп отыр.

– Сұхбатыңызға рахмет!Дереккөз: Kazislam.kz

№06 (8069) 09.02.2018R E S M I ’12ЖОБА

Жезқазған қаласы жерлері бойынша 2018 жылға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі

ЖОСПАРЫЖезқазған қалалық мәслихатының 2018 жылғы

__сессиясының №__шешімімен бекітілді1-тарау. Кіріспе

1. Осы Жезқазған қаласы жерлері бойынша 2018 жылға арналған жайылымдарды басқару және оларды пайдалану жөніндегі жоспар Қазақстан Республикасының 2017 жылғы 20 ақпандағы «Жайылымдар туралы» Заңына сәйкес жайы-лымдарды ұтымды пайдалану, жем-шөпке қажеттілікті тұрақты қамтамасыз ету және жайылымдардың тозу процестерін болдыр-мау мақсатында қабылданды.

2. Жоспарды әзірлеу үшін келесі ақпарат пайдаланылды:Жезқазған қаласының жерінде соңғы геоботаникалық зертте-

улер 1986 жылы Жезказған ауыл шаруашылық тәжірибе стан-циясында «Казгидрозем» Жезқазған институты филиалының геоботаникалық отрядымен жасалған жерлерін геоботаникалық зерттеп-қарау жөніндегі есеп;

«Жезқазған қаласының ветеринария бөлімі» мемлекеттік ме-кемесімен берілген, ветеринариялық-санитариялық объектілер туралы мәліметтер;

«Жезқазған қаласының ветеринария бөлімі» мемлекеттік мекемесімен берілген, ауыл шаруашылығы жануарлары мал басының саны туралы деректер;

«Жезқазған қаласының ветеринария бөлімі» мемлекеттік ме-кемесімен берілген, үйірлердің, отарлардың, табындардың саны туралы деректер;

мемлекеттік органдар, жеке және (немесе) заңды тұлғалар берген өзге де деректер.

3. Жезқазған қаласының индустриалдық бағытын ескере отырып, ауыл шаруашылығы әлеуеті үлкен емес және қаланың қажеттілігін қамтамасыз етуге мүмкіндік бермейді, себебі мал шаруашылығы мен өсімдік шаруашылығының өнім негізінен жеке қосалқы шаруашылықтарда және селолық округтерде шығарылады.

4. Қаланың әкімшілік аумақта ауыл шаруашылығы алқаптары ретінде пайдалану үшін жарамды жерді көлемі жеткілікті, соны-мен қатар, өнеркәсіптің қарқынды дамуы халықты жұмыспен қамтамасыз ете отырып еңбек ресурстары алаңдатады.

5. Сонымен бірге, ауыл шаруашылығын дамыту, неғұрлым өзектіленіп келеді. Соңғы жылдары қаланың жерлерінде аграрлық секторында өнімдердің жалпы көлемінің тұрақты өсуі және агроөнеркәсіп кешені қарқынды дамуы байқалуда. Мал ба-сы және мал шаруашылығы және өсімдік шаруашылығы өнімінің негізгі түрлерін өндіру артты.

6. Қала аумағы 858 872 гектарды құрайды, оның ішінде ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерлер 538 148 гектар – 63 %, 8,7% астамы – елді-мекендердің жерлері, орман және су қорының жерлері 983 гектар , су қоры 5 231 гектар, ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың жерi, сауықтыру мақсатындағы, рекреациялық және тарихи-мәдени мақсаттағы жер – 2263 гек-тар, босалқы жерлер – 228 630 гектар, өнеркәсiп, көлiк, байла-ныс, ғарыш қызметі, қорғаныс, ұлттық қауіпсіздік мұқтажына арналған жер және ауыл шаруашылығына арналмаған өзге де жер 8 179 гектар құрайды.

7. Саланы тұрақты дамытудың құрамдасы ауыл шаруашылығы маңызы бар жерлерді ұтымды пайдалану болып табылады.

8. Ауыл шаруашылығы мақсатындағы жерді ұтымды пайдала-ну - жер учаскелерінің меншік иелері мен жер пайдаланушылардың ауыл шаруашылығы өнімін өндіру процесінде жер пайдалану мақсаттарын жүзеге асыруда жерді қорғауды және табиғи фак-торлармен өзара оңтайлы әрекеттесуді есепке ала отырып, топырақтың құнарлылығы мен жердің мелиоративтік жай-күйінің айтарлықтай нашарлауына әкеліп соқтырмайтын тәсілдерімен жоғары дәрежеге жетуді қамтамасыз ету.

9. Жайылым пайдаланушылар үшін жайылымдарды оларды тоздырмай тиімді пайдалану басты міндеті болып табылады.

10. Осыған байланысты 2018 жылға жайылымдарды басқару және оларды пайдалану бойынша жоспары, азықтық қажеттілігін және жайылымдардың тозу процесін алдын алуды қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін ауыл шаруашылығы құрылымдары мен тұрғындар үшін жайылым айналымдарының схемалары дайын-далды.

2-тарау. Жалпы мәліметтер11. Жезқазған қаласының жерлері Қарағанды облысында

орналасқан және Жезқазған қаласының аумағын және 3 ауылдық округті қамтиды - Талап селолық округі - орталығы Талап село-сы, Кеңгір ауылдық округі - орталығы Кеңгір селосы, Сарыкеңгір селолық округі - орталығы Малшыбай селосы. Ауылдық округ-тер жерлері негізінен Ұлытау ауданының жерлерінен пайдалануға алынған жерлер. Жезқазған қаласының жерлері Ұлытау ауданы-мен шектесіп жатыр.

12. Ауылдық округтер жерлері негізінен Ұлытау ауданының жерлерінен пайдалануға алынған жерлер. Жезқазған қаласының жерлері Ұлытау ауданымен шектесіп жатыр.

13. 2017 жылғы 1 қараша жағдайы бойынша Жезқазған қаласының жер қоры 858 872 гектарды құрайды; ауыл шаруашылығы алқаптары жерлері – 538 148 гектар, оның ішін-де жайылымы – 534 446 гектарды құрайды.

14. 2018 жылғы 1 қаңтар жағдайына үй шаруашылығы санағы нәтижелері бойынша қала аумағында 5 239 үй шаруашылығы есептеледі, олардың 365 үй шаруашылығында мал мен құс ұстайды. Заңды тұлға құрмастан қызметін жүзеге асыратын 238 шаруа қожалығы тіркелген.

15. Малды жартылай қорада ұстайды. Жайылым кезеңі сәуір айының соңы – мамыр айының басында басталып, қазан айының соңы қараша айының басында аяқталады. Қыста малды қорада ұстайды. Қорада ұстау кезеңіне түбегейлі жақсартылған жерлер-де табиғи шабындық жем шөптері біртіндеп дайындалады.

3-тарау. Климат16. Климаттық жағдайлар Орталық Қазақстанның табиғи

ландшафтарын қалыптастыру және дамытудың, оның ішінде топырақ жамылғысын құру және дамытуда маңызды фактор бо-лып табылады.

17. Жезқазған қаласы жерлері шөлейт зонада күрт айқын

континентальды климатымен орналасқан, аздаған жауын-ша-шынды, жазы құрғақ және ыстық, қысы қатты суық, аязды, күшті желді және аздаған қар жабындысы бар болып келеді. Қаңтар айы өте суық ай, ауаның орташа айлық температурасы -15º -16º, ең ыстық ай шілде, ауаның орташа айлық температу-расы +23º+24º С. Аязсыз кезеңнің ұзақтығы 128 күн. Жезқазған қаласының орташа жылдық жауын-шашын мөлшері метеостан-ция деректеріне сәйкес – 150 мм. Желдің басым бағыты – шығыс, солтүстік және солтүстік-шығыстан.

18. Климатты сипаттайтын аса маңызды көрсеткіштер: ауаның орташа айлық температурасы, ауаның орташа жылдық температурасы болып табылады. Климаттың кенет континенттілігі оның маусымда ең жоғары мәні мен ақпан айында шамамен 40ºС құрайтын ең төменгі мәнінің арасындағы ауа температурасының үлкен амплитудасын негіздейді. Сондай-ақ, бір тәулік ішінде ауа температурасы амплитудасының ауытқуы өте маңызды. Ауаның көп жылдық орташа температурасы +2,8 ºС. Аумақтың жылумен қамтамасыз етілуі жеткілікті. Вегетациялық кезеңнің ұзақтығы көпжылдық бақылаулар бойынша 165 күнді құрайды.

19. Көпжылдық мәлімет бойынша орташа жылдық жауын-шашын мөлшері 150 миллиметрді құрайды, оны климаттың қуаңшылықты айғақтайды.

20. Неғұрлым ылғал жылдары жауын-шашын 183 милли-метрге дейін, неғұрлым қуаңшылық жылдары жауын-шашын мөлшері – 100-200 миллиметрді құрайды.

21. Жауын-шашынның түсуі маусымдық сипат алады. Ең көп жауын-шашын маусым – тамыз айларында түседі. Жазғы жауын-шашын көбінесе нөсерлік сипатқа ие, ақ жауын сирек болады.

22. Қысқы жауын-шашын орташа жылдық жауын-шашынның шамамен 20% құрайды. Қысқы айларда желдің орташа жылдамдығы секундына 4-6 метр. Тұрақты соғатын жел қолайсыз климаттық фактор болып табылады.

23. Климаттық жағдайлардың деректері: маусымдық және тәуліктік температуралардың кенет ауытқуы, атмосфералық жауын-шашынның аз мөлшері және ауаның едәуір құрғақ болуы жылусүйгіш және ылғалсүйгіш ауыл шаруашылығы дақылдарын өсіру үшін қолайсыз болып табылады және плакор учаскелерде ерекше құрғақ далалық өсімдік жамылғысының дамуына негіз-дейді.

4-тарау. Жер бедері24. Жезқазған қаласы жерлері ұсақ шоқылар шегінде

орналасқан, ол бұзылған таулы аймақты білдіреді. Аумақ жер бедерінің сипаты бойынша өте біркелкі емес. Оның шегінде: ұсақ шоқылар, әлсіз бөлшектелген жазықтар мен өзен аңғарлары ерекшеленеді. Аумақтың батыс жағы тегіс, аз шоқылы болып келеді, шығыс бөлігінде тегіс аз шоқылы аумақ қабатталған те-гістікке ауысады. Селолық округ аумағының бүкіл батыс бөлігі шоқылардан тұрады. Аумақтың шығыс бөлігінің жер бедері тегіс, ал шоқылар арасы жыра, жылға кең алаңды алып жатыр. Мұнда суармалы егістікті дамыту үшін жер бедері бойынша ең жарамды участіктер орналасқан. Қалған аймақ жайылым үшін пайдалануға ғана жарамды. Жезді және Қаракеңгір өзендерінің аңғары – бұл ауылдың негізгі жайылымдық алқабы орналасқан тегіс жазық.

25. Қала аумағын жер бедерінің келесі түрлеріне бөлуге бо-лады:

1) ұсақ шоқылар және аласа таулар;2) белесті-жонды және шамалы белесті жазықтар;3) өзендер мен бұлақтар алаптары.26. Кең шоқыаралық кеңістікті уақытша ағын сулар арналары-

мен тілімделген шамалы белесті жазықтар алады. Жазықтардың учаскелері көптеген қойнаулармен және жер бедерінің белестігін күшейтетін тереңдігі 2-4 метр жылғалармен тілімделген.

27. Белесті-жонды жазықтар өте жиі кездеседі, онда ешбір заңдылық пен тәртіпсіз биіктейді, кейде осы алқаптарды айдауды айтарлықтай қиындатады.

5-тарау. Өсімдік 28. Әкімшілік аумақтың табиғи өсімдіктері біршама біркелкі

және негізінен даланың дәнді шөптерімен, аласа таулы аймақтар мен жазықтықтың кей жерлерінде түрлі шөптермен ұсынылған. Күлгін-қызғылт топырақ аумақтарында бетегелі-селеулі және се-леулі-бетегелі өсімдіктерінің түрлі даму дәрежесі және даланың түрлі шөптерінің проекциялық жамылғысы дамыған. Зоналық қоңыр топырақтарда бетегелі-бозды-жусанды өсімдіктер дамыған.

29. Шабындықтарда келесі түрлер басым болып келеді: өсімдіктер қысқа және жұқа болып келеді, тұйықтау жамылғы қалыптастырады. Кейде топырақтың бетін кішігірм жайылымдық топырақ алып жатқаны кездеседі. Онда қоршаған орта фо-нында шалғынды өсімдік-брунец, бидайық- мия тамыры айқын байқалады, сұлыбас, қылтан селеу, қалқан селеу, қызыл селеу, бетеге, қоңырбас, жусанның әр түрі: австриялық жусан, суық жу-сан, даланың түрлі шөбінен – түйнекті фломис, сасыр, қымбат мыңжапырақ, нағыз қызылбояу және басқа түрлері. Шөлге және аязға қарамай өсетін.

30. Қосымша жер үсті ылғалдандырумен топырақта жазық баурайлардың төменгі үштен бір бөлігінде, шоқыаралық аңғарларының түбі бойынша осындай өсімдік өсіп-өнеді, бірақ аса дамыған, жоғары жобалық жабынмен және алуан түрлі шөптің көп қатысуымен келеді.

31. Шөптесін өсімдіктерден басқа шоқылар баурайы мен шоқыаралық аңғарларда шаңқұрай тобылғысы, қараған сияқты бұталар өседі. Аймақтық топырақта мынадай өсімдік қауымдастығы басым: бетегелі-селеулі, бетегелі-қалқан се-леулі, бетегелі-суық жусанды, бетегелі-бозды-бетегелі және басқалары.

32. Өсімдіктің негізгі түрі – бетегелі-бозды-жусанды, қараған мен тобылғы жиі кездеседі. Проекциялық жамылғы 40-50% құрайды. Шоқыаралық төмен жерлерде, жоғары ылғалдандыру жағдайында тұрған өзендер мен бұлақтардың жайылмаларын-да шалғынды өсімдік: жатаған бидайық, тимофеев, жалаң мия, ақ суоты, қылтанақсыз арпабас, дәрілік қандышөп, шалғындық бұршақ, бес жапырақты жоңышқа және басқа да өсімдіктер өсіп-

жетіледі. Шабындық шөп өте тығыз, проекциялық жамылғы 90% жетуі мүмкін. Сортаңданған шабындықта және шалғынды-қызыл қоңыр топырақтарда зор сабақты дақылдар: ши және жауқияқ басым келеді.

33. Сортаң және қатты сортаң топырақта өсімдіктер сирек. Мұнда қара жусан, марсель қараматауы, жаушалғын басым. Сортаң беті тұз сүйгіш өсімдіктер: ақмамық, сүйелденген алабо-та, түрлі ащышөп, ши өскен.

34. Округ аумағында селеулі жайылым барлық жерде тараған, мынадай өсімдік қауымдастығын: бетегелі-селеулі, қылқан се-леу-бетегелі, қылқан селеу-бозды-бетегелі және басқаларын құрайтын қылқан селеу және бетеге жиі кездеседі.

35. Жусанды және жусанды-астық тұқымдас топтар: бетегелі-суық жусанды, бетегелі-әртүрлі жусанды және басқалары да кеңінен таралған.

36. Шалғынды-қызыл қоңыр топырақта жауқияқты-бетегелі, жауқияқты астық тұқымдас өсімдіктер қауымдастығы тараған. Артық ылғалдану орындарында шалғындық және шалғындық-батпақты топырақтарда шалғынды астықтың қатысуымен қияқ тұқымдастар қауымдастығы кездеседі.

6-тарау. Гидрография, гидрология және сулану37. Гидрография Жыланды, Қаракеңгір өзендерімен, бірнеше

шағын өзендер мен ағындар, құдықтар мен бұлақтар ұсынылған. Өзен аңғарының ені 0,5-1 шм., өзен арнасы бірқатар қатпарлы, иреңі көп өзеннің жарнама тармағына ыдырайды, өзендер көктем кезінде еріген қар суымен, жазғы кезеңде жер асты суларының есебінен қоректенеді.

Жезқазған қаласы шегінде Кеңгір су қоймасы орналасқан, Қаракеңгір өзенімен толықтырылады, Талап селолық округінде Жезді су қоймасы орналасқан.

38. Қаланың жерасты сулары жергілікті жердің бәрінде бар да, жарылған болып келеді. Олардың нәр алатын көзі атмосфералық жауындар, сондай-ақ еріген қар сулары.

39. Жерасты суларының химиялық құрамдары тұзсыз, жұмсақ және күрделі болып келеді. Қаланың барлық аумағына қатысты екі түрлі түрі сипатты: гидрогеологиялық – өзен алқаптарында және еңісі – басқа бөлігінде. Жерасты суларының бағыты биіктіктің еңістігіне байланысты байқалады. Тегіс жерлер-дегі жерасты сулары жылдамдығын азайтып және жер биіктігіне жақын келеді.

40. Негізгі ауыл шаруашылықты сумен жабдықтау жер беті суларымен жабдықтайды, ал, елді-мекендерді ауыз су-мен жабдықтау жерасты суларын пайдалану есебінен ұйымдастырылған. Жерасты суларының кемердің жоғарғы жағы мал жайылымы ретінде кеңінен пайдаланылады, ал кемерде же-расты сулары жер биіктігіне жақын тұр.

41. Барлық селолық округтарда гидрографиялық жүйе дамыған.

42. Жыланды, Қаракеңгір, Жезді өзеннің ағысы қатты бо-лып келеді. Оның құйылым үлесі барлық құйылымның 96% құрайды. Көктемгі су тасқыны кезінде олар 15-20 есеге ұлғаяды. Осы уақытта жылдық құйылымның 80% дейін құрайды. Тыныш күндері өзеннің лайлылығы он есеге дейін азаяды (литрге тұз 150-500 миллиграмм).

43. Су режимі көктемгі жағасынан асып-тасып жата-тындығымен және көптеген жазғы және күзгі су тасқындарымен сипатталады.

44. Су көздері санының жеткіліктілігіне байланысты жайылым жерлерді толық қамтымайды.

7-тарау. Геоботаника45. Жезқазған қаласының жерінде соңғы геоботаникалық

зерттеулер 1986 жылы Жезқазған ауыл шаруашылық тәжірибе станциясында «Казгидрозем» Жезқазған институты филиалының геоботаникалық отрядымен жасалған.

46. Жезқазған қаласының жерлері шөлейт зонада орналасқан, қоңыр, күлгін-қызғылт топырақ белдем тармағында құрғақ дала аймағында орналасқан және Орталық Қазақстанның шет аймағына жатады.

47. Алуан түрлі жер бедері және осының салдарынан түсетін жауын-шашынның әркелкі бөлінуі, сондай-ақ, топырақ құрайтын жыныстардың зор алуан түрлілігі топырақтың барынша әртүрлі болуын негіздейді.

48. Жезқазған қаласы жерлерінде кездесетін топырақтың жүйелі тізімі 1 қосымшаға сәйкес көрсетіледі.

8-тарау. Топырақ 49. Жайылым алқаптардың жерлердегі топырақтардың ең

көп тараған түрі күңгірт – коңыр топырақтар, қызғылт топырақтар, олардың түрлері гумус қабатының қаттылығына қарай, гумустың құрамына қарай, қоректік элементтерінің құрамына қарай (азот, фосфор, калий), сортаңдық процестерінің даму деңгейіне қарай, химизм бойынша әртүрлі тұздардың жату тереңдігіне қарай, карбонаттар мен гипстердің саны мен жату тереңдігіне қарай, механикалық құрамына қарай, қаңқалық және тастылық дәрежесіне қарай ажыратылады. Қызыл-қоңыр түсті топырақ құрамында гумусы ( 0,6 ден 2,02 %) төмен болып сипатталады.Топырақ жамылғысының белсенді қабаты негізінен кішігірім тау жыныстарын қосу арқылы орташа сазды айырмашылықпен ұсынылған.

50. Маңайдағы ылди жерлерден су ағуға немесе топырақ суларының жақын жерлерде жатуына себеп болатындай жоғары ылғалдылық жағдайларында терең емес депрессиялар мен өзендердің маңындағы ояңдарда астарында әртүрлі сортаңды және тұзды деңгейдегі гидроморфты немесе жартылай гидро-морфты топырақтар қалыптасатын шалғынды дәнді бозды-бе-дегелі өсімдіктер өседі. Бұлар шалғынды қара-қоңыр, шалғынды және шалғынды-сазды топырақтар. Аталмыш топырақтардың ашық - қара түсті гумус қабаттары болады. Гумустың құрамы автоморфты күңгірт – күрең топырақтарда басымдырақ бола-ды. Бұл топырақтар шалғынды немесе шалғынды күңгірт – күрең сортаң жерлерде, ал кейде шалғынды сораң немесе сораң жер-лерде кездеседі.

Жалғасы келесі нөмірде

QAZAQSTAN06:05 Концерт. 06:55 Олимпиада-2018. Сно-уборд. 08:45 «Таңшолпан». 10:25 Олимпи-ада-2018. Сноуборд. 12:05 «Hit Qazaqstan». 13:00 Ақпарат. 13:15 «Махаббат өткелі». Т/х. 14:10 «Ана». Т/х. 15:00 «Бақытты әйел». 16:20 Олимпиада-2018. Фристайл. 17:35 Олимпиада-2018. «Пхенчхан төрінде». 17:50 Олимпиада-2018. Фристайл. 20:00 Ақпарат. 20:30 Басты тақырып. 20:50 «Қарекет». 21:45 «Саған сенемін». Т/х. 22:35 «Ана». Т/х. 23:30 «Олимпиада-2018». Күнделік. 23:45 «Түнгі студияда Нұрлан Қоянбаев». 00:20 Дабыл. 00:25 Ақпарат. 00:55 Басты тақырып. 01:15 «Hit Qazaqstan». 02:00 «Қарекет».

ХАБАР07:02 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Фигурное катание – командное-катание. 10:25 «Символы нашей Родины». 10:45 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Горнолыжный спорт. 12:35 Т/х. «Пәленшеевтер-2». 13:00 Новости. 13:10 «Тағдыр тартысы». 13:40 Зимние Олимпий-

12.0

2.20

1813

.02.

2018

14.0

2.20

1815

.02.

2018

16.0

2.20

18

ские игры 2018 в Пхёнчхан. Хоккей на льду. 16:00 Т/х. «Пәленшеевтер-2». 16:20 «Тағдыр тартысы». 17:05 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Керлинг – дабл-микст. 19:00 Қорытынды жаңалықтар. 19:30 «Бетпе-бет». 20:00 «Арнайы хабар». 20:30 «Бюро рассле-дований». 21:00 Итоги дня. 21:30 «Болашаққа бағдар». 22:30 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Биатлон – мужчины. 12,5 км. 23:25 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхён-чхан. Биатлон – женщины. 10 км. 00:15 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Прыжки на лыжах с трамплина. 01:45 Қорытынды жаңалықтар. 02:15 «Ауырмайтын жол ізде». 02:45 Қорытынды жаңалықтар.

КТК07.05 «Дау-дамайсыз». 07.30 «Сүйікті Де-низ». Т/х. 08.30 «Тағдыр қосқан асыл жар». Т/х. 09.25 «Кривое зеркало». 10.20 «Пока не поздно». 11.20 «Ультиматум». 15.00 Дневные новости. 15.15 Күндізгі жаңалықтар. 15.30 «Көріпкел». 16.25 «КТК-да Қабатов». 17.30 «Үйтіп-бүйтіп». 18.30 Кешкі жаңалықтар.

19.10 «Сүйікті Дениз». Т/х. 21.00 Вечерние новости. 21.40 «Главная редакция». 22.30 «Не вместе». Т/с. 00.25 «Пёс». Т/с. 02.05 «Шырғалаң». Т/х. 03.15-04.00 «Тағдыр қосқан асыл жар». Т/х.

АСТАНА06:00 «Отбасы». 07:30 «KazNet». 08:00 М/ф. «Маша и Медведь». 09:15 «Избранное за не-делю». 10:00 «Жетер!». Т/х. 11:00 «Зехра». Т/х. 12:20 «Reporter ұсынады». 12:55 «Біздің уақыт». 13:40 М/ф. «Зарафа». 15:00 Т/с. «Улыбка пересмешника». 16:00 «Ән мен әзіл». 17:00 «Ел аузында». 17:30 «Абысындар». Т/х. 18:40 «Зехра». Т/х. 20:00 Жаңалықтар. 20:30 Новости «20:30». 21:00 «Жетер!». Т/х. 22:00 «Абысындар». Т/х. 23:00 «Құс жолы». Т/х. 00:00 «Стамбул көшелері». Т/х. 02:00 Ново-сти «20:30». 02:30 Жаңалықтар. 03:00 «Қыз ақысы». Т/х.

7-АРНА06.00 «Қыздар арасында». 06.40 «Ене мен

келін». 07.30 Т/х «Құлпынай жұпары». 08.15 Т/х «Элиф». 09.00 «День Аиста». 09.20 «Субботний вечер». 11.00 Т/ф «Я думал ты будешь всегда». 13.00 «Юрмала». 14.50 Т/х «Тағдырым шешілген күн». 15.50 Т/х «Құлпынай жұпары». 16.50 «Айнаonline». 17.30 «Япырай». 18.00 «ТойLike». 19.10 Т/х «Элиф». 20.10 Т/х «Тағдырым шешілген күн». 21.10 Т/х «Жаңа келін». 22.00 Т/с «Последний мент». 23.00 Т/с «Ликвида-ция». 00.00 Х/ф «Шальная карта». 01.50 Т/с «Побег из аула». 03.00 Т/х «Элиф». 04.00 «Қуырдақ». 05.00 «Жеңіп көр!».

3106:00 Ризамын. 07:00 Информбюро. 08:00 Т/с. «Жүрегім сен». 09:00 Т/с. «Қыздың жо-лы жіңішке». 11:00 «Готовим с Адель». 11:30 «Сезон охоты 3». 13:00 Т/с. «Родители». 14:00 Т/с. «Воронины». 15:00 «Келіндер бәйгесі». 16:00 Т/с. «Қыздың жолы жіңішке». 18:00 Т/с. «Родители». 19:00 Т/с. «Воро-нины». 20:00 Информбюро. 21:00 Үздік әзілдер. 22:00 Т/с. «Ыстамбұлдық келін».

00:00 Т/с. «Өшпес махаббат». 01:30 «Зита и Гита». 04:00 Алдараспан, Нысана, Шаншар әзілдері. 05:00 Қазақша концерт.

ДИДАР08.00 «Гороскоп». 08.05 «Ән шашу». 08.30 «Жена. История любви». 09.45 «Муль-тфильм». 10.15 «Жарай ма?» Әнші Ернар Айдардың шығармашылық кеші. 12.30 «Неизведанный Казахстан». 13.00 «Ұлытау жаңалықтары». 13.15 «Владимир Зельдин. Обратный отчет». 14.00 «Смех с доставкой на дом». 14.50 «Ән шашу». 15.10 «Вяче-слав Тихонов. До последнего мгновения». 16.00 «Хабарландыру». 16.30 «Денсаулық және сұлулық». 17.30 «Мультфильмдер». 18.00 «Бұл менің өмірім». 18.30 «Гороскоп». 18.35 «Хабарландыру». 19.05 «Неизведан-ный Казахстан». 20.05 «Өмірі өнеге жан». 20.15 «Стратегия-2050». 20.30 «Дидар». 21.00 «Сәлем». 22.00 «Тәулік тынысы». 22.20 «Территория происшествий». 22.30 «Хроники московского быта». 23.15 «Ән ша-шу». 23.30 «Дидар».

QAZAQSTAN06:05 Концерт. 06:55 Олимпиада-2018. Сноуборд. 09:35 Олимпиада-2018. «Пхенчхан Төрінде». 09:55 Олим-пиада-2018. Сноуборд. 11:55 «Hit Qazaqstan». 12:45 Олимпиада-2018. «Пхенчхан төрінде». 13:00 Ақпарат. 13:15 «Көңіл толқыны». 13:25 «Ана». Т/х. 14:20 Олимпиада-2018. Шаңғы жарыс. 15:50 Олимпиада-2018. Шорт-Трек. 18:40 Олимпиада-2018. «Пхенчхан төрінде». 19:00 «Махаббат өткелі». Т/х. 20:00 Ақпарат. 20:30 Басты тақырып. 20:50 «Қарекет». 21:45 «Саған сенемін». Т/х. 22:35 «Ана». Т/х. 23:30 «Олимпи-ада-2018». Күнделік. 23:45 «Түнгі сту-дияда Нұрлан Қоянбаев». 00:20 Дабыл. 00:25 Ақпарат. 00:55 Басты тақырып. 01:10 «Hit Qazaqstan». 01:55 «Қарекет».

ХАБАР07:02 «Ауырмайтын жол ізде». 07:30 «Тағдыр тартысы». 08:00 Жаңалықтар. 08:10 «Көрімдік». 08:30 Зимние Олим-пийские игры 2018 в Пхёнчхан. Гор-нолыжный спорт. 10:10 «Тағдыр тар-

тысы». 10:40 «Bilim». 11:10 «Ана мен бала». 12:00 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Горнолыжный спорт. 13:25 Дневник. «Зимние Олимпийские игры-2018». 13:40 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Хоккей на льду. 16:00 Т/х. «Пәленшеевтер-2». 16:30 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхён-чхан. Санный спорт. 18:55 Жаһандық саясат. 19:00 Қорытынды жаңалықтар. 19:30 Т/х. «Ғашықтық дерті». 20:55 Большая политика. 21:00 Итоги дня. 21:30 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Лыжные гонки – мужчины. 23:30 Т/с. «Осколки». 00:15 Қорытынды жаңалықтар. 00:45 «Ауырмайтын жол ізде». 01:15 «Заң бойынша». 01:45 Қорытынды жаңалықтар.

КТК07.05 Кешкі жаңалықтар. 07.35 «Сүйікті Дениз». Т/х. 08.30 «Тағдыр қосқан асыл жар». Т/х. 09.30 Новости. 10.10 «Главная редакция». 11.00 «Не вместе». Т/с. 13.00 «Пёс». Т/с. 15.00 Дневные новости. 15.15 Күндізгі жаңалықтар. 15.30 «Көріпкел».

16.25 «КТК-да Қабатов». 17.30 «Үйтіп-бүйтіп». 18.30 Кешкі жаңалықтар. 19.10 «Сүйікті Дениз». Т/х. 21.00 Ве-черние новости. 21.40 «Было дело». 22.30 «Не вместе». Т/с. 00.30 «Пёс». Т/с. 02.10 «Шырғалаң». Т/х. 03.15-04.00 «Тағдыр қосқан асыл жар». Т/х.

АСТАНА06:00 «Отбасы». 06:30 Жаңалықтар. 07:00 Новости «20:30». 07:30 Союзмуль-тфильм. 08:00 М/ф. «Маша и Медведь». 09:30 «Қош келдіңіз!». 10:00 «Жетер!». Т/х. 11:00 «Зехра». Т/х. 12:20 «Асыл ар-ман». Т/х. 13:30 «KazNet». 14:00 «Алдар көсе». М/ф. 15:00 Т/с. «Улыбка пере-смешника». 17:00 «Репортер представ-ляет». 17:30 «Абысындар». Т/х. 18:40 «Зехра». Т/х. 20:00 Жаңалықтар. 20:30 Новости «20:30». 21:00 «Жетер!». Т/х. 22:00 «Абысындар». Т/х. 23:00 «Құс жолы». Т/х. 00:00 «Стамбул көшелері». Т/х. 02:00 Новости «20:30». 02:30 Жаңалықтар. 03:00 «Қыз ақысы». Т/х.

7-АРНА

06.00 «Қыздар арасында». 06.40 «Ене мен келін». 07.30 Т/х «Құлпынай жұпары». 08.15 Т/х «Элиф». 09.00 Т/ф «Про любовь». 11.00 Т/с «Последний мент». 12.00 Т/с «Ликвидация». 13.00 «Смеяться разрешается». 14.50 Т/х «Тағдырым шешілген күн». 15.50 Т/х «Құлпынай жұпары». 16.50 Т/х «Жаңа келін». 18.00 «Q-елі». 19.10 Т/х «Элиф». 20.10 Т/х «Тағдырым шешілген күн». 21.10 Т/х «Жаңа келін». 22.00 Т/с «По-следний мент». 23.00 Т/с «Ликвидация». 00.00 Т/с «Секретные материалы». 01.00 «Смеяться разрешается». 02.30 Т/с «Побег из аула». 03.00 Т/х «Элиф». 04.00 «Қуырдақ». 05.00 «Жеңіп көр!».

3106:00 Ризамын. 07:00 Информбюро. 08:00 Т/с. «Жүрегім сен». 09:00 Т/с. «Қыздың жолы жіңішке». 11:00 М/с. «Мой малень-кий пони». 12:00 Ералаш. 13:00 Т/с. «Ро-дители». 14:00 Т/с. «Воронины». 15:00 «Келіндер бәйгесі». 16:00 Т/с. «Қыздың жолы жіңішке». 18:00 Т/с. «Родители». 19:00 Т/с. «Воронины». 20:00 Инфор-

мбюро. 21:00 Үздік әзілдер. 22:00 Т/с. «Ыстамбұлдық келін». 00:00 Т/с. «Өшпес махаббат». 01:30 «Любимый Раджа». 03:30 Алдараспан, Нысана, Шаншар әзілдері. 05:00 Қазақша концерт.

ДИДАР08.00 «Дидар». 08.30 «Гороскоп». 08.35 «Ән шашу». 09.05 «Денсаулық және сұлулық». 10.05 «Алматының алмасы» Ескендір Хасанғалиевтың ән кеші. 12.15 «Хроники московского быта». 13.00 «Ди-дар». 13.30 «Стратегия-2050». 13.45 «Бұл менің өмірім». 14.15 «Ән шашу». 14.45 «Неизведанный Казахстан». 15.45 «Өмірі өнеге жан». 16.00 «Хабарландыру». 16.30 «Инна Макарова. Предсказание судьбы». 17.15 «Смех с доставкой на дом». 18.00 «Дидар». 18.15 Мультфильм. 18.30 «Го-роскоп». 18.35 «Хабарландыру». 19.05 «Мой герой». 19.45 «Неизведанный Ка-захстан». 20.15 «Рухани жаңғыру». 20.30 «Дидар». 21.00 «Сәлем». 22.00 «Тәулік тынысы». 22.20 «Территория происше-ствий». 22.30 «Без обмана». 23.15 «Ән шашу». 23.30 «Дидар».

QAZAQSTAN06:05 Концерт. 07:25 Олимпиада-2018. Сноуборд. 09:05 «Таңшолпан». 10:00 «Hit Qazaqstan». 10:50 «Элвин мен алақоржындар». М/х. 11:15 «Қаражай ба-тыр». М/ф. 11:25 «Қызық екен...». 12:10 «Саған сенемін». Т/х. 13:00 Ақпарат. 13:15 Олимпиада-2018. «Пхенчхан төрінде».13:35 «Махаббат өткелі». Т/х. 14:25 «Ана». Т/х. 15:15 «Бақытты әйел». 16:55 Олимпиада-2018. Биатлон. 19:05 «Махаббат өткелі». Т/х. 20:00 Ақпарат. 20:30 Басты тақырып. 20:50 «Қарекет». 21:45 «Саған сенемін». Т/х. 22:35 «Ана». Т/х. 23:30 Дабыл. 23:35 «Олимпиада-2018». Күнделік. 23:50 Олимпиада-2018. Хоккей. 01:50 Ақпарат. 02:20 Басты тақырып.

ХАБАР07:00 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Фигурное катание. 08:50 Днев-ник. «Зимние Олимпийские игры-2018». 09:00 Новости. 09:10 Т/х. «Ғашықтық дерті». 10:30 «Рожденные вдохновлять». 11:10 «Ана мен бала». 12:00 Зимние

Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Лыж-ное двоеборье. 13:00 Новости. 13:10 Т/с. «Знать будущее. Жизнь после Ванги». 14:45 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Лыжное двоеборье. 15:45 Т/х. «Пәленшеевтер-2». 16:15 «Тағдыр тар-тысы». 17:00 «Важно знать». 17:15 «Ана мен бала». 18:00 Ток-шоу «Давайте го-ворить!». 19:00 Қорытынды жаңалықтар. 19:30 Т/х. «Ғашықтық дерті». 21:00 Итоги дня. 21:30 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Хоккей на льду. 23:50 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Биат-лон. 01:45 «Ауырмайтын жол ізде». 02:15 Қорытынды жаңалықтар.

КТК07.05 Кешкі жаңалықтар. 07.35 «Сүйікті Дениз». Т/х. 08.30 «Тағдыр қосқан асыл жар». Т/х. 09.25 Новости. 10.05 «Было де-ло». 11.00 «Не вместе». Т/с. 13.00 «Пёс». Т/с. 15.00 Дневные новости. 15.15 Күндізгі жаңалықтар. 15.30 «Көріпкел». 16.20 «КТК-да Қабатов». 17.30 «Үйтіп-бүйтіп». 18.30 Кешкі жаңалықтар. 19.10 «Сүйікті Дениз».

Т/х. 21.00 Вечерние новости. 21.40 «Мини-стерство правды». 22.40 «Не вместе». Т/с. 00.30 «Пёс». Т/с. 02.00 «Шырғалаң». Т/х. 03.10-04.00 «Тағдыр қосқан асыл жар». Т/х.

АСТАНА06:00 «Отбасы». 06:30 Жаңалықтар. 07:00 Новости «20:30». 07:30 Союзмультфильм. 08:00 М/ф. «Маша и Медведь». 09:30 «Қош келдіңіз!». 10:00 «Жетер!». Т/х. 11:00 «Зех-ра». Т/х. 12:20 «Асыл арман». Т/х. 13:30 «KazNet». 14:00 «Алдар көсе». М/ф. 15:00 Т/с. «Улыбка пересмешника». 17:00 Ар-найы жоба. Қайрат Нұртас. 17:30 «Абы-сындар». Т/х. 18:40 «Зехра». Т/х. 20:00 Жаңалықтар. 20:30 Новости «20:30». 21:00 «Жетер!». Т/х. 22:00 «Абысындар». Т/х. 23:00 «Құс жолы». Т/х. 00:00 «Стамбул көшелері». Т/х. 02:00 Новости «20:30». 02:30 Жаңалықтар. 03:00 «Қыз ақысы». Т/х.

7-АРНА06.00 «Қыздар арасында». 06.40 «Ене мен келін». 07.30 Т/х «Құлпынай жұпары». 08.15

Т/х «Элиф». 09.00 Т/ф «Любить нельзя за-быть». 11.00 Т/с «Последний мент». 12.00 Т/с «Ликвидация». 13.00 «Смеяться раз-решается». 14.50 Т/х «Тағдырым шешілген күн». 15.50 Т/х «Құлпынай жұпары». 16.50 Т/х «Жаңа келін». 18.00 «Q-елі». 19.10 Т/х «Элиф». 20.10 Т/х «Тағдырым шешілген күн». 21.10 Т/х «Жаңа келін». 22.00 Т/с «Последний мент». 23.00 Т/с «Ликвида-ция». 00.00 Т/с «Секретные материалы». 01.00 «Смеяться разрешается». 02.30 Т/с «Побег из аула». 03.00 Т/х «Элиф». 04.00 «Қуырдақ». 05.00 «Жеңіп көр!».

3106:00 Ризамын. 07:00 Информбюро. 08:00 Т/с. «Жүрегім сен». 09:00 Т/с. «Қыздың жолы жіңішке». 11:00 М/с. «Мой маленький пони». 12:00 Ералаш. 13:00 Т/с. «Родите-ли». 14:00 Т/с. «Воронины». 15:00 «Келін-дер бәйгесі». 16:00 Т/с. «Қыздың жолы жіңішке». 18:00 Т/с. «Родители». 19:00 Т/с. «Воронины». 20:00 Информбюро. 21:00 Үздік әзілдер. 22:00 Т/с. «Ыстамбұлдық келін». 00:00 Т/с. «Өшпес махаббат». 01:30

«Маленький свидетель». 03:30 Алдараспан, Нысана, Шаншар әзілдері. 05:00 Қазақша концерт.

ДИДАР08.00 «Дидар». 08.30 «Гороскоп». 08.35 «Ән шашу». 09.00 «Мой герой». 09.45 Мультфильм. 10.00 «Дидар». 10.15 Саз-гер Дүйсенхан Сыздықовтың «Бақыт құсы» атты шығармашылық ән кеші. 12.15 «Инна Макарова. Предсказание судьбы». 13.00 «Дидар». 13.30 «Рухани жаңғыру». 13.45 «Мой герой». 14.30 «Ән шашу». 14.45 «Без обмана». 15.30 «Неизведанный Казахс-тан». 16.00 «Хабарландыру». 16.30 Дере-кті фильм. 17.00 «Ән шашу». 17.15 «Олег Видов. Всадник с головой». 18.00 «Дидар». 18.15 Мультфильм. 18.30 «Гороскоп». 18.35 «Хабарландыру». 19.05 «Мой герой». 19.45 «Осторожно, мошенники!». 20.15 «Серпін». 20.30 «Дидар». 21.00 «Сәлем». 22.00 «Тәулік тынысы». 22.20 «Территория происшествий». 22.30 «Прощание. Алек-сандр Абдулов». 23.15 «Ән шашу». 23.30 «Дидар».

QAZAQSTAN06:05 Концерт. 07:00 «Таңшолпан». 09:05 Олимпиада-2018. Хоккей. 11:35 «Hit Qazaqstan». 12:20 Олимпиа-да-2018. Шаңғы Жарыс. 14:15 «Ана». Т/х. 15:10 «Бақытты әйел». 16:50 Олимпиада-2018. Фристайл. 18:20 Олимпиада-2018. «Пхенчхан төрінде». 18:40 «Келбет». 19:10 «Махаббат өткелі». Т/х. 20:00 Ақпарат. 20:30 Ба-сты тақырып. 20:50 «Қарекет». 21:45 «Саған сенемін». Т/х. 22:35 «Ана». Т/х. 23:30 Дабыл. 23:35 «Олимпиада-2018». Күнделік. 23:50 Олимпиада-2018. Хоккей. 01:50 Ақпарат. 02:20 Басты тақырып. 02:40 «Қарекет».

ХАБАР07:02 «Ауырмайтын жол ізде». 07:30 «Тағдыр тартысы». 08:00 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Горнолыжный спорт. 10:10 Дневник. «Зимние Олимпийские игры-2018». 10:20 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Керлинг. 13:20 «Көрімдік». 13:40 Зимние Олимпийские игры 2018

в Пхёнчхан. Хоккей на льду. 16:00 Т/х. «Пәленшеевтер-2». 16:45 «Важ-но знать». 17:00 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Биатлон. 19:00 Қорытынды жаңалықтар. 19:30 Т/х. «Ғашықтық дерті». 21:00 Итоги дня. 21:30 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Хоккей на льду. 23:50 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Конькобежный спорт. 02:00 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Лыжные гонки.

КТК07.05 Кешкі жаңалықтар. 07.35 «Сүйікті Дениз». Т/х. 08.30 «Тағдыр қосқан асыл жар». Т/х. 09.25 Новости. 10.10 «Мини-стерство правды». 11.10 «Не вместе». Т/с. 13.00 «Пёс». Т/с. 15.00 Дневные но-вости. 15.15 Күндізгі жаңалықтар. 15.30 «Көріпкел». 16.30 «КТК-да Қабатов». 17.30 «Үйтіп-бүйтіп». 18.30 Кешкі жаңалықтар. 19.10 «Сүйікті Дениз». Т/х. 21.00 Вечерние новости. 21.40 «Иная реальность». 22.30 «Не вместе». Т/с. 00.20 «Пёс». Т/с. 02.00 «Шырғалаң».

Т/х. 03.10-04.00 «Тағдыр қосқан асыл жар». Т/х.

АСТАНА06:00 «Отбасы». 06:30 Жаңалықтар. 07:00 Новости «20:30». 07:30 Союзмуль-тфильм. 08:00 М/ф. «Маша и Медведь». 09:30 «Қош келдіңіз!». 10:00 «Жетер!». Т/х. 11:00 «Зехра». Т/х. 12:20 «Асыл арман». Т/х. 13:30 «KazNet». 14:00 «Алдар көсе». М/ф. 15:00 Т/с. «Улыбка пересмешника». 17:00 Рахат-Би Абды-сагин. На грани гармонии. 17:30 «Абы-сындар». Т/х. 18:40 «Зехра». Т/х. 20:00 Жаңалықтар. 20:30 Новости «20:30». 21:00 «Жетер!». Т/х. 22:00 «Абысын-дар». Т/х. 23:00 «Құс жолы». Т/х. 00:00 «Стамбул көшелері». Т/х. 02:00 Ново-сти «20:30». 02:30 Жаңалықтар. 03:00 «Қыз ақысы». Т/х.

7-АРНА06.00 «Қыздар арасында». 06.40 «Ене мен келін». 07.30 Т/х «Құлпынай жұпары». 08.15 Т/х «Элиф». 09.00 Т/ф

«Под прицелом любви». 11.00 Т/с «По-следний мент». 12.00 Т/с «Ликвида-ция». 13.00 «Смеяться разрешается». 14.50 Т/х «Тағдырым шешілген күн». 15.50 Т/х «Құлпынай жұпары». 16.50 Т/х «Жаңа келін». 18.00 «Q-елі». 19.10 Т/х «Элиф». 20.10 Т/х «Тағдырым шешілген күн». 21.10 Т/х «Жаңа келін». 22.00 Т/с «Последний мент». 23.00 Т/с «Ликви-дация». 00.00 Т/с «Секретные мате-риалы». 01.00 «Смеяться разрешает-ся». 02.30 Т/с «Побег из аула». 03.00 Т/х «Элиф». 04.00 «Қуырдақ». 05.00 «Жеңіп көр!».

3106:00 Ризамын. 07:00 Информбюро. 08:00 Т/с. «Жүрегім сен». 09:00 Т/с. «Қыздың жолы жіңішке». 11:00 М/с. «Мой маленький пони». 12:00 Ералаш. 13:00 Т/с. «Родители». 14:00 Т/с. «Во-ронины». 15:00 «Келіндер бәйгесі». 16:00 Т/с. «Қыздың жолы жіңішке». 18:00 Ералаш. 19:00 Т/с. «Воронины». 20:00 Информбюро. 21:00 Үздік әзілдер. 22:00 Т/с. «Ыстамбұлдық келін». 00:00

Т/с. «Өшпес махаббат». 01:30 Алда-распан, Нысана, Шаншар әзілдері. 03:00 Музыкалық сағат . 03:30 Алдара-спан, Нысана, Шаншар әзілдері. 04:00 Қазақша концерт.

ДИДАР08.00 «Дидар». 08.30 «Гороскоп». 08.35 «Ән шашу». 09.00 «Деректі фильм. 09.30 «Мультфильм». 10.00 «Дидар». 10.15 Айттым сәлем, сағынып» Рама-зан Стамғазиев. 12.15 «Олег Видов. Всадник с головой». 13.00 «Дидар». 13.30 «Серпін». 13.45 «Мой герой». 14.30 «Мультфильм». 14.45 «Осторож-но, мошенники!». 15.15 «Прощание. Александр Абдулов». 16.00 «Хабарлан-дыру». 17.00 «Неизведанный Казахс-тан». 17.30 «Ән шашу». 18.00 «Дидар». 18.15 Мультфильм. 18.30 «Гороскоп». 18.35 «Хабарландыру». 19.30 «Хрони-ки московского быта». 20.15 «За стро-кой Послания». 20.30 «Дидар». 21.00 «Сәлем». 22.00 «Тәулік тынысы». 22.20 «Территория происшествий». 22.30 «Қажылық». 23.30 «Дидар».

QAZAQSTAN06:05 Концерт. 06:50 Олимпиада-2018. Мәнерлеп сырғанау. 11:40 «Қайсар мен кәрім». М/ф. 11:50 Олимпиада-2018. Шаңғы Жарыс. 13:50 «Hit Qazaqstan». 14:40 «Енші». 15:15 «Бақытты әйел». 16:50 Олимпиада-2018. Фристайл. 18:20 Олимпиада-2018. «Пхенчхан төрінде». 18:40 «Траншекаралық өзендер мәселесі». 19:05 «Махаббат өткелі». Т/х. 20:00 Ақпарат. 20:30 «Қазақ теле-визиясына 60 жыл». 20:55 «Қарекет». 21:50 «Саған сенемін». Т/х. 22:40 «Ана». Т/х. 23:35 Дабыл. 23:40 «Олим-пиада-2018». Күнделік . 23:55 «Пара-сат майданы». 00:30 Олимпиада-2018. Сноуборд. 01:30 Олимпиада-2018. Сно-уборд. 02:15 Ақпарат. 02:45 «Достар».

ХАБАР06:32 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Скелетон. 09:10 Т/х. «Ғашықтық дерті». 10:35 «Рожденные вдохновлять». 11:20 «Сана». 12:00 Жаңалықтар. 12:10 «Біздің назарда».

12:25 Т/х. «Пәленшеевтер-2». 13:00 Новости. 13:10 «Тағдыр тартысы». 13:40 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Хоккей на льду. 16:00 Т/х. «Пәленшеевтер-2». 16:45 «Народный контроль». 17:00 Зимние Олимпий-ские игры 2018 в Пхёнчхан. Конькобеж-ный спорт. 18:30 «Алтын бесік». 18:55 Жаһандық саясат. 19:00 Қорытынды жаңалықтар. 19:30 Т/х. «Ғашықтық дерті». 20:55 Большая политика. 21:00 Итоги дня. 21:30 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Хоккей на льду. 00:00 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Лыжные гонки. 01:50 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Фристайл.

КТК07.05 Кешкі жаңалықтар. 07.35 «Сүйікті Дениз». Т/х. 08.30 «Тағдыр қосқан асыл жар». Т/х. 09.25 Новости. 10.10 «Иная реальность». 11.00 «Не вместе». Т/с. 12.50 «Пёс». Т/с. 15.00 Дневные ново-сти. 15.15 Күндізгі жаңалықтар. 15.30

«Көріпкел». 16.25 «КТК-да Қабатов». 17.30 «Үйтіп-бүйтіп». 18.30 Кешкі жаңалықтар. 19.10 «Сүйікті Дениз». Т/х. 21.00 Вечерние новости. 21.40 «Наша правда». 22.50 «Быших не бывает». 02.05 «Шырғалаң». Т/х. 03.20-04.10 «Тағдыр қосқан асыл жар». Т/х.

АСТАНА06:00 «Отбасы». 06:30 Жаңалықтар. 07:00 Новости «20:30». 07:30 Союз-мультфильм. 08:00 М/ф. «Маша и Медведь». 09:30 «Қош келдіңіз!». 10:00 «Жетер!». Т/х. 11:00 «Зехра». Т/х. 12:20 «Асыл арман». Т/х. 13:30 «KazNet». 14:00 «Алдар көсе». М/ф. 15:00 Т/с. «Улыбка пересмешника». 17:00 Мейрамбек Бесбаев. Құс жолы. 17:30 «Абысындар». Т/х. 18:40 «Зех-ра». Т/х. 20:00 Жаңалықтар. 20:30 Новости «20:30». 21:00 «Жетер!». Т/х. 22:00 «Абысындар». Т/х. 23:00 «Құс жо-лы». Т/х. 00:00 Х/ф. «Невпопад». 02:00 Новости «20:30». 02:30 Жаңалықтар. 03:00 «Қыз ақысы». Т/х.

7-АРНА

06.00 «Қыздар арасында». 06.40 «Ене мен келін». 07.30 Т/х «Құлпынай жұпары». 08.15 Т/х «Элиф». 09.00 Т/ф «Я думал, ты будешь всегда». 11.00 Т/с «Последний мент». 12.00 Т/с «Ликвидация». 13.00 «Измайловский парк». 14.30 «День Аиста». 14.50 Т/х «Тағдырым шешілген күн». 15.50 Т/х «Құлпынай жұпары». 16.50 Т/х «Жаңа келін». 18.00 «Келесі кім?». 18.40 Про-грамма с Ляйла Султанкызы. 19.10 Т/х «Элиф». 20.10 Т/х «Тағдырым шешілген күн». 21.10 Х/ф «Любовь с ограничени-ями». 23.10 Х/ф «Анжелика-маркиза ангелов». 01.10 Х/ф «Заблудившийся». 03.00 Т/х «Элиф». 04.00 «Қуырдақ». 05.00 «Жеңіп көр!».

3106:00 Ризамын. 07:00 Информбюро. 08:00 Т/с. «Жүрегім сен». 09:00 Т/с. «Қыздың жолы жіңішке». 11:00 М/с. «Мой малень-кий пони». 12:00 «Мой маленький пони: Девочки из Эквестрии». 13:20 Ералаш. 15:00 «Келіндер бәйгесі». 16:00 Т/с.

«Қыздың жолы жіңішке». 18:00 Айта берсiн. 19:00 «What’s Up?». 20:00 Ин-формбюро. 21:00 «Король Артур». 23:30 «What’s Up?». 00:00 Қазақша концерт. 03:00 Алдараспан, Нысана, Шаншар әзілдері. 04:00 Қазақша концерт.

ДИДАР08.00 «Дидар». 08.30 «Гороскоп». 08.35 «Ән шашу». 09.05 «Қажылық». 10.00 «Дидар». 10.15 «Шаңырақтың шырақшылары». 12.30 «Неизведанный Казахстан». 13.00 «Дидар». 13.30 «За строкой Послания». 13.45 «Хроники мос-ковского быта». 14.30 «Ән шашу». 14.45 «Жена. История любви». 16.00 «Хабар-ландыру». 17.00 «Партизанская война». 18.00 «Дидар». 18.15 «Мультфильм». 18.30 «Гороскоп». 18.35 «Хабарланды-ру». 19.30 «Неизведанный Казахстан». 20.05 «Жұмадағы жүздесу». 20.30 «Ди-дар». 21.00 «Сәлем». 22.00 «Тәулік ты-нысы». 22.20 «Территория происшест-вий». 22.30 «Бұл менің өмірім». 23.00 «Қоғам және әйел». 23.30 «Дидар».

№06 (8069) 09.02.2018 Q A Z T E L E R A D I O 13

QAZAQSTAN06:05 Концерт. 08:00 «Айналайын». Т/х. 09:00 Олимпиада-2018. Хоккей. 11:35 «Hit Qazaqstan». 12:30 «Әзіл әлемі». 12:45 «Мейірімді динозавр». М/ф. 14:20 «Жаңа қоныс». Т/х. 15:30 Олимпиада-2018. «Пхенчхан төрінде». 15:50 Олимпиада-2018. Шорт-Трек. 19:05 Олимпиада-2018. Фристайл. 20:25 «Мәселе». 21:00 «Олимпиада-2018». Күнделік. 21:15 Олимпиада-2018. Мәнерлеп Сырғанау. 00:45 «Гол 2. Ақиқатқа айналған арман». 02:40 «Достар».

ХАБАР

07:02 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Фигурное катание. 11:30 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Хоккей на льду. 13:40 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Хоккей на льду.

17.0

2.20

1818

.02.

2018

16:00 «Қызық times». 16:45 «Өмір жолы». 17:15 «Кто возьмет милли-он?». 18:10 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Хоккей на льду. 20:30 «Қызық times». 21:00 «7 күн». 22:00 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Хоккей на льду. 00:20 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Лыжные гон-ки. 01:35 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Биатлон. 02:30 «Әсем әуен».

КТК07.05 «Миллионға бәс тігу-2». 08.50 «Выбор года». 09.30 Новости. 10.15 «Я тебя никому не отдам». 14.00 «На-ша правда». 15.10 «Кеттік тойға!». 16.00 «Үш театр». 18.15 «Тоқал». 20.30 «Дау-дамайсыз». 21.00 «По-ка не поздно». 22.00 «Опасные свя-зи». 01.30 «Свадьба вслепую». 02.30

«Миллионға бәс тігу-2». 04.05-04.30 «КТК» қоржынынан».

АСТАНА06:00 «Отбасы». 07:00 Союзмуль-тфильм. 08:50 Х/ф. «Умная дочь кре-стьянина». 10:00 «Жетер!». Т/х. 11:00 «Зехра». Т/х. 12:20 Сүйікті әндер. Шәмші әндерінің кеші. 14:20 Х/ф. «Невпопад». 16:30 М/ф. «Джастин и рыцари доблести». 18:00 «Reporter ұсынады». 18:40 «Зехра». Т/х. 20:00 «Біздің уақыт». 20:45 «KazNet». 21:00 «Жетер!». Т/х. 22:00 «Ел аузында». 22:40 Х/ф. «Подкидыш». 0:50 «Ой мен ойын». 02:50 «Сырты бүтін...».

7-АРНА06.00 «Қыздар арасында». 06.40 «Қуырдақ». 07.40 «Ене мен келін». 08.00 Т/х «Н2О: бір тамшы судың құдіреті». 09.00 «Измайловский парк». 11.00 «Юморина». 12.50 Т/ф «Любить

нельзя забыть». 14.50 «Бастық бола-мын». 17.00 «Q-елі». 17.30 Програм-ма с Ляйла Султанкызы. 18.00 «The Spirit of Tengri». 18.10 «Тамаша». 19.10 Т/х «Жаңа келін». 21.00 «Суб-ботний вечер». 22.50 Х/ф «Без ком-промиссов». 00.50 Х/ф «Анжелика-маркиза ангелов». 03.00 Т/х «Элиф». 04.00 «Қуырдақ». 05.00 «Жеңіп көр!».

3106:00 Ризамын. 07:00 Информбюро. 08:00 «ӘЗІЛ СТУДИО». 09:00 М/с. «Три кота». 10:00 «Готовим с Адель». 10:30 «Мой маленький пони: Девочки из Эквестрии». 12:00 «Бір сен үшін». 14:00 Айта берсiн. 15:00 «What’s Up?». 16:00 Ералаш. 16:30 «Король Артур». 19:00 «Шесть дней, семь ночей». 21:00 «What’s Up?». 22:00 «Бажарики». 00:00 «Война миров Z». 02:00 Қазақша концерт. 03:00 Алдара-

спан, Нысана, Шаншар әзілдері. 04:00 Қазақша концерт.

ДИДАР08.00 «Дидар». 08.30 «Гороскоп». 08.35 «Ән шашу». 09.00 «Партизан-ская война». 10.00 «Дидар». 10.15 «Әндер мен жылдар». 12.30 «Бұл менің өмірім». 13.00 «Дидар». 13.30 «Жұмадағы жүздесу». 13.50 «Неиз-веданный Казахстан». 14.20 «Қоғам және әйел». 14.50 «Римма и Леонид Марковы. На весах судьбы». 15.35 «Шаңырақ». 16.00 «Хабарландыру». 16.30 «Ролан Быков. Вот такой я чело-век!». 17.30 «Қазақстан байтақ өлке». 18.00 «Дидар». 18.15 «Мультфильм». 18.30 «Гороскоп». 18.35 «Хабарлан-дыру». 19.05 «Алаш Орда». 19.30 «Ел-басы Жолдауы». 19.45 «Мезгіл». 20.00 «Сәлем». 21.00 «Тауқымет». 22.45 «Ән шашу». 23.00 «Апталық шолу».

QAZAQSTAN06:05 Концерт. 07:30 «Айна-лайын». Т/х. 08:35 «Ақсауыт». 09:00 «Таңшолпан». 11:05 Олимпиа-да-2018. Шаңғы жарыс. 14:10 «Да-ра жол». 15:20 «Көңіл толқыны». 16:20 Қазақ телевизиясына 60 жыл. «Кездесу». 16:45 Олимпиада-2018. «Пхенчхан төрінде». 17:05 Олим-пиада-2018. Биатлон. 18:10 Олим-пиада-2018. Хоккей. 20:35 «Апта». 21:35 «1-студия». 22:30 «Көңілді тапқырлар алаңы». 00:05 «Олимпи-ада-2018». Күнделік. 00:20 Олимпи-ада-2018. Бобслей.

ХАБАР

07:02 Дневник. «Зимние Олимпий-ские игры-2018». 07:15 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Горнолыжный спорт. 09:10 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхён-чхан. Хоккей на льду. 11:30 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхён-чхан. Хоккей на льду. 13:50 Зимние

Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Горнолыжный спорт. 15:50 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Лыжные гонки. 17:45 «Өмір жолы». 18:10 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Хоккей на льд . 20:30 «Қызық times». 21:00 «7 күн». 22:00 Зимние Олимпийские игры 2018 в Пхёнчхан. Биатлон. 23:00 «Не-известный». 00:50 Т/х. «Таншандағы зілзала». 01:30 Т/х. «Ұшқыштар». 02:30 «Әсем әуен».

КТК06.05 «Той beststar». 07.10 Мақпал Жүнісова, Бейбіт Сейдуалиева мен Тоқтар Серіковтің концерті. 09.00 «Кривое зеркало». 11.00 «Опас-ные связи». 15.00 «Достығымыз жарасқан». 18.15 «Қиянаттың зар-дабы». 20.00 «Аптап». 21.00 «Пор-трет недели». 22.10 «Слуги наро-да». 22.30 «Путь сквозь снега». 00.30 «Юмор!Юмор!Юмор!». 02.10 Басты ролде. 03.00-04.15 «КТК»

қоржынынан».

АСТАНА06:00 «Отбасы». 07:00 Союзмуль-тфильм. 07:30 М/ф. «Маша и Мед-ведь». 08:50 Х/ф. «Стоптанные ту-фельки». 10:00 «Жетер!». Т/х. 11:00 «Зехра». Т/х. 12:10 М/ф. «Джастин и рыцари доблести». 13:40 Х/ф. «Под-кидыш». 15:50 «Шымкент шоу». 18:00 «Репортер представляет». 18:40 «Зехра». Т/х. 20:00 «Избранное за неделю». 20:45 «Новый курс». 21:00 «Жетер!». Т/х. 22:00 Сырласу На-зира Бердалымен. 22:50 Х/ф. «Ма-менькина дочка». 00:10 «Шаншар». 01:10 «Ой мен ойын». 03:10 «Сырты бүтін...».

7-АРНА06.00 «Қыздар арасында». 06.40

«Қуырдақ». 07.40 «Ене мен келін». 08.00 Т/х «Н2О: бір тамшы судың құдіреті». 09.00 «Артур и месть Ур-далака». 10.50 Х/ф «Любовь с огра-

ничениями». 13.00 «Юморина». 14.50 «Бастық боламын». 17.00 «Келесі кім?». 17.30 «Япырай». 18.00 «The Spirit of Tengri». 18.10 «Шәй ишейік». 19.10 Т/х «Жаңа келін». 21.00 «Юр-мала». 22.50 Х/ф «Убежать, догнать, влюбиться». 00.40 «Артур и месть Урдалака». 02.20 «KZландия». 03.00 Т/х «Элиф». 04.00 «Қуырдақ». 05.00 «Жеңіп көр!».

3106:00 «ӘЗІЛ СТУДИО». 07:00 Риза-мын. 08:00 «ӘЗІЛ СТУДИО». 09:00 М/с. «Паровозик Тишка». 10:00 М/с. «Три кота». 11:00 Ералаш. 12:00 «What’s Up?». 13:00 «Бажарики». 15:00 «Война миров Z». 17:20 «Шесть дней, семь ночей». 19:20 «101 дал-матинец». 21:00 «What’s Up?». 22:00 Фильм-концерт «Жазғы әуендер». 00:00 «Телеведущий: И снова здрав-ствуйте». 01:40 Қазақша концерт. 03:00 Алдараспан, Нысана, Шаншар әзілдері. 04:00 Қазақша концерт.

ДИДАР08.00 «Гороскоп». 08.05 «Ән ша-шу». 08.30 «Шаңырақ». 09.00 «Ролан Быков. Вот такой я чело-век!». 10.00 «Дидар». 10.15 «Ай-дыны шалқар аққумын» Айгүл Қосанованың шығармашылық кеші. 11.45 «Римма и Леонид Мар-ковы. На весах судьбы». 12.30 «Алаш Орда». 13.00 «Апталық шолу». 14.00 «Его Превосходи-тельство Юрий Соломин». 14.45 «Мультфильм». 15.10 «Ән ша-шу». 15.30 «Елбасы Жолдауы». 15.45 «Мезгіл». 16.00 «Хабар-ландыру». 16.30 «Тауқымет». 18.10 «Мультфильм». 18.30 «Го-роскоп». 18.35 «Хабарланды-ру». 19.05 Деректі фильм. 19.30 «Ұлытау жаңалықтары». 19.45 «Самоцветы». 20.00 «Сәлем». 21.00 «Смех с доставкорй на дом». 21.45 «Жена. История люб-ви». 23.00 «Жизнь без любимого». 23.45 «Ән шашу».

№06 (8069) 09.02.2018Q A Z T E L E R A D I O14

САТЫЛАДЫ•Жезқазған қаласындағы 4 бөлмелі пәтер 2 бөлмелі

пәтерге 1000000 тг. үстемемен айырбасталады. Тел.: 87765251958.

• 92-орамда 10 соток жер телімі сатылады. Тел.:87775749601, 87475527643.

• Гараж (91-орам). Тел: 87471941754. • Жезді кентінде істеп тұрған «Ақниет» дүкені құ-рал-жабдығымен. Тел.: 87051020116.

• Продам земельные участки под жилые дома в восточном районе г.Сатпаев. Тел.: 8777 1382214.

• Сәтбаев қаласындағы 3 бөлмелі пәтер (4-қабат) жиһазымен сатылады немесе Бал-қаштағы 4 бөлмелі пәтерге айырбасталады. Тел.: 8 701 272 54 56, 8 777 573 01 58.

• Сәтбаев қаласындағы 3 бөлмелі пәтер саты-лады (5000000 теңге) немесе ұзақ мерзімге жалға беріледі. Тел.:87012725456, 3-84-33.

• Гостинный стол 4 метра за 65000 тг. Тел.:87789643030.

• Жезқазған қаласында 4 бөлмелі пәтер 2 бөлмелі пәтерге 1000000 тг. үстемемен айырбаста-лады. Тел.:87765251958.

• Продаю 3-х комн. квартиру (ленпроект) 1 этаж, с гаражом также место под гараж над КРЦ «Матадор». Цена 12000000 тг. Вариант обмена на кв. в Караган-де 2-3х комн..Тел.:87779621941,87102723972.

• Продается действующий продмагазин с кафе-баром на 40 посадочных мест по адресу: Жастар, 8. Вариант обмена на кв. в Караганде 2-3-х комн..

Гараж под Газель с погребом в р-не «Кор-порации «Казахмыс». Цена 1800000 тг. Тел.: 87779621941,87102723972, 87771991634.• Продам 3-х ком.кв. лен. проект. особой планировки. 14000000 тг, 1 ком.кв. в Караганде 43 м.кв. с мебелью. Тел.: 87071212222.

• Коттедж. 91-орам, Марғұлан көшесі, 51-2. 14 млн. тг. Тел.: 87774840144, 87477342304.

• 3 бөлмелі пәтер. Бейбітшілік к-сі, 61. 6 млн. 500 мың тг.Тел.: 87051898076, 78-17-08.

• Сәтбаев қаласында 5 бөлмелі жаңа үй, гараж, монша, 10 сотық жерімен 27 млн. Тел.: 87052313920, 87754395474.

• Продается автомобиль Subary Forester 2005 г.в. синий металлик, в отл. сост. Цена 2100000тг. Тел.: 87779621941,87102723972.

• 2 бөлмелі үй сатамын Жезқазған қ. Деев көшесі, 4-қабат тел 87771360507 87771098408.

• Компьютер 40000 теңге. Жағдайы өте жақсы. Тел.87072090167, 733076.

• Телевизор «Панасоник» диаметрі 82 см жағдайы өте жақсы сатылады. Интернетсіз. Тел.87072090167, 733076.

• Жезді кентіндегі 6 бөлмелі (суы, дәретханасы, ваннасы ішінде) коттедж, темір гараж.Тел.:87770461070.

• Срочно меняю 4-х комнатную квартиру (5 этаж) на 2-х комнатную(с ремонтом) с доплатой 1100000тг. Тел.:87765251958

• Гостинный стол 3.5 метр 65000 тг, б/у палас 2.5*3.5 метр 12000тг, жана кілем 2*3 метр 12000тг Тел.:87775748785.

• Продам 2х ком. квартиру в деревяном доме возле плошади шахтера 1 этаж за 2 млн. после 18.00ч Тел.:87052313928

ЖЕКЕ ХАБАРЛАНДЫРУЛАР Жезқазған қаласы жұмыспен қамту орталығыныңБОС ЖҰМЫС ОРЫНДАР ТІЗІМІ

Мекеме, кәсіпорын Мекенжайы Телефоны Мамандық Саны

«ЖСЖК» АҚ (ПТВС) Холмецкий к-сі, 20 748986 - кезекші электрик 1

Шаруа қожалығы 87056235871, 87028656287 - шопан 2

Халықтар достығы мен мәдениеті үйі

Алаш, 3 735945, 736118 - еден жуушы 1

ПЛАТ ФТОО «Вираж Сервис Караганда»

п.Строителей, 1 74544887473495360

- отың аппаратының жөндеу жөніндегі слесарі- электр жабдықтарын жөндеу жөніндегі слесарі

- авариялық қалпына келтіру жұмыстарының слесарі - металл жонушы

- автокөлік механиктерін жөндеу слесарі- автобус жүргізушісі

111111

№7 мектеп-гимназиясы М.Жәлел 711224 - әлеуметтанушы- психолог

11

№ 3 балабақша «Балбөбек» Жезқазған қаласыШевченко к,35

8705747247887715298237

- тәрбиеші ( орыс тілі білімімен )- тәрбиеші ( қазақ тілі білімімен)

41

«Халық Банкі» АҚ Ғарышкерлер к, 31 А

77-82-33 - аула тазалаушы- еден жуушы

- дәнекерлеуші

221

«Жезқазған музыкалық кол-леджі» КМҚК

Байқоңыров к, 17 90-34-96 - аула тазалаушы- дәнекерлеуші

- музыка мұғалімі

111

«Макенбаева» ЖШС Сәтбаев к 61 А 72-00-06 - дәрігер (ВОП) 1

Жезқазған орталық ауруханасы

Иманжан к,11 78-13-63 - терапевт- жансақтандыру бөлімі дәрігері

11

«Аленушка» ЖШС Момышұлы к, 20 76-67-42 - тігінші 3

«ЖИГК»ЖМ Байқоңыров к, 123 76-84-10 - физика пәнәнәі мұғалімі- химия пәнінің мұғалімі- биология пән мұғалімі

111

«Каратал» ӨК Жезқазған қаласыАбай көшесі, 50

72-19-90 - дәрігер- медбибі

1

Қарттар үйі Жезқазған қаласы,Иманжан көшесі,13

78-16-52 - аспаз- психолог

- электромонтер- өнер ұйымдастырушы- тазалық қызметкері

11114

«Байменова» ЖШС Жезқазған қаласы,Анарқұлов көшесі, 1

73-33-55 - акушер- акушер- гинеколог дәрігері- жалпы тәжірбиелі дәрігер

- фельдшер

1111

№8 балабақша «Айсұлу» Пугачев к-сі, 16 762734 - тәрбиеші ( орыс тілі білімімен, қазақ тілді білімімен)- тәрбиеші ( қазақ тілі білімімен)

21

«Үміт» ПИК Алашахан көшесі, 32 87758644676 - электрик 1

«НеоМед» ЖШС Деев 87005998010, 775377 - кеңсе тазалаушы 1

«Областық психоневрологиялық диспан-

сер» КМК

Жезқазған қаласыЖелтоқсан көшесі,

27

410585 - дәрігер-зертханашы- дәнекерлеуші

- кеңсе тазалаушы- провизор- электрик

11111

Береке «Қазына» 87059798186 - сатушы- бухгалтер- оператор

- еден жуушы- жүк тиеуші

11111

Жезқазған қаласының жұмыспен қамту орталығы(Жалғасы келесі нөмірде). Ескерту: Тізімдегі мәліметтердің нақтылығына редакция жауап бермейді.

Бұл жалған дүние кім-дерге мәңгі тұрақ болмады десеңші. Сағымдай бол-ған фәниден талай жақ-сы-жайсаңдар өткені мә- лім. Өмірдің заңы да со-лай. Солардың қатарында өсіп-өнген Тоғызауыл-Аман-ғұл елінің тумасы, ел-жұр-тына беделді әрі ақыл- шы, қадірлі аға болған мар-құм Зәріп Қырықпышев наға-шымыздың аяулы келіні, елдің анасы, апамыз Райхан Ыдырысқызы да бар. Иман-ды болғыр, апамыз ақ дас-тарханы жиылмаған, пейілі Сарыарқаның даласындай кең кісі-тін. Райхан апамыз өмірдің бар белесінен сәтті өтіп, шыңдалып, ұрпағына өнегелі тәлім-тәрбие беріп, бауырларына қамқоршы, пана болған, ақ-жарқын, мейірімді, әр істі әріден ойлайтын, парасатты кісі еді. Айна-ласына шуағын шашып жүретін асыл ана еңбекте абыройлы, ұжымда сыйлы, жүрген ортасына беделді, өте құрметті, үлгі тұтуға лайықты кісі болған. Міне, сынаптай зулаған уақыт-ай десеңізші, асыл апамыздың жер қойнына кеткеніне де жыл толып отыр. Сағынышқа толы сол жыл-дар Райхан апамыздың тірлігінде жасаған әрбір игілікті ісі санамызда жаңғырып, есімі жүрегіміздің қақ төрінде, ал, асыл бейнесі жанарымы-зда мәңгі сақтаулы. Аяулы апамыздың жаны жәннатта болып, иманы серік болсын. Рухына бас иіп, тағзым етеміз. Марқұмның артындағы балалары, ел-жұрты аман болып, Жаратқан иеміз қолдап жүрсін.

Шуағын шашқан маңайға,Ас ұсынып талайға.Өмірде жолы өнеге,Теңейміз Сізді күн, айға.

Ұл-қызға беріп өнеге,Жүректің тұрсыз төрінде.Баршаға сыйлы, құрметті ең,Аяулы жан ең өңің де.

Жыл өтті жоқсыз арада,Сағындық аңсап жан Ана.Жұмақтан болсын орныңыз,Қорғаның болсын бір Алла!

Рухына бас иіп, сағынышпен еске алушылар: Ақпаровтар әулеті.

БСН 050340007333, ЖСК KZ098560000005225027, БСК KCJBKZKX «Банк ЦентрКредит» АҚ, «Сарыарқа газеті редакциясы» ЖШС.

100600, Жезқазған қаласы, Бейбітшілік даңғылы, 13-үй. E-mail: sa_jez@ mail.ru Директор – бас редактор – 72-38-60, бухгалтерия/факс – 72-38-99, тілшілер, газет тарату бөлімі – 77-50-25.

Меншік иесі:«САРЫАРҚА газетi редакциясы»

жауапкершілігі шектеулі серіктестігі

Директор – бас редакторДархан Қабылдашұлы МҰҚАНОВ

Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлiгi Ақпарат және мұрағат коми-тетiнде қайта тiркелген (18.06.2012 ж.), куәлік №12839-Г (алғашқы есепке қою кезіндегі номері мен мерзімі – №569. 08.07.1997 ж.)

Газетте жарияланған мақала автор ла ры ның пiкiрi редакцияның түп кiлiктi көз қа ра сы болып табыл-майды. Мақала лардың нақтылығы үшiн автор жауапты.

Газет редакцияның өз компьютер орталығында терiлiп, беттелдi.

Қызылорда қаласында «Сыр медиа» ЖШС баспаха-насында (Сұлтан Бейбарыс көшесi, 4) офсеттiк тәсiлмен басылды.

Таралымы – 2500. Көлемi – 4 баспа табақ. Тапсырыс 209. Газет аптасына бір рет – жұма күні шығады. А – материал ақылы.

№06 (8069) 09.02.2018 T I R S ’ I L I K 15ЕСКЕ АЛУ

Райхан Ыдырысқызы ТӨРЕБАЕВА

ЖАРАМСЫЗ ДЕП ТАБЫЛАДЫЕркін Нұрғалиұлы Нұрғалиевтің атына берілген 1993 жылы шығарылған «Toyota Carina» тіркеу нөмірі 752

DRA 09 көлік құралын тіркеу куәлігі (тех. паспорт) жоғалуына байланысты жарамсыз деп табылады.

Постоянный набор на курсы водителей категории «В», «ВС1», тракто-рист-машинист кат «АВГ», «БД». г.Жезказган, ул. Гоголя, 13. ПТУЦ «Отан» факс: 76-44-10, тел.: 76-08-61.

ЖЕЗҚАЗҒАН ҚАЛАСЫНЫҢ ОРТАЛЫҚ БӨЛІГІНДЕ

ОРНАЛАСҚАН, АУДАНЫ 100-150 ШАРШЫ МЕТР

БОЛАТЫН КЕҢСЕ ҒИМАРАТЫН САТЫП АЛАМЫЗ.

БАЙЛАНЫС ТЕЛЕФОНЫ: 8 707 615 77 52

Жезқазған қалалық «Қазақ тілі» қоғамы қоғам ардагері, ҚР мәдениет қайраткері

Бақберген ДӘРКЕНБАЕВТЫҢдүниеден өтуіне байланысты марқұмның отбасына, туыстарына

қайғыларына ортақтасып көңіл айтады.

АО «ПТВС», находящееся по адресу: г.Жезказган, улица Холмецкого, д.20, сообщает о проведении слу-шаний по ежегодному отчету по предоставлению регулируемых услуг в 2017 году по видам услуг:

- услуги по передаче и распределению тепловой энергии;- услуги по снабжению тепловой энергией;- услуги подачи воды по распределительным сетям;- услуги подачи воды по распределительным сетям(техническая- не питьевая вода);- услуги по отводу и очистке сточных вод.Слушания в установленном порядке будут проведены в 15.00 час. 12 марта 2018 года по адресу: г. Жезказган, бул. Гарышкерлер,15 в зданий «Профцентра». Просим потребителей принять активное участие.

Администрация АО «ПТВС».

УПРАВЛЕНИЕ ГОСУДАРСТВЕННЫХ ДОХОДОВ по г.ЖЕЗКАЗГАН СООБЩАЕТ

Управление государственных доходов по г.Жезказган сообщает; что внесены изменения в Ко-декс РК «НАЛОГАХ И ДРУГИХ ОБЯЗАТЕЛЬНЫХ ПЛАТЕЖАХ В БЮДЖЕТ» (НАЛОГОВЫЙ КОДЕКС) по ежегодному лицензионном сбору:

1) лицензионный сбор переведён в категорию ПЛАТЫ (Глава 69);

2) полностью изменен Порядок исчисления и уплаты:

Глава 69. ПЛАТЫПараграф 1. Плата за пользование лицензиями

на занятие отдельными видами деятельностиСтатья 555. Общие положения

1. Плата за пользование лицензией на занятие отдельными видами деятельности (далее в целях настоящего параграфа – плата) взимается при осу-ществлении следующих видов деятельности:

1) в сфере игорного бизнеса;2) по хранению и оптовой реализации алкоголь-

ной продукции, за исключением деятельности по хра-нению и оптовой реализации алкогольной продукции на территории ее производства;

3) по хранению и розничной реализации алко-

гольной продукции, за исключением деятельности по хранению и розничной реализации алкогольной про-дукции на территории ее производства.

2. Лицензиары ежеквартально, не позднее 15 чи-сла месяца, следующего за отчетным, представляют налоговым органам по месту нахождения налогопла-тельщиков сведения о плательщиках платы и объек-тах обложения по форме, установленной уполномо-ченным органом.

Статья 556. Плательщики платыПлательщиками платы являются физические и

юридические лица, получившие лицензию на осу-ществление соответствующих видов деятельности, указанных в пункте 1 статьи 555 настоящего Кодекса.

Статья 557. Ставки платы Ставки платы определяются в размере, кратном

месячному расчетному показателю, установленному законом о республиканском бюджете (далее в целях настоящей главы – МРП) и действующему на дату уплаты такой платы, и составляют:

Статья 558. Порядок исчисления и уплаты 1. Плательщики платы ежегодно уплачивают по

месту своего нахождения суммы платы равными до-лями не позднее 25 марта, 25 июня, 25 сентября и 25 декабря текущего года.

2. В случае, если период пользования лицензией в отчетном налоговом периоде составляет менее од-ного года, сумма платы определяется путем деления суммы платы, исчисленной за год, на двенадцать и умножения на соответствующее количество меся-цев (полных или неполных) пользования лицензией в году.

При этом при получении лицензии обязательство по уплате платы возникает начиная с календарного года, следующего за годом получения лицензии.

1. Уполномоченные государственные органы, осу-ществляющие соответствующие действия по выда-че лицензии, при которых предусмотрено взимание платы, производят исчисление, начисление платы и

осуществляют контроль за правильностью примене-ния ставок платы, а также несут ответственность за полноту взимания, своевременность уплаты плат в бюджет и за достоверность представляемых органам государственных доходов сведений в соответствии с законами Республики Казахстан.

Время запрета продаж крепкой алкогольной про-дукции с 21 часа вечера до 12 часов следующего дня.

Эти касаются только спиртных напитков крепо-стью выше 30 градусов.

На остальной алкоголь запрет остается прежним, то есть - с 23 часов ночи до 8 утра.)

Азамат ИСКАКОВ, главный специалист отдела

налогового контроля УГД г.Жезказган

№п/п

Виды лицензируемой деятельности Ставки платы, в год (МРП)

1 2 3

1. Деятельность в сфере игорного бизнеса:

1.1. для казино и зала игровых автоматов 3 845

1.2. для тотализатора и букмекерской конторы 640

2. Хранение и оптовая реализация алкогольной продукции, за исключением деятель-ности по хранению и оптовой реализации алкогольной продукции на территории ее

производства, за каждый объект деятельности

200

3. Хранение и розничная реализация алкогольной продукции, за исключением дея-тельности по хранению и розничной реализации алкогольной продукции на терри-тории ее производства, за каждый объект деятельности для субъектов, осуществ-

ляющих деятельность:

3.1. в столице, городах республиканского значения и областных центрах 100

3.2. в других городах и поселках 60

3.3. в сельских населенныхпунктах

20

(Фәниден бақиға кеткеніне жыл толуына орай)

КУПИМ ОФИСНОЕ ПОМЕ-ЩЕНИЕ В ЦЕНТРЕ ГОРОДА

ЖЕЗКАЗГАН С ОБЩЕЙ ПЛОЩАДЬЮ 100-150

КВ.МЕТРОВ.КОНТАКТНЫЙ ТЕЛЕФОН: 8 707 615 77 52

К СВЕДЕНИЮ ЖИТЕЛЕЙ ГОРОДА

Қарағанды, Жезқазған, Сәт баев қалалары мен Ұлытау, Жаңаарқа ау дан дары на тарайтын «Сары арқа» аймақтық газе тіне WhatsApp же лісі ар қылы сату/сатып алу, жалға беру/жалға алу, қыз мет көрсету туралы тегін хабар лан дыру қа был данады. Ха бар ­ ландыру мәтіні 10 сөзден аспауы және екеуден артық емес телефон нөмірі көрсетілуі, әр аптаның сәрсенбісінен кешіктірілмей +7(705) 911-13-63 нөміріне жолдануы керек.

Құттықтаймыз!

Құрметті Нұртас Бектұрсынұлы Оразбаев!

№06 (8069) 09.02.2018A ’ R T A R A P T A N16

Сізді 40 жас мерейтойыңызбен құттықтаймыз. Зор денсаулық, мол бақыт, бала­шағаңыздың қызығына тоймаңыз.

Тілек білдірушілер: Жұмабай, Айхан, Нұрлан, Ербол, Бекзат.

ТЕГІН ХАБАРЛАНДЫРУЛАР

ҚАБЫЛДАНАДЫ

ҰЛТТЫҢ ҰЛЫ – МҰЗАРАФЖАҢА ӨЛЕҢ

Болған елдің ағасы,Қисаймаған жағасы,Ұлтымызды ұлы деп,Халықтың берген бағасы.

Халықтан жүрген бата алып,Бұл – Мұзараф Аханов.Елдің сөзі – бар мұңыКөрген емес тайсалып.

Сәтбаевтың қаласын,Дамытқан барлық саласын,Намысын қорғап қазақтың,Оятқан ұлттық санасын.

«Ұлтшыл» деген ат алып,Қудалауға түскен Аханов.Әділетсіздікпен алысқан,Күш беріп Алла ғарыштан.

Жүрегіне олардыңҚанжардай тіліп шанышқан.Ақ иық қыран МұзбалақБұл – Аханов Мұзараф.

Ісін Алла оңдаған,Ұлт намысын қорғаған.Қарапайым халқы әрқашан,Мұны қатты қолдаған.

Демеген істен жалықтым,Сүйіктісі болған халықтыңТоқсанға қалған тақалып,Бұл – Мұзараф Аханов.

Мағзұмбек МАШАЙЫҚҰЛЫ, Қазақстанның құрметті

журналисі, Ұлытау ауданының Құрметті азаматы, Абай,

Шәкәрім медальдарының иегері

ЖЕЗДІ БАЛУАНДАРЫ ЖАРАДЫЖезқазған

қаласының «Ұлытау» спорт са-

райында республикалық

және облыстық жарыстардың бірнеше дүркін жеңімпазы

Дәулет Дәуренұлы Берікті еске алуға арналған дзюдо күресінен 2004-2005 және

2007-2008 жылы туған жасөспірімдер мен қыздар арасында өткен қалалық

біріншілікке жезділік балуандар да қатысқан еді.

Дзюдо – жекпе­жектің әлемдегі ең та­нымал түрі және айналысушылардың саны бойынша көш бастап тұрған спорт түрі екенін бірі білсе, бірі біле бермейді. Заманымыздың көптеген атақты адамдары күрестің осы түрінде жақсы жетістіктер көрсете алған екен. Осындай жетістіктерге қол жеткіземіз деген Жездінің жас балуандары да өз шеберлік­терін шыңдап, намысты қолдан бермеуге ты­рысып бақты.

Жезді кенті мәдени­сауықтыру орталығының жат­тықтырушылары Д.Әлімбаев пен Б.Алшынбектің баптап жүрген шәкірттері ұстаздарының үйреткен әдіс­тәсілдерін қарсыластарына тиімді қолдана білді. Сайыстың нәтижесінде №6 қазақ орта мектебінің оқушысы Аяулым Бексұлтан ІІІ орынды, аралас мектеп­интернатының оқушылары Арай Елімбай, Алшынбек Ақжол, Әлішер Медеуұлы ІІ орынды

иеленсе, аралас мектеп­интернатының оқушысы Нұрхан Қуатбек І орынды жеңіп, Жезді абыройын асқақтатып қайтты.

Жас балуандарға жеңісті күндерінің, жаттықтырушыларға Қазақстанның атын әлемге танытатын шәкірттерінің көп бо­луын тілейміз!

Жанар КӨШЕКОВА, Жезді кенті мәдени-сауықтыру орталығының әдіскері

СПОРТ

ОЛЖА САЛДЫГрек-рим күресінен 23 жасқа дейінгі жастар арасында өткен Қарағанды облысының чемпионатына Жезқазған қаласының спорттық-сауықтыру кешенінің спортшылары қатысып қайтқан болатын. Балуандар олжасыз

қайтпады.

Мысты өлке намысын қорғауға барған бес балуанның төртеуі жеңіс тұғырына көтерілді. Аттарын атайтын болсақ, жас жаттықтырушы Мирас Мақыбасқа 60 кг салмақ дәрежесінде ешкім тең келмеді. Осылайша ол қоржынға ал­тын салды. Осы салмақта жүлделі екінші орынға жас спортшы Алдияр Әлмұқан тұрақтаса, Арұлан Құрманәлиев дәл осы салмақтағы жеңімпаздар легін түйіндеп, қола медаль иегері атанды. 77 кг салмақ дәрежесінде өнер көрсеткен Қуаныш Сағымбай жүлделі үшінші орынды қанжығалады.

Боз кілемді шаңдатып, өңір абыройын асырған спор­тшыларды бапкер­жаттықтырушы Ержан Әшірбеков бастап барған еді. Ұстаз мерейін асқақтатқан шәкірттері енді облыс құрамасы атынан республикалық чемпионатта бақ сынаса­ды. Дүбірлі додаға жезқазғандық Мирас Мақыбас пен Арұлан Құрманәлиев жолдама алды. Жерлес жігіттердің жұлдызы ре­спублика көлемінде жанарына сенім мол.

Бота ШАЛҚАР

Құттықтаймыз!

Құрметті Қалимаш Төлегенқызы Сакеева!

Құрметті Жезқазған қаласы №5 «Тамаша» бөбекжайының меңгерушісі Қалимаш Төлегенқызы Сакеева!

Сізді 50 жасқа толған мерейтойыңызбен құттықтаймыз! Деніңізге саулық, отбасыңызға амандық тілей отырып, төмендегі өлең жолдарын өзіңізге арнаймыз:

Әр бөбекке сәбиім деп қарайтын,Әріптесін бауырындай санайтын.Пейілі кең, жаны жайсаң асыл жан,Жүрегінен тек жылулық тарайтын.

Үлгі бізге іс­әрекет, сөздері,Жомарттығын айтып тұрар көздеріЕлу жастың тағы жасап елуін,Еске алып отырғайсыз кездерді.

Ақ тілекпен: №5 «Тамаша» бөбекжайының ұжымы