สรปเตรยมเนอหาสรปเตรยมเนอหา

กอนสอบประมวลความร กอนสอบประมวลความร ((CCoommpprreehheennssiivvee))

โดย ... ฝายวชาการโดย ... ฝายวชาการ รฐศาสตร บางนา รน 9รฐศาสตร บางนา รน 9

สารบญ หนา ความเขาใจเบองตนในการสอบ Comprehensive ป 2551 1 สรปวชา PS 701 แนวทางการศกษารฐศาสตร 5

ขอแนะนาในการสอบ โดย รศ.วฒศกด ลาภเจรญทรพย 6 เขาสเนอหาการบรรยายโดย รศ.สทธพนธ พทธหน 7

สรปวชา PS 702 ระเบยบวธวจยทางรฐศาสตร 28 เขาสเนอหาการบรรยายโดย ดร.อรสธรรม พรหมมะ 36 เขาสเนอหาการบรรยายโดย รศ.เฉลมพล ศรหงษ 40

สรปวชา PS 704 แนวความคดและนโยบายการพฒนาประเทศไทย 45 สรปเพอเตรยมสอบ Plan A การเมองการปกครอง 61

สาระสาคญของวชา PS 710 สงคมวทยาการเมองและการเปลยนแปลงทางสงคม 61 สาระสาคญของวชา PS 712 การมสวนรวมของมหาชนในการเมองไทย 67 ทฤษฎและแนวคดทควรสนใจสาหรบ Plan A 71

สรปเพอเตรยมสอบ Plan B ความสมพนธระหวางประเทศ 75 ทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศ 76 ตวแบบในการกาหนดนโยบายตางประเทศ 80 เขาสเนอหาการบรรยายโดย ผศ.ดร.เบญจมาส จนาพนธ 81

สรปเพอเตรยมสอบ Plan C การบรหารรฐกจ 92 เขาสเนอหาการบรรยายโดย รศ.อนงคทพย เอกแสงศร 105

ขอสอบเกา Comprehensive (จนถงป 2549) 116 PS 701 แนวทางการศกษารฐศาสตร 116 PS 702 ระเบยบวธวจยทางรฐศาสตร 117 PS 703 สถานการณการเมองโลกในปจจบน 118 PS 704 แนวความคดและนโยบายในการพฒนาประเทศไทย 119 PS 705 แนวความคดเชงทฤษฎในการบรหารรฐกจ 120

Plan A การเมองการปกครอง 120 Plan B ความสมพนธระหวางประเทศ 121 Plan C บรหารรฐกจ 122

สารบญ (ตอ) หนา

ตวอยาง ถาม- ตอบ ขอสอบวชาประมวลความร 124 ขอสอบวชา PS 701 แนวทางการศกษารฐศาสตร 124 ขอสอบวชา PS 702 ระเบยบวธวจยทางรฐศาสตร 132 ขอสอบวชา PS 704 แนวความคดและนโยบายในการพฒนาประเทศไทย 137 ขอสอบวชา Plan A การเมองการปกครอง 139

ขอสอบวชา Plan B ความสมพนธระหวางประเทศ 145 ขอสอบวชา Plan C การบรหารรฐกจ 147

การเตรยมพรอมสอบประมวลผลความร (Comprehensive) หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขารฐศาสตร สาขาวทยบรการเฉลมพระเกยรต วทยาเขตบางนา

ความเขาใจเบองตนในการสอบ Comprehensive ป 2551 ในสวนนตองการจะใหนกศกษาทาความเขาใจถงโครงสรางของหลกสตรและวชาทสอบวาประกอบดวยวชาอะไรบาง

โครงสรางของหลกสตร ในหลกสตรของเราจะมวชาตางๆ แบงออกเปน 3 กลม คอ

กลมท 1 วชาทเปนทฤษฎ วชาเหลาน ประกอบดวย - PS 701 แนวทางการศกษารฐศาสตร เปนวชาทวาดวยทฤษฎของ Plan A หรอ ทฤษฎวาดวยการเมองการปกครอง - PS 703 ทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศ เปนวชาทวาดวยทฤษฎของ Plan B หรอวาดวยความสมพนธระหวางประเทศ - PS 705 ทฤษฎการบรหารรฐกจ เปนวชาทวาดวยทฤษฎของ Plan C หรอ ทฤษฎวาดวยการบรหารรฐกจ - PS 704 เปนวชาทเชอมโยงความรระหวาง Plan A B และ C เขาดวยกน เนองจากวชา PS 704 เปนวชาวาดวยการพฒนา ซงเนอหาของวชาจะครอบคลมทง 3 Plan

โดยครอบคลมถงเรอง ดงน - การพฒนาการเมอง (รวมทงเศรษฐกจ สงคม ) - การพฒนาการบรหาร (การกาหนดนโยบายการพฒนา ) - การพฒนาในบรบทระหวางประเทศ (ผลกระทบจากภายนอกทมตอการพฒนาประเทศไทย)

กลมท 2 วชาทเปนเครองมอ ม 1 วชา คอ PS 702 ระเบยบวธวจยทางรฐศาสตร เปนวชาทสอนใหนกศกษามเครองมอเพอน าไปใชในการแสวงหาความร

กลมท 3 วชาเนอหาตาม Plan ตางๆ ตามโครงสรางหลกสตร ประกอบดวย 3 แพลน คอ 3.1 Plan A หมายถง วชาในสาขาการเมองการปกครอง ประกอบดวย - PS 710 สงคมวทยาการเมองและการเปลยนแปลงทางสงคม - PS 712 การมสวนรวมทางการเมอง 3.2 Plan B หมายถง วชาในสาขาความสมพนธระหวางประเทศ ประกอบดวย - PS 703 ทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศ - PS 709 นโยบายตางประเทศไทย

- PS 714 การเมองในเอเชยตะวนออกเฉยงใต 3.3 Plan C หมายถง วชาในสาขาบรหารรฐกจ ประกอบดวย - PS 705 ทฤษฎการบรหารรฐกจ - PS 707 การพฒนาทรพยากรมนษย - PS 708 องคการและการจดการ - PS 711 การวเคราะหนโยบายสาธารณะ ** วชา PS 702 เปนเครองมอในการเขาถงองคความร เปนวชาทพเศษกวาวชาอนๆ **

ทงน วชาตางๆ ทเราเรยนมาจะมความสมพนธ ดงรป

PS 704

จากภาพอธบายได ดงน วชาแรกทเรยน คอ PS 503 จะเปนการปพนฐานของวชาตางๆ ทง 3 Plan เนอของ PS 503

จะเปนความรเบองตนทางดานการเมองการปกครอง ทางดานการบรหารรฐกจ และความสมพนธระหวางประเทศ

จากนนเรากไปเรยน PS 701 ซงเปนทฤษฎทางการเมองทจะนาไปใชในการเรยนวชา PS 710 และ PS 712

จากนนเรากจะเรยน PS 703 เพอเปนทฤษฎทจะนาไปใชในการเรยนวชา PS 709 และ PS 714

PS 503 ความรเบองตนทางรฐศาสตร

PS 701

ทฤษฎดานการเมองการปกครอง

PS 703 ทฤษฎดานความสมพนธระหวาง

ประเทศ

PS 705 ทฤษฎดานบรหารรฐกจ

Plan A - PS 710 สงคมวทยาการ เมองและการเปลยนแปลง

- PS 712 การมสวนรวมทางการเมอง

Plan B -PS 709 นโยบายตางประเทศ

-PS 714 การเมองในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

Plan C - PS 707 การพฒนาทรพยากรมนษย

- PS 708 องคการและการจดการ

- PS 711 การวเคราะหนโยบายสาธารณะ

และสดทายเราเรยนวชา PS 705 เพอเปนทฤษฎสาหรบนาไปใชในการเรยนวชา PS 707 PS 708 และ PS 711

ทงน วชา PS 704 เปนวชาทเชอมโยงความรระหวาง Plan A B และ C เขาดวยกน เกรดวชา PS 797 ม 2 เกรดหลก ไดแก

1. Unsatisfied (U) คอ ไมพงพอใจ 2. Satisfied (S) คอ พอใจ คาตอบเปนทนาพอใจ แสดงใหเหนวานกศกษามความร

ความสามารถทจะนาไปใชในสงคม และสามารถตอบคาถามของสงคมไดอยางมหาบณฑต นกศกษาตองใชประสบการณสวนตวและนาหลกการไปประยกตใชอยางเขาใจ

โครงสรางการออกขอสอบ ขอสอบมทงหมด 6 ขอ โดย แบงออกเปน 1. ขอสอบวชาพนฐาน สอบวนเสารท 28 มถนายน 2551 (9.00-13.00 น.) จานวน 3 ขอ ประกอบดวย - PS 701 (ทา 1 ขอ) - PS 702 (ทา 1 ขอ) - PS 704 (ทา 1 ขอ) 2. ขอสอบวชาบงคบ สอบวนอาทตยท 29 มถนายน 2551 (9.00-13.00 น.) ทเอาความรจากแตละ Plan มารวมกนแลวออกขอสอบ Plan ละ 1 ขอ รวม 3 ขอ คอ Plan A ประกอบดวยวชา PS 710, PS 712 Plan B ประกอบดวยวชา PS 703, PS 709, PS 714 Plan C ประกอบดวยวชา PS 705, PS 707, PS 708, PS 711

วธการเตรยมตวสอบ 1. วชาบงคบ อานเจาะลงไปเลย 2. วชา Plan ตางๆ อานแลวทาความเชอมโยงกนใหไดวาแตละวชามความเกยวของกน

อยางไร แลวพยายามสรางความเชอมโยงโดยเอาความรจากแตละวชาใน Plan นนๆ มาตอบใหได เวลาตอบขอสอบ (เหนออนใดตองดโจทยดวย)

3. ตดตามเหตการณปจจบน ถาใหดจดรวบรวมใหเปนหมวดหม คอ - เหตการณทเกยวของกบการบรหารรฐกจ เชน การปฏรประบบราชการ การ

กาหนดนโยบายใหมๆ การนานโยบายไปปฏบต ปญหาความขดแยงในระบบราชการ - เหตการณทเกยวของกบการเมอง การปกครองไทย เชน เรองของ ปปช. ปญหา

ในพรรคการเมอง พฒนาการเมองไทย ปญหาการตรวจสอบอานาจรฐ - เหตการณในตางประเทศ และนโยบายทเกยวกบตางประเทศของไทย 4. การเตรยมตว ควรทาเปน 2 ชวง

- ชวงแรกกอนการปจฉมนเทศ อานรายวชาไปเรอยๆ พรอมทาโนตยอ

- ชวงหลงปจฉมนเทศ อานเจาะตามแนวขอสอบทมแนวโนมวาจะออกขอสอบตามเนอหาทอาจารยตวใหในวนปจฉมนเทศ

การสอบประมวลผลความรอบร ตองการวดนกศกษา 3 ดานดวยกน คอ

1. ว ดองคความรทางรฐศาสตร คอ เรองของหลกการ คอนเซปต และทฤษฎของนกวชาการตาง เชน ทฤษฎกลม ทฤษฎระบบ แนวคดพหนยม แนวคดนโอมารกซสต ทฤษฎทงใหญและเลกทผานตาไปในแตละวชา นกศกษาตองประมวลออกมาไดทงหมด เชน พอเหนคาวา Pluralist จะตองมองออกเลยวา เปนแนวคดทมองวาอานาจกระจายไปทวทงสงคม ไมไดกระจกตวอยทรฐเพยงจดเดยว หรอเมอนกศกษาเหน Term หรอคาศพทเลกๆ ตองนกออกวาคออะไร ถาทาไดอยางนจะสอบผานไดอยางแนนอน ทงน นกศกษาเพยงแตรเฉพาะทฤษฎหลกๆ เทานน

2. วดในเรองการวจย การวจยเปนการแสวงหาความรใหม หรอการอธบายปรากฏการณจรงเชอมโยงสงตางๆ กนเขาเปนระบบ หรอเอาทฤษฎและความคดบางเรองไปอธบายขอเทจจรงในสงคมได นนหมายความวา ถาวดเราทาเรองวจ ย เ ราจะตองมองภาพของโครงรางการวจย (Research Proposal) ออกมาใหได

3. วดการประยกตใช นอกจากนกศกษาตองรเรองทฤษฎแลว นกศกษาจะตองสามารถแสวงหาความรได และนกศกษายงตองนาความรไปประยกตใชไดดวย เพราะนกรฐศาสตรตองทาหนาทนาเอาทฤษฎมาสมพนธกบชวตประจาวนของคนเรา

ตองเขาใจสงทอาจารยตองการวดหรอประเมนนกศกษา ในการศกษาวชารฐศาสตรสงทอาจารยประเมนม อย 3 สวนดวยกน เวลาตอบขอสอบจง

ตองม 3 สวน คอ - ทฤษฎ - ขอเทจจรง - การวเคราะห การแสดงความคดเหนของตนเอง

**และตองรจ กวางกรอบการตอบ ซงจะสาคญมาก กรอบการตอบของแตละคนกไมจาเปนตองเหมอนกน เวลาเขยนคาตอบกตองเรยบเรยงการตอบใหสวยงามดวย เหมอนกบการเขยนเรยงความทตองมเกรนนาหรอคานา ตามดวยเนอหา และสรป **

การประกาศผลสอบ วนจนทรท 11 สงหาคม 2551 ประกาศผลสอบประมวลความร วนพธท 13 สงหาคม 2551 วนสดทายของการสาเรจการศกษา

การสอบแก I (PS 797) วนจนทรท 25 สงหาคม 2551 ณ คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง - วชาพนฐาน สอบเวลา 9.00-12.00 น. - วชาบงคบ สอบเวลา 13.00-16.00 น.

ประกาศผลสอบแก I วนจนทรท 15 กนยายน 2551

สอบปากเปลา (หากสอบแก I ไมผาน) วนจนทรท 22 กนยายน 2551

** หมายเหต : ปจฉมนเทศ วนจนทรท 2 และวนองคารท 3 มถนายน 2551 เวลา 8.30-16.00 น. ณ คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยรามคาแหง

สรปวชา PS 701 แนวทางการศกษารฐศาสตร รปแบบขอสอบ PS 701 จากขอสอบทออกมาหลายๆ ปพบวา PS 701 จะมรปแบบขอสอบ อย 3 รปแบบ คอ

แบบท 1 : ขอสอบทถามถงความสาคญของแนววเคราะหหรอทฤษฎหรอ Approach ในการเขาถงความจรงทางการเมอง หรอในการศกษาปรากฏการณทางการเมอง

ขอสอบแบบน เชน ขอสอบป 2545 2547 2548 2549

ขอสอบป 2545 ถามวา ในการทาความเขาใจเกยวกบเรองราวทางการเมองนกรฐศาสตรจะแตกตางจากนกวชาการดานสงคมศาสตรอนๆ ตรงทนกรฐศาสตรมกรอบความคด (Conceptual Framework ) และแนวการศกษาวเคราะหเชงทฤษฎ (Theoretical Approach) ทชดเจน จงชใหเหนถงความสาคญของแนวการศกษาวเคราะหเชงทฤษฎ การศกษาเชนนตางจากการศกษาโดยสามญสานกอยางไร อธบายโดยยกตวอยางชดเจน

ขอสอบป 47 คาถามคราวๆ ถามวาการจะเขาถงความจรงทางการเมองจะมหลกการอยางไร แบบท 2 : ขอสอบทถามถงพฒนาการของวชารฐศาสตร หรอใชคาวาการเปลยนแปลง

กระบวนทศน (เปนคาถามทถามถงยคตางๆ ของรฐศาสตรนนเอง) และสวนใหญคาถามจะเจาะลงไปทยคพฤตกรรมศาสตร

ขอสอบแบบน เชน ขอสอบป 2543 2544 และ 2547 (สระบร) ขอสอบป 44 เหตใดการทการศกษารฐศาสตรทเปลยนมาเปนการศกษาในเชงพฤตกรรม

ศาสตรถอวาเปนการปฏวตครงแรกของวชารฐศาสตร และพฤตกรรมศาสตรมอทธพลตอการศกษารฐศาสตรอยางไร และมประโยชนตอการศกษารฐศาสตรหรอไม

ขอสอบป 47 (สระบร) สาขารฐศาสตรเปนวชาทศกษาปรากฏการณทางการเมอง ซงในกระบวนการแสวงหาความรดานนไดมการเปลยนแปลงกระบวนทศน (Paradigm) อยหลายครง ขอใหทานประมวลความรทไดเรยนมาเพอสะทอนใหเหนถงภาพของการเปลยนแปลงกระบวนทศนตางๆ ดงกลาว พรอมใหเหตผลสาหรบการเปลยนแปลงแตละครง และทานคดวาอนาคตของการศกษาสาขาวชาน ควรจะเปนอยางไรหรอสมควรจะเปนอยางไรขอใหอธบายใหชดเจน

แบบท 3 : ขอสอบทใหเอา Approach ตางๆ ไปอธบายปรากฏการณทางการเมองอนใดอนหนง

ขอสอบแบบนจะออกในป 2541 และ 2550

ขอสอบป 2550 อาจารยคงจะใหเอาแนววเคราะหกลมผลประโยชนมาอธบายการเมองไทย

หมายเหต ** ไมวาขอสอบจะออกแบบใดโจทยของทกปจะใหยกตวอยางเสมอ ดงนน สงทขาดไมไดเลยกคอ การเตรยม Approach และตวอยางปรากฏการณทาง

การเมองมายกเปนตวอยางในการตอบ

***แนวโนมของปน (คาดวา) คอ ความส าคญของทฤษฎหรอแนววเคราะหทางรฐศาสตร และ Approach หรอรปแบบท 1 และ 3 ***

ขอแนะนาในการสอบ โดย รศ.วฒศกด ลาภเจรญทรพย ปรชญาของการสอบประมวลความร มขนเพอตองการวดระดบความร และคณภาพของ

การศกษา ทนกศกษาสะสมมาตลอดหลกสตรของการเรยน สงทตองการประเมนกคอ นกศกษามความพรอมหรอไมทจะจบออกไปอยางมคณภาพ

สงทไมควรทาและทาใหไดคะแนนนอย 1. การไมอานค าถาม เนองจากนกศกษามกจะเกงขอสอบมากกวาการเตรยมสอบ ทาใหนาเอาสงทเกงเอาไวมาเขยน โดยไมสนใจจะตอบคาถาม ดงนนนกศกษาตองตอบใหตรงประเดน อานคาถามกอนลงมอตอบ 2. การเขยนค าตอบสนเกนไป เพราะการสอบประมวลผลควรจะมการเตรยมตวมาอยางด (แตการตอบแบบยาวกตองมเนอหา มสาระ ไมใชนาทวมทง หรอเขยนตามใจ) 3. การตอบแบบวนไปวนมา

สงทควรทา 1. การสอบประมวลความร เปนเรองของการประมวลทกอยางเขาดวยกน ดงนนคาถามทถามในขอสอบจะไมไดบอกวาเปนวชาอะไร แตนกศกษาตองดวาคาถามนนจะเอาความรอะไรมาตอบไดบาง สามารถดงความรจากทกวชามาตอบได การทเราคดวาคาถามขอนนเปนวชานนวชานจะทาใหเราตดอยในกรอบและทาใหทาขอสอบไดไมด 2. การสอบประมวลความร เนนการวเคราะห การวเคราะห คอ การแสดงใหเหนเหตและผลของสงทเราวเคราะห เชน

- ถาถามวา ทาไมหรออะไรในบางประเทศพรรคการเมองจงเปนระบบ 2 พรรค การตอบคาถามนเราจะตองแจกแจงเหตผลทกอยางททาใหเกดระบบพรรคการเมองแบบ 2 พรรค (ไมใชการเขยนถงพฒนาการของระบบพรรคการเมองในประเทศเหลาน ) แตตองบอกถงสาเหต

- ถาถามวา อะไรคอปจจยของการพฒนาประชาธปไตย เรากตองตอบถงสาเหตของการพฒนาประชาธปไตย โดยเอาทฤษฎทเกยวของมาตอบ ซงทฤษฎจะมหลายทฤษฎ แตเราในฐานะทเปนมหาบณฑตตองฟนธงลงไปใหไดวาจากหลายทฤษฎนนเราเชอในทฤษฎใด เชน บางทฤษฎกลาววาประเทศทเปนประชาธปไตยสงมาจากการพฒนาเศรษฐกจทด ประชาชนรบรขาวสาร แตบางทฤษฎกลาววาการจะพฒนาประชาธปไตยจะตองมาจากชนชนนา และชนชนนาทมการศกษา มโลกทศนทเหนความสาคญของประชาธปไตยจงนาประชาธปไตยเขามา จากนนนกศกษากตองระบไปเลยวาเราเลอกทจะเชอทฤษฎใด เพราะอะไร ตรงนเปนการบอกใหอาจารยรวา นกศกษานนเขาใจทกทฤษฎ แตคดวาทฤษฎทดทสดคออะไร 3. ควรจะมการวางแผนและเขยนเคาโครงคาตอบเสยกอนจะลงมอตอบ เปนการชวยใหเรามกรอบในการตอบ และไมหลงลมในการตอบใหครบทกประเดน

4. การตอบขอสอบทกขอจะตองมการสรป เพราะขอสอบประมวลความรจะเปนขอสอบทมคาถามกวางเพอเปดโอกาสใหนกศกษาไดแสดงความรทมอยไดอยางเตมท ในตอนสดทายจงตองสรปเพอชใหเหนประเดนหลกของการตอบ เขาสเนอหาการบรรยายโดย รศ.สทธพนธ พทธหน

ความรบผดชอบของอาจารยจะเปนเรองของ Approach หรอมมมองทจะนามาใช ในการวเคราะหปรากฏการณทางการเมอง การมองปรากฏการณทางการเมองเราจะตองมมมมองทหลากหลาย ดงนนเมอขอสอบออกมาใหวเคราะหเรองราวทางการเมอง นกศกษาจะตองมความคดทหลากหลายดวยเชนกน

ขอแนะน าในการท าขอสอบ 1. ปกหลกใหแนน โดยวางทฤษฎ แนวคด และหลกการ (โดยเฉพาะหลกการทเกยวของ/

หลกการทโจทยถาม/ หลกการทอาจารยตองการใหประยกตใช) แลวอธบายหลกในแตละประเดนใหกระจางเสมอนวาอาจารยไมรเร องนนมากอน ยงอธบายละเอยดเทาไหร นกศกษากจะไดประโยชนเทานน

2. นาหลกทอธบายอยางละเอยดในขอ 1 มาเปนกรอบในการวเคราะหและอภปราย 3. สรปเพอตอบคาถามโจทย

สงทไมควรท าในการตอบขอสอบคอ 1. ตอบแบบปาลอมเมอง นกศกษาหลายคนไมเขาใจคาถาม เชน ถามวาภเขาทองตงอย

ในวดใด นกศกษาทไมรวาภเขาทองอยในวดสระเกศ กรงเทพฯ กจะบรรยายถงวดทงหมดทมอยในประเทศ แตไมไดตอบโจทยเลยทาใหไมไดคะแนน นกศกษาควรอานโจทยกอนวาอาจารยถามเรองอะไร ตองการใหตอบประเดนใด

2. เนนสภาพแวดลอมมากกวาเนนเนอหาของค าตอบ เชน ถามวาวกฤตเศรษฐกจป 2540 สงผลกระทบตอการเมองไทยอยางไร คาถามเนนระบบเศรษฐกจของไทย และวกฤตเศรษฐกจทเกดขนในขณะนนมผลกระทบตอการเมองอยางไร นกศกษาจะตองวเคราะหโจทยกอนวาตองการคาตอบแบบใด

3. ตอบขอสอบโดยไมแยกประเดนค าถาม คาถามหนงอาจมหลายประเดนคาถามยอย นกศกษาจะตองแยกคาถามออกเปนประเดน แลวตอบคาถามทละประเดนจนครบทกคาถาม คาถามแตละประเดนจะมคะแนนเฉลยกนไป ถานกศกษาตอบไมครบทกประเดนกจะไดคะแนนเฉพาะประเดนทตอบเทานน เชน คะแนนเตมม 100 คะแนน คาถามมทงหมด 5 ประเดน หากนกศกษาตอบแคประเดนเดยวกจะไดคะแนนแค 20 คะแนน

4. ไมมหลกฐานอางองและไมมทฤษฎมาเปนเครองมอในการวเคราะห คาตอบจงเปนเพยงบทความลอยๆ เหมอนการเขยนหนงสอพมพ การตอบขอสอบทดควรนาหลกการ/แนวคดของนกวชาการมาอางองเพอสรางความเชอมนใหกบคาตอบ เชน หลกของพารสนใชวดความทนสมยของสงคม หลกของลเซยน พาย หรอทฤษฎการพฒนาทางการเมองของฮนตงตน

5. ตอบแบบโนตยอ เกดจากการอานหนงสอแลวทาโนตยอเพอความเขาใจของตนเอง นกศกษาจะทองโนตยอนนแลวนามาตอบขอสอบ โดยคดวาอาจารยผตรวจจะเขาใจโนตยอนนไปดวย การตอบทถกตอง คอ ชแจงรายละเอยดใหผอานเขาใจ เปรยบเสมอนวา อาจารยไมรเร องนนมากอน ซงการตอบขอสอบถอเปนงานทางวชาการหรอบทความหนงชน นกศกษาจงตองทาใหคนอานรเรองใหมากทสด

6. ตอบแบบขนมชน คอ การตอบไปทละเรองๆ เปนชนๆ เรยงกนไป โดยไมไดเชอมโยงคาตอบเขาดวยกน เหมอนขนมชนทมเปนชนๆ แตละชนจะสาเรจในตวของมนเอง และไมไดนาทฤษฎทยกมาบรณาการกบความเปนจรง

7. ขาดความตอเนองของเนอหา เนอหาจะกระโดดไปมาตลอดเวลาอยางไมมเหตผลและไมเปนเนอหาตอเนองกน การตอบขอสอบทดควรเปนเหมอนขนมเปยกปน เพราะมเนอขนมเดยวกนทงหมด คาตอบกควรมเนอหาตอเนองกนและบรณาการใหเปนหนงเดยวกน

8. รบรอนสรปโดยไมวเคราะหความสมพนธระหวางหลกการ/ทฤษฎกบขอเทจจรง เชน ขอสอบ Quiz พดถงหลกการของพารสนเรองสะพานททอดสองฟากฝ ง ระหวางฝ งดงเดมไปสฝ งททนสมย นกศกษาจงบรรยายลกษณะของแตละฝ งจนครบทง 8 หลกหรอ 4 ค แลวรบสรปวาประเทศไทยนาจะอยในกาวท 6 ซงเปนระยะของการเปลยนแปลง แตนกศกษาไมไดวเคราะหความสมพนธระหวางหลกกบขอเทจจรง

การตอบคาถามทดนอกจากปกหลกใหแนน คอ นาหลกมาวเคราะห ยงแจงรายละเอยดของหลกเทาไหร ความสามารถในการนาหลกมาวเคราะหกจะละเอยดมากขนเทานน คาตอบกวา 80% ทขาดการนาหลกทง 8 หลกมาวเคราะหขอเทจจรงทอยในสงคมไทยเสยกอน โดยเปรยบเปนไมบรรทด 4 อน อนแรกวาดวยเรองของกฎกตกาหรอระเบยบตางๆ ของสงคม ดานซายสดคอการเลอกปฏบต ซงเปนสงคมแบบดงเดม สวนขวาสดคอสภาพการของสงคมททนสมย กฎกตกาจงเปนสากล บงคบใชกบทกคนในสงคมไมเลอกปฏบต จากนนกนาไมบรรทดมาวดกบขอเทจจรงทปรากฏในสงคมไทยวา ไทยเรามการเลอกปฏบตหรอไม ทกคนผดตองรบผดตามกฎหมายเหมอนกนในทานองเดยวกนหรอไม ไมมการเบงและสมาเกยวของใชหรอไม แลววเคราะหวา หากคะแนนเตม 10 แลวไทยไดกคะนน จากนนกเอาไมบรรทดท 2, 3, 4 มาวเคราะหตามลาดบ จากนนกกลบไปดโจทยเพอสรปตอบ

คาถามโจทย การตอบขอสอบทด คอ นกศกษาตองมความสามารถในการรอยเรยงขอมลมาพรรณนาตอบค าถาม โดยอาศยทฤษฎ หลกการ หรอแนวคดมาเปนกรอบในการวเคราะห

รฐศาสตร (Politics) แปลวา การเมอง สวน Science แปลวา วทยาศาสตร คาวา Politics Science โดยศพทจะหมายถง วทยาศาสตรการเมอง แตดานสงคมศาสตรแปลวา รฐศาสตร เพราะ Politics Science เปนการศกษาเรองราวทเกยวของกบรฐ

รฐศาสตรศกษาเรองดงตอไปน 1. การเมอง 2. การปกครอง คอ การใชอานาจอธปไตยเขาไปมสวนในการจดรปแบบโครงสราง

ความสมพนธเชงอานาจ เชน การปกครองระบอบประชาธปไตยระบบรฐสภา หรอการปกครองแบบเผดจการ

3. สถาบนทางการเมอง เชน รฐสภา สภาผแทนราษฎร พรรคการเมอง การเลอกตง 4. อ านาจ อ านาจหนาท และอทธพล เชน ทมาของอานาจ การใชอานาจ ความชอบธรรม

ของอานาจ อทธพลทางการเมอง 5. ความขดแยง เชน ความขดแยงเชงอานาจ ความขดแยงระหวางคนทมอดมการณทาง

การเมองทแตกตางกน 6. การแจกแจงแบงสรรทรพยากรของสงคม เชน กระบวนการการจดสรรงบประมาณ

เพอนางบประมาณไปบาบดทกขบารงสขใหประชาชนในรปแบบทแตกตางกนออกไป

สงคมวทยาการเมอง นกวชาการหลายคนมองวา สงคมวทยาการเมอง คลายคลงกบรฐศาสตรอยางมาก แตจรงๆ

แลวทงสองศาสตรไมไดเหมอนกนทงหมด แตจะเออตอกน นกวชาการหลายคนไดใหความหมายของสงคมวทยาการเมองไว อาจารยสรปออกมาได 3 กลม ดงน

1. สงคมวทยาการเมอง เปนเรองของสภาพ สรระ เรองราวตางๆ ทางสงคมทอยรอบตวของเนอหาในทางการเมอง

2. สงคมวทยาการเมองเปนเรองของสภาพแวดลอมทางการเมอง 3. การเมองจะถกกาหนดใหปรากฏออกมาในรปแบบใดหรอเปนไปอยางไร เปนเพราะไดรบ

อทธพลมาจากสภาพแวดลอมตางๆ ในทางสงคม ขณะเดยวกนสภาพแวดลอมตางๆ ทางสงคมกมอทธพลตอการเมองดวย เชน ความเชอ วฒนธรรม

ความเปนมาของสงคมวทยาการเมอง สงคมวทยาการเมองมพฒนาการมาจากความคดของนกปราชญการเมองในสมยกรก

โบราณ เชน เพลโต อรสโตเตล แตละคนพยายามเสนอวา สภาพแวดลอมตางๆ ทางเศรษฐกจ สงคม สงผลกระทบตอการเมองอยางไร

เพลโต พยายามหาคาตอบวา การคดรายจนทาใหเกดการเปลยนแปลงทางการเมองเกดจากสาเหตอะไร และในทสดกไดคาตอบวา สาเหตอยภายในจตใจของคนทเปรยบเทยบวา ตนเอง

ไมไดร บความยตธรรมหรอความเสมอภาค ประเดนเหลาน ชใหเหนวา ความสนใจเรองสภาพแวดลอมทมผลกระทบทางการเมองไดมมานานแลว

จากนนแนวคดของสงคมวทยาการเมองกเรมมทฤษฎและเนอหามากขน โดยเฉพาะศตวรรษท 18 ทมนกคดใหมๆ เกดขนจานวนมาก เชน แมกซ เวเบอร นกคดเหลานพยายามสรางทฤษฎทางสงคมวทยาการเมองใหมๆ ซงแนวคดสวนหนงจะใหความสาคญกบรฐและตวแทนของรฐมากกวาประชาชน แตบางแนวคดกใหความสาคญกบประชาชนมากกวารฐ

สงคมวทยาการเมองมสวนเสรมใหรฐศาสตรมคาตอบในหลายอยาง โดยเชอมโยงปจจยทางสงคมและวฒนธรรมเขาดวยกน เชน การเรยนรของคน ความคดความเชอของคน วฒนธรรมและประเพณ ลวนมสวนทาใหพฤตกรรมทางการเมองแตกตางกนไป

เรองทสงคมวทยาการเมองสนใจศกษา 1. พฤตกรรมการเมอง การเลอกตงในวนท 23 ธนวาคม 2550 ทผานมา นกวชาการหลาย

คนไดเขาไปสารวจพฤตกรรมการเลอกตงของคนหลายระดบเพอดอทธพลของสภาพแวดลอมทางสงคม อาชพ และเศรษฐกจ ทสงผลกระทบใหพฤตกรรมการเลอกตงของคนแตกตางกน

2. การรวมตวกนของกลมบคคลทคมอ านาจทางเศรษฐกจกบกลมบคคลทเขาไปอยในฐานะทมความสามารถในการตดสนใจทางการเมอง เชน ขาวการรอฟนผถอหน ปตท. เพราะพบวามรฐมนตรหลายคนในรฐบาลชดนถอหนอย

3. ปญหาของระบบราชการ โดยถอวาระบบราชการเปนเครองมอทสาคญของรฐบาล/ฝายการเมอง หากรฐบาลมนโยบายด แตหากระบบราชการไมเอาดวยหรอโกงกน นโยบายทดนนกไมมทางทจะสนองตอบความตองการของประชาชนได ซงปญหาทางการเมองทเกดขนสวนหนงเปนผลมาจากระบบราชการทไมสามารถทาหนาทไดอยางมประสทธภาพ

3. อดมการณทางการเมองและการรวมตวกนเปนกลมผลประโยชน แลวใชกลมเปนพลงผลกดนใหเกดการเปลยนแปลงทางการเมอง

4. พรรคการเมอง ปจจยทางจตวทยาทมผลตอพฤตกรรมทางการเมอง เชน ความเกลยด ความกลว การสรางเงอนงาทางจตวทยาเพอใหคนผวาไมกลาเลอกพรรคการเมองฝายตรงขาม

ความแตกตางระหวางรฐศาสตรกบสงคมวทยาการเมอง 1. รฐศาสตรศกษาเฉพาะสวนทลอยอยเหนอนาของภเขานาแขง (Iceberg) สวนสงคมวทยา

การเมองจะศกษาสวนทอยใตนาดวย เพราะเปนสวนสาคญทชวยพยงใหสงทเราเหนไดลอยอยเหนอนาหรอทาใหเราเหนภาพทอยเหนอนานน เชน การเลอกตงในวนท 23 ธนวาคม 2550 รฐศาสตรจะสนใจเฉพาะคะแนนเสยงทพรรคการเมองแตละพรรคได แตสงคมวทยาการเมองจะลงไปศกษาสาเหตของการเกดพฤตกรรมการเลอกตง เชน เลอกพรรคนเพราะชอบ รจกมกคนกบ ส.ส.

สงคมวทยาการเมองมองวา ปรากฏการณทเกดขนทางการเมองมสาเหตหรอไดรบอทธพลมาจากการเปลยนแปลงทงดานเศรษฐกจและสงคม ซงเปนการเปลยนแปลงสภาพแวดลอมของการเมอง การเปลยนแปลงทางสงคมทสาคญกระบวนการหนงเรยกวา Modernization

Modernization คอ กระบวนการในการผลกดนใหสงคมใดๆ เปนสงคมทมความสมยขน ทงดานเศรษฐกจและสงคม ดงปรากฏการณทเกดขนทวโลก บางคนมองวากระบวนการนเปนการนาความรดานวทยาศาสตรแผนใหมมาประยกตใช เปาหมายคอ ทาใหคณภาพชวตของคนในสงคมดขนกวาเดม เชน ทว ไฟฟา รถยนต แอรคอนดชน ฯลฯ ประเทศใดทประชากรมคณภาพชวตทด มสงอานวยความสะดวกมาก สงคมนนกจะมความทนสมยสง

ความทนสมยในทางสงคม (Social Mobilization) ความทนสมยในทางสงคม เปนกระบวนการททาใหความคด ความเชอ เศรษฐกจ สงคม

หรอจตวทยาแบบเดมเรมเสอมความศรทธา แลวหนมายอมรบวถชวต พฤตกรรม และการเรยนรใหมๆ แทนทสงคมทมระดบ Social Mobilization สงมกจะเกดปญหามากขน เพราะคนมการศกษาสงขน ความตองการกจะเปลยนไป เชน นายดาลกตาส เดมอยากแตงงานกบลกสาวกานน แตพอมการศกษาสงขน ไดเงนเดอนสงขน ความคดความเชอของนายดากจะเปลยนไปและไมอยากแตงงานกบลกสาวกานนเหมอนเดม หรอกรรมกรทอยตางจงหวดจะไมกลาสบตานาย แตพอมาทางานในกรงเทพฯ มการรวมตวกนจงกลาทจะเรยกรองตอรฐบาล เชน เรยกรองคาแรงขนตา เรยกรองสวสดการทดข น

เนองจาก Social Mobilization ทสงขน คนจะมความคาดหวงตอรฐบาลและผมอานาจทางการเมอง เพอใหสนองตอบความตองการและแกไขปญหาของพวกเขาใหได

ฮนตงตน กลาววา สงคมใดทมความทะเยอทะยานของคนอยในระดบทสงกวาระดบการพฒนาเศรษฐกจ เมอรฐบาลไมสามารถตอบสนองความตองการใหได คนในสงคมกไมสบอารมณและเกดความคบของใจ หากคนอดอนตนใจมากขน ในสงคมเปดคนเหลานนกสามารถทจะระงบความอดอนตนใจได เพราะมสทธเสรภาพ แตในสงคมปดการขยบขยายสถานภาพเปนไปอยางลาบาก ความอดอนตนใจจะเปนแรงผลกใหเกดการรวมตวกนของขบวนการทยากไร เชน ขบวนการคนจน ขบวนการชาวสลม คนเหลานจะใชกลมเปนเครองมอเรยกรองตอรฐและผมอานาจทางการเมอง จากนนการเขามามสวนรวมทางการเมองกจะสงขน โดยเฉพาะสงคมทเรมมการเปลยนแปลง คนไดรไดเหนมากขน และไดรบการศกษา การคมนาคมดขน สงคมใดหากคนเขามามสวนรวมทางการเมองมาก รฐบาลไมมประสทธภาพเพยงพอ ระบบราชการเองกไมมสมรรถนะเพยงพอในการจดการกบปญหาตางๆ ปญหาเสถยรภาพทางการเมองของประเทศนนกจะสงขน

เสถยรภาพทางการเมอง ฮนตงตน กลาววา เสถยรภาพทางการเมองของระบบการเมองใดๆ ขนอยกบตวแปร 2 ตว

คอ (1) สมรรถภาพของสถาบนทางการเมอง และ (2) ระดบของการเขามสวนรวมทางการเมอง โดยดวาสมรรถภาพดงกลาวสามารถแกไขเยยวยาหรอตอบโตการเขามามสวนรวมของประชาชนกลมตางๆ ไดหรอไม หากรฐบาลใด สถาบนทางการเมองมสมรรถภาพและประชาชนยอมรบ รฐบาลนนกจะมเสถยรภาพ ในทางตรงกนขาม หากรฐบาลไมมนายา ไมมความสามารถเพยงพอทจะ

แกปญหาตางๆ ทเกดขนได รฐบาลเองกมการคอรปชนโกงกน ผลคอรฐบาลจะไรเสถยรภาพทางการเมอง สรปไดดงกราฟ

ระบบการเมองทอยเหนอเสนทแยงมมคอ ระบบการเมองทมเสถยรภาพ เนองจากสถาบนทางการเมองมสมรรถภาพมากพอทจะจดการกบการมสวนรวมทางการเมองในระดบทตากวาได

Seymour Martin Lipset มองวา เสถยรภาพทางการเมองของระบบการเมองขนอยกบตวแปร 2 ตวคอ (1) ประสทธผล และ (2) ความชอบธรรมของระบบการเมอง ซง Lipset จะใชตวแปรทงสองตววดแนวโนมของเสถยรภาพทางการเมองทปรากฏอยในการเมองใดๆ

จากตาราง Legitimacy + คอ รฐบาลทมความชอบธรรมทางการเมองสง มาจากการเลอกตง และ

ประชาชนใหการยอมรบมาตงแตแรก Legitimacy - คอ รฐบาลทประชาชนไมใหการยอมรบมาตงแตแรก อาจมาจากการการ

ปฏวตหรอยดอานาจจากคนอนมา Effectiveness จะคานงถงผลระยะยาว มเปาหมาย มการวางแผน และมขนตอนทชดเจน

รฐบาลทดาเนนการไปทละขนตอนทวางแผนเอาไวเพอทาใหเกดความกนดอยดของประชาชน ถอวาเปนรฐบาลทมเสถยรภาพ เชน การสรางเขอน

สวนประสทธภาพ จะมงผลสมฤทธในเปาหมายระยะสน เชน การชวยเหลอประชาชนทถกนาทวมบาน

จากแนวคดนไดแบงประสทธภาพออกเปน 4 กลม คอ A คอ รฐบาลทมความชอบธรรมสง มาจากการเลอกตง มการวางแผนงานและดาเนนการ

ตามแผนเพอความอยดกนดของประชาชน รฐบาลกลมนมแนวโนมทจะมเสถยรภาพสงสด

สง

สง ตา P.P. (ระดบการเขามสวนรวมทางการเมอง)

P.I. (สมรรถภาพของสถาบนทางการเมอง)

ความชอบธรรม (Legitimacy)

ประสทธผล (Effectiveness)

+ - + -

A B C D

B คอ รฐบาลทประชาชนไมไดใหการตอนรบมาตงแตแรก แตเมอไดเปนรฐบาลแลวกสามารถวางแผนงาน กาหนดนโยบาย และพยายามดาเนนการตามแผนตางๆ เปนอยางดและมประสทธภาพ รฐบาลกลมนจะมเสถยรภาพทางการเมองสง เชน รฐบาลจอมพลสฤษด ธนะรชต

C คอ รฐบาลทมาจากการเลอกตงของประชาชน แตไมมโครงการหรอแผนงานใดเลย อยไปวนๆ รฐบาลกลมนคอนขางจะไรเสถยรภาพ

D คอ รฐบาลทเขามาสอานาจจากการแยงชง เมออยในอานาจกไมไดทาอะไรใหม ไมสามารถสรางอะไรใหประชาชนเลย เปนรฐบาลกลมทไรเสถยรภาพคอนขางสง

สรป กลมวชาใน Plan A เปนเรองราวของการเมองการปกครอง ผลกระทบของการเมองทมตอเศรษฐกจและสงคม และเปนสามเสาทมผลกระทบตอกน สวนสงคมวทยาการเมองกจะพดถงพฤตกรรมการเลอกตงของคนในสงคม

เนองจากรฐศาสตรเรยนเรองการเมอง จงมความหมายและมมมองทหลากหลาย เชน 1. การเมองเปนเรองของรฐ มมมองนจะเปนมมมองแบบดงเดม การมองเชนนทาใหเกด

ความพยายามในการแสวงหารฐทด ผปกครองทด เชน แนวคดของ เพลโต, อรสโตเตล, จอหน ลอค, รสโซ, โทมส ฮอบ ทเปนนกปรชญาทางการเมองทพยายามบอกวารปแบบการปกครองทด รฐทดควรจะเปนอยางไร ดงนน แนวคดในยคแรกๆ ทางรฐศาสตรจงเปนแนวคดทางปรชญาทพยายามพดถงภาพใหญของการเมองไมวาจะเปนระบบการเมองทด รฐทด ผปกครองทด

2. การเมองเปนเรองของอ านาจ การมองเชนนเปนการมองวาการเมองเปนความพยายามเขาไปมอทธพลในการกาหนดความเปนไปของสงคม โดยทคนในสงคมใหการยอมรบและเชอฟงคนทมอานาจ การมองการเมองวาเปนเรองทเกยวของกบอานาจ ทาใหเชอวาในสงคมจะมคนกลมนอยจานวนหนงทเรยกวา ชนชนน า (Elite) เปนกลมคนทพยายามเขาสอานาจ และถาคนกลมนไดรบการยอมรบกจะกลายเปนผทมอานาจและใชอานาจชอบธรรม เชน พ.ต.ท.ทกษณขนสอานาจโดยชอบธรรมตามกฎหมาย กจะมอานาจโดยชอบธรรมในการสงการ บงคบบญชา ออกกฎและกตกามาบงคบใชในสงคม

คาวาอานาจยงเกยวของกบคาวาอทธพลทหมายถง ความสามารถในการโนมนาวใหคนอนทาตามได การเมองจงเปนเรองเกยวของกบอานาจ เปนเรองของตอสเพอใหไดมาซงอานาจในทางการเมอง หากเอา แนวการวเคราะหเชงอ านาจ (Power Approach) มาอธบายพฒนาการทางการเมองของไทยกจะพบวา มการตอสเพอใหไดอานาจทางการเมองตลอดเวลา เพยงแตอยภายใตเงอนไขทแตกตางกนเทานน เชน สมยอยธยาในยคทเชอวา ผนาหรอกษตรยเปนสมมตเทพกมการตอสแยงชงอานาจเพอขนสบลลงก มการกอการกบฏของขนนาง จนกระทง 24 มถนายน 2475 การตอสเพอแยงชงอานาจกมการเปลยนแปลงรปแบบ โดยบรรดาขาราชการทไปศกษาตอจากตางประเทศกมารวมตวกนปฏวตแยงชงอานาจจากผมอานาจเดมและนาเอาระบอบประชาธปไตยทมองวาเปนรปแบบทดมาใช

ปจจบนการแยงชงอานาจอยในรปของการตอสระหวางกลมการเมองตางๆ เพอใหไดมาซงอานาจทางการเมอง แยงชงศรทธาความเชอมนจากประชาชนเพอหวงจะใหประชาชนเลอกกลมของ

ตนเองเขามาบรหารประเทศและมความชอบธรรมในการใชอานาจอธปไตย การเมองไทยจงหนไมพนจากเรองของอานาจ และการตอสแยงชงเพอใหไดมาซงอานาจทางการเมอง

3. การเมองเกยวของกบการใชอ านาจในการจดแจงแบงสรรสงทมคณคาในสงคม จากมมมองนนกวชการอยาง เดวด อสตน ไดใหนยามวา

ระบบการเมอง หมายถง ระบบการใชอานาจในทางการเมองอนชอบธรรมเพอทจะแจกแจงแบงสรรสงทมคณคาตางๆ ในสงคม ทกระบบการเมองจงมภารกจสาคญในการหาทางทจะเอาทรพยากรของสงคมทมอยจากดไปสรางความกนดอยดใหกบประชาชน หรอเพอสนองตอบตอความตองการของคนในสงคม จากนยามดงกลาวทาใหมองตอไปไดวาในความเปนจรงไมมสงคมใดทจะมทรพยากรมากเพยงพอทจะตอบสนองความตองการของคนในสงคมไดทงหมด ทรพยากรในสงคมจงเปนเสมอนเคกทจะตองมการแบงสรร ในการแบงสรรจะตองมการจดลาดบความสาคญของความตองการวารฐจะตองตอบสนองความตองการใหกบกลมใดกอน ทาใหเกดปญหาวาจะมบางกลมทไดประโยชนจากการแบงสรรดงกลาว และมบางกลมทไมไดประโยชน (Have not) ลกษณะเชนนนทาใหกลมทไมไดรบการตอบสนองความตองการ จะรวมตวกนเพอกดดนใหผมอานาจทางการเมองดาเนนการใดๆ เพอตอบสนองความตองการของกลมตนเอง และกอใหเกดการเขาไปมสวนรวมทางการเมองในรปแบบตางๆ ขนมา โดยเฉพาะในสงคมทอยในระยะของการเปลยนแปลงกอนจะเขาไปสสงคมททนสมย (Modernization Society) คนเหลานจะมแรงผลกมากเนองจากไดระดบ Social Mobilization ทสงขน

ประเดนส าคญของวชา PS 701 1. ความสาคญของแนววเคราะหในการศกษาปรากฏการณทางการเมอง (หรอการเขาถง

ความจรงทางการเมอง) 2. พฒนาการของวชารฐศาสตร 3. แนววเคราะหทสาคญทางๆ รฐศาสตร

1. ความส าคญของแนววเคราะหในการศกษาปรากฏการณทางการเมอง ประเดนนคอการตงคาถามวาทาไมการศกษารฐศาสตรจงตองอาศยแนวทางการวเคราะห คาตอบกคอ ศาสตรทกศาสตรมเปาหมายเดยวกนในการศกษาคอ การแสวงหาและเหตผล

(Causality) ของปรากฏการณ เพราะการทราบสาเหตของปรากฏการณจะนาไปสการแกปญหา ในทางการเมองนกรฐศาสตรศกษาปญหาทางการเมองกเพอจะตอบวาปญหาทางการเมอง

ในเรองนนๆ เกดจากสาเหตอะไร เพราะเชอวาหากทราบสาเหตกจะสามารถกาหนดแนวทางการแกปญหาการเมองในเรองนนๆ ได เชน

- ถาเรารวาปญหาความขดแยงทางการเมองทเกดขนในสงคมไทยเรากจะหาแนวทางมาแกปญหาได

- ถาเรารวาปญหาการขายเสยงเกดจากอะไร เรากจะสามารถกาหนดแนวทางในการแกปญหาการซอขายเสยงได

- ถาเรารวาปญหาความขดแยงในการแกไขรฐธรรมนญเกดจากอะไร เรากจะกาหนดแนวทางการแกปญหาได

แตการแสวงหาสาเหตของปรากฏการณทางการเมองเปนเรองทยากมาก หรอกลาววา การแสวงหาความจรงทางการเมองเปนเรองยงยาก (ยากกวาการแสวงหาความจรงของศาสตรอนๆ)

สาเหตทการหาความจรงในทางการเมองเปนเรองยาก 1. ขอมลในทางการเมองเปนขอมลทมจานวนมากมายมหาศาล การทขอมลมจานวนมากทาใหยากตอการลงไปจดการกบขอมล และจาเปนอยางยงทจะตองเลอกขอมลบางอยางมาศกษา 2. ขอมลทมจานวนมากดงกลาวบางครงเปนขอมลทมความขดแยงกน

3. ขอมลอาจจะไมคงเสนคงวาหรอเสมอตนเสมอปลาย ตวอยาง

ถาเราจะศกษาปญหาความขดแยงในทางการเมองทเกดขนในสงคมไทย จะมขอมลทมาจากฝายทสนบสนนอดตนายกทกษณ จะมขอมลทมาจากฝายตอตานทกษณ จะมขอมลทงจากฝายทเปนกลาง บางครงขอมลเหลานกขดแยงกนเอง บางครงขอมลกมการเปลยนแปลงตลอดเวลา จงเปนเรองยากทจะเชอวาขอมลใดเปนจรง ขอมลใดเปนเทจ

หรอในปญหาการแกไขรฐธรรมนญ จะมทงฝายทสนบสนนใหมการแกไขและฝายทตอตานการแกไข แตละฝายจะมเหตผลของตนเองและนาเสนอเหตผลใหสงคมรบร

ทาใหเกดคาถามวาเราจะเลอกเชอขอมลฝายใด หรอบอกวาฝายใดถกหรอฝายใดผด คาตอบกคอ ในทางรฐศาสตรมองวาไมมความเชอใดถกหรอผด แตเมอเราเลอกจะเชอ

ขอมลไหน จะตองมเหตผลมาสนบสนนความเชอ รวมทงมเหตผลทจะโตแยงความเชอของคนอนๆ ทไมตรงกน ซงสงทจะชวยสนบสนนความเชอของเรากคอ ทฤษฎหรอแนวการวเคราะหนนเอง

ทาใหเมอนกรฐศาสตรจะศกษาปรากฏการณทางการเมองใดๆ ตองมแนววเคราะหหรอทฤษฎมาเปนเครองมอ

ความส าคญและประโยชนของแนววเคราะห 1. แนววเคราะหหรอทฤษฎแตละทฤษฎจะเปนตวกาหนดกรอบวา ในขอมลทมจานวนมาก

นนจะเลอกขอมลอะไรมาใชบาง หรอเปนการชวยจดระเบยบขอมลทเราจะใชในการศกษา (เพราะเปนไปไมไดทจะใชขอมลทงหมดมาศกษา) ตรงนเองทาใหทฤษฎหรอแนววเคราะหมหลายแนววเคราะหขนอยกบความเชอของนกทฤษฎ เชน

- คนทเชอวาความขดแยงทางการเมองเกดจากความขดแยงดานผลประโยชนของกลมตางๆ เวลาศกษาความขดแยงทางการเมองกจะสนใจเฉพาะขอมลทเกยวกบความขดแยงของกลม

ผลประโยชน (ซงแสดงวาเขากาลงวเคราะหปญหาความขดแยงทางการเมองโดยใชแนววเคราะหกลมผลประโยชน)

- คนทเชอวาปญหาความขดแยงทางการเมองของไทยเวลานเกดจากสถาบนตางๆ ในทางการเมองไมทาหนาทของตนเอง หรอไมสามารถพฒนาโครงสรางสถาบนไดทนกบการเปลยนแปลงในทางการเมอง เวลาศกษากจะสนใจเกบขอมลเฉพาะทเกยวของกบสถาบนทางการเมอง (ซงแสดงวาเขากาลงใชแนววเคราะหเชงสถาบนในการศกษาปญหาทางการเมอง)

2. แนววเคราะหหรอทฤษฎจะชวยสรางขอโตแยงใหกบผศกษาปรากฏการณทางการเมอง เพราะแตละ Approach จะมแนวคดทไมเหมอนกน ทฤษฎแตละทฤษฎจะมขอโตแยงซงกนและกน และจะชวยใหเกดการพฒนาแนวทางในการวเคราะหไดแหลมคมมากขน เชน

- คนทเชอวาความขดแยงทางการเมองเกดจากความขดแยงเกยวกบผลประโยชน กจะโตแยงกบคนทเชอวาความขดแยงทางการเมองเกดจากสถาบนทางการเมอง ซงเมอเกดการโตแยงกจะทาใหเกดการพฒนาทางความคดในการศกษาปรากฏการณทางการเมอง

3. แนวการวเคราะหชวยทาใหเราตระหนกวาทฤษฎแตละทฤษฎมขอจากด และพนฐานของแตละทฤษฎเกดจากสภาพแวดลอมทแตกตางกน การนาทฤษฎไปวเคราะหจงตองพจารณาถงจดออนของทฤษฎ

สรป ประโยชนของแนวทางการศกษาวเคราะห 1. ชวยในการเลอกสรรคาถาม และเลอกสรรขอมลทเราจะนามาใชในการศกษา 2. Approach ชวยเปนกรอบหรอเปนเครองมอทใชในการมองปญหา กลาวคอ เมอเราเจอปญหา

ทางการเมองหนงๆ เราจะคดไดวาเราควรจะมองปญหานดวยมมมองของแนววเคราะหใดจงจะด 3. เปนเครองมอในการวเคราะหทสาคญทจะทาใหเราเขาใจเหตการณในทางการเมองไดกระจางชดขน

4. เปนเคาโครงหรอโครงสรางของสงตางๆ ทตองการศกษาหรอทาความเขาใจ การทแนววเคราะหแตละแนวมฐานความคดแตกตางกน และมจดแขงและจดออนททาให

เกดการโตแยงอยเสมอ ใหแนววเคราะหทางรฐศาสตรหรอแนวทางทจะใชในการศกษาความจรงทางการเมอง มการเปลยนแปลงและพฒนาอยตลอดเวลา

ตามพฒนาการของวชารฐศาสตร เราจงตองท าความเขาใจกบพฒนาการของวชารฐศาสตร

2. พฒนาการของวชารฐศาสตร แบงออกเปน 3 ยค คอ ยคท 1 ยคคลาสสกหรอยควางรากฐาน (Classical) ยคท 2 ยคพฤตกรรมศาสตร (Behavioral) ยคท 3 ยคหลงพฤตกรรมศาสตร (Post-behavioral)

ยควางรากฐานหรอยคคลาสสก (Classical Era) ในยคนจะมแนวทางการศกษาหลก 2 แนว คอ - แนวปรชญา (Philosophy Approach) การศกษารฐศาสตรแนวปรชญาจะมลกษณะ

สาคญๆ คอ 1. มงเนนในการตงคาถามและคาตอบทเกยวของกบจรยธรรม และใชคานยม (Value)

สวนตวไปสรางคาตอบ เชน ถามวาผปกครองทดควรจะมลกษณะอยางไร การปกครองทดควรเปนแบบไหน

คาถามในทางปรชญาเหลานจะมคาตอบทตางกนไปขนอยกบความคดของคนแตละคน อยางไรกคามคาถามเหลานยงคงเปนคาถามมาจนถงปจจบน เชน คาถามวาการปกครองทดคออะไร ตงแต 2475 ในประเทศไทยเราเชอวาการปกครองแบบประชาธปไตยคอการปกครองทด แตทกวนนกเกดคาถามมากมายวาประชาธปไตยดจรงหรอ

2. การศกษาในแนวปรชญาจะเปนการศกษาในเชงตรรกะในการไตรตรอง หรอการหาเหตผล 3. วธการศกษาทางปรชญาจะใชจนตนาการในการสรางเนอหา การทนกปราชญใชจนตนาการในการสรางเนอหา ทาใหปรชญามกจะศกษาในสงทยงไมเกดขน หรอเปนการมองไปในอนาคต เชนเรองของการมองคการตรวจสอบการใชอานาจรฐเปนเรองทนกปราชญในอดตพดถงมานานแลว แตสงคมเพงนาแนวคดนมาใชอยางจรงจง อยางไรกตาม มการวพากษแนวการศกษาแบบปรชญาวาเปนการศกษาทเลอนลอยไมอยในโลกแหงความจรง แตคาดเดาดวยตรรกะ และมการนาเอาอคตของผศกษาเขาไปเกยวของ อยางไรกตามนกวชาการบางกลมมองวาการศกษาปรชญายงมประโยชน เนองจากคาตอบในทางปรชญาจานวนมากในอดตกลายเปนหลกการทสาคญของสงคมปจจบน และปรชญายงชวยทาใหคนเราตงขอสงสยเกยวกบธรรมชาตและนาไปสการคดเพอตอบคาถาม - แนวนตสถาบน (Legal Institutional Approach) เปนการศกษาปรากฏการณทางการเมองโดยอาศยตวบทกฎหมายและโครงสรางสถาบนเปนหลก เชน ถาเราอยากจะศกษาเรองพรรคการเมองในประเทศไทยกจะศกษากฎหมายพรรคการเมองวากาหนดบทบาทและหนาทของพรรคการเมองวามอะไรบาง หรอไมกศกษาจากโครงสรางของพรรคการเมอง เชน ดการจดระเบยบโครงสรางภายในพรรควาเปนอยางไร

ขอวจารณทมตอแนวทางการศกษาเชงนตสถาบน 1. มองวาการศกษาในแนวนตสถาบนขาดความยดหยน 2. มองวาการศกษาโดยยดตวบทกฎหมายทาใหมการละเลยปจจยดานอนๆ เชน ปจจยดานประวตศาสตร หรอวฒนธรรมของแตละสงคม 3. มองวาการศกษาในแนวนตสถาบนละเลยการศกษากระบวนการทางการเมองทเปนจรง เพราะความเปนจรงกบกฎหมายอาจจะเปนคนละเรองกน 4. การศกษาแนวนตสถานบนไมสามารถอธบายการเปลยนแปลงทเกดขนได เพราะสงคมมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา

การวจารณแนวทางการศกษาแบบปรชญาและแนวนตสถาบนจะมาจากนกวชาการในกลมพฤตกรรมศาสตร ซงนกวชาการกลมนตองการใหรฐศาสตรมวธการศกษาแบบใหม ซงถอวาเปนพฒนาการการศกษาในยคท 2 ทเรยกวา

ยคพฤตกรรมศาสตร (Behavioral Era) ยคนมองวาการศกษาในยคคลาสสกนนทาใหรฐศาสตรเปนวชาทขาดหลกเกณฑ จบตอง

ไมได ลาสมย ไมมความเปนกลาง ไมมความเปนศาสตร ยคพฤตกรรมศาสตรจงตองการใหวชารฐศาสตรมความเปนศาสตรมากขน ซงนกวชาการกลมนจงเสนอใหเปลยนวธการในการศกษารฐศาสตรเสยใหม

ความคาดหวงของนกพฤตกรรมศาสตร 1. ตองการพฒนาองคความรทเปนกลาง (Neutrality) และปราศจากอคต (Non-Biased) 2. ตองการคนหาองคความรทเปนเหตเปนผล (Causality) ทสามารถทดสอบได (Test) นน

คอ สามารถตอบคาถามไดวาอะไรคอสาเหตของปรากฏการณทางการเมอง เชน ตองตอบคาถามใหไดวาทาไมคนกรงเทพจงออกมาใชเสยงนอยกวาคนตางจงหวด

3. นกพฤตกรรมศาสตรตองการใหความรทเกดจากการศกษามประโยชนในการนาไปคาดการณหรอทานายเหตการณ (Prediction) ในอนาคตได

ลกษณะของการศกษาแบบพฤตกรรมศาสตร 1. มลกษณะทเปนระบบ (Systematic) ตองสนใจขอมลเชงประจกษ (Empirical) และสามารถทานายได (Predictive) 2. การศกษาตามแนวพฤตกรรมจะเนนศกษาพฤตกรรมสวนบคคลและสวนรวมเปนหลก หรอเอาพฤตกรรมของบคคลและสวนรวมเปนหนวยในการวเคราะห (Individual & Collective Behavior as a Unit of Analysis) 3. การศกษาแบบพฤตกรรมศาสตรจะตองทาในแบบสหวทยาการ หรออาศยความรจากหลายสาขาวชามาใชในการศกษา 4. พฤตกรรมศาสตรจะเนนในเรองวธการศกษา (Methodology) เพราะพฤตกรรมศาสตรเชอวาวธการศกษา หรอระเบยบวธวจย (Research Methodology) ทชดเจนจะนาไปสผลการศกษาทชดเจน)

เนองจากนกพฤตกรรมศาสตรมองวาการศกษาปรากฏการณทางการเมองควรจะศกษาสภาพทเปนอยจรง (Being) วาเปนอยางไร ไมควรจะศกษาสงทควรจะเปน (What Ought to be) เหมอนพวกปรชญาศกษา ท าใหประเดนหลกทพวกพฤตกรรมศาสตรศกษากนกคอ เรองของพฤตกรรมทางการเมองทเกดขนจรงๆ นนเอง เชน ศกษาพฤตกรรมในการเลอกตง พฤตกรรมในการมสวนรวมทางการเมอง โดยวธการของพฤตกรรมศาสตรคอ ตองการประยกตวธการทาง

วทยาศาสตรมาศกษาปรากฏการณทางการเมองหรอทางสงคมศาสตร เนองจากในยคพฤตกรรมศาสตรนนเครองมอในการเกบขอมลนนเรมมความทนสมยมากขน

การศกษารฐศาสตรดวยแนวทางพฤตกรรมศาสตรถอเปนการปฏวตแนวทางในการศกษารฐศาสตรครงสาคญ เนองจากพฤตกรรมศาสตรสงผลใหเกดการเปลยนแปลงแนวทางในการศกษารฐศาสตรอยางสนเชง

ผลกระทบของการศกษารฐศาสตรตามแนวพฤตกรรมศาสตร 1. มผลกระทบตอเนอหาของรฐศาสตร พฤตกรรมศาสตรทาใหเนอหาของการศกษาหน

มาศกษาพฤตกรรมในทางการเมอง จากเดมทศกษาปรชญา กฎหมายและสถาบน แตเราพบวาจากววฒนาการของพฤตกรรมศาสตรซงเรมตนในยคหลงสงครามโลกครงท 2 นกพฤตกรรมศาสตรใหความสนใจศกษาอยไมกเรอง โดยทวไปกมกจะศกษาทศนะคตเปนสวนใหญ เพราะนกพฤตกรรมศาสตรมองวาคนจะมพฤตกรรมอยางไรจะขนอยกบทศนคต ทาใหผลงานวจยทอยในยคพฤตกรรมศาสตรจะเตมไปดวยเรองการวดทศนคต เชน ทศนคตทางการเมองของนกศกษามหาวทยาลย

2. มผลกระทบตอวธการศกษารฐศาสตร - มการนาเอาวธการทใชในทางวทยาศาสตรมาใชในทางรฐศาสตรโดยตรง เชน วธการทาง

สถต วธการทางคณตศาสตร แคลคลส โดยเชอวาวธการเหลานชวยในการคนหาความเปนเหตเปนผลของปรากฏการณทางการเมองได

- มการนาเอาแนวความคดในทางวทยาศาสตรมาประยกตใชกบสงคมกคอ แนวความคดในเรองกระบวนการในการคนหาความร เชน ถาวจยตองเรมตนจากสมมตฐาน ตองใหคาจากดความ ตองมเครองมอในการเกบขอมลอยางเปนระบบ การเกบขอมลจะตองเปนขนตอนทเปนทยอมรบ เปนตน

วธการทพฤตกรรมศาสตรน ามาใชในการศกษาและประเดนทพฤตกรรมศาสตรสนใจศกษา กลายเปนขอจ ากดของการศกษา

ขอวจารณตอพฤตกรรมศาสตร 1. ในประเดนความเปนกลาง การทพฤตกรรมศาสตรมองวาการศกษาแบบวทยาศาสตรจะทาใหเกดความเปนกลาง ถกวจารณความเปนกลางไมมจรง เพราะแคเรองของคอนเซปต กเปนเพยงจนตนาการหรอความหมายทเราสมมตขน เชน คาวาชนชนกลาง ชนชนกลางในความคดคนแตละคนกไมตรงกน 2. ในประเดนบอกวาการศกษาแบบวทยาศาสตรสามารถทดสอบความเปนเหตเปนผลไดนน จรงๆ แลวการศกษาแบบพฤตกรรมศาสตรทพยายามกาหนดตวแปรและนาเอามาสรางความสมพนธในสมการนน แตพบวาทกสมการจะเปดโอกาสใหเราคานวณหาคาความสมพนธระหวางตวแปรตางๆ ไดเสมอแตนนไมไดหมายความวาความสมพนธทเราคนพบจะเปนตวบงบอกถงความเปนเหตเปนผล แตอาจจะมเพยงแคมความสมพนธ (Relation) แตไมเปนเหตเปนผล (Causation) กได

3. ในประเดนทบอกวาท านายได การทานายได หมายถง การทานายภายใตเงอนไขทจากด หรอภายใตฐานคตทเราตงไว หรอทานายไดภายใตปจจยเงอนไขตางๆ ทเรากาหนดใหมนคงท ซงในทางการเมองยอมมปญหาเพราะปรากฏการณทางการเมองเปลยนแปลงตลอดเวลา จากผลกระทบทเกดจากการศกษาพฤตกรรมศาสตรในยคพฤตกรรมศาสตรดงกลาวนาไปสการศกษารฐศาสตรในยคใหมทเรยกวา “ยคหลงพฤตกรรมศาสตร”

ยคหลงพฤตกรรมศาสตร (Post-Behavioral Era) นกรฐศาสตรยคหลงพฤตกรรมศาสตรมองวา การศกษารฐศาสตรในยคพฤตกรรมศาสตรนน

มวแตใหความสนในแตวธการศกษามากวาใหความสนใจตอเนอหา ทาใหผลการศกษาไมไดสะทอนใหเหนปญหาของสงคม

ลกษณะของการศกษารฐศาสตรยคหลงพฤตกรรมศาสตร 1. จะเปนการนาความรหลายสาขาวชามาใชในการศกษารฐศาสตร หรอมลกษณะของการเปน Multi-Disciplinary หรอ Interdisciplinary เชน ถาเราจะศกษาเรองการขายเสยงจะตองเขาใจทงในเรองวฒนธรรม สงคมวทยา ความยากจน ประวตศาสตร ไมใชใชแตความรทางรฐศาสตรอยางเดยว 2. การศกษารฐศาสตรยคหลงพฤตกรรมศาสตรใหสนใจปญหาสงคมมากขน หรอเปนการศกษาทเอาปญหาเปนตวตง (Problem Oriented) จากเดมทยคพฤตกรรมศาสตรจะเอาทฤษฎเปนตวตง (Theory Oriented) และเอาทฤษฎไปพสจนกบปรากฏการณ 3. ยคหลงพฤตกรรมจงไมสนใจทจะสรางทฤษฎ แตจะศกษาโดยเอามาปญหามาดกนอยางลกซง เพราะมองวาการศกษาอยางลกซงเหลานกจะนาไปสการเสนอทางเลอกหรอทางออกในการแกปญหา ยคหลงพฤตกรรมศาสตรจงมการศกษารฐศาสตรโดยใชแนววเคราะหใหมๆ เชน เศรษฐศาสตรการเมอง สงคมวทยาการเมอง วฒนธรรมทางการเมอง เปนตน ทกวนนการศกษาการเมองเปนการศกษายคหลงพฤตกรรมศาสตร จงเกดประเดนทางการเมองใหมๆ ใหศกษามากมาย แตแนวทางศกษาในยคเกากยงคงถกนามาใชศกษาดวยเชนกน

3. แนวทางการวเคราะหส าคญๆ ทางรฐศาสตร กอนจะลงไปทแนววเคราะหทสาคญๆ นกศกษาควรทราบความหมายของแนวการวเคราะห

เสยกอน มนกวชาการใหความหมายของแนวศกษาวเคราะหทางรฐศาสตรไวหลากหลาย เชน อแลน ซ ไอแซค กลาววา แนวการวเคราะหในการศกษากคอกลยทธโดยทวไปทเราใชใน

การวเคราะหปรากฏการณในทางการเมอง โดยแนววเคราะหในการศกษาจะใหกรอบ ใหรปแบบ ใหตวแบบ ใหแนวคด เพอใหเราสามารถทาความเขาใจกบปรากฏการณทางการเมองในขอบขายทกวางทสดเทาทจะทาไดโดยอาศยแนวคดหลกเพยงแนวคดเดยว

วลเลยม เอ. เวลช กลาววา Approach คอ ชดหรอกลมของคอนเซปตทมงเนนหรอใหความสาคญกบประเดนทางการเมองดานใดดานหนง โดยปกต Approach จะประกอบไปดวยคอนเซปตหลกเพยงคอนเซปตเดยว เวอรนอน แวน ไดค (Vernon Van Dyke) กลาววา Approach หนงๆ จะประกอบดวยมาตรการในการเลอกสรรปญหาหรอคาถามทจะนามาพจารณาและเลอกขอมลทจะนามาใช และจะบอกวาขอมลชนดใดทสามารถนามาใชไดและชนดขอมลชนดใดนามาใชไมได จากนยามของนกวชาการขางตน Approach ในทางรฐศาสตร หมายถง กรอบความคด ทมแนวคดหลกปรากฏอยเพยงแนวคดเดยว ซงจะชวยใหการศกษาปรากฏการณทางการเมองเปนไปอยางมทศทางและมขอบเขตทชดเจน การวเคราะหการเมองของนกรฐศาสตรน นมหวใจทสาคญอยทแนวทางการศกษา (Approach) และกรอบความคด (Conceptual Framework) ซงถาขาด 2 สงนการวเคราะหการเมองของนกรฐศาสตรจะมขดความสามารถในการวเคราะหวจารณทางการเมองทไมดไปกวาบทวเคราะหวจารณของนกหนงสอพมพหรอนกวชาการสาขาอนๆ ในทางสงคมศาสตรเลย หรออาจจะมคณภาพดอยกวาอกดวย เพราะนกหนงสอพมพมกจะมขอมลลบจากวงในทางการเมองดกวานกรฐศาสตร

แนวทางการศกษาหรอ Approach ทางการเมองทส าคญๆ 1. แนววเคราะหเชงวฒนธรรมการเมอง (Political Cultural Approach) ความคดรวบยอด : เชอวาปรากฏการณทางการเมองเกดจากวฒนธรรมทางการเมองของ

คนในสงคม วฒนธรรมการเมอง คอ แบบแผนความคดความเชอหรอคานยมของบคคลในสงคมใน

ระบบการเมองใด และความคดความเชอทเปนนามธรรมเหลาน เปรยบเสมอนแรงผลกทสงผลตอใหมนษยแสดงออกซงพฤตกรรมทางการเมองในลกษณะใดๆ เชน ในการเลนการเมองคนอเมรกานนพยายามจะผลกดนใหตนเองเปนทรจกของคนในสงคม โดยสรางผลงานใหมองเหนเ ปนระยะเวลานาน ตองสรางสมบารมและผลงานยาวนาน ไมวาจะเปนบช อลกอร หรอนกการเมองตระกลเคเนด จะตองเรมตนจากสนามการเมองเลกๆ กอนจะไตเตาขนสระดบสง

คนอเมรกนถามขอบกพรองแทบจะเลนการเมองไมได เชน วฒสมาชกเอดเวรด เคเนด ไมกลาลงชงตาแหนงประธานาธบดเพราะเคยขบรถตกนาและทาใหเลขาฯ ตาย กกลายเปนปมดอยทางการเมองมาจนปจจบน แตบานเรานนคนทเลนการเมองไมจาเปนตองสะสมบารม แตจานวนมากเปนทายาททางการเมองของนกการเมองรนเกา ตองมนามสกลด มฐานะรารวย เชน บางจงหวด ส.ส.จะเปนคนนามสกลเดมๆ มาตลอด เชน องกนนท ศลปอาชา เทยนทอง และอาศยเสนสายโยงใยเขามาเปน ส.ส. นกการเมองไทยจานวนนอยเทานนจะอาศยประสบการณ อาศยความดและการรบใชสงคมจนมคนเลอกเขามาเปนผแทน ยงสงคมไทยเปนวฒนธรรมยอมรบอานาจของคนมเงน มบารม ทาใหคนไทยไมสนใจทจะตรวจสอบการทางานของนกการเมองทเปนคนมบารมเหลาน ทาใหการเมองไทยทกวนนจงยงคงมปญหา

การน าแนววเคราะหเชงวฒนธรรมไปใช : - ระบใหไดวาวฒนธรรมทางการเมองของคนทเกยวของกบปญหาหรอประเดนทางการเมอง

ทเราจะวเคราะหคออะไร - บอกไดวาวฒนธรรมดงกลาวกอใหเกดปญหาทางการเมอง (ตามประเดนทเราจะวเคราะห

อยางไร) 2. แนววเคราะหการพฒนาทางการเมอง Political Development Approach ความคดรวบยอด : การเมองจะพฒนาจากการเมองแบบเกาไปสการเมองแบบใหม โดย

ตองอาศยปจจยบางอยาง (ปจจยอะไรบางขนอยกบแนวคดของนกวชาการแตละคน) การพฒนาทางการเมอง หมายถง การเปลยนแปลงชนดหนงทเกดขนในสงคม ม

เปาหมายเพอใหการแจกแจงแบงสรรทรพยากรใหมประสทธภาพเปนธรรมมากวาเดม

แตนกวชาการยงมมมมองทเกยวกบคาวา “พฒนาการเมอง” ทหลากหลาย เชน 1. มองวาการพฒนาทางการเมองเปนเงอนไขเบองตนของการพฒนาทางเศรษฐกจ คอ

เศรษฐกจจะเจรญเตบโตไดหากการเมองไดรบการพฒนา 2. นกวชาการบางกลมมองวาการเมองทพฒนาจะปรากฏอยในสงคมอตสาหกรรม แสดงวาในสงคมอตสาหกรรมจะมแบบแผนทางการเมองเฉพาะอยางตางจากแบบแผนทางการเมองในสงคมอนๆ ทไมใชอตสาหกรรม 3. นกวชาการทมองวาการพฒนาทางการเมองเปนเงอนไขทปรากฏในระบบการเมองททนสมย โดยสงคมททนสมยคอสงคมทเปดโอกาสใหคนเขาไปมสวนรวมทางการเมองดวยความเสมอภาค มการกาหนดกฎกตกาทเปนสากล

4. นกวชาการทมองวาการพฒนาทางการเมองเปนสภาพการณทางการเมองของสงคมประชาธปไตย คอ มองวาหากเปนประชาธปไตยสงคมนนจะพฒนาแลว แนวคดนกถกโจมตวาลาเอยงในเชงอดมการณทางการเมอง เพราะหลายประเทศทเปนประชาธปไตยกยงไมมระดบของการพฒนาทางการเมอง 5. นกวชาการในกลมทมองวาการพฒนาทางการเมองนนเปนสภาพการเมองในระบบรฐชาต (State-Nation) คาวารฐเปนเงอนไขทางรฐศาสตรสวน nation เปนเงอนไขทางสงคมวทยา ซงรฐตองประกอบไปดวยรฐบาล ประชากร ดนแดนและอานาจอธปไตย

6. แนวคดทบอกวาการพฒนาการเมองคอเรองของการระดมทรพยากรมาใชประโยชนอยางมประสทธภาพ

7. แนวคดทบอกวาระบบการเมองทพฒนาแลว คอ ระบบการเมองทการเปลยนแปลงทางการเมองเปนไปอยางมระเบยบและมเสถยรภาพ ซงในความเปนจรงพบวาระบบการเมองทมเสถยรภาพกไมไดเปนระบบการเมองทพฒนา เชน ระบบการเมองของอนโดนเซยภายใตการนาของซฮารโต ระบบการเมองของอกนดาภายใตการนาของ อด อามน ทดารงตาแหนงอยางยาวนาน

8. แนวคดทบอกวาการพฒนาทางการเมอง คอ ระบบการเมองทมการเขาไปมสวนรวมทางการเมองของประชาชน

9. แนวคดทบอกวาระบบการเมองทพฒนาแลว คอ ระบบการเมองทสามารถพฒนากฎหมายและสถาบนทางการเมอง คอ มสถาบนการเมองทเกดขนและทาหนาทอยางมประสทธภาพ

10. แนวคดสดทายจะบอกวาการพฒนาทางการเมอง คอ การเปลยนแปลงชนดหนงทเกดขนในสงคมทมอทธพลและมผลกระทบตอการเปลยนแปลงดานเศรษฐกจและสงคมดวย ปจจยของการวดระดบของการพฒนาทางการเมอง

ลเชยน พาย (Lucian Pye) เสนอสงทเรยกวา Syndrome of Development กลาวคอ การเมองทจะไดชอวามระดบของการพฒนาทางการเมองจะตองประกอบดวยหลกการ 3 อยาง คอ

1. Differentiation มโครงสรางทางการเมองทหลากหลาย คอ มกระทรวง ทบวง กรม มหนวยงานททาหนาทเฉพาะอยาง เพอตอบสนองความตองการทหลากหลายของคนในสงคมทมจานวนมากและมการรวมตวกนเปนกลมตางๆ ไมวาจะรวมตวกนบนพนฐานของผลประโยชนเดยวกน บนอดมการณเดยวกน

2. Equality ความเสมอภาค ระบบการเมองใดจะไดชอวาเปนระบบการเมองทมพฒนาการทางการเมองสงนนประชาชนจะตองไดรบความเสมอภาคอยางนอยๆ 3 ประการ คอ ความเสมอภาคในการเขาไปมสวนรวมทางการเมอง ความเสมอภาคในโอกาสทจะเขาสตาแหนงในระบบราชการหรอในการสวมบทบาทในทางสาธารณะ และความเสมอภาคภายใตกฎหมายทยตธรรม

3. Capacity สมรรถนะ ระบบการเมองใดจะไดชอวาเปนระบบการเมองทมพฒนาการทางการเมองสงนนตองเปนระบบการเมองทมสมรรถนะ มความสามารถในการแกไขปญหาตอความตองการทมอยอยางหลากหลายของประชาชน สรางสรรคสงใหมๆ ใหเปนทยอมรบของประชาชนได

การตอบคาถามเรองการพฒนาทางการเมองของไทย เมอเราบอกถงหลกการดงกลาวแลว เรากมาดวาสงคมไทยมลกษณะสอดคลองกบหลกการ 3 หลกการหรอไม (อธบายเปนขอๆ เชนกน) จากนนเรากสรปไดวาการเมองไทยมระดบการพฒนาแคไหน ดงนน อยาตอบโดยคดเอาเอง อยาใชสามญสานกเพราะจะไดคะแนนไมด

หลกการของการพฒนาทางการเมอง อลมอลและพาวเวลล แบงลกษณะระบบการเมองทพฒนาแลวออกเปน 3 ประการ คอ

1. Differentiation of Political Structure คอ สงคมนนตองมความหลากหลายของโครงสรางทางการเมอง

2. Secularization of Political Culture ดจากวฒนธรรมทางการเมองวาตงอยบนหลกการของเหตผลทเปนวทยาศาสตร

3. Subsystem Autonomy หมายถง ระบบการเมองททนสมยจะมโครงสรางยอยๆในระบบการเมองทมอสระในการทาหนาทของตนเอง

3. แนววเคราะหชนชนน า (Elite Approach) ความคดรวบยอด : ปรากฏการณทางการเมองเปนผลผลตทเกดจากชนชนนาในสงคม แนววเคราะหชนชนนามองวา ในสงคมจะประกอบไปดวยคน 2 ชนชน คอ ชนชนนาและคน

ชนชนลาง ชนชนน า หมายถง คนสวนนอยในสงคมทมอานาจครอบงาคนชนลางทเปนคนสวนใหญ

ของสงคม เนองจากชนนนนาเปนคนทกมอานาจทางเศรษฐกจ คอ มเงนทองและความรารวย เมอมความรารวยทาใหสามารถใชความรารวยในการแสวงหาอานาจทางการเมอง เมอมอานาจทางการเมอง อานาจในดานอนกจะเพมพนขน และทาใหชนชนนาเปนคนกาหนดชะตากรรมของคนทงสงคม

สาเหตทชนชนนาสามารถกาหนดความเปนไปของสงคมได เพราะชนชนนามลกษณะตางๆ คอ - ชนชนนามจานวนนอยทาใหตดตอสอสาร รวมกนอยางเหนยวแนน และพบวาชนชนนายง

มการเกยวดองกนในรปของเครอญาตผานการแตงงานขามตระกลกน - มความคด รสนยม การใชชวต แบบเดยวกน จบจากโรงเรยนเดยวกน - มผลประโยชนสอดคลองกน แนวคดชนชนนาจงมองวา การเมองเปนเรองของชนชนนา ทาใหการกาหนดนโยบายตางๆ

เปนไปเพอชนชนนา โดยชนชนลางไดรบประโยชนแตเพยงเลกนอย ผลประโยชนทชนชนนาจดสรรใหชนชนลางเปนการจดสรรใหเพยงเพอไมใหชนชนลางรสกวาถกเอาเปรยบจนเกนไป และลกขนมาทาทายอานาจของชนชนนาเทานน

การน าแนววเคราะหชนชนน ามาอธบายการเมองไทย

แนววเคราะหชนชนนาสามารถนามาอธบายการเมองไทยไดเปนอยางด เนองจากคนทเขาไปมอานาจทางการเมองเวลานคอ ชนชนนาทางธรกจเพยงไมกตระกล ทาใหชนชนนาเหลานเขาไปกาหนดบทบาททเปนประโยชนตอธรกจของตนเอง

สาหรบการเมองไทยชนชนนาทเขามามบทบาททางการเมองในระยะแรกคอ ทหาร ขาราชการระดบสง โดยมนกธรกจอยเบองหลงในการสนบสนน ขาราชการทหารเหลานน ตอมาเมอการเมองมาอยในมอของนกการเมอง นกธรกจกมาสนบสนนนกการเมอง และพรรคการเมอง แตทกวนนนกธรกจเขามาเลนการเมองอยางเตมตว สงคมไทยเปนสงคมทมการแบงคนในสงคมออกเปน 2 กลมโดยกวางๆ ออกเปนชนนาและชนชนลางมานานแลว และชนชนนาเปนชนชนทมบทบาทในการควบคมความเปนไปของชนชนลางไมวาจะเปนยคทกษตรยปกครองประเทศ ประชาชนสวนใหญมองวาตนเองเปนไพรฟาทตองคอยรบอานาจและความกรณาของชนชนนา มาจนถงยคประชาธปไตย คนไทยสวนใหญกยงมองวาตนเองเปนแคราษฎรทตองคอยรบนโยบายจากรฐ โดยไมลกขนมามบทบาทในทางการเมองแตอยางใด ปลอยใหการเมองเปนเรองของคนไมกคน มาจนถงทกวนน การเมองไทยอยภายใตกามอของตระกลนกธรกจไมกกระกล และเมอเกดการเปลยนแปลทางการเมองกจะมชนชนนาแบบทหารและขาราชการทมบทบาทในการเปลยนแปลงอกเชนกน

การน าไปใช : แยกแยะใหไดวาในปญหาทเราศกษามชนชนนากลมใดบาง เชน ปญหาความขดแยงทางการเมองไทยเวลาน เปนความขดแยงระหวางชนชนนาทางการเมอง สอมวลชน นกวชาการ

4. แนววเคราะหกลมผลประโยชน (Interest Group Approach) ความคดรวบยอด : การเมองเปนเรองของการเจรจาตอรองระหวางกลมตางๆ ในสงคม

แนววเคราะหกลมผลประโยชนมแนวคดทสาคญตรงทมองวา ในสงคมประกอบดวยกลมตางๆ จานวนมาก และกลมเหลานตางแขงขนเพอรกษาผลประโยชนของตนเอง การแขงขนของกลมมกเปนไปโดยการใชอทธพลของกลมในการเขาไปกดดนใหรฐบาลตดสนใจเพอเออประโยชนใหกบกลมตนเอง เนองจากแนววเคราะหนเชอวา กลมผลประโยชนจะตระหนกถงผลประโยชนของตนเอง จงตองมการเคลอนไหวในการรกษาผลประโยชนของกลม หลกการของแนววเคราะหกลมผลประโยชน

1. มองวาปรากฏการณทางการเมองเปนปฏสมพนธกน ( Interaction) ระหวางกลมผลประโยชน

2. หากมความขดแยงกนในเรองผลประโยชน กลมผลประโยชนเหลานจะมการเจรจาตอรองกนโดยอยบนพนฐานของเหตผล

3. การเจรจาตอรองมกจบลงดวยการประนประนอม 4. มองวาความขดแยงในทางการเมองมทางออกเสมอ 5. ทฤษฎพหนยมจงเชอวา ระบบการเมองจะมการปรบตวเขาสภาวะสมดลตลอดเวลา 6. นโยบายทออกจากระบบการเมองเปนผลลพธมาจากปฏสมพนธระหวางกลมตางๆ 7. รฐไมมบทบาทใดๆ ในการเขามาจดการกบกลมผลประโยชน ความเชอแบบนทาให

ทฤษฎพหนยมมองวาผลประโยชนของแตละกลมจะถกนามาเจรจา พดคยกนอยางเปดเผย และยอมรบวาผลประโยชนเปนเรองทมอยจรงในทางการเมอง

อยางไรกตามตามแนวคดของพหนยม กลมผลประโยชนในสงคมจะตองมอานาจเทาเทยมกนและมโอกาสเทาๆ กนในการเขาถงผตดสนใจกาหนดนโยบาย

แนววเคราะหกลมผลประโยชน แบงเปนทฤษฎยอย 2 ทฤษฎ คอ 1. ทฤษฎพหนยม (Pluralist Theory หรอ Pluralism) เชอวาการแขงขนของกลมผลประโยชนเปนไปอยางเสร เทาเทยมกน เปนทฤษฎทใชอธบายกลมผลประโยชนในสงคมอเมรกนไดงาย 2. ทฤษฎสหการ (Corporatist Theory/Corporatism) เปนทฤษฎทตรงขามกบทฤษฎพหนยมเพราะทฤษฎนเชอวา กลมผลประโยชนแตละกลมมกจะยดถอผลประโยชนของตนเองอยางมาก การจะปลอยใหแตละกลมเจรจากนเองจะเปนเรองยาก และความขดแยงระหวางกลมผลประโยชนเปนเรองทเกดขนไดหากรฐไมเขาจดการ ทสาคญทฤษฎนมองวา กลมแตละกลมในสงคมมอานาจไมเทากนและไมสามารถเขาถงกลมผตดสนใจกาหนดนโยบายไดอยางเทาเทยมกน

ทาใหรฐตองเปนกลไกสาคญของการเจรจาตอรอง เชน เปนคนคอยควบคมกตกา คอยเจรจาไกลเกลยระหวางกลมผลประโยชนสองฝาย

จากแนวคดทง 2 แบบของแนววเคราะหกลมผลประโยชน การจดการกลมผลประโยชนในประเทศไทยจะเปนไปตาม ทฤษฎสหการ เนองจากกลมผลประโยชนในประเทศไทยยงขาดพลงอ านาจทเทาเทยมกน และโอกาสของกลมในการเขาถงการตดสนใจของผก าหนดนโยบายจะมแตกตางกน กลาวคอ ในสงคมไทยกลมยงขาดความหลากหลาย การรวมกลมของคนในสงคมอนเปนการรวมตวในลกษณะของกลมผลประโยชนยงเกดขนไมมากนก กลมผลประโยชนทเกดขนในสงคมโดยอสระและเกดจากความตองการของสมาชกกลมจะเกดขนในสงคมเมองมากกวา และอยในภาคสวนทเปนทางการของสงคม เชน สมาคมธนาคาร สภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย สมาคมผสงออก สภาหอการคา เปนตน ขณะทในภาคชนบททมเกษตรกรเปนสวนใหญยงขาดการรวมตวทเหนยวแนน และการรวมตวของกลมผลประโยชนในชนบทยงเกดขนโดยรฐเขาไปจดการ ผานนโยบายการพฒนาชนบทของรฐ เชน การจดตงกลมสหกรณตางๆ ลวนแตเกดจากรฐทงสน แมกระทงปจจบนแนวคดเกยวกบประชาคมตาบล ประชาคมจงหวดกมาจากรฐ

ทสาคญอานาจและอทธพลของกลมผลประโยชนในสงคมไทยยงมไมเทากน เชน สมาคมพอคา สมาคมนายธนาคาร มกจะมพลงอานาจมากกวาสมาคมผเลยงสกรแหงประเทศไทย หรอสมาคมชาวนา ความไมเทาเทยมกนของกลมผลประโยชนนเองทาใหเรองของผลประโยชนถกมองวา เปนเรองทตองปกปดในสงคมไทย การเจรจาระหวางกลมผลประโยชนจงเปนไปอยางแอบแฝง มองวาเรองของผลประโยชนเปนเรองทตองปกปด ทงๆ ทเปนสงทมจรงในการเมองไทย

นอกจากนการทกลมผลประโยชนมความไมเทาเทยมกน และกระบวนการเจรจาผลประโยชนมกเปนไปในทางลบ ในสงคมไทยจงเกดปญหาความขดแยงระหวางกลมผลประโยชนอยเสมอและรฐมกจะเขาไปแทรกแซงในการแกปญหาความขดแยงนน

การน าไปใช : - แยกแยะใหเหนวามกลมผลประโยชนใดบางทเกยวของกบปญหาทเราจะวเคราะห - ระบใหไดวาแตละกลมมผลประโยชนอะไร - บอกใหไดวาผลประโยชนของแตละกลมขดแยงกนอยางไร ตวอยางปญหาการเมองไทยมหลายกลมผลประโยชนทตองตอสกน เชน

ฝายตอตานทกษณ : - กลมนายสนธ ลมทองกล ผลประโยชนของนายสนธ คอ ผลประโยชนทางธรกจ - กลมสอมวลชนอนๆ ผลประโยชน คอ การมอสระ เสรภาพในการนาเสนอขาวสาร - กลม NGOs จะมผลประโยชนตามแตละกลม (แตผลประโยชนถกทาลายจากนโยบาย

รฐบาลทกษณ เชน กลมตาน FTA กลมเครอขายผบรโภค) - สหภาพแรงงาน กมผลประโยชนในการดารงสถานภาพเดมในรฐวสาหกจ (ถามการแปร

รปสหภาพแรงงานเหลานกมองวาตนเองจะเสยประโยชน) เปนตน ฝายสนบสนน :

- กลม ส.ส. - นกวชาการบางกลม - ประชาชนทเลอกนายกทกษณ (มประโยชนจากนโยบายทกษณ) เปนตน

5. แนววเคราะหเชงปรชญาทางการเมอง (Philosophical Approach) เปนแนววเคราะหทสนใจนาเอาแนวคดทางปรชญาทางการเมองมาใชในการศกษา เชน การ

ศกษาเรองสทธ (เชน สทธพลเมอง สทธของชมชนหรอสทธใหม) การใชแนววเคราะหเชงปรชญาจะเนนการอธบายถงสงทควรจะเปน ถาเราพดถงเรองสทธกจะตองตอบคาถามวา คนในสงคมควรจะมสทธมากนอยแคไหน เนนไปทการวเคราะหเนอหาของสทธวา มนกคดทพดถงเรองนไวอยางไรบาง การศกษาแนวปรชญาจงมกจะสนใจศกษาประวตศาสตรทางความคดของนกคดในยคตางๆ โดยวธการศกษาทนามาใช คอ การพรรณนาความ (Descriptive) เชน ถาศกษาเรองสทธในสงคมไทยกจะเนนการพรรณนาวา แนวคดนมทมาจากอะไร มนกคดพดไวอยางไรบาง และสทธในสงคมไทยทมอยไดรบความสนใจมากนอยแคไหน สทธทคนไทยมอยในทกวนนมเพยงพอแลวหรอไม ในทางปฏบตคนไทยไดรบความคมครองในเรองสทธมากนอยแคไหน และสทธทจะพงมของคนไทยยงมสทธอนๆ อกหรอไม เปนตน

6. แนววเคราะหเชงนตสถาบน (Legal-institutional Approach) เปนแนวการวเคราะหการเมองจากกฎหมายหรอสถาบนทางการเมอง โดยดวากฎหมาย

กาหนดความสมพนธของสถาบนทางการเมองไวอยางไร หรอถาจะศกษาบทบาทของพรรคการเมองกอาจจะไปดทกฎหมายของพรรคการเมอง โครงสรางพรรคการเมอง

การศกษาการเมองตามแนววเคราะหเชงนตสถาบนจะมขอจากดทกฎหมายอาจจะไมสอดคลองกบความเปนจรงทเกดขน อยางไรกตามแนววเคราะหนกยงมประโยชนตอการศกษาการเมองเชนกน เชน อาจจะศกษาเปรยบเทยบรฐธรรมนญป 50 กบฉบบอนๆ

7. แนววเคราะหเชงโครงสรางหนาท (Structural-functional Approach) เปนแนววเคราะหทมองวาในทางการเมองจะมโครงสรางทางการเมองปรากฏอยและ

โครงสรางเหลานจะตองทาหนาท เชน รฐบาล รฐสภา พรรคการเมอง จะเปนโครงสรางทปรากฏอยในระบบการเมอง และโครงสรางเหลานจะตองทาหนาท ถาไมทาหนาทระบบการเมองนนกจะไมมประสทธภาพ เชน เราเคยพดวาการเมองไทยไมมเสถยรภาพเพราะพรรคการเมองมความออนแอ หรอพรรคการเมองไมทาหนาท

ทงนการทพรรคการเมองในประเทศไทยไมสามารถทาหนาทพรรคการเมองไดเพราะในการเมองไทยทหารเขามามบทบาททางการเมองมากจนเกนไป และกดกนไมใหพรรคการเมองเขาสระบบการเมอง เชน พอทหารขนมามอานาจกสงใหยบพรรคการเมอง

แนววเคราะหนกยงนามาใชในการศกษาไดในปจจบน เชน ถาเราจะศกษากกต.กตองดวาโครงสรางของกกต.เปนอยางไร และโครงสรางดงกลาวเออตอการทาหนาทของ กกต.หรอไม

8. แนววเคราะหเชงระบบ (Systems Approach) เปนแนววเคราะหทเขาใจไดงายและนาไปใชในการอธบายปรากฏการณตางๆ ไดงาย แนววเคราะหเชงระบบจะมองการเมองวา เปนกระบวนการทมความตอเนอง จากการม

ปจจยนาเขา (Inputs) ทถกปอนเขาสกระบวนการตดสนใจในทางการเมอง (Conversion Process) เพอใหออกมาเปนปจจยนาออกหรอ Outputs ซงหมายถงนโยบาย หรอกฎหมาย ระเบยบขอบงคบตางๆ นนเอง

ปจจยนาเขาทถกปอนเขาสระบบการเมองจะประกอบไปดวย ความตองการ หรอขอเรยกรอง (Demand) และขอสนบสนน นอกจากนผลของการตดสนใจของระบบการเมองจะกลายเปนผลยอนกลบหรอ Feed Back ทจะกลายเปน Inputs ทจะถกปอนเขาสระบบการเมองอกครง ทงนกระบวนการของระบบการเมองทงหมดจะอยภายใตสงแวดลอมทมผลตอทงระบบการเมองทงระบบ ดงรป

แนววเคราะหเชงระบบมองวาถาระบบการเมองมความสมดล หมายถงผลผลตจากการตดสนใจของระบบการเมองสามารถตอบสนองตอความตองการ ตามขอเรยกรองหรอปจจยนาเขาได ระบบการเมองนนกจะดารงอยได แนววเคราะหเชงระบบจะเปนแนววเคราะหระดบมหภาคทสามารถอธบายสงตางๆ ไดทงหมด แตกมจดออนตรงทขาดการวเคราะหแบบละเอยด แตมองสงตางๆ ในเชงกวาง (ดงนนอาจารยไมตองการใหนกศกษาใชแนววเคราะหนมากจนเกนไป)

9. แนววเคราะหเชงวฒนธรรมทางการเมอง (Political Culture Approach) เปนแนววเคราะหทใหความสาคญกบความคด และความเชอในทางการเมอง เนนศกษาการ

เปลยนแปลงทางการเมองหรอปรากฏการณทางการเมองผานวฒนธรรมทางการเมอง เชน ถาเราศกษาเรองการซอสทธขายเสยงเรากจะตองดวา เปนเพราะวฒนธรรมทางการเมองของคนไทยเออตอการซอสทธขายเสยงใชหรอไม เราจะมสมมตฐานวาการซอเสยงไมเกยวกบความตองการในเรองเงน แตเปนเรองทเกยวกบความเชอ วฒนธรรม หรออดมการณของสงคม ตวอยางของวฒนธรรมทมผลตอการเมองไทยอยางมากๆ คอ วฒนธรรมแบบอปถมภทเรยกวา Patron-client Systems ความสมพนธในแบบดงกลาวทาใหสงคมไทยมความสมพนธในแบบไพรฟา สงผลใหเกดการเลนพรรคเลนพวก ชวยเหลอแตพรรคพวกของตนเอง ทาใหระบอบประชาธปไตยของไทยมความลาหลง

IInnppuuttss Conversion

Process

OOuuttppuuttss

FFeeeeddbbaacckk

นกคดทสนใจเรองวฒนธรรมการเมอง คอ ซดนย เวอรบา และกาเบรยล อนมอนด โดยเขาเสนอวาวฒนธรรมทเหมาะสมสาหรบการเมองแบบประชาธปไตย คอ วฒนธรรม Civic Culture คอ วฒนธรรมทคนในสงคมมความกระตอรอรน สนใจการเมอง มองวาการเมองมผลตอชวตของตนเอง ถาคนในสงคมมวฒนธรรมในแบบดงกลาวกจะชวยใหคนเขามามสวนรวมทางการเมอง จะสงผลใหการเมองมเสถยรภาพ ซงอนมอนดและเวอรบา กลาววา วฒนธรรมเชนนจะไมปรากฏในสงคมเอเชย เพราะคนเอเชยยงไมตระหนกถงความสาคญของการเมองทมตอชวตของตนเอง การทคนไทยจานวนไมนอยมความสะใจทรฐบาลฆาตดตอนนกคายาเสพตดแสดงวา คนไทยยงไมมวฒนธรรมประชาธปไตย เนองจากประชาธปไตยจะตองเชอมนในกระบวนการยตธรรมทมข นมตอน

การทคนไทยโดยเฉพาะขาราชการจานวนไมนอยยงมองวาตนเองมเจานาย เปนคนในสงกดของคนนนคนนแสดงวา เรายงยอมรบวาตนเองเปนไพร แมวาเราจะเลกระบบไพรมานานแลวกตาม

**นกศกษาควรไปดแนววเคราะหอนๆ เพมเตมดวย เพราะยงมอกหลายแนววเคราะห**

สรปวชา PS 702 ระเบยบวธวจยทางรฐศาสตร รปแบบขอสอบ PS 702

จากขอสอบทออกมาหลายๆ ปพบวา ขอสอบม 3 แบบใหญๆ คอ แบบท 1 ใหเขยนเคาโครงการวจย จะแบงยอยออกเปน 3 แบบ คอ

1.1 ขอสอบทออกโดยใหนกศกษาเขยนถงสาระสาคญของหวขอตางๆ ของสาระนพนธทนกศกษาทา ตงแตชอเรอง ความสาคญของปญหา ไปจนถงการวเคราะหขอมล หรอเขยนโครงรางการวจยจากสาระนพนธของนกศกษาเองนนเอง (อาจจะใหเขยนเพยงบางหวขอ)

ขอสอบแบบน เชน ป 2542 (นกศกษารนท 3 ) และขอสอบป 2549 (บางนา) การออกขอสอบแบบนไมยากแตนกศกษาตองไปอานสาระนพนธทตวเองทา 1.2 ขอสอบในแบบทมการกาหนดหวขอหรอประเดนทนาสนใจมา แลวใหนกศกษาเขยนระเบยบวธวจยในการศกษาปญหาดงกลาว หรอเขยนจากโครงรางการวจยจากประเดนสาคญทกาหนดให (อาจจะใหเขยนบางหวขอ)

ขอสอบแบบน เชน ป 2545 (ของสวนกลาง) ป 2547 และป 2549 ทงของภมภาคและศนยสระบร)

1.3 ขอสอบทออกโดยใหบทคดยอมาและใหนาเอาบทคดยอนนมาเขยนเคาโครงงานวจยทสมบรณหรอบางสวน

ขอสอบแบบนออกป 2541 แบบท 2 ขอสอบทออกเกยวกบองคความรในการวจย

ขอสอบทออกแบบน คอ ป 2545 2546 2548 เชน -ป 2545 ใหพดถงความแตกตางของ Inductive และ Deductive -ป 2546 ใหอธบาย /ความแตกตางระหวางการวจยเชงคณภาพกบการวจยเชงปรมาณ

/ความเชอมโยงระหวางกรอบความคดกบระเบยบวธวจย /การสารวจวรรณกรรมมความสาคญตอการวจยอยางไร

/การสรปขอเทจจรงจะทาใหเกดความนาเชอถอไดอยางไร -ป 2548 ใหบอกวาการทาวจยใหมคณภาพเปนสงทนาเชอถอในเชงวชาการนนควรตองทาอยางไร

แบบท 3 ใหอธบายกระบวนการวจย ตวอยาง คอ ขอสอบป 2550 ****แนวโนมของปน (คาดวา) เนนใหอธบายกระบวนการวจย หรอแบบท 3 ***

ประเดนส าคญทตองเตรยมตว 1. การเขยนเคาโครงการวจย (หมายถงเขยนโครงรางงานวจยได) 2. องคความรท วไปเกยวกบงานวจย 3. อธบายกระบวนการวจยในแตละหวขอ

วชาวจยเปนวชาทสอนใหนกศกษารจกเครองมอในการนาไปใชในการแสวงหาความร เนองจากเชอวาความรทดและนาเชอถอจะตองมวธการในการไดมาซงความร (Methodology) ทนาเชอถอดวย วธการแสวงหาความรทนาเชอถอ คอ วธการทมกระบวนการทเปนระบบ มแบบแผนขนตอนทชดเจน

การวจยเปนวธการในการแสวงการหาความรอยางหนงในบรรดาวธการหาความรหลายๆ วธ แตเปนวธการทมระเบยบ มแบบแผน มกระบวนการทชดเจน ททาใหคนธรรมดาๆ สามารถเขาถงความรได

ประเดนท 1 การเขยนเคาโครงรางการวจยหรอแบบเสนอโครงรางการวจย (Research Proposal)

โครงรางการวจย หมายถง ขอเสนอของนกวจยทจะบอกกบผอานวา จะทาวจยเรองอะไร ทาไมตองทาเรองน ทาแลวมประโยชนอะไร วธการทาเปนอยางไร

โครงรางการวจยประกอบดวยหวขอสาคญๆ คอ 1. ชอเรอง

2. ปญหาและความสาคญของปญหา 3. วตถประสงค 4. สมมตฐาน (ถาม) 5. ขอบเขตการวจย 6. กรอบแนวคดทใชในการศกษา 7. ระเบยบวธวจย

ตรงนนกศกษาจะตองบอกใหไดวา เรองทจะศกษานนควรจะวจยเชงคณภาพหรอวจยเชงปรมาณ ถาเลอกคณภาพกตองใชวธการวจยแบบคณภาพ ถาเลอกปรมาณกตองตอบวธการวจยเชงปรมาณ

7.1 ระเบยบวธวจยเชงปรมาณ จะตองบอกถง - รปแบบของการวจย เชน การวจยสารวจ - วธการเกบขอมลหรอเครองมอในการวจย เชน ออกแบบถาม แบบทดสอบ แบบวด

ทศนคต - ประชากรทศกษา ถาเปนการศกษาประชากรขนาดใหญและตองสมตวอยางจะตองบอกถง

วธการสมตวอยางดวย 7.2 ระเบยบวธวจยเชงคณภาพ - รปแบบของการวจย เชน การวจยเอกสาร การวจยชาตพนธวรรณา การวจยสนาม - วธการเกบขอมลและเครองมอในการวจย เชน การสงเกตการณ การสงเกตการณแบบม

สวนรวม การสมภาษณเจาะลก - ประชากรทศกษา 8. การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลกจะแตกตางกนระหวางการวจยเชงปรมาณและ

การวจยคณภาพ - การวเคราะหขอมลในเชงปรมาณ มกจะใชสถตมาเปนเครองมอในการวเคราะห - การวเคราะหขอมลในเชงคณภาพ มกจะใชวธพรรณนาความ ตความหมาย เปนเครองมอ

ในการวเคราะห ท ส าคญ ท ส ด ท กหว ขอ ท อย ใ น เ ค า โครงการ ว จยจ ะ ตอง ม

ความสมพนธกนทงหมด ตงแตชอเรอง วตถประสงค ขอบเขตการวจย ระเบยบวธ และการวเคราะหขอมล และตรงนเองจะเปนตววดวาจะไดคะแนนหรอไมไดคะแนน

ประเดนท 2 องคความรทวไปเกยวกบระเบยบวธวจย

องคความรทวไปเกยวกบการวจยจะมมาก และโจทยจะหยบเรองอะไรมาถามกได ในทนขอน าเสนอเรองทส าคญ คอ

1. วธการแบบ Deductive และ Inductive

หลกนรนย (Deductive) หลกการนมอยวาเราจะมคาอธบายอยแลวในเรองทเราจะศกษา จากนกวชาการในอดตทมการศกษา และคาตอบของนกวชาการนนไดรบการยอมรบวาเปนทฤษฎ แตเมอเวลาเปลยนไป สภาพสงคมอาจจะมการเปลยนแปลง เราอาจจะมความสงสยวาทฤษฎทมอยแลวนน หรอคาตอบทมอยแลวนนยงเปนจรงหรออยไม ยงยอมรบตอไปไดหรอไม เราจงตองการทดสอบทฤษฎดงกลาวนนวายงถกตองหรอไม กจะอาศยตรรกะแบบนรนยมาใชในการวจย การวจยทใชตรรกะแบบนรนยจงเปนการวจยเพอทดสอบทฤษฎ

หลกอปนย (Inductive) การวจยโดยใชตรรกะอปนบนยจะไมนาเอาคาอธบายหรอทฤษฎทไดรบการยอมรบอยแลวมาเปนกรอบจากดในการศกษา เรองทจะศกษา หรอปญหาทจะศกษาอาจจะมคนอนศกษาเอาไวแลว แตผศกษาจะไมเอาทฤษฎเอามาเปนกรอบ การวจยแบบอปนยจะมองวา เมอโลกมการเปลยนแปลงอาจจะมอะไรใหมๆ ทคนในรนกอนคดไมถง ดงนนทฤษฎทคนรนกอนๆ ไดสรางเอาไวนนอาจจะไมเพยงพอทจะอธบายปรากฏการณหรอสงใหมๆ ทเกดขน นกวชาการทมแนวคดอยางนจงมองวาจาเปนจะตองมการสรางทฤษฎใหมหรอสรางคาอธบายใหมทสามารถอธบายโลกปจจบนได นกวชาการทสนใจในแนวนกจะพยายามเกบรวบรวมขอมลทเกดขนทงหมด จากนนกจะมขอสรปจากการศกษา ทงน เมอมขอสรปทไดจากการ ศกษาในแบบ Inductive อาจจะยงไมใชขอสรปทไดรบการยอมรบ แตอาจจะเปนขอสรปชวคราว กอาจจะตองมการวจยซาๆ ในเรองเดยวกน ทอาจจะทาในสถานทตางๆ ในแตละสถานการณกน ถาคาตอบหรอขอสรปทไดจากการวจยซากนหลายครงพบวามความสอดคลองตองกนขอสรปชวคราวนนกจะถกนาไปประมวลเพอสรางทฤษฎขนมาใหม ดงนน ตรรกะในการวจยแบบอปนย เปนตรรกะทใชการวจยเปนเครองมอในการพฒนาทฤษฎหรอสรางทฤษฎขนมาใหม 2. ความแตกตางของการการวจยเชงปรมาณและการวจยเชงคณภาพ จะมความแตกตางในประเดนตางๆ คอ

2.1 ลกษณะของขอมล ขอมลของการวจยเชงปรมาณจะเปนขอมลเชงตวเลขทสามารถวดได เชน ถาวดความรกจะตองมการกาหนดไดมความรระดบใด ขณะทการวจยเชงคณภาพขอมลจะเปนเรองของความรสกนกคด ขอมลจะอยในรปของการบรรยาย การพรรณนาสงตางๆ ทเกดขน

2.2 วตถประสงค การวจยเชงปรมาณจะมวตถประสงคสาคญ คอ *การทดสอบทฤษฎ การวจยเชงปรมาณจะตองมทฤษฎอยกอนแลว จากนนกนาเอาทฤษฎ

หรอกรอบแนวคดนนมาทดสอบวาเปนจรงกบกรณทเราศกษาหรอไม **การวจยเชงปรมาณใชเพอการสรปขอมลทมจานวนมาก เพอใหเหนภาพทวไปของสงท

เกดขนได ***การวจยเชงปรมาณมวตถประสงคเพอตองการแสดงความถกตองของสงทเกดขน ขณะท

การวจยเชงคณภาพจะมวตถประสงคทสาคญ คอ *ตองการสรางทฤษฎใหม หรอการสรางองคความรใหมขนมา **เปนการวจยทตองการวเคราะหขอมลในระดบลก

**การวจยเชงคณภาพมความตองการทจะท าความเขาใจกบความหมายในสงทจะศกษา ซงบางครงเปนเรองทตองตความ เชน ถาเราพบเหนคนทกทายกนดวยการสวสดเราอาจจะเขาใจวาทง 2 ฝายมความพอใจซงกนและกน แตถาเปนการวจยเชงคณภาพอาจจะตองทาความเขาใจวาแทจรงแลวการทกทายกนเปนเพยงการแสดงออกภายนอกเทานน แตมความหมายอนทซอนอยภายใตการทกทาย การวจยเชงคณภาพจงตองอธบายคณคาทแทจรงของสงทเกดขน ดงนน การวจยเชงคณภาพไมใชเรองงายๆ การทาวจยคณภาพจะตองมการกาหนดประเดนใหชดเจนเสยกอน จากนนจงเอาขอมลมาอธบายใหเหนความสมพนธ และตองมความเขาใจในสงทอธบายวามความสาคญอยางไร

การวจยเชงปรมาณจะงายตรงทเราสามารถตความจากขอมลทเปนตวเลขทเกบไดจากกลมตวอยาง ขณะทการตความหมายของปรากฏการณในการวจยเชงคณภาพจะยากตรงทหากเราใชกรอบคดหรอทฤษฎตางกนการตความหมายของปรากฏการณกจะตางกนดวย

2.3 วธการวเคราะหขอมล จะแตกตางกนตรงทการวจยเชงปรมาณจะใชสถตเปนเครองมอในการวเคราะห ขณะทการวจยเชงคณภาพจะใชการสรปในแบบอปนยในการวเคราะห

***การวจยเชงคณภาพ เปนการวจยทไดรบการยอมรบมากขนในปจจบน เนองจาก ความตกตาของการวจยทใชหลกการทางวทยาศาสตร เพราะดงเดมน นการแสวงหาความรจะมาจากภายในตวตนของนกคด นกปรชญา แตมาวนหนงกเกดนกคดกลมหนงมองวา ความรทมาจากภายในตนนนไมมความนาเชอถอ จงตองหาความรจากภายนอก โดยจดเปลยนทสาคญททาใหการแสวงหาความรมแนวทางทเปลยนไปคอ การปฏวตทางดานวทยาศาสตร เพราะวธการหาความรตามแนวทางของวทยาศาสตร เปนการแสวงหาความรจากโลกภายนอก มจดแขงตรงทความรจากภายนอกเปนความจรงทมาจากสงทเหนจรงๆ หรอเปนประจกษนยม

การเปลยนแปลงดงกลาวทาใหโลกทงโลกตกอยในความเชอแบบวทยาศาสตร จนปจจบนไดมการพสจนพบวา แททจรงแลววทยาศาสตรไมไดแกปญหาทกอยางของโลกได รวมทงการศกษาแบบวทยาศาสตรกไมไดชวยในการคนหาความจรงทงหมดได ดงนน เมอการแสวงหาความรจากภายนอกมจดออน ในศตวรรษท 19 ทาใหคนเรมกลบมามองตนเองมากขน ทาใหคนสนใจศกษาการวจยเชงคณภาพมากขน เพราะวชาทางสงคมศาสตรเปนวชาทวาดวยมนษย การทจะหามไมใหมนษยศกษาเรองของมนษยดวยตวมนษยเอง จงไมนาจะถกตอง เพราะมนษยยอมรเรองของมนษยไดดทสด เนองจากการวจยคณภาพใหความสาคญกบจต ขณะการวจยปรมาณใหความสาคญกบวตถ สภาพของขอมลของการวจยเชงคณภาพ 1. ขอมลมความยดหยน ขณะวจยเชงปรมาณขอมลจะไมยดหยน เชน ถาเราตอบแบบสอบถามเรากจะตองตอบตามขอเลอกทนกวจยกาหนดออกมา ขณะทในการวจยเชงคณภาพผตอบสามารถตอบไดอยางหลากหลาย นนคอ คาตอบของคาถามจะขนอยกบผตอบ เชน ถานกวจยถามวา ชอบนายกทกษณหรอไม ถาเปนเชงปรมาณ เราอาจจะตอบไดแค ชอบ ไมชอบ ชอบมาก ชอบมากทสด แตถาเปนวจยเชงคณภาพผตอบจะตอบไดกวางขวาง ขอมลของการวจยเชงคณภาพจงมความยดหยน

2. เปนขอมลเชงอปนย หมายถง เวลาเกบขอมล ผวจยจะเขาไปสงคมและเกบตวอยางทละคน ทาใหมองเหนขอมลหรอความจรงทเกบมาอยางลกซง สวนจะเกบขอมลจานวนมากนอยแคไหนจงจะพอนนขนอยกบวาความจรงทเราพบนนมความมนใจแคไหน นนคอ ผวจยจะประเมนเพยงพอทจะเชอไดวาจรงแลวหรอไม แตการวจยเชงคณภาพจะเพยงพอหรอจะยดหยนหรอไมผวจยจะตองลงไปฝงตวอยในสนามการวจย ซงจะทาใหเราเขาใจธรรมชาตของสงทเราศกษาอยางลกซง 3. ขอมลตองอมตวเพยงพอ นนคอ การฝงตวและเกบขอมลจะตองเกบจนขอมลอมตว 4. ขอมลทรอบดาน ถาเราไปฝงตวในสนามจะไดรบขอมลทรอบดาน ขณะทการวจยเชงปรมาณจะไดขอมลหรอความจรงของสงคมบางดานเทานน 5. ขอมลจากการวจยคณภาพจงตองการการบรรยาย การอธบาย 6. หนวยขอมล การวจยคณภาพศกษาท Subject หรอศกษาจตใจของมนษย ศกษาความหมายและความรจากคน ดงนน จงไมมหนวยวดแบบวจยเชงปรมาณ ตวเลขไมสาคญสาหรบวจยคณภาพ แตการวจยเชงคณภาพบางครงกมตวเลขได 7. การวจยเชงคณภาพตองเรยนรเรองของคนเปนหลก เพยงแตจะศกษามมไหนเทานน แตขอมลจากคนนนจะขนอยกบอารมณ เชน ถาเราคยกบคนทเพงตนนอน หรอถามในตอนกลางวน ขอมลทไดมาจะตางกน ดงนน ขอมลทไดจากมนษยจงถกกาหนดดวยเวลาและสถานท (Time and Space) หรอขนอยกบกาละและเทศะ ดงนน ผวจยตองรวาควรจะเกบขอมลในเวลาและสถานทใด

นนคอ ความแตกตางระหวางการวจยเชงคณภาพและการวจยเชงปรมาณ แตการจะใชวธการแบบไหนในการศกษาขนอยกบ สภาพปญหา เพราะปญหาบางอยางเหมาะสาหรบการวจยเชงปรมาณ สภาพปญหาบางอยางเหมาะกบการวจยเชงคณภาพกตองใชการวจยเชงคณภาพ

ลกษณะส าคญของการวจยเชงคณภาพ 1. เนนการมองปรากฏการณใหเหนภาพรวม โดยการมองจากหลายแงหลายมม หรอเปนการศกษาทเนนองครวม ซงจะชวยใหเราทราบถงความเกยวพนของปรากฏการณกบบรบททอยรอบๆ ปรากฏการณ 2. เปนการศกษาตดตามระยะยาวและเจาะลก ตรงนเปนการแกปญหาเกยวกบการเปลยนแปลงของปรากฏการณทเกดขนตลอดเวลา เชน เราจะศกษาธรกจอสงหารมทรพยเพออธบายวา สภาวะของธรกจนเปนอยางไร เราตองใชเวลาศกษาตามสมควรเพอใหเหนวงจรของธรกจ ซงอาจจะใชเวลาสนหรอนานกขนอยกบปรากฏการณ

สวนการศกษาแบบเจาะลกกเพอหาความหมายทแทจรงของปรากฏการณ เชน ในการทาพธศพการสวดจะใชพระ 4 รป จะมความหมายเฉพาะ ซงคนทวไปอาจจะไมร การใชพระ 4 รป หมายถง การครบองคประกอบของสงฆในการทาพธ แตถาเราใหพระประกอบพธมงคล เชน ขนบานใหมจานวนเพราะตองเปนเลขค เปนตน นกวจยจะตองเจาะลกไปถงความหมายเหลานเพออธบายใหคนอานเขาใจใหตรงกนใหได

3. เปนการศกษาปรากฏการณในสภาพแวดลอมตามธรรมชาต การวจยเชงคณภาพจะไมทาวจยในสถานการณทสมมตขน เนองจากการวจยเปนการศกษาสภาพแวดลอมทเปนปรากฏการณตามปกตทเกดขนจรงๆ เชน ถาเราศกษาเรองพรรคทางเลอก เรากตองศกษาจากแกนนาของพรรค แตถาเราไปสมภาษณเราอาจจะไมไดขอมลทแทจรง เพราะคนทใหสมภาษณกจะบอกขอมลทตองการบอกเทานน ซงอาจจะไมเพยงพอทนกวจยจะสรปหรอตอบคาถามทตองการ แตตองเกบขอมลหลายๆ ครงหลายๆ ทาง 4. ตองค านงถงความเปนมนษยของผถกวจย เพราะในการวจยจะมความเกยวพนระหวางคนวจยกบผถกวจย ผวจยจะตองไมละเมดความเปนมนษยของผถกวจย เชน ถาผใหขอมลไมตองการใหขอมลเรากจะตองไมบงคบ แตตองคอยสรางความไวเนอเชอใจกอนจะเกบขอมล นกวจยจะตองมจรรยาบรรณ 5. การน าเสนอขอมลจะเนนการพรรณนาและวเคราะหขอมลแบบอปนย เพอใหผอานงานวจยสามารถเหนบรบททงหมดของสงทเราศกษา ชวยทาใหผอานเชอไดวางานของเรามความนาเชอถอ มขอมลทมความลก การวเคราะหแบบอปนย (Induction) หมายถง การสรางขอสรปรวม ทเปนนามธรรมจากศกษารปธรรมจานวนหนงซงอาจจะไมมากนก ตรงขามกบการวเคราะหแบบนรนย (Deductive) ทเปนการนาขอสรปไปอธบายรปธรรมหลายๆ รปธรรม 6. เนนศกษาตวแปรหรอปจจยทเปนความรสกนกคด จตใจ และเรองของความหมาย ตวแปรดงกลาวจะยากในการแจงนบใหเปนตวเลข เชน ถาเราตองการรวาการวจยในชนเรยนตองทาอยางไร นกวจยเชงคณภาพกไมคอยสนใจวานกเรยนอายเทาไหร อยอาเภออะไร จบมาจากสถาบนเดมทไหน แตสนใจสงทเปนความรสกนกคด เชน นกเรยนคดอยางไรกตอการเรยน ตอคณคร ตอเพอนรวมชน หรอคดอยางไรตอเนอหาสาระทเรยน ขอมลเหลานจะตองไปคลกคลกบเดกจงจะไดขอมล เชน จากงานวจยชนเรยน นกศกษาจะแบงอาจารยเปนกลม เชน อาจารยโหด อาจารยหวาน อาจารย.. ** ในการศกษาเชงคณภาพจะใหความสาคญกบวตถประสงคในการศกษา วตถประสงคในการศกษาจงถอวา เปนหวใจของการวจยเชงคณภาพ ขณะทสมมตฐานเปนหวใจของวจยปรมาณ

ประเดนท 3 การอธบายกระบวนการวจย (ขอสอบแบบนออกป 2550) เปนการถามเพอวดวานกศกษาเขาใจกระบวนการวจยทอยใน

โครงรางวจยแตละขอหรอไม (ตางจากการเขยนเคาโครงทการเขยนเคาโครงเหมอนกบการเตรยมจะลงมอทาวจยจรงๆ)

รายละเอยดของบางหวขอในเคาโครงการวจยทตองทาความเขาใจ

1. ชอเรอง หมายถง การเอาประเดนปญหามาตงชอ โดยชอเรองทดจะตองมความกระชบ และสะทอนใหเหนถงประเดนในการวจย ขอบเขตในการวจยทงดานเวลาและสถานท ชอเรองทดจะเปนประโยคบอกเลา ไมใชประโยคคาถามหรอประโยคปฏเสธ

2. ประชากรและการสมตวอยาง (Population) หมายถง การเลอกกลมประชากรทเราจะศกษา เชน ถาศกษาเรอง ความคดทางการเมองของนกศกษาปรญญาโทรามคาแหงสวนภมภาค ประชากรในทนคอ นกศกษาปรญญาโทในภมภาคทงหมด หากประชากรมขนาดใหญเกนไปเราไมสามารถศกษาประชากรทงหมดได กจะมการสมตวอยาง (Sampling) เพอเลอกตวอยาง (Sample) ของประชากรบางสวนมาศกษา

วธการสมตวอยาง แบงออกเปน - Non Probability การสมแบบไมอาศยความนาจะเปน หมายถง การสมตวอยางทเราไมรวา

โอกาสทประชากรจะถกเลอกใหเปนกลมตวอยางนนมเทาไหร - แบบ Probability เปนการสมตวอยางทสามารถคานวณหาคาโอกาสในการทจะเลอกเปน

ตวอยางได

วธการสมตวอยางแบบ Non Probability Sampling - การสมตวอยางแบบบงเอญ เชน เจอใครกเลอกคนนน แตกมกรอบวาคนทสมภาษณ

ตองเปนคนทรเรองนนๆ มากทสด เชน ถาหวขอบอกวาบทบาทพระสงฆในการพฒนาสงคม กจะตองไปถามคนทมความรและเกยวกบเรองของพระสงฆ

- แบบตามวตถประสงค คอ มการเจาะจงไปเลยวาจะเลอกใครเปนกลมตวอยาง เชน ทาเรองอรรถประโยชนของรถ 2000 ซซ วายหอไหนดทสด เรากตองไปดคนทเกยวของกบรถ เชน ชางซอม คนขายรถ คนใชรถ

- แบบแบงโควตา เราจะตองกาหนดวาเราจะเลอกประชากรประเภทตางๆ เทาไหร - แบบการก าหนดผตดสน - แบบรายชอ Snow Ball Sample เชน เราไปถามคนคนหนงแลวใหคนคนนนแนะนาคน

ตอไปเรอยๆ

วธการสมตวอยางแบบอาศยความนาจะเปน ( Probability

Sampling) มหลายวธ เชน

1) การสมตวอยางแบบงาย Simple Random - แบบการจบฉลากจะจบแบบเอาเขาทเดมกบจบแบบเอาเขาทเดม - การใชตารางสม

2) การสมตวอยางแบบ Stratified จะตองลาดบตวอยางทงหมดมาลาดบวาอะไรเปนชนบน อะไรเปนชนลาง เชน การทาเรองการไฟฟา ตอนแรกแบงเปนเหนอ กลาง ใต อสาน นคอชนท 1

จากนนกเอาจงหวดมาแบง แยกเปนจงหวดใหญเลก จงหวดใหญ จงหวดขนาดกลาง ในการสมตวอยางนนอาจจะใชหลายวธผสมกนกได

3. รปแบบการวจย แบงออกเปน 2 ประเภทใหญ 3.1 การวจยทดลอง 3.2 การวจยทไมใชการทดลอง ในทางสงคมศาสตรจะใชการวจยแบบไมใชการทดลองเปนสวนใหญซงจะแบงออกเปนหลายประเภท คอ

3.2.1 การวจยเชงสารวจ (Survey Design) จะมงเนน

การศกษาทศนคต พฤตกรรมตางๆ ของสงคม แตเราไมสามารถทจะศกษาทงสงคมได จงศกษาผานทางกลมตวอยางทเราสมมา โดยอาศยเครองมอทเรยกวาแบบสอบถาม การวจยส ารวจนนแบงออกเปนสองชนด คอ 1) Correlational Design คอ การวจยสารวจทอาศยพนทเปนหลก อาจจะเรยกวา Cross Sectional Design คอเวลาเราศกษานนเราสามารถทจะศกษาพนทใดพนทหนงหรอหลายพนทกได เชน ตองการศกษาวาคนไทยคดอยางไรในประเดนปญหาการเมองในปจจบน การทาโพลนนจะเปนการวจยในรปแบบน 2) Longitudinal Design คอ การวจยสารวจทอาศยเวลาเปนหลก คอ มการเกบขอมลในเวลาหนง เชน ศกษาวาในชวง ร.ส.ช.ป 34 วาคนไทยคดอยางไร 3.2.2 การวจยสนาม (Filed Research) การวจยสนาม หมายถง การไปเกาะตดสถานการณในพนทใดพนทหนงโดยใชการสงเกตการณเปนหลก

3.2.3 การวจยแบบ Unobtrusive Research ซงคาวา Unobtrusive แปลวามนษยไมไดเขาไปยงเกยวของกระบวนการสงนน Unobtrusive กคอตวหนงสอทงหมด จะแบงออกเปน

- การวจยเอกสาร หรอ Document research - การวเคราะหเนอหาสาระ Content analysis เชน การเปรยบเทยบสนทรพจนของฮต

เลอร กบสนทรพจนของประธานาธบดรสเวลส โดยการนบคาพดฮตเลอรวาพดคาวาอานาจกครงพดคาวาเสรกครง กจะแสดงทศทางความคดของเขาฮตเลอรได การวเคราะหเอกสารจงเปนการวดความถของคาทปรากฏในเอกสาร

3.2.4 การวจยประเมนผล (Evaluation Research) หรอ การวจยโครงการ การวจยแบบนจะตองมตวนโยบายหรอโครงการ จะดวาตวนโยบายหรอโครงการทนาไปปฏบตนนไดผลแคไหน

44. การรวบรวมขอมล. การรวบรวมขอมล ในการวจยทางสงคมศาสตรสวนมากจะใชเครองมอในการเกบขอมลในการวจยทางสงคมศาสตรสวนมากจะใชเครองมอในการเกบขอมลดงตอไปนดงตอไปน

- แบบทดสอบ (Test Form) จะใชในการสอบ ซงแบบทดสอบจะตางจากแบบสอบถามตรงท แบบทดสอบใชวดความร แบบสอบถามจะใชวดทศนคต

- แบบสมภาษณ (Interviewing Form) แบบสมภาษณจะใชการถามและผถามเปนคนจด ตางจากแบบสอบถามทผตอบจะตองตอบเอง

- แบบสงเกต (Observation Form) นกชวะวทยาจะใชมากทศกษาเกยวกบสตว - แบบสอบถาม หรอ Questionnaire มชอเตมวา Self Administering Questionnaire คน

ทรางแบบสอบถามจะตองเกงเพราะใหคนตอบตอบเอง ตองอานแลวรเรอง สงทสอบถามไมควรจะลกซงเกนไปและตรงไปตรงมา แตแบบสอบถามจะตอบคาถามไดไมลกซง

**การวจยทางรฐศาสตรจะใชรปแบบการวจยส ารวจมาก ซงตองอาศยแบบสอบถามเปนเครอง มอวด ถาโจทยใหอธบายถงวธการเกบขอมลจะตองบอกขอดขอเสยในแตละวธดวย **

เขาสเนอหาการบรรยายโดย ดร.อรสธรรม พรหมมะ ความส าคญของวชาวจย คอ การทเราสามารถนาเอาความรทไดจากการเรยนไปประยกต

ใชในการทางานได เชน เวลานมสถานการณการระบาดของไขหวดนกรอบท 2 ทมเดกคนหนงตาย และแมของเดกกตายตามมา สงทกาลงสงสยและเปนคาถามกคอ โรคนกาลงตดสามารถตดจากคนสคนไดแลวหรอไม ถามองในแงการวจยตรงนคอ สภาพปญหาในการวจย ซงเปนขนตอนแรกของการวจย ปญหาในการวจยจะตองไมใชปญหาสวนตว แตเปนปญหาทกระทบตอสวนรวม จากปญหาดงกลาวถาเราคาดการณวาไขหวดนกสามารถตดจากคนสคนได

(ตรงนจะเปนการตงสมมตฐานในการวจย)

ถาจะรวาสมมตฐานทเราตงไวจรงหรอไมจะตองผานกระบวนการพสจนดวยการเกบขอมล ดวาคนตายมพฤตกรรมอยางไร เคยปวยดวยโรคอนๆ มาหรอไม ดวาไกทบานของคนตายเปนอยางไร เดกมพฤตกรรมทเกยวของกบไกมากนอยแคไหน

(ตรงนในการวจยจะเปนขนตอนของการเกบขอมล)

เมอมขอมลควบถวนกจะนาไปสการสรปวาจรงๆ แลวโรคไขหวดนกตดจากคนสคนไดหรอไม ในแงการวจยจะนาขอมลทไดมาทงหมดไปวเคราะหเพอดวาขอมลจะเปนไปตามสมมตฐานหรอไม ดงนนคนทเรยนวจยจะตองไมสรปอะไรงายๆ ตองแยกขาวออกจากขอเทจจรง แยกวาอะไรคอการคาดการณ อะไรคอขอสรป และการจะสรปอะไรจะตองมขอมลเพยงพอ เชน จากกรณไขหวดนกการเกบขอมลจากคนไขแค 2-3 ราย จะยงไมเพยงพอ เพราะในการวจยเปนกระบวนการทางวทยาศาสตรทจะตองผานการทดสอบจากขอมลทมากพอและมความนาเชอถอ เชน ถาจะสรปวาไขหวดตดจากคนสคน โดยมขอมลเบองตนวาแมทตายตามเดกนนไปโอบกอดลกในขณะทปวย โดยทตนเองไมไดสมผสกบไกกจะตองสรปจากคนไขหรอคนทตายไปหลายๆ Case ถามแค 2-3 ราย จะนามาสรปไมได เชนเดยวกบเรองของบงไฟพญานาคการจะสรปวาเกดจากอะไรตองผานการเกบขอมลซาๆ กนจานวนมาก แคการใหทหารลาวทดลองยงปนขนและมองวาเหมอนกบปรากฏการณการเกดบงไฟและสรปวา แททจรงบงไฟเกดจากการยงปนของทหารลาวถอเปนการสรปทไมถกตองตามหลกการทางวทยาศาสตร การวจยจงมความสาคญท

ประเดนปญหาในการวจยวามความชดเจน และตองดวาปญหานนส าคญหรอไม

การทาวจยเพอวดทศนคตหรอวดความพงพอใจ ถอเปนเรองทโหลมากๆ เชน การสารวจความพงพอใจของประชาชนตอนโยบายการทาสงครามกบยาเสพตด

การตงชอเรองในการวจยจะตองไมตงเปนประโยคคาถาม เชน ถาจะวดประสทธผลของนโยบายกตองบอกวา ประสทธผลของการนานโยบายทาสงครามกบยาเสพตดไปปฏบต

จากนนเราตองนยามใหชดเจนวา คาวาประสทธผลหมายถงอะไร ตรงนนาไปสการนยาม เชน บอกวาหมายถง นโยบายสามารถบรรลวตถประสงคทกาหนดไว เชน กาหนดวายาเสพตดจะตองลดลงและหมดไป

การสรางนยามทชดเจนจะทาใหเราสามารถกาหนดตวชวดความสาเรจวาเปนไปตามวตถประสงคหรอไม

การสรางตวชวด เปนงานทขาราชการทกคนถกสงใหทาในเวลาน (เชนเดยวกบนกศกษาการจะจบการศกษากตองมตวชวด ทประกอบไปดวยเกรดสะสมจะตองอยท 3.00 ขนไป ตองสอบ Comprehensive ผาน ตองทาสาระนพนธเสรจเรยบรอย) คนททางานดานการพฒนากตองมานงสรางตวชวดวาอะไรคอสงทจะบงบอกถงระดบความ สาเรจของงานพฒนา เชน อาจจะวดจากการมรายไดทเพมขน การจะสรางตวชวดในเรองใดๆ กตามเราจะตองมความรในเรองนนๆ ซงในสวนนในแงของการวจยคอแนวคดทฤษฎตางๆ ทจะนามาใชในการวจยนนเอง เวลาเราทาวจยจงตองมบททวาดวยแนวคดทฤษฎและวรรณกรรมทเกยวของ

ดงนน การทเราบอกวาตวแปรใดสมพนธหรอเกยวของกบตวแปรใดมาจากแนวคดทฤษฎนนเอง คนทเรยนจบปรญญาโทจงตองทาวจยเปน และในปจจบนระดบรฐบาลใหความสาคญกบการวจย การเกบขอมลและวเคราะหขอมลกอนการกาหนดนโยบาย ไมใชกาหนดเอาเองตามความตองการของนกการเมอง

ในการทาวจยการเกบขอมลเปนกระบวนการทสาคญ การเกบขอมลจะตองมหลกการทถกตอง ขอมลจงจะนาเชอถอ หากขอมลมจานวนมากกจะใชวธการสมตวอยาง การสมตวอยางตองใชวธการทถกตอง และมวธการหลายวธทเหมาะสมกบขอมลทตองการ ทงการสมแบบงาย การสมแบบชนภม กลมตวอยางทเลอกมาใชในการเกบขอมลกจะตองพจารณาดวยวาเหมาะสมกบปญหาทเราตองการหาคาตอบหรอไม เชน ถาตองการสอบถามนกศกษาในหองนวา ตองการใหมการเปลยนแปลงรฐธรรมนญหรอไม และถา 90 % ตอบวาควรจะแก ปญหาทตองถามตอไปคอ คนทงหองนอานรฐธรรมนญหรอไม ถาอานแสดงวามความเหมาะสมทจะเอาคนในหองนเปนผใหขอมล แตถาไมอานผลการสอบถามกขาดความนาเชอถอ นนคอ สงทตองใหความสาคญในการทาวจย

ดงนน ในการทาวจยจะตองเรมจาก ตองหาปญหาทเราตองการค าตอบเสยกอน ปญหาวจย (Research Question) ตองเปนปญหาทสาคญ ปญหาในการวจยจะนาไปสการตงชอเรอง และในการตงชอเรองในการวจยไมจาเปนตองตงเปนคาถาม (ตางจากโพลทอาจจะตงเปนคาถาม เนองจากโพลนนตองการดงดดความสนใจ จงตองตงประเดนใหหวอหวา เนองจากตองการใหมการเผยแพรทางสอ

โพลถอเปนการวจยแบบหนง ทเรยกวาการวจยส ารวจ (Survey Research) เปนการสารวจความคดเหนของประชาชนในระยะเวลาสนๆ ในประเดนทกาลงสนใจ เชน ถารฐบาลตองการแปรรปการไฟฟา กจะถามวาเหนดวยหรอไมเหนดวย หรออาจจะสารวจความนยมของผสมครรบเลอกตง สถตทใชในการวเคราะหในการทาโพลจะเนนใชรอยละและคาเฉลยเทานน จะไมใชสถตทซบซอน) หลงจากไดปญหาและไดชอเรองแลวเรากกาหนดวตถประสงคในการวจย วตถประสงคของการวจยจะตองสอดคลองกบปญหาหรอชอเรองในการวจย เชน ถาวจยเรองประสทธภาพในการแกไขปญหาไขหวดนก วตถประสงคกควรจะบอกวา

1. เพอศกษาประสทธภาพในการแกไขปญหาไขหวดนก 2. เพอศกษาถงปจจยทมความสมพนธกบปญหาไขหวดนก (คาวาปจจยกบตวแปร จะตางกนตรงตวแปรเปนสวนยอย หรอเปน Subset ของปจจย

ดงนนในปจจยจะมตวแปรหลายตว เชน ตวปจจยทางดานเศรษฐกจกจะมหลายตวแปร เชน รายได รายจาย ความเพยงพอของรายได)

ตวแปร หมายถง คณลกษณะของนาม (ทสามารถแบงกลมได) เชน เพศ สามารถแบงออกเปน หญง ชาย เพศท 3 (เพศเปนคณลกษณะของคน) หรอระดบการศกษากอาจจะแบงเปน ประถม มธยม ปรญญาตร แตคาวาดอกไม จะไมใชตวแปร การจะทาใหดอกไมเปนตวแปรกจะตองไปใหคณลกษณะของดอกไม เชน สของดอกไม (ดอกไมสแดง สเขยว สเหลอง) ชนดของดอกไม

เมอตวแปรแบงกลมไดจงมการวด (Measurement) ซงเปนการแปรสภาพของขอมลหรอแนวคดใหอยในสภาพของขอมลทางสถต เพอใหสะดวกในการวเคราะหและแปลความหมายตอไป ในการวดนนมาตรวด (Scale) มหลายประเภทและแตกตางกนไปตามระดบของขอมล ดงน

1. มาตรวดระดบนามบญญต (Nominal Scale) การวดระดบนถอวาเปนการวดทหยาบทสด จนกระทงนกวดบางคนไมถอวาเปนการวดดวยซา ทงนเพราะเปนเพยงการกาหนดตวเลขหรอสญลกษณขนแทนคณสมบตของสงใดสงหนงทตองการวด เพอชใหเหนถงความแตกตางในสงทตองการวด ตวเลขหรอสญลกษณทไดจากการวดในระดบนไมมความหมายในเชงปรมาณ จงไมสามารถนาไปบวก ลบ คณ หารกนได

2. มาตรวดระดบอนดบ (Ordinal Scale) การวดในระดบนตวเลขทไดจากการวดใหความหมายเพยงลาดบทของสงทตองการวดเทานน จงบอกความสมพนธไดในลกษณะ “มากกวา” “เทากน” หรอ “นอยกวา” แตยงไมสามารถบอกไดวาแตกตางกนไดมากนอยเพยงใด ในการคานวณขอมลระดบนจะเปนการหาความถ เปอรเซนตเปรยบเทยบ และมธยฐาน เปนตน

3. มาตรวดระดบชวง (Interval Scale) การวดในระดบนตวเลขทไดจากการวดจะบงบอกถงขนาดของความแตกตางของวตถ ความแตกตางระหวางตวเลขนสามารถนามาเปรยบเทยบกนได แตบอกจานวนเทาไมได เนองจากไมมศนยแท (Absolute Zero) ในการคานวณขอมลระดบนสวนใหญจะเปนการหาคาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน การวดความสมพนธ t-test F-test เปนตน

4. มาตรวดระดบอตราสวน (Ratio Scale) การวดในระดบนตวเลขทไดจากการวดมไดบอกแตเพยงอนดบหรอขนาดของความแตกตางของวตถเทานน หากแตยงบงบอกถงอตราสวนของ

วตถนนดวย การวดในระดบนสวนใหญเปนการวดทางวทยาศาสตร เชน การวดความเรว การวดสวนสง และการวดนาหนก เปนตน การในระดบนมคณสมบตเพมเตมจากการวดทง 2 ระดบทกลาวมาแลว คอ เปนการวดทมศนยแท เชน ถามนาหนก 0 กโลกรม หมายความวา ไมมนาหนกเลย เนองจากการวดขอมลระดบนเปนการวดทสามารถหาความแตกตางได สามารถระบไดวาแตกตางกนอยเปนจานวนเทาใด มอตราสวนอยางไร จงสามารถนาไปคานวณโดยใชไดทงสถตพรรณาและสถตอนมาน (ศนยแท หมายถง ตวแปรทมคาตากวาศนยไมได ถาศนยไมแทแสดงวาสามารถมคาตากวาศนยได เชน อณหภม ทมคาตดลบไดถอวาเปนศนยไมแท)

การรถงระดบของตวแปรจะท าใหเราเลอกใชสถตอยางถกตองในการวเคราะห เพราะสถตแตละตวจะมเงอนไขวาสถตตวใดจะใชกบตวแปรแบบใด

ตวแปรอสระตางจากตวแปรตาม เชน การบอกวา X Y

จากสมการ X ทาใหเกด Y เพราะ X เปนอสระไมขนกบใคร แต Y ตองขนกบ X จงเปนตวแปรตาม ถา X เปลยน Y เปลยน การจะกาหนดสมการวาอะไรคอตวแปรอสระและอะไรคอตวแปรตามตองเปนไปตามหลกตรรกะดวย

ตวอยาง การบอกวาอายมผลตอประสทธภาพในการทางาน ถอวามเหตผล

อาย ประสทธภาพในการปฏบต (ถกตอง เพราะมเหตผล) แตถาบอกวาประสทธภาพในการปฏบตงานมผลตออาย ถอวาไมสอดคลองกบหลกตรรกะ ประสทธภาพในการทางาน อาย (ไมถกตอง เพราะไมมเหตผล)

การกาหนดความสมพนธของตวแปรจงตองยดหลกตรรกะ เพราะหากไมมตรรกะเวลานาไปวเคราะหโดยใชสถต สถตกจะหาความสมพนธใหไดทงสน เพราะสถตเปนเครองมอ แตผลการวจยจะลมเหลวอยางมาก

ความแตกตางระหวางการวจยเชงปรมาณและการวจยเชงคณภาพ ในเรองนมคา 4 คาทตองทาความเขาใจ

- ขอมลเชงปรมาณ (Quantitative Data) เชน การบอกวานกศกษาในหองนม 1,000 คน - ขอมลเชงคณภาพ (Qualitative Data) เชน การบอกวาคนในหองนสวนใหญ แตงสทสดา - การวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) - การวจยเชงคณภาพ (Qualitative Research)

การวจยเชงคณภาพและการวจยเชงปรมาณสามารถใชไดทงขอมลเชงคณภาพ และขอมลเชงปรมาณ เพยงแตการวจยเชงปรมาณจะมการแปลงขอมลเชงคณภาพเปนขอมลเชงปรมาณ เชน คาวา เหนดวย, เฉยๆ, ไมเหนดวย ถอวาเปนขอมลเชงคณภาพ แตพอนกวจยมาแปลงเปนขอมลเชงปรมาณกจะบอกวา เหนดวยเทากบ 3, เฉยๆ เทากบ 2, ไมเหนดวยเทากบ 1

การแปลงขอมลเชงคณภาพมาเปนขอมลเชงปรมาณกเพอการวดและแสดงใหเหนความแตกตาง เชนเดยวกบความรของนกศกษากจะเปนขอมลเชงคณภาพ แตถาจะใหวดไดตองแปลงออกมาเปนขอมลเชงปรมาณ ซงคอคะแนนหรอเกรดนนเอง พอออกมาเปนคะแนนหรอเกรดจะทาใหเรารวาใคร

เกงกวาใคร เชนเดยวกน การวจยเชงคณภาพสามารถนาขอมลมาใชได แตไมไดนามาใชเปนขอมลพนฐานในการวเคราะหทางสถต ดงนน การจะรวางานวจยชนใดเปนงานวจยเชงปรมาณหรองานวจยเชงคณภาพ ตองดทการวเคราะห ถาการวเคราะหขอมลทาโดยใชหลกการทางสถต แสดงวาเปนการวจยเชงปรมาณถาการวเคราะหขอมลไมอาศยหลกการทางสถตถอเปนการวจยเชงคณภาพ

การวจยเอกสาร (Documentary Research) งานวจยทกอยางตองอาศยการอานจากเอกสาร ตาราทงสน แตการอานเอกสาร ตาราเหลาน

ไมไดเรยกวาการวจยเอกสาร การวจยเอกสาร หมายถง การวจยทเนนวเคราะหเอกสารเปนหลก เชน ถาเราตองการวจยถงปญหาความลาชาของการสรางสนามบนหนองงเหา ในการคนหาขอมลเราอาจจะตองไปหาเอกสารไมวาจะเปนรายงานการประชม ขาว บทความ ทพดถงปญหาความลาชาของโครงการน จากนนกมาวเคราะหเพอสรปวาความลาชามาจากสาเหตอะไร

การวจยเอกสาร หมายถง การวจยทเนนวเคราะหขอมลจากเอกสารเปนหลก การวจยเอกสาร คอ การวจยเชงคณภาพชนดหนง (การวจยเชงคณภาพจะมหลายชนด เชน

การวจยแบบมสวนรวม เชน ถาเราตองการรถงปญหาชายแดนภาคใตเรากตองลงไปฝงตวอยในชมชนของจงหวดชายแดนภาคใต) การจะใชการวจยแบบใดขนอยกบประเดนปญหาทเราตองการคาตอบ

เขาสเนอหาการบรรยายโดย รศ.เฉลมพล ศรหงษ

ความหมายของการวจย นกวชาการจะใหความหมายทหลากหลาย แตความหมายทอาจารยมองวาเขาใจงายและ

กระชบ คอ การวจยทางสงคม เปนการวจยชนดหนงทท าโดยนกสงคมศาสตรเพอจะคนหาค าตอบ

ใหกบค าถามทตองการจะทราบเกยวกบสงคม การวจยทางสงคมกคอ การคนหาคาตอบใหกบเรองทเราตองการอยากจะรเกยวกบสงคม

โดยใชเทคนคตางๆ ในการรวบรวมขอมล การวเคราะห ดงนน การวจยถามองใหเปนเรองงายกได แตพวกนกวชาการบางกลมทเปนนกวชาการ

แบบพอมดหมอผพยายามทาใหการวจยเปนเรองยาก ซบซอนจนคนธรรมดาๆ ทาวจยไมได จนทาใหเรารสกวาการวจยเปนเรองยาก เปนเรองพสดาร แตจากนยามทบอกวา การวจยเปนการไปคนหาคาตอบในสงทเราอยากจะร กจะทาใหการวจยเปนเรองทงายขน แตการจะไดมาซงคาตอบทตองการจะมวธการหลายวธ ทนกวชาการพยายามคดขนมา แตไมมวธการใดหรอเทคนคใดถกตองไปทงหมด แตวธการแตละวธอาจจะเหมาะกบบางเรองบางประเดน ดงนนเมอจะทาวจยสกเรอง กจะตองคดหาวาวธการหรอเทคนคแบบไหนทจะไดมาซงขอมลเพอตอบคาถามในสงทเราจะร

อยางกรณของนกวชาการทชอ ลอจ ฮมฟร ทมรายงานการวจยในป 1970 ในเรอง Tea Room Trade เปนรายงานการวจยทผเขยนตองการไดคาตอบเกยวกบผชายทเปนเกย วาทาไมตองเปนเกย และคนทเปนเกยหรอผชายรกรวมเพศนนมพฤตกรรมหรอความสมพนธกนอยางไร

จากประเดนปญหาทฮมฟรสนใจเปนเรองยากในการเกบขอมล เนองจากในชวงเวลาประมาณ 30 ปทผานมาซงเปนเวลาทฮมฟรทาวจยนน เรองของเกยหรอรกรวมเพศ ยงเปนความลบ เพราะคนในสงคมยงไมยอมรบคนเหลาน ดงนน วธการหรอเทคนคในการวจยทมอยในตาราวจยใชไมไดกบประเดนปญหาดงกลาว เพราะแคปญหาแรกทถามวาใครคอพวกรกรวมเพศบาง กกลายเปนคาถามแลววาจะรไดอยางไร

ดงนน สงแรกทฮมฟรตองคดกคอ พวกรกรวมเพศอยทไหน จนกระทงเขาสบพบวาพวกรกรวมเพศในอเมรกามกจะมาพบปะและมกจกรรมในหองนาในสวนสาธารณะ โดยมศพททเปนทรกนในกลมวาหองนาชา หรอ Tea Room หลงจากทฮมฟรรวาประชากรทเขาใชวจยอยทหองนาของสวนสาธารณะเขากใชวธการซมดพฤตกรรมของคนเหลาน เขากจะพบวามผชายหนาตาดแตงตวเรยบรอย เปนปกตทกอยางขบรถมาจอดจดหนงและเขาไปหองนา ตามมาดวยคนท 2 และคนท 3 (จอดรถในจดทตางกน) จากนนพกใหญๆ ทง 3 คนกจะทยอยขนรถกลบ ฮมฟรใชเวลาหลายๆ วนในการสงเกตการณและพบเหนผชายหลากหลายคนทเขามาในลกษณะทคลายๆ กนจนกระทงเขาสรปไดวาคนทเปนเกยจะมาพบกนทหองนาครงละ 3 คน เปนรปแบบทแนนอน วนหนงเมอฮมฟรสงเกตพบวาผชายคนท 1 และคนท 2 จอดรถและเขาไปหองนาแลว ลอจ ฮมฟรกเดนเขาไปในหองนาเปนคนท 3 และพบวาคนทมาพบกนจะไมรจกกน เพยงแตรวาเปนเกยเหมอนกน และเมอมาพบกน 3 คนอก 2 คนกจะทากจกรรมกนใหคนท 3 ด จากนนฮมฟรบนทกหมายเลขทะเบยนรถของพวกเกยทมาเขาหองนา จนกระทงไดบญชหมายเลขทะเบยนรถของผชายมากลมหนง

ปญหาตอไปกคอ ฮมฟรจะไดขอมลของคนเหลานมาไดอยางไรวธการกคอ ฮมฟรไปตรวจสอบจากสถานตารวจวาคนเหลานมขอมลประวตอยางไร ชออะไร เมอไดรายชอแลวฮมฟรกปลอมตวเปนพนกงานวจยสนคาและเขาไปทดสอบกลมตวอยางเหลาน เพอสอบถามเกยวกบปจจยสวนตวตางๆ ของพวกเกย ทงเรองการศกษา อาชพการงาน ครอบครว รายได เนองจากสงทฮมฟรตองการจะรกคอ การเปนเกยมความสมพนธกบปจจยสวนตวเหลานนหรอไม สดทายฮมฟรกไดรายงานวจยออกมาเมอรายงานวจยออกมานกวชาการกลมหนงกยกยอง สดดวาฮมฟรเปนนกวจยทย งใหญทสามารถคดคนเทคนคออกมาจนสามารถคนหาคาตอบของปญหาและทาใหเกดความรเกยวกบเกยขนมา แตนกวชาการอกกลมหนงกดาฮมฟรอยางสาดเสยเทเสยวาฮมฟรนนทาผดจรรยาบรรณของการวจย ใชวธการหลอกลวงเพอใหไดผลงานวจย ประเดนการถกเถยงเรองนกยงเปนขอถกเถยง

จากตวอยางงานของฮมฟร ถามองตามความหมายทอาจารยพดไปถอวาเปนการวจย เนองจากเปนการคนหาคาตอบใหกบคาถามทตองการจะร โดยใชเทคนคทคดคนขนมาเอง แตถาถามวาผดจรยธรรมหรอไม เปนอกเรองหนง ทตองไปดกนวาเปนอยางไร ซงจรงๆ แลววธการของฮมฟรนนถอวาผดจรรยาบรรณของนกวจย เพราะถารายชอของคนทฮมฟรเกบมาเกดเผยแพรออกไปกอาจจะนามาซงความเสยหายได อยางไรกตามนกวจยกตองเลอก ถาหากเราตองการหาคาตอบตอคาถามทเราตงขน และหากเรองทเราอยากจะทาจะตองคดคนเทคนคทอาจจะไมเหมอนใคร อาจจะแหกคอกบาง กตองพจารณากน

ตวอยางในเมองไทยกมเชนกน คอ งานวจยของคณศลมาณ เรอง กระบวนการกลายเปนหมอนวดไทย เปนวทยานพนธระดบปรญญาโท มหาวทยาลยธรรมศาสตร

ในตอนแรกเมอเขาไปเกบขอมลโดยบอกวามาทาวจยปรากฏวาไมมใครตองการใหขอมล เพราะอาชพหมอนวดเปนอาชพทสงคมไมยอมรบ และคนในวงการกไมตองการเปดเผยขอมล ทาใหคณศลมาณจงตดสนใจปลอมตวเขาไปเปนหมอนวด โดยม 2 คนทร คอเจาของโรงนวดและมามาซง และทาตวกลมกลนกบหมอนวดคนอนๆ จนยนดใหขอมลดวยการสมภาษณแบบเจาะลกโดยไมใหผถกสมภาษณรสกตว จนกระทงไดออกมาเปนรายงานวจย งานของคณศลมาณ ถอเปนงานวจย ทถกตงคาถามตอความลอแหลมในเรองการผดจรรยาบรรณเชนกน อยางไรกตามงานชนนกไดรบรางวลวทยานพนธยอดเยยม สาขาสงคมศาสตรและมนษยศาสตร นนคอ เรองของนกวจย ทในบางเรองทอาจจะเดนตามกรอบ ตามตาราไมได

วธการด าเนนการวจย ถาพจารณาตามคมอการจดทา ดษฎนพนธ สารนพนธ วทยานพนธ และการศกษาอสระของ

มหาวทยาลยรามคาแหงทพมพในครงท 2 (แกไขปรบปรง) ในป 2550 จะพดถงวธการดาเนนการวจย วามข นตอนดงตอไปน

1. การตงชอเรอง จะตงจากปญหาทเราอยากไดคาตอบ เชน เราอยากรเรองไขหวดนก กจะตองตงชอเรองใหบงชถงเรองของไขหวดนก

2. ก าหนดวตถประสงค การกาหนดวตถประสงคจะทาใหมขอบเขตทชดเจนในการศกษา เพราะในปญหาหนง ๆ จะศกษาไดหลายแงมม เชน เรองไขหวดนก เราอาจจะตงวตถประสงควา “เพอศกษาอาการของไขหวดนกเปนอยางไร”

การเกบขอมลตรงนอาจจะไปเกบทงจากคนทเปนไข จากบนทกของหมอ จากการสงเกตอาการทงจากคนหรอไกทเปนไขหวดนก เพอสรปวาโรคไขหวดนกมอาการอยางไร แตถางานวจยชนนมวตถประสงคมากกวา 1 ขอ เชน อาจจะมวตถประสงคตอไปวา เพอศกษาวาทาไมไขหวดนกจงตดตอมาถงคนได วตถประสงคขอนทาใหเราตองศกษาความสมพนธ ถงสาเหตของการตดตอของโรค การเกบขอมลเฉพาะอาการไขอยางเดยวจงไมเพยงพอ

วตถประสงคจงเปนตวก าหนดขอบเขต หรอก าหนดโจทยวาเราจะตองเกบขอมล อะไรบาง เกบทไหน เกบมากนอยแคไหน

การวจยจะตงวตถประสงคกขอกได และเมอสรปผลวจยจะตองสรปใหครบทกวตถประสงค เชน เราสรปวาคนทเปนไขหวดนกเพราะไปสมผสไกทเปนโรคไขหวดนก กจะตองมาจากขอมล หลกฐานทนาเชอถออยางเพยงพอ วตถประสงคจะนาไปสการกาหนดวธการวจย

การก าหนดวธการวจย เนองจากการวจยแตละเรองจะใชวธการทไมเหมอนกน ดงนนเราตองเลอกวธการทเหมาะสม

สาหรบวธการวจยมประมาณ 4-5 วธ คอ

- การวจยแบบทดลอง คอ การนาเอาสงทเราศกษามาอยในหองหรอในททเรากาหนดขนเพอทจะทดลองเพอใหเราสามารถควบคมสถานการณหรอสภาพแวดลอมได

- การวจยส ารวจ คอ การเลอกกลมตวอยางและใชแบบสอบถามมาเปนเครองมอในการเกบขอมลจากกลมตวอยางดงกลาว การวจยเชงสารวจเหมาะสาหรบการวจยทตองการไดขอมลจานวนมาก จากกลมตวอยางขนาดใหญ

- การวจยสนาม คอ การวจยทนกวจยตองเขาไปในพนททตองการศกษา เชน กรณของคณศลมาณ ถอเปนการวจยสนามทนกวจยตองไปอยในโรงนวด การทนกวจยเขาไปอยในพนทจะทาใหนกวจยไดขอมลรอบดาน จากการสงเกตดวยตา การฟงดวยห การซกถามพดคย

- การวจยเอกสาร เปนกรณทนกวจยมองวาการวจยดวยวธการอนอาจจะไมมขอมลทเพยงพอ กตองคนหาขอมลจากเอกสารทมอย การจะใชวธการแบบใดนนขนอยกบเรองทจะศกษา และวธการแตละวธการกไมมวธการใดทดทสด แตจะมจดดจดดอยตางๆ กนไป

วธการในการเกบรวบรวมขอมล จะสอดคลองกบวธการวจย - ถาเราจะทาวจยแบบทดลองกจะมการสรางสถานการณและเอากลมตวอยางมาอยใน

สถานการณจาลองทเราสรางขน (แตการวจยทดลองไมคอยเหมาะสาหรบการวจยทางดานสงคมศาสตร)

- ถาจะใชวจยแบบสารวจกจะตองมการเลอกกลมตวอยางและใชแบบสอบถามเปนเครองมอ เนนใหไดมาซงขอมลจานวนมาก แตเปนขอมลแบบผวเผน

ถาเปนการวจยสนามวธการเกบขอมลกตองใชการสงเกตแบบมสวนรวม การสมภาษณเจาะลก การสนทนากลม (Focus Group Discussion) เพราะการวจยสนามตองการใหไดขอมลแบบรอบดาน ขอมลแบบละเอยด เชน การวจยเรองการเลยงดทารก และเลอกพนทจงหวดศรสะเกษ เปนพนทวจย โดยนกวจยลงไปในพนทและจดสนทนากลมในเรองวธการเลยง วาแตละคนมวธการอยางไร จากนนนกวจยกจะตความขอมลทไดจากการสนทนา ดงนนรปแบบการวจยและวธการเกบขอมลจะมความสมพนธกน

การเลอกใชกลมตวอยาง การจะเลอกใชกลมวาจะเปนเทาไหรนนจะไมมขอกาหนดทเปนเอกฉนท แตจะมวธการ

คานวณหลายแบบ มสตร มตารางสาเรจรป เชน สตรของยามาเน แตไมสามารถบอกไดวากลมตวอยางเทาไหรถงจะดทสด เชน การทาโพลของกลปลอบโพล ซงเปนสานกโพลของสหรฐบางครงใชตวอยางแค 1,011 คนเทานนจากประชากรมากกวา 100 ลานคน หรองานวจยสนามของคณศลมาณ ใชกลมตวอยางทเปนหมอนวดแค 9 คนเทานน แตไดขอมลทละเอยดยบ ทสามารถนามาวเคราะหเปนกรณตวอยาง การวจยสนามจะใชกลมตวอยางไมมากนกเพราะตองเกบขอมลอยางละเอยด

เครองมอในเกบรวบรวมขอมล

เครองมอในการรวบรวมจะสอดคลองกบวธการเกบขอมล เชน ถาเปนการวจยแบบสารวจกจะมแบบสอบถามเปนเครองมอ เพราะสามารถแจกจายไปยงกลมตวอยางไดงายและรวดเรว โดยเฉพาะแบบสอบถามแบบปลายปด ถาตองการทาวจยแบบสนาม การเกบขอมลกใชการสมภาษณ การสงเกตแบบมสวนรวม เครองมอในการเกบขอมลกจะแบบสมภาษณ แบบสงเกต

การวเคราะหขอมล ขอมลทไดมาจากการเกบขอมล ถาเปนขอมลทสามารถชง ตวง วดเปนตวเลขได เชน

รายไดจะมหนวยวดเปนบาท จะเปนขอมลเชงปรมาณ สวนขอมลทช ง ตวง วด นบไมได เปนรายละเอยด เชน ความรสกรกอาจจะบอกวารกสดหวใจ กจะเปนขอมลเชงคณภาพ งานวจยบางเรองอาจจะเปนขอมลเชงคณภาพทงหมด บางเรองอาจจะเปนปรมาณทงหมด และบางเรองอาจจะมทงเชงคณภาพและเชงปรมาณ เมอถงขนการวเคราะหขอมล ขอมลใดทเปนตวเลขกจะตองอาศยสถตมาใชในการวเคราะห เชน แคเราบอกวากลมตวอยางทศกษา 300 คน แบงเปนชาย 200 คน หญง 100 คนแสดงวาเรากาลงใชสถตตวหนงทเรยกวาคาความถในการวเคราะหขอมล

(การจะใชสถตใด ตองใหเหมาะกบขอมล เชน ตวแปรเพศ เปนตวแปรเชงคณภาพจะวดไมได แตบางครงเมอตองการวเคราะหในเชงปรมาณกจะมการแปลง เชน 1 = ชาย 2 = หญง และสถตทใชหลงจากนนกใชแคความถเทานน

สวนขอมลเชงคณภาพจะใช การตความ เปนเครองมอในการวเคราะห เปนการบอกวาขอมลทเราเกบมาไดมความหมายอยางไร

เมอใชวธการตความทาใหเกดคาถามวานกวจยอาจจะเอาความเหนสวนตวเขาไปใชในการตความ ทาใหผลการวจยอาจจะไมเปนทยอมรบทนททนใดวาการวจยนนถกตองหรอผด เหมอนกบการพจารณาคดของศาลทจะตองสรปวาจาเลยผดหรอถก โดยพจารณาจากขอมลทมาทงจากฝายทนายและอยการ และตความกอนการตดสนใจวาจาเลยผดหรอไมผด ซงขอสรปอาจจะถกหรอผดกได (การตดสนของศาลกเหมอนกบการสรปผลวจยของนกวจย) ทาใหบางครงการพพากษาคดอาจจะมกลบคาได เชน ในชนตนอาจจะตดสนวาผด แคพอไปศาลอทธรณอาจจะบอกวาไมผด เชนเดยวกบการสรปการวจยของนกวจยทใชการตความกอาจจะผดกได ดงนน จงตองรอการยนยนดวยการวจยซา

ดงนน การวจยจงสามารถทาซาในเรองเดยวกน (แตการทาซาไมใชการลอก) และหากทาวจยซาและมผลสรปออกมาเหมอนกน กจะนาไปสการกาหนดเปนหลกทวไป และกาหนดออกมาเปนทฤษฎตอไป

ทฤษฎใดๆ เมอไดรบการยอมรบและนาไปใชในระยะหนง แตพอสภาพสงคมมการเปลยนแปลง ความคดของคนในสงคมมการเปลยนแปลง นกวจยรนตอมากอาจจะไปทาวจยซาในเรองเดมเพอพสจนวาทฤษฎ และขอคนพบอาจจะมความขดแยง และเปนการลมลางหรอโตแยงทฤษฎเดมได

กระบวนการวจยซ าจนกระทงไดทฤษฎขนมาและการท าวจยเพอพสจนทฤษฎกจะเกยวพนกบหลก Inductive และ Deductive กลาวคอ ถาเราใชการวจยโดยอาศยตรรกะแบบ

Inductive กจะมาจากการรวบรวมขอมลจากการวจยซาๆ ในเรองเดยวกน ในหลายครงเพอดวามผลสรปตรงกนหรอไม ถาตรงกนกสามารถนาไปสรางทฤษฎได

การวจยโดยอาศยตรรกะแบบ Inductive จงมเปาหมายเพอการพฒนาทฤษฎ แตถาตองการทดสอบทฤษฎทมอยแลววายงใชไดอยหรอไม กสามารถทาวจยซาไดอก เปนการวจยโดยอาศยตรรกะแบบ Deductive

นนคอ หวใจของการวจยท เปนเรองของการคนหาคาตอบในคาถามทเราตองการจะร การวจยทางสงคมกคอการไปหาคาตอบในคาถามทางสงคม โดยอาศยวธการ โดยใชเครองมอในการเกบรวบรวมขอมลกระทงไดขอมลมา ถาขอมลทไดมาเปนตวเลขกจะเอาสถตมาวเคราะห แตถาขอมลทไดมาไมเปนตวเลขเปนขอมลเชงคณภาพกอาศยการตความ และถาการวจยของเรามงเนนทจะสรางหรอพฒนาทฤษฎขนมาใหม กจะเปนการวจยโดยอาศยหลก Inductive แตถาเรามเปาหมายเพอทดสอบทฤษฎทมอยแลววาถกตองหรอไม กจะเปนการวจยทอาศยหลกตรรกะแบบ Deductive

ตารางสรปมาตรวดตวแปร Nominal Scale บอกความแตกตาง (แบงกลม)

** บวกลบ คณ หาร ไมได Ordinal Scale บอกความแตกตาง เรยงลาดบ

**บวก ลบ คณ หาร ไมได Interval Scale บอกความแตกตาง บอกทศทางของความแตกตาง

บอกปรมาณความแตกตาง แตไมเรมจากศนยแท **บวก ลบ คณ หาร ได

Ratio Scale บอกความแตกตาง บอกทศทางของความแตกตางได บอกปรมาณความแตกตาง เรมจากศนยแท **บวก ลบ คณ หาร ได

สรปวชา PS 704 แนวความคดและนโยบายการพฒนาประเทศไทย รปแบบขอสอบ PS 704

จากขอสอบทออกมาหลายๆ ปพบวา ขอสอบ PS 704 จะม 2 แบบ คอ แบบท 1 ออกเกยวกบพฒนาทางการเมอง เชน - ป 2545 ทถามวาเหตการณทางการเมองในวนท 14 ตลาคม 2516 สงผลตอการพฒนาการเมองหรอไม อยางไร จงอธบายตามประเดนตอไปน

ก. การพฒนาสถาบนทางการเมองของไทย ข. จตสานกของประชาชน ค. การพฒนาประชาสงคม (Civil Society)

- ป 2547 ทถามคาวา Factions และ Tendencies ในพรรคการเมองหมายถงอะไร และมความสาคญอยางไรตอการพฒนาระบบพรรค

แบบท 2 ใหพดถงการพฒนาทวไป (คนทชอบออกแบบน คอ อาจารยพมล/อาจารยเสาวลกษณ) เชน - ขอสอบ ป 2546 (สวนกลาง) ถามวา การไหลบาของกระแสโลกาภวตน (Globalization)

เปนจรงหรอไม เพยงใด และมผกลาววารฐบาลไทยในปจจบนมนโยบายพฒนาประเทศแบบ 2 ทาง (two Tracks) เชน สงเสรมการสงออกและการพงตนเองมากขน รวมทงความสนใจในเรองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทานคดวามความเหมาะสมหรอไม เพยงใด

- ป 2549 (สระบร) ใหเปรยบเทยบแนวคดของภฐานกบปรชญาเศรษฐกจพอเพยงของในหลวงและวเคราะหวาจะนามาใชไดจรงหรอ (คาถามคราวๆ)

- ป 2550 ใหวเคราะหโอกาสและอปสรรคในการพฒนาประเทศไทย โดยเฉพาะโอกาสและอปสรรคทมาจากปจจยตางๆ ในเชงสถาบนทมผลตอการกาหนดนโยบายในการพฒนาประเทศทางสถาบน

***แนวโนมของปน นาจะออกการพฒนาทวไป หรอผสมระหวางพฒนาทวไปและการพฒนาในมตทางการเมองและมตอนๆ เชน ดานสงแวดลอม *** ภาพรวมของวชา

วชา PS 704 มเปาหมายใหเขาใจถงเรองของการพฒนาทงในระดบสากลและในระดบ ประเทศ เราจะไดศกษาถงเรองของแนวทางและกลยทธในการพฒนาทงทางดานการเมอง สงคม เศรษฐกจ สงแวดลอม เพอใหสามารถวเคราะหสถานการณทเกดขนในประเทศไทยหรอของโลก และสามารถเสนอทางเลอกในการพฒนาทเหมาะสม

ประเดนส าคญของวชา PS 704 1. ความหมายและพฒนาการของแนวคดเกยวกบการพฒนา

2. ทฤษฎและแนวคดในการพฒนาเศรษฐกจ 3. แนวคด-ทฤษฎ ในการพฒนาทางการเมอง 4. แนวคดในการพฒนาสงคม 5. ผลกระทบของยทธศาสตรการพฒนาโลกทมตอประเทศไทย

6. ทางเลอกใหมในการพฒนาประเทศไทย

การพฒนา หมายถง ความพยายามทจะกอใหเกดการเปลยนแปลงประเทศในดานตางๆ ทงดานเศรษฐกจ การเมอง สงคม วทยาศาสตรและเทคโนโลย และสงแวดลอมภายในเวลาทกาหนด กลาวคอ การพฒนาจะตองมจดเรมตนและจดสนสดวาในชวงเวลาหนงๆ เราอยากจะใหบรรลวตถประสงคอะไรบาง ฉะนนเราจะเหนไดวาแผนพฒนาของเรากจะกาหนดระยะเวลาเปนแผนละ 5 ป

การทจะทาใหเกดการเปลยนแปลงประเทศในดานตางๆ นน จะตองมการสรางเงอนไข หรอการกาหนดแนวทาง นโยบาย หรอกลยทธตางๆ ททาใหมการเปลยนแปลงทงดานโครงสราง

กระบวนการ พฤตกรรม ทงในดานการเมอง เศรษฐกจ สงคมของทงระบบและของปจเจกบคคลตวอยางการสรางเงอนไขเพอทจะกอใหเกดการเปลยนแปลงโครงสรางทางเศรษฐกจจะพบวาประเทศกาลงพฒนาสวนใหญจะเปนประเทศซงมการผลตในภาคเกษตรกรรม นกเศรษฐศาสตรพฒนาการวเคราะหวา ในการผลตภาคเกษตรกรรมโดยเฉพาะอยางยงในประเทศทกาลงพฒนา ซงมเทคโนโลยตา มการใชแรงงานจากววควาย แรงคน แรงลม แรงนา ใชพลงงานจากธรรมชาต เครองไมเครองมอในการทามาหากนกอาจโบราณ เกา ไมใชเทคโนโลยขนสง เพราะฉะนนผลตภาพจงตา ผลผลตออกมาตา รายไดกตา เมอรายไดตานาไปสความยากจน คนสวนใหญของประเทศซงเปนเกษตรกรจงอยในฐานะยากจน เพราะฉะนนในการเปลยนโครงสรางเศรษฐกจนน คอ การเปลยนการผลตจากภาคเกษตรกรรมไปสการผลตในภาคอตสาหกรรม

เหตผลอนหนงทเปลยนการผลตจากภาคเกษตรกรรมไปยงภาคอตสาหกรรม เพราะสนคาเกษตรซงเปนสนคาขนประถมนนราคาคอนขางตา จงควรจะเอาสนคาขนประถมมาผานกระบวนการแปรรปในเชงอตสาหกรรม เพอใหไดเปนสนคาอตสาหกรรม ซงจะทาใหเกดมลคาเพมของสนคาอนนนและจะทาใหเกดรายไดเพมพนขน

ดงนน การจะเปลยนโครงสรางการผลตจากเกษตรกรรมเปนอตสาหกรรมรฐบาลจะตองสรางเงอนไข เชน การสรางเงอนไขททาใหภาคเอกชนหนมาสนใจลงทนในภาคอตสาหกรรมนน ไดแกการออกกฎหมายสงเสรมการลงทนในภาคอตสาหกรรม เชน การออกกฎหมายยกเวนภาษนาเขาสนคาทเปนเครองจกรอตสาหกรรม ยกเวนภาษรายไดนตบคคล เหลานเปนนโยบาย เปนกลยทธ ทเชอเชญใหภาคเอกชนมาลงทนในภาคอตสาหกรรม

ขณะเดยวกนรฐบาลกอาจจะลงทนดานสาธารณปโภค เชน การสรางแหลงผลตพลงงานไฟฟา สรางเขอน สรางถนนหนทาง ระบบประปา ระบบโทรศพท เพอใหเอกชนเขามาลงทน เปนการสรางเงอนไข เปนการชแนะ และแนวทางในการพฒนาของประเทศในโลกเสร รวมถงประเทศไทย แนวทางการพฒนานนเปนการพฒนาแบบชแนะ

สวนการเปลยนแปลงโครงสรางทางการเมอง จะเหนไดวาในการพฒนานนระยะแรก จะไมคอยพดถงการเปลยนแปลงทางการเมองสกเทาไร เราจะพบวาประเทศทเรมตนพฒนาเศรษฐกจ ประเทศยากจน ประเทศกาลงพฒนาทงหลายอยางไทย หรอประเทศอนๆ ในภมภาคเอเชยนมกจะทาใหการเมองมนนงกอน แลวจงพฒนาเศรษฐกจ

ลกษณะเชนนทาใหหลายประเทศทเปนประเทศกาลงพฒนามการปกครองแบบเผดจการ เชน ไทยเรานน กมเผดจการทหารมาอยางยาวนานถง 16 ป หรอประเทศอนโดนเชยกมเผดจการซฮาโต ในฟลปปนส กมมารกอส ในเกาหลกมปกยงฮ ในไตหวนกมพรรคกกมนตงของเจยงไคเชค ซงเปนการสรางเงอนไขทางการเมองเพอทจะใหเกดการพฒนาเศรษฐกจ

สวนการเปลยนแปลงทางดานสงคมนน ตวอยางเชน ลกษณะของครอบครว ความสมพนธในครอบครว จากในอดตสงคมไทยซงมครอบครวใหญ มลกมาก เพราะฉะนนจงเปนอปสรรคเพราะวามนมปากทจะตองรบประทานเยอะกเลยทาใหตองเปลยนแปลงโครงสรางของครอบครวใหเปนครอบครวเดยว จากครอบครวขยายกลายเปนครอบครวเดยวทมขนาดเลกลง

ตรงนเปนความพยายามในการเปลยนแปลงโครงสรางทางสงคม แลวกเปนความพยายามในการเปลยนแปลงพฤตกรรมทางสงคม

เราจะเหนไดวาการทจะพฒนานนมนไมใชทจะมงแตจะเปลยนในเรองของโครงสรางเศรษฐกจหรอโครงสรางทางสงคมเทานน แตทสาคญกคอ พฤตกรรมทางสงคมของคนในสงคมนนกมความสาคญ ยกตวอยางเชน นกเศรษฐศาสตรพฒนาการมองวาประเทศทยากจนมอปสรรคในการพฒนาหลายดานทเกยวกบทางดานสงคม เชน ในเรองของทรรศนะคตเกยวกบการมองชวตของคนในสงคม ทศนคตหลายอยางไมเหมาะสมกบการพฒนา

เราจงพบวาในตอนทเราพฒนาตามแผนท 1 จอมพลสฤษดพยายามเปลยนแปลงทศคตใหสอดคลองกบการพฒนา เชน สรางคาขวญทบอกวา “งานคอเงน เงนคองาน บนดาลสข” หรอการบอกวารฐบาลนตองการใหทานประหยดแตไมตองการใหทานรดเขมขด กเพอกระตนใหคนไทยมการออมมากขน

ดงนน การพฒนาจะครอบคลมพฒนาในทกดานทง เศรษฐกจ การเมอง สงคม ตอนหลงกมประเดนวทยาศาสตร เทคโนโลย แลวกมประเดนสงแวดลอมเขามาดวย และการทจะทาใหมนเกดการเปลยนแปลงนไดรฐบาลตองเปนผทสรางเงอนไข เชน การลงทนในสาธารณปโภค การออกกฎหมาย การสรางบรรยากาศในการลงทน สงเหลานมนจะทาใหเกดการเปลยนแปลงโครงสรางเดม กระบวนการพฤตกรรม ทงทางดานเศรษฐกจ การเมอง สงคมของทงระบบและของปจเจกบคคล

การพฒนาจะตองครอบคลม 10 ประเดน คอ 1. การสรางความเตบโตในทางเศรษฐกจ

2. การกระจายรายได 3. การแกไขปญหาทางสงคมทเกดจากการเตบโตทางเศรษฐกจ 4. การสรางความเสมอภาคในสงคม 5. การมระบบบรหารจดการทด หรอ Good Governance 6. การบรโภคทรพยากรอยางประหยด 7. การรกษาสงแวดลอม 8. การมคณภาพชวต 9. การเปนสวนหนงของโลก 10. การมอานาจตอรองในระหวางประเทศ

การพฒนาในมตทางเศรษฐกจ มความมงหมาย คอ 1. การเจรญเตบโตทางเศรษฐกจ มผลผลตเพมขน รายไดเพมขน ผลผลตมวลรวม

ประชาชาต ผลผลตมวลรวมภายในประเทศตองเพมขน 2. การรกษาเสถยรภาพทางเศรษฐกจ หมายถง การเตบโตทางเศรษฐกจจะตองเปนการ

เจรญเตบโตอยางยงยน ไมวบวาบ มความสมาเสมอ

3. ความเปนธรรมในทางเศรษฐกจ การพฒนาเศรษฐกจจะตองทาใหเกดความเปนธรรมทางเศรษฐกจดวย ซงจะมองถงเรองของการกระจายรายไดวาตองเปนธรรม ตองลดความแตกตาง หรอชองวางในทางเศรษฐกจระหวางคนจนกบคนรวย ทาอยางไรจะใหคนจนไดเขาถงการบรการของภาครฐได มความสามารถในการบรโภคสนคาและบรการ เพราะหากประเทศมอตราการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจดขน แตคนสวนใหญยากจนลง และความรารวยกระจกตวอยกบคนสวนนอย อยางนกเรยกวา “เปนความไมเปนธรรมในทางเศรษฐกจ”

4. การพฒนาเศรษฐกจ หมายถง การเปลยนแปลงโครงสรางการผลต เชน เปลยนจากการผลตในภาคเกษตรกรรมไปเปนการผลตในภาคอตสาหกรรม เปนตน

5. การพฒนาทางเศรษฐกจ หมายถง การจางงาน การพฒนาเศรษฐกจจะตองทาใหมตาแหนงงานเพมมากขน เพราะวาเมอคนมงานทากมรายได เมอมรายไดกทาใหเศรษฐกจของประเทศชาตดขน

6. การพฒนาทางการคา คอ การสงออก การน าเขา การลงทน 7. การพฒนาเศรษฐกจ คอ การขจดความยากจน เราจะพบวาในประเทศเรานนถงแม

จะพฒนามา 5 ทศวรรษ เรากยงมปญหาความยากจนหลงเหลออย ความยากจนเปนวฎจกรทอบาทว หรอวงจรทเรยกวา “โง จน เจบ” เพราะวาความยากจน

นนกจะทาใหไมสามารถทจะมการศกษาไดสงมาก เมอการศกษานอยกคอ โง เรากอาจจะไมรจกทจะรกษาสขภาพของเรา หรอวาเราไมมรายไดมากพอทจะดแลสขภาพของตนเองไดดพอ กทาใหเกดความเจบปวยและยากจนในทสด

การพฒนาในมตทางสงคม 1. การสรางความเสมอภาคทางสงคม ทาอยางไรจงจะทาใหคนในสงคมนนมความเสมอ

ภาคกน ไมมการแบงชนวรรณะ เชอชาต เพศ ฯ 2. การพฒนาคณภาพชวต คอ การมสขภาพทด มโอกาสทจะไดรบการศกษา ไดรบการ

ตอบสนองในสงจาเปนพนฐาน การทเรามคณภาพชวตทดนนกคอ การทาใหชวตของเรามความมนคง เมอเรามความมนคง กจะทาใหเรามศกดศร

3. การพฒนาใหวถชวตของคนในสงคม เปนวถชวตของอารยะชน อารยะชนกคอ ผทเจรญแลว คอ การเคารพกฎหมาย มความเอออาทรตอกน การสรางวฒนธรรมอนดงาม ทาอยางไรจงจะสรางวฒนธรรมอนดงาม สรางวถชวต และการอยรวมกนอยางคนทเจรญแลว

ทงน ความเจรญทางวตถไมจาเปนจะตองนาไปสการพฒนาเสมอไป เพราะวาถาพดถงการพฒนานนมนตองหมายถง การยกระดบจตใจ คอ วฒนธรรมอนดงาม เพราะฉะนน “ความทนสมยแตไมพฒนา” กเปนประเดนทสาคญ เพราะเวลาเราพดถงความทนสมยอาจจะมองแคผวเผน การเจรญทางวตถหรอวาเปนการพฒนาเศรษฐกจเทานน แตวาถาเราพดถงการพฒนาทเราไดบรรลเปาหมายในการพฒนานน มนตองมในทกดาน คอ ทางดานมตทางสงคม เชน เราตองมจตใจทดงาม มความเปนมนษย มความเปนอารยะชน

การพฒนาในมตทางการเมอง เปาหมายของการพฒนาทางการเมอง คอ 1. การปกครองในระบอบประชาธปไตย คอ การพฒนาททาใหคนมสทธ เสรภาพ 2. การมสวนรวมของประชาชน เรองนเรมตนตวกนตงแตทศวรรษท 80 แลว คอ การทประชาชนตระหนกในสทธทางการเมอง การเรยกรอง

ทจะเขามสวนรวมในการบรหารการปกครอง ในการตดสนใจ ในตางประเทศเวลาออกกฎหมายทสาคญๆ ทจะสงผลกระทบตอชวตของคนในประเทศจะใช “การ

ลงประชามต” 3. ความเสมอภาคในทางการเมอง จะไมมพลเมองหลายประเภท ไมมไพร ไมมทาส ถาคนถอสญชาตไหน กยอมมสทธเสรภาพในทาง

การเมองเทาเทยมกน อนนเราเรยกวา เปนความเสมอภาค 4. การบรหารงานทโปรงใส มธรรมาภบาล คอ รฐบาลนนเปนรฐบาลทตองรบใชประชาชน และกตองมการตรวจสอบได

การพฒนาในมตทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ตอนแรกทฤษฎการพฒนานนมองวาการพฒนานนอาจจะตองนาเขามา เราอาจจะตองพงพาทงเงนทนจากตางประเทศ ยทธศาสตรการพฒนาจาก

ตางประเทศ วทยาศาสตรและเทคโนโลยจากตางประเทศ แตวานกเศรษฐศาสตรพฒนาการในยคหลงพบวา การพฒนาโดยการนาเขาแบบอดตไมทาใหเกดการพฒนาเศรษฐกจอยางยงยน จงจาเปนอยางยงทตองยนบนขาตวเองใหได และการทจะยนบนขาตวเองใหไดนนกคอ ประเทศทกาลงพฒนาทงหลายนนตองใหความสาคญกบมตทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ทผานมานนไทยเราตองจายเงนใหกบตางชาตในเรองทเกยวกบวทยาศาสตรและเทคโนโลยเยอะมาก ทงจากการสงเครองจกร ยา เครองมอแพทย และลขสทธทางปญญาตางๆ ทเรานาเขาจากตางประเทศ เราตองจายเปนคาตอบแทนกลบคนใหเขาไป การพฒนาในมตทางวทยาศาสตร

หมายถง การครอบครองและการไดใชทงเทคโนโลยทงแบบเกาและแบบใหม แบบเกานนก เชน ไฟฟา โทรศพท อนนถอเปนเทคโนโลยแบบเกาแลว ถาเทคโนโลยแบบใหมนนกคอ คอมพวเตอร โทรศพทมอถอ เปนตน

สรป ความหมายของการพฒนาในระยะแรกจะเนนไปทการพฒนาเศรษฐกจ ซงถอวาเปนนยามแบบดงเดมของการพฒนา แตปรากฏวาการพฒนาทมงเนนการเศรษฐกจกอใหเกดความเตบโตทางเศรษฐกจจรงแตกอใหเกดปญหาอนๆ ตามมามากมาย จงตองมการนยามการพฒนาขนมาใหม โดยมองวา ตองมการเตบโตทางเศรษฐกจพรอมกบการกระจายรายได การแกไขปญหาสงคม และอนๆ ทง 10 ประเดน พฒนาการของแนวคดทเกยวกบการพฒนา การพฒนา เปนแนวคดทเกดขนหลงสงครามโลกครงท 2 เนองจาก

1. หลงสงครามโลกครงท 2 มประเทศตางๆ ไดรบความเสยหายจากสงครามทาใหมองวาความจาเปนทจะตองเรงฟนฟประเทศเหลาน โดยเฉพาะประเทศในยโรปทประสบหายนะจากสงครามคอนขางรนแรง เนองจากเปนสมรภมหลกในการทาสงคราม

2. หลงสงครามโลกครงท 2 มประเทศเกดใหม ซงหมายถงประเทศทตกเปนอาณานคมทยงมสภาพทดอยพฒนาในทกๆ ดาน ทาใหมองวาจะตองมแนวทางในการพฒนาประเทศเหลาน

3. หลงสงครามโลกครงท 2 โลกเกดความขดแยงทางดานอดมการณระหวางอดมการณเสรนยมทมอเมรกาเปนแกนนากบอดมการณสงคมนยมทสหภาพโซเวยตเปนแกนนา ทาใหโลกแบงออก เปน 2 คาย และแตละฝายพยายามดงเอาประเทศตางๆ มาอยในฝายตนเอง โดยมองวาวธการทจะดงเอาประเทศตางๆ มาอยในฝายตนเองคอ การเขาไปพฒนาประเทศเหลานนใหพนจากความยากจน

4. หลงสงครามโลกครงท 2 เปนชวงทโลกมความกาวหนาทางดานวทยาศาสตร โลกทงโลกมความเชอมนและบชาวทยาศาสตร จงมองวา การพฒนาควรจะทาแบบวทยาศาสตรคอ มการวางแผนและนาเอาแผนไปใชในการพฒนา

จากเหตผลดงกลาวทาใหเกดแนวคดของการพฒนาและมการสงออกแนวคดนออกไปทวโลก โดยฝายเสรนยมนนเรมสงออกการพฒนาไปยงยโรปกอนภายใตแผนทเรยกวา “แผนการมารแชล” ในขณะทประเทศกาลงพฒนาอนๆ ตางกไดรบแนวคดในการพฒนา โดยเปนแนวคดทมสหรฐอเมรกา ธนาคารโลก สหประชาชาตอยเบองหลง ดวยการกาหนดใหแตละประเทศม “แผนพฒนา” ซงแนวคดและสาระสาคญของแผนพฒนาจะเปนแนวคดทไดรบจากอเมรกา ธนาคารโลก และสหประชาชาต เนองจากประเทศทกาลงพฒนาจาเปนตองกเงนจากธนาคารโลกมาดาเนนการตามแผนพฒนา

วธการขายแนวคดในการพฒนาของสหรฐอเมรกา ธนาคารโลก และสหประชาชาตจะท าโดย

- สงนกวชาการดานการพฒนาเขาไปยงประเทศกาลงพฒนา เชน ประเทศไทยกจะมนกวชาการทมชอเสยงเขามาเผยแพรแนวคดการพฒนา เชน เฟรด รกส เขามาศกษาการพฒนาในเมองไทย

- เปดโอกาสใหนกศกษาจากประเทศกาลงพฒนาเขาไปศกษาตอดานการพฒนาทสหรฐอเมรกา ดงจะพบวา นกวชาการของไทยทมชอเสยงในสงคมเวลานสวนใหญจบการศกษามาจากอเมรกาทงสน

- สงแนวคดดานการพฒนา ผานการชวยเหลอระหวางประเทศ (Foreign Aid) และการใหเงนก กลาวคอ เมอธนาคารโลก หรอสหรฐอเมรกาใหการชวยเหลอประเทศใดๆ หรอใหเงนกกบประเทศใดกตาม กจะกาหนดเงอนไขใหนาเงนไปใชตามแนวทางทธนาคารโลกหรออเมรกากาหนด

ดงนนเมอประเทศตางๆ รบแนวคดดานการพฒนามาจากสหรฐอเมรกา ธนาคารโลกและสหประชาชาต แผนการพฒนาหรอแนวทางในการพฒนาประเทศตางๆ รวมทงประเทศไทยจงเปนแผนทไดรบอทธจากภายนอกประเทศ โดยประเทศไทยไมไดมอสระในการก าหนดแผนการพฒนาของตนเองอยางแทจรง

ดงนน การทาความเขาใจกบการพฒนาประเทศของไทยและของประเทศกาลงพฒนาทวโลกจะตองสนใจบรบทระหวางประเทศ (International Context) โดยบรบทระหวางประเทศทสาคญทเราตองใหความสนใจกคอ “ยทธศาสตรการพฒนาของสหประชาชาต”

ทศวรรษแหงการพฒนา สหประชาชาตไดกาหนดยทธศาสตรในการพฒนาออกเปนทศวรรษ โดยเรมตงแตทศวรรษ

ท 1960 และในแตละทศวรรษจะมทฤษฎการพฒนาอยเบองหลง โลกของเรารวมทงประเทศไทยมการพฒนามาแลว 5 ศตวรรษ คอ

ทศวรรษท 1 : 1960 (1961-1971) อยในชวงแผนฯ 1-2

เปนทศวรรษแรกของการพฒนาตามการประกาศของสหประชาชาต แนวคดทนามาใชในทศวรรษนเปนแนวคดแบบเคนส ทเนนใหรฐเขามาชนาในการพฒนาประเทศ ในระยะนจะเรยกวาแนวคดแบบซพพลายไซด สมมตฐาน การพฒนาในยคนมองวาสาเหตของความยากจนในประเทศดอยพฒนามาจากการมพนฐานทางการผลตทเปนเกษตรกรรม ผลผลตมตาทาใหเกดการขาดแคลนทน ขาดแคลนเงนออม ขณะเดยวกนยงขาดแคลนสถาบนตางๆ ททาหนาทเฉพาะอยาง เชน สถาบนททาหนาทดานการพฒนา สถาบนทางการเงนทเออตอการสนบสนนการลงทน รวมทงปญหาคานยมความเชอและทศนคตบางอยางในประเทศดอยพฒนาทไมเออตอการพฒนา เชน คานยมแบบฟมเฟอย

ยคนมองวา การพฒนา คอ การพฒนาเศรษฐกจ เนนการเตบโตแบบเศรษฐกจ เนนการพฒนาอตสาหกรรม พฒนาเมองเพราะเชอวาเมอเมองพฒนา ความเจรญจากเมองจะไหลลงไปในชนบทโดยอตโนมต (Trickle Down Effect)

แนวทางการพฒนา เนนการพฒนาแบบไมสมดลโดยเนนการพฒนาไปทภาคอตสาหกรรม ในประเทศไทยของเรากจะเนนการลงทนในโครงสรางพนฐานเพอรองรบการเกดข นของภาคอตสาหกรรม โดยการกเงนจากตางประเทศ

ตวชวดการพฒนา จะเปนตวชวดทเกยวของกบการเตบโตทางเศรษฐกจ เชน GDP GNP รายไดตอหว เปนตน

ทศวรรษท 2 : 1970 (1972-1981) อยในชวงแผนฯ 3-4 สมมตฐานในการพฒนา ทงนการพฒนาในทศวรรษแรกกอใหเกดการเตบโตทางเศรษฐกจตามเปาหมายทกาหนด แตมปญหาการกระจายรายได ความคาดหวงใหการเตบโตในภาคเมองและภาคอตสาหกรรมไหลลงไปสภาคเกษตรและภาคชนบทโดยอตโนมต ไมไดเกดขนจรงๆ เกดปรากฏ การณ “รวยกระจกจนกระจาย” มคนรวยจานวนนอยแตคนจนมจานวนมาก เกดความไมเสมอภาคทางสงคม เนองจากในระยะแรกสนใจแตการพฒนาเศรษฐกจโดยไมสนใจประเดนทางสงคม แนวทางการพฒนา ตงแตแผนพฒนาฉบบท 3 จงหนมาใหความสนใจประเดนทางสงคม เนนยทธศาสตรการกระจายรายไดไปสชนบท โดยมกลยทธทสาคญ คอ การจางงานในชนบท ขจดความยากจน และกลยทธการตอบสนองความจาเปนขนพนฐาน แผน 3-4 มการเปลยนแปลงกลยทธในการพฒนาอตสาหกรรมจากเดมในแผน 1-2 ทเนนการลงทนอตสาหกรรมเพอทดแทนการนาเขามาเปนการลงทนเพอการสงเสรมการสงออก เนองจากในป 1973 และ 1979 ประเทศไทยประสบวกฤตนามนแพง ทาใหการลงทนเพอทดแทนการนาเขาสรางสภาวการณขาดดลใหกบประเทศ จงตองหนมาลงทนเพอการสงออกเพอสรางรายไดเขาประเทศ ในทศวรรษนอทธพลของแนวคดแบบเคนสเรมลดลง เพราะการสงเสรมการสงออก และการคาเสรเปนแนวคดของกลมเสรนยมใหม ในยคนประเทศไทยเรมมระบบการศกษานอกโรงเรยนเพอผลตคนออกมารองรบการพฒนาอตสาหกรรม นอกจากนแนวทางการพฒนายงเนนการสงเสรมผลตภาพของเกษตรกรรายยอย ดวย

การสนบสนนใหปลกพชทมวงจรอายสนเพอการสงออก เชน ขาวโพด ฝาย ปอ ทงยงมการกระจายทต งโรงงานอตสาหกรรมไปยงชนบท ดชนชวดในการพฒนา ในยคนมการรเรมสรางตวชวดทางสงคมในแผน 3 และ 4 สวนดชนชวดทางเศรษฐกจทเพมขนมา คอ การจางงานและกระจายได

ทศวรรษท 3 : 1980 (1982-1991) อยในชวงแผนฯ 5-6 สมมตฐานการพฒนา พบวา ปญหาจากการพฒนาในยคท 2 ทเนนการพฒนาแบบรฐ

สวสดการหรอสงคมนยม (ดแลสวสดการทางสงคมของประชาชน) ทาใหประเทศมปญหาดานการเงน เชน ในประเทศไทยในชวงแผน 3 และ 4 มการโอนกจการรถเมลจากของเอกชนมาเปนของรฐ

ในยคนจงตองสนบสนนแนวทางแบบการตลาด เนนใหภาคเอกชนมสวนรวม และเปนการวางแผนจากลางไปสบน ในแผนท 5 จงมการกอตงคณะกรรมการรวมภาครฐและเอกชน เรมมการตระหนกถงปญหาสงแวดลอมทเกดขนจากการพฒนาอยางรบเรงในชวงทผานมา

แนวทางการพฒนา ไดรบอทธพลจากเสรนยมใหม ซงในชวงนถกทบทวนและตงชอวาเปนฉนทานมตวอชงตน เรมมความหลากหลายในแนวทางการพฒนา การใหภาคเอกชนมบทบาทในการพฒนาประเทศ วางแผนโดยยดพนท มองเหนความหลากหลายของการพฒนา เนนการวางแผนการพฒนาโดยยดพนท เนนการสรางเสถยรภาพทางเศรษฐกจ การวางแผนระหวางสาขา เนนการแปลงแผนไปสชนบท สนใจการสรางงานและการดารงชพอยางยงยน ทสาคญคอใหความสาคญกบการแกปญหาและฟนฟสงแวดลอม และใหคนเปนศนยกลางในการพฒนา

ทศวรรษท 4 : 1990 (1992-2001) อยในชวงแผนฯ 7-8 สมมตฐานในการพฒนา ยคนเรมเหนวาการพฒนาทผานมาเนนเศรษฐกจโดยเอามนษยเปน

เครองมอในการพฒนา ทาใหมองวา การพฒนาทผานมาไมไดผลเทาทควร จงหนมาเนนการพฒนาทควรมมนษยเปนเปาหมาย เนนใหประชาชนมสวนรวมในการพฒนา นอกจากนพบวา การพฒนาทผานมายงมการละเลยคนยากจนและคนทดอยโอกาส ทงยงเกดปญหาความไรธรรมาภบาลทงในภาครฐและเอกชน ในยคนมองวาการพฒนาจะตองเนนเปาหมายแบบอเนกประสงค

แนวทางการพฒนา ไดรบมอทธพลจาก UNDP ทประกาศ “ศตวรรษแหงการพฒนามนษย” (Human Development) และ “การพฒนาแบบยงยน” (Sustainable Development) เนนการพฒนาแบบมสวนรวม เนนการมธรรมาภบาล ใหความสนใจกบปญหาสนตภาพ สทธเสรภาพ

แนวทางการพฒนาในทศวรรษนอยบนพนฐานของทฤษฎเศรษฐศาสตรการเมอง หรอเศรษฐศาสตรครวเรอนใหม ทใหความสาคญกบคนยากไร คนดอยโอกาส

ตวชวดการพฒนา ในยคนคอเกดปรากฏการณใหม คอ สรางดชนชวดการพฒนามนษย HDI (Human Development Index) ไดแก

- การมอายยนยาว - การรหนงสอ โดยดจากการอานออกเขยนไดของประชาชนและเวลาทอยในโรงเรยนของ

ประชากร

- มาตรฐานการครองชพ คอ ดวารายไดมเพยงพอตอการครองชพหรอไม ตวชวดนถกนามาหาคาเฉลยเพอวดระดบการพฒนามนษยของประเทศตางๆ (ประเทศทม

ระดบการพฒนาสงคอ ประเทศในกลมสแกนดเนเวย) ในแผน 8 เกดปรากการณทสาคญในการวางแผน คอ การเนนการพฒนาไปทคน เนนการม

สวนรวมของภาคประชาชนในการพฒนา มการระดมสมอง มการสอบถามความตองการของประชาชนในการพฒนา ซงเปนมตใหมของการพฒนา

ทศวรรษท 5 : (2002-ปจจบน) อยในชวงแผนฯ 9-10 ในชวงนยงเนนเปาหมายทสาคญคอ เอาคนเปนเปาหมายของการพฒนาและมการนอมนา

ปรชญาเศรษฐกจพอเพยงมาเปนแกนหลกในการพฒนาประเทศ เนองจากในแผน 8 เราเกดวกฤตทางเศรษฐกจในชวงป 2540

สมมตฐานของการพฒนา คอ มองวายงมความยากจนความหวโหยในหลายประเทศของโลก ยงมปญหาความไมเทาเทยมกนในสงคมทางเพศ ปญหาสาธารณะสข ปญหาสงแวดลอม การไมมสนตภาพอยางแทจรง

ในยคนเรมมการคนหาภมปญญาของซกโลกอนๆ ทไมใชตะวนตก เนนการแสวงหาภมปญญาของตนเองโดยไมรบแนวทางแบบตะวนตกทงหมดอกตอไป

แนวทางการพฒนา มการกาหนดเปาหมายแหงสหสวรรษ (Millennium Development Goals) 8 ประการ ของสหประชาชาต คอ ขจดความยากจนและความหวโหย ใหเดกทกคนไดรบการศกษา สงเสรมความเทาเทยมของสตร ลดอตราการตายของเดก การพฒนาสขภาพสตรมครรภ ตอสกบมาลาเรยและเอดสรวมทงโรคสาคญๆ อนๆ รกษาและจดการสงแวดลอม สงเสรมเพอการเปนหนสวนของประชาคมโลก ฯ สรป ระยะแรกการพฒนานนเรมตนจากการพฒนาเศรษฐกจเปนตวนา ซงทาใหอตราการเตบโตทางเศรษฐกจสงขน แตพบวาการเตบโตทางเศรษฐกจไดกอใหเกดปญหาทางดานสงคมและการกระจายรายได การทาลายสงแวดลอม ทาใหการพฒนาในระยะตอมาตองเนนทการพฒนาดานสงคม การสรางการกระจายรายได การสรางคณภาพชวต ซงรวมๆ แลวเรยกวา “การพฒนาคน”รวมทงสนใจ “การรกษาสงแวดลอม” เพอกาวไปสการพฒนาทย งยน

ทฤษฎในการพฒนาเศรษฐกจ

1. ทฤษฎ Linear Stages of Growth Model มอทธพลมากในทศวรรษท 1950-60 มองวากระบวนการการพฒนาเปนการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจจะประสบความสาเรจไดตองทาอยาง เปนขนเปนตอน เชน ทฤษฎของรอสทาวน กลาววา สงคมจะพฒนาไดตองม 5 ขนตอน

1) สงคมดงเดม (Traditional Society)

2) ขนเตรยมการกอนพงทะยาน (Pre Condition for Take Off) 3) ขนทะยานขนหรอเรมการพฒนา 4) ขนขบเคลอนสความมวฒภาวะ 5) ขนเหลอกนเหลอใช หรอ สงคมอดมโภคา เศรษฐกจเจรญเตบโต สงคมอดมสมบรณ

ประชาชนไดรบการตอบสนองในความจาเปนพนฐาน ทฤษฎนกลาวถงการพฒนาอยางเปนขนตอนเปนเสนตรง ประเทศทยากจนจะพฒนาไดตอง

ดาเนนรอยตามประเทศทพฒนาแลว **อยางไรกตามทฤษฎนใชไดกบประเทศตะวนตก เมอนามาใชกบประเทศกาลงพฒนาจงม

ปญหา เนองจากโครงสรางดานสถาบนและทศนคตของคนแตกตางกน อกทงกลไกในการกระจายรายไดของประเทศกาลงพฒนาไมมประสทธภาพ เชน ประเทศไทยเราอาจจะพฒนามาถงขนท 3 คอ เราสามารถพงทะยานสการพฒนาได แตในทสดเรากดงจมลงหลงจากเกดวกฤตในป 2540**

2. ทฤษฎ Structural Change Models (แบบจาลองการเปลยนแปลงเชงโครงสราง) เนนกลไกทประเทศกาลงพฒนาจะเปลยนแปลงโครงสรางเศรษฐกจภายในประเทศจากภาคเกษตรดงเดมทเปนการผลตพอยงชพไปเปนอตสาหกรรมแบบทนสมย เนนเศรษฐกจในภาคเมอง

ทฤษฎนเนนวเคราะหปญหาของประเทศกาลงพฒนาวา ประเทศโลกท 3 ยากจนและดอยพฒนาเพราะปจจยภายในประเทศเองทสาคญ คอ

- ขาดเงนออม - ขาดทรพยากรมนษยทมคณภาพ - ขาดเทคโนโลย วธการผลตยงลาหลง - เศรษฐกจสวนใหญอยในภาคเกษตรทวถการผลตยงเปนแบบดงเดม - วถชวต จารต ประเพณ วฒนธรรม ความเชอ ศาสนาของคนในประเทศเปนอปสรรคตอ

การเปลยนแปลงสงคม สวนปจจยภายนอกไดแก - ระเบยบเศรษฐกจโลก - นโยบายในการใหความชวยเหลอของประเทศมหาอานาจ

3. ทฤษฎ Neoclassical Counterrevolutions เปนลทธแกของทฤษฎกลมปฏวตสงคม เปนการหนกลบมาใชเศรษฐกจแบบเสรนยมในการ

แกไขปญหา จากเดมทในชวงกอนทศวรรษท 70 เปนชวงทมการนาแนวคดในแบบรฐสวสดการ และการดงเอากจการของเอกชนมาเปนของรฐมาใชกนมากจนทาใหเกดปญหา ทาใหในยคหลงทศวรรษท 70 จงมการเปลยนแปลงดวยการนาเอาแนวคดในแบบเสรนยมมาใชอกครง

ทฤษฎ Neoclassical Counterrevolutions วเคราะหวา การดอยพฒนาเปนผลมาจากการจดสรรทรพยากรทไมมประสทธภาพ มการคอรรปชน เลนพรรคเลนพวก รฐบาลเขาไปแทรกแซงมากเกนไป วธการแกไขคอ ปลอยใหแขงขนเสร แปรรปองคกรภาครฐ สงเสรมการคาเสร ขยายการ

สงออก เชญนกลงทนจากประเทศพฒนาแลวเขามา และกาจดจดออนทเปนกฎระเบยบหยมหยม ซาซอน

แนวทางการแกไขปญหาของทฤษฎ Neoclassical Counterrevolutions 1. Free Market Analysis เปดตลาดเสร 2. Public Choices Theory รฐบาลไมควรเขาไปแทรกแซงในระบบเศรษฐกจ 3. Market Friendly Approach ยอมรบวาตลาดในโลกท 3 ไมมความสมบรณ รฐยงมบทบาท

สาคญอย แตถารฐจะเขามาแทรกแซงตองทาอยางไมลาเอยง สงทร ฐทาคอ ลงทนดานสาธารณปโภค จดหาบรรยากาศการลงทนทเหมาะสม

4. ทฤษฎ Neoclassical Culture Revolution เปนทมาของฉนทานมตวอชงตน (Washington Consensus) และ Good Governance ซง

เปนทฤษฎทครอบงาโลกทงโลก ทเรยกวา “ฉนทานมตวอชงตน” เพราะนกเศรษฐศาสตรทเกง ๆ สานกเศรษฐศาสตรชอดงทงหลาย รวมทงรฐบาลอเมรกนอยในกรงวอชงตนอนเปนผถอหนรายใหญของ World Bank และ IMF ซงตงอยในกรงวอชงตน จงสงกระแสความคดเปนฉนทานมตออกมาจากกรงวอชงตน จงตองตงชอเชนน ผทเรยกชอน เปนคนแรกคอ นายจอหน วลเลยมสน นกเศรษฐศาสตรคนสาคญของสหรฐฯ

สาระส าคญของฉนทานมตวอชงตน 1. ยกเลกการควบคมราคา 2. ยกเลกการใชนโยบายงบประมาณขาดดล 3. การใชจายสาธารณะตองไมใชเรองการทหาร แตตองเปนเรองของการศกษา สาธารณสข

สาธารณปโภค 4. ปฏรปภาษ 5. เปดเสรทางการเงนและอตราแลกเปลยน 6. เปดเสรทางการคา 7. เปดใหมการลงทนโดยตรงจากตางชาต 8. แปรรปองคกรภาครฐ (Privatization) 9. ลดกฎระเบยบ 10. ยอมรบในสทธทรพยสนของภาคเอกชน 11. ยอมรบในทรพยสนทางปญญา

แตโดยรวมอาจจะสรปไดวาหวใจสาคญของฉนทานมตวอชงตน คอ 4’s action ไดแก 1) Liberalization เปดเสรทางเศรษฐกจ 2) Stabilization เนนเสถยรภาพทางดานเศรษฐกจ ราคา 3) Privatization ถายโอนการผลตจากภาครฐสภาคเอกชน

4) Deregulation ลดการแทรกแซงกลไกราคาและบทบาทของรฐ ลดขนาดภาครฐรวมทงการควบคมโดยรฐ ลดกฎระเบยบทหยมหยมปลอยใหกลไกราคาทางาน

เหนไดวาฉนทานมตวอชงตนเปนการหนกลบไปหาเศรษฐกจแบบเสรนยม จงมชอเรยกอกอยางหนงวา Neoliberalism หรอ เศรษฐกจเสรนยมใหม และแนวคดนยงมาแรงอยในปจจบน

5. ทฤษฎ New Growth Theory เปนทฤษฎทมองวา Old Growth Theory หรอการเตบโตแบบเกานนเปนการเตบโตทาง

ภายนอก สงผลใหประเทศทกาลงพฒนาตองพงพาประเทศภายนอก ทฤษฎนจงเสนอทฤษฎการเตบโตทางภายใน หรอ Endogenous Growth โดยใหความสาคญกบการพฒนาทรพยากรมนษยและเทคโนโลยวาตองไปดวยกน ประเทศตางๆ จะตองสรางสงคมแหงการเรยนร เนนการคดคนเทคโนโลยของตนเอง โดยไมตองพงพาเทคโนโลยของตางชาต อยางไรกตามแนวคดนสามารถทาไดในระดบหนงเทานน เพราะการพฒนาเทคโนโลยจะตองอาศยพนฐานการพฒนาทยาวนาน ตองอาศยการสะสมทนภายใน ซงตองใชเวลานานกวาจะเหนผล

การพฒนาการเมอง (Political Development) ทฤษฎการพฒนาทางการเมองมตวแบบหลก คอ 1. ตวแบบการพฒนาในแบบววฒนาการ (Evolution) หรอตวแบบเสนตรง หรอการพฒนาแบบขนบนได เปนตวแบบทมองวาการเมองจะมการพฒนาเปนลาดบขนจากขนตาไปสข นสง เชน เรมจากการทประชาชนในประเทศไดสทธในความเปนคน ตามมาดวยสทธในความเปนพลเมอง สทธในทางการเมอง และสทธอนๆ ในขนสง ตวแบบการพฒนาเปนเสนตรงเปนตวแบบทใชไดกบประเทศทพฒนาแลวทการเมองมการพฒนามาเปนเวลานาน 2. ตวแบบวงจรอบาทว เปนตวแบบการพฒนาการเมองทใชอธบายสงคมไทยได เนองจากพฒนาการทางการเมองของไทยเปนการเปลยนแปลงเปนวงจร โดยมทงวงจรแบบเกาและวงจรแบบใหม คอ - วงจรแบบเกา เปนวงจรทเรมจากการเลอกตง มรฐบาลเขามาบรหาร แตตอมากเกดปญหามความวนวาย ทาใหทหารเขามาทาการปฏวตรฐประหารดวยการฉกรฐธรรมนญทง ตอมาเมอทหารปกครองไปไดระยะหนง คนกจะมองวาเปนเผดจการกจะมการเรยกรองสทธการเมองตามมาดวยการใหมการเลอกตง มการรางรฐธรรมนญใหม แตตอมารฐบาลทมาจากการเลอกต งกสรางปญหาทาใหทหารทารฐประหารอกครง หมนเวยนไปเรอย วงจรแบบนจะเกดขนกบการเมองไทยตงแตการเปลยนแปลงการปกครองมาจนถงสมยกอนพลเอกเปรม แตพอมาถงสมยพลเอกเปรม การเมองไทยกมการเปลยนแปลงจากวงจรแบบเกาสวงจรแบบใหม - วงจรแบบใหม เรมจากการเลอกตง มการซอเสยง เมอเขามารบตาแหนงจงมการถอนทน จนทาใหเกดความวนวายตามมาดวยการอภปรายไมไววางใจ และการยบสภา จากนนกเลอกตงใหม ซอเสยง เขามาบรหารประเทศแลวถอนทน เกดความวนวายนาไปสการอภปราย ตอดวยการยบสภาและเลอกตงใหม

การพฒนาทางการเมองตามแนวคดของลเชยน พาย ลเชยน พายไดเสนอวาระบบการเมองทจะพฒนาแลวนนจะมลกษณะ ดงน (ขอเสนอของลเชยน พาย อยบนพนฐานวาการเมองแบบประชาธปไตยคอการเมองทพฒนาแลว) 1. การเมองทพฒนาแลวเปนเงอนไขของการพฒนาเศรษฐกจ ประเดนนหมายถง ถาสงคมใดมการพฒนาทางเศรษฐกจ สงคมนนจะมโอกาสในการพฒนาการเมองคอนขางสง 2. การพฒนาการเมองจะเกดในสงคมอตสาหกรรม (The Politics Typical of Industrial Society) เนองจากการผลตในระบบอตสาหกรรมเปนระบบการผลตทมแนวคดแบบทนนยมอยเบองหลง ทนนยมเนนการแขงขนอยางเสร ซงสอดคลองกบแนวคดแบบประชาธปไตยทเปนระบอบการเมองทเปดกวาง 3. การพฒนาการเมอง คอ ความทนสมยทางการเมอง (Political Modernization) หรอพดไดวาการเมองทมความทนสมยคอ การเมองทพฒนาแลว 4. ตองพฒนาภายใตกลไกความเปนรฐ – ชาต (The Operation of a Nation - state)

5. ตองพฒนากฎหมายและการบรหาร (Administrative and Legal Development) 6. ตองใหประชาชนเขามามสวนรวม (Mass Mobilization and Participation) ตรงนมความหมายวา การเมองทจะพฒนาจะตองมการระดมองคความรของคนทงประเทศใหเขามามสวนรวมในกจกรรมของรฐใหกวางขวางทสด

ระบบการเมองสมยใหมถาจะใหมประสทธภาพตองใหประชาชนเขามามสวนรวมทางการเมองในทกรปแบบ ยงกระจายอานาจประชาชนกยงมสวนรวมมากขน

7. ตองสรางประชาธปไตย (Building of Democracy) 8. การเมองมเสถยรภาพเปลยนแปลงโดยกฎระเบยบตามครรลองของประชาธปไตย

(Stability and Orderly Change) การเมองทจะไดชอวาเปนการเมองทพฒนาแลวจะตองเปนการเมองทมเสถยรภาพและมการเปลยนแปลงตามกตกาหรอตามกฎหมาย เชน มการเลอกตงทก 4 ป ไมใชเปลยนแปลงรฐบาลโดยการปฏวตหรอดวยการยดอานาจ

9. การเมองทพฒนาจะตองเปนการเมองทมความสามารถในการระดมพลงจากประชาชนในการสรางอานาจของชาตได (Mobilization and Powers)

10. การเมองทพฒนาแลวจะเปนการเมองทสรางมตทหลากหลายในการเปลยนแปลงทางสงคม (One Aspect of Multidimensional Process of Social Change)

พฒนาการทางการเมองไทย การเมองไทยนนเรมจากการเปลยนแปลงการปกครอง 2475 ในระยะแรกกลมทมบทบาทในการเมองไทยคอ “ขาราชการ” โดยเฉพาะสถาบนทหาร เปนสถาบนทเขามามบทบาทและครอบงาการเมองไทยอยางยาวนาน โดยเฉพาะในยค 3 จอมพล ในชวงนการเมองจงมลกษณะเปนเผดจการ ตอมาเมอเหตการณ 14 ตลาคม 2516 และ 6 ตลาคม 2519 สงผลใหประชาธปไตยเรมเบงบานมากขน แตยงเปนลกษณะประชาธปไตยแบบครงใบ เพราะทหารยงมบทบาทอย ขณะทพรรคการเมองม

บทบาทนอยมาก จนกระทงมาถงสมยของพลเอกชาตนบวาเปนชวงทประชาธปไตยไทยมการพฒนามากขนเนองจากนายกรฐมนตรมาจากการเลอกตง การเกดเหตการณ รชส. เปนเหตการณสาคญททาใหทหารถกตงคาถามวาทหารไมมความชอบธรรมทจะมายงเกยวกบการเมอง และเปนเหตการณทสงผลใหทหารถอยกลบเขากรมกอง และทาใหการเมองไทยเปนการเมองของพรรคการเมองมากขน แตการเมองของพรรคการเมอง หรอการเมองแบบมตวแทนกสรางปญหา โดยเฉพาะการทตวแทนของประชาชนเปนคนทไมมคณภาพ โกงกน คอรปชน

ปญหาดงกลาวนามาสการเรยกรองใหมการปฏรปการเมองโดยการออกรฐธรรมนญในป 2540 เปาหมายของการปฏรปการเมองกเพอใหการเมองเปนการเมองของพลเมองแทนทจะเปนการเมองของ ส.ส. การเมองไทยจงเปนขนตอนของความพยายามทจะเปลยนประชาธปไตยแบบมตวแทน (Representative Democracy) มาเปนการเมองแบบมสวนรวมหรอ Participatory Democracy

นอกจากนยงมเปาหมายใหการเมองมเสถยรภาพและประสทธภาพมากขน หลงจากการปฏรปทางการเมองผานไป 5 ป เปาหมายหนงทนบวาประสบความสาเรจกคอ การมเสถยรภาพของการเมอง รฐบาล พ.ต.ท.ทกษณ ชนวตร จดไดวาเปนรฐบาลทมเสถยรภาพสง เนองจากพรรคไทยรกไทยทเปนพรรครฐบาลสามารถครองเสยงขางมากในสภา จนกระทงถกวจารณวาการเมองไทยกาลงกาวไปสการเปนเผดจการทางรฐสภา (เหมอนกบสงคโปรและมาเลเซยทเปนอย) ลกษณะนทาใหพรรคการเมองขนาดใหญครอบงาการเมองไทย

ปญหาดงกลาว ทาใหในชวงทผานมา สงคมเกดวกฤตทางการเมองทเรยกวา “วกฤตความขดแยงทางความคด” ถอวาเปนครงแรกทสงคมไทยเกดความราวฉานขนาดน สดทายเมอปญหามความรนแรงและดจะไมมทางออก ทหารจงเขามายดอานาจ เมอวนท 19 กนยายน 2549 ทาใหสงคมไทยถกตงคาถามวา วถทางประชาธปไตยไมสามารถชวยแกปญหาของสงคมไทยไดใชหรอไม การทการพฒนาประชาธปไตยบานเรายงทาไดไมเตมท เนองจากอดมการณประชาธปไตยเปนอดมการณทเรานาเขามาจากตะวนตก ขณะทปจจยพนฐานตางๆ ของเราไมไดรองรบประชาธปไตย เนองจากวฒนธรรมทางการเมองทดารงอยในสงคมไทยม 2 แบบ คอ 1. ระบบอ านาจนยม หรอระบบอภสทธ 2. ระบบอปถมภ ทงระบบอปถมภและอานาจนยมทาใหการเมองไทยเปนระบบทเรยกวา “ประชาธปไตยแบบอปถมภ” หมายถง แมเราจะมการปกครองแบบประชาธปไตย แตการเมองของเราเปนการเมองแบบอปถมภ เชน การเอาลก เมย ญาตพนองมาเลนการเมอง หรอใชอานาจทางการเมองเออประโยชนใหพวกพอง ขณะทเศรษฐกจกเปนทนนยมแตเปนทนนยมแบบผกขาด โดยเฉพาะในปจจบนมคนเพยงไมกตระกลทกมอานาจเศรษฐกจของประเทศ

สงทเราตองคดกคอ ทาอยางไรจงจะใหเหตการณการเมองของไทยพฒนาไปส “ทนนยมประชาธปไตย” ซงหมายถง การมเศรษฐกจทนนยมเสรและประชาธปไตยเสร ททกคนมสทธและมความเทาเทยมกนในโอกาสทางการเมองและเศรษฐกจ

ปจจยทมผลตอการก าหนดนโยบายในการพฒนาประเทศไทย จะมทงปจจยภายในและภายนอกประเทศ ปจจยภายนอก 1. อดมการณเสรนยมใหม (ฉนทานมตวอชงตน) 2. ธนาคารโลกและสถาบนการเงนระหวางประเทศ เชน ธนาคารเพอการพฒนาระหวางประเทศ สหประชาชาตจะมหนวยงานทดแลการพฒนาของโลก รวมทงองคการการคาโลก 3. ประเทศมหาอ านาจ โดยเฉพาะสหรฐอเมรกาและประเทศทพฒนาแลว 4. การเจรจาระดบทวภาค 5. บรรษทขามชาต บรรษทขามชาตมบทบาทในการกดดนทงรฐบาลตนเองใหกาหนดนโยบายตอประเทศตางๆ ตามทตนเองตองการ หรอบางครงบรรษทขามชาตจะมอทธพลโดยตรงในการกดดนประเทศกาลงพฒนาใหกาหนดนโยบายทเออประโยชนตอตนเอง เพราะบรรษทขามชาตมทนมหาศาล หลายบรรษทมเงนมากกวาเงนงบประมาณของประเทศกาลงพฒนาหลายปรวมกน 6. NGOs ขามชาต จะมอทธพลมากตงแตทศวรรษ 1980 เปนตนมา และมบทบาทในการกดดนในการกาหนดนโยบายการพฒนาของประเทศตางๆ โดยลงมาเลนการเมองกบประชาชนโดยตรงกบประชาชนทงในประเทศกาลงพฒนาและประเทศทพฒนาแลว

ปจจยภายในประเทศ ปจจยทางดานอปทาน (ผมบทบาทโดยตรงในการกาหนดนโยบาย) ประกอบดวย 1. ความสมพนธเชงอปถมภ โดยเฉพาะอยางยงในสงคมไทยเปนสงคมทมรากเหงาดงเดมมาจากระบบเจานายและไพร 2. ชนชนน าทางการเมอง หมายถง ผนาประเทศ เชน นายกรฐมนตร หวหนาพรรคการเมองทเปนผกาหนดนโยบาย ในสมยรฐบาลทกษณเปนรฐบาลทมความเขมแขงสามารถกาหนดนโยบายหลายอยางทม ผลตอการพฒนาประเทศ เชน ดานสาธารณสข การปฏรประบบราชการ 3. ขนนางนกวชาการ คอ ขาราชการทอยในองคกรทเกยวของกบการพฒนา เชนสภาพฒนฯ กระทรวงการคลง สานกงบประมาณ 4. รฐสภา ทผานมาจะมบทบาทนอยกวานกวชาการ 5. พรรคการเมอง ทผานมาไมมความเขมแขง ยกเวน ในสมยนายกทกษณ ชนวตรทพรรคการเมองมความเขมแขงสามารถกาหนดนโยบายเองได ปจจยทางดานอปสงค (ผมบทบาทในการเรยกรองนโยบาย) 1. นกวชาการและนกวชาการอสระ

2. สอมวลชน 3. สมาคมธรกจ 4. สหภาพแรงงาน เชน มบทบาทในการเสนอนโยบายแรงงาน คาจาง 5. ภาคประชาสงคม เปนการเคลอนไหวของภาคพลเมองเพอผลกดนนโยบาย เชน มลนธตาวเศษทเคยมบทบาทในนโยบายสงแวดลอม การพฒนาเมอง การพฒนาในแนวทางเลอก (Alternative Development)

ผลพวงของความลมเหลวในการพฒนาประเทศตามกระแสหลก โดยเฉพาะการทาใหเศรษฐกจไทยดงลงเหวในป 2540 ทาใหแนวคดการพฒนาในแนวทางเลอกไดรบการพดถงมากขน แนวทางการพฒนาทางเลอก เปนแนวทางทแตกตางจากการพฒนากระแสหลกทเนนการพฒนาในระดบบน เนนการพฒนาขนาดใหญ โดยมองวาผลพวงของการพฒนาระดบบนจะลงสระดบลาง (Trickle Down)

แตการพฒนาในแนวทางเลอกจะมงเนนการพฒนาในระดบเลก เชน การลงทนขนาดเลก การพฒนาทองถน เนนการวางแผนจากระดบรากหญา ดาเนนนโยบายแบบพอเพยง เนนการสรางชมชนใหเขมแขง เพราะมองวาหากชมชนเขมแขงทงดานเศรษฐกจและการเมอง จะทาใหชมชนเขามามสวนรวมในการพฒนาตนเอง แทนทจะรอรบการพฒนาจากรฐ

แตสงทนาเปนหวงกคอ การพฒนาระดบรากหญาของรฐบาลถกท าใหเปนนโยบายเพอผลประโยชนทางการเมอง กลาวคอ นโยบายสาหรบคนจนของประเทศกลายเปนนโยบายทเรยกวาประชานยม (Populism Policy) ทเรยกกนวานโยบายเอออาทร ทาใหบางฝายกงวลวานโยบายเหลานจะนาไปสการเปนหนในระดบรากหญาและนาไปสวกฤตของประเทศอกครง จากทในป 2540 เราเกดวกฤตหนเชนกนแตเปนหนของคนรวย

สรป การพฒนาประเทศไทยเรมตนขนประมาณป 2500 โดยเราเรมมแผนการพฒนาทยดเอาแนวการพฒนาแบบตะวนตกทเนนการสรางความทนสมยทงดานเศรษฐกจ (ความเปนอตสาหกรรม) และดานการเมอง (ประชาธปไตย) มาเปนตวแบบ แตเมอเวลาผานไป พบวาแนวทางการพฒนาดงกลาวไมไดชวยใหประเทศไทยพฒนาขน โดยเฉพาะการทเราเนนการพฒนาเศรษฐกจมากกวาการเมองและสงคม ทาใหการเมองและสงคมของเรามปญหา ขณะทการเตบโตทางเศรษฐกจเปนการเตบโตทไมม นคง

ป 2540 จงเปนปทประเทศไทยประสบกบหายนะจากหนทางการพฒนาทผดพลาด นาไปสปญหาวกฤตเศรษฐกจ จนตองมการเรยกรองใหมการปฏรปสงคมไทยขนานใหญ โดยเฉพาะการเมองเปนสงแรกทถกปฏรป เนองจากมองวาการเมองมสวนสาคญในการกาหนดนโยบายดานสงคมและเศรษฐกจ จากนนประเทศไทยกมการปฏรปหลายๆ อยางตามมา เชน การปฏรประบบราชการ ปฏรปการศกษา ปฏรประบบสาธารณะสขและอนๆ อกมาก

ปจจบนสงคมไทยเปนสงคมทผานประสบการณเจบปวดจากวกฤตเศรษฐกจ 40 ทาใหเราเรมใชแนวคดในการพฒนาแนวทางเลอกมาใชมากขน โดยเฉพาะการพฒนาในระดบรากหญา การ

สรางความเขมแขงใหกบชมชน ขณะเดยวกนในระดบบนกยงเนนการพฒนาเพอใหประเทศไทยมความสามารถในการแขงขนในเวทโลกไดอยางเขมแขงมากขน

ในทางการเมองการเมองไทยเรมมเสถยรภาพมากขน โอกาสทการเมองจะพฒนาไปตามทฤษฎพฒนาการตามเสนตรงมมากขน มการวเคราะหวาการเมองนาจะพฒนาไปสระบบ 2 พรรค แตพฒนาการตรงนนกวชาการบางฝายกมองวาไมไดเปนเรองทด เพราะสงทเราตองระวงกคอ เราหนเผดจการทหารแตเราไมควรจะเจอเผดจการโดยนกการเมอง

สรปเพอเตรยมสอบ Plan A การเมองการปกครอง

PLAN A เปนวชาทเกยวกบการเมองการปกครอง ประกอบดวย

PS 710 สงคมวทยาการเมองและการเปลยนแปลงทางสงคม PS 712 การมสวนรวมของมหาชนในการเมองไทย

ประเดนส าคญทตองเตรยม คอ 1. สาระส าคญของวชา PS 710 - ความคดรวบยอดของสงคมวทยาการเมอง - แนวคดความทนสมย - ตวแบบความทนสมยกบความไรเสถยรภาพทางการเมองของฮนตงตน - ตวแบบความไรเสถยรภาพทางการเมองของมารตน ลบเซท 2. สาระส าคญของวชา PS 712 - ความคดรวบยอดของการมสวนรวมทางการเมอง

- รปแบบของการมสวนรวมทางการเมอง - จดออน (ขอจากด) ของการมสวนรวมทางการเมอง

3. เหตการณทางการเมองในปจจบน

สาระส าคญของวชา PS 710 สงคมวทยาการเมองและการเปลยนแปลงทางสงคม ความคดรวบยอด : สงคมวทยาการเมอง เปนวชาทมองวาปจจยทางสงคมมผลตอการเปลยนแปลงทางการเมอง และปจจยทางการเมองมผลตอการเปลยนแปลงทางสงคม ทสาคญปจจยทางสงคมเปนปจจยทมองไมเหน แตจะเปนปจจยทสาคญทมผลตอเหตการณทางการเมองทเรามองเหน เปนเสมอนภเขานาแขงทอยใตนาจะเปนกอนใหญมหมามากกวาสวนทอยพนนา (ตามทฤษฎถเขานาแขง หรอ Iceberg)

ปจจยทางสงคมทมผลตอการเมองทวชา PS 710 เนนมากทสดคอ เรองของความทนสมย (Modernization) ดงนน จะตองใหความสนใจกบแนวคดเกยวกบความทนสมย

ความทนสมย หมายถง กระบวนการในการเปลยนแปลงจากภาวะดงเดมไปสภาวะททนสมย ทารคอต พารสน กลาววา กระบวนการทนสมยเปนเรองความพยายามทจะปรบเปลยนสภาพการณใน 4 ประการ ซงเปนสภาพการณหลกทปรากฏในสงคมดงเดมทจะตองปรบใหเปนสภาพการณใหม คอ 1. ตองปรบเปลยนจาก Particularistic ใหเปน Universalistic หมายถง การทกฎหมายระเบยบตางๆ ทเคยออกมาบงคบใชเฉพาะกลม เฉพาะบคคล ตองปรบเปลยนใหบงคบใชกบทกคน หรอบคคลจะตองอยภายใตกฎหมายอนเดยวกน

2. เปลยนจากสภาพ Diffuse ใหเปน Specific หมายถง บทบาททคนคนเดยวตองทาหนาทหลายอยางทเรยกวา Diffuse Function ตองถกปรบเปลยนใหเปนลกษณะทแตละคนทาหนาทเฉพาะอยางเพอใหเกดความชานาญเฉพาะดานหรอ Specific Function

3. ตองเปลยนจาก Ascriptive มาเปน Achievement หมายถง การสบทอดตาแหนงในสงคมดงเดมจะเปนไปตามสายเลอด แตในสงคมสมยใหมจะตองใชหลกแหงสมฤทธผลและหลกแหงความยตธรรมเปนสาคญ

4.ตองเปลยนจาก Religious Belief ใหเปน Secularization กลาวคอ Religious Belief เปนลกษณะความเชอในสงคมทเปนแบบดงเดม ทคนจะมความเชอทงมงาย แตในสงคมททนสมยจะตองมความเชอแบบ Secularization คอมความคดทมเหตมผลและพสจนไดอยางเปนวทยาศาสตร

ปจจยทท าใหเกดความทนสมย จะม 2 ปจจย คอ 1. การพฒนาเศรษฐกจ (Economic Development ) 2. การพฒนาสงคม ซงในทนทาโดยการพฒนาการศกษา และกระบวนการกลอมเกลาคนในสงคมใหเปลยนจากเดมไปสสภาวะทดข น ทอาจารยสทธพนธเรยกวา “กระบวนการของเกาถอดทง” หรอ (Social Mobilization) ทง Economic Development และ Social Mobilization จะมผลกระทบตอการเปลยนแปลงทางการเมอง นกศกษาจะตองวเคราะหใหไดวา การพฒนาเศรษฐกจ กระบวนการ Social Mobilization มผลตอการเมองอยางไร

ผลกระทบของ Social Mobilization ทมตอการเมอง คารล ดอยช กลาววา ในสงคมทมระดบของ Social Mobilization สงจะมผลกระทบตอการ

เปลยนแปลงทางการเมอง 3 ประการ คอ 1. ทาใหคนทมระดบ Social Mobilization สงทงแบบแผนการดาเนนชวตแบบเกา เพราะคน

พวกนจะมความรความเขาใจสงขน และจะเขาไปมสวนรวมในทางการเมองมากขนอนมผลมาจากการคาดหวง ความทะเยอทะยานสงขน

2. ทาใหสถาบนทางการเมองมประสทธภาพสงขน ซงเปนผลมาจากการทคนเขาไปเรยกรองทางการเมองมากขน รฐจะดารงอยไดอยางมเสถยรภาพกตอเมอสรางสถาบนทางการเมองทเขมแขงมารองรบ

3. Social Mobilization สงผลใหทมาของผนาทางการเมองจะแปรเปลยนไป คอ ในสงคมแบบดงเดมผนาทางการเมองจะมาจากฐานของความชอบธรรมทางประเพณ แตในสงคมททนสมยผนาจะมกฎหมายมารองรบความชอบธรรม (Legal-Rational)

ปจจยทใชวดระดบของ Social Mobilization 1. จานวนคนทมความเปนอยททนสมย 2. วดจากคนทสมผสสอสารมวลชนในรปแบบตางๆ วามมากนอยแคไหน 3. วดจากจานวนคนทเปลยนทอยอาศยไปสทดกวาเกา 4. ดจากการขยายตวของสงคมเมอง เพราะการทเมองขยายตวทาใหคนรบสงใหมๆ 5. วดจากจานวนคนทเปลยนอาชพจากกสกรเปนอาชพอยางอน 6. วดจากจานวนผรหนงสอ 7. วดจากรายไดเฉลยตอหวตอคน

ผลกระทบของการพฒนาทางเศรษฐกจทมตอการเมอง 1. Identity Crisis ทาใหเกดวกฤตการณดานความผกพน เชน ในสงคมแบบเกาคนจะม

ความผกพนกนสง คนจะเชอผนา แตในสงคมสมยใหมตองใหคนหนมายอมรบสถาบนและกฎหมายใหมๆ ปญหาความผกพนกจะเกดขน 2. Legitimacy Crisis หมายถง วกฤตแหงความชอบธรรม ผนาทมาจากฐานความชอบธรรมแบบเกาๆ กจะไมไดรบการยอมรบอกตอไป 3. Political Participation Crisis วกฤตการณในดานการมสวนรวมทางการเมอง เพราะสงคมททนสมยสงขน คนจะมการเคลอนยายทางสงคมสง คนมความคดอานมากขน คนมความรสกวาตนเองมความสาคญทางการเมองมากขน 4. Penetration Crisis วกฤตการณในการเขาถงประชาชน ในยคกอนนนรฐจะขยายการบงคบบญชาไดในแวดวงทจากด แตเมอสงคมมทนสมยมากขน รฐจะเขามายงเกยวกบประชาชนมากขน นานไปกจะกอใหเกดปญหาขนได 5. Distribution Crisis วกฤตการณในเรองการแจกแจงแบงสรรทรพยากร เพราะในสงคมททนสมยคนจะมความตองการตางๆ มากขน แตรฐบาลมทรพยากรทจากด 6. Integration Crisis วกฤตการณในเรองความเปนอนหนงอนเดยวกน ซงเกดมาจากการทรฐไมสามารถสนองตอบความตองการไดเทาเทยมกน

ตวแบบของฮนตงตน แซมมวล พ. ฮนตงตน กลาววา การพฒนาเศรษฐกจมผลตอความไรเสถยรภาพทาง

การเมอง โดยมองวาในสงคมทระดบการพฒนาเศรษฐกจสงจะมระดบความทนสมยสง ซงสงผลให

ระดบของ Social Mobilization สง จะทาใหคนในสงคมมความกระตอรอรนทางการเมองสง มความสานกวาตนเองเปนสวนหนงของสงคมทรฐบาลจะตองหนมาเหลยวและคนในสงคมจะมความทะยานอยากทจะเขาไปมสวนรวมทางการเมอง

ถาสงคมนนไมสามารถตอบสนองตอความตองการจากการเขามสวนรวมทางการเมองได คนจะเกดความคบของใจทางสงคม หรอมระดบ Social Frustration สง แตหากสงคมนนเปนสงคมทม Mobility Opportunity หรอเปนสงคมทเปดโอกาสใหคนมการขยบขยายฐานะทางสงคมไดสง กจะไมมปญหาผลกระทบทางการเมองแตอยางใด

แตถาสงคมทคนมความคบของใจ แตความคบของใจดงกลาวไมไดรบการตอบสนอง หรอสงคมนนเปนสงคมปด ไมเปดโอกาสใหมการขยบขยายทางสงคมจะทาใหคนเขาไปมสวนรวมทางการเมอง (Political Participation) เปนจานวนมาก

สงคมใดทคนเขาไปมสวนรวมทางการเมองจานวนมากและในรปแบบทรนแรง เชน การประทวง การเรยกรองความตองการ แตสถาบนทางการเมองไมมประสทธภาพมากเพยงพอกจะเกดสภาพความไรเสถยรภาพทางการเมอง และนาไปสการเปลยนแปลงทางการเมอง ( Political Change) ในทสด

ตวอยางการน าเอาตวแบบของฮนตงตนมาอธบายการเมองไทย

1. การเปลยนแปลงการปกครองป 2475 2. เหตการณ 14 ตลาคม 2516 และ 16 ตลาคม 2519 3. เหตการณพฤษภาทมฬ ป 2535 4. เหตการณรฐประหาร 19 กนยายน 2549

ทง 4 เหตการณลวนเปนผลทมาจากการพฒนาทางเศรษฐกจและสงคมในชวงกอนทจะเกดเหตการณแตละเหตการณทงสน ดงจะไดอธบายทละเหตการณ ดงน

การเปลยนแปลงทางการเมองในป พ.ศ. 2475 ถาพจารณาตามแนวคดของฮนตงตน เหตการณป 2475 เกดจากความไมสมดลระหวาง

การพฒนาเศรษฐกจสงคมกบการพฒนาการเมอง กลาวคอ ในสมยของรชกาลท 5 ทรงมนโยบายพฒนาประเทศโดยการสรางความทนสมย ทงน เพอปองกนการลาอาณานคมจากชาตตะวนตก เชนการกอสรางโครงสรางพนฐานตางๆ ในการนทาใหพระองคมความจาเปนในการสงคนไทยไปเรยนในตางประเทศเพอรองรบงานดานตางๆ ทเกดจากการปฏรปประเทศ

ผลทเกดขนจากนโยบายนทาใหคนไทยทไปเรยนตางประเทศรบแนวคดตะวนตกเขามา ตอเนองมาจนถงสมยรชกาลท 6 และสดทายคนเหลานกมความตองการทจะเขามสวนรวมในทางการเมอง แตระบบการเมองยงไมมการพฒนา ระบบกษตรยไมสามารถตอบสนองความตองการทางการเมองของปญญาชนทไปศกษาตอในตางประเทศได ในทสดกนามาซงการรวมตวของคณะนายทหารลกขนมายดอานาจจากกษตรยและเปลยนแปลงการเปลยนแปลงการปกครองมาเปนประชาธปไตย

เหตการณ 14 ตลาคม 2516 และ 6 ตลาคม 2519 เหตการณ 14 ตลาคม 2516 และ 6 ตลาคม 2519 กเปนผลมาจากการพฒนาประเทศในดาน

ตางๆ มาตงแตป 2505 ในสมยจอมพลสฤษด ธนะรชต โดยเฉพาะการพฒนาทางดานการศกษาและการพฒนาเศรษฐกจ เชน มการกอตงมหาวทยาลยในภมภาค สงผลใหประชาชนมความรความเขาใจทางการเมองมากขน นกศกษาตามมหาวทยาลยตางๆ มความคดความอานทไดรบรจากการศกษา

ขณะทการเมองยงเปนเผดจการ สถาบนการเมองทมอยไมสามารถตอบสนองความตองการของนกศกษาและประชาชนได เกดสงทเรยกวา “การแชแขงทางการเมอง” ทงยงมปดกนการเขามสวนรวมของประชาชน มการหามชมนมกนทางการเมอง หามผใชแรงงานรวมตวกนเปนสมาพนธ

ลกษณะดงกลาวทาใหนกศกษาและประชาชนเกดความคบของใจ ทาใหเกดการเขามสวนรวมทางการเมองครงใหญดวยการออกมาชมนมประทวงของนกศกษาและประชาชน จนนาไปสการเปลยนแปลงรฐบาลและมการขบไลรฐบาลเกาใหออกจากตาแหนงในทสด

ตรงนเปนความไมสมดลระหวางการพฒนาทางเศรษฐกจ สงคม และการพฒนาทางการเมอง สดทายกน ามาสการเปลยนแปลงและการลมสลายทางการเมอง

เหตการณพฤษภาทมฬ ป 2535 แนวคดการพฒนาทไมสมดลระหวางเศรษฐกจ สงคม และการพฒนาการเมองยงสามารถ

นามาใชในการวเคราะห เหตการณพฤษภาทมฬ ป 2535 เนองจากกอนจะเกดเหตการณพฤษภาทมฬ เปนชวงทเศรษฐกจของไทยมการเตบโตสงมาก จากนโยบายการสงเสรมการลงทนของรฐบาลพลเอกชาตชาย การเตบโตทางเศรษฐกจทาใหชนชนกลางในสงคมไทยขยายตวอยางรวดเรว พรอมๆ กบระบบการตดตอสอสารททนสมยมากขน โอกาสในการเขาถงขอมลขาวสารของประชาชนมมากขน แตเมอเกดเหตการณ รสช. นายทหารทนาโดยพลเอกสนทร คงสมพงษ ทาการยดอานาจจากรฐบาลพลเอกชาตชาย ชณหวณ และมการสบทอดอานาจโดยการใหพลเอกสจนดา คราประยรเปนนายกรฐมนตร ทาใหชนชนกลางซงเปนคนทมท งความร มฐานะทางเศรษฐกจ และเปนกลมคนทมความตระหนกในความสาคญของตนเองในทางการเมอง (Self Political) จงเขารวมชมนมเพอขบไลรฐบาลทมาจาก รสช. จนทาใหมอบป 2535 ถกเรยกวา “มอบชนชนกลาง” หรอ “มอบมอถอ”

การททหารพยายามทาใหการเมองกลบไปสการเมองแบบเกา จงเปนภาวะทไมสมดลกบความตองการมสวนรวมทางการเมอง อนเกดจากคนมการศกษาและมความเปนอยท ดข น ทาใหความขดแยงระหวางทหารและประชาชนลกลามจนกลายเปนการนองเลอดในทสด

เหตการณรฐประหาร 19 กนยายน 2549 การรฐประหารในวนท 19 กนยายน 2549 ยงสะทอนใหเหนการพฒนาทไมสมดลระหวางการพฒนาเศรษฐกจ สงคม เทคโนโลย และการเมอง

ทงน เหตการณพฤษภาทมฬ เปนเหตการณทนามาสการปฏรปการเมองในป 2540 เปาหมายของการปฏรปการเมองกเพอใหการเมองเปนการเมองของพลเมอง แทนทจะเปนการเมองของ ส.ส.

ทกวนนการเมองไทยจงเปนขนตอนของความพยายามทจะเปลยนประชาธปไตยแบบมตวแทน (Representative Democracy) มาเปนการเมองแบบมสวนรวม หรอ Participatory Democracy รฐธรรมนญป 2540 มผลทาใหคนไทยตนตวทางการเมองมากขน เกดการรวมตวในรปประชาสงคมมากมาย และความพรอมในการมสวนรวมทางการเมองมากขน

แตปรากฏวาในทางการเมองรฐบาลทนาโดย พ .ต.ท.ทกษณ ชนวตร กลบใชอานาจในการบรหารประเทศอยางเบดเสรจ อนเนองจากการมอานาจทนอยในมอ และใชอานาจในการแทรกแซงองคกรทางการเมองอนๆ จนทาใหองคกรหรอสถาบนการเมองตางๆ ไมไดทาหนาทอยางทควรจะเปน เชน

- สภาผแทนราษฎร เปนสถาบนทไมทาหนาทของตนเอง เนองจากสมาชกสภาผแทนราษฎรสวนใหญสงกดพรรครฐบาล ส.ส.จงทาหนาทสนบสนนรฐบาลและนายกรฐมนตรจนลมทาหนาทนตบญญต หรอหนาทตวแทนประชาชน

- วฒสภา วฒสภาทมาจากการเลอกตงครงแรกตามรฐธรรมนญ 2540 เปนวฒสภาทไมทาหนาทของตนเองในการตรวจสอบและกลนกรองการใชอานาจรฐ ทงยงปฏบตตนไมเปนไปตามกฎหมาย เชน กฎหมายสงหามไมใหสงกดพรรค แต ส.ว.หลายคนขายตวใหกบพรรคการเมอง

- องคกรอสระตามรฐธรรมนญ เชน กกต.เปนองคกรอสระทออฉาวทสด ถงการไมทาหนาทจนทาใหเกดวกฤตศรทธาและ กกต.หลายคนตองถกฟองรองและถกศาลสงใหจาคก

- พรรคการเมอง ตามหลกการแลว พรรคการเมองจะตองท าหนาทเปนผน าเสนอนโยบายตามความตองการของประชาชน แตพรรคไทยรกไทยในฐานะพรรครฐบาลกลบน าเสนอนโยบายหลายอยางทเปนการตอบสนองความตองการของนายทนพรรคตนเอง จนกลายเปนทมาของปญหาคอรปชนเชงนโยบาย ในขณะทรฐบาลทกษณ พยายามจะท าใหการเมองไทยเปนการเมองแบบเผดจการโดยทนนยม ซงขดแยงกบการตระหนกถงความส าคญของการเมองภาคพลเมองของประชาชน ในทางสงคม

กลบมการพฒนาไปอยางรวดเรว โดยเฉพาะการพฒนาของสอสารโทรคมนาคม โดยเฉพาะความทนสมยของระบบอนเตอรเนต ซงมผลท าใหประชาชนรบรขาวสารทางการเมองไดอยางรวดเรว ประเดนดงกลาวสะทอนใหเหนการพฒนาทไมเทากนระหวางการเมองกบการพฒนาทางสงคม เศรษฐกจและเทคโนโลย สดทายเมอประชาชนรบรพฤตกรรมในทางไมชอบของรฐบาลจงออกมาเคลอนไหวตอตาน โดยเฉพาะการเคลอนไหวผานการสอสาร สดทายกทาใหเกดวกฤตการเมองและนามาสการลมสลายของระบอบประชาธปไตย และทาใหทหารเขามามบทบาททางการเมองอกครง จากตวอยางทกลาวมาทงหมด สะทอนใหเหนถงผลของการพฒนาทางสงคมและเศรษฐกจทมผลตอการพฒนาทางการเมอง และหากการพฒนาทง 2 ดานไมมความสมดลกนความลมสลายทางการเมองกจะเกดขน

รปแบบของการเปลยนแปลงทางการเมอง 1. การปฏวต (Revolution) เปนการเปลยนแปลงขนพนฐานภายในสงคมทใชความรวดเรว

และรนแรง มการเปลยนแปลงคานยม เปลยนความเชอทสาคญๆ ของสงคม เปลยนสถาบนทางการเมอง เปลยนโครงสรางของผนา เปลยนกจกรรมและนโยบายตางๆ ของรฐบาล

สาเหตของการปฏวต การปฏวตเกดจากการทระบบไมสามารถทาหนาท (Dysfunction) ตอไปได เพราะ

1) มาจากสภาพการณทางเศรษฐกจ เจมส เดว ทกลาววา การปฏวตจะเกดขนไดในสถานการณทเศรษฐกจทกาลงกาวหนาขนเรอยๆ เกดตกตาอยางฉบพลน

2) สภาพการณทางการเมอง เชน มความขดแยงกนในรฐบาลจนทาใหรฐบาลขาดความชอบธรรม

3) เกดจากสภาพการณทางจตวทยา เชน เทด โรเบรต เกอร กลาววา การปฏวตเกดจากการไมพงพอใจ (Discontent) ของประชาชนเกดความรสกวาพวกเขาถกฉกฉวยผลประโยชนทเขาควรจะไดรบในเชงเปรยบเทยบ โดยเฉพาะถาความเดอดรอนหรอความไมพอใจนนถกทาใหเปนประเดนทางการเมองหรอ Politicize

2. การปฏรป (Reform) การปฏรปจะเกดขนไดยากกวาการปฏวต การปฏรปเปนการเปลยนแปลงทมขอบเขตทจากด ในบางประเดนทเปนปญหาและพยายามแกไขประเดนนน แตการปฏวตนนจะเปนการเปลยนแปลงทงสงคม การปฏรปเปนการเปลยนแปลงผนา เปลยนแปลง

นโยบายและสถาบนทางการเมองในระดบปานกลาง ขณะทการปฏวตนนเปนการเปลยนแปลงในระดบลก แบบพลกฝามอ

ตวอยางการเปลยนแปลงทางการเมองของไทยหลายปรากฏการณทเกดจากความไรเสถยรภาพทางการเมองอนสบเนองมาจากสงคมนนๆ มระดบของการพฒนาเศรษฐกจและระดบของการเปลยนแปลงทางสงคม แตขาดระดบของการพฒนาการเมองทด ไมวาจะเปนเหตการณ 14 ตลาคม พฤษภาทมฬ จนกระทงการปฏรปการเมอง 2540 และการปฏรปการเมอง 2550 ทกาลงดาเนนอยในปจจบน

สาระส าคญของวชา PS 712 การมสวนรวมของมหาชนในการเมองไทย

ความคดรวบยอด :

การมสวนรวมทางการเมอง (Political Participation) ถอเปนประเดนทสาคญมากๆ ในปจจบน เพราะแนวโนมของการเมองไทยและการเมองในระดบโลกคอ การใหความสาคญกบการมสวนรวมของประชาชน จากเดมทการเมองในระบอบประชาธปไตยเปนประชาธปไตยในแบบตวแทน (Representative Democracy) สาเหตทสาคญทสดททาใหการเมองเปลยนจากประชาธปไตยแบบมตวแทนมาสประชาธปไตยแบบมสวนรวม (Participatory Democracy) กเนองจากทผานมาไดพสจนแลววาระบบตวแทน ไมใชระบบทดทสด ซายงเปนระบบทกอใหเกดปญหามากมาย และปญหาทวานไมไดเกดขนเฉพาะประเทศไทย แตเกดขนทวโลก ดงทอาจารยวฒศกดบอกวา ผลการสารวจวาสถาบนใดทประชาชนในหลายประเทศมนใจนอยทสดคอ “สถาบนทางการเมอง” ประเทศไทยจงพยายามเปลยนแปลงการเมองของเรา จากประชาธปไตยแบบตวแทนมาเปนประชาธปไตยแบบมสวนรวม หรอเรยกอกอยางวา เปลยนการเมองของนกการเมองมาเปนการเมองของพลเมอง รฐธรรมนญป 2540 เปนรฐธรรมนญทพยายามสรางกลไกตรงนใหเกดขน แตในทสดเรากลมเหลว เนองจากบางสวนของรฐธรรมนญและการนารฐธรรมมาปรบใชกลบไปสงเสรมอานาจรฐและอานาจทนจนกลายเปนวกฤตการณทางการเมองและถอเปนวกฤตการมสวนรวมทางการเมองดวย สดทายกนามาสการเปลยนแปลงทางการเมองในวนท 19 กนยายน 2549 และเรากาลงจะปฏรปการเมองโดยใชรฐธรรมนญเปนเครองมออกครง จดรวมส าคญของวชา PS 710 และ PS 712 คอ จะท าอยางไรใหประชาชนเขามสวนรวมทางการเมองอยางมส านกในความเปนพลเมอง ค าตอบโดยคราวๆ กคอค าตอบของวชา PS 710 คอ การพฒนาเศรษฐกจใหประชาชนมความเปนอยทดขน และการใหความรทางการเมองกบประชาชน แตทผานมากระบวนการทง 2 นยงไมบรรลเปาหมาย (เพราะคนมความรทางการเมองนอยและคนจนยงเปนคนสวนใหญของประเทศ)

ดงนน หากคาถามออกมาแบบเปดโอกาสใหเรานาความรท ง 2 วชาไปตอบได กนาจะดงจดรวมตรงนไปชวยในการอธบาย

รปแบบของการมสวนรวมทางการเมองรปแบบของการมสวนรวมทางการเมอง ม 3 รปแบบม 3 รปแบบ 1. รปแบบทเปนทางการ (Formal / Conventional Participation) เชน การเลอกตง การ

เขาชอกนถอดถอนผดารงตาแหนงทางการเมอง การเขาชอเสนอกฎหมาย การชมนมประทวง ซงมกฎหมายรองรบในเรองสทธเสรภาพในการชมนมโดยสนต ปราศจากอาวธ

2. รปแบบทไมเปนทางการ (Informal / Unconventional Participation) เชน การวงเตนทางพรรคการเมองเพอเขาสตาแหนงทางการเมอง การพดคยทางการเมองในสนามกอลฟ เปนตน

3. การมสวนรวมนอกระบบหรอนอกรปแบบ (Exceptional form of Participation) จะเหนวามลกษณะคลายกบรปแบบท 2 แตการมสวนรวมนอกระบบจะเนน 2 ประเดน คอ

3.1 การใชความรนแรงทางการเมอง 3.2 การปฏวต

การมสวนรวมทางการเมองของพลเมอง (Civil Political Participation) เปนประเดนทสาคญมากในปจจบน กลาวไดวา การศกษารฐศาสตรในปจจบนมจดสนใจอย

ทเร องการเมองของพลเมอง ซงถอวาเปนการเมองแบบใหม หรอ New Politics ทงน การเตบโตของภาคประชาชน หรอเรยกอกอยางวา “ภาคประชาสงคม” (Civil

Society Sector) ทลกขนมาทดทานอานาจรฐมากขน จากเดมในอดตทภาคสงคมเปนภาคทยอมสยบอยใตอานาจรฐ ทาใหการศกษาการเมองตองเปลยนมตหรอเปลยนมมมองในการศกษา กลาวคอ ในอดตการศกษาการเมองจะใหความสาคญไปทเรองของรฐ เชน

- การศกษาวารฐทดหรอผปกครองทดควรจะเปนอยางไร - ศกษาสถาบนทางการเมองทเปนทางการ เชน พรรคการเมอง รฐสภา ระบบราชการ - ศกษากลไกทางการเมองทเปนทางการ เชน การเลอกตง การอภปรายไมไววางใจ

ในอดตภาครฐ (State Sector) จงมขนาดใหญ มบทบาทในการควบคมและจดการภาคสงคมไดอยางกวางขวาง แตเมอภาคสงคมมการเตบโต ทาใหบทบาทหลายอยางทรฐเคยทา ถกผองถายมายงภาคประชาสงคม ทาใหการเมองในยคใหมหนมาเนนการเมองของประชาชนหรอการเมองภาคพลเมอง

การศกษาการเมองภาคพลเมองจงใหความสนใจกบ - บทบาททางการเมองของภาคประชาชน ทเปนบทบาทอยางไมเปนทางการ เชน การ

ประทวงโครงการของรฐ การดอแพงตอการใชอานาจรฐ ทเรยกวา Civil Disobedience (ตงแตมการประทวงการเลอกตงดวยการฉกบตร คานกเปนทรจกในสงคมไทยวา “อารยะขดขน”)

- การเคลอนไหวของขบวนการเคลอนไหวทางสงคม (Social Movement) ซงมความหลากหลายมากขน เชน กลมอนรกษสงแวดลอม กลมเรยกรองและคมครองสทธตางๆ ของ

ประชาชน เชน กลมอญจาร เปนกลมหญงรกหญงทต งขนมาเพอคมครองสทธของกลมหญงรกหญง และทากจกรรมของกลม รวมทงกลม สมาคม หรอชมรมทต งขนมาเพอดแลคนชายขอบของสงคม

การทภาคสงคมเตบโตขน มบทบาทมากขนเนองมาจาก ภาครฐไมไดท าหนาทตอบสนองความตองการของภาคสงคมอยางเพยงพอ

โดยเฉพาะในระบอบประชาธปไตยแบบมตวแทน (Representative Democracy) ทภาครฐมาจากการเลอกตงของประชาชน ปรากฏวาตวแทนประชาชนสวนใหญไมไดทาหนาทตวแทนทด อกทงในสมยปจจบนประเดนปญหา ความตองการของสงคมมความซบซอนมากขนจนตวแทนไมสามารถทาหนาทดแลไดทงหมด

เฉพาะประเทศไทยพบวาระบบตวแทนของเรามปญหามากมาย ตงแตการเขาสตาแหนงทางการเมองกมปญหาการซอขายเสยง การใชอทธพล ใชเงนซอตาแหนงทางการเมอง พอเขาไปเปนตวแทนกมการโกงกน คอรปชน

ปญหาดงกลาวทาใหภาคสงคมมองวาการจะรอใหภาครฐเปลยนแปลง หรอรอใหนกการเมองทเปนตวแทนของประชาชนเปนนกการเมองทด หรอเปนตวแทนทดไมนาจะเพยงพอตอการทาใหคนในสงคมมชวตทดข น ภาคสงคมจงตองเขามามสวนรวมในการบรหาร ในการจดการ แมกระทงในการปกครองตนเอง หรอเรยกรวมวาตองเขาไปมสวนรวมทางการเมอง

ลกษณะเชนน ทาใหเกดประชาธปไตยแบบใหมทเรยกวา “ประชาธปไตยแบบมสวนรวม” (Participatory Democracy) ซงเปนประชาธปไตยทเปดโอกาสใหคนทกภาคสวนเขาไปมสวนรวมทางการเมอง การเมองแบบนจงไมใชการเมองของนกการเมองอยางทเคยเปน แตเปนการเมองของประชาชนทมจตสานกทางการเมองทเรยกวา “พลเมอง” ทาใหการเมองยคใหมเปนการเมองของพลเมอง

แนวคดทนาไปใชในการวเคราะหการเมองภาคพลเมอง 1. แนวคดประชาสงคม (Civil Society) 2. แนวคดเรองขบวนการทางสงคม (Social movement)

แนวคดประชาสงคม แนวคดเรองประชาสงคมเปนแนวคดทมาแรงมาในปจจบน ประชาสงคม หมายถง เครอขายของกลม ชมรม สมาคม มลนธ สถาบนและชมชนทม

กจกรรมมการเคลอนไหวระหวางรฐกบปจเจกชน

หลกการของประชาสงคม 1. เปนแนวคดทไมชอบและไมยอมใหรฐครอบงาและบงการ แมวาจะยอมรบความชวยเหลอ

จากรฐและใหความรวมมอกบรฐได แตตองสามารถกากบ ควบคมและคดคานรฐไดตามสมควร และปฏเสธแนวคดรฐนยม 2. เปนแนวคดทไมชอบลทธปจเจกชนนยมสดขว เพราะมองวา ปจเจกชนนยมชวยสงเสรมความเหนแกตวและแยงชงผลประโยชน

แนวคดประชาสงคมนนจะเนนบทบาทของประชาชนควบคไปกบรฐ คอ ไมไดตอตานการมรฐ แตมองวารฐจะตองมบทบาททจากด และประชาชนซงรวมกลมกนเปนประชาคมตางๆ จะมบทบาทมากขนในดานตางๆ รวมทงมบทบาทในการตรวจสอบการใชอานาจของรฐ แนวคดน เกดขนเพราะ ตองการสรางประชาธปไตยแบบมสวนรวม (Participatory Democracy) เนองจากประชาธปไตยแบบมตวแทน (Representative Democracy) นน ส.ส.ไมเคยเปนตวแทนของประชาชน แต ส.ส.กลบเปนตวแทนของรฐ เขาไปใชอานาจรฐ เชน ส .ส.ไมเคยตรวจสอบโครงการใหญๆ แต ส .ส.กลบใชความเปนตวแทนในการหากนกบงบประมาณจากโครงการใหญๆ แมแตกานน ผใหญบาน สมาชก อบต .ทเปนตวแทนระดบลางสด กทาหนาทเปนตวแทนรฐมากกวาจะเปนตวแทนของชมชน

แนวคดขบวนการทางสงคม ขบวนการทางสงคม หมายถง ขบวนการในการเคลอนไหวของประชาชน เนองจากปจจบนการเมองนนไดเคลอนตวจากภาครฐลงมาอยทภาคประชาชน ซงมการรวมตวกนเปนขบวนการตางๆ เชน ขบวนการนกศกษา ขบวนการผใชแรงงาน ขบวนการชาวนา เพอเคลอนไหวในทางการเมอง ตรงนถอวาเปนการเกดการเมองในรปแบบใหม (New Politics) ซงการเมองในรปแบบใหมนนจะเกดองคกรทไมใชรฐ (Non Governmental Organization-NGOs) ขนมามากมาย และขบวนการทางสงคมเหลานจะมบทบาทมาก การมสวนรวมทางการเมอง โดยเฉพาะการมสวนรวมทางการเมองของพลเมอง จงมความสาคญมากในระบอบประชาธปไตยในปจจบน เพราะการมสวนรวมทางการเมองทเปนทางการนนจะทาไดยากในทางปฏบต และการมสวนรวมทเปนทางการหลายๆ อยางไมมความเปนธรรม เชน การเลอกตงกมการซอขายเสยง การจะใหประชาชนเปนสมาชกพรรคการเมองกทาไดยากหากไมมเงน การรวบรวมรายชอถอดถอนนกการเมองกยงยากและมขนตอน

ดงนน การมสวนรวมทางการเมองนอกระบบจงเปนทางออกเพยงทางเดยวทจะใหประชาชนมโอกาสมสวนรวม และรวมกนในการตรวจสอบการใชอ านาจของรฐและระบบตวแทน แตการจะใหประชาชนมสวนรวมทางการเมองไดตองสรางจตส านกแหงความเปนพลเมอง (Civic Virtue) ใหเกดขนในจตใจของคนไทยทกคน

ปญหาของการมสวนรวมทางการเมองภาคพลเมองในประเทศก าลงพฒนา - การขาดองคกรในการนาทชดเจนและไรเสถยรภาพ

- ประชาชนขาดประสบการณในการเจรจาตอรอง - ถกจากดดวยกฎหมายหรอคานยมเกาๆ - ขาดความตอเนองในการทากจกรรม - ความขดแยงระหวางผนาในองคกร - ขาดการสรางเครอขาย

ขณะท เมลเคอร ออลสน มองวา การมสวนรวมทางการเมองหรอการรวมกลมทางการเมองเปนเรองยาก เนองจากในการเขามารวมกจกรรมทางการเมองเปนเรองทตองมตนทน เชนถาคนจะมารวมเดนประทวงรฐบาล อาจจะตองเสยเวลา เสยเงนทอง หรอสญเสยโอกาสอนๆ อาจจะถกรฐบาลเพงเลง หรอแมกระทงถกปราบปราม ดงนนจงไมมใครอยากจะลงทน ยกเวนประเมนแลววาเปนการลงทนทคมคา เชน กลม นปก.ทเปนกลมเคลอนไหวสนบสนนนายกทกษณ ตอนทออกมาเคลอนไหวตอตานรฐประหาร และในทสดการเคลอนไหวกคมคาเนองจากภายหลง นปก.มตาแหนงในรฐบาลกนแทบทกคน

ทฤษฎและแนวคดทควรสนใจส าหรบ Plan A

เนองจากการวเคราะหปญหาทางการเมองจะตองมทฤษฎเปนกรอบในการวเคราะห เนองจากการวเคราะหปญหาทางการเมองจะตองมทฤษฎเปนกรอบในการวเคราะห นกศกษาจงตองศกษนกศกษาจงตองศกษาถงทฤษฎ โดยทฤษฎหรอแนวคดทควรสนใจ เชนาถงทฤษฎ โดยทฤษฎหรอแนวคดทควรสนใจ เชน 1. ทฤษฎเกยวกบอ านาจ (Power) จะอธบายถงการไดมาซงอานาจและการใชอานาจ คนทเสนอแนวคดนทนาสนใจ คอ แมกซ เวเบอร ทกลาววาอานาจมทมาจาก 3 แหลง คอ - อานาจตามประเพณ (Traditional) - อานาจทมาจากบารม (Charismatic)

- อ านาจหนาท (Authority) ถาเรานาเอาแนวคดในเรองอานาจมาอธบายถงนายกทกษณกกลาวไดวา เปนคนทมอานาจ 2 อยางอยในตว คอ มบารมและมอานาจหนาท อ านาจหนาท คอ อานาจตามกฎหมายทไดมาจากการเลอกตง

อ านาจบารม คอ อานาจทมาจากการสะสมบารมในฐานะทเปนผประสบความสาเรจทางธรกจและเปนมหาเศรษฐ ซงในการดาเนนงานทางการเมองนายกทกษณจะใชอานาจทง 2 สวนไปพรอมๆ กน

2. ทฤษฎพหนยม (Pluralism) หมายถง การมองสภาพหรอลกษณะของสงคมใดๆ ทยอมรบการปรากฏอยของเสรภาพและการแสดงออกซงความคดทางการเมอง เศรษฐกจและสงคม ตามทตองการ ซงเปนลกษณะของลทธเสรนยม (Liberalism) เปนสงคมทยอมรบความหลากหลายของความคด แนวคดพหนยมจะยอมรบความหลากหลายของกลมนนเอง พหนยมทางการเมอง (Political Pluralism) คอ แนวคดทเสนอใหมการจดระเบยบของรฐเสยใหมโดยใหมสถาบนหรอองคกรอสระตางๆ ทาหนาทควบคมและจากดอานาจของรฐ เชน พรรคการเมอง สหภาพแรงงาน สมาคมอาชพ ดงนน พหนยมทางการเมองจะตองมการแขงขน การตอส

ในทางการเมอง ในการแขงขนดงกลาวจะใชประเดนตางๆ ในทางการเมอง หรอนโยบายตางๆ มาเปนประเดน ดงนน พหนยมทางการเมองจงเปนเงอนไขในสงคมประชาธปไตยทจะตองมการแขงขนทางการเมองของกลมตางๆ และตรงนจะนามาซงการมสวนรวมทางการเมอง เชน ไปกดดนใหรฐบาลออกนโยบาย ออกกฎหมายตามทกลมตองการ ตรงนกลมจะเปลยนจากสภาพของกลมผลประโยชน (Interest Group) เปน กลมผลกดน (Pressure Group)

3. ทฤษฎชนชนน า (Elite Theory) แนวคดของทฤษฎชนชนนาจะมลกษณะ 1) ยอมรบการแบงสงคมออกเปน 2 ชนชน คอ ชนชนผปกครองและผใตปกครอง 2) ผปกครองจะเปนผครอบครองเศรษฐกจสวนใหญของสงคม 3) ทฤษฎชนชนนายอมรบแนวคดทเปดโอกาสใหมวลชนไดมโอกาสในการเขามามสวนรวมในทางการเมอง แตการเขามสวนรวมทางการเมองของมวลชนนน เปนแคการใหรางวลทางการเมอง (Political Reward) หรอเปนการลดการกดดนทางการเมอง เพอใหมวลชนรสกวาตนเองกมบทบาทในทางการเมองได แตแทจรงการมสวนรวมทางการเมองของมวลชนมกจะไมคอยมผลตอการตดสนใจของชนชนนา

4) ทฤษฎชนชนนาเนนการฉนทานมต (Consensus) คอ การเหนรวมกนในสงตางๆ 5) ในทฤษฎชนชนนามองวา นโยบายสาธารณะไมไดสะทอนความตองการของมวลชนแต

แสดงใหเหนความตองการของชนชนนา 4. ทฤษฎความทนสมย (Modernization) คอ กระบวนการของการเปลยนแปลงในทาง

เศรษฐกจ สงคม และการเมองทเปลยนจากแบบดงเดมไปสความทนสมย ทารคอต พารสน กลาววา กระบวนการทนสมยเปนเรองความพยายามทจะปรบเปลยนสภาพการณใน 4 ประการ ซงเปนสภาพการณหลกทปรากฏในสงคมดงเดมทจะตองปรบใหเปนสภาพการณใหม คอ - ปรบเปลยนจาก Particularistic ใหเปน Universalistic หมายถง การทกฎหมายระเบยบตางๆ ทเคยออกมาบงคบใชเฉพาะกลม เฉพาะบคคล ตองปรบเปลยนใหบงคบใชกบทกคน หรอบคคลจะตองอยภายใตกฎหมายเดยวกน

- เปลยนจากสภาพ Diffuse ใหเปน Specific หมายถง เปลยนจากสงคมทเนนบทบาทอยทคนคนเดยวตองทาหนาทหลายอยางทเรยกวา Diffuse Function ตองถกปรบเปลยนใหเปนลกษณะทแตละคนทาหนาทเฉพาะอยางเพอเกดความชานาญเฉพาะดานหรอ Specific Function

- เปลยนจาก Ascriptive มาเปน Achievement หมายถง การสบทอดตาแหนงในสงคมดงเดมจะเปนไปตามสายเลอด แตในสงคมสมยใหมจะตองใชหลกแหงสมฤทธผลและหลกแหงความยตธรรมเปนสาคญ - เปลยนจาก Religious Belief ใหเปน Secularization กลาวคอ Religious Belief เปนลกษณะความเชอในสงคมทเปนแบบดงเดม ทคนจะมความเชอทงมงาย แตในสงคมททนสมยจะตองมความเชอแบบ Secularization คอ มความคดทมเหตมผลและพสจนไดอยางเปนวทยาศาสตร

ปจจยทเกยวของกบ Modernization 1. Westernization หมายถง การเปนแบบตะวนตก เพราะความทนสมยนนเรมตนในประเทศตะวนตก

ทาใหมการมองวาความทนสมยกบความเปนตะวนตกนนคอสงเดยวกน 2. Industrialization คอ ความเปนอตสาหกรรม สงคมทกาวหนาไดจะตองมการผลตแบบ

อตสาหกรรม 3. Urbanization คอ เปนสงคมทมความเปนเมอง มองวาเมองกาวหนากวาชนบท 4. Economic Development คอ การพฒนาทางเศรษฐกจ ถาไมมการพฒนาเศรษฐกจความ

ทนสมยกจะไมเกดขน 5. Social Mobilization หรอการเคลอนยายทางสงคมจะตองเปนไปไดอยางงายดาย

โดยเฉพาะการเคลอนยายในแนวดง เชน สามารถเปลยนจากคนธรรมดาไปเปนผปกครองไดหากไดรบการศกษา

6. Participation ในสงคมททนสมยการมสวนรวมในกจการทางสงคมของประชาชนจะมากขน สงคมจะตองเปดกวางใหคนเขามสวนรวมในกจกรรมของสงคม

7. Differentiation หมายถง การทกระบวนโครงสรางของสงคมมความสลบซบซอนมากขน เชน มกระทรวงมากขน มหนาทมากมาย มบทบาทมากขน มกลมผลประโยชนมากขน มกลมแรงาน กลมชาวนา มสมาคมอาชพตางๆ มากขน

8. Secularization หมายถง มกระบวนการของความมเหตผลทางโลก ทกอยางตงอยบนเหตผลไมใชเกดจากความเชอแบบเกาๆ

5. แนวคดการเปลยนแปลงทางการเมอง 1) การปฏวต (Revolution) เปนการเปลยนแปลงขนพนฐานภายในสงคมทใชความรวดเรว

และรนแรง มการเปลยนแปลงคานยม เปลยนความเชอทสาคญๆ ของสงคม เปลยนสถาบนทางการเมอง เปลยนโครงสรางของผนา เปลยนกจกรรมและนโยบายตางๆ ของรฐบาล

2) การปฏรป (Reform) การปฏรปเปนการเปลยนแปลงทมขอบเขตทจากด ในบางประเดนทเปนปญหาและพยายามแกไขประเดนนน แตการปฏวตนนจะเปนการเปลยนแปลงทงสงคม และถอวาการปฏรปเปนการเปลยนแปลงผนา เปลยนแปลงนโยบายและสถาบนทางการเมองในระดบปานกลาง ขณะทการปฏวตนนเปนการเปลยนแปลงในระดบลกแบบพลกฝามอ

6. แนวคดแบบมารกซสหรอแนววเคราะหชนชน (Class Model) เปนแนวทางทชใหเหนวาในสงคมนนประกอบไปดวยชนชน 2 ชนชน คอ ชนชนเจาของปจจยการผลตและชนชนแรงงานหรอกรรมกร และโครงสรางของสงคมประกอบไปดวย 2 สวน คอ

- โครงสรางสวนบน (Superstructure) ทาหนาทในการควบคมใหสงคมเคลอนไหวไปอยางเรยบรอย โครงสรางสวนบน เชน รฐ จารต ประเพณ ศาสนา ความเชอตางๆ

- โครงสรางสวนลาง คอ วถการผลตของแตละสงคม (Mode of Production) ซงวถการผลตหรอโครงสรางสวนลางจะกาหนดโครงสรางสวนบน เชน ในสงคมดงเดม วถการผลตกจะเปนแบบ

เกษตรกรรมโครงสรางสวนบนกจะสอดคลองกบวถการผลตในสงคมเกษตร เชน รฐกจะเปนรฐในแบบเกา มกษตรยหรอกลมบคคลทาหนาทปกครอง ชนชนเจาของปจจยการผลตกคอเจาของทดน

มารกซมองวา ความขดแยง (Conflict) จะนามาซงการเปลยนแปลงความสมพนธระหวางโครงสรางระดบบนและระดบลาง ความขดแยงดงกลาวเกดจากความรสกไมเปนธรรมของคนในชนชนผใชแรงงาน โดยเขามองวาสงคมไดผานการเปลยนแปลงมาแลวจากสงคมคอมมวนสตแบบบพกาล (Primitive Society) มาสสงคมทาส (Slave Society) พฒนามาสสงคมศกดนา และเขาไปสสงคมทนนยม โดยทการเปลยนแปลงแตละสงคมนนจะมาจากความขดแยงของชนชนในแตละสงคม ซงการเปลยนแปลงดงกลาวจะอยในแบบ Dialectic Change คอ มลกษณะ Thesis Antithesis และ Synthesis คอ เมอเกดสงหนงขนมา ตอมากจะมการทาทายและสงผลใหเกดสงใหมๆ ขนมา ในสงคมทนนยมนนมารกซกลาววา เมอสงคมพฒนาไปถงจดสกงอม ทนนยมกจะขยายตวเตมทนายทนกจะรวมตวกนเปนทนขนาดใหญ ทาใหมคนสวนนอยเทานนทเปนเจาของปจจยการผลต ขณะทคนสวนใหญของสงคมเปนชนชนกรรมกร จนเกดความขดแยงและกรรมกรกจะลกฮอขนประทวงลมลางนายทน และยดอานาจรฐมาปกครองเรยกวา “เผดจการโดยชนชนกรรมมาชพ” ซงเปนลกษณะของสงคมนยม จากนนสงคมกจะพฒนาเขาไปสสงคมคอมมวนสตทไรรฐ เพราะคนในสงคมจะเปนเจาของปจจยการผลตรวมกน

7. แนวคดเกยวกบวฒนธรรมทางการเมอง (Political Culture) วฒนธรรมทางการเมอง คอ แบบแผนของความคด ทศนคต และความเชอของบคคลทพง

มตอสรรพสงในทางการเมอง ซงสรรพสงในทางการเมองนนหมายถง ทกเรองทเกยวของ เชน ผนา กระบวนการเขามามสวนรวมในทางการเมอง เปนตน

อทธพลของวฒนธรรมทางการเมอง

วฒนธรรมทางการเมองนนแมจะเปนนามธรรม แตอยเบองหลง เปนมตทางจตวทยาทเปนตวกาหนดพฤตกรรมทางการเมองของสมาชกในสงคมใหแสดงออกมาในรปแบบตางๆ

1. วฒนธรรมในทางการเมองจะเปนตวกาหนดวธการในการตอบโตสถานการณทางการเมองทเกดขน เชน บางสงคมมวฒนธรรมในการตอบโตการปฏวต

2. วฒนธรรมทางการเมองจะกาหนดเปาหมายในการแสดงออกในทางการเมอง 3. วฒนธรรมทางการเมองกาหนดวธการทจะบรรลเปาหมาย เชน บางสงคมใชวธการสนต

ประชมประนประนอม แตบางประเทศตองใชความรนแรงรฐบาลจงจะสนใจ เชน สงคมไทยทตองปดถนนประทวงเพอใหรฐบาลสนใจ

4. วฒนธรรมทางการเมองจะกาหนดวธการทบคคลจะเขาสการเมอง เชน ในอเมรกาคนทจะเขาสการเมองจะตองประสบความสาเรจในชวตสวนตว แตประเทศไทยนนอาจจะตองมนามสกลของนกการเมองในอดต

5. วฒนธรรมการเมองเปนตวกาหนดบคคลทกลมจะตองเขาหาเพอใหบรรลเปาหมาย และคนทประชาชนจะเขาหานนคอคนมอานาจ ผมอทธพลมากทสด เชน สมยกอนอาจจะเขาหาผนากองทพ

6. วฒนธรรมทางการเมองเปนตวกาหนดเนอหาและวธการตดตอ เชน ถาผนาทชอบเลนกอลฟ นกธรกจกตองเลนกอลฟเพอเขากวนเดยวกบผนา

7. วฒนธรรมทางการเมองจะเปนตวกาหนดแนวปฏบตในสถาบนทางการเมอง

เหตการณทนกศกษาควรตดตามเหตการณทนกศกษาควรตดตาม 1. การเมองไทยปจจบน

- การผกขาดอานาจของทนทางการเมองทเวลานมไมกตระกล จะมผลเสยตอการเมองไทยอยางไร ปญหานเชอมโยงไปถงเรองของผลประโยชนทบซอน การคอรปชนเชงนโยบาย

- แนวคดการเมองกบการตลาดการเมอง 2. ประเดนรอน (Hot Issue)

2.1 ปญหาจงหวดชายแดนภาคใต เหตการณนวเคราะหไดทงในแง - ความขดแยงในระหวางผกมอานาจรฐ - ความขดแยงทางวฒนธรรมทแตกตาง - การเชอมโยงกบการกอการรายระหวางประเทศ - บทบาทขององคกรสมานฉนท - แนวทางการแกไขปญหา ฯลฯ

**ทงน จะตองตดตามเหตการณทางการเมองในชวงใกลสอบดวย เพราะอาจะนามาออกขอสอบ** สรปเพอเตรยมสอบ Plan B ความสมพนธระหวางประเทศ

วชาในกลมความสมพนธระหวางประเทศม 3 วชา คอ

- 703 สถานการณการเมองโลกในปจจบน - PS 709 นโยบายตางประเทศไทย - PS 714 การเมองในเอเชยตะวนออกเฉยงใต

การเรยนวชาความสมพนธระหวางประเทศมความสาคญมากขนในยคปจจบน เพราะเวลานโลกอยในลกษณะทเปนหมบานโลก เหตการณตางๆ ทเกดขนมมใดมมหนงของโลกจะกระทบถงกนอยางรวดเรว ทสาคญไมมประเทศไหนทจะอยไดอยางโดดเดยวโดยไมมความสมพนธกบโลก

ในประเทศไทยหลงจากเราพบกบวกฤตเศรษฐกจ การศกษาความสมพนธระหวางประเทศยงมความสาคญมากขน แตแนวทางการศกษาความสมพนธระหวางประเทศมลกษณะทเปลยนไป

เชนกน จากเดมทเราเนนเรยนความสมพนธระหวางประเทศในลกษณะการทต ตอมากขยบเปนเรองการคาระหวางประเทศ เนองจากการขยายตวทางการคา

แตปจจบนความสมพนธระหวางประเทศเปนการศกษาเพอท าความเขาใจโลก เพอจะสรางความสามารถในการปรบตวของประเทศใหอยอยางมศกดศรในเวทโลกมากขน ขอสอบ Comprehensive เปนขอสอบทตองการใหนกศกษาประมวลความรจากทง 3 วชาเพอตอบขอสอบเพยง 1 ขอ ดงนน แนวขอสอบ PLAN B มกจะใหนกศกษาวเคราะหสถานการณของโลกทส าคญๆ มกจะใหตบทายดวยการเสนอทางออกของประเทศไทย (ซงหมายถง นโยบายของประเทศไทยทควรจะเปนนนเอง)

ดงนน นกศกษาจะตองวเคราะหสถานการณทถกหยบยกขนมาในขอสอบ อยางมทฤษฎหรอมมมมอง ซงแตละคนอาจจะมมมมองทตางกน คอ อาจจะเปนมมมองตามกระแสหลกและมมมองตามกระแสตาน ตวอยางขอสอบในปทผานๆ มา สถานการณหรอปญหาทยกใหมานนเปนปญหาในภาพกวางทงสน ดงนน จงขนอยกบนกศกษาเองทจะเลอกวาจะตอบในมมมองใด และกาหนดกรอบในการตอบของตนเองอยางไร ทสาคญการวเคราะหทกอยางจะมจดเดนอยตรงทการใหเหตผล ถาเราใหเหตผลในเรองทเราวเคราะหไดดเรากจะไดคะแนนด

ประเดนหลกทตองเตรยม คอ 1. ความคดรวบยอดในความสมพนธระหวางประเทศ 2. ทฤษฎทใชในการอธบายปรากฏการณในความสมพนธระหวางประเทศ 3. ทฤษฎตดสนใจกาหนดนโยบายตางประเทศ 4. เหตการณความสมพนธระหวางประเทศในระดบโลก และระดบเอเชยตะวนออกเฉยงใต

ความคดรวบยอด : ความสมพนธระหวางประเทศมความคดรวบยอดทบอกวา ความสมพนธระหวางประเทศม

เพยง 2 รปแบบ คอ 1.1. ความรวมมอระหวางประเทศ (International Cooperation) ซงแบงเปน - ความรวมมอทางดานการเมอง - ความรวมมอทางดานเศรษฐกจ 1.2. ความขดแยงระหวางประเทศ (International Conflict) แบงเปน - ความขดแยงทางการเมอง - ความขดแยงทางดานเศรษฐกจ

ทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศ เมอเหตการณในความสมพนธระหวางประเทศม 2 ดาน ทฤษฎทใชในการวเคราะห

ความสมพนธระหวางประเทศจะม 2 กลมเชนกน คอ 1. ทฤษฎทใชในการวเคราะหความรวมมอ แบงเปน - ทฤษฎทใชในการวเคราะหความรวมมอทางดานเศรษฐกจ - ทฤษฎทใชในการวเคราะหความรวมมอทางการเมอง 2. ทฤษฎทใชในการวเคราะหความขดแยง แบงเปน - ทฤษฎทใชในการวเคราะหความขดแยงทางดานเศรษฐกจ - ทฤษฎทใชในการวเคราะหความขดแยงทางดานการเมอง

ทฤษฎทใชในการวเคราะหความรวมมอทางเศรษฐกจ

1. ทฤษฎพงพาอาศยซงกนและกนระหวางประเทศ (Interdependence Theory) นกวชาการยงไมยอมรบวาเปนทฤษฎ เปนแตเพยงแนวคด เนองจากยงไมมขอสรปทเปนทยอมรบโดยทวไป และนามาใชวเคราะหในเรองเศรษฐกจการคาเปนหลกทมองวาการพงพาอาศยซงกนและกนทาใหเกดการคาขยายตวมากขน นกวชาการทโดดเดน คอ โรเบรต โอ. เคยวเฮน และโจเซฟ เอช. ไน ซงเปนบดาของทฤษฎพงพาอาศยซงกนและกนยคใหม แตกอนหนานนกยงมนกวชาการอนกอนหนาแลว เคยวเฮนและไน อธบายวาการพงพาอาศยซงกนและกนในการเมองโลก หมายถงสถานการณซงถกกาหนดลกษณะโดยผลกระทบซงกนและกนในระหวางประเทศ หรอกลาวไดวาความสมพนธระหวางประเทศกอใหเกดการพงพาอาศยซงกนและกนระหวางประเทศ เชน การพงพาสนคา พงพาการลงทน พงพาเทคโนโลย พงพาทรพยากรตางๆ และความสมพนธในแบบพงพาอาศยซงกนและกนจะทาใหเกดเหตการณระหวางประเทศขน

ประเภทของการพงพาอาศยซงกนและกน 1. การพงพาอาศยซงกนและกนแบบเทาเทยมกน (Symmetrical Interdependent) เชน

การพงพาอาศยซงกนและกนระหวางสหรฐและอย ททง 2 ฝายมอานาจพอๆ กน สามารถเจรจาตอรองกนได เพราะทง 2 ฝายตองมการแลกเปลยนสนคาซงกนและกน เมอมการใชอานาจจากฝายใดฝายหนง อกฝายจะตอบโตได หรอกรณจนทถกสหรฐขมขวาถาจนไมแกไขปญหาสทธมนษยชนสหรฐจะแซงชน แตจนกกลาทจะประกาศตอบโตทนทวาถาสหรฐแซงชนจน จนกจะแซงชนตอบ

2. การพงพาอาศยซงกนและกนแบบไมเทาเทยมกน (Asymmetry Interdependent) เชนกรณระหวางไทยกบสหรฐเปนการพงพาอาศยแบบไมเทาเทยมกน กอใหเกดอานาจทแตกตางกน กลาวคอ ไทยเราเปนฝายพงพาสหรฐมากกวาสหรฐอเมรกาพงพาไทย ถาไทยไมใหความรวมมอกบสหรฐอเมรกาเรากอาจจะไดรบผลกระทบมากมาย เมอไทยพงพาสหรฐมากกวาทาใหสหรฐอเมรกามอานาจเหนอกวาประเทศไทยและสามารถชนาหรอบงคบใหเราทาตามความตองการได

ทฤษฎนสามารถน ามาใชในการวเคราะหความสมพนธทางการคาและเศรษฐกจ และพยายามวเคราะหแบบ 2 ฝาย หรอจบคกนวเคราะห

2. ทฤษฎบรณาการทางเศรษฐกจระหวางประเทศ (International Integration Theory) เปนทฤษฎทสนบสนนใหประเทศตางๆ มการรวมกลมกนเพอสรางความรวมมอในทางเศรษฐกจ ปจจบนเปนทฤษฎทไดรบการยอมรบมากขน ดงจะเหนจากทวโลกไดเกดการรวมกลมในรปแบบตางๆ มากมาย ทฤษฎบรณาการทางเศรษฐกจระหวางประเทศมนกวชาการนาเสนอหลายคนแตทมชอเสยงคอ “ทฤษฎการบรณาการทางเศรษฐกจในระดบภมภาค” ของ Bela Balassa (เบลา บาลาสซา) เนองจากเปนทฤษฎทใชในการอธบายการบรณาการของยโรป ซงเปนการรวมกลมทประสบความสาเรจมากทสดในโลก

บาลาสซาเสนอวา ขนตอนของการบรณาการทางเศรษฐกจระดบภมภาคม 5 ขนตอน ไดแก 1) ความรวมมอจดตงเขตการคาเสร (Free Trade Area / Agreement: FTA) หมายถง

การรวมมอกนของประเทศสมาชกในภมภาคเพอขจดอปสรรคทางการคา ยกเลกภาษทางการคาระหวางกน มการเคลอนยายสนคาโดยเสรระหวางประเทศสมาชก โดยประเทศสมาชกยงจดเกบภาษศลกากรกบประเทศนอกกลมไดตามนโยบายของตนเอง

เวลานการรวมตวของประเทศในกลมอาเซยนยงอยในขนตอนน คอ การจดตงเปนเขตการคาเสรอาเซยน (AFTA)

2) สหภาพศลกากร (Custom Union) หมายถง ประเทศสมาชกนอกจากจะยกเลกภาษทางการคา ลดอปสรรคระหวางกนแลวยงใชระบบภาษศลกากรกบประเทศนอกกลมในอตราเดยวกน หรอม Common Custom Policy

3) ตลาดรวม (Common Market) หมายถง การขยายความรวมมอดานการคาถงขนาดทเปดโอกาสใหทน แรงงาน การประกอบการเคลอนไหวอยางเสรภายในกลม เชน แรงงานในเยอรมนไปทางานในฝรงเศส ในองกฤษ และประเทศสมาชกสหภาพยโรปอนๆ ไดอยางเสร

4) สหภาพทางเศรษฐกจ (Economic Union) เปนการรวมตวกนตงแตขนตอนท 1 + 2 + 3 รวมกบการกาหนดนโยบายสงคม เศรษฐกจ การเงน การคลงรวมกน

5) สหภาพการเมอง (Political Union) ถอเปนจดสดทายของการบรณาการทางเศรษฐกจ หมายถง การใชนโยบายการเมองและความมนคงอนเดยวกน เชนเดยวกบ United States of America ขนตอนนยงคงเปนไปไดยากเพราะรฐตางๆ ยงอยากสงวนอานาจอธปไตยในการกาหนดนโยบายการเมองและความมนคงของตนเองอย

(ทฤษฎนเหมาะสาหรบนาไปใชอธบายความรวมมอในทางเศรษฐกจแบบกลมประเทศ เชนความสมพนธทางเศรษฐกจของอาเซยน อย หรอกลมเศรษฐกจอนๆ ของโลก)

ทฤษฎทใชในการวเคราะหความรวมมอทางการเมอง

1. ทฤษฎดลแหงอ านาจ (Balance of Bower) เปนทฤษฎทบอกวาโลกจะไมเกดปญหาความรนแรง ไมมสงคราม หากมความไดดลในอานาจของความสมพนธระหวางประเทศ เนองจากตางฝายตางตองกลวอานาจของอกฝาย เชน รสเซยกพยายามสรางดลกบสหรฐอเมรกา หรอในยคของสงครามเยนฝายคอมมวนสตกพยายามรวมกลมกนเพอสรางดลอานาจกบฝายโลกเสร

ทฤษฎทใชวเคราะหความขดแยงทางเศรษฐกจ 1. ทฤษฎพงพง (Dependency Theory) จะมองวาในโลกนจะแบงรฐออกเปนรฐแกนกลาง

(Core) ซงเปนประเทศพฒนาแลวกบรฐปรมณฑล (Periphery) ซงเปนประเทศกาลงพฒนา ทรฐแกนกลางไดเขามากอบโกยผลประโยชนดานตางๆ จากประเทศปรมณฑล สงผลใหประเทศปรมณฑลตองดอยพฒนา ไมมโอกาสในการพฒนาตนเอง

2. ทฤษฎระบบโลก (World System Theory) บดาของทฤษฎน คอ เอมมานเอล วอลเลอรไสตน

ทฤษฎระบบโลกกจะเนนการอธบายความขดแยง (ทาใหกลายเปนจดออนเพราะไมสามารถอธบายปรากฏการณความรวมมอทเกดขนได เชน ทาไม WTO ไมมการรวมกลมในระดบภมภาค) สาระสาคญของทฤษฎระบบโลกมองวาประเทศตางๆ ในโลกแบงเปน 3 กลม คอ

- ประเทศศนยกลาง (Core) ไดแก ประเทศทพฒนาแลว สหรฐฯ และยโรปตะวนตก แคนาดา

- ประเทศกงปรมณฑล (Semi-periphery) ไดแก ญปน ประเทศอตสาหกรรมใหม (NICs) คอ เกาหลใต สงคโปร ฮองกง ไตหวน บราซล เมกซโก อาเจนตนา

- ประเทศปรมณฑล (Periphery) ไดแก ประเทศกาลงพฒนาทงหลายทงในเชยและอฟรกา

ทฤษฎระบบโลกกลาววา ประเทศศนยกลางจะกอบโกยผลประโยชนจากประเทศรอบนอกและกงรอบนอก รวมทงยงกดกนทางการคาจากประเทศรอบนอกและกงรอบนอกโดยมาตรการตางๆ

สวนประเทศกงรอบนอกจะทาหนาทสองอยางคอ ถกกอบโกยจากประเทศศนยกลาง และในเวลาเดยวกนกเขาไปกอบโกยผลประโยชนจากประเทศรอบนอกดวย รวมทงกดกนทางการคาไมใหสนคาจากประเทศรอบนอกเขาไปในตลาด ทาใหประเทศรอบนอกเปนผทเดอดรอนมากทสด ยงทาใหประเทศรอบนอกทเปนประเทศกาลงพฒนาไมมโอกาสพฒนาขนมาไดเลย สดทายกจะนามาซงความขดแยง

3. ทฤษฎจกรวรรดนยม (Imperialism) เจ.เอ. ฮอบสน กลาววา ภาวะจกรวรรดทเกดขนนน เกดขนเพราะระบบเศรษฐกจในระบบ

อตสาหกรรมทนนยมทมผลตมากเกนไป (Overproduction) แตมการบรโภคนอย (Under-consumption) เพราะคนทาใหนายทนขยายตวออกไปตางประเทศ ทงตองการหาตลาด และหาวตถดบมาปอน

อตสาหกรรมในประเทศตะวนตก แตการเขาไปนนกลบไปเอารดเอาเปรยบ ไปครอบงา และทสาคญมการใชกาลงในการครอบงา เกดลทธจกรวรรดนยมขน ตอมามการแขงขนกนลาอาณานคมระหวางประเทศตะวนตกดวยกน มการทาสงครามเพอเขาครอบงาดนแดนแหงใหมทงหลาย เพอไปสรางจกรวรรดหรออาณาจกรของตนเอง ทาใหลทธจกรวรรดมความเขมขนมากขน ลทธจกรวรรดนยมทสงเสรมใหนายทนเขาไปครอบงาดนแดนแหงใหม และเอารดเอาเปรยบเปนตนแบบของบรรษทขามชาตในยคตอมา เพราะในชวงแรก มการครอบงาในลกษณะการเปนเมองขน ตอมาเมอสถานการณระหวางประเทศเปลยนไป อาณานคมตางเรยกรองเอกราช จกรวรรดนยมกปรบตวไปครอบงาทาง ดานการคาและขยายมาสวฒนธรรม ครอบงาทางความคดตอประเทศดอยพฒนา

ขณะท เลนน มองวาจกรวรรดนยมนนเปนความผดพลาด 100% ของทนนยม เพราะจกรวรรดนยมคอขนตอนทสงสดของระบบทนนยมเปนการเอาเปรยบกนมากทสด และพฤตกรรมของจกรวรรดนยมนนมการเปลยนรปเปลยนรางไปเรอยๆ จากทเปนจกรวรรดนยมโดยรฐ กอาจจะมตวแสดงอนๆ เขามาเปนตวสรางจกรวรรดนยมใหเกดขน เชน ปจจบนอาจจะเปนจกรวรรดนมโดยบรรษทขามชาต

4. แนวคดพาณชยนยม (Mercantilism) เปนทฤษฎทบอกวารฐแตละรฐจะสรางความมงคงของตนเองดวยการพยายามสงออกใหมากทสดแตนาเขาใหนอยทสด เปนแนวคดการปกปองทางการคา (Protectionism) ในป จจบนแนวคด นถ ก เ รยกว า “การปกปองแบบใหม ” (New Protectionism) เนองจากเครองมอทประเทศตางๆ นามาใชในการปกปองทางการคาจะมการพฒนารปแบบไปจากเดมทใชมาตรการทางภาษ (Tariff Barrier) ดวยการตงกาแพงภาษนาเขาแพงๆ มาเปนมาตรการแบบใหม เชน

- มาตรการดานสงแวดลอม - มาตรการดานแรงงาน - มาตรการดานสทธมนษยชน - มาตรการดานคณภาพสนคา เปนตน เราจะพบวาประเทศทพฒนาแลวมกจะอางเหตผลเหลานเพอกดกนการนาเขาจากประเทศ

กาลงพฒนา

ทฤษฎทใชวเคราะหความขดแยงทางการเมอง 1) แนวคดการครองความเปนเจา (Hegemony) เชน สหรฐทพยายามครองความเปนเจา

จงตองเขาไปยงเกยวกบทกประเทศในโลก โดยใชเครองมอทกอยางเพอใหตนเองครองความเปนเจาโลก 2) แนวคดเกยวกบการกอการราย เปนแนวคดทบอกวาหากประเทศเลกๆ จะเอาชนะ

ประเทศมหาอานาจ ซงมความพรอมในทกดานทงเศรษฐกจ กาลงทหาร จะตองใชวธการกอการราย เนองจากเปนวธการททาใหประเทศมหาอานาจเกดความประหวนพรนพรง

ตวแบบในการก าหนดนโยบายตางประเทศ

ในการวเคราะหการกาหนดนโยบายตางประเทศ จะใชตวแบบในการตดสนใจนโยบายตางๆ (Decision Making Model) ซงเปนตวแบบทเนนวเคราะหวามปจจยวาอะไรทมผลตอนโยบายตางประเทศ ซงปจจยดงกลาวแบงออกเปน 1. ปจจยภายใน (Internal Factor) เชน

- สภาพการเมองภายใน - สภาวะผนาและทศนคต - ภาวะเศรษฐกจภายในประเทศ - อดมการณทางการเมอง - ขนาด ทต ง และสภาพภมศาสตร - กาลงอาวธและทหาร

- ทรพยากรธรรมชาต ความอดมสมบรณของพชพนธ ธญญาหาร -. พลงของประชากรในประเทศ

- กลมผลประโยชนและพรรคการเมอง เชน กลมทหาร ขาราชการ กลมพอคา นกธรกจ - มตมหาชนและสอมวลชน

2. ปจจยภายนอก (External Factor) เชน - อทธพลของมหาอานาจ และทาทของมหาอานาจในกรณตางๆ - เหตการณทางการเมองในประเทศตางๆ - สถานการณการเมองในระดบโลก ดงนน หากขอสอบเปดโอกาสใหนกศกษาแสดงความคดเหนวาประเทศไทยควรจะมบทบาท

หรอนโยบายในความสมพนธระหวางประเทศในเรองตางๆ อยางไร นกศกษากควรจะอธบายโดยดงปจจยเหลานมาวเคราะห

เหตการณความสมพนธระหวางประเทศ 1. เหตการณระดบโลก - เหตการณทเปนความรวมมอ เชน ความรวมมอแบบ FTA การรวมกลมเศรษฐกจ (อย

นาฟตา) องคการการคาโลก ความรวมมอทางสงคม - เหตการณทเปนความขดแยง เชน สงครามอรก ความขดแยงดานพลงงาน การกอการราย

ขามชาต การพฒนาอาวธนวเคลยร 2. เหตการณในประเทศเอเชยตะวนออกเฉยงใต (เนอหาจาก PS 714) - เหตการณทเปนความรวมมอ เชน ความรวมมอในอาเซยน ความรวมมอในประเทศลมนา

โขง ความรวมมอในสามเหลยมเศรษฐกจ (ไทย มาเลย อนโด) หรอความรวมมอระดบทวภาค - เหตการณทเปนความขดแยง เชน สงครามกมพชา สงครามเวยดนาม

ประเดนอนๆ ทตองสนใจ 1. การเปลยนแปลงหลงยคสงครามเยน

2. พฒนาการของความรวมมอในอาเซยน

เขาสเนอหาการบรรยายโดย ผศ.ดร.เบญจมาส จนาพนธ ความสมพนธระหวางประเทศและสถานการณการเมองโลก ซงจะออกขอสอบในวชาพนฐาน

1 ขอ นกศกษาจะตองร 2 สง คอ - ทฤษฎ - เหตการณปจจบน โดยตองสามารถนาเอาทฤษฎมาวเคราะห อธบาย และวจารณเหตการณปจจบนได ขอสอบ

มกจะออกกวางๆ โดยยกเหตการณปจจบน แลวใหนกศกษาวเคราะหโดยใชทฤษฎใดทฤษฎหนง ทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศจะมหลายทฤษฎ แตอาจารยจะใหความสาคญเฉพาะ

ทฤษฎทสาคญๆ และสามารถนามาวเคราะหเหตการณปจจบนไดดเทานน เหตการณปจจบนดงกลาวเราจะเรมมองตงแตยคหลงสงครามเยน คอ ชวงปลายทศวรรษ 1980 หรอชวงทศวรรษ 1990 การทอาจารยแบงเวลาออกเปน 2 ชวง เพราะนกวชาการบางคนมองวาในชวงทยโรปตะวนออกเรมเปลยนแปลงการปกครองถอเปนการสนสดสงครามเยน แตบางกลมมองวาสงครามเยนสนสด เมอสหภาพโซเวยตลมสลายในป 1991

1. ความสมพนธระหวางประเทศ ความสมพนธระหวางประเทศ แบงออกเปน 2 มต 1.1. ความรวมมอระหวางประเทศ (International Cooperation) อาจจะเปนความ

รวมมอทางดานเศรษฐกจ การเมอง การทหาร และอนๆ 1.2. ความขดแยงระหวางประเทศ (International Conflict) อาจจะเปนความขดแยงทาง

ดานการเมอง เศรษฐกจ การทหาร หรออนๆ เหตการณปจจบนกจะม 2 มตดงกลาว 2. การเมองระหวางประเทศ (International Politics )

ความสมพนธระหวางประเทศจะแตกตางจากการเมองระหวางประเทศ (International Politics) ตรงทการเมองระหวางประเทศจะเปนสวนหนงของความสมพนธระหวางประเทศ หรอเปนสาขาหนงของความสมพนธระหวางประเทศ

การเมองระหวางประเทศจะเกดขนตอเมอมการใชอานาจระหวางรฐหรอระหวางประเทศเกดขน การใชอานาจอาจจะใชอานาจทางการเมอง ทางเศรษฐกจ หรอการทหารกเปนการเมองระหวางประเทศทงสน

อ านาจ (Power) หมายถง ความสามารถ (Ability) ขดความสามารถ (Capability) หรอปรมาณความสามารถ (Capacity) ทผแสดงบทบาทระหวางประเทศหนง ๆ ทาใหผแสดงบทบาทอนกระทาตามความตองการของตน หรอละเวนไมกระทาในสงทตนไมตองการใหกระทาโดยใชความรนแรงหรอการลงโทษ หรออาจจะใชในรปการโนมนาวจงใจหรอการใหรางวลกได เชน กรณของสหรฐอเมรกาตองการใหอรกหยดยงการผลตอาวธทาลายลางสง และหยดสงเสรมการกอการรายโดยใชสงครามเปนเครองมอ หรอ อาจจะใชการแซงชน เชน กรณทสหรฐอเมรกาแซงชนลเบย เนองจากมองวา

ลเบยสงผกอการรายไปวางระเบดเครองบนของสายการบนแพนแอมของอเมรกาในป 1988 สหรฐอเมรกาบงคบใหผนาลเบย คอ โมฮมหมด กดดาฟ สงผรายไปใหสหรฐ แตลเบยไมยอมสหรฐจงขอการสนบสนนจากประเทศตาง ๆ ในยโรปแซงชนทางเศรษฐกจตอลเบย

การแซงชน หมายถง การลงโทษ เชน ไมมการนาเครองบนลงลเบย และไมใหเครองบนของลเบยบนเขาประเทศ รวมทงงดสงซอนามนจากลเบย จนกระทงกอนหนาปน ลเบยกยอมสงผรายใหกบสหรฐและยอมชดใชคาเสยหาย รวมทงประกาศชดเจนวาจะไมใหการสนบสนนการกอการรายตอไป รวมทงจะไมดาเนนโครงการอาวธนวเคลยร และอาวธทาลายลางสงตอไป วธการทสหรฐใชกบทงลเบยและอรกเรยกวา “การใชอานาจ”

นอกจากการเมองระหวางประเทศจะหมายถง การใชอานาจระหวางรฐแลว ยงหมายถงความขดแยงเชงอานาจระหวางประเทศดวย เชน กรณทสหรฐทาสงครามกบอรก ฝรงเศส รสเซย และเยอรมนไมเหนดวยถอวาเปนความขดแยงเชงอานาจ 3. การเมองโลก (World Politics)

จะมความหมายกวางกวาการเมองระหวางประเทศ เปนการใชอานาจระหวางประเทศของผแสดงบทบาทระหวางประเทศอน ๆ ทนอกเหนอจากรฐดวย 4. สถานการณการเมองโลก

หมายถง ปรากฏการณระหวางประเทศทเกดขนในเวทโลก ทแสดงใหเหนถงการใชอานาจเพอใหเกดความรวมมอและ/หรอความขดแยงระหวางประเทศ สถานการณการเมองโลกตองมการใชอานาจของรฐและตวแสดงทไมใชรฐ หวใจสาคญอยทอานาจ โดยผแสดงบทบาทระหว างประเทศททงเปนรฐและไมใชรฐจะแสดงบทบาท หรอพฤตกรรมอยในเวททเรยกวา “เวทโลก” แตถาเปนสถานการณระหวางประเทศจะเกดขนในเวทระหวางประเทศ

เชน กรณสหรฐพยายามทาใหประเทศอนๆ รวมมอกบสหรฐในการทาสงครามตอตานการกอการราย ขณะเดยวกนกใชอานาจกอใหเกดความขดแยง นนคอ การทาสงครามกบอรก

ผแสดงบทบาทระหวางประเทศ (International Actors) แบงออกเปน 1. รฐชาต (Nation – State) หมายถง ประเทศหรอรฐ 2. องคการระหวางประเทศ (International Organization) แบงเปน 2 กลมใหญๆ ไดแก 2.1 องคการระหวางประเทศในระดบภมภาค (Regional Organization) เปนการรวมตว

และรวมมอกนของสมาชกทอยในภมภาคเดยวกนเพอผลประโยชนรวมกน เชน EU, ASEAN, OAS (องคการนานารฐอเมรกน), AU (African Union: สหภาพแอฟรกน) เดมชอ OAU: African Union Organization หรอองคการเอกภาพแอฟรกน แลวมาเปลยนชอในป ค.ศ. 2000 เลยนแบบสหภาพยโรป

2.2 องคการระหวางประเทศในระดบสากล (Universal Organization) หมายถง องคการทมสมาชกจานวนมากและอยกระจายไปทวโลกไมจากดภมภาค แบงตามหนาทไดเปน

- องคการระดบสากลแบบทวไป หมายถง องคการททาหนาททกเรอง ไดแก สหประชาชาต

- องคการระดบสากลแบบเฉพาะเจาะจง หมายถง องคการระหวางประเทศในระดบสากลทมวตถประสงคหรอเปาหมายเฉพาะดานเปนเรองๆ ไป ไมทาทกเรอง เชน WTO ทาหนาทเกยวกบการคา IMF ทาหนาทเกยวกบการเงนการคลง World Bank เนนการลงทนเพอการพฒนาประเทศ องคการอนามยโลก (WHO) เนนเรองสขภาพอนามย

3. ผแสดงบทบาททมอ านาจเหนอรฐ (Supranational Actors) ปจจบนมเพยงองคการเดยว คอ สหภาพยโรป (EU) ทสมาชกไดมอบอานาจอธปไตยดานเศรษฐกจใหแก EU ตดสนใจแทนรฐ ขณะทการมอบอานาจทางการเมองยงไมประสบความสาเรจ

4. สมพนธมตร (Alliance) และผแสดงทเปนกลมหรอบลอก (Block Actors) สมพนธมตร (Alliance) หมายถง การรวมอานาจของรฐตางๆ เขาดวยกน ตงแต 2 รฐขน

ไปเพอผลประโยชนรวมกนอยางใดอยางหนง หรอเพอความมนคงปลอดภยรวมกนโดยจะตองมขอตกลงหรอสนธสญญาอยางเปนทางการหรอไมเปนทางการกได ตองระบเหตผลในการรวมกน และอาจจะมการกาหนดระยะเวลาในการรวมอานาจหรอรวมกนอยางถาวรกได

สวนพนธมตร (Ally) หมายถง ความรวมมอระหวางรฐตางๆ ตงแตสองรฐขนไป ในดานตางๆ ทมผลประโยชนหรอวตถประสงคอนใดอนหนงรวมกน เปนความรวมมอชวคราวไมถาวร โดยไมมขอตกลงหรอสนธสญญา เมอผลประโยชนรวมกนสนสดลงความเปนพนธมตรกสนสดลงดวย สมพนธมตรอาจจะเปนสมพนธมตรทางการคา เชน อย อาเซยน โอเปก สมพนธมตรทางทหาร เชน นาโต

ปจจบนโอเปกหรอกลมประเทศผสงนามนเปนสนคาออก เวลานกาลงเกดปญหา เนองจากราคานามนสงขนมาก เนองจากผลผลตทออกมาจากกลมมไมเพยงพอ

สหรฐฯ ยกใหไทยเปนพนธมตรหลกนอก NATO ถาเมอใดกตามทสหรฐฯ หรอผลประโยชนทตองการจากไทยสนสดลง สหรฐฯ จะยกเลกความเปนพนธมตรอนนไปกได (สวนผแสดงทเปนกลมหรอบลอก ไมมการรวมอานาจเขาดวยกน แตรวมมอกนชวคราวหรอถาวรเพอการใดการหนงแลวแตประเดนปญหา เชน การรวมกลมกนของประเทศโลกท 3 ในการออกเสยงในทประชม WTO)

5. องคการขามชาตทไมใชรฐบาล (Non - governmental Transnational Organization) แตมบทบาทในการดาเนนกจกรรมขามชาต ประกอบดวย

5.1 บรรษทขามชาต (Transnational /Multinational Corporations: MNCs) หมายถง กจการอยางใดอยางหนง ซงไดไปดาเนนกจการในตางประเทศ โดยมศนยกลางการบงคบบญชาอยทประเทศแมแลวไปตงบรษทลกในตางประเทศ โดยมยทธศาสตรการบรหารจดการเหมอนกนกบประเทศแม บรรษทขามชาตจะเขาไปมบทบาทในการกาหนดนโยบายของรฐใดรฐหนงใหเปนไปตามทบรรษทขามชาตตองการ เชน บรษทผลตยา ผลตเทป ซดของสหรฐฯ ทกดดนรฐบาลอเมรกนใหบบรฐบาลไทยเพอไปจดการกบพวกทละเมดลขสทธเทปผซดเถอน ไมเชนนนแลวจะถกตด GSP

5.2 ขบวนการกอการรายขามชาต (Terrorist Movement) ขบวนการกอการรายทสาคญจะมบทบาทในการใชอานาจเชนเดยวกน เชน เวลานขบวนการกอการรายทอยในอรกจะใชวธการตางๆ เพอใหรฐบาลของประเทศตางๆ ทาตามความตองการ เชน มการลกพาตวคนของประเทศ

ตางๆ เพอแลกเปลยนกบสงทตองการ เชน มการจบตวสตรชาวอนโดนเซย 2 คนเพอกดดนใหมการปลอยตวผนาของตนเองออกมา

ขบวนการกอการรายจะใชความหวาดกลวเปนเครองมอแสดงออกซงอานาจ เชน ใชการลกพาตว การฆาตวประกน ขมข เพอใหรฐบาลหรอผทเกยวของทาตามความตองการของผกอการ ราย ดงจะพบวามหลายประเทศทตองตดสนใจถอนทหารออกจากอร ก เนองจากถกขมขจากขบวนการกอการราย

เราจะพบวาในแตละเหตการณทเกดขนในเวทโลกจะมตวแสดงทมบทบาทแตกตางกน เชน ในกรณสงครามสหรฐกบอรก คอ สหรฐอเมรกาและอรกจะเปนผมบทบาท แตปจจบนผกอการรายมบทบาทมากขน และสงผลใหเหตการณระหวางประเทศมการเปลยนแปลงมากขน

ขบวนการกอการรายเวลานมทวโลก โดยเฉพาะขบวนการอลเคดาของบลลาเดน มเครอขายถง 64 ประเทศ โดยมเปาหมายทสาคญในการปฏบตการ คอ ลางแคนจกรวรรดนยม

(ถาเราตองวเคราะหเรองสงครามอรกจาเปนอยางยงทจะตองนาเอาขบวนการกอการรายมาวเคราะหดวย)

5.3 องคกรเอกชน (NGOs) เชน องคการนรโทษกรรมสากล จะมบทบาทในการผลกดนใหมการปลดปลอยนกโทษทางการเมอง หรอการละเมดสทธมนษยชน องคการกาชาดสากล กลมกรนพชททาหนาทรณรงคดานสงแวดลอม องคกรเอกชนเหลานกจะมบทบาทในการผลกดนใหรฐตางๆ ทาความตองการของตนเอง

5.4 กลมยอยระดบชาต เชน สหภาพแรงงาน กลมผลประโยชน เชน กลมผลประโยชนทเกยวกบกงในสหรฐอเมรการองเรยนตอรฐบาลสหรฐและ WTO วาประเทศทสงออกกง เชน ไทย บราซล ทมตลาดกงทาใหกงจากประเทศเหลานเขาไปตตลาด

5.6 ปจเจกชน เชน อดตประธานาธบดจมม คารเตอร เคยเดนทางไปไกลเกลยปญหาในบอสเนยเซอรโกวนา ในทศวรรษ 1990 นนคอ ผมบทบาทระหวางประเทศซงนกศกษาจะตองทาความเขาใจ

ทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศ ส านกทศกษาความสมพนธระหวางประเทศ ในการศกษาทฤษฎระหวางประเทศเราจะมองไปทสานก (School) ตางๆ ทเปนตนแบบ

แนวคดหรอทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศ (ในแตละสานกกจะมทฤษฎทเปนของตน) โดยสานกทสาคญประกอบดวย

1. ส านกสจจะนยม (Realism) คอ สานกคดทมพนฐานความคดมาจากการมองโลกจากความเปนจรง เนนเรองอานาจ เนนบทบาทของรฐ มองวา รฐสาคญทสด โดยไมใหความสาคญกบตวแสดงอนๆ สจจะนยมมความเชอพนฐานวา มนษยมความชวรายและเตมไปดวยบาป เหนแกตว ตองการผลประโยชน และตองการอานาจ และเนองจากรฐถกกาหนดนโยบายโดยมนษย รฐจงชวรายไปดวย รฐจงเหนแกตว ตองการอานาจ หวใจสจจะนยมจงเนนเรองอ านาจ

สานกสจจะนยมแบงยอยไดเปน 1.1 สจจะนยมแบบคลาสสก (Classical Realism) แนวคดหลกของกลมน คอ - รฐเปนผแสดงบทบาททส าคญเพยงผเดยว แมวาจะมผแสดงอนๆ แตไมมความสาคญ - ใหความส าคญกบผลประโยชนของชาต เพราะผลประโยชนเปนสงทรฐปรารถนาและจะ

อยในดนแดนอน ทงทรพยากร ความมนคงปลอดภยและการกนดอยด การทรฐยดถอผลประโยชนเปนใหญ ทาใหรฐแสดงบทบาทหรอพฤตกรรมออกมาในเวท

ระหวางประเทศ เชน สหรฐตองการนามนในอรก ตองการความมนคงปลอดภยเนองจากมองวา อรกสงเสรมการกอการรายและเกรงวาหากอรกมการผลตอาวธทาลายลางสงกจะมอนตรายตอความมนคงปลอดภยของสหรฐ (ซงเปนผลประโยชนแหงชาตของสหรฐ) สหรฐจงตองเขาไปแสดงบทบาทในอรก สานกนเชอวารฐจะไมสนใจผลประโยชนของสวนรวมหรอของประชาคม แตสนใจผลประโยชนของรฐเทานน

- เนนเรองความมนคงของปลอดภย ซงความมนคงปลอดภยแบงออกเปนความมนคงดานจตวสย คอ การมความรสกวารฐตนเองจะตองปลอดภยทางภยคกคามตางๆ

ความมนคงดานวตถวสย คอ การปลอดจากภยคกคามตางๆ ทงการกอการราย การทาลายลางตางๆ

- เนนการสรางสมพนธมตร เพราะบางรฐหากมองวาในเรองทตนเองไมสามารถใชอานาจไดตามลาพงกจะมการรวมกบรฐอน เพอใหอานาจมขนาดใหญ เชน การจดตงองคการนาโต ทต งขนมาเพอตอตานการขยายอทธพลของลทธคอมมวนสตและสหภาพโซเวยต

- เนนการถวงดลอ านาจ เชน ในยคสงครามเยนจะมการถวงดลอานาจระหวางนาโตกบวอรซอ ดวยการพฒนากองกาลงทหารและอาวธใหมความทนสมยและสมรรถภาพเทาเทยมกน

(ทฤษฎถวงดลอานาจใชไดเฉพาะทางทหารและการเมองเทาน น สานกสจจะนยมจงเนนวเคราะหปรากฏการณทางดานการเมองเทานน)

ตวอยาง กรณสงครามอรก ทเกดจากการทสหรฐอเมรกาและองกฤษรวมทงพนธมตร มองวา อรกมการพฒนาอาวธทาลายลางสง โดยมฝายทคดคานเขามาถวงดลอานาจ คอ ฝรงเศส เยอรมน รสเซยและจน แตการถวงดลดงกลาวไมเกดความสมดล ขณะทสหประชาชาตกไมสามารถถวงดลอานาจกบสหรฐได ทาใหสหรฐตดสนใจสงทหารเขาไปในอรก โดยไมสนใจกฎบตรสหประชาชาตมาตรา 39 ทระบวาเมอมการคกคามตอเสถยรภาพระหวางประเทศจะตองมการนาเรองเขาสทประชมคณะมนตรความมนคง เพอใหคณะมนตรความมนคงวนจฉย แตสหรฐไมไดนาเรองดงกลาวเขาทประชมคณะมนตรความมนคงเพราะมองวา ทประชมจะไมเหนดวยกบสหรฐจงตดสนใจประกาศสงครามกบอรกเพยงฝายเดยว เพราะมองวา ภยคกคามทสหรฐเผชญอยไมสามารถขอความชวยเหลอจากสหประชาชาตได ขณะเดยวกนนอกเหนอจากผลประโยชนในดานความมนคงปลอดภยของสหรฐแลว สหรฐยงมผลประโยชนอนๆ ในการเขาไปทาสงครามในอรกดวย เชน นามน การลงทนในอรก การขายอาวธของอตสาหกรรมทางทหาร ซงจะไดรบผลประโยชนจากการขายอาวธหากมสงคราม ทาใหคนงานในโรงงานผลตอาวธทม 3 ลานคนมงานทา

นอกจากนยงมสาเหตทลกลบ คอ สหรฐไมพอใจทอรกนาเงนยโรมาใชในการซอขายนามนและซอขายสนคา ซงสหรฐมองวา จะมผลกระทบตอคาเงนดอลลาร สหรฐจงจดการกบอรกเพอใหเปนตวอยางกบประเทศอนๆ วาหากมการใชเงนยโรกจะโดนเหมอนกบอรก ดงนน พฤตกรรมของสหรฐจงเปนไปตามแนวคดของสานกสจจะนยม

1.2 สจจะนยมแนวใหม (Neorealism) เชอวา พฤตกรรมทเกดขนในเวทระหวางประเทศเกดจากผลของโครงสรางของระบบระหวางประเทศ โครงสรางแบบหลายขวอานาจ สองขวอานาจ หรอขวอานาจเดยวจะทาใหเกดพฤตกรรมระหวางประเทศทแตกตางกน แนวคดของสานกสจจะนยมแนวใหมจงยงมบทบาทตอการวเคราะหในปจจบน

1.3 สจจะนยมคลาสสกแนวใหม (Neoclassical Realism) จะมความแตกตางจากแนวคดสจจะนยมแบบเกา หลกการทสาคญของสานกน คอ

- มองวาเหตการณระหวางประเทศทงทเปนเรองของความรวมมอหรอความขดแยง จะเกดจากโครงสรางของระบบระหวางประเทศ โครงสรางระบบระหวางประเทศจะบอกวา ในระบบระหวางประเทศนนมข วอานาจกข ว มการกระจายอานาจหรอรวมอานาจ และมลกษณะมากนอยแคไหน เชน มความเปนทนนยมมากนอยแคไหน

ในสงครามอรก สหรฐเปนขวอานาจเพยงขวเดยว ทาใหสหรฐเปนศนยกลางของอานาจ และจบมอกบองกฤษยงกลายเปนขวอานาจทใหญขน โดยมศนยอานาจอนๆ หลายศนย เชน ฝรงเศส รสเซย จน มาถวงดลแตสสหรฐไมได ทาใหสหรฐกอสงครามขนไดโดยไมฟงเสยงขวอานาจอนๆ ได

- สจจะนยมแนวใหมยงเนนในเรองอนาธปไตยระหวางประเทศ คอ มองวาในโลกนไมมองคกรใดหรอรฐใดทจะมบทบาทในการควบคมพฤตกรรมของผแสดงบทบาทอนๆ ไมมกฎหมายหรอขอ บงคบใดทจะใหผแสดงบทบาททาตามได ถงมกจะไมยดถอ ทาใหเกดสภาพอนาธปไตยระหวางประเทศ

- เนนในเรองความมนคงปลอดภย ผลประโยชนของรฐและอานาจ มองวารฐตางๆ ตองการอยเหนอรฐอน คานงถงความปลอดภยของตนเอง

- เนนการดนรนและตอสภายใตสภาพอนาธปไตย - เนนดลแหงความหวาดกลว ตางจากสจจะนยมแบบเกาทเนนถวงดลอานาจดวยอาวธ

ธรรมดา แตดลแหงความหวาดกลวจะมาจากแสนยานภาพทางดานนวเคลยรททาให 2 ฝายไมกลาคกคามตอกน เพราะเกรงวาจะเกดสงครามนวเคลยร เนนการเตรยมทางดานการทหารและการปองปราม ดวยการขมขวาหากมการโจมตจากฝายตรงขามกจะมการโจมตตอบแทน เพอลางแคนดวยอาวธนวเคลยร ซงความพนาศทเกดขนจะเปนความพนาศทฝายคกคามยอมรบไมได

การจะใชแนวคดของสานกสจจะนยมใหมไปวเคราะหจะตองเขาใจระบบระหวางประเทศ ทมลกษณะทสหรฐเปนศนยกลางอานาจใหญ และมศนยอานาจอนๆ ทพยายามถวงดล คอ ฝรงเศส เยอรมน จน ญปน

2. ส านกเสรนยม (Liberalism) ม 2 แนว คอ 2.1 สานกเสรนยม (Liberalism) 2.2 สานกเสรนยมแนวใหม (Neoliberalism)

- เนนการสรางสถาบน/องคการระหวางประเทศหรอกฎหมายระหวางประเทศ ทจะทาใหเกดความรวมมอโดยเฉพาะความรวมมอทางดานเศรษฐกจ เชน องคการการคาโลก (WTO)

สานกเสรนยมแนวใหมมองวา ประเทศตางๆ จะตองมความรวมมอกนเพอผลประโยชนรวมกน โดยประเทศทมารวมมอกนจะตองทาตามกฎหมายหรอระเบยบทกาหนดเอาไว

- เนนการสรางสนตภาพ คอ มองวาหากมความรวมมอระหวางประเทศจะกอใหเกดสนตภาพโดยมองคการระหวางประเทศและกฎหมายระหวางประเทศเปนเครองมอ

- เนนการสรางประชาธปไตย เพราะมองวา หากทกประเทศเปนประชาธปไตยโลกกจะมสนตภาพ

- เนนทการพงพาอาศยซงกนและกน (Interdependence) เพอใหบรรลถงความจาเปนของมวลมนษย คอ การแกไขปญหาความยากจน การชวยเหลอกนในการพฒนาประเทศ การแกไขปญหาสงแวดลอม

- เนนความมนคงปลอดภยรวมกน (Collective Security) โดยรวมมอกน อาจจะมกองกาลงรวมกน เชน กองกาลงขององคการระหวางประเทศ

เสรนยมแนวใหมมกยดอดมการณมากกวาสจจะนยม จงใหความสาคญกบความมนคงปลอดภยรวมกน แทนทแตละรฐจะสรางกองทพของตนเองกหนมาสรางกองทพรวมกนเพอรกษาสนตภาพและความอยรอด เปนทมาของสนนบาตชาตและสหประชาชาต

นอกจากนยงเนนเรองระเบยบโลก ซงหมายถง แบบแผนทางดานตาง ๆ ทงการคา การทหาร การทต ทมการกาหนดขนวาพฤตกรรมในดานตางๆ ของความสมพนธระหวางประเทศควรจะดาเนนการอยางไร เชน ในแงการคากตองเปดเสร ในแงการเมองกตองประชาธปไตย

- เนนการรวมตวเปนกลมในภมภาค - เนนการปฏรปสถาบน เพอใหรองรบกบปญหาทเกดขน โดยภาพรวมเสรนยมแนวใหมจะเนนเศรษฐกจเปนหลก

3. ส านกโครงสรางนยม (Structuralism) จะเนนทโครงสรางทเปนอยในเวลาน เปนโครงสรางของโลกทนนยม เปนโครงสรางทเอารดเอาเปรยบ กอบโกยผลประโยชนจากประเทศกาลงพฒนาและดอยพฒนา โดยประเทศทพฒนาแลวจะเขามากอบโกยทรพยากรธรรมชาต วตถดบ แรงงาน โดยไมไดใหผลตอบแทนทคมคาตอประเทศกาลงพฒนา และมผลทาใหประเทศกาลงพฒนา ดอยพฒนาตลอดกาล ไมสามารถลมตาอาปากได

สานกนเสนอวา วธการเดยวทจะแกปญหาขางตน คอ การปฏวต สานกนจงเปนพวกซายหรอพวกคอมมวนสต แนวคดของสานกนเปรยบเสมอนหวรถจกรทมองวา ตรถไฟจะไมมวนวงไลทนหวรถจกรได เหมอนกบประเทศกาลงพฒนาทไมมวนไลตามประเทศกาลงพฒนาไดทน

ทฤษฎทอยในกลมโครงสรางนยม 3.1 ทฤษฎพงพง (Dependency Theory) จะมองวา ในโลกนจะแบงรฐออกเปนรฐแกนกลาง

(Core) ซงเปนประเทศพฒนาแลวกบรฐปรมณฑล (Periphery) ซงเปนประเทศกาลงพฒนา ทรฐ

แกนกลางไดเขามากอบโกยผลประโยชนดานตางๆ จากรฐปรมณฑล สงผลใหรฐปรมณฑลตองดอยพฒนา ไมมโอกาสในการพฒนาตนเอง ทฤษฎนจะพดแตเรองการกอบโกยผลประโยชน ไมไดพดถงความรวมมอหรอความขดแยงทชดเจน แตเปนความขดแยงระหวางโลกเหนอกบโลกใต

(อาจารยมองวาอยาพยายามเอาทฤษฎนมาอธบายเพราะจะมองภาพไมคอยชด)

3.2 ทฤษฎระบบโลก (World System Theory) บดาของทฤษฎน คอ เอมมานเอล วอลเลอรไสตน กลาววา ประเทศตางๆ ในโลกแบงเปน 3 กลม คอ

- ประเทศศนยกลาง (Core) ไดแกประเทศทพฒนาแลว ไดแก สหรฐฯ และยโรปตะวนตก แคนาดา

- ประเทศกงปรมณฑล (Semi-periphery) ไดแก ญปน ประเทศอตสาหกรรมใหม (NICs) คอ เกาหลใต สงคโปร ฮองกง ไตหวน บราซล เมกซโก อารเจนตนา

- ประเทศปรมณฑล (Periphery) ไดแก ประเทศกาลงพฒนาทงหลายทงเอเชยและอฟรกา ทฤษฎระบบโลก กลาววา ประเทศศนยกลางจะกอบโกยผลประโยชนจากประเทศรอบนอก

และกงรอบนอก โดยประเทศกงรอบนอกจะทาหนาทสองอยางคอ ถกกอบโกยจากประเทศศนยกลาง และในเวลาเดยวกนกเขาไปกอบโกยผลประโยชนจากประเทศรอบนอกดวย ทาใหประเทศรอบนอกเปนผทเดอดรอนมากทสด ยงทาใหประเทศรอบนอกไมมโอกาสพฒนาขนมาไดเลย

ในความเปนจรงสองทฤษฎนนามาวเคราะหสถานการณการเมองโลกไมได เพราะเนนแคประเทศพฒนาแลวกอบโกยผลประโยชนจากประเทศกาลงพฒนา ไมไดมสาระสาคญอยางอนมากไปกวาน ไมไดมองถงวาทาไมจงเกดความรวมมอ ทาไมจงเกดสถาบนและกฎหมายระหวางประเทศ แตเปนการมองดานเดยว ทาใหเมอเอามาวเคราะหจะทาไดลาบาก ดงนนเวลานกศกษาวเคราะหจะตองพจารณาใหดวาจะนามาใชไดกบเรองราวทออกเปนขอสอบหรอไม

ทฤษฎความสมพนธระหวางประเทศ ทฤษฎ หมายถง กลมสมมตฐานหรอกลมขอสรปทวไปทนามาใชอธบายวเคราะห และ

ทานายเหตการณระหวางประเทศ ทฤษฎในกลมเสรนยม 1. ทฤษฎพงพาอาศยซงกนและกนระหวางประเทศ (Interdependence Theory)

นกวชาการยงไมยอมรบวาเปนทฤษฎ เปนแตเพยงแนวคด เนองจากยงไมมขอสรปทเปนทยอมรบโดยทวไป และนามาใชวเคราะหในเรองการคาเปนหลกทมองวาการพงพาอาศยซงกนและกนทาใหเกดการคา

นกวชาการทโดดเดน คอ โรเบรต โอ. เคยวเฮน และโจเซฟ เอช. ไน ซงปนบดาของทฤษฎพงพาอาศยซงกนและกนยคใหม แตกอนหนานนกยงมนกวชาการอนกอนหนาแลว เชน

เคยวเฮน และไน อธบายวา การพงพาอาศยซงกนและกนในทางการเมองโลก หมายถง สถานการณซงถกกาหนดลกษณะโดยผลกระทบซงกนและกนในระหวางประเทศหรอระหวางผแสดงบทบาทในเวทระหวางประเทศ ผลกระทบดงกลาวเกดจากความสมพนธกนในระหวางประเทศ เชน

การไหลเวยนของสนคา เงน และขาวสาร หรอกลาวไดวา ความสมพนธระหวางประเทศกอใหเกดการพงพาอาศยซงกนและกนในระหวางประเทศ เชน การพงพาสนคา พงพาการลงทน พงพาเทคโนย พงพาทรพยากรตางๆ และความสมพนธในแบบพงพาอาศยซงกนและกนจะทาใหเกดเหตการณระหวางประเทศขน รปแบบการพงพาแบงออกเปน 2 มต

- มตทเรยกวาการไหวตวงาย (Sensitivity) คอ เมอมการเปลยนแปลงในรฐทถกพงพา จะทาใหเกดผลกระทบไปยงรฐทพงพา เชน ไทยพงพาสหรฐ เมอสหรฐเกดปญหาทางดานเศรษฐกจกจะกระทบตอเศรษฐกจของไทยดวย เพราะเราสงสนคาไปยงสหรฐถง 20% ของ GDP หรอกรณสหรฐมการตอตานการกอการรายดวยการตรวจสอบสนคามากขน ทาใหไทยมตนทนในการขนสงสนคามากขน ผลกระทบอาจจะเปนไปในแงด เชน หากสหรฐอเมรกาเศรษฐกจดขนกจะทาใหเราขายสนคาไดมากขน

- มตทเรยกวาความไมมนคง (Vulnerability) หมายถง การทผท พ งพาจะตองทนรบกบความสญเสยทมาจากเหตการณภายนอกทมผลตอผใหการพงพาดวย เชน เมอไทยพงพาสหรฐ เมอสหรฐไดรบผลกระทบจากเหตการณการกอการรายไทยเรากไดรบผลกระทบตามไปดวย ทาใหเราตองใหความรวมมอตอตานการกอการราย ทาใหเราอาจจะไดรบผลกระทบจากการกอการรายดวย เชน อาจจะจบตวประกนชาวไทยเพอเรยกรองใหไทยยกเลกความรวมมอกบสหรฐ (แตเวลานเราถอนทหารออกจากอรกแลวตงแต 11 กนยายน 2547) เชนเดยวกบญปนหรอประเทศอนๆ ทตองพงพาสหรฐ กตองรวมมอกบสหรฐในการสงทหารไปอรกและตองทนรบความสญเสยจากการไดรบผลกระทบจากการกอการรายของสหรฐ

การพงพาอาศยซงกนและกน แบงออกเปน 1) การพงพาอาศยซงกนและกนแบบเทาเทยมกน เชน การพงพาอาศยซงกนและกน

ระหวางสหรฐและอย ทาใหทง 2 ฝายมอานาจพอๆ กน สามารถเจรจาตอรองกนได เพราะทง 2 ฝายตองมการแลกเปลยนสนคาซงกนและกน เมอมการใชอานาจจากฝายใดฝายหนง อกฝายจะตอบโตได เชน กรณสหรฐไดออกมาตราทกาหนดวา ถามการทมตลาดในตลาดสหรฐ ใหนาเอาภาษทมาจากการทมตลาดไปใหกบบรษททไดรบผลกระทบ ทาใหอยฟองรอง WTO ผลทออกมาคอ WTO ตดสนวาสหรฐทาผดกฎ WTO แตเวลานสหรฐฯ ยงไมยอมยกเลกมาตราอนน ทาใหอย แซงชนสหรฐฯ ดวยการขนภาษสนคาจากอเมรกาทเขาไปขายในอย ขณะทหลายประเทศทไดรบผลกระทบจากการกระทาของสหรฐกลบไมกลาแซงชน เชนเดยวกนเมอยโรปละเมดกฎเกยวกบเรองระบอบกลวยหอม (การใหสทธพเศษแกประเทศในทะเลแครบเบยนในการสงออกกลวยหอมไปยโรป) สหรฐกฟองไปท WTO และ WTO กมการตดสนวาอยผดใหยกเลกระบอบกลวยหอม

2) การพงพาอาศยซงกนและกนแบบไมเทาเทยมกน เชน กรณระหวางไทยกบสหรฐเปนการพงพาอาศยแบบไมเทาเทยมกน กอใหเกดอานาจท

แตกตางกน กลาวคอ ไทยเราเปนฝายพงพาสหรฐมากกวาสหรฐอเมรกาพงพาไทย ถาไทยไมใหความรวมมอกบสหรฐอเมรกา เรากอาจจะถกตด GSP เชน หากสหรฐพบวาเรามการละเมด

ทรพยสนทางปญญากจะตด GSP และการทเราได GSP จากสหรฐมากเปนอนดบ 2 ทาใหเราไดประโยชนมาก ถาถกตดกจะไดรบผลกระทบอยางมาก

ทงน สหรฐอเมรกาเปนคคาอนดบ 1 ของไทย แตไทยเปนคคาอนดบ 28 ของสหรฐอเมรกา และสหรฐเสยเปรยบดลการคากบไทยอยางมาก นอกจากนเรายงพงพาสหรฐอเมรกาในเรองของการลงทน เมอไทยพงพาสหรฐมากกวา ทาใหสหรฐอเมรกามอานาจเหนอกวาประเทศไทยและสามารถชนาหรอบงคบใหเราทาตามความตองการได เชน บงคบใหไทยตองสงทหารไปอรก ซงเราตองยอมทาตามเพอรกษาผลประโยชนของประเทศ ดงนนถามคาถามวาทาไมเราตองทาตามความตองการของสหรฐกเพราะเรามความสมพนธในแบบพงพาอาศยแบบไมเทาเทยมกน ปจจบนเรากาลงมการเจรจาการคาเสรกบสหรฐอเมรกา เนองจากเวลานอเมรกาไดเปดการคาเสรกบหลายประเทศไปแลว ทาใหเรามความเสยเปรยบประเทศเหลานนและแนนอนทสดในการเจรจากยอมมทงขอไดและขอเสย

(เวลาวเคราะหโดยอาศยทฤษฎนจะตองจบคกรณมาเพยง 2 ฝายจะท าใหวเคราะหงายและไมงง)

ทฤษฎนสามารถนามาใชในการวเคราะหความสมพนธทางการคาและเศรษฐกจ และพยายามวเคราะหแบบ 2 ฝาย เชน วเคราะหความสมพนธระหวางสหรฐกบจนทจะเปนการพงพาอาศยซงกนและกนแบบเทาเทยมกน คอ จนตองการขายสนคาใหกบสหรฐ ขณะสหรฐกตองการเขาไปลงทนในจน ทฤษฎนจะเนนความรวมมอ เนนการรวมกลม เนนการสรางความรวมมอ เนนการเจรจาทางการคา

2. ทฤษฎระบอบ (Regime Theory) กเปนอกทฤษฎหนงในกลมเสรนยม ระบอบ หมายถง หลกเกณฑ กฎ แนวปทสถาน มาตรฐาน กระบวนการตดสนใจท Actors ทงหลายตกลงกนวาจะใชหลกเกณฑเหลานและสมาชกทงหลายตองปฏบตตาม เชน กฎบตรสหประชาชาต กฎเกณฑของ WTO ซงระบอบนจะเปนตวควบคมพฤตกรรมของรฐหรอ Actors ทงหลายใหปฏบตตาม ทฤษฎระบอบมองวาในบางเรองตวกฎเกณฑจะมผลในการปฏบตหรอสมาชกยอมรบระบอบมากกวาบางเรอง เชน สมาชกจะยอมรบกฎเกณฑทางดานเศรษฐกจการคา และการลงทนมากกวายอมรบกฎเกณฑทางดานการเมองและการทหาร

ระบบระหวางประเทศ (International System) ระบบระหวางประเทศ หมายถง การกระทาซงกนและกนของผแสดงบทบาทในเวทระหวาง

ประเทศทมการกระทาตอกนอยางใกลชดจนกลายเปนอนหนงอนเดยวกน การกระทาของตวแสดงหนงจะมผลตอตวแสดงอนๆ สวนประกอบของระบบระหวางประเทศ ประกอบดวย

1. ผแสดงบทบาทระหวางประเทศ (Actors) มมากมายหลายตวดงทนาเสนอไปแลว 2. โครงสราง (Structure) โครงสรางในระบบระหวางประเทศจะประกอบดวยปจจย 4

ประการ คอ 2.1 ความมากนอยของอทธพล (Influence) และทางเขาไปสทรพยากร (Resource) ของ

สมาชกในระบบระหวางประเทศ หมายถง การพจารณาวาในระบบระหวางประเทศประกอบไปดวย

ประเทศหรอกลมทมอทธพลนนแบงเปนกพวก กกลม เชน ในระบบระหวางประเทศหลงสงครามเยน สหรฐอเมรกาจะเปนประเทศทมอทธพลทางดานการเมอง เศรษฐกจเหนอกวาประเทศอนๆ ขณะเดยวกนกยงมจน องกฤษ ฝรงเศส ญปน เยอรมน สหภาพยโรป ทมอทธพล อยางสาคญตอความสมพนธระหวางประเทศ

2.2 ความมากนอยของขวอานาจ (Polarity) คาวาขวอานาจ หมายถง ศนยกลางอานาจ ศนยกลางอานาจอาจจะหมายถงรฐ กลมรฐ หรอองคการระหวางประเทศ และอาจจะเปนทงขวอานาจทางการเมอง ขวอานาจทางเศรษฐกจ ขวอานาจทางทหาร เชน สหรฐอเมรกาจะเปนขวอานาจทงทางการเมองเศรษฐกจและการทหาร สวนอยและญปน คอ ขวอานาจทางเศรษฐกจ

การจะดวารฐใดหรอกลมใดเปนศนยกลางอ านาจจะดจากปจจย 3 ประการ - ความสามารถในการควบคมพฤตกรรมของตวแสดงอนๆ - ความสามารถควบคมผลลพธระหวางประเทศได ผลลพธในทนกคอ ความรวมมอและ

ความขดแยงระหวางประเทศนนเอง - ความสามารถในการควบคมทรพยากร เชน นามน เทคโนโลย แรธาต ความสามารถใน

การควบคมทรพยากรอาจจะมาทงจากการซอหรอการใชกาลงเขายดครอง ดงนน หลงสงครามเยนมาจนถงตนป 2000 โลกของเราจงอยในระบบขวอานาจ ทเรยกวา

Uni-polar System หรอ ระบบขวอ านาจขวเดยว นนคอ สหรฐอเมรกาเปนศนยกลางอานาจเพยงหนงเดยวทสามารถสงการ ชนา บงการโลกทงโลกไดอยางเตมท

อยางไรกตาม บางคนมองวาลกษณะของขวอานาจขวเดยวนนเกดขนเพยงระยะเวลาสนๆ หลงสงครามเยนสนสดใหมๆ เทานน แตหลงจากผานพนไประยะหนงระบบขวอานาจของโลกกไดเปลยนเปนระบบทเรยกวา Uni-Multipolar System หรอระบบหลายขวอ านาจแบบศนยเดยว หมายถง แมวาสหรฐอเมรกาจะเปนเอกกะอภมหาอานาจเพยงหนงเดยวแตกยงมมหาอานาจอนๆ ทเขามอทธพลและมบทบาทควบคไปกบสหรฐ ไมวาจะเปนองกฤษ ฝรงเศส ญปน จน

2.3 การกระจายอานาจ (Distribution of Power) ในระบบระหวางประเทศ เปนการพจารณาวา ในระบบระหวางประเทศนนอานาจไดถกแบงหรอถกกระจายไปอยางไร

เชน ปจจบนอานาจจะอยกบอเมรกาทเปนเอกะอภมหาอานาจสวนทเหลอกจะแบงไปทมหาอานาจ ทงจน รสเซย อย ญปน หรอมหาอานาจขนาดกลาง เชน อสราเอลและมหาอานาจขนาดเลก เชน เวยดนามทเปนประเทศทมกองทพขนาดใหญ

2.4 ความมากนอยของความเปนลกษณะเดยวกน (Homogeneity) ในระบบระหวางประเทศ ประเดนนเปนการพจารณาวาในระบบระหวางประเทศนนแบงเปนกกลม ทมลกษณะเหมอนกน เชน

- ทนนยม / สงคมนยม - ประชาธปไตย / คอมมวนสต - การคาเสร / การคาทไมเสร - ประเทศอตสาหกรรม / ประเทศเกษตรกรรม - ประเทศทพฒนาแลว/ ประเทศกาลงพฒนา

3. กระบวนการ (Process) หมายถง แบบอยางของการกระทาทมตอกนของตวแสดงบทบาทในสงคมระหวางประเทศ รวมทงวธการทตวแสดงเลอกทจะนามาใชในการนามาซงผลประโยชนทตองการ แบบอยางของการกระทาดงกลาวอาจจะเปนการใชความรนแรง กาวราว หรอประนประนอม หรอเนนความรวมมอ เชน อเมรกาเลอกทจะใชวธการทาสงครามในการตอตานการกอการรายแทนทจะใชวธการอนๆ เชนเดยวกบขบวนการกอการรายกนาเอาวธการทรนแรงมาใชเพอใหบรรลวตถประสงคของตนเองเชนกน

4. สภาพแวดลอมระหวางประเทศ (International Environment) หมายถง สภาพแวดลอมทอยภายนอกระบบระหวางประเทศและมผลตอระบบระหวางประเทศ เชน มผลตอการกระทาของตวแสดง ขณะเดยวกนระบบระหวางประเทศกมผลตอสภาพแวดลอมดวย เชน สภาพแวดลอมในยคสงครามเยนจะมผลตอระบบระหวางประเทศ ทาใหพฤตกรรมของตวแสดงบทบาทของผแสดงบทบาททตางไปจากยคหลงสงครามเยน

การศกษาถงระบบระหวางประเทศจะมทงระบบการเมองระหวางประเทศ และระบบเศรษฐกจระหวางประเทศ การเขาใจระบบการเมองระหวางประเทศจะทาใหเราสามารถวเคราะหสถานการณการเมองโลกไดเปนอยางด ทาใหเราตอบคาถามไดวา ทาไมตวแสดงแตละตวแสดงพฤตกรรมตางๆ ออกมา เขาใจสาเหตทอยเบองหลงของเหตการณการเมองระหวางประเทศ

นกศกษาตองเตรยมสถานการณปจจบนเอาไวเพอเตรยมสอบไดเลย โดยเฉพาะสถานการณทเกยวของกบเศรษฐกจและการเมองระหวางประเทศ และเลอกเอาทฤษฎทมองวาใชอธบายไดไปวเคราะห (เตรยมทงเหตการณและทฤษฎไวไดเลย)

สรปเพอเตรยมสอบ Plan C การบรหารรฐกจ

วชาใน PLAN C คอ วชาเกยวกบการบรหารรฐกจ ประกอบดวยวชา

PS 705 แนวความคดเชงทฤษฎในการบรหารรฐกจ PS 707 การพฒนาทรพยากรมนษย PS 708 องคการและการจดการ PS 711 การวเคราะหนโยบายสาธารณะ ทงน การศกษาวชา PS 705 จะเปนฐานในการศกษาวชา PS 707, PS 708 และวชา PS 711

กลาวคอ PS 705 จะพดถงพฒนาการของทฤษฎทางดานบรหารรฐกจ การจะเขาใจพฒนาของทฤษฎการบรหารรฐกจจะตองทาความเขาใจกบพาราไดม หรอ กระบวนทศนในการบรหารรฐกจ

ประเดนส าคญทตองเตรยมตวสอบ 1. พฒนาการของแนวคดในการบรหารรฐกจ 2. แนวคดการพฒนาทรพยากรมนษย

3. ทฤษฎองคการ 3 ยค 4. กระบวนการนโยบายสาธารณะ 3 กระบวนการ พรอมทงตวแบบในการวเคราะหนโยบายสาธารณะทง 3 กระบวนการ

การสอบ Comprehensive เปนการสอบเพอใหไดคะแนนผานเทานน และตองทาขอสอบโดยอางอง หลกการทฤษฎ

ขอสอบจะมลกษณะกวางๆ ซงขอสอบแบบกวางจะมประโยชนตอนกศกษา คอ สามารถน าเอาทฤษฎใดๆ ทเกยวของมาใชตอบไดเกอบทงสน เพยงแตในการตอบจะตองเขยนและอธบายและหลกการประกอบการอธบายตามค าถามอยางชดเจน และถาเขยนเตมเลมตอ 1 ขอไดเปนดทสด

เมอเหนขอสอบของ Plan C จะตองอานโจทยวาโจทยถามอะไร (เพราะเคยมนกศกษาไมไดอานโจทย แตเขยนในสงทอาจารยบรรยายโดยไมไดตอบคาถามใหตรงกบคาถาม) ถาขอสอบใหวเคราะหหรอวจารณระบบราชการ กจะตองเอากรอบเกยวกบทฤษฎทางดานบรหารรฐกจ ตวแบบตางๆ ของระบบราชการมาใชในการวเคราะห

ถาถามเกยวกบนโยบายสาธารณะกจะตองน าแนวคดและตวแบบตางๆ ทางดานนโยบายสาธารณะมาเปนกรอบในการวเคราะห ในกรณทสลบแนวคดมาใช เชน ขอสอบออกเรองการปฏรประบบราชการแตนกศกษาเอาแนวคดหรอตวแบบนโยบายสาธารณะมาใช กไมถอวาผด เพราะการปฏรประบบราชการถอเปนนโยบายอยางหนง แตนกศกษาจะตองมความสามารถในการเชอมโยงระหวางเนอหาในการอธบายและทฤษฎใหมความเหมาะสม

พฒนาการของแนวคดการบรหารรฐกจ ในภาพรวมแนวคดการบรหารรฐกจจะมพฒนาการดงรป

พาราไดม 1-5

New PA.

NPM & Good Governance

กลาวคอ แนวคดทางการบรหารรฐกจสามารถแบงออกเปนพาราไดมได 5 พาราไดม กลาวคอ แนวคดทางการบรหารรฐกจสามารถแบงออกเปนพาราไดมได 5 พาราไดม จากนนในปจจบนนพจากนนในปจจบนนพาราไดมท 5 ไดพฒนาเขามาส าราไดมท 5 ไดพฒนาเขามาส NNeeww PPAA.. และพฒนาตอมาในปจจบนและพฒนาตอมาในปจจบนเปน เปน NNPPMM และการบรหารจดการทด (และการบรหารจดการทด (GGoooodd GGoovveerrmmaammvvee) ซงเปนแนวคดทครอบง าวงการ) ซงเปนแนวคดทครอบง าวงการบรหารในปจจบนบรหารในปจจบน

กระบวนทศน (พาราไดม) ทางดานบรหารรฐกจ

เนอหาสวนนจะอยในวชา PS 705 ทจะเปนการวชาทวาดวยทฤษฎในการบรหารรฐกจ ซงในระยะหลงจะมการใชคาวากระบวนทศนในการบรหารรฐกจ

(คาวากระบวนทศนไมจาเปนตองมดานบรหารรฐกจอยางเดยวเทานน แตกระบวนทศนทางการเมอง กระบวนทศนในดานอน ๆ มทงสน เพราะมนกศกษาทยงเขาใจผดและเอากระบวนทศนทางบรหารรฐกจไปตอบขอคาถามในทางการเมอง)

Paradigm หรอ กระบวนทศน หรอกรอบเคาโครง ทางดานบรหารรฐกจมกจะแบงออกตามชวงเวลาวาในแตละชวงเวลานนแนวคดหรอทฤษฎทางดานบรหารรฐกจรบรหรอยอมรบในเรองใดบาง สภาพทไดรบการยอมรบรวมกนจะเรยกวาสภาพปกต หรอ Normal Science เชน ในชวงพาราไดมท 1 มการยอมรบรวมกนวาการบรหารตองแยกออกจากกนอยางเดดขาดจากการเมอง แตโดยธรรมชาตเมอเวลาเปลยนไป การยอมรบหรอการรบรเดมยอมมการเปลยนแปลง เกดการตอตานหรอคดคานการยอมรบเดม การเกดการคดคานการรบรเดมจะเรยกวา Paradigm Crisis หรอการเกดวกฤตทางดานความเชอ หากกระแสการคดคานการยอมรบเดมประสบความสาเรจกจะนาไปสการเกดพาราไดมใหม ทงนพาราไดมทางดานบรหารรฐกจมหลายพาราไดม และการแบงพาราไดมทางดานบรหารรฐกจตามแนวคดของนโคลส เฮนร เปนการแบงทไดรบการยอมรบมากทสด โดยแบงออกเปน 5 พาราไดม

พาราไดมทางการบรหารรฐกจ (มโอกาสออกขอสอบ) นโคลส เฮนร ไดนาเสนอพฒนาการของการศกษาบรหารรฐกจของมาเปน 5 กระบวนทศน

หรอ 5 พาราไดมดวยกน คอ พาราไดมท 1 : การแยกการเมองและการบรหารแยกออกจากกนอยางเดดขาด (Politics

Administration Dichotomy) สาเหตของการเกดพาราไดมน เนองจากวดโรว วลสน นกวชาการทางดานบรหารรฐกจ

มองวา การจะทาใหการบรหารงานภาครฐมประสทธภาพ จะตองทาใหการบรหารงานภาครฐปลอดจากการเมอง จงตองมการแยกการเมองออกจากการบรหาร ทงน ฝายการเมองจะมหนาทในการกาหนดนโยบาย สวนฝายบรหารทาหนาทนานโยบายไปปฏบต

พาราไดมท 2 : หลกการบรหาร (The Principle of Public Administration) เปนพาราไดมทตอเนองจากพาราไดมท 1 คอมองวา ถาการบรหารสามารถแยกจาก

การเมองไดกควรจะมหลกในการบรหารทสามารถนาไปใชไดเปนการทวไป หลกในการบรหารทเปนทนยมกนมากคอหลกทเรยกวา POSDCORB ของกลลคและเออรวค หลกการ POCCC ของเฮนร ฟาโย

จากนนเกด Paradigm Crisis ครงท 1 ทเสนอวาการเมองไมสามารถแยกออกจากการบรหารได เพราะเรองของการบรหารคอเรองการเมอง และการเมองกตองเขาไปยงเกยวกบการบรหาร จนมการกลาววาการเมองและการบรหารเปรยบเสมอนดาน 2 ดานของเหรยญเดยว การคดคานพาราไดมท 1 กอใหเกดพาราไดมท 3 คอ

พาราไดมท 3 : การเมองคอการบรหาร (Public Administration as Political Science) คอ การเชอวาการเมองกบการบรหารมความเกยวของกน ในการเกด Paradigm Crisis

นอกเหนอจากการคดคานพาราไดมท 1 แลวยงมการคดคานพาราไดมท 2 ในเรองหลกการบรหารวาในความเปนจรงไมมหลกการในการบรหารใดทจะใชไดทวไป หรอไมมหลกการบรหารใดทเปนสากล ขณะเดยวกนกมองวาหลกการบรหารทนาเสนอในพาราไดมท 2 ยงมความขดแยงกนดวย เชน หลกในการควบคมทบอกวาการควบคมทดคอ นาย 1 คนตองมลกนองไมมากนก จงจะทาใหเกดประสทธภาพในการทางาน แตการทนาย 1 คนมลกนองไมมากนกจะทาใหเกดโครงสรางองคการแบบสง ซงจะทาใหสอสารทงจากระดบบนลงลางและจากลางขนบนไมมประสทธภาพ ดงนนผทคดคานพาราไดมในการบรหารจงมองวาหลกการบรหารจงเปนแคสภาษต (เชน สภาษตทบอกวานาขนใหรบตก กบชาชาไดพราเลมงาม เปน 2 สภาษตทขดแยงกน เชนเดยวกบหลกการบรหารแตละหลกกขดแยงกน) การคดคานพาราไดมท 2 กอใหเกดพาราไดมท 4 ขน คอ

พาราไดมท 4 : ศาสตรแหงการบรหาร (Public Administration as Administrative Science) พาราไดมนจะใหความสาคญในการศกษาทฤษฎองคการ และพฤตกรรมองคการมากขน

จากนนกเกด Paradigm Crisis ครงท 2 เนองจากเมอมการรวมเอาการบรหารรฐกจรวมกบการเมอง ในมหาวทยาลยตางๆ กจะรวมเอาวชาการบรหารรฐกจไปอยกบคณะรฐศาสตร ทาใหมองวาไมไดรบความสาคญ กลายเปนพลเมองชน 2 ในคณะรฐศาสตร

นกวชาการดานบรหารรฐกจจงมองวา ทผานมามการเปลยนแปลงทางดานการบรหารรฐกจมาโดยตลอด การเปลยนแปลงดงกลาวทาใหการบรหารรฐกจไมมเอกลกษณเปนของตนเอง ประกอบกบการไดรบอทธพลจากแนวคดทางดานพฤตกรรมศาสตร ทาใหเกดการเสนอพาราไดมท 5 คอ

พาราไดมท 5 : การบรหารรฐกจคอการบรหารรฐกจ (Public Administration as Public Administration)

พาราไดมท 5 เปนพาราไดมทพยายามเสนอแนวทางในการบรหารรฐกจทเรยกวา New Public Administration หรอ New P.A. ทนาเสนอในป 1968 หลงจากนนแนวคดตางๆ ทางดานบรหารรฐกจกมแนวทางปฏบตทสอดคลองกบหลกการ New P.A. จนกระทงป 1980 เปนตนมา ไดมการเปลยนแปลงททาใหแนวคดหรอแนวทางแบบ New P.A เปลยนมาเปน New Public Management หรอ การจดการภาครฐแนวใหม

แนวทางการจดการภาครฐแนวใหมมหลกการทสาคญ คอ การจดการภาครฐแนวใหมจะท าใหทกอยางมขนาดเลกลงกวาเดม เชน การลดภารกจของภาครฐใหนอยลง การลดขนาดของระบบราชการใหเลกลง

พาราไดมนมงหวงทจะใหวชาการบรหารรฐกจมเอกลกษณของตนเอง และม งหวงใหวชาการบรหารรฐกจมลกษณะทสอดคลองกบสภาพของสงคมทเปนอยในเวลานนๆ เราจะเหนวา พาราไดมหรอกระบวนทศนของการบรหารรฐกจจะมการเปลยนแปลงอยตลอดเวลา

ในชวงทมการยอมรบพาราไดมใดพาราไดมหนงในชวงเวลาหนงๆ วาเปนสงทถกตอง เราเรยกการยอมรบตรงนวา “ภาวะปกต” หรอ Normal Science แตเมอเกดการเปลยนแปลงในพารา

ไดมเราจะเรยกวา Paradigm Crisis หรอการเกดวกฤตการณทางดานเอกลกษณ หรอตาราบางเลมอาจจะใชคาวา Sciencetific Revolution นนคอ เกดความคดหรอเกดการคดคานการยอมรบในพาราไดมเดมวาเปนสงทไมถกตองอกตอไป วกฤตการณดานเอกลกษณทเกดขนจะนาไปสการเกดพาราไดมใหม ถาสามารถทาใหการคดคาน หรอการนาเสนอประเดนใหมไดรบการยอมรบวาเปนสงทถกตอง ซงทง 5 พาราไดมทนาเสนอโดยนโคลส เฮนรนน จะพบวาไดเกดวกฤตการณทางดานเอกลกษณ 2 ครงดวยกน คอ วกฤตการณดานเอกลกษณครงท 1 เปนการคดคาน พาราไดมท 1 และพาราไดม ท 2 เปนการคดคานวาการเมองไมสามารถแยกออกจากการบรหารได และการคดคานพาราไดม ท 2 วาในการบรหารงานภาครฐนนไมสามารถมหลกเกณฑทแนนอนในการบรหารไดอยางเปนสากล วกฤตการณทางดานเอกลกษณครงท 1 นนาไปสการเกดพาราไดมท 3 คอ การบรหารคอการเมอง และเกดพาราไดมท 4 คอ ศาสตรแหงการบรหาร วกฤตการณทางดานเอกลกษณครงท 2 เปนชวงทการศกษาการบรหารรฐกจไดรบอทธพลจากการศกษาดานพฤตกรรมศาสตร จงทาใหเกดการประชมรวมกนระหวางนกวชาการสมยใหมรวมกนประมาณป 1968 และนาเสนอแนวคดทเรยกวา New Public Administration หรอ New PA. ขนมา และเปนแนวคดทนาไปสการเกดพาราไดมท 5 ขนมา ในพาราไดมท 5 นนจะใหความสาคญกบการศกษานโยบายสาธารณะทาใหปจจบนจดเนนของการศกษาการบรหารรฐกจจงอยทการศกษานโยบายสาธารณะ ทาใหเราตองเรยนวชา PS 711 ซงเกยวของกบการวเคราะหนโยบายสาธารณะ ซงหมายถง วชาทมงทตอบคาถามวานโยบายสาธารณะเกดขนไดอยางไร เกดขนแลวมการนาไปสการปฏบตอยางไร และผลของนโยบายสาธารณะเกดขนกบใครและอยางไร ในการนานโยบายสาธารณะไปสการปฏบตจะตองทาโดยหนวยงานภาครฐ ทาใหเราตองศกษาวชา PS 708 องคการและการจดการ ซงเปนวชาทมงตอบคาถามวา องคการสาธารณะควรจะมการจดการองคการและการบรหารอยางไร เพอกอใหเกดความสาเรจในการบรหารงาน ขณะเดยวกนคนกเปนองคประกอบทสาคญในการบรหารงานสาธารณะ หรอการบรหารรฐกจทาใหเราตองศกษาวชา PS 707 การบรหารทรพยากรมนษย แตวชา PS 707 จะเปนการวเคราะหในระดบมหภาค แตถาขอสอบออกพาดพงถงนกศกษากสามารถประยกตแนวคดมาตอบคาถามได สาหรบวชา PS 708 ซงเปนวชาเกยวกบองคการและการจดการนน แนวคดทฤษฎของวชานกจะมพฒนาการคลายกบพฒนาการของทฤษฎการบรหารรฐกจ

เราสามารถแบงทฤษฎองคการออกเปน 3 ยค คอ 1. ทฤษฎองคการในยคคลาสสก (Classical Organization Theory)

เปนยคเรมตนของการศกษาองคการ แนวคดหลกของยคนคอ ความพยายามในการแสวงหาหลกการท างานและหลกการบรหารทดทสด เพอใหเกดประสทธภาพสงสดในการบรหาร ทฤษฎสาคญๆ ในยคน เชน

- การจดการแบบวทยาศาสตร ของเฟดเดอรก ดบเบลย เทเลอร - หลกการบรหาร ของกลลค-เออรวค - องคการตามระบบราชการ ของแมกซ เวเบอร 2. ทฤษฎองคการยคนโอคลาสสก (Neoclassical Organization Theory)

เปนยคทนกวชาการออกมาวจารณแนวคดในยคแรก เน องจากแนวคดยคแรกใหความสาคญกบหลกการทางานและการการบรหารงานมากเกนไป โดยละเลยคนในองคการ ยคนโอคลาสสกจงเสนอวา การจะใหองคการมการบรหารงานทมประสทธภาพจะตองใหความสาคญกบคนในองคการทงในเรองของจตใจ ความตองการ และพฤตกรรมของบคคลและกลมในองคการ ทฤษฎองคการในยคนจะมหลกอยทนกทฤษฎในกลมมานษยนยม (Humanism) เชน เอลตน เมโย /อบราฮม มาสโลว /เฮอรเบรต ไชมอน/แมร ปากเกอร ฟอลลเลต และคนอนๆ อกมาก โดยทฤษฎทนาเสนอสวนใหญจะเปนเรองของคน 3. ทฤษฎองคการยคใหม (Modern Organization Theory)

เปนแนวคดทมองวาทฤษฎใน 2 ยคแรกเปนการมององคการในระบบปด (Closed Perspective) คอ ไมสนใจสงแวดลอมภายนอกองคการ ทฤษฎองคการยคใหมมองวา องคการนนอยภายใตสภาวะแวดลอมและสงแวดลอมมผลอยางยงตอองคการและการบรหารงานในองคการ ดงนนการศกษาองคการจงควรศกษาในระบบเปด (Open Perspective) ทฤษฎองคการในยคใหม เชน - ทฤษฎการมององคการเชงระบบ (Systems Approach) - ทฤษฎองคการตามสถานการณ (Situation or Contingency Approach) - ทฤษฎองคการทเนนการกระทา (The Action Approach) กลาวคอ ทฤษฎองคการยคใหมจะเนนองคการทไมเปนทางการ มความยดหยนสง ปรบตวเขากบสถานการณและสงแวดลอมอยางรวดเรว อยางไรกตามบางแนวคดกเสนอพฒนาการของทฤษฎโครงสรางองคการไวดงน

1. โครงสรางแบบราชการของเวเบอร มหลกการ คอ

1.1 เหมาะกบองคการขนาดใหญทมคนมาก ภารกจมา ซงเปนองคการทมภารกจหนวยงานยอยๆ หลายหนวยงาน

1.2 มการกาหนดสายการบงคบบญชาทชดเจน (Hierarchy) 1.3 มความเปนทางการสง มการก าหนดมาตรฐานการปฏบตงานทชดเจน มการ

จดท าคมอในการท างานเอาไวอยางชดเจน 1.4 สภาพแวดลอมมความคงท

2. โครงสรางแบบราชการทบรหารโดยกลมผบรหารระดบสง

เปนการพฒนามาจากโครงสรางในแบบราชการ แตจะใชโครงสรางแบบนเมอองคการมภารกจหรอมปญหาจากสภาพแวดลอม ทาใหตองมการจดหนวยงานขนมาใหมเพอทาหนาทตดสนใจในระดบนโยบาย 3. โครงสรางแบบราชการทบรหารโดยกลมผทรงคณวฒจากภายนอก

เชน มหาวทยาลยบางแหงเมอมการเปดโครงการพเศษกอาจจะเชญบคคลภายนอกมาเปนผบรหาร ผทรงคณวฒจากภายนอกอาจจะหมายถง บรษททปรกษากได สวนจะมอทธพลแคไหนขนอยกบองคการจะมอบหมายงานใหทา 4. โครงสรางแบบราชการทอาศยทมงานขามหนวยงาน โครงสรางแบบน จดทาเมอมภารกจพเศษทหนวยงานเดยวจะทาไมได เชน ถารฐบาลตองการสรางเขอน อาจจะตองตงหนวยงานใหมขนมาดแล ประกอบดวยคนจากกระทรวงตางๆ ทเกยวของ เชน จากกรมปาไม (ดวากระทบตอปาไมและสตวปาหรอไม ) องคกรปกครองทองถน(ประสานงานประชาชนและดผลกระทบทจะเกดขนจากประชาชน) กรมชลประทาน (ทางานกอสราง) เปนตน 5. โครงสรางแบบ Matrix จะเปนโครงสรางทอยภายใตระบบราชการเชนกน แตโครงสรางแบบนจะใชในกรณมภารกจใหม และจะนาคนทอยภายในหนวยงานยอยตางๆ มาทางานรวมกนในภารกจใหม โดยมหวหนาทดแลรบผดชอบงานตามภารกจใหม และคนในหนวยงานยอยทมาทางานในภารกจพเศษกจะมหวหนา 2 คน แตหวหนาทรบผดชอบในภารกจพเศษจะใชวธการสรางความรวมมอใหเกดขนกบทมงาน อาจจะใชบารม แตไมมอานาจโดยตรงตอทมงานทเขามารวมงาน การจดโครงสรางแบบนจะเปนการใชประโยชนจากกาลงคนอยางเตมท ผวาราชการจงหวดถอวาทางานภายใตโครงสรางแบบ Matrix เนองจากตองทาหนาทประสานงานใหหนวยงานทเปนตวแทนของกรม หรอกระทรวงตางๆ ภายในจงหวด มาทางานเพอผลประโยชนของคนในจงหวดได 6. โครงสรางแบบโครงการหรอแบบคณะกรรมการ โครงสรางองคการแบบคณะกรรมการอาจจะเปนแบบถาวรหรอชวคราวกได ตวอยางทถาวรเชน คณะกรรมการอาหารและยา โครงสรางแบบนจะนาเอาผเชยวชาญจากหลายสาขามาทางานรวมกนในรปแบบขององคการแนวราบ (Flat) จะมหวหนา 1 คน เชน มเลขาธการ 1 คน สวนคนอนๆ กจะเปนกรรมการ โครงสรางแบบคณะกรรมการจะเนนการบรหารงานแบบมสวนรวม และอาจจะมขนภายในองคการทมโครงสรางแบบราชการดารงอยแลว และเมอมภารกจใหมหรอโครงการใหมกจะจดโครงสรางขนมาใหม เมอจบภารกจกจะยบเลกไป คนทเขามาอยในทมงานจะมาจากบคคลภายนอก หากตองอาศยผเชยวชาญมาทางาน เปนการจางแบบชวคราว เมอจบภารกจกยบเลกไป 7. โครงสรางแบบเครอขาย จะเปนโครงสรางทมหนวยงานหลายหนวยงานทมโครงสรางในแบบตางๆ มาทางานรวมกน เชน บรษทเสอผาจะมหนวยงานสนบสนน เชน จางบรษทสารวจตลาด จางบรษทออกแบบ จาง

บรษทตดเยบ และจางบรษทจดจาหนาย โดยมบรษทเจาของแบรนดเนมเปนผบรหารจดการ ความสมพนธระหวางหนวยงานจะไมมสายการบงคบบญชา มความยดหยนสง การบอกเลกจางทาไดงาย การจดโครงสรางแบบนทาใหหนวยงานหลกไมตองไปทางานทกอยางดวยตนเอง

8. โครงสรางแบบ Shamrok (Shamrok เปนชอของใบไมประจาชาตของไอรแลนด) โครงสรางองคการแบบ Shamrok ถกนามาใชหลงการปฏรป ซงการปฏรปจะเนนการลด

กาลงคน เนนการลดภารกจ โครงสรางแบบ Shamrok จะมโครงสรางทแยกเปน 3 สวน คอ 1. The First Leaf หมายถง กลมบคลากรททาหนาทหลก (Core Worker) 2. The Second Leaf จะเปนกลมพนกงานทเปนกลมจางเหมา (Contract Worker) เปน

กลมทมาปฏบตภารกจรองหรอภารกจสนบสนน 3. The Third Leaf เปนกลมทจางเขามาเมอองคการมภารกจจานวนมาก หรอ Flexible

Labor Force จะจางเปนการชวคราวและทางานบางเวลา ปจจบนระบบราชการกนาแนวคดโครงสรางแบบนมาใชมากขน

โครงสรางองคการตามสถานการณ (Contingency Organization) สมมตฐานของโครงสรางองคการตามสถานการณ

- โครงสรางองคกรแตละแบบจะไมมแบบใดดทสด ทใชไดตลอดเวลาหรอทกสถานท (เหมอนกบไมมยาใดทรกษาไดทกโรค)

- โครงสรางแตละแบบมประสทธผลไมเทากน - การจดโครงสรางองคการจงควรขนอยกบสถานการณ เหมาะสมกบสภาพแวดลอมและ

บรบทขององคการ เชน ถาคนในองคการไมมความรดานเทคโนโลย องคการกไมสามารถจดโครงสรางองคการแบบเสมอนจรงได

- องคการจะตองเปนระบบเปด องคการสมยใหมจงตองเปดรบเทคโนโลยเพอทาใหองคการมความสามารถในการปรบตว เพอใหอยรอด (Survival) และนามาองคการไปสความเปนเลศ (Excellence)

- การตดสนในในองคการตองอาศยหลกการตดสนใจแบบมเหตผล

โดยสรปจากรปแบบโครงสรางหลายรปแบบ สามารถแบงโครงสรางองคการออกเปน 2 กลม คอ 1. โครงสรางองคการแบบเครองจกร (Mechanistic Organization) จะเปนโครงสรางทตายตว มความคงท เหมาะสาหรบงานประจา มสภาพแวดลอมทนง มความชดเจน เชน โครงสรางตามระบบราชการของเวเบอร 2. โครงสรางองคการแบบสงมชวต (Organic Organization) เปนโครงสรางทมความยดหยน เหมาะสาหรบสภาพแวดลอมทมการเปลยนแปลง งานทมโครงสรางไมชดเจนและพรอมทจะปรบเปลยนตลอดเวลา

จากพฒนาการของทฤษฎการบรหารรฐกจและพฒนาของทฤษฎองคการทาใหแนวคดทครอบงาการบรหารงานภาครฐในปจจบนพฒนามาสแนวคดทเรยกวา การบรหารรฐกจแนวใหม

หรอ New PA. ทกลาวไปแลวขางตน แนวคดแบบ New PA. นนเปนแนวคดทมงหวงใหวชาการตางๆ ทางดานบรหารรฐกจเปนวชาทสอดคลองกบความตองการของสงคมมากขน

นโยบายสาธารณะ (Public Policy) ประเดนสาคญทเราตองเขาใจในเรองนโยบาย คอ กระบวนการนโยบาย (Policy Process)

ซงประกอบดวย 1. การกาหนดนโยบาย (Policy Formulation) 2. การนานโยบายไปปฏบต (Policy Implementation) 3. การประเมนผลนโยบาย (Policy Evaluation) สาหรบการศกษานโยบายในเชงการเมอง หรอในฐานะทเปนนกรฐศาสตรมกจะมงตอบ

คาถามวานโยบายเกดขนไดอยางไร หรอเบองหลงของนโยบายของรฐบาลแตละนโยบายนน มทมาทไปอยางไร ทาใหเราตองเขาใจถงตวแบบในการกาหนดโนบาย

การน าแนวคดการบรหารรฐกจยคใหมสการปฏบตในระบบราชการไทย รปธรรมทชดเจนของประเทศไทยในการบรหารจดการภาครฐแบบใหม คอ ประการแรก ทผานมาเราจะพบวามความพยายามทจะใหขาราชการมความตระหนกวา

ประชาชน คอ ลกคาคนสาคญ มการกาหนดมาตรฐานสากลในการปฏบตงานภาครฐขนมาเพอสงเสรมใหมคณภาพของการบรการ ทเรยกวา PSO (Public Sector Standard Management Outcome)

ประการทสอง ในเรองของการกระจายอานาจจากการบรหารสวนกลางมาสการบรหารสวนทองถน เราจะเหนภาพนอยางชดเจนในประเทศไทย ซงยงมการปรบเปลยนการบรหารในหนวยราชการเองจากการใชการควบคมมาเปนการกากบดแล

ประการทสาม ในเรองการกาหนดการวดผลงานในระดบหนวยงานและระดบบคคล เราจะพบวา เวลานหนวยราชการหลายแหงไดนาแนวคดเกยวกบการปฏบตงานโดยมงผลสมฤทธ เขามาใชในการปฏบตงาน มการวดความพงพอใจของลกคาหรอประชาชนทมารบบรการวามความพอใจในการไดรบบรการมากนอยแคไหน

ประการทส จะพบวาหนวยงานราชการตางของไทยมการนาเอาเทคโนโลยสารสนเทศในรปแบบตางๆ เขามาใชในการปฏบตราชการมากขน

ประการท 5 คอ การแขงขน เปนแนวคดทมงหวงใหสวนราชการทงหลายมการวเคราะหภารกจของตนเองวา ภารกจใดควรดาเนนการเอง สวนภารกจใดทมองวาไมควรดาเนนการเองกควรจะมอบใหเอกชนดาเนนการ แนวคดทเนนการแขงขนในการใหบรหารนมความมงหวงเพอใหประชาชนมทางเลอกในการรบบรการมากขน หนวยราชการทมภารกจคลายกนกจะตองมการแขงขนเพอใหมการบรการทมคณภาพ

จากแนวคดดงกลาว เราจะพบวาการบรหารองคการสาธารณะยคใหมจะตอง

- การจดโครงสรางทมความยดหยน ปรบเปลยนงาย เนนโครงสรางทกอใหเกดความคลองตวในการทางาน ลดขนาดองคการใหเลกลง

- หลกในการบรหารกตองปรบปรง เชน แทนทจะเปนการจางคนตลอดชวตกหนมาจางแบบเปนสญญา ในองคการจะตองมการปรบเปลยนโยกยายใหคนทางานตาแหนงตางๆ ไดงายตามภารกจขององคการ ขณะทโครงสรางแบบเกาใครทาหนาทอะไรกจะไปทางานอยางอนไมได

- เปาหมายในการบรหารไมไดอยทประสทธภาพอยางเดยว แตตองคานงถงความพอใจของประชาชน ความเปนธรรม ความเสมอภาค

- มแนวคดทจะใหการบรหารราชการเปนเหมอนเอกชนมากขน นนคอ เนนความรวดเรวในการบรหาร สรางความพอใจสงสดใหลกคา เปนตน

โดยสรป ปจจบนการบรหารงานภาครฐ (Public Administration) ไดนาเอาเทคนคและวธการบรหารจดการภาคธรกจเอกชนมาใชมากขน ทาใหแนวคดเกยวกบการจดการภาครฐ (Public Management) เรมแพรหลายมากขน

ความแตกตางระหวางคาวา “การบรหาร” (Administration) กบคาวา “การจดการ” (Management) จะอยท “วธการ” กลาวคอ การบรหารจะเกยวของกบการจดสรรทรพยากรอยางเปนขนตอนตามลาดบ โดยตองทาตามระเบยบปฏบตทกาหนดไวแลว สวนการจดการจะเกยวของกบการใชดลยพนจในการจดสรรทรพยากรเพอใหบรรลวตถประสงคทต งไว

ดงนน การจดการจงขนอยกบ “ผจดการ” (Manager) ในการใชดลยพนจเพอการตดสนใจเลอก “วธการทดทสด” ในการจดสรรทรพยากรตางๆ ทมอยเพอใหสามารถทางานรวมกนจนบรรลเปาหมายทตองการ จงเปนเรองทตองอาศยทกษะความสามารถตางๆ ของบคลากรในองคกรดวย

ยคโลกาภวตนน สภาพการณตางๆ ไดบบบงคบใหภาครฐและเอกชนตองทางานอยางประสานรวมมอกนมากขน เพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศโดยรวมใหสงขน การรวมมอกนนทาใหเกดการถายโอน “เทคนคและวธการบรหารจดการ” ระหวางภาครฐและภาคเอกชนเพอใหเกดการดาเนนการบรรลวตถประสงคทกาหนดไว

การทภาครฐและเอกชนตองทางานรวมกนเพอเพมขดความสามารถในการแขงขนของประเทศเชนน ทาใหเกดความจาเปนในการตองลดคาใชจายตางๆ (ลดตนทนการผลต) ทเกดจากการตดตอประสานงานกนใหเหลอนอยทสด แตอปสรรคสาคญในเรองของการลดตนทนนกคอ มาตรการควบคม (ตามระเบยบกฎเกณฑ) ของภาครฐ และการใชดลยพนจ (อยางไมแนนอนและไมชดเจน) ของเจาหนาททเกยวของ

ดงนน ปญหาทภาครฐและภาคเอกชนตองรวมกนแกไขกคอ จะทาอยางไรใหมาตรการควบคมของภาครฐผอนคลายลง (โดยมความยดหยนมากขน) พรอมๆ กบการลดการใชดลยพนจของเจาหนาทลงดวย เพอสรางความมนใจในการประกอบธรกจไดอยางชดเจนยงขน (เพราะการใชดลยพนจ อาจทาใหเกด Double Standards ททาใหภาคเอกชนบางรายเกดความไดเปรยบเสยเปรยบกนและสงผลกระทบกบระบบเศรษฐกจของประเทศโดยรวม)

ผนาของทงภาครฐและภาคเอกชนจงตองอาศย “เทคนคและวธการบรหารจดการ” ตางๆ มากมาย เพอใหสามารถดาเนนการบรรลเปาหมายของการเปลยนแปลง (ทไดมการวางแผนไวลวงหนาแลว) และทสาคญทสดกคอ ผนาในการบรหารการเปลยนแปลง (Change Leader) ควรจะตองอยในอานาจหนาทนนนานเพยงพอทจะดาเนนการจนบรรลผลสาเรจดวย ดงนน ทกวนนการจดการภาครฐ จงเปนบรหารรฐกจยคใหม โดย - บรหารคน โดยยดคนเปนเปนศนยกลาง พฒนาคน ทงกาย จตใจ สตปญญา - บรหารงาน โดยคานงถงสภาพแวดลอม บรหารงานทามกลางเงอนไขทยดหยน บรหารงานในลกษณะงานเฉพาะกจ องคการตองเปนองคการแบบ Organic ไมใช Mechanic - บรหารเงน โดยโปรงใส กระจายอานาจ

***ทสาคญกระแสทมาแรงมากคอ การบรหารคน บรหารงาน และบรหารเงนในเชงคณธรรม จรยธรรม เชน เวลานจะตองมการรางจรยธรรมของนกการเมอง ของขาราชการ แตยงไมทงประสทธภาพและประสทธผล ในการบรหารงาน

แนวคดการบรหารงานสมยใหม (New Public Management : NPM) สาเหตทสาคญในการทาใหแนวคดในการบรหารงานภาครฐปรบจาก New PA.มาเปน NPM

เนองจาก 1. อทธพลของกระแสโลกาภวตน ททาใหแตละประเทศมการเชอมโยงตดตอซงกนและ

กนอยางรวดเรว ทาใหการบรหารงานภาครฐตองมการปรบเปลยนเพอกาวใหทนประเทศอนๆ 2. สภาพการแขงขนระหวางประเทศ ทาใหประเทศพยายามลดตนทนการผลตของตนเอง

ใหเหลอนอยทสด ทาใหมการยายฐานการผลตของประเทศในโลกตะวนตกมาสตะวนออก กอใหเกดการวางงานจานวนมากในประเทศตะวนตก ทาใหประชาชนเรยกรองใหรฐบาลมการปรบเปลยนเพอแกปญหา ขณะเดยวกนอทธพลของเทคโนโลยทนาเครองจกรมาใชแทนแรงงานคน ยงทาใหปญหาการวางงานมความรนแรงมากขน ปญหาเหลานทาใหภาครฐตองมการปรบเปลยนกลยทธในการทางานใหม

3. วกฤตการณทางดานเศรษฐกจทเกดขนทวโลก การเกดวกฤตการณทางดานเศรษฐกจสงผลใหภาครฐหนมาทบทวนการใชจายภาครฐ เชน มการปรบเปลยนใหมกาลงคนในภาครฐมจานวนนอยลง

4. การผกขาดในภารกจตางๆ ของรฐบาล ตามหลกการของ NEW PA ทเรมตนขนในป 1968 ตองการใหภาครฐเขาไปสรางบรการสาธารณะอยางทวถง ทาใหรฐมบทบาทและภารกจมากขน และพบวาหลายภารกจไมสามารถทาใหดได โดยเฉพาะบทบาทในทางเศรษฐกจของประเทศ จงตองมการทบทวนเพอปรบลดบทบาทของภาครฐ โดยดวาภารกจใดทรฐยงตองทาเอง และภารกจใดทตองปลอยใหเอกชนเขามาดาเนนการแทน

5. การเตบโตของภาคเอกชนและองคการประชาสงคม ทาใหรฐตองหนมาปรบบทบาทของตนเอง

6. ปญหาการทจรตคอรปชนในหนวยงานภาครฐ ทแพรหลายและทวความรนแรงกเปนสาเหตสาคญทกอใหเกดการเปลยนแปลงในการบรหารงานภาครฐ

7. การไมมประสทธภาพของระบบราชการ ททาใหเกดความลาชา มการรวมอานาจในการตดสนใจ เนนกฎระเบยบมากจนเกนไป

จากสภาพดงกลาว ทาใหมผลตอการเปลยนแปลงแนวคดในการบรหารรฐกจทาใหเกดการบรหารรฐกจแนวใหมอกชวงหนง ทเปนแนวคดทมอทธพลในปจจบน ซงเรยกวา “กระแส New Public Management” (NPM) และเปนแนวคดทสาคญทอยเบองหลงการปฏรประบบราชการไทย

หลกการของ New Public Management (NPM) 1. การสรางการบรการทมคณภาพแกประชาชน (Quality Service) นนคอ ภาครฐ

จะตองหนมาทบทวนวา การดาเนนงานของรฐจะทาอยางไรทจะใหบรการตอประชาชนไดดขน รวดเรว โปรงใส ตรวจสอบได

สาหรบหลกการสรางบรการทมคณภาพใหกบประชาชนเกดขนในเมองไทยตงแตป 2532 โดยมการประกาศใชระเบยบสานกนายกรฐมนตรวาดวยการใหของรฐป 2532 เชน มการกาหนดวาในการบรการประชาชนในแตละเรองจะตองใชเวลาเทาไหร แตไมคอยมการประชาสมพนธใหประชาชนทราบมากนก

2. สนบสนนใหลดการควบคมจากสวนกลางและเพมอสระในการบรหารงานใหแกหนวยงานมากขน หรอเนนการกระจายอานาจ ผอนคลายกฎระเบยบใหเกดความคลองตวในการบรหารจดการ

การลดการควบคมจากสวนกลางเปนทมาของการจดตง “องคการมหาชนในเมองไทย” และรวมถง “การกระจายอานาจจากสวนกลางไปสสวนทองถน”

3. New PM ใหความส าคญกบผลการปฏบตงาน ดงนน แนวทางในการประเมนผลการปฏบตงานจงไดรบความสาคญมากขนเรอยๆ และทาใหเกดการกาหนดการวดผลงานทชดเจน ทงในระดบบคคลและระดบองคการ เพอนาผลการปฏบตงานไปเชอมโยงกบการใหรางวลและคาตอบแทน ทงในระดบบคคลและระดบหนวยงาน

แนวคดนทาใหปจจบนทกหนวยราชการจะตองมการสรางตวชวดผลการปฏบตงานของทงบคคลและหนวยงาน และในอนาคตจะมการนา Balance Scorecard มาใชในการประเมนการปฏบตงานในระดบองคการ

4. การสรางระบบสนบสนนดานการพฒนาบคลากรเพอใหบคคลากรไดรบการพฒนาอยางตอเนองตลอดเวลา และยงสนบสนนใหมการนาเทคโนโลยมาใชในการปฏบตงานมากขน

ในเมองไทยกมการนาระบบสานกงานอตโนมตมาใชในการทาระบบ E-Card ททาใหเกดความรวดเรวในการตดตอระบบราชการ

5. การจดการภาครฐแนวใหมสนบสนนใหมการเปดกวางในการแขงขน หลกการในขอนเกดจากการทรฐบาลมภารกจมากจนเกนไป เขาไปมบทบาทในระบบเศรษฐกจมากเกนไปและไมมประสทธภาพ New PM จงเสนอวา รฐจะตองยอมรบเรองของการแขงขน

การแขงขนในทนจะตองมความเสร เปนการแขงขนทจะใหเอกชนเขามาปฏบตงานในสวนทรฐเคยทาและไมมประสทธภาพ เชน การจางเหมา การใหเชา หรอแมกระทงการแปรรป การแขงขนในสวนนจะเปนการแขงขนระหวางภาครฐดวยกน หรอระหวางรฐกบเอกชนกได ตวอยางของการใหบรการโทรศพทเดมทรฐเปนผดและการใหบรหารจะมปญหามาก มความลาชา แตพอเปดใหเอกชนเขามาแขงขน ทาใหประชาชนไดรบบรการทดข น รวดเรวขน เมอมการแขงขนกจะมการนากลไกการตลาดจะมาเปนตดสนวา หนวยงานใดดาเนนงานไดมประสทธภาพมากกวากน เพราะถาหนวยงานใดบรหารจดการไดดประชาชนกจะเขาไปใชบรการจานวนมาก ขณะทภาครฐเองกมการแขงขนกน เชน มหาวทยาลยของรฐกมการแขงขนกนอยางมากในแงของการใหการศกษา

การพฒนาทรพยากรมนษยการพฒนาทรพยากรมนษย สาหรบแนวคดในการพฒนาทรพยากรมนษยนน ความคดเดมคอ การเนนการลงทนในตว

มนษยเพอใหมนษยกลายเปนทนทางดานการผลตเพอสรางความเตบโตในทางเศรษฐกจ แตปจจบนการพฒนามนษยเนนการสรางใหมนษยมความมนคงทงทางเศรษฐกจและจตใจ รวมทงพฒนาใหมนษยความสข ใชชวตโดยปรบตวใหเขากบสงคมได นอกจากนยงเนนการลงทนดานการศกษาเพอใหมนษยมศกยภาพในการแขงขนในการสรางนวตกรรม โดยเฉพาะทรพยากรมนษยในภาครฐ หรอพนกงานของรฐหรอขาราชการในยคใหมจะแตกตางไปจากขาราชการยคเดม โดยเฉพาะทศนคตในการทางาน ราชการมการปรบเปลยนใหทางานเหมอนเอกชนมากขน

ความสาคญของคนทาใหการบรหารทรพยากรบคคลปจจบนเปนการพฒนาทรพยากรมนษยในเชงกลยทธ คอ การเอาคนเปนศนยกลาง การมองวาคนเปนพลงขบเคลอนทสาคญทสดขององคกร สาคญกวาทรพยากรตวอนๆ จงตองพฒนาศกยภาพ (Competency) ใหมความโดดเดน เพอใหคนเปนพลงนาไปสเปาหมายขององคกร

เนองจากทกวนนเปนยคเทคโนโลยขอมลขาวสาร องคการแตละองคการสามารถเรยนรไดแทบจะเทาเทยมกน การทางานขององคกรทกองคกรแทบจะไมมอปสรรคเกยวกบสถานทและเวลาอกตอไป ความสามารถในการแขงขนขององคการจงไมไดขนอยกบวาองคการตงอย ณ ทใด หรอมเทคโนโลยเหนอกวาอกตอไป แตขดความสามารถในการแขงขนขององคกรในยคใหมขนอยกบวา องคการไหนมคนทมคณภาพมากกวากน

การพฒนาคนจงเปนเรองส าคญทสดขององคการ และการพฒนาคนทดจะตองพฒนาในเชงกลยทธดวย โดยกลยทธในการพฒนาทรพยากรมนษยจะตองสอดคลองกบยทธศาสตรขององคกร ลกษณะเชนนฝายพฒนาทรพยากรมนษยขององคการทเรยกวา HR จะตองเปนนกยทธศาสตรทตองทางานรวมกบ CEO ขององคการหวหนาฝายทรพยากรมนษย หรอ CHR (Chief Human Resource) ในองคกรสมยใหมจะไมไดเปนแคงานธรการททางานเฉพาะเรองเงนเดอนและสวสดการ

พนกงานอกตอไป แต HR ในองคกรเชงกลยทธจะตองเปน HR มออาชพหรอ HR Professional ทตองคดวาจะสรางและพฒนาคนเพอใหคนมขดความสามารถ (Capabilities) ในการทางาน มการทมเทในการทางาน เพอใหบรรลเปาหมายขององคการไดอยางไร

ทงนแนวคดเชงกลยทธเปนแนวคดทเรมตนในวงการทหาร แตภาคเอกชนนามาใชในการบรหารจดการมานานแลว รวมทงในปจจบนทภาคเอกชนใหความสาคญกบการพฒนาคนเชงกลยทธ สวนภาคราชการเพงนามาปรบใช โดยเฉพาะประเทศไทยเราเรมใชแนวคดการบรหารองคการราชการเชงกลยทธอยางจรงจงในสมยรฐบาลทกษณ การปฏรประบบราชการ

ประมาณป 2523 (1980) ไดเกดแรงผลกดนทกอใหเกดการเปลยนแปลง มทงแรงผลกดนทมาจากทงภายนอกและภายใน

แรงผลกดนภายนอกทสาคญๆ ไดแก - อทธพลของโลกาภวตนและความกาวหนาของเทคโนโลย โดยเฉพาะเทคโนโลยทม

อทธพลตอการทางานในระบบราชการมากขน - สภาพการแขงขนระหวางประเทศ ทาใหหนวยราชการตองปรบปรงกระบวนการทางาน

เพอรองรบการแขงขน - วกฤตทางดานเศรษฐกจ เปนปจจยทสาคญททาใหระบบราชการถกทบทวน โดยเฉพาะใน

เรองของงบประมาณ โดยเฉพาะงบประมาณในดานคาตอบแทนและเงนเดอนขาราชการทพบวามสงมากแตประสทธภาพในการทางานยงตา ดงนนจงตองมการปฏรป

- แนวคดในการปรบลดบทบาทภาครฐ เนองจากการทรฐมบทบาทมากในชวงกอนหนาน นไดกอใหเกดปญหามากกมาย โดยเฉพาะการขาดประสทธภาพในการทางาน ทาใหตองมการลดบทบาทของภาครฐลง

- การเตบโตและความเขมแขงของภาคเอกชน รวมทงความเขมแขงขององคการประชาสงคม ทาใหภาครฐซงมสภาพทออนแอจะตองหนมามองตนเอง และถงเวลาตองเปลยนแปลง

แรงผลกดนทเกดจากภายในตวระบบราชการเอง คอ - ความเสอมของระบบราชการ (Bureaucratic Pathology) ซงเกดจากการไมมประสทธภาพ

การขยายอานาจของระบบราชการ การทางานทลาชา ขาราชการตอตานการเปลยนแปลง การทางานเนนกฎระเบยบจนขาดการคานงถงความเปนมนษย ฯ

- เกดสงทเรยกวา Dirty Government เกดจากการขาดการมสวนรวม ของขาราชการ แตการตดสนใจอยทผบรหาร มการทจรต ขาดความโปรงใสและการตรวจสอบ

เหลานคอ ปจจยทกอใหเกดการเปลยนแปลงในระบบราชการไทย และแรงผลกดนเหลานเปนแรงผลกดนทผบรหารประเทศมองเหนและยอมรบวาระบบราชการควรจะมการเปลยนแปลง แตยงไมมการตดสนใจทจะทาใหเกดการเปลยนแปลง อยางไรกตามสงทความตองการในการเปลยนแปลงยงคงมอยโดยมเปาหมายทสาคญเพอใหระบบราชการเกดสงตอไปน คอ

1. ความโปรง (Transparency)

2. เกดคณภาพในการบรหารจดการ (Quality) 3. การบรหารงานทมประสทธผล (Effectiveness) 4. การบรหารงานทมประสทธภาพ (Efficiency) เดอนตลาคม 2545 ไดมการปฏรประบบราชการอยางเปนรปธรรม โดยตรา พรบ.บรหารเดอนตลาคม 2545 ไดมการปฏรประบบราชการอยางเปนรปธรรม โดยตรา พรบ.บรหาร

ราชการแผนดนฉบบท 5 ขน และในมาตรา 3/1 มการบญญราชการแผนดนฉบบท 5 ขน และในมาตรา 3/1 มการบญญตวาการปฏบตหนาทของขาราชการตวาการปฏบตหนาทของขาราชการจะตองจะตองท าโดยการบรหารจดการทด เพอใหเกดประโยชนตอประชาชน และมความคมคาในการใชท าโดยการบรหารจดการทด เพอใหเกดประโยชนตอประชาชน และมความคมคาในการใชงบประมาณของรฐ มประสทธภาพ การลดขนตอนการปฏบตงบประมาณของรฐ มประสทธภาพ การลดขนตอนการปฏบต

จากนนรฐบาลกไดออกกฎหมายปฏรปโครงสราง กระทรวง ทบวง กรม พ.ศ. 2545 มาใชในการเปลยนแปลงโครงสรางของกระทรวง เพอนาไปสการปฏรประบบราชการ

หลงจากการปรบเปลยนโครงสรางหนวยราชการ เวลานการปฏรประบบราชการกาลงอยในขนของการปฏรปพฤตกรรมของขาราชการ ดงจะพบวา รฐบาลพยายามออกโครงการตางๆ เพอใหขาราชการทางานอยางมประสทธผลมากขน เชน การทาโครงการระยะ 3 ทตองการพฒนาขาราชการถาพฒนาไมไดกตองออกจากระบบ หรอการใหขาราชการแตละคนประเมนงานของตนเอง สงทนาสนใจอยางหนงในปจจบน คอ การปฏรประบบราชการของเราทเดนมาตงแตป 2545 ตอนนไปถงไหนแลว เขาสเนอหาการบรรยายโดย รศ.อนงคทพย เอกแสงศร

การบรรยายในสวนนจะเกยวของกบวชาการบรหารรฐกจ หลกสตรวชานมทงหมด 4 วชา ไดแก PS705, PS 707, PS 708 และ PS 711 สาระสาคญของแตละวชาคอ PS 705 แนวคดเชงทฤษฎในการบรหารรฐกจ เปนวชาพนฐานททาใหนกศกษาเกดความรทจะสามารถนาไปเชอมโยงกบวชาตางๆ คอ PS 707 วชาการพฒนาทรพยากรมนษย, PS 708 วชาองคการและการจดการ และ PS 711 วชาการวเคราะหนโยบายสาธารณะ นกศกษาจะตองสามารถเชอมโยงประเดนสาคญของแตละวชาและหาจดรวมของแนวความคดของแตละวชาใหได

การสอบวชาประมวลความรเปนการรวมทกวชาทเรยนมาในหลกสตร เพอนาความรเหลานนมาบรณาการตอบคาถามทถามในขอสอบ ลกษณะขอสอบจะยาก นกศกษาจะตองดงความรมาใชในการตอบได การตอบขอสอบจะไมมเพยงคาตอบเดยว นกศกษาสามารถตอบไดหลายประเดน ความถกตองอยทเหตผลสนบสนน ความสมพนธ ความถกตอง และความเชอมโยงกบคาถาม

แนวความคดเชงทฤษฎในการบรหารรฐกจ (PS 705) นกศกษาจะตองกลบไปทบทวนววฒนาการของทฤษฎและแนวความคดทสาคญในดานการ

บรหารรฐกจ ซงมแนวคดพนฐานจากนกวชาการสาคญ 3 ทานคอ Woodrow Wilson, Max Weber และ Frederick Taylor อาจารยจะสรปใหบางสวนแลวใหนกศกษากลบไปอานหนงสอเพมเตม

Woodrow Wilson ผนาเสนอแนวคดสาคญททาใหเกดการเปลยน Paradigm คอ 1. การแยกการเมองออกจากการบรหาร นกศกษาตองทาความเขาใจวา ขอเสนอของวล

สนนไดสงผลตอการบรหารของภาครฐอยางไร และมผลอยางไรตอการบรหารงานราชการของไทย

2. การศกษาเปรยบเทยบ เพอทาใหเกดความรในการพฒนาและปรบปรงแนวทางการบรหาร ผลจากการศกษาเปรยบเทยบทาใหเกดการบรหารการพฒนาและการบรหารรฐกจเปรยบเทยบ นกศกษาจะตองกลบไปทบทวนวา การบรหารการพฒนามหลกการสาคญอยางไร มแนวคดและทศทางอยางไร แลวนามาเชอมโยงกบการบรหารการพฒนาในประเทศไทย เชนเดยวกบการบรหารรฐกจเปรยบเทยบ นกศกษาจะตองดวาแนวทางการบรหารรฐกจเปรยบเทยบเปนอยางไร และเชอมโยงวากอใหเกดประโยชนมากนอยเพยงใด หากนาความรเหลานนมาใชในระบบการบรหารการพฒนาในไทย

3. การศกษาดานนโยบาย เปนการศกษาทจะทาใหเกดความเขาใจในการดาเนนกจกรรมตางๆ ของรฐบาล เพอสะทอนภาพใหเหนวารฐบาลมความประสงคจะดาเนนกจกรรมใดใหแกประชาชน

Max Weber ผนาเสนอโครงสรางองคการทเปนแบบแผนหรอทเรยกวา Bureaucracy นกศกษาจะตองทาความเขาใจวา ลกษณะสาคญของ Bureaucracy เปนอยางไร เชน การแบงงานตามแนวนอน การแบงงานตามแนวดง การมกฎระเบยบและมงปฏบตตามกฎระเบยบ การไมคานงถงตวบคคล และการเลอนขนเลอนตาแหนงโดยใชระบบคณธรรม จากแนวคดนไดทาใหคนหนไปสนใจทฤษฎองคการมากขน

นกศกษาจะตองเชอมโยง Organization Theory กบวชา PS 708 ทวาดวยองคการและการจดการวา ทฤษฎองคการในแตละยคเนนหรอมสาระส าคญอยางไร เชน ทฤษฎองคการในยคคลาสสคจะนาเสนอหลกการและแนวทางการปฏบตการในองคการ เพอประสทธภาพและประหยด

แนวคดเกยวกบ Bureaucracy แนวคดเกยวกบการจดการแบบวทยาศาสตร และแนวคดเกยวกบการจดการการบรหารไดถกจดรวมอยในทฤษฎองคการยคคลาสสค เพราะแนวคดเหลานพยายามเสนอหลกการหรอกระบวนการในการบรหารจดการในองคการ โดยเนนประสทธภาพและประหยด แตไมไดคานงถงปจจยภายนอกองคการและปจจยเกยวกบมนษยในองคการเลย หลงจากนนไดเขาสทฤษฎองคการยคนโอคลาสสค ซงเปนยคทหนมาใหความสาคญกบปจจยทเกยวกบมนษย ยคนจงเปนจดเรมตนของความเคลอนไหวหรอความสนใจดานมนษยสมพนธ จากนนกจะเปนยค Modern และ Post Modern

เนองจากองคการขนาดใหญแบบ Bureaucracy มปญหาและขอบกพรองมาก จนทาใหคดวาควรมการปรบปรง พฒนา และแกไขปญหาตางๆ ทเกดจาก Bureaucracy จากความคดนไดทาใหเกดการพฒนาองคการ (Organizational Development: OD) นกศกษาจะตองรวา การพฒนาองคการจะมหลกการสาคญวาอยางไร

การพฒนาองคการเนนการพฒนา 2 สวนใหญ คอ 1. โครงสรางองคการ มการปรบโครงสรางองคการในลกษณะใดจงจะทาใหการปฏบตงาน

มประสทธภาพมากขน และสามารถใหบรการไดอยางมคณภาพมากขนกวาเดม

2. การพฒนาหรอปรบปรงพฤตกรรมการท างานของผปฏบตงานในองคการ การเปลยนโครงสรางจะสามารถทาไดอยางรวดเรว แตการเปลยนพฤตกรรมเปนสงยากและตองอาศยเวลา

แนวคดการพฒนาองคการเหนไดชดในการปฏรประบบราชไทยในปจจบน รฐบาลตดสนใจปฏรประบบราชการในเดอนตลาคม ปค.ศ.2545 ถอเปนจดเรมตนอยางเปนทางการของการปฏรประบบราชการไทย ปจจบนเปนเวลากวา 5 ปของการพฒนา เราจะไดเหนการปรบปรงเปลยนแปลงในหลายดาน สวนทกาลงดาเนนการอยางเขมขน คอ การปรบเปลยนวฒนธรรมและคานยมในการทางานของขาราชการ และม พ.ร.บ.ระเบยบขาราชการพลเรอนฉบบใหม เพอปรบปรงกระบวนการทางาน วธการทางาน และแนวปฏบตตางๆ เพอนาไปสองคการทมสมรรถนะสง

หลกการส าคญขององคการทมสมรรถนะสง (High Performance Organization: HPO) ประกอบดวย

1. Globally Engaged มการตดตอสมพนธกบองคการอนในทกระดบ เพอพฒนาองคการใหเปนองคการระดบโลก (World Class Organization)

2. Technological Literacy เรยนรและตามทนการเปลยนแปลงของเทคโนโลย สามารถนาเทคโนโลยตางๆ มาใชในองคการไดอยางเหมาะสม

3. Performance Based/ Result Based ท างานโดยมงผลสมฤทธ การใหความสาคญกบประสทธภาพ ประสทธผล และสมรรถภาพ โดยกาหนดตวชวดการปฏบตงาน เพอใชประเมนผลการทางาน

4. Customer Focused การเนนลกคา/ประชาชน องคการภาครฐจะตองใหบรการแกประชาชนอยางมคณภาพ เชน ความเสมอภาค ประสทธภาพ ประหยด รวดเรว ความตอเนองในการใหบรการ ใหบรการดวยความเปนธรรมและโปรงใส

Frederick Taylor ผเสนอหลกการจดการแบบวทยาศาสตร โดยมองวาในการกาหนดแนวทางหรอหลกเกณฑในการจดการ สามารถนาวธการแบบวทยาศาสตรมาเปนแนวทางในการกาหนดได การจดการแบบวทยาศาสตรของเทเลอรทาใหเกดสาขาวชาอนตามมา เชน วทยาการจดการ การวจยเชงปฏบตการ

นกศกษาจะตองดสาระสาคญของหลกการของวชาการทงสามคน และสาระสาคญเหลานนสงผลตอการบรหารราชการของไทยในปจจบนหรอไม เชน การแยกการเมองและการบรหารออกจากกน การปรบเปลยนโครงสรางของระบบราชการ หรอแรงจงใจทางเศรษฐกจตามขอเสนอของเทเลอร สงเหลานยงปรากฏอยในแนวทางการจดการของระบบราชการไทยหรอไม

พฒนาการของแนวความคดและทฤษฎดานการบรหารรฐกจ พจารณาไดจาก 1. ดานเนอหาทฤษฎ (1) นกศกษาตองกลบไปทบทวนทฤษฎองคการทง 4 ยคคอ Classic, Neo-classic, Modern,

Post Modern เพราะทฤษฎองคการในแตละยคจะสะทอนภาพแนวทางการบรหารจดการ โดยม

เนอหาครอบคลมเรองหลกการของระบบราชการ การจดการแบบวทยาศาสตร การจดการการบรหาร มนษยสมพนธ พฤตกรรมองคการ ภาวะผนา และมทฤษฎองคการเกดขนหลากหลายในทงสยคน

(2) ดานพาราไดม นกศกษาตองทบทวนพาราไดมดานการบรหารรฐกจทนาเสนอโดยนโคลส เฮนร หรอ Golembiewski

ขอสอบจะไมถามตรงๆ วาใหน าเสนอพาราไดมดานการบรหารรฐกจ แตจะใหพจารณาภาพรวมอยางกวางๆ แลวน าไปเชอมโยงกบสงทปรากฏในการบรหารราชการของไทย ดงนน นกศกษาจะตองทาความเขาใจใหไดวา อะไรเปนสาเหตททาใหเกดการเปลยนแปลงของทฤษฎในและยคแตละพาราไดม จดเปลยนคออะไร ทาไมตองมการเปลยนแปลง และพจารณาแนวความคดในการจดองคการในแตละยค วชานกบวชา PS708 จงมความเชอมโยงเกยวของซงกนและกน เพราะทฤษฎทเรยนในวชา PS 705 จะถกนาไปจดกลมในทฤษฎองคการและการจดการองคการในวชา PS 708

หลกการรวมในการบรหารงานภาครฐในปจจบน คอ หลกการพฒนาทย งยน (Sustainable Development) ซงเปนหลกการทมงตอบสนองความตองการของคนรนปจจบน โดยไมมผลกระทบในทางลบตอความตองการของคนรนตอไปในอนาคต เพราะทผานมา การตอบสนองความตองการของคนรนปจจบนไดมการทาลายสงแวดลอม ซงเปนผลในทางลบตออนาคต หลกการพฒนาทย งยนจงตองการแกปญหาในสวนน โดยอนรกษธรรมชาตในภาพรวม หากมการดาเนนการทสงผลกระทบตอสงแวดลอมกตองเสรมสรางสงแวดลอมชดเชย เพอใหสงแวดลอมคงอยเหมอนเดม

จากกระแสโลกาภวตน การตดตอสอสารกนอยางทวถง มความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยและมกลไกตลาดทนามาควบคมการบรหารงานภาครฐมากขน กอใหเกดการเตบโต การผลต และการบรโภคทเปนผลเสยตอสงแวดลอม ชวตมนษย สตวและพรรณพช หากยงคงใชแนวทางการพฒนาแบบเดมทมการทาลายสงแวดลอม กจะทาใหเกดผลเสยอยางมากในอนาคต จากสภาพนจงทาใหการพฒนาทย งยนเปนแนวทางหลกของการพฒนาในทกดานในปจจบน นกศกษาจะตองทาความเขาใจหลกการพฒนาทย งยน เพอนาไปเชอมโยงกบหลกการบรหารและหลกธรรมาภบาล

การพฒนาแบบเดม สถาบนหลกของรฐไดเขาไปมบทบาทสาคญ ทาใหเกดปญหาตางๆ มากมายเพราะรฐชนาฝายเดยว ผลการพฒนาจงไมสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนสวนใหญและเปนการแกปญหาทไมตรงจด ทาใหตองเปลยนแนวทางจากรฐประชาชาต (Nation State) มาเปนประชารฐ (Civil State) ซงเปนความสมพนธรปแบบใหมระหวางรฐกบประชาชนในลกษณะทเปนประชาสงคม (Civil Society)

Civil Society เปนการดาเนนงานทเกดจากความคดรเรมของประชาชน โดยประชาชน เพอประชาชน โดยเปนความรวมมอของทกฝายอยางใกลชด ทงภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชน เพอพฒนาประเทศ ชมชน และสงคมตางๆ โดยมองวาประชารฐจะชวยใหเกดการพฒนาทย งยน สามารถแกไขปญหาไดตรงจดและสามารถตอบสนองความตองการของประชาชนสวนรวมได

เพอใหการพฒนาแบบยงยนประสบความสาเรจและสามารถแทรกเขาไปในทกสวนของสงคมโลก ตนทศวรรษ 1980s UN จงเสนอใหประเทศกาลงพฒนาเรงปฏรประบบเศรษฐกจควบคกบการ

ปฏรปการเมอง การบรหาร การศกษา การขจดและลดความยากจน โดยใหนาระบบบรหารจดการบานเมองทดมาใช (Good Governance) กระแส Good Governance ท าใหทกประเทศวางแผน การปฏบตเพอใหสอดคลองกบหลกการน ไทยซงเปนสมาชกของ UN กไดน าขอเสนอดงกลาวมาปฏบตเชนกน หลงจากนน UNDP กเสนอให Good Governance เปนยทธศาสตรในการพฒนาของประเทศกาลงพฒนา

ธรรมาภบาล (Good Governance) เ ปนอกประ เดนทย ง คงมความส าคญในปน ส งทน กศกษาตอ ง ใหความสนใจ

นอกเหนอไปจากการบอกวาเกณฑของธรรมาภบาลคออะไรบางแลว (เชน การมสวนรวม ความโปรงใส การตรวจสอบไดและอนๆ ขนอยกบวาจะเปนแนวคดของนกวชาการคนไหน) ในฐานะทเราเปนนกรฐศาสตรจะตองมองการเมองของธรรมาภบาลดวย

โดยเฉพาะการนาเอาธรรมาภบาลมาใชในการบรหาร นกวชาการบางคนมองวา เปนเพยงแนวคดของชาตมหาอานาจทสงออกมาเพอใหเราทาตามและถกครอบงาเชนกน ทงๆ ทในความเปนจรงธรรมาภบาลแบบไทยๆ นนมอยแลว

องคประกอบส าคญของ Good Governance 1. รฐบาลทมความชอบธรรมและความรบผดชอบ (Political legitimacy and Accountability) 2. การใหอสระแกประชาชนในการรวมกลมและเขามามสวนรวมโดยตรงทงทางการเมอง

การปกครอง หรอการบรหารประเทศ (Freedom of Association and Participation) 3. มกรอบแหงกฎหมายทชดเจนตามหลกนตธรรม 4. ระบบราชการทมความรบผดชอบตอการดาเนนกจกรรมตางๆ โปรงใสและพรอมทจะให

ตรวจสอบได เพอปองกนการทจรตคอรปชน (Bureaucratic Accountability) 5. เปดโอกาสใหประชาชนไดเขาถงขอมลขาวสาร และมระบบขอมลขาวสารทนาเชอถอ 6. การบรหารงานภาครฐมงความมประสทธภาพและประสทธผล (Effective and Efficiency

Public Sector Management) 7. มความรวมมอกนอยางใกลชดระหวางรฐบาลกบองคกรของประชาสงคม เชน นาภม

ปญญาทองถนมาพฒนา สรางเครอขายเพอชวยเหลอกน องคประกอบทง 7 ประการ คอ เปนมตสาคญของการพฒนาทเนนคนเปนศนยกลางของการ

พฒนา ในการพฒนาทรพยากรมนษย นกศกษาจะตองทบทวนเรองแนวทางการพฒนาทรพยากรมนษย หลกเกณฑและหลกการตางๆ ซงในระดบมหภาคจะเนนพฒนาดานการศกษา สาธารณสข และการสรางงาน แลวนามาเชอมโยงกบการบรหารภาครฐของไทย โดยเฉพาะตงแตชวงทไทยไดทาการปฏรประบบราชการในปพ.ศ.2545 (PS 707)

การปฏรประบบราชการไทย (พ.ศ. 2545) สรปหลกการสาคญไดดงน

1. การกระจายอ านาจ มทงการกระจายอานาจจากการบรหารราชการสวนกลางไปสทองถน หรอจากหนวยงานระดบใหญไปใหหนวยงานระดบยอย เพอใหหนวยงานทไดรบการกระจายอานาจมอสระในการตดสนใจและการบรหารจดการไดดวยตวเอง

2. การตรวจสอบ หนวยงานทไดรบมอบอานาจจะตองมความพรอมทจะดาเนนการไดเอง พรอมทจะรบผดชอบ และใหตรวจสอบผลการปฏบตงานของตน

3. การมสวนรวม เนองจากระบอบประชาธปไตยแบบตวแทนไมกอใหเกดประโยชนทแทจรงตอประชาชน จงตองมการเสนอประชาธปไตยแบบมสวนรวม โดยใหประชาชนเขามามสวนรวมโดยตรงมาขน ทงดานการบรหาร การเมอง และการปกครอง เชน การทาประชาพจารณ การลงประชามตตางๆ

4. การบรหารทรพยากรมนษย เปนการปรบโครงสรางดานการสรรหา การคดเลอก การเลอนตาแหนง การใหคาตอบแทน และการประเมนผลการปฏบตราชการ นกศกษาจะตองตดตามความเคลอนไหวของ พ.ร.บ.ระเบยบขาราชการพลเรอนฉบบใหม เพราะเปนแมบทสาคญในการวางแนวทางการบรหารทรพยากรมนษยในระบบราชการ เชน การวางโครงสรางตาแหนงและโครงสรางคาตอบแทน

5. การบรหารการเงนการคลง เหนไดชดในการวางรปแบบการจดสรรงบประมาณใหมในระบบ Performance Based Budgeting การนาระบบ GSMIF เขามาใช รวมถงการทาบญชตนทนตางๆ

หลกปฏรประบบราชการตามแนว NPM การนาแนวความคดของ New Public Management มาใชเปนแนวทางการปฏรประบบ

ราชการไทยจะทาใหเกดลกษณะดงตอไปน 1. A smaller government that does less การเปนภาครฐทมขนาดเลกลงกวาเดมและ

ท างานนอยลงกวาเดม เชน การลดภารกจ การถายโอนภารกจใหเอกชนทา และการลดจานวนคน 2. A government with a global vision flexibility การเปนภาครฐทมวสยทศนในระดบ

โลกาภวตน สะทอนใหเหนวา หนวยงานภาครฐจะตองกาหนดวสยทศน/ทศทางขององคการในระยะยาว รวมทงมความยดหยนในวสยทศนนน

3. Accountable government การเปนภาครฐทมความรบผดชอบและพรอมทจะใหตรวจสอบ เนองจากการปฏรประบบราชการเปนการการผอนคลายกฎระเบยบและลดสายการบงคบบญชาใหนอยลง ซงสงเหลานเปนการตรวจสอบในรปแบบเดม เมอมการปฏรปกตองมกลไกอนเขาไปตรวจสอบแทน เชน การตรวจสอบจากภายนอก การตรวจสอบจากองคกรอสระ

4. A government that is fair การเปนภาครฐทมความยตธรรม ทงดานความเปนมนษย การกระจายประโยชนสาธารณะสประชาชน และสทธมนษยชน

ทง 4 ประเดนสามารถนาเปนหลกเกณฑพจารณาวา การปฏรประบบราชการไทยไดนาหลก NPM มาใชมากนอยเพยงใด

เดอนตลาคม พ.ศ.2545 ไทยเราไดประกาศใชพระราชบญญต 2 ฉบบ คอ พ.ร.บ.ปรบปร งโครงสรางกระทรวง ทบวง กรม สงผลทาใหกระทรวงของไทยเพมจาก 14 กระทรวงเปน 20 กระทรวงในทนท และพ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการแผนดน ถอเปนจดเรมตนของการปฏรปรประบบราชการไทย หลงจากนน ทกหนวยงานภาครฐกไดดาเนนการพฒนาระบบราชการ จากการปฏรประบบราชการไดมาสการพฒนาระบบราชการ

การพฒนาระบบราชการไทย ไทยไดประกาศใชพระราชกฤษฎกาดงน 1. พระราชกฤษฎกาวาดวยหลกเกณฑและวธการบรหารกจการบานเมองทด พ.ศ.2546

เพอใหแนวทางการการพฒนาระบบราชการไทยสอดคลองกบหลกธรรมาภบาล 2. แผนยทธศาสตรการพฒนาระบบราชการไทย พ.ศ.2546-2550 3. ระเบยบสานกนายกรฐมนตรหลายฉบบ 4. มตคณะรฐมนตรหลายครง

เปาประสงค/วตถประสงคสาคญของการพฒนาระบบราชการไทย มดงน

1. Better Service Quality การพฒนาคณภาพการใหบรการแกประชาชนใหดกวาเดม 2. Rightsizing การปรบขนาดของหนวยงานของรฐใหมขนาดทเหมาะสม 3. High Performance การยกระดบมาตรฐานการทางานใหอยในระดบสง ซงเชอมโยงกบ

High Performance Organization 4. People Participation การมสวนรวมของประชาชน

นกศกษาจะตองตดตามความคนหนาวา ตลอด 5 ปของการพฒนาระบบราชการไทยไดมการดาเนนการไปตามเปาประสงคเหลานมากนอยเพยงใด จากสรปขางตน นกศกษาจะไดเหนความเชอมโยงกนของวชา PS 705, PS 707 และ PS 708

การวเคราะหนโยบายสาธารณะ (PS 711) กรอบการวเคราะหนโยบายสาธารณะในภาพรวม คอ 1. Cause-effect Approach 2. Policy Systems

Better Service Quality

Rightsizing Good Governance High Performance

People Participation

กระบวนการนโยบาย (Policy Process) ประกอบดวย 4 ขนตอนสาคญ ไดแก 1. การกอตวนโยบาย (Policy Formation) คอ ปญหาหรอสาเหตทรฐบาลนามากาหนด

นโยบาย หลงจากทนโยบายกอตวแลวกมการผลกดนเขาสข นตอนการกาหนดนโยบาย 2. การก าหนดนโยบาย (Policy Formulation) นกศกษาตองพจารณาวา มองคประกอบ

และขนตอนอยางไร 3. การด าเนนนโยบาย (Policy Implementation) นกศกษาตองพจารณาวา มภารกจ

อะไรบางทตองลงมอปฏบต 4. การประเมนผลนโยบาย (Policy Evaluation) นกศกษาควรกลบไปดรายละเอยดวา

แตละขนตอนมสาระสาคญอยางไร

การวเคราะหนโยบายสาธารณะ มตวแบบสาคญ 3 ตวแบบ ไดแก 1. ตวแบบในการกาหนดนโยบาย 2. ตวแบบในการนานโยบายไปปฏบต 3. ตวแบบในการประเมนผลนโยบาย ตวแบบเหลานจะทาใหนกศกษามหลกในการตอบคาถามทชดเจน

1. Cause-effect Approach สาหรบตวแบบการวเคราะหนโยบาย สามารถดจาก Cause-effect Approach น

ตวแบบนสามารถใชตอบคาถามวา อะไรเปนสาเหตททาใหมการกาหนดนโยบายสาธารณะ และเมอนโยบายสาธารณะถกนาไปปฏบตแลวไดเกดผลกระทบอะไรบาง ซงตวแปรทสาคญม 3 ตวแปร คอ ระบบการเมอง สภาพสงคมและเศรษฐกจ และนโยบายสาธารณะ

ทง 3 ตวแปรมความสมพนธกน 2 ลกษณะ คอ 1. นโยบายสาธารณะเปนตวแปรตาม (ตามลกศรเสนประ/ลกศรทอยดานนอก) คอ นโยบาย

สาธารณะเปนผลมาจากสภาพสงคมและเศรษฐกจ และระบบการเมอง เชน สภาพเศรษฐกจตกตาและระดบการวางงานของประชาชนสง รฐบาลจงตดสนใจกาหนดนโยบายจางงานสาธารณะเพมขน

2. นโยบายสาธารณะเปนตวแปรอสระหรอตวแปรตน (ลกศรเสนทบ/ลกศรทอยดานใน) เมอนโยบายสาธารณะถกนาไปปฏบตจะสงผลสะทอนกลบตอระบบการเมอง สภาพสงคมและเศรษฐกจอยางไร

2. Policy Systems

ระบบการเมอง

สภาพสงคมและเศรษฐกจ

นโยบายสาธารณะ

Policy Stakeholders

- Policy Stakeholders คอ ผมสวนไดสวนเสยหรอมสวนเกยวของกบนโยบาย อาจเปน

ปจเจกบคคล กลมคน องคการ ระบบราชการ พรรคการเมอง หรอกลมผลประโยชนตางๆ ทมสวนเกยวของในการกาหนดนโยบาย การดาเนนนโยบาย หรอไดรบผลจากการดาเนนนโยบาย

- Policy Environment ไดแก สภาพแวดลอมทางเศรษฐกจ สงคม การเมอง หรอสภาพแวดลอมตางๆ ทมสวนทาใหเกดนโยบายและไดรบผลกระทบจากนโยบาย

- Public Policies นโยบายสาธารณะตางๆ ความสมพนธของทง 3 ตวแปรม 2 ลกษณะ ดงน 1. Public Policies เปนตวแปรตาม ทเปนผลมาจาก Policy Stakeholders และPolicy

Environment (ตามลกศรเสนประ/ลกศรทอยดานนอก) 2. Public Policies เปนตวแปรตนหรอตวแปรอสระ คอ นโยบายสาธารณะมผลสะทอน

กลบตอ Policy Stakeholder และ Policy Environment (ตามลกศรเสนทบ/ลกศรทอยดานใน) นกศกษาจะตองกลบไปทบทวนวา ผลกระทบของนโยบายสาธารณะทมตอตวแปรอนๆ เปนอยางไร

ตวแบบในการก าหนดนโยบาย ของโทมส อาร ดาย ม 9 ตวแบบ ดงน 1. ตวแบบสถาบน (Institutional Model) มองวา นโยบาย คอ ผลผลตของสถาบน

นกศกษาตองดวาสถาบนหลกของรฐสถาบนใดบางทมสวนเกยวของในการกาหนดนโยบาย การนานโยบายไปปฏบตและการบงคบใชนโยบายในสงคม

2. ตวแบบผน า (Elite Model) มองวา นโยบายสาธารณะเปนสงทสะทอนใหเหนถงความตองการของผนา หากพบวานโยบายสาธารณะใดเปนนโยบายทไมไดมงตอบสนองความตองการอยางแทจรงของประชาชน แตเปนการสนองตอบความตองการของผนามากกวา นกศกษากสามารถนาตวแบบผนาไปวเคราะหตอบคาถามได

3. ตวแบบกลม (Group Model) มองวา นโยบายสะทอนใหเหนถงดลภาพระหวางกลม เนองจากกลมผลประโยชนในสงคมมมากมาย บางกลมมผลประโยชนเหมอนกน แตบางกลมมผลประโยชนขดแยงกน รฐบาลจงตองกาหนดนโยบายทกอใหเกดดลยภาพระหวางกลม แตบางครงกพบวานโยบายบางนโยบายทาใหกลมผลประโยชนหนงไดประโยชน ขณะเดยวกนกทาใหกลมผลประโยชนอนเสยประโยชน นกศกษาตองดวา กลมผลประโยชนทไดประโยชนนนมความผกพนใกลชดกบกลมผนาหรอไม

Policy Environment Public Policies

4. ตวแบบกระบวนการ (Process Model) มองวา การกาหนดนโยบายเปนกจกรรมของการเมอง นกศกษาตองดวาขนตอนการกาหนดนโยบายมอะไรบาง ในแตละขนตอน การเมองไดเขาไปเกยวของอยางไร เพอวเคราะหวาการกาหนดนโยบายนนเปนเกมการเมอง

5. ตวแบบเหตผล (Rational Model) มองวา การกาหนดนโยบายมงตอบสนองความตองการของสงคม/ใหผลประโยชนสงสดแกสวนรวม หมายความวา สงทรฐบาลตดสนใจกาหนดนโยบายนนเปนสงทเหนแลววาสามารถใหผลตอบแทนในทกดาน มากกวาคาใชจายทรฐบาลจะตองเสยไป

6. ตวแบบสวนเพม (Incremental Model) มองวา การกาหนดนโยบายนนไดนาเอานโยบายในอดตมาเปนเกณฑ ดงนน นโยบายบางนโยบายทรฐบาลกาหนดไมไดเปนนโยบายใหม แตเปนการนานโยบายเดมมาปรบปรง แกไข และเปลยนแปลง

7. ตวแบบทฤษฎเกม (Game Theory Model) มกนาไปใชในการกาหนดนโยบายทเกยวกบความขดแยงระหวางประเทศหรอนโยบายดานการปองกนประเทศ เนองจากมหลายฝายเขามาเกยวของ และเราไมสามารถคาดเดาไดวาฝายอนคดอยางไร การกาหนดนโยบายจงอยบนพนฐานของความเชอทวา ทางเลอกนนมเหตผลแลว

8. ตวแบบทางเลอกสาธารณะ (Public Choice Theory Model) มองวา นโยบายกาหนดมาเพอตอบสนองความตองการของปจเจกบคคลโดยผานการตดสนใจรวมกน การดาเนนกจการสาธารณะจงมทางเลอกหลายทางทจะใหประชาชนมโอกาสเลอก เพราะเปนการใหความสาคญทจะตอบสนองความตองการของปจเจกบคคล

9. ตวแบบระบบ (Systems Model) การตอบขอสอบ นกศกษาควรเลอกตวแบบอนทลาลกมากกวาตวแบบระบบ

ตวแบบในการน านโยบายไปปฏบต เชน 1. ตวแบบมเหตผล (Rational Model) 2. ตวแบบการจดการ (Management Model) 3. ตวแบบการพฒนาองคการ (Organizational Development Model) 4. ตวแบบกระบวนการระบบราชการ (Bureaucratic Process Model) 5. ตวแบบทางการเมอง (Political Model)

ในการวเคราะหการนานโยบายไปปฏบต นกศกษาควรเลอกตวแบบทสอดคลองทตนถนด โดยไมจาเปนตองใชตวแบบทงหมด

1. ตวแบบมเหตผล (Rational Model) มองวา ความสาเรจในการดาเนนนโยบายขนอยกบประสทธภาพในการวางแผนและการควบคมการดาเนนการ โดยมองคประกอบตอไปน

1) วตถประสงคและเปาหมาย 2) การกาหนดภารกจและการมอบหมายภารกจ 3) มาตรฐานในการปฏบตงาน

4) ระบบการวดผล 5) ระบบการใหคณใหโทษ หากนกศกษานาตวแบบเหตผลมาวเคราะหการดาเนนนโยบาย นกศกษากตองหา

องคประกอบเหลานใหพบ 2. ตวแบบการจดการ (Management Model) มองวา ความสาเรจของการดาเนน

นโยบายขนอยกบสมรรถนะขององคการทรบผดชอบในการดาเนนนโยบาย โดยมปจจยดงน 1) โครงสราง มองความพรอมทจะสนบสนนในการดาเนนนโยบาย 2) บคลากร มองวา มจานวนเพยงพอหรอไม และมคณสมบตทจะรบผดชอบในการดาเนน

นโยบายหรอไม 3) งบประมาณ มองวา มเพยงพอหรอไม ประสทธภาพการเบกจายเปนอยางไร 4) สถานท มองทาเลทต งวาเหมาะสมกบการนานโยบายไปปฏบตหรอไม 5) วสดอปกรณ/ เครองมอเครองใช มองวา มครบถวน เพยงพอ และทนสมยตอการ

ดาเนนนโยบายหรอไม 3. ตวแบบการพฒนาองคการ (Organizational Development Model) มองวาความสาเรจ

ของการดาเนนนโยบายขนอยกบปจจย 5 สวน ดงน 1) ภาวะผน า ผนาของหนวยงานทรบผดชอบดาเนนนโยบายมภาวะผนาหรอไม 2) ผน าสามารถโนมนาวจงใจ ใหบคลากรในหนวยงานอยากทางานหรอไม 3) หนวยงานทรบผดชอบด าเนนนโยบายมการท างานเปนทมหรอไม 4) หนวยงานไดสงเสรมการมสวนรวมหรอไม 5) หนวยงานไดสรางการความผกพนและการยอมรบในการท างานหรอไม เพราะสง

เหลานเปนตวเสรมสรางขวญและกาลงใจในการทางานเปนอยางด หากสามารถหาคาตอบทง 5 สวนนได กจะสามารถใชตวแบบการพฒนาองคการมา

วเคราะหการดาเนนนโยบายได เชน มภาวะผนาเหมาะสม (เปนประชาธปไตย) มการจงใจทงทางเศรษฐกจและสงคม มการสนบสนนการมสวนรวม มการทางานเปนทมสง บคลากรมความผกพนและมการยอมรบกนในการทางานสง โอกาสทจะนานโยบายไปปฏบตไดสาเรจกมมาก

4. ตวแบบกระบวนการระบบราชการ (Bureaucratic Process Model) มองวาความสาเรจในการนานโยบายไปปฏบตข นอยกบความเขาใจของผกาหนดนโยบายและระดบการยอมรบของผดาเนนนโยบาย เพราะบางครง ขาราชการการเมองทเขาไปดาเนนนโยบายขาดความเขาใจในสภาพของปญหา สงผลทาใหการดาเนนนโยบายไมประสบความสาเรจหรอสาเรจนอย และหากขาราชการประจาใสเกยรวางหรอไมยอมรบนโยบาย โอกาสทนโยบายนนจะประสบความสาเรจกมนอย

นกศกษาตองวเคราะหวา ผกาหนดนโยบายมขอมลพรอมและเขาใจสภาพปญหาหรอไม และสามารถถายทอดใหผปฏบตเกดการยอมรบไดหรอไม

5. ตวแบบทางการเมอง (Political Model) มองสมรรถนะของหนวยงานทรบผดชอบในการดาเนนนโยบายวามอานาจในการตอรองหรอไม จานวนหนวยงานทเขามาเกยวของกบการ

ดาเนนนโยบายมมากหรอนอย หากมมาก การดาเนนนโยบายกจะสาเรจนอย เพราะตางกแยงชงทรพยากรกน และหนวยงานทรบผดชอบไดรบการสนบสนนจากสอมวลชน นกการเมอง หวหนาหนวยงาน และกลมผลประโยชนหรอไม

หากหนวยงานมอานาจในการตอรองมาก ผลของการดาเนนนโยบายกมโอกาสประสบความสาเรจไดมาก ตวบงชความสามารถในการตอรองคอ บคลกภาพของผนา ความรความสามารถของผนา/องคการ สถานะทางดานอานาจและทรพยากรของหนวยงาน

ภาพรวมเงอนไขตางๆ ทมผลตอความสาเรจของนโยบาย นกศกษาอาจสรปวา ความสาเรจในการดาเนนนโยบายขนอยกบภาวะผนา ความรวมมอ

สภาพแวดลอมตางๆ ทงดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม และเทคโนโลย จากภาพจะเหนวาตวแปรตางๆ มความสมพนธซงกนและกน

ตวแบบในการประเมนผล ม 3 ตวแบบ ไดแก 1. Policy Monitoring การตดตามผลการด าเนนนโยบาย 2. Efficiency Evaluation การประเมนประสทธภาพของการด าเนนนโยบาย 3. Effectiveness Evaluation การประเมนประสทธผลของการด าเนนนโยบาย นกศกษาควรกลบไปทบทวนสาระสาคญตามทอาจารยแนะนา เพราะทกคาตอบของ

นกศกษาจะตองมแนวคดทฤษฎสนบสนน หามตอบขอสอบโดยใชสามญสานกเดดขาด ทฤษฎแนวคดทนามาตอบขอสอบของนกศกษาอาจจะไมเหมอนกน ขนอยกบมมมองของแตละคน สงทอาจารยยา คอ ไมควรทจรต เพราะหากนกศกษาไมพรอมกยงมโอกาสสอบแกตว

อาจารยขออวยพรใหนกศกษาสามารถทาขอสอบได และสามารถนาความรทเรยนมาไปใชประโยชนตอสงคมสวนรวม

**********************************************************************************************************

ขอสอบเกา Comprehensive (จนถงป 2549)

ประสทธภาพในการวางแผนและควบคม

สมรรถนะขององคการ

ภาวะผน าและความรวมมอ

ความส าเรจของนโยบาย

สภาพการเมอง เศรษฐกจ สงคม เทคโนโลย

PS 701 แนวทางการศกษารฐศาสตร

ขอสอบป 2543 รฐศาสตรเปนวชาทมววฒนาการมาอยางตอเนองมานานนบพนๆ ป ตลอดชวงเวลาของพฒนาการดงกลาวจนกระทงปจจบนการศกษาวชานมการเปลยนแปลงกระบวนทศน (Paradigm) อยบอยครง แตครงทสาคญทสดคอ นบแตป 1920 เปนปทบรรดานกรฐศาสตรคนสาคญๆ เชน ชารล อ เมอรเรยม แฮโรลด ลาวเวลส เปนตน ไดขนานนามการเปลยนกระบวนทศนครงใหญนนวา “ การปฏวตครงใหญในวชารฐศาสตร” (The First Revolution) ซงการปฏวตครงนนไดหนเหทศทางของรฐศาสตรเขาส ยคพฤตกรรมศาสตร อยากทราบวาเหตใดการเปลยนแปลงกระบวนทศนดงกลาวจงเปนการปฏวต สงทเกดขนทาใหแนวทางในการคนหาความรปรากฏการณทางการเมองเปลยนแปลงไปหรอไม เพราะเหตใด และทานคดวาอทธพลดงกลาวมประโยชนตอสาขาวชารฐศาสตร หรอไม อยางไร ขอใหอธบายอยางชดเจน

ขอสอบป 2544 เหตใดการทการศกษารฐศาสตรทเปลยนมาเปนการศกษาในเชงพฤตกรรมศาสตรถอวาเปนการปฏวตครงแรกของวชารฐศาสตร และพฤตกรรมศาสตรมอทธพลตอการศกษารฐศาสตรอยางไร และมประโยชนตอการศกษารฐศาสตรหรอไม

ขอสอบป 2545 ถามวา ในการทาความเขาใจเกยวกบเรองราวทางการเมองนกรฐศาสตรจะแตกตางจากนกวชาการดานสงคมศาสตรอนๆ ตรงทนกรฐศาสตรมกรอบความคด (Conceptual Framework ) และแนวการศกษาวเคราะหเชงทฤษฎ (Theoretical Approach) ทชดเจน จงชใหเหนถงความสาคญของแนวการศกษาวเคราะหเชงทฤษฎ การศกษาเชนนตางจากการศกษาโดยสามญสานกอยางไร อธบายโดยยกตวอยางใหชดเจน

ขอสอบป 2546 (ของสวนกลาง) โธมส คหน เปนผเรมใชคาวาพาราไดม ทมกแปลวากระบวนทศน และในหนงสอจดเปลยนแหงศตวรรษโดยแคปราระบวา มการเปลยนแปลงสาคญในกระบวนทศนหรอมมมองตางๆ ทมตอโลกภายนอก คอ การยายจากพาราไดมแบบแยกสวน (Reductionism) หรอแบบไอแซค นวตน มาเปนแบบองครวม (Holism) จงอธบายมมมองทเปลยนแปลงดงกลาวในสวนทเกยวพนธกบวทยาการทางรฐศาสตรหรอศาสตรทเกยวของ

ขอสอบป 2547 (ของสาขาสระบร) สาขารฐศาสตรเปนวชาทศกษาปรากฏการณทางการเมอง ซงในกระบวนการแสวงหาความรดานนไดมการเปลยนแปลงกระบวนทศน (Paradigm) อยหลายครง ขอใหทานประมวลความรทไดเรยนมาเพอสะทอนใหเหนถงภาพของการเปลยนแปลงกระบวนทศนตางๆ ดงกลาว พรอมใหเหตผลสาหรบการเปลยนแปลงแตละครง และทานคดวาอนาคตของการศกษาวชานควรจะเปนอยางไร อธบายใหชดเจน

ขอสอบป 2547 องคความรทางรฐศาสตรมแนวทฤษฎตางๆ มากมาย ในฐานะททานศกษาในดานน เพราะเหตใดการศกษาการเมองมกมขอโตแยงทางทฤษฎ (Theoretical Debate) อยางไมมทส นสด การโตแยงในลกษณะเชนนมประเดนสาคญอะไรทควรใหความสนใจ และหากทานจะเลอก “เชอ” แนวทฤษฎใดทฤษฎหนง จะใชเกณฑอะไรในการตดสนใจ จงอธบายใหชดเจน

ขอสอบป 2548 จากคากลาวทวา “การเมองมความสลบซบซอน ตองอาศยกรอบทฤษฎในการทาความเขาใจ” คากลาวนมนยสาคญทางวชาการอยางไรอธบายโดยยกตวอยางทฤษฎและเหตการณทางการเมองมาประกอบใหเหนจรง

ขอสอบป 2549 (บางนา) กรอบแนวคดทฤษฎคออะไร มประโยชนอยางไร เอาไปใชในการพฒนาความรไดอยางไร **(คาถามคราวๆ)**

ขอสอบป25 49 (สระบร) ทฤษฎกบการเขาถงความจรงทางการเมอง **คาถามคราวๆ**

**********************************************************************************************************

PS 702 ระเบยบวธวจยทางรฐศาสตร

ขอสอบ ป 2545 จงอธบายพรอมยกตวอยางประกอบใหชดเจนวา การวจยทใชวธการเชงตรรกะแบบนรนย (Deductive Method) กบการวจยทใชวธการเชงตรรกะแบบอปนย ( Inductive Method) มวการศกษา เปาหมาย และประโยชนตางกนอยางไร

ขอสอบป 2545 (สวนกลาง) ถามวา จากปรากฏการณดงตอไปน ใหทานเลอกมา 1 ปรากฏการณ คอ 1. การปฏรประบบราชการของรฐบาลทกษณ 2. การดาเนนงานขององคการอสระตามรฐธรรมนญ (เลอกมาสก 1 องคการ) 3. ปญหาการคอรปชนในสงคม

จากหวขอดงกลาวใหตอบคาถามดงตอไปน ก. สภาพปญหาของปรากฏการณนนเปนอยางไร (หรอเขยนปญหาและความสาคญของปญหานนเอง) ข. วตถประสงคของการวจยมอะไรบาง ค. กรอบความคดหรอทฤษฎทใชในการศกษา ง. เครองมอทใชและรปแบบในการวจย

จ. หนวยวเคราะหหรอการเลอกตงอยางทใชในการศกษา คออะไรและเลอกอยางไร

ขอสอบป 2546 (สวนกลาง) จากการททานไดศกษาระเบยบวธวจย ทานมความรความเขาใจในเรองตางๆ เหลานไดอยางไร ใหอธบายคาตอไปนโดยเลอกตอบ เพยง 3 ขอเทานน

1. ความแตกตางระหวางการวจยเชงคณภาพกบการวจยเชงปรมาณ 2. ความเชอมโยงระหวางกรอบความคดกบระเบยบวธวจย 3. การสารวจวรรณกรรมมความสาคญตอการวจยอยางไร 4. การสรปขอเทจจรงจะทาใหเกดความนาเชอถอไดอยางไร

ขอสอบป 2547 ถาใหทานทาวจยในหวขอ ความเชอมนของประชาชนทมตอรฐบาลปจจบน โดยมวตถประสงคเพอตองการทราบวาประชาชนทวประเทศมความเชอมนในนโยบายและการบรหารจดการของรฐบาลมากนอยเพยงไร ทานจะมวธการเกบรวบรวมขอมลและวเคราะหขอมลอยางไร จงอธบาย พรอมยกตวอยางประกอบโดยแยกประเดนเปนขอๆ ตามขนตอนของกระบวนการวจย

ขอสอบป 2548 จงอธบายพรอมยกตวอยางประกอบวาการทาวจยใหมคณภาพเปนสงทนาเชอถอในเชงวชาการนนควรตองทาอยางไร

ขอสอบป 2549 ใหนกศกษาตงชอเรอง และเขยนเคาโครงการวจยพรอมกรอบแนวคดทใชในการวจย โดยเลอกหวขอตอไปนเพยงหวขอเดยว 1. พรรคการเมองกบการเลอกตง 2. องคกรอสระทพงประสงค 3. การคาเสรไทย-อาเซยน 4. ทาอากาศยานสวรรณภม 5. เศรษฐกจพอเพยง

ขอสอบป 2549 (บางนา) ใหเอาสารนพนธของตนเองมาเขยนในบางหวขอ พรอมวจารณถงจดบกพรองของสารนพนธทนกศกษาทา (คาถามคราวๆ)

ขอสอบป 2549 (สระบร) ใหหวขอ OTOP แลวเขยนเคาโครงการวจย (คาถามคราวๆ)

********************************************************************************************************** PS 703 สถานการณการเมองโลกในปจจบน

ขอสอบป 2547 (สระบร) ขอใหทานนาทฤษฎตางๆ ดานความสมพนธระหวางประเทศทสามารถอธบายสภาพความสมพนธของสงคมโลกในปจจบนไดดทสด เพอสรปภาพทเปนอยและแนวโนมในอนาคตในทกประเดน

ป 2547 (สวนภมภาคไมออก 703)

ป 2548 ระเบยบโลก (World Order) ในยคหลงสงครามเยนทสาคญมผลสงใหความรวมมอและความขดแยงระหวางประเทศในเวทโลกประการใดบาง ใหอธบายและวเคราะหโดยยกตวอยางประกอบเปนขอๆ ใหชดเจน

ขอสอบป 2549 แนวคดสจจนยมดงเดมกบสจจนยมแนวใหมตางกนอยางไร และจงใหเหตผลวา ปญหาการเมองโลกในปจจบน เชน ปญหาอรกหรอปญหาการพฒนาอาวธนวเคลยรของเกาหลเหนอ แนวคดใดอธบายไดดกวากน เพราะอะไร อธบายใหชดเจน

ขอสอบป 2549 (บางนา) ใหนาเอาทฤษฎสจจนยมมาอธบายปญหาความขดแยงระหวางอสราเอลกบเลบานอน (คาถามคราวๆ)**

********************************************************************************************************** PS 704 แนวความคดและนโยบายในการพฒนาประเทศไทย

ขอสอบป 2545 เหตการณทางการเมองในวนท 14 ตลาคม 2516 สงผลตอการพฒนาการเมองหรอไม อยางไร จงอธบายตามประเดนตอไปน

ก. การพฒนาสถาบนทางการเมองของไทย ข. จตสานกของประชาชน ค. การพฒนาประชาสงคม (Civil Society)

ขอสอบ ป 2546 (สวนกลาง) ถามวา การไหลบาของกระแสโลกาภวตน (Globalization) เปนจรงหรอไม เพยงใด และมผกลาววารฐบาลไทยในปจจบนมนโยบายพฒนาประเทศแบบ 2 ทาง (Two Tracks) เชน สงเสรมการสงออกและการพงตนเองมากขน รวมทงความสนใจในเรองทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมทานคดวามความเหมาะสมหรอไม เพยงใด

ขอสอบป 2547 คาวา Factions และ Tendencies ในพรรคการเมองหมายถงอะไร และมความสาคญอยางไรตอการพฒนาระบบพรรคการเมอง

ในพรรคการเมองไทยมลกษณะดงกลาวหรอไม ขอใหอธบายโดยยกตวอยางใหชดเจนพรอมชใหเหนวาจะมผลตอการพฒนาพรรคการเมองอยางไร

ขอสอบป 2548 ** ของภมภาค 704 ไมออกขอสอบ **

ขอสอบป 2549 (สระบร) ใหเปรยบเทยบแนวคดของภฐานกบเศรษฐกจพอเพยงของในหลวง และวเคราะหวาจะนามาใชไดจรงหรอไม (คาถามคราวๆ)

ขอสอบป 2549 ของบางนาไมออก 704

**********************************************************************************************************

PS 705 แนวความคดเชงทฤษฎในการบรหารรฐกจ

ขอสอบป 2548 จงอธบายเชงวเคราะหเกยวกบการพฒนาระบบราชการไทยทกาลงดาเนนการอยในปจจบนโดยใชหลกการทางทฤษฎเกยวกบการบรหารงานภาครฐ (Public Administration) และการจดการภาครฐแนวใหม (NPM)

ขอสอบป 2549 อทธพลขององคกรเหนอชาตไดออกแบบธรรมมาภบาลขนเพอเปนเครองมอในการพฒนาและการปรบตวเขาหาสภาพแวดลอมใหม เพอสรางความทนสมยใหประเทศโลกท 3

ขอใหทานนาเสนอแนวความคดในเชงวชาการ เพอสะทอนใหเหนโอกาสและการทดทาน ของประเทศโลกท 3 ในการนาธรรมาภบาลมาใชในภาครฐ

ขอสอบป 2549 (บางนา) ธรรมาภบาลคออะไร ถาเราเปนผบรหารระดบสงเราจะนาหลกธรรมาภบาลไปใชอยางไร ** (คาถามคราวๆ)**

ขอสอบป 2549 สระบรไมออก 705

**********************************************************************************************************

Plan A การเมองการปกครอง ขอสอบป 2541 การเปลยนแปลงทางสงคม วฒนธรรม เศรษฐกจ และการเมอง ขนอยกบ

นานาปจจย จงยกตวอยางการเปลยนแปลงดานใดดานหนง มาสก 2-3 ตวอยาง หรอการเปลยนแปลงอยางนอย 2 ดาน (สงคมการเมองหรอเศรษฐกจการเมอง) แลวอธบายวา ปจจยทนาไปสการเปลยนแปลงและลกษณะการเปลยนแปลง (เชน เปลยนแปลงในอตราเรง เรว ชา) และประเภทของผทไดรบผลกระทบจากการเปลยนแปลง ทงน ในบรบทของประเทศไทย และหรอประเทศอนๆ ปจจยทอาจจะพจารณา –

1. ปจจยในเชงจลภาค ทเกยวกบตวบคคล โดยเฉพาะลกษณะทางสงคมจตวทยา อปนสย 2. ปจจยระดบมชฌมภาค (บทบาทของสถาบนหรอกลมตางๆ เชน ศสานา ครอบครว) 3. ปจจยระดบมหภาค (ระดบประเทศและระหวางประเทศ)

อาจจะอธบายทง 3 ระดบ หรอเนนระดบใดระดบหนง ทงนพงแสดงใหเหนความสาคญของการพฒนาเทคโนโลยอนนาไปสคลนลกท 3 และโลกไรพรมแดนทเกยวพนกบการเปลยนแปลงตางๆอนมผลกระทบตอมหาชนดวย

ขอสอบป 2542 วชาการปกครองคออะไร มความสาคญอยางไร ใหนาทฤษฎทางวชาการปกครองมาอธบายเหตการณปกครอง 2475 และเหตการณการเปลยนแปลงในวนท 14 ตลาคม 2516 (เหตการณละ 1 ทฤษฎโดยไมซากน) มาอยางละเอยด

ขอสอบป 2544 การกระจายอานาจสทองถนจะเกดขนไดจะตองกระจายอานาจในดานใดบาง และการกระจายอานาจทวานทาใหชวตความเปนอยของประชาชนดขนหรอตกตาลงในแงใดบาง จงวเคราะหพรอมยกตวอยางประกอบ

ขอสอบ ป 2547 (สระบร) ใหวเคราะหคากลาวทวา “บานเมองยงมความทนสมย มกทาใหเกดภาวะความไรเสถยรภาพทางการเมอง” ทงนใหใชหลกการ แนวคดททานไดศกษามา พรอมทงยกตวอยางใหเหนจรง

ขอสอบป 2547 ของภมภาคคาถามคลายกบของสระบร

ขอสอบป 2548 จงอธบายพรอมยกตวอยางใหชดเจนวา กระแสโลก (Globalization) สามารถสรางผลกระทบอยางทวถง (Scale Effect) ตอดานเศรษฐกจ สงคม การเมองและวฒนธรรม ทงน ใหน ากรณประเทศไทยมาเปนจดเนน (Focus) และจดวเคราะห

ขอสอบป 2549 การมสวนรวมทางการเมอง (Political participation) มหลกการและแนวความคดอยางไร ประกอบดวยกลไกทสาคญอะไรบาง แนวความคดดงกลาวชวยยกระดบความเปนประชาธปไตยอยางไร

ขอสอบป 2549 (บางนา) กลไกการมสวนรวมของสงคมไทยกลไกใดทยงใชไดอยในปจจบน และชวยพฒนาประชาธปไตยอยางไร **(คาถามคราวๆ) **

ขอสอบป 2549 (สระบร) ผลกระทบจากวกฤต 2540 มผลกระทบตอการเมองอยางไร ถาจะศกษากรณดงกลาวจะเอาทฤษฎอะไรไปวเคราะห **(คาถามคราวๆ)

********************************************************************************************************** Plan B ความสมพนธระหวางประเทศ

ขอสอบป 2541 ทามกลางกระแสขอมลขาวสารไรพรมแดน และความเปนโลกาภวฒน ในทศนะของทานแนวคดใดมความเหมาะสมและสอดคลองทจะใชวเคราะห ปญหาความขดแยงทเกดขนในสงคมชมชนระหวางประเทศ เพราะเหตใดแนวคดนจงดกวาแนวคดอนๆ

ขอสอบป 2542 สงคมชมชนระหวางประเทศเปนสงคมทไมหยดนงและเตมไปดวยความตนเตนเราใจเสมอไปไมวาจะเปนยคใด (ยคปฏวตการเกษตร ปฏวตอตสาหกรรม ยคสงครามเยน ยคโลกาภวตนและสหสวรรษทจะมาถง) ในทศนะของทาน แนวคดหรอทฤษฎใด เหมาะสมในการวเคราะหพฤตกรรมตางๆ ทเกดขนในสงคมชมชนระหวางประเทศ มปจจยใดทเกยวของกบพฤตกรรมหรอนโยบายดงกลาวนนและใครจะเปนผชน าในสงคมชมชนระหวางประเทศในสหสวรรษทจะมาเยอน เพราะเหตใด ในทสดไทยควรจะด าเนนนโยบาย (ทงภายในและระหวางประเทศ) อยางไร จงวพากษ

ขอสอบป 2544 ประชาคมหรอชมชนระหวางประเทศปจจบนมสภาพอนาธปไตย โดยฝายทมอานาจอทธพลเหนอกวามอสระเสรทจะดาเนนการครอบงา ชกจง เอารดเอาเปรยบฝายทดอยกวาเพราะการขาดแรงทดทานและการรวมกลมทเขมแขงจรงหรอไม อภปรายโดยใชความรและทฤษฎจากวชาตางๆ ททานไดเรยนมาประกอบในการสนบสนนมมมองในการวเคราะหของทาน พรอมยกตวอยางกรณหรอเหตการณตางๆ ประกอบใหสอดคลองและเหมาะสม

ขอสอบป 2547 ขอใหทานนาทฤษฎตางๆ ดานความสมพนธระหวางประเทศทสามารถอธบายความสมพนธของสงคมโลกในปจจบนไดดทสด เพอสรปสภาพทเปนอยและแนวโนมในอนาคต (คาถามนจะไปตรงกบขอสอบ PS 703 ของสระบร)

ขอสอบป 2548 ในปจจบนกระแสกอตงชมชนทางเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community) หรอ ACE ไดมขนและนาไปสการกอตงชมชนทางเศรษฐกจเอเชยตะวนออก (East Asia Economic Community) จงอธบายบทบาทของประเทศไทยในการกอตงอาเซยน (ASEAN) อาฟตา (AFTA) เขตการคาเสร (FTA) และอนๆ ทนาไปสขอความขางตน

ขอสอบป 2549 ความรวมมอทางเศรษฐกจและความขดแยงทางเศรษฐกจในยคหลงสงครามเยน ใหอธบายและวเคราะห พรอมทงยกตวอยางประกอบใหชดเจน

ขอสอบป 2549 (บางนา) การกอตงประชาคมอาเซยนจะเปนไปไดหรอไมและมอะไรเปนปญหาอปสรรค (คาถามคราวๆ) **

ขอสอบป 2549 (สระบร) อปสรรคและปญหาในการตอตงประชาคมอาเซยน (คาถามคราวๆ คลายๆ บางนา)

********************************************************************************************************** Plan C บรหารรฐกจ

ขอสอบป 2540 จากการกระบวนวชาทางดานการบรหารรฐกจ ขอใหทานประมวลเนอหาวชาและทฤษฎทสาคญจากการศกษา ทฤษฎการบรหารรฐกจ การพฒนาทรพยากรมนษย การวเคราะหนโยบายสาธารณะ และทานสามารถนาทฤษฎไปประยกตใชในการทางานไดอยางไร

ขอสอบป 2541 ในการบรหารราชการแผนดนนน เปนทยอมรบวาผดารงตาแหนงอธบดมสวนสาคญเปนอยางมากในการกาหนดนโยบายบรหาร หากทานเปนทปรกษาของอธบด และไดรบมอบหมายใหทาขอเสนอแนะในการปรบปรงหนวยงานเพอเพมประสทธภาพและประสทธผลขององคกรนนๆ ทงในระดบสวนกลางและสวนภมภาคทานจะใหขอเสนอแนะอยางไร จงอธบายโดยใชทฤษฎทางการบรหารรฐกจ พรอมยกตวอยางใหเขาใจ

ขอสอบป 2544 การปฏรปราชการไทยในปจจบนเปนการเปลยนแปลงการบรหารจดการทสาคญ หลงจากมการปฏรประบบราชการในสมยรชกาลท 5 ใหทานวเคราะหเชงยทธศาสตรในดานโครงสรางและวฒนธรรมองคการถงความเปนไปไดทจะทาใหระบบราชการมประสทธภาพและนาไปสการบรหารเชงธรรมาภบาล โดยใชทฤษฎและแนวคดททานศกษามาวเคราะห

ขอสอบป 2545 (สวนกลาง) จงอธบายพรอมยกตวอยางประกอบใหชดเจนวา การบรหารรฐกจโดยอาศยพาราไดม การบรหารจดการทด (Good Government) คออะไร และแนวทางปฏบตอยางไร

ขอสอบป 2546 (สวนกลาง) ในยคของนายกทกษณ ไดมการเปลยนแปลงการบรหารงานภาครฐทงเชง นโยบาย และการดาเนนการหรอการปฏบตการในหลายๆ ดาน ทานคดวาการเปลยนแปลงตางๆ ดงกลาวนนสามารถนาทฤษฎ หรอแนวคด หรอหลกการบรหาร ในขอใดมาอธบายไดบาง ใหอธบายโดยจาแนกเปนขอๆ

ขอสอบป 2547 ความยากจนเปนนโยบายทสาคญของรฐบาลควรจะมแนวทางอยางไรในการกาหนดนโยบายแกไขปญหาความยากจน (คาถามคราวๆ)

ขอสอบ ป 2548 จงอธบายแนวทางในการพฒนาทรพยากรมนษยในประเทศไทยวา มการกาหนดกลยทธเอาไวอยางไร เมอสนสดแผนพฒนาฉบบท 9 และใหแสดงความเหนวาทานเหนดวยหรอไม อยางไรกบกลยทธดงกลาว

ขอสอบป 2549 ในเชงทฤษฎนโยบายสาธารณะ ภาคประชาชนนนมบทบาทสาคญตอกระบวนการนโยบายสาธารณะ จงวเคราะหบทบาทของประชาชนในกระบวนการดงกลาว พรอมทงยกตวอยางประกอบ และการเปลยนแปลงทางการเมองของไทยเมอวนท 19 กนยายน 2549 มผลกระทบตอบทบาทของภาคประชาชนตอนโยบายสาธารณะอยางไร

ขอสอบป 2549 (บางนา) แนวคดการจดการภาครฐแนวใหม NPM คออะไร มประโยชนอยางไร และนาไปปรบใชไดอยางไร (คาถามคราวๆ)**

ขอสอบป 2549 (สระบร) ในการนานโยบายไปปฏบตมตวแปรหลายตวทแสดงถงโอกาสของความสาเรจหรอความลมเหลวในการนานโยบายไปปฏบต เชน โครงสรางของหนวยทนานโยบายไปปฏบต การเมอง และมตมหาชน ปจจยทง 3 ประการนสงผลตอการนานโยบายไปปฏบตอยางไร หรอไม อธบายใหชดเจน

**********************************************************************************************************

ตวอยาง ถาม-ตอบ ขอสอบวชาประมวลความร

ขอสอบวชา ขอสอบวชา PPSS 770011 แนวทางการศกษารฐศาสตรแนวทางการศกษารฐศาสตร

ขอสอบป 2544 เหตใดการทการศกษารฐศาสตรทเปลยนมาเปนการศกษาในเชงพฤตกรรมศาสตรถอวาเปนการปฏวตครงแรกของวชารฐศาสตร และพฤตกรรมศาสตรมอทธพลตอการศกษารฐศาสตรอยางไร และมประโยชนตอการศกษารฐศาสตรหรอไม

แนวการตอบ : จากคาถาม มประเดนตองตอบ 3 ประเดน คอ 1. เหตใดจงถอวาการศกษาแบบพฤตกรรมศาสตรจงเปนการปฏวตครงแรกของวชา

รฐศาสตร 2. อทธพลของพฤตกรรมศาสตรทมตอวงการรฐศาสตร 3. ประโยชนของพฤตกรรมศาสตรทมตอรฐศาสตร

เหตใดพฤตกรรมศาสตรถอเปนการปฏวตครงแรกของรฐศาสตรเหตใดพฤตกรรมศาสตรถอเปนการปฏวตครงแรกของรฐศาสตร การทมองวาการศกษาแนวพฤตกรรมศาสตรเปนการปฏวตครงแรกของการศกษาวชา

รฐศาสตร การศกษารฐศาสตรในแนวพฤตกรรมศาสตรไดเปลยนรปแบบศกษารฐศาสตรในยคกอนหนาอยางสนเชง

กลาวคอ กอนทรฐศาสตรจะหนเหมาสความเปนพฤตกรรมศาสตร การศกษารฐศาสตรจะอยในยคทเรยกวายคคลาสสก ซงในยคนการศกษารฐศาสตรจะมแนวทางการศกษา 2 แนวทางหลกคอ

- แนวปรชญา - แนวนตสถาบน ทง 2 แนวตามการศกษารฐศาสตรทง 2 แนว ถกมองวาเปนการศกษาทลาสมยและไมไดให

คาตอบเกยวกบความเปนเหตผลทางการเมอง สวนแนวปรชญาเตมไปดวยคานยม (Value) ของผศกษา ทาใหขาดความนาเชอถอ และการศกษาเชนนนไมสามารถทาใหรฐศาสตรมความเปนศาสตรได ขณะทพฤตกรรมศาสตรซงมอทธพลตอทกสาขาวชาในชวงประมาณศตวรรษท 18 มองวาการศกษารฐศาสตรตามแนวพฤตกรรมศาสตรจะทาใหรฐศาสตรมความศาสตร

กลาวคอ นกพฤตกรรมศาสตรบอกวา การศกษาทดกคอการศกษาทเปนศาสตรมากขนและตองเปนวทยาศาสตร นนคอ การทาใหรฐศาสตรมความเปนศาสตรมากขน สงผลใหการศกษารฐศาสตรเปลยนแปลงไปจากเดมเปนอยางมาก จนถอวาเปนการปฏวตคร งแรกในวงการรฐศาสตร

การทพฤตกรรมศาสตรพยายามทาใหรฐศาสตรเปนศาสตรมากขนนนเพราะ 1. เชอวาวทยาศาสตรนนสามารถอธบายมความเปนเหตเปนผลไดมากกวาสงคมศาสตร 2. เชอวาวธการทางวทยาศาสตรนนสามารถคนหาความเปนเหตเปนผลของปรากฏการณ

ทางการเมองมากกวาสงคมศาสตร 3. วธการทางวทยาศาสตรสามารถควบคมหรอทานายเหตการณในทางสงคมศาสตรหรอ

ในทางการเมองได ทพฤตกรรมศาสตรเปนเชนนเพราะในยคพฤตกรรมศาสตรนนเครองมอในการเกบขอมลนน

เรมมความทนสมยมากขน สาหรบหลกการทบอกวาการศกษารฐศาสตรตองเปนวทยาศาสตรในทนผตอบขอนาเสนอ

แนวคดของ เดวด อสตน ซงเปนนกรฐศาสตรคนแรกๆ ทบกเบกแนวคดการศกษารฐศาสตรในเชง พฤตกรรมศาสตร

โดย อสตน ไดนาเสนอฐานคตในการศกษาเชงพฤตกรรมศาสตรไว 8 ประการ คอ 1. .Regularities การศกษาเชงพฤตกรรมจะตองมกฎ เกณฑ กตกา หรอทฤษฎเปนตวนา

หรอเปนกรอบในการศกษา 2. Verifiability การศกษาพฤตกรรมในทางการเมองนนขอมลทใชในการศกษาจะตองเปน

ขอมลทพสจนใหเหนจรงได เปนขอมลในเชงประจกษ 3. Techniques การศกษาเชงพฤตกรรมศาสตรตองอาศยเทคนค มาชวยในการศกษา คอการ

ใชคณตศาสตร ใชคอมพวเตอร ใชสถตตางๆ เปนเครองมอในการวเคราะหขอมล 4. Quantitative Method การศกษาเชงพฤตกรรมศาสตรตองใชวธการในเชงปรมาณ ขอมลท

สามารถแจงนบไดจะเปนขอมลในเชงปรมาณ 5. Value-free การเปนการศกษาทปลอดจากคานยม

6. Systematic พฤตกรรมศาสตรจะ เนนทความเปนระบบ มการกาหนดขนตอน มการตงสมมตฐาน แสวงหาขอมลทเกยวของและนาขอมลเหลานนมาวเคราะหและตความ เพอนาไปสขอสรป

7. Pure Science การศกษาเชงพฤตกรรม ตองใหความสาคญกบการศกษาในลกษณะแบบวทยาศาสตรบรสทธ

8. Integration การศกษาเชงพฤตกรรม จะใหความสาคญกบความเปนสหวทยาการ อทธพลของพฤตกรรมศาสตรตอรฐศาสตร

จากหลกการและความเชอของพฤตกรรมศาสตร ทาใหพฤตกรรมศาสตรมอทธผลและไดสงผลกระทบตอการศกษารฐศาสตรใน 2 เรองดวยกน คอ

1. มผลกระทบตอเนอหาของรฐศาสตร พฤตกรรมศาสตรทาใหเนอหาของการศกษาหนมาศกษาพฤตกรรมในทางการเมอง จากเดมทศกษาปรชญา กฎหมายและสถาบน

เนอหาตรงนทาใหมการวจารณพฤตกรรมศาสตรวาทาใหเกดโทษมากกวาเกดประโยชน เชน เดวด รชช กลาววา พฤตกรรมศาสตรทาใหเนอหาของการศกษารฐศาสตรแคบลง ไมสนใจเรองใหญๆ สนใจแตเรองเลกๆ นอย เชน ทศนะคตคนกลมตางๆ

** อทธพลของพฤตกรรมศาสตรในประเทศไทย ทเราจะเหนกคองานวทยานพนธของนกศกษาจานวนมากสนใจศกษาทศนคต เชน ศกษาทศนคตความเปนประชาธปไตยของนกเรยนชนประถมปท 4 เปนตน

2. มผลกระทบตอวธการศกษารฐศาสตร คอ - มการนาเอาวธการทใชในทางวทยาศาสตรมาใชในทางรฐศาสตรโดยตรง เชน วธการทาง

สถต วธการทางคณตศาสตร - มการนาเอาแนวความคดในทางวทยาศาสตรมาประยกตใชกบสงคมกคอ แนวความคดใน

เรองกระบวนการในการคนหาความร กลาวคอ การศกษาทางการเมองจะตองเรมดวยทฤษฎ การทไมเรมตนศกษาจากเทจจรงเพ

ระขอเทจจรงนนมมามายมหาศาล โดยเฉพาะขอเทจจรงในทางการเมองจะมลกษณะ Hyper-factialism คอ มขอเทจจรงมากเกนไป

นอกจากขอเทจจรงจะมมากมายแลวยงมขอเทจจรงทข ดแยงกนเอง เปนขอมลท Inconsistency หรอขดแยงกนจานวนมาก และขอมลมขอบเขตไมจากดดงนนพฤตกรรมศาสตรจงบอกวาการศกษาทเรมตนจากขอมลทใชคาวา Induction นน เปนวธการทไมถกตอง เพราะเวลาศกษาจรงจะทาไดแคมขอมลบางชดเทานนแลวนาไปหาผลสรป

ดงนน วธการของนกพฤตกรรมศาสตรจงบอกวานาจะเรมตนททฤษฎ ดวยการประมวลความรในเรองนนๆ เสยกอนแลวจงตงเปนสมมตฐาน

จากผลกระทบดงกลาวพฤตกรรมศาสตรจงมทงประโยชนและโทษตอการศกษารฐศาสตร

ประโยชนของพฤตกรรมศาสตร ทาใหการศกษารฐศาสตรมกระบวนการและเปนระบบมากขน อยางไรกตามกมขอวจารณ

ตอพฤตกรรมศาสตรในหลายประเดน กลาวคอ

1. ในประเดนความเปนกลาง ทงนอาจจะกลาวไดวาความเปนกลางไมมจรง เพราะแคเรองของคอนเซปต กเปนเพยงจนตนาการหรอความหมายทเราสมมตขน เชน คาวาชนชนกลาง ชนชนกลางในความคดคนแตละคนกไมตรงกน 2. ในประเดนบอกวาสามารถทดสอบความเปนเหตเปนผลไดนน สมการทกสมการจะเปดโอกาสใหเราคานวณหาคาความสมพนธระหวาตวแปรตางๆ ไดเสมอแตนนไมไดหมายความวาความสมพนธทเราคนพบจะเปนตวบงบอกถงความเปนเหตเปนผล มนมแต Relation แตไมเปน Causation 3. ในประเดนทบอกวาท านายได การทานายไดหมายถงการทานายภายใตเงอนไขทจากด หรอภายใตฐานคตเราตงไว หรอทานายไดภายใตปจจยเงอนไขตางๆ ทเรากาหนดใหมนคงท ซงในทางการเมองยอมมปญหาเพราะปรากฏการณทางการเมองเปลยนแปลงตลอดเวลา

*********************************************************************************************************

ขอสอบป ขอสอบป 22554455 ถามวา ในการท าความเขาใจเกยวกบเรองราวทางการเมองนกรฐศาสตรจะถามวา ในการท าความเขาใจเกยวกบเรองราวทางการเมองนกรฐศาสตรจะแตกตางจากนกวชาการดานสงคมศาสแตกตางจากนกวชาการดานสงคมศาสตรอนๆ ตรงทนกรฐศาสตรมกรอบความคด ตรอนๆ ตรงทนกรฐศาสตรมกรอบความคด ((CCoonncceeppttuuaall FFrraammeewwoorrkk)) และแนวการศกษาวเคราะหเชงทฤษฎ และแนวการศกษาวเคราะหเชงทฤษฎ ((TThheeoorreettiiccaall AApppprrooaacchh)) ทชดเจน จงชใหเหนทชดเจน จงชใหเหนถงความส าคญของแนวการศกษาวเคราะหเชงทฤษฎ การศกษาเชนนตางจากการศกษาโดยสามญถงความส าคญของแนวการศกษาวเคราะหเชงทฤษฎ การศกษาเชนนตางจากการศกษาโดยสามญส านกอยางไร อธบายโดยยกตวอยาส านกอยางไร อธบายโดยยกตวอยางชดเจนงชดเจน

จากขอสอบม จากขอสอบม 22 คาถามคอคาถามคอ // ค าถาม 1 จงชใหเหนความสาคญของแนวทางการศกษาวเคราะหเชงทฤษฎในทางรฐศาสตร // ค าถาม 2 การศกษาเชนนตางจากการรบรดวยสานกอยางไร อธบายโดยยกตวอยางจรงใหชดเจน

แนวการตอบ :

จากคาถามขางตนผตอบจะแยกประเดนในการตอบดงน (ตรงนคอการทา Outline ซงควรทาทกครงทตอบขอสอบนะจะ)

- ความหมายของแนวทางการศกษาวเคราะหหรอ Theoretical Approach ทางรฐศาสตร - ความสาคญของการแนวทางการศกษาวเคราะห - เปรยบเทยบความแตกตางระหวางการวเคราะหปรากฏการณทางการเมองโดยใช

แนวทาง

การศกษาวเคราะหกบการวเคราะหโดยใชสามญส านก

ความหมายของ Approach อแลน ซ ไอแซค ซงเขยนหนงสอเรองขอบขายและแนวการศกษารฐศาสตร (Scope and

Methods of Political Science) กลาววาแนวการวเคราะหในการศกษากคอกลยทธโดยทวไปทเราใชในการวเคราะหปรากฏการณในทางการเมอง โดยแนววเคราะหในการศกษาจะใหกรอบ ให

รปแบบ ใหตวแบบ ใหแนวคด เพอใหเราสามารถทาความเขาใจกบปรากฏการณทางการเมองในขอบขายทกวางทสดเทาทจะทาไดโดยอาศยแนวคดหลกเพยงแนวคดเดยว

วลเลยม เอ. เวลช เขยนหนงสอเรอง Studying Politic บอกวา Approach คอ ชดหรอกลมของคอนเซปตทมงเนนหรอใหความสาคญกบประเดนทางการเมองดานใดดานหนง โดยปกต Approach จะประกอบไปดวยคอนเซปตหลกเพยงคอนเซปตเดยว เวอรนอน แวน ไดค (Vernon Van Dyke) เขยนหนงสอเรอง Political Philosophy บอกวา Approach หนงๆ จะประกอบดวยมาตรการในการเลอกสรรปญหาหรอคาถามทจะนามาพจารณาและเลอกขอมลทจะนามาใช และจะบอกวาขอมลชนดใดทสามารถนามาใชไดและชนดขอมลชนดใดนามาใชไมได จากนยามของนกวชาการขางตนผตอบมองวา Approach ในทางรฐศาสตร หมายถงกรอบความคด และเนองจากกรอบความคดหนงๆ จะมแนวคดหลกปรากฏอยเพยงแนวคดเดยว จะชวยใหการศกษาปรากฏการณทางการเมองเปนไปอยางมทศทาง และมขอบเขตทชดเจน

ประโยชนของแนวทางการศกษาวเคราะห 1. ชวยในการเลอกสรรคาถาม และ เลอกสรรขอมลทเราจะนามาใชในการศกษา เชน ถาเรา

ศกษากรณทจรตตนกลายางพาราโดยใชแนววเคราะหเชงนตสถาบน คาถามทเรามงเนนกคอการไปดวาระเบยบกฎหมายตางๆ ทเกยวของกบการจดจางหรอการประมลงานภาครฐนนมขอบกพรองอยางไร ทาไมการประมลจงเปดโอกาสใหเพยงบรษทเดยวผลตตนกลาจานวนมาก ขอมลทเราเลอกมาใชกจะอยในกรอบของกฎหมาย โดยไมตองไปสนใจวาขอมลอนๆ

2. การทเราตองมกรอบในการเลอกขอมลมาใชในการศกษาเปนสงทจาเปนอยางยง เพราะปรากฏการณทางการเมองนนจะมขอมลหรอขอเทจจรงจานวนมากมายมหาศาลทเรยกวา Hyper-Factualism นอกจากนขอมลทมมากมายมหาศาลนนบางครงยงมความขดแยงกนดวย การมแนวทางการศกษาจะชวยใหเราเลอกขอมลบางอยางเทานนมาศกษา ทาใหเราไมอยในสภาพการสาลกขอมลในการศกษา

เปรยบเทยบการศกษาปรากฏการณทางการเมองโดยใชแนววเคราะหมาเปนกรอบกบการวเคราะหโดยสามญส านก

อาจารยสกจ เจรญรตนกล ใหขอคดวาในการวเคราะหการเมองของนกรฐศาสตรนนมหวใจทสาคญอยทแนวทางการศกษา (Approach) และกรอบความคด (Conceptual Framework) ซงถาขาด 2 สงนการวเคราะหการเมองของนกรฐศาสตรจะมขดความสามารถในการวเคราะหวจารณทางการเมองทไมดไปกวาบทวเคราะหวจารณของนกหนงสอพมพ หรอนกวชาการสาขาอนๆ ในทางสงคมศาสตรเลย หรออาจจะคณภาพดอยกวาอกดวย เพราะนกหนงสอพมพมกจะมขอมลลบจากวงในทางการเมองดกวานกรฐศาสตร

ดงนนนกรฐศาสตรจงตองมเครองมอในการทาความเขาใจกบเหตการณทางการเมองทเกดขน ทงสามารถนาเครองมอในไปประยกตใช วเคราะห ศกษา หาแนวโนมของพฤตกรรมและปรากฏการณทางการเมองทเกดขนรวมทงชแนะปญหาไดอยางเปนระบบ

เชน ถาวเคราะหกรณทจรตยางพาราหรอทจรตโครงการลาไยกระปอง คนทไมมกรอบความคดกอาจจะมองวาเรองนเปนเรองการเมองทฝายคานตงใจโจมตรฐบาลโดยเฉพาะอยางยงหากผวเคราะหคนนรบรขอมลทมาจากฝายรฐบาล หรอคนทรบเฉพาะขอมลจากฝายคานกจะเชอฝายคานไปเลย ขณะทคนมกรอบความคดกจะแยกแยะไดวาจรงๆ แลวเรองทฝายคานออกมาโจมตเปนเพยงเกมการเมองหรอเปนเรองทฝายคานตองการรกษาผลประโยชนของประเทศชาตอยางแทจรง สรป แนวการวเคราะหศกษามประโยชนตอการศกษาปรากฏการณทางการเมอง เน องจากทาใหผศกษามทศทางในการศกษา สามารถกาหนดขอบเขตของการเลอกตงคาถาม และชวยวเคราะหปรากฏการณทางการเมองไดอยางลกซงถงสาเหตของปรากฏการณ อนเปนหวใจทสาคญของการศกษาการเมองและยงชวยใหสามารถประยกตผลจากการวเคราะหเพอนาไปสการแกปญหาไดดวย *********************************************************************************************************

ขอสอบป 2547 (สระบร) สาขารฐศาสตรเปนวชาทศกษาปรากฏการณทางการเมอง ซงในกระบวนการแสวงหาความรดานนไดมการเปลยนแปลงกระบวนทศน (Paradigm) อยหลายครง ขอใหทานประมวลความรทไดเรยนมาเพอสะทอนใหเหนถงภาพของการเปลยนแปลงกระบวนทศนตางๆ ดงกลาว พรอมใหเหตผลสาหรบการเปลยนแปลงแตละครง และทานคดวาอนาคตของการศกษาสาขาวชาน ควรจะเปนอยางไรหรอสมควรจะเปนอยางไรขอใหอธบายใหชดเจน

แนวตอบ : จากคาถามขอตอบใน 2 ประเดนสาคญๆ คอ 1. การเปลยนแปลงกระบวนทศนของวชารฐศาสตร 2. การเสนอแนะเกยวกบการศกษารฐศาสตรในอนาคต

ในประเดนแรกการเปลยนแปลงกระบวนทศนของวชารฐศาสตร พบวา วชารฐศาสตรมการเปลยนแปลงกระบวนทศนหรอพฒนามาแลวอยางนอย 3 ยค คอ

1. ยคคลาสสก ในยคนใหความสนใจกบปรชญาและการศกษาในแนวนตสถาบน แนวการศกษาแบบปรชญานนใหความสนใจการเมองวาควรจะเปน (Ought) อยางไร เชน

นกการเมองทดควรจะเปนอยางไร ผปกครองทด รฐทด ควรจะเปนอยางไร การศกษาทสนใจปรชญาถอวาเปนการศกษาในเชงคณธรรม

ขณะแนวนตสถาบน เปนยคทนกรฐศาสตรเรมมองวา นาจะมการคดคนหาสถาบน และกรอบกฎหมายทเหมาะสมกบสงคมนนๆ มากกวาทจะตงคาถามถงจรยธรรมของบคคล ในยคนจง

ใหความสนใจกบเรองของสถาบนวาจะทาอยางไรทจะสรางสถาบนทางการเมองทเหมาะสมสาหรบสงคมแตละสงคม

อยางไรกตามการศกษารฐศาสตรทง 2 แนวไดรบการวจารณมาก เชน มองวาการศกษารฐบาลแนวสถาบนนนไมไดใหคาตอบเกยวกบความเปนเหตผลทางการเมอง เชน ทาไมใชกฎหมายเหมอนกนแตผลลพธออกมาตางกน หรอในสงคมทมกระบวนการทางการเมองเหมอนกนแตทาแตสงผลสมฤทธตางกน เปนตน

สวนการศกษายคคลาสสกกถกวจารณวาเปนการศกษาทเตมไปดวยคานยม (Value) ของผศกษา ทาใหขาดความนาเชอถอ

จากขอวจารณดงกลาวทาใหเกดการคดหาแนวทางในการศกษารฐศาสตรในแนวใหม และไดเกดแนวคดพฤตกรรมศาสตรขนมา

2. ยคพฤตกรรมศาสตร พฤตกรรมศาสตรมองวาการศกษาวาการเมองควรจะเปนอยางไรแบบแนวปรชญานน ไม

นาสนใจ แตควรจะศกษาสภาพทเปนอยจรงวาการเมองเปนอยางไร (Being) โดยไมใชคานยมเขาไปตดสน

นกพฤตกรรมศาสตรบอกวา การศกษาทดกคอ การศกษาทเปนศาสตรมากขนและตองเปนวทยาศาสตร นนคอ การทาใหรฐศาสตรมความเปนศาสตรมากขน สงผลใหการศกษารฐศาสตรเปลยนแปลงไปจากเดมเปนอยางมาก จนถอวาเปนการปฏวตคร งแรกในวงการรฐศาสตร

การทพฤตกรรมศาสตรพยายามทาใหรฐศาสตรเปนศาสตรมากขนนนเพราะ 1.เชอวาวทยาศาสตรนนสามารถอธบายมความเปนเหตเปนผลไดมากกวาสงคมศาสตร 2.เชอวาวธการทางวทยาศาสตรนนสามารถคนหาความเปนเหตเปนผลของปรากฏการณ

ทางการเมองมากกวาสงคมศาสตร 3.วธการทางวทยาศาสตรสามารถควบคมหรอทานายเหตการณในทางสงคมศาสตรหรอ

ในทางการเมองได ทพฤตกรรมศาสตรเปนเชนนเพราะในยคพฤตกรรมศาสตรนนเครองมอในการเกบขอมลนน

เรมมความทนสมยมากขน สาหรบหลกการทบอกวาการศกษารฐศาสตรตองเปนวทยาศาสตรในทนผตอบขอนาเสนอ

แนวคดของ เดวด อสตน ซงเปนนกรฐศาสตรคนแรกๆ ทบกเบกแนวคดการศกษารฐศาสตรในเชงพฤตกรรมศาสตร

โดย อสตน ไดนาเสนอฐานคตในการศกษาเชงพฤตกรรมศาสตรไว 8 ประการ คอ 1. Regularities การศกษาเชงพฤตกรรมจะตองมกฎ เกณฑ กตกา หรอทฤษฎเปนตวนา

หรอเปนกรอบในการศกษา 2. Verifiability การศกษาพฤตกรรมในทางการเมองนนขอมลทใชในการศกษาจะตองเปน

ขอมลทพสจนใหเหนจรงได เปนขอมลในเชงประจกษ

3. Techniques การศกษาเชงพฤตกรรมศาสตรตองอาศยเทคนค มาชวยในการศกษา คอการใชคณตศาสตร ใชคอมพวเตอร ใชสถตตางๆ เปนเครองมอในการวเคราะหขอมล

4. Quantitative Method การศกษาเชงพฤตกรรมศาสตรตองใชวธการในเชงปรมาณ ขอมลทสามารถแจงนบไดจะเปนขอมลในเชงปรมาณ

5. Value-free การเปนการศกษาทปลอดจากคานยม 6. Systematic พฤตกรรมศาสตรจะ เนนทความเปนระบบ มการกาหนดขนตอน มการตง

สมมตฐาน แสวงหาขอมลทเกยวของและนาขอมลเหลานนมาวเคราะหและตความ เพอนาไปสขอสรป 7. Pure Science การศกษาเชงพฤตกรรม ตองใหความสาคญกบการศกษาในลกษณะแบบ

วทยาศาสตรบรสทธ 8. Integration การศกษาเชงพฤตกรรม จะใหความสาคญกบความเปนสหวทยาการ

อยางไรกตามกมขอวจารณตอพฤตกรรมศาสตรในหลายประเดนกลาวคอ 1. ในประเดนความเปนกลาง ทงนอาจจะกลาวไดวาความเปนกลางไมมจรง เพราะแคเรองของคอนเซปต กเปนเพยงจนตนาการหรอความหมายทเราสมมตขน เชน คาวาชนชนกลาง ชนชนกลางในความคดคนแตละคนกไมตรงกน 2. ในประเดนบอกวาสามารถทดสอบความเปนเหตเปนผลไดนน สมการทกสมการจะเปดโอกาสใหเราคานวณหาคาความสมพนธระหวาตวแปรตางๆ ไดเสมอแตนนไมไดหมายความวาความสมพนธทเราคนพบจะเปนตวบงบอกถงความเปนเหตเปนผล มนมแต Relation แตไมเปน Causation 3. ในประเดนทบอกวาท านายได การทานายไดหมายถงการทานายภายใตเงอนไขทจากด หรอภายใตฐานคตเราตงไว หรอทานายไดภายใตปจจยเงอนไขตางๆ ทเรากาหนดใหมนคงท ซงในทางการเมองยอมมปญหาเพราะปรากฏการณทางการเมองเปลยนแปลงตลอดเวลา จากปญหาดงกลาวทาใหวชารฐศาสตรหนเหมาสการศกษาแบบใหมในยคท 3 คอ

3. ยคหลงพฤตกรรมศาสตร ยคหลงพฤตกรรมศาสตรจะมงศกษาการเมองอยางหลากหลายมากขน มการเพม

มตทางเศรษฐกจในการศกษาการเมอง เพมการวเคราะหตวแสดงใหมๆ ในทางการเมอง จากเดมทการเมองจะเนนศกษาเรองรฐ และเรองพฤตกรรมทางการเมอง แตการเมองในยคหลงพฤตกรรมศาสตรจะเนนไปทนกธรกจ พอคา ประชาชน กลมชาวบาน และเปลยนวธ

การศกษาโดยเอาปญหามาเปนตวตง (Problem/Situation Oriented) แทนการเอาทฤษฎมาเปนตวตง เชน ศกษาความดอยพฒนา ความ

ยากจน เพอใหเกดการศกษาในแตละปญหาอยางลกซงและน าไปสการแกปญหาอยางเปนรปธรรม

การศกษาแบบนจะทาใหการศกษารฐศาสตรมลกษณะทตดดนมากขนและสมผสกบปญหาในสงคมไทยไดมากขน สามารถนาผลการศกษาไปใชในการกาหนดนโยบายได

ขณะทการศกษาในแบบพฤตกรรมศาสตรทเนนศกษาทศนคตทางการเมองแทบจะไมมประโยชนอะไรมากนก เชน ศกษาทศนคตการเมองของนกเรยนประถม 4

และยคหลงพฤตกรรมเปนการเปลยนเปาหมายจากการศกษาทมงเนนการสรางทฤษฎหรอ Generalization มาเปนการสนใจปญหาสงคมอธบายปญหาหรอปรากฏการณทเกดขนจรง เพราะการศกษาพฤตกรรมศาสตรจะเปนการศกษาทมทฤษฎอยแลว ซงบางครงทฤษฎอาจจะไมสอดคลองกบปญหาทเกดในบางสงคม เชน มความเชอวาประเทศทมระบบพรรคการเมองหลายพรรค รฐบาลจะไมมเสถยรภาพ แตแนวคดนจะใชไมไดกบประเทศในยโรปตะวนตก ทรฐบาลจะเปนรฐบาลผสมเปนสวนใหญ ไมวาจะเปนเดนมารก เยอรมน สวสเซอรแลนด รวมทงในมาเลเซยเองรฐบาลกมเสถยรภาพแมวาจะมพรรคการเมองหลายพรรคทเปนพรรครฐบาล สรป พฒนาการของการศกษารฐศาสตรจะพฒนาจากแนวปรชญาและแนวนตสถาบนมาสยคพฤตกรรมศาสตรอนสบเนองจากการทวทยาศาสตรไดรบการยอมรบอยางกวางขวางแตในทสดกมองวาแนวพฤตกรรมสงผลกระทบตอการทาความเขาใจในทางรฐศาสตร ปจจบนการศกษารฐศาสตรจงหนเหเขาสยคหลงพฤตกรรมศาสตร

การศกษารฐศาสตรในอนาคต ในอนาคตการศกษาเรองราวทางการเมองกจะมความหลากหลาย มประเดนใหมๆ ในทาง

การเมองเกดขนมากมาย การศกษาอาจจะตองใชหลายแนวทางผสมผสานกน โดยไมจาเปนจะตองยดรปแบบทแนนอน ควรเนนศกษาปญหาทเกดขนจรงมากกวาทจะเนนสรางทฤษฎขนาดใหญในการมองปญหา และอาจจะศกษาการเมองเปนรายกรณ ซงผตอบขอเสนอแนวทางทจะศกษาเปนดงน

1. ในเรองแนวทางของการศกษา ควรจะใชความหลากหลาย เชน ในบางเรองแนวปรชญาหรอแนวนตสถาบนกยงจาเปนทจะตองนามาใช หรอในบางประเดนการศกษาในเชงพฤตกรรมศาสตรหรอเชงปรมาณกควรจะนามาใช

2. ในเรองของประเดนทจะศกษา การศกษารฐศาสตรในอนาคตควรใหความสาคญ ประเดนตางๆ คอ

- บทบาทขององคกรภาคประชาชนในการตรวจสอบอานาจรฐรวมทงการนาเสนอนโยบายภาครฐนาไปตดสนใจ

- ความสมพนธของแนวคดเกยวกบรฐและแนวคดเกยวเศรษฐกจ - รฐภายใตกระแสโลกาภวตน เปนตน

**********************************************************************************************************

ขอสอบวชา ขอสอบวชา PPSS 770022 ระเบยบวธวจยทระเบยบวธวจยทางรฐศาสตรางรฐศาสตร

ขอสอบป 2545 (สวนกลาง) ทถามวา จากปรากฏการณดงตอไปน ใหทานเลอกมา 1 ปรากฏการณ คอ 1. การปฏรประบบราชการของรฐบาลทกษณ 2. การดาเนนงานขององคการอสระตามรฐธรรมนญ (เลอกมาสก 1 องคการ) 3. ปญหาการคอรปชนในสงคม จากหวขอดงกลาวใหตอบคาถามดงตอไปน ก. สภาพปญหาของปรากฏการณนนเปนอยางไร (หรอเขยนปญหาและความสาคญของปญหานนเอง) ข. วตถประสงคของการวจยมอะไรบาง ค. กรอบความคดหรอทฤษฎทใชในการศกษา ง. เครองมอทใชและรปแบบในการวจย

จ. หนวยวเคราะหหรอการเลอกตงอยางทใชในการศกษา คออะไรและเลอกอยางไร

แนวการตอบ : จากคาถามขางตนกเลอกทาวจยในหวขอ การดาเนนงานขององคกรอสระ ศกษากรณ ปปช.

1. ความส าคญของปญหา คอรรปชนหรอการฉอราษฎรบงหลวง เปนสงทฝ งรากลกในสงคมไทยมาเปนเวลานาน จน

เปนทยอมรบกนโดยทวไปวาเหมอนมะเรงราย ทยากจะรกษาได ทงรปแบบของการคอรรปชนมการพฒนา เปลยนรป และสลบซบซอนมากขน และประเทศไทยถกจดอนดบโดยองคการความโปรงใสนานาชาตใหเปนประเทศทมปญหาคอรปชนสงในอนดบตนๆ มาเปนเวลาหลายป

ในอดตมเพยงคดเดยวทนกการเมองตดคกจากการคอรรปชน คอ คดอดตรฐมนตรวาการกระทรวงเกษตรฯ พล.อ.สรจต จารเศรน ซงถกศาลอทธรณตดสนลงโทษจาคก 15 ป เมอวนท 23 มนาคม 2510 ในขอหาใชหนาทแสวงหาผลประโยชนโดยมชอบ และศาลฎกาไดพพากษายนตามคาพพากษาศาลอทธรณ เมอวนท 29 สงหาคม 2510 ตอมา พล.อ.สรจตเสยชวตในระหวางถกจาคก นบจากนนเปนตนมา ยงไมมนกการเมองใดทถกจาคกโดยขอหาคอรรปชนอก แมวาสงคมไทยจะตระหนกดวาการคอรรปชนมมากขน และทกครงททหารยดอานาจหรอทารฐประหารกใชการคอรรปชนของนกการเมองในรฐบาลเปนขออาง

ปญหาการคอรปชนในวงการการเมองเปนประเดนสาคญประเดนหนงทนาไปสการเรยกรองใหมการปฏรปการเมอง และมการจดตงองคกรอสระเพอทาหนาทตรวจสอบนกการเมอง

ปปช.เปนองคกรหนงทถกจดตงขนมาเพอทาหนาทปองกนและปราบปราบการคอรปชน แตผลจากการม ปปช.มากวา.... ป พบวายงมปญหาในการดาเนนงานมากมาย ทงความลาชาในการพจารณาคด การถกตงคาถามจากสงคมถงความโปรงใส จนกระทงลาสดกมปญหาการขนเงนเดอนใหกบตนเอง จนกระทงตองมการลาออกและตองมการสรรหา คณะกรรมการ ปปช.ชดใหม

การวจยฉบบนตองการสารวจปญหาอปสรรคในการดาเนนงานของ ปปช.วาจรงๆ แลวมอะไรบาง รวมทงศกษาวาปญหาดงกลาวนนมสาเหตมาจากอะไร 2. วตถประสงคของการศกษา

2.1 เพอศกษาวาอะไรคอปญหาอปสรรคในการดาเนนงานของ ปปช. 2.2 เพอศกษาสาเหตของปญหาอปสรรคในการดาเนนงานของ ปปช.

3. กรอบแนวคดหรอทฤษฎทใชในการศกษา - กระบวนการสรรหา - โครงสรางของคณะกรรมการ ปญหาการดาเนนงาน - การแทรกแซงของฝายการเมอง ของ ปปช.

4. รปแบบในการวจย การวจยครงนเปนการวจยเชงคณภาพ โดยศกษาจากเอกสารและการสมภาษณบคคลท

เกยวของ เครองมอทสาคญทใชในการศกษาจงเปน การสมภาษณแบบเจาะลก 5. หนวยในการวเคราะห หนวยในการวเคราะห คอ หนวยระดบองคกร

**********************************************************************************************************

ขอสอบ ป 2545 (ภมภาค) ทถามวาจงอธบายพรอมยกตวอยางประกอบใหชดเจนวาการวจยทใชวธการเชงตรรกะแบบนรนย (Deductive Method) กบการวจยทใชวธการเชงตรรกะแบบอปนย (Inductive Method) มวการศกษา เปาหมาย และประโยชนตางกนอยางไร

แนวการตอบ : จากคาถามผตอบจะแบงออกเปนประเดนตางๆ ในการตอบ คอ - หลกการทสาคญของวธการวจย Deductive - หลกการทสาคญของวธการวจยแบบ Inductive - เปรยบเทยบความแตกตางดาน วธการศกษา เปาหมายของการศกษา และเปรยบเทยบประโยชนจากการศกษาระหวาง 2 วธ ทงนการวจยคอ วธการคนควาหาคาตอบเพอเอามาตอบในเรองใดเรองหนงทเราอยากจะร การทเราจะคนควาหาคาตอบในสงทเราตองการจะรนนจะมวธการทแตกตางกน 2 วธใหญๆ คอ

1. วธการแบบนรนย (Deductive) วธการนมหลกการนมอยวาในเรองทจะศกษานนมคาอธบาย ซงอาจจะเปนการศกษาจากนกวชาการในอดต และคาตอบของนกวชาการนนไดรบการยอมรบวาเปนทฤษฎ แตเมอเวลาเปลยนไป สภาพสงคมอาจจะมการเปลยนแปลง ทาใหมความสงสยวาทฤษฎทมอยแลวนน หรอคาตอบทมอยแลวนนยงเปนจรงหรออยไม ยงยอมรบตอไปไดหรอไม เราจงตองการทดสอบทฤษฎดงกลาวนนวายงถกตองหรอไม 2. วธการแบบอปนย (Inductive) มหลกการทสาคญคอ ไมนาเอาคาอธบายหรอทฤษฎทไดรบการยอมรบอยแลวมาเปนกรอบจากดในการศกษา เรองทจะศกษา การวจยแบบอปนยจะมองวาเมอโลกมการเปลยนแปลง อาจจะมอะไรใหมๆ ทคนในรนกอนคดไมถงดงนนทฤษฎทคนรนกอนๆ ไดสรางเอาไวนนอาจจะไมเพยงพอทจะอธบายปรากฏการณหรอสงใหมๆ ทเกดขน นกวชาการทมแนวคดอยางนจงมองวาจา เปนจะตองมการสรางทฤษฎใหมหรอสรางคาอธบายใหมทสามารถอธบายโลกปจจบนได นกวชาการทสนใจในแนวนกจะพยายามเกบรวบรวมขอมลทเกดขนทงหมด จากนนกจะมขอสรปจากการศกษา ทงน เมอมขอสรปทไดจากศกษาในแบบ Inductive อาจจะยงไมใชขอสรปทไดรบการยอมรบ แตอาจจะเปนขอสรปชวคราว จงตองมการวจยซาๆ ในเรองเดยวกน ทอาจจะทาในตางสถานทกน ในแตละสถานการณกน ถาคาตอบทไดจากการวจยซาๆ กนหลายครงดงกลาวมความสอดคลองตองกน ขอสรปชวคราวนนกจะถกนาไปประมวลเพอสรางทฤษฎขนมาใหม วธการศกษา จากหลกการทแตกตางกนของการวจยทง 2 วธ ทาใหวธการศกษาของ 2 วธมความตางกน เนองจากการวจยแบบ Deductive จะมทฤษฎเปนกรอบอยแลวขนตอนในการวจยแบบนจงม 3 ขนตอนหลก คอ

1. การตงสมมตฐานในการวจย เชน ถาเรามกรอบทฤษฎวาประชาธปไตยจะพฒนาไดในประเทศทมเศรษฐกจด และเราจะศกษาวาประเทศไทยซงสมมตวาเวลานนเศรษฐกจอยในระดบการพฒนาพฒนาทดมาก เรากตองตงสมมตฐานวาประเทศตองมระดบการพฒนาทางการเมองทดดวย 2. การเกบรวบรวมขอมล เปนขนตอนในการแปลงสมมตฐานมาเปนคาถามตางๆ 3. การทดสอบสมมตฐานวาเราจะยอมรบหรอปฏเสธสมมตฐาน เชน ถาผลจากการวเคราะหขอมลพบวาประชาธปไตยของประเทศไทยไมพฒนาเลยแสดงวาเราปฏเสธสมมตฐาน แตถาพบวาการพฒนาประชาธปไตยของไทยอยในระดบทดกเปนการยอมรวสมมตฐาน ขณะทวธการของการวจยแบบ Inductive จะเรมตนจากการมปญหาและคาถามในการวจย จากนนกเรม

ขนตอนท 1 คอ การเกบขอมลทเกยวของ ประเดนตรงนแมวาในการวจยแบบ Inductive จะไมมกรอบทฤษฎมาเปนกรอบแตผทาวจยจาเปนตองอานทฤษฎมาเพอชวยใหเรารวาควรจะเลอกเกบขอมลอะไรบาง (ถาไมมกรอบเอาเสยเลยอาจจะเกบขอมลแบบมวๆ)

ขนตอนท 2 ตองนาขอมลจากการเกบมาประมวลใหเปนหมวดหม

ขนตอนท 3 วเคราะหความสมพนธของขอมลวามขอมลใดทเปนเหตเปนผลตอกน ถาคนพบความสมพนธตามวตถประสงคของการศกษากจะเปนขอคนพบจากการศกษา ซงขอคนพบนอาจจะถกพฒนาเปนทฤษฎตอไปในอนาคตถาขอคนพบนมการศกษาซาๆ และพบวาวาเปนจรง

จากหลกการและวธการวจยของการวจยทง 2 รปแบบ ทาใหเราทราบไดวาเปาหมายในการศกษาของการวจยทง 2 วธจะตางกน กลาวคอ

- การวจยแบบอปนยจะมเปาหมายในการพฒนาทฤษฎหรอสรางทฤษฎขนมาใหม - การวจยแบบนรนยเปนการวจยเพอทดสอบทฤษฎ

ประโยชนจากการวจยทง ประโยชนจากการวจยทง 22 แบบแบบ เนองจากการวจยแบบ Deductive มเปาหมายเพอทดสอบทฤษฎเดมวายงมประโยชนหรอยงใชไดอยหรอไม กจะทาใหเกดประโยชน กลาวคอ ถาเราพสจนแลวพบวาทฤษฎเดมใชไมไดอกตอไป หรอไมสามารถนามาอธบายปญหากจะทาใหสงคมวชาการมความพยายามในการพฒนาหรอหาทฤษฎใหมมาอธบายสงคมตอไป เชนเดยวกนกบการวจยแบบ Inductive ทมเปาหมายในการคนหาทฤษฎหรอขออธบายในสงคมใหมขนมาจะมประโยชนในการเปดมมมองใหมเพอใหวงวชาการมความกาวหนา

**********************************************************************************************************

ขอสอบป 2547 (สระบร) ถามวา จากเหตการณปญหาความไมสงบในจงหวดชายแดนภาคใต หากทานจะใชระเบยบวธวจยเพอชวยคนหาความจรงเพอนาไปสการแกไขปญหาดงกลาว ทานจะใชวธการใดในการตอบคาถามตอไปน ก. กาหนดวตถประสงคของการวจย ข. กาหนดสมมตฐานหรอขอสนนษฐานของการวจย ค. กาหนดกรอบความคดหรอทฤษฎทจะนามาวเคราะห ง. กาหนดกลมประชากรและวธการเลอกกลมตวอยาง จ. กาหนดรปแบบการวจยและเครองมอทใช

(ขอแนะนา ไมมงานวจยเพยงเรองเดยวทใชตอบคาถามหรอตอบปญหาทางการเมองไดครบถวนสมบรณ)

แนวการตอบ : วตถประสงค โจทยของงานวจยชนนคอ การใหคนหาความจรงของปรากฏการณเพอนาไปสการแกไขปญหา วตถประสงคจงนาจะเปน 1. เพอศกษาสภาพปญหาทเกดขนในจงหวดชายแดนภาคใต 2. เพอศกษาสาเหตของปญหาทเกดขน สมมตฐานหรอขอสนนษฐาน

ปญหาจงหวดชายแดนภาคใตนาจะเกดจากความขดแยงทางความคด ทงดานการเมอง สงคมและวฒนธรรมของคนในพนทกบภาครฐ อนตอเนองมาจากกระแสความขดแยงเชงวฒนธรรมจากภายนอกประเทศ (ตรงนนกศกษาแตละคนควรจะมสมมตฐานไมเหมอนกนขนอยกบมมมองทแตละมตอปญหา แตการกาหนดสมมตฐานอยางไรจะตองเลอกใชทฤษฎกรอบแนวคดทสอดคลองกน) **วธการเขยนสมมตฐานทดควรจะมค าวา “นาจะ” เพราะสมมตฐาน คอ การคาดเดาคาตอบอยางมหลกการจากประเดนปญหาทต งไว**

กรอบความคดและทฤษฎทใชในการวเคราะห จากสมมตฐานกรอบแนวคดทฤษฎทนามาใชในการวเคราะหปญหาจงหวดชายแดนภาคใต 1. แนวคดเกยวกบรฐชาต (Nation-State) 2. แนวคดกระบวนการสรางความทนสมย (Modernization) 3. แนวคดกระบวนการโลกาภวตน (Globalization) 4. แนวคดทนนยม (Capitalism) โดยแนวคดทงหมดจะถกอธบายภายใตกรอบของประวตศาสตร (Historical Approach) ทงน ผเขยนมองวาปญหาทเกดขนในจงหวดชายแดนภาคใต โดยเฉพาะการฆากนตายรายวนโดยมกลมเยาวชนรวมตวกนจบอาวธขนมาตอสกบทหารและตารวจ นนเปนพฤตกรรมแบบสดขว (Extremism) อยางหนง พฤตกรรมสดขวดงกลาว เกดจากพนทจงหวดชายแดนภาคใตเดมเปนดนแดนทเปนอสระ ตอมาเมอเกดแนวคดเกยวกบรฐชาต (National-State) เกดขน ทาใหเกดการรวบรวมดนแดนตางๆ ขนเปนประเทศและรวมศนยการปกครองเอาไวทสวนกลาง ในประเทศไทยแนวคดนเกดขนในสมยรฐกาลท 5 ทตองการสรางรฐสยามขนมา จงผนวกเอามณฑลปตตานเขาเปนสวนหนงของสยาม อนเปนผลทาใหคนในพนทเกดความรแปลกแยกและตอตานอานาจรฐสยาม **อธบายไปตามแตละแนวคด*** จดทายเรากสรปวา ทงความทนสมย แนวคดเกยวกบความเปนรฐชาต ทนนยม รวมทงโลกาภวตนมผลทาใหคนมสลมในจงหวดชายแดนภาคใตมความรสกเหมอนกบตนเองไมมทยนในสงคม เพราะวฒนธรรม ความคดความอาน ความเปนตวของตนเองถกทาลาย เชนเดยวกบในระดบโลก วฒนธรรมความคดของตะวนตกไดแพรขยายไปทวโลกจนทาใหคนมสลมมความรสกวาตนเองไมมทยน วฒนธรรม ความคดแบบมสลมถกละลายไปเรอย จงเกดความรสกตอตานและเมอไมสามารถตานกระแสของตะวนตกไดจงแสดงออกมาดวยการกอการรายอนเปนพฤตกรรมสดขว ดงทฮนตงตนมองวา เปนการปะทะกนระหวางวฒนธรรมตะวนตกกบวฒนธรรมมสลม จงหวดชายแดนภาคใตคนมสลมเองกรสกแปลกแยกจากคนไทยสวนใหญ เพราะตองถกบงคบใหเรยนหนงสอไทย ตองแตงตวแบบสากลจงไดรบการยอมรบ ทาใหรสกคบของใจ เนองจากเกดวกฤตการณดานเอกลกษณ ประกอบกบกระแสโลกาภวตนทขาวสารไปทวถง ทาใหมสลมในภาคใตแสดงพฤตกรรมสดขวออกมา กลายเปนปญหาทเกดขน

(ควรจะใชทฤษฎทแตกตางกน เชน ทฤษฎความขดแยง) ประชากรและกลมตวอยาง การวจยครงนแบงกลมตวอยางออกเปน 1. กลมคนมสลมในพนท แบงออกเปน - ผนาทางความคดในสงคมมสลม - กลมกาลงทไดรบการจดตงเพอใหเคลอนไหวกอความไมสงบ (ประชากรสวนนจะหายากแตพอหาได) - กลมมวลชน จานวนตวอยางไมมากนก แตเลอกคนทมความรเรองภาคใตและใหขอมลไดอยางลกซง 2. ภาครฐ ทงระดบกาหนดนโยบายและระดบทนานโยบายไปปฏบต รปแบบการวจยและเครองมอทใชในการวจย การวจยเรองปญหาและสาเหตปญหาจงหวดชายแดนภาคใต เปนการวจยเชงคณภาพแบบวจยสนาม นกวจยจะตองแฝงตวเขาไปอยในชมชน ใชการสงเกตการณแบบมสวนรวมและการสมภาษณแบบเจาะลกเปนเครองมอในการวจย ประชากรทศกษาไมตองมากนกแตตองเปนผใหขอมลทรจรงๆ **********************************************************************************************************

ขอสอบ PS 704 แนวความคดและนโยบายในการพฒนาประเทศไทย

ขอสอบป 2547 ถามวา Faction และ Tendency มผลตอการพฒนาพรรคการเมองหรอไม (เปนปทนกศกษาทาผดกนมาก เพราะคาศพท 2 คา ดงกลาวอาจารยไมคอยไดพดถงกน

มากนก แตเปน Concept ทสาคญอยางหนงในทางรฐศาสตร)

แนวการตอบ : จากค าถามผตอบขอตอบเปนประเดน ดงน

1. ความหมายและแนวคดของ Faction และ Tendency 2. ผลกระทบตอ Faction ตอการพฒนาพรรคการเมอง โดยเฉพาะพรรคการเมองในประเทศ

ไทย ความหมายและแนวคดของ Faction

คาวา Faction ในภาพกวาง หมายถง “กลมเฉพาะ” ทจดตงขนมาเพอดาเนนการทางการเมอง ถอเปนปรากฏการณธรรมชาตของการเมองในระบอบประชาธปไตย เปนการรวมตวของประชาชนเพอเรยกรองใหรฐบาลแกปญหาในเรองตางๆ ในประเทศพฒนาแลวกลมเฉพาะนจะมอยอยางกวางขวาง และถอเปนเรองจาเปน เพราะการมกลมเฉพาะจะเปนชองทางในการเขามสวนรวมทสาคญอยาหนงของประชาชน

ในความหมายทแคบกลมเฉพาะ คอ กลมทมบทบาทโดยตรงตอพรรคการเมอง หรออาจจะหมายถงกลมทอยภายในพรรคการเมอง ในศพทแสลงทางการเมองไทยจะเรยกวา มงทางการเมอง

กลมเฉพาะภายในพรรคการเมองดงกลาวจะมบทบาททสาคญในการสนบสนนพรรคการเมอง ในดานตางๆ ทงในดานการเงนเพอดาเนนกจกรรมของพรรค รวมทงการสนบสน นทางดานวชาการเฉพาะดานแกพรรคการเมอง กลมเฉพาะจงมความสาคญตอพรรคการเมองถากลมเฉพาะถอนตวจากพรรคการเมองพรรคการเมองอาจจะมปญหาได

ในทางกลบกนกลมเฉพาะกมบทบาทในการผลกดนใหพรรคการเมองผลกดนนโยบายตามความตองการของกลม

ในทางรฐศาสตรกลมเฉพาะมทงเปดเผยและแอบแฝง กลมเฉพาะทแอบแฝง ทเรยกวา Shadow Interest Group นนมความสาคญมาก เพราะการใหการสนบสนนพรรคอยางไมเปดเผย

กลมเฉพาะในพรรคการเมองไทยเองกมลกษณะทงเปดเผยและแอบแฝง แตสวนใหญจะเปนกลมแอบแฝงมากกวา

มงในทางการเมองไทยมมานานแลว ดงจะพบวาในทกพรรคการเมองจะมมงการเมองอยเสมอ เชน ในพรรคไทยรกไทยตอนนจะมมงทางการเมอง ของกลมการเมองตางๆ คอ

- กลมวงนาเยน ของนายเสนาะ เทยนทอง - กลมวงบวบานของ เยาวภา วงคสวสด - กลมวงพญานาค ของนายพนจ จารสมบต - กลมวงนายม ของสมศกด เทพสทน เปนตน เราจะพบวาเสมอวาแตละกลมพยายามแสดงกาลงของตนเองเพอตอรองรกษาผลประโยชน

ของกลมเปนระยะๆ โดยเฉพาะในชวงของการแตงตงรฐมนตรในแตละครง

ผลกระทบของมงทางการเมองตอการพฒนาพรรคการเมองของไทย

สาเหตสาคญประการหนงของปรากฏการณการมมงภายในพรรคการเมอง สบเนองจากพรรคการเมองไทยไมเกดขนและพฒนาการตามทฤษฎทวาดวยพรรคการเมอง กลาวคอ ในทางรฐศาสตรพรรคการเมองจะเกดจากกลมคนทมอดมการณทางการเมองในแบบเดยวกน แลวสามารถขยายความคดไปอยางกวางขวางจนไดรบการยอมรบ แตพรรคการเมองไทยไมไดเกดมาในแบบดงกลาว หากแตเกดมาจากการจดตงของนายทนพรรค และดงเอานกการเมองจากกลมการเมองตางๆ เขามารวมในลกษณะของการเจรจาตอรองแลกเปลยนผลประโยชน

ดงทอาจารยรงสรรค ธนะพรพนธ เรยกปรากฏการณการดงนกการเมองเขาไปอยในสงกดวา เปนปรากฏการณ “การทาใหนกการเมองเปนสนคาทางการเมอง” ซงเกดมานานแลวตงแตมการเปลยนแปลงการปกครอง 2475

ดงจะเหนไดจากกรณพรรคชาตสงคมและพรรคสหภมของจอมพลสฤษด ธนะรชต เมอตนทศวรรษ 2500 พรรคสหประชาไทยของกลมถนอม-ประภาส เมอตนทศวรรษ 2510 และพรรค

สามคคธรรมของคณะ รสช. เมอกลางทศวรรษ 2530 การทนกการเมองยายเขาคอกของกลมนายทหารททรงอานาจทางการเมอง แสดงใหเหนวา อานาจทางการเมองเปนแรงดดนกการเมองททรงพลง เพราะอานาจทางการเมองเปนทมาของความมงคง ตอมาแมการเมองไทยจะพฒนามาสระบอบประชาธปไตยมากขนนกการเมองยงคงยายเขาคอกของพรรคการเมองททรงพลงทางการเมอง พรรคการเมองขนาดใหญในอดตลวนมประสบการณในการดดนกการเมอง

ปจจบนนกการเมองยงกลายเปนสนคาทถกซอกนอยางโจงแจง มการตงราคาอยางตรงไปตรงมา โดยเฉพาะการถกซอโดยพรรคทมทนทรพยสง อดตพรรคไทยรกไทยเตบใหญเปนอภมหาพรรค ดวยวธการทวงการธรกจเรยกวา M&A (Merger and Acquisition) เมอพรรคไทยรกไทยตงเปาทจะมสมาชกสภา ผแทนราษฎร 400 คน ในการเลอกตงป 2547 พรรคไทยรกไทยกระทาการ 'ดด' และกวานซอนกการเมองเขาคอกขนานใหญ

การยายพรรคของนกการเมอง จงไมตางจากการตดสนใจยายบรษทของพนกงาน หรอการตดสนใจเปลยนอาชพของผทอยในวยทางาน การตดสนใจยายงาน หรอเปลยนอาชพจะเกดขนเมองานใหมหรออาชพใหมใหผลตอบแทนดกวางานเดมหรออาชพเดม ทสาคญปจจบนการยายพรรคเปนการยายไปทงกลม จนทาใหเกดปรากฎการณมงทางการเมองทชดเจนมากขน

ผลกระทบทสาคญตอการมมงในพรรคการเมอง คอ ทาใหการเมองไทยไมพฒนาและกาวไปเปนสถาบนทางการเมองได ดงเราจะพบตวอยางมากมาย เชน พรรคสามคคธรรมทจดตงขนในชวง รสช.กตองลมสลายเมอมงตางยายออกจากพรรค ในอนาคตถามกลมทนอนทใหญกวา ใหผลตอบแทนในการเขาไปสงกดทดกวาไทยรกไทยกอาจจะลมสลายไดเชนกน

ดงนน มงในทางการเมองจงมผลกระทบทาใหพรรคการเมองไมมความมนคงและพฒนาไปสสถาบนทางการเมอง อยางไรกตามถามองในแงกลบกน ถากลมการเมองเหลานมพฤตกรรมในแงด และมการแสดงออกในการรกษาผลประโยชนของสวนรวม โอกาสทกลมเฉพาะหรอมงจะพฒนาไปเปนกลมโนมนาทเรยกวา Tendency หมายถง กลมทคอยผลกดนใหพรรคมนโยบายทสอดคลองกบความตองการของประชาชน โอกาสในการพฒนาพรรคการเมองกจะเปนไปไดงายขน

**********************************************************************************************************

ขอสอบวชา Plan A การเมองการปกครอง

ขอสอบป 2547 ใหวเคราะหค ากลาวทวา “บานเมองยงมความทนสมย มกท า

ใหเกดภาวะความไรเสถยรภาพทางการเมอง” ทงนใหใชหลกการ แนวคดททานไดศกษา

มาพรอมทงยกตวอยางใหเหนจรง แนวการตอบ :

การพฒนาเศรษฐกจมผลกระทบตอเสถยรภาพทางการเมองได โดยเฉพาะอยางยงในสงคมทกาลงเปลยนผานจากสงคมแบบดงเดมทยงไมพฒนาไปสสงคมทพฒนาแลวในทางเศรษฐกจ ทงน พบวาในสงคมทยงไมพฒนารฐบาลจะทมเทความพยายามในการพฒนาเศรษฐกจมากกวาการพฒนาในดานอน ทาใหสงผลกระทบหลายประการ คอ

1. การพฒนาเศรษฐกจมสวนสาคญทาใหการรวมตวของประชาชนแบบเกาๆ ลมสลาย การรวมตวแบบเกา เชน การรวมตวกนของคนในหมบานทคอยชวยเหลอกนของคนจงหวดเดยวกน อาเภอเดยวกน แตสงคมทมการพฒนาเศรษฐกจจะทาใหเกดการรวมตวกนแบบใหม เชน การรวมกนในรปกลมอาชพ สมาพนธ การรวมกนในรปของผลประโยชน

การรวมตวแบบใหมนเองจะกลายเปนเครองมอทนาไปใชในการเรยกรองทางการเมองของคนในสงคม เมอการรวมตวกนแบบใหมมมากขนการเรยกรองตองการทางการเมองกมมากขน

2. การพฒนาเศรษฐกจทาใหเกดคนรวยรนใหม คนรวยรนใหมเหลานจะไมพอใจเพยงการเปนคนรารวยเทานน แตเมอรวยแลวกมกจะตองการมสทธมเสยงในสงคม จงเขามามบทบาททางการเมอง เชน ในเหตการณพฤษภาทมฬ คนทเขามามสวนในการทางการเมองคอ คนทมฐานะในระดบหนง เปนคนทไดรบการศกษาและมงานทดทา จากนโยบายการพฒนาเศรษฐกจของรฐบาลในชวงประมาณ 40 ปตงแตป 2500 จนกลายเปนชนชนกลาง เมอเกดการยดอานาจโดย รสช.คนเหลานจงตองลกขนมาเรยกรองขบไลคณะ รสช.ออกจากการบรหารประเทศ เนองจากคนเหลาซงมความพรอมทางดานเศรษฐกจตองการเขามามสวนรวมทางการเมอง เพอรกษาสถานะทางเศรษฐกจทดของตนเองไว เพราะมองวารฐบาลทมาจากการรฐประหารจะไมไดรบการยอมรบจากนานาชาตและมผลกระทบตอเศรษฐกจของประเทศได

3. การพฒนาเศรษฐกจทาใหคนยายถนฐานเขาเมองมากขน จากเดมทอยในชนบทคนจะมความรสกอบอน เพราะจะมพรรคพวก เพอนฝงทคอยดแลเอาใจใส แตเมอมาอยในเมองคนจะรสกวาไมมเพอน รสกแปลกแยก (Alienation) ขาดเพอนฝง รสกเปลาเปลยว เพราะความสมพนธของคนในเมองจะไมใชความสมพนธแบบสวนตว

ความรสกดงกลาวทาใหคนทยายมาจากชนบทตองพยายามไขวควาหาองคกรหรอกลมอนๆ เพอใหเขามาแทน พบวากลมทใกลตวมากทสด คอ กลมแรงงาน กลมกรรมกร ดงทเราจะพบวาผนา

สมาพนธแรงงานตางๆ มาจากบานนอกและจะใชกลมเหลานเปนฐานในการเรยกรองทางการเมอง เชน เรยกรองคาจาง เรยกรองสวสดการ การเคลอนไหวดงกลาวกจะมผลตอความไรเสถยรภาพทางสงคมและการเมองได

4. การพฒนาเศรษฐกจทาใหมาตรฐานการครองชพตกตาลงและเกดชองวางระหวางชนชนกวางขน ในชวงของความพยายามทจะพฒนาเศรษฐกจรฐบาลจะทมเทเงนจานวนมหาศาล เชนสงเสรมการสงออก สงเสรมการทองเทยว สงเสรมอตสาหกรรม แตพบวาผลประโยชนจากการทมงบประมาณจานวนมหาศาลตรงนนไมไดตกกบคนสวนใหญของสงคม เชน รายไดจากการทองเทยวไมไดตกอยกบตาสตาสา แตมกตกไปทสายการบน โรงแรม รานจวเวลร รานขายของทระลก

เหลานทาใหเกดปญหาชองวางระหวางคนจนกบคนรวย สงผลใหคนทยากจนตองออกมาเรยกรอง เคลอนไหวเพอใหรฐบาลแกไขปญหา จนนามาซงความไรเสถยรภาพทางการเมอง

5. การพฒนาเศรษฐกจจะยงผลใหคนบางกลมมรายไดเพมขนอยางมหาศาล เชน กลมธนาคาร กลมสอสาร พวกนจะทาทายกฎระเบยบของสงคมทเปนอย อยากจะเขามามสวนรวมในการจดระเบยบใหมโดยใชอทธพลของเงน บางครงอาจอยเบองหลงสถาบนทางการเมอง เชน ใหเงนสนบสนนพรรคการเมองโดยเฉพาะพรรคทมศกยภาพในการเปนรฐบาล ดงนนการเรยกรองทางการเมองใหแกไขกฎ กตกาเพอเอออานวยประโยชนตอธรกจของนายทนจงทาไดโดยงาย หลายครงการแกไขกตกาเหลานเปนการปดโอกาสกลมอน นามาซงความไมพอใจทางการเมอง

6. การพฒนาเศรษฐกจในหลายครงรฐบาลจาเปนตองออกกฎเพอจากดการบรโภคของประชาชน เชน ในชวงนามนขาดรฐบาลตองประกาศปดป มตงแต 3 ทมถงตหา ซงการประหยดนามนนกลบทาเพอนานามนไปใชในระบบอตสาหกรรม ยงผลใหประชาชนสวนใหญไมพอใจ

7. การพฒนาเศรษฐกจทาใหเกดการขยายโอกาสของการศกษา ขยายโอกาสทประชาชนจะไดรบขาวสาร ทาใหเกดความทะเยอทะยานเกนกวาความสามารถทจะหาไดจรง ปร ะชาชนจงพยายามเขาไปมสวนรวมทางการเมองเพอเรยกรองใหผมอานาจเขาไปแกไขปญหาสนองตอบความตองการทมมากมายนนจงกอใหเกดการไรเสถยรภาพทางการเมองขนมาได

8. การพฒนาเศรษฐกจจะชวยเพมสมรรถนะของกลม/องคกรของประชาชนในการเรยกรองตอรฐบาล จงมผลโดยตรงตอเสถยรภาพของรฐบาล ในยคทองคกรประชาชนยากจนและไมเขมแขงเพยงพอ เมอประชาชนมปญหาแลวรวมตวกนเพอเรยกรองทางการเมองยอมทาไดไมนานเพราะขาดเงนทนสนบสนน การเรยกรองจงไมประสบความสาเรจ แตในระยะหลงองคกรประชาชนมเงนทนมากขน สามารถรวมตวประทวงกนไดนานๆ รฐบาลจงตองลงมาคยดวย

9. กอใหเกดปญหาการแจกแจงแบงสรรการลงทน เชน การบรโภคระหวางทองถน หรอระหวางกลมเชอชาตตางๆ ในสงคมนนๆ ดวย ประชาชนเกดความรสกในเชงเปรยบเทยบ เชน ทาไมตองทมเทงบประมาณเพอพฒนาจงหวดสพรรณบรมากกวาจงหวดอนๆ ความรสกแบบนจะทาใหเกดความแตกแยกในสงคมและนาไปสความไรเสถยรภาพทางการเมองได

โดยสรป การพฒนาเศรษฐกจ จะทาใหคนในสงคมนนๆ มความกนดอยดมากขน เมอคนมความกนดอยดกจะรบรขอมลขาวสารมากขน มความรในเรองตางๆ รวมทงเรองของการเมองมาก

ขน เมอคนมความรมากขนจะพยายามละทงความคดและวถชวตแบบเกา หรอเกดกระบวนการทเรยกวา Social Mobilzation สงคมใดทคนมระดบ Social Mobilzation สงคนจะมความทะเยอทะยานอยากจะเขามาแสดงความตองการและเรยกรองตองการในทางการเมอง เกดการรวมกลมในรปของขบวนการประชาสงคม หากสงคมนนไมสามารถตอบสนองตอความตองการของขบวนการประชาสงคมไดโอกาสของการไรเสถยรภาพทางการเมองกจะมสง และในทสดกจะนามาซงการเปลยนแปลงทางการเมอง

ดงแนวคดของ แซมมวล พ. ฮนตงตน ไดกลาวถงความสมพนธระหวางการพฒนาเศรษฐกจวามผลตอความไรเสถยรภาพทางการเมอง ในสงคมทระดบการพฒนาเศรษฐกจสงจะมระดบความทนสมยสง ซงสงผลใหระดบของ Social Mobilization สง จะทาใหคนในสงคมมความกระตอรอรนทางการเมองสง มความสานกวาตนเองเปนสวนหนงของสงคมทรฐบาลจะตองหนมาเหลยวและ คนในสงคมจะมความทะยานอยากทจะเขาไปมสวนรวมทางการเมอง

ถาสงคมนนไมสามารถตอบสนองตอความตองการจากการเขามสวนรวมทางการเมองได คนจะเกดความคบของใจทางสงคม หรอมระดบ Social Frustration สง แตหากสงคมนนเปนสงคมทม Mobility Opportunity หรอเปนสงคมทเปดโอกาสใหคนมการขยบขยายฐานะทางสงคมไดสง กจะไมมปญหาผลกระทบทางการเมองแตอยางใด แตถาสงคมคนทคนมขบของใจ แตความขบของใจดงกลาวไมไดรบการตอบสนอง หรอสงคมนนเปนสงคมปด ไมเปดโอกาสใหมการขยบขยายทางสงคมจะทาใหคนเขาไปมสวนรวมทางการเมอง (Political Participation) เปนจานวนมาก

สงคมใดทคนเขามสวนรวมทางการเมองจานวนมากและในรปแบบทรนแรง เชน การประทวง การเรยกรองความตองการ แตสถาบนทางการเมองไมมประสทธภาพมากเพยงพอกจะเกดสภาพความไรเสถยรภาพทางการเมอง และนาไปสการเปลยนแปลงทางการเมอง (Political Change) ในทสด

ตวอยางการเปลยนแปลงทางการเมองหลายปรากฏการณเกดจากความไรเสถยรภาพทางการเมองอนสบเนองมาจากสงคมนนๆ มระดบของการพฒนาเศรษฐกจทสงขน เชน เหตการณ 14 ตลาคม 2516 ทเกดการเปลยนแปลงทางการเมองในประเทศไทยกเกดมาจากเวลานนประเทศไทยมการพฒนาประเทศในดานตางๆ มาตงแตป 2505 โดยเฉพาะการพฒนาทางดานการศกษาและการพฒนาเศรษฐกจ สงผลใหประชาชนมความรความเขาใจทางการเมองมากขน นกศกษาตามมหาวทยาลยมความคดความอานทไดรบรจากการศกษา

ขณะทการเมองยงเปนเผดจการ สถาบนการเมองทมอยไมสามารถตอบสนองความตองการของนกศกษาและประชาชนได ทงยงปดกนการเขามสวนรวมของประชาชน มการหามชมนมกนทางการเมอง หามผใชแรงงานรวมตวกนเปนสมาพนธ ลกษณะดงกลาวทาใหนกศกษาและประชาชนเกดความคบของใจทาใหเกดการเขามสวนรวมทางการเมองครงใหญดวยการออกมาชมนมประทวงของนกศกษาและประชาชน จนนาไปสการเปลยนแปลงรฐบาลและมการขบไลรฐบาลเกาใหออกจากตาแหนงในทสด

เชนเดยวกบการปฏรปการเมองในป 2540 กเกดมาจากการพฒนาเศรษฐกจของไทยในชวงหลายสบป จนทาใหคนไทยสวนใหญมความเปนอยทดขน พรอมกบมความรความเขาใจทางการเมองมากขน ขณะทการเมองของไทยเวลานนคอนขางมปญหา โดยเฉพาะปญหาการคอรปชนของนกการเมอง การทนกการเมองไมมคณภาพ พรรคการเมองไมไดคดคนเกงคนดใหเขาสระบบการเมองได กอใหเกดการรวมกลมในลกษณะขบวนการประชาสงคมทหลากหลายมากขน และเขามาเรยกรองใหมการปฏรปทางการเมอง จนในทสดการปฏรปการเมองโดยการรางรฐธรรมนญทเรยกวารฐธรรมนญฉบบประชาชนกเกดขน

********************************************************************************************************** ขอสอบป 2548 จงอธบายพรอมยกตวอยางใหเหนจรงวา กระแสโลก (Globalization) สามารถสรางผลกระทบอยางทวถง (Scale Effects) ตอดานสงคม เศรษฐกจ การเมอง และวฒนธรรม ทงนใหนากรณประเทศไทยมาเปนจดเนน (Focus) และจดวเคราะห

แนวการตอบ : 1. อธบายความเปนมาของกระแสโลก (Globalization) 2. สงททาใหเกดกระแสโลก 3. กระแสโลกมผลกระทบตอประเทศไทยในดาน (อธบายและยกตวอยาง)

3.1 สงคม 3.2 เศรษฐกจ 3.3 การเมอง 3.4 วฒนธรรม

4. สรป

กระแสโลก (Globalization) เปนเรองของการเปลยนแปลงจากสงคมดงเดมสสงคมสมยใหม ทาใหระบบของสงคมไดรบการเปลยนแปลง สภาพของสงคมสมยใหมเปนสงคมอตสาหกรรม เนนการกระทาในการรวมกลม และสงคมมเหตผลมากขน มการแบงงานกนทา สงคมยอมรบความหลากหลาย โดยหลกเหตผล เปนการรวมกลมกนเพอรกษาผลประโยชนรวมกนของกลม และในการสรางรฐกตงอยบนพนฐานของสงคมแบบกลมหลากหลาย ซงการรวมกลมกนนนจะมงไปทการเพมพนผลประโยชนของตนเอง หรอมงใหความสนใจรวมกนและการรวมกนตามอดมการณในทางเศรษฐกจ มการผลตในลกษณะอตสาหกรรม ผลตไดคราวละมากๆ มองคการทางสงคมและการเมองทซบซอน ในลกษณะกลมผลประโยชนและกลมอทธพล แตการดาเนนการตางๆ ของกลมทกระทากนอยภายในประเทศหรอสงคมของตนเอง ยงไมมการดาเนนการไดในระดบโลก จนในป ค.ศ. 1990 ไดเกดแนวคด “กระแสโลก” (Globalization) ขน

การเปลยนแปลงตามกระแสโลกไดเกดมาจาก 2 ปจจย คอ

1. ปจจยการคาระหวางประเทศ ซงเปนแหลงรายไดทสาคญของประเทศตางๆ การคาระหวางประเทศไดขยายวงกวางออก

ไปสระดบโลก เกดการแขงขนและเกดการขดแยงเรองการคาและภาษศลกากรระหวางประเทศขน ในทสดจงมการประชมเพอทาความตกลงเรองภาษศลกากรและการคาระหวางประเทศ หรอ GATT และนามาสการจดตง องคการคาโลก (WTO)

2. ปจจยพฒนาการของคอมพวเตอรและเทคโนโลยการสอสาร เมอพฒนาการดานการตดตอสอสารทางคอมพวเตอรเจรญขน อนเตอรเนตพฒนาขนทาให

แนวคดการคาระหวางประเทศเปลยนไปดวย คอ มการทาธรกจผานอนเตอรเนท ทเรยกวา อ คอมเมรซ (E-commerce) หรอพาณชยกรรมอเลคทรอนคส จากความกาวหนาดานคอมพวเตอรและความเจรญดานโทรคมนาคมและสอสารทาใหเกดการผสมผสานความรในดานคอมพวเตอร โทรคมนาคม รวมทงการสอสารเกดเปนเทคโนโลยสารสนเทศ (Information Technology : IT) ทาใหระบบการตดตอสอสารแบบเดมๆ เชน การสงจดหมาย การใชโทรศพทขามทวป การคนหาขอมลหองสมด และการดาเนนธรกจไปรษณย ฯลฯ กลายเปนเรองลาสมย เมอระบบ IT ทใชระบบ Internet เขาใชในการดาเนนการตดตอสอสาร ซงทาไดเรวกวา และถกกวา สามารถตดตอเชอมโยงไดทวโลก เกดเปนกระแสโลก ซงสอดคลองกนทวโลก และเปนไปตามสภาวะความเปนจรงของสงคมโลก ซงในการตดตอสอสารในระบบสารสนเทศ (IT) ทาใหโลกเลกลงเสมอนหนงเปนแคหมบานโลก (Global Village) เกดลกษณะโลกไรพรหมแดน สามารถใชเทคโนโลยสอสารไดทกสถานททกเวลา

จากความกาวหนาดานเทคโนโลยการสอสาร (IT) ทาใหแนวคดและวทยาการทางดานเศรษฐกจ สงคม การเมอง และวฒนธรรม เกดแพรกระจายจากตะวนตก เกดการเอาอยางทางความคดและวถชวตทางสงคม และกอใหเกดการเคลอนไหวทางสงคม จากสภาพสงคมดงเดมสสงคมสมยใหม ซงกระแสโลกสรางผลกระทบอยางทวถง (Scale Effects) ในดานตางๆ ของสงคมโลก ไมวาจะเปนทางดานการเมอง เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม โดยเฉพาะอยางยงสาหรบประเทศไทย

ผลกระทบของการเกดกระแสโลกทมตอประเทศไทย 1. ผลกระทบทางดานเศรษฐกจ โดยเฉพาะกระทบตอการผลต (Production) กระแสโลก

เนนอตสาหกรรม ซงประเทศไทยกหนมาผลตอตสาหกรรมเปนจานวนมาก เชน นคมอตสาหกรรมบางพล บางชน อยธยา เปนตน เปนการนาเทคโนโลยใหมๆ เขามาทดแทนอตสาหกรรมแรงงาน ทาใหอตสาหกรรมทใชแรงงานนนกลายเปนอตสาหกรรมทหมดอนาคต (Sunset Industry) ซงอตสาหกรรมทใชแรงงานนน เปนอสาหกรรมทตองใชแรงงานเปนจานวนมาก (Labor Intensive) ทาใหมตนทนสงตอการผลต เชน อตสาหกรรมทอผา อตสาหกรรมเครองหนง เปนตน การนาเทคโนโลยสมยใหมมาใชในการผลตนนทาใหมตนทนทตากวา และทาใหแรงงานไทยตกงานเปนจานวนมาก

2. ผลกระทบดานการเมอง คอ อานาจรฐลดลง จากเดมทม แนวคดวาอานาจรฐยงใหญทสด แตปจจบนอานาจเปลยนไปอยกบองคกรตอไปน

- อานาจไปอยบรรษทใหญหรอบรรษทขามชาต ซงมอานาจมากกวารฐ ซงเปนบรรษททมผถอหนหลายเชอชาตและเขาไปลงทนในหลายประเทศ เมอบรรษทเขาไปลงทนในประเทศตางๆ กจะเขาไปตอรองกบรฐบาลประเทศนนๆ ใหเออตอการลงทนของบรรษท เชน ในประเทศไทย มการตอรองใหออกกฎหมายเกยวกบการประกนความเสยงใหกบการลงทนของบรษทตางชาต ขณะทคนไทยไมมการประกนความเสยงในการลงทนนคอ อานาจของบรรษทขามชาต นอกจากนกไดสทธพเศษหลายอยาง มการยกเวนภาษ เปนตน บรรษทขามชาตทมาลงทนในประเทศไทย ดงเชน กรณเทสโกโลตสทนายกฯ ทกษณบอกวาตอไปนหามเปดสาขาในตางจงหวด พดไดสองวนผอานวยการใหญเทสโกบนมาจากองกฤษเพอเขาพบนายกฯ ทาใหนายกฯ ตองเปลยนคาพดในทนควนหนมาอางเรองการคาเสรทหางตางชาตสามารถเปดสาขาในตางจงหวดได บรรษทตางชาตมอานาจอยางมากในการบบรฐบาลประเทศกาลงพฒนา ดงายๆ ถาหางเทสโกปดบรษททกสาขาทวประเทศแลวคนไทยจะตกงานกนกหมนคน

- อานาจตกอยกบองคการระหวางประเทศ หากเปนระดบโลก เชน UN ระดบทวป เชน APEC (แตขณะนยงไมเปนองคการ เปนเพยงความรวมมอ แตอนาคตพฒนาเปนองคการได) องคการระหวางประเทศระดบภมภาค เชน อาเซยน เปนตน ซงประเทศไทยไดเขาเปนสมาชกองคการตางๆ ดงกลาว ทาใหประเทศไทยเสยอานาจรฐบางสวนใหกบองคการทไปเปนสมาชกดงกลาว

3. กระทบตอวฒนธรรม เชน - การแตงกาย เดมคนไทยแตงกายงายๆ ปจจบนเลยนแบบการแตงกายแบบตะวนตก - การกนอย จากเดมใชมอกนอาหาร แตปจจบนใชสอม ชอน มด เปนตน - วถชวต การใชชวตมกฎเกณฑมากขน ผลกระทบทเกดจากการเปลยนดงกลาว คอ - ดานความคดและการกระทา คอ มองวา สงคมสมยใหมตองเนนปจเจกชนนยม (Individual)

ไมสนใจบคคลอน สงผลกระทบตอสงคมไทยทเคยมการเอออาทร มนาใจ มการอปถมภ เกดสภาพตวใครตวมน

- เนนเหตผลและกฎเกณฑมากขน ใครตดสนใจอะไรตามอาเภอใจจะไมไดรบการยอมรบ 4. ผลกระทบตอสงคม สงคมปจจบนเกดภาวะทเรยกวา ชมชนโพนทะเล ซงเปนชมชนทไมมพรหมแดน เขาไปส

ชมชนตางๆ ทวโลก เชน ตางประเทศมชมรมเกย ประเทศไทยกมชมรมเกยดวยและกลายเปนเรองเทห เกดกลมสทธสตร กลมสงแวดลอม เปนตน

กระแสโลกยงทาใหเกดการตอตานกระแสโลกขน เชน การเคลอนไหวทางสงคมในรปแบบเดม ทเนนความขดแยงทางชนชน เรมไมสอดคลองกบความเปนจรงของโลก เพราะฉะนน การเคลอนไหวทางสงคมแบบใหม ทเนนความสมดลของธรรมชาต ของกลมอนรกษสงแวดลอม เรมปรากฏใหเหนมากขนในสงคมไทย ตวอยางของการเกดการขดแยงเรองการสรางโรงไฟฟา ณ ตาบลหนกรด และตาบลบอนอก จงหวดประจวบครขนธ กเปนการเคลอนไหวทางสงคมแบบใหมเชนกน

สรป การเกดกระแสโลก ( Globalization) นนเปนการเปลยนแปลงททนสมยขน ซงจากการเปลยนแปลงดงกลาวนนมทงผลกระทบทดตอสงคมโลก และผลกระทบทเปนผลเสยตอสงคมโลกไปทวโลก ซงโดยเฉพาะทมผลกระทบตอประเทศไทยทเปนผลเสยสวนใหญ ทงทางดานเศรษฐกจ การเมอง สงคม และวฒนะธรรม ซงทางดานเศรษฐกจ ท าใหคนไทยนนตกงานเปนจ านวนมาก รฐบาลตองเขามาแกปญหาเพอไมใหเกดการวางงาน ทางดานการเมองรฐตองเขาไปแกไขปญหาในการเสยอ านาจรฐบางสวนไป ทางดานสงคมและวฒนธรรม ซงเปนสงทคกนรฐตองเขาไปแกปญหาทเราไปเอาคานยมของทางตะวนตกมามากมายท าใหเกดปญหาทางดานสงคม

และวฒนธรรมดงเดมของคนไทยทดๆ กก าลงจะสญหายไปจากสงคม

********************************************************************************************************** ขอสอบวชา Plan B ความสมพนธระหวางประเทศ

ขอสอบป 2547 ขอใหทานนาทฤษฎตางๆ ดานความสมพนธระหวางประเทศทสามารถอธบายความสมพนธของสงคมโลกในปจจบนไดดทสด เพอสรปสภาพทเปนอยและแนวโนมในอนาคต

แนวการตอบ : จากคาถามมประเดนทตองตอบ คอ 1. สภาพความสมพนธของสงคมโลกในปจจบน อาจจะแบงออกเปน - สภาพความสมพนธทางดานเศรษฐกจ ประเดนเดนๆ คอ การแขงขนทางการคา การปกปองทางการคา การรวมกลมทางการคา ความรวมมอทางการคา - สภาพความสมพนธทางดานการเมอง ยกประเดนของอรกมาพดนาจะทนสมยทสด บทบาทมหาอานาจของอเมรกา บทบาทของจน และอย 2. แนวคดทฤษฎทจะนาไปใชในการวเคราะห เวลาเขยนอาจจะพดถงประเดนเดนทละประเดนและเอาทฤษฎไปอธบายทละประเดน เชน ในตอนทพดถงสภาพความสมพนธทางดานเศรษฐกจและบอกวาเวลานการแขงขนทางดานเศรษฐกจเปนไปดวยความรนแรง เปนไปตามแนวคดการคาเสร แนวคดทนนยม เมอเกดการแขงขนทรนแรงทาใหเกดการรวมตวเปนกลมเพอสรางอานาจในการแขงขน (อธบายดวยทฤษฎบรณาการทางดานเศรษฐกจ) เปนตน พอพดถงความสมพนธทางการเมองกนาเอาแนวคดเกยวระบบโครงสรางขวอานาจ ขวเดยวหลายศนยมาอธบาย เอาทฤษฎในกลมสจจนยมมาอธบายเรองสงครามอรก เปนตน 3. แนวโนมของความสมพนธในสงคมโลกในอนาคต จากนนกบอกวาสภาพความสมพนธในโลกทงดานเศรษฐกจการเมองจะเปนอยางไร เอเชยจะเตบโตหรอไม จน อนเดยจะขนมาแทนทสหรฐไดเมอไหร ระบบเอกกะจะหายไปหรอไม หรอยงอยแบบนอกนานเทานาน

**********************************************************************************************************

ขอสอบป 2548 “ในยคปจจบน กระแสการกอตงชมชนทางเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community) หรอ AEC ไดมขนและนาไปสการศกษาการกอตงชมชนทางเศรษฐกจ

เอเชยตะวนออก (East Asia Economic Community)” จงอธบายบทบาทของประเทศไทยในการกอตง อาเซยน (ASEAN) อาฟตา AFTA) เขตการคาเสร (FTA) และอนๆ ทนาไปสขอความขางตน

แนวการตอบ : 1. คานา โดยเรมตงแตหลงยคสงครามเยน ททาใหเกด EU และเกด ASEAN, AFTA, FTA

ใหพอเขาใจ 2. วตถประสงคและความเปนมาทประเทศไทยมบทบาทในการกอตง

- ASEAN, - AFTA, - FTA

3. การกอตงชมชนทางเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community) ประกอบดวยประเทศใดบาง

4. การกอตงชมชนทางเศรษฐกจเอเชยตะวนออก (East Asia Economic Community) ประกอบดวยประเทศใดบาง

5. ในยคปจจบน กระแสการกอตงชมชนทางเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community) หรอ AEC ไดมขนและนาไปสการศกษาการกอตงชมชนทางเศรษฐกจเอเชยตะวนออก (East Asia Economic Community) หมายความวาอยางไร

สรป ประเทศไทยมสวนชวยในการกอตง ASEAN, AFTA, FTA จนนาไปสขอความ“ในยคปจจบน กระแสการกอตงชมชนทางเศรษฐกจอาเซยน (ASEAN Economic Community) หรอ AEC ไดมขนและนาไปสการศกษาการกอตงชมชนทางเศรษฐกจเอเชยตะวนออก (East Asia Economic Community)”

**********************************************************************************************************

ขอสอบวชา Plan C การบรหารรฐกจ ขอสอบป 2547 แนวทางในการบรหารราชการของไทยในปจจบนเปนอยางไร หรอแนวคด

ทมอทธพลตอการปฏรประบบราชการของไทย คออะไร แนวการตอบ : (เวลาตอบตองพลกตามโจทย)

การบรหารราชการของไทยในปจจบนหรอแนวทางในการปฏรประบบราชการของไทยในปจจบนเกดจากแนวคด 2 แนวคดทสาคญ คอ

1. แนวคดทเรยกวาการจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management) 2. แนวคดเกยวกบการบรหารจดการทด (Good Governance)

ผตอบจะขอลงรายละเอยดทละแนวคดดงน 1. แนวคดทเรยกวาการจดการภาครฐแนวใหม (New Public Management)

แนวคดเกยวกบการจดการภาครฐแนวใหม เปนแนวคดทมอทธพลอยางมากตอการบรหารระบบราชการไทยในปจจบน เปนแนวคดทพฒนาสบเนองมาจากแนวคดคดการบรหารงานภาครฐแนวใหมหรอ New Public Administration (New PA)

กลาวคอ หลงจากทมการใชแนวทาง การบรหารงานภาครฐมาตงแตป 1968 โดยประมาณ พบวา มผลทาใหระบบราชการเตบใหญมากขน เพราะจดเนนของ New PA คอ การลงไปสรางบรการสาธารณะใหกบประชาชนใหทวถงมากขน ทาใหเกดปญหาหลายประการโดยเฉพาะความลาชาของการทางานในระบบราชการ

ขณะเดยวกนในเวลานนสภาพของการแขงขนระหวางประเทศไดเกดขนอยางกวางขวาง ขณะทระบบราชการยงเปนระบบผกขาดทาใหขาดความสามารถในการแขงขน เน องจากระบบราชการมตนทนสง ทาใหภาพรวมในการบรหารงานอยในลกษณะทเรยกวา มประสทธภาพตา ซงตางจากภาคเอกชนและประชาชนทเวลานนมความเตบโต แขงแรงมากขน

ทงหมดนกลายเปนแรงผลกใหเกดการเปลยนแปลงจากแนวคดแบบ New PA มาเปน New PM ในประมาณป 1980 ซงเปนแนวคดหลกทนามาใชในการบรหารงานภาครฐในปจจบน รวมทงเปนแนวทางในการปฏรประบบราชการของไทยดวย

ทงน หลกการของ New Public Management ประกอบไปดวย 1. การสรางการบรการทมคณภาพแกประชาชน โดยภาครฐจะตองหนมาสรางบรการท

รวดเรว โปรงใส และสรางความประทบใจใหกบประชาชนอนเปนเสมอนลกคา หลกการขอนถกนามาใชกบประเทศไทยตงแต ป 2532 โดยมการประกาศใชระเบยบสานก

นายกรฐมนตรวาดวยการใหบรการของรฐป 2532 เชน การกาหนดวาในการขอรบบรการของประชาชนในเรองตางๆ จะตองใชเวลานานแคไหน การจดระบบควในการตดตอราชการ การจดระบบนดลวงหนาเพอไมใหประชาชนไปคอยเสยเวลาทหนวยราชการอกตอไป เราจงพบวาในปจจบนขาราชการใหบรการประชาชนดวยความยมแยมแจมใจมากขน ประชาชนไดรบบรการท

รวดเรวขน สะดวกมากขน เชน สามารถทาบตรประชาชนทไหนกไดโดยไมตองเดนทางกลบไปทภมลาเนา

2. สนบสนนใหลดการควบคมจากสวนกลางและเพมอสระในการบรหารงานใหแกหนวยงานมากขน หรอเนนการกระจายอานาจ ผอนคลายกฎระเบยบใหเกดความคลองตวในการบรหารจดการ ดงเราจะพบวาเวลานหนวยงานระดบลางของไทยมอานาจในการตดสนใจมากขน

3. New PM ใหความส าคญกบผลการปฏบตงาน หมายถง เนนการวดผลการทางานวาประสบความสาเรจมากนอยแคไหน

แนวทางนถกนามาใชในการบรหารระบบราชการไทยอยางเขมขนมากขน ดงจะพบวาขาราชการและหนวยงานทกหนวยงานจะตองจดระบบประเมนผลงานของทงระดบบคลและระดบหนวยงาน มการกาหนดตวชวดทนาเชอถอ รวมทงมการใหผลตอบแทนตามผลการปฏบตงานจากเดมทอาจจะใหตามลาดบอาวโสและอายการทางาน

นอกจากน ประเทศไทยยงมการปรบเปลยนใหมการพจารณาความดความชอบปละ 2 ครง มการใหรางวลในระดบองคการ เชน มโบนสหรอเงนเดอนเดอนท 13 สาหรบหนวยงานทมผลงานดเดน มการใหรางวล Priminister Award เปนตน

4. การสรางระบบสนบสนนดานการพฒนาบคลากรเพอใหบคคลากรไดรบการพฒนาอยางตอเนองตลอดเวลา และยงสนบสนนใหมการนาเทคโนโลยมาใชในการปฏบตงานมากขน หลกการในขอนกถกนามาใชในการบรหารระบบราชการไทยเชนกน เชน มการนาระบบสานกงานอตโนมต มการทาบตรประชาชนแบบใหมทเรยกวา Smart Card

5. การจดการภาครฐแนวใหมสนบสนนใหมการเปดกวางในการแขงขน หลกการในขอนเกดจากการทรฐบาลมภารกจมากจนเกนไป เขาไปมบทบาทในระบบเศรษฐกจมากเกนไปและไมมประสทธภาพ New PM จงเสนอวา รฐจะตองยอมรบเรองของการแขงขน

การแขงขนในทนจะตองมความเสร เปนการแขงขนทจะใหเอกชนเขามาปฏบตงานในสวนทรฐเคยทาและไมมประสทธภาพ เชน การจางเหมา การใหเชา หรอแมกระทงการแปรรป

การแขงขนในสวนนจะเปนการแขงขนระหวางภาครฐดวยกน หรอระหวางรฐกบเอกชนกได ในประเทศไทยหลกการขอนถกนามาใชอยางมากเชนกน เชน การเปดใหมการแขงขนใน

กจการโทรศพทจากเดมทผกขาดดวยหนวยงานของรฐ หรอในธรกจการบนทเวลานมสายการบนเพมขนทาใหประชาชนมโอกาสเดนทางในราคาทถกลง หรอในกจการเกยวกบการขนสง เชน การตรวจสภาพรถจากเดมทผกขาดดวยสานกงานขนสงกเปดใหเอกชนเขามาแขงขน

การทมการแขงขนมากขนทาใหประชาชนมทางเลอกในการใชบรการในดานตางๆ เพมขน ขณะเดยวกนประชาชนกจะไดรบบรการในราคาทถกลงและไดรบความพงพอใจมากขน

นนคอ หลกการของ New PM ทมผลอยางมากตอการปรบเปลยนการบรหารงานภาครฐของไทยมาสการจดการแบบใหม รวมทงการปฏรประบบราชการของไทยเองกไดรบอทธพลจากแนวคดดงกลาวเชนกน

2. แนวคดเกยวกบการบรหารจดการภาครฐทด (Good Governance) เปนอกแนวคดหนงทมอทธผลและมบทบาทตอการบรหารภาครฐในปจจบน รวมทงม

อทธพลตอการปฏรประบบราชการของไทยดวย สาหรบหลกการของ Good Governance นกวชาการจะกาหนดไวหลากหลายในทนมองวา

มหลกการทสาคญ คอ - ความโปรงใส หมายถง ระบบราชการจะตองทางานอยางโปรงใส พรอมใหประชาชน

ตรวจสอบไดตลอดเวลา - ความรบผดชอบ หมายถง ในปญหาใดๆ ทเกดขนจะตองมผรบผดชอบหรอมเจาภาพท

ชดเจน - การใชหลกนตธรรม หมายถง การทางานของระบบราชการจะตองคานงถงหลกกฎหมาย

หลกการนจะทาใหประชาชนไดรบความเสมอภาคจากการบรการของรฐ - ความมประสทธผลและประสทธภาพในการปฏบตงาน การทางานของระบบราชการ

จะตองคานงถงผลของการทางานใหบรรลเปาหมายและมตนทนในการทางานทตาทสดดวย แนวคดดงกลาวถกนามาใชในการบรหารระบบราชการไทย โดยมการออกกฎหมายท

เกยวของกบหลกการธรรมมาภบาลในภาครฐ

สรป ทกวนนการจดการภาครฐ จงเปนบรหารรฐกจยคใหม ทงเรองของการบรหารงาน บรหารคน และบรหารเงนโดยมลกษณะทสาคญ คอ - บรหารคน โดยยดคนเปนเปนศนยกลาง พฒนาคน ทงกาย จตใจ สตปญญา - บรหารงาน โดยคานงถงสภาพแวดลอม บรหารงานทามกลางเงอนไขทยดหยน บรหารงานในลกษณะงานเฉพาะกจ การจดองคการตองเปนองคการแบบ Organic ไมใช Mechanic - บรหารเงน โดยโปรงใส กระจายอานาจ หรอการบรหารราชการทกวนนจะเปนแบบ บรหารคน บรหารงาน และบรหารเงน ในเชงคณธรรม จรยธรรม แตยงไมทงประสทธภาพและประสทธผล ในการบรหารงาน อนเปนผลสบเนองมาจากแนวคด New Public Management และ Good Governance นนเอง (ถาถามเรองปฏรประบบราชการอาจจะตองบอกถงปญหาระบบราชการกอนดวย)

ถาขอสอบออกเรองนโยบายสาธารณะ เชน ใหวเคราะหแนวทางของการกาหนดนโยบายปฏรประบบราชการ (กใหเอาแนวททาสรปใหไปตอบในสวนของ Plan c)

**********************************************************************************************************