Авторы: £É¹ÊÆÇ»¹ , С. А. Кудрявцева · 2019. 8. 16. ·...

А в т о р ы:. . , С. А. Кудрявцева

© « », 2019 © . « », 2019

www.adu.by www.aversev.by

3

Предисловие

Календарно-тематическое планирование по всемирной истории и истории Беларуси для 9 класса составлено в соответствии с действующими учебными программами для учреждений общего среднего образования, утвержденными Министерством образования Республики Беларусь.

Планирование представлено в виде таблицы, в которой определены тема урока, план ее изучения, количество часов на изучение каждого раздела (темы), а также новые понятия и материал учебного пособия, подлежащие ус-воению. Указаны учебные пособия, предназначенные для обучения, а также рабочие тетради, рекомендованные Министерством образования Республики Беларусь, которые помогут в организации процесса обучения.

При подготовке к учебному занятию учителю необходимо обратить вни-мание на определение домашнего задания. При этом следует иметь в виду, что основной учебный материал должен быть усвоен на уроке. Время выполне-ния и объем домашнего задания регламентируются СанПиН «Гигиенические требования к устройству, содержанию и организации учебно-воспитательно-го процесса общеобразовательных учреждений». О проведении уроков «Наш край» по истории Беларуси, посвященных проектной деятельности учащихся, необходимо сообщать заранее.

В процессе обучения истории рекомендуется активно использовать инфор-мационно-коммуникативные технологии. При этом учителю важно понимать их образовательные возможности и отчетливо осознавать границы их приме-нения, уметь органически сочетать эти технологии с традиционными методи-ками. Использование возможностей веб-сервисов (LearningApps, Mindomo, MindMaps, TimeRine, WordArt, Prezi, Calameo, Google Earth, «Фабрика кросс-вордов», Kahoot и др.) для подготовки и проведения уроков, а также создания дидактических материалов позволит привлечь внимание учащихся к предмету и заинтересовать их.

Сервисы веб 2.0 — это контент, создаваемый участниками (пользователь может наполнять сеть новым содержанием, добавлять к сетевому контенту статьи, фотографии, оставлять свои комментарии и т. д.).

На современном этапе учитель имеет возможность планировать учебную деятельность таким образом, чтобы учащиеся не только знакомились с учеб-ным содержанием, но и сами выступали в роли активных создателей информа-ционного контента. На любом уроке (введение нового материала, закрепление, обобщение, контроль) грамотное использование сервисов веб 2.0 мотивирует учащихся к активной деятельности, раскрытию творческого потенциала, ком-муникации и сотрудничеству.

Материал, представленный в пособии, носит рекомендательный характер.

© « », 2019 © . « », 2019


4

ВСЕМИРНАЯ ИСТОРИЯ НОВЕЙШЕГО ВРЕМЕНИ(52 ч, в том числе 1 ч — резервное время)

1. Кошелев, В. С. Всемирная история Новейшего времени: учеб. пособие для 9 кл. учреждений общ. сред. образования с рус. яз. обучения / В. С. Кошелев, М. А. Краснова, Н. В. Кошелева. — Минск : Изд. центр БГУ, 2019.2. Краснова, М. А. История Новейшего времени в 10 классе : учеб.-метод. пособие / М. А. Краснова, Г. А. Космач, В. С. Ко-шелев. — Минск : Изд. центр БГУ, 2014.3. История Новейшего времени в 11 классе : учеб.-метод. пособие / Л. В. Гавриловец [и др.]. — Минск : Изд. центр БГУ, 2014.4. Космач, Г. А. Всемирная история Новейшего времени, 1918—1945 гг. Атлас : учеб. пособие для 10 кл. учреждений общ. сред. образования / Г. А. Космач, В. Н. Темушев. — Минск : Белкартография, 2010—2014.5. Космач, Г. А. Всемирная история Новейшего времени : 1945 г. — начало XXI в. : атлас : учеб. пособие для 11 кл. учреждений общ. сред. образования / Г. А. Космач, В. Н. Темушев. — Минск : Белкартография, 2010.6. Всемирная история Новейшего времени, 1918—1945 гг. 10 класс : хрестоматия : пособие для учащихся общеобразоват. учреждений с белорус. и рус. яз. обучения / авт.-сост. Г. А. Космач, В. С. Кошелев, М. А. Краснова ; под ред. Г. А. Космача. —Минск : Пачатковая школа, 2009.7. Всемирная история Новейшего времени : 1945 г. — начало XXI в. : 11 класс : хрестоматия : пособие для учащихся обще-образоват. учреждений с белорус. и рус. яз. обучения / авт. вступ. ст., метод. аппарата, сост. Г. А. Космач, В. С. Кошелев, М. А. Краснова ; под ред. Г. А. Космача. — Минск : Народная асвета, 2009.8. Краснова, М. А. Всемирная история Новейшего времени : тестовые и разноуровневые задания : 10—11 классы : пособие для учителей учреждений общ. сред. образования / М. А. Краснова. — Минск, 2012.

№ у

рок

а и

дат

а п

ров

еден

ия

Тема урока, план изучения

нового материала

Кол

иче

ств

о ча

сов

Цели изучения темы

Характеристика основных видов

и способов деятельности

(с рекомендуемыми упражнениями)

Домашнее задание

1 2 3 4 5 6

ЧАСТЬ I. ВСЕМИРНАЯ ИСТОРИЯ НОВЕЙШЕГО ВРЕМЕНИ: 1918—1945 гг. (26 ч)1 Мир после войны

1. Понятие «Новейшая ис то рия» и ее пе ри о-ди зация.2. Страны Запада: ос -

1 Учащиеся должны знать:- периодизацию истории Но-вейшего времени;- основные направления раз-вития стран Запада, Востока

Работа над понятием «Новейшая история».Самостоятельная рабо-та с текстом учебно го пособия «Страны За-

§ 1, зад. 1—5.Индивидуальное: под-готовить кра ткое со-общение о ху дожникеУ. Орпене и его работе

5

Продолжение

1 2 3 4 5 6

нов ные тенденции ра-з вития.3. Последствия Пе р-вой ми ро вой вой ны.4. Мировой экономи-ческий кризис.5. Россия.6. За пределами евро-пейского мира

и Латинской Америки в пер-вой половине ХХ в.;уметь:- характеризовать основныеэтапы истории Новейшего вре-мени;- определять последствия Пер-вой мировой войны, мировогоэкономического кризиса, Ок-тябрьской революции;- анализировать историческиеисточники

пада: основные тенден-ции развития».Составление обобщаю-щей таблицы «Первая мировая война».Работа с текстом А. И. Ут-кина «Первая мировая война»

«Подписание Версаль-ского мирного договора в Зе ркальном за ле Ве р-са ль ско го дворца»

Раздел I. СТРАНЫ ЕВРОПЫ И США В 1918—1939 гг. (8 ч)

2 Утверждение основ по с левоенного мира1. Парижская мирнаяко нференция.2. Версальский мир-ный договор. СозданиеЛиги Наций.3. Вашингтонская ко н-ференция.4. Противоречия Ве-р са льско-Ва ши н г тон-с кой си стемы меж ду-народных отно ше ний

1 Учащиеся должны знать:- даты проведения Парижскоймирной и Вашингтонской кон-ференций; заключения Вер-сальского мирного договора;- имена: Д. Ллойд Джордж,Ж. Клемансо, В. Вильсон;- значение понятий: репара-ция, Лига Наций, Версальско-Вашингтонская система меж-дународных отношений;- вопросы, которые решалисьна Парижской и Вашингтон-ской конференциях;уметь:- характеризовать догово ры,заключенные на Пари ж ской

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа с текстом Вер-сальского мирного до-говора.Работа с исторической картой: показывать тер-риториальные измене-ния, которые были про-изведены по условиям Версальского мирного договора.Работа с иллюстраци-ями учебного пособия. Работа со схемой «Ми-рные договоры 1919—1923 гг.».

§ 2, зад. 1—5.Индивидуальное: под-готовить краткие ис-торические справкио К. Либкнехте, Р. Лю-ксембург, Р. Пуанкаре;выполнение самостоя-тельного задания

© « », 2019 © . « », 2019


6


1 2 3 4 5 6

и Вашингтонской кон фе ре н - циях; Версальско-Ва ши н г то-нскую систему меж ду на ро д-ных отношений;- выражать свое отношениек мирным договорам, заклю-ченным в 1919—1923 гг.;- анализировать историческиеисточники, историческую карту

Эвристическая беседа, в ходе которой опреде-ляются противоречия Версальско-Вашингто-нской системы.Выполнение задания ру брики «Предлагаем об су дить»

3 Западная Европа и США в 1918—1929 гг.1. Революция в Герма-нии.2. Революционный по-д ъ ем в других странахЕв ропы.3. Возникновение фа-ши зма.4. Приход фашистовк вла сти в Италии.5. Особенности со ци-ально-эко но ми че ско-го и политическогора з ви тия в период от-но си тельной стаби ли-за ции.6. Международные от-ношения

1 Учащиеся должны знать:- даты революции в Германии;установления Веймарской ре-спублики;- имена: Ф. Эберт, Б. Муссо-лини;- значение понятия Комин-терн;- в каких странах Западной Ев-ропы были установлены совет-ские республики;уметь:- характеризовать Ноябрь-скую революцию в Германии;социально-экономическоеи по литическое развитие стран Запада в 1924—1929 гг.;- сравнивать политическоеи эко номическое развитиепобежденных стран и стран-победительниц

Работа с текстом учеб-ного пособия.Составление таблицы основных событий Но-ябрьской революции в Германии.Работа с текстом Кон-ституции Германской империи.Работа с исторической картой: показывать со-бытия Ноябрьской ре-волюции в Германии, советские республики в Западной Европе; но-вые государства, обра-зовавшиеся в Европе. Работа с иллюстраци-ями учебного пособия (обратить внимание на жизнь детей в Гер-мании в годы гиперин-фляции).

§ 3, зад. 1—4.Индивидуальное: выяс-нить значение понятий«инфляция», «девальва-ция», «эмиссия»

7


1 2 3 4 5 6

Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

4 Мировой экономиче-ский кризис и страны Запада1. Причины, основныечерты и особенностимирового экономиче-ского кризиса.2. Пути выхода из кри-зи са.3. «Новый курс» Ф. Ру-звельта.4. Тоталитарный вари-ант выхода из кризиса.5. Последствия миро-вого экономическогокризиса.6. Приход нацистовк власти в Германии

1 Учащиеся должны знать:- даты мирового экономиче-ского кризиса;- имена: Ф. Рузвельт, А. Гит-лер;- значение понятий: мировойэкономический кризис, «новыйкурс» Ф. Рузвельта;- варианты выхода из мирово-го экономического кризиса;уметь:- объяснять причины мирово-го экономического кризиса,прихода фашистов к властив Германии;- выявлять последствия миро-вого экономического кризиса;- характеризовать вариантывыхода из мирового экономи-ческого кризиса

Работа с исторической картой и выполнение задания к ней.Групповая работа, в хо де которой группа изучает по учебному пособию и представляет один из путей выхода из эконо-мического кризиса.Составление схемы «Пу ти выхода западных стран из мирового эко-номического кризиса».Работа с текстом учеб-ного пособия «Новый курс» Ф. Рузвельта.Работа с иллюстраци-ями учебного пособия (обратить внимание на жизнь детей в годы ми-рового экономического кризиса).Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

§ 4, зад. 1—4.Индивидуальное: подго-товить краткие сообще-ния о Дж. Кейнсе, кейн-сианстве;выполнение самостоя-тельного задания

5 Борьба против фа-шизма в европейских странах накануне

1 Учащиеся должны знать:- даты гражданской войныв Испании;

Работа с текстом учеб-ного пособия «Утверж-дение фашистского ре-

§ 5, зад. 1—6.Индивидуальное: под-готовить краткое сооб-

© « », 2019 © . « », 2019


8


1 2 3 4 5 6

Вто рой мировой вой-ны1. Утверждение фа-шистского режимав Германии.2. Народный фронт воФранции.3. Народный фронти гражданская войнав Испании.4. Антифашистскоедви жение

- значение понятий: геноцид,Народный фронт, интернаци-ональные бригады;- имена: Ф. Франко;уметь:- характеризовать внутрен-нюю политику нацистскойГермании, тоталитарный ре-жим;- анализировать информациюдиаграмм и таблиц;- конкретизировать понятиягеноцид, Народный фронт, ин-тернациональные бригады

жима в Германии».Выполнение самостоя-тельного задания с ис-пользованием диаграм-мы «Безработица в Гер-мании в 1933—1939 гг.» и таблицы «Расходы на вооружение в Третьем рейхе».Работа с исторически-ми источниками.Работа с исторической картой.Работа с иллюстраци-ями учебного пособия

щение на тему «Лейп-цигский процесс»

6 Международные от-ношения в 1930-х гг.1. Кризис и крах Вер-сальско-Вашингтон-ской системы.2. Агрессивная поли-тика фашистских дер-жав. Формированиеблока агрессивных го-сударств.3. Мюнхенская конфе-ренция.4. Проблема созданиясистемы коллективной безопасности в Европе.

1 Учащиеся должны знать:- даты подписания Антико-минтерновского и Стальногопактов, Мюнхенского согла-шения, советско-германскогодоговора о ненападении;- значение понятий: аншлюсАвстрии, Антикоминтернов-ский пакт, Стальной пакт, по-литика «умиротворения» аг-рессора, система коллективнойбезопасности;уметь:- характеризовать междуна-родную обстановку в 1930-е гг.;

Работа с исторической картой: показывать очаги военной напря-женности.Работа с текстом учеб-ного пособия: подбор фактов, свидетельству-ющих о крахе Версаль-ско-Вашингтонской системы; конкретиза-ция понятия «полити-ка “умиротворения” аг-рес сора».Работа с исторически-ми источниками.

§ 6, зад. 1—6.Индивидуальное: подго-товить сообщение о по-льском (данцигском)коридоре;выполнение самостоя-тельных заданий

9


1 2 3 4 5 6

5. Советско-германс-кий договор о ненапа-дении

- определять причины кризи-са Версальско-Вашингтонской системы;- выражать свое отношениек действиям Лиги Наций, по-литике западных стран


7 Страны Центральной и Юго-Восточной Ев-ропы1. Образование неза-висимых государств.2. Установление авто-ритарных режимов.3. Оккупация Чехо-сло вакии.4. Польша перед угро-зой германской агрес-сии

1 Учащиеся должны знать:- дату нападения Германии наПольшу;- значение понятия автори-тарный политический режим;уметь:- характеризовать социаль-но-экономическое и политиче-ское положение стран региона;- описывать процесс созданиягосударств, образовавшихсяв Центральной и Юго-Вос-точной Европе после Первоймировой войны;- сравнивать тоталитарныйи авторитарный политическиережимы

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа с исторической картой: показывать го-сударства, образовав-шиеся в Центральной и Юго-Восточной Ев-ропе после Первой ми-ровой войны.Сравнение тоталитар-ного и авторитарного политических режимов.Работа с исторически-ми источниками.Работа с иллюстраци-ями учебного пособия. Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

§ 7, зад. 1—4.Индивидуальное: подо-брать материалы длявыставки «Художе ст-венная культура странЗ а п а д н о й Е в р о п ыи США в межвоенныйпериод»

8 Наука и культура За-падной Европы и США в межвоенный период1. Естественные наукии научно-техническийпрогресс.2. Общественные науки.

1 Учащиеся должны знать:- значение понятия сюрреа-лизм;- имена деятелей науки и ис-кусства стран Западной Ев-ропы и США межвоенногопериода;

Работа с текстом учеб-ного пособия.Составление хроноло-гической таблицы науч-ных открытий стран За-падной Европы и США в межвоенный период.

§ 8, зад. 1—4.Индивидуальное : до-полнить хронологичес-кую таблицу научныхдо стижений стран За-падной Европы и СШАв межвоенный период

© « », 2019 © . « », 2019


10


1 2 3 4 5 6

3. Продолжение тради-ций реализма.4. Поиски новых формв искусстве.5. Кино.6. Архитектура

- важнейшие достижения на-уки и искусства;уметь:- характеризовать модернизм, функционализм как художе-ственные стили;- выражать свое отношениек изученным открытиям и до-стижениям материальнойи ду ховной культуры, деяте-лям науки и искусства

Представление и ана-лиз произведений ис-кусства.Работа с исторически-ми источниками.Работа с иллюстраци-ями учебного пособия.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

9 Обобщение по разде-лу I

1 Учащиеся должны знать:- значение изученных поня-тий;- даты основных историческихсобытий изучаемого периода;- основные процессы и явле-ния, происходившие в изуча-емый период;уметь:- показывать на историческойкарте места изученных истори-ческих событий;- характеризовать политиче-ское и социально-экономиче-ское развитие западных странв изучаемый период; деятель-ность исторических деятелей,памятники культуры;- описывать исторические со-бытия, памятники культуры;

Вариант I.Урок может быть про-веден на основе исполь-зования заданий учеб-ного пособия.Вариант II.Урок может быть про-веден в форме представ-ления заданий проект-ного типа. В этом случае темы для таких заданий должны быть предложе-ны учащимся заранее.Примерные темы:- Экономическая тео-рия Д. М. Кейнса.- Генри Форд — «авто-мобильный король».- Авангардное искус-ство.

Повторить § 1—8; подго-товиться к контро лю зна-ний по разде лу «Страны Европы и США в 1918—1939 гг.».

11


1 2 3 4 5 6

- определять художествен-ный стиль по описанию илиизображению произведенияискусства;- выражать свое отношениек изученным событиям и яв-лениям, деятельности истори-ческих личностей, достижени-ям материальной и духовнойкультуры

- Кинематограф в 1920—1930-х гг.

Раздел II. ИСТОРИЯ СОВЕТСКОГО ГОСУДАРСТВА: 1917—1939 гг. (7 ч)10 Октябрьская ре во-

лю ция и установле-ние советской власти в Рос сии1. Курс большевиковна вооруженное вос-стание.2. Победа восстанияв Петрограде.3. Установление совет-ской власти в России.4. Брестский мир

1 Учащиеся должны знать:- даты вооруженного восста-ния в Петрограде, подписанияБрестского мирного договора;- имена: В. И. Ленин;- первые декреты советскойвласти;- значение понятий: аннексия,контрибуция, II Всероссийскийсъезд Советов рабочих и сол-датских депутатов, Советнародных комиссаров (СНК),Российская Советская Феде-ративная СоциалистическаяРеспублика (РСФСР);уметь:- определять причины и значе-ние Октябрьской революции;- описывать события Октябрь-ской революции, процесс уста-

Работа с текстом учеб-ного пособия.Выполнение проблем-ных заданий.Работа с исторической картой: показывать тер-ритории, где была уста-новлена советская власть.Анализ статистических данных.Работа с иллюстратив-ным материалом учеб-ного пособия.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

§ 9, зад. 1—6.Индивидуальное: выпол-нение самостоятельныхзаданий

© « », 2019 © . « », 2019


12


1 2 3 4 5 6

новления советской власти в России;- характеризовать системугосударственного управленияв Советской России;- определять значение заклю-чения Брестского мирного до-говора

11 Гражданская война1. Причины и этапыГражданской войныв России.2. Основные силы и уча-стники Гражданской во-йны.3. Военные действияна фронтах Граждан-ской войны.4. Основные причиныпобеды Красной Ар-мии

1 Учащиеся должны знать:- даты и этапы Гражданскойвойны;- имена: А. В. Колчак, М. В. Фру-нзе; - значение понятий: Граждан-ская война, интервенция;уметь:- объяснять причины Граждан-ской войны в России; причиныпобеды большевиков;- характеризовать полити-ческие силы, участвовавшиев Гражданской войне;- определять последствия Гра-жданской войны

Работа с текстом учеб-ного пособия.Анализ схемы «Граж-данская война в Рос-сии».Выполнение проблем-ного задания.Работа с исторической картой: показывать ме-ста высадки войск ино-странных государств. Работа с иллюстратив-ным материалом учеб-ного пособия.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

§ 10, зад. 1—5.Индивидуальное: выпол-нение самостоятельногозадания

1213

Курс на построение социализма1. Политика «военного коммунизма».

2 Учащиеся должны знать:- даты первой пятилетки, на-чала индустриализации, кол-лективизации;

Работа с текстом учеб-ного пособия.Анализ статистических данных, представлен-

§ 11—12, зад. 1—7.Индивидуальное: выпол-нение самостоятельногозадания.

13


1 2 3 4 5 6

2. Экономический иполитический кризисв стране.3. Новая экономиче-ская политика.4. Индустриализация.5. Коллективизация

- значение понятий: политика«военного коммунизма», прод-разверстка, продналог, новаяэкономическая политика, пя-тилетний план, индустриали-зация, коллективизация;- имена: Н. И. Бухарин, А. Г. Ста -ханов;уметь:- объяснять причины введе-ния политики «военного ком-мунизма», замены ее на нэп;необходимость проведенияускоренной индустриализации и сплошной коллективизации;- сравнивать политику «воен-ного коммунизма» и нэп;- определять последствия ин-дустриализации и коллекти-визации

ных в виде диаграммы и таблицы.Работа с исторической картой: показывать ос-новные стройки первых пятилеток.Работа с иллюстратив-ным материалом учеб-ного пособия.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

Найти дополнительную информацию о женщи-нах-летчицах, женщи-нах — ударницах труда

14 Политическое разви-тие советского госу-дарства1. Образование СССРи его историческоезна чение.2. Основные черты со-ветской политическойсистемы.3. Развитие отноше-ний со странами За-пада.

1 Учащиеся должны знать:- даты образования СССР;принятия первой Конститу-ции СССР; подписания До-говора о ненападении междуСССР и Германией;- значение понятий: автоно-мия, федерация, Союз Совет-ских Социалистических Респу-блик (СССР), репрессии, культличности;- имена: И. В. Сталин;

Самостоятельная рабо-та с текстом учебного пособия.Работа с исторической картой: показывать ре-спублики, основавшие СССР, расширение тер-ритории в 1936 г.Конкретизация поня-тия «культ личности».Работа с иллюстрати-вным материалом (ре-

§ 13, зад. 1—6.Индивидуальное: соста-вить хронологическуютаблицу «Дипломатиче-ское признание СССР».Подобрать материалыдля выставки «Худо-жественная культурав СССР в межвоенныйпериод»

© « », 2019 © . « », 2019


14


1 2 3 4 5 6

4. Борьба СССР за со-здание системы кол-лективной безопас-ности

уметь:- определять причины обра-зования СССР, основные на-правления внешней политикиСССР в 1920-е — 1930-е гг.;- характеризовать политиче-скую систему СССР, междуна-родное положение СССР;- определять значение образо-вания СССР

продукциями художе-ственных произведе-ний, плакатами).Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

15 Культурные преобра-зования в СССР1. Ликвидация мас-совой неграмотностии формирование сове-тской системы образо-вания.2. Научные открытия.3. Особенности разви-тия литературы и ис-кусства. Социалисти-ческий реализм.4. Социалистическоего сударство и церковь

1 Учащиеся должны знать:- значение понятий: культур-ная революция, социалистиче-ский реализм;- имена: А. В. Луначарский, па-триарх Тихон;уметь:- определять задачи культур-ной революции в СССР; по-ложительные и отрицательные стороны культурной револю-ции;- характеризовать научныеи культурные достиженияСССР

Самостоятельная рабо-та с текстом учебного пособия.Анализ статистических данных «Статистика изменения процента грамотного населе-ния в СССР в 1917—1939 гг.».Конкретизация поня-тия «метод социали-стического реализма».Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Представление художе-ственных произведений (по выбору учащихся).Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

§ 14, зад. 1—6.Выполнение самостоя-тельных заданий

15


1 2 3 4 5 6

16 Обобщение по разде-лу II

1 Учащиеся должны знать:- значение изученных поня-тий;- даты основных историческихсобытий изучаемого периода;- основные процессы и явле-ния, происходившие в изуча-емый период;уметь:- показывать на историческойкарте места изученных истори-ческих событий;- характеризовать политиче-ское и социально-экономиче-ское развитие советского госу-дарства в изучаемый период;деятельность исторических де-ятелей, памятники культуры;- описывать исторические со-бытия, памятники культуры;- выражать свое отношениек изученным событиям и яв-лениям, деятельности истори-ческих личностей, достижени-ям материальной и духовнойкультуры

Вариант I.Урок может быть про-веден на основе исполь-зования заданий учеб-ного пособия.Вариант II.Урок может быть про-веден в форме пред-ставления заданий про-ектного типа. В этом случае темы для таких заданий должны быть предложены учащим-ся заранее.Примерные темы:- П. Н. Врангель, А. И. Де-никин, А. В. Ко лчак — трагедия русского офи-церства.- Нэп и нэпманы.- Советский авангардв 1920-е гг.

Повторить § 9—14; под-готовиться к контро-лю знаний по разделу «История советского го-сударства: 1917—1939 гг.»

Раздел ІІІ. СТРАНЫ ВОСТОКА И ЛАТИНСКОЙ АМЕРИКИ (1918—1945 гг.) (5 ч)17 Китай

1. Китайская респуб-лика после Первой ми-ровой войны (1919—1924 гг.).

1 Учащиеся должны знать:- даты начала политическогодвижения студентов в Пекине;Северного похода; граждан-ской войны в Китае; создания

Работа с исторической картой.Самостоятельная рабо-та с текстом учебного пособия.

§ 15, зад. 1—7.Индивидуальное: выпол-нение самостоятельныхзаданий

© « », 2019 © . « », 2019


16


1 2 3 4 5 6

2. Национальная рево-люция 1925—1928 гг.3. Гражданская война 1928—1937 гг.4. Агрессия Японии в Китае.5. Развитие культуры

Китайской Советской Респу-блики; вторжения Японии;- имена: Чан Кайши; уметь:- характеризовать основные этапы истории Китая; взаимо-отношения КПК и Гоминьдан;- определять причины наци-онального движения в Китае;- объяснять причины и по-следствия национальной ре-волюции в Китае

Составление синхрони-ческой таблицы «Вну-тренняя и внешняя по-литика Китая в 1919—1945 гг.».Работа с иллюстратив-ным материалом учеб-ного пособия.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

18 Индия1. Послевоенный подъ-ем национально-осво-бодительного движе-ния.2. Идеология гандизма.3. Соляной поход.4. Индия в годы Вто-рой мировой войны.5. Культура и образ жизни индийцев

1 Учащиеся должны знать:- даты Амритсарской бойни; соляного похода, принятия За-кона об управлении Индией;- имена: Мохандас Карамчанд Ганди; - значение понятий: сатьягра-ха, гандизм;уметь:- определять причины подъ-ема национального движения в Индии;- характеризовать политику Англии в Индии; достижения культуры Индии;- выделять основные положе-ния идеологии гандизма;

Работа с исторической картой.Самостоятельная ра-бота с текстом учебно-го пособия «Идеология гандизма».Работа со схемой «Фо-рмы бойкота колониаль-ного режима в Индии».Работа с иллюстратив-ным материалом учеб-ного пособия.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

§ 16, зад. 1—6.Индивидуальное: выпол-нение самостоятельного задания; выяснить, почему бесе-ду Р. Тагора и А. Эйн-штейна назвали «одной из самых захватываю-щих интеллектуально бесед в истории»

17


1 2 3 4 5 6

- высказывать свое мнение по отношению к деятельности М. Ганди

19 Япония1. Проблемы японс кой экономики.2. Политическое раз-витие.3. Приход милитарис-тов к власти.4. Внешняя политика.5. Япония в годы Вто-рой мировой войны.6. Культура Японии

1 Учащиеся должны знать:- даты нападения на Китай, за-ключения договора о нейтра-литете с СССР, нападения на Пёрл-Харбор;- значение понятий: дзайба-цу, «рисовые бунты», молодые офицеры; - имена: Хирохито;уметь:- объяснять причины агрес-сивной политики Японии;- преобразовывать текстовую информацию в знаково-сим-вольную

Работа с исторической картой.Самостоятельная рабо-та с текстом учебного пособия «Политичес-кое развитие», состав-ление схемы.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

§ 17, зад. 1—8.Индивидуальное: выпол-нение самостоятельного задания

20 Мусульманский мир1. Национальная рево-люция в Турции 1918—1923 гг.2. Реформы в Иране.3. Достижение неза-висимости Афгани-станом.4. Борьба египетского народа за независи-мость.5. Культура и образ жизни

1 Учащиеся должны знать:- даты кемалистской револю-ции, провозглашения Турции республикой, III англо-афган-ской войны;- значение понятий: кемализм, шариат, исламский фундамен-тализм, исламский реформизм;- имена: Мустафа Кемаль, Ре-за-шах Пехлеви;уметь:- давать общую характерис ти-ку стран мусульманского ми ра;

Работа в группах с ис-пользованием матери-ала учебного пособия.Работа с исторической картой.Работа над понятием «кемализм» на осно ве самостоятельного из-учения схемы «Шесть принципов кемализма».Работа с иллюстратив-ным материалом.

§ 18, зад. 1—4.Индивидуальное: выпол-нение самостоятельного задания; подобрать факты из со-временной жизни, от-ражающие проявления исламского фундамен-тализма и исламского реформизма

© « », 2019 © . « », 2019


18


1 2 3 4 5 6

- объяснять причины установ-ления авторитарных режимов в Турции, Иране, Афганистане;- высказывать свое мнение относительно деятельности М. Кемаля

Работа с исторически- ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

21 Латинская Америка1. Социально-эконо-мическое развитие.2. Политика США в от ношении стран Ла-тинской Америки.3. Особенности поли-тического развития: Аргентина, Бразилия, Мексика.4. Культура Латинс кой Америки

1 Учащиеся должны знать:- имена: И. Иригойен, Ж. Вар-гас, Л. Варгас;- значение понятий: политика «доброго соседа», военная дик-татура;уметь:- характеризовать экономи-ческое положение стран Ла-тинской Америки;- определять роль США в раз-витии стран Латинской Аме-рики;- объяснять причины установ-ления авторитарных режимов в странах Латинской Америки

Самостоятельная ра-бота с текстом учебно-го пособия «Основные тенденции социально-экономического разви-тия».Работа в группах.Работа с исторической картой.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»


Раздел IV. ВТОРАЯ МИРОВАЯ ВОЙНА. ВЕЛИКАЯ ОТЕЧЕСТВЕННАЯ ВОЙНА СОВЕТСКОГО НАРОДА (5 ч)

22 Начало Второй миро-вой и Великой Отече-ственной войн1. Причины и харак-тер Второй мировой войны.

1 Учащиеся должны знать:- периодизацию Второй миро-вой войны; - даты нападения Германии на Польшу, советско-финлянд-ской войны, Тройственного

Работа с текстом учеб-ного пособия.Анализ статистических данных таблицы «Со-отношение сил на гер-мано-польском фронте

§ 20, зад. 1—7.Индивидуальное: выпол-нение самостоятельного задания;составить рассказ о пер-вых днях войны от лица:

19


1 2 3 4 5 6

2. Захват фашистской Германией стран За-падной Европы.3. Нападение Герма-нии на СССР и про-вал стратегии «мол-ниеносной войны».4. Битва за Москву.5. Создание антигит-леровской коалиции

пакта, битвы за Москву, под-писания Декларации Объеди-ненных Наций;- имена: У. Черчилль, Г. К. Жу-ков, И. С. Конев;- значение понятий: антигит-леровская коалиция, «стран-ная война», план «Барбаросса», блицкриг;уметь:- определять причины и ха-рактер войны со стороны ее участников; причины неудач Красной Армии в начальный период войны;- описывать военные действия начального периода войны;- характеризовать внешнюю по-литику СССР в 1939—1940-х гг.;- высказывать свое мнение от-носительно деятельности Гер-мании, других стран Европы

1 сентября 1939 г.».Работа со схемой «Вто-рая мировая война».Составление хроноло-гической таблицы «Ос-новные события на-чального периода Вто-рой мировой войны».Работа с исторической картой: показывать страны, оккупирован-ные Германией, и стра-ны, ставшие союзника-ми Германии.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

воина Красной Армии; жителя города, подверг-шегося бомбардировке

23 Коренной перелом в хо де Великой Оте-чественной и Второй мировой войн1. Решающие победы Красной Армии под Ста линградом и на Ку-рской дуге.2. Военные действия

1 Учащиеся должны знать:- даты Сталинградской бит-вы, Курской битвы, нападения Японии на Пёрл-Харбор, Теге-ранской конференции;- значение понятия коренной перелом в ходе войны; - имена: А. М. Василевский, Б. Монтгомери;

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа над понятием «коренной перелом в хо де войны».Анализ статистических данных.Составление синхро-нической таблицы «Ко-

§ 21, зад. 1—5.Индивидуальное: вы-яснить, какие улицы, организации населен-ного пункта, где живут учащиеся, носят имена героев войны

© « », 2019 © . « », 2019


20


1 2 3 4 5 6

армий США и Англии в конце 1942—1943 г.3. Капитуляция Ита-лии.4. Война на Тихом и Атлантическом оке-анах.5. Укрепление анти-гитлеровской коали-ции.6. Тегеранская конфе-ренция

уметь:- определять значение собы-тий на советско-германском фронте летом 1942—1943 гг. для хода войны;- характеризовать решения Тегеранской конференции;- описывать военные действия летом 1942—1943 гг.

ренной перелом в ходе войны».Работа с исторической картой.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

24 Борьба с захватчика-ми на оккупированной территории1. Фашистский «но-вый порядок».2. Движение Со про ти-в ления в оккупирован-ных странах Европы.3. Борьба советского народа в тылу врага

1 Учащиеся должны знать:- имена: Ш. де Голль;- значение понятий: концен-трационный лагерь, движение Сопротивления, партизанское движение, подпольная борьба;- основные формы и методы борьбы партизан и подполь-щиков;уметь:- характеризовать «новый по-рядок»;- сравнивать формы и методы борьбы партизан и подполь-щиков;- определять вклад партизан и подпольщиков в разгром фашистской Германии

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа над понятием «коллаборационизм».Составление хроноло-гической таблицы «Ре-льсовая война».Работа с исторической картой.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»


21


1 2 3 4 5 6

25 Советский тыл во вре -мя войны1. Перевод экономики на военный лад.2. Оборонная промы-шленность.3. Трудовой героизм со ветского народа.4. Русская правосла-в ная церковь в годы вой ны.5. Повседневная жизнь советских людей в ты лу.6. Положение в бло-кадном Ленинграде

1 Учащиеся должны знать:- значение понятий: эвакуация, Государственный комитет обороны (ГКО), ленд-лиз; - имена: Г. С. Шпагин, митро-полит Сергий;уметь:- характеризовать состояние экономики СССР в годы вой-ны; взаимоотношения госу-дарства и церкви;- описывать жизнь советских людей в тылу и блокадном Ле-нинграде;- определять значение совет-ского тыла для разгрома врага

Работа с текстом учеб-ного пособия.Анализ статистичес-ких данных диаграм-мы «Объемы поставок по ленд-лизу в 1941—1945 гг.».Работа со схемой «Си-стема государственно-го управления в СССР в годы войны».Работа по группам: а) на ука в борьбе с вра-гом; б) искусство в бо-рьбе с врагом.Работа с исторической картой.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

§ 23, зад. 1—5.Индивидуальное: выпол-нение самостоятельного задания;подобрать произведе-ния художественной литературы, живописи, ску льптуры, плаката, кино, посвященные Ве-ликой Отечественной войне

26 Заключительный этап Второй мировой вой-ны1. Начало освобожде-ния Красной Армией европейских стран.

1 Учащиеся должны знать:- даты Крымской конферен-ции, Берлинской операции, Потсдамской конференции, капитуляции Германии и Япо-нии, основания ООН;

Работа с текстом учеб-ного пособия.Составление обобща-ющей таблицы «Осво-бождение Беларуси».Составление хроноло-


© « », 2019 © . « », 2019


22


1 2 3 4 5 6

2. Открытие второгофронта.3. Крымская конфере-нция.4. Капитуляция Герма-нии.5. Потсдамская конфе-ренция.6. Поражение Японии.7. Основание Органи-зации ОбъединенныхНаций (ООН).8. Цена и значение по-беды

- значение понятий: второйфронт, операция «Оверлорд»,политика «трех Д»;- имена: Д. Эйзенхауэр,К. К. Рокоссовский;уметь:- описывать события заклю-чительного периода Второймировой войны;- характеризовать решенияКрымской и Потсдамской кон-ференций;- подводить итоги Второй ми-ровой и Великой Отечествен-ной войн;- определять значение победынад фашистской Германиейи милитаристской Японией;- высказывать свое мнениеотносительно атомных бом-бардировок США японскихгородов

гических таблиц «Ос- вобождение стран За-падной Европы», «Со-бытия заключитель-ного периода Второй мировой войны».Составление срав-нительной таблицы «Кры мская и Потсдам-ская конференции».Работа со схемой «По-литика “трех Д”».Анализ статистических данных.Работа с исторической картой.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

ЧАСТЬ II. ВСЕМИРНАЯ ИСТОРИЯ НОВЕЙШЕГО ВРЕМЕНИ: 1945 — НАЧАЛО XXI в. (25 ч)27 Основные тенденции

развития стран мира после Второй миро-вой войны1. «Холодная война».2. Разрядка междуна-родной напряженно-сти.

1 Учащиеся должны знать:- даты создания НАТО и ОВД;Карибского кризиса; распадаСССР;- значение понятий: «холоднаявойна», НАТО, ОВД, разрядкамеждународной напряженно-сти, глобализация;

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа с исторической картой.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.


23


1 2 3 4 5 6

3. Поворот от разрядки к конфронтации. Рас-пад СССР и его по-следствия.4. Неоконсервативнаяре волюция.5. Углубление интегра-ции и глобализация

уметь:- характеризовать основныеэтапы развития международ-ных отношений после Второймировой войны; неоконсерва-тивную политику;- определять достижения пе-риода разрядки; причины де-мократических революцийв Во сточной Европе;- конкретизировать процессыинтеграции и дезинтеграции;- выделять особенности про-ведения неоконсервативнойполитики в США, Германии,Великобритании


Раздел I. СТРАНЫ ЕВРОПЫ И США (8 ч)28 Соединенные Штаты

Америки1. Социально-эконо-мическое и политиче-ское развитие.2. Расовая проблема.3. Преодоление эко-номического кризисаи решение социальныхпроблем.4. Внешняя политика

1 Учащиеся должны знать:- даты Кубинского кризиса;- значение понятий: маккар-тизм, сегрегация, «рейганоми-ка»;- имена: Дж. Кеннеди;уметь:- характеризовать положениеСША после Второй мировойвойны; «рейганомику»;- определять проблемы вну-тренней политики США вовторой половине ХХ в.;

Работа с текстом учеб-ного пособия.Составление обобщаю-щей таблицы «США во второй половине ХХ — начале XXI в.».Работа с исторической картой.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания


© « », 2019 © . « », 2019


24


1 2 3 4 5 6

- конкретизировать выводы историческими фактами

рубрики «Предлагаем обсудить»

29 Великобритания1. Распад Британской колониальной импе-рии.2. Внутренняя и вне-шняя политика (1945—1964 гг.).3. Ирландская (Оль-стерская) проблема и пути ее решения.4. Великобритания в конце ХХ — начале XXI в.

1 Учащиеся должны знать:- значение понятий: «тэтче-ризм», Ольстер;- имена: М. Тэтчер;уметь:- характеризовать положение Великобритании после Второй мировой войны; «тэтчеризм»;- объяснять суть Ольстерской проблемы;- определять достижения и просчеты «тэтчеризма»;- описывать процесс распада Британской колониальной империи;- высказывать свое мнение относительно деятельности М. Тэтчер

Работа с текстом учеб-ного пособия.Анализ статистичес-ких данных экономи-ческого развития Ве-ликобритании в конце 1990-х гг.Работа с исторической картой.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»


30 Франция1. Режим Четвертой ре спублики.2. Распад Французс-кой колониальной им-перии.3. Пятая республика.4. Внешняя политика.5 . Э к о н о м и ч е с к и й подъем во Франции в ко нце 1950-х — 1960-е гг.

1 Учащиеся должны знать:- даты установления Пятой ре-спублики; политического кри-зиса 1968 г.;- значение понятий: Пятая ре-спублика, «голлизм»;уметь:- характеризовать положение Франции после Второй миро- вой войны; «голлизм»;- определять причины падения Четвертой республики; при-

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа с исторической картой.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»


25


1 2 3 4 5 6

6. Политический кри-зис 1968 г.7. Франция в конце ХХ — начале XXI в.

чины и последствия политиче-ского кризиса 1968 г.;- описывать процесс распада Французской колониальной империи;- высказывать свое мнение относительно деятельности Ш. де Голля

31 Германия1. Образование ФРГ и ГДР.2. Социально-эконо-мическое и политиче-ское развитие ФРГ.3 . С т р о и т е л ь с т в о и кризис социализма в ГДР.4. Объединение Гер-мании.5. ФРГ в конце ХХ — начале ХХІ в.

1 Учащиеся должны знать:- даты образования ГДР и ФРГ; падения Берлинской стены; объединения ГДР и ФРГ;- значение понятия новая вос-точная политика;- имена: В. Брандт, Г. Коль;уметь:- характеризовать положение Германии после Второй миро-вой войны; отношения ФРГ с ГДР, СССР и западноевро-пейскими странами;- описывать процесс образо-вания и объединения ГДР и ФРГ; - сравнивать экономическое развитие ГДР и ФРГ;- определять достижения и проблемы развития совре-менной Германии;

Работа с текстом учеб-ного пособия.Анализ статистичес ких данных «Основные эко-номические показатели ФРГ и ГДР в 1989 г.».Работа с исторической картой: показывать зо-ны оккупации США, Ве ликобритании, Фран-ции и СССР; террито-рию ГДР и ФРГ.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»


© « », 2019 © . « », 2019


26


1 2 3 4 5 6

- высказывать свое мнение относительно деятельности Г. Коля

32 Италия1. Послевоенные демо-кратические преобра-зования.2. Социально-эконо-мическое и политиче-ское развитие в 1950—1970-х гг.3. Проблема Юга.4. Внутриполитиче-ский кризис 1970—1980-х гг.5. Политические пере-мены в конце ХХ — на-чале ХХІ в.6. Внешняя политика

1 Учащиеся должны знать:- значение понятий: мафия, коррупция;- имена: А. Моро;уметь:- характеризовать положение Италии после Второй мировой войны;- объяснять причины установ-ления республики в Италии;- определять основные чер-ты социально-экономическо-го и по литического развития Италии; особенности внутрен-ней и внешней политики Ита-лии; роль Италии в современ-ном мире

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа с исторической картой.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания ру брики «Предлагаем обсудить»

§ 30, зад. 1—6.Индивидуальное: выпо-лнение самостоятельно-го задания

33 Страны Центральной и Юго-Восточной Ев-ропы1. Преобразования пе-рвых послевоенных лет.2. Успехи и трудности социалистического строительства.

1 Учащиеся должны знать:- даты создания СЭВ; поли-тических кризисов в Венгрии, Чехословакии, ГДР;- значение понятий: «буда-пештская осень», «пражская весна», «бархатная револю-ция», «шоковая терапия»;- имена: Л. Валенса;

Групповая работа.Работа над понятиями «советская модель со-циализма», «шоковая терапия».Работа с исторической картой: показывать страны ЦЮВЕ, разде-ление территории Че-


27


1 2 3 4 5 6

3. Нарастание кризи-са социализма.4. «Бархатные рево-люции» 1989—1991 гг.5. Распад Чехослова-кии.6. Гражданская война в Югославии.7. Интеграция в евро-пейские структуры и НАТО

уметь:- характеризовать основные этапы развития стран ЦЮВЕ;- объяснять причины кризиса социализма в странах ЦЮВЕ; причины распада Чехослова-кии и Югославии

хословакии, терри-тории после распада Югославии.;Анализировать схему «Распад Югославии».Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

34 Наука и культура За-падной Европы и США1. Развитие науки и об-разования.2. Формирование ин-формационного обще-ства.3. Элитарная и массо-вая культура.4. Кинематограф.5. Социальные моти-вы в художественной литературе и изобра-зительном искусстве.6. Архитектура

1 Учащиеся должны знать:- художественные направле-ния второй половины ХХ в.;- значение понятий: научно-техническая революция, ин-формационное общество, эли-тарная культура, массовая ку льтура, постмодернизм;- имена деятелей науки и куль-туры;уметь:- анализировать произведения искусства;- выражать свое отношение к изученным открытиям и до-стижениям материальной и ду ховной культуры, деяте-лям науки и искусства;- искать информацию, гото-вить сообщения

Работа с текстом учеб-ного пособия.Составление обобща-ющей таблицы «Куль-тура стран Запада во второй половине ХХ — начале XXI в.».Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

§ 32, зад. 1—5.Индивидуальное: выпол-нение самостоятельного задания;подобрать репродукции художественных произ-ведений понравившего-ся художника / стиля

© « », 2019 © . « », 2019


28


1 2 3 4 5 6

35 Обобщение по разде-лу I

1 Учащиеся должны знать:- значение изученных понятий;- даты основных исторических событий изучаемого периода;- основные процессы и явле-ния, происходившие в изуча-емый период;уметь:- показывать на исторической карте места изученных истори-ческих событий;- характеризовать политиче-ское и социально-экономиче-ское развитие западных стран в изучаемый период; деятель-ность исторических личнос-тей, памятники культуры;- описывать исторические со-бытия, памятники культуры;- определять художественный стиль произведений живописи;- выражать свое отношение к изученным событиям и яв-лениям, деятельности истори-ческих личностей, достижени-ям материальной и духовной культуры

Вариант I.Урок может быть про-веден на основе исполь-зования заданий учеб-ного пособия.Вариант II.Урок может быть про-веден в форме пред-ставления заданий про-ектного типа. В этом случае темы для таких заданий должны быть предложены учащим-ся заранее.Примерные темы:- От Панъевропейского союза к Европейскому.- Неоконсервативная ре волюция в политике и экономике.- От абака до компью-тера.- Искусство кино: ита-льянский неореализм.- Рок-музыка и моло-дежное движение

Повторить § 25—32; подготовиться к кон-тролю знаний по раз-делу «Страны Европы и США»

Раздел II. ИСТОРИЯ СССР И РОССИЙСКОЙ ФЕДЕРАЦИИ (7 ч)36 СССР в 1945—1953 гг.

1. Восстановление на-родного хозяйства.2. Политическое раз-

1 Учащиеся должны знать:- даты четвертой пятилетки, испытания атомной бомбы в СССР;

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа с исторической картой.


29


1 2 3 4 5 6

витие страны.3. Политические ре-прессии.4. Внешняя политика

- значение понятий: полити-ческие репрессии, космополи-тизм;- имена: И. В. Сталин;уметь:- характеризовать социаль-но-экономическое положение СССР после Великой Отече-ственной войны; результаты восстановительного периода; внутреннюю политику совет-ского государства; - объяснять причины необхо-димости разработки атомного оружия в СССР

Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

37 СССР в 1953 — сере-дине 1960-х гг.1. СССР после смерти И. В. Сталина.2. ХХ съезд КПСС и его решения.3. Реформы второй по-ловины 1950-х — первой половины 1960-х гг.4. Внешняя политика

1 Учащиеся должны знать:- даты ХХ съезда КПСС, на-хождения у власти Н. С. Хру-щева;- значение понятий: реабилита-ция, волюнтаризм, «оттепель»;- имена: Н. С. Хрущев; уметь:- характеризовать социаль-но-экономическое и полити-ческое положение в стране в 1953—1964 гг.;- определять значение ХХ съе-зда КПСС;- конкретизировать понятия, выводы;



© « », 2019 © . « », 2019


30


1 2 3 4 5 6

- выражать свое мнение от-носительно деятельности Н. С. Хрущева

38 СССР в середине 1960-х — начале 1980-х гг.1. Эпоха «развитого социализма».2. Общественно-поли-тическая жизнь.3. Проблемы внешней политики СССР

1 Учащиеся должны знать:- даты нахождения у власти Л. И. Брежнева, принятия Кон-ституции, афганской войны;- значение понятий: застой (стагнация), разрядка меж-дународной напряженности, диссидент;- имена: Л. И. Брежнев, А. Н. Ко-сыгин;уметь:- характеризовать экономи-ческие реформы середины 1960-х гг.; - объяснять причины свертыва-ния реформ середины 1960-х гг.; причины стагнации экономи-ческого развития СССР; - выражать свое мнение от-но сительно деятельности Л. И. Брежнева



39 Политика перестрой-ки и распад СССР1. Кризис 1980-х гг.2. Перестройка и крах политики М. С. Го р-ба чева.3. Реформа политиче-

1 Учащиеся должны знать:- даты начала курса на «ускоре-ние и перестройку», аварии на Чернобыльской АЭС, распада СССР и образования СНГ;- значение понятий: пере-стройка, «политика гласности»,

Работа с текстом учеб-ного пособия.Составление хроноло-гической таблицы «По-литическое развитие России в постперестро-ечный период».


31


1 2 3 4 5 6

ской системы и ее по-следствия.4. Августовский поли-тический кризис 1991 г. и распад СССР

«парад суверенитетов», «новое политическое мышление»;- имена: М. С. Горбачев;уметь:- характеризовать социаль-но-экономическое и политиче-ское положение СССР в годы перестройки; - объяснять причины пере-стройки, распада СССР, про-тиворечивости перестроечных процессов

Составление схемы «Го-сударственное уп ра-вление в современной России».Работа с исторической картой.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

40 Российская Федера-ция1. Россия на пути к су -веренитету.2. Радикальная эконо-мическая реформа.3. Октябрьские собы-тия 1993 г. и принятие Конституции Россий-ской Федерации.4. Социально-эконо-мическое и политиче-ское развитие России в 1994—1999 гг.5. Россия в начале XXI в.

1 Учащиеся должны знать:- даты принятия Декларации о государственном суверени-тете РСФСР; чеченского кон-фликта;- значение понятий: Россий-ская Федерация, Федеральное собрание, президентская ре-спублика; - имена: В. В. Путин;уметь:- характеризовать социально-экономическое и политическое развитие России в 1990-х — начале 2000-х гг.;- объяснять причины обостре-ния национального вопроса в России



© « », 2019 © . « », 2019


32


1 2 3 4 5 6

41 Наука и культура в СССР и Российс кой Федерации1. Образование и на-ука в СССР.2. Художественная ку-льтура и литера тура.3. Духовная жизнь России в конце ХХ — начале ХХI в.

1 Учащиеся должны знать:- значение понятия авангард-ное искусство;- важнейшие достижения на уки и культуры в СССР / России;- имена деятелей науки и куль-туры;уметь:- характеризовать развитие науки и искусства в СССР / Российской Федерации;- объяснять изменения, про-исходящие в области науки и культуры в СССР / России;- выражать свое мнение от-носительно произведений ис-кусства

Работа с текстом учеб-ного пособия.Составление обобща-ющей таблицы «На-ука и культура в СССР и Российской Федера-ции».Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

§ 38—39, зад. 1—6.Индивидуальное: выпол-нение самостоятельного задания.Подготовить презента-цию научных достиже-ний в СССР / России; вернисаж художествен-ных произведений

42 Обобщение по разде-лу II

1 Учащиеся должны знать:- значение изученных понятий;- даты основных исторических событий изучаемого периода;- основные процессы и явле-ния, происходившие в изуча-емый период;уметь:- показывать на исторической карте места изученных истори-ческих событий;- характеризовать политиче-ское и социально-экономиче-

Вариант I.Урок может быть про-веден на основе исполь-зования заданий учеб-ного пособия.Вариант II.Урок может быть прове-ден в форме представле-ния заданий проектно-го типа. В этом случае темы для таких заданий должны быть предложе-ны учащимся заранее.

Повторить § 33—39; под готовиться к кон-тролю знаний по раз-делу «История СССР и Российской Федера-ции»

33


1 2 3 4 5 6

ское развитие СССР / России в изучаемый период; деятель-ность исторических личнос-тей, памятники культуры;- описывать исторические со-бытия, памятники культуры;- определять художественный стиль по описанию или изобра-жению произведения искусства;- выражать свое отношение к изученным событиям и яв-лениям, деятельности истори-ческих личностей, достижени-ям материальной и духовной культуры

Примерные темы:- Путешествие по СССР.- Всесоюзные ударные комсомольские строй-ки.- «Нам песня строить и жить помогает».- «Оттепель» в полити-ке, жизни, культуре.- Политические лидеры СССР.- СССР — США: взаи-модействие и соперни-чество

Раздел ІІІ. СТРАНЫ АЗИИ, АФРИКИ И ЛАТИНСКОЙ АМЕРИКИ ПОСЛЕ ВТОРОЙ МИРОВОЙ ВОЙНЫ (9 ч)

43 Распад колониальной системы1. Обретение незави-симости.2 . Р а з в и в а ю щ и е с я стра ны.3. «Холодная война» и «третий мир».4. Новые государства в поисках стабильно-сти.5. Препятствия на пу-ти развития

1 Учащиеся должны знать:- даты этапов деколонизации стран Востока; «года Африки»;- значение понятий: развиваю-щиеся страны, страны «тре-тьего мира», Движение непри-соединения, неоколониализм;уметь:- характеризовать основные этапы деколонизации стран Востока; - выявлять проблемы освобо-дившихся стран;- объяснять сущность неоко- лониализма;

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа с исторической картой: показывать ос-вободившиеся страны.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»


© « », 2019 © . « », 2019


34


1 2 3 4 5 6

- конкретизировать понятия, выводы

44 Китай в 1945 — 1978 гг.1. Образование КНР.2. Восстановительный период.3. Политика «трех кра-сных знамен».4. «Курс на регулиро-вание экономики».5. «Культурная рево-люция»

1 Учащиеся должны знать:- даты образования КНР; «Ве-ликой пролетарской культур-ной революции»;- значение понятий: политика «трех красных знамен», «Вели-кая пролетарская культурная революция»;- имена: Мао Цзэдун; уметь:- характеризовать политику «трех красных знамен», дея-тельность Мао Цзэдуна;- определять последствия ку-льтурной революции;- высказывать свое мнение от-носительно деятельности хун-вейбинов и цзаофаней

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа с исторической картой.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками

§ 41, зад. 1—5.Индивидуальное: выпо-лнение самостоятельно-го задания

45 Китайская Народная Республика1. Китай после смерти Мао Цзэдуна.2. Реформирование со циалистического общества.3. Внешняя политика КНР

1 Учащиеся должны знать:- даты событий на площади Тя-ньаньмэнь;- значение понятия Шанхай-ская организация сотрудниче-ства (ШОС);- имена: Дэн Сяопин, Си Цзи-ньпин;уметь:- сравнивать план «четырех модернизаций» с политикой «большого скачка»;


§ 42, зад. 1—6.Индивидуальное: соста-вить краткую справку о Дэн Сяопине

35


1 2 3 4 5 6

- определять основные направ-ления внешней политики Ки-тая в настоящее время;- определять достижения со-временного Китая

46 Япония1. Послевоенная Япо-ния.2. Сан-Францисский до говор.3. Экономическое раз-витие.4. Политическое раз-витие.5. Современная Япо-ния

1 Учащиеся должны знать:- дату подписания Сан-Фра-нцисского договора;- значение понятий: японское экономическое чудо; коалици-онное правительство;- имена: Акихито;уметь:- характеризовать социаль-но-экономическое положение Японии после войны и в кон-це ХХ в.; внешнюю политику Японии;- объяснять причины японско-го экономического чуда;- сравнивать экономическое чудо в Германии и Японии


§ 43, зад. 1—7.Индивидуальное: соста-вить краткую справку об Акихито

47 Индия1. Достижение незави-симости.2. Индия — британ-ский доминион.3. Образование респу-блики. «Курс Неру».4. Социально-эконо-мическое и полити-

1 Учащиеся должны знать:- даты принятия плана Маунт-беттена, принятия закона о не-зависимости Индии; - значение понятий: доминион, «курс Неру»;- имена: Дж. Неру, И. Ганди;уметь:- характеризовать «курс Не -

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа с исторической картой.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания

§ 44, зад. 1—6

© « », 2019 © . « », 2019


36


1 2 3 4 5 6

ческое развитие Ин-дии в 1964 г. — начале XXI в.5. Проблемы внешнейполитики

ру», политическую систему, внешнюю политику Индии;- описывать процесс обрете-ния независимости Индией;- определять проблемы разви-тия Индии;- высказывать свое мнение от-носительно деятельности по-литических личностей Индии

рубрики «Предлагаем обсудить»

48 Страны мусульман-ского мира1. Общая характери-стика.2. Национально-осво-бодительные револю-ции в арабском мире.3. Египет.4. Иран.5. Турция

1 Учащиеся должны знать:- даты исламской революциив Иране;- значение понятий: исламскийфундаментализм, исламскаяреволюция;уметь:- характеризовать современ-ную исламскую цивилизацию;- объяснять усиление роли ис-лама в современном мире;- описывать процесс деколо-низации стран арабского ре-гиона после Второй мировойвойны;- выделять особенности мо-дернизации Ирана, Турции,Египта;- определять проблемы модер-низации стран мусульманско-го мира

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа с исторической картой: показывать Еги пет, Иран, Турцию.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

§ 45, зад. 1—6

37


1 2 3 4 5 6

49 Страны Латинской Аме рики1. Социально-эконо-мическое развитие.2. Политическая жизнь.3. Реформы, военныедиктатуры и револю-ции (Мексика, Куба,Чили, Бразилия)

1 Учащиеся должны знать:- даты Кубинской революции,военного переворота в Чили;- значение понятий: хунта,путч, военная диктатура;- имена: Ф. Кастро, Э. Че Ге-вара;уметь:- определять основные про-блемы развития стран Латин-ской Америки;- характеризовать отношенияСША со странами ЛатинскойАмерики

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа с историче-ской картой: показы-вать регион Латинской Америки; Мексику, Кубу, Чили, Бразилию.Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

§ 46, зад. 1—6.Индивидуальное: зад. 5учебного пособия

50 Локальные войны и ко нфликты1. Арабо-израильскийконфликт.2. Война во Вьетнаме.3. Корейская война.4. Войны в Афганиста-не и зоне Персидскогозалива

1 Учащиеся должны знать:- даты войны во Вьетнаме, ко-рейской войны, войны в Афга-нистане;- значение понятий: локальныевойны, военные конфликты;уметь:- объяснять причины и по-следствия локальных войни конфликтов;- выделять особенности ло-кальных войн и конфликтов

Работа с текстом учеб-ного пособия.Работа с исторической картой: показывать тер-ритории, где проходи-ли локальные войны и конфликты.Составление таблицы «Локальные войны и конфликты».Работа с иллюстратив-ным материалом.Работа с исторически-ми источниками.Выполнение задания рубрики «Предлагаем обсудить»

§ 47, зад. 1—5

© « », 2019 © . « », 2019


38

Окончание

1 2 3 4 5 6

51 Обобщение по разде-лу III

1 Учащиеся должны знать:- значение изученных понятий;- даты основных историческихсобытий изучаемого периода;- основные процессы и явле-ния, происходившие в изуча-емый период;уметь:- показывать на историческойкарте места изученных истори-ческих событий;- характеризовать полити-ческое и социально-эконо-мическое развитие СССР /России в изучаемый период;деятельность исторических де-ятелей, памятники культуры;- описывать исторические со-бытия, памятники культуры;- определять художественныйстиль по описанию или изобра-жению произведения искусства;- выражать свое отношениек изученным событиям и яв-лениям, деятельности истори-ческих личностей, достижени-ям материальной и духовнойкультуры

Вариант I.Урок может быть про-веден на основе исполь-зования заданий учеб-ного пособия.Вариант II.Урок может быть прове-ден в форме представле-ния заданий проектно-го типа. В этом случае темы для таких заданий должны быть предложе-ны учащимся заранее

39

ГІСТОРЫЯ БЕЛАРУСІ, 1917 г. — ПАЧАТАК XXI ст.(35 г, у тым ліку 1 г — рэзервовы час)

1. Паноў, С. В. Гісторыя Беларусі, 1917 — пачатак XXI ст. : вучэб. дапам. для 9 класа ўстаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. (рус.) мовай навучання / С. В. Паноў, У. Н. Сідарцоў, В. М. Фамін ; пад рэд. С. В. Панова. — Мінск : Выд. цэнтр БДУ, 2019.2. Гісторыя Беларусі ў 9 класе : вучэб.-метад. дапам. для настаўнікаў / С. В. Паноў, Н. І. Дзярабіна, В. В. Швед. — Мінск : Нар. асвета, 2012.3. Гінчук, В. В. Гісторыя Беларусі ў 10 класе : вучэб.-метад. дапам. для настаўнікаў устаноў агул. сярэд. адукацыі з беларус. і рус. мовамі навучання / В. В. Гінчук. — Мінск : Выд. цэнтр БДУ, 2014.4. Паноў, С. В. Гісторыя Беларусі ў 11 класе : вучэб.-метад. дапам. для настаўнікаў / С. В. Паноў. — Мінск : Выд. цэнтр БДУ, 2015.5. Гісторыя Беларусі, 1917—1945 гг. 10 клас : хрэстаматыя : дапам. для вучняў / аўт.-склад. А. А. Каваленя [і інш.] ; метад. забеспячэнне С. А. Кудраўцава ; пад рэд. А. А. Кавалені. — Мінск : Пачатковая школа, 2009.6. Великая Отечественная война советского народа (в контексте Второй мировой войны) / под ред. А. А. Ковалени, Н. С. Сташкевича. — Минск : Изд. центр БГУ, 2009 (далей — вучэбны дапаможнік).7. Великая Отечественная война советского народа (в контексте Второй мировой войны) : хрестоматия / сост. А. А. Коваленя, М. А. Краснова, В. И. Лемешонок, С. Е. Новиков ; науч. ред. А. А. Коваленя. — Минск, 2008. 8. Гісторыя Беларусі, 1917 г. — пачатак XXI ст. 10 клас. Атлас. — Мінск : Белкартаграфія, 2014.9. Каваленя, А. А. Атлас. Вялікая Айчынная вайна савецкага народа (у кантэксце Другой сусветнай вайны) / А. А. Каваленя, М. Г. Жылінскі. — Мінск : Белкартаграфія, 2015.

№ у

рок

а і д

ата

пр

авяд

зен

ня

Тэма і асноўныя пытанні ўрока

Кол

ькас

ць

гадз

ін

Мэты вывучэння ўрокаХарактарыстыка

асноўных відаў і споса-баў дзейнасці

Дамашняе заданне

1 2 3 4 5 6

Раздзел I. КАСТРЫЧНІЦКАЯ РЭВАЛЮЦЫЯ Ў РАСІІ І СТАНАЎЛЕННЕ БЕЛАРУСКАЙ ДЗЯРЖАЎНАСЦІ (4 г)

1 Падзеі Кастрычніц-кай рэвалю цыі 1917 г. у Беларусі і на Захо-днім фронце

1 Вучні павінны ведаць:- асноўныя падзеі Кастрычні-цкай рэвалюцыі на тэрыторыіБеларусі і іх даты;

Знаёмства з вучэбным дапаможнікам.Работа з мастацкай ка-рцінай «Раніца ў ка с-

§ 1; падрыхтавацца дадыскусіі па пытанні,чаму дзень 7 лістапада(25 кастрычніка) адзна-

© « », 2019 © . « », 2019


40

Працяг

1 2 3 4 5 6

1. Пераход улады ў ру кі Саветаў. 2. Фарміраванне і дзей-насць органаў савец -кай улады ў Беларусі і на Заходнім фронце. 3. Пазіцыя Абласнога выканаўчага камітэ-та Заходняй воблас ці і фронту па пытан ні аб беларускай дзяржаў-насці. 4. Першыя пераўтва-рэнні ў грамадска-па-літычнай і сацыяльна- эканамічнай сферах ва ўмовах палітыкі «ваеннага камунізму»

1 - органы савецкай улады ў Бе-ларусі і на Заходнім фронце, створаныя пасля Кастрычні-цкай рэвалюцыі;- імёны кіраўнікоў органаў са-вецкай улады, створаных на тэ-рыторыі Беларусі: К. Ландар, А. Мяснікоў, М. Рагазінскі;- азначэнні паняццяў: Аблвы-канкамзах, Белнацкам, нацы-яналізацыя, «ваенны каму-нізм», харчразвёрстка.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць і параў-ноўваць асноўныя падзеі Ка-стрычніцкай рэвалюцыі 1917 г. у Беларусі і на Заходнім фро-нце; - характарызаваць першыя пераўтварэнні ў сацыяльна- эканамічнай сферы ва ўмовах палітыкі «ва еннага камунізму» з выкарыстаннем тэксту вучэ-бнага дапаможніка, ілюстра-цый, вытрымак з гістарычных дакументаў;- характарызаваць прычыны, мэты і мерапрыемствы палітыкі «ваеннага камунізму», асабліва-сці яе правядзення ў Беларусі;

т р ы ч н і к у. М і н с к . 1917 г.»: вызначыць гі-старычныя падзеі, якія на ёй адлюстраваны.Работа з картасхемай (с. 8): вызначыць аса-блівасці ўстанаўлен ня савецкай улады на тэ-рыторыі Беларусі; ха-ра ктар працэсу ўста-наўлення савецкай ула-ды на не акупіраванай германскімі войскамі тэрыторыі Беларусі.Запаўненне храналагі-чнай табліцы або сту-жкі часу «Кастрыч ні ц-кая рэвалюцыя ў Расіі і Беларусі». Работа ў групах па ства рэнні інфаграфі-кі (ментальнай кар-ты, схемы) «Першыя пераўтварэнні ў грама-дска-палітычнай і са-цыяльна-эканамічнай сферах»

чаецца ў Рэспубліцы Беларусь як агульнарэ-спубліканскае свята.Індывідуальнае (на вы-бар): распрацаваць ма-кет (эскіз, малюнак) пла ката (карыкатуры) аб пераходзе ўлады ў рукі Саветаў

41

Працяг

1 2 3 4 5 6

- вызначаць сродкі вырашэн-ня аграрнага і нацыянальнага пытанняў, якія выкарыстала савецкая ўлада;- даваць ацэнку дзейнасці па-літычных асоб Беларусі

2 Спробы дзяржаўнага самавызначэння Бе-ларусі1. Скліканне І Усебе-ларускага з’езда і яго рашэнні. 2. Наступленне войск кайзераўскай Германіі.3. Брэсцкі мір і яго вынікі для Беларусі.4. Абвяшчэнне Бела-рускай Народнай Рэ-спублікі (БНР).5. Дзейнасць Рады БНР

1 Вучні павінны ведаць:- падзеі гісторыі дзяржаўнага самавызначэння Беларусі і іх даты: I Усебеларускі з’езд; аб-вяшчэнне БНР; абвяшчэнне незалежнасці БНР, Брэсцкі мір;- рашэнні I Усебеларускага з’езда і прычыны яго роспу-ску СНК Заходняй вобласці і фронту;- напрамкі ў беларускім нацы-янальным руху ў канцы 1917 г.;- азначэнне паняцця Брэсцкі мір.Вучні павінны ўмець:- лакалізаваць на карце падзеі, звязаныя з абвяшчэннем Брэ-сцкага міру;- характарызаваць дзейнасць Рады БНР;- вызначаць, у чым заключала-ся ідэя ўтварэння беларускай нацыянальнай дзяржаўнасці і ці была яна рэалізавана;

Работа з ілюстрацыяй (с. 16) «Паштоўка ча-соў БНР»: вызначыць, у чым заключаецца гі-старычная пераемнасць пададзенага на паштоў-цы выказвання з аб-ставінамі абвяшчэння БНР.Работа з матэрыялам рубрыкі «Таленты бе-ларусаў і перакрыжава-нні лёсаў» (с. 16—17): вызначыць ролю згада-ных гістарычных асоб як прадстаўнікоў белару-скай нацыянальнай элі-ты ў афармленні белару-скай дзяржаўнасці.Складанне храналагі-чнай табліцы або сту-жкі часу «Абвяшчэнне БНР».Работа з картасхемай (с. 15): вызначыць на -

§ 2; пачаць запаўненне табліцы «Афармленне беларускай нацыяналь-най дзяржаўнасці».Індывідуальнае (на вы-бар): скласці пытан-ні да ўяўнага інтэрв’ю з адным з гістарычных дзеячаў

© « », 2019 © . « », 2019


42

Працяг

1 2 3 4 5 6

- даваць ацэнку дзейнасці па-літычных асоб Беларусі;- суадносіць гістарычную па-дзею з грамадска-гістарычным працэсам (аб якім грамадска- гістарычным працэсе сведчыла абвяшчэнне БНР і яе незале-жнасці);- параўноўваць гістарычныя падзеі (працэсы)

ступствы мірнага да-гавора з Германіяй для насельніцтва белару-скіх зямель. Работа з гістарычнымі дакументамі № 1, 2, 3.Работа з гістарычным дакументам: вызначэн-не рашэнняў, прынятых на I Усебеларускім з’ез-дзе

3 Афармленне белару-скай нацыянальнай дзяржаўнасці на са-вецкай аснове1. Стварэнне Сацы-ялістычнай Савецкай Рэспублікі Беларусі (ССРБ). 2. І Усебеларускі з’езд Саветаў і яго рашэнні. 3. Утварэнне Савец-кай Сацыялістычнай Рэспублікі Літвы і Бе-ларусі (Літбел)

1 Вучні павінны ведаць: - падзеі з гісторыі афармлен-ня беларускай дзяржаўнасці на савецкай аснове і іх даты: абвяшчэнне ССРБ; І Усебела-рускі з’езд Саветаў; утварэнне Літбел;- азначэнні паняццяў: белару-ская нацыянальная дзяржаў-насць, дзяржава, Белнацкам, Літбел, «буферная дзяржава»;- гістарычных асоб Беларусі: З. Жылуновіч, А. Луцкевіч.Вучні павінны ўмець:- лакалізаваць на карце па-дзеі, звязаныя з абвяшчэннем ССРБ, утварэннем Літбел;- характарызаваць і параўноў-ваць пазіцыі Аблвыканкамзаха і Белнацкама па пытанні бела-

Работа з гістарычным дакументам «З Мані-феста Часовага рабоча-сялянскага савецкага ўрада Беларусі ад 1 сту-дзеня 1919 г.» на с. 21: падрыхтаваць пытанні да дакумента.Работа з ілюстрацыяй «Герб ССРБ» на с. 23: аб чым сведчыць ад-люстраваны на гербе лозунг «Пралетарыі ўсіх краёў, злучайце-ся!»?Работа з картасхемай (вучэбны дапаможнік, першы форзац): дака-заць, што Літбел мела «буферны» характар.

§ 3; працягнуць запаў-ненне ў сшытку таблі-цы «Этапы афармлення беларускай нацыяна-льнай дзяржаўнасці». Індывідуальнае (на вы-бар): да абагульнен-ня — паведамленне «БНР і ССРБ як этапы на шляху афармлення беларускай нацыяна-льнай дзяржаўнасці: ад “дзяржавы на паперы” да рэальнага дзяржаў-нага ўтварэння»

43

Працяг

1 2 3 4 5 6

рускай дзяржаўнасці; рашэнні Усебеларускага з’езда і I Усе-беларускага з’езда Саветаў; этапы стварэння беларускай нацыянальнай дзяржаўнасці з выкарыстаннем тэксту вучэ-бнага дапаможніка, ілюстра-цый, вытрымак з гістарычных дакументаў;- вызначаць супярэчнасці ў працэсе афармлення бела-рускай савецкай дзяржавы на савецкай аснове і яго вынікі;- праводзіць аналіз гістары-чных крыніц;- даваць ацэнку дзейнасці па-літычных асоб Беларусі;- параўноўваць гістарычныя падзеі (працэсы);- раскрываць прычынна-выні-ковыя сувязі паміж пачаткам польска-савецкай вайны і аб-вяшчэннем Літбел

Работа ў групах па стварэнні інфаграфі-кі (ментальнай карты, схемы, гекса) «Этапы афармлення белару-скай нацыянальнай дзяржаўнасці»

4 Польска-савецкая вайна 1919—1921 гг. і дру гое абвяшчэнне ССРБ1. Наступленне поль-скіх войск у Беларусі. 2. Ваенныя дзеянні на польска-савецкім

1 Вучні павінны ведаць:- падзеі польска-савецкай вай-ны 1919—1921 гг. і другога аб-вяшчэння ССРБ і іх даты: по-льска-савецкая вайна; другое абвяшчэнне ССРБ; Рыжскі мірны дагавор;- ход ваенных дзеянняў на тэ-

Работа з ілюстрацы-яй на с. 26: вызначыць, чаму менавіта гэтыя рэчы трымае ў руках персанаж дадзенага палітычнага плаката; даць тлумачэнне над-пісу на плакаце.

§ 4, працяг запаўнення ў сшытку табліцы «Афа-рмленне беларускай нацыянальнай дзяржаў-насці»; пыт. 4 (табліца).Індывідуальнае (на вы-бар): а) на падставе та-бліцы «Афармленне бе-

© « », 2019 © . « », 2019


44

Працяг

1 2 3 4 5 6

фро нце. 3. Аб’яўленне Дэкла-рацыі аб абвяшчэнні незалежнасці ССРБ 31 ліпеня 1920 г. 4. Рыжскі мірны да-гавор і яго вынікі для Беларусі

рыторыі Беларусі падчас по-льска-савецкай вайны 1919—1920 гг.;- вынікі польскага наступлення на беларускія землі ў 1919 г.;- формы барацьбы беларуска-га народа з польскімі інтэрве-нтамі;- азначэнні паняццяў: Рыжскі мір, «лінія Керзана»;- гістарычных асоб Беларусі: В. Талаш.Вучні павінны ўмець:- лакалізаваць на карце па-дзеі, звязаныя з абвяшчэннем Рыжскага міру, усталяваннем «лініі Керзана»;- характарызаваць і параўноў-ваць умовы і вынікі Брэсцкага і Рыжскага міру для Беларусі з выкарыстаннем тэксту вучэ-бнага дапаможніка, ілюстра-цый, вытрымак з гістарычных дакументаў;- вызначаць характар вайны з боку Польшчы і Савецкай Ра сіі;- характарызаваць падзеі по-льска-савецкай вайны ў 1919 г. пры дапамозе гістарычнай ка-рты;

Работа з ілюстрацыяй на с. 29 «Помнік дзе-ду Талашу на плошчы Я. Коласа ў Мінску»: вызначыць, чаму дзед Талаш і яго сын пака-заны скульптарам ме-навіта ў такім выглядзе.Работа з інфармацыяй рубрыкі «Пункт гле-джання» на с. 26: па-раў наць матывацыю Ю. Піл судскага і М. Ту-хачэўскага.Работа з картасхемай (вучэбны дапаможнік, с. 27): прасачыць ход ба явых дзеянняў у час по льска-савецкай вай-ны ў 1919—1921 гг.Работа з картасхемай (вучэбны дапаможнік, першы форзац) «Тэры-торыя Беларусі пасля заключэння Рыжскага мірнага дагавора. Уз-буйненне БССР у 1924 і 1926 гг.»: вызначыць «лінію Керзана» і саве-цка-польскую граніцу паводле Рыжскага міру.

ларускай нацыяналь-най дзяржаўнасці» пад-рыхтаваць выступлен-не з дакладам па тэме «Беларуская нацыяна-льная дзяржаўнасць і працэс яе афармлення ў 1917—1920 гг.»;б) да абагульнення (на вы бар) — паведамленні «Польска-савецкая вай-на 1919—1921 гг. вачы-ма бакоў, што ваявалі», «Рыжскі мір у гістары-чных лёсах беларускага народа»

45

Працяг

1 2 3 4 5 6

- характарызаваць польскі аку-пацыйны рэжым на тэрыторыі Беларусі;- характарызаваць пазіцыю дзеячаў Рады БНР па нацы-янальным пытанні ў гады по-льскай акупацыі

Работа ў групах па стварэнні інфаграфі-кі (ментальнай карты, схемы, гекса) «Поль-ска-савецкая вайна 1919—1921 гг.»

Раздзел II. БЕЛАРУСЬ ВА ЎМОВАХ СТАНАЎЛЕННЯ САВЕЦКАГА САЦЫЯЛІСТЫЧНАГА ГРАМАДСТВА. ЗАХОДНЯЯ БЕЛАРУСЬ ПАД УЛАДАЙ ПОЛЬШЧЫ (6 г)

5 БССР у гады новай эканамічнай палітыкі1. Сацыяльна-экана-мічнае становішча Беларусі.2. Пераход да новай эканамічнай палітыкі. 3. Уплыў нэпа на ад-наўленне і развіццё народнай гаспадаркі

1 Вучні павінны ведаць:- дату ўвядзення новай экана-мічнай палітыкі;- эканамічныя і палітычныя перадумовы ўвядзення новай эканамічнай палітыкі;- мэты і мерапрыемствы новай эканамічнай палітыкі;- вынікі новай эканамічнай палітыкі ў Беларусі;- азначэнні паняццяў: «пры-шчэпаўшчына», новая эканамі-чная палітыка, харчпадатак.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць і параўноў-ваць новую эканамічную палі-тыку ў БССР, СССР з выкары-станнем тэксту вучэбнага дапа-можніка, ілюстрацый, вытры-мак з гістарычных дакументаў;- вызначаць, у чым заключа-ліся навізна і эфектыўнасць

Работа з інфармацыяй рубрыкі «Пункт гле-джання» на с. 31: аб-грунтаваць адказ на пытанне «Ці можна па гадзіцца з пазіцыяй Д. Ф. Пры шчэпава па пытанні развіцця сель-скай гаспадаркі, ары-ентаванай на развіццё кааперацыі?».Работа з табліцай на с. 32: зрабіць выснову аб эканамічнай эфе-ктыўнасці палітыкі «ваеннага камунізму» і новай эканамічнай палітыкі.Работа з вучэбным тэ-кстам: скласці разго-рнуты план параграфа.Работа з картай: вы -

§ 5, пыт. 2 (пісьмова).Індывідуальнае (на вы-бар): падрыхтаваць ар-тыкул у фармаце Вікі-педыі пра нэп на тэры-торыі Беларусі

© « », 2019 © . « », 2019


46

Працяг

1 2 3 4 5 6

новай эканамічнай палітыкi для аднаўлення разбуранай вайной народнай гаспадаркі і яе развіцця;- параўноўваць палітыку «ва-еннага камунізму» і новую эка-намічную палітыку;- тлумачыць прычынна-выні-ковыя сувязі паміж гістары-чнымі фактамі;- характарызаваць значэннено вай эканамічнай палітыкі

значыць уплыў нэпа на развіццё прамыс ло-васці.Самастойная работа па параўнанні палітыкі «ваеннага камуніз му» і нэпа (прыкметы для параўнання вучні вы-значаюць самастойна).Работа ў групах па стварэнні інфаграфі-кі (ментальнай карты, схемы, гекса) «БССР у гады новай эканамі-чнай палітыкі»

6 Правядзенне індуст-рыялізацыі і калек-ты візацыі сельскай га спадаркі ў БССР1. Прычыны, асаблі-васці і метады пра-вядзення індустры-ялізацыі ў БССР.2. Вынікі прамысло-вага развіцця БССРу перыяд пе р шых пя-цігодак.3. Прычыны, метадыі асаблівасці правя-дзення калектывіза-цыі сельскай гаспада-

1 Вучні павінны ведаць:- даты гістарычных падзей:пачатак індустрыялізацыі; да-ваенныя пяцігодкі;- прычыны, мэты, сродкі, аса-блівасці, вынікі правядзенняіндустрыялізацыі ў БССР;- азначэнні паняццяў: інду-стрыялізацыя, пяцігодка, ка-лектывізацыя, раскулачванне.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць індустры-ялізацыю і калектывізацыюсельскай гаспадаркі на пад-ставе вытрымак з гістарычныхдакументаў;

Самастойная работа вучняў з тэкстам ву-чэбнага дапаможніка па вызначэнні асаблі-васцей і вынікаў пра-вядзення індустрыялі-зацыі ў БССР паво-дле наступнага плана: а) прычыны правядзе-ння; б) метады; в) аса-блівасці правядзення; г) вынікі.Работа з картасхемай на с. 35: пацвердзіць выказванне старшыні Савета Народных Камі-

§ 6; пыт. 6.Індывідуальнае (на вы-бар): паведамленні абжыццядзейнасці І. Ла-гіновіча, В. Харужай,С. Прытыцкага

47

Працяг

1 2 3 4 5 6

ркі ў БССР.4. Вынікі калгаснагабудаўніцтва ў БССРу перыяд першых пя-цігодак

- вызначаць узаемасувязьпаміж індустрыялізацыяйі калектывізацыяй сельскайгаспадаркі як сродкамі пабудо-вы новага грамадства і вынікііх правядзення ў БССР;- характарызаваць гістарычнаезначэнне правядзення інду-стрыялізацыі ў БССР;- разумець, чым індустрыяліза-цыя ў СССР і БССР адрозні-валася ад прамысловай рэва-люцыі ў краінах Захаду;- характарызаваць гістарычнаезначэнне калектывізацыі сель-скай гаспадаркі ў БССР;- характарызаваць памылкі,якія былі дапушчаны пры пра-вядзенні калектывізацыі

сараў БССР Я. А. Ада-мовіча ў 1926 г.Самастойная работа па складанні параўна-льнай табліцы «Кале-ктывізацыя ў БССР»: параўнаць ленінскі ка-аператыўны план і ста-лінскі план суцэль-най калектывізацыі се льскай гаспадаркі. Вызначыць, які з гэтых планаў дазваляў ажыц-цявіць ідэю паступовага добраахвотнага пераво-ду сельскай гаспадаркі з індывідуальнага на калектыўны характар вытворчасці.Самастойная работа па стварэнні інфаграфі- кі (ментальнай карты, схемы, гекса) «Інду-стрыялізацыя і кале-ктывізацыя ў БССР»

7 Грамадска-палітыч-нае жыццё БССР у 1920—1930-я гг.1. Удзел БССР ваўтва рэнні Саюза Са-вецкіх Сацыялісты-

1 Вучні павінны ведаць:- даты гістарычных падзей:IV Усебеларускі з’езд Саветаў;утварэнне СССР; узбуйненнітэрыторыі БССР; прыняццедругой Канстытуцыі БССР;

Паведамленні вучняў аб І. Лагіновічу, В. Ха-ружай, С. Прытыцкім.Работа з картасхе-май (першы форзац): вызначыць суадносіны

§ 7; пыт. 4, 5.Індывідуальнае (на вы-бар): а) паведамленніаб З. Х. Жылуновічу,А. А. Смолічу, У. Ігна-тоўскім, В. Ластоўскім;

© « », 2019 © . « », 2019


48

Працяг

1 2 3 4 5 6

чных Рэспублік. 2. Узбуйненне тэры-торыі БССР у 1924 і 1926 гг. 3. Фарміраванне саве-цкай грамадска-палі-тычнай сістэмы. 4. Палітычныя рэпрэ-сіі

- азначэнні паняццяў: камса-мол, савецкая грамадска-па-літычная сістэма, ідэалогія, культ асобы, палітычныя рэ-прэсіі, нацыянал-дэмакратызм;- сутнасць ленінскага і сталі-нскага планаў аб’яднання са-вецкіх рэспублік;- гістарычных асоб Беларусі: А. Чарвякоў, М. Гікала, І. Ла-гіновіч, В. Харужая, С. Прыты-цкі, Б. Тарашкевіч.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць працэс фа-рміравання беларускай саве-цкай дзяржавы на савецкай аснове і савецкую грамадска- палітычную сістэму і параў-ноўваць з выкарыстаннем тэ-ксту вучэбнага дапаможніка, ілюстрацый, вытрымак з гі-старычных дакументаў;- характарызаваць значэнне для БССР уваходжання яе ў склад СССР;- характарызаваць дзейнасць гістарычных асоб

тэрыторыі Белару-сі, якая знаходзілася ў складзе БССР пасля ўзбуйненняў і ў скла-дзе Польшчы; характа-рызаваць сацыяльна- эканамічнае станові-шча Беларусі ў выніку ўзбуй нення тэрыторыі.Работа з рубрыкай «Сведкі гісторыі» на с. 44: вызначыць, пра якія з’явы грамадска-палітыч нага жыцця сведчыць гэты гіста-рычны дакумент.Самастойная работа па складанні параўналь-най табліцы «Сталінскі і ленінскі планы нацы-янальна-дзяржаўнага ўладкавання савецкіх рэспублік».Работа ў групах па дока-зе таго, што ўваходжан- не БССР у склад Са-вецкага Са юза і ўз бу й-ненне БССР сталі ча-рговымі этапамі працэ-су фарміравання бела-рускай нацыянальнай

б) распрацаваць макет (эскіз, малюнак) пла-ката (бігборда, паштоў-кі) аб удзеле БССР ва ўтварэнні Саюза Саве-цкіх Сацыялістычных Рэспублік

49

Працяг

1 2 3 4 5 6

дзяржаўнасці. Скласці тэзісны план адказу.Работа ў групах па ства-рэнні інфаграфікі (ме-нтальнай карты, схемы, гекса) «Грамадска-па-літычнае жыццё БССР у 1920—1930-я гг.»

8 Палітыка беларусіза-цыі. Развіццё адука-цыі, навукі і культу-ры ў БССР у 1920—1930-я гг.1. Беларусізацыя як састаўная частка са-вецкай нацыяналь-най палітыкі: асноў-ныя мерапрыемствы, супярэчнасці і вынікі. 2. Станаўленне і раз-віццё сістэмы адука-цыі і навукі ў БССР. 3. Сталае і маладое пакаленні ў белару-скай савецкай літара-туры. 4. Станаўленне бела-рускага савецкага ма-стацтва

1 Вучні павінны ведаць:- асноўныя мерапрыемствы і вынікі палітыкі беларусіза-цыі;- даты гістарычных падзей: стварэнне Інбелкульта; пра-вядзенне палітыкі беларусі-зацыі;- азначэнні паняццяў: белару-сізацыя, каранізацыя;- асноўныя мерапрыемствы беларусізацыі.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць гістары-чныя падзеі з выкарыстаннем тэксту вучэбнага дапаможніка, ілюстрацый, вытрымак з гіста-рычных дакументаў;- характарызаваць мерапры-емствы беларусізацыі;- параўноўваць гістарычныя падзеі (працэсы) па прапана-ваных ці самастойна вызна-

Работа з дыяграмай на с. 46: чаму ў гады бела-русізацыі дзяржаўнымі былі абвешчаны адразу чатыры мовы?Работа з рубрыкай «Сведкі гісторыі» на с. 48: вызначыць, якімі пачуццямі і матывамі кіраваўся М. Чарот, калі стварыў прыведзе-ныя ў вучэбным дапа-можніку вершы.Паведамленне вуч-няў аб З. Жылуновічу, А. Смолічу, У. Ігнатоў-скім, В. Ластоўскім.Работа з ілюстрацыяй на с. 49 «Фота “Дом урада ў Мінску”».Самастойная работа вучняў з тэкстам вучэ-бнага дапамо ж ніка па

§ 8, пыт. 3, 4.Індывідуальнае (на вы-бар): а) падрыхтаваць пытанні да ўяўнага ін-трэрв’ю з О. Шмітам;б) паведамленні аб Я. Драздовічу, Я. Ску-рко, Б. Тарашкевічу;в) да абагульнення — паведамленне «Паліты-ка беларусізацыі: вынікі і ўрокі»

© « », 2019 © . « », 2019


50

Працяг

1 2 3 4 5 6

чаных прыкметах (палітыку беларусізацыі і паланізацыі)

складанні тэзіснага плана.Работа з рубрыкай «Та ленты беларусаў і перакрыжаванні лё-саў» на с. 50: вызна-чыць, у чым заключа-лася сутнасць пог-лядаў А. Л. Чыжэўска-га на працэсы фізічнага і арганічнага жыцця на планеце Зямля; чаму сучаснікі навукоўца называлі яго «Леанарда ХХ стагоддзя»

9 Заходняя Беларусь пад уладай Польшчы. Беларуская культура ў Заходняй Беларусі1. Палітычныя і сацы-яльна-эканамічныя ўмовы жыцця бела-рускага насельніцтва. 2. Дзейнасць паліты-чных партый і аргані-зацый. 3. Стан адукацыі. 4. Літаратура. 5. Жывапіс

1 Вучні павінны ведаць:- формы нацыянальна-вызва-ленчай барацьбы ў Заходняй Беларусі;- назвы палітычных партый і арганізацый, якія дзейнічалі ў Заходняй Беларусі, іх мэты;- даты гістарычных фактаў: дзейнасць КПЗБ, дзейнасць БСРГ, дзяржаўны пераварот у Польшчы;- азначэнні паняццяў: асадні-кі, «крэсы ўсходнія», палітыка «санацыі», паланізацыя.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць становішча

Работа з ілюстрацыяй «Карта з савецкай га-зеты “Звязда”» на с. 52: вызначыць праваме-рнасць ужывання на-звы «крэсы ўсходнія».Паведамленні вуч-няў аб Я. Драздовічу, Я. Скурко, Б. Тарашке-вічу.Самастойная работа па параўнанні гістары-чных падзей (працэсаў) па прапанаваных ці са-мастойна вызначаных прыкметах: сацыяльна-

§ 9; высветліць, што ўяў-ляе сабой тарашкевіца; паўтарыць § 1—8

51

Працяг

1 2 3 4 5 6

беларускага этнасу ў межах Заходняй Беларусі з выкары-станнем тэксту вучэбнага дапа-можніка, ілюстрацый, вытры-мак з гістарычных дакументаў;- характарызаваць палітычнае і сацыяльна-эканамічнае ста-новішча Заходняй Беларусі пад уладай Польшчы;- раскрываць прычынна-выні-ковую сувязь паміж палітыкай Польшчы ў «крэсах усходніх» і разгортваннем нацыянальна- вызваленчай барацьбы ў Захо-дняй Беларусі

эканамічнае развіц-цё Савецкай Беларусі і анексіраванай Поль-шчай Заходняй Бела-русі. Работа з рубрыкай «Та-ленты беларусаў і пе-ракрыжаванні лёсаў» на с. 55: вызначыць пачуцці і матывы, якімі было выклікана напі-санне прапанаванага верша

10 Абагульненне па раз-дзелах I і II

1 Вучні павінны ведаць:- даты асноўных гістарычных падзей, якія адбываліся на тэрыторыі Беларусі ў 1917—1939 гг.;- азначэнні паняццяў, якія ха-рактарызуюць развіццё Бела-русі ў 1917—1939 гг.;- асноўныя тэндэнцыі развіцця БССР у вывучаемы перыяд.Вучні павінны ўмець:- суадносіць падзеі гісторыі Беларусі і савецкай гісторыі ў 1917—1939 гг.;- лакалізаваць на карце па-дзеі, звязаныя з узбуйненнямі

Варыянт 1. Работа з за-даннямі да ўрока аба-гульнення па раздзе-лах I і II (вучэбны дапа-можнік, § 10, с. 57—60).Варыянт 2. Правера-чная работа па раздзе-лах I і II

© « », 2019 © . « », 2019


52

Працяг

1 2 3 4 5 6

БССР у 1924 і 1926 гг., інду-стрыялізацыяй БССР;- характарызаваць і параў-ноўваць гістарычныя падзеі і з’явы, дзейнасць гістарычных асоб, палітычнае, сацыяль-на-эканамічнае і культурнае развіццё беларускіх зямель у 1917—1939 гг. з выкарыстан-нем тэксту вучэбнага дапамо-жніка, ілюстрацый, вытрымак з гістарычных дакументаў

Раздзел III. БЕЛАРУСЬ У ГАДЫ ДРУГОЙ СУСВЕТНАЙ I ВЯЛІКАЙ АЙЧЫННАЙ ВОЙНАЎ (8 г)11 Пачатак Другой су-

светнай вайны. Уз’-яднанне Заходняй Беларусі з БССР1. Паход Чырвонай Ар міі ў Заходнюю Бе-ла русь. 2. Устанаўленне саве-цкай улады ў Заход-няй Беларусі.3. Гаспадарчыя і куль-турныя пераўтварэн-ні ў заходніх абласцях БССР

1 Вучні павінны ведаць:- даты гістарычных падзей: паход Чырвонай Арміі ў За-ходнюю Беларусь; падпісанне Дагавора аб дружбе і граніцы; Народны сход у Беластоку.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць гістары-чныя падзеі 1939 г. з выкары-станнем тэксту вучэбнага дапа-можніка, ілюстрацый, вытры-мак з гістарычных дакументаў;- вызначаць, як паўплывалі на беларускую нацыянальную дзяржаўнасць гістарычныя падзеі, звязаныя з уз’яднаннем Заходняй Беларусі і БССР;- раскрываць прычынна-вы-

Работа з ілюстрацыяй на с. 62: параўнаць тага-часны адміністрацый-на-тэрытарыяльны па-дзел беларускіх зямель з сучасным.Работа з гістарычнымі дакументамі: № 7, 8.Работа з рубрыкай «Сведкі гісторыі» на с. 64 і картасхемамі (пе-ршы і другі форзацы ву-чэбнага дапаможніка): параўнаць заходнюю граніцу БССР па стане на 1939 г. і «лінію Ке-рзана», прапанаваную ў 1919 г., з апорай на

§ 11, пыт. 1 (пабудаваць схему, ментальную ка-рту або гекс), 2.Індывідуальнае (на вы-бар): а) да абагульнен-ня — паведамленне «Да-лучэнне Заходняй Бела-русі да БССР: аднаўле-нне гістарычнай спра-вядлівасці ў дачыненні да беларускага народа на фоне еўрапейскай палітыкі»;б) да ўрока «Наш край» — распрацаваць макет (эскіз, малюнак) плаката (бігборда) ці помніка (скульптурнай

53

Працяг

1 2 3 4 5 6

ніковую сувязь паміж пача-ткам Другой сусветнай вай-ны і паходам Чырвонай Арміі ў Заходнюю Беларусь; - даваць ацэнку гістарычнага факта: уз’яднанне беларуска-га народа ў складзе БССР

картасхемы і зрабіць выснову аб фармірава-нні тэрыторыі БССР. Самастойная работа вучняў з тэкстам ву-чэбнага дапаможніка па характарыстыцы падзей восені 1939 г. (вучэбны дапаможнік, пыт. 4, с. 65).Работа ў групах па стварэнні інфаграфі-кі (ментальнай карты, схемы, гекса) «Пача-так Другой сусветнай вайны»

кампазіцыі) у памяць аб уз’яднанні Заходняй Беларусі з БССР

12 Пачатак Вялікай Ай-чыннай вайны1. Нападзенне нацы-сцкай Германіі на СССР. 2. Абарончыя баі ў Бе-ларусі і іх вынікі. 3. Гераізм і самаах-вярнасць абарон цаў Айчыны

1 Вучні павінны ведаць:- даты гістарычных падзей: пачатак Вялікай Айчыннай вайны; танкавая бітва пад Ле-пелем; першае выкарыстанне рэактыўных мінамётаў; аку-пацыя Беларусі германскімі войскамі;- мэты Германіі ў вайне су-праць СССР;- асноўныя ваенныя падзеі, якія адбываліся на тэрыторыі БССР летам 1941 г., і іх вынікі;- прозвішчы людзей, якія аба-ранялі Беларусь летам 1941 г.:

Складанне календара падзей «Абарончыя баі на тэрыторыі Беларусі летам 1941 г.».Самастойная работа вучняў па вызначэн-ні прычын паражэння Чырвонай Арміі летам 1941 г. (стварыць схему, гекс або ментальную карту).Работа з рубрыкай «Сведкі гісторыі» на с. 69: вызначыць, чаму ў К. Сіманава ўжо ў лі-

§ 12, пыт. 4—6.Індывідуальнае (на выбар): а) стварыць ін тэрактыўную карту «Аба рончыя баі ў Бела-русі» з дапамогай геаін-фармацыйных сэрвісаў;б) да абагульнення — па-ведамленне «Абаронцы Беларусі летам 1941 г.: вядомыя і невядомыя ге роі»;в) да ўрока «Наш край» — падрыхтаваць паведа-мленне або сабраць ма-

© « », 2019 © . « », 2019


54

Працяг

1 2 3 4 5 6

Д. Паўлаў, М. Гастэла, І. Ру-сіянаў, І. Флёраў, М. Раманаў і інш.;- азначэнні паняццяў: мабілі-зацыя, эвакуацыя, народнаеапалчэнне, акупацыя;- прычыны паражэння Чырво-най Арміі летам 1941 г.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць гістарыч ныя падзеі і з’явы 1941 г. з выкары-станнем тэксту вучэбнага дапа-можніка, ілюстрацый, вытры-мак з гістарычных дакументаў;- вызначаць, у чым заключаўсяпатрыятызм удзельнікаў аба-рончых баёў у Беларусі;- прыводзіць прыклады гера-ізму савецкіх людзей падчасабароны Беларусі ад герман-скіх захопнікаў летам 1941 г.

пені 1941 г. з’явілася ад-чуванне магчымасці бу-дучай перамогі ў вайне.Работа з картай: лака-лізаваць на гістарычнай карце месцы абарончых баёў на тэрыторыі Бе-ларусі летам 1941 г.Самастойная работа вучняў з тэкстам вучэ-бнага дапаможніка па стварэнні ментальнай карты «Пачатак Вялі-кай Айчыннай вайны».Работа ў групах па стварэнні інфаграфі-кі (ментальнай карты, схемы, гекса) «Пача-так Вялікай Айчыннай вайны»

тэрыял пра сведкаў ці ўдзельнікаў ваенных падзей у вашай мясцо-васці — у той час вашых равеснікаў

13 Германскі акупацый-ны рэжым на тэрыто-рыі Беларусі1. План «Ост».2. Германскі «новы па-радак».3. Палітыка генацыдунасельніцтва Беларусі. 4. Беларускія остар-байтары

1 Вучні павінны ведаць:- азначэнні паняццяў: план«Ост», генацыд, остарбайта-ры, калабарацыянізм;- сутнасць плана «Ост»;- калабарацыянісцкія аргані-зацыі, якія дзейнічалі на аку-піраванай тэрыторыі Беларусі.Вучні павінны ўмець:- вызначаць сутнасць герман-

Работа з вучэбным тэ-кстам (пыт 1, с. 70—71): скласці сінквейн аб ге-рманскім акупацый-ным рэжыме.Работа з гістарычнымі дакументамі № 9, 10.Работа з ілюстрацыяй «Скульптурная кампа-зіцыя “Апошні шлях”»

§ 13, пыт. 1—4.Індывідуальнае: паведа-мленне пра Іосіфа Камі-нскага.Індывідуальнае (на вы-бар): а) да абагульнення,«Наш край» — пры да-памозе рэсурсу GoogleАкадэмія Культуры «ЯдВашэм» (https://www.

55

Працяг

1 2 3 4 5 6

скага акупацыйнага рэжыму;- характарызаваць гістары-чныя падзеі і з’явы 1941—1943 гг. з выкарыстаннем тэ-ксту вучэбнага дапаможніка,ілюстрацый, вытрымак з гі-старычных дакументаў;- характарызаваць дзейнасцькалабарацыянісцкіх арганіза-цый на тэрыторыі Беларусі

на с. 72: вызначыць, чаму аўтар помніка выкарыстаў менавіта та-кія мастацкія вобразы.Работа з картасхемай на с. 73: даказаць, што «новы парадак» герма-нскіх акупантаў меў ча-лавеканенавісніцкі ха-рактар.Работа з ілюстрацыяй «Мемарыял “Чырвоны Бераг”» на с. 74: пры да-памозе дадатковых кры-ніц інфармацыі вызна-чыць, што абазначаюць у скульптурнай кампа-зіцыі рукі, ускінутыя над галавой дзяўчынкі

yadvashem.org) праве-сці міні-даследаван-не: вызначыць, ці былі праведнікі свету ў ва-шай мясцовасці падчас Вялікай Айчыннай вай-ны (выкарыстоўваючы лічбавыя калекцыі рэ-сурсу); б) паведамленне «Пра-веднікі народаў свету ў Беларусі: хто яны?»

1415

Разгортванне наро-днай барацьбы су-праць нямецка-фа-шысцкіх акупантаў1. Стварэнне і баяваядзейнасць партыза-нскіх фарміраванняў.2. Партызанскія зоны.«Рэйкавая вайна».3. Падпольная бара-цьба.4. Супраціўленне мір -

2 Вучні павінны ведаць:- падзеі з гісторыі народнай ба-рацьбы супраць нямецка-фа-шысцкіх акупантаў і іх даты;- прозвішчы кіраўнікоў парты-занскіх атрадаў і падпольныхгруп на тэрыторыі Беларусі;- азначэнні паняццяў: Сура-жскія (Віцебскія) «вароты»,партызанскі рух, «рэйкаваявайна», патрыятычнае пад-полле.

Самастойная работа з табліцай «Партыза-нскі і падпольны рух на акупіраванай тэрыто-рыі Беларусі» (вучэбны дапаможнік, пыт. 1).Работа з рубрыкай «Таленты беларусаў і перакрыжаванні лё-саў» на с. 76: адказаць на пытанні рубрыкі; с. 78: вызначыць, у чым

§ 14—15, зад. 2—4.Індывідуальнае (на вы-бар): а) паведамленні аббаявых дзеяннях на тэ-рыторыі Беларусі ў часаперацыі «Баграціён»;б) да абагульнення —паведамленне «Патры-ятызм беларускага на-рода на акупіраванайгерманскімі захопнікамітэрыторыі Беларусі»

© « », 2019 © . « », 2019


56

Працяг

1 2 3 4 5 6

нага насельніцтва аку-пацыйнаму рэжыму

Вучні павінны ўмець:- вызначаць характар руху Су-праціўлення германскім аку-пантам на тэрыторыі Беларусі;характарызаваць гістарычныя падзеі і з’явы ў 1943—1944 гг. з выкарыстаннем тэксту вучэ-бнага дапаможніка, ілюстра-цый, вытрымак з гістарычных дакументаў;- характарызаваць формы ба-рацьбы беларускага народа супраць германскіх акупантаў

заключаўся жыццёвы выбар М. Казея.Работа ў групах па стварэнні ментальнай карты або гекса: а) па-ртызанская барацьба, б) падпольная бара-цьба.Работа з ілюстрацыяй «Скульптурная кампа-зіцыя каля музея гісто-рыі Вялікай Айчыннай вайны ў Мінску» на с. 81: вызначыць, які жыццёвы момант ад-люстроўвае скульпту-рная кампазіцыя.Работа з гістарычным дакументам № 11.Работа з урыўкамі ві-дэафільма «Звычайны фашызм»

16 Вызваленне БССР ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Уклад бе ларускага народа ў Перамогу над на-цысцкай Германіяй. Удзел БССР у засна-ванні ААН

1 Вучні павінны ведаць:- даты гістарычных падзей: пачатак вызвалення БССР ад германскіх захопнікаў; апера-цыя «Баграціён»; вызвален-не Мінска ад германскіх захо-пнікаў;- азначэнне паняцця аперацыя

Работа з картасхемай (с. 85): характарысты-ка аперацыі «Баграці-ён» і яе вынікаў пры дапамозе гістарычнай карты; вызначыць фра-нты, якія ўдзельнічалі ў аперацыі «Баграціён»,

§ 16, паўтарыць § 11—15.Індывідуальнае (на вы-бар): да ўрока «Наш край» — распрацаваць макет (эскіз, малюнак) плаката (бігборда) ці помніка (скульптурнай

57

Працяг

1 2 3 4 5 6

1. Беларуская насту-пальная аперацыя «Ба граціён». 2. Вызваленне Мін-ска. 3. Подзвігі савецкіх воінаў.4. Ураджэнцы Белару-сі на франтах Вялікай Айчыннай і Другой сусветнай войнаў. 5. Уключэнне БССР у склад краін — засна-вальніц ААН

«Баграціён»;- прыклады гераічнай бараць-бы ўраджэнцаў Беларусі на франтах Вялікай Айчыннай вайны, у партызанскіх атрадах і падполлі; удзелу беларусаў у еўрапейскім руху Су пра ціў-лен ня; працоўнага гераізму беларусаў у савецкім тыле;- помнікі ў гонар Перамогі на тэрыторыі Беларусі.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць з дапамогай гістарычнай карты ход і вынікі аперацыі «Баграціён»;- характарызаваць фактары, якія абумовілі паспяховасць дзеянняў Чырвонай Арміі ў час Беларускай наступаль-най аперацыі;- вызначаць гістарычнае зна-чэнне аперацыі «Баграціён»;- характарызаваць уклад ура-джэнцаў Беларусі ў перамогу савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне і захаванне міру

этапы аперацыі.Паведамленні вучняў аб баявых дзеяннях на тэрыторыі Беларусі ў час аперацыі «Багра-ціён».Работа з ілюстрацыямі на с. 86: параўнаць два парады па самастойна вызначаных крытэры-ях. Адказаць на пытан не.Самастойная работа вучняў з рубрыкай «Та-ленты і перакрыжаван-ні лёсаў» на с. 87: рас-тлумачыць, у чым зак-лючаецца гістарычная пераемнасць гульні «World of Tanks».Работа з вучэбным ма-тэрыялам па стварэнні ментальнай карты аб помніках, якія ўвека-вечваюць подзвіг саве-цкага народа ў гады Вя-лікай Айчыннай вайны на тэрыторыі Беларусі

кампазіцыі) у памяць аб вызваленні вашага краю

17 Абагульненне па раз-дзеле III

1 Вучні павінны ведаць:- даты асноўных гістарычных падзей, якія адбываліся на

Варыянт 1. Работа з за-даннямі да абагульнен-ня па раздзеле ІІІ (§ 17).

§ 17, пыт. 8 (на выбар).Індывідуальнае (на вы-бар): заданні на с. 94—95

© « », 2019 © . « », 2019


58

Працяг

1 2 3 4 5 6

тэрыторыі Беларусі ў 1939— 1945 гг.;- асноўныя паняцці, якія хара-ктарызуюць развіццё Беларусі ў 1939—1945 гг., і іх азначэнні;- асноўныя тэндэнцыі развіцця БССР у 1939—1945 гг.Вучні павінны ўмець:- канкрэтызаваць асноўныя тэндэнцыі развіцця БССР у 1939—1945 гг. фактамі з гі-сторыі;- аргументаваць сваё меркава-нне па гістарычных праблемах;- суадносіць гістарычныя па-дзеі, якія адбываліся ў 1939—1945 гг. на тэрыторыі Беларусі і Усходняй Еўропы;- лакалізаваць на карце падзеі, звязаныя з уз’яднаннем Заход-няй Беларусі з БССР, Вялікай Айчыннай вайной на тэрыто-рыі Беларусі; - характарызаваць гістары-чныя падзеі і з’явы ў 1939—1945 гг. (абарончыя баі летам 1941 г. на тэрыторыі БССР; партызанскі і падпольны рух на акупіраванай тэрыторыі БССР; вызваленне БССР ад нямецка-фашысцкіх захопні-каў; уклад беларускага народа

Варыянт 2. Правера- чная работа па раздзе-ле ІІІ

59

Працяг

1 2 3 4 5 6

ў Перамогу над Германіяй; удзел БССР у заснаванні ААН) з выкарыстаннем тэ-ксту вучэбнага дапаможніка, ілюстрацый, вытрымак з гі-старычных дакументаў

18 Наш край у перыяд станаўлення савецка-га грамадства і гады Дру гой сусветнай і Вя лікай Айчыннай войнаў

1 Вучні павінны ведаць:- асноўныя падзеі, якія ад-бываліся на тэрыторыі краю ў 1939—1945 гг.;- асаблівасці развіцця краю ў гады Другой сусветнай і Вя-лікай Айчыннай войнаў і фа-ктары, якія іх абумовілі.Вучні павінны ўмець:- канкрэтызаваць асноўныя тэндэнцыі развіцця Беларусі ў 1939—1945 гг. фактамі з гі-сторыі роднага краю;- працаваць з рознымі крыні-цамі інфармацыі (матэрыялы краязнаўчага музея, гісторы-ка-дакументальная хроніка «Памяць»);- асноўныя падзеі, якія ад-бываліся на тэрыторыі краю ў 1917—1939 гг.;- асаблівасці развіцця краю ў 1917—1939 гг.

Варыянт 1. Работа з за-даннямі вучэбнага да-паможніка на с. 94—95.Варыянт 2. Прэзента-цыя вучнямі паведа-мленняў і даследаван-няў па тэме ўрока

© « », 2019 © . « », 2019


60

Працяг

1 2 3 4 5 6

Раздзел IV. БССР У ДРУГОЙ ПАЛОВЕ 1940-х — 1980-я гг. (8 г)19 Грамадска-палітыч нае

жыццё у другой пало-ве 1940-х — першай палове 1960-х гг.1. Асаблівасці пас-ляваеннага ўнутры-палітычнага жыцця ў БССР. 2. Дзяржаўная сімво-ліка БССР. 3. Перамены ў гра-мадска-палітычным жыцці ў другой пало-ве 1950-х — першай па лове 1960-х гг.

1 Вучні павінны ведаць:- азначэнні паняццяў: рэабілі-тацыя, «адліга»;- асноўныя падзеі і працэсы ў гісторыі Беларусі ў другой палове 1940-х — першай пало-ве 1960-х гг.;- імёны грамадска-палітычных дзеячаў Беларусі, вынікі іх дзейнасці і творчасці.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць і параўноў-ваць савецкі грамадска-палі-тычны лад у БССР з выкары-станнем тэксту вучэбнага дапа-можніка, ілюстрацый, вытры-мак з гістарычных дакументаў; - вызначаць характэрныя ры-сы грамадска-палітыч на га жыц ця ў БССР у дру гой пало-ве 1940-х — пер шай палове 1960-х гг.

Работа з гістарычным дакументам № 12.Работа з ілюстрацы-ямі савецкіх плакатаў на с. 97: вызначыць, пра якую грамадска-палі-тычную з’яву яны све-дчылі і чаму кандыда-ты ў Саветы дэпутатаў працоўных абіраліся амаль аднагалосна.Работа з тэкстам гімна БССР на с. 98: вызна-чыць, якія асаблівасці гістарычнага шляху беларускага народа і грамадска-палітычнага жыцця краіны ўвасобіў Дзяржаўны гімн БССР.Работа ў групах са зме-стам рубрыкі «Таленты беларусаў і перакры-жаванні лёсаў» на с. 99: выказаць думку, як вы ставіцеся да выказанай К. Т. Мазуравым жыц-цёвай ісціны і яго запа-вету свайму ўнуку.Работа ў групах па стварэнні ментальнай

§ 19; пыт. на с. 100—101;з дапамогай дадатко-вых крыніц інфарма-цыі вызначыць, што сімвалізуюць элеме-нты Дзяржаўнага сцяга БССР.Індывідуальнае (на вы-бар): да ўрока «Наш край» — вызначыць, ка-рыстаючыся картасхе-мамі вучэбнага дапамо-жніка і картамі атласа, адміністрацыйна-тэры-тарыяльную адзінку, у складзе якой у перыяд другой паловы 1940-х — 1980-я гг. і на рубяжы ХХ—ХХІ стст. знахо-дзіўся ваш населены пункт, і яго статус

61

Працяг

1 2 3 4 5 6

карты (схемы, гекса) «Грамадска-палітычнае жыццё ў другой палове 1940-х — першай пало-ве 1960-х гг.»

20 Сацыяльна-эканаміч-нае развіццё ў другой палове 1940-х — пер- шай палове 1960-х гг.1. Пераадоленне на с-тупстваў вайны ў га-лі не эканомікі. 2. Курс на апераджаль-ны рост цяжкай пра-мысловасці. 3. Развіццё машына-будавання і нафта-хімічнай прамыс ло-васці. 4. Аднаўленне і раз-віццё сельскай гаспа-даркі. 5. Калектывізацыя ў за ходніх абласцях Беларусі. 6. Умовы жыцця се-льскага і гарадскога насельніцтва

1 Вучні павінны ведаць:- азначэнне паняцця індустры-яльнае грамадства;- асноўныя падзеі і працэсы ў гісторыі Беларусі ў другой палове 1940-х — першай пало-ве 1960-х гг.;- імёны грамадска-палітычных дзеячаў Беларусі, вынікі іх дзейнасці.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць і параў-ноўваць працэс пераадолення наступстваў вайны ў БССР і СССР, фарміраванне ў БССР індустрыяльнага грамадства з вы карыстаннем тэ ксту вучэ-бнага дапаможніка, ілюстра-цый, вытрымак з гістарычных дакументаў;- вызначаць, якім чынам сацы-яльна-эканамічнае развіццё БССР садзейнічала фарміра-ванню індустрыяльнага гра-мадства

Самастойная работа з вучэбным тэкстам па запаўненні табліцы «Ра звіццё галін прамы-словасці ў БССР у дру-гой палове 1940-х — пе-ршай па ло ве 1960-х гг.».Работа з гістарычны-мі дакументамі № 13, 14, 15.Работа ў групах з інфа-рмацыяй рубрыкі «Све-дкі гісторыі» на с. 105: вы значыць, у чым за-ключалася жыццёвая пазіцыя К. П. Арлоў-скага.Работа ў групах па па-раўнанні метадаў пра-вядзення калектывіза-цыі ў БССР у міжваен-ны перыяд і ў заходніх абласцях БССР пасля Вялікай Айчыннай вай-ны ў выглядзе схемы (табліцы)

§ 20; пыт. 2—3, 5.Індывідуальнае (на вы-бар): да ўрока «Наш край» — падрыхтаваць артыкул у газету ці ча-сопіс або электроннае выданне аб адной з гі-старычных падзей у са-цыяльна-эканамічным жыцці, якая адбыла-ся ў вашай мясцовасці ў другой па лове 1940-х — 1980-я гг.

© « », 2019 © . « », 2019


62

Працяг

1 2 3 4 5 6

21 Грамадска-палітыч-нае становішча ў дру-гой палове 1960-х — 1980-я гг.1. Канстытуцыйнае за мацаванне кірую-чай ролі камуністыч-най партыі. 2. Удзел насельніцтва БССР у грамадска- палітычным жыцці. 3. Палітыка перабу-довы ў БССР. Фармі-раванне шматпартый-насці

1 Вучні павінны ведаць:- азначэнні паняццяў: перабу-дова, галоснасць;- асноўныя падзеі і працэсы ў гісторыі Беларусі ў другой палове 1960-х — 1980-я гг.;- імёны грамадска-палітычных дзеячаў Беларусі, вынікі іх дзейнасці і творчасці.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць і параў-ноўваць грамадска-палітыч-нае становішча БССР у дру-гой палове 1960-х — 1980-я гг. з выкарыстаннем тэксту вучэ-бнага дапаможніка, ілюстра-цый, вытрымак з гістарычных дакументаў;- лакалізаваць на карце па-дзеі, звязаныя з развіццём індустрыяльнага грамадства ў БССР;- характарызаваць змены ў гра-мадска-палітычным жыцці БССР у другой палове 1960-х — 1980-я гг.

Работа з гістарычным дакументам № 16.Работа ў групах з інфа-рмацыяй рубрыкі «Та-ленты беларусаў і пе-ра крыжаванні лёсаў» на с. 108—109: што з жыц цёвых прынцы-паў П. М. Машэрава вам ха це лася б пера-няць і чаму?Работа з ілюстрацыяй помніка «Сынам Баць-каўшчыны, якія загі-нулі за яе межамі» на с. 111: выказаць сваю думку наконт ідэі аў-тара помніка. Чаму ме-навіта ў такім выглядзе быў зроблены помнік, што ён сімвалізуе? Самастойная работа па складанні параўна-льнай табліцы «Асноў-ныя рысы грамадска-палітычнага жыцця ў БССР» (с. 112)

§ 21, пыт. 3, 4.Індывідуальнае (на вы-бар): а) паведамленне аб лёсах вайскоўцаў — ураджэнцаў Беларусі, якія вы конвалі тагача-сны ін тэрнацыянальны абавязак;б) правесці ўяўнае інтэр - в’ю з адной з гістарыч-ных асоб

2223

Сацыяльна-эканамі ч-нае становішча ў дру-гой палове 1960-х — 1980-я гг.

2 Вучні павінны ведаць:- азначэнне паняцця чарнобы-льская катастрофа;- асноўныя падзеі і працэсы

Работа з інфармацы-яй рубрыкі «Таленты беларусаў і перакрыжа-ванні лёсаў» на с. 114:

§ 22—23, пыт. 3—5.Індывідуальнае (на вы-бар): падрыхтаваць ін-фаграфіку (або плакат)

63

Працяг

1 2 3 4 5 6

1. Фарміраванне пра-мысловага комплексу БССР. 2. Развіццё сельскай гаспадаркі. 3. Узровень жыцця на рода. 4. Замаруджванне тэ-мпаў росту эканомікі і сацыяльнай сферы і спробы паскарэння сацыяльна-эканаміч-нага развіцця. 5. Чарнобыльская ка-тастрофа і яе насту-пствы для насельні-цтва і гаспадаркі Бе-ларусі

ў сацыяльна-эканамічнай гі-сторыі Беларусі ў другой пало-ве 1960-х — 1980-я гг., іх даты;- імёны грамадска-палітычных дзеячаў, вынікі іх дзейнасці.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць і параўноў-ваць гістарычныя падзеі і з’явы ў другой палове 1960-х — 1980-я гг. з выкарыстаннем тэ-ксту вучэбнага дапаможніка, ілюстрацый, вытрымак з гі-старычных дакументаў; - вызначаць асноўныя дасягне-нні і супярэчнасці сацыяльна- эканамічнага развіцця БССР у другой палове 1960-х — 1980-я гг.

у чым заключалася пазіцыя С. Г. Скарапа-нава наконт меліярацыі забалочаных зямель?Работа з гістарычным дакументам № 17.Работа ў групах па стварэнні лагічнага ланцужка або гекса з тлумачэннем прычы-нна-выніковай сувязі паміж будаўніцтвам буйных прамысловых прадпрыемстваў, звяза-ных з хімізацыяй у краі-не, выкарыстаннем мі-неральных угнаенняў у працэсе хімізацыі сельскай гаспадаркі, і ўзнікненнем экалагі-чных праблем.Работа з картасхемай «Забруджванне тэры-торыі Беларусі пасля ча-рнобыльскай катастро-фы» на с. 117: вызна-чыць, чаму Вярхоўны Савет БССР пры-знаў зонай экалагічнага бедства ўсю тэрыторыю Беларусі.

аб чарнобыльскай ката-строфе

© « », 2019 © . « », 2019


64

Працяг

1 2 3 4 5 6

Работа з ілюстрацыяй помніка «Звон Нага-сакі».Работа з гістарычнымі дакументамі № 18, 19.Работа з інфармацыяй рубрыкі «Таленты бела-русаў і перакрыжаванні лёсаў» на с. 119: адка-заць на пытанні

2425

Развіццё адукацыі і навукі ў другой палове 1940-х — 1980-я гг.1. Развіццё сістэмынароднай адукацыі.2. Дасягненні вучо-ных — ура джэ н цаўБе ла русі.3. Удзел беларусаўу ас ваенні касмічнайпра сторы.4. Адлюстраванне гі-старычных падзейу творах беларускайсавецкай літаратуры.5. Гістарычны рэпе-ртуар беларускіх тэ-атраў.6. Тэма Вялікай Ай-чыннай вайны ў бела-

2 Вучні павінны ведаць:- асноўныя падзеі і працэсыў гісторыі адукацыі і культу-ры Беларусі ў другой палове1940-х — 1980-я гг., іх даты;- імёны прадстаўнікоў адука-цыі і навукі, дзеячаў літарату-ры і мастацтва Беларусі, вынікі іх дзейнасці і творчасці.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць і параў-ноўваць дасягненні БССРу развіцці адукацыі і навукі,адлюстраванне гістарычныхпадзей у творах літаратурыі мастацтва з выкарыстаннемтэксту вучэбнага дапаможніка,ілюстрацый, вытрымак з гіста-рычных дакументаў;- вызначаць ролю адукацыіў станаўленні індустрыяль-

Работа з ілюстрацыяй «Студэнты» на с. 122: выказаць меркаванне, ча му беларускі мастак В. Волкаў выбраў для сваёй карціны такі сю-жэт.Работа з відэафільмамі кінастужак «Дзікае па-ляванне караля Стаха» і «Чорны замак Альша-нскі»: вызначыць, якія гістарычныя падзеі пакладзены ў аснову гэтых твораў і кінасту-жак; ці адрозніваецца бачанне галоўных геро-яў пісьменнікам і рэжы-сёрам.Работа з ілюстрацы-яй «Вязень 32815» на

§ 24—25; пыт. 1, 2, 5.Паўтарыць § 19—23.Індывідуальнае (на вы-бар): а) паглядзець кіна-стужку В. Турава «Я ро-дам з дзяцінства» і пад-рыхтаваць водгук наяе (выкарыстоўваючыведы аб тым, як пісацьводгук, з курса белару-скай літаратуры);б) паведамленні пра да-сягненні беларускіх спа-р тсменаў-алімпійцаўабо прадстаўнікоў песе-ннай творчасці ў БССРу 1970—1980-я гг.

65

Працяг

1 2 3 4 5 6

рускім жывапісе. 7. Гістарычная тэма-тыка ў беларускімкіно.8. Песенная творчасць «Песняроў»

нага грамадства і ўклад ура-джэнцаў Беларусі ў развіццё навукі; - ахарактарызаваць гістары-чныя сюжэты ў беларускайлітаратуры і мастацтве;- характарызаваць стан бела-рускай літаратуры, тэатраль-нага, музычнага і выяўленча-га мастацтва ў другой палове1940-х — 1980-я гг.

с. 129: ахарактарыза-ваць пачуц ці зняволе-нага, адлюстраваныя М. Савіцкім у аўтапа-ртрэце на карціне.Работа з гістарычным дакументам № 20.Работа з інфармацы-яй рубрыкі «Таленты беларусаў і перакры-жаванні лёсаў» на с. 124, 131: адказаць на пытан ні.Самастойная работа па запаўненні табліцы «Творы беларускага ма-стацтва, прысвечаныя падзеям Вялікай Ай-чыннай вайны» (с. 132, пыт. 4)

26 Абагульненне па раз-дзеле IV

1 Вучні павінны ведаць:- азначэнні паняццяў: пас-ляваеннае аднаўленне, рэпа-трыяцыя, прынцып партый-насці, хрушчоўская «адліга»,рэабілітацыя, валюнтарызм,камунізм, «развіты сацыя-лізм», урбанізацыя, меліяра-цыя, экстэнсіўны і інтэнсіўнышляхі развіцця эканомікі, эка-логія, перабудова, галоснасць.

Варыянт 1. Работа з за-даннямі да ўрока аба-гульнення па раздзе-ле IV (вучэбны дапамо-жнік, § 26, с. 133—135).Варыянт 2. Правера-чная работа па раздзе-ле IV

Індывідуальнае (на вы-бар): пачаць стварэн-не сямейнага альбома, у якім будзе адлюстра-вана гісторыя вашай ся м’і, увасобленая ў па-мятных рэчах, што нале-жаць да другой паловы 1940-х гг. — пачатку ХХІ ст. (фотаздымкі, лі-сты і паштоўкі, грампла-

© « », 2019 © . « », 2019


66

Працяг

1 2 3 4 5 6

Вучні павінны ўмець:- суадносіць падзеі гісторыі Бе-ларусі і савецкай гісторыі ў дру-гой палове 1940-х — 1980-я гг.;- лакалізаваць на карце па-дзеі, звязаныя з развіццём індустрыяльнага грамадства ў БССР; - характарызаваць і параўноў-ваць гістарычныя падзеі і з’явы ў другой палове 1940-х — 1980-я гг. з выкарыстаннем тэ-ксту вучэбнага дапаможніка, ілюстрацый, вытрымак з гі-старычных дакументаў

сцінкі, кнігі, значкі, ма-ркі, цацкі, хатнія рэчы, адзенне, школьныя пры-лады і г. д.). Падрых-таваць аповед пра адну з вашых сямейных рэ-ліквій

27 Наш край у другой па лове 1940-х — 1980-я гг.

1 Вучні павінны ведаць:- асноўныя падзеі, якія адбыва-ліся на тэрыторыі краю ў дру-гой па лове 1940-х — 1980-я гг.;- асаблівасці развіцця краю ў другой па лове 1940-х — 1980-я гг. і фактары, якія іх абумовілі.Вучні павінны ўмець:- канкрэтызаваць асноўныя тэндэнцыі развіцця Беларусі ў другой па лове 1940-х — 1980-я гг. ХХ ст. фактамі з гісторыі роднага краю;- працаваць з рознымі крыні-цамі інфармацыі (матэрыялы

Варыянт 1. Работа з за-даннямі вучэбнага да-паможніка на с. 167—168.Варыянт 2. Прэзента-цыя вучнямі паведам-ленняў і даследаван-няў па тэме ўрока

67

Працяг

1 2 3 4 5 6

краязнаўчага музея, гісторы-ка-дакументальная хроніка «Памяць»)

Раздзел V. СТАНАЎЛЕННЕ I ЎМАЦАВАННЕ ДЗЯРЖАЎНАГА СУВЕРЭНІТЭТУ РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ (7 г)

28 Станаўленне дзя р-жаў нага суверэнітэту1. Дэкларацыя аб дзяржаўным суверэ-нітэце БССР ад 27 лі-пеня 1990 г. і наданне ёй статусу канстыту-цыйнага закона. 2. Белавежскае пага-дненне, стварэнне Садружнасці Незале-жных Дзяржаў. 3. Прыняцце Кансты-туцыі Рэспублікі Беларусь 15 сакаві-ка 1994 г. і ўвядзенне пасады Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь. 4 . Рэспубліканскі рэферэндум 14 мая 1995 г. і яго вынікі. 5. Дзяржаўная сімво-ліка Рэспублікі Бела-русь

1 Вучні павінны ведаць:- азначэнні паняццяў: дзя-ржаўны суверэнітэт, рэферэ-ндум, грамадзянства, Белаве-жскае пагадненне, унітарная дзяржава, прававая дзяржава, грамадзянская нацыя;- асноўныя падзеі гісторыі ста-наўлення дзяржаўнага суверэ-нітэту і іх даты;- імёны палітычных дзеячаў у 1990-я гг. — пачатку ХХI ст., вынікі іх дзейнасці;- этапы афармлення дзяржаў-нага суверэнітэту Беларусі.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць і параўноў-ваць гістарычныя падзеі і з’явы ў 1990-я гг. — пачатку ХХI ст. з выкарыстаннем тэксту вучэ-бнага дапаможніка, ілюстра-цый, вытрымак з гістарычных дакументаў;- вызначаць, у чым выявіўся дзяржаўны суверэнітэт Рэспу-блікі Беларусь

Работа з інфармацы-яй рубрыкі «Сведкі гісторыі» на с. 136: вызначыць сутнасць дзяржаўнага суверэні-тэту БССР; вы значыць, хто, згод на з Дэклара-цыяй, абвяшчаўся но-сьбітам су верэнітэту і адзінай крыніцай улады.Работа з вучэбным тэкстам па складан-ні разгорнутага плана і ментальнай карты.Самастойная работа па складанні лагічнага ланцужка гістарычных падзей, якія сведчылі аб працэсе афармлення дзяржаўнага суверэні-тэту Беларусі у выг-лядзе гекса.Работа па раскрыцці прычынна-выніковых сувязей: паміж спы-

§ 27, пыт. 4—6

© « », 2019 © . « », 2019


68

Працяг

1 2 3 4 5 6

н е н н е м і с н а в а н н я СССР і пачаткам інтэ-грацыйнага працэсу паміж краінамі Садру-жнасці Незалежных Дзяржаў

29 Грамадска-палітыч-нае жыццё ў другой палове 1990-х гг. — пачатку XXI ст.1. Рэспубліканскі рэ-ферэндум 24 лістапа-да 1996 г. і прынятыя на ім змяненні ў Ка-нстытуцыю Рэспублі-кі Бе ларусь. 2. Асновы дзяржаўна-га ладу суверэннай Рэ спублікі Беларусь. 3. Выбары Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь і рэспубліканскі рэ-ферэндум 17 кастры-чніка 2004 г.4. Асновы ідэалогіі бе-ларускай дзяржавы. 5. Палітычныя партыі і грамадскія аб’яд нанні

1 Вучні павінны ведаць:- азначэнні паняццяў: Усебела-рускі народны сход, ідэалогія беларускай дзяржавы, грама-дзянская супольнасць;- як быў рэалізаваны ў Рэспу-бліцы Беларусь прынцып па-дзелу ўлады.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць працэс ума-цавання палітычнай сістэмы ў Рэспубліцы Беларусь;- вызначаць вынікі рэспублі-канскага рэферэндуму 1996 г.;- тлумачыць, чым была выклі-кана неабходнасць правядзен-ня рэспубліканскага рэферэ-ндуму 1996 г;- вызначаць, як быў рэаліза-ваны ў працэсе станаўлення прававой дзяржавы ў Рэспу-бліцы Беларусь прынцып па-дзелу ўлады;- вызначаць, якія змяненні былі ўнесены ў Канстытуцыю

Работа з гістарычным дакументам № 21.Работа з інфармацыяй рубрыкі «Сведкі гісто-рыі» на с. 144: вызна-чыць, што такое грама-дзянскі мір, чаму так важна захаваць у краіне грамадзянскі мір.Работа ў групах па стварэнні ментальнай карты (схемы, гекса) «Грамадска-палітычнае жыццё ў другой палове 1990-х гг. — пачатку XXI ст.».Работа з вучэбным матэрыялам па ства-рэнні схемы «Асновы дзяржаўнага ладу су-верэннай Беларусі»

§ 28; пыт. 4—6

69

Працяг

1 2 3 4 5 6

Рэспублікі Беларусь 1994 г. па выніках рэспубліканскага рэ-ферэндуму 1996 г.;- характарызаваць Рэспубліку Беларусь як унітарную дэма-кратычную прававую сацыяль-ную дзяржаву;- даказваць дзейснасць кан-с ты туцыйнага палажэння аб тым, што народ з’яўляецца адзінай крыніцай улады ў Рэ-спубліцы Беларусь

30 Асноўныя напрамкі сацыяльна-эканамі-чнага развіцця1. Эканамічнае ста-новішча Рэспублікі Беларусь у першай палове 1990-х гг. і по-шук шляхоў выхаду з крызісу. 2. Распрацоўка бела-рускай мадэлі сацы-яльна-эканамічнага ра звіцця, мэты і сро-дкі яе рэалізацыі. 3. Усебеларускія на-родныя сходы і іх ра-шэнні

1 Вучні павінны ведаць:- азначэнні паняццяў: прыва-тызацыя, сацыяльна арыента-ваная эканоміка.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць сацыяльна-эканамічнае развіццё Рэспу-блікі Беларусь у першай пало-ве 1990-х гг. — пачатку XXI ст. з выкарыстаннем тэксту вучэ-бнага дапаможніка, ілюстра-цый, вытрымак з гістарычных дакументаў;- вызначаць сутнасць белару-скай мадэлі сацыяльна-эка-намічнага развіцця, а таксама вынікі яе рэалізацыі

Работа з ілюстрацыяй на с. 148: вызначыць, чаму беларускія грошы атрымалі сярод насель-ніцтва назву «зайчыкі».Работа з вучэбным ма-тэрыялам па характа-рыстыцы беларускай мадэлі сацыяльна ары-ентаванай эканомікі з улікам рашэнняў Усе-беларускіх народных сходаў.Самастойная работа па складанні ментальнай карты (схемы, гекса) «Эканамічнае станові-шча Рэспублікі Бела-русь у першай палове 1990-х гг.»

§ 29; пыт. 4—5.Індывідуальнае (на вы-бар): а) падрыхтаваць інфаграфіку (буклет ці флаер) аб правядзенні прыватызацыі ў Рэспу-бліцы Беларусь;б) прэзентацыя аб эва-люцыі грашовых адзінак Рэспублікі Беларусь; в) да ўрока «Наш край» — інтэрактыўная карта з найважнейшы-мі аб’ектамі прамы-словасці, транспарту, аду ка цыі, культуры і спо рту, створанымі ў Беларусі ў 1990—2015 гг. (пры дапамозе гугл карты)

© « », 2019 © . « », 2019


70

Працяг

1 2 3 4 5 6

31 Знешняя палітыка Рэ спублікі Беларусь 1. Прынцыпы і шмат-вектарны характарзне шнепалітычнагакурсу Рэспублікі Бе-ларусь.2. Дзейнасць Белару-сі ў Арганізацыі Аб’-яднаных Нацый.3. Умацаванне сувя-зей Рэспублікі Бела-русь з краінамі Садру-жнасці НезалежныхДзяржаў.4. Утварэнне Еўразій-скага эканамічнага са-юза.5. Стварэнне Саюзнай дзяржавы Беларусіі Ра сіі.6. Узаемаадносіны Бе-ларусі з Еўрапейскімсаюзам і іншымі кра-інамі свету

1 Вучні павінны ведаць:- азначэнне паняцця інтэгра-цыя;- асноўныя прынцыпы і кіру-нкі знешнепалітычнай дзей-насці Рэспублікі Беларусь намяжы ХХ—ХХІ стст.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць і параў-ноўваць знешнепалітычныяпрацэсы з выкарыстаннем тэ-ксту вучэбнага дапаможніка,ілюстрацый, вытрымак з гі-старычных дакументаў;- вызначаць асноўныя прынцы-пы і кірункі знешнепалітычнай дзейнасці Рэспублікі Беларусьна мяжы XX—XXI стст.;- характарызаваць дзейнасцьБеларусі ў ААН;- вызначаць ролю РэспублікіБеларусь у дзейнасці ААН ваўмовах пераходу да шматпо-люснага свету;- апісваць развіццё ўзаема-адносін паміж Беларуссю і Ра-сіяй: стварэнне Саюза Бе ларусіі Расіі, Саюзнай дзяржавы;- характарызаваць этапы і вы-нікі інтэграцыйнага працэсупа між Беларуссю і Расіяй; уза-

Работа з інфармацыяй рубрыкі «Сведкі гісто-рыі» на с. 154: вызна-чыць прычыны прыняц-ця Рэ спублікай Бела-русь шматвектарнага знеш непалітычнага курсу; с. 157: вызна-чыць стратэгію роўнай набліжанасці да Усходу і Захаду.Работа з гістарычнай картай: вызначыць а) краіны, з якімі ў Рэ-спублікі Беларусь ёсць дыпламатычныя адно-сіны; б) краіны, у якіх ёсць знешнепаліты-чныя прадстаўніцтвы Рэспублікі Беларусь.Работа ў групах па складанні ментальнай карты (схемы, гекса) «Знешнепалітычная дзейнасць Беларусі»

§ 30, пыт. 3—4.Індывідуальнае (на вы-бар): паведамленні праразвіццё ўзаемасувязейРэспублікі Беларусьз адной з краін свету

71

Працяг

1 2 3 4 5 6

емаадносіны Беларусі з еўра-пейскімі краінамі

32 Развіццё адукацыі і навукі, культуры і спорту1. Афармленне дзя р-жаўнага статусу бела-рускай і рускай моў.2. Развіццё нацыяна-льнай сістэмы адука-цыі.3. Дасягненні ў раз-віцці навукі.4. Адлюстраванне гі-старычнага мінулагаі сучаснасці ў творахбеларускай літарату-ры і мастацтва.5. Алімпійскія дася-гненні спартсменаўРэспублікі Беларусь

1 Вучні павінны ведаць:- азначэнні паняццяў: Балонскіпрацэс, інфармацыйнае грама-дства;- ураджэнцаў Беларусі, грама-дзян Рэспублікі Беларусь —Нобелеўскіх лаўрэатаў.Вучні павінны ўмець:- апісваць працэс афармленнядзяржаўнага статусу белару-скай і рускай моў;- характарызаваць працэс ста-наўлення і развіцця нацыяна-льнай сістэмы адукацыі; станбеларускай навукі з выкары-станнем тэксту вучэбнага дапа-можніка, ілюстрацый, вытры-мак з гістарычных дакументаў;- вызначаць ролю адукацыіі навукі, літаратуры і маста-цтва ў стварэнні сучаснагаіміджу Беларусі

Работа з інфармацыяй рубрыкі «Таленты бе-ларусаў і перакрыжа-ванні лёсаў» на с. 159: вы казаць сваё стаўлен-не да жыццёвага пры-нцыпу Ж. Алфёрава.Работа з ілюстрацыяй «Габелен стагоддзя» на с. 161: што спраба-ваў мастак паказаць на гэтым палатне? Якія праблемы ён узнімае?Работа ў групах па стварэнні інфаграфі-кі (ментальнай карты, схемы): 1) рэформа а г у л ь н а а д у к а ц ы й -най школы; 2) сістэма вышэйшай адукацыі; 3) развіццё беларускайнавукі.Работа з інфармацыяйрубрыкі «Культурна- гiстарычнае асяроддзе»на с. 163: растлумачыць, з імёнамі каго з пералі-чаных дзеячаў звязана

§ 31, пыт. 3—5; паўта-рыць § 27—30.Падрыхтаваць праектстварэння турыстычна-га аб’екта, які б з’яўляў-ся помнікам культурна- гістарычнай спадчыныбеларускага народа ціадлюстроўваў яе.Індывідуальнае (на вы-бар): а) прэзентацыі(плакаты, буклеты) пагрупах аб сучасным эта-пе развіцця: беларускайлітаратуры; выяўленча-га мастацтва; тэатраль-нага жыцця; музычна-га жыцця; беларускагакіно;б) да ўрока «Наш край» —інтэрактыўная картаз найважнейшымі аб’-ектамі прамысловасці,транспарту, адукацыі,культуры і спорту,ство ранымі ў Беларусіў 1990—2015 гг. (прыдапамозе гуглкарты)

© « », 2019 © . « », 2019


72

Працяг

1 2 3 4 5 6

для вас малая радзі-ма і з чаго яна для вас пачынаецца

33 Абагульненне па раз-дзеле V

1 Вучні павінны ведаць:- азначэнні паняццяў па тэме;- гістарычныя падзеі і іх даты;- імёны грамадска-палітычных дзеячаў Беларусі, дзеячаў на-вукі і культуры і вынікі іх тво-рчасці.Вучні павінны ўмець:- лакалізаваць на карце падзеі, звязаныя з развіццём Рэспуб-лікі Беларусь; - суадносіць інтэграцыйныя працэсы, якія адбываліся ў 1990-я гг. — пачатку ХХI ст. на тэрыторыі Беларусі і ў по-стсавецкіх рэспубліках, у За-ходняй Еўропе;- характарызаваць і параўноў-ваць гістарычныя падзеі і з’явы ў 1990-я гг. — пачатку ХХI ст. з выкарыстаннем тэксту вучэ-бнага дапаможніка, ілюстра-цый, вытрымак з гістарычных дакументаў

Варыянт 1. Работа з за-даннямі да ўрока абагу-льнення па раздзеле V (вучэбны дапаможнік, § 32, с. 164—167).Варыянт 2. Правера-чная работа па раздзе-ле V

С. 167, пыт. 8 (на выбар).Індывідуальнае (на вы-бар): паведамленне пра адзін з мясцовых пом нікаў архітэктуры, звязаны з гістарычнымі падзеямі другой пало-вы 1940-х — 1980-х гг. і мяжы ХХ—ХХІ стст.

34 Наш край у другой па-лове 1940-х гг. — пача-тку ХХІ ст.

1 Вучні павінны ведаць:- асноўныя падзеі, якія адбыва-ліся на тэрыторыі краю ў дру-гой палове 1940-х гг. — пачатку

Варыянт 1. Работа з за-даннямі вучэбнага да-паможніка на с. 167—168.

73

Заканчэнне

1 2 3 4 5 6

ХХI ст.;- асаблівасці развіцця краю ў другой палове 1940-х гг. — пачатку ХХI ст. і фактары, якія іх абумовілі.Вучні павінны ўмець:- характарызаваць асаблівасці развіцця краю ў другой палове 1940-х гг. — пачатку ХХI ст.;- канкрэтызаваць асноўныя тэндэнцыі развіцця Беларусі ў другой палове 1940-х гг. — пачатку ХХI ст. фактамі з гі-сторыі роднага краю;- працаваць з рознымі крыні-цамі інфармацыі (матэрыялы краязнаўчага музея, гісторы-ка-дакументальная хроніка «Памяць»)

Варыянт 2. Прэзента-цыя вучнямі паведам-ленняў і даследаванняў па тэме ўрока

© « », 2019 © . « », 2019


Авторы: £É¹ÊÆÇ»¹ , С. А. Кудрявцева · 2019. 8. 16. ·...

Documents