คน IT พบสอ: Digital Economy

นายกสมาคม ATCI มแนวทางในการนำ cloud มาใชเปนโครงสรางพนฐานในสวนทเปน application ใชแนวทางการทำงานรวมกนหลายๆ สมาคม สำหรบคำวา Digital Economy ควรจะตองมาตกลงกนวา concept คออะไร แลวภาคอตสาหกรรมตองการอะไร จรงๆ แลว Digital Economy ไมใชเรองใหม แตควรจะตองทำความเขาใจใหตรงกนกอนวา Digital Economy เปนเรองของการนำเทคโนโลยมาใชเสรมศกยภาพการทำงานใหมประสทธภาพเพมขนและชวยลดตนทนการดำเนนงานของภาคธรกจ

เปาหมายของการประชมวนน

การประชมวนนจดขนเพอหารอและทำความเขาใจ Digital Economy ใหตรงกนในกลมคนไอท รวมถงการกำหนดเปาหมายและยทธศาสตร โดยเบองตนอาจจะตองเรมจากคำนยามกอน จากนนรวบรวมประเดนทเกยวของและจดทำเปน concept paper เพอนำเสนอตอภาครฐทมอำนาจดำเนนการตอไป การรวบรวมความคดเหนของแตละสมาคมเปนหนงในยทธศาสตรการดำเนนงานของวนน และอาจจะไปขอความเหนเพมเตมจากสมาคมอนๆ ทเกยวของทไมไดมารวมประชม แลวจงมากำหนดเรองภาพใหญของเศรษฐกจดจทลทมผลตอภาคอตสาหกรรม กรอบระยะเวลา และยทธศาสตรการดำเนนงานทเหมาะสม ตลอดจนวธการทำงานของภาคเอกชนควบคไปกบหนวยงานภาครฐตอไปในอนาคต

นยามของ Digital Economy

แนวทางของ Digital Economy มองวาเปนยคของการใชดจทลเขามาชวยลดตนทน ตงแตการทำ G2G, G2B หรอ G2C มองวาภาครฐตอนนยงไมมการทำงานแบบ G2G เชน การประมลงานกบกระทรวงคมนาคม เอกชนยงตองไปจดทะเบยนกบกระทรวงพาณชยแตตอนนระบบยงไมเชอมโยงกนระหวางกระทรวงพาณชยกบกระทรวงคมนาคม หรอ ในกรณของ G2B มเรองของการทำภาษขาย หรอ ในกรณของ G2C มเรองของการทำ mobile payment ใหกบภาคประชาชน ดงนน การทำ digital economy คอ ทำอยางไรใหการบรการภาครฐกบภาคสวนตางๆ มประสทธภาพและมกลไกททำงานไดจรง ทำอยางไรใหภาครฐมโครงสรางพนฐาน และ application ทตอบโจทยของภาคเอกชนได

Digital Economy ประกอบไปดวย 3 สวนทสำคญ คอ Digitized Government, Digitized Enterprise และ Digitized Citizen เชน การแกปญหาคอรรปชนหากมการทำ open data ของหนวยงานภาครฐผานระบบออนไลน จะทำใหการดำเนนงานมความโปรงใสมากขน ปจจบนในสวนของภาคประชาชนมการใชไอทมากอยแลวไมวาจะเปนเฟซบคหรอโมบายแอพพลเคชน แตสำหรบการทำ digitize enterprise ถอเปนเรองใหญ เพราะปจจบนภาคธรกจจำนวนมากยงไมคอยมการใชงานไอท โดยเฉพาะธรกจ SMEs ดงนน การสงเสรมและเชอมโยงระบบ supply chain ของประเทศจงยงไมเกดขนเปนรปธรรม ภาคเอกชนอยากเหนการ shift paradigm ของบรษทขนาดใหญและขนาดเลก ไปจนถงธรกจเลกมากๆ อยาง OTOP ใหเขามารวมเปน supply chain เดยวกน ซงจะสงผลใหประเทศไทยหลดออกจาก middle income trap ได

เมอพจารณาบรบทของการพฒนาประเทศในภาพใหญ พบวา การพฒนาเศรษฐกจอตสาหกรรมและบรการ การของโลก มพฒนาการจากสงคมเกษตรไปสสงคมอตสาหกรรมไปสสงคมบรการและไปสสงคมการเรยนร ซงเปน

เศรษฐกจดจทลอยางแทจรง ประเทศทพฒนาแลวสดสวนของ GDP ของภาคบรการเฉลยประมาณ 70% ประเทศกำลงพฒนา GDP สดสวนของภาคบรการอยระหวาง 60% ของประเทศไทยสดสวนอยทประมาณ 52% แตพฒนาการนเปนเพยงจดเรมตนของเศรษฐกจดจทลเทานน เพราะเศรษฐกจดจทล คอ เศรษฐกจทใชความรเปนหลก และมการแบงปนความรโดยใช ICT เปนพนฐาน ถาหากประเทศไทยตองการกาวพนจาก middle income trap เราตองมองเรองของการนำความรมาใชตอยอดทางธรกจใหกลายเปน new business ไมใชมองแค ICT จะไปเพมการสงออกหรอเพม GDP ไดอยางไร ถาภาครฐมองแคนกไมสามารถทำเศรษฐกจดจทลได ตองมองไปเรองของอนาคตทมการเพมการจางงานหรอลดความเหลอมลำของรายไดบนพนฐานของ knowledge based economy ทใหบรการในลกษณะทเปน high value service ในทก sector เชน การทองเทยว การแพทย โลจสตกส เกษตร เปนตน

Service Structure

โครงสรางภาคบรการของโลกป 2010 บรการไอทมมลคาประมาณ 2% ของบรการอนๆ (others 50%) หรอคดเปนมลคา 6 แสนลานดอลลาร คำถามคอประเทศไทยสามารถมสวนแบงใน 2% นนไดหรอไม ถาจะทำใหไดตองเตรยมความพรอมอะไรบาง ดงนน ตองยอนกลบมาดวาประเทศไทยเกงเรองอะไร แลวจะเอาบรการไอทไปเสรมอะไรกจะสามารถออกจาก middle income trap ได

นอกจากจะมองวาจะสรางเศรษฐกจดจทลอยางไร ในปจจบนเราอาจจะตองคดในมมกลบดวยวา ประเทศไทยจะ survive อยางไรในเศรษฐกจดจทล เพราะยคดจทลมาถงแลวและประเทศไทยเปนเพยงผตามกระแสของดจทลไมไดเปนผสรางเทคโนโลย เราจะปรบตวอยางไรกบกระแสของเทคโนโลยเปนโจทยทสำคญมาก ประเดนคอตองมการจดระเบยบ สรางความโปรงใส เพม mobility & automation สรางระบบเพอบรหารจดการเตรยมพรอมเขาสยค digital economy เราไมไดสรางใหมแตดวาจะอยกบมนอยางไร IT เปนแคเครองมอชวยสนบสนนในดานตางๆ ใหเราสามารถอยรอดไดในยคดจทล

ประเดนเรองเปาหมาย

บางประเทศไมสนใจเศรษฐกจดจทล บางประเทศใชแบบผสมผสาน เชน ฝรงเศสมการ digitize บางสวนทตอบโจทยเศรษฐกจของประเทศ เชน อตสาหกรรมนำหอม ขณะทประเทศอนเดยมการทำ digitize เตมตว ประเทศ ไตหวน digitize เปน semiconductor country ประเทศไทยยงไมมเปาหมายวาเราจะ digitize หรอแคเกาะกระแสเพออยรอด เชน เอา digital มาเสรมภาคเกษตร เสรมการทองเทยว หรอ จะไปทำ digitize เตมตวอยางไตหวนและอนเดย แลวอตสาหกรรมอะไรทตงเปาวาควรจะเปนอตสาหกรรมทเปนเปาหมายหลกของประเทศ ถามเปาหมายทจะ

Logistics&

Transport50%

Others50%

IT

Services

eGov

Travel

Healthcare

digitized มากเกนไปจะทำใหไมประสบผลสำเรจ บทเรยนของตางประเทศเกอบทกประเทศตางเลอกอตสาหกรรมใดอตสาหกรรมหนงทตงเปาหมายวาจะเปนดจทลจรงจง เชน ประเทศเกาหลตงเปาเรอง digital content ประเทศไตหวนตงเปาเรอง semiconductor เปนตน

ในประเดนเรองของเปาหมาย อาจตองตกลงกนกอนวาเปนการมองเปาหมายของกรอบคนไอททจะตอบรบเศรษฐกจดจทล หรอ มองในกรอบภาคสวนอนๆ ทจะเอาไอทไปตอยอด หรอ จะมองในลกษณะของการเปน integrator ทผานมาประเทศไทยเปน user มากกวาเปนคน supply เชน อปกรณเกอบหมดใชของตางประเทศ บรการหลายๆ อยางกใชของตางประเทศ อาจจะตงเปาหมายวาลดการใชสนคาและบรการจากตางประเทศกอน หรอ ตงเปาวาจะตองพฒนาบคลากรกอน (เทาไหรจงจะพอ) ตอนนเราม internet penetration เกอบครง แตไปกระจกอยในเมอง ยงไมไดกระจายเครอขายใหครอบคลม ในเรองของภาครฐอาจจะตองชวยคดวาจะใหรฐไปเพมบรการออนไลนใหกบประชาชนมากกวานไดหรอไม (application ทเปนทตองการของประชาชนทอยากใหภาครฐทำมอะไรบาง ใครเปนคนทำ คนไอทพรอมหรอยงหากภาครฐโยนโจทยมาใหทำ) สดทายจะตองกลบมาดเรองของโครงสรางพนฐานวาประเทศไทยมความพรอมหรอไม critical infrastructure มความสำคญและจะออกแบบอยางไรใหโครงสรางพนฐานมความมนคงปลอดภย และมเสถยรภาพ

อยากใหเปาหมายมความชดเจน เชน อก 10 ปอยากใหมบรษท IT ไทยเตบโตเทาไหร อยากใหมบรษททางดาน IT ทมมลคา 1000-5000 ลานบาท (ประมาณ 20 บรษท) ลดตนทนการบรหารงานดวย IT, ใหประเทศไทยมดชนตด 1 ใน 10 ใน IMD หรอ WEF หรอ อก 6 ปผลตบคลากรเพมขน 40% แตปจจบน SME ไทยยงไมรจกการใช IT เลยเราจะเอาเรอง big data และ data scientist มาใชอยางไร เมองไทยมบคลากรดานนหรอไม นาจะตองทำเปนขนตอนอาจจะคยกนวนเดยวไมจบ

การทำดจทลตองมเรองของ enabler ทจำเปนและตองมการเปลยน mindset ของทกภาคสวนทเกยวของ หากมอง enabler ทางดาน policy จะทำอยางไรใหทกกระทรวงผลกดนใหมนโยบายดจทลของตวเองเพอตอบโจทย digital economy จากนนเรามชองวางของ rules & regulation อะไรบางทไมไดชวย enabler แตเปนอปสรรคของเศรษฐกจดจทล จากนนไปดเรองของ integration จะทำใหแตละภาคสวนแตละระบบเชอมโยงกนไดอยางไร ตองสราง integrator ภายใตกลองเดยวกน ทางฝงของผประกอบการเองจะหาบรษทใหญไมงายแตมบรษทเลกเยอะมาก ซงบรษทเลกๆ ไมมเรองของงานวจย ทำอยางไรให SMEs ตอยอดได ทำอยางไรใหธรกจกบผท enabler มาคยกนอยางจรงจงแลวมหนวยงาน R&D มาสราง enabler ใหภาคธรกจเอาไปตอยอดเพอพฒนาธรกจ จะทำเรอง standardอยางไรในเรองของ data เพราะแตละหนวยงานมาตรฐานขอมลไมตรงกน สดทายตองม enabler เรอง security policy ความเปนสวนตวของการใชขอมลไมม ไมมตวแทนประเทศไทยไปตอรองกบ google หรอ facebook ในเงอนไขการใชงาน ตองกลบมามองวาจดแขงของประเทศไทยคออะไร เชน ตองการใหทองเทยวออนไลนทงระบบ เชอมกบสถานททองเทยว (ทำเปน flagship) เราอาจจะไมไดมองวาจะตองใชเฉพาะของไทย อาจจะใชของตางชาตมาshortcut อตสาหกรรมเกษตร ยานยนต โลจสตกส ตงเปาหมายใหกลมพวกนเปน pilot กอน ขณะทเรองขนาดธรกจกเปนเรองสำคญมากตองสราง national IT enterprise ของประเทศขนมากอนหรอเปลา

ประเทศไทยไมไดมการตงธงไววาทศทาง เปาหมายของประเทศทตงใจจะไปเปนอยางไร ไปทางไหน ไมมพมพเขยวจรงจง ดงนน ในเรองของเปาหมายเสนอใหมเรองการสราง KPI Enabler ของประเทศดวยวาประเทศไทยตองการอะไร และอะไรทเปน strategic goal จรงๆ สมมตวาไทยอยากจะเปน medical service กมาดวาขาดอะไร แลวเสรมตรงนน สรางเครองมอเขามาเสรมกบภาคธรกจ ควรจะคดเปน solution แลวเสนอทเดยวเลย ตง KPI ใหชดและเปน KPI ทตงแลวทำไดเลย

Thailand startup association เสนอเปาหมายการนำ IT มาเพม productivity ของธรกจเกดใหมใน 3 เรอง คอ การลด regulation, incentive ภาษ, ชองทางการระดมทนและการรบทน นอกจากน ตองม vision ใหชดเจน สรปเปาของสมาคมฯ mission จะแคพยายาม survive หรอ พอเกาะกระแส หรอ จะเปน leader

อยางไรกตาม ทประชมเหนตรงกนวาประเดน digital economy ในวนนไมสามารถมองแคการนำ IT มาใชประโยชนกบคนกลมใดกลมหนง แตตองมองภาพของประเทศไทย ทมชองวางระหวางคนในเมองกบคนในตางจงหวด เราจะ shortcut หรอไม ทำไดอยางไรเพราะเปนเรองของประเทศไมใชคนกลมใดกลมหนง ในระยะยาวเราจะมปญหาโครงสรางพนฐาน ซงตอนนเราตองมองเรองของปญหาโครงสรางพนฐานกอน การคยเรองของประเทศถาไมมภาพใหญเปนกรอบแนวคด จะทำใหเปนลกษณะตางคนตางทำเหมอนปจจบน ซงไมไดประโยชนอะไร แตตองมองวาจะผลกดนงานของตวเองภายใตกรอบใหญเดยวกนอยางไร การประชมวนนอาจจะยงไมได KPI ทชดเจนแตตองเอากรอบแนวคดกอนทเปนแกนใหทกกระทรวงทกหนวยงานทกบรษทเอาไปปฏบตได

สงทภาคเอกชนจะทำควรจะมองภาพใหญของประเทศ KPI ควรจะเปนเรอง ICT ไมใชเศรษฐกจ อาจจะตองไปดเรองสงคมเพมขน รวมถงผประกอบการทเปนผใช (เชน คนทซอซอฟตแวรไปใชตอ) นอกจากน ตองมเรองของกลไกการขบเคลอนอยางกองทน หรอ การปรบปรงกตกาเงอนไขทเปนปญหาอปสรรคอยในปจจบน ตลอดจนตองมาชวยกนคดวาเปาหมายภาพใหญระดบประเทศคออะไร อาจะตองนำเสนอกรอบโครงสรางการทำงานทมภาคเอกชนเขาไปรวม หรอ อาจจะตองมการฟอรมเปนตวแทนของภาคเอกชนไปทำงานกบคณะกรรมการชดใหญ เรองของ process ทแตกตางกนของแตละหนวยงาน เรองของกฎหมาย กฎระเบยบ ใหสภาไอซททำงานเปน task force รวมกบภาครฐ เปนตน

สรปเปาหมายของเศรษฐกจดจทล

เปาหมายเชงนโยบายอาจมองได 6 สวนหลกๆ คอ 1) การนำ IT ไปใช enabler ในแตละภาคสวน เชน eGov, e-health, e-citizen, e-social, e-tourism 2) การปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบ ทมาตอบโจทยการ enabler ทกำลงจะทำใหเกดขน (อาจจะตองมหนวยงานหลกและผลกดนอยางจรงจง) 3) integrator ประสานแตละ enabler ดวยกนและทำใหภาพคอยๆ ใหญขน 4) technology ทำตงแต R&D จนไปตอยอดเชงพาณชย ทำฐานขอมลกลางสำหรบเอกชนดงไปใชตอยอดเชงธรกจ 5) Standardization จะเอามาตรฐานอยางไรในเรองของ SLA และ information exchange 6) security ภายในประเทศ เงอนไขนโยบายเชงกฎหมาย กฎระเบยบ เชน การคมครองขอมลสวนบคคล

นอกจากน อาจจะมเปาหมายอนๆ เพมเตม เชน การบรการของภาครฐ เชน การเชอมโยงฐานขอมลภาครฐ การเปดเผยขอมล (open data) เปนตน การตงกองทน 10,000 ลานบาท เพอสนบสนนภาคธรกจทมการนำ IT มาเสรมศกยภาพ และการปรบปรงกฎหมาย กฎระเบยบ ทเปนอปสรรคกบการเตบโตของเศรษฐกจดจทล

ยทธศาสตรขบเคลอนเศรษฐกจดจทล

1. ยคดจทลตองมองบรบททใหญกวากระทรวงหรอหนวยงานภาครฐ กระทรวง ICT ทำหนาทเปน enabler ในการนำ ICT ไปประยกตใช ควรจะตองมนายกสารสนเทศ (CIO) ทเปนคนกลาง enabler ใหกบภาคสวนตางๆ ของประเทศ ตองรวธการจดการเรองตางๆ โดยการประยกตใชดจทล เดมแตละกระทรวงฯ มงบไอทของตวเอง และแยกสวนกนดำเนนงาน ไมไดทำงานรวมกน เชน การทำพาสปอรต กบระบบบตรประชาชน หรอบตรประกนสขภาพ ไมมการบรณาการขอมลรวมกนระหวางหนวยงาน ทำใหเสยเวลามากกบเรองของการขอรบบรการภาครฐ

2. ทำเรองของมาตรฐานกลางทสามารถเชอมโยงขอมลระหวางหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชนไดอยางมประสทธภาพ เชน มาตรฐานกลางเชอมตอขอมลภาคเอกชน (front end, back end middleware & API) และมาตรฐานกลางเชอมตอขอมลภาครฐ (middleware & API)

3. การสราง demand ฝงผใชอาจจะตองเรมเปน cluster สรางทละ cluster ใหเหนผลกอน แลวคอยขยาย cluster ไปเรอยๆ เชน ทองเทยว โลจสตกส การแพทย

4. ยทธศาสตรการขบเคลอนควรจะครอบคลมทกบรบท ไดแก 1. strategy 2. เชงนโยบาย และ 3.เชงกฎหมายทจะตองเปลยนแปลง 4.เศรษฐกจ 5.แพลตฟอรม cloud, mobility, social security 6.การสรางคน และ 7.international trade หรอ การใชประโยชนจากการคาระหวางประเทศ

การประชมครงตอไปประชมครงตอไปเรองการจดทำกรอบแนวคด หรอ โครงสรางของแตละสมาคม เพอมารวมกนเปนภาพใหญ

ของ ICT ทเปนรปธรรม ประชมครงตอไปวนจนทรท 20 ตกเอมไพร A ชน 31 (บรษท tarad)