رضايت شغلي و پيامدهاي آن

(JS_001)

13861386تيرتير

بودجهو ، برنامه معاونت آمار

سازمان فناوري اطالعات و ارتباطات شهرداري تهران

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 2رضايت شغلي و پیامدهای آن

:علي )ع(نه ه2 ُك2ِل4 ا4مراُء2 ماي/حَس/ يَم/ ِق4

ارزش هر انَساني به آن چيزي است ُكه برد‌دارد و به ُكار مي‌را نيكو مي‌آن .

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 3رضايت شغلي و پیامدهای آن

سنجش رضايت مديران

سنجش رضايت کارکنان

نظرسنجی از شهروندان

سنجش رضايت داخلی

سنجش رضايت نظرسنجی از بيرونی

پيَمانکاران اصلی

نظرسنجی از ارگان های

مرتبط

سنجش رضايت

شَمای کلي طرح جامع نظرسنجي در معاونت آمار و مهندسي اطالعات

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 4رضايت شغلي و پیامدهای آن

هر سازماني با نيروي انساني ايجاد و بدون آن هيچ سازماني قادر به ادامه حيات نخواهد بود. بنابراين

ها، تمايالت، عوامل رضايت و شناخت نيازها، انگيزهعدم رضايت کارمندان نه تنها الزم است بلکه جهت

هاي صحيح، راهبردهاي مناسب و اتخاذ سياست باشد. هاي مؤثر ضروري مي برنامه

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 5رضايت شغلي و پیامدهای آن

فهرست مطالب

تعريف چيَست؟بخش‌شغِل رضايت هاي رضايت شغلي‌نظريه عوامِل مؤثر بر رضايت شغليپيامدهاي رضايت شغلي و عدم رضايت شغلي و عَملكردرضايت شغلي و مشتريان سازمانرضايت شغلي سيَستم اندازه گيري رضايت شغلي

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 6رضايت شغلي و پیامدهای آن

تعريف

:ُكوهلندهد كارهايي كه انجام ميبا هاي اصلي و مهم فرد در زمينه شغل او اگر انگيزه

.ارضاء شوند رضايت شغلي نيز زياد خواهد بود ادراك يا نگرش او نسبت به توانايي بالقوه باهرچه فاصله بين نيازهاي شخصي فرد

.شغل براي ارضاء اين نيازها كمتر باشد رضايت شغلي نيز زياد خواهد بود

:هاپاك كند كه با عوامل رواني، رضايت شغلي را مفهومي پيچيده و چندبعدي تعريف مي

جسماني و اجتماعي ارتباط دارد. شود بلكه تركيب معيني از مجموعه عوامل تنها يك عامل موجب رضايت شغلي نمي

گردند كه فرد در لحظه معيني از زمان از شغلش احساس گوناگون سبب ميبر عوامل مختلف از جمله درآمد، ارزش اجتماعي رضايت نمايد. فرد با تأكيدي كه

طرق هاي متفاوت دارد. به هاي اشتغال در زمان شغل، شرايط كار و فرآورده نمايد. گوناگون احساس رضايت از شغلش مي

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 7رضايت شغلي و پیامدهای آن

چيَست؟بخش‌شغِل رضايت

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 8رضايت شغلي و پیامدهای آن

چيَست؟بخش‌شغِل رضايت

دهيد ارزشمند و متفاوت از ساير كنيد آنچه كه انجام مي شما احساس مي.كارهاست

شود به نظرات و پيشنهادات شما توجه مي. كنيد شما با افرادي كه دوستشان داريد كار مي رويد خوشحال و راضي هستيد از اينكه به سر كار مي.تان برقرار است تعادلي بين كار و زندگي در منزل.تان متنوع است كارهاي روزانه شما و وظيفه.ارزش كار كارفرماي شما به ارزش كار شما نزديك استكنيد شما احساس زيركي و باهوشي هنگام كار مي.كنيد خوب است؟ اي كه در آن كار مي تان با موسسه آيا روابطكنيد؟ آيا وضعيت كاري خوبي داريد و حقوق خوبي نيز دريافت ميهاي آموزشي راهي براي رشد و پيشرفت كردن داريد با فرصت.شود شغل شما در درازمدت باعث رسيدن به اهدافتان مي.

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 9رضايت شغلي و پیامدهای آن

هاي رضايت شغلي‌نظريه

نظريه نيازها نظريه انتظارات نظريه نقشي

هاي انگيزش و رضايت ‌نظريه

شغلي نظريهx و y مك

گريگور نظريهERG

خودشکوفايي

احترام

اجتماعي

امنيتي

فيزيولوژيکي

نيازها نيازهاسلَسله مراتبسلَسله مراتب

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 10رضايت شغلي و پیامدهای آن 4

فيزيولوژيکي

نيازهاي سطح پايين

نيازهاي سطح باال

امنيتي

اجتماعي

احترام

}ييخودشکوفا

{وجودي

وابستگي

رشد

نظريه

ERG

نظريه نيازها

هاي رضايت شغلي‌ نظريهمقايَسه

Xنظريه

Yنظريه

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 11رضايت شغلي و پیامدهای آن

عوامِل مؤثر بر رضايت شغلي

عواملسازماني

عوامل محيطي  ماهيت کار عوامل فردي

سازمانسازمان

محيطمحيط

ماهيت کارماهيت کار

عوامِل فرديعوامِل فردي

رضايت شغلي

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 12رضايت شغلي و پیامدهای آن

حقوق و دستَمزدترفيعات

،)تغيير مثبت در حقوق )حقوق باالتر ،چالش كاري بيشترمسئوليت بيشتر و.آزادي در تصميمگيري است

بعلت اينكه ارتقاء ميزان ارزش فرد را براي سازمان نشان ميدهد )بويژه در سطوح عاليتر(، ترفيع فرد منجر به افزايش روحيه وي ميگردد. 

خط مشيهاي سازماني سازماني ساختارخط مشيهاي سازماني

عوامِل سازماني

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 13رضايت شغلي و پیامدهای آن

عوامِل محيطي

سبك سرپرستي رفتار حمايتي و دوستانه

گروه ُكاري ،اندازه گروه و كيفيت ارتباطات متقابل شخصي در گروه

نقش مهمي در خشنودي كاركنان دارد. هر چه گروه كاري بزرگتر باشد رضايت شغلي نيز كاهش مييابد. زيرا ارتباطات

متقابل شخصي ضعيفتر شده و احساس همبستگي كم رنگتر و در نهايت شناخت تمامي افراد مشكل ميشود.

شرايط کاري هر چه شرايط كاري مطلوبتر باشد باعث رضايت شغلي

ميشود، چرا كه در شرايط كاري مطلوب، آرامش فيزيكي و رواني بهتري براي فرد فراهم ميشود.

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 14رضايت شغلي و پیامدهای آن

كار به خودي خود نقش مهمي در تعيين سطح رضايتشغلي دارد.

اري ک

واحت

م

اري ک

واحت

م

تنوع

گستردگي

ماهيت ُكار

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 15رضايت شغلي و پیامدهای آن

عوامِل فردي

، سطح بلوغ ، نوع نگرش سطح نيازهاي

غالب ،و غيره

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 16رضايت شغلي و پیامدهای آن

پيامدهاي رضايت شغلي

بهره وري فرد ، فزايشافرد، ي تعهد سازمان تضمين سالمت فيزيكي و ذهني

فرد، ،افزايش روحيه فرداز زندگي وتياافزايش رض افزايش سرعت آموزش

.مهارتهاي جديد شغلي

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 17رضايت شغلي و پیامدهای آن

شاخصهاي روحيه

پايين

فعاليت اتحاديه

ترك خدمت

تاخير در ُكار

غيبت ُكاري

تشويشبازنشَستگي زودرس

پيامدهاي عدم رضايت شغلي

كاهش روحيه كاركنان

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 18رضايت شغلي و پیامدهای آن

و عَملكردرضايت شغلي

سه ديدگاه مختلف در اين مورد وجود دارد:رضايت شغلي باعث افزايش عملكرد مي شود. عملكرد شغلي موجبات رضايت شغلي را فراهم

.مي آورد ارتباط ذاتي بين رضايت شغلي و عملكرد وجود

ندارد، بلكه پاداشهاي متغيري هستند كه مداخله مي كنند.

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 19رضايت شغلي و پیامدهای آن

و مشتريان سازمانرضايت شغلي

وقتي شركتها به دنبال يافتن راههاي بهبود در ارائه خدمات به مشتريمي افتند معموال سعي مي كنند امكانات بيشتري دراختيار مشتري قرار دهند و نيازهاي آنان را سريعا برطرف سازند. اما سازمانهاي هوشمند و

آينده نگر قبل از هر اقدامي در نحوه رفتار و ارتباط با كاركنان تجديدنظر مي كنند و درگام اول آنان را راضي نگه مي دارند. مطالعات

نشان مي دهد رضايت كاركنان يعني رضايت مشتري. رابطه مستقيم ميان رضايت مشتري و كاركنان

مطالعات شركت آي.بي.ام که هرساله مطالعه اي در زمينه سنجش ميزان رضايت .هدمشتري و كاركنان انجام مي

با بررسي بسياري از شركتهاي 1997 و 1996»كوپرز« و »الي براند« در سالهاي بزرگ به اين نتيجه رسيدند

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 20رضايت شغلي و پیامدهای آن

سيَستم اندازه گيري رضايت شغلي

مطالعه سازمان

استراتژي•محيط•منابع •

انَساني

سيَستم منابع انَساني

استراتژي منابع

انَساني سازمان

نتايج مطالعات رضايت عوامِل درونيعوامِل بيرونيشغلي

حقوق و دستَمزد

ارزيابي عَملکرد

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 21رضايت شغلي و پیامدهای آن

اندازه گيري رضايت شغلي

اندازه گيري رضايت شغلي

سنجش تفضيلي سنجش ُكلي

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 22رضايت شغلي و پیامدهای آن

اندازه گيري رضايت شغلي

هَمكاران

سرپرستفرصتهاي ارتقاُء

شغِل

پرداخت

مدلمدل‌‌JDIJDI

رضايت شغلي ناشي از جنبه :هاي مختلف شغل همچون

،پرداخت ،فرصت هاي ترفيع ،سرپرستهمكاران وعوامل محيط كاري همچون

،سبك سرپرستان ،خط مشي ها و رويه ها ،تعلق گروه كاري شرايط كاري و .مزاياي شغلي است

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 23رضايت شغلي و پیامدهای آن

شاخص توصيفي

پرداخت: ميزان حقوق دريافتي و انصاف و.برابري در پرداخت

شغل: حدي كه وظايف شغلي، فرصت رابراي آموزش و پذيرش مسئوليت فراهم

.مي آورد

فرصتهاي ارتقاء: قابليت دسترسي به.فرصتها براي پيشرفت

سرپرست:توانايي هاي سرپرست براي.نشان دادن عالقه و توجه به كاركنان

،همكاران: حدي كه همكاران، دوستانه.شايسته و حمايتي هستند

PLAN

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 24رضايت شغلي و پیامدهای آن

نَمونه سيَستم سنجش رضايت شغلي

تكَميِل پرسشنامة “ ”سنجش عوامِل مختلف در رضايت شغلي

پرسشنامة ارسال“ ”سنجش عوامِل مختلف در رضايت شغلي

برای کارکنان

پرسشنامة جَمع آوری “ ”سنجش عوامِل مختلف در رضايت شغلي

”گزارش عوامِل مؤثر در رضايت شغلي“تهيه

عيين ضرايب ت•هر يك از عوامل

ريزي برنامه•براي ارتقاء

رضايت شغلي

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 25رضايت شغلي و پیامدهای آن

پرسشنامة محتواي سنجش عوامِل مختلف در رضايت شغلي

كارحقوق و مزايا همكارانمدير امكاناتي كه شغل فعلي براي پيشرفت به

هاي باالتر پستهاي باالتر امكاناتي كه براي ارتقاء به گروه

وجود دارد شغل مورد تصديبهبود كيفيت كار و بازدة كار

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 26رضايت شغلي و پیامدهای آن

منابعرابينز، استيفن. مباني رفتار سازماني ترجمه علي پارساييان و سيد محمد اعرابي 1.

.1376انتشارات دفتر پژوهشهاي فرهنگي نامه بررسي عوامل موثر بر رضايت شغلي کارمندان اکبر. پايان زاده، علي حسيني2.

.1379دانشگاه تربيت مدرس تهران، فتوت، احمدرضا. مقاله روانشناسي صنعتي و سازماني )روانشناسي کار( نشريه علمي، 3.

سال نهم ارديبهشت 35رساني مديريت انجمن مديريت ايران شماره پژوهشي، اطالع1378.

رفتارسازماني, ترجمه محمد علي ديويس ،كيت جان نيواستورم، »رفتار انساني در كار: 4..1372طوسي، مركز  آموزش مديريت دولتي، چاپ دوم،

مديريت رفتار سازماني ، ترجمه علي پارساييان و سيد محمد رابينز، استيفن بي ،5..1374هاي بازرگاني ، مؤسسه مطالعات و پژوهش اعرابي,

هرسي، پال و بالنچارد، کنت. مديريت رفتار سازماني و کاربرد منابع انساني ترجمه علي 6..1372بند، انتشارات اميرکبير، عالقه

ساعتچي، محمود. مقاله نگرش کارکنان درباره عوامل موثر در رضايت شغلي و مرکز 7. 1370خدمت مطالعات مديريت

تئوري سازماني، ترجمه سيد مهدي الواني و حسن دانايي فرد, رابينز . ا ستيفن،8..1373انتشارات مرواريد،

1368پرهيزکار، کمال. روابط انساني در مديريت انتشارات اشراقي چاپ اول تهران 9.

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 27رضايت شغلي و پیامدهای آن

سيد مهدي الواني و غالمرضا معمارزاده، ج و آرگريفين، »رفتار سازماني«؛ مترجمان مورهد، .10.1374انتشارات مرواريد،

ها و کاربردها جلد اول ترجمه علي پارساييان و سيد رابينز، استيفن. رفتار سازماني، مفاهيم، نظريه .111377محمد اعرابي، انتشارات دفتر پژوهشهاي فرهنگي،

.1382خشويي ، پيمانه ، رضايت شغلي كاركنان وزارت دارايي، .12 كلهري، محسن، »تجزيه و تحليل عوامل مؤثر بر رضايت شغلي كاركنان؛  سازمان تبليغات اسالمي .13

،1374.هاي دولتي در ايران. ها و علل ضعف اشتياق به کار در سازمان متاني، مهرداد. مقاله بررسي زمينه .14

.1379 ، 45رساني مديريت انجمن مديريت ايران شماره پژوهشي اطالع نشريه علمي.1373 تهران، انتشارات رشد، ها؛ مترجم حسين  شكر شكن، ميچل، ترانس آر، »مردم در سازمان .15.1378جزني، نسرين، مديريت منابع انساني، نشر ني، .16.1384 ، 164آقايار، سيروس، رضايت كاركنان يعني رضايت مشتري، تدبير، شماره .17.1380، 105سلطاني ، ايرج، نقش توسعه منابع انساني در امنيت شغلي كاركنان ، تدبير، شماره .18.1379، 110محمدي، رخشنده. مقاله به کارگيري مؤثر نيروي انساني، تدبير، شماره .19 .1376، 77ايرج ،»امنيت و رضايت شغلي و بهداشت رواني، تدبير، شماره شاكري نيا، .20طالبان، محمدرضا، »سطح شغل بيگانگي  نسبت به كار و خشنودي شغلي «، تدبير شماره .21

77،1376.

منابع

اطالعات آمار و مهندسي معاونت 28رضايت شغلي و پیامدهای آن

منابع

1. The Effect of job satisfaction on job serch:not just whether,but also where,Josse Delfgaanw,Erasmus University,and Tinbergen Instiute,2006.

2. Internet