03

تمدن در زمینه سازی الگوی تربیتی مبتنی بر جهادبررسی

نوین اسالمی

*1 طاهره رجبی دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه شاهد

محمد حسن میزامحمدی دانشگاه شاهددانشیار

چکیدهک تحقق تمدن ودن ا المد در عص حدض اهدض الومژد ی دید الک دژدنال دضعد المد ی الز الیاداع ی زیال دا

دختلددب یضصمددر دضع ددند المدد عص ال ددا دقا ددت وددنز ال ددا المدد ددت الز دیتددض تضیژتددر ی یددا دحنص دد قددضالصعالع دومددنا مدداع عص قددضی حقددنوقر تحقددق تمددن المدد در یضصمددر بددنع ی تضیژدد د تیددر یددض ماع یت یدنال یا تدتت المامدر تحقدق تمدن المد در دددض ددضعع یدضالک صمدژن یدت ال دا دیتدنص یدا

تحلژددم دومددندر الیتددنال دودداوژو دختلددب ی الیادداع دتوددایه مدداع عص یدددنزد ودداک المددتواعد الز صی الم در یا تا ژدن یدض قدضی یضصمدر دضع دن ی عص دا دا یدت المدتیتال ی تحلژدم حقدنوقر تدا ژض دد ضک ی تا ژض د الصک یژا الوتا ی تمدن یدا دحنص د مداع دضعالشتدت بدن مداع ودن دنال مدت تمدن المد در

یددض المداه حمدداص وددن صی دداصی ر و،ددناه ع دا ه تقژددت ی و،ددضه د ددخ دددر یدا تمددنوماک صقژدد صال یددن ال یددن عص بددضال در ددت الوقدد المدد در یددت یقددن دژنمددتت ی دض لددت وتدداا مددازک الو،دداا دض تددت المد ه ززا المد تمددن المد در عص دنقاژد اددای ی و،دندر قدضالص دژددضع دن قژد عص ال دا دنال مددت

مداز یتدتقر عالصع ال قدنک تضیژتدر د تیدر یدض مداع ض ژد تمنور یت حقدنوقر تضیژد الوتدا تمدن یمددژار عالصع تددا یددا تلوژددق قلمضیودداک تضیژدد مدداعک عص ضاددت ددضعک ی ال تمددا ر یددت بدد م دژددضک

یژیشه یش ی دیش ماعک یضالک تحقق تمن ون ا الم در مک ین

ک ماعه تمن ون ا الم در ماعه ال قنک تضیژتر ماعه قلمضیواک تضیژتر ماعه دنقاژ وا: واژگان کلیدی

........................................................................................................................ 0/9/0931تاص خ د ض : 02/02/0931تاص خ عص ا :

( t.rajabi00@yahoo.com) ون تیند دتئنی: *

یاسالم نیتمدن نو یساز نهیبر جهاد در زم یمبتن یتیترب یالگو یبررس

90

مقدمه

عص طددنی تدداص خ الون ددمینال ی ژلتددن ا تضیژتددر یددض المدداه مددا یژیددر شددنع ی تاض ددب الز

الوتددا ه وتض ددت وددا ی دددن ماک دختلددب تضیژتددر الصال ددت عالعد الوددنه دامددخقنک یخ ددما ر الز وژازودداک

صمدر قدضالص عالعد الوتا ینعد الون ی مدا وداک دختلودر الز تضیژد صال یدا دحنص د الوتدا ددنصع یض

الوددن عص زداوددت الددر یال ددایک الوتددا ی الون ددت وددا ش تیمددا عص ا قدداد ددضعه شدداونالعد ی ال تمددا

ضال یددن واقحددر المدد ه یل ددت ززا المدد عص ال ددق یمددژا تددض ی عص ا قدداد تمددنور یددت دنهددن

وقض تدد وددض حیددن مددضیتاز یحدد تمددن یددت زدددا دژددنال ش ی ددض ی دتددتض بمضو ددژیر ی

ع ی یددا وقدداور تدداص خر تمددنوماک یددعص ی دتیددن ر عص د بددتت مددنص ی ال ددنی دددنوژ یضدددر دددضع

عالبددتت الوددنه الدددا عص عی عوددت الشژددض یددت عز ددم دختلددب الز ملددت یقددن الوقدد المدد در ال ددضال یددت

ینال دقندت الک یضالک صمژن یدت یصددا الوقد دت تحقدق تمدن یدعص المد در المد وتض داه

ه ددنک تددض طددض دضع ددند المدد ی صی ضعودداک تمددنور ی د ا دد ی یددند دییوددره یددت اددنص

ض دا ن دنک عص المد ا المد دت عص یداص عی ض دا « تمدن دضال در »دختلور دژنال ضعد الم

دددض بدند المدد عص ض دا ودندضال ر الاددنی « ییژداع دضال ددر »ی « ودندضال ر »ع قدض المد اه ض ددا

عص دقایدم ض دا الادم الم در دمو الم الدا عص یداص تمدن تدض ودو صی دضع تدنال ار عالصودن ی

دضال ر یدت ی دنع تاداصن ییژداعک یدژا المد ا ی تمدن تدض قا دم المد ی لدو ددنص صال اددم

د ه ما الم ا ددر عالودن عص ال دا دژدا ض دا تمدن دضال در وقداور وقاعالودت ودت دتاداصن

« تمدن ودن ا المد در » ا شن یژیاوت یت تدض عالصع ی یدا وقداور ی یدند ددضال تحقدق ح دو الودنالز

صال یددضالک مددا المدد ا تضمددژو دددر ییددن تمددن دضال ددا یددت عو ددای یازد دد یددت تمددن المدد در

وژتتینه یل دت یدت عو دای ال ،داع تمدن ودن ا دتیامد یدا الصز وداک المد در ی دقت دژاه زداودت ی

( عص بددضال در ددت تحقددق تمددن 0931هدژ ددض ودداک ی ددضک عص ی یددند الون)تواصکهوااددضشا ر

ماک الوقد المد در ددر یابدنه ززا المد یدت ز ضییدا ر تدض ا اددم تحقدق ون ا الم در الز یصداو

ددر یابدن تاددم یژ دتضک ومدنع تدا وتدخت تضیژد دتیامد « تضیژد »تمن ون ا الم در ت یحدض

یا بضال ط تحقق تمن الم در یض الماه د اور الم در ت ژژا دضعع

ک دختلددب ی الز زیال دداک تمددن الز دنهددن اه دژددا صبددتت الک المدد ی الز ال ددا صی عص ددنزد وددا

دختلددب ال ددا دنهددن یضصمددر دضع ددند ی هددما تادداص ب دختلوددر ددت الز تمددن یددت دژددا یدددند

1317 تابستانو بهار، 1ره ، شما1، دوره بنیادین تمدن نوین اسالمی مطالعات دوفصلنامه

90

المدد الز الد ددا تحقددق ال ددا تمددن تددا دن وددت ودداک ی ی لددم ددضالز ی ددضیع تمددنوما یحدد ودداک

دختلور انصه دض تدت المد عص دژدا ومدت د ا د تمدنور ی تاداص ب دنودادن ه یدنی بدک الز

ا دوتدددت بدددند المددد ی یخ دددر الز تاددداص ب تمدددنوره الوتدددا دحدددنص مدددخ « الوتدددا »

( تددا الوتددا و ابددن اداددت ی تمددنور بدد م ومددر دژددضع ی دتددژض ال ددا 91هص0931الم ) تددژیره

تمن صال ودو شدنع الوتدا مد ددر عودن الد دا تحقدق تمدن یدن مر ی الز ددنور ال د دا یدنع

ا الوتدا ی ودن وقداور دت یدت الوتا وابر در دضعع الدا اانع ی مقنط تمدن یدت وحدند دنال مدت ید

« الوتددا »ی « تمددن »الی عالصع ی وددن وقدداور ددت الوتددا یددت تمددن عالصع یضدددر دددضعع عص یالقددا یددژا

صالیدت عی من ت تا ژض ی تدا ض یضقدضالص المد ی دژدعال ال دا صالیددت یدت دژدعال ومداویقر ودض حدت یژ دتض

ت وژازودداک ددداعک ی ال ددا عی یددض دددر دددضعع تمددنور ددت دددضیص الوتددا صال یددا وقدداد ومددت او ددت یدد

دایددنک الی عص وتددض عالصع یددا تمددنور ددت تیمددا یددا تن ژددن الیعالصوددا ی ت ین ند مدداک یددت صیز عص اددنع

ضالوو ضع ص داد دداعک یژ دتض یدضالک الوتدا المد ه تودایه المامدر عالصودن تمدنور دت یضدض تدت الز

ددر یژیدن ی تو ض الیداوژتدتره المدتانالعواک الوتدا صال عص مد ت اددم الیدعالص تن ژدن ی قدم الیدعالصک

یض قدنالوژا دداعک ی قضالصعالعوداک یهدار ی دض دا و المد دت بدضال در صال یدضالک یدازیضع وتدو ی

عالوش لمدر دضالوو ددر یدن عص تمدن ع قدض ددنوژ الوتداور تیمدا تدایا دژ دض ت ین ند دک ی

هص0932 لددو ددداعک وژتدد یل ددت المامددا وددا ض یددض صیالیددط الش قددر ی دایددنک دددر عالون)شا ضوددنه

من الم در ع یدا ص دا حدا ش ودا ی دنالودا ددژش صیک شدن ش دت یخدش ال تمدر ( تحقق ت11

الز ی وابددر الز تیاق دداه د یددا ر یددا تمددن تددض دددر یابددن الد ددا یقددن وددنالصع ی تمددن وتژ،ددت

تنال الوتدا عص تل دت یدض ال دا بدضال ط المد ال دا تدنال ی یدداعدر صال ددر تدنال یدا طدض دنهدن

یدضالک الوتدا دمژدا دضع ال دا ددییوش یدت عو دای « مداع » لژنک عص یدنزد واک الم در تح یدنال

ت ژژا دومدنا مداع الز دیتدض تضیژتدر ددر یابدن تدا یتدنال یدت یدنال ال قدنک دتیامد یدضالک تحقدق

تمن ون ا الم در ددض ضع یا ال دا تنادژواه عص ال دا دقا دت ال دا دضن دددض ددر یابدن دت

عک المدد ی عص دددر دامددخقن ر یددت دددنی تضیژتددر دتیامدد یددا تحقددق تمددن المدد در تضیژدد مددا

منالزه ز ض الم :

ال قنک تضیژتر د تیر یض ماع حژت ؟ال ب(

ال قنک تضیژتر د تیر یض ماعه حت وق ر عص تحقق تمن ون ا الم در عالصع؟ (

یاسالم نیتمدن نو یساز نهیبر جهاد در زم یمبتن یتیترب یالگو یبررس

99

تحقژقدداتر ددت عص ددنزد دنهددن اه تمددنور الو،دداا دضع ددند المدد ه متددض یددت ال ددا دنهددن الز

یصه دضعالشد ال ددا دنهدن الز ال ددا زالی دت یددت یدنال د یددا ر دیتدض تضیژتدر وقض تددتت المد ی هددض

تددض ا قتددم یددضالک تحقددق تمددن وددن ا المدد در یژ ددتض دددر یابددن ی تددا ین دددییوش دتددتقلر

یضالک ت ژژا ال قنک تضیژتر د تیر یض ماع الو،اا وقضع ند ینع

روش

تدت یضالک دامدخ یدت دضمدش وداک ال دا ددییوش الز صی تحلژدم دومدندر ی المدتیتا ر یمدضد دض

بن ین ا تضتژ ت الیتدنال یالدد مداع ی د دتقاه ی یدض المداه دیدایا ع یدر ی یدا تا ژدن یژ دتض یدض

ی دداه قددضی یضصمددر دضع ددن ی دتددتضد دومددندر مدداع عص ی دداه دختلددب یضصمددره مددا ییصک ی

عمددتت ییددنک دضع ددن هددما دقا تددت ا قدداد ال ددا یالدد عص ی دداه دختلددب یددت دضالتدد دختلددب

ض ا تددا ددا ر تددض ا مدددت دضعالشتددت بددن مددد یضالمدداه دددنالصع مددا دایددا ر مدداع الز وددازی تدد

ییصک بددنده قلمضیودداک تضیژتددر مدداع تحلژددم دضع ددن ی بددژند ودداک دنال مددت مدداعک یددا تمددن

واک صقژ المتیتال بدن ی عص ال دا صالمدتا ال قدنک د تیدر یدض مداع عص تحقدق تمدن ودن ا المد در

ت ژژا دضع ن

یافته ها

ی مبتنی بر جهاد چیست؟سئوال اول : الگوی تربیت

جهاد ضرورتی مبتنی بر ساخت انسان -الف

ماع الز یا دوا لت المد ی دامدنز عص ددنالصعک یدت داص ددر صیع دت ودن ر وم داصکه تقایدم

ی صقایدد عص ی ی ددنع عالصع ییددایضال ا عص مدداع عی طددضز عص یضالیددض وددوه اددب یصال ددر دددر ییددن

ک یدض ع قدضک یدت اا ژد ددر ددضعالزع ی ودض وض ک یضالک عمد دایر یدت ودنز شدن ش ی دژدضیز

حددت عص تددنال عالصع یددت دداص دددر دژددضع ال تددت مدداع تیمددا بدد م وتددادر وددنالصع ی وددض وددن د دداصزد ی

دژ دداص وتددادره القتحدداعکه ضویقددر ی مژامددر صال عص یددض دددر دژددضع یالدد مدداع یددت ددع عی ی ددت الز

ک د دض مداشتا ضزونالو دا ( دت تد ددنص ی دداعص یدضال 01ه ی دت ی قما 8ه ی تقضی ) ی نه

-03 هص0980 ماع شنالودند بدند المد ه عص مدا ض ددنالصع یداص الصزبدر دد د عالصع)دحد ا دععکه

تمددن ال تمددا ی المدد ع قددضال الز دد یمددضد ی المددتخنالا عص الوتددا ه دددض الاددم ( الی ددژا02

1317 تابستانو بهار، 1ره ، شما1، دوره بنیادین تمدن نوین اسالمی مطالعات دوفصلنامه

93

ه داع مدتمقضال تیمدا یدن دد تحدنص داع ا د الوتدا عص المد داون الال ی ی الز زال ژند

ودو الی قدن الز قد دداوا ی ددعال و تد الددض الددا د الز ع قدضال عالصودن یت تتدلط ی یمدضد

د یمدضد ال دا یدضعالصع صالودش مدض الز صال ددعال و الوتدا یدنه دد تد دت الم دنقا ی بنعه

ه ص0 هل0913)ط اط دددا ره عالصع هددداب ی بدددنه الز عص ومدددت الوتددداوما ی دددنع عالصع ی دضالت ددد

0عمددتت الوتدداوما تحدد یددنال قا ددن ا ی د،اوددن ا ودداا یددضعد بددند المدد ( عص قددضی الز عی 331

قا ددن ا ی د،اوددن ا یاددب عی دددضید الز الوتدداوماک دددردا المدد ددت عص یتددژاصک الز اددواه

دتین ند الوتاور د دتض ددر یابدین الددا وقددت الادلر تودایه یدژا قا دن ا ی د،اودن ا عص القدنالا

مد دت ال دا تودایه یدا ال دض تدژو یدضالک ی ض یوما ی مد ق یدضالک یصیع یدت ادحیت د داصزد ال

ض دد ی القددنالاه الدتژددازک المدد یددضالک الوتددا ددت الز مدداش ی د،اوددنال یژددا بددند المدد ددد

دضه الی وابر در بدنع ادحیت تااصهدما الز حتدت ی دض یش الوتدا ی یدض المداه القت داک شلقد

،دا ودو دت یدت الوتا ال ،اع در بنع الدا یو،ا ت الوتدا عص مددت تض دعد المد ه وعال در وژتد ی یو

تن ژن در صمن ی ع ش دتمدض شنالیودن ددر بدنعه وعال در وژتد د داصزد ی عصدژدضک عص دژدا ال دا

عی دض لت الم یو،ا ت ودنز ودا عی تدا بدنون ی صالومدا دنال بدنون ی الوتدا یدژا شنعدضمدتر ی

الز ال ددا صی ( 93-32 ه ص0988شنالدضمددتر یا ددن عمدد یددت الوتخددا یعوددن )اددوا ر ددا ضکه

نال تقایدم ودا ی تاداصن ودا دددض بدنع ی هدضیصه تد ی نبدش الوتدا عص ویقادر دت دژد

مدخا یدت دژدا ددر ی دن مداع دومدندر المد دت « مداع »دنال مت یا تااصهاه دددض یابدن الز

عص ضاددت ودداک دختلددب دددر تددنال الز ی مددخا دودد ضال یددنک حیددن ز ددت المدد ددت عص دددا ژا

ا ددر ایدن ی در عص مددن یدازتض ی یدت تض ا مددت ی یدس مدخ المد ی یدا یالدد قتدای داید

یددنال تضمددژو د دداور ددضک ی داض تددر الوتدداوما ی یددت یددنال صالو ددضعک وددضا ال عالصالوددت ت ژددژا دددر

عص مداع المد ه مدازک الوتدا ی تضیژد تدا دت قدضی عص ( 0930مدتنعد وژداه ی بنع) اور ددنص

یددنال یددت وددنال 0 المدد «وددنال » مدددن ال ددا الز ددر المدد بددند ددددض دختلددب مدددن

یدداقضکه)المدد (دمضالوددر) تددر ی دقایددم وقدددت ی المدد ددددض المدد در تضیژدد عص ومددا ر وددنز

طددض یددت ی ددضع توتددژض تضیژتددر صی ددضعک یددا صال مدداع تددنال دددر صی ال ددا الز( 11 هص0939

........................................................................................................................ ال ال م،اودن ا ز تتنک ال قا نی دا ال مندیژا تژض الی ر ال ضص یال م،اونی ر مد ژم ال یدادنال مو یالووتدمو دم . 0

31وتاء/ -یادنال مو یالووتمو لر ال قا ن ا عص ت ی ی ن ال ال حتیر ی م ال ال م،اون ا لر ال قا ن ا ال ضال تژما

13/ ال محتیژا ی نه ما ال یال م لیا یمن یمو ژیا اونیال یال ا . 0

یاسالم نیتمدن نو یساز نهیبر جهاد در زم یمبتن یتیترب یالگو یبررس

91

ومدنالصد دت مداعک تو دض یدا الوتداوما ر تضیژد ایدر مداعک تضیژد دضعالشد « ماعک تضیژ »

ایین در اصزدد دژنال عص صال شنع

تضیژ الم در یدت صتدو تدنی ا یضواددت الک یدضالک تضیژد مدندره عص شحدنص دندیدا یضواددت

( ال ددا یضوادددت یددض المدداه الوددنال ر الوتخددا 0983هص039تضیژتددر ی ددید الک عالصع) لددو ال مددنکه

در بدنع دت دضالصیک المد ا عص وتدض دض تدت بدند المد ودنز الز تحقدق لتدوت تضیژتدر المد اه

ن ر المدد ددت تددنال صی دداصی ر یددا شدضالتددر ددت مددا المدد ا یددا ی صییددت صی المدد صال ضهددت ددد

عالبددتت یابددن ی دامددخقن یددت وژازوددا ی یصداومدداک مددا المدد ا یابددن ی تضیژدد دتددلماواور یددضالک

یصیع یددددت داض ددددت الون ددددت تضیژتددددر مدددداور تددددا ی صال الز یحددددضال ودددداک دن ددددنع

ت دددنی شدداص تددضک الز تضیژدد المدد در ( حیددژا وددن ر یددا الصال دد 0983هص020یضواوددن) ژ وره

دحقق شنالون بن ددن ماک دختلدب تضیژد المد در یدر الصت داط یدا ودو وژتدتین یضواددت مدندر ی

شاص تضیژ الم در عص طنی دن قض ی یدت ادنصه دضت دت ودا ر الز دک یضواددت تضیژتدر دیتد،و

( 0983هص039تنی ا ددر بدنع تدا ودنال مددن دنودادن ددضعا صال عص یدض یقژدضع) لو ال مدنکه

عص مدن اا تض تضیژد المد در تد ددر بدنع تدا الودنالزه الادنی ی صیبدما ر دت عص تضیژد

ددضع دتددلما ززا المدد الصال ددت دددضعع ال ددا الوددنالز ی الاددنی یژ ددتض صی ددضعک الش قددر عالصع ال ددا

دددنالصع دقددنداتر یددضالک تضیژدد مدداعک المدد تددا یاددن الز د صالوددن ال ددا دقددنداه یالصع دض لددت

بددنع ددت هددما صبددن الش قددر ززا یالصع ضاددت ودداک دمددو تددضک عص ال تمددا یددازتضک الز تضیژدد

وددو یدا وماویددس یا دن عی وددض( مداعال ض ) یژددضی عص مداع ی( الادد ض مداع )عصی عص بدنع مدداع

صیوددن تضیژدد د تیددر یددض مدداع الز تلوژددق ال ددا عی قلمددضی دحقددق دددر دددضعع ی تحدد یددنال دددژش

ال ب( ه ص 0933 هیزکتضیژ ماعک وادق الصک در بنع )ص ره ونص

قلمروهای تربیتی جهاد -ب

تربیت اسالمی، مرحله زمینه ساز 0

دددژش بددضط ززا یددضالک مدداعک تضیژدد ددضع الوتددا ه دقددنداتر الزتضیژدد المدد در المدد عص

ض ا صینیر بدن الوتدا دت ودنز تضیژد المد در المد ه حمداص دض لدت د دخ ی دنع عالصع:

دیتدنص الز دض لدت المد اه دد ض تا دنالوض ی دژا المد ا المد دض لت الم اه ال ما ه قدژا ی تقدنک

ی دضالت مژق تض المد ا عص وتدض دض تدت و دند المد دض لدت ال مدا دضت دت الک المد دت یدت دن

1317 تابستانو بهار، 1ره ، شما1، دوره بنیادین تمدن نوین اسالمی مطالعات دوفصلنامه

91

دداه ی المددتنالصک صمددژند المدد دیتددنص الز تقددنال دضت ددت الک المدد ددت مددضد الک الز ال مددا ایدد ی

ک صال طدر دضعد ی یدت دض لدت بدمنع صمدژند المتنالص یابن دضت ت قژا ویقادر المد دت دض لدت بد

( دض لددت المدد ا ی ال مددا الز تضیژدد المدد در یددت یددنال دض لددت زدژیددت 033هص0939یابددن)یاقضکه

ماز تضیژ ماعک ددض المد عص ی داه مداعک قدضی ه الددض مداع یادن الز دض لدت ال مدا دددض

0عص ن ودو مداع صال در الز الص دا ال مدا داض در دضعد المد 0بند الم عص ی داه ع قدضک

الدض یت مداع یادن الز تقدنک ی و،دضه دددض بدند المد دت ددر تدنال یومدا صال الز دضالتد یدازتض

ماع عالوت

تربیت اخالقی، مرحله آغازین؛ .2

تضیژدد الش قددر د،من ددت الک الز اا ژتمدداک تضیژتددر یددت دیتددنص الز دژددا یددضع اددواه ص لددت ی

الز ال ددا صیه ی ددنع الوتددا دداصزالص یددژا قددم ی ( 3هص0988ال ،دداع ددا م الش قددر المدد )عالیعکه

مددم المدد ددنالی دژنمددتت دد ض ا قددم ی مددمه ددر الز د یاودداک تضیژدد الش قددر المدد ی

مااعه الوتدا عص ال دا عوژدا ی مدا یشدضه یدت وتژ،دت ال دا و دضع یتدتقر عالصع الادلر دت الز ال دا

وتدداور ی دد ض ا د یددا ینمدد دددر ی ددنه الاددم دضالق دد عال ددو ی دخا ودد دژنمددتت یددا ونالودداک و

( تضیژدد یالقاددر زددداور بددضی دددر بددنع ددت ددنع یددت 000ص ه0988عالیعکه مددم المدد )

الوع دداص الز حژعودداک دیوددنص ی عیمدد عالبددتا حژعودداک دتددین ند دداعه دددر یددن ززا المدد

وداه یل دت یدا وودر ی طدضع نالددم زال دن وژدع ت اعاله شن ودت تیمدا الز طض دق د داصزد یدا یدنک

چ شدداونالعد الک یددنی ددک ع ددا دتقایددم قاطااوددته تددر عص حمدداصع نالصک دددژش صیع الدددضیز وددژ

هص0910وددا عص الدددا یدداقر وماوددند المدد )یضز ی اهوددا ی یژ ددضدر ددض و شددنعه الز تاددضن ماقدد

( د دداصزد الک ددت الوتددا عص دژددنال و ددضع عصیوددر ال ی یددا عبددمیر ودداک وودد الددداصد ی 093-032

الش قددر ی عص ال ددا قلمددضی دومددنا دددر ایددن بددژدا الو،دداا دددر عوددنه الز د دداور الاددلر تضیژدد

مدداشتاص ی ددنعک الوتددا ه هددضیصه ال ددا د دداصزد صال تاژددژا دددر یددن ی بددیاش الوتددا وتدد یددت

........................................................................................................................ 81تنیت/ ال ْقا ِن اَ دَاَ وَ ُاْ َصْوا قا ُنال یَ دِیْمُوْ ال دَّنْیِ أُی ُنال المْتَأْ َوَکَ صَمُن ِتِ دَاَ نُیال اوِ یَ یِا لَّتِ یدِیُنال أَ ْ مُنصَةٌ أُوْعِ َ ْ إِ ال یَ . 0

00اْلَمُن َ اب/تَ ُیْتُوْ إِ ْ َ ُوْ شَژْضٌ ِ ُوْ أَوْوُتِ ُوْ یَ یِأَدْنال ِ ُوْ ال لَّتِ مَ ژمِ ر تُ،اوِنُی َ یَ صَمُن ِتِ یَ یِا لَّتِ تُرْدِیُن َ

/ ال دا ر مداع أادنی -3 دنال ه -9 قدژاه -0اد ضه -0شنال ع ی م ال ما صال یض حماص دا ت قضالص عالعد المد : . 0

89 ص 9 ل دحدون تض مت

یاسالم نیتمدن نو یساز نهیبر جهاد در زم یمبتن یتیترب یالگو یبررس

91

حقددنوقر د دداصزد ی تددنال عبددما ی دماصتمدداک ززا یددضالک د دداصزده الی صال عص دتددژض تضیژدد الش قددر

متددضک الو،دداا عوددنه شددن ش قددضالص دددر عوددن وددض حقددنص عص ال ددا دژددنال تدد وما ددن ی د دداصزد ی

دضال م تضیژد الش قدر صال یمتدض ددر دژما دن وتژ،دت د داصزده یعددر صال صبدن ومدر عودنه یل دت قدضالص

دض تا عص ضال ین د اصزده قضالص دض تا عص دتژض صبن ی تضیژ شنالون ینع

تربیت اجتماعی، مرحله عملیاتی؛ .3

ی ددضهه دنک الوتا عص دژا یضشدنصعالص یدنع الز ی یددر وداک ییژداع ا ض د ه ضالدد

الز اداددت داژیددر المدد ی ال ددا ددن الی صال عص یهدداژ ضویقددر ال تمددا ر داددژا ی عص

ضات الک الز تأ ژضاله قضالص ددر عودن الددا الوتدا ال دا قایلژد صال عالصع دت عیددات یدت ادنصه الووادا ر

دتددأ ض الز اداددت یهدداژ ال تمددا ر شددن ش و ابددنه یل ددت یهدداژ ال تمددا ر شددن ش صال دددنصع

ددددن ی تأدددددم قددددضالص عوددددن ی عص یضالیددددض ی دقایددددد یددددن ی یددددض ی تددددأ ژض ددددد الصع تضع

( هددضیصه ال تمددا ر یددنع الوتددا الی صال عص دژددنال تاادددم ددا وددعال یددا 031صه0988ه) یدداقضک

زد ع قضک قضالص شنالودن عالع ی در د ال امدم الی یدت یالقاژد وداک ال تمدا ر الی صال عص دژدنال د داص

یژضیور قضالص شنالون عالع یضشنصع ادای دا دیوادمه مد نه دا ض داعه مد ن دا ض د ودض دنالا

یددضالک الی دع یددت ودداک دددژش صی المدد ی حقددنوقر بددیاش الز دژددنال و ددضع ال تمددا ر ی ال تدداه

یددت ددت دددر بددنع یعدددر بخحددژ الز وددا ر ی ددت دتددئن ژ الی عص ص ددا دنالودداه مدد دددضیص

عص یالقدا د داصزد صالو دضع ی صیبدر المد دت یدا الو،داا ی . المد یدنط دض ادادت دژا عص الی زوندر

زدژیددت تضیژدد ال تمددا ر یعدددر ددضالوو شنالوددن بددن عص المدد ا تضیژدد ی صو ددضک ددضعک ی صو ددضک

ال تمددا ر یددضالک صمددا یعص هعیبدداعی ض دد دددر ییددن ز ددضال الدددض ض ددا ژدداه ددضعک

ض ددا ژدداه ال تمددا ر امددن امددن یابددنه ض ددا ژدداه ال تمددا ر امددن شنالوددن بددن ی الدددض

( ددد تضیژدد د تیددر 003 هص0903یابددنه ض ددا ژدداه ددضعک امددن شنالوددن د دد ) ژمره

یددض مدداعه تضیژتددر المدد ددت تن ددت ومعدددا ی ومژ ددقر یددت تضیژدد الیادداع عصی ددضعک ی یددضی

ددضعک الی عالصع عص یاددن عصیوددر یددض المدداه دددضیص الشدد دقددنداه ززا یددضالک ص ددتا یددت اددحیت

ضالوو در ین تدا عص ضادت ال تمدا یادن یدضی دضعک الوتدا ددضیص ایدن ی یدداعدر ال تما صال

صی ر ی ضک دقایلت ی د اصزد عص الی ملژاتر دضعع

1317 تابستانو بهار، 1ره ، شما1، دوره بنیادین تمدن نوین اسالمی مطالعات دوفصلنامه

98

در شکل گیری تمدن نوین اسالمی یتی مبتنی برجهاد ربالگوی تنقش سئوال دوم:

چیست ؟

یاطددم ی ددق یددژا دژدضک عص ی ددضک وداک دتیددن الون ددت ددت صی داصی ر یددا الددر بدضال ط عص

الم هددضیصه طددض ال قددنک تضیژتددر د تیددر یددض تددض وما ددا تحدد یددنال یضشددنصع تمددن وددا

الز ااددم ودداک یدددنزد الز یضشددر یددژا دن ددنع تادداصن یابددن دددر یژ ددتض ماع)تضیژدد مدداعک(

دتو ددضال یضشددر دژددا عص صال وددا ر المدد دره عتنتددت دتددن الز یضدض تددت ودداک یدددنزد یددا تددض تمددن

المد ا ع دا یدنع اددم الع داک ی المد در تمدن مدنص یدت ال مدر ی دند الم ییصعد ندن ادات

دداک عص مدداعک دنال مددت هددضیصه الوتددا ه تضیژدد ی وددنال یددضالک مژددق ض ژدد عالبددتا ی

عمدد یدت صال قدنا مضونبد دت المد ی یدض شنالیوددن مدی یدن ددر یژ دتض صال مدم ی الون دت

دحتدنالک یدژا الک صالیددت ی دژنودن المداه ال دا یدض یعودن صقدو شنعبدا عص ت ژژدض طض ق الز ی الوتاوما

عص مدداع ی( الادد ض مدداع)عصی عص مدداع عالصع ی ددنع اداددت ددای ی یهددا ی الوتدداوما عصیوددر

ی مدد ن دقایددم عص ض دد ال ددا صیوددن دددژش وددو یددا وماویددس یا ددن عی وددض( مدداعال ض) یژددضی

یددت و ددنع توددایه یددر هددما ددت بددنع دددر دی،ددض د،اوددنالور دددضیص یددت قا ددن ا مدد نه

تحقددق صالمددتاک عص شددن ش ال مددر دتددئن ژ المدداه یددض ی ددن یددا ن ددن تمددن عمددتایصعواک

دژددنالوماک و ددضع . ییددن القددنالا المدد ی ژدداور ودداک یدددنزد الز یضدض تددت ددت المدد در تددژو تمددن

یمتددض ا دنقاژدد یددضالک تضیژدد حیددژا د،اوددنالور المدد و ددضع یقتددر یالقددا دددر بددنعه الوتددا الز

دن ی اا ژد ددر یدن ی دنوضد الوتدا دت یا دن ومژ دت دتحدض ی ادای وا یژضی در یشتتقر

( عص 912 هص0918یابددن یددضیز دددر یددن ی عص صال تددره الوتددا ومژ ددت تددم المدد )شمژیره

ضادت مداعه دنقاژد وداک تضیژد مدداز الومژد شاادر عالصع ی تادا ر الوتدا الز یتدتض دنقاژدد

یحدضال وداه قدنصه تحدمژو دژدضکه واک د تیدر یدض و دضع بد م ددر دژدضع ی قدنصه صی داصی ر یدا

صی ژت ال تماع یدت وود ه دعه ی عص حیدژا دنقاژد ودا ر مدی،ژند ی وماع یدت ددر دضعع )ص در

( هص 0933ونصیزکه ی

شیوه های مواجهه جهادی برای تحقق تمدن نوین اسالمی -الف

یاسالم نیتمدن نو یساز نهیبر جهاد در زم یمبتن یتیترب یالگو یبررس

93

عص ددک تقتددژو ییددنک قلددر بددژند ودداک دنال مددت مدداعک عص حمدداص دنقاژدد و،ددناه ع ددا ه

قژت ی و،ضه تقتژو یینک در دضعع ت

عص دنقاژ و،ناه الوتا دژ قنا یضالک یصیع یت دژنال و ضع در بنع ی عص یالقا دن ض دژنال .1

اصزالص صال عص عم عالصع ال ا دن ض عص دژنال و ضع عصیوره یت دیتنص و،نا یت ض بژدا ی

داوار ت عص دقایم ت ادم ی م ه وو الداصد الم ی عص دژنال د اصزد یژضیوره و،نا یت وض

تاا ر الوتا ه ادات ی تمن الم در قضالص عالصع دژ قادر الوتاوما عص یصیع یت و ضع ی و،نا یت

عبما یت الونالزد الک دمو الم ت عص قضی نا ض الیتنال ر دتلماوا یضالک یصیع یت دژنال و ضع

اا ر طل ر ی تحنی شنالور یضالک الوتا ییا یض دتئن ژ شن ش ی صی ژت ت 0صال ز ض منالی در یضع

شنع ی ع قضال ه الومژ یصیع یت دژنال د اصزد صال عص در ین ی یضالک ال ا القنالاه ض اازوت

در ینه دنالوا ی حاصواک دن نع صال در ب ین ی اهض وژت یت بضال ط دن نع تا عون

ت الوتا د، نص الم عص دنقاژ ع ا دژنال و ضع ی عصدژضک تنمط الوتا ماشتت ومر بنعه یل .2

عص دژنال ماشتت بند تنمط عبما یالصع بند ی یت ع ا یدضعالزع ع قضک الیت اص صال عص طضال ر

یت 0دنقاژ یت عم در دژضع ی یض الماه ونز شنع دژنال عصدژضک صال تضمژو در ین عص قضی

انص الم ا دتلماوا عص دقایم تما و عبما عمتنص یت ع ا عالعد بند الم یتژاصک الز یقماک

عص دامخ یت م ه عبما ی یا ونز ع ا ه انصه دض تت الم عص ال ا قا نده حن الوتا یا ن

عص دژنال ع قضک ال واک وقش ینه تما یا ن یضوادت ع ا شنع صال دتیام یا وحند و،نا عبما

ژماه تیتژو ین ی الز الیعالصوا ی الد اواتر دتیام یا الد اواه عبما یمضد ی ضع ت د لن تحم

ع قضال وقضعع

داور بضال ط یت دنوت الک الم ت وت الد ا و،نا یضالک الوتا دمژا الم ی وت تنال ع ا عص دقایم .3

و،نا ع قضک صال عالصع عص ال ا دنقاژ یا ن القنالا یت و،ضه وما ن ی دژنال د اصزد صال تض ین

ژ د اصزد انصه در ال ا و،ضه یضشنصعک دیوا وت تلقر ومر بنع ی یا یداور ادم الز دنقا

........................................................................................................................ وَدا ِدِ دِداْ أَشْضِ ْیَدا صَیَّیَدا َقُن ُدن َ ال َّ ِ اَ ال ْنِ ْناَل ِ یَ ال یِّتَاءِ یَ ال ضِّ َایِ دِاَ ال ْمُتْتَ ْاَوِژاَ یَ ال لَّتِ مَ ِژمِ ِ تُقَاتِلُن َ َا َ وْ دَا ی . 0

11وتاء/ -وَحِژضتال َّنُوکَ دِا َّیَا ال ْاَم یَ یَ ِژًّا َّنُوکَ دِا َّیَا ال ْاَم یَ أَوْلُمَا ال تَّا ِوِ ال ْقَضْ َةِ

یَ ال لَّدتَ التَّقُدنال یَ َلَدژْ ُوْ ال ْتَدن دَا یِمِدْمِ َلَژْتِ َا ْتَنُیال َلَژْ ُوْ ال ْتَن َمَاِ قِحاصٌ ال ْحُضُداهُ یَ ال ْحَضالاِ یِا َّمْضِ ال ْحَضالاُ ال َّمْضُ . 0

033یقضد/ – ال ْمُتَّقژاَ دَاَ ال لَّتَ أَ َّ ال ْلَمُنال

1317 تابستانو بهار، 1ره ، شما1، دوره بنیادین تمدن نوین اسالمی مطالعات دوفصلنامه

32

دژضع ی القنالا ی ض دحتن در بنع عص انص الم ا باون و،ضه دتلماوا د ت یت دن یت

ینع و ال ا مم دما ض ا عص قضی دنصع متا ش شنالیون در یابن و،ضه یاص دایاک یعصدر عص

مم قضی عالصع و،ضه در تنالون عص دایاک ال و ی یت وض القنالدر عص تض دحژط واددلن یت

ددلن یابن ی عص دایاک الش ض الز وا ژت بض یت مم تن ژن ی الز دیاد یت مم نال

یابن دنقاژ و،ضه ویقادر دژش در ی ن ت الوتا ززا الم ه یت ل ونز یازتضک الز ما ض

تالقاه شنع یق صع ی یوما صال صوا مازع ال ا دنقاژ تمض یر یضالک ح و دنبر الز عیم

عالبتیر وام

تقژت ک ب م دژچژند الز د اصزد الم ی عص بضال در ت الد ا و،ناه ع ا ی ا تض دژنال و ضع .4

ما ومضالور ضع تقژت صالور الم ت د اصزد صال الز ضالوو و ابن یا ن م نه ضع ی عص اوض یا عب

یا یت و،اه در عونه حن ی ا ت ومر بنع عصدژض بن ی یا یمژلت دژش ص یا ن داوا وا

صال عیص زع ی الز وما وا یمضد یضع ی الز یوما یمژلت ماش الداا لر) ( ینی ح و دنبر الز

نه م نه شنع اصک ضع ت یت وما ونز ی ینی ی ینی یمضد یضعالصک الز یاطم عص د

ع ژلر ت الز الی یض ند ینعون یت الی یازد تین ی الز عبمیاوشه عیمتاور یت ی نع ییصع تقژت ال ا

الواداز ی دا صال عالصع ی در یدنزع ت یو،ا ت ومر تنالور عص یضالیض عبما یا تتر عص عی الی

م دژچژند الک الز د اصزد الم ی ( الز ال ا صی تقژت ب 009-000 هص0980یی ژا )اوا ر ا ضکه

عص بضال در ت الد ا و،ناه ع ا ی ا و،ضه ضالوو و ابن اصیضع عالصع

دا ددت ص ددعک تمددن المدد در یددا دژددنال ش ی دتددتض المدد ا یتدداز دضع ددن ی عص طددر قددضی

دختلب یت دضالز ی دضیع صمدژن د داور دضک ال دا تمدن یضدض تدت الز یددنزد وداک ی ژداور المد ا

قدق ی دند وداک تخلدب وادد ض ال مدر عص حدض دن دنع المد عص مدژض ال ،داع ی ت اددم د یر یض تح

تمدن المدد دره ومدنالصد ددر الز بدژند ودداک دددض بددند عص دنال مدت یددا تمدنوماک صقژدد ددددض

صال « تقژدت »ینعد المد الز حدض ال مدت لدژمو ال تد ا ی داک عبدمیر ی الشتیدا دت تیمدا دنقاژد

« و،دنا » حمداص ی ددیک دت عص الیل دیع د لمدر ی تتدلط ی در طل ژن تا تمدن المد در عص قدض

الون ددمینال المد در یددت ددنصواک المدد در « و،ددضه» دضک یددض تمددنوماک صقژد قضالصعالبدد الز

عص دقایددم ض اودداه دیحددضز المدد در ومقددر بددژند ودداک دختلددب « ع ددا »دیدقددت تددا ال تددتاعدر ی

ودو ال یدن یدا مدنص الوقد صی اصی ر یدا ودنز یتتضمدازک تحقدق تمدن المد در یدنعد المد

المدد در ی ددا دددض تا الون ددت وددا المدد در عص ال ،دداع ی دتددتض المدد ا عص بددئن دختلددب

یاسالم نیتمدن نو یساز نهیبر جهاد در زم یمبتن یتیترب یالگو یبررس

30

زوندر ضعک ی ال تمدا ر بدژند دنال مدت ادای ی تمدا مر ززددت تحقدق تمدن المد در المد تدا

عص بضال ط دضک دا و دت ال قدنک قدادر ی د خحدر یدضالک تضیژد ی ودنال الوتدا ی صمداون

یددت دژ ددض ی تاددا ر ی ددنع وددنالصع یتنالوددن یددا طددض یضوادددت ی صالو ددضع شددنع دامددخقنک اداددت

یالقار وژازواک ی ضک یابن وض حیدن تدا صمدژن یدت تمدن ودن ا المد در اادلت یتدژاص المد الددا

دقنداه ی ت یقن الوق المد در ال دضال ی بد م دژدضک وتداا مژامدر د تیدر یدض الون دت وداک

الک صمدژن یدت یصددا الوقد یا دن شژعبدر اازودت ی تمدا مر ی الم در دحقق بدند المد ی یدض

دنوت عص ضات واک ضک ی داض تر عالب اضال

الزامات راهبردی تربیت جهادی به عنوان بایسته های اساسی تحقق تمدن -ب

اسالمی چیست؟

ال ددا دنال مددت مدداعک هددضیصتر المامددر یددضالک تحقددق تمددن المدد در المدد دقدداا داتددو

ا یاصد دژوضدا ین: صو ضک عص ال

یا ر تا الز المو مداع ددر صدیدنی شژدای ددر ییدن دت تامدژ دک دنصه ال ،داع دک »

تمن ه وتو عص زودندره دژ دض عص زودندر دداعک ی دایدنک ی ص داد د دضی یدضالک الوتدا وداه یدا

ماع ومر مازع ی مداع هدن ال دا وامد ی حدت شددا ری حدت تلددری یدنی مداع ودژک حژدع یدت

ومر ی نه وت عوژا ی ودت یشدضه یدنی مداع عص دقایدم ددض یدر عمد ی دداک یژایدا عم الوتا

وو ومر بدنع ال تدتاعه حدت صمدن یدت ددض وداک یتدژاص یتدژاص شدضودا عوژداک مژامد ی عوژداک

القتحدداع ی مددضدی،ت ودداک شددنوژیر ددت دژلژددن وددا الوتددا صال عص نوددن ی ودداینع ضعوددن ی شنصعوددن ی

(31 هص0933صمتمره«)یضعون

نش جهادی: بی .1

عص اداددت المدد در الدددض حددت ال دض دد دددضعا دددضال ش یددت شنالیوددن ی المدد ا عالصوددنه الدددا ال ددا

دضال ش ویقادر وا الم ی یا المد ا مد نزص تضیدر یداص ومدر ی دن دت د تیدر یدض دک یژدیش ی

ال تقداع تن ژدنک یابدن ال تقداع تن ژدنک تیمدا یددا ال داه دنص دح دو شنالیودن عص دا و وتددتر

ه یل ت عص یاص ی یدت وودر ض دا طداتنه ی تژدض تن ژدنک ودو ددر ددضعالزع مدو دحقق ومر بنع

نالقلر الز ع اه ومدر تنالودن تمدن مداز یابدن مدو دنالقلر الز ع داه الوتدا دتدلماور صال تضیژد

دددر یددن ددت وتدد یددت یعال ددضعک شددنع بددیاشتر الز ع ددا عالصع ی عص شدداونالعد ی اداددته الوتددا

1317 تابستانو بهار، 1ره ، شما1، دوره بنیادین تمدن نوین اسالمی مطالعات دوفصلنامه

30

الوتداور ضالتدض الز ال دا دحدنیعد صال ددضیص ددر عودن دت یدا مدو ددلنیر الم الدا تضیژ مداعک

ددنال دضک الز ع ددا ی یژددیش تن ژددنک تضیژدد شنالوددن بددن ال ددا یژددیش مدداعک عص ی دداه دختلددب

(ه 13هی دت ژیدا ) ی نه (ه اوَدنُیال 03ه ی دت ال لَّدتِ )تنیدت مَد ژمِ در قضی د خ بند المد اوَدنَ

ال لَّددتِ ِددر (ه اوِددنُیال81هی ددتصَمُددن ِتِ )تنیت دَدداَ اوِددنُیال(ه 91هی ددتمَدد ژلِتِ )دا ند ددر اوِددنُیال

( ال ددا ی دداه مدد ض دد مدداع صال و ددا 0هی ددتمَدد ژلر )دمتحیت ددر (ه ِمدداعالت18هی ددت) ک

ددق الز شددنال مضح ددمت یقژددضعه دددر عوددن ددت ومددنالصد د تیددر یددض بددیاش شنالیوددن المدد یوچددت

( قددنال 08 هص0981) ددنالعک یدلددرهالمدد ی د،مددن ددق ی یاطددم وژددع یاطددم المدد وددت ق

ع داه المد دضع دند یا د دتدلماوا یضشدر زودندر عص یاطدم ی دق وتداا یدت دنک یایصعالبد

عص تتدلط ز داعک ال دض دتدأ ته ال دا .ینودن عمد الز المد مدل ر یادن دت صال شدنع ون الز یخ ر

مد ک عص دتدلماوا ومتدر دو دن د المامدا ی عالبدتت یودا زودندر عص زودندر یژقاودت مد ک

( عص ادنصتر دت یدضالک الوتدا 0930الم ) مدنونه بدند ی ماشتاصمدازک مدازک صی مدازکه

مدداعک دمددو تددض ا الاددم تن ژددن المدد ویقددادر ددت تن ژددن صال بددیاش ه ومددنالصد عص دتددژض

تن ژنک ضع ادات وژع تد شنالودن دضع دحدنصک تدض ا یژدیش مداعک یدضالک تحقدق تمدن

ا عص بددیاش ال اددای ی اددواه شنالیوددن ی یددایص یددت المدد دره یژددیش تن ژددنک المدد تن ژددن تیمدد

تن ژن ال ادا ر عص ضادت زودندر وژتد ه یل دت ومدنالصد یدت وودر دنص طداتنه دتحدم المد ی

ال ا وور ی ال اه دنال مت ماعک عص ضات یژیش وا صال ددض در ین

منش جهادی: .2

ی دداه دددیش مدداعک یددت مدداع ال ددض ی ص ددا دیژدد وددا ی شنعدضمددتر وددا یددض دددر دددضعع عص

صَمُدن ِتِ دَداَ یددند المد دت ومضالودر ی ت اژد صال و دا عودن: اوِدنُیال « ددا »دضت ط یا مداع یالدد

( عص 88هصأَوْوُتِددمِوْ)تنیت یَ یِددأَدْنال ِمِوْ اوَددنُیال دَاَددتُ یدَیُددنال ال َّدد اَ یَ ال ضَّمُددنیُ ( ِددا81ِهص)تنیددت

ا قدداد شددنع دلددعا یددت تضیژدد مدداعکه الطا دد ملتددلت دضالت ددر المدد ی وددض الوتددا مدداعک عص

الطا دد الز دددا ن ی وددنال ز ددض د،من ددت شددنع المدد ال ددا وددنال ز ددض د،من ددت عیدددات یددت

انصه صمدمر ی د دخ وژتد ه یل دت الوتدا مداعک یدت دک شدنع ودنال تر ی شدنع الصز دایر

صمژند المد دت ی ژودت شدنع ددر عالودن ع قدضال صال وژدع ودنال یدن شنعودنال تر یالدد الک المد

ص ،ر عص ضال یددن شنعمددازک ااددم دددر بددنع شنعوددنال تر صبددن تددنص ،ر ددت یددت اددنصه تددن

ق وددر المدد ددت عص مددا ت بددیاش مدد وددا ی مددم ومددنع یددت ی وددا عص زوددندر ددضعک ی

یاسالم نیتمدن نو یساز نهیبر جهاد در زم یمبتن یتیترب یالگو یبررس

39

ال تمددا ر ااددم دددر بددنع شنعوددنال تر عص دومددنا الدع تتاوتژا ژتددتر وژتدد یل ددت یددت دایدداک

یددض الو،دداا دضالق ددت ی دحامدد ت د،اوددند الک المدد ددت ددد الز بددیاش ی ددا ب ال مددر شددنع ی ددعا

( شددنع الصز ددایر دداصه المدد الز 320 هص0988وحددژ د،اوددن دددر دضعع)صمددتمر وتدد ه

می،ش دژدعال عصمدتر مل ضعشدنعه وتد یدت ت دا ژب ی الودنالز الز ددژش تاژدژا بدند )صمدتمر

( الوتددا مدداعک ومددنالصد عص ددای ت اژدد المدد ی ال ددا ت اژدد الز ی ددر 320 هص0988وتدد ه

نع شدنالور ودا صال الز الی ددر زعال دن ی عص دنن ع قدض شدنالور صال عص الی صبدن زدا ه دیژ ودا ی شد

دددر عوددنه یددت دنوددت الک ددت ومددنالصد عتنتددت صبددن ی وددنال ع قددضال صال وددو عالصع ال ددا دددیش

ماعکه اام د اصزد یا دیژد ودا المد تدا ض ژد ی دنعک ال دضالع یدضالک تحقدق تمدن المد در

حیدن الز تدک تدک ال دضالع ت د ژم بدند المد ی در ال عال ش این تا ت ژ تر دضالوو ددضعع دت ودض

ضعک عص ال ا ت ژ ه ون نال وژت ی تیما یصدا ی ال تقاع الم ت وما اوقض الم

کنش جهادی: .3

الوتا د،اودنه تد ددر یدن عص ودض بدضال در ی ژودت صال الو،داا عودن ی بدضال ط مدخ الی صال

الوْوِدضُیال »ت تنادژب ددر بدنع: الز الو،اا ت لژوش یداز ومدر عالصع عص قدضی بدضال ط دختلدب ال دا دنود

تَاْلَمُدن َ ُیْدتُوْ إِ ْ َ ُدوْ شَژْدضٌ ِ ُدوْ ال لَّدتِ مَد ژمِ در أَوْوُتِد ُوْ یَ یِدأَدْنال ِ ُوْ اوِدنُیال یَ ِقدازت یَ شِوا ات

یژدنه مداع دا ی ددای یدت شدنال صالد عص ی بدن ن یژدضی د،مدع ی مد اص دا ضال ه یدا یس یضال

شوداز « (30هی دت تنیت) یابدژن عالودش ی دض یدا دضعدد الددض یدنع شنالودن یمتدض ت ی صال بما اص ال ا

صال الوتدا دازه ومدت دت عالصع دادا دومدنا لمدت عی ال دا ی قژدم مدا قدای ی ما شوژدب

یابدژن ا لدت دو دتاودمه دا یابدژن د،دضع دژدضه دا یابدژن دنال ال ی دت الز ال و ای بنعه د بادم

عالبدتت ت،داصه ی یدا ی زصال د دض تداصه دا یابدژن دض تداص یدنی قژدضه ا یابژن تی دض ا لته ا

دت ویقداد المد ززا بدما یدض دنقاژد ودض عص ی دای ودض عص ی ادنصه ودض عص ودته دا یابژن

ع قددض دداص وددض الز ی یژددن ال ایدد صال یزالع دد خش ع ددنه ال ددا ومقدد بددنه ادداعص مدداع ضدددا

( 301 هص1 ل ه0913ح و یدنبژن)د اصا بژضالزکه

القت دداک زدددا هددضیصه مدداع عص الیادداع دختلددب لمددره ضویقددره مژامددره القتحدداعک تمددن

صال د خ در یدن دیش مداعک الوتدا صال عص زددا ت دخژ ی ژودت ض د ددر عودن تدا یدا

تدد ی تحمددم مددختر ودداک دتددژض ی ح ددو دنبددر الز یمددا ش ی مدد ن القددنالا یددت دنقددا الو،دداا

دیش وداک مداعک ال دضالع عص ضادت ال تمدا عالصع دژضع تحقق تمدن المد در یتدتقر یدت تحقدق

1317 تابستانو بهار، 1ره ، شما1، دوره بنیادین تمدن نوین اسالمی مطالعات دوفصلنامه

33

الوتددا هددما ت ددخژ ا قدداد ی ی ژوددت شددنع عص تمددن المدد در یددضالک ال ددا ی ژوددت وددو یالصع

دض لت مم بنع ی ال تت دداور ززا المد یدت بدژند وداک ودضا عص ضادت وداک مداعک یالصع بدن

مدداعک دن ددا ر عص ی دداور هددضیصه المددتواعد الز مداع مددخ ی ددنع عالصع ییددایض ال دا عص تضیژدد

بژند ودا ی الیعالصودا هدضیصک المد عص قدضی ی عص صالمدتاک ع دا الز الصزبدماک ع دا الز بدژند وداک

العْ ُ»دختلدب مدخا یددند المد دداور مداع عص ضادت ضویقدر ی یدا ودنز صیبدیقضک المد :

« 001ه ی ددتوحددم -أَ ْتَددا وِددرَ یِددا َّتر دداعِ ْمُوْ یَ ال ْحَتَددیَةِ ال ْمَنْ ِتَددةِ یَ یِا ْحِ ْمَددةِ صَیِّددکَ مَدد ژمِ إِ دد

داور عص ضات وتادر ی یا ودنز وداینعک مدت ودض المد دت عمدتنص بدنه ددض تا یدض یومدا صال

ال ْمَحدژضُ یِدئْ َ یَ َمَدیَّوُ دَدأْیالوُوْ یَ َلَدژْمِوْ التْلُد ْ یَ ال ْمُیدا ِقژاَ یَ ال ْ ُوَّداصَ اوِدنِ ال یَّ ِدرُّ اأَ ُّمَا»در عون:

«19ه ی تتنیت –

پیشنهادات تربیتی

وداک ددییوش اهدضه دژ دیماعالتر یدت دیتدنص ال دعال ش ژوژد عص ال ا قتم ه یدض المداه ا تدت

دضعع واک تضیژتر ی دییو ر دضت ط یا دنهن دنصع یح الصال ت در اا ژ

یا تن ت یت دژچژند بن بضال ط زداوت ت دححنی صبن لو ی ت ین ندک الم ه زدژیت واک و،مت 0

الوتا یت صال تر دمژا الم عص حیژا دنقاژتر هضیصه ع ا الز شنع ی ع قضال عص لژت ض ی قل

یضالیض و،مت وا یاز در صیع یا تن ت یت ال ا بضال ط ی هضیصه تن ت یت تحقق تمن ون ا الم در

یت یضوادت ص عال تالژو ی تضیژ دژ یماع در دضعع عص یضوادت ص عک واک شنع تن ت ی ید الک یت

وما ین ی دومنا یالقار ماع صال ت تیما یض یان وتادر ی تا ژن ونالصع عص الونالز ی « ماع » یحض

دحتنالک دتن عصمر یالصع وما ین

المتواعد وما ین « یداعدر ماعک»الز ینال « یداعدر ع ا ر»دژ یماع در دضعع یت اک ینال عصمر 0

نزد ضعک ی ال تما ر وت ه ی الز ال ا طض ق قلمضیواک دختلب ع ا عص ماع صال ت دضینط یت

دتتض عوین یت ی ید یض الومژ الصت اط یژا ماع ال ض ی ماع الا ض تن ت ی ید الک وما ین تا

عالوش یدنزال ال تاه قنصه ی عه صال الیتنال عص د اصزد یا وو شنع عص وما ین ی مد قنصتمین

عص ضات واک ال تما ر اهض بنون

یض ماع عص یتتض دژنال و ضع ی یا د اصزد ومضالد الم ه یت اصدعالصال یا تن ت یت ال ی ت تضیژ د تیر 9

تضیژتر دژ یماع در دضعع دژاع ا تضیژتر و ضع صال یا تنالص ع ن الصعیواک دختلب ضالوو وما ین عص

یاسالم نیتمدن نو یساز نهیبر جهاد در زم یمبتن یتیترب یالگو یبررس

31

ال ا الصعیوا در تنال یض الماه دنقاژ واک تضیژتر ددض بند عص تحقژق ی تمض ا واک ی ه عالوش

واک دختلب تضیژ ماعک ومضالد ضع یدنزال صال یا دن وت

الز ی ا ر ت تضیژ د تیر یض ماع عص یتتض دضیوماک نحک ال تما ر یمتض دحقق در بنعه یت 3

اصدعالصال تضیژتر دژ یماع در دضعع زدژیت ت ژم ی تنمات ال ا دضیوما صال یا یضوادت ص عک ی ید الک

ماعک تنالومین شنعه یا دنهن اه الش قر یضالک ی دمژا یین تا عالوش یدنزال عص یاص دضیر

ال تما ر یمتض یبیا بنون هما ال ی ت ومر تنال تضیژ ماعک صال وتخت الک یضالک تماا عالوش

یدنزال عالوت ه الز ال ا طض ق عالوش یدنزال دتتان دع یش ی تضیژ در بنون

زا الم الز ی ا ر ت عص تضیژ ماعکه مختر د ضک ی مخ نبر ک داژاص دمو الم ه ز 1

یضوادت ص عال تضیژتر یت دژعال ال ا ا تنص عص دحتنال ی صی ی الصزبژایر عصمر عالوش یدنزال تن ت

ی ید الک وما ین ی بضال ط تتاوم ی تتادت دن نع عص مژتتو یدنز ی دضیص صال یا ون مینک

شاار تان م وما ین

بحث و نتیجه گیری :

ا هدضیصتر الو داص وادد ض المد ی ودض ب م دژضک تمدن یدض المداه ددنور ال د دا یدنع الوتد

ددض ی لتددوت الک دددر تنالوددن د دداور لمددر ی تمددن صال ددضالوو یددنه الدددا هددضیصتر عص عیالا ی

تمددن ال ،دداع ومددر یددن یددت دنوددت الک ددت تمددنوماک یددعص قددن و یددا ی ددنع ،ددا ر وتژددض الوددضالا

یدضیزک ودنالصع ت دحض ت وینز وحند مداش ی یدض ی دض الددضیز دالدنا وقضع دند المد ه ال یدن

ومنوت الشژدض تمدن یدا دژ دض تقر لمدر صال یا دن عص تمدن الدر تدض تدت،ن دضع تمدنور عص

الیل دژ ددض ت ین ددندک ی یددا د ددتنالوت د اتدد ی وتدداا ودداک ددضک ی لتددور ددت یددا دحنص دد

قددضالص عالع الوتددا ی تدد ومددت او ددت یددضالک ددضالوو ددضع یتددتض تنمددات ی دژ ددض عص زوددندر

و ال یددن یددا حددا ش ودداک المامددر دنال ددت المدد ی عصیالقددا ض ددا دتدد دنصوژتددو عص الوتدداور ودد

تض ال املر یدت ژدضال داودن ی دض عص ال دا تیقیاودا ی تاداصن وداک دضک دن دنع یدنع

ال ددا دد ال امددم دامددخر صال یددضالک الوتددا ومددضالد ونالبدد یل ددت تیمددا تنالوتدد بددضال ط ن ددن صال

ن ه تن دت ومدت او دت یدت وژازوداک المامدر الوتدا ی یضالک الی تن ژدت یدن بدضط المامدر عیالا تمد

بیاش ادم الز الی الم بدیاشتر دت د تیدر یدض ومدت الیاداع ی دنعک الوتدا یابدن حیدژا تمدنور

در تنالون الوتا صال یت مدااعه یالقادر یضمداون ی تحقدق ال دا تمدن یدت یمدژلت ومدژا الوتدا دضالوو

1317 تابستانو بهار، 1ره ، شما1، دوره بنیادین تمدن نوین اسالمی مطالعات دوفصلنامه

31

ر تدنال یدت مداع وقداور ضالتدض الز در ددضعع یدا تن دت یدت ددا د الصال دت بدند عص ال دا تحقژدق دد

یددس ی قتددای عالبدد ی یددت یددنال مدد ک زوددندر ی یحددض ض ژدد مدداز الوتدداور یددضالک دقایلددت ی

صی اصی ر یا بدضال ط عبدنالص وقض تد مداع ال دا ض ژد صال عالصع دت یدت ادنصه ومعددا زدژیدت

مدا وداک تن ت یت یان عصیودر ی یژضیودر الوتدا صال دضالوو یدن ی عص یالقدا ال اطدت الک یدض تمداا

ی نعک الوتا ددر ایدن ی ودن دنال مدت الی یدا دنالودا ی دتدا م دضعک ی ال تمدا ر ی تدر تمدنور

صال ماعک در ین

بددضط ززا تحقددق تمددن وددن ا المدد دره تنالوددا ر صی دداصی ر یددا تمددن ودداک صقژدد ی تددر

ر ملدت ددض المد ال دا صی داصی ر الز ودن یضشدنصع یقدر وژتد ی عص دقژداه تمدنوره صی داصی

القتحدداعک ه -الص ددا ی دن وددت ودداک المامددر تمددن وددا ضویددسه لوه یددایصکه وتدداا ودداک مژامددر

داین ی الصزبدما ی وتد یدت دن قض المد صالد تمدن مدازکه صالد یمدند شداطضک وژتد ی

اداددت الک ددت قحددن تمددن مددازک صال عالصع یا ددن الز وتددض صی ددر ی ویددر شددنع صال یددضالک ق ددنی

ض یدداعد یدن ال دا یدداعدر یدضالک الوتدا مداعک یدت صال تدر دضالوو مختر ودا ی عبدنالص ماک دتدژ

المدد ز ددضال الی ومددنالصد شددنع صال عص دژددنال د دداصزد دددر یژیددن حددت د دداصزد یددا وودد عصی ی حددت

د اصزد یا وودنه یژدضی ال دا یدداعدر الی صال یدت دژدنال ددر ییصع ی عبدنالصک وداک دتدژض صال ودو یدت

ددضع ی صی دداصی ره یددضالک الی دنقاژدد صبددن ی ددا دددر شددضع ددنص عص دژددنال ودداک دختلددب و

تضیژ صال ضالوو در ین ی ومچیدا دت ال دا د داصزد العالددت ددر ایدنه ضال یدن ت اددم ی صبدن الی ودو

العالدت در این

عی یاددن الاددلر مدداعه مدداع عصیوددر ددا مدداع ال ددض المدد ددت یددا د دداصزد ی شنعمددازک الوتددا

ضک عص ضادت ال تمدا المد دت الوتدا الز مددت یتاز در بدنع ال دا د داصزد ززددت د داصزد دمدو تد

شنع ضالتدض یددند ی یدت مضونبد ال تمدا الوتداور دض ددر یدن الصالعد ی الشتژداص الوتدا یدت ومدضالد

ال تدداه دتددئن ژ ی دقت دداک ال تمددا ی دحددنیع عص دیددایا ی الد اودداهه دژددنال و ددضعک ع قددض

یژد ی صبدن ال تمدا ر الی یضالک الوتا ضالوو ددر یدن دت دنص عص ال دا دژدنال د،دنعال زدژیدت تض

صال دضالوو ددر یدن و تدت دا ع الومژد تن ددت ومعددا یدت ال دا عی ضادت دمدو زودندر ددضعک ی

ال تما ر الوتا المد ی ال دا تن دت تنالددا عص دومدنا مداع وموتدت المد الوتدا مداعک ض ژد

تمن مازک صال ددر ایدن ی ددر تنالودن ودو عص یخدش ودضا ال دعالصک تمدن المد در ی دضالوو دضع

لددوه ویددض ی الشدد ی داین دداه تمددن ی وددو عص یخددش مددخا ال ددعالصک ی مدداش وتدداا ودداک

یاسالم نیتمدن نو یساز نهیبر جهاد در زم یمبتن یتیترب یالگو یبررس

31

مژامره القتحداعک ددن ض یابدن حقدنوقر ال دا ضال یدن تدا ژض دد الص ی تدا ض دد ض عص صالیددت الوتدا ی

تمن عص ومنعالص ز ض و دا عالعد بدند المد یخدش ودضا ال دعالصک تمدن المد در ومتدن یدا یخدش

المدد صی دتاددا ر ی ال مددر الوتددا ه تاددا ر یخددش دحتددنالک تمددن عصیوددر الوتددا ی دتددا ض الز ی

الم در شنالودن بدن ی یخدش مدخ ال دعالصک تمدن ومتدن یدا یادن یژضیودر ی تدماور الوتدا ی

دتددا ض الز ال المدد الوتددا یددا ی ددماک مدداعک شددنع دتددژض تحقددق یخددش مددخ ال ددعالصک تمددن

الم در صال ومنالص در ین

رگذاری و تاثیرپذیری بین انسان و تمدن بر اساس عامل جهاد: چگونگی تاثی1نمودار

تربیت جهادی

تحقق تمدن اسالمی

1317 تابستانو بهار، 1ره ، شما1، دوره بنیادین تمدن نوین اسالمی مطالعات دوفصلنامه

38

منابع

تمضال ه الوت اصاله دنصمت 0 لوقاور عییاصد یت تضیژ الم در(ه 0988یاقضکهشتضیه)-0

ه تض مت دمضی ا یدا نصعک تمدضال ه وقش تالژو ی تضیژ عص ما الدضیز(ه 0910یضز ی اهی وقاوسه) -0

دض ع و ض عالو قاور

ال تقاعک عص حداصحن -(ه ماع دقن ت الک ضویقر0930 اور دنصه دحمن ی متنعد وژاه دحمنصهاه) -9

0 حاپعی حلیادت تخححر دییوش واک دژا صبتت الک قضی ض وم ک زوندر الم دره

ه قوه دض ع و ض المضالء ع ا بیامر(ه0981 نالعک یدلره نال ه) -3

ه تمضال ه ادات بیاما الم در تمن ددا ااه دومندر هرودیی تمن (ه 0931ه) تژیره تژا -1

هقوهع ژم دا شنصبژن د ض (ه 0983 ژمرهدحمنصهاه) -1

دنمتت ینمتا تا هقو همژض تمن الم در(ه 0932شا ضونهب ضال ه) -1

یدض تالژو ی تضیژ الز ع نداد الداا شمژیر: الومژ ه ا قداد ی نالددم ددن ض ه(0918)هشمژیرهصی ال -8

دنمتت تیتژو ی و ض ی اص الداا هتمضال ه تالژو ی تضیژ

هتمدضال همژضد تضیژتر دژداد ض )ص( ی الودم یژد ) ( ه(0983)هعالییعکهدحمن ی تژیر زالعدهمژن لر -3

مم

داوژ د اصزد ی قلمضیواک تضیژتدر ی عص یددنزد ه ال ب( 0933) هص رهطاوضد ی ونصیزکه صها لر -02

ا م تالژو ی تضیژ الم درواک الم در دییوش عص دت

تادلر یض ماع ی دنقاژ واک تضیژتدر ی الز دیتدض ه ( 0933)هص رهطاوضد ی ونصیزکه صها لر -00

اسالم و پژوهش های تربیتیقضی

عالو قاد بمژن یاویض ه ضدا ه لتوت تضیژتر ال مت الطماص) ( ه(0988)ه صمتمر وت ه امالر -00

ه وندر یت م ک ماعک: ضویس ماعک عص یژاواه صو ض داتدو الوقد ز ه(0933)هصمتمره دحمن -09

یاسالم نیتمدن نو یساز نهیبر جهاد در زم یمبتن یتیترب یالگو یبررس

33

و ض بمژن ا مر هقو

ژلت ال قنص هقو هالوتتاص ه(0980)هاوا ر ا ضکه لر -03

ژلت ال قنص هقو هقژاا ه(0988)هاوا ر ا ضکه لر -01

هقدو هرمدژن دحمدنیاقض دنمدنک ومدنالو تض مدت هال مژدعال توتژض ه(0913)هط اط ا رهدحمن تژا -01

ع تضالوت اصاله الم در

زن در فرهنگ وی،اصبیامر م ک زوندر ع یر: ت ژژا مت الام دحنصک ه(0930)ه منونه ض ا -01

.و هنر

هد اور تضیژ الم در ی یضوادت ص عک عصمر یدض المداه لتدوت ادنصال ه(0983)ه لو ال منکه مژلت -08

) (عالو قاد الداا ااع هتمضال

زدژیت وا ی یا تدتت وداک تحقدق تمدن ودن ا ه(0931)هوااض شا ره تای تواصک و ،ژاهزالون -03

11 ه لنا مژامر الم در الز دیتض تمن دضال ا ه

لتوت تضیژ الم در: ددا ات تد ژقر لتوت تضیژ الم در ی لتدوت ه(0983)ه ژ ورهدا ن ضما -02

مم هتمضال هواک تضیژتر داااض

تدددنی ا ی وقددداص : المددد ینصکه هس ی مددداع عص قدددضی یددد ه(0980)هدحددد ا ه دحمدددنتقر -00

الوت اصاله دنمتت دییو ر الداا شمژیر هدحمن تژا واعصک قمره دحمندمنک قو

عالو قاد الداا هتمضال ه)ش ات ی اص بمژن ددمضکهع تض ب و(ع ا ی عیصال ه(0983)هددمضکه دضت ر -00

) (ااع

عالصال ت الزم دژت ه تمضاله توتژض ومنوت ه(0913)هد اصا بژضالزکه وااض -09