СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата...

36
СВЕТСКА ОРГАНИЗАЦИЈА ЗА ИНТЕЛЕКТУАЛНА СОПСТВЕНОСТ Вовед во трговските марки за малите и средните претпријатија Серија Интелектуалната сопственост за деловното работење СОЗДАВАЊЕ МАРКА 1 Број:

Upload: others

Post on 02-Sep-2019

22 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

СВЕТСКА

ОРГАНИЗАЦИЈА ЗА

ИНТЕЛЕКТУАЛНА

СОПСТВЕНОСТ

Вовед во трговските марки замалите и средните претпријатија

СеријаИнтелектуалната сопственостза деловното работење

СОЗДАВАЊЕ МАРКА

1Број:

korici:900E-C P.qxd 12/14/2007 10:55 AM Page 1

Page 2: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

www.wipo.int/sme/

Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловнотоработење“

1. Создавање марка: Вовед во трговските марки за малите и средни претпријатија.Публикација на СОИС бр.900.

2. Да се изгледа добро: Вовед во индустрискиот дизајн за малите и среднипретпријатија. Публикација на СОИС бр.498.

3. Пронаоѓање на иднината: Вовед во патентите за малите и средни претпријатија.Публикација на СОИС бр.917.

4. Креативно изразување: Вовед во авторските права за малите и среднипретпријатија. Публикација на СОИС бр. 918 (следува).

Сите публикации се на располагање во е-книжарницата на СОИС:www.wipo.int/bookshop

Предупредување: Информациите содржани во овој водич не се замена запрофесионален правен совет. Нивната цел е да обезбедат основни информации затемата.

Ова издание е преведено и репродуцирано со претходна изрична дозвола одСветската организација за интелектуална сопственост (СОИС), која е носител наавторското право за изворната англиска верзија, што е достапна наwww.wipo.int/sme/en/documents/guides.Бидејќи СОИС не е одговорна за прецизноста или точноста на преведенатаверзија од ова издание, исклучива и единствена одговорност има Државниотзавод за индустриска сопственост на Република Македониja.

Државен завод за индустриска сопственост на Република МакедонијаАвторскo правo (2007)

СОИС е носител на авторското право за изворната верзија на англиски јазик (2006)

Ниту еден дел од оваа публикација не смее да се копира или пренесува во каква билоформа или со какви било средства, електронски или механички, освен дозволеното созаконот, без писмена дозвола од сопственикот на авторските права.

korici:900E-C P.qxd 12/14/2007 10:55 AM Page 2

Page 3: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

1

Овој прирачник е прв од серијата прирачници на тема„Интелектуалната сопственост за деловнотоработење“. Истиот е посветен на трговските марки,централен елемент во маркетиншката ибрендирачката стратегија на едно претпријатие.

Прирачникот ги објаснува трговските марки одперспектива на деловното работење. Неговиотпристап е практичен и објаснувањата се илустриранисо примери и слики заради подобра разбирливост.Малите и средните претпријатија (МСП) сепоттикнуваат да го користат овој прирачник со целинтегрирање на нивната стратегија на трговскатамарка во целокупната стратегија на деловнотоработење. СОИС ја поздравува секоја повратнареакција од прирачникот, заради негово понатамошноподобрување и соодветно задоволување на потребитена МСП низ целиот свет.

Прилагодените национални верзии на прирачникотможе да се изработат во соработка со националнитеинституции и локалните партнери, кои се охрабруваатда контактираат со СОИС за да добијат примерок одприрачниците за прилагодување.

Камил Идрис, Генерален директор, СОИС

Предговор

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 1

Page 4: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

2

www.wipo.int/sme/

Содржина

Страна

Трговски марки 3

Заштита на трговските марки 6

Видови трговски марки 15

Користење на трговските марки 17

Спроведување на заштитата на трговските марки 21

1.

2.

3.

4.

5.

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 2

Page 5: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

3

1. Трговски марки

Што е трговска марка?

Трговската марка претставува знак којслужи за разликување на производитеили услугите што ги произведува илиобезбедува едно претпријатие од оние надругите претпријатија.

Сите дистинктивни зборови, букви, бројки,цртежи, слики, облици, бои, логотипови,етикети или нивни комби нации што секористат за разликување на производитеили услугите, може да се сметаат затрговска марка. Во некои земји, реклам -ните слогани исто така се сметаат затрговски марки и може да се регистрирааткако такви во националните заводи затрговски марки. Сé поголем број земји,исто така, дозволуваат реги стрирање напомалку традиционални форми на тргов скимарки, како што се: само една боја,тродимензионални знаци (облици на про -изводите или паку ва њето), звучни знаци(звуци) или мирисни знаци (мириси).Сепак, голем број земји имаат ограни -чувања за тоа што може да се регистриракако трговска марка, ге не ралнодозволувајќи само знаци што се видливиили може да се претстават графички.Примери

Збор:

Со дозвола на: Yahoo!

Логотип:

Репродуциран со дозвола наPenguin Books Limited

Тродимензионални трговски марки(облик на производ):

Toblerone ® е регистрирана трговска маркана Kraft Foods Group © 1986

Комбинација на букви со логотип:

© 1986 WWF-World Wide Fund for Nature(Formerly World Wildlife Fund)®WWW Registered Trademark Owner

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 3

Page 6: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

4

www.wipo.int/sme/

За што се користат трговските марки?

Главната функција на трговските марки еда им овозможи на потрошувачите да гоидентификуваат производот (без огледдали се работи за стока или услуга) наодредено претпријатие, за да горазликуваат од другите идентичниили слични производи на конку рентите.Потрошувачите што се задо волни оддадениот производ најверојатно повторноќе го купат или употребат производот воиднина. За ова, тие треба да можат леснода ги разликуваат иден тичните илисличните производи.

Овозможувајќи им на претпријатијата да серазликуваат тие самите, како и нивнитепроизводи, со оние на конку ренцијата,трговските марки имаат главна улога вобрендирачката и маркетиншкатастратегија на претпријатијата, придо -несувајќи во дефинирањето на имиџот ирепутацијата на производите на прет -пријатието во очите на потрошувачите.Имиџот и репутацијата на претпријатиетосоздаваат лојална клиентела и гипрошируваат деловните врски на прет -пријатието. Потрошувачите често патиразвиваат емотивна поврзаност со одре -дени трговски марки, врз основа напосакуваните квалитети или карак те -ристики на производите што носат ваквитрговски марки.

Трговските марки, исто така, ги потти к ну -ваат претпријатијата да инвестираат воодржувањето или подобрувањето наквалитетот на нивните производи, со целда обезбедат позитивна репутација нанивната трговска марка.

Вредноста на трговските марки

Внимателно избрана и чувана трговскамарка претставува скапоцена деловнапредност за повеќето претпријатија. Занекои, тоа може да биде највреднатапредност што ја поседуваат. Проценките навредноста на некои од светскинајпознатите трговски марки како што еCoca Cola или IBM ја надминуваат суматаод 50 милијарди долари одделно. Ова седолжи на фактот што потрошувачите гивреднуваат трговските марки, нивнатарепутација, нивниот имиџ и посакуванитеквалитети што ги поврзуваат со марката, исе подготвени да платат повеќе запроизвод што носи трговска марка што тиеја препознаваат и која ги исполнуванивните очекувања. Затоа, самотопоседување трговска марка со добар имиџи репутација, му обезбедува напретпријатието конкурентска предност.

Зошто треба вашето претпријатие да

ја заштити својата трговска марка(и)?

Додека повеќето деловни луѓе ја сфаќаатважноста на користењето трговски маркиза разликување на нивните производи одоние на нивните конкуренти, не сите јаразбираат важноста на нивната заштита сорегистрација.

Со согласност на: IBM Deutschland GmbH

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 4

Page 7: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

Регистрацијата, во согласност сорелевантниот закон за трговските марки,му дава на вашето претпријатиеексклузивно право да ги спречидругите да рекламираат идентичниили слични производи под иста илизбунувачки слична марка.

Без регистрирање на трговската марка,вашата инвестиција во маркетингот наеден производ може да станенеисплатлива, бидејќи конкурентскитепретпријатија може да ја користат истатаили збунувачки сличната трговска марка заидентични или слични производи. Aкоконкурентот присвои слична илиидентична трговска марка, потрошувачотможе да биде погрешно наведен да го купипроизводот на конкурентот, мислејќи декае производот на вашето претпријатие. Оване само што може да го намали профитотна вашето претпријатие и да ги збунивашите потрошувачи, туку може и да имнаштети на репутацијата и имиџот навашето претпријатие, особено ако конку -рентскиот производ е од понизок квалитет.

Со оглед на вредноста на трговските маркии важноста што таа трговска марка можеда ја има во одредувањето на успехот наеден производ на пазарот, од суштинскаважност е истите да бидат регистрирани нарелевантните пазари.

Покрај ова, многу е полесно да се издаделиценца за регистрирана трговскамарка на други претпријатија, и на тојначин да се обезбеди дополнителен изворна финансиски средства за вашетопретпријатие, или тоа може да е основа задоговор за франшиза.

5

Повремено, регистрирана трговска маркасо добра репутација помеѓу потрошувачитеможе да се искористи и за добивањесредства од финансиските институции штосе сé посвесни за важноста на брендовитеза деловниот успех.

Трговските марки:

овозможуваат потрошувачите даправат разлика помеѓу производите;овозможуваат претпријатијата да серазликуваат по своите производи;претставуваат маркетиншка алатка иоснова за градењето набрендирачкиот имиџ и репутација;може да бидат лиценцирани за дабидат директен извор на приходипреку хонорари;претставуваат клучна компонента надоговорите за франшиза;може да бидат скапоцена деловнапредност;може да ги охрабруваатпретпријатијата да инвестираат воодржувањето или подобрувањето наквалитетот на производите;може да бидат од корист за добивањефинансиски средства.

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 5

Page 8: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

Името на претпријатието е целото имена вашиот бизнис, како на пример:Blackmark International Ltd и тоа гоидентификува вашето претпријатие.Тоа честопати завршува со Ltd, Inc. илидруги слични кратенки што го означуваатправниот карактер на претпријатието.

Трговската марка, пак, претставува знаксо кој се разликуваат производите навашето претпријатие. Едно претпријатиеможе да има најразлични трговски марки.На пример, Blackmark International Ltd можеда продава еден од своите производи какоBLACKMARK, додека друг како REDMARK.Претпријатијата може да користатодредена трговска марка заидентификување на сите нивни производи,одреден асортиман производи или еденодреден вид производи. Некоипретпријатија може, исто така, да гокористат своето име или дел од него, какотрговска марка. Тие, во тој случај, требада го регистрираат како трговска марка.

Кој има право да аплицира за

регистрирање на трговската марка?

Генерално, секое лице кое има намера даја користи трговската марка или да му јададе на користење на трето лице, може дааплицира за регистрација. Тоа може дабиде физичко или правно лице.

Дали е задолжително регистрирањето

на трговските марки на едно

претпријатие?

И покрај тоа што не задолжително,регистрирањето е препорачливо, со огледна тоа што истото обезбедува ексклузивноправо на спречување на неовластенотокористење на трговската марка.

2. Заштита натрговските марки

Како може вашето претпријатие да ги

заштити своите трговски марки?

Заштитата на трговската марка може да сеизврши со регистрација или, во некоиземји, со употреба. Дури и онаму кадешто трговските марки може да се заштитатсо употреба, најдобро за вас е да јарегистрирате трговската марка сопополнување соодветна пријава вонационалниот завод за трговски марки(некои заводи за трговски марки имаатинтернет пријави за регистрирање).Регистрирањето на трговската марка ќе виобезбеди поголема заштита, особено вослучај на спор со идентична илизбунувачки слична трговска марка.Услугите на застапниците за трговскимарки честопати се многу корисни (апонекогаш и задолжителни) зарегистрирањето на трговската марка.

Дали е доволно регистрирањето на

името на вашето претпријатие?

Многу луѓе веруваат дека сорегистрирањето на својот бизнис инеговото име во деловниот регистар, оваиме ќе биде автоматски заштитено какотрговска марка. Ова е релативно честопогрешно мислење. Важно е да се разбереразликата помеѓу името и трговскатамарка.

6

www.wipo.int/sme/

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 6

Page 9: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

7

Лажливи трговски марки. Ова сетрговски марки кои може да ги излажатили да ги доведат во заблудапотрошувачите во врска со природата,квалитетот или географското потеклона производот. На пример,рекламирањето на маргаринот подтрговска марка која содржи КРАВАнајверојатно ќе биде отфрлено, бидејќиќе се смета дека може да ги доведе возаблуда потрошувачите, кои ќе јаповрзуваат трговската марка сомлечните производи (односно сопутерот).

Трговските марки што се сметаатза спротивни на јавниот поредокили моралот. Зборовите илиилустрациите што се смета дека гикршат општоприфатените норми наморал и религија, генерално не можатда се регистрираат како трговскимарки.

Знамиња, грбови, официјалнибелези и амблеми на држави имеѓународни организации, што мусе соопштени на Меѓународното бирона СОИС, обично се исклучени одрегистрација.

Кои се главните причини за одбивање

на една пријава?

Кога се избира трговската марка, добро еда се знае кои категории знаци обично сенеприфатливи за регистрација. Пријавитеза регистрирање трговска марка обично сеотфрлаат на, како што се нарекува,„апсолутна основа“ во следниве случаи:

Генерички термини. На пример, аковашето претпријатие има намера дарегистрира трговска марка СТОЛ за дапродава столови, таа ќе биде отфрленабидејќи „стол“ е генерички термин запроизводот.

Описни термини. Тоа се зборови штообично се користат во трговијата за даго опишат производот за кој станувазбор. На пример, трговската маркаСЛАТКА најверојатно ќе биде отфрленаза рекламирање чоколади бидејќи еописна. Всушност, ќе се смета дека енеправично да му се даде на некојпроизводител на чоколадаексклузивитет над зборот “слатка“ зарекламирање на неговите производи.Слично на тоа, квалитативните илипофалните термини како БРЗ,НАЈДОБАР, КЛАСИЧЕН илиИНОВАТИВЕН најверојатно ќе наидат наслични противења, освен ако се дел одинаку карактеристичен белег. Во тојслучај, можеби ќе биде потребно да севклучи и напомена, која ќе објаснувадека не се бара ексклузивитет за тојконкретен дел од трговската марка.

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 7

Page 10: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

Пријавите се отфрлаат на „релативнаоснова“ кога трговската марка е воконфликт со претходни права натрговска марка. Постоењето на двеидентични (или многу слични) трговскимарки за истиот вид производ може дасоздаде збунетост кај потрошувачите.Некои заводи за трговски марки гопроверуваат евентуалниот конфликт сопостојните трговски марки, вклучително инерегистрираните добропознати марки,како редовен дел од процесот нарегистрација, додека многу други го праваттоа само кога трговската марка е оспоренаод трето лице по објавувањето натрговската марка. Во тој случај, акотрговската марка се смета дека еидентична или збунувачки слична сопостојната трговска марка за идентиченили сличен производ, истата ќе бидеодбиена или поништена, во зависност одслучајот.

Затоа, добро е да се избегнува користењетрговски марки за кои постои ризик да сесметаат за збунувачки слични сопостојните трговски марки.

Што треба да се има на ум кога се

избира или создава трговска марка

Избирањето или создавањето соодветнатрговска марка претставува клучен чекор,бидејќи тоа е важен елемент на маркетингстратегијата на вашиот бизнис. Која есоодветната трговска марка за вашиотпроизвод(и)? Очигледно, нема строги ибрзи правила. Но, следниов список од петточки може да ви биде од помош.

8

www.wipo.int/sme/

Список од пет точки за избор на

вашата трговска марка

Проверете дали вашата избранатрговска марка ги исполнува ситезаконски услови за регистрација(види причини за одбивање напријавите на стр.7).Направете пребарување натрговските марки за да се осигуратедека таа не идентична или збунувачкислична со постојните трговски марки(види стр.11).Погрижете се трговската марка да елесна за читање, пишување,спелување и помнење и да епогодна за сите видови рекламнимедиуми. Внимавајте трговската марка да неманекакви непожелни конотации вовашиот јазик или во некој од јазицитена потенцијалните пазари на извоз.Проверете дали соодветен домен(односно интернет адреса) е нарасполагање за регистрација (повеќево врска со односот помеѓу трговскитемарки и домените види на стр.19).

При изборот на еден или повеќе зборовикако ваша трговска марка, треба исто такада ги имате предвид и евентуалнитепоследици од избирањето одредени видовизборови:

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 8

Page 11: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

9

Кованици или измисленизборови. Ова се измислени зборови безнекое внатрешно или реално значење.Кованиците имаат предност со тоа штолесно се заштитуваат, бидејќи поголемае веројатноста да се сметаат завнатрешно дистинктивни. Но, од другастрана, тие може да бидат тешки запомнење од страна на потрошувачите,барајќи поголеми напори зарекламирање на производите.

Пример:

Произволни знаци: Ова се зборовикои имаат значење што не е поврзаносо производот што го рекламираат. Ипокрај тоа што овие видови трговскимарки може лесно да се заштитат,можно е да биде потребна поголемареклама за да се создаде асоцијацијапомеѓу трговската марка и производоткај потрошувачите.

Пример: Трговската марка СЛОН зарекламирање мобилни телефони.

Сугестивни трговски марки. Овасе трговски марки што наведуваат наеден или некои од атрибутите напроизводот. Привлечноста насугестивните трговски марки е во тоашто тие дејствуваат како еден видреклама. Но, извесен ризик е штонекои земји може да ги сметаатсугестивните трговски марки запремногу описни за производот.

Пример: Трговската марка SUNNY зарекламирање електрични греалки ќенаведува на фактот дека производотзрачи топлина и го загрева вашиотдом. Сепак, некои заводи зарегистрација на трговски марки можеда сметаат дека трговската марка епремногу описна и може да не јарегистрираат.

Без оглед на видот на трговската маркашто ќе ја изберете, важно е да сеизбегнува имитирање на постојнитетрговски марки. Малку изменета трговскамарка на конкурентот или погрешнонапишана добропозната или прочуенатрговска марка, тешко дека ќе бидерегистрирана.

Пример: EASY WEAR е регистриранатрговска марка за тинејџерска облека. Неби бил мудар евентуалниот обид да сепродадат исти или слични производи коиќе ја користат трговската маркаEEAZYWEAR, бидејќи таа најверојатно ќе сесмета за збунувачки слична со постојнататрговска марка и нема да бидерегистрирана.

Kodak е регистрирана трговска маркана Eastman Kodak Company.

Со согласност на: Eastman Kodak Company

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 9

Page 12: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

10

www.wipo.int/sme/

Регистрирање трговска марка

– Чекор по чекор

Подносител

Како прв чекор, морате да испратите илида предадете соодветно пополнета пријаваза трговска марка, која ќе вклучува детализа контакт со вашето претпријатие,графички приказ на знакот (можно е да себара одреден формат), опис напроизводите и услугите и/или класите закои вашето претпријатие сака јарегистрира трговската марка, и да гиплатите потребните трошоци.

Во некои заводи за трговски марки (например во САД или Канада) можно е датреба доказ за употребата или потврдадека вашето претпријатие има намера да јакористи трговската марка. Надлежниотзавод за трговски марки ќе ви дадепропрецизни информации во врска сопроцесот на поднесување пријава.

Завод за трговски марки

Чекорите што ги презема заводот затрговски марки за да ја регистриратрговската марка варираат од земја доземја, но, генерално, следат сличен модел:

Формално испитување: Заводите затрговски марки ја испитуваат пријавата зада се осигурат дека истата ги исполнуваадминистративните барања илиформалности (односно, дали таксите запријавата се платени и дали пријавата есоодветно пополнета).

Суштинско испитување: Во некои земјизаводите за трговски марки, исто така, јаиспитуваат пријавата за да потврдат далиистата ги исполнува суштинските барања(на пример, дали припаѓа на категоријакоја е исклучена од регистрација возаконот за трговски марки и далитрговската марка е во конфликт сопостојна марка на регистерот, восоодветната класа(и)).

Објавување и приговор: Во многу земји,трговската марка се објавува во службеногласило кое се издава на одреденвременски период, за да им се овозможина трети лица да се спротивстават нанејзината регистрација. Во некои земјитрговската марка се објавува само откакоќе биде регистрирана, со определен рок заподнесување барање за поништување нарегистрацијата.

Регистрација: Откако ќе биде одлученодека нема основа за одбивање, трговскатамарка се регистрира и се издава решениеза регистрација, која генерално важи запериод од 10 години.

Продолжување на важењето:Важењето на трговската марка може да сепродолжи неограничен број пати соплаќање на потребните трошоци запродолжувањето, но регистрацијата можеда се откаже целосно за одреденипроизводи и услуги ако трговската маркане се користи во текот на одреденвременски период, специфициран восоодветниот закон за трговски марки.

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 10

Page 13: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

на регистрирањето на трговската маркаво вашата земја.претпријатијата што избираат дакористат професионален застапник затрговски марки да им помага вопроцесот на регистрација, ќе се соочатсо соодветни трошоци, но најверојатноќе заштедат значително време иенергија во претстојниот процес нарегистрација.

Како можете да дознаете дали вашата

избрана трговска марка е во конфликт

со други регистрирани трговски

марки? Што е пребарување на

трговските марки?

Пред да поднесете пријава зарегистрирање на трговска марка, треба дасе осигурате дека е извршено соодветнопребарување на трговските марки. Овасе прави заради сигурност дека трговскатамарка што имате намера да јарегистрирате, не е веќе регистрирана оддруго претпријатие за идентични илислични производи.

Вие можете сами да извршитепребарување на трговските марки или даангажирате застапник за трговски марки.Вие или застапникот можете да гоизвршите истражувањето преку вашиотнационален завод за трговски марки (штоможе да биде бесплатно или да се плаќа)или преку комерцијална база на податоциза трговските марки. Како и да гонаправите тоа, имајте на ум дека секоевакво пребарување на трговските марки есамо прелиминарно. Може да биде тешкода се осигурате дека вашата избранатрговска марка не е „збунувачки слична“на постојните валидно регистрирани

11

Колку време треба за регистрирање на

една трговска марка?

Времето потребно за регистрација натрговската марка варира значително одземја до земја, генерално движејќи се одтри месеци до две години, во зависност,помеѓу другите работи, и од тоа дализаводите за трговски марки спроведуваатсуштинско испитување. Потрудете се даподнесете пријава за регистрирање натрговската марка доволно рано за да моженејзината регистрација да биде обезбеденанавреме за нејзино користење ворекламирањето и маркетингот насоодветните производи.

Колкави се трошоците за создавањето,

заштитата и употребата на една

трговска марка?

Важно е да се имаат на ум и соодветно дасе испланираат трошоците поврзани сосоздавањето и регистрацијата натрговската марка:

можни се трошоци поврзани сосоздавањето лого или збор што требада се користи како трговска марка,бидејќи многу претпријатија јадоделуваат оваа задача на другипретпријатија;можни се трошоци за пребарување натрговските марки (види подолу);има трошоци поврзани со процесот нарегистрирање, кои варираат возависност од бројот на земјите икатегориите производи (или класитетрговски марки, види стр.12).Националниот завод за трговски маркиќе ви обезбеди детали околу трошоците

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 11

Page 14: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

трговски марки. Затоа советот на искусензастапник за трговски марки, кој езапознаен со практиката на заводите затрговски марки и судските одлуки, може дави биде од голема помош.Пред да побарате застапник, можете дапроверите дали вашиот национален заводза трговски марки (или претпријатието закомерцијална база на податоци) имабесплатна интернет база на податоци затрговските марки, која вие можете да ја искористите за спроведување пре ли ми нарно

12

www.wipo.int/sme/

пребарување. Список на бази на податоцина трговските марки е на располагање навеб-страницата на СОИСwww.arbiter.wipo.int/trademark/.

Трговските марки се групирани во „класи“според производите или услугите на кои сеоднесуваат (види го системот замеѓународна класификација во анексот III).Затоа, можете да почнете запознавајќи сесо 45-те различни класи трговски марки.

Добро класифициран систем

При пополнувањето на вашата пријава затрговски марки, во повеќето земји од васќе побараат да ги наведете производитеи/или услугите за кои сакате да јарегистрирате вашата трговска марка и даги групирате според класите. Ова сеоднесува на класите во системот накласификација на трговските марки.Системот на класификација на трговскитемарки овозможува уредно водење наподатоците за регистрираните трговскимарки, според видот на производите илиуслугите. Ова го олеснува пребарувањетоинформации од базите на податоци затрговските марки. Од суштинска важност ерегистрирањето на вашата трговска маркаво сите класи во кои имате намера да јаупотребите трговската марка.

Најкористен систем на класификација есистемот на Меѓународната класи фика цијана трговските марки (т.н. Ничански системза класификација на трговските марки), којима 34 класи за производите и уште 11класи за услугите. Повеќе информации заНичанската класифик ација се на

располагање во Анексот III. Види исто така: www.wipo.int/classifications/nice/about/.Пример:Како се класифицирани производите? Даземеме пример. Ако вашето претпријатиепроизведува ножеви и виљушки, тогашвашата пријава на трговска марка, требада се направи за соодветните производи вокласата 8. Но, ако сакате да рекламиратедруги кујнски производи (како на примерсадови, тави или тенџериња) истататрговска марка, ќе мора да ја регистриратеза соодветните производи во класа 21. Вонекои земји ќе мора да поднесете одделнапријава за секоја класа производи, додекаво други земји можете да покриете повеќекласи со една пријава.

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 12

Page 15: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

Користење надворешни услуги при

создавањето трговска марка

Создавањето трговска марка е креативенпроцес. Во повеќето земји, авторотавтоматски ги поседува и авторските праваза креативната или уметничката работа,како што е илустрацијата на трговскатамарка. Затоа, кога за создавањето трговскамарка, се ангажира некој надвор одпретпријатието, обично најдобро е да серасчистат прашањата на авторските прававо оригиналниот договор и/или да сеосигури дека авторските права надтрговската марка се формално пренесенина вашето претпријатие.

Дали регистрацијата на трговската

марка во вашата земја е валидна и

меѓународно ?

Законските права што произлегуваат одрегистрацијата на трговската марка севообичаено ограничени на територијата накоја тие припаѓаат. Според тоа, обично,валидна регистрација на трговската маркаво вашата матична земја ви дава правасамо во вашата матична земја, освен акомарката се смета за добро познататрговска марка (За информации околудобропознатите трговски марки, видистр.16).

Треба ли да размислите за евентуална

заштита на вашата трговска марка во

странство?

Сите главни причини за регистрација навашата трговска марка во вашата матичназемја, исто така, важат закомерцијализацијата на вашите производина странските пазари. Затоа, препорачливое да ја регистрирате вашата трговска 13

Дали ви треба застапник за трговски

марки за поднесување пријава за

трговска марка?

Како општо правило, повеќето земји небараат од вас да ангажирате застапник затрговски марки за да поднесете пријава;можете и самите да ја поднесетепријавата. Сепак, услугите на застапникотза трговски марки обучен да вршиистражувања на трговските марки изапознат со деталната процедура зарегистрација на трговските марки можат дасе искористат за да се заштеди време, дасе поднесе пријава за заштита восоодветната класа трговски марки и да сеизбегне одбивањето на апсолутна основа.Ако поднесете пријава за регистрација натрговска марка во странство, можно е одвас да биде побарано да имате застапникза трговски марки кој е жител насоодветната земја.

Надлежниот завод за трговски марки (видиАнекс I) ќе може да ве советува запотребата, ако ја има, за застапување одстрана на застапник и ќе ви даде список наофицијално овластени застапници затрговски марки.

Колку време е заштитена вашата

регистрирана трговска марка?

И покрај тоа што времето на заштитата можеда варира, во голем број земји,регистрираните трговски марки се заштитени10 години. Регистрацијата може да сеобновува неограничено (обично, запоследователни периоди од 10 години) подуслов трошоците за обновување да се плататна време. Погрижете се некој во вашетопретпријатие да биде надлежен занавремено обновување на регистрацијата натрговските марки во сите земји одконтинуиран интерес за вашиот бизнис.

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 13

Page 16: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

марка во странство ако сакате да дадетелиценца за употреба во други земји.Извозот на производите кои носатдистинктивна трговска марка, ќе овозможивашите производи да бидат препознаенина странските пазари, што ќе му овозможина вашето претпријатие да изградирепутација и имиџ помеѓу странскитепотрошувачи, што може да резултира соповисок профит.

Како можете да ја регистрирате

трговската марка на вашето

претпријатие во странство?

Откако ќе ја регистрирате трговскатамарка на вашето претпријатие во земјатакаде што е лоцирано вашето седиште(матичната земја), има три начини зарегистрација на трговската марка водругите земји:

Национален пат: Вашето претпријатиеможе да поднесе пријава во заводот затрговски марки на секоја земја во која баразаштита, со пополнување на соодветнатапријава на потребниот јазик и плаќање насоодветните трошоци. Како што ипретходно беше наведено, земјата може дабара од вас за таа цел да ги користитеуслугите на локален застапник за трговскимарки.

Регионален пат: Ако сакате да поднесетепријава за заштита во земјите што сечленки на регионалниот систем за трговскимарки, можете да аплицирате зарегистрација, која ќе важи на териториитена сите земји-членки, со пополнување напријава во надлежниот регионален завод.Регуларни заводи за трговски марки се:

Африканскиот регионален завод заиндустриска сопственостЗаводот за трговски марки на БенелуксЗаводот за хармонизација навнатрешниот пазар на Европската унијаАфриканската организација заинтелектуална сопственост.

Меѓународен пат: Ако вашата матичназемја е членка на Мадридскиот систем ивашата трговска марка е регистрирана илисте поднеле пријава таа да важи во вашатаземја, можете да го користите Мадридскиотсистем (кој го води СОИС) за да јарегистрирате вашата трговска марка воповеќе од 70 земји што се дел од тојсистем.

Предности на користењето на

Мадридскиот систем

Главната предност на користењето наМадридскиот систем е тоа штосопственикот на трговската марка може даја регистрира неговата трговска марка восите земји што се дел од системотподнесувајќи:

една меѓународна пријавана еден јазиккоја е предмет на ист вид трошоци икрајни рокови.

Потоа, меѓународната регистрација можеда се одржува и обновува со еднапостапка.Повеќе информации за меѓународнатарегистрација на трговски марки можете данајдете во националните заводи затрговски марки или на веб-страницата наСОИС: www.wipo.int/madrid/. Списокот наземјите-членки на Мадридскиот систем сенаоѓа во Анекс IV.

14

www.wipo.int/sme/

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 14

Page 17: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

15

Што се колективни марки?

Колективната марка е генерално восопственост на една асоцијација иликооператива, чии членови може да јакористат колективната марка за продавањена своите производи. Асоцијацијата,генерално, воспоставува збир критериумиза користење на колективната марка (напр. стандарди за квалитет) и дозволуваодделни претпријатија да ја користатмарката ако истата одговара на ваквитестандарди. Колективните марки може да сеефикасен начин за заедничко рекламирањена производите на една групапретпријатија, за кои може да е потешконивните одделни марки да бидатпрепознаени од потрошувачите и/илиприфатени за дистрибуција од главнитедистрибутери.

3. Видови трговскимарки

Што се услужни марки?

Услужната марка е многу слична посвојата природа со стоковната марка.Двете се дистинктивни знаци, стоковнитемарки ги прават препознатливипроизводите на едно претпријатие од ониена другите, додека услужните марки јаисполнуваат истата функција во врска соуслугите. Услугите може да се од кој биловид, на пример: финансиски, банкарски,патнички, рекламни или катеринг услуги.Услужните марки може да се регистрираат,обновуваат, откажуваат, прeнесуваат илиценцираат под истите услови како истоковните марки.

Пример:

марките што се користат за разликување одредени производишто ги произведува одредено претпријатие

марките што се користат за разликување одредени услуги штоги обезбедува одредено претпријатие

марките што се користат за разликување на производите иуслугите што ги произведуваат или обезбедуваат членовите наедна асоцијација марките што се користат за разликување на производите илиуслугите што одговараат на одреден збир стандарди и сеодобрени од надлежно тело за сертификација

марките што се сметаат за добро познати на пазарот и какорезултат на тоа уживаат посилна заштита

стоковни марки

услужни марки

колективни

марки

сертификатни

марки

добропознати

марки

Со дозвола на: National Westminster Bank Pic

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 15

Page 18: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

16

www.wipo.int/sme/

Пример: Колективната марка Melinda јакористат 5200 членови на 16 кооперативиза обработка на јаболка, што работат воValle di Non и Valle di Sole (Италија), кои гоформираа конзорциумот Melinda во 1989година.

Што се сертификатни марки?

Сертификатните марки се даваат заусогласеност со дефинирани стандарди, ноне се ограничени со какво било членство.Нив може да ги користи секој оној чиипроизводи исполнуваат одреденивоспоставени стандарди. Во многу земји,главната разлика помеѓу колективнитемарки и сертификатните марки е штопрвите може да се користат само ододредени групи претпријатија, на пр.членови на асоцијации, додекасертификатните марки може да ги користисекој кој ги исполнува стандардитедефинирани од страна на сопственикот насертификатната марка.

Важен услов за сертификатните марки елицето кое поднесува пријава зарегистрација да се смета за „компетентноза сертифицирање“ на соодветнитепроизводи.

Пример: Симболот на Woolmarkпретставува регистрирана трговска(сертификатна) марка на претпријатиетоWoolmark. Woolmark е симбол којпретставува потврда за квалитетот и знакдека производите на кои се појавува сенаправени од 100% чиста волна иодговараат на строгите спецификации наизработка што ги поставува претпријатиетоWoolmark. Истиот е регистриран во преку140 земји и e лиценциран запроизводители кои можат да ги исполнатовие стандарди во 65 земји.

Што се добропознати марки?

Добропознати марки се марките што сесметаат за добро познати од страна нанадлежниот орган во земјата каде што себара заштитата на марката.Добропознатите марки генерално уживаатпосилна заштита. На пример,добропознатите марки може да сезаштитени дури и ако не се регистрирани(или дури и ако не биле користени) наодредена територија. Покрај тоа, додека

Со дозвола на: Melinda Consortium

Со дозвола на: The Woolmark Company

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 16

Page 19: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

марките генерално се заштитуваат противзбунувачки сличните марки само ако секористат за идентични или сличнипроизводи, добропознатите марки сезаштитени од збунувачки сличните маркидури и за различни производи, ако сеисполнети одредени услови. Главнатапричина за ова посилна заштита е да сеоневозможи претпријатијата да јакористат бесплатно репутацијата надобропознатите марки и/или дапредизвикаат штета на нејзинатарепутација или углед.

Пример: Да претпоставиме декаWONDERCOLA е позната трговска марка забезалкохолни производи. “Wondercola Inc”би имала корист од автоматската заштитаво оние земји каде што добропознатитемарки уживаат посилна заштита и кадешто марката е добро позната забезалкохолни пијалаци. Заштитата ќе сеоднесува и на производите и услугите штоне се слични со безалкохолните пијалаци.Тоа значи дека ако друго претпријатиеодлучи да рекламира други производи, одмаици до очила за сонце, користејќи јамарката WONDERCOLA, тоа ќе мора дапобара овластување од “Wondercola Inc”,или ризикува да биде тужено за кршењена правата на трговска марка.

17

5. Користење натрговските марки

Може ли да ја регистрирате трговска

марка без да ја користите?

Можете да поднесете пријава зарегистрација пред да ја користитетрговската марка, но некои земји немаофицијално да ја регистрираат додека непокажете доказ за користење (на пр. воСАД). Исто така, во повеќето случаи, натрговската марка што не се користи воодреден временски период (генерално тридо пет години) по регистрацијата, можеда се избрише од регистарот на трговскимарки. Ова значи дека можете да гоизгубите правото на вашата трговскамарка.

ТМ или ®Употребата на ®, ТМ, SМ илиеквивалентните симболи веднаш дотрговската марка не е задолжително игенерално не обезбедуваат дополнителназаконска заштита. Сепак, ова може да епогоден начин да се информираат другитедека одреден знак е трговска марка,предупредувајќи ги можните прекршителии фалсификатори. Симболот ® се користиоткако трговската марка ќе се регистрира,додека ТМ означува дека одреден знак етрговска марка. SМ понекогаш се користиза услужните марки.

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 17

Page 20: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

NUTELLA® Со дозвола на: Ferrero S.p.A.

специфичен имиџ за новата линијапроизводи. Голем број претпријатија, истотака, избираат да го користат новиот брендзаедно со постојниот бренд (на пр.NUTELLA ® генерално се користи соFERRERO).

Различни претпријатија усвојуваатразлични стратегии. Што и да е вашиотизбор, треба да се погрижите вашататрговска марка да биде регистрирана засите класи производи и/или услуги за коисе користи или ќе се користи.

Што треба да се има предвид кога се

користат трговски марки на

Интернет?

Употребата на трговските марки наИнтернет покрена голем број контроверзниправни проблеми, кои немаат лесно илиединствено решение. Еден важен проблемпроизлегува од фактот што правата натрговските марки се територијални(односно, тие се заштитени само во земјатаили регионот каде што марката ерегистрирана или се користи), додекаопсегот на Интернетот е глобален. Овасоздава проблеми при решавање наспорови помеѓу лицата или претпријатијата

Како треба да ги користите

трговските марки во рекламирањето?

Ако вашата марка е регистрирана соодреден дизајн или фонт, погрижете сетрговската марка да се користи точно какошто е регистирана. Следете ја внимателнонејзината употреба, бидејќи таа е одклучна важност за имиџот на производитена вашето претпријатие. Исто така, важное да се избегнува користење на трговскатамарка како глагол или именка, за да небиде сфатена од страна на потрошувачитекако генерички термин.

Може ли вашето претпријатие да ја

користи истата трговска марка за

различни производи?

Различните трговски марки можат да секористат за различни линии производи наедно претпријатие. Во зависност однеговата брендирачка стратегија, секоепретпријатие ќе одлучи дали ќе ја користиистата трговска марка за своите производипроширувајќи го брендот секогаш кога ќеизлезе нов производ, или ќе користиразлична трговска марка за секоја линијапроизводи.

Проширувањето на постојниот бренд зановите производи овозможува новиотпроизвод да го искористи имиџот ирепутацијата на марката. Сепак,користењето на нова марка, поспецифичнаи релевантна за новите производи, може,исто така, да се покаже дека има предности дека му овозможува на претпријатиетода ги насочи новите производи конспецифични групи потрошувачи (на пр.деца, тинејџери, итн.) или да создаде

www.wipo.int/sme/

18

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 18

Page 21: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

кои легитимно поседуваат идентични илизбунувачки слични производи или услугиво различни земји. Легислативата во овааобласт сé уште се развива и третманотможе да се разликува од една земја додруга.

Што е домен и како е тој поврзан со

трговските марки?

Еден важен проблем се однесува наконфликтот помеѓу трговските марки идомените. Домените се Интернет адреси исе општокористени за наоѓање веб-страници. На пример, доменот wipo.int секористи за лоцирање на веб-страницата наСОИС на www.wipo.int. Со текот навремето, домените станаа бизнисидентификатори, со што честопати доаѓааво конфликт со трговските марки. Затоа,важно е да изберете домен кој не етрговска марка на друго претпријатие,особено добропозната марка.Регистрацијата на трговската марка надруго претпријатие или лице како домен,националните закони, или судовите,честопати ја третираат како кршење направата на трговската марка, популарнонаречено сајбер-криминал. Ако тоа сеслучи, тогаш, вашиот бизнис можеби не

само што ќе мора да го промени илиоткаже доменот, туку и да плати штета иливисока парична казна. За да откриете далиодредена трговска марка е веќе заштитена,можете директно да контактирате сонационалните или регионалните заводи затрговски марки, од кои голем број имаатбази на податоци за трговските марки коиможе да се пребаруваат преку Интернет.Список на такви бази на податоци може дасе најде на веб-страницата на СОИС:ecommerce.wipo.int/databases/trademark/

Oд друга страна, ако трговската марка навашето претпријатие се користи во доменили нелегално ја користи друга индивидуаили претпријатие на Интернет, тогашможете да преземете мерки противтаквата злоупотреба/повреда на праватана вашето претпријатие. Во тој случај,една опција ќе биде користењето на многупопуларната online административнапостапка на СОИС за решавање на споровиоколу домените на:www.arbiter.wipo.int/domains/. Веб-страницата на СОИС вклучува модел-жалба, како и легален индекс на илјадницислучаи со домени на СОИС, кои веќе серазрешени.

Можете ли да ја лиценцирате вашата

трговска марка на други претпритија?

Трговските марки може да се лиценцираатна други претпријатија. Во тој случај,сопственикот на трговската марка гозадржува правото на сопственост и самодава согласност за користењето натрговската марка од страна на едно илиповеќе претпријатија. Ова обично се прависо плаќање определен надомест и вклучувасогласност на сопственикот на трговската

19

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 19

Page 22: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

подготвување и продавање на овиепроизводи, кои се продаваат во големиколичини и на единствен начин. Системотвклучува различни фактори штопридонесуваат за успехот на ресторанитеNANDO’S, меѓу кои и рецепти и методи заподготвување јадења што резултираат сопроизвод со конзистентен квалитет, дизајнна униформите на вработените, изглед назградите, дизајн на пакувањата, именаџерски и сметководствен систем.NANDO’S ги пренесува своето знаење иискуство на примателите на франшизата иго задржува правото на надзор и контролана локалните приматели на франшизата.Како клучна компонента на договорот зафраншиза, примателот на франшизата ќебиде овластен и обврзан да ја користитрговската марка NANDO’S.

Има ли некакво ограничување за

продавањето или преносот на

трговската марка од вашето

претпријатие на друго претпријатие?

Сé повеќе се зголемува веројатноста да сепродаде или пренесе една трговска марка,независно од бизнисот во чија сопственостмоментно се наоѓа. Во случај на продажбаили пренос на трговската марка, можно еда биде побарана копија од договорот, илиделови од истиот, во заводот за трговскимарки.

www.wipo.int/sme/

20

марка, што е специфицирано во договоротза лиценца. Во зависност од природата надоговорот, оној што ја дава лиценцатачестопати го задржува истиот степен наконтрола над оној што ја добивалиценцата, за да се загарантиразадржување одреден квалитет.

Во пракса, лиценците за трговски маркичестопати се даваат во рамките напошироките договори за лиценцирање, например, договори за франшиза илидоговори што вклучуваат лиценцирање надруги права на интелектуална сопственост,како што се патенти, know-how и одреденстепен техничка помош за производствотона даден производ.

Каква е врската помеѓу еден договор

за франшиза и трговските марки?

Лиценцирањето на трговската марка е одсуштинска важност за договорот зафраншизa. Во договорите за франшизaстепенот на контрола на сопственикот натрговската марка над оној што ја добивафраншизата е генерално поголем отколкуво случај на стандардни договори залиценцирање трговска марка. Во случај нафраншизa, оној што ја дава франшизата мудозволува на друго лице (оној што јадобива франшизата) да го користинеговиот начин на водење бизнис(вклучително и трговските марки, know-how, услугите за клиентите, софтверот,декорирањето на продавницата, итн.) восогласност со препораките и во замена занадоместок или хонорар.

Пример: Ресторан што продава јадења одпилешко месо работи под трговската маркаNANDO’S. Истиот развил систем на

Со дозвола на: Nando’s Group Holdings Ltd

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 20

Page 23: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

1900

1955 1961 1971

1995 1999

1904 1909 1930

1948

®Shell

Дали треба да ги регистрирате сите

мали модификации во вашата

трговска марка?

Голем број трговски марки, вклучително инекои од најпознатите, малку се променилеили еволуирале во текот на годините, соцел модернизација на имиџот напретпријатието или адаптирање на новитерекламни медиуми. Марките може да сепроменат или адаптираат, но вашетопретпријатие ќе мора да биде внимателнои да се консултира со надлежниот завод затрговски марки или компетентен застапникза трговски марки за тоа кои специфичниизмени ќе бараат поднесување новапријава и плаќање соодветни трошоци.

21

5. Спроведување назаштитата натрговските марки

Што треба вашето претпријатие да

направи ако трговската марка ја

користат други без овластување?

Товарот за спроведувањето на заштитатана трговската марка ја сноси главносопственикот на трговската марка. Одвашето претпријатие, како сопственик натрговската марка, зависи откривањето насекоја повреда и одлучувањето кои меркитреба да се преземат за спроведување назаштитата на правата на трговската марка.

Секогаш е од корист да се побараекспертски совет ако верувате дека некојја повредува вашата трговска марка.Адвокатот специјализиран заинтелектуална сопственост би билвистинската личност која може да ви дадеинформации за постојните опции вовашата земја и, веројатно, и во соседнитеземји, за отпочнување евентуалнапостапка против фалсификувањето илиповредата на правата, и ќе ви даде советза тоа како да ја спроведете заштитата навашите права.

Ако се соочувате со повреда на праватана вашата трговска марка, тогаш можетеда изберете да започнете со испраќањеписмо (општопознато како „писмо напрекинување и спречување“) до онојкојшто ја врши повредата, информирајќиго за евентуалното постоење на конфликт.При составување на едно такво писмо, сепрепорачува помош од адвокат за трговскимарки.

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 21

Page 24: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

www.wipo.int/sme/

22

Во некои случаи, ефикасен начин засправување со прекршоците е прекуарбитража или медијација.Арбитражата генерално има предностбидејќи е помалку формална, покуса ипоевтина процедура отколку судскатапостапка, а арбитражната оштета еполесно применлива на меѓународно ниво.Предноста на медијацијата е тоа штостраните ја задржуваат контролата надпроцесот на решавање на спорот. Какотаква, таа може да помогне возачувувањето на добрите бизнис односи содруго претпријатие со кое вашетопретпријатие можеби ќе сака дасоработува во иднина. За повеќеинформации за арбитражата имедијацијата, види на веб-страницата наЦентарот за арбитража и медијација наСОИС, на: www.arbiter.wipo.int.

Ако вашето претпријатие смета декапрекршокот е намерен и ја знаелокацијата на прекршочното дејство, тогашможеби ќе сакате да преземете изненаднаакција со добивање, со помош наадвокатот за трговски марки, на налог запретрес и запленување (обично однадлежен суд или полиција) заспроведување рација без претходноизвестување на наводнотопретпријатие/лице прекршител.

Прекршителот може да биде принуден одсудските власти да ве информира заидентитетот на лицата вклучени вопроизводството и дистрибуцијата напроизводите или услугите со кои се правипрекршокот, или нивните канали надистрибуција. Како ефикасен начин заодвраќање од прекршувањето, судскитевласти може да наредат, на ваше барање,производите и материјалите со кои еизвршен прекршокот, да бидат уништениили отстранети од трговските канали, безкаква било компензација.

Со цел да се спречи увозот на стока софалсификувана трговска марка, намеѓународните граници на сопственицитена трговските марки во многу земји нарасполагање им се многу мерки прекунационалните царински власти. Какосопственик на трговска марка, вашетопретпријатие може да побара помош одцаринските власти на границата, односно,пред фалсификуваната стока да бидедистрибуирана во одредената земја.Помошта од царината генерално ќе бараплаќање на определени трошоци, за кои ќеморате да контактирате со соодветнитецарински власти.

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 22

Page 25: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

23

АНЕКС IКорисни веб-страници за понатамошни информации:

• прашањата на интелектуалната сопственост од бизнис перспектива www.wipo.int/sme

• трговски марки општоwww.wipo.int/about-ipwww.inta.org (International Trademark Association)

• практични аспекти, поврзани со регистрацијата на трговските марки види Анекс II илиwww.wipo.int/directory/en/urls.jsp

• Мадридски систем за меѓународна регистрација на трговските марки www.wipo.int/madrid

• Меѓународна класификација на производите и услугите, за регистрација на трговските марки според Ничанскиот договор

www.wipo.int/classifications (според Ничанскиот договор)

• Меѓународна класификација на фигуративните елементи на трговските марки според Виенскиот договор

www.wipo.int/classifications (според Виенскиот договор)

• конфликтот помеѓу трговските марки и домените и за алтернативните процедури зарешавање на споровите за домените

www.arbiter.wipo.int/domainswww.icann.org.

Списокот на online податоци за трговските марки што ги одржуваат заводите за индустриска сопственост низ целиот свет може да се најде на:www.arbiter.wipo.int/trademark

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 23

Page 26: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

Африканска организација за интелектуална сопственост Алжир Албанија АндораАргентинаЕрменија Австралија Австрија Бахреин Барбадос Белорусија Белгија Белисе Бенелукс Бенин Боливија Боцвана Бразил Бугарија Буркина Фасо Бурунди Камбоџа Камерун Канада Централна Африканска Република Чад Чиле Кина Кина (Хонг Конг -САР) Кина (Макао) Кина (Maркс) Колумбија Конго Коста Рика w

ww.wipo.int/sme/

24

www.oapi.wipo.net www.inapi.org www.alpto.gov.al www.ompa.ad www.inpi.gov.ar www.armpatent.org www.ipaustralia.gov.au www.patent.bmvit.gv.at www.gulf-patent-office.org.sa/bahrainframe.htm www.caipo.org www.belgospatent.org/english/about/history.html www.mineco.fgov.be www.belipo.bz www.boip.int www.oapi.wipo.net www.senapi.gov.bo www.aripo.org www.inpi.gov.br www.bpo.bg www.oapi.wip o.net www.oapi.wipo.net www.moc.gov.kh www.oapi.wipo.net www.opic.gc.ca www.oapi.wipo.net www.oapi.wipo.net www.dpi.cl www.sipo.gov.cn www.ipd.gov.hk www.economia.gov.mo www.saic.gov.cn www.sic.gov.co www.oapi.wipo.net www.registronacional.go.cr

АНЕКС II - Интернет адресиНационални и регионални заводи за интелектуална сопственост

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 24

Page 27: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

Брегот на Слоновата Коска Хрватска Куба Кипар Република ЧешкаДемократска Република Конго Данска Доминиканска Република Египет Ел Салвадор Естонија Евроазиско патентно биро Европска унија (Завод за хармонизацијана внатрешниот пазар - ОХИМ) Финска ФранцијаГабонГамбија ГрузијаГерманија ГанаГрција ХондурасУнгаријаИсландИндија Индонезија ИрскаИзраелИталијаЈамајкаЈапонијаЈорданКазахстан КенијаКувајт Народна Демократска Република Лао Латвија Либан Лесото

25

www.oapi.wipo.net www.dziv.hr www.ocpi.cu www.mcit.gov.cy/mcit/drcor/drcor.nsf www.upv.cz www.oapi.wipo.net www.dkpto.dk www.seic.gov.do/onapi www.egypo.gov.eg www.cnr.gobs.sv www.epa.ee www.eapo.org

www.oami.eu.int www.prh.fi www.inpi.fr www.oapi.wipo.net www.aripo.org www.sakpatenti.org.ge www.dpma.de www.aripo.org www.obi.gr www.sic.gob.hn/pintelec/indice.htm www.mszh.hu/english/index.html www.patent.is/focal/webguard.nsf/key2/indexeng.html www.ipindia.nic.in www.dgip.go.id www.patentsoffice.ie www.justice.gov.il www.uibm.gov.it www.jipo.gov.jm www.jpo.go.jp www.mit.gov.jo www.kazpatent.org/english www.aripo.org www.gulf-patent-office.org.sa www.stea.la.wipo.net www.lrpv.lv www.economy.gov.lb www.aripo.org

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 25

Page 28: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

www.wipo.int/sme/

26

Лихтенштајн Литванија Луксембург Малави Малезија Мали Мексико Монако Црна Гора Мароко Мозамбик Намибија Непал Холандија Нов Зеланд Нигерија Норвешка Оман Панама Перу Филипини Полска Португалија Катар Република Кореа Република Молдавија Романија Руска Федерација Св. Винсент и Гренадин Саудиска Арабија Сенегал Србија Сиера Леоне СингапурРепублика СловачкаСловенија Сомалија Јужна Африка Шпанија Судан

www.european-patent-office.org www.vpb.lt www.etat.lu/ec www.aripo.org www.mipc.gov.my www.oapi.wipo.net www.impi.gob.mx www.european-patent-office.org/patlib/country/monaco www.yupat.sv.gov.yu www.ompic.org.ma www.aripo.org www.aripo.org www.ip.np.wipo.net www.octrooicentrum.nl www.iponz.govt.nz www.oapi.wipo.net www.patentstyret.no www.gulf-patent-office.org.sa www.digerpi.gob.pa www.indecopi.gob.pe www.ipophil.gov.ph www.business.gov.pl/Intellectual,property,protection,90.html www.inpi.pt www.gulf-patent-office.org.sa www.kipo.go.kr www.agepi.md www.osim.ro www.rupto.ru 196.1.161.62/govt/cipo/index.asp www.gulf-patent-office.org.sa www.oapi.wipo.net www.yupat.sv.gov.yu www.aripo.org www.ipos.gov.sg www.indprop.gov.sk www.uil-sipo.si/Default.htm www.aripo.org www.cipro.gov.za www.oepm.es www.aripo.org

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 26

Page 29: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

Свазиленд Шведска Швајцарија Сириска Арапска Република ТаџикистанТајландРепублика МакедонијаТогоТринидад и ТобагоТунисТурција Туркменистан УгандаУкраина Обединети Арапски ЕмиратиВелика Британија Обединета Република Танзанија Соединети Американски Држави Уругвај Узбекистан Венецуела Јемен Замбија Зимбабве

Забелешка :За најнови информации одете на веб-страницата на следниот url:www.wipo.int/madrid/en/members/www.wipo.int/directory/en/urls.jsp

27

www.aripo.org www.prv.se www.ige.ch www.himaya.net www.tipat.org www.ipthailand.org www.ippo.gov.mk www.oapi.wipo.net www.ipo.gov.tt/home.asp www.inorpi.ind.tn www.turkpatent.gov.tr www.eapo.org www.aripo.org www.sdip.gov.ua www.gulf-patent-office.org.sa www.patent.gov.uk www.aripo.org www.uspto.gov www.dnpi.gub.uy www.patent.uz www.sapi.gov.ve www.most.org.ye www.aripo.org www.aripo.org

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 27

Page 30: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

www.wipo.int/sme/

28

АНЕКС III – Ничанска класификацијаМеѓународна класификација на производите и услугите за регистрација на

трговските марки според Ничанскиот договор

Производи1: хемиски производи за индустријата, науката и фотографиите, како и за земјоделството,градинарството и шумарството, сурови вештачки смоли, пластични материи во суровасостојба, ѓубриња, смеси за гаснење пожар, препарати за калење и заварување, хемискиматерии за конзервирање прехранбени производи, материи за штавење, адхезиви(лепливи материи) што се користат во индустријата;

2: бои, фирнајзи, лакови, средства за заштита од ’рѓа и гниење на дрвото, материи забоење, средства за нагризување, сурови природни смоли, метали во листови и во прав засликарите, декоратерите, печатарите и уметниците;

3: средства за белење и други материи за перење, препарати за чистење, полирање,триење и нагризување, сапуни, парфимерија, базични масла, козметички производи,лосиони за коса, препарати за нега на забите;

4: индустриски масла и масти, мазива, соединенија за собирање прашина сонавлажнување и врзување, горива (вклучувајќи и течни горива за мотори) и материи заосветлување, свеќи, фитили за осветлување;

5: фармацевтски и ветеринарни препарати, санитарни препарати за медицинска употреба,диететски супстанции што се користат во медицината, храна за бебиња, фластери,материјали за завои, материјал за пломбирање заби и забарски смоли, средства задезинфекција, препарати за уништување штетници, фунгициди, хербициди;

класа 6: обични метали и нивните легури, метални градежни материјали, металнипреносни конструкции, метални материјали за железнички шини, кабли и жици од обиченметал што не се електрични, железарија, мали метални предмети, метални цевки, каси,производи од обичен метал што не се вклучени во другите класи, руди;

класа7: машини и машински алати, мотори и погонски машини (освен за сувоземнивозила), машински спојници и трансмисиски елементи (освен за сувоземни возила),земјоделски направи (што не се рачни), земјоделски инкубатори за јајца;

класа 8: рачни алати и направи, прибор за јадење, ладно оружје, жилети;

класа 9: апарати и инструменти, научни, поморски, геодетски, фотографски,кинематографски, оптички, за мерење, сигнализација, проверка (контрола), спасување инастава, апарати и инструменти за спроведување, вклучување и исклучување,трансформирање, акумулирање, регулирање или контролирање на струја, апарати заснимање, пренос или репродукција на звук или слика, магнетски носачи на податоци,дискови за снимање, автоматски машини и механизми за апаратите што се активираат сопарички, регистарски каси, машини за сметање, опрема за обработка на податоци и

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 28

Page 31: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

компјутери, апарати за гаснење пожар;

класа 10: хируршки, медицински, забарски и ветеринарни апарати и инструменти,вештачки екстремитети, очи и заби, ортопедски производи, хируршки материјали зашиење;

класа 11: апарати за осветлување, греење, создавање пареа, готвење, ладење, сушење,вентилација, снабдување со вода и санитарни намени;

класа 12: возила, апарати за движење по земја, воздух или вода;

класа 13: огнено оружје, муниција и проектили, експлозиви, средства за огномет;

класа 14: благородни метали и нивните легури и производи изработени од нив илиобложени со нив што не се вклучени во другите класи, накит, скапоцени камења,хорологиски и хронометриски инструменти;

класа 15: музички инструменти;

класа 16: хартија, картон и производите од нив што не се опфатени со другите класи,печатени работи, книговезнички материјал, фотографии, канцелариски материјал, лепилаза канцелариска или куќна употреба, материјали што ги користат уметниците, сликарскичетки, машини за пишување и канцелариски прибор (освен мебелот), материјал за обука инастава (освен апарати), пластични материјали за пакување (што не се вклучени водругите класи), печатарски букви, клишиња;

класа 17: каучук, гутаперка, гума, азбест, мика и производите од нив што не се опфатенисо другите класи, пресувани пластични материјали што се користат во производството,материјали за обвивање, за заптисување и за изолација, свитливи неметални цевки;

класа 18: кожа и имитација на кожа и производите од нив што не се опфатени со другитекласи, кожа од животни, куфери и патни торби, чадори за дожд и за сонце и стапови заодење, камшици, узди и сарачки производи;

класа 19: неметални градежни материјали, цврсти неметални цевки за градба, асфалт,катран и битумен, неметални преносни конструкции, споменици што не се од метал;

класа 20: мебел, огледала, рамки за слики, производи (што не се вклучени во другитекласи) од дрво, плута, трска, прачки, рогозина, рогови, коски, слонова коска, китовакоска, школки, килибар, седеф, морска пена и замените за сите овие материјали или одпластика;

класа 21: куќни или кујнски апарати и садови, чешли и сунѓери, четки (освен сликарскичетки), материјали за правење четки, производи за чистење, челична волна, сурово илиполуобработено стакло (освен стакло кое се користи во градежништвото), стакларија,порцелан и грнчарија, што не се опфатени со другите класи;

класа 22: јажиња, канапи, мрежи, шатори, настрешници, церади, едра, вреќи и торби (штоне се вклучени во другите класи), материјали за полнење (освен од гума или пластичниматеријали), сурови текстилни влакнести материјали;

29

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 29

Page 32: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

www.wipo.int/sme/

30

класа 23: предено и конец за текстил

класа 24: текстил и текстилни производи што не се опфатени со другите класи, покривкиза кревети и маси;

класа 25: облека, обувки и капи;

класа 26: тантела и везови, панделки и гајтани, петлици, закачки и окца, топуски и игли,вештачко цвеќе;

класа 27: килими и килимчиња, простирки и бришачи, линолеум и други материјали заподни прекривачи, ѕидни тапети (што не се од текстил);

класа 28: игри и играчки, предмети за гимнастика и спорт што не се опфатени со другитекласи, украси за елки;

класа 29: месо, риба, живина и дивеч, месни преработки, конзервирано, смрзнато, сушеноили варено овошје и зеленчук, желеа, џемови, компоти, јајца, млеко и млечни производи,масла и масти за јадење;

класа 30: кафе, чај, какао, шеќер, ориз, тапиока, саго, замена за кафе, брашно ипроизводи од жито, леб, тестени производи и слатки, сладолед, мед, меласа, квасец,прашок за печење, сол, сенф, оцет, сосови (како мирудии), муридии, мраз;

класа 31: земјоделски, градинарски и шумски производи и зрнени производи што не сеопфатени со другите класи, животни (живи), свежо овошје и зеленчук, семиња, билки иприродно цвеќе, храна за животни, пивски слад;

класа 32: пиво, минерална и сода-вода и други безалкохолни пијалаци, пијалаци одовошје и овошни сокови, сирупи и други препарати за производство на пијалаци;

класа 33: алкохолни пијалаци (освен пиво);

класа 34: тутун, производи за пушачите, кибрити.

Услугикласа 35: рекламирање, водење на работењето, управување со работата, канцеларискиработи;

класа 36: осигурување, финансиски работи, монетарни работи, работи поврзани сонедвижен имот;

класа 37: градежни конструкции, поправки, инсталациски услуги;

класа 38: телекомуникации;

класа 39: транспортни услуги, пакување и складирање стока, организирање на патувања;

класа 40: обработка на материјали;

класа 41: образовни услуги, обука, забава, спортски и културни активности;

класа 42: научни и технолошки услуги и истражување и планирањето поврзано со нив;

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 30

Page 33: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

индустриски анализи и истражувачки услуги, изработка и развој на комјутерски хардвер исофтвер;

класа 43: услуги за обезбедување храна и пијалаци, привремено сместување;

класа 44: медицински услуги, ветеринарски услуги, хигиенски услуги и разубавување налуѓе или животни, земјоделски, градинарски и шумарски услуги;

класа 45: лични и социјални услуги што ги обезбедуваат трети лица за потребите напоединците, безбедносни услуги за заштита на имотите и поединците.

Во јануари 2006 година, 73 земји беа членки на Ничанскиот договор. Тие ја усвоија иприменија Ничанската класификација за регистрација на трговските марки.

Забелешка: За најнови информации, одете ја веб-страницата на следниот urls:www.wipo.int/classifications/fulltext/nice8.enmain.htm и www.wipo.int/madrid/en/contact.html

31

АНЕКС IVЧленки на Мадридската унија (Од јануари 2006 година)

Албанија (ДиП)

Алжир (Д)

Aнтигва и Барбудa (П)

Ерменија (ДиП)

Австралија (П)

Австрија (ДиП)

Азербеџан (Д)

Бахреин (П)

Белорусија (ДиП1)

Белгија* (ДиП)

Бутан (ДиП)

Босна и Херцеговина (Д)

Бугарија (ДиП)

Кина (ДиП)

Хрватска (Д)

Куба (ДиП)

Кипар (ДиП)

Република Чешка (ДиП)

Демократска Народна Република Кореа(ДиП)

Данска (П)

Египет (Д)

Естонија (П)

Европска заедница (П)

Финска (П)

Франција (ДиП)

Грузија (П)

Германија (ДиП)

Грција (П)

Унгарија (ДиП)

Исланд (П)

Иран (Исламска Република Иран) (ДиП)

Ирска (П)

Италија (ДиП)

Јапонија (П)

Казахстан (Д)

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 31

Page 34: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

32

www.wipo.int/sme/

Кенија (ДиП)

Киргистан (Д)

Латвија (ДиП)

Лесото (ДиП)

Либерија (Д)

Лихтенштајн (ДиП)

Литванија (П)

Луксембург* (ДиП)

Монако (ДиП)

Монголија (ДиП)

Црна Гора (ДиП)

Мароко (ДиП)

Мозамбик (ДиП)

Намибија (ДиП)

Холандија* (ДиП)

Норвешка (П)

Полска (ДиП)

Португалија (ДиП)

Република Кореа (П)

Република Молдавија (ДиП)

Романија (ДиП)

Руска Федерација (ДиП)

Сан Марино (Д)

Србија (ДиП)

Сиера Леоне (ДиП)

Сингапур (П)

Словачка (ДиП)

Словенија (ДиП)

Шпанија (ДиП)

Судан (Д)

Свазиленд (ДиП)

Шведска (П)

Швајцарија (ДиП)

Сириска Арапска Република (ДиП)

Таџикистан (Д)

Република Македонија (ДиП)

Турција (П)

Туркменистан (П)

Украина (ДиП)

Велика Британија (П)

Соединети Американски Држави (П)

Узбекистан (Д)

Виетнам (Д)

Замбија (П)

(Д) означува страна во Договорот

(П) означува страна во Протоколот

* Заштита можеби нема да се бара одделноза Белгија, Луксембург или Холандија, тукусамо за трите земји како целина(Бенелукс), што ќе биде предмет наплаќање единствен комплементарен илииндивидуален трошок

Забелешка :

За најнови информации одете на веб-страницата на следниот url:www.wipo.int/madrid/en/members

brosura srz:900E-INT.qxd 12/11/2007 12:25 PM Page 32

Page 35: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

СОЗДАВАЊЕ МАРКАВовед во трговски марки за мали и средни претпријатија

НАСЛОВ НА ОРИГИНАЛОТMaking a Mark

ИздавачДржавен завод за индустриска сопственостВељко Влаховиќ 11 СкопјеPтел.: +389 2 3103 601, 3+389 2 3103 641факс: +389 2 3137 149

За издавачотБајрам Аметидиректор

Превод од англискиТања Арнаудоска - Јовческа

Компјутерска обработкаАрт Деск - Скопје

Лектура и коректураТања Арнаудоска - Јовческа

Тираж500 примероци

ПечатиВинсент ГрафикаСкопје

CIP - Каталогизација во публикацијаНационална и универзитетска библиотека ““Св. Климент Охрид ски“, Скопје

347.772

СОЗДАВАЊЕ марка : вовед во трговските маркиза мали и средни претпријатија / [превод оданглиски Тања Арнаудоска-Јовческа].- Скопје : Државен завод за индустрискасопственост = Geneva : World IntellectualProperty Organization, 2007. - 32 стр. : илустр. ;24 см.- (Серија Интелектуална сопственост за деловноработење ; бр. 1)

Превод на делото: Making a mark.- Содржи и: Анекси I-IV

ISBN 978-9989-2373-1-7 (ед.)ISBN 978-9989-2373-4-8 (ДЗИС)ISBN 978-92-805-1677-7 (WIPO)

a) Трговски маркиCOBISS.MK-ID 71031818

За повеќе информации, особено за содржината на публикациите за интелектуалнатасопственост и бизнисот може да ја посетите веб страницата: www.wipo.int/sme/en како и да сепретплатите на бесплатниот електронски месечен билтен на СОИС Одделение за мали и среднипретпријатија (МСП) на: www.wipo.int/sme/en/documents/wipo_sme_newsletter.html

brosura srz:900E-INT.qxd 12/14/2007 11:03 AM Page 33

Page 36: СОЗДАВАЊЕ МАРКА - wipo.int · Публикации во серијата „Интелектуалната сопственост за деловното работење“

WIPO број на публикација 900 МК (македонски) ISBN 978-9989-2373-4-8 (ДЗИС)ISBN 978-92-805-1677-7 WIPO

За повеќе информации контактирајте:World Intellectual Property Organization

Адреса:34, chemin des Colombettes P.O. Box 18CH-1211 Geneva 20Switzerland

Телефон:+41 22 338 91 11

Факс:+41 22 733 54 28

e-mail:[email protected]

или адресата на New York Coordination Office на:

Адреса:2, United Nations Plaza Suite 2525New York, N.Y. 10017United States of America

Телефон:+1 212 963 6813

Факс:+1 212 963 4801

e-mail:[email protected]

посетете ја веб страницата:www.wipo.int

или нарачајте на WIPO електронската библиотека:www.wipo.int/ebookshop

За повеќе информации контактирајте и со: Државен завод за индустриска сопственост на Република Македонија

Адреса:Вељко Влаховиќ 11, Скопје, Република Македонија

Телефони:+389 2 3103 601, +389 2 3103 641

Факс:+389 2 3137 149

e-mail: [email protected]

www.ippo.gov.mk

или SMEs Division на:

Адреса:34, chemin des ColombettesP.O. Box 18CH-1211 Geneva 20Switzerland

Факс:+41 22 338 87 60

e-mail:[email protected]

в еб страна:www.wipo.int/sme

brosura srz:900E-INT.qxd 12/14/2007 11:03 AM Page 34