· spis treści wykaz skrótów.....7 wprowadzenie.....21 do wydania drugiego.....24

krzysiek_kochanowski

Profinfo

�

Spis treści

Wykaz skrótów.................................................................................................................... 7

Wprowadzenie................................................................................................................... 21

Do wydania drugiego....................................................................................................... 24

Do wydania trzeciego ...................................................................................................... 2�

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. – Kodeks postępowania karnego......................... 27

Dział I..Przepisy wstępne................................................................................................. 29

Dział II..Sąd....................................................................................................................... 14�Rozdział 1..Właściwość i.skład sądu...................................................................... 148Rozdział 2..Wyłączenie sędziego............................................................................ 181

Dział III..Strony, obrońcy, pełnomocnicy, przedstawiciel społeczny...................... 206Rozdział 3..Oskarżyciel publiczny......................................................................... 207Rozdział 4..Pokrzywdzony...................................................................................... 217Rozdział 5..Oskarżyciel posiłkowy......................................................................... 239Rozdział 6..Oskarżyciel prywatny.......................................................................... 2�7Rozdział 7..Powód cywilny..................................................................................... 264Rozdział 8..Oskarżony............................................................................................. 281Rozdział 9..Obrońcy i.pełnomocnicy..................................................................... 316Rozdział 10..Przedstawiciel społeczny.................................................................. 332

Dział IV..Czynności procesowe...................................................................................... 33�Rozdział 11..Orzeczenia, zarządzenia i.polecenia............................................... 336Rozdział 12..Narada i.głosowanie.......................................................................... 386Rozdział 13..Porządek czynności procesowych................................................... 403Rozdział 14..Terminy................................................................................................ 431Rozdział 15..Doręczenia........................................................................................... 4�6Rozdział 16..Protokoły.............................................................................................. 493Rozdział 17..Przeglądanie akt i.sporządzanie odpisów...................................... �28Rozdział 18..Odtworzenie zaginionych lub zniszczonych akt.......................... ��3

6

Dział V..Dowody.............................................................................................................. �63Rozdział 19..Przepisy ogólne................................................................................... �63Rozdział 20..Wyjaśnienia oskarżonego................................................................. �93Rozdział 21..Świadkowie......................................................................................... �99Rozdział 22..Biegli, tłumacze, specjaliści............................................................... 660Rozdział 23..Oględziny. Otwarcie zwłok. Eksperyment procesowy............... 709Rozdział 24..Wywiad środowiskowy i.badanie osoby oskarżonego................ 714Rozdział 25..Zatrzymanie rzeczy. Przeszukanie.................................................. 720Rozdział 26..Kontrola i.utrwalanie rozmów......................................................... 74�

Dział VI..Środki przymusu............................................................................................. 76�Rozdział 27..Zatrzymanie........................................................................................ 767Rozdział 28..Środki zapobiegawcze....................................................................... 784Rozdział 29..Poszukiwanie oskarżonego i.list gończy........................................ 846Rozdział 30..List żelazny.......................................................................................... 849Rozdział 31..Kary porządkowe............................................................................... 8�4Rozdział 32..Zabezpieczenie majątkowe............................................................... 862

Dział VII..Postępowanie przygotowawcze.................................................................. 890Rozdział 33..Przepisy ogólne................................................................................... 89�Rozdział 34..Wszczęcie śledztwa............................................................................ 903Rozdział 35..Przebieg śledztwa............................................................................... 920Rozdział 36..Zamknięcie śledztwa......................................................................... 939Rozdział 36a..Dochodzenie..................................................................................... 9�1Rozdział 37..Nadzór prokuratora nad postępowaniem .

przygotowawczym............................................................................................. 970Rozdział 38..Czynności sądowe w.postępowaniu przygotowawczym........... 977Rozdział 39..Akt oskarżenia..................................................................................... 987

Dział VIII..Postępowanie przed sądem pierwszej instancji.................................... 1004Rozdział 40..Wstępna kontrola oskarżenia......................................................... 1006Rozdział 41..Przygotowanie do rozprawy głównej ......................................... 1046Rozdział 42..Jawność rozprawy głównej............................................................ 1060Rozdział 43..Przepisy ogólne o.rozprawie głównej........................................... 1071Rozdział 44..Rozpoczęcie rozprawy głównej..................................................... 1096Rozdział 45..Przewód sądowy.............................................................................. 1099Rozdział 46..Głosy stron......................................................................................... 11�6Rozdział 47..Wyrokowanie.................................................................................... 1160

Spis treści

7

Wykaz skrótów

Akty prawne

d.k.k., k.k. z.1969.r. – ustawa z.dnia 19.kwietnia 1969.r. – Kodeks karny (Dz..U..Nr.13, poz..94.z.późn. zm.)

d.k.k.w., k.k.w. – ustawa z.dnia 19.kwietnia 1969.r. – Kodeks karny wyko-z.1969.r. nawczy (Dz..U..Nr.13, poz..98.z.późn. zm.)d.k.p.k., k.p.k. – ustawa z.dnia 19.kwietnia 1969.r. – Kodeks postępowania z.1969.r. karnego (Dz..U..Nr.13, poz..96.z.późn. zm.)decyzja ramowa – decyzja ramowa Rady UE z. dnia 13. czerwca 2002. r..o.ENA w.sprawie europejskiego nakazu aresztowania i.procedu-

ry wydawania osób między państwami członkowskimi – 2002/584/JHA (Dz..Urz. WE L 190 z.18.lipca 2002.r., s..1.z.późn. zm.)

decyzja ramowa – decyzja ramowa Rady Unii Europejskiej z.dnia 24.lutego o.karach pieniężnych 2005.r..w.sprawie stosowania zasady wzajemnego uzna-

wania do kar o.charakterze pieniężnym – 2005/214/WSiSW (Dz..Urz. UE L 76 z.22.marca 2005.r., s..16.z.późn. zm.)

decyzja ramowa – decyzja ramowa Rady Unii Europejskiej z.dnia 6.paździer-o.nakazach konfiskaty nika 2006. r.. w. sprawie stosowania zasady wzajemnego

uznawania do nakazów konfiskaty – 2006/783/WSiSW (Dz.. Urz. UE L 328 z. 24. listopada 2006. r., s.. �9. z. późn. zm.)

decyzja ramowa – decyzja ramowa Rady UE z.dnia 13.czerwca 2002.r..w.spra-o.wsp. zesp. doch. wie wspólnych zespołów dochodzeniowo-śledczych

– 2002/465/JHA (Dz..Urz. WE L 162 z.20.czerwca 2002.r., s..1)

decyzja ramowa – decyzja ramowa Rady Unii Europejskiej z.dnia 22. lipca o.zabezpieczeniu 2003.r..w.sprawie wykonania w.Unii Europejskiej posta-mienia nowień o.zabezpieczeniu mienia i.środków dowodowych

– 2003/577/JHA (Dz.. Urz. UE L 196 z. 2. sierpnia 2003. r., s..45)

8

Wykaz skrótów

decyzja ramowa – decyzja ramowa Rady 2008/909/WSiSW z.dnia 27.listopada 2008/909/WSiSW.. . 2008.r..o.stosowaniu zasady wzajemnego uznawania do

wyroków skazujących na karę pozbawienia wolności lub inny środek polegający na pozbawieniu wolności w.celu wykonania tych wyroków w.Unii Europejskiej (Dz..Urz..UE L 327 z.�.grudnia 2008.r., s..27.z.późn. zm.)

decyzja ramowa – decyzja ramowa Rady 2008/947/WSiSW z.dnia 27.listopada 2008/947/WSiSW.. . 2008.r..o.stosowaniu zasady wzajemnego uznawania do

wyroków. i. decyzji w. sprawie warunkowego zawiesze-nia lub warunkowego zwolnienia w.celu nadzorowania przestrzegania warunków zawieszenia i. obowiązków wynikających z.kar alternatywnych (Dz..Urz. UE L 337 z.16.grudnia 2008.r., s..102.z.późn. zm.)

decyzja ramowa – decyzja ramowa Rady 2009/299/WSiSW z.dnia 26. lutego2009/299/WSiSW.. . 2009. r. zmieniająca decyzje ramowe 2002/584/WSiSW,

2005/214/WSiSW, 2006/783/WSiSW, 2008/909/WSiSW oraz 2008/947/WSiSW.i.tym samym wzmacniająca prawa pro-cesowe osób oraz ułatwiająca stosowanie zasady wzajem-nego uznawania do orzeczeń wydanych pod nieobecność danej osoby na rozprawie (Dz..Urz. UE L 81 z.27.marca 2009.r., s..24)

decyzja ramowa – decyzja ramowa Rady 2009/829/WSiSW z.dnia 23.paździer-2009/829/WSiSW nika 2009.r..w.sprawie stosowania przez państwa człon-

kowskie Unii Europejskiej zasady wzajemnego uznawa-nia do decyzji w.sprawie środków nadzoru stanowiących alternatywę dla tymczasowego aresztowania (Dz..Urz. UE L.294.z.11.listopada 2009.r., s..20)

decyzja ramowa – decyzja ramowa Rady 2009/948/WSiSW z.dnia 30.listopa-2009/948/WSiSW da 2009.r..w.sprawie zapobiegania konfliktom jurysdykcji

w.postępowaniu karnym i.w.sprawie rozstrzygania takich konfliktów (Dz..Urz. UE L 328 z.1�.grudnia 2009.r., s..42)

EKE – Europejska konwencja o. ekstradycji z. dnia 13. grudnia 19�7.r. (Dz..U..z.1994.r..Nr.70, poz..307 z.późn. zm.)

EKPC – Konwencja o.ochronie praw człowieka i.podstawowych wolności z.dnia 4.listopada 1950.r. (Dz..U..z.1993.r..Nr.61, poz..284.z.późn. zm.)

EKPOS – Konwencja o.przekazywaniu osób skazanych, sporządzo-na w.Strasburgu 21.marca 1983.r. (Dz..U..z.199�.r..Nr.51, poz..279.z.późn. zm.)

EKPPSK – Europejska konwencja o. pomocy prawnej w. sprawach karnych, sporządzona w.Strasburgu 20.kwietnia 1959. r..(Dz..U..z.1999.r..Nr.76, poz..8�4.z.późn. zm.)

9

Wykaz skrótów

EKZT – Europejska konwencja o.zwalczaniu terroryzmu, sporzą-dzona w.Strasburgu 27.stycznia 1977.r. (Dz..U..z.1996.r..Nr.117, poz..557)

instr. sąd. – zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z.dnia 12.grudnia 2003.r..w.sprawie organizacji i.zakresu działania sekreta-riatów sądowych oraz innych działów administracji sądo-wej (Dz..Urz. Ministerstwa Sprawiedliwości Nr.5, poz..22.z.późn. zm.)

k.c. – ustawa z.dnia 23.kwietnia 1964.r. – Kodeks cywilny (Dz..U..Nr.16, poz..93 z.późn. zm.)

k.k. – ustawa z.dnia 6.czerwca 1997.r. – Kodeks karny (Dz..U..Nr.88, poz..553 z.późn. zm.)

k.k.s. – ustawa z.dnia 10.września 1999.r. – Kodeks karny skarbowy (tekst jedn.: Dz..U..z.2013.r..poz..186)

k.k.w. – ustawa z.dnia 6.czerwca 1997.r. – Kodeks karny wykonaw-czy (Dz..U..Nr.90, poz..��7.z.późn. zm.)

k.p. – ustawa z.dnia 26.czerwca 1974. r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz..U..z.1998.r..Nr.21, poz..94.z.późn. zm.)

k.p.c. – ustawa z.dnia 17.listopada 1964.r. – Kodeks postępowania cywilnego (Dz..U..Nr.43, poz..296.z.późn. zm.)

k.p.k. – ustawa z.dnia 6.czerwca 1997.r. – Kodeks postępowania karnego (Dz..U..Nr.89, poz..��.z.późn. zm.)

k.p.k..z.1928.r. – rozporządzenie Prezydenta RP z.dnia 19.marca 1928.r..–.Kodeks postępowania karnego (tekst jedn.: Dz..U..z.19�0.r..Nr.40, poz..364 z.późn. zm.)

k.p.w. – ustawa z.dnia 24.sierpnia 2001.r. – Kodeks postępowania w.sprawach o.wykroczenia (tekst jedn.: Dz..U..z.2008.r..Nr.133, poz..848.z.późn. zm.)

k.r.o. – ustawa z.dnia 25.lutego 1964.r. – Kodeks rodzinny i.opie-kuńczy (tekst jedn.: Dz..U..z.2012.r..poz..788.z.późn. zm.)

k.s.h. – ustawa z.dnia 15.września 2000.r. – Kodeks spółek handlo-wych (Dz..U..Nr.94, poz..1037 z.późn. zm.)

k.w. – ustawa z.dnia 20.maja 1971.r. – Kodeks wykroczeń (tekst jedn.: Dz..U..z.2010.r..Nr.46, poz..27�.z.późn. zm.)

Konstytucja RP – Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z.dnia 2.kwietnia 1997.r. (Dz..U..Nr.78, poz..483 z.późn. zm.)

KPUZKD – Konwencja o.praniu, ujawnianiu, zajmowaniu i.konfiska-cie dochodów pochodzących z.przestępstwa z.dnia 8.listo-pada 1990.r. (Dz..U..z.2003.r..Nr.46, poz..394)

10

KUEE – Konwencja sporządzona na podstawie artykułu K.3 Traktatu o.Unii Europejskiej dotycząca ekstradycji mię-dzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej z.dnia 27.września 1996.r. (Dz..Urz. WE C 313 z.23.października 1996.r., s..12)

KUEPPSK – Konwencja o.pomocy prawnej w.sprawach karnych po-między państwami członkowskimi Unii Europejskiej z.dnia 29.maja 2000.r. (Dz..U..z.2007.r..Nr.135, poz..950)

KUEUPE – Konwencja sporządzona na podstawie artykułu K.3 Traktatu o.Unii Europejskiej, w.sprawie uproszczonej pro-cedury ekstradycyjnej między państwami członkowskimi Unii Europejskiej z.dnia 10.marca 1995. r. (Dz..Urz. WE .C.78.z.30.marca 1995.r., s..2)

KWUS – Konwencja wykonawcza do Układu z.Schengen w.sprawie.stopniowego znoszenia kontroli na wspólnych granicach z.dnia 19.czerwca 1990.r. (Dz..Urz. WE L 239 z.22.września 2000.r., s..19)

m.k.k. – mały kodeks karny – dekret z. dnia 13. czerwca 1946. r..o.przestępstwach szczególnie niebezpiecznych w.okresie.odbudowy Państwa (Dz..U..Nr.30, poz..192.z.późn. zm.)

MPPOiP – Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i.Politycznych (Dz..U..z.1977.r..Nr.38, poz..167, załącznik)

pr. adw. – ustawa z.dnia 26.maja 1982.r..–.Prawo.o.adwokaturze (tekst jedn.: Dz..U..z.2009.r..Nr.146, poz..1188.z.późn. zm.)

pr. aut. – ustawa z.dnia 4.lutego 1994.r..o.prawie autorskim i.prawach pokrewnych (tekst jedn.: Dz..U..z.2006.r..Nr.90, poz..631 z.późn. zm.)

pr. poczt. – ustawa z. dnia z. 23. listopada 2012. r. – Prawo pocztowe (Dz..U..poz..1529)

pr. telekom. – ustawa z.dnia 16.lipca 2004.r. – Prawo telekomunikacyjne (Dz..U..Nr.171, poz..1800.z.późn. zm.)

przep. wprow. k.p.k. – ustawa z.dnia 6.czerwca 1997.r. – Przepisy wprowadzają-ce Kodeks postępowania karnego (Dz..U..Nr.89, poz..��6.z.późn. zm.)

reg. prok., regulamin – rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z.dnia 24.mar-prokuratury ca 2010.r. – Regulamin wewnętrznego urzędowania po-

wszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz..U..Nr.49, poz..296.z.późn. zm.)

reg. sąd., regulamin – rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z.dnia 23.lutego sądowy 2007.r. – Regulamin urzędowania sądów powszechnych

(Dz..U..Nr.38, poz..249.z.późn. zm.)

Wykaz skrótów

11

reg. wojsk. prok. – rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z.dnia 25.listopa-da 2008.r. – Regulamin wewnętrznego urzędowania woj-skowych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz..U..Nr.221, poz..1446.z.późn. zm.)

rozp. międz. postęp. – rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z.dnia 28.stycz-nia 2002. r.. w. sprawie szczegółowych czynności sądów w.sprawach z.zakresu międzynarodowego postępowania cywilnego oraz karnego w. stosunkach międzynarodo-wych (Dz..U..Nr.17, poz..164.z.późn. zm.)

rozp. opł. czyn. – rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z.dnia 28.wrześ-adwok. nia 2002.r..w.sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z. urzędu (Dz.. U.. Nr. 163, . . poz..1348 z.późn. zm.)rozp. opł. czyn. – rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z.dnia 28.wrześ-radc. pr. nia 2002.r..w.sprawie opłat za czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego . . z.urzędu (Dz..U..Nr.163, poz..1349 z.późn. zm.)rozp. wyd. SP – rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z.dnia 18.czerw-

ca 2003.r..w.sprawie wysokości i.sposobu obliczania wy-datków Skarbu Państwa w.postępowaniu karnym (Dz..U..Nr.108, poz..1026.z.późn. zm.)

RSMTK – Rzymski Statut Międzynarodowego Trybunału Karnego sporządzony w.Rzymie dnia 17.lipca 1998.r. (Dz..U..z.2003.r..Nr.78, poz..708)

TFUE – Traktat o.funkcjonowaniu Unii Europejskiej (Dz..U..z.2004.r..Nr.90, poz..864/2; wersja skonsolidowana Dz..Urz. UE C.326 z.dnia 26.października 2012.r., s..47)

TUE – Traktat o. Unii Europejskiej (Dz.. U.. z. 2004. r.. Nr. 90, poz.. 864/30; wersja skonsolidowana Dz.. Urz. UE C 326 z.dnia 26.października 2012.r., s..13)

u. cudz. – ustawa z.dnia 13.czerwca 2003.r..o.cudzoziemcach (tekst jedn.: Dz..U..z.2011.r..Nr.264, poz..1573 z.późn. zm.)

u. KRK – ustawa z. dnia 24. maja 2000. r.. o. Krajowym Rejestrze Karnym (tekst jedn.: Dz..U..z.2012.r..poz..6�4.z.późn. zm.)

u. prok. – ustawa z. dnia 20. czerwca 1985. r.. o. prokuraturze (tekst jedn.: Dz..U..z.2011.r..Nr.270, poz..1�99.z.późn. zm.)

u. przec. narkom. – ustawa z.dnia 29.lipca 2005.r..o.przeciwdziałaniu narkoma-nii (tekst jedn.: Dz..U..z.2012.r..poz..124.z.późn. zm.)

u. SN – ustawa z.dnia 23.listopada 2002.r..o.Sądzie Najwyższym (Dz..U..Nr.240, poz..20�2.z.późn. zm.)

Wykaz skrótów

12

u. TK – ustawa z.dnia 1.sierpnia 1997.r..o.Trybunale Konstytucyjnym (Dz..U..Nr.102, poz..643 z.późn. zm.)

u. TS – ustawa z.dnia 26.marca 1982.r..o.Trybunale Stanu (tekst jedn.: Dz..U..z.2002.r..Nr.101, poz..92�.z.późn. zm.)

u.b.w. – ustawa z.dnia 24.maja 2002.r..o.Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Agencji Wywiadu (tekst jedn.: Dz..U..z.2010.r..Nr.29, poz..1�4.z.późn. zm.)

u.d.w. – ustawa z.dnia 9.października 2009.r..o.dyscyplinie wojsko-wej (Dz..U..Nr.190, poz..1474.z.późn. zm.)

u.k.s.c. – ustawa z.dnia 28.lipca 2005.r..o.kosztach sądowych w.spra-wach cywilnych (tekst jedn.: Dz..U..z.2010.r..Nr.90, poz..�94.z.późn. zm.)

u.o.i.n. – ustawa z.dnia 5.sierpnia 2010.r..o.ochronie informacji nie-jawnych (Dz..U..Nr.182, poz..1228)

u.o.p.z. – ustawa z.dnia 28.października 2002.r..o.odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary (tekst jedn.: Dz..U..z.2012.r..poz..768.z.późn. zm.)

u.o.s.k. – ustawa z.dnia 23.czerwca 1973.r..o.opłatach w.sprawach karnych (tekst jedn.: Dz..U..z.1983.r..Nr.49, poz..223 z.późn. zm.)

u.p.e.a. – ustawa z.dnia 17.czerwca 1966.r..o.postępowaniu egzeku-cyjnym w.administracji (tekst jedn.: Dz..U..z.200�.r..Nr.229, poz..19�4.z.późn. zm.)

u.p.n. – ustawa z. dnia 26. października 1982. r.. o. postępowaniu w.sprawach nieletnich (tekst jedn.: Dz..U..z.2010.r..Nr.33, poz..178.z.późn. zm.)

u.s.p. – ustawa z.dnia 27. lipca 2001. r..–.Prawo.o.ustroju sądów powszechnych (Dz..U..Nr.98, poz..1070.z.późn. zm.)

u.s.w. – ustawa z.dnia 21.sierpnia 1997.r..–.Prawo.o.ustroju sądów wojskowych (tekst jedn.: Dz..U..z.2012.r..poz..9�2.z.późn. zm.)

u.ś.k. – ustawa z. dnia 25. czerwca 1997. r.. o. świadku koronnym (tekst jedn.: Dz..U..z.2007.r..Nr.36, poz..232 z.późn. zm.)

ustawa lustracyjna – ustawa z.dnia 18.października 2006.r..o.ujawnianiu infor-macji o.dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z.lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów (tekst jedn.: Dz..U..z.2007.r..Nr.63, poz..42�.z.późn. zm.)

ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 20.lipca 2000.r..o.zmianie ustawy – Kodeks z.20.lipca 2000.r. postępowania karnego, ustawy – Przepisy wprowadzające

Kodeks postępowania karnego oraz ustawy – Kodeks kar-ny skarbowy (Dz..U..Nr.62, poz..717)

Wykaz skrótów

13

ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 9.września 2000.r..o.zmianie ustawy – Kodeks z.9.września 2000.r. karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy

o.zwalczaniu nieuczciwej konkurencji, ustawy o.zamówie-niach publicznych oraz ustawy – Prawo bankowe (Dz..U..Nr.93, poz..1027)

ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 10.stycznia 2003.r..o.zmianie ustawy – Kodeks z.10.stycznia 2003.r. postępowania karnego, ustawy – Przepisy wprowadza-

jące Kodeks postępowania karnego, ustawy o. świadku koronnym oraz ustawy o.ochronie informacji niejawnych (Dz..U..Nr.17, poz..1��.z.późn. zm.)

ustawa nowelizująca – ustawa z. dnia 13. czerwca 2003. r.. o. zmianie ustawy z.13.czerwca 2003.r. – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.. U..

Nr.111, poz..1061)ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 18.marca 2004.r..o.zmianie ustawy – Kodeks z.18.marca 2004.r. karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz usta-

wy – Kodeks wykroczeń (Dz..U..Nr.69, poz..626)ustawa nowelizująca – ustawa z. dnia 16. kwietnia 2004. r.. o. zmianie ustawy z.16.kwietnia 2004.r. – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.. U..

Nr.93, poz..889)ustawa nowelizująca – ustawa z. dnia 8. października 2004. r.. o. zmianie ustawy z.8.października 2004.r. – Kodeks postępowania karnego oraz ustawy – Kodeks

karny wykonawczy (Dz..U..Nr.240, poz..2405)ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 17.grudnia 2004.r..o.zmianie ustawy o.Policji z.17.grudnia 2004.r. oraz ustawy – Kodeks postępowania karnego (Dz.. U..

z.200�.r..Nr.10, poz..70)ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 3.czerwca 2005.r..o.zmianie ustawy – Kodeks z.3.czerwca 2005.r. postępowania karnego (Dz..U..Nr.141, poz..1181)ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 7.lipca 2005.r..o.zmianie ustawy – Kodeks z.7.lipca 2005.r. postępowania karnego oraz ustawy – Kodeks postępowa-

nia w.sprawach o.wykroczenia (Dz..U..Nr.143, poz..1203)ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 28.lipca 2005.r..o.zmianie ustawy – Kodeks z.28.lipca 2005.r. karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz.. U..

Nr.178, poz..1479)ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 12.stycznia 2007.r..o.zmianie ustawy – Kodeks z.12.stycznia 2007.r. postępowania karnego (Dz..U..Nr.20, poz..116)ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 15.marca 2007.r..o.zmianie ustawy – Kodeks z.1�.marca 2007.r. postępowania cywilnego, ustawy – Kodeks postępowania

karnego oraz o.zmianie niektórych innych ustaw (Dz..U..Nr.112, poz..766)

Wykaz skrótów

14

ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 29.marca 2007.r..o.zmianie ustawy o.pro-z.29.marca 2007.r. kuraturze, ustawy – Kodeks postępowania karnego oraz

niektórych innych ustaw (Dz..U..Nr.64, poz..432 z.późn. zm.)

ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 9.maja 2007.r..o.zmianie ustawy – Kodeks po-z.9.maja 2007.r. stępowania karnego oraz niektórych innych ustaw (Dz..U..

Nr.99, poz..664)ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 24.października 2008.r..o.zmianie ustawy z.24.października – Kodeks postępowania karnego (Dz..U..Nr.225, poz..1485)2008.r.ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 16.lipca 2009.r..o.zmianie ustawy – Kodeks z.16.lipca 2009.r. postępowania karnego (Dz..U..Nr.127, poz..1051)ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 5.listopada 2009.r..o.zmianie ustawy – Kodeks z.�.listopada 2009.r. karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy

– Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz..U..Nr.206, poz..1�89.z.późn. zm.)

ustawa nowelizująca – ustawa z.dnia 31.sierpnia 2011.r..o.zmianie ustawy o.bez-z.31.sierpnia 2011.r. pieczeństwie imprez masowych oraz niektórych innych

ustaw (Dz..U..Nr.217, poz..1280)ustawa – ustawa z. dnia 16. września 2011. r.. o. zmianie ustawy nowelizująca (I) – Kodeks postępowania karnego, ustawy o.prokuraturze z.16.września 2011.r. oraz ustawy o.Krajowym Rejestrze Karnym (Dz..U..Nr.240,

poz..1430)ustawa – ustawa z. dnia 16. września 2011. r.. o. zmianie ustawy nowelizująca (II) – Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych z.16.września 2011.r. ustaw (Dz..U..Nr.240, poz..1431)ustawa – ustawa z.dnia 31.sierpnia 2012.r..o.zmianie ustawy – Kodeks nowelizująca (I) postępowania karnego (Dz..U..poz..1091)z.31.sierpnia 2012.r..ustawa – ustawa z.dnia 31.sierpnia 2012.r..o.zmianie ustawy – Kodeks nowelizująca (II) postępowania karnego oraz niektórych innych ustaw z.31.sierpnia 2012.r. (Dz..U..poz..1101)ustawa o.nieważności – ustawa z.dnia 23. lutego 1991. r..o.uznaniu za nieważne orzeczeń sądowych orzeczeń sądowych wobec osób represjonowanych za

działalność na rzecz niepodległego bytu Państwa Polskiego (Dz..U..Nr.34, poz..149.z.późn. zm.)

ustawa o.Policji – ustawa z.dnia 6.kwietnia 1990.r..o.Policji (tekst jedn.: Dz..U..z.2011.r..Nr.287, poz..1687.z.późn. zm.)

Wykaz skrótów

1�

Periodyki

Acta UL – Acta Universitatis LodziensisActa UNC – Acta Universitatis Nicolai CoperniciActa UWr. Prz. PiA – Acta Universitatis Wratislaviensis. Przegląd Prawa i.Admi-

nistracjiAMSiK – Archiwum Medycyny Sądowej i.KryminologiiAnnales UMCS – Annales Universitatis Mariae Curie-SkłodowskaApel.-Gda. – Apelacja GdańskaApel.-Lub. – Apelacja – Sąd Apelacyjny w.LublinieApel.-W-wa – Apelacja. Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych. Sąd Apela-

cyjny w.WarszawieBiul. SA Katowice – Biuletyn Sądu Apelacyjnego w.KatowicachBiul. SN – Biuletyn Sądu NajwyższegoBPK SN – Biuletyn Prawa Karnego Sądu NajwyższegoCMLR – Common Market Law ReviewCPKiNP – Czasopismo Prawa Karnego i.Nauk PenalnychDz..U. – Dziennik UstawDz..Urz. UE – Dziennik Urzędowy Unii EuropejskiejDz..Urz. WE – Dziennik Urzędowy Wspólnot EuropejskichECR – European Court ReportsEduk. Praw. – Edukacja PrawniczaEJCCLCJ – European Journal of Crime, Criminal Law and Criminal

JusticeEPS. – Europejski Przegląd SądowyGP – Gazeta PrawnaGS – Gazeta SądowaGSiP – Gazeta Sądowa i.PenitencjarnaGSP – Gdańskie Studia PrawniczeGSP–Prz. Orz. – Gdańskie Studia Prawnicze – Przegląd OrzecznictwaInf. Praw. – Informacja PrawniczaKSP – Krakowskie Studia PrawniczeKw. Pr. Pub. – Kwartalnik Prawa PublicznegoKZS – Krakowskie Zeszyty SądoweLEX – System Informacji Prawnej LEXM.P. – Monitor PolskiMon. Praw. – Monitor PrawniczyNP. –. Nowe.PrawoOSA – Orzecznictwo Sądów ApelacyjnychOSAB – Orzecznictwo Sądów Apelacji BiałostockiejOSAG – Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w.Gdańsku

Wykaz skrótów

16

OSAŁ – Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w.ŁodziOSASz – Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego w.SzczecinieOSN – Orzecznictwo Sądu NajwyższegoOSN.Prok..i.Pr. – Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Sądów Apelacyjnych,

Naczelnego Sądu Administracyjnego i. Trybunału Konstytucyjnego, dodatek do Prokuratury i.Prawa

OSN(K) – Orzeczenia Sądu Najwyższego (Izba Karna)OSNC – Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba CywilnaOSNCK – Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izby Cywilnej i. Izby

KarnejOSNKW – Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Izba Karna i. Wojs-

kowaOSNKW-R – Rocznik – Orzecznictwo Sądu Najwyższego w.sprawach

karnych. Pełny urzędowy zbiór orzeczeń Izby Karnej i.Izby Wojskowej Sądu Najwyższego

OSNP – Orzecznictwo Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i.Spraw Publicznych Sądu Najwyższego

OSNPG – Orzecznictwo Sądu Najwyższego, Wydawnictwo Prokuratury Generalnej

OSNSD – Orzecznictwo Sądu Najwyższego w.sprawach dyscypli-narnych

OSP – Orzecznictwo Sądów PolskichOSPiKA – Orzecznictwo Sądów Polskich i.Komisji ArbitrażowychOSS – Orzecznictwo w.Sprawach SamorządowychOTK ZU – Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzę-

dowyOTK-A – Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. Zbiór Urzę-

dowy, seria APiM – Prawo i.MedycynaPiP. – Państwo i.PrawoPiŻ – Prawo i.ŻyciePiZS – Praca i.Zabezpieczenie SpołecznePOSAG – Przegląd Orzecznictwa Sądu Apelacyjnego w.GdańskuPPK – Problemy Prawa KarnegoProb. Egz. – Problemy EgzekucjiProb. Egz. Sąd. – Problemy Egzekucji SądowejProb. Krym. – Problemy KryminalistykiProb. Praw. – Problemy PraworządnościProk..i.Pr. – Prokuratura i.PrawoPrz. Pol. – Przegląd PolicyjnyPrz. Sejm. – Przegląd SejmowyPS. – Przegląd Sądowy

Wykaz skrótów

17

PUG – Przegląd Ustawodawstwa GospodarczegoPWP – Przegląd Więziennictwa PolskiegoPWS – Problemy Wymiaru SprawiedliwościRPEiS – Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i.SocjologicznyRz. ZN – Rzeszowskie Zeszyty NaukoweSKKiP – Studia Kryminologiczne, Kryminalistyczne i. Peniten-.

cjarneSł. MO – Służba Milicji ObywatelskiejSP – Studia PrawniczeSPE – Studia Prawno-EkonomiczneSt. Iur. – Studia IuridicaSt. Iur. Lub. – Studia Iuridica LublinensiaSt. Iur. Torun. – Studia Iuridica TorunensiaWPP – Wojskowy Przegląd PrawniczyWSS – Wrocławskie Studia SądoweZNASW – Zeszyty Naukowe Akademii Spraw WewnętrznychZNIBPS. – Zeszyty Naukowe Instytutu Badania Prawa SądowegoZNUJ – Zeszyty Naukowe Uniwersytetu JagiellońskiegoZNUŁ – Zeszyty Naukowe Uniwersytetu ŁódzkiegoZNURz – Zeszyty Naukowe Uniwersytetu RzeszowskiegoZNWSO – Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Oficerskiej im. S..Czar-

nieckiegoZb. Orz. – Zbiór Orzeczeń Trybunału Sprawiedliwości i. Sądu

Pierwszej Instancji

Inne

ABW – Agencja Bezpieczeństwa WewnętrznegoENA – europejski nakaz aresztowaniaETPC – Europejski Trybunał Praw CzłowiekaMTK – Międzynarodowy Trybunał KarnySA – Sąd ApelacyjnySN – Sąd NajwyższyTK – Trybunał KonstytucyjnyTS – Trybunał Sprawiedliwości Unii EuropejskiejUE – Unia EuropejskaŻW – Żandarmeria Wojskowa

Wykaz skrótów

18

Wykaz literatury powoływanej zapisem skrótowym

J. Bafia i.in., Kodeks.... –. J.. Bafia, J.. Bednarzak, M.. Flemming, S.. Kalinowski, H..Kempisty, M..Siewierski, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, red. M..Mazur, Warszawa 1976

K.T. Boratyńska i.in., – K.T. Boratyńska, A..Górski, A..Sakowicz, A..Ważny, Kodeks Kodeks..., 2007 postępowania karnego. Komentarz, wyd. 2, Warszawa 2007K.T. Boratyńska i.in., – K.T. Boratyńska, A..Górski, A..Sakowicz, A..Ważny, Kodeks Kodeks..., 2009 postępowania karnego. Komentarz, wyd. 3, Warszawa 2009K.T. Boratyńska i.in., – K.T. Boratyńska, A..Górski, A..Sakowicz, A..Ważny, Kodeks Kodeks..., 2012 postępowania karnego. Komentarz, wyd. 4, Warszawa 2012M. Cieślak, – M..Cieślak, Polska procedura karna. Podstawowe założenia teo-Polska procedura... retyczne, wyd. 3, Warszawa 1984W. Daszkiewicz, – W..Daszkiewicz, Prawo karne procesowe. Zagadnienia ogólne, Prawo..., 1999 t..I, Bydgoszcz 1999Z. Doda, A..Gaberle, – Z..Doda, A..Gaberle, Kontrola odwoławcza w procesie karnym Kontrola odwoławcza... – Orzecznictwo Sądu Najwyższego. Komentarz, Warszawa

1997Z. Gostyński i.in., – J..Bratoszewski, Z..Gostyński, L..Gardocki, S.M. Przyjemski, Kodeks..., 1998 R.A. Stefański, S.. Zabłocki, Kodeks postępowania karnego.

Komentarz, red. Z..Gostyński, Warszawa 1998Z. Gostyński i.in., – J..Bratoszewski, Z..Gostyński, L..Gardocki, S.M. Przyjemski, Kodeks..., 2004 R.A. Stefański, S.. Zabłocki, Kodeks postępowania karnego.

Komentarz, red. Z..Gostyński, red. wyd. 2 R.A. Stefański, S..Zabłocki, t..I, Warszawa 2003, t..II.i.III, Warszawa 2004

J. Grajewski, – J..Grajewski, Przebieg procesu karnego, wyd. 4, Warszawa Przebieg..., 2008 2008J..Grajewski.i.in., – J..Grajewski, L.K. Paprzycki, M..Płachta, Kodeks postępowa-Kodeks..., 2003 nia karnego. Komentarz, Kraków 2003J..Grajewski.i.in., – J..Grajewski, L.K. Paprzycki, S..Steinborn, Kodeks postępo-Kodeks..., 2006 wania karnego. Komentarz, red. J..Grajewski, Kraków 2006J..Grajewski.i.in., – J..Grajewski, L.K. Paprzycki, S..Steinborn, Kodeks postępowa-Kodeks..., 2010 nia karnego. Komentarz, red. J..Grajewski, Warszawa 2010J..Grajewski.i.in., – J..Grajewski, S..Steinborn, P..Rogoziński, Kodeks postępo-Objaśnienia... wania karnego. Objaśnienia dla studentów, red. J..Grajewski,

Kraków.200�

Wykaz skrótów

19

J..Grajewski.i.in., – J..Grajewski, K..Papke-Olszauskas, S..Steinborn, K. Woź-Prawo..., 2009 niewski, Prawo karne procesowe. Część ogólna, red.

J..Grajewski, wyd. 2, Warszawa 2009J..Grajewski.i.in., – J..Grajewski, K..Papke-Olszauskas, S..Steinborn, K..Woź-Prawo..., 2011 niewski, Prawo karne procesowe. Część ogólna, red.

J..Grajewski, wyd. 3, Warszawa 2011J. Grajewski, – J..Grajewski, L.K. Paprzycki, Kodeks postępowania karnego L.K. Paprzycki, z komentarzem, Sopot 2000Kodeks...J. Grajewski, – J.. Grajewski, E.. Skrętowicz, Kodeks postępowania karnego E..Skrętowicz, z komentarzem, Gdańsk 1996Kodeks...T. Grzegorczyk, – T.. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Kodeks..., 1998 Warszawa 1998T. Grzegorczyk, – T.. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Kodeks..., 2001 wyd. 2, Warszawa 2001T. Grzegorczyk, – T.. Grzegorczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Kodeks..., 2008 wyd. 5, Warszawa 2008T. Grzegorczyk, – T..Grzegorczyk, J..Tylman, Polskie postępowanie karne, War-J..Tylman, Polskie szawa.1998postępowanie..., 1998T. Grzegorczyk, – T..Grzegorczyk, J..Tylman, Polskie postępowanie karne, wyd..6, J..Tylman, Polskie Warszawa.2007postępowanie..., 2007W. Grzeszczyk, – W.. Grzeszczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Kodeks..., 2003 Warszawa 2003W. Grzeszczyk, – W.. Grzeszczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Kodeks..., 2006 wyd. 4, Warszawa 2006W. Grzeszczyk, – W.. Grzeszczyk, Kodeks postępowania karnego. Komentarz, Kodeks..., 2009 wyd. 7, Warszawa 2009P. Hofmański, – P..Hofmański, Konwencja Europejska a prawo karne, Toruń Konwencja Europejska... 199�P. Hofmański, – P..Hofmański, E..Sadzik, K..Zgryzek, Kodeks postępowania E..Sadzik, K..Zgryzek, karnego. Komentarz, red. P..Hofmański, wyd. 2, Warszawa Kodeks..., 2004 2004P. Hofmański, – P..Hofmański, E..Sadzik, K..Zgryzek, Kodeks postępowania E..Sadzik, K..Zgryzek, karnego. Komentarz, red. P..Hofmański, wyd. 3, Warszawa Kodeks..., 2007 2007

Wykaz skrótów

20

P. Hofmański, . –. P..Hofmański, E..Sadzik, K..Zgryzek, Kodeks postępowania E..Sadzik, K..Zgryzek, karnego. Komentarz, t.. IV, Aktualizacje, red. P..Hofmański, Kodeks..., 2008, t..IV Warszawa 2008P. Hofmański, – P.. Hofmański, E.. Sadzik, K.. Zgryzek, Kodeks postępowa-E..Sadzik, K..Zgryzek, nia karnego. Komentarz, red. P..Hofmański, wyd. 4, t..I–II, Kodeks..., 2011 Warszawa 2011, t..III, Warszawa 2012R. Kmiecik, – R..Kmiecik, E..Skrętowicz, Proces karny, wyd. 7, Warszawa E..Skrętowicz, 2009Proces..., 2009K. Marszał, – K..Marszał, Proces karny. Zagadnienia ogólne, wyd. 2, Kato-Proces..., 2013 wice 2013K. Marszał i.in., – R..Koper, K..Marszał, R..Netczuk, K..Sychta, J..Zagrodnik, Proces..., 2012 K.. Zgryzek, Proces karny. Przebieg postępowania, red.

K..Marszał, wyd. 2, Katowice 2012S. Śliwiński, Proces.... –. S..Śliwiński, Proces karny. Zasady ogólne, Warszawa 1948S. Waltoś, – S..Waltoś, Proces karny. Zarys systemu, wyd. 9, Warszawa Proces..., 2008 2008S. Waltoś, – S..Waltoś, Proces karny. Zarys systemu, wyd. 10, Warszawa Proces..., 2009 2009A. Zoll i.in., – G..Bogdan, Z..Ćwiąkalski, P..Kardas, J..Majewski, J. Ra-Kodeks..., 2012 glewski, M.. Szewczyk, W.. Wróbel, A.. Zoll, Kodeks kar-

ny. Część ogólna, t..I, Komentarz do art. 1–116, red. A..Zoll, wyd. 4, Warszawa 2012

Wykaz skrótów

21

Wprowadzenie

Dnia 1.września 2005.r. minęło 7 lat obowiązywania kodeksu postępowania karnego uchwalonego 6.czerwca 1997.r., który był jednym z.elementów komplekso-wej reformy polskiego systemu prawa karnego. W.tym okresie kodeks ten podlegał ciągłym korektom legislacyjnym. Z.jednej strony były one efektem ujawniających się w.praktyce niedoskonałości rozwiązań w.nim przyjętych, z.drugiej zaś, przynaj-mniej część drobniejszych nowelizacji była niewątpliwie fragmentem wielkiej lawi-ny nieustannych zmian, która przetacza się w.ostatnich latach przez polski system prawny. Starania i.w.efekcie przystąpienie Polski do Unii Europejskiej przyniosły trzeci powód zmian, jakim jest konieczność dostosowania polskiego prawa do roz-wiązań przyjętych w.prawie europejskim. Taki stan z.pewnością nie ułatwia stoso-wania w.praktyce przepisów kodeksu postępowania karnego, nie wspominając już o.„okrzepnięciu” nowych instytucji procesowych oraz ukształtowaniu się jednolitej praktyki stosowania prawa. Stąd też cały czas ze wszech miar aktualna jest potrze-ba opatrzenia przepisów kodeksu postępowania karnego z.1997.r. komentarzem będącym wynikiem ich szczegółowej analizy, którego celem będzie podjęcie próby wyjaśnienia zagadnień najistotniejszych zarówno z.punktu widzenia praktyki wy-miaru sprawiedliwości, jak i.doktryny prawa karnego procesowego.

W niniejszym komentarzu uwzględniono stan prawny na dzień 1.paździer-nika 2005.r., w.tym wszystkie ustawy uchwalone do końca IV.kadencji Sejmu RP. Wśród nowelizacji kodeksu postępowania karnego za najważniejsze należy uznać zmiany wprowadzone dwiema ustawami: z.20.lipca 2000.r. (Dz..U..Nr.62, poz..717), która weszła w.życie 1.września 2000.r..oraz.z.10.stycznia 2003.r. (Dz..U..Nr.17, poz..1��.z.późn. zm.), która weszła w.życie 1. lipca 2003.r. Autorzy szczegółowo odnoszą się do skutków, jakie wywołała każda z.nich i.to nie tylko w.stosunku do bezpośrednio zmienionych, ale również do pozostałych, związanych z.nimi przepisów kodeksu, wskazując możliwe drogi interpretacji nowych uregulowań. Szczególną uwagę należy zwrócić na rewolucyjne niekiedy zmiany, które nastąpiły w.treści działu XIII k.p.k. Dodano w.nim bowiem wiele przepisów dotyczących współpracy sądowej w.sprawach karnych między organami wymiaru sprawied-liwości państw członkowskich UE. Należy tu wskazać przede wszystkim ustawy nowelizujące:

–. z.18.marca 2004.r. (Dz..U..Nr.69, poz..626) dodającą z.dniem 1.maja 2004.r..prze-pisy.o.europejskim nakazie aresztowania,

22

–. z.16.kwietnia 2004.r. (Dz..U..Nr.93, poz..889) dodającą z.dniem 1.maja 2004.r..przepisy.o.wspólnych zespołach dochodzeniowo-śledczych,

–. z.7.lipca 2005.r. (Dz..U..Nr.143, poz..1203) dodającą z.dniem 2.sierpnia 2005.r..przepisy.o.wykonywaniu wydanych w. innym państwie członkowskim UE postanowień o.zatrzymaniu dowodów lub mających na celu zabezpieczenie mienia.W komentarzu odniesiono się szczegółowo do tych zmian, wskazując ich ge-

nezę, kształt regulacji europejskich zawartych w.poszczególnych decyzjach ramo-wych, a.także rysujące się drogi ich interpretacji. Skomentowane zostały również, znajdujące się w.dziale XIII od 23.listopada 2004.r., przepisy dotyczące współpracy z.Międzynarodowym Trybunałem Karnym (ustawa z.8.października 2004.r., Dz..U..Nr.240, poz..2405).

Nie można było także pominąć orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, które.w.ciągu ostatnich lat już kilkakrotnie wpłynęło na kształt normatywny ko-deksu postępowania karnego, gdy TK uznał, że określony jego przepis jest niezgod-ny z.Konstytucją. Autorzy w.takich wypadkach wskazują na ten fakt, zarysowując pokrótce przyczyny takiej decyzji Trybunału oraz jej konsekwencje dla praktyki stosowania prawa.

Z dniem 17.października 1999.r. weszła w.życie ustawa z.10.września 1999.r..– Kodeks karny skarbowy (Dz..U..Nr.83, poz..930). Z.uwagi na fakt, że przepisy kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio w.postępowaniu kar-nym skarbowym, autorzy starali się wskazać w.komentarzu do poszczególnych jednostek redakcyjnych te przepisy kodeksu karnego skarbowego, które uzupeł-niają kodeks postępowania karnego, oraz uwidocznić podstawowe odmienności charakterystyczne dla prawa skarbowego. W.komentarzu uwzględniono również ostatnią nowelizację kodeksu karnego skarbowego, która dokonała wielu istot-nych zmian w. jego przepisach procesowych (ustawa z. 28. lipca 2005. r., Dz..U..Nr.178, poz..1479). Należy jednak mieć na względzie, że uwagi odnoszące się do przepisów kodeksu karnego skarbowego nie mogą zastąpić szczegółowych rozważań dotyczących postępowania w.sprawach o.przestępstwa skarbowe i.wy-kroczenia skarbowe.

W komentarzu uwzględniono zarówno dorobek doktryny prawa karnego procesowego, jak i. orzecznictwo Sądu Najwyższego i. sądów apelacyjnych. Nie ograniczono się przy tym wyłącznie do publikacji i.judykatów odnoszących się do nowego kodeksu postępowania karnego, zwracając uwagę również na zachowujące aktualność wypowiedzi doktrynalne i.orzecznictwo z.okresu obowiązywania kodek-su postępowania karnego z.1969.r..Z.kolei zaciągnięte przez Polskę zobowiązania międzynarodowe skłonić musiały do uwzględnienia przy wykładni komentowa-nych przepisów również standardów ochrony praw człowieka wypracowanych przede wszystkim w.orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Na początku działów i.rozdziałów kodeksu zamieszczone zostały wykazy literatury procesowej: monografie oraz ważniejsze opracowania artykułowe i.glosy do orze-

Wprowadzenie

23

czeń. Pełne wykazy literatury zawierają aktualne podręczniki akademickie poświę-cone procesowi karnemu.

Autorzy wyrażają nadzieję, że niniejszy komentarz okaże się przydatny dla praktyków, zwłaszcza sędziów, prokuratorów i.adwokatów, a.także stanie się pomo-cą dydaktyczną dla studentów wydziałów prawa zainteresowanych poszerzeniem swojej wiedzy z.zakresu prawa karnego procesowego.

Na zakończenie wspomnieć wypada, że każdy z. autorów wyraża własny punkt widzenia w.opracowanej przez siebie części komentarza.

Gdańsk, w październiku 2005 r.Autorzy

Wprowadzenie

24

Do wydania drugiego

Założenia, które przyświecały autorom pierwszej edycji Komentarza.z.2006.r..nie zmieniły się również przy opracowaniu drugiego wydania. Chodzi zarówno o.aktualizację stanu prawnego w.zakresie podstawowego źródła prawa karnego pro-cesowego i.ocenę tych zmian, jak i.o.uwzględnienie poglądów doktryny i.tendencji orzecznictwa sądowego dotyczących wykładni istotnych problemów procesowych.

Drugie wydanie Komentarza różni się natomiast innym podziałem tematyki między poszczególnymi autorami.

Komentarz obejmuje stan prawny na dzień 15.marca 2010.r., uwzględniając jednak również dwie większe nowelizacje ustawodawstwa przyjęte w. ostatnim czasie. Są to:

– ustawa z.9.października 2009.r..o.zmianie ustawy o.prokuraturze oraz nie-których innych ustaw (Dz..U..Nr.178, poz..1375), która wprowadza rozdział urzędów Ministra Sprawiedliwości i.Prokuratora Generalnego; wchodzi ona w.życie z.dniem 31.marca 2010.r.,

– ustawa z.�.listopada 2009.r..o.zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy – Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks karny skarbowy oraz niektórych innych ustaw (Dz..U..Nr.206, poz..1589), wpro-wadzająca wiele istotnych zmian w.kodeksie postępowania karnego, w.tym. m.in. w.zakresie postępowania przyspieszonego oraz przepisów o.europejskim nakazie aresztowania; ustawa ta wchodzi w.życie z.dniem 8.czerwca 2010.r.Pierwotnie ukazanie się drugiego wydania Komentarza planowane było na dru-

gą połowę 2009.r. Stopień zaawansowania procesu legislacyjnego nad wskazanymi powyżej dwiema istotnymi nowelizacjami skłonił autorów do chwilowego wstrzyma-nia prac do czasu ich uchwalenia, aby w.ten sposób do rąk Szanownych Czytelników mógł trafić możliwe najaktualniejszy Komentarz do kodeksu postępowania karnego.

Zmarły 22.maja 2009.r. Profesor Jan Grajewski zaktualizował i.przygotował do druku niemalże całość swojej części Komentarza, czuwając jednocześnie jako redak-tor nad całością opracowania. W.zakresie zmian wchodzących w.życie po 1.maja 2009. r. oraz nowego orzecznictwa i. piśmiennictwa część Komentarza autorstwa .Śp. Profesora Jana Grajewskiego została uzupełniona przez Sławomira Steinborna.

Gdańsk–Warszawa, w marcu 2010 r.Autorzy

2�

Do wydania trzeciego

Koncepcja tego Komentarza, opracowana przez jego Założyciela Profesora Jana Grajewskiego, w trzecim wydaniu nie ulega żadnej zmianie. Uwzględnia bowiem aktualny, na początek marca 2013 r., stan prawny kodeksu postępowania karnego z.1997 r., rozporządzeń wykonawczych oraz innych aktów prawnych związanych z. kodeksem. Przedstawia również dorobek piśmiennictwa, a przede wszystkim orzecznictwo Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego, sądów apelacyjnych, jak i orzecznictwo trybunałów europejskich.

Współautorem pozostanie, w naszej intencji na zawsze, Profesor Jan Grajewski, gdyż nigdy nie stracą aktualności rozważania Profesora dotyczące zagadnień ogól-nych procesu karnego zawarte w licznych tezach Komentarza.

Współautorzy, w porozumieniu z Wydawnictwem, zdecydowali, że redak-.torem naukowym trzeciego wydania Komentarza będzie Lech K. Paprzycki. Taka też była wola Profesora Jana Grajewskiego, wyrażona przed wielu laty. Jednakże wydanie trzecie będzie kończyło pierwszy okres w historii Komentarza, gdy współautorami kolejnych wydań zawsze byli Jan Grajewski i Lech K. Paprzycki. Następne wydanie – które ukaże się już, zapewne, po dokonaniu zasadniczej nowelizacji kodeksu postępowania karnego z 1997 r. z uwzględnieniem propozy-cji Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Karnego – przygotowane będzie już przez nowy skład Autorów, z redakcją naukową Profesora Sławomira Steinborna, co również będzie zgodne z wolą Założyciela Komentarza Profesora Jana Grajewskiego, któremu w tym miejscu jeszcze raz dziękuję za współpracę, także w Sądzie Najwyższym.

Warszawa, w marcu 2013 r.prof. n. dr hab. Lech K. Paprzycki

27

Ustawaz dnia 6.czerwca 1997.r.

Kodeks postępowania karnego(Dz..U..Nr.89, poz..555; zm.: Dz..U..z.1999.r..Nr.83, poz..931; z.2000.r..Nr.50, poz..580, Nr.62, poz..717, Nr.73, poz..852, Nr.93, poz..1027;.z.2001.r..Nr.98, poz..1071, Nr.106, poz..1149;.z.2002.r..Nr.74, poz.. 676;.z.2003. r..Nr.17, poz..155, Nr.111, poz..1061, Nr.130, poz..1188;.z.2004.r..Nr.51, poz..514, Nr.69, poz..626, Nr.93, poz..889, Nr.240, poz..2405, Nr.264, poz..2641;.z.200�.r..Nr.10, poz..70, Nr.48, poz..461, Nr.77, poz..680, Nr.96, poz..821, Nr.141, poz..1181, Nr.143, poz..1203, Nr.163, poz..1363, Nr.169, poz..1416, Nr.178, poz..1479;.z.2006.r..Nr.15, poz..118, Nr.66, poz..467, Nr.95, poz..659, Nr.104, poz..708.i.711, Nr.141, poz..1009.i.1013, Nr.167, poz..1192, Nr.226, poz..1647.i.1648;.z.2007.r..Nr.20, poz..116, Nr.64, poz..432, Nr.80, poz..539, Nr.89, poz..589, Nr.99, poz..664, Nr.112, poz..766, Nr.123, poz..849, Nr.128, poz..903; z.2008.r..Nr.27, poz..162, Nr.100, poz..648, Nr.107, poz..686, Nr.123, poz..802, Nr.182, poz..1133, Nr.208, poz..1308, Nr.214, poz..1344, Nr.225, poz..1485, Nr.234, poz..1571, Nr.237, poz..16�1;.z.2009.r..Nr.8, poz..39, Nr.20, poz..104, Nr.28, poz..171, Nr.68, poz..585, Nr.85, poz..716, Nr.127, poz..1051, Nr.144, poz..1178, Nr.168, poz..1323, Nr.178, poz..1375, Nr.190, poz..1474, Nr.206, poz..1�89;.z.2010.r..Nr.7, poz..46, Nr.98, poz..626, Nr.106, poz..669, Nr.122, poz..826, Nr.125, poz..842, Nr.182, poz..1228, Nr.197, poz..1307; z.2011.r..Nr.48, poz..24�.i.246, Nr.53, poz..273, Nr.112, poz..654, Nr.117, poz..678, Nr.142, poz..829, Nr.191, poz..1135, Nr.217, poz..1280, Nr.240, poz..1430, 1431 i.1438, Nr.279, poz..164�;.

z.2012.r..poz..886, poz..1091, poz..1101, poz..1327, poz. 1426, poz. 1447, poz..1529)

29

Dział IPrzepisy wstępne

Literatura:Podręczniki: G..Artymiak, M..Klejnowska, C.P. Kłak, A..Masłowska, Z..Sobolewski,

P.K. Sowiński, Proces karny. Część szczególna, red. G..Artymiak, M..Rogalski, Warszawa 2012; B..Bieńkowska, P..Kruszyński, C..Kulesza, P..Piszczek, S..Pawelec, Wykład prawa karnego pro-cesowego, red. P..Kruszyński, wyd. 4, Białystok 2012; A..Bulsiewicz, M..Jeż-Ludwichowska, D..Kala, D..Osowska, A..Lach, Przebieg procesu karnego, Toruń 2003; M..Cieślak, Polska procedura karna. Podstawowe założenia teoretyczne, Warszawa 1984; W..Daszkiewicz, Prawo karne procesowe. Zagadnienia ogólne, t..I, Bydgoszcz 1999, t..II, Bydgoszcz 2001; A..Gaberle, Leksykon polskiej procedury karnej, Gdańsk 2004; J..Grajewski, Przebieg procesu karnego, wyd. 5, .Warszawa.2012;.J..Grajewski, K..Papke-Olszauskas, S..Steinborn, K..Woźniewski, Prawo karne procesowe – część ogólna, red. J.. Grajewski, wyd. 3, Warszawa 2011; J.. Grajewski, P..Rogoziński, S..Steinborn, Kodeks postępowania karnego. Objaśnienia dla studentów, t..I i.II, red. J..Grajewski, Kraków 2005; T..Grzegorczyk, J..Tylman, Polskie postępowanie karne, wyd. 8, Warszawa 2011; M..Klejnowska, C.P..Kłak, M..Rogalski, Z..Sobolewski, P.K. Sowiński, Proces karny. Część ogólna, red. G..Artymiak, M..Rogalski, wyd. 2, Warszawa 2012; R..Kmiecik, E..Skrętowicz, Proces karny. Część ogólna, wyd. 7, Warszawa 2009; R..Koper, K..Marszał, R..Netczuk, K..Sychta, J..Zagrodnik, K..Zgryzek, Proces karny. Przebieg postępowania, red. K..Marszał, wyd. 2, Katowice 2012; Leksykon prawa karnego procesowego. 100 podstawowych pojęć, red. W..Cieślak, K..Woźniewski, Warszawa 2012; K..Marszał, Proces karny. Zagadnienia ogólne, Katowice 2013; K.. Marszał, S.. Stachowiak, K.. Zgryzek, Proces karny, wyd. 2, Katowice 2005; A..Murzynowski, Istota i zasady procesu karnego, Warszawa 1994; T..Nowak, S..Stachowiak, Prawo karne procesowe. Dynamika postępowania, Bydgoszcz 1999; Z..Świda, R..Ponikowski, W..Posnow, Postępowanie karne. Część ogólna, red. Z..Świda, Warszawa 2008; Z..Świda, J..Skorupka, R..Ponikowski, W..Posnow, Postępowanie karne. Część szczególna, red. Z..Świda, Warszawa 2010; S..Waltoś, Proces karny. Zarys systemu, wyd. 10, Warszawa 2009; K..Woźniewski, Prawo karne procesowe. Zarys instytucji, wyd. 3, Gdańsk 2013.

Zagadnienia ogólne: M..Cieślak, Kodyfikacja prawa karnego procesowego a zagadnienie gwarancji procesowych, NP 1953, nr.8–9; M..Cieślak, O pojęciu przedmiotu procesu karnego i w sprawie tzw. „podstawy procesu”, PiP.1959, z..8–9;.P..Czarnecki, A..Matukin, Intertemporalne aspekty obowiązywania ustawy karnej procesowej – zarys problematyki, CPKiNP 2010, nr.1; M..Derdowska, Dyrektywy postępowania karnego w doktrynie prawa – zarys problematyki (w:).Wybrane problemy procesu karnego i kryminalistyki, red. J..Kasprzak, B..Młodziejowski, Olsztyn 2010; A.. Gerecka-Żołyńska, Internacjonalizacja współczesnego procesu karnego w Polsce, Warszawa 2009; T..Grzegorczyk, Kilka uwag o potrzebie sięgania do wykładni syste-

——————— Jan Grajewski, Sławomir Steinborn ———————

30

mowej i funkcjonalnej w procesie wykładni przepisów prawa w sprawach karnych (w:).W poszu-kiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, red. A..Choduń, S..Czepita, Szczecin 2010; P..Hofmański, Konwencja Europejska a prawo karne, Toruń 1995; Ł..Jagiełłowicz, Konstytucyjny system źródeł prawa a status prawny jednostki w postępowaniu karnym, Prok.. i.Pr. 2012, nr.11;.P..Kardas, Kilka uwag o wiążącej mocy orzeczeń Trybunału Konstytucyjnego (rozważania na marginesie uchwały Zgromadzenia Ogólnego Sędziów Trybunału Konstytucyjnego z dnia 13 lipca 2010 r.) (w:).Problemy penologii i praw człowieka na początku XXI stulecia. Księga poświęcona pamięci Profesora Zbigniewa Hołdy, red. B..Stańdo-Kawecka, K..Krajewski, Warszawa 2011; P..Kardas, Mieszany, kontradyktoryjny czy inkwizycyjny proces karny? Rozważania o kierunku projektowanych zmian kodeksu postępowania karnego (w:).Księga dedykowana dr Ewie Weigend, red. S..Waltoś, Kraków 2011; P..Kardas, Obrońca i oskarżyciel w procesie karnym – granice kontradyktoryjności a możliwość współpracy (w:).Współczesna adwo-katura wobec innych zawodów prawniczych, t..IV, red. J..Giezek, Warszawa 2011; R..Kmiecik, O dwu koncepcjach dalszego rozwoju procedury karnej (Uwagi w związku z tzw. konsensualizmem procesowym) (w:).Aktualne problemy prawa i procesu karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Janowi Grajewskiemu, red. M..Płachta, GSP, t..XI, Gdańsk 2003; K.J. Leżak, Zastosowanie ekonomicznej analizy w prawie karnym procesowym (w:).Współczesne tendencje w rozwoju pro-cesu karnego z perspektywy dogmatyki oraz teorii i filozofii prawa, red. J..Skorupka, I..Hayduk-.-Hawrylak, Warszawa 2011; A..Murzynowski, O założeniach ostatniego projektu kodeksu po-stępowania karnego z 1997 r. (w:).Iudicium et scientia. Księga jubileuszowa Profesora Romualda Kmiecika, red. A..Przyborowska-Klimczak, A..Taracha, Warszawa 2011; A..Murzynowski, Proceduralne przesłania dotyczące sądowego orzekania w sprawach karnych (w:).Funkcje proce-su karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T..Grzegorczyk, Warszawa 2011; M..Rogalski, Niezawisłość sędziowska w postępowaniu karnym, Lublin 2000; Standardy praw człowieka a polskie prawo karne, red. J.. Skupiński, J.. Jakubowska-Hara, Warszawa 199�;.L..Schaff, Wszczęcie postępowania karnego a problematyka podstawy i przedmiotu pro-cesu, PiP.1959, z..2;.S..Szołucha, „Sprawiedliwość restaurująca” jako możliwy, alternatywny cel procesu karnego (w:).Współczesne tendencje w rozwoju procesu karnego z perspektywy dog-matyki oraz teorii i filozofii prawa, red. J..Skorupka, I..Hayduk-Hawrylak, Warszawa 2011; Z..Świda, Podstawowe problemy nowego kodeksu postępowania karnego (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, Wrocław 1997; M..Warchoł, Obejście prawa w procesie karnym.(w:).Współczesne tendencje w rozwoju procesu karnego z perspektywy dogmatyki oraz teorii i filozo-fii prawa, red. J..Skorupka, I..Hayduk-Hawrylak, Warszawa 2011; A..Wąsek, O niektórych nie-spójnościach unormowań kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego (w:).Aktualne problemy prawa i procesu karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Janowi Grajewskiemu, red. M..Płachta, GSP, t..XI, Gdańsk 2003; J..Wieczorkiewicz-Kita, O konwencjonalnych i formalnych aspektach procesu karnego (w:).W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, red. A..Choduń, S..Czepita, Szczecin 2010; P..Wiliński, Proces karny w świetle Konstytucji, Warszawa 2011; P..Wiliński, Wola oskarżonego jako przesłanka wyłączająca ochronę wynikającą z konstytucyjnych gwarancji procesowych (w:).Iudicium et scientia. Księga jubileu-szowa Profesora Romualda Kmiecika, red. A..Przyborowska-Klimczak, A..Taracha, Warszawa 2011;.K..Woźniewski, Zasada praworządności w procesie karnym, GSP 2010, t..XXIV.

Nowelizacje kodeksu postępowania karnego:.K..Dudka, O konieczności zmian w prze-pisach kodeksu postępowania karnego i kodeksu karnego (w:).Kodeks karny i kodeks postępowania karnego po dziesięciu latach obowiązywania. Ocena i perspektywy zmian, red. M..Mozgawa,

Literatura Dział I. Przepisy wstępne


31

K..Dudka, Warszawa 2009; T..Gardocka, Kodeks postępowania karnego – naiwność legisla-torów (w:). Kodeks karny i kodeks postępowania karnego po dziesięciu latach obowiązywania. Ocena i perspektywy zmian, red. M..Mozgawa, K..Dudka, Warszawa 2009; J..Grajewski, S..Steinborn, Nowelizacja kodeksu postępowania karnego z 10 stycznia 2003 r., Eduk. Praw. 2003, cz..1, nr.8, cz..2, nr.9;.T..Grzegorczyk, Podstawowe kierunki projektowanych zmian procedury karnej, PiP.2012, z..11;.W..Grzeszczyk, Główne kierunki zmian kodeksu postępowania karnego, cz..I i.cz. II, Prok..i.Pr. 2003, nr.�.i.6;.W..Grzeszczyk, Kierunki zmian Kodeksu postępowania kar-nego w 2010 r. (w:).Iudicium et scientia. Księga jubileuszowa Profesora Romualda Kmiecika, red. A..Przyborowska-Klimczak, A..Taracha, Warszawa 2011; J..Kosonoga, Kilka uwag na temat projektowanych zmian w kodeksie postępowania karnego, Ius Novum 2012, nr.1;.J..Kudrelek, Wybrane aspekty nowelizacji kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego w świetle zmian wprowadzonych w latach 2008–2010, Prz. Pol. 2010, nr.2; L.K. Paprzycki, Kodyfikacja karna 1997 r. po dziesięciu latach – ocena i potrzeba zmian (w:).Kodeks karny i kodeks postępowania karnego po dziesięciu latach obowiązywania. Ocena i perspektywy zmian, red. M..Mozgawa, K..Dudka, Warszawa 2009; S..Waltoś, Główne nurty nowelizacji procedury karnej, PiP.2003, z..4;.S..Waltoś, Pragmatyczne wątki wielkiej nowelizacji procesu karnego (w:).Współczesne prob-lemy procesu karnego i jego efektywności. Księga pamiątkowa Profesora Andrzeja Bulsiewicza, Toruń 2004.

Zasada prawdy materialnej:.A..Gaberle, Dowody w sądowym procesie karnym. Teoria i praktyka, Warszawa 2010; J..Grajewski, S..Steinborn, Zasada prawdy materialnej jako granica upraszczania procesu karnego (w:).Zasada prawdy materialnej, red. Z..Sobolewski, G..Artymiak, Kraków. 2006;. P.. Hofmański, Prawda materialna w kontradyktoryjnym procesie karnym? (w:).Księga dedykowana dr Ewie Weigend, red. S..Waltoś, Kraków 2011; M..Jeż-Ludwichowska, Zasada prawdy w postępowaniu przygotowawczym oraz kształt kontradyktoryjności i oficjalności w jurysdykcyjnym stadium postępowania karnego – czy potrzebne są zmiany? (w:).Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T..Grzegorczyk, Warszawa 2011; J..Jodłowski, Wpływ ograniczenia inicjatywy dowodowej sądu na realizację zasady prawdy mate-rialnej w postępowaniu karnym, CPKiNP 2012, nr.2;.P..Kardas, Zasada prawdy materialnej a kon-tradyktoryjność postępowania dowodowego. Przeciwstawne czy komplementarne zasady procesu karnego? (w:).Adwokatura jako uczestnik procesu legislacyjnego, t..V, red. J..Giezek, A..Malicki, Warszawa.2012;.J..Majewski, Uwagi o przewidywanym wpływie projektowanych zmian w prze-pisach o postępowaniu jurysdykcyjnym na możliwości realizacji zasady prawdy materialnej – głos w dyskusji (w:).Adwokatura jako uczestnik procesu legislacyjnego, t..V, red. J..Giezek, A..Malicki, Warszawa.2012;.A..Murzynowski, Refleksje na temat przestrzegania zasady prawdy materialnej a zachowania sprawności postępowania karnego (w:).Aktualne problemy prawa i procesu karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Janowi Grajewskiemu, red. M..Płachta, GSP, t..XI, Gdańsk 2003; B..Nita, A..Światłowski, Kontradyktoryjny proces karny (między prawdą materialną a szybko-ścią postępowania), PiP.2012, z..1;.A..Orfin, Sprawność postępowania karnego w świetle zasady prawdy materialnej i zasady bezpośredniości, Ius Novum 2012, nr.3; M..Rogalski, Zasada prawdy materialnej a zakaz ne bis in idem (w:).Kodeks karny i kodeks postępowania karnego po dziesięciu la-tach obowiązywania. Ocena i perspektywy zmian, red. M..Mozgawa, K..Dudka, Warszawa 2009; J..Skorupka, Zasada prawdy materialnej w projekcie noweli kodeksu postępowania karnego opra-cowanym przez Komisję Kodyfikacyjną Prawa Karnego (w:).Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, red. P..Kardas, T..Sroka, W..Wróbel, t..2, Warszawa .2012;.S..Stachowiak, Droga poznania prawdy w polskim procesie karnym (w:).W poszukiwa-

Dział I. Przepisy wstępne Literatura


32

niu dobra wspólnego. Księga jubileuszowa Profesora Macieja Zielińskiego, red. A.. Choduń, S..Czepita, Szczecin 2010.

Zasada rzetelnego procesu karnego: A.. Błachnio-Parzych, J.. Kosonoga, H..Kuczyńska, C..Nowak, P..Wiliński, Rzetelny proces karny w orzecznictwie sądów polskich i międzynarodowych, red. P..Wiliński, Warszawa 2009; K..Dudka, Kontradyktoryjność postę-powania jako standard rzetelnego procesu karnego (w:).Problemy penologii i praw człowieka na początku XXI stulecia. Księga poświęcona pamięci Profesora Zbigniewa Hołdy, red. B..Stańdo-.-Kawecka, K..Krajewski, Warszawa 2011; W..Jasiński, Upraszczanie procesu karnego a stras-burski standard jego rzetelności. Uwagi na tle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (w:).Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T..Grzegorczyk, Warszawa 2011; J..Kociubiński, Dostęp do niezawisłego i bezstronnego sądu jako element prawa do rzetelnego procesu karnego w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..XXVII, Wrocław 2011; C..Kulesza, P..Starzyński, Etyka prawnicza jako gwarancja rzetelnego procesu (w:).Współczesne tendencje w rozwoju procesu karnego z perspektywy dogmatyki oraz teorii i filozofii prawa, red. J.. Skorupka, I.. Hayduk-Hawrylak, Warszawa 2011; A.. Lach, Werdykt ławy przysięgłych w świetle prawa do rzetelnego procesu, Palestra 2011, z..1–2; I..Nowikowski, Uwagi o zasadzie rzetelnego procesu karnego (kwestie wybrane) (w:).Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J..Skorupka, Warszawa 2009; M..Rogacka-Rzewnicka, Znaczenie niepisanych reguł postępowania dla tworzenia podstaw rzetelnego procesu karnego (w:).Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J..Skorupka, Warszawa 2009; M..Rusinek, Oskarżanie „dwutorowe” a rzetelny proces karny – uwagi na marginesie wyroku SN z dnia 30 września 2009 r., I KZP 1/09 (w:).Problemy penologii i praw człowieka na początku XXI stulecia. Księga poświęcona pamięci Profesora Zbigniewa Hołdy, red. B..Stańdo-Kawecka, K..Krajewski, Warszawa 2011; J..Skorupka, Kilka uwag o sprawiedliwości procesu karnego.(w:).Nauki penalne wobec szybkich przemian socjokulturowych. Księga jubileuszowa Profesora Mariana Filara, red. A..Adamski, J..Bojarski, P..Chrzczonowicz, M..Leciak, Toruń 2012, t..2;.J..Skorupka, O sprawiedliwości procesu karnego, Warszawa 2013; J..Skorupka, Sprawiedliwość proceduralna jako cel procesu karnego (w:).Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J.. Skorupka, Warszawa 2009; E.. Skrętowicz, Z problematyki rzetelnego procesu karnego (w:). Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J..Skorupka, Warszawa 2009; S..Steinborn, Gwarancyjna funkcja prawomocności i jej konse-kwencje dla zakresu orzeczeń zdolnych do uprawomocnienia się (w:).Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J..Skorupka, Warszawa 2009; S..Waltoś, Czy w Polsce proces karny jest rzetelny? (w:).Węzłowe problemy prawa karnego, kryminologii i polityki kry-minalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Markowi, red. V. Konarska-.-Wrzosek, J..Lachowski, J..Wójcikiewicz, Warszawa 2010; M..Wąsek-Wiaderek, O niektórych aspektach prawa do rzetelnego procesu karnego – uwagi na tle wyroków Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w sprawach polskich (w:).Sześćdziesiąt lat Rady Europy. Tworzenie i stosowa-nie standardów prawnych, red. H..Machińska, Warszawa 2009; M..Wąsek-Wiaderek, Zasada równości stron w polskim procesie karnym w perspektywie prawnoporównawczej, Kraków 2003; P..Wiliński, Sprawiedliwość proceduralna a proces karny (w:).Rzetelny proces karny. Księga jubi-leuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J..Skorupka, Warszawa 2009.

Zasada szybkości i koncentracji procesu: G..Artymiak, Zasada szybkości postępowania karnego. Uwag kilka na tle ustawy o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy



33

w postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki, WPP 2005, nr.1;.J..Bielasiński, Prawo do rozsądnego czasu postępowania. Uwagi na podstawie uregulowań Europejskiej Konwencji Praw Człowieka, Konstytucji RP oraz nowego kodeksu postępowania karnego (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..V, Wrocław 2000; E..Bieńkowska, Szybkość postępowania karnego i ochrona interesów pokrzywdzonego: zasady do pogodzenia czy nie? Refleksje na tle nowej kodyfikacji karnej (w:).Nowe prawo karne procesowe. Zagadnienia wybrane. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Władysława Daszkiewicza, red. T..Nowak, Poznań 1999; J..Flik-Kłaczyńska, „Gra na przedawnienie” – obstrukcyjne działania adwokatów w procesie karnym (w:).Wybrane problemy procesu karnego i kryminalistyki, red. J..Kasprzak, B..Młodziejowski, Olsztyn 2010; P..Górecki, S..Stachowiak, P..Wiliński, Skarga na przewlekłość postępowania sądowego. Komentarz, wyd. 2, Warszawa.2010;.W..Grzyb, O zasadzie szybkości postępowania sądowego. Uwagi w uzupełnieniu I Krakowskiego Forum Karnistycznego, CPKiNP 2011, nr.2;.C..Kulesza, Zasada szybkości postę-powania a prawo do obrony (abstrakt referatu) (w:).Czas i jego znaczenie w prawie karnym, red. J..Warylewski, Gdańsk 2010; K..Łucarz, A..Muszyńska, Realizacja prawnie chronionych intere-sów pokrzywdzonego a zasada szybkości postępowania (w:).Czas i jego znaczenie w prawie karnym, red. J..Warylewski, Gdańsk 2010; A..Murzynowski, Refleksje na temat przestrzegania zasady prawdy materialnej a zachowania sprawności postępowania karnego (w:).Aktualne problemy prawa i procesu karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Janowi Grajewskiemu, red. M..Płachta, GSP, t..XI, Gdańsk 2003; B..Nita, A..Światłowski, Kontradyktoryjny proces karny (między prawdą material-ną a szybkością postępowania), PiP.2012, z..1; I..Nowikowski, W kwestii skargi na nierozpoznanie sprawy w rozsądnym terminie w postępowaniu karnym (zagadnienia wybrane) (w:).Współczesne problemy procesu karnego i jego efektywności. Księga pamiątkowa Profesora Andrzeja Bulsiewicza, Toruń 2004; C.P. Kłak, Skarga na przewlekłość postępowania karnego a Europejska Konwencja o Ochronie Praw Człowieka i Podstawowych Wolności, Rzeszów 2011; A..Orfin, Sprawność po-stępowania karnego w świetle zasady prawdy materialnej i zasady bezpośredniości, Ius Novum 2012, nr.3; Z..Świda, Refleksje wokół pojęcia „rozsądny termin rozstrzygnięcia sprawy” (art. 2 § 1 pkt 4 k.p.k.) (w:).Czas i jego znaczenie w prawie karnym, red. J..Warylewski, Gdańsk 2010; M..Zbrojewska, Skarga na przewlekłość postępowania karnego, Palestra 2004, z..11–12.

Zasada udziału czynnika społecznego w procesie karnym: J..Kosonoga, Przejawy udziału czynnika społecznego w procesie karnym – zagadnienia wybrane (w:).Studia i analizy Sądu Najwyższego, t..VI, red. K..Ślebzak, Warszawa 2012.

Zasada obiektywizmu: R..Broniecka, Relacje prasowe a zasada obiektywizmu (w:).System wymiaru sprawiedliwości a media, red. C..Kulesza, Białystok 2009; W..Jasiński, Bezstronność sądu i jej gwarancje w polskim procesie karnym, Warszawa 2009; J..Kociubiński, Dostęp do nie-zawisłego i bezstronnego sądu jako element prawa do rzetelnego procesu karnego w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..XXVII, Wrocław 2011; Z..Tabor, Bezstronność sędziego, PS.2005, nr.6.

Zasada domniemania niewinności: I.. Bondarczuk, Warunkowe umorzenie po-stępowania w świetle zasady domniemania niewinności, Prok.. i.Pr. 2011, nr. 4;.A..Gerecka-.-Żołyńska, P..Górecki, Rola środków społecznego przekazu na tle zasady domniemania niewinno-ści (w:).Europejskie standardy ochrony praw człowieka a ustawodawstwo polskie, red. E..Dynia, C.P..Kłak, Rzeszów 2005; R..Koper, Relacjonowanie w mediach spraw karnych a zasada domnie-mania niewinności oskarżonego (w:).Zasady prawa. Materiały konferencyjne, red. Cz. Martysz, A..Matan, Z..Tobor, Bydgoszcz–Katowice 2007; P..Kruszyński, Zasada domniemania nie-winności jako część składowa uczciwego procesu (fair trail) w świetle orzecznictwa Europejskiego



34

Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu (w:).Prawo polskie a prawo Unii Europejskiej, red. E..Piontek, Warszawa 2003; P..Kruszyński, Zasada domniemania niewinności w polskim procesie karnym, Warszawa 1983; P..Kruszyński, Zasada domniemania niewinności w świetle najnowsze-go orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu (w:).Aktualne problemy prawa i procesu karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Janowi Grajewskiemu, red. M..Płachta, GSP, t..XI, Gdańsk 2003; E..Skrętowicz, Charakter prawny orzeczenia warunkowo umarzającego postępowanie karne w świetle zasady domniemania niewinności (w:).Współczesny polski proces karny. Księga ofiarowana Profesorowi Tadeuszowi Nowakowi, red. S..Stachowiak, Poznań 2002; J..Skupiński, Zasada domniemania niewinności a odwoływanie środków probacyjnych (w:).Nauki penalne wobec szybkich przemian socjokulturowych. Księga jubileuszowa Profesora Mariana Filara, red. A..Adamski, J..Bojarski, P..Chrzczonowicz, M..Leciak, Toruń 2012, t..1; P.K. Sowiński, Zasada domniemania niewinności a wolność słowa (w:).System wymiaru sprawiedliwości a media, red. C..Kulesza, Białystok 2009; K..Stocka, Domniemanie niewinności w postępowaniu karnym a środki masowego przekazu (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..X, Wrocław 2002; A.M. Tęcza-Paciorek, Aksjologiczne podstawy obowiązywania zasady domniemania niewin-ności, Ius Novum 2010, nr.2;.A..Tęcza-Paciorek, Zasada domniemania niewinności a ponowne popełnienie przestępstwa przez skazanego, SP 2010, nr.2;.A..Tęcza-Paciorek, Zasada domniemania niewinności w polskim procesie karnym, Warszawa 2012; S..Waltoś, Domniemanie niewinno-ści w świecie mediów (w:).Problemy stosowania prawa sądowego. Księga ofiarowana Profesorowi Edwardowi Skrętowiczowi, red. I..Nowikowski, Lublin 2007; S..Waltoś, Domniemanie niewin-ności w świecie mediów (w:).System wymiaru sprawiedliwości a media, red. C..Kulesza, Białystok 2009;.A..Wąsek, Krytyczne uwagi do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 16.V.2000 r., P 1/99, dotyczącego warunkowego umorzenia postępowania karnego (w:).Współczesny polski proces karny. Księga ofiarowana Profesorowi Tadeuszowi Nowakowi, red. S..Stachowiak, Poznań 2002; P..Wiliński, Materialny ciężar dowodu winy oskarżonego – przyczynek do rozważań (w:).Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, red. P..Kardas, T..Sroka, W..Wróbel, t..2, Warszawa 2012; W..Wróbel, O dwóch aspektach konstytucyjnej zasady domnie-mania niewinności (w:).Nauki penalne wobec problemów współczesnej przestępczości. Księga jubi-leuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Andrzeja Gaberle, red. K..Krajewski, Warszawa 2007;.W..Wróbel, Zasada domniemania niewinności. Wybrane zagadnienia na marginesie uchwały SN z dnia 28.09.2006 r. (I KZP 8/06) (w:).Studia i analizy Sądu Najwyższego, t..1, red. K..Ślebzak, Warszawa.2007.

Zasada in dubio pro reo: A..Jezusek, Zastosowanie reguły in dubio pro reo przy rozstrzy-ganiu zagadnień prawnych, PiP.2012, z..6;.P..Kruszyński, Zakres obowiązywania reguły in dubio pro reo w procesie karnym, PiP.1979, z..10; L.K. Paprzycki, Zasada in dubio pro reo – art. 5 § 2 k.p.k. a podstawy środka odwoławczego (w:).W poszukiwaniu dobra wspólnego. Księga jubileuszo-wa Profesora Macieja Zielińskiego, red. A..Choduń, S..Czepita, Szczecin 2010; R..Ponikowski, Zasada in dubio pro reo w teorii i orzecznictwie (zarys problematyki) (w:).Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J..Skorupka, Warszawa 2009.

Zasada prawa do obrony: B..Broszczak, Prawo do obrony a ochrona informacji niejaw-nych (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, t..XI, red. L..Bogunia, Wrocław 2002; A..Bojańczyk, W kwestii zawiązania się konstytucyjnej gwarancji prawa do obrony w czasie – uwagi na marginesie wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 1 grudnia 2009 r. (w:).Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T..Grzegorczyk, Warszawa 2011; D..Gruszecka, Zasięg prawa do obrony w kontekście odpowiedzialności za fałszywe zeznania, CPKiNP 2010, z..2;.



35

P..Herbowski, Poligraf a prawo do obrony, Palestra 2012, z..7–8;.A..Kordik, Prawo do obrony (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..III, Wrocław 1998; P..Kruszyński, Zasada prawa do obrony w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu – zagadnienia wybrane (w:).Gaudium in litteris est. Księga jubileuszowa ofiarowana Pani Profesor Genowefie Rejman, Warszawa 2005; C..Kulesza, Zasada jawności a prawo do obrony (w:).System wymiaru sprawiedliwości a media, red. C..Kulesza, Białystok 2009; C..Kulesza, Zasada szybkości postępowania a prawo do obrony (abstrakt referatu) (w:).Czas i jego znaczenie w prawie karnym, red. J..Warylewski, Gdańsk 2010; C..Kulesza, L..Łamejko, Prawo do obro-ny w świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego USA i Europejskiego Trybunału Praw Człowieka w Strasburgu (w:).Europejskie standardy ochrony praw człowieka a ustawodawstwo polskie, red. E..Dynia, C.P. Kłak, Rzeszów 2005; M..Myczkowski, Zasada prawa oskarżonego do obrony a dowód z zeznań świadka incognito (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, t..XII, red. L..Bogunia, Wrocław 2003; R..Rynkun-Werner, Przekaz medialny jako wyraz prawa do informacji w toku postępowania karnego, Palestra 2012, z..11–12; M..Wąsek-Wiaderek, Prawo oskarżonego do posiadania obrońcy w świetle orzecznictwa Europejskiego Trybunału Praw Człowieka (w:).Studia i analizy Sądu Najwyższego, t..VI, red. K..Ślebzak, Warszawa 2012; P..Wiliński, Zasada prawa do obrony w polskim procesie karnym, Kraków 2006; W..Wróbel, Konstytucyjne prawo do obrony w perspektywie prawa karnego materialnego (w:).Węzłowe problemy prawa karnego, kryminolo-gii i polityki kryminalnej. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Andrzejowi Markowi, red. .V. Konarska-Wrzosek, J..Lachowski, J..Wójcikiewicz, Warszawa 2010; A..Zoll, Odpowiedzialność karna za fałszywe oskarżenie w świetle zasady nemo tenetur w polskim prawie karnym (w:).Nauki penalne wobec szybkich przemian socjokulturowych. Księga jubileuszowa Profesora Mariana Filara, red. A..Adamski, J..Bojarski, P..Chrzczonowicz, M..Leciak, Toruń 2012, t..1.

Zasada swobodnej oceny dowodów: A..Gaberle, Dowody w sądowym procesie karnym. Teoria i praktyka, Warszawa 2010; R..Kaczor, Stopnie prawdopodobieństwa a ocena dowodów w postępowaniu karnym, PS.2009, nr.7–8;.Z..Świda-Łagiewska, Zasada swobodnej oceny dowo-dów w polskim procesie karnym, Wrocław 1983.

Zasada samodzielności jurysdykcyjnej sądu: K..Chwalibogowski, Ustalenia fak-tyczne w procesie karnym i cywilnym i ich wzajemna moc wiążąca, NP 1956, nr.9;.T..Gardocka, Prejudycjalność w polskim procesie karnym, Warszawa 1987; J..Haber, Prawomocność orzecze-nia a jego motywy w prawie procesowym karnym, RPEiS 1961, z..4;.P..Hofmański, Granice niezależności sądu w kształtowaniu prawnej podstawy rozstrzygnięcia w procesie karnym, PPK 1991, nr.17;.P..Hofmański, Granice swobody sądu w ustalaniu faktów sprawy w procesie kar-nym, SP 1989, nr.4;.P..Hofmański, Kilka uwag na temat prejudycjalności w polskim procesie karnym, PiP.1988, z..11;.P..Hofmański, Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego, Katowice 1988;.A..Kaftal, O mocy wiążącej wyroków sądów karnych w stosunku do innych spraw kar-nych, Palestra 1962, z..6;.S..Kaźmierczyk, Orzeczenia konstytutywne i deklaratoryjne, Przegląd Prawa.i.Administracji 1973, t..4;.J..Kowalska, Prejudycjalność orzeczeń w procesie karnym, PS.1997, nr.�;.A..Murzynowski, W sprawie mocy wiążącej ustaleń prawomocnych wyroków są-dowych, PiP.1966, z..11;.D..Onyśk, Wpływ wyroków prejudycjalnych Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich na samodzielność jurysdykcyjną sądu polskiego, Prok.. i.Pr. 2010, nr.6;.L.K. Paprzycki, Samodzielność jurysdykcyjna sądu a wykorzystanie w procesie karnym wiado-mości specjalnych w zakresie psychiatrii i psychologii – przegląd problematyki (w:).Iudicium et scientia. Księga jubileuszowa Profesora Romualda Kmiecika, red. A..Przyborowska-Klimczak, A..Taracha, Warszawa 2011; K..Piasecki, Wpływ postępowania i wyroku karnego na postępowa-



nie i wyrok cywilny, Warszawa 1970; M..Piekarski, Moc dowodowa ustaleń faktycznych zawar-tych w uzasadnieniu wyroku, NP 1954, nr.12; E..Pieniążek, Prejudycjalność orzeczeń w procesie karnym, Prok..i.Pr. 2005, nr.12; E..Pieniążek, Prejudycjalność a postępowanie dowodowe w pro-cesie karnym, WPP 2007, nr.1;.S..Śliwiński, W obronie art. 6 k.p.k. i art. 4 k.w.p.k., NP 1957, nr.�;.Z..Świda, Ograniczenia samodzielności orzekania sądu karnego (w:).Przestępstwo – kara – polityka kryminalna. Problemy tworzenia i funkcjonowania prawa. Księga jubileuszowa z okazji 70. rocznicy urodzin Profesora Tomasza Kaczmarka, red. J..Giezek, Kraków 2006; Z..Świda-.-Łagiewska, Zakres związania sądu w dokonywaniu ustaleń faktycznych w procesie karnym, .NP 1983, nr.2; M..Wąsek-Wiaderek, Samodzielność jurysdykcyjna sądu karnego wobec kom-petencji trybunału konstytucyjnego i trybunałów europejskich, Lublin 2012; W.. Wójtowicz, Samodzielność ustaleń sądu karnego, NP 1969, nr.2.

Pytania prawne do Trybunału Sprawiedliwości i Trybunału Konstytucyjnego:.J.. Barcz, A.. Gajda, A.. Grzelak, T.. Ostropolski, Postępowanie prejudycjalne w Przestrzeni Wolności, Bezpieczeństwa i Sprawiedliwości Unii Europejskiej, Warszawa 2007; M..Domańska, M.. Wąsek-Wiaderek, E.. Wojtaszek-Mik, A.. Zielony, Pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich, red. M.. Wąsek-Wiaderek, E.. Wojtaszek-Mik, Warszawa.2007;.Europejskie prawo karne, red. A..Grzelak, M..Królikowski, A..Sakowicz, Warszawa.2012;.A..Grzelak, Trzeci filar Unii Europejskiej. Instrumenty prawne, Warszawa.2008; M..Klejnowska, Pytanie prawne do Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w sprawie karnej, ZNURz 2009, t..7;.J..Kociubiński, Jurysdykcja Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich w ramach Współpracy Policyjnej i Sądowej w Sprawach Karnych UE (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..XXV, Wrocław 2009; A..Kostelik-.-Smaza, Pytania prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej a ochrona praw jednostki, Warszawa 2010; A..Lach, Orzeczenia wstępne ETS w sprawach karnych, Mon. Praw. 2005, nr.18;.B..Nita, Jurysdykcja TS w trzecim filarze UE – glosa do wyroku TK z 18.02.2009 r., EPS.2010, nr.7;.B..Nita, Trybunał Konstytucyjny a proces karny, Kraków 1999; D..Onyśk, Wpływ wyroków prejudycjalnych Trybunału Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich na samodzielność jurysdykcyjną sądu polskiego, Prok..i.Pr. 2010, nr.6; L.K. Paprzycki, Przedstawianie zagadnień prawnych Sądowi Najwyższemu, Trybunałowi Konstytucyjnemu i Europejskiemu Trybunałowi Sprawiedliwości – problematyka kompetencji w postępowaniu karnym (w:).Współczesne prob-lemy procesu karnego i jego efektywności. Księga Pamiątkowa Profesora Andrzeja Bulsiewicza, Toruń 2004; Pytanie prejudycjalne w orzecznictwie ETS. Funkcjonowanie procedury prejudy-cjalnej w Polsce, red. C..Mik, Toruń 2006; M..Szwarc-Kuczer, Pytania prawne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawach karnych (w:).Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, t..I, red. A..Wróbel, Warszawa 2010; A..Wróbel, Pytania prawne sądów państw członkowskich do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (w:). Stosowanie prawa Unii Europejskiej przez sądy, t..I, red. A..Wróbel, Warszawa 2010.

Zasada postępowania z urzędu: P..Hofmański, S..Zabłocki, Meandry wykładni art. 9 § 2 kodeksu postępowania karnego, czyli jak postępować z „wnioskami” składanymi na podstawie tego przepisu (w:).W kręgu teorii i praktyki prawa karnego. Księga poświęcona pamięci Profesora Andrzeja Wąska, Lublin 2005; M..Jeż-Ludwichowska, Zasada prawdy w postępowaniu przy-gotowawczym oraz kształt kontradyktoryjności i oficjalności w jurysdykcyjnym stadium postę-powania karnego – czy potrzebne są zmiany? (w:).Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T..Grzegorczyk, Warszawa 2011.

36



Zasada legalizmu: G..Artymiak, Oportunizm w ściganiu czynów zabronionych – wybra-ne zagadnienia (w:).Rozwój nauk penalnych w 60-leciu WPiA UMCS. Materiały konferencyjne (Lublin, 23–24.4.2009 r.), red. T..Bojarski, Lublin 2009; S..Cora, Zasada legalizmu ścigania a zawiadomienie o przestępstwie, PiP.2010, z..10;.J..Duży, Porozumienia procesowe przewidzia-ne w art. 335 i 387 k.p.k. w kontekście zasady legalizmu i prawdy materialnej (w:).Iudicium et scientia. Księga jubileuszowa Profesora Romualda Kmiecika, red. A..Przyborowska-Klimczak, A.. Taracha, Warszawa 2011; J.. Duży, Zasada legalizmu a cele procesu karnego, PiP. 2011, z..2;.Z..Gosk, B..Szyprowski, Zasada oportunizmu w polskim postępowaniu karnym, PS.2004, nr.11–12;.R..Kmiecik, Legalizm i konsensualizm w działalności karnoprocesowej prokuratora – między teorią i praktyką (w:).Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T..Grzegorczyk, Warszawa 2011; R..Koper, Konstytucyjnoprawne źródła zasady legalizmu (w:).Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T..Grzegorczyk, Warszawa 2011; A..Kordik, Oportunizm czy legalizm ścigania (w:).Nowa kody-fikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..II, Wrocław 1998; M..Kuźma, Instytucja świadka ko-ronnego a naczelne zasady konstytucji i procesu karnego (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..XVII, Wrocław 2005; A..Murzynowski, M..Rogacka-Rzewnicka, Oportunizm ścigania przestępstw i jego granice w nowym kodeksie postępowania karnego (w:).Ius et Lex. Księga jubileuszowa ku czci Prof. A. Strzembosza, Lublin 2002; K..Polit-Langierowicz, Legalizm czy oportunizm ścigania karnego? Dylemat współczesnej polityki karnej, St. Iur. Torun. 2006, nr.1;.M..Rogacka-Rzewnicka, Oportunizm i legalizm ścigania przestępstw w świetle współczesnych przeobrażeń procesu karnego, Warszawa 2007; M..Rogacka-Rzewnicka, Oportunizm ścigania przestępstw – wybrane aspekty teoretyczne, Prok..i.Pr. 2004, nr.11–12; M..Rogacka-Rzewnicka, Środki racjonalizacji zasady legalizmu we współczesnym procesie karnym (w:).Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T..Grzegorczyk, Warszawa 2011; J..Tylman, Zasada legalizmu w procesie karnym, Warszawa 1965; J..Zagrodnik, Zasada legali-zmu w polskim procesie karnym (w:).Zasady prawa. Materiały konferencyjne, red. Cz. Martysz, A..Matan, Z..Tobor, Bydgoszcz–Katowice 2007.

Umorzenie absorpcyjne:. A.. Cader, Umorzenie postępowania przygotowawczego na podstawie art. 11 § 1 k.p.k. Wybrane zagadnienia (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..XX, Wrocław 2006; Z..Gostyński, Umorzenie postępowania na podstawie art. 11 nowego k.p.k. – odstępstwo od zasady legalizmu, PiP.1997, z..12; M..Kuźma, Instytucja umorze-nia absorpcyjnego jako przejaw oportunizmu procesowego (art. 11 k.p.k.) (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..XIX, Wrocław 2006; I..Nowikowski, O niektórych kwestiach związanych z tzw. umorzeniem absorpcyjnym (w:).Aktualne problemy prawa i procesu karnego. Księga ofiarowana Profesorowi Janowi Grajewskiemu, red. M..Płachta, GSP, t..XI, Gdańsk 2003; M..Rogacka-Rzewnicka, Instytucja umorzenia absorpcyjnego w polskim postępowaniu karnym – wybrane aspekty procesowe (w:).Problemy prawa i procesu karnego. Księga poświęcona pamięci Profesora Alfreda Kaftala, red. G..Rejman, B.T. Bieńkowska, Z..Jędrzejewski, P..Mierzejewski, Warszawa.2008;.J..Zagrodnik, Umorzenie absorpcyjne a instytucja skargi subsydiarnej w polskim procesie karnym, Prok..i.Pr. 2000, nr.2;.W..Zalewski, Charakter prawny tzw. umorzenia absorp-cyjnego, PS.1999, nr.6;.J..Zarębski, Umorzenie absorpcyjne postępowania karnego – art. 11 k.p.k. Wyjątek od zasady legalizmu, Poznań 2012.

Ściganie na wniosek: J..Grajewski, AIDS i problemy karnoprocesowe (w:).AIDS i prawo karne, red. A.J. Szwarc, Poznań 1996; J..Grajewski, Dopuszczalność cofnięcia wniosku o ściganie w postępowaniu w sprawach nieletnich (art. 22 u.p.n.) (w:).Problemy stosowania prawa sądo-

37



38

wego. Księga ofiarowana Profesorowi Edwardowi Skrętowiczowi, red. I..Nowikowski, Lublin 2007;.J..Grajewski, Konsekwencje procesowe oświadczenia pokrzywdzonego o nie żądaniu ścigania sprawcy przestępstwa wnioskowego, PiP.1977, z..6;.J..Grajewski, Ściganie na wniosek pokrzyw-dzonego w świetle projektów kodyfikacji prawa karnego, PiP.1992, z..6;.J..Grajewski, Ściganie na wniosek pokrzywdzonego w świetle przepisów nowego Kodeksu postępowania karnego (w:).Nowe prawo karne procesowe. Zagadnienia wybrane. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Władysława Daszkiewicza, red. T..Nowak, Poznań 1999; J..Grajewski, Ściganie na wniosek w polskim procesie karnym, Gdańsk 1982; J..Grajewski, Zagadnienia procesowe przestępstw ściganych na wniosek, Prob. Praw. 1972, nr.8;.J..Grajewski, Zbieg przepisów ustawy a ściganie na wniosek, NP 1983, nr.2;.T..Grzegorczyk, Wnioskowy tryb ścigania czynów karalnych, Łódź 1986; A..Piaczyńska, Częściowe cofnięcie wniosku o ściganie w zakresie temporalnym, Prok..i.Pr. 2012, nr.�;.T..Retyk, Tryb ścigania przestępstw z art. 157 § 2 i 3 k.k. oraz niektórych innych przestępstw (uwagi de lege ferenda), PiP.2012, z..12..

Zasada skargowości: J..Grajewski, Warunki ustawowe i wymogi formalne wstępnego wniosku o pociągnięcie do odpowiedzialności konstytucyjnej przed Trybunałem Stanu, Prz..Sejm. 2003, nr. 1;. T.. Grzegorczyk, Odstąpienie oskarżyciela od oskarżenia w sprawach o przestęp-stwa ścigane z urzędu (w:).Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J..Skorupka, Warszawa 2009; I..Nowikowski, O cofnięciu oskarżenia przez oskarżycie-la publicznego w procesie karnym (uwagi w związku projektem zmian kodeksu postępowania karnego) (w:). Iudicium et scientia. Księga jubileuszowa Profesora Romualda Kmiecika, red. A..Przyborowska-Klimczak, A..Taracha, Warszawa 2011; S..Stachowiak, Funkcje zasady skargowości w polskim procesie karnym, Poznań 1975.

Współdziałanie z organami procesowymi: D..Kaczorkiewicz, Udzielanie pomocy organom postępowania karnego, Przegląd Prawno-Ekonomiczny 2009, nr.4.

Zasada informacji procesowej: A..Bojańczyk, Czy zasada lojalności procesowej (in-formacji procesowej) ma zastosowanie w tych układach, w których oskarżony korzysta z pomocy obrońcy?, Palestra 2012, z..7–8; M..Brzeźniak, Prawo do informacji jako przejaw zasady uczciwej gry procesowej, ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji podejrzanego (oskarżonego) (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, t..XV, red. L..Bogunia, Wrocław 2004; Z..Gostyński, Obowiązek informowania uczestników postępowania o ich obowiązkach i uprawnieniach jako przejaw zasa-dy uczciwego (rzetelnego) procesu (w:).Zasady procesu karnego wobec wyzwań współczesności. Księga ku czci prof. S. Waltosia, Warszawa 2000; J..Kosonoga, Prawo do informacji w procesie karnym (w:).Obywatelskie prawo do informacji, red. T..Gardocka, Warszawa 2008; J..Kosowski, Pouczenie oskarżonego (podejrzanego) w procesie karnym a kwestia odpowiedzialności karnej i wy-miaru kary – zagadnienia wybrane (w:).Współzależność prawa karnego materialnego i procesowego, red. Z..Ćwiąkalski, G..Artymiak, Warszawa 2009; J..Kosowski, Zasada informacji prawnej w polskim procesie karnym w świetle art. 16 K.P.K., Warszawa 2011; J..Kosowski, Zasada lojalno-ści w procesie karnym (w:).Rozwój nauk penalnych w 60-leciu WPiA UMCS. Materiały konferen-cyjne (Lublin, 23–24.4.2009 r.), red. T..Bojarski, Lublin 2009; M..Lipczyńska, Zasada informacji prawnej (art. 10 k.p.k.) a system zasad procesowych polskiego procesu karnego, PiP.1973, z..2;.M..Żbikowska, O projektowanych zmianach zasady lojalności procesowej, Prok..i.Pr. 2012, nr.9.

Przesłanki procesowe: K..Banasik, Zrzeczenie się przedawnienia przez oskarżonego, Prok..i.Pr. 2012, nr.3; A..Barczak-Oplustil, J..Raglewski, Praktyczne aspekty przedawnienia karalności czynu, PiP.2011, z..4;.Z..Brodzisz, Ne bis in idem jako podstawa umorzenia postę-powania przygotowawczego w ustawodawstwie polskim i niemieckim, Prok.. i.Pr. 2011, nr.3;



39

A..Cader, Res iudicata jako przesłanka procesowa – wybrane problemy na tle orzecznictwa Sądu Najwyższego (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..XVII, Wrocław 2005; J..Galster, D..Lis-Staranowicz, Immunitet posła do Parlamentu Europejskiego, Prz. Sejm. 2006, nr.6;.P..Gensikowski, Instytucja przewidziana w art. 62a ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii a orzeczenie przepadku, Prok.. i.Pr. 2013, nr.2;.J..Grajewski, K..Grajewski, Immunitet parla-mentarny na tle obowiązujących przepisów prawa karnego procesowego, cz..I i.II, PS.1993, nr.1.i.2;.K..Grajewski, Status prawny posła i senatora, wyd. 2, Warszawa 2006; J..Haber, Pojęcie i istota przesłanek procesu karnego, NP 1967, nr.2; M..Jackowski, Konstytucjonalizacja zasady ne bis in idem w polskim porządku prawnym, Prz. Sejm. 2011, nr.6; M..Jackowski, Zasada ne bis in idem w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka, PiP.2012, z..9;.D..Jagiełło, Procesowe skutki konstrukcji czynu współukaranego, Ius Novum 2011, nr.3; B..Janusz-Pohl, Immunitety w polskim postępowaniu karnym, Warszawa 2009; B..Janusz-Pohl, Immunitet sę-dziowski sędziów sądów powszechnych – zagadnienia wybrane (w:).Problemy prawa i procesu karnego. Księga poświęcona pamięci Profesora Alfreda Kaftala, red. G..Rejman, B.T. Bieńkowska, Z..Jędrzejewski, P..Mierzejewski, Warszawa 2008; B..Janusz-Pohl, Spoczywanie biegu terminu przedawnienia karalności a ochrona immunitetowa, PS.2010, nr.2;.B..Janusz-Pohl, Zagadnienie tzw. immunitetu materialnego w polskim prawie karnym (w:).Skargowy model procesu karne-go. Księga ofiarowana Profesorowi Stanisławowi Stachowiakowi, red. A..Gerecka-Żołyńska, P..Górecki, H..Paluszkiewicz, P..Wiliński, Warszawa 2008; J..Karaźniewicz, Klauzula nieka-ralności sprawcy jako materialna przesłanka postępowania karnego (w:).Współzależność prawa kar-nego materialnego i procesowego, red. Z..Ćwiąkalski, G..Artymiak, Warszawa 2009; P..Kardas, Konstrukcja idealnego zbiegu a zakres zastosowania zasady rei iudicatae, Palestra 2011, z..11–12;.J..Karnat, Przywileje i immunitety członków instytucji i organów Wspólnot Europejskich w świet-le przepisów kodeksu postępowania karnego, Prz. Sejm. 2008, nr.1;.R..Kmiecik, Jurysdykcja sądów powszechnych w sprawach o przestępstwa członków Rady Ministrów, PiP. 2000, z.. 1;.R..Kmiecik, Koncepcja „spoczywania przedawnienia” w ujęciu Profesora Juliusza Makarewicza (w świetle aktualnych unormowań karnoprocesowych) (w:).Karnopolityczne koncepcje profesora Juliusza Makarewicza – wczoraj i dziś (w 50 rocznicę śmierci), red. I..Nowikowski, P..Strzelec, Lublin 2006; R..Kmiecik, „Spoczywanie” przedawnienia karalności przestępstw, PiP.2010, z..9;..T.L. Krawczyk, Materialnoprawne ujęcie czynu ciągłego a zakres powagi rzeczy osądzonej w przy-padku przestępstwa popełnionego czynem ciągłym (w:).Współzależność prawa karnego materialne-go i procesowego, red. Z..Ćwiąkalski, G..Artymiak, Warszawa 2009; P..Kruszyński, Znikomy stopień społecznej szkodliwości czynu jako podstawa umorzenia postępowania (w:).Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T..Grzegorczyk, Warszawa 2011; M..Kucwaj, Niepoczytalność sprawcy jako podstawa umorzenia postępowania karnego, Prok..i.Pr..2013, nr.1;.A..Ludwiczek, Wszczęcie postępowania przeciwko osobie jako moment przerwania bie-gu terminu przedawnienia karalności, Iustitia 2012, nr.2;.A..Marek, P..Gensikowski, Konstrukcja czynów współukaranych i jej implikacje praktyczne, Prok..i.Pr. 2004, nr.10;.K..Marszał, Problemy spoczywania terminów przedawnienia karalności (w:).Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J..Skorupka, Warszawa 2009; K..Marszał, Przedawnienie w pra-wie karnym, Warszawa 1972; K..Marszał, Przedawnienie w prawie karnym wymaga zmian.(w:).Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, red. P..Kardas, T..Sroka, W..Wróbel, t..1, Warszawa 2012; W..Michalski, Immunitety w polskim procesie karnym, Warszawa.1970;.A..Murzynowski, W sprawie prawnych skutków orzeczenia o fragmencie czynu, PiP.1965, z..2;.D..Orkiszewska, Przyczynek do prawnomaterialnej i procesowej problematyki



40

czynnego żalu (art. 15 § 1 k.k.) (w:).Iudicium et scientia. Księga jubileuszowa Profesora Romualda Kmiecika, red. A.. Przyborowska-Klimczak, A.. Taracha, Warszawa 2011; M.. Rogalski, Dochodzenie roszczeń majątkowych a powaga rzeczy osądzonej (w:).Karnomaterialne i procesowe aspekty naprawienia szkody w świetle kodyfikacji karnych z 1997 r. i propozycji ich zmian, red. Z..Ćwiąkalski, G..Artymiak, Warszawa 2010; M..Rogalski, Pojęcie res iudicata (w:).Jednostka, państwo i prawo dawniej i dziś. Prace ofiarowane Profesorowi Zbigniewowi Sobolewskiemu w sie-demdziesięciolecie urodzin, red. E..Ura, ZNURz 2003, nr.1; M..Rogalski, Powaga rzeczy osądzo-nej w procesie karnym a odpowiedzialność cywilnoprawna i dyscyplinarna, Ius et Administratio 2004, nr.4; M..Rogalski, Powaga rzeczy osądzonej w procesie karnym a odpowiedzialność za wykroczenia oraz przestępstwa i wykroczenia skarbowe (w:).Europejskie standardy ochrony praw człowieka a ustawodawstwo polskie, red. E..Dynia, C.P. Kłak, Rzeszów 2005; M..Rogalski, Przesłanka powagi rzeczy osądzonej w procesie karnym, Kraków 2005; M..Rogalski, Przesłanka procesowa powagi rzeczy osądzonej – zagadnienia wybrane, Ius et Administratio 2004, nr.3; M..Rogalski, Res iudicata a przestępstwo ciągłe, SP 2001, nr.2; M..Rogalski, Res iudicata i zakaz ne bis in idem jako gwarancje rzetelnego procesu (w:).Rzetelny proces karny. Księga jubileuszowa Profesor Zofii Świdy, red. J..Skorupka, Warszawa 2009; M..Rogalski, Res iudicata jako przesłan-ka procesu karnego, Rzeszów 2004; M..Rogalski, Tożsamość czynu w procesie karnym, PiP.2005, z..6; M..Rogalski, Zakaz ne bis in idem jako jedna z gwarancji praw człowieka w procesie karnym.(w:).Europejskie standardy ochrony praw człowieka a ustawodawstwo polskie, red. E..Dynia, .C.P. Kłak, Rzeszów 2005; M..Rogalski, Zakaz ne bis in idem – prawo podmiotowe sprawcy czynu karalnego (w:).Funkcje procesu karnego. Księga jubileuszowa Profesora Janusza Tylmana, red. T..Grzegorczyk, Warszawa 2011; M..Rogalski, Zasada ne bis in idem w polskim procesie kar-nym, SP 2007, nr.2; M..Rogalski, Zasada prawdy materialnej a zakaz ne bis in idem (w:).Kodeks karny i kodeks postępowania karnego po dziesięciu latach obowiązywania. Ocena i perspektywy zmian, red. M..Mozgawa, K..Dudka, Warszawa 2009; M..Rzewuski, Poprawność rozstrzyg-nięcia czynów współukaranych, Jurysta 2006, nr.12;.A..Sakowicz, Kilka uwag na temat powagi rzeczy osądzonej w ramach konstrukcji czynu ciągłego (w:).Państwo prawa i prawo karne. Księga jubileuszowa Profesora Andrzeja Zolla, red. P..Kardas, T..Sroka, W..Wróbel, t..2, Warszawa 2012;.A..Sakowicz, Zasada ne bis in idem w prawie karnym w ujęciu paneuropejskim, Białystok 2011;.J..Sutor, Status prawny, przywileje i immunitety Rady Europy i Wspólnot Europejskich, Warszawa.2000;.K..Sychta, Okres spoczywania biegu terminu przedawnienia karalności prze-stępstw popełnionych przez osoby chronione względnym immunitetem procesowym (w:).Iudicium et scientia. Księga jubileuszowa Profesora Romualda Kmiecika, red. A..Przyborowska-Klimczak, A..Taracha, Warszawa 2011; W..Wróbel, Zakaz podwójnej karalności i zasada ne bis in idem w obszarze przestępstw, wykroczeń oraz deliktów administracyjnych – wybrane zagadnienia (w:).Zagadnienia prawa dowodowego, red. J..Godyń, M..Hudzik, L.K. Paprzycki, Warszawa 2011;.K..Zgryzek, A..Ludwiczek, R..Netczuk, Przedawnienie w prawie karnym – wybrane aspekty karnoprocesowe (w:).Współzależność prawa karnego materialnego i procesowego, red. Z..Ćwiąkalski, G..Artymiak, Warszawa 2009; S..Żółtek, Z zagadnień prawnej problematyki powagi rzeczy osądzonej przestępstwa ciągłego – rozważania tle orzecznictwa Sądu Najwyższego.(w:).Studia i analizy Sądu Najwyższego, t..3, red. K..Ślebzak, W..Wróbel, Warszawa 2009.

Sygnalizacja: J..Karaźniewicz, Sygnalizacja jako skutek sądowej kontroli zatrzymania na tle europejskich standardów ochrony praw osoby pozbawionej wolności (w:).Tożsamość polskiego prawa karnego, red. S..Pikulski, M..Romańczuk-Grącka, B..Orłowska-Zielińska, Olsztyn 2011; S..Rek, Sygnalizacja profilaktyczna w sprawach karnych, Warszawa 1982; J..Sztombka,



41

S..Zimoch, Z problematyki sygnalizacji, NP 1976, nr.�;.A..Tybur, Problematyka „sygnalizacji” w nowym kodeksie postępowania karnego, Prok..i.Pr. 1998, nr.4.

Zawieszenie postępowania: T..Dudek, Zawieszenie postępowania karnego skarbowego ze względu na prejudykat, Prok.. i.Pr. 2012, nr.11;.H..Gajewska-Kraczkowska, O prawdzi-wej funkcji zawieszenia postępowania karnego skarbowego, Monitor Podatkowy 2012, nr. 4;.Z..Gostyński, Zawieszenie postępowania karnego, Warszawa 1994; Z..Gostyński, Zawieszenie postępowania w nowym ustawodawstwie karnoprocesowym, Warszawa 1998; B..Janusz-Pohl, P..Mazur, Zawieszenie postępowania przygotowawczego a prawnie chroniony interes pokrzywdzo-nego w polskim procesie karnym (w:).Czas i jego znaczenie w prawie karnym, red. J..Warylewski, Gdańsk 2010; K..Krajewski, Zawieszenie postępowania wobec osoby uzależnionej od środków odurzających lub substancji psychotropowych w świetle przepisów ustawy o przeciwdziałaniu nar-komanii z 1997 r. (w:).Zasady procesu karnego wobec wyzwań współczesności. Księga ku czci prof. S. Waltosia, Warszawa 2000; G..Łabuda, Zawieszenie postępowania karnego skarbowego ze względu na prejudykat, Prok..i.Pr. 2011, nr.3; A..Muszyńska, Zawieszenie postępowania karnego wobec osoby uzależnionej od środków odurzających według ustawy z 2005 r. o przeciwdziałaniu narkomanii (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..XXII, Wrocław 2008; B..Nita-Światłowska, Zawieszenie postępowania przed sądem powszechnym w związku z postę-powaniem w przedmiocie kontroli konstytucyjnej przed Trybunałem Konstytucyjnym – obligato-ryjne czy fakultatywne?, PS.2013, nr.1;.W..Sych, Pokrzywdzony wobec zawieszenia postępowania przygotowawczego, Prok..i.Pr. 2004, nr.3; S..Waltoś, Zawieszenie postępowania w świetle prze-pisów nowego kodeksu postępowania karnego, Palestra 1970, z..12;.K..Witkowska, Zawieszenie postępowania karnego a rozstrzygnięcie sprawy w rozsądnym terminie, Prok..i.Pr. 2011, nr.11;.S..Wyciszczak, O zawieszeniu postępowania przygotowawczego, Prob. Praw. 1985, nr.10.

Postępowanie mediacyjne: J..Bielasiński, Postępowanie mediacyjne w świetle nowego kodeksu postępowania karnego (zagadnienia wybrane) (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..IV, Wrocław 1999; E..Bieńkowska, Europejskie standardy mediacji w sprawach karnych, Jurysta 2008, nr.5; E..Bieńkowska, Europejski Trybunał Sprawiedliwości o mediacji w sprawach przemocy w rodzinie, Prok..i.Pr. 2012, nr.4; E..Bieńkowska, Istota i znaczenie me-diacji w prawie karnym (w:).U progu nowych kodyfikacji karnych. Księga pamiątkowa ofiarowana Profesorowi Leonowi Tyszkiewiczowi, red. O..Górniok, Katowice 1999; E..Bieńkowska, Mediacja i porozumienie się oskarżonego z pokrzywdzonym w nowej kodyfikacji karnej, Jurysta 1998, nr.1;.E..Bieńkowska, Mediacja między ofiarą i przestępcą, Mon. Praw. 1998, nr.10; E..Bieńkowska, Mediacja w polskim prawie karnym. Charakterystyka regulacji prawnej, Przegląd Prawa Karnego 1998, nr.18; E..Bieńkowska, Mediacja w projekcie nowelizacji kodeksu postępowania karnego, Prok..i.Pr. 2012, nr.11; E..Bieńkowska, Mediacja w sprawach karnych i nieletnich: kiedy organ procesowy może (a nawet powinien) odwołać się do postępowania mediacyjnego (w:).Mediacja. Księga dedykowana pamięci Pani dr Janiny Waluk, red. L.. Mazowiecka, Warszawa 2009; E..Bieńkowska, Mediacja w sprawach karnych, Warszawa 2011; E..Bieńkowska, Mediacja w sprawach karnych. Analiza obowiązującej regulacji prawnej, Jurysta 2008, nr.3; E..Bieńkowska, O unormowaniu mediacji w sprawach karnych, Prok..i.Pr. 2012, nr.1; E..Bieńkowska, Poradnik mediatora, Warszawa 1999; E..Bieńkowska, Regulacja mediacji w nowej kodyfikacji karnej, Jurysta 1998, nr.10–11; E..Bieńkowska, B..Czarnecka-Dzialuk, D..Wójcik, Postępowanie me-diacyjne w świetle kodeksu karnego i kodeksu postępowania karnego (w:).Nowa kodyfikacja karna. Krótkie komentarze, z..14, Warszawa 1998; E..Bieńkowska, L..Mazowiecka, Kontrowersje wokół polskich regulacji prawnych dotyczących mediacji i mediatorów (w:).Sąd dla obywatela – alterna-



42

tywne rozwiązywanie sporów i rola sądów karnych, red. A..Adamska-Gallant, J..Przygucki, Warszawa 2010; E..Bieńkowska, L..Mazowiecka, Prawa ofiar przestępstw, Warszawa 2009; A..Błachnio, Mediacja w postępowaniu przygotowawczym. Zagadnienia praktyczne, Prokurator 2011, nr.3–4; D..Charko, Postępowanie mediacyjne w sprawach karnych, Przegląd Legislacyjny 2011, nr.2–4;.W..Daszkiewicz, Pojednanie, ugoda i mediacja w procesie karnym (w:).Nowa ko-dyfikacja karna. Krótkie komentarze, z..8, Warszawa 1998; I..Dziugieł, Mediacja w postępowa-niu przygotowawczym, Szczytno 2004; A..Gorczyńska, Mediacja w postępowaniu przygoto-wawczym, Prok..i.Pr. 2007, nr.6; M..Grodziecka, Mediacja w sytuacjach przemocy domowej na tle doświadczeń polskich i zagranicznych (zagadnienia wybrane w postępowaniu uproszczonym).(w:).Gwarancje praw pokrzywdzonych w postępowaniach szczególnych, red. D..Gil, Warszawa 2012;. J.. Karaźniewicz, M.. Kotowska, Ocena funkcjonowania postępowania mediacyjnego w sprawach karnych na przykładzie Sądu Rejonowego w Olsztynie (w:).Ocena funkcjonowania porozumień procesowych w praktyce wymiaru sprawiedliwości, red. C.. Kulesza, Warszawa 2009;.C..Kąkol, Dlaczego kieruję sprawy do postępowania mediacyjnego?, Prok..i.Pr. 2011, nr.1;.B..Kiszło, Instytucja mediacji w praktyce. Uwagi na tle danych statystycznych z Prokuratury Rejonowej Białystok-Południe w Białymstoku (w:).Ocena funkcjonowania porozumień procesowych w praktyce wymiaru sprawiedliwości, red. C..Kulesza, Warszawa 2009; R..Kmiecik, Idea media-cji i probacji w Polsce i USA (w:).Problemy znowelizowanej procedury karnej, red. Z..Sobolewski, G..Artymiak, C.P. Kłak, Kraków 2004; R..Kmiecik, Mediacja jako procesowa forma kształtowa-nia podstawy rozstrzygnięć probacyjnych (w:).Zapobieganie i zwalczanie przestępczości w Polsce przy zastosowaniu probacyjnych środków karania, red. M..Lipińska, R..Stawicki, Warszawa 2004;.R..Koper, Postępowanie mediacyjne a skazanie oskarżonego bez rozprawy, Prok..i.Pr. 1999, .nr.11–12; M..Kruk, Instytucja mediacji w sprawach karnych. Badania Empiryczne, Palestra 2004, z..9–10; M..Kruk, Pierwsze doświadczenia z mediacji między poszkodowanym a młodocianym i dorosłym sprawcą przestępstwa, Palestra 2000, z..�;.C..Kulesza, D..Kużelewski, Efektywność mediacji w procesie karnym w perspektywie prawnoporównawczej (w:).Mediacja. Księga dedyko-wana pamięci Pani dr Janiny Waluk, red. L..Mazowiecka, Warszawa 2009; D..Kużelewski, Mediacja w postępowaniu karnym a zasada prawdy materialnej (w:).Zasada prawdy materialnej, red. Z..Sobolewski, Kraków 2006; D..Kużelewski, Mediacja w procesie karnym w opinii sę-dziów i prokuratorów – wybrane zagadnienia (w:).Ocena funkcjonowania porozumień procesowych w praktyce wymiaru sprawiedliwości, red. C..Kulesza, Warszawa 2009; D..Kużelewski, Na mar-ginesie prawa do sądu – mediacja w sprawach karnych w świetle prawa międzynarodowego i krajo-wego (w:).Europejskie standardy ochrony praw człowieka a ustawodawstwo polskie, red. E..Dynia, .C.P. Kłak, Rzeszów 2005; D..Kużelewski, Wpływ prawa karnego materialnego na mediacje mię-dzy pokrzywdzonym i oskarżonym – wybrane aspekty (w:).Współzależność prawa karnego mate-rialnego i procesowego, red. Z..Ćwiąkalski, G..Artymiak, Warszawa 2009; Mediacja dla każdego, .red. L..Mazowiecka, Warszawa 2010; K..Kwiecińska, Mediacja w praktyce prokuratorskiej (stu-dium przypadku), Prok..i.Pr. 2013, nr.2;.Mediacja karna jako forma sprawiedliwości naprawczej, red. L.. Mazowiecka, Warszawa 2011; Mediacja w praktyce prokuratorskiej – dziś i jutro, .red. L..Mazowiecka, Warszawa 2012; J..Mętel, Postępowanie mediacyjne (w:).Nowa kodyfikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..VIII, Wrocław 2001; A..Murzynowski, Kontynuacja refleksji na temat instytucji mediacji w procesie karnym (w:).Mediacja. Księga dedykowana pamięci Pani dr Janiny Waluk, red. L..Mazowiecka, Warszawa 2009; A..Murzynowski, Mediacja w toku postę-powania przygotowawczego (w:).Współczesny polski proces karny. Księga ofiarowana Profesorowi Tadeuszowi Nowakowi, red. S. Stachowiak, Poznań 2002; A..Murzynowski, Rola mediacji



43

w osiąganiu sprawiedliwości naprawczej w procesie karnym, Przegląd Prawno-Ekonomiczny 2008, nr.1;.B..Myrna, Postępowanie mediacyjne w sprawach karnych (w:).Prawo karne wyko-nawcze w systemie nauk kryminologicznych. Księga pamiątkowa ku czci Profesora Leszka Boguni, .red. T..Kalisz, Wrocław 2011; W..Popławski, Mediacja w polskim prawie karnym i korzyści z niej płynące (w:). Przemiany doktrynalne i systemowe prawa publicznego, Olsztyn 2002; S..Rączkowski, Postępowanie mediacyjne według Kodeksu postępowania karnego (w:).Nowa kody-fikacja prawa karnego, red. L..Bogunia, t..IV, Wrocław 1999; A..Rękas, Mediacja w polskim pra-wie karnym, Warszawa 2004; A..Rękas, Mediacja w praktyce wymiaru sprawiedliwości – szanse i zagrożenia (w:).Konferencja naukowa: „Mediacja w polskiej rzeczywistości”, red. D..Krzysztoń, Warszawa 2003; G.A. Skrobotowicz, Gwarancje praw pokrzywdzonego realizowane w ramach postępowania mediacyjnego a modele postępowań szczególnych (w:).Gwarancje praw pokrzyw-dzonych w postępowaniach szczególnych, red. D..Gil, Warszawa 2012; G.A..Skrobotowicz, Ugoda mediacyjna w sprawach karnych, korzyści z niej wynikające (uwagi de lege lata i de lege ferenda) (w:) Współczesne problemy wymiaru sprawiedliwości, red. D..Gil, I..Butryn, A..Jakieła, .K.M. Woźniak, Lublin 2012; G.A. Skrobotowicz, Zalety mediacji karnej, Prok..i.Pr. 2012, nr.2;.G..Skrzypczak, Szanse rozwoju mediacji w świetle nowelizacji Kodeksu postępowania karnego, Mon. Praw. 2003, nr.8;.S..Steinborn, Postępowanie mediacyjne po nowelizacji kodeksu postę-powania karnego z 10 stycznia 2003 r., Studia Europejskie (Gdynia) 2005, nr.13; A..Tombek-.-Knigawka, W..Kotowski, Dlaczego kieruję sprawy do postępowania mediacyjnego?, Prok..i.Pr..2011, nr.3; S..Waltoś, Mediacja w nowych kodyfikacjach karnych (w:).Konferencja naukowa: „Mediacja w polskiej rzeczywistości”, red. D..Krzysztoń, Warszawa 2003; J..Waluk, Perspektywy rozwoju mediacji w Polsce (w:).Konferencja naukowa: „Mediacja w polskiej rzeczywistości”, red. D..Krzysztoń, Warszawa 2003; M..Wawron-Sobieszek, Z problematyki celu, przedmiotu i skut-ków mediacji w postępowaniu karnym (w:).Problemy stosowania prawa sądowego. Księga ofiaro-wana Profesorowi Edwardowi Skrętowiczowi, red. I..Nowikowski, Lublin 2007; E..Wildner, Mediacja w postępowaniu przygotowawczym – 10 lat doświadczeń prokuratur apelacji białosto-ckiej (w:).Mediacja. Księga dedykowana pamięci Pani dr Janiny Waluk, red. L..Mazowiecka, Warszawa 2009; E..Wildner, Postępowanie mediacyjne w polskim procesie karnym (teoria i prak-tyka), Prokurator 2004, nr.3; M..Wysocka-Fronczek, Dlaczego kieruję sprawy do postępowania mediacyjnego?, Prok..i.Pr. 2011, nr.2;.W..Zalewski, Mediacja w polskim prawie karnym, PS.2003, nr. 6;. W.. Zalewski, Sprawiedliwość naprawcza. Początek ewolucji polskiego prawa karnego?, Gdańsk 2006; E..Zielińska, Kilka refleksji na temat mediacji w sprawach karnych o przemoc w rodzinie (w:).Księga dedykowana dr Ewie Weigend, red. S..Waltoś, Kraków 2011.

Art. 1. Postępowanie karne w sprawach należących do właściwości sądów toczy się według przepisów niniejszego kodeksu.

1. Pojęciem „proces karny” zwykło się nazywać prawnie uregulowaną dzia-łalność zmierzającą do wykrycia i.ustalenia czynu przestępnego i.jego sprawcy, do osądzenia go za ten czyn i.ewentualnego wykonania kary i.innych środków reakcji karnej (M. Cieślak, Polska procedura karna, Warszawa 1984, s..9). Regulujące przebieg procesu karnego przepisy prawa określa się jako prawo karne procesowe, które służy realizacji prawa karnego materialnego, a.więc rozstrzygnięciu kwestii odpo-wiedzialności karnej określonej osoby za zarzucany jej czyn.

Dział I. Przepisy wstępne Art. 1


44

2. Zarówno w.ustawodawstwie, jak i.w.doktrynie oraz w.orzecznictwie używa się w.stosunku do nazwy „proces karny” zamiennie nazwy „postępowanie karne”, np. główne źródło prawa karnego procesowego nazwano kodeksem postępowania karnego. Nazwy „postępowanie karne” używa się także często na określenie pewnych odcinków przebiegu procesu (np. postępowania przygotowawczego, postępowania odwoławczego) bądź jego szczególnych odmian (np. postępowania prywatnoskar-gowego, postępowania nakazowego) czy także specjalnych ujęć ogólnego przebiegu procesu (np. postępowania dowodowego, postępowania rozpoznawczego).

3..Przepis.art..175 Konstytucji RP statuuje zasadę sądowego wymiaru spra-wiedliwości, która, rzecz jasna, obejmuje także sprawy karne. Jurysdykcja karna realizowana jest przez sądy w.oparciu o.przepisy kodeksu postępowania karnego, co wyraźnie statuuje art..1.

Trybunał Konstytucyjny stwierdził, w. wyroku SK 3/07 (OTK-A 2008, nr. 2, poz..25), że konstytucyjne gwarancje wolności i.praw obywatelskich, takie jak prawo do sądu, równego przed nim traktowania czy dwóch instancji (rozdział II.Konstytucji RP), odnoszą się także do postępowań dyscyplinarnych.

4. Wynikający z.art..176 ust..2 Konstytucji RP nakaz regulacji prawa karnego procesowego w.formie ustawowej znalazł swój wyraz w.ustawie z.6.czerwca 1997.r..zatytułowanej „Kodeks postępowania karnego” (Dz..U..Nr.89, poz..555). Mianem kodeksu zwykło się nazywać akt rangi ustawowej regulujący określony obszar sto-sunków społecznych w.sposób w.zasadzie wyczerpujący. Z.faktu, że prawo karne procesowe jest domeną zastrzeżoną do wyłączności ustawy, wynika ta ważna konse-kwencja, że wszystkie przepisy karnoprocesowe mogą być zawarte jedynie w.akcie normatywnym rangi ustawowej, natomiast w.akcie prawnym niższego rzędu tylko o.tyle, o.ile wynika to z.wyraźnego upoważnienia ustawowego (por. przykładowo art..184.§.9).

5. Kodeks postępowania karnego wraz z.przepisami wprowadzającymi (usta-wa.z.6.czerwca 1997.r., Dz..U..Nr.89, poz..��6.z.późn. zm.) jest podstawowym aktem normującym postępowanie karne w.sprawach należących do właściwości sądów. Odstępstwa od uregulowań kodeksowych, ze względu na specyfikę regulacji, mają miejsce przede wszystkim w. ustawie z. 26. października 1982. r.. o. postępowaniu w.sprawach nieletnich (tekst jedn.: Dz..U..z.2002.r..Nr.11, poz..109.z.późn. zm.) oraz.w.ustawie z.10.września 1999.r. – Kodeks karny skarbowy (tekst jedn.: Dz..U..z.2013.r..poz..186).

6. Autonomiczne rozwiązania statuuje również ustawa z.24.sierpnia 2001.r..– Kodeks postępowania w.sprawach o.wykroczenia (tekst jedn.: Dz..U..z.2008.r..Nr.133, poz..848.z.późn. zm.), która zastąpiła kodeks z.1971.r., oraz uregulowania zawarte do tego czasu w.rozdziałach 54 i.7�.k.p.k.

7. Integralną częścią prawa karnego procesowego są nadto akty normatywne regulujące ustrój i.zasady działania organów procesowych oraz niektórych innych uczestników procesu, np.: prawo o.ustroju sądów powszechnych, ustawy o.Sądzie Najwyższym, o.Prokuraturze, o.Trybunale Stanu, o.ustroju sądów wojskowych, o.or-

Art. 1 Dział I. Przepisy wstępne


4�

ganach typu policyjnego, prawo o.adwokaturze, ustawa o.radcach prawnych, usta-wa.o.Instytucie Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu czy też tzw. ustawa lustracyjna z.2006.r.

Źródłem prawa procesowego są również regulaminy wewnętrznego urzędo-wania sądów i.prokuratur. Trafnie M..Cieślak stwierdza, że nie odbiera im tego cha-rakteru ani fakt, że normy w.nich zawarte skierowane są do organów procesowych, ani to, że ich zachowanie nie ma w.zasadzie wpływu na skuteczność czynności procesowych. Bez znaczenia jest tytuł aktu prawnego, istotna jest natomiast jego ranga w.systemie aktów normatywnych (M. Cieślak, Polska procedura..., s..143–144). Skoro określony regulamin został wydany przez Ministra Sprawiedliwości w.formie rozporządzenia na podstawie szczegółowego upoważnienia zawartego w.ustawie i.w.celu jej wykonania (art..92 ust..1 Konstytucji RP), to stanowi on źródło prawa procesowego. Por. przykładowo oparte na przepisie art..41.§.1 u.s.p. rozporządze-nie Ministra Sprawiedliwości z.23.lutego 2007.r. – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz..U..Nr.38, poz..249.z.późn. zm.).

8..W.świetle art..87 Konstytucji RP bezpośrednio stosowanym źródłem po-wszechnie obowiązującego prawa jest także sama Konstytucja. Ustawa zasadnicza – zgodnie zresztą z.postulatami doktryny – zawiera wiele przepisów, które odno-szą się bezpośrednio lub pośrednio do procesu karnego. I tak, swoje zakotwicze-nie w.Konstytucji RP znalazła m.in. zasada prawa do obrony (art..42 ust..2), zasada domniemania niewinności (art..42 ust..3), zasada publiczności rozprawy sądowej (art..45), zasada dwuinstancyjności postępowania sądowego (art..176 ust..1) czy zasa-da niezależności sądów (art..173) oraz zasada niezawisłości sędziów (art..178 ust..1).

9. Zgodnie z.art..91 Konstytucji RP ratyfikowana umowa międzynarodowa, po jej ogłoszeniu w.Dzienniku Ustaw, stanowi część krajowego porządku prawne-go i.jest bezpośrednio stosowana. Nadto umowa międzynarodowa, ratyfikowana za uprzednią zgodą wyrażoną w.ustawie, ma pierwszeństwo przed ustawą, jeżeli ustawy tej nie da się pogodzić z.umową.

10. Kodeks postępowania karnego reguluje zarówno typowy (zwyczajny) przebieg procesu, jak i.pewne szczególne odmiany procesu, zwane postępowania-mi (trybami) szczególnymi. Te tryby szczególne to postępowania różniące się od-stępstwami od postępowania, które w.naszym systemie procesowym uznane jest za „modelowe”, zasadnicze dla rozstrzygnięcia kwestii odpowiedzialności karnej. Kodeksowe postępowania szczególne statuowane są w.dziale X.

Przepisy kodeksu postępowania karnego mają zastosowanie również w.po-stępowaniu „lustracyjnym” przewidzianym w. ustawie z. dnia 18. października 2006.r..o.ujawnianiu informacji o.dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z. lat 1944–1990 oraz treści tych dokumentów (tekst jedn.: Dz..U..z.2007.r..Nr.63, poz..42�.z.późn. zm.). Zgodnie z.przepisem art..19 do postępowania lustracyjnego w.zakresie nieuregulowanym przez ustawę, w.tym również do postępowania od-woławczego oraz kasacyjnego, stosuje się odpowiednio przepisy kodeksu postę-powania karnego. Nadto według art..21 ust..1 do osoby poddanej postępowaniu

Dział I. Przepisy wstępne Art. 1


· spis treści wykaz skrótów.....7 wprowadzenie.....21 do wydania drugiego.....24

Documents