Leadership # 39 ภาวะผนำาแบบเหนอชน (The

Transcendental Leadership)

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

http://suthep.crru.in.th

ภาวะผนำาทภาษาองกฤษเรยกวา The Transcendental Leadership นน เปนกระแสแนวโนมทางดานภาวะผนำาของศตวรรษท 21 น ซงยงคงเปนเรองคอนขางใหม ยงไมคอยชดเจนนก และยงไมมชอเฉพาะในภาษาไทย จดเดนดานแนวคดกคอ เปนแบบภาวะผนำาทยดมตดานจตใจหรอจตวญญาณ(Spiritual Dimensions) เปนสำาคญ โดยเฉพาะดานคณธรรมทเนนการทำาเพอความดงามเพอผอนและเพอสวนรวมเปนหลก จงอาจเรยกไดวาเปน ภาวะผนำาแบบเลศคณธรรม สวนมตทเกยวกบดานบทบาท สมรรถนะและคณลกษณะของผนำาแบบ Transcendental ทระบโดยบคคลและตามเอกสารตางๆชชด อยในระดบทสงเปนพเศษกวาภาวะผนำาแบบอนใด จงอาจเรยกผนำาแบบ Transcendental ในภาษาไทยไดวา ภาวะผนำาแบบเหนอชน หรอ ภาวะผนำาแบบเยยมยอด หรออยางอนใดในทำานองนกได และดวยความมระดบทสงสง (Transcend)ทงมตดานคณธรรมและมตดานคณลกษณะของผนำาแบบน ดงนนในบทความนจงขออนโลมเรยกภาวะผนำาแบบ Transcendental นวา ภาวะผนำาแบบเหนอชน“ ” ไปพลางกอน ทงนภาวะผนำาแบบเหนอชนไดรบการพฒนาตอยอดจากภาวะผนำาแบบแลกเปลยน (Transactional Leadership) และภาวะผนำาแบบการเปลยนแปลง (Transformational Leadership) ตามลำาดบ โดยภาวะผนำาทงสามแบบเกยวพนตอกนในลกษณะทเปนแถบภาวะผนำาทตอเนอง (Leadership Continuum) ดงนนกรอบความคดทใชอธบายถงภาวะผนำาแบบเหนอชนหรอ Transcendental Leadership ในประเดนตางๆของบทความน จงจำาเปนตองอธบายครอบคลมตงแตภาวะผนำาแบบ

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

1

แลกเปลยน(Transactional Leadership) ภาวะผนำาแบบการเปลยนแปลง(Transformational Leadership) และภาวะผนำาแบบเหนอชน(Transcendental Leadership) ไปดวยกน โดยภาวะผนำาทงสามแบบ (อาจเรยกรวมกนวา 3 Ts’ Leadership กได) ดงกลาวมความเกยวพนตอกนบนแถบความตอเนองของภาวะผนำา (Leadership continuum) ดงแสดงไดดวยภาพท 1 ตอไปน

ภาพท 1: แสดงแถบความตอเนองของภาวะผนำา (Leadership continuum) ของ 3 Ts’ Leadership

ภาวะผนำาแบบแลกเปลยนและภาวะผนำาแบบการเปลยนแปลง(Transactional and transformational leadership)

จากภาพจะเหนวา ภาวะผนำาแบบแลกเปลยนและภาวะผนำาแบบการเปลยนแปลง เปนภาวะผนำาทตอเนองกนและไมสามารถแยกออกจากกนเปนอสสระได โดยในทางปฏบตภาวะผนำาทงสองตางชวยเสรมและ

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

2

เกอกลซงกนและกน (Complementary) มากกวาทจะอยตรงกนขามคนละขว (Polar constructs) กลาวคอ ในประเดนทเกยวกบความสมพนธระหวางผนำากบผใตบงคบบญชา พบวา ภาวะผนำาการเปลยนแปลงชวยเสรมภาวะผนำาแบบแลกเปลยน และในทางกลบกน ภาวะผนำาแบบการเปลยนแปลงมโอกาสทจะไรประสทธผลถาใชตามลำาพงโดยปราศจากภาวะผนำาแบบแลกเปลยน (Bass&Avolio,1990; Goodwin, Wofford &Whittington, 2001). ขอแตกตางกนกคอ ผนำาแบบแลกเปลยนใชการใหรางวลเปนกลไกควบคมในการสรางการแลกเปลยนดานความสมพนธตอกน ซงเปนวธการจงใจผตามดวยปจจยภายนอก (External motivation) อยางชดเจน ในขณะทภาวะผนำาแบบการเปลยนแปลงใชการใหรางวลเปนเพยงปจจยเสรมของระบบเพอเพมความผกพนของผตาม (Followers’ commitment) และเพมแรงจงใจภายใน (Internal motivation) ของผตามใหสงขนเทานน รายละเอยดแถบความตอเนองของภาวะผนำาทงสองแบบในลกษณะทเรยกวา ภาวะผนำาแบบพสยสมบรณ หรอ Full Range Leadership Model แสดงในภาพท 2 ดงน

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

3

ภาพท 2: แสดงรปแบบ ภาวะผนำาแบบพสยสมบรณ หรอ Full Range Leadership Model

จากรปแบบภาวะผนำาแบบพสยสมบรณ หรอ Full Range Leadership Model ซงแสดงความตอเนองของภาวะผนำาแบบแลกเปลยนกบภาวะผนำาการเปลยนแปลงทอยในภาพท 2 ดงกลาว สรปโดยยอได ดงนภาวะผนำาแบบแลกเปลยน (Transactional Leadership) ประกอบดวยพฤตกรรมตอไปน

LF: ภาวะผนำาแบบปลอยตามยะถากรรม (Laissez-Faire: LF)- ไรภาวะผนำา- หลกเลยงแสดงจดยนในเรองตางๆ- ไมเนนการหวงผล- หนปญหาทกครงทเกดขน- ไมตระหนกถงการปฏบตงานของผตาม

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

4

- ผนำาไมสนใจวาใครจะทำาหรอใครจะไมทำา- “ไมเปนไร เราจะทำาหรอไม ลกพกไมเคยสนใจอยแลว”

MBE: การบรหารแบบวางเฉย (Management-By-Exception: MBE)

- เขาไปทำาการแกไข- กำาหนดมาตรฐาน แตรอคอยจนปญหาเกดขนกอนจงเขาทำาการแกไข- ตอกยำาขอบกพรองใหผปฏบตทราบ- บงคบใชกฎระเบยบ แตไมชอบผลกระทบตอสถานภาพเดม- เมอมขอผดพลาดเกดขน ใหฟงจากผนำาเทานน - “เอาอกแลว นายคนน”

CR: การใหรางวลตามสถานการณ (Contingent Rewards: CR)- ทำาการแลกเปลยนอยางสรางสรรค- กำาหนดความคาดหวงของผลงานและรางวลทชดเจน- ใชการใหรางวลและใหการยอมรบ เพอแลกเปลยนกบผลงานทสำาเรจ- คอยกำากบความคบหนาในการปฏบตงานอยางใกลชด พรอมใหขอมลปอน

กลบ- “ถาคณทำาไดตามทตกลงไว คณกจะไดรางวล”

ภาวะผนำาการเปลยนแปลง (Transformational Leadership)ประกอบดวยพฤตกรรมตอไปน

IC: ความใสใจตอปจเจกบคคล (Individual Consideration: IC)- ใหความเหนใจและเขาใจถงความตองการของแตละคน- สรางสมพนธภาพและความผกพนระหวางกนในหมผปฏบตงาน- แสดงความเอออาทรอยางจรงใจและแสดงความเหนอกเหนใจตอการกระ

ทำา- กระตนใหกำาลงใจผตามเพอการพฒนาตนเองใหเกดความงอกงามอยาง

ตอเนอง- สงสญญาณใหรวา ผมหวงใยคณนะ จะคอยดแลใหคณไดรบผลประโยช“

สงสด”

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

5

IS: การกระตนการใชปญญา (Intellectual Stimulation: IS)

- กระตนใหผตามสรางจนตนาการ- มองหาวธการใหมในการทำางานเพอใหดขนกวาเดม- กระตนผทำางานไมใหคดเหมอนกบผนำา- กลาทจะเสยงเพอใหไดผลงานดยงขน- สงสญญาณใหรวา ถาคณเปลยนความเชอเดมแลว“ ........กจะ.”

IM: แรงจงใจในการสรางแรงบนดาลใจ (Inspirational Motivation: IM)

- สรางแรงบนดาลใจใหอยากทำางาน- ใหความชดเจนวา องคการของเราจะเปนอยางไรในอนาคต- สรางความรสกยดมนตอวตถประสงคของผตามอยางเขมแขง- จดวางความตองการขององคการใหสอดคลองกบความตองการสวน

บคคลของผตาม- ชวยสนบสนนผตามใหสรางผลงานไดมากกวาทคดวาจะทำาได- สงสญญาณใหรวา ถาเรายดตามจดยนขององคการแลว อะไรๆกไมเกน“

กำาลงทจะทำาได”

II: อทธพลเชงอดมการณ (Idealized Influence: II ) - แสดงออกถงความมวสยทศนอยางกวางขวาง- ตอกยำาใหทกคนเหนพองและเขารวมในวสยทศน- แสดงออกถงความผกพนอยางเขมแขงและมนคงในการไปสวตถประสงค- แสดงออกดวยความมนใจตอวสยทศนขององคการ- ชเปาหมายและพนธกจขององคการแทนดวยสญลกษณทนาสนใจ- สงสญญาณใหรวา ผมเชอวาสงทเราทำาอยน เปนเรองทถกตองและเหมาะ“

สมแลว” กลาวโดยสรปจากภาพท 2 ตามรปแบบภาวะผนำาแบบพสยสมบรณ หรอ Full Range Leadership ไดวา พฤตกรรมผนำาแบบตามยะถากรรม (LF) แสดงออกถงความเฉอยชาและผลวจยจำานวนมากยนยน

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

6

วา ไรประสทธผลมากทสด พฤตกรรมการบรหารแบบวางเฉย (MBE) ของผนำา ดกวาพฤตกรรมแบบแรกของผนำา แตกยงเปนพฤตกรรมผนำาทไรประสทธผลอยด เพราะงานวจยพบวา ทำาใหการขาดงานและการลาออกจากงานของพนกงานอยในระดบสง ความพงพอใจในงานมนอยและองคการในภาพรวมไรประสทธผลอกดวย สวนพฤตการใหรางวลตามสถานการณ (CR) ของผนำา อาจกอใหเกดความมประสทธผลได ถาตอรองแลกเปลยนรางวลเปนไปอยางเหมาะสมแกกรณ พฤตกรรมผนำาทกลาวมาแลวเปนพฤตกรรมของผนำาแบบแลกเปลยน (Transactional leadership)

สวนพฤตกรรมของผนำาอกสดานทเหลอ ไดแก ความใสใจตอปจเจกบคคล (IC), การกระตนการใชปญญา (IS), แรงจงใจในการสรางแรงบนดาลใจ (IM), และอทธพลเชงอดมการณ (II) ซงเปนพฤตกรรมของผนำาการเปลยนแปลง(Transformational leadership) ทพบวาสามารถทจะจงใจตอผตามใหปฏบตงานไดสงกวาทคาดหมาย อกทงชวยยกระดบมมมองผตามจากการยดประโยชนสวนตวไปเปนเพอองคการ โดยพฤตกรรมทงสน ผลวจยพบวา สามารถเพมความพยายามของพนกงานไดมากยงขน มผลงานสงขน มขวญกำาลงใจและความพงพอใจสงขน ความมประสทธผลขององคการสงขน ในขณะท อตราการลาออก การขาดงานลดลง และสรางความสามารถปรบตวขององคการตอการเปลยนแปลงในยคโลกาภวตนไดดยงขน

จดออนของภาวะผนำาแบบการเปลยนแปลง(Weakness of transformational leadership) ทงภาวะผแบบการเปลยนแปลงและภาวะผนำาโดยเสนหา (Charismatic leadership) ถกวพากษวจารณมากวา มาจากสมมตฐานทยดผนำาเปนศนยกลาง (Leader-centered assumptions)

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

7

(กลาวคอ ความมอทธพลมาจากทศทางเดยวคอ จากผนำาไปยงผตามเทานน) จงมขดจำากดตรงทไมมองวาคณลกษณะของผตามมผลกระทบในกระบวนการของภาวะผนำาโดยเสนหา (Charismatic leadership process) แตอยางใด จงเปนภาวะผนำาแบบวรบรษ (Heroic bias) ททำาใหผตามเกดการลอกเลยนแบบผนำามากเกนไป จนนำามาสการเปนผตามทจงรกภกดและเชอฟงทำาตามอยางขาดเหตผล ผตามยอมเสยสละตนเองเพอเปนผบรการรบใชแกผนำาอยางเตมใจ ผตามจงเปนผไมยอมโต (ขาดวฒภาวะหรอ immature) เปนผตามทขาดความภมใจในเกยรตและศกศรแหงตน (Low self-esteem) ผตามมลกษณะทคอยพงพาผนำามากเกนไป เกดเปนสถานการณใหผตามมความเฉอยชาและมพฤตกรรมเชงรบ (Passive and reactive followers) โดยมผนำาทกระตอรอรนมพฤตกรรมแบบเชงรก (Active leaders) อยตลอดเวลา (Beyer, 1999; Graham, 1991; Yukl, 1999); การยดเอาความมบารมหรอความเสนหา (Charisma) เปนหลก จงมกเปนเรองเชงอารมณ และขาดการใชหลกเหตผลอยางเพยงพอ กอใหเกดความเสยหายอยางรายแรงตามมาถาผนำาใชไปเพอประโยชนสวนตวและใชอยางขาดจรยธรรม (Unethical charismatic leader) (Howell & Avolio, 1992); ซงเปนดานลบของภาวะผนำาโดยเสนหา (Dark side of charismatic leadership) ตวอยางเชน การเกดภาวะหลงตวเองของผนำา (Narcissism), ภาวะเผดจการอยางเบดเสรจ (Totalitarian), การหาผลประโยชนเพอตนเอง (Exploitive), และความเปนผนำาทชอบวางโตโออวด (Self-aggrandizing charismatic leaders) ทชอบใชอำานาจไปในทางทผดและใชผตามเปนเครองมอเพอแสวงหาประโยชนใสตนตลอดเวลา (Conger, 1990; Conger&Kanungo,1998; Sankowsky, 1995); ผนำาโดยเสนหาเชงลบจงชอบการสรางวสยใหดยงใหญสวยหร แตแฝงเรนเพอประโยชสวนตวอยเบองหลงไดอยางแนบเนยน โดยไมสนใจวาในระยะยาวความมประสทธผลขององคการจะเปนเชนไร ผนำาเพอตวเองแบบนเกงในการใชจตวทยาเพอปลกเราทางอารมณของผตามและสรางความใกลชดสนทสนมกบผตามไดด และในขณะเดยวกนก

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

8

สามารถกระตนใหผตามรสกตองการทจะพงพงผนำามากยงขน กลายเปนคนวานอนสอนงายและเคารพเชอฟงผนำาโดยไมมเงอนไขใดๆ (Sharmir, 1991; Turner, 1993); ผตามจะปรบตวและสรางความสมพนธโดยยดทตวผนำามากกวาทจะยดตามความคดของผนำา โดยผตามจะถกกลอมเกลาและสอนใหปฏบตตามวสยทศนและใหมคานยมทสอดคลองกบวสยทศนทผนำาตองการ ทงน ถาผตามคนใดสามารถทำาไดดและทำาไดอยางสมำาเสมอตามวสยทศนของผนำา กจะไดรบรางวลทคมคา (Rafferty & Griffin, 2004); ผนำาแบบนมกเนนใหผตามทำาแบบเดยวทเหมอนๆกนอยางทผนำากำาหนด (Conformity) มากกวาเลอกทำาในแบบทหลากหลาย ทำาใหผตามขาดการคดรเรม หรอการสรางนวตกรรมใหมๆ จงเปนการลดคณคาของความเปนปจเจกบคคลของผตามลง ทงน Rafferty & Griffin (2004) ยงยนยนวา ในภาวะทขาดการกระตนใหกำาลงใจและขาดความ“พยายามสรางความมนใจแกผตาม วสยทศนทจดวางไวอาจไมบงเกดผลใดๆหรออาจลมเหลวไดในทสด” ประเดนสำาคญทเปนจดออนของภาวะผนำาแบบการเปลยนแปลงทถกวจารณมากทสด ไดแกขาดการใสใจอยางจรงจงทางดานคณธรรมและจรยธรรม โดย Bass & Steidlmeier (1999) ไดวพากษวจารณถงภาวะผนำาแบบการเปลยนแปลงเทยม (Pseudo transformational leadership) วาการเปนผนำาการเปลยนแปลงทแทจรง (Authentic transformational leadership) นน จะตองมความจรงใจทงตอตนเองและตอผอน ตองยดมนอยในหลกการ คานยมดานคณธรรมและจรยธรรมเปนสำาคญ ทงน Sankar (2003). เสนอวา คณลกษณะทเปนคานยมพนฐานสำาคญของการเปนผนำา ไดแก ความซอสตยสจรต (Integrity), ความนาไววางใจ (Trust), และการเคารพในศกดศรความเปนมนษย (Human dignity) เปนตน ปจจยเหลานมอทธพลตอวสยทศน ตอจรยธรรมและพฤตกรรมของผนำาไดมากกวาคณลกษณะพเศษหรอบารมทเรยกวา Charisma และควรเปนตววดทสำาคญตอความเปน

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

9

ผนำาทเปนเลศ (Leadership excellence) Graham (1991). ระบวา ภาวะผนำาโดยเสนหา (Charismatic leadership) ถาปราศจากซงคณธรรมแลว ยากทผตามจะใหการยอมรบในเรอง การกระตนการใชปญญา (Intellectual stimulation)ใหเกดขนในองคการ นอกจากน ยงไมพบวา ทฤษฎภาวะผนำาฉบบใดๆกตาม ซงมแนวคดใหมทสำาคญของการทผนำาตองปฏบตตนเปนผรบใชผตาม (Servant leadership) ทงนเพอสรางความงอกงามของผตามและเพอความดงามของสวนรวมเปนหลก (Graham, 1991; Greenleaf, 1977); ทฤษฎภาวะผนำาแบบผรบใช หรอ Servant leadership จงเปนทฤษฎภาวะผนำาเชงคณธรรมทยดผตามเปนศนยกลาง (Follower-centered leadership theory) จงมระดบคณธรรมทสงกวาทฤษฎภาวะผนำาแบบการเปลยนแปลง หรอ Transformational leadership และยงเปนทฤษฎภาวะผนำาทยดเอาคานยมเปนฐาน (Value-based leadership theory) โดยทฤษฎภาวะผนำาแบบผรบใชไดเพมมตดานคณธรรมและจรยธรรมเขาไปดวย แมยงไมระบชดเจนนกวาทฤษฎนไดกลาวถงเรอง ผลประโยชนสวนตว (Self-interest) ความยดอตตา (Egoism) และความรกศรทธาในเพอนมนษย (Altruism) วาเกยวของกบพฤตกรรมของผนำา มากนอยแคไหนเพยงไร (Avolio & Locke, 2002; Yukl, 1999).

ภาวะผนำาแบบเหนอชน (Transcendental leadership)

Cardona (2000) ถอเปนบคคลแรกทเปนผรเรมบกเบกแนวความคดของภาวะผนำาแบบเหนอชนหรอ Transcendental leadership โดยอธบายวา เปนทฤษฎทมฐานความคดสำาคญคอ ยดเอาการแลกเปลยนเรอง การให เปนหลกการของความสมพนธระหวาง“ ”กน (A contribution-based exchange relationship) โดยผนำาแบบเหนอชนจะใหความหวงใยตอผตามของตน ดวยการใหสงทดงามเพอ

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

10

ให ผตามไดพฒนาตนเองใหสงขน จดเนนทเปนมมมองของ Cardona กคอ ผนำาแบบเหนอชนมงทจะพฒนาและยกระดบแรงจงใจของผตามใหสงยงขน (เชน ยกระดบแรงจงใจทจะทำาสงตางๆเพอผอน (Motivation to do things for others) หรอแรงจงใจปรารถนาทจะใหแกผอน (Motivation to contribute) เปนตน Cardona จงเนนเรองการยกระดบแรงจงใจภายใน (Intrinsic motivation)ของผตามเปนสำาคญ แตขณะเดยวกนกมไดละเลยดานการพฒนาดานจตใจ (Spiritual development) โดยมองผนำาแบบเหนอชนวาเปน ผนำาแบบผรบใช “ ”หรอ ผนำาแบบใฝบรการ “ ” (Servant-leader) ททำาใหผนำาเกดประสทธผลขน Kant (1997) เปนอกผหนงทกลาวถงคำา “Transcendental” โดยใหนยามวา อะไรกไดทเกดขนตอความคด “(Mind) และตอจตใจ (Spiritual) ของบคคลใหสงขนกวาระดบธรรมดาทเคยเปนและสงกวาความเปนอตตา (Beyond ego) ของผนน ผลงาน”จำานวนมากของ Kant ทเกยวกบเรองจตใจหรอจตวญญาณ (Spirituality) ไดกลายเปนฐานการพฒนาทฤษฎภาวะผนำาแบบเหนอชนหรอ Transcendental leadership เชน ประสบการณทสงคมไดรบจากววฒนาการทางจตใจและจตวญญาณเปนปรากฏการณทมความสลบซบซอนจนสงคมและองคการมอาจเมนเฉยไดอกตอไป (Haasnoot, 2000; Judge, 1999). นอกจากน Thomson (2000) ยนยนวา การพฒนาจตใจภายในของผนำา ( Leader’s inner spirit) ใหมความงอกงามและมวฒภาวะสงขนนน มความสำาคญกวาปจจยภายนอกตอการเปนผนำาทดและมประสทธผล และทายสด Harmon (1991) ยนยนวา ไมมอะไรทสำาคญมากไปกวาตองตอบใหไดวา เรามชวตอยเพออะไรจงจะมความหมาย ? ทงนทฤษฎภาวะผนำาแบบเหนอชนยงยอมรบถง แรงผลกดนภายในทางจตใจ (Internal force or Spirituality) วาเปนตวขบเคลอนใหผนำาสามารถบรรลความตองการสงสดของชวต (Self actualization)ได

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

11

จงสรปไดวา ภาวะผนำาแบบเหนอชน หรอแบบ Transcendental เนนการใชเรอง คานยม (Values), เจตคต (Attitudes), และพฤตกรรม (Behaviors) (เชน ความรกในเพอนมนษยหรอ Altruistic love, ความหวง/ความศรทธาหรอ Hope/Faith, วสยทศนหรอ Vision) เปนเครองสรางแรงจงใจภายในใหเกดขนแกผตาม เพอนำาไปสการยกระดบจตใจและการดำารงชวตอยอยางมคณคาและมความหมายยงขน ผนำาแบบเหนอชนจงยดหลกการพฒนาจตใจ (Spiritual development) ทงของผนำาเองและของผตามใหสงขนและใชเปนแนวทางดำารงชวตทสอดคลองกน (Cardona, 2000; Fry, 2003; Sander, Hopkins& Geroy, 2003). ในทางปฏบตผนำาแบบเหนอชน (Transcendental leaders) แตกตางกบผนำาแบบแลกเปลยน (Transactional leader)และผนำาแบบการเปลยนแปลง (Transformational leader) ตรงทยดแรงจงใจเชงคณธรรมในการมปฏสมพนธกบผตาม เชน ความรกในเพอนมนษย (Altruistic love), ความรสกยดภาพรวม (A sense of wholeness), ความรสกทกลมกลนกน(Harmony), และชวตความเปนอยทด เปนตน ทงนโดยแสดงออกใหเหนถงความใสใจ ความหวงใย การนบถอทงตอตนเองและตอผอน จากการแสดงออกเชนนของผนำา ชวยทำาใหผตามเกดความรสกวาตนมความสำาคญ มความสามารถในการตดสนใจ สามารถทำาใหงานสำาเรจ และสามารถทจะเปนผนำาตนเองได (Fairholm, 1996; Fry, 2003) นอกจากน ภาวะผนำาแบบเหนอชนหรอ Transcendental leadership ยงถอวาเปนกระบวนการวสยทศน (Visioning process) และเปนกระบวนการเชงจรยธรรม (Ethical leadership) ททงผนำาและผตามยดคานยมทสอดคลองกน Fry, (2003) มองวา ภาวะผนำาแบบเหนอชน เปนภาวะผนำายดหลกองครวม (Holistic leadership) กลาวคอ ศกษามนษยในภาพองครวมทงคน ซงประกอบดวย 4 ดาน ไดแก ดานทางกาย (Physical/Body) สองคอดานทางสมอง (Mind) ซงประกอบดวยการคดเชงตรรถกะและเหตผล สามคอดานหวใจ (Heart) ซงประกอบดวยอารมณและความรสก

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

12

และสคอดานจตใจหรอจตวญญาณ (Spiritual) ไดแกความรสกผดชอบชวด เปนตน ในขณะททฤษฎภาวะผนำาแบบแลกเปลยนและภาวะผนำาแบบการเปลยนแปลงมเพยง 3 องคประกอบแรกเทานน แตขาดองคประกอบดานจตใจหรอจตวญญาณไป

มตดานจตใจหรอจตวญญาณของภาวะผนำาแบบเหนอชน หรอ Transcendental leadership ดงกลาวมาแลววา ภาวะผนำาแบบเหนอชน หรอ Transcendental leadership เหนอกวาภาวะผนำาแบบอนตรงทเนนการพฒนาดานจตใจหรอจตวญญาณ (Spirituality) ของมนษย ซงเปนแนวคดทเหมาะสมกบการแกปญหาตางๆทเกดขนมากมายในยคโลกาภวตน มตดานจตใจของผนำาตามทฤษฎนมองคประกอบหลกอย 3 ขนตอนทเกอกลยดโยงตอเนองกนตามลำาดบ ไดแก 1. การม Consciousness ซงเปนเรองทเกยวกบภาวะจตของความมสต ความตระหนกร ความรตวและตระหนกในสงทควรหรอไมควรปฏบต ในทางพทธศาสนามคำาวา สตสมปชญญะ ซงอธบายวา หากคนเรามสตสมปชญญะกจะเปนสงทนำาตนไมใหประพฤตไปในทางทผด หรอสามารถครองตนอยางมสตอยตลอดเวลา 2. การม Moral character ซงเปนเรองทเกยวกบการทผนำาตองยดหลกธรรมประจำาใจในการประพฤตตนและการดำาเนนชวตตนอยในกรอบของศลธรรม ซงมอยมากมายตามศาสนาตางๆทแตละคนนบถอ ตวอยางเชน หลกธรรมของผนำาในมมมองทางพทธศาสนา ไดกลาวถงหลกธรรมของพระราชา หรอผปกครอง หรอผนำา ไดแก ทศพธราชธรรม 10 ประการ, จกรวรรดวตร 12 ประการ, ราชวสดธรรม 3 ประการใหญ และราชสงคหวตถ และยงพบหลกธรรมแนวเดยวกนนในศาสนาอน นอกจากนยงมหลกธรรมอกมากมายสำาหรบผนำาทปรากฏอยในพระบรมราโชวาทของพระบาทสมเดจพระเจาอยหว เปนตน 3. การม Faith หมายถง มความศรทธา ความเลอมใส หรอความเชออยางลกซง ซงเปนเรองเกยวกบสภาพจตใจทดงามของผนำาทยดมน

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

13

Follower spiritual development

Transformational leadership

Leader spiritual development

Transactional leadership

0

Leader’s internalLocus of control

Motivational effectiveness on followers

Transcendental leadership

ผกพน ใหความเคารพนบถออยางแนบแนนตอสงใดสงหนง หรอตอบคคลใดบคคลหนง หรอตอหลกการความเชออยางใดอยางหนงกได เชน ศรทธาในเพอนมนษย, เลอมใสศรทธาตอบคคลทเสยสละเพอมนษยชาต, ศรทธาตอการทำาความดเพอความด, หรอศรทธาในพระผเปนเจา เปนตน

งานวจยเกยวกบภาวะผนำาแบบเหนอชน มผลงานวจยเกยวกบภาวะผนำาแบบเหนอชนหรอ Transcendental leadership โดยยดมตของการพฒนาตามแถบตอเนองของแบบภาวะผนำาแบบแลกเปลยน ภาวะผนำาการเปลยนแปลง และภาวะผนำาแบบเหนอชน ตามลำาดบ กบมตการพฒนาทางดานจตใจหรอจตวญญาณของผนำาทงสามประการคอ Consciousness, Moral character, และ Faith ปรากฎดงภาพท 3 (Liu, 2007) สรปไดดงน

ภาพท 3: แสดงระดบการพฒนาดานจตใจ ดานแรงจงใจและดานความเชอความสามารถภายในตน

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

14

ของผนำาทงสามแบบ

จากภาพดงกลาวสามารถสรปเปนประเดนไดดงน 1. ในขณะทผนำาพฒนาตนเองสงขนตามลำาดบชนของแถบตอเนองภาวะผนำา คอ จาก ภาวะผนำาแบบแลกเปลยน ภาวะผนำาการเปลยนแปลง และภาวะผนำาแบบเปนเลศ ขนตามลำาดบ พบวา ภาวะดานจตใจหรอจตวญญาณของผนำา (Leader’s spirituality) ในแง ดานความมสตตระหนกร (Consciousness) ดานคณลกษณะทมคณธรรม (Moral character) และดานความศรทธา (Faith) ของผนำา จะพฒนาสงขนตามไปดวย2. เมอผนำายดมนดานจตใจหรอจตวญญาณสงขน ผนำากจะใหความสำาคญตอสงทมใชวตถ (Immaterial) หรอปจจยภายในตนเปนหลกมากกวาการยดสงทเปนวตถ (Material) หรอปจจยภายนอกตน ดวยเหตน ผนำาจงมแนวโนมของการมคณลกษณะดานความเชอตอความสามารถภายในตน (Internal locus of control) สงขน (Sanders, Hopkins & Geroy, 2003)3. ในประเดนความสมพนธระหวางแบบภาวะผนำา (Leadership style) กบคณลกษณะดานความเชอตอ ความสามารถภายในตน (Internal locus of control) พบวา ผนำาแบบแลกเปลยนไมมความสมพนธกบความเชอตอความสามารถภายในตน รวมทงไมพบมความสมพนธเชงลบกบความเชอตอความสามารถ ในตนแตอยางใด (Howell & Avolio, 1993) ในขณะทภาวะผนำาแบบเหนอชนมคณลกษณะดานความเชอตอความสามารถภายในตนสงกวาภาวะผนำาแบบการเปลยนแปลง4. ผนำาแบบแลกเปลยน ซงมลกษณะดานความเชอตอความสามารถภายนอกตน (External locus of control ซงตรงกนขามกบ Internal locus of control) นน มกชอบใชอำานาจแบบทางการและอำานาจแบบบงคบ โดยเฉพาะอยางยงใชการขมข เพราะไมเชอมนวาตนจะมความสามารถเพยงพอทจะโนมนาวใจผตามไดสำาเรจ ในขณะททงผนำาแบบ

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

15

เหนอชนและผนำาการเปลยนแปลง ซงมความเชอตอความสามารถภายในตน (Internal locus of control)สงกวา จะใชความเขาอกเขาใจและการพดจาหวานลอมมากกวา (เชน ใหกำาลงใจ ใหความนบถอ แสดงความเขาอกเขาใจ เปนตน มากกวาการบงคบ สงการ) ผนำาทเชอความสามารถภายนอกตน (Externals) มกใชอารมณในการทำางานและแกปญหา จงเกดความเครยดทงตอตนเองและผอน สงผลใหความมประสทธผลขององคการลดลง สวนผนำาทมความเชอตอความสามารถภายในตนสงจะสรางความมประสทธผลแกองคการไดสงกวาผนำาทมความเชอตอความสามารถภายในตนนอยกวา นอกจากน Miller, Kets de Vries & Toulouse, (1982) พบวา องคการใดยงผนำาสงสด (CEO) มความเชอตอความสามารถภายในตนสงเพยงไร กยงมนวตกรรมใหมๆ เกดมากขน สวนการลอกเลยนแบบคแขงจะลดลง ความกลาตอการตดสนใจทมความเสยงมมากขน มการวางแผนและมมมมองในอนาคตมากขน5. Strack and Fottler (2002) พบวา ผนำาหนวยงานดานสขภาพทมการพฒนาทางดานจตใจ (Spirituality) อยางจรงจงและตอเนอง จะมพฤตกรรมของการเปนผนำาทมประสทธผลใน 5 ดานตอไปน 1) กลาทาทายตอกระบวนการทำางานทเคยชน 2) สามารถสรางแรงบนดาลใจตอวสยทศนรวมแกผตาม 3) สรางความสามารถในการปฏบตงานแกผตาม 4) แสดงพฤตกรรมเปนตวอยางตนแบบแกผตาม และ 5) สามารถปลกเราใหกำาลงใจแกผตาม จงสงผลใหความมประสทธผลขององคการสงยงขน6. ผนำาแบบเหนอชน ทใสใจ หวงหาอาทรและอทศตนใหบรการเพอความเปนอยทดของผตาม จะสามารถยกระดบแรงจงใจทงภายในและภายนอกของผตามใหสงขน โดยแรงจงใจของผนำาแบบเหนอชนกคอ ใชแรงจงใจทจะทำาเพอผอนสงกวาทำาเพอประโยชนสวนตน สวนผนำาการเปลยนแปลงใชวธผลกดนผตามปฏบตใหเกดผลอยางทตนตองการ (Cardona,2000; Fry, 2003)7. ผนำาแบบเหนอชน ซงมความเชอตอความสามารถภายในตนสงกวาผนำาการเปลยนแปลง จะใชความเมตตาและความรกในเพอนมนษย

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

16

(Altruistic love) เปนเครองมอขบเคลอนเพอยกระดบแรงจงใจภายในและแรงจงใจภายนอกของผตามใหสงขน จงมประสทธผลในดานการสรางแรงจงใจของผตามไดมากกวาผนำาการเปลยนแปลง 8. ในประเดนความสมพนธระหวางแบบภาวะผนำาทงสามแบบ กบระดบการพฒนาคณธรรม (Moral development) ของผนำาโดยอธบายดวยทฤษฎพฒนาดานคณธรรมของโคหลเบรก (Kohlberg’s Moral development) นน ซงโคหลเบรกไดแบงการพฒนาคณธรรมของมนษยออกเปน 3 ระดบ ไดแก ระดบท 1 เปนระดบพนฐานทสด เรยกวา ระดบกอนเกณฑทางสงคม (Pre-conventional Level) ผนำาทใชคณธรรมระดบนกบผตาม จะยดตดกบเรองการลงโทษและการใหรางวลเปนเกณฑ จงสอดคลองกบแนวคดการเปนผนำาแบบแลกเปลยน (Transactional leadership) ทใชการแลกเปลยนปจจยทางวตถ (Economic exchange) เพอจงใจการทำางานของผตาม ระดบท 2 เรยกวา ระดบแสดงจรยธรรมตามกฎเกณฑของสงคม (Conventional Level) ผนำาแบบนจะยดมนและปฏบตไปตามกฎเกณฑทางสงคมและกฎระเบยบแบบแผน วฒนธรรมและปทสถานขององคกรเปนหลก ซงเปนคณสมบตทใกลเคยงกบภาวะผนำาการเปลยนแปลง (Transformational leadership) ทยดการแลกเปลยนทางสงคม (Social exchange) เปนหลก ระดบท 3 คอระดบมจรยธรรมทเหนอกฎเกณฑทางสงคม (Post-conventional Level) เปนระดบของการพฒนาคณธรรมทสงสด โดยบคคลแสดงพฤตกรรมทเกดจากการใชวจารณญาณของตนเปนมาตรฐานในการตดสนใจปฏบต โดยปราศจากอทธพลของบคคลและสงแวดลอมในสงคมเขามาเกยวของ ในขนนแบงแยกยอยไดอก 2 ขน ไดแก 1). ขนทำาตามสญญา (Social contract orientation) เปนขนทมหลกการมเหตผล (อยในชวงอาย 16 ปขนไป)

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

17

เปนขนทบคคลจะเนนในเรองของมาตรฐานทคนสวนใหญในสงคมยอมรบและปฏบต โดยคำานงถงสทธของแตละบคคลเปนสำาคญ ดงนนจงจะใชวจารณญาณในการไตรตรองถงสงทตนเองจะกระทำาลงไป โดยพยายามปฏบตตนเสมอนกบเปนคำามนสญญาทตนใหไวแกสงคม โดยเหนประโยชนสวนรวมมากกวาตนเอง 2). ขนอดมคตสากล (Universal ethical principle orientation) จะอยในชวงตงแตวยผใหญเปนตนไป เปนขนทบคคลจะสรางอดมคตและคณธรรมประจำาใจขนมา เชน ยดหลกโลกบาลธรรม คอ หรและโอตปปะ ยดหลกเมตตา หรอยดหลกความยตธรรม เปนตน เปนขนทบคคลมความตองการทจะเสยสละเพอสงคมสวนรวมอยางแทจรง ผนำาทมระดบการพฒนาทางคณธรรมถงระดบน จะมคานยมและหลกการอยภายในตน ซงเปนทยอมรบเปนสากลแลววาสงใดถกสงใดผด โดยในทางปฏบตผนำาจะใหความสำาคญตอคานยมและหลกการเหลานมากยงกวากฎเกณฑภายนอกทางสงคม จงเปนคณลกษณะทใกลเคยงกบแนวคดภาวะผนำาแบบเหนอชน (Transcendental leadership) ทกลาวมาแลว (Hughes, Ginette & Curphy, 1999)

สมรรถนะ (Competencies) (คณลกษณะหรอบทบาท)ของภาวะผนำาแบบเหนอชน Competencies(roles and characteristics) of Transcendental Leadership ภาวะผนำาแบบเหนอชน หรอ Transcendental Leadership ถอเปนรปแบบภาวะผนำาหนงทเหมาะกบภาวะวกฤต โดยสามารถอปมาเสมอนเปนเรอทกำาลงนำาพาบรษทแลนฝามรสมของภาวะวกฤตอนเลวรายอยางใหญหลวง ซงอาจมาจากปจจยภายนอกดานการแขงขนอยางรนแรงของการตลาดยคโลกาภวตนทกระทบตอการดำาเนนงานของบรษท ในภาวะเชนน จำาเปนตองอาศยภาวะผนำามาชวยขบเคลอนและแกปญหาของบรษท ซงจำาเปนตองมความสามารถสงเปนพเศษกวา

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

18

ภาวะผนำาแบบธรรมดาทวไป ทงนเปนเพราะทฤษฎภาวะผนำาตางๆเทาทมอยเดม ลวนแตมจดออนของการนยาม (Defined) ทยดขดจำากดของมนษยมาเปนฐานการคด (Theories of leadership are mostly based on defined human limits) คำาหลกในทนกคอคำาวา นยาม“

” หรอ “Defined” กลาวคอ มนษยเรามกมขดจำากดของตวเองตรงทเราใหนยามตอสงตางๆ โดยการคด (Think) การรสก (Feel) และการกระทำา (Act)ทงหลายของมนษยธรรมดาอยางเรา จงมกยดตดอยกบกรอบของความเคยชน ดงนน การตความปญหาและการเลอกวธการแกปญหาทเกดขนโดยใชกระบวนทศนแบบเดมๆนน จงไมสามารถเอาชนะและฟนฝาภาวะวกฤตทเกดขนในภาวะทไมปกตได ตองยอมรบวา ภายใตภาวะวกฤตเชนนยอมมสงททาทายพเศษ (Extraordinary challenges)เกดขนมากมาย จงจำาเปนตองใชผนำาทมความพเศษ(Extraordinary leaders) ทสามารถยกระดบ (Transcend) ของการคด การรบรและการกระทำาทสงเลยกวาขดจำากดของผนำาทวไปพงม ซงเราเรยกความเปนผนำาแบบนวา Transcendental Leadership โดย The Advanced Oxford Dictionary ไดใหความหมายคำา “Transcend” วา กาวพนขดจำากดทเคยม “ ” และคำาวา “Transcendental leadership” “เปนภาวะผนำาทกาวไกลไปกวาขดจำากดทมนษยธรรมดาพงม ในแง ความร (Knowledge) ประสบการณ (Experience) หรอการใชเหตผลในการปรบเปลยนสงเลวรายใหกลายเปนด (Reason to turn adversity into advantage)” สำาหรบศพทบญญตในภาษาไทยของคำานยงไมม แตอาจเรยกชอโดยอนโลมไปตามบรบทและคณสมบตพเศษของผนำาแบบ Transcendental leaders ไปพลางกอนวา ผนำาแบบเหนอชน ดงกลาวแลว ผนำาแบบเหนอชน หรอ Transcendental leaders จงมหนาทสำาคญทตองนำาพาทกคนใหกาวพนจากขดจำากด (Break limits)โดยชวยเหลอผอนใหสามารถขยายมมมองและแสวงหาทางเลอกใหมๆ ทเปนไปไดตอปญหาทเกดขนไดมากยงขน ผนำาตองชวยยกระดบใหม

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

19

ของการคด (Thinking) การรสก (Feeling) และการกระทำา (Actions) เพอใหสามารถเอาชนะภาวะทาทายตางๆ ทงนผนำาแบบนทราบดวา พลงของการเปลยนแปลงทแทจรงยอมมาจากสงทอยภายในของคนเหลาน ความเหนอชนดานแรกของผนำาแบบน กคอ มความสามารถรถงวธการเขาถงสมรรถถนะ (Capacity) ความรเรมสรางสรรค (Creativity)และทรพยากรทมอยภายในตน (Inner resources) อยางไรขดจำากดของคนเหลาน ชวงทเกดภาวะวกฤตเศรฐกจถดถอยไปทวโลกเปนตวอยางทดของการเกดปญหาททาทายขนมากมายอยางชดเจน ซงจำาเปนตองอาศยภาวะผนำาแบบ Transcendental leadership ทสามารถทำาใหผคนในองคการคดในสงทไมเคยคดมากอน รสกในสงทไมเคยรสกมากอน และลงมอดำาเนนการในสงทไมเคยทำามากอน ทงนกเพอใหองคการทยำาแย สามารถยกระดบผลสำาเรจของงานใหสงยงขนอยางทไมเคยปรากฎมากอนนนเอง Victor S.L. Tan เสนอแนวคดในการเอาชนะภาวะความถดถอยทางเศรษฐกจขององคการยคโลกาภวตนวา ตองอาศยผนำาแบบเหนอชน หรอ Transcendental leaders ตองมบทบาทหรอคณลกษณะทสำาคญอย 10 ประการ จงจะสามารถคลคลายปญหาทเกดขนในปจจบน พรอมกบขบเคลอนใหองคการไปสเปาหมายในอนาคตตามทปรารถนาไดสำาเรจ ความเหนอชน (Transcend) ดานสมรรถนะ (Competencies) หลกทสำาคญ 10 ประการของการเปนผนำาแบบเหนอชนทเหนอกวาผนำาแบบทวๆไป แสดงดงภาพท 4 ดงน

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

20

ภาพท 4 แสดงสมรรถนะ (Competecies) (คณลกษณะและบทบาท)ของผนำาแบบเหนอชนทมา: http://www.kiscc.com

1. สามารถคดในสงทคนอนคดไมถง (หรอคดนอกกรอบ) (Thinking the unthinkable) ตองยอมรบวาบรรดาสงประดษฐใหมๆ และการคนพบสงใหมทงหลายทเกดขนในโลกน ลวนมาจากวธการคดทไมธรรมดาหรอคดนอกกรอบของมนษยทงสน เพราะถาผนำาในอดตคดตามแบบทเคยชนกนมา ณ วนนมนษยเรายงคงไมสามารถบนได ทงทมนษยใฝฝนทจะบนใหไดมานานหลายศตวรรษแลว แตดวยวธคดแบบดงเดมทเชอวา ดวยนำาหนกตวจะทำาใหเราตกลงมาทพนดนอยางแนนอน ความคดเชนนจงเปนอปสรรคสกด

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

2 Feeling TheNumbness 3 Doing

TheImpossible

4 TouchingThe

Untouchables

5SeeingThe

Invisible

ListeningTo TheSilence7Smelling

TheScentless

1 ThinkingThe

Unthinkable

Creating APositive Future

From Fear

Surfacing Courage

From Fear

UnderstandingUnarticulated

Needs

TRANSCENDENTALLEADERSHIP

21

กนศกยภาพทจะบนของมนษย แตตอมาดวยวธคดใหมทแตกตางไปจากเดมของพนองตระกลไรท (Wright brothers) หรอกรณของไอแซค นวตน (Isaac Newton) นกวทยาศาสตรทยงใหญตลอดกาลกเชนกน กเปนผทสามารถคดออกไปนอกกรอบเดม จงทำาใหเกดการคนพบกฎแรงโนมถวงของโลก (Law of gravity) จากการนงใตตนแอปเปลและตงคำาถามตนเองวา เพราะเหตใดผลแอปเปลจงตองหลนลงพนดน “ทำาไมไมลอยขนไปในอากาศ คำาถามนสะทอนถงวธการคดในสงทคนอนคดไมถง (Thinking the unthinkable) ไดเปนอยางด ตวอยางอนทสะทอนวธคดในสงทคนอนคดไมถงกไดแก การใชวธการอหงสา (Non-violence) ของมหาตมะ คานธ (Mahatma Gandhi) เพอกอบกเอกราชของอนเดย หรอกรณของมาตน ลเธอร คง (Martin Luther King) ทตอสเพอการปลดปลอยทาสสผวเปนอสระในสหรฐ เปนตน กลาวโดยสรป ในภาวะวกฤตตางๆ จำาเปนตองพฒนาความเปนผนำาแบบเหนอชน หรอ Transcendental leadership ทสามารถกระตนใหทกคนเกดวธการคดในสงทคนอนคดไมถง (Thinking the unthinkable) จงเปนความสำาคญประการแรก

2. สามารถครองสตไดดและอยางมนคง ในทกสถานการณ (Feeling the numbness) ในหวงเวลาทผลการประกอบธรกจประสบความสำาเรจสง ผนำามกหลงไหลไดปลมอยกบผลสำาเรจนน จนลมไปวา แทจรงแลวลกคาคอผทจายเงนเดอนและใหสงอำานวยความสขในชวตแกพวกตน การทำางานอยางหนกของคนเหลานนคอฐานทมาของความสำาเรจในกจการของผนำา และถาตองการใหบรษทประสบความสำาเรจอยางตอเนองไดตอไป กจำาเปนตองมการปรบปรงผลผลตและการบรการลกคา ตลอดจนบรษทโดยรวมอยางตอเนองอยตลอดเวลา เมอไรกตามถาผนำาเฉยเมยขาดความใสใจตอพนกงาน ลกคา ผสนบสนนปจจย คแขง ภาคราชการและผมสวนไดเสยทเกยวของดวยแลว นนเปนสญญาณบงบอกจดเรมตนสความตกตำาของบรษท กลาวไดวา

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

22

ความรสกหลงไหลไดปลม คอศตรรายทสรางความรสกเฉยเมยหรองงงวยของผนำาทมตอสภาพแวดลอมซงมการเปลยนแปลงและสงผลกระทบกบบรษทตลอดเวลา ในชวงทบรษทมผลการประกอบการดผนำามกหลงตดอยกบความสขจากผลของความสำาเรจนน เชนเดยวกนในชวงเกดภาวะวกฤตผนำามกถกปญหาครอบงำาจนมองไมเหนทางออก กลาวโดยยอผนำาจะผกตดกบปจจยทเปนอยในขณะนนจนไมสามารถทจะเปลยนแปลงปจจยดงกลาวใหบงเกดผลทดขน ภาวะผนำาแบบ Transcendental leadership จะตองมสต และสามารถควบคมความรสกตนใหอยเหนอภาวะความสบสน ความงงวยตอสงทมากระทบหนวยงานของตน ผนำาแบบดงกลาวจะมพลงและความตนตวอยเสมอไมวาจะอยในภาวะดหรอรายกตาม ผนำาแบบ Transcendental leadership จะเปนผทมความสามารถสรางการเปลยนแปลงใหเกดขนไดกอนทจะมวกฤตตามมา มความสามารถในการใชโอกาสทใหเกดประโยชนไดสงสด กอนทโอกาสนนจะตองกลายเปนภาระคาใชจายอยางมหาศาลขององคการตามมา

3. สามารถทำาในสงทเปนไปไมได (Doing the impossible) มบคคลตวอยางของการทำาในสงทคนอนคดวาเปนไปไมได คอ จอหน คตส (John Coutis) นกพดผยงใหญทสามารถสรางแรงจงใจตอผฟงทวโลก เขาเปนบคคลทความมมานะเพยรพยายามอยางสงยง จนประสบความสำาเรจในชวตมากมาย เขาเปนคนพการทมรางการเพยงครงทอน ขาดขาทงสองขางจนตองเคลอนทโดยใชมอทงสองแทน แตเขาสามารถใชคารมในการพดไดอยางคลองแคลวและคมคาย ดวยความมนใจและสามารถจงใจแกผฟงไดอยางดเยยมยากทนกพดอนจะเทยบได มขอเทจจรงอยวา คตส สามารถทจะทำาไดแทบทกอยางถาใจของเขาปรารถนาจะทำา แมสงททำาคนอนคดวาไมนาเปนไปไดสำาหรบคนพการอยางเขา เชนเขาสามารถขบรถจกรยานยนตโตคลน วายนำา เลนเบสบอล ยกนำาหนก ขบ

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

23

รถยนต ซกรดเสอผาดวยตวเอง และเปนนกพดตอหนาสาธารณชนทยอดเยยม เปนตน John Coutis เปนผนำาการจงใจทยงใหญ ทสรางแรงบนดาลใจใหแกคนหนมสาวและนกธรกจมากมายไปทวโลก เขาใหขอคดวา เขาออกจะเปนคนโชคดทมองเหนจดออนคอความพการของตวเอง ในขณะทคนสวนใหญไมทราบวาตนเองมจดออนตรงไหนบาง เขาเหนวา จดออนของมนษยกคอวธคดทมองเหนแคสองคำาตอบคอ เปนไปได (Possible) กบ เปนไปไมได (Impossible) เทานน แตสำาหรบเขาแลว มปรชญาประจำาตววา ตองไมมคำาวา ทำาไมได “ ” ดวยเหตน แมเขาจะพการทางกาย แตเขามความสามารถในการดงศกยภาพทงหลายทมในตวเองออกมาใชประโยชนไดอยางมากมายกวาคนปกตทวไปดวยซำาไป และดวยเหตทเขามลกษณะพเศษในดาน ความเชอ (Belief) ความมงมน (Determination) และอปนสยเชงบวก (Positive disposition) สงเหลานไดสรางพลงอนมหาศาลใหเขาสามารถเอาชนะสงทาทายทงหลายในชวต เชนเดยวกบบคคลทสำาคญทงหลายของโลกทสามารถสรางผลงานทยงใหญขนมาไดกเพราะคนเหลานมความกลาหาญททำาในสงทคนธรรมดาคดวาไมนาเปนไปไดทงสน

4. สามารถเขาถงในสงทคนอนเขาถงไมได (Touching the untouchables) เพอประกอบการอธบายขยายความถงคณลกษณะหรอบทบาทของผนำาในประเดนน ขอใหนกถงเหตการณตอนทเราเขาไปดภาพยนตในโรงภาพยนต ปรากฎวา บางตอนของภาพยนตทเราตองแอบเผลอหลงนำาตาออกโดยไมรสกตว ทงทคนดอนๆไมไดเปนเหมอนเรา ซงกลาวไดวา ภาพยนตสามารถเจาะลกเขาถงกนบงทางอารมณของเราได (Touching the untouchable) ในขณะทไมสามารถเขาถงคนอนไดนนเอง

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

24

ผนำาแบบ Transcendental มบทบาทสำาคญทตองสามารถเขาใหถงผปฏบตงานทอยหางไกลและมสวนรวมในงานนอย ซงมสภาพเสมอนเปนบคคลทเขาไมถง หรอ Untouchable ขององคการใหทวถง ปกตโดยทวไปในองคการเรามกไดยนคำาบนจากหวหนาวา มผปฏบตงานจำานวนหนงทเฉอยชา ขาดแรงจงใจในการทำางาน ไมวาหวหนาจะใชวธการใดกยากทจะเปลยนแปลงใหดขนได จงมองวาคนเหลานเหมอนผหลงทาง (Lost cause) และมสภาพเปนบคคลทขาดแรงจงใจ หรอเปน “Unmotivated Person” แตในความเปนจรงแลวไมมมนษยคนใดเลยทไมมแรงจงใจ เราทกคนลวนมศกยภาพและพลงของแรงจงใจซอนอยภายในตนเองอยางมหาศาล เพยงแตรอเงอนไขและจงหวะทเหมาะสมใหไดรบการปลดปลอยออกมาเทานน คนทขาดแรงจงใจจงเปนเสมอนคนทไมสามารถเขาถง (The untouchable person) และยากทจะเปลยนแปลงหรอขบเคลอนการทำางานของคนเหลานโดยใชวธการแบบธรรมดา บทบาทสำาคญยงของผนำากคอ ตองเปลยนแปลงเขาจากสภาพของคนทขาดแรงจงใจ (Unmotivated) ไปสสภาพทมแรงจงใจ (Motivated) อนทรงพลงใหจงได โดยหาวธการและเงอนไขทเหมาะสมในการชวยใหคนเหลานสามารถปลดปลอยพลงของแรงจงใจ ทอยภายในตนเองออกมาและชวยใหเขาไดประสบความสำาเรจของตนเอง ของครอบครว ขององคการ ของประเทศชาตและสงคมสวนรวมในทสด ผนำาแบบ Transcendental มความสามารถในการเขาถงความคด (Minds) จตใจ (Hearts) และจตวญญาณ (Souls) ของผอนไดด จนทำาใหคนเหลานนเตมใจทจะทมเทความรความสามารถของตนอยางเตมท เพอสรางความดงามตอสงคม ผนำามความเชยวชาญในการสอสารการโนมนาวใจไดอยางนาประทบใจและสามารถเขาถงจตใจของคนเหลานดวยความนาเลอมใสศรทธา จนคนเหลานปรารถนาทจะทำาเพอความดงามและตองการทจะเปนสวนหนงของงานและองคการ

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

25

5. สามารถมองเหนในสงทคนอนมองไมเหน (Seeing the Invisible) ผนำาแบบ Transcendental เปนผทมความเชยวชาญและมศลปะเยยมยอดในการมองเหนในสงทคนอนมองไมเหน (The art of seeing things invisible) จงสามารถมองเหนสงทควรเปนในอนาคตไดอยางแมนยำาชดเจนกวาบคคลธรรมดาทวไป ดวยการสรางวสยทศนรวมถงอนาคตขององคการไดอยางนาสนใจและมชวตชวา มศลปะสงในการพฒนาวสยทศนใหทรงพลง ผนำาแบบ Transcendental เชอวา บรรดาความสำาเรจทงหลายตองเรมตนจากการมจนตนาการเสมอ โดยเขาสามารถใชวธสอสารทด ในการปลกเรา โนมนาวใจจนชนะใจผฟงเกดความผกพน อยากเขารวมกจกรรมจนประสบความสำาเรจในทสด ถาผนำาปราศจากวสยทศนแลว องคการจะอยในภาวะสนหวง ผคนในองคการจะสบสนและสญเสยขวญกำาลงใจตามมา ผนำาแบบ Transcendental มความสามารถสงในการสรางแรงบนดาลใจตอวสยทศนรวมขององคการใหแกผปฏบตงาน ผนำาจงกระตนผตามของตนใหมนคงตอวสยทศน เพราะเขาทราบดวา ถาเมอไรทวสยทศนขององคการเสอมหายไป เมอนนองคการกไมตางอะไรไปจากนกอนทรยปกหกทไมสามารถบนไดอกตอไป ทงนเพราะวสยทศนรวมชวยเพมความพงพอใจในงาน (Job satisfaction) และความผกพนตอองคการ (Organizational commitment) ใหเกดขนในหมผปฏบตงานนนเอง

6. สามารถไดยนทามกลางความเงยบสงด (Listening to silence) ตวอยางทดของผทมคณลกษณะและบทบาทของผนำา Transcendental ในประเดนนกไดแก เฮเลน เคลเลอร (Helen Keller) สตรสำาคญคนหนงของโลกทเกดมาพรอมกบความพการคอทง ตาบอด

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

26

หหนวก และเปนใบ เธอตองฝกเรยนอกษรเบรลล (Braille) เพอใหสามารถสอสารกบผอนได และทสำาคญทสดกคอ เธอไดพฒนาความสามารถภายในดานการรบร (Internal perception) ไดอยางยอดเยยมโดยเฉพาะ ความสามารถรบฟงทามกลางความเงยบ (listen to silence) ดวยจตใจ (Heart) สมอง (Mind) และจตวญญาณ (Soul) ในโลกของการทำางาน พบวามสถานการณสำาคญทผทำางานมกนงเงยบเมออยตอหนาหวหนา ไดแก กรณทมภาวะวกฤตทบถมมากมายจนไมรวาจะจดการอยางไรหรอมเรองใหญสำาคญมากททาทายใหตองทำาใหได สำาหรบปฎกรยาทผปฏบตมกจะใชกอนอนใดกคอ การหลกเลยงหรอปฏเสธตอความเปนจรง จงไมนาแปลกใจวาคนสวนใหญในองคการจะไมนำาเสนอขอมลทเปนจรงของงานเสนอขนไปใหหวหนทราบ ทำาใหการตดสนใจของผนำาเกดผดพลาดและขาดประสทธผลลงไป เพราะขอมลทกลนกรองนำาเสนอหวหนาเปนขอมลเทจทมใชความเปนจรงเนองจากถกปดบง จงเกดผลเสยหายขน มเหตผลอย 2 ประการ ทเปนเหตใหมนษยเราเลยงจากความเปนจรง ไดแก ประการแรก ผนนขาดความจรงใจ พยายามทจะปดบงซอนเรนความจรงเพอใหเกดประโยชนตอตนเอง และประการหลงคอ ความไมร (Ignorance) ของผนน ผปฏบตจะบอกขอมลแกผนำาไปตามทตนร แตสงทเขารอาจมใชความจรงกได คงนน ความไมรของผปฏบตจงกลายเปนอปสรรคตอการไดความจรง เพอแกปญหาเชนน ผนำาจงจำาเปนตองเรยนรในการรบฟงความจรงจากเสยงเงยบ (Learn to listen to the silent truth) ผนำาแบบ Transcendental จำาเปนตองพฒนาทกษะในการสงเกตแบบละเอยดถถวนเกยวกบบคคลและสงของ รวมทงปรากฏการณทเกยวของในองคการ เพราะบอยครงมกพบวา สงทคนพดไมใชความจรงแตสงทไมพดตางหากทเปนความจรง ประเดนนจงสำาคญมาก การพฒนาความสามารถในการรบรของผนำาแบบ Transcendental กคอ ใชการวเคราะห (Analysis) และการสงเกต

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

27

(Observation) เพอชวยในการแสวงหาขอเทจจรงกอนการดำาเนนการใดๆ

7. ลงมอทำากอนมสญญาณบอกเหต (Smelling the scentless) ปญหาใหญทองคการทงหลายมกประสบอยในขณะนกคอ การมบคลากรทคดแบบเชงรบ (Reactive) สงผลใหการดำาเนนการหรอการคดแกปญหาใดๆขององคการจะเกดขนกตอเมอไดเหนสญญาณเกดเหตปรากฎขนชดเจนแลวเทานน ซงเปนการชาเกนไป ความเสยหายตางๆจงตามมาอยางรวดเรวจนยากทจะแกไขได ตวอยางเชน สถาบนการเงนจะเรมเขมงวดการใหสนเชอเงนกกบลกคากตอเมอไดตรวจพบวาธนาคารของตนมลกคาทมสภาพเปนหนเสย (Non-performing loans)จำานวนมหาศาลเกดขนแลว หรอ กรณบรษทขายสนคา ทเพงแจงฝายกำาหนดกลยทธในการขายสนคา กตอเมอตรวจพบวาบรษทไดสญเสยสวนแบงของตลาดใหแกคแขงไปมากแลว เปนตน สำาหรบคณลกษณะหรอบทบาทของผนำา Transcendental ในประเดนน สามารถเปรยบเสมอนกบการเตรยมความพรอมเพอปองกนการเกดเพลงไหมลวงหนาไวกอนทจะไดกลนควนไฟเกดขน (React before smelling the smoke หรอ Smelling the scentless) ผนำาแบบ Transcendental จงเปนผทมคณสมบตของการเปนผทคดและทำาแบบเชงรก (Proactive) ทชอบรเรมการเปลยนแปลง จะลงมอปรบปรงและดำาเนนการสงตางๆลวงหนาอยตลอดเวลา แมจะไมมสญญาณบอกเหตเกดขนใหเหนกอนกตาม

8. สามารถเขาใจถงความตองการทยงไมเกดขนของลกคาวาคออะไร (Understanding unarticulated needs) บรษทจำาหนายเทคโลโลยดานสารสนเทศ (Information technology companies) ทประสบความสำาเรจอยแถวหนาของโลก

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

28

ทงหลาย จำาเปนมผนำาทเปนผนำาแบบ Transcendental ทงสน ทงนเพราะกอนการผลตสนคาออกสตลาด จะตองสามารถคาดคะเนรสนยมและความตองการของลกคาทมตอสนคาไดลวงหนาอยางเหมาะสม ถกตองและแมนยำา ผนำาเองจะตองรความตองการขตอสนคาของตนไดลวงหนาไปกอนลกคา (Customer-led) เพราะลกคาสวนใหญไมสามารถกำาหนดสนคาในอนาคตไดแตฝายผนำา ในฐานะฝายผลตจำาเปนตองนำาความตองการในอนาคตของลกคามาประกอบการผลต ใหไดสนคาทมเทคโนโลยทกาวหนา ลำาสมยไดอยางถกตองเปนทถกใจลกคา จงเปนเรองทสำาคญมาก ผนำาแบบ Transcendental จงมบทบาทสำาคญยงตอการสรางโอกาสในอนาคตใหกบองคการ ซงเหนอกวาผนำาสวนใหญโดยทวไป ทยงคดและทำาการผลตไปตามขอมลความตองการของลกคาทเกดขนในปจจบนเปนหลก จงทำาใหความสามารถในการแขงขนขององคการลดลง 9. สรางความกลาขนมาจากความกลว (Surfacing courage from fear) เยาวหราล เนหร อคตนายกรฐมนตรคนแรกของอนเดยและเปนผนำาทมชอเสยงทโดงดงคนหนงของโลก เคยกลาวไววา ในชวตของ“มนษยไมมอะไรทเลวรายและอนตรายมากเทากบความกลว เพราะความ”กลวเปนความรสกทางอารมณทรนแรง ซงสามารถทำาลายพลงในการกระทำาและการคดอยางมเหตผลไปจากมนษย ความกลามอาจมาแทนทความกลว แตความกลาสามารถนำาหนาความกลวได ตวอยางเชน ในการรบทกคนมความรสกกลว แตคนทมความกลาหาญเทานนทสามารถเอาชนะความกลวได เพราะมความเชออยางมนคงวาตนไดปฏบตไปตามหนาทแลว ในภาวะวกฤต เพอขบเคลอนองคการใหกาวไปขางหนาได ผนำาจำาเปนตองกระตนใหทกคนเกดความกลาขนมาแทนทความกลวตอสถานการณทเกดขน กลาวคอ กลาทจะปฏรปและเปลยนแปลงเพอสรางความแขงแกรงใหกบองคการ แมจะมอปสรรคมากมายขดขวางกตาม มสภาษตเยอรมนกลาวใหขอคดไววา ถาสญเสยความมงคงไป เทากบสญ“

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

29

เสยไปบางอยาง ถาสญเสยเกยรตยศไป กเปนการสญเสยทมากขน แตถาสญเสยความกลาไป กเทากบสญเสยหมดสนทกอยาง” 10. สรางอนาคตทสดใสขนจากความลมเหลวสนหวง (Creating a positive future from despair) ตวอยางของผนำาแบบ Transcendental ในประเดนนกไดแก โอพราห วนฟร (Oprah Winfrey) พธกรสตรผวสชอดงระดบโลกชาวสหรฐ ทมรายไดมากกวา 250 ลานเหรยญสหรฐในการจดรายการ Talk show ของเธอ ประวตของเธอในอดตผานความเจบปวดมามากมาย จากความยากจนและครอบครวแตกแยก พบแตความสนหวงมากกวามความหวงมาตงแตวยเดก แตเธอกสามารถใชความรสกทสนหวงมาเปนกำาลงใจในการสรางอนาคตทสวยงาม เธอมกกลาววา ทกครงทขาพเจามองไปใน“อนาคต กมกมองเหนภาพทสวยงามของความสำาเรจคอยอย ทำาใหเกดความกระหายทจะลงมอทำาสงนนโดยเรว” เธอจงเปนผนำาทสามารถพลกวกฤตใหกลบมาเปนโอกาสไดอยางแทจรง มขอคดจากสภาษตโบราณทกลาววา หวานพชอยางใด ยอมไดพชอยางนน ดงนน ถาผนำาตองการไดผลงาน (Output) ในอนาคตขององคการอยางไร กตองเรมตนเปลยนแปลงปจจยตวปอน (Input) ขององคการในปจจบนเสยกอน

กรอบความคดของ Pablo Cardona เกยวกบสมรรถนะของภาวะผนำาแบบ Transcendental (Cardona’s Transcendental Leadership Competency Framework)

จากทเราเขาใจเรมตนรวมกนแลววา ความเปนผนำาแบบ Transcendental วาเกยวของกบมตทางความชาญฉลาดรเชงจตวญญาณสวนบคคล (Personal spiritual wisdom) ซงมองคประกอบอย 3 ดานไดแก 1). ดานจตสำานกและสตรบร (Consciousness) 2). ดานคณลกษณะทมคณธรรม (Moral

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

30

character) และ 3). ดานความศรทธาเลอมใส (Faith) นน ถามองอกมตหนงทเกยวกบสมรรถนะ (Competency) มคำาถามทจำาเปนตองตอบ เชน สมรรถนะของความเปนผนำาแบบ Transcendental วามอะไรบาง ผนำาแบบ Transcendental ควรแสดงพฤตกรรมอยางไรบาง และผนำาแบบ Transcendental แตกตางไปจากผนำาทมใชแบบ Transcendental อยางไร เปนตน ในประเดนเหลาน Cardona (2000) ไดสงเคราะหออกมาเปนกรอบความคดทเกยวกบสมรรถนะของภาวะผนำาแบบ Transcendental ไวดงน

สมรรถนะ คำาอธบาย คำาถามหลก 1. รแจงตนเอง (Self-insight)

-ความสามารถแสดงอตลกษณตนเองไดชดเจนและเขาใจถงจดแขงและจดออนคานยม ความเชอ ความเปนตวตนแทจรง

- คณรจกตนเองมากนอยเพยงไร- คณชนชอบและนบถอตนเองแคไหน- Brand แทนตวคณคออะไร

2. วตถประสงคสวนตว(Self-purpose)

- สามารถเขาใจและระบวตถประสงค สวนตวไดถกตอง

- มมมองอนาคตชวตตนเองคออะไร- ทำาไมทานตองการเปนผนำา

3. ความชาญฉลาด (Wisdom)

- สามารถตดสนใจโดยยดหลกการมากกวาความถกใจ

- คณรสกสบายใจทตองเปนคนทคนอนไมคอยรจกไหม- คณสามารถมองเหนผลกระทบทตามมาจากการตดสนใจสก 2 ขอไดไหม

4. ความสตยซอ

- แสดงพฤตกรรมทนาเชอถอเปนท

- คนอนมความหวงไดในตวคณไหมคณม

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

31

ถอคณธรรม (Integrity)

นานบถอ และสะทอนออกเปนคานยมขององคการ

พฤตกรรมทคงเสนคงวาไหมและสามารถคาดหมายไดไหม- คณรสกพอใจทไดพดอยางจรงใจไหม- คณชดเจนในการกระทำาทโปรงใสไหม

5. ความ

เชอมโยง(Connectedness)

- พฒนาและบรหารแบบเครอขายสรางพนธมตรและความรวมมออยางกวางขวาง มสมพนธภาพอยางใกลชด

- คณกระตอรอรนอยากเขาหาผอนไหม- คณใหเวลาเพอเขาถงผอนจรงจงไหม- คณใหการเคารพนบถอผอนไหม- คณรบฟงผอนอยางจรงใจไหม

6. เนนการทำางาน (PerformanceFocus)

- แสดงพฤตกรรมขบเคลอน องคการสเปาหมายชดเจน

- คณยดมนในงานรบผดชอบไหม- งานรบผดชอบสามารถ

- คณใหงานคนอนสามารถตรวจสอบไหม- คณทำาใหทกคนชดเจนในสงทองคการคาดหวงไหม

7. เนนสรางสงใหมและความ

- แสดงพฤตกรรมเนนปรบปรง ผลงานสวนบคคลและองคการ

- คณไดพยายามพฒนาศกยภาพและสมรรถนะตนเองอยางไร

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

32

งอกงาม(Renewal andGrowth Focus)

- คณกระตนผอนใหงอกงามทงดานสวนตวและในงานอยางไร

บทสรป ภาวะผนำาแบบเหนอชน หรอ Transcendental

leadership ยงเปนเรองใหมทมมมมองตอความ

มประสทธผลของผนำา ผลกระทบและความทาทายใหมๆ จากภาวะโลกาภวตนมความยงยากและซบซอนเกนกวาแนวคดของภาวะผนำาตางๆแบบดงเดมจะรบมอไดอยางเพยงพอ การเปลยนแปลงทเกดขนอยางรวดเรวตลอดเวลา สรางความคาดหวงวาจะเกดสงใหมขนเฉกเชนเมอ 10 ปทผานมาไดเกดกลยทธใหมๆ ททางบรษทตางๆนำามาใชเพอรองรบการเปลยนแปลงในชวงนน เชน แนวคดเรอง Learning organization, และ Empowerment เปนตน ซงไดสรางผลกระทบเชงบวกตอการพฒนาองคการและความมประสทธผลดานภาวะผนำาไดอยางมากมาย อยางไรกตาม กลยทธดงกลาว กยงไมสามารถตอบสนองความตองการทเกดขนมากมายในยคปจจบนทมองเหนความจำาเปนตองใชมตดานจตใจและคณธรรม เพอการขบเคลอนสงคมและองคการในอนาคต ดงนน สงคมและองคการจงไมอาจละเลยตอความสนใจและใหความสำาคญเรองการพฒนาทางจตใจ (Spiritual development) อกตอไป แนวคดภาวะผนำาแบบเหนอชน หรอ Transcendental leadership จงเปนความพยายามทจะใหคำาตอบหนงตอปญหาและความตองการดงกลาว เพราะเปนรปแบบภาวะผนำาทมงเนนการพฒนาดานจตใจหรอจตวญญาณ (Spirituality) ทมกรอบครอบคลมองคประกอบหลกอย 3 ประการไดแก ความมสตสมปชญญะ (Consciousness) การยดมนและประพฤตในหลกคณธรรมจรยธรรมตางๆ (Moral character)

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

33

และการมความเลอมใส ความศรทธา(Faith)อยางมนคง เปนตน อยางไรกตาม แนวคดนกไดรบคำาวพากษวจารณดวยมมมองของกรอบความคดดงเดม (Traditional perspective)วา เปนภาวะผนำาทมความเปนอดมคต (Too idealistic) มากเกนไป จนยากทนำาไปปฏบตไดในบรบทของโลกความจรงทเปนสากลได ในขณะทมมมองตามกรอบความคดใหม (Nontraditional perspective) กเชอวา ในโลกนไมมอะไรทเปนไปไมไดและสามารถทจะทำาใหเปนจรงไดในทสด แนวคดภาวะผนำาแบบเหนอชน หรอ Transcendental leadership จงจำาเปนตองมการศกษาคนควาอยางกวางขวางตอไป ดวยการวจยอยางกวางขวาง แตตองมใชการวจยทใชกรอบความคดและวธการทแคบๆของการวจยแบบเกา (Empirical research) ซงไมเหมาะสม เพราะเปนการใชวธการทางวทยาศาสตรแบบดงเดมทมมมมองของกรอบทจำากดมาทำาการวเคราะหภาวะผนำาแบบ Transcendental ซงเปนแนวคดใหมแบบนอกกรอบ จงเปรยบเสมอนการมองปจจบนและอนาคตผานเลนซแวนตาในอดต ซงเปนไมถกตอง ทพงระวง เพอใหไดทฤษฎภาวะผนำาใหมทสามารถเปนทางเลอกหนงทเหมาะสมกบโลกยคโลกาภวตนยงขน แบบตรวจสอบภาวะผนำาตนเอง

แบบตรวจสอบภาวะผนำาตนเองคำาอธบาย: ขอใหทานใชภาพทแสดงความสมพนธระหวางภาวะผนำาทงสามแบบขางลางน ทำาการวเคราะหถงพฤตกรรม/บทบาทของทานทปฏบตจรงในฐานะทเปนผนำา วา โดยภาพรวมแลวทานมแบบภาวะผนำาแบบใดแบบหนงระหวาง แบบ A ,หรอ แบบ B, หรอ แบบ C, หรอ แบบ D. ตามทปรากฎอยในภาพนจากนน ขอใหอธบายรายละเอยดถงพฤตกรรม/บทบาทตามแบบททานเลอกดงกลาววาเปนเชนไร?

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

34

หมายเหต :A = relationship between Transactional and

Transformational LeadershipB = relationship between Transformational and

Transcendental LeadershipC = relationship between Transactional and

Transcendental LeadershipD = relationship of Transactional, Transformational

and Transcendental Leadershipภาพท 5 แสดงการบรณาการของสามแบบภาวะผนำา: Transactional, Transformational, & Transcendental Leadership

บรรณานกรมBass & Avolio, 1999. Improving Organizational

Effectiveness trough Transformational

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

35

Leadership. Thousand Oaks. CA: Sage.Beyer, J.M. (1999). Taming and promoting charisma to change organization. The Leadership Quarterly, 10(2):130-138Cardona,P. 2000. Transcendental leadership. Leadership & Organizational Development Journal. 21(4): 201-206.Conger, J.A. 1990. The dark side of leadership. Organizational Dynamics, 19(2): 44-55.Fry, L.W. 2003. Toward a theory of spiritual leadership. The Leadership Quarterly, 14: 693-727.

Goodwin, V.L., Wofford, J.C., & Whittington, L.C. 2001. A theoretical and empirical extension to

transformational leadership construct. Journal of Organizational Behavior, 22:759-774Graham, J.W. 1991. Servant-leadership in organizations: inspirational and moral. The Leadership Quarterly, 2(2): 105-119.Graham, J.W. 1995. Leadership, moral development, and citizenship behavior. Business Ethics Quarterly, 5:43-54.Greenleaf, R.K. 1977. Servant Leadership: A journey into the nature of legitimate power And greatness. New York: Paulist Press.Kant,I. 1997. Prolegomena to any future metaphysics. Edited and translated by Gary Hatfield. New York, NY: Cambridge University Press.Liu, C.H. 2007. Transactional, transformational, transcendental leadership: Motivation effectiveness and measurement of transcendental leadership. University of Southern California.Sanders, J.E., Hoppkins, W.E.,& Geroy, G.D. 2003. From transactional to transcendental: Toward And integrated theory of leadership. Journal of Leadership & Organizational Studies, 9(4)21-31Strack, G. & Fottler, M.D. 2002. Spirituality and effective Leadership in healthcare: is there a

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

36

Connection ? Frontiers of health service management, 18(4):3-18.Thomson, M.C,. 2000. The congruent life: Following the inward path to fulfilling work and inspired Leadership. San Francisco, CA: Jossey -Bass.Yukl,G. 1999. An evaluation of conceptual weakness in transformational and charismatic leadership. The Leadership Quarterly, 10: 285-305http://www.klscc.com/articles

รองศาสตราจารย สเทพ พงศศรวฒน

37