2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369) ~ ИРГЭН БАЯН БОЛ УЛС БАЯН ~

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ

Уул уурхайн хөрөнгийн зарцуулалт 19 орчим хувиар буурсаар байна

9

0 1 3 6 9 9

Өнөөдөр Маргааш

21°C 26°C

6°C 8°C

2,803.58 392.62 39.20 21.57

АМ.ДОЛЛАР РУБЛЬТӨМРИЙН ХҮДЭР

610.006.15%1,745.70

0.44%

АЛТ ЮАНЬ ВОНЗЭС НЕФТЬ

35.160.09%

5,288.501.89%

ХУРАЛДАЙ БОНД САМУРАЙ БОНД

100.45

ЧИНГИС БОНД

94.01 102.16

ГЭРЭГЭ БОНД

93.91

Энэ дугаарт

УЛС ТӨР ZGM DAILY

Tiger баг дахин цахим спортын Азийн аварга болжээ

FULL ENGLISH PAGE INSIDE

3

20-21

ЗГМ: СЭДЭВ

Ямааныхаа “нуруу”-наас зээлээ төлдөг байсан малчид энэ удаа мал, махны үнээ нэмэхээс өөр гарцгүй болов

4

НИЙГЭМ

8

Засгийн газар 1072 хувьцааны ногдол ашгийг өгөх дургүй байна

Язгууртан мэт эрхэмсэг суух соёл

12

Зэсийн гарцын төлөв найман хувь агшина гэсэн тооцоог Reuters агентлаг гаргажээ.

Хатан хааны гэр бүлийн язгууртан бүсгүйчүүд хэрхэн тухтай бөгөөд эрхэмсэг суудаг вэ.

Б.Анужин: Аливаа зүйлд чин сэтгэлээсээ ханд

17

Гадаадад гацсан монголчуудын эх орондоо ирэх

сүүлчийн найдвар тасарлаа

7

Хөлс, хүчээ шингээж олсон ашгийнхаа тодорхой хувийг бусдын хөдөлмөрт хөрөнгө оруулахад зарцуул.

#908 $2.3 тэрбумХерби Вертхейм , Brain Power Inc-ийн үүсгэн байгуулагч

2

Сонгуульд зарцуулах 34 тэрбум төгрөгийг дан хандиваар босгох боломж байхгүй тул хардлага төрүүлж байна

МАН-ын сонгуулийн санхүүжилт итгэл төрүүлэхгүй байна

УЛС ТӨР

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ02 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369)

УЛС ТӨР

Б.Гарьд, ЗГМ сонин

СОНГУУЛЬ

ЗАСГИЙН ГАЗАР

УИХ-ын сонгуульд амжилттай оролцохын тулд нам, эвсэл, нэр дэв шигчид өөрсдийн санхүү жил-тийг босгосоор байна. АН-ын хувьд нэр дэвшигчдээсээ 100 сая төгрөг татсан бол МАН дан хан диваар санхүүжилтээ босгох болс ноо өнгөрсөн бямба гарагт зарлав.

МАН-аас нэр дэвшигч Сангийн дэд сайд Х.Булгантуяа энэ талаар танилцуулж хандивын аян албан ёсоор эхэлж байгааг өчигдөр мэдэгдсэн. Тэрбээр “Аливаа улс төрийн хүчин сонгуульд цэвэр санхүүжилтээр өрсөлддөг зарчим байдаг. Энэ зарчмыг баримталж ажиллана. Хандивын дансанд иргэд сонгогчид, гишүүд, дэмжигчид хандиваа өгөх боломжтой. МАН-ын 200 мянга гаруй гишүүн маань 1000, 5000 төгрөг хандивладаг. Энэ сонгуульд МАН-ын нэр дэвшигч бүр хариуцлагатай хандаж, ялах ёстой. Гадаадын улс орнуудад дэмжиж байгаа улстөрчийнхөө хурал зөвлөгөөнийг өөрсдөө санхүүжүүлээд, намын мөрийн хөтөлбөрийг нь хэлэлцдэг. Иргэ-дийн оролцоо байж ардчилал хөгжинө. Нэр дэвшигчдээ мөн-гөнөөс хол байлгахын тулд иргэд нь оролцох ёстой гэж үздэг. Энэ туршлагыг нэвтрүүлэхийн төлөө МАН ажиллаж байна” гэсэн. Түүний үг МАН дан хан-диваар сонгуульд оролцохоо илэрхийлсэн гэж ойлгож болох ч итгэл төрүүлэх хэмжээнд

МАН-ын сонгуулийн санхүүжилт итгэл төрүүлэхгүй байна

сонсогдохгүй байгаа юм. Тэр дундаа 1000, 5000 төгрөгийн хандив цуглуулаад том сонгуульд орно гэдэг юу л бол !!!

Учир нь өнгөрсөн гуравдугаар сард Үндэсний аудитын газраас 2020 оны УИХ-ын сонгуульд зар-цуулах зардлыг тойрог бүрээр тогтоосон. Тэгэхдээ Үндэсний ста тистикийн хороо, Улсын бүртгэлийн ерөнхий газар, Харилцаа холбооны зохи цуулах хороо зэрэг байгууллагаас өрхийн болон сонгогчийн тоо, инфляцын өсөлт, нутаг дэвсгэрийн хэмжээ, байршил зэрэг мэдээллийг авч боловс руулсан. Түүгээр тооц вол аймгуудад 19.1 тэрбум, нийс-лэлийн тойргуудад 15.2 тэрбум

гээд 76 нэр дэвшигч нийт 34.3 тэрбум төгрөг зарцуулах юм. Нэг нэр дэвшигч тойргийн өрх бүрийн тоогоор сонин, сэтгүүл, ухуулах хуудас тараах учраас сонгуулийн зардлын дээд хэмжээг тултал ашиг лахаас аргагүй. Тэгэхээр энэ их мөн гийг дан хандиваар босгож санхүүжилтээ хийнэ гэдэг хүнд. МАН-ын 200 мянган гишүүн бүр 171.5 мянган төгрөг хан дивлаж байж энэ мөнгө босох нь.

Мөн аль ч намын нэр дэв шигч нөгөөгөөсөө дутуугүй үйл ажил-лагаа явуулж байж өрсөл дөөн өрнүүлдэг манай нөхцөлд хагас тэрбум төгрөгийг дан хандиваар босгоно гэдэг ч бараг боломжгүй.

Сонгуулийн тухай хуульд нэг иргэнээс өгөх хандивын хэмжээг таван сая, хуулийн этгээдээс авах мөнгийг 20 сая төгрөгөөр баталсан учраас нэг нэр дэвшигч дор хаяж 100 иргэнээс таван сая, 25 ААН-ээс 20 сая төгрөг авч санхүүжилтээ хангах болж байна.

Тийм л учраас МАН-ын уриалга худлаа байх магадлал өндөр юм. Хэдийгээр МАН-ын санаачилга, гадаадын жишгийн дагуу хандив цуглуулж өрсөлддөг болчихвол манай улс төрийн соёлд хэрэгтэй ч бодит байдал дээр сонгуулийн зардлын хэмжээг тултал ашиглаж өрсөлддөг онцлогоос хамаарч тийм боломж харагдахгүй байгаа юм.

Сонгуульд зарцуулах 34 тэрбум төгрөгийг дан хандиваар босгох боломж байхгүй тул хардлага төрүүлж байна

Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх Улсын онцгой комисст үүрэг, чиглэл өгөвУлсын онцгой комисс (УОК)

өргөтгөсөн хурал хийж, Ерөнхий сайд У.Хүрэлсүх 10 гаруй асуудлаар үүрэг, чиглэл өглөө. Тэрбээр цар тахлын хуулийг хэвлэл мэдээллийн байгууллагаар дамжуулан иргэдэд сурталчлах, Covid-19-ийг илрүүлэх, оношлох, эмчлэх чиглэлд эрүүл мэндийн салбарын бэлэн байдалд онцгойлон анхаарал хандуулж,

нөөцийг бүрдүүлэх, эмч мэргэжилтнүүдийн ар гэрт мөнгөн урамшуулал олгох, улс, нийслэл, аймгийн түвшинд Covid-19 эрсдэлийн үнэлгээг байнга хийж, эрсдэлийн үнэлгээнд суурилсан арга хэмжээг авч хэрэгжүүлэх, ямагт анхаарч ажиллахыг чиглэл болгосон юм.

Мөн Улсын онцгой комиссоос УИХ-ын 2020 сонгуулийг зохион

байгуулахдаа халдвараас хамгаалах , ариутгалыг хийх чиглэл, зөвлөмжийг СЕХ-нд өгөх, сонгуулийн сурталчилгааны үеэр аюулгүй байдал, халдваргүйжүүлэлтийг сайтар хийх, нэр дэвшигчид олон нийттэй уулзахдаа тусгай журмыг чандлан сахих шаардлагатайг ч онцолсон. Түүнчлэн эрүүл ахуйн ухамсар, соёлыг нэмэгдүүлэх “Амны хаалтаа зүүцгээе” аяныг

үргэлжлүүлэн зохион байгуулах, ард иргэдээ ойлгуулах, хэвлэл мэдээллийн байгууллагууд хариуцлагатай байж, баталгаат эх сурвалжаас мэдээлэл авч түгээхийг уриалсан байна. Ерөнхий сайдын өгсөн үүрэг чиглэлд өндөр эрсдэлт нөхцөлд үүрэг гүйцэтгэж буй төрийн албан хаагчийн гэр бүлийг урамшуулах ажлыг зохион байгуулах асуудал ч багтжээ. Мөн эмзэг бүлгийн

иргэдийн эрүүл мэндийн асуудалд онцгойлон анхаарал хандуулж, зохион байгуулах, эх орондоо ирэх хүсэлтэй иргэдийг авчрахад УОК аюулгүй байдлаа нэн сайтар ханган, иргэдээ татан авах хэрэгтэйг онцолсны зэрэгцээ коронавирусийн эсрэг вакцин эм тариа гарсан цагт өндөржүүлсэн бэлэн байдлыг цуцалж хилээ нээхээ мэдэгдсэн юм.

1.5.1. “Төрөөс ахмадын талаар баримтлах бодлого” гаргаж, “Ач санах” хуулийг батлан хэрэгжүүлнэ.МАН-ын 2016 оны сонгуулийн мөрийн

хөтөлбөрийн хэрэгжилтийг нэхэж байна.

1,239

1,194

720

772

1,388

735

1,259

1,153

1,130

1,293

1,437

1,691

2,326

1,992

1,216

742

771

802

773

1,313

1,129

1,520

1,284

814

1,971

1,758

1,195

2,016

Архангай

Баянхонгор

Говь-Алтай

Дорноговь

Өвөрхангай

Сүхбаатар

Төв

Ховд

Хэнтий

Орхон

Баянзүрх 22 дугаар тойрог

Сүхбаатар дүүрэг

Баянгол дүүрэг

СХД 28 дугаар тойрог

Баян-Өлгий

Булган

Говьсүмбэр, Дундговь

Завхан

Өмнөговь

Сэлэнгэ

Увс

Хөвсгөл

Дархан-Уул

Багахангай, Багануур, Налайх

Баянзүрх 23 дугаар тойрог

Чингэлтэй дүүрэг

СХД 27 дугаар тойрог

Хан-Уул

ТОЙРГУУДАД ЗАРЦУУЛАХ ЗАРДЛЫН

ДЭЭД ХЭМЖЭЭ (сая төгрөг)

ЗГМ

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | НИЙГМИЙН СОНИН 03 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369)

Т.Намуунболор, ЗГМ Сонин

Tiger баг дахин цахим спортын Азийн аварга болжээ

Тэд 160 мянган юанийн шагнал хүртсэн байна

Г.Батзаяагийн ээж Монголын ард түмэнд талархал илэрхийллээ

2019 оны хамгийн түгээмэл нэр Ананд, Амин-Эрдэнэ

Какүрюү М.Анандынх бүл нэмжээ

Ц.Сандуй нарын хэргийг прокурорт буцаалаа

Аз и й н а в а р г а ш а л г а р у у л а х ESL One: Road to Rio тэмцээний аваргаар шалга-

раад удаагүй байгаа цахим спортын Tiger баг Хятадын сошиал платформ Weibo болон MarsTv хамтран зохион байгуулсан "Weibo Cup Asian Championship-2020" CS:GO тэмцээний аваргаар шалгарч, амжилтаа бататгалаа. Тус тэмцээнд Ази тивийн хамгийн өндөр чансаатай, шилдэг 16 баг өрсөлдсөн бөгөөд Tiger баг тэмцээний шигшээ тоглолтод Хятадын Invictus Gaming багийг 2:0-ийн харьцаагаар ялж, 160 мянган юанийн эзэн болсон юм. Мөн уг тэмцээнд Монгол Улсын D13 баг амжилттай оролцож, дөрөвдүгээр байранд шалгаран 20 мянган юаниар шагнуулжээ. Тус багийн бү рэл дэхүүнд Г.Есөнтөмөр (nin9), Б.Болд (ncl), Б.Бат-Энх (kabal), Б.Ган-Эрдэнэ (dobu), Г.Эр дэ нэцогт (erkaSt) гэсэн таван тамирчин багтдаг.

ДЭЛХИЙН АВАРГАД АМЖИЛТТАЙ ОРОЛЦОХ НЬ БИДНИЙ ХЭТИЙН ЗОРИЛГО Азийн аваргын ялалтаа аваад

удаагүй байхад нь Tiger багийн гишүүн Б.Болдтой амжиж ярилцав.

-Юуны өмнө баяр хүргэе. Сэт-гэгдлээсээ хуваалцахгүй юу?

-Баярлалаа, сэтгэгдэл өндөр байна. Мөн дараагийн тэмцээндээ илүү хичээж оролцох үүрэг хариуцлага ирлээ.

-Энэ тэмцээнд амжилттай оролцсон нь дэлхийн аваргын эрх авахад чухал нөлөөтэй гэж сонссон?

-Энэ тэмцээний хувьд албан

ёсны Азийн аварга шалгаруулах тэмцээн биш боловч Азийн хамгийн өндөр чансаатай багууд оролцсон. Тиймээс ДАШТ-тэй хамааралгүй. Харин өмнө нь түрүүлсэн Азийн аварга шал-гаруулах тэмцээн энэ зун болон намар дахин зохиогдоно. Гурван тэмцээний нийлбэр дүнгээр тэргүүлсэн баг ДАШТ-д оролцох эрх авна. Манай багийн гаргасан амжилт Mongolz баг 2016 онд Азийн аварга болсноос хойших цахим спортын түүхэн дэх хамгийн том амжилт гэж хэлж болно.

-Багаа хэрхэн бүрдүүлж байв? -Яг энэ бүрэлдэхүүнээрээ нэг-

дүгээр сараас хойш хамтарч байна. Өмнө нь өөр өөр багт тоглодог байж байгаад ярилцсаны үндсэн дээр нэгдэх шийдвэр гаргасан.

-Цаашдын хэтийн зорилго?-Бэлтгэл сургуулилтаа сайн

хийж, ДАШТ-д амжилттай оролцох нь бидний хамгийн том зорилго. Гурав дахь өдрөөс эхлэн “Монголын цахим спортын холбоо”-ноос зохион байгуулах “Ялалт надад хамаатай” тэмцээнд оролцох болно.

МАНАЙ БАГИЙН ГАРГАСАН АМЖИЛТ MONGOLZ БАГ 2016 ОНД АЗИЙН АВАРГА БОЛСНООС ХОЙШИХ ЦАХИМ СПОРТЫН ТҮҮХЭН ДЭХ ХАМГИЙН ТОМ АМЖИЛТ ГЭЖ ХЭЛЖ БОЛНО.

Цусны хорт хавдраар өвдөж, БНХАУ-ын Бээжин хотноо эмчлүүлж байсан Г.Батзаяа эрүүл саруул болж, эмнэлгээс гараад зургаа хонож байна. Түүний өвчин бүрэн эдгэрсэн боловч хагалгааны дараах эмчилгээ өнөөдөр ч үргэлжилж буй. Г.Батзаяа одоогийн байдлаар эмнэлгийнхээ зэргэлдээх байранд амьдран эмчлүүлж байгаа бөгөөд долоо хоногт хоёр удаа шинжилгээ хийлгэж, 16 төрлийн эм ууж байна. Түүний ээж Б.Дагиймаа “Хүү маань эмнэлгээс гарсан. Одоо эмчийн хяналтад байгаа.

Эмнэлэгт есөн сар байжээ. Энд гурван сарын турш хяналтад байна. Чөмөгний шинжилгээг сард нэг удаа өгч, хянуулах ёстой юм байна. Хавдрын эсгүй болж, өвчнийг ялан дийллээ. Хүүг минь дэмжиж, хандив илгээж байсан Монголын ард түмэндээ, хэдэн зуугаараа хандив өгч урмын сайхан үг хэлж, сэтгэлээ чилээж байсан хүн бүрт маш их баярлалаа. Монголчууд бол гайхалтай ард түмэн шүү” хэмээн манай сониноор дамжуулан чин сэтгэлийн талархал илэрхийллээ.

Манай улсын иргэд 2019 онд ши нээр мэндэлсэн эрэгтэй хүүх -дэдээ Ананд, эмэгтэй хүүх дэдээ Амин-Эрдэнэ гэсэн нэрийг хамгийн их өгчээ. Хөв гүү дэд Ананд гэх нэрийн араас Тэмүү-лэн, Анар гэсэн нэр удаал сан бол охидын хамгийн тү гээмэл нэрийн жагсаалтыг Сондор, Мишээл гэсэн нэр үр гэлж-

Mэpгэжлийн сyмо бөхийн зуны башё цуцлaгдсaнaaр Японы төв телевиз NHK-гээс бөх сонирхогчдод зориулaн, тусгaй нэвтрүүлэг хийж буй билээ. Тус нэвтрүүлэгт мэргэжлийн сүмогийн 71 дэх Ёкозүнa Кaкүрюү М.Ананд онлайнаар оролцсон бөгөөд өнгөрсөн дөрөвдүгээр сaрд охинтой болсноо мэдэгдэж, гурав дахь хүүхдээ өлгийдөн авсан баярт мэдээгээ дуулгасан байна. Тэрбээр нэвтрүүлэгт оролцох үеэрээ “Коронaвирусийн хaлдвaр тaрхсaн учраас ихэнх цaгaa гэртээ өнгөрүүлж бaйнa. Дөрөвдүгээр сaрд гурaв дaхь хүүхдээ өлгийдөн авсан. Отгон охиныхоо төлөө илүү их хичээх шинэ

Сонгуулийг будлиантуулж төрийн эрх мэдлийг хууль бусаар авах хуйвалдаан зохион байгуулсан үндэс-лэ лээр шүүгдэж байсан Ц.Сандуй, А.Ганбаатар нарт холбогдох эрүүгийн хэр -гийг Баянгол дүүргийн эрүү-гийн хэргийн анхан шат ны шүүх хүлээн авч хэ лэлц-

жээ. Улмаар тэ дэнд хол-бог дох хэргийг про ку рорт бу цаасан байна. Учир нь шүү хээс холбогдох хэр гийг бу руу тусгаарласан, шүүх ху-ралдаанаар нөхөн гүй цэтгэх боломжгүй нөхцөл үүс сэн гэж үзсэн бөгөөд нэ мэлт мөр дөн шалгах ажил ла гаа явуу лахыг үүрэг болгожээ.

зорилготой боллоо. Өмнө нь тойргийн бaрилдaaн, орон нутгийн бaшё гээд ихэнх цагаа гадуур өнгөрүүлдэг байсан бол одоо гэртээ байгаа учир хүүхдүүд маань маш их баярлаж байна. Долдугaaр сaрын башёд оролцохоор бэлтгэлээ бaзaaж бaйгаа” хэмээн сэтгэгдлээ хуваалцжээ.

л ү ү л с э н б а й н а . Ананд гэ-дэг нь хо-тол баяс-га лан гэ сэн утгатай бөгөөд Ша г жамуни бурх ны үеэл дүү-гийн нэр аж.

Нэмж сонирхуулахад түүхэн нэртэй хүмүүсийн дотор хамгийн

түгээмэл нэр нь Тэмүүжин бөгөөд ийм нэртэй 7703 хүн байгаа бол Чингис нэртэй 633, Жамуха нэртэй 56, Атилла нэр-тэй найман хүн байна.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ04 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369) ЗГМ: СУРВАЛЖИЛГА

Баянхонгор аймагт нэг хонь дунджаар 120-180 мянгa, Ховд аймагт 120-220 мянган төгрөгөөр борлуулагдаж байлаа.

Ямааныхаа “нуруу”-наас зээлээ төлдөг байсан малчид

энэ удаа мал, махны үнээ нэмэхээс өөр гарцгүй болов

Махны үнэ тэнгэрт хадаж, тансаг хэрэглээнд тооцогдоод хоёр жил болж байхад холбогдох байгууллагууд дүлий дүмбэ оргисоор л байна

НООЛУУР ӨНДӨР ҮНЭЭР БОРЛУУЛАГДСАН ЖИЛ МАЛЧИД МАЛААСАА АШИГ ОЛОХ СОНИРХОЛ БАГА БАЙДАГ УЧИР МАЛАА ХЯМД ХУДАЛДААЛДАГ АЖ.

РЕДАКЦ ЗАР СУРТАЛЧИЛГАА ХАЯГ ДУГААРЫН УДИРДАГЧ

ЦАХИМ ХУВИЛБАР

ТУЗ-ийн даргаЭрдэнэбаатарын ДОЛГИОН

Ерөнхий эрхлэгч Баатарын Дуламхорлоо

ЗөвлөхШатарбалын Даваадорж

Орлогч эрхлэгчЛхагважавын Сугармаа Утас: 99903584

Улс төр, нийгэм, эрэн сурвалжлах мэдээллийн алба

Эдитор Б.ЭнхжаргалУтас: 99901621

Эдийн засаг, уул уурхайн мэдээллийн албаЭдитор Б.БаяртогтохУтас: 99901532

Цахим контент, бүтээлч үйлдвэрлэлийн албаЭдитор Г.БаярсайханУтас: 99903574

Утас: 99903581

99903578

99907843

Улаанбаатар хот, Сүхбаатар дүүрэг,

I хороо, Энхтайваны өргөн чөлөө,

“Блю Скай тауэр” 407 тоот

Улсын бүртгэлийн дугаар. 1024

Утас: 70103131,

Факс: 70106065

Б.Энхжаргал

zgm.mn

ubinfo.mn

ТОДРУУЛГА & ЗАЛРУУЛГА Уншигч та манай сонины мэдээ,

нийтлэл, сурвалжилгатай холбоотой тодруулж, залруулах шаардлагатай санал,

хүсэлт байвал› INFO@ZASAG.CO

Утас: 99903584 хаягаар бидэнтэй холбогдоно уу.

О.Даваасүрэн, ЗГМ Сонин

ЭМЭЭЛТЭД ЭР ХОНЬ 320 МЯНГАД

ХҮРЧЭЭ

“Би сая 320 мянган төгрөгөөр эр хонь авлаа. Цагийн сайханд энэ мөнгөөр бог мал авдаг байлаа шүү дээ. Одоо харин нэг “муу” хонь л ийм үнэтэй болчихсон байна. Арай ч дэндэж байна аа. Махны үнэ тэнгэрт хадаж, тансаг хэрэглээнд тооцогдоод хоёр жил өнгөрч байна. Жижиглэнгийн захаас авбал бүр ч дийлэх юм биш. Нэг кг нь 10 гаруй мянган төгрөг байсан. Арай хямд байгаа болов уу гээд энд ирлээ” хэмээн бухимдан халаглах хижээл насны эртэй “Эмээлт” захын үүдэнд таарлаа. Үнэхээр ч махны үнэ өсжээ. Эмээлтэд төлөг 150-160 мянга, эр хонь 270-320 мянган төгрөгийн ханштай байна. Харин одоогоос хоёр сарын өмнө тарга, тэвээрэг сайтай эр хонь хамгийн дээд тал нь 220 мянгад хүрч байсныг малчид, худалдан авагчид хэлж байлаа.

ЗӨВЛӨХ ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ ТУХАЙ ЗАРЛАЛБайгаль орчин, аялал жуулчлалын яам Тусгай

хамгаалалттай газар нутгийн эрх зүйн баримт бичгийг шинэчилэн боловсруулах, хөгжлийн бодлогын баримт бичигт нийцүүлэн шинжилгээ хийх ззорилгоор Зөвлөхийн дэлгэрэнгүй жагсаалт гаргах гэж байгаа тул Зөвлөх үйлчилгээ үзүүлэх хүсэлтэй баг болон эрх бүхий хуулийн этгээдийг мэдүүлгээ ирүүлэхийг урьж байна.

1. Энэхүү ажил нь Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн тухай, Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн орчны бүсийн тухай хуулийн хэрэгжилтийн үр дагаварт үнэлгээ хийх, Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн тухай хуулийн шинэчилсэн найруулгын төсөл, дагалдан гарах хуулийн төсөл, холбогдох журмуудыг эцэслэн боловсруулах, Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн тухай хуулийн төслийн үзэл баримтлалыг боловсруулан батлуулах, Тусгай хамгаалалттай газар нутгийн санхүүжилтэд бусад салбарыг хамруулах эрхзүйн үндэслэлд дүн шинжилгээ хийх зэрэг хэсгээс бүрдэнэ.

2. Зөвлөхийн санал болгох баг 3-аас доошгүй гишүүдтэй байх ба дараах шаардлагыг хангасан байх ба багийн ахлагч нь хууль эрх зүйн чиглэлээр 10-аас доошгүй жил ажилласан туршлагатай

байх; Хууль тогтоомжийн 5-аас доошгүй төсөл боловсруулж уг төслүүд нь батлагдсан байх 1.2. Судалгааны багийн бүрэлдэхүүнд байгаль орчин, хууль эрх зүй, эдийн засаг, нийгмийн шинжлэх ухаан зэрэг мэргэжилтэй судлаачдыг хамруулсан байх, мэргэжлээрээ 5-аас доошгүй жил ажилласан туршлагатай;

3. Зөвлөх баг нь “Төрийн болон орон нутгийн өмчийн хөрөнгөөр бараа, ажил, үйлчилгээ худална авах тухай хууль”-ийн 14-16 дугаар зүйлд дурьдсан шаардлагыг хангасан байх;

Ажил гүйцэтгэх хугацаа захиалагч талтай гэрээнд гарын үсэг зурснаас хойш 3 сарын хугацаанд гүйцэтгэнэ.

Сонирхсон этгээд нэмэлт мэдээллийг 2020 оны 5-р сарын 25-ны 10:00 цагаас 2020 оны 6-р сарын 02-ний 17:00 цагийн хооронд авч болох бөгөөд мэдүүлгээ 2020 оны 5-р сарын 29-ний 11:00 цагаас өмнө оруулах.

Хаяг: Улаанбаатар хот 15160, Чингэлтэй дүүрэг, Нэгдсэн үндэстний гудамж 5/2, Засгийн газрын II байр, 121 тоот өрөө

Утас: (976-51) 267283 Байгаль орчин, аялал жуулчлалын яам

“МАЛ ХУДАЛДАН АВАХ БЭЛТЭЙ ХҮН ХОВОР

БАЙНА” ГЭВ

Нийслэлийн иргэдийг мал, мах, түүхий эдээр хангадаг “Эмээлт” захын ойр орчимд жилийн аль ч улиралд, өдрийн аль ч цагт түм түжигнэж, бум бужигнаж байдаг. Гэтэл өнөө жил хашсан малаа са хиж, худалдан авагч хү лээж буй бор луулагчдаас өөр хүн төдийлэн бай сангүй. Бор луулалт тааруу бай гаа нь үүнээс харагдаж байсан тө-дий гүй ченжүүд болон малчид ч мал авах хүн нүдний гэм болс ныг хэлж байв. Худалдан авагч гүй шахам бай гаа нь арга

ч үгүй биз. Иргэд мөнгөгүй, ор-логогүй болсон өнөө цагт 300 мян ган төгрөгөөр хонь авах тэн хээтэй хүн цөөхөн. Үүний ул-маас хотноосоо хонь ачиж ирээд хотод борлуулж буй малчид хүнд байдалд ороод буйгаа хэлж бай-лаа. Энэ талаар Увс аймгийн малчин (нэ рээ нууцлахыг хүсэв) “Би нутгаасаа 100 хонь ачаад хо тод ирсэн. Энд зогсоод тав хо нож байна. Одоогоор 50-ийг нь ч борлуулж чадаагүй байна.

Өд рийн турш зогсоод ганц хонь гаргаж дөнгөхгүй буух үе ч бий. Ин гээд хашчихаар малын тарга улам л муудна. Зарим малаа уулын эн гэрээр хариулаад, за ри-мыг нь хаш сан байдалтай сууна. Ер нь энд ирсэн малчид хэсэг зогсож байгаад л арга му хар-дахаараа чен жүүдэд ачиж ир сэн

хэдээ хямд өгчихөөд нутаг буц-даг. Тэгэхээр нөгөө нөхөд мөн гө нэмээд л зарна даа” гэсэн юм.

МАХНЫ ЧЕНЖ, МАЛЧИН

ХОЁРЫН АМ АЛД, ДЭЛЭМ

ЗӨРЖ БАЙЛАА

Одоогоос хоёр жи лийн өмнө нэг кг махны үнэ дунджаар 7000 төгрөгөөр бор-луулагдаж бай-сан бол өнөө

жил дээрх үнэ хоёр да хин өс-сөн байна. Үүний шалт гааныг ченжүүд тайл барлахдаа “Малчид малаа үнэтэй өгөх со нирхолтой

байна. Бид нэг малаас дээд тал нь 10 мянган төг рө гийн л ашиг хар даг болсон. Хүн ажиллуулж, хөдөл мөр зарцуулж байгаа юм чинь энэ зэргийн ашиг харах нь зүйн хэрэг биз дээ. 10 хониноос 100 мянган төгрөг унана. Үүгээрээ л амь зогооно доо. Уг нь малаа хямд хан авчихвал ченжүүд нэг их үнэ нэмээд байхгүй шүү дээ. Хотноосоо үнэтэй ирж бай хад үүнээс хямд өгөх ямарч боломжгүй. Мал тарга суутал үнэ бууна гэж байхгүй ээ. Сайн эр хонь 400 мянга хүрвэл гай хаад байхааргүй цаг ирж мэ дэ хээр л байна” гэсэн юм. Ха рин “Эмээлт” захад малаа бор луулж буй малчид үүнээс өөр тайлбар хэлж байлаа. Төв аймгийн малчин Д.Галсансанж “Хотод ирж борлуулахгүй хотон дээрээсээ өгчихвөл биед амар л байна. Гэхдээ ченжүүд биднээс хэтэрхий хямд авах гээд байдаг юм. Голж шилнэ. Нэг мал дээр 100 мянган төгрөг нэмнэ шүү дээ. Тэгэхээр тэдэнд 100, 100-аар алдаж байхаар өөрсдөө хотод ирээд, өдрийн 10 мянган төгрөгийн түрээс төлөөд, энд зогссон нь дээр юм билээ. Ер нь нийслэлд борлуулагдаж бай-гаа махны үнийг малчид бус чен-жүүд л тогтоодог. Бид энд ирж зарахдаа жишиг үнээр л зардаг. Нийслэлээс алс аймгийн малчид малаа бүр ч хямд үнэлдэг. Тэ гэ-хээр холоос мал авчирдаг чен-жүүд шаггүй ашиг олдог байж таарна” гэсэн юм.

МАЛЧНЫ ХОТОНД БУЙ ХОНЬ “МАНАЙ” ХОТОД ИРЭХДЭЭ

ХОЁР ДАХИН ҮНЭТЭЙ БОЛДОГ

Махны үнийг малчид хөөрөг-дөж байна уу, ченжүүд өсгөж

Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 05 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369)ЗГМ: СУРВАЛЖИЛГА

ХЭР ИХИЙГ УНШИХ НЬ БУС ЮУГ СОНГОЖ УНШИХ НЬ ЧУХАЛ

Засгийн газрын мэдээ сонин танд цоо шинэ өнгө төрхтэй хүрч эхэллээ.

www.zgm.mn

Утас: 70103131

Улиралд 30,000^ | Хагас жилд 60,000^ | Жилд 120,000^

НӨХӨРСӨГ ФОРМАТ | АЖИЛ ХЭРЭГЧ НИЙТЛЭЛИЙН БОДЛОГО | ОЛОН ТАЛЫН МЭДЭЭЛЭЛ

Та мобайл банкны аппликейшнаараа QR кодыг уншуулан гүйлгээний утга хэсэгт и-мэйл хаяг, утасны дугаараа бүртгүүлж, “Засгийн газрын мэдээ” сониныг захиалаарай.

НЭМЭЛТ ЗАХИАЛГА ҮРГЭЛЖИЛЖ БАЙНА ТА ЯГ ОДОО ЗАХИАЛ

байна уу гэдгийг тодруулахаар бид хэд, хэдэн аймгийн малчид-тай холбогдож, малаа хэдэн төгрөгөөр үнэлж буйг асуусан юм. Баянхонгор аймагт нэг хонь дунджаар 120-180 мянган төгрөгөөр борлуулагдаж байсан бол Ховд аймагт 120-220 мянган төгрөгийн хооронд ханш хэлбэлзэж байлаа. Ховд аймгийн мал энэ жил тарга сайтай онд орсон учир бусад аймгийнхаас арай өндөр үнэтэй байгааг нутгийн малчид хэлэв. Харин Төв болон Өвөрхангай аймагт 150-200 мянган төгрөгөөр

борлуулагдаж байлаа. “Эмээлт” зах дээр малаа борлуулж буй малчдын хэлсэнчлэн ченжүүд нэг хонин дээр дунджаар 70-100 мянган төгрөг нэмж худал-даалдаг аж. Хэдий малчдаас мал аваад, хотод ирж худалдаалахад хөдөлмөр шингэж байгаа ч махны үнийг хэт хөөрөгдөж, худалдаж авсан үнэ дээрээ 100 орчим мянган төгрөг нэмж худалдаалдаг нь нийслэлийн иргэдэд чанга байна.

“МАХНЫ ҮНИЙН ӨСӨЛТӨД НООЛУУРЫН ХАНШ НӨЛӨӨЛСӨН” ГЭВ

Нийлүүлэлт их, эрэлт бага үед үнэ буудаг нь зах зээлийн бичигдээгүй дүрэм. Гэхдээ мал авах хүн байхгүй хэрнээ махны үнэ “тэнгэрт хадаж” байгаад малын тарга, тэвээрэг, малчин, чен жийн тогтоосон ханш зэрэг олон шалтгаан бий. Үүний нэг нь ноолуурын үнийн хэлбэлзэл аж. Ноолуур өндөр үнээр борлуу-

лагд сан жил малчид малаасаа ашиг олох сонирхол бага байдаг учир малаа хямд худалдаалдаг аж. Харин өнөө жил түүхий эдийн ханш унаж, ноос, ноолуур тө-сөөлж, тооцоолсноос нь хямд бай гаа болохоор банкны зээлд дар луулахын эрхэнд малаа үнэ-тэй зарж байгаагаа учирласан юм. Энэ талаар Өвөрхангай айм гийн малчин М.Тишиг “Би энэ намар хаан банкнаас 10 сая төгрөгийн зээл авсан юм. Өм нө жил ноолуураасаа энэ хэм жээ-ний мөнгө олсон болохоор хавар ямааныхаа нуруунаас өрөө дар-чихна гэж тооцоолж байсан. Гэтэл энэ жил ноо луурын үнэ 50 мянга хүрэхтэй үгүйтэй л байна. Төрөөс мөнгө өгөх сураг сонсогдоод л таг. Тэгэ хээр бид малаа зарж л та ван цаас босгоно шүү дээ. Ний нуугүй хэлэхэд, энэ жил малын үнэ дориун байна. Гэхдээ хөдөө, хотгүй бэлэн мөнгөтэй хүн алга. Мал авч байгаа хүн тун ховор байна. Би өмнө жил энд 50 бодтой ирээд тав хоногт л зараад буцсан. Харин одоо тийм боломж үнэндээ алга. Авчирсан малаа хэрхэн борлуулаад, хэзээ гэрийн бараа харах юм, бүү мэд” гэсэн юм.

Ийнхүү мөнгө хомсодсон мал чид малаа үнэрхэж, үнэтэй авсан бог, бодынхоо ханшийг ченжүүд улам хөө рөгдсөнөөр нийслэлчүүд махны үнэ хүчирхээ байж, дайвар бүтээгдэхүүний борлуулалт нэмэгдэж байна.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ06 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369) ЦАГ ҮЕ

Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

Хорио цээрийн дэглэмийг дахин нэг сараар сунгалаа

Хувийн цэцэрлэг, сургуулийн хувьсах зардлыг олгох санал гаргажээ

Б.Мөнхзул, ЗГМ сонин

ЗГМ: ТОВЧХОН ЭРҮҮЛ МЭНД

Манай улсад коронавирусийн шинэ тохиолдол нэмэгдсэнгүй. Харин дахин нэг оюутан эмнэлгээс гарчээ. Ингэснээр нийт батлагдсан тохиолдол 141, эдгэсэн 33, эмчлэгдэж байгаа 108 өвчтөн үлдэв.

УРЛАГ Монгол Улсын гарамгай баатар Л.Дандарын гавьяаг өгүүлсэн “Бууны сумыг буцааж болдоггүй" уран сайхны кино олон улсад албан ёсоор гарахаар болжээ. Тодруулбал, уг кино Marked Man нэрээр АНУ, БНСУ, ХБНГУ, Швейцарь, Бельги, Австри, Люксембург, Лихтенштейн, Канад улсуудад гарахаар гэрээ хийсэн талаар киноны уран бүтээлчид мэдээлэв.

НИЙСЛЭЛ Гэмт хэргийн гаралтыг бууруулах зорилгоор нийслэлээс “Аюулгүй хот” хөтөлбөрийг хэрэгжүүлж, энэ хүрээнд 2022 он гэхэд Улаанбаатар хотын нутаг дэвсгэрийн 80 хувийг камераар хянадаг болох аж.

ДЭД БҮТЭЦ Тасганы овооноос Баянбүрдийн тойрог хүртэлх 1.09 км замыг сар гаруй хугацаанд шинэчлэн засварлаж өчигдөр өглөөнөөс нээлээ. Шинэчилсэн зам нь явган хүний зам, ногоон байгууламж, ус зайлуулах шугамтай, дэд бүтцийн ажлыг цогцоор хийжээ.У

лсын онцгой комис-сын өргөтгөсөн хурал болж, хэд хэдэн шийдвэр гаргалаа. Гадаадад

байгаа монголчууд энэхүү хурлаас гарах шийдвэрт нэлээн ач холбогдол өгч байсан. Тэгвэл хурлаар өндөржүүлсэн бэлэн байдлын дэглэмийг дахин нэг сараар сунгав. Өөрөөр хэлбэл, ирэх сарын 30-ныг хүртэл

хорио цээрийг сунгасан бөгөөд хилээ ч нээхгүй гэдгийг албан ёсоор зарлав. Манай улсад коронавирусийн халдвар тархах эрсдэл маш өндөр гэсэн найм дахь удаагийн дүгнэлт гарсан учраас ийм шийдвэр гаргаснаа албаныхан тайлбарлалаа. Гэхдээ тусгай нислэгээр иргэдээ эх оронд нь авчрах явц тасралтгүй үргэлжилнэ гэдгийг онцолсон. Тухайлбал, энэ долоо хоногт багтаан ОХУ-аас Алтанбулагийн боомтоор

500 оюутан авчрах аж. Үүнээс гадна УОК-ын шийдвэр

гарсантай холбогдуулан хүүхдийн баярын өргөн хүрээнд тэмдэглэхгүй байх ГБХЗГ-ын даргын тушаал гарчээ. Тэгвэл коронавирусийн цар тахалтай холбогдуулан БСШУСЯ-наас Элсэлтийн ерөнхий шалгалтыг долдугаар сарын 2-5-ны хоо-ронд зохион байгуулах санал гаргасан байна. Мөн хувийн цэцэрлэг, сургуулийн хувьсах зард лыг олгох саналтай байгаа-гаа салбарын сайд нь холбогдох албаныханд уламжилжээ.

ЭНЭ ЖИЛИЙН ОЛОН УЛСЫН ХҮҮХДИЙН ЭРХИЙГ ХАМГААЛАХ ӨДРИЙГ “ХҮҮХЭД ГЭР БҮЛДЭЭ ЖАРГАЛТАЙ” УРИАН ДОР ТЭМДЭГЛЭХ ГЭНЭ.

МЭДЭЭ, МЭДЭЭЛЭЛ

ХҮЧИНГҮЙД ТООЦОВ

"Монгол Тур" ХХК-ийн улсын бүртгэлийн

Ү-2206016781 дугаарта,гэрчилгээний 133226 дугаар бүхий ХУД-ийн 15-р хороо

Махатма Гандийн гудамж, Намун төгөл хотхонд байрлалтай үл хөдлөх хөрөнгийн

гэрчилгээ гээгдүүлсэн тул хүчингүйд тооцов.

ҮЛ ХӨДЛӨХ ХӨРӨНГӨ ЗАРНА

Цамбагаравт

байрлалтай 770мкв+ /газар/ үйлчилгээний бие даасан объект 770 сая төгрөгөөр зарна. Цутгамал

суурьтай, даацын тоосгон дулаалгатай, өвөлдөө маш дулаан зундаа сэрүүн. 2007

онд хятадууд барьсан барилга.

Төв замаас 50м.

УТАС: 99115920

Нийслэлийн Засаг даргын захирамжаар газар чөлөөлөх ажлыг өнгөрсөн долоо хоногоос эхлэн зохион байгуулж буй билээ. Одоогийн байдлаар 30 аж ахуйн нэгжийн хашааг шинэчлэж, 12 аж ахуйн нэгж, байгууллагын хашааг албадан

буулгасан байна. Стандартын шаардлага хангаагүй иргэдийн эрүүл аюулгүй орчинд амьдрах нөхцөл боломжийг алдагдуулсан хашаа, хороог буулгах эл ажил зургаадугаар сарын 1-ний өдрийг хүртэл үргэлжлэх аж.

Газраа зориулалтын дагуу

ашиглаагүй зөрчилтэй эзэмшилд Гадаад харилцааны яамны баруун тал, Блью Скай зочид буудлын зүүн талд байрлах Ахмадын холбооны газар багтаж буй бөгөөд 15 жил бизнесийн зориулалтаар ашигласан тус газрыг чөлөөлж, ахмадын эсвэл

ээжүүд, эхчүүдийн нэрэмжит талбай болгохоор шийдвэрлэсэн байна. Цаашид нийслэлийн Газар зохион байгуулалтын алба, Хот байгуулалт, хөгжлийн газар иргэдээс тохижилт үйлчилгээний талаар нээлттэй санал авч, үйл ажиллагаанаа тусгах аж.

НИТХ-ын тэргүүлэгчид хуралдлаа. Уг хурлаар хэд хэдэн асуудал хэлэлцсэний дотор газрын дуудлага худалдааны анхны үнийг төлүүлэх журам анхаарал татаж байв. Тодруулбал, Нийслэл дэх Төрийн аудитын газраас газрын

дуудлага худалдааны анхны үнийг төлүүлээгүй 400 гаруй байршлаас 1.2 тэрбум төгрөгийг төлүүлэх шаардлагатайг холбогдох албанд хүргүүлсэн байдаг. Тиймээс түр журам боловсруулж, үүнийг мөрдөж эхэлсэнээр дээрх төлбөрийг

төлүүлэх боломж бүрдэнэ гэдгийг Нийслэлийн Газар зохион байгуулалтын албаны дарга А.Энхманлай онцолсон. Мөн Нийслэлийн 2020 оны газар зохион байгуулалтын төлөвлөгөөнд нийт 20 байршилд газрыг дуудлагаар худалдахаар

тусгажээ. Гэвч цар тахлын нөхцөл байдал болон зарим асуудлын улмаас хүндрэлтэй асуудал үүссэн байна. Тэргүүлэгчид түр журмын талаар хэлэлцээд, зөрчил ихтэй байна, сайжруулах шаардлагатай хэмээн үзээд буцаажээ.

Ахмадын холбооны газрыг чөлөөлж, бүтээн байгуулалт хийнэ

2020 онд 20 байршилд дуудлага худалдаа зохион байгуулна

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 07 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369)

Япон улсад коро-навирусийн 15,569 халдвар илэрч, 8 2 5 и р г э н э э алдаад байгаа

ч хөл хориог цуцаллаа. Нэг сая хүнд ногдох халдварын тохиолдлын тоо 132 болж буурсан нь онц байдлаа бүрмөсөн цуцлах үндэслэл болжээ. Гэхдээ халдварын ид дэгдэлтийн үед ч тэд бусад улсаас иргэдээ авсаар ирсэн. Үлдсэн хүмүүстээ байрны түрээс, хэрэглээний мөнгөн дэмжлэг үзүүлж, нэг иргэний үнэ цэн нийт улсын баялаг гэх бодлогоор явж ирсэн юм.

Харин манай улс хаалгаа түгжин, хилийн чанадад хүнд байдалд орж, зовж зүдэрсэн иргэдээ зөнд нь хаяснаар

НИЙТЛЭЛЧИЙН БУЛАНЭ.Батцэцэг, ЗГМ сонин

ГАДААДАД ГАЦСАН МОНГОЛЧУУДЫН ЭХ ОРОНДОО ИРЭХ СҮҮЛЧИЙН НАЙДВАР ТАСАРЛАА

нь баяр баясгалан болохгүй. Эцэг эхээ санан бэтгэрч, шөнө орон доо шээж, өдөр нь хэнтэй ч харьцахыг хүсэхгүй, дотроо шаналсан бяцхан зүрхэнд хайртай хүмүүсийг нь авчрах л хамгийн том бэлэг болно.

Гадаадаас эх орондоо ирэхийг хүссэн 11,275 иргэний 98 орчим хувийнх нь ар гэрт 1-3 хүүхэд эмээ өвөөтэйгөө, садангийндаа, зарим нь хөлсний асрагчтай үлдсэн. Тэдний дунд гэртээ цоожлуулж, айл айлаар нүүдэллэж, асран хамгаалагчаасаа үүрд хагацсан нь ч байна. Эрүүл мэндийн шалтгаантай, асаргаа шаардлагатай хүүхдүүд, ахуйн ослоор гэмтэж бэртсэн балчрууд, архины хамааралтай садангаасаа айж түгшин өдөр хоногийг өнгөрөөгсөд ч цөөнгүй.

Гуниггүй цагаахан насанд нь амьдын хагацлыг ханатал үзүүлэх хатуурхлын гол шалтгаан тусгаарлах байрны нөөц хангалтгүй гэдэг улигт үг. Хэдийгээр “дотооддоо вирус алдаагүй дэлхий дээр үлдсэн цорын ганц улс” гэх тодотголоор бахархан сурталчилж байгаа ч гэртээ

“ХАЯГДАГСАД” ХАЛДВАР ХАМГААЛЛЫН ДЭГЛЭМИЙГ ДЭЭД ЗЭРГЭЭР БАРЬЖ, ЭЗГҮЙ ХЭЭР ЦЭРГИЙН МАЙХАНД Ч БАЙСАН ТУСГААРЛАЛТЫН ХОНОГОО ДУУСТАЛ ХЯНУУЛАХАА АМЛААД БУЙ. ХИЛЭЭ НЭЭЖ, ГАДНЫН НИСЛЭГИЙГ АВАХ ХЭСЭГХЭН ОРОН ЗАЙ ГАРГААД ӨГВӨЛ УЛС ДАМЖИН “ГҮЙСЭЭР” ЭХ НУТАГТАА ИРЭХИЙГ ХҮСЭЖ БАЙНА.

хурлаар эдгээр асуудлыг авч хэлэлцсэнгүй. Иргэдээ хамгаалах зорилгоор 213.7 тэрбумыг зарцуулсан тайланг сонсоод, сонгуулиар ажиллах түр журмыг боловсруулахаар чаддагаараа хаалгаа түгжиж

авсан юм. Уг нь Шуурхай

штабын дарга, х у р а н д а а Б . У у г а н б а я р гадаадад гацсан и р г э д и й н а р гэрийнхний нөхцөл байдлыг сонсож, бүхий л өргөдөл, гомдлыг УОК-ын хуралдаанд холбогдох хүмүүст у л а м ж л а х а а амласан ч талаар боллоо.

Гадаадад гацсан иргэд, тэдний ар гэрийнхэн нийлж тэмцээд ч уулзах мөчөө урагшлуулж чадсангүй. Буурай эдийн засагтай, дэд бүтэц хөгжөөгүй, ядуу улсын иргэн байж болно. Гэвч нэг ч гэсэн иргэнийхээ үнэ цэнийг ухамсарладаг, хүний эрхийг дээдэлдэг Үндсэн хуульдаа заасанчлан хүмүүнлэг ардчилсан нийгмийн үнэт зүйлийг ойлгодог эрх баригчидтай сан бол гомдол цөхрөл харьцангуй нимгэрэх сэн.

харихыг хүссэн хүмүүст энэ нь “иргэнийхээ эрхийг зөрчиж, хувиа хичээхийн сонгодог жишээг үзүүлэгч ганцхан улс” гэж уншигдана. “Хаягдагсад” халдвар хамгааллын дэглэмийг дээд зэргээр барьж, эзгүй хээр цэргийн майханд ч байсан тусгаарлалтын хоногоо дуустал хянуулахаа амлаад буй. Хилээ нээж, гаднын нислэгийг авах хэсэгхэн орон зай гаргаад өгвөл улс дамжин “ гүйсээр” эх нутагтаа ирэхийг хүсэж байна.

Ө ч и г д р и й н У О К - ы н х у р а л д а а н а а с гарах шийдвэр сүүлчийн найдвар нь болсон олон хүн манай редакцид хандсаар байна. Гадаадад байгаа иргэдийн эрүүл мэнд, эдийн засгийн эрсдэлд ороод байгааг харгалзан үзэж, тусгай үүргийн нислэгийн тоогоо нэмэх болов уу гэсэн горьдлого тэдэнд бий. Мөн тодорхой хэсэг нь гэртээ үлдсэн 0-12 насны хүүхдүүдээ орхиж ирсэн ээжүүдийг УОК-оос тавьсан таван шаардлагад багтаах хүсэлт тавиад буй.

Харамсалтай нь өнгөрсөн

барахгүй арай гэж илгээсэн тусгай үүргийн нислэгтээ дарга нарын үр хүүхэд, хамаатан садныг шургуулж, өвдсөн, хоосорсон, үр хүүхдээ орхиод удсан иргэдээ “өшиглөж” хаясан. Гадаад хэргийн сайд нь эх орондоо ирэхийг хүссэн иргэдээ “10 мянган олигарх” хэмээн цоллож, засгийн тэргүүн хилээ нээхгүй гэдгээ ил шулуун хэллээ. Харьд суугаа монголчуудын цөхрөлийг гаднынхан хүртэл өрөвдөн ойлгож, төр засагтаа үгээ хэлж, эсэр гүүцлээ илэрхийлэх боломж олгож байна. Хүнд бай-далд орсон иргэдэд хүнсний тусламж илгээж, оршин суух зөвшөөрлийг хүндрэлгүй сунгаж өгсөөр. Хүүхдээ хайхардаггүй архичин, тэнүүлчин эцэг эхийн өлс гөлөн үрсэд хааяа нэг буян санасан өр нимгэн сэтгэлтэн халуун хоол, бүлээн үгсээр тусалдагтай адил байгаа биз.

Удахгүй Эх үрсийн баяр болно. Энэ өдөр “өгөөмрөө барьж дийлэхгүй” улстөрчдийн гоё үгэнд бялуурч, илгээсэн боодол бэлгийг нь баярлан гардах хүүхдүүдийн дүрс бичлэг, мэдээний хуудас тасралтгүй үргэлжилнэ.

Харамсалтай нь ээж аавыгаа гадаадаас ирэхийг хүлээж, хагас жилийг “өнчирч” өнгөрүүлсэн хүүхдүүдэд энэ

Гадаадад гацсан иргэд, тэдний ар гэрийнхэн нийлж тэмцээд ч уулзах мөчөө урагшлуулж чадсангүй

Гадаад хэргийн сайд нь эх орондоо ирэхийг хүссэн иргэдээ “10 мянган олигарх” хэмээн цоллож, засгийн тэргүүн хилээ нээхгүй гэдгээ ил шулуун хэллээ.

Үлдсэн хүүхдүүд гэртээ цоожлуулж, айл айлаар нүүдэллэж, асран хамгаа-лагчаасаа үүрд хагацсан нь ч байна.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ08 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369)

ЭДИЙН ЗАСАГ

ЗГМ: ТОВЧХОН АРИЛЖАА

21 Компани. Монголын хөрөнгийн бирж даваа гарагийн үнэт цаасны арилжаагаар 21 компанийн 631,516 ширхэг хувьцаа арилжлаа. Энэ өдөр таван компанийн хувьцааны ханш өсөж, 11 компанийнх буурав.

ИНДЕКС

0.55Хувь. ТОП 20 индекс 0.55 хувиар буурч, зах зээлийн үнэлгээ 2.41 их наяд төгрөг боллоо.

СТАТИСТИК

437.3 Тэрбум төгрөг. Төгрөгийн хадгаламж өнгөрсөн сарын эцэст 10.5 их наяд төгрөг болж, өмнөх сараас 179.2 тэрбум төгрөгөөр, өмнөх оны мөн үеэс 437.3 тэрбум төгрөгөөр тус тус буурсан байна.

БАНК, САНХҮҮ

10.9 Хувь. Банкны системийн хэмжээгээр чанаргүй зээл нийт зээлийн өрийн үлдэгдлийн 10.9 хувийг эзэлж байна.

ТӨСӨВТатварын орлогод оны эхний дөрвөн сард орлогын албан татвар 27.8 хувь, нийгмийн даатгалын орлого 23.1 хувь, нэмэгдсэн өртгийн албан татвар 22 хувь, онцгой албан татвар 8.7 хувь, гадаад үйл ажиллагааны орлого 8.4 хувь, бусад татвар 10 хувийг тус тус эзэлж байна.

ГАДААД ХУДАЛДАА

958.5 Сая ам.доллар. Гадаад худалдааны тэнцэл энэ оны эхний дөрвөн сард 212.7 сая ам.долларын алдагдалтай гарав.

ТЭЭВЭР

533.5 Тонн. Агаарын тээврээр эхний дөрвөн сард 1.2 мянган тонн ачаа тээвэрлэсэн нь өмнөх оны мөн үеэс 533.5 тонноор буурсан байна.

11 9

11 10

АНУ-ын улстөрчид “шинэ хүйтэн дайн” өдөөж буйг БНХАУ анхаарууллаа

Төв банкны дижитал валют АНУ-ын сүр хүчинд халгаатай

Уул уурхайн хөрөнгийн зарцуулалт 19 орчим хувиар буурсаар байна

Ахмед М.Саийд: Хямралын эсрэг төсвийн тэлэх бодлогоо хэрэгжүүлэх шаардлага улам нэмэгдсээр байна

Эрх мэдлийн төвд буй Засгийн газар 1072 хувьцааны ногдол ашгийг замд нь гацаачихлаа.

“Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн хамгийн том хувьцаа эзэмшигч төр иргэдэд очих байсан өчүүхэн жаахан ногдол ашгийг өөрсдийн дураар түгжиж орхив. Энэ сарын 1-ний өдрөөс эхлэн хувьцаа болон банкны данс нь баталгаажсан хүмүүс рүү шилжих учиртай байсан ногдол ашиг өнөөдрийг хүртэл бараа сураггүй байна. Уг нь сураг чимээ гараад байсан боловч Сангийн сайд хөндөлсөөд байгаа аж.

Компанийн тухай хууль болон Үнэт цаасны тухай хуулийг Засгийн газар, Сангийн сайд түмний нүдэн дээр зөрчиж, жижиг хувьцаа эзэмшигчдийн эрх ашгийг уландаа гишгэх нь. Үүнийг ажиглах Санхүүгийн зохицуулах хороо нүдэн балай, чихэн дүлий сууна. Санхүүгийн зах зээлийг зохицуулах, хөгжүүлэх учиртай өнөө гол байгууллага нь энэ асуудлыг олж харахгүй болтлоо улстөржсөн гэж үү. Ардын нам ногдол ашгийг ирэх сонгуулийн үеэр иргэдээс оноо цуглуулах хэрэгсэл болгохоор шийдсэн үү. “Бид ногдол ашиг олголоо” гэж нэр нүүр олж, зарлахаар дотроо хуйвалдсан уу. Ард түмнээ боддог бол авах ёстой ногдол ашгийг нь одоо л тараах цаг.

1072 хувьцааны ногдол ашиг төр сайн ажилласны шагнал биш юм. Харин нүүрсний үнэ Хятадын зах зээлд тогтвортой байсны хариу үр дүн билээ. Хувьцааг нь эзэмших компани ашигтай ажилласан бол тухайн хувьцаа эзэмшигч болгон ногдол ашиг гэж авдаг. Дэлхий нийтийн жишиг ийм. Хөрөнгийн зах зээлийн хөгжил энэ. Олон нийтийн өмч бүхий хувьцаат компанийг төрийн 100 хувь өмчит компани мэтээр бодож, өөрсдийн дураар захирах нь андуурал юм.

УИХ-ын мандаттай Санхүүгийн зохицуулах хороо 1072 хувьцааны ногдол ашгийг олгох үндэсний хэмжээний ажлыг зохион байгуулж чадахгүй, барьц алдаж байна. Ажлаа мэдэхгүй хүмүүс энэ газрын орон тоог эзэгнэсэн үү. Сангийн сайдын халаасанд Үнэт цаасны төвлөрсөн хадгаламжийн төв, Санхүүгийн

зохицуулах хороо хамт оржээ. Өдийд 1072 хувьцааныхаа ногдол ашгийг авч байх иргэд төрдөө хөсөр хаягдсан бололтой.

Эргэн сануулахад, “Эрдэнэс Тавантолгой” компани 2019 онд нэг их наяд төгрөгийн цэвэр ашигтай ажилласан. Үүний 850 орчим тэрбумыг төр хамгийн том хувьцаа эзэмшигч учраас Засгийн газар авахаар байгаа. Үлдсэн 200 хүрэхгүй тэрбум нь 2.5 сая иргэдэд очих учиртай. Ийм атал ногдол ашиг жинхэнэ эзэндээ хүрч чадахгүй байна. “Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн гүйцэтгэх захирал Б.Ганхуяг “1.8 их наяд төгрөгийг энэ жил ногдол ашиг хэлбэрээр хуваарилахаар байгаа. Үүний 85 хувийг Засгийн газар, 14.7 хувийг иргэд, 0.5 хувийг аж ахуйн нэгжүүд авна. Ногдол ашиг бэлэн мөнгө тараалт биш. 10 жил дуншсан хувьцаа амь орж байна. Ирэх тавдугаар сараас иргэдэд мөнгийг нь олгох ажлыг зохион байгуулна” хэмээн энэ оны хоёрдугаар сард хэвлэлээр мэдэгдсэн. Товлосон хугацаа нь өнгөрөөд дараа сартай золгох гэж байна.

Засгийн газар ногдол ашгийн мөнгийг хаагуур эргэлдүүлээд байна вэ гэсэн хардлага олны дунд байна. “Эрдэнэс

Тавантолгой” компаниас шилжүүлсэн 60 гаруй тэрбум төгрөг иргэдийн гарт хүрсэнгүй. Тус компани луу унжиж, иргэдэд очих 200 тэрбумын дөнгөж 60 тэрбум төгрөгийг Сангийн яам руу шилжүүлсэн нь гацаа дээр гацаа үүсгэв. Үнэт цаасны төвлөрсөн хадгаламжийн төвийн дансанд байгаа 60 тэрбумыг Сангийн сайдын зөвшөөрлөөр олгоно гэж тус байгууллага мэдэгдсэн. Урьд өмнө ийм үзэгдэл болж байсангүй. Өнгөрсөн 30 жилийн хугацаанд олон компани ногдол ашиг тарааж ирсэн. Гэтэл төрийн эзэмшил давамгайлах компани дур зоргоороо аашилж, иргэдийг хохироож байна. Компанийн

ТУЗ-ийн шийдвэр эцсийнх байдаг. Харамсалтай нь, 2.5 сая хувьцаа эзэмшигчтэй “Эрдэнэс Тавантолгой” компани иргэдэд хүндрэл чирэгдэл үүсгэж, ногдол ашгийн мөнгийг ирэх сонгууль руу ойртуулсаар. Засгийн газар, “Эрдэнэс Тавантолгой”, Санхүүгийн зохицуулах хороо хоорондоо үгсэн хуйвалдсан уу.

“Эрдэнэс Тавантолгой” компанийн Төлөөлөн удирдах зөвлөл нь энэ сарын 1-ний өдрөөс ногдол ашиг тараана гэж түмэнд зарлаж, олонд мэдүүлсэн. Гэвч ингэж ярьж хэлснээс хойш сар гаруй болох гэж байна. 1072 хувьцааны ногдол ашиг халамж биш. Энэ бол хууль ёсны авах ёстой, их бага нь хамаагүй амьдралд нэмэр болох баялгийн өгөөж. Эрх баригчид компанийн дотоод шийдвэрт оролцох учиргүй. 1072 хувьцааны эрх ашгийг хамгаалах холбоо ногдол ашиг өг гэсэн УИХ-ын Өргөдлийн байнгын хороо болон ТУЗ-ийн шийдвэр гартал нь тэмцэж, тэдний санаачилга үр дүнд хүрсэн. Иргэдийн талд шийдэл гарсан билээ. Ногдол ашиг тараах хугацаа аль хэдийн гарч, олгох өдөр нь энэ сарын 1 байхад хойшлуулсаар байгаа нь хачирхалтай.

Б.Баяртогтох , ЗГМ сонин

Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

“Эрдэнэс Тавантолгой” компани иргэдийг хохироож, чирэгдэл үүсгэж байна

1072 ХУВЬЦААНЫ НОГДОЛ АШИГ ХАЛАМЖ БИШ. ЭНЭ БОЛ ХУУЛЬ ЁСНЫ АВАХ ЁСТОЙ, ИХ БАГА НЬ ХАМААГҮЙ АМЬДРАЛД НЭМЭР БОЛОХ БАЯЛГИЙН ӨГӨӨЖ. ЭРХ БАРИГЧИД КОМПАНИЙН ДОТООД ШИЙДВЭРТ ОРОЛЦОХ УЧИРГҮЙ.

Засгийн газар 1072 хувьцааны ногдол ашгийг өгөх дургүй

байна

Т.Элиса, ЗГМ сонин

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 09 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369) ЭДИЙН ЗАСАГ

Уул уурхайн хөрөнгийн

зарцуулалт 19 орчим хувиар

буурсаар байна

“Оюутолгой” төслийн далд уурхайн бүтээн байгуулалтад 2020 онд 1.2-1.3 тэрбум ам.доллар зарцуулахаар төлөвлөж байсан ч цар тахлаас болж ажиллах хүчний хөдөлгөөн хязгаарлагдсаны үр дүнд 1-1.1 тэрбум ам.доллар болгон бууруулсныг хөрөнгө оруулагч Turquoise Hill Resources тайлагнасан. Мөн ил уурхайн зардлаа 120 сая ам.доллар гэж тооцож байсныгаа 80-100 сая ам.доллар болгон бууруулжээ.

зөвлөхүүдийнхээ төлбөрийг 45 хүртэлх хувиар тус тус бууруулаад байгаа. Цаашид зах зээлийн нөхцөл байдлаас хамаарч зардлаа нэмж танах боломжтой гэж үзэж байна. Ц а й р ы н г о л экспортлогч “Цайрт минерал” компани энэ жил ил уурхай дээр бэхэлгээний ажил гүйцэтгэх б а й с н ы г а а х о й ш л у у л а а д байгаа. Үүнээс болж үйлдвэрийн нийлүүлэлт саатах нөхцөл бүрдэж байгааг компани мэдэгдсэн.

Мөн 200 орчим ажлын байр бий болгох далд уурхайн бэлтгэл ажлаа хойшлуулж байгаагаа зарласан. Хайгуулын к о м п а н и у д а а с Х a n a d u Мines компани бизнесийн төлөвлөгөөгөө ө ө р ч и л ж , 2020 оны н и й т

удирдлагын зардлаа 35 хувиар бууруулсан байна. Нүүрсний компаниуд ч бас энэ жилийн экспортын төлөвлөгөөгөө бууруулаад байсан. Тухайлбал, “Эрдэнэс Тавантолгой” компани

энэ жил 9.2 сая тонн нүүрс борлуулахаар төлөвлөсөн ч үүнийгээ 30 хувиар бууруулж, 6.2 сая тонн гэж тооцож эхэлсэн байна. Харин “Өсөх зоос” дөрвөн сая тонн

нүүрс экспортлох төлөвлөгөөтэй байсан ч хамгийн ихдээ 2.5 сая тонн нүүрс гарах боломжтой аж. “МАК” компанийн долоон сая тонн нүүрс экспортлох төлөвлөгөө ч мөн

ТӨСӨЛбуураад байна.

Харин олон улсад цар тахлын нөлөөгөөр уул уурхайн компаниуд 2020 оны хөрөнгийн зарцуулалтаа 6.4 тэрбум ам.доллар буюу 19 шахам хувиар бууруулах төлөвтэй байна. Зэсийн гарцын төлөв найман хувь агшина гэсэн тооцоог Reuters агентлаг гаргажээ. Компаниудаар нь задлаад харвал Аnglo Аmerican хөрөнгийн зардлаа ойролцоогоор 19 хувиар, Glencore 22.7 хувиар, Rio Tinto 21.4 хувиар, Vale 3 8 хувиар хөрөнгийн зардлаа танах

шийдвэр гаргажээ. 2020 оны эхний гурван

сард уул уурхайн компаниудын зах зээлийн үнэлгээ 2 8 2 т э р б у м а м . д о л л а р а а р агшав.

Зэсийн гарцын төлөв найман хувь агшина гэсэн тооцоог Reuters агентлаг гаргажээ.

Энэ оны эхний улиралд Монгол Улсад орж ирсэн гадаадын шууд хөрөнгө оруулалтын 94 хувь нь “Оюутолгой” төсөлтэй холбогдох аж.

Тамсагийн сав газарт газрын тосны орд газар илрүүлээд байгаа “Петро матад” компани ажилчдынхаа цалинг танасан төдийгүй хоёрдугаар улирлаас эхлэн бүх захирлууд, ахлах түвшний менежерүүдийнхээ цалинг дунджаар 50 хувиар, мэргэжлийн

Азийн хөгжлийн банкны (АХБ)-ны дэд ерөнхийлөгч Ахмед М.Саийдтай цаг үеийн асуудлаар

ярилцлаа. Хувийн хэвшлүүд хям-ралыг тэсвэрлэх ямар чадавх бай-гааг зөв тодорхойлж, хямралын нөлөөг зөөлрүүлэх арга хэмжээ авах шаардлагатайг тэрбээр ярилц-лагадаа онцлов.

-АХБ дэлхийн болон бүс нутгийн төлөв, хандлагыг хэрхэн төсөөлж байна вэ. Үүсээд байгаа шинэ хямралын үед АХБ хөгжиж байгаа, бага орлоготой улсуудад ямар дэмжлэг үзүүлэх вэ?

-COVID-19 цар тахал дэлхийн болон бүс нутгийн төдийгүй Мон -голын эдийн засагт сөрөг нө лөө үзүүлсээр байна. АХБ-наас өн гөр-сөн баасан гарагт ол ны хүр тээл болгосон шинэ су дал гаа наас хара-хад цар тахлын ул маас дэлхийн эдийн засагт уч рах хохирлын хэм-жээ улам нэмэг дэж, 8.8 их наяд ам.дол лар буюу дэл хийн ДНБ-ий 10 орчим хувьд хү рэхээр байна. Цар тахлын эдийн засагт учруулах сө рөг үр да гаврыг бодлогын хариу арга хэмжээ зөөлрүүлж болох ч эдийн засгийн асар гүнзгий хям рал хэ дийн нүүрлээд байна. Тар хал-тыг хяз гаарлаж, бүрэн хянал тад авах хугацаа удааширч, сунж-рах тохиолдолд зарим улс орны сан хүүгийн салбарт ноцтой хор хо хирол учирна. Хямрал эдийн зас гийн салбаруудад харилцан адил гүй нөлөөлдөг боловч нийг-мийн эмзэг бүлэгт хамгийн хүнд тусдаг.

Дэлхий нийтээр хямралын эс-рэг авч хэрэгжүүлж буй арга хэм-жээний улмаас бизнесийн үйл ажил лагаа эрс хязгаарлагдмал буюу зогсонги боллоо. Ийм гэ нэ -тийн зогсолтын үед ху вийн хэвш-лүүдэд хямралыг тэс вэр лэх ямар чадавх байгааг зөв тодорхойлж, бодлогын ар га хэмжээ авах замаар хямра лын нөлөөг зөөлрүүлэхэд шаард лагатай дэмжлэг үзүүлэх нь туйлын чухал.

-Цар тахлын сөрөг нөлөөг буу руулах үүднээс АХБ ямар чиг лэлд илүү анхаарч ажиллаж

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ10 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369) ЭДИЙН ЗАСАГ

Ахмед М.Саийд: Хямралын эсрэг төсвийн тэлэх бодлогоо хэрэгжүүлэх шаардлага улам

нэмэгдсээр байна

Б.Дашням, Шинжээч

Б.Төгсбилиг, Шинжээч

Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

Цар тахлын улмаас дэлхийн эдийн засагт учрах хохирлын хэмжээ 8.8 их наяд ам.доллар буюу дэлхийн ДНБ-ий 10 орчим хувьд хүрэхээр байна

ХЯМРАЛ ЭДИЙН ЗАСГИЙН САЛБАРУУ-ДАД ХАРИЛЦАН АДИЛГҮЙ НӨЛӨӨЛДӨГ БОЛОВЧ НИЙГМИЙН ЭМЗЭГ БҮЛЭГТ ХАМГИЙН ХҮНД ТУСДАГ.

байгаа вэ?-Бидний зүгээс зарчмын гурван

чиглэлд голлон анхаарч байна. Нэгдүгээрт, нэн шаардлагатай эмнэлгийн тоног төхөөрөмж, ба-гаж хэрэгслийг худалдан авахад зориулж гишүүн орнууддаа бу-цалтгүй тусламж олгож байна. Хоёр дугаарт, цар тахлын эсрэг хэрэг жүүлж буй хариу арга хэм-жээг дэмжих хүрээнд гишүүн ор нуу дын Засгийн газар, хувийн хэвшлийн аж ахуйн нэгжүүдэд зээл, санхүүжилт олгосоор бай на. Гуравдугаарт, бодлого тодор хой-лох, боловсруулах, зөвлөмж өгөх чиглэлд дэмжлэг үзүүлж байна.

Эхний чиглэлд хамаарах үйл ажиллагааны тухайд, АХБ-наас буцалтгүй тусламж авсан гишүүн орнуудын тоо 40 болж нэмэгдлээ. Буцалтгүй тусламжийн нийт хэм-жээ 78 сая ам.долларт хүрсэн. АХБ дөрөвдүгээр сарын 13-ны өдөр хөгжиж буй гишүүн орнуудын Зас-гийн газраас хэрэгжүүлж байгаа “Мөчлөг сөрсөн бодлого” арга хэмжээг дэмжих зорилгоор 20 тэрбум ам.долларын санхүү жил-тийн багцыг баталсан. Үүнээс 5.2 тэрбумын зээл хэдийн батлагдаад буйн дотор Монгол Улсад 100 сая ам.долларын санхүүжилт олгохоор өнгөрсөн долоо хоногт шийдвэрлэлээ. Энэхүү зээлээр Монгол Улсаас хэрэгжүүлж бай-гаа цар тахлаас урьдчилан сэр-гийлэх хариу арга хэмжээний үн-дэсний төлөвлөгөө болон мөчлөг сөрсөн хөгжлийн санхүүжилтийн хөтөлбөрийг дэмжих юм.

-Монголын эдийн засаг БНХАУ болон эрдэс түүхий эдийн мөч-лөгөөс ихээхэн хамааралтай гэ дэг утгаараа сөрөг нөлөөлөл илүү хүндээр тусах магадлалтай. Ма най улсын эдийн засгийн эм-зэг байдлын эрсдэлийг та хэрхэн үнэлэх вэ?

-Цар тахлын нөлөө бусад улс оронтой харьцуулахад илүү гүнз-

гий байна гэж шууд дүгнэхэд хэцүү. Харин юу тодорхой байна вэ гэвэл, Монгол болон Азийн олон улс орны эдийн засаг өндөр эрсдэлтэй байна. Монгол Улсын тухайд далайд гарцгүй, экспортын 90 гаруй хувь нь БНХАУ-аас, нийт эдийн засаг бүхэлдээ эрдэс баялаг, түүхий эдээс үлэмж хамааралтай гэдгээрээ тодорхой эрсдэл, сорилтой тулгарч байна. Дэлхийн эдийн засагт тулгарч буй эрсдэлээс ямар ч улс ангид байх боломжгүй. АХБ Монголын эдийн засгийн 2020 оны өсөлтийн өмнөх төсөөлөлд дараах хүчин зүйлийг тусгасан. Ту хайлбал, энэ оны гуравдугаар сард хийсэн төсөөллөөр эдийн засгийн өсөлтийн төлөвийг дөрвөн нэгж хувиар бууруулж, 2.1 хувь болгосон. Төсөөллийг цаашид ч бууруулах бодит эрсдэлүүд орш-соор байна. Ийм сөрөг орчинд нийг мийн эмзэг бүлэгт анхаарах зайлшгүй шаардлагатай. Учир нь Монголын хүн амын 28.4 хувь нь ядуурлын түвшнээс доогуур ан-гилалд багтаж байна. Ядуу, бага орлоготой өрхийн зардлын бүт-цийн дийлэнхийг хүнсний бараа бүр дүүлдэг. Сүүлийн сарын статис-тикаас харахад хүнсний барааны инфляц 10 гаруй хувьтай байна. Эндээс харахад нийгмийн эмзэг бүлэг, бага орлоготой иргэдэд учирч байгаа сөрөг нөлөөллийг бууруулахад анхаарах зүй ёсны шаардлага бий болжээ.

-ОУВС-гийн тэргүүн К.Геор-гиева хөгжиж байгаа зарим

орны зээлийн эргэн төлөлтийг хойш луулах, шаардлагатай то-хиол долд өрийг тэглэх тухай мэ-дэгдсэн. АХБ ийм арга хэмжээ авах боломжтой юу?

-Энэ бол олон улсын санхүүгийн байгууллагууд, олон талт түн-шүүдийн хүрээнд идэвхтэй яриг-даж байгаа асуудал. Өр тэглэх буюу өрийг хөнгөлөх арга хэмжээг хэрэгжүүлэхийн тулд тухайн улс орны ямар асуудлыг онилж, шийд -вэрлэх зорилготой байна вэ гэд-гийг эхлээд тодорхой болгох нь илүү зохистой.

-Азийн бүс нутгаас, ялангуяа хөгжиж буй орнуудаас их хэм-жээ ний хөрөнгө гадагшилж бай -на. Эдийн засгийн орчин ийм сөрөг байгаа үед та Монгол Ул-сад ямар зөвлөгөө өгөх вэ?

-Дэлхийн хөрөнгийн зах зээлд асар их савлагаа үүсч, хөгжиж буй орнуудаас валютын урсгал дайжих

Тавдугаар сарын 18-ны байдлаар хүнсний импорт өмнөх оны мөн үеэс 5.3 хувиар нэмэгдэж, 227.5 сая ам.долларт хүрэв. Энэ хугацаанд цагаан будааны импорт биет хэмжээгээрээ өмнөх оны мөн үеэс 13.4 хувиар, элсэн чихрийнх 57.3 хувиар өсжээ. Стратегийн гол нэр төрлийн бараа болох улаанбуудайн импорт тав дугаар сарын 18-ны байдлаар 81 мян ган тонн, улаанбуудайн гурил 886.4 тонн хүрсэн байна.

Энэ онд 150 мянган тонн улаан-буу дайг гаалийн болон НӨАТ-аас чө лөөлөхөөр Засгийн газар тог-тоол гарсан. Хэдийгээр УИХ хол-

сөрөг хандлага үргэлжилсээр бай на. АНУ-ын Сангийн сайдаар ажил лаж байсан Роберт Рубин хө рөнгийн урсгал эрдэлээс зугт-даг болохыг Азийн санхүүгийн хямралын үеэр хэлж байсан. Өмнө нь ийм хандлага дэлхийн эдийн засагт олонтаа гарч байлаа. Гэхдээ гадаад орчин ийм сөрөг байгаа үед Монгол улс олон улсын санхүүгийн зах зээл рүү гарах, хөрөнгө босгох, санхүүжилт авах боломжоо хад-галж үлдэх нь чухал. Тиймээс то-дорхой бөгөөд оновчтой зорилт бүхий маш нөлөөтэй шинэчлэлийн бодлогыг тууштай мөрдөж хэрэг-жүүлэх хэрэгтэй.

Байгалийн баялагт суурилсан эдийн засгийг цаашид хэрхэн төрөлжүүлэх вэ гэсэн урт хугацаа-ны зорилт хэрэгтэй. Монгол Ул-сын нийт экспортын 90 гаруй ху вийг уул уурхайн түүхий эд эзэлдэг хэрнээ ашигт малтмалын олборлох салбар нь хөдөлмөрийн зах зээл дэх нийт ажиллах хүчний тав хүрэхгүй хувийг шингээдэг. Тиймээс эрдэс баялгийг ашиглас-ны үр шимийг Монголын нийт хүн амд хүртээмжтэй болгох асуудал тогтолцоо зүй ёсоор тавигдана. Үүний тулд эрдэс баялгийн сал-барын чадавх, түүний давуу талд түшиглэн бусад салбарыг хөг-жүү лэх бүтцийн төрөлжилтийн бод лого, түүний хэрэгжилт чу-хал хэвээр байна. Монгол Улс эдийн засгийн бүтцээ хэрхэн тө-рөл жүүлэх талаар АХБ-ны ши нэ судалгааны тайланг бид зурга-дугаар сард танилцуулна.

ҮНЭ ХАНШ

Татвараас чөлөөлөх заалт хэрэгжихгүй бол гурилын үнэ

өсөж магадгүй гэвбог дох хуулийг батлаагүй ч Зас-гийн газрын тогтоол хэрэгжиж бай гааг Гурил үйлдвэрлэгчдийн хол боо мэдээллээ. Гэхдээ ОХУ-ын тал улаанбуудайн экспортоо дол дугаар сар хүртэл зогсоосон. Харин татвараас чөлөөлөх ту хай тогтоол зургаадугаар са рын 30 хүртэл үргэлжлэх тул 70 мян га орчим тонн улаанбуудайг тат вар-гүй импортлох боломжгүй болжээ.

Гурил үйлдвэрлэгчдийн хувьд ХХААХҮЯ-тай үнэ нэмэхгүй байх бодлогын гэрээ байгуулсан ч гэ-рээний гол нөхцөл бо лох тат вараас чөлөөлөх заалт дол дугаар сараас хойш хэ рэг жихгүй бол гурилын үнэ өсөж магадгүй байгааг Гурил үйлд-вэр лэгчдийн холбоо онцоллоо.

11ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 2020.05.26, МЯГМАР~№089 (1368)ЭДИЙН ЗАСАГ

ДЭЛХИЙ

Apple Inc өөрийн хамгийн чухал зах зээлийн нэг – Японд COVID-19-ийн улмаас олон сар хаалттай байсан жижиглэнгийн дэлгүүрүүдээ энэ долоо хоногт эргүүлэн нээх гэж байна. Японы Фү-күо ка болон Нагоя Сакаэ дэх дэлгүүрүүдийг тавдугаар са-рын 27-нд эргүүлэн нээхээ тус ком пани вэб сайтаараа зарлав.

Япон дахь бусад Apple дэлгүүрийг нээх тов хараахан тодроогүй хэвээр. Apple компани өнгөр сөн оны есдүгээр сард Токиогийн

галт тэрэгний төв өртөө, Эзэн хааны ордноос холгүй орших Маруноүчи бизнесийн дүүрэгт хамгийн шинэ бөгөөд том дэлгүүрээ нээсэн.

Токиогийн хөл хо риог анх ны товоос бүтэн до лоо хоно гоор эрт буюу даваа гарагаас зогсоох гэж бай-гааг Японы Эдийн засгийн сайд Ясүтоши Нишимүра мэдэгдлээ. Apple Inc одоо-гоор Авст рали, ХБНГУ, Австри, Өмнөд Солонгос, Швейцар дахь бүх дэлгүүрээ, Итали, АНУ-д заримыг нь нээгээд байна.

АНУ-ын улстөрчид “шинэ хүйтэн дайн” өдөөж буйг БНХАУ анхаарууллаа

Хятадыг өөрчлөх “хүслэнт бодол”-оо АНУ орхих ёстой хэмээн мэдэгдсэн БНХАУ-

ын Гадаад хэргийн сайд Ван И америк чуудын зарим хэсэг хоёр улсын харилцааг “шинэ хүйтэн дайн” руу түлхэж буйг анхааруулав.

Ван И: “БНХАУ-ын хувьд АНУ-ыг өөрчлөх, өөр улсаар орлуу-лах санаа зорилго байхгүй. Харин АНУ-д Хятадыг өөрчлөх бодол бий” хэмээн Бээжинд болж буй Бүх Хятадын Ардын Төлөөлөгчдийн Их Хурлын хуралдааны үеэр зохион бай-гуулсан жил тутмын хэвлэлийн хурал дээр мэдэгдлээ. Умард Солонгостой цөмийн зэвсгийн асуудлаар хэлэлцэн тохирох АНУ-ын чармайлт удаа ширч буйг Ван И шүүмжлээд Тай-ванийн асуудлаар Бээжин-тэй шөргөөцөлдөхгүй байхыг сануулав.

БНХАУ-ын Ухань хотод анх илэрсэн коронавирусийн цар тахалд ноцтой хохирол амссан улсын нэг нь АНУ болж хувирсан сүүлийн хэдэн сард хоёр улсын харилцаа эрс муудлаа. Хонконг дахь ардчиллын хөдөлгөөнийг Бээжин нухчин дарж байгаа нь

худалдаанаас хүний эрх хүртэлх олон асуудлаар маргаантай дэлхийн тэргүүлэх хоёр эдийн засгийн зөрчлийг улам хурцатгав.

“АНУ-ын зарим улстөрч хоёр орны харилцааг барьцаалах замаар шинэ хүйтэн дайн”-д түлхэж байгаа нь даян дэлхийн энх тайванд аюултай алхам” хэмээн Ван мэдэгдлээ.

АНУ-ын Төрийн нарийн бичгийн дарга Майкл Помпео

тогтсон уламжлалыг зөрчиж Тайванийн Ерөнхийлөгч Цай Инвэньд улиран сонгогдсонд баяр хүргэсний дараа Ван И АНУ-ыг “Хятадын улаан шугам давахгүй байх”-ыг анхааруулсан юм. БНХАУ нь Тайванийг мужаа гэж үздэг.

“Тайванийн хоолойн хоёр эргийн иргэд эргэн нэгдэх түүхэн зайлшгүй хандлагыг хэн ч зогсоож чадахгүй” хэмээн Ван

мэдэгдлээ. АНУ саяхан Тайваньд торпед нийлүүлснийг БНХАУ-ын батлан хамгаалахын сайд зэмлэн буруутгасан юм.

Бүх Хятадын Ардын Төлөөлөгч-дийн Их Хурал Хонконгийн хуульд өөрчлөлт оруулж эх газрын Хятад болон эрх баригч намыг шүүмжлэх явдлыг гэмт хэрэгт тооцох гэж буйг өнгөрсөн долоо хоногт Бээжин мэдэгдсэн. Энэ нь хурцадмал байдлыг дэвэргэв. Хонконгийн ардчиллын төлөөх идэвхтнүүд цар тахлын үеийн зай барих арга хэмжээг үл харгалзан Ван И-г ярьж байх үеэр хотын төвд эсэргүүцлийн ажиллагаа зохион байгуулсан юм.

Бээжингийн шийдвэрийг “сүйр лийн ур дагавартай” хэмээн тодорхойлсон Майк Пом пео цаашид АНУ-ын засаг захир гаа Хонконгийн худалдааны тус-гай статусыг хэвээр хадгалах эсэхийг эргэн харж болзошгүйг анхаарууллаа.

COVID-19 тархах үеэр шаард-лагатай чухал мэдээлэл нуун дарагдуулсан хэрэгт Хятадыг буруутгаж буй АНУ-ын хууль тогтоогчид Бээжинд шийтгэл болох учиртай хэд хэдэн хуулийн баримт бичиг батла-хаар боловсруулж байна. Цар тахлын улмаас АНУ-д 100 гаруй мянган хүн эндэж, олон арван сая хүн ажлаа алдаад байна.

О.Мишээл, ЗГМ сонин

Жоанна Оссингер

ХОНКОНГИЙН АРДЧИЛЛЫН ТӨЛӨӨХ ИДЭВХТНҮҮД ЦАР ТАХЛЫН ҮЕИЙН ЗАЙ БАРИХ АРГА ХЭМЖЭЭГ ҮЛ ХАРГАЛЗАН ВАН И-Г ЯРЬЖ БАЙХ ҮЕЭР ХОТЫН ТӨВД ЭСЭРГҮҮЦЛИЙН АЖИЛЛАГАА ЗОХИОН БАЙГУУЛСАН ЮМ.

Ван И тавдугаар сарын 24-нд хэвлэлийн хуралд оролцож буй нь.

Газар авсаар байгаа төв банк-ны дижитал валютын санаа ялангуяа АНУ-ын геополитикийн хүчин чадлыг бууруулах эрсдэл-тэйг JPMorgan Chase & Co ан-хааруулж байна.

“Дижитал валютын сүйрүүлэгч нөлөөнд АНУ-ынх шиг их хохирол амсах өөр улс дэлхийд байхгүй” хэмээн JPMorgan-ы АНУ-ын бодлогын хүүгийн деривативын стратеги хариуцсан Жош Янгер, АНУ хариуцсан ерөнхий эдийн засагч Майкл Фероли тэргүүтэй шинжээчдийн бэлтгэсэн тайланд дурдсан юм. “Хохирол үндсэндээ АНУ-ын долларын ноёрхол-той уялдаатай. Бараа, таваар, үйлчилгээг хамарсан олон улсын

худалдаанд гүйлгээний хэрэгсэл, дэлхийн нөөцийн валют болдог нь ам.долларт асар их давуу тал олгодог” хэмээн судлаачид бичжээ. Төв банкуудын хувьд дижитал валют нэвтрүүлэх нухацтай учир шалтгаан байгаа ч өөрсдийнх нь найдаж байгаачлан өөрчлөн шинэчлэх үр дүн гарч чадах эсэх нь эргэлзээтэй хэмээн уг тайланг зохиогчид үзэж байна.

“Ногоон дэвсгэрт” ойрын ирээ-дүйд дэлхийн нөөцийн валютын байр сууриа амар алдахгүй. Гэхдээ л дижитал валют нэвтрэх нь худалдааны төлбөр тооцоо болоод SWIFT (тайлбар: төлбөр тооцооны мэдээлэл дамжуулах банк хоорондын олон улсын систем) мэдээллийн тогтол-цоог оролцуулан ам.долларын

“хэврэг” ноёрхолд халгаатай. Тэр ч байтугай Европын Холбоо зэрэг сүр нөлөөтэй өөр бусад хүч дэлхийн төлбөр тооцооны тогтолцоонд АНУ-ын байр суурийг багасгах сонирхолтой байж болно хэмэээн шинжээчид анхааруулав. Жишээ нь SWIFT 2018 онд Ираны зарим банкинд хандах хандалтыг түр зогсоосон нь Европын Холбооны хууль тогтоомжийг зөрчсөн хэрэг байж болзошгүй. Дэлхийн бусад улсад SWIFT систем, ам.долларын ноёрхлыг “тойрон гарах” боломж бүрдэх аваас терроризмыг санхүү жүүлэгчдэд хориг тавих АНУ-ын зорилт биелэхэд хүндрэлтэй болно гэдгийг тайланд дурдсан юм. “Ялангуяа АНУ зэрэг их ор ло го-той улс оронд дижитал валют нь геополитикийн эрсд лийн менеж-ментийн дасгал сур гууль мөн” хэмээн зохиогчид үзэж байна.

Холбооны Нөөцийн Систем дижитал валюттай холбоотой асуудлыг өргөн хүрээтэй су-далж байгааг АНУ-ын төв банкны тэргүүн Жером Пауэлл хоёр дугаар сард тайлбарласан ч тодорхой амлалт үүрэг хүлээ-гээгүй.

Apple Япон дахь дэлгүүрүүдээ нээнэ

Төв банкны дижитал валют АНУ-ын сүр хүчинд халгаатай

Төв банкны дижитал валют АНУ-ын сүр хүчинд халгаатай

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ12 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369) ХУВЬ ХҮНИЙ ХӨГЖИЛ

Язгууртан мэт эрхэмсэг суух соёл

Эмэгтэй хүний биеэ авч явах соёлын салшгүй хэсэг бол зөв суух соёл юм. Ямар төрлийн үйл ажиллагаанд оролцож байгаагаас эхлээд нас, хувцаслалт, орчин нөхцөл зэрэг олон зүйлээс шалтгаалан зөв суух нь бүсгүй таныг тодорхойлдог. Зөв суух соёл нуруугаа цэхлэн, хөлөө зэрэгцүүлж суух төдийгөөр хязгаарлагдахгүй бөгөөд өнөө цагт эмэгтэй хүн бүр биеэ эрхэмсэг авч явж, хатагтай мэт суух шаардлагатай болжээ. Хатан хааны гэр бүлийн гишүүдэд хичээл зааж байсан, этик эксперт, “Ёс суртахууны хатан хаан” гэгддэг Мика Майер язгууртнуудын зөв суух соёлыг шинжилж, сонирхолтой зөвлөгөө хүргэжээ.

Хатан хааны отгон хүү, хунтайж Эдвардын эхнэр Эссексийн гүнгийн авхай Софи

Хатан хааны гэр бүлийн язгууртан бүсгүйчүүд хэрхэн тухтай бөгөөд эрхэмсэг суудаг вэ THE SUSSEX

STANCEМеган

ингэж зогсох дуртай бөгөөд Холливудад байх үедээ ч энэ позоор зогсдог байв. Эрүү тань шалтай харалдаа байх бөгөөд хөлөө солбин зогсож, мөрөө бага зэрэг эргүүлээрэй.

Гараа хажуу талдаа сул

унжуулах бөгөөд атгаж, чангалах үйлдэл хийж болохгүй.

THE CAMBRIDGE CARRY

Ахайтнууд бусадтай ярилцах, түр зогсох үедээ The Cambridge Carry-г ашигладаг. Жижиг гар цүнхээ урдаа барьж, хоёр хөлөө нэг шугамд зэрэгцүүлэн зогсох нь таныг эрхэмсэг харагдуулна.

SUSSEX SLANTМеган Маркл болон Диана гүнж нар ийм

байдлаар суухыг илүүд үздэг бөгөөд хатан хаан ч залуудаа ингэж суух дуртай байжээ. Энэ байрлалаар суухдаа нэг өвдгөө нөгөө өвдөгнөөсөө үл ялиг илүү гаргах бөгөөд шагай өвдөг хоёроо салгаж болохгүй. Энэ байрлал урт юбка, даашинз өмссөн үед илүү зохимжтой.

THE CAMBRIDGE CROSS

Энэ суултаар суухын тулд гараа өвдөг дээрээ тавиад, хоёр алгаа хавсран нэг өвдгөө нөгөө өвдөгнийхөө ард тавин бага зэрэг нугална. Таны нуруу цэх байх ёстой бөгөөд сандлын түшлэгт хүрч болохгүй. Удаан хугацааны турш суухад энэ нь хамгийн тохь тухтай байх боломжтой суудал.

DUCHESS SLANTИхэнх хүмүүс

Duchess Slant-ыг маш сайн мэддэг бөгөөд Уэльсийн гүнж Диана ийм

байдлаар сууж, өвдгөө

нийлүүлэн хөлөө диа-

гоналиар хазайл гадаг.

Энэ суулт бол зураг

авалтад хамгийн

тохи ромж той хувилбар. Учир

нь хувцас, юбка өмссөн

үед өвдгөө хазайлгахад

таны биеийн

далд хэсгүүдийг ил

гарахаас сэргийлэх бөгөөд та даруу, төлөв эрхэмсэг

байдлаа хамгаалж чадна. Түүнчлэн ингэж сууснаар

таны хөл илүү урт харагддаг. Duchess

Slant-аар суухдаа нуруугаа цэхэлж, эрүүгээ

үл ялиг дээш өргөн хөлөө өвдөг, шагайгаар нь хажуу тийш нугална.

THE QUEEN'S POSEХатан хаан бэрүүдээсээ ялгаатай нь сууж

байхдаа хөлөө солбидоггүй. Тэрбээр заримдаа бүх л өдрийн турш суух шаардлагатай болдог ч дэгжин бөгөөд эрхэмсэг харагдаж чаддаг бөгөөд түүний сууж буй энэ хэв загвар хүн бүрт тохиромжтой. Энэ байрлалаар суух үед өсгий тань газарт хүрч, хоёр өвдгөө нийлүүлэх ёстой. Энэ бол өсгийт өмссөн үедээ гоёмсог сууж болох хамгийн энгийн арга.

Н.Сийлэн, ЗГМ сонин

Өнөөгийн хатан хаан

болон түүний

эгч гүнж Маргарет

нар 1946 онд VI Жорж

хааны хамт

Хунтайж Гарригийн эхнэр Сассексийн гүнгийн хатан Меган Маркл

Их Британийн хатан хаан II Элизабет

Уэльсийн гүнж

Диана

Ханхүү Уильямын эхнэр Кембрижийн гүнгийн авхай Кейт Миддлтон

СЭТГЭЛ ЗҮЙЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 13 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369)

ЯАЖ НӨХРӨӨ ХАРДАХАА БОЛИХ ВЭ

-Би хүүхэдтэй болсноосоо хойш нөхрөө хардаж, уурлах нь ихэссэн. Намайг хуурахгүйг мэддэг ч утсыг нь шалгаж, хувцсыг нь угаахдаа хүртэл өө сэв хайдаг болчихлоо. Энэ байдлаа хэрхэн засаж гэр бүлээ аз жаргалтай авч үлдэх вэ?

-Эмэгтэй хүн төрсний дараа бие махбод болон сэтгэл санааны хувьд олон өөрчлөлт явагддаг. Гэртээ хүүхдээ хараад сууж буй эмэгтэйчүүд нийгмийн харилцаанд төдийлөн оролцдоггүйгээс сэтгэл санаа хямрах, өөртөө итгэлгүй болох байдал нийтлэг тохиолдоно. Гэвч та үр хүүхдээ эрүүл өсгөн бойжуулах маш хариуцлагатай чухал ажил хийж байгаа шүү дээ. Хий хоосон хардалт та хоёрын харилцааг үгүй хийх учраас нөхөртөө итгэх хэрэгтэй. Та өөрийнхөө дуртай зүйлд тодорхой цаг гарган түүнийгээ хийх, хүүхдээ найдвартай хүнд харуулаад ханьтайгаа хамт болзоонд явж, сайхан

“Засгийн газрын мэдээ” сонин мэргэжлийн

сэтгэлзүйчтэй хамтран

бэлтгэдэг ээлжит зөвлөгөөгөө

хүргэж байна. Энэ удаа “Хамтдаа төв”

ТББ-ын тэргүүн, сэтгэл судлалын

докторант Ш.Галбадрах уншигчдын асуултад

хариуллаа. Хэрэв танд сэтгэл

зүйн тулгамдсан асуудал

байвал манай сонинд хаяглан

ирүүлээрэй.

ЭМЭГТЭЙ ХҮН ТҮРҮҮЛЖ СЭТГЭЛЭЭ ИЛЧЛЭХ НЬ ЗӨВ ҮҮ

Г.Санжааханд, ЗГМ сонин дурсамжаа хуваалцан, ярилцаж, гэр бүлийн халуун дулаан уур амьсгалыг бүрдүүлээрэй.

БИ ХҮҮХДҮҮДТЭЙГЭЭ ХАМТ БАЙМААР БАЙНА

-Би эхнэртэйгээ 12 жил ханилсан. Гэвч миний найз-тай намайг хуурлаа. Уур хүрээд нөгөө залуутай нь хамт алгадтал гэр бүл хүчир-хийллийн хэрэгтэн болж, баривч лагдсан. Улмаар хүүх-дүүдээ өөр дээрээ авахаар хөөцөлдтөл хүчирхийлэл үйлдсэн тул өгөхгүй гэнэ. Би яах ёстой вэ?

-Та хууль эрх зүйн заалтыг судалж мэргэжлийн хүнээс хуулийн зөвлөгөө авах, зайлшгүй тохиолдолд өмгөөлөгч авах эрхтэй. Мөн аливаа асуудалд уур бухимдлаар биш тайван хүлээцтэй хандаж сурахгүй бол гарах хор уршиг их байхыг анхаарах хэрэгтэй. Үнэхээр хүүхдүүдтэйгээ хамт амьдрахыг хүсэж байгаа бол эхнэртэйгээ маш сайн

ярилцаж, зөвшилцөх нь чухал.

ЭМЭГТЭЙ ХҮН ТҮРҮҮЛЖ СЭТГЭЛЭЭ ИЛЧИЛЖ БОЛОХ УУ

-Би 23 настай. Ер нь эмэгтэй хүн таалагддаг залуудаа түрүүлж сэтгэлээ илчилж болох уу. Ихэнх хүмүүс эмэгтэй хүн үнэ цэнэтэй бардам байх хэрэгтэй гэдэг. Зарим нь алдчихаад харамсаж байхаар хэлээд үз гэж зөвлөх юм. Аль нь зөв бэ?

-Тухайн хүний танд хандах хандлага хэр байна вэ гэдгийг эхлээд бодоод үзээрэй. Хэрвээ үнэхээр танд таалагдаж байгаа бол таалагдаж байна гэдгээ илэрхийлж болно. Хайр сэтгэлийнхээ төлөө сэтгэлээ түрүүлж илчиллээ гээд эмэгтэй хүн үнэ цэнэгүй болно гэдэг бодол хүн бүрийн хувьд өөр. Хамгийн гол нь үр дүн ямар ч байж болох тул түүнд харин сэтгэл зүй тань бэлэн бай.

ТЭР ХҮНИЙГ ГЭХ СЭТГЭЛ ХӨРӨӨД БАЙНА

-Би 30 гаруй настай. Нэг залуутай хамт амьдраад гурван жил болсон ч одоо л таньж байна. Сүүлийн үед гадуур хонож, 2-3 хоногоор архи уух

боллоо. Үүнээс нь болоод тэр хүнийг гэх сэт-гэл улам хөр-сөөр байна. Сал сан нь дээр үү?

-Хүн амьдралдаа алдахгүйн тулд хань болох хүнээ

сайн судалж, таньж байж шийдвэрээ гаргах нь зөв. Та найз залуугаасаа архи ууж буй шалтгаан болоод цаашид хэрхэн хамт амьдрах эсэх талаараа цаг алдалгүй ярилцах хэрэгтэй. Архи уухад найз нөхдийн хүрээлэл, орчин, хүмүүсийн нөлөөлөл их байдаг тул тэрхүү хүрээллээс нь холдуулах тал дээр анхаарахыг зөвлөе. Мөн 2-3 хоногоор дараалан ууж байгаа нь өөрийгөө хянаж чадахгүй, архинд донтох байдал илэрч байж болох тул мэргэжлийн

хүнд хандаарай.

ОХИН МААНЬ ААВЫГАА БАЙНГА АСУУХ БОЛЛОО

-Охин маань долоон настай. Хоёр настай байхад аав нь орхиод явсан. Явснаасаа хойш нэг ч удаа холбоо бариагүй болохоор эцгийнх нь талаар юу гэж хэлэхээ мэдэхгүй байна. Сүүлийн үед аавыгаа байнга ярих боллоо. Яавал дээр вэ?

-Охин тань долоон нас хүрсэн бол аливаа зүйлийг ойлгох, буруу зөвийг ялгах насан дээрээ ирсэн байна. Тиймээс аавынх нь хэн болох, яагаад одоо хамт байхгүй байгаагаа хэлж ойлгуулах хэрэгтэй. Мөн аавтай нь холбоо тогтоож, хүүхэд хэрвээ өөрөө хүсвэл тогтмол уулзуулж, хамтдаа цагийг өнгөрүүлж, хүүхдэд аав ээжээсээ авах хайр, халамж "аав нь байгаа шүү" гэдэг мэдрэмжийг өгөх хэрэгтэй. Та хоёрын хамтдаа байхгүй сонголтод тань хүүхэд буруугүй шүү дээ. Тиймээс эцэгт нь миний охин аавгүй хэцүү байгаа гэдгийг бас ойлгуулах нь зүйтэй гэж бодож байна.

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ14 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369) СУДЛААЧИЙН ҮГ

Монгол Улс ард-чил сан сон гуу-лиар төрөө бай-гуулдаг болсоор 30 орчим жил

болж байна. Пар ламентын за-саг лал хэрэгжиж байна. Болох-гүй бүтэхгүй, амин чухал, хойш-луулшгүй, маргаантай будлиантай бүх асуудлаа 76-уулаа хэлэлцэж, шийдвэрлээд иржээ. Сайн ч бай, муу ч бай.

Харин тэр “76” хэн байхав гэдэг дээр 30 жил тасралтгүй маргаж, мэтгэлцлээ. Тэр нь 76 эрдэмтэн, ака демич, доктор, профессор бай-вал улс орны хөгжил жирийлгээд явчих мэт ард түмний үлэмж хэсэг боддог хүсдэг байх. Үнэндээ УИХ-ын индэр, танхим бол эрдэмтдийн цугларах газар огтоос биш.

Одоогийн ба өмнөх, өмнөхийн өмнөх, ерөөсөө УИХ-ын бүх түүх -нээ байж ирсэн “76”-г дан хул-гайч нар засаглаж байсан мэт хар бараанаар төсөөлөөд итгэл сэтгэлээ үхүүлчихсэн. Гэхдээ УИХ-ын сонгууль бүрд горьдлого тавьж сэтгэлээ өгдөг гэнэн цайл-ган монголчууддаа би арай өөр өнцгөөс онолдох гэж байна.

Тойрог дээр ажил хийсэнгүй, худаг гаргасангүй, өндөр хүчдэл тат сангүй, Цагаан сараар хөгш-чүүлд баяр хүргэсэнгүй гэж гом-доллох чинь бас л нэг талын хэт-рүүлэг шүү дээ. Тэр бүгдийг чинь амжуулах хот, дүүрэг, хорооны засаг захиргаа гэж байна. Тэд төсөвтэй. УИХ-ыг сонгох мажо-ритар тогтолцоо гэж хий амлуул-даг, амласныг нь нэхүүлдэг, цаад гишүүн нь популизмддэг, энэ

Дэлхийг өөртөө нээсэн нэр дэвшигч хэрэгтэй

О.Баярхүү, судлаач проф.

жишиг явцгүй нь 30 жилд эрхбиш харагдсан байх. Юүхэн хээхнээр аргацааж цаг нөхцөөж, өөрсдийгөө тайвшруулдаг монгол зан ахуй чинь л улс төртэй холилдоод өдий хүрснийг 2020 онд ойлгоод цэг тавьчихмаарсан.

Би МУИС-ийн ОУХДС гэж байх үед 1993-2005 онд ахлах багш, дэд профессороор ажиллаж, мянга хол давсан шавьтай болсон ахмад багш хүн. Тэдэнд олон улсын ха рилцаа, дэлхийн улс төрийн бод логын “А” үсэг зааснаараа бахархдаг багшийн хувьд тэд маань эрийн цээнд хүрээд, төр жолоодолцохоор олуулаа олон намуудаас энэ удаагийн УИХ-д нэр дэвшээд явж байгаад баярлаад баршгүй. Тэдэнд ерөөл хэлэхийн сацуу, тэднийг минь дэмжиж санал өгүүлэх учир шалтгааныг тайл-барлая. Гучин хэд, дөчин хэд гэдэг бол төр түшилцэж явах нас мөн л дөө. Тэд маань нас ид тэгширсэн.

Одоогийн УИХ-д Б.Энх-Амгалан (МАН), Д.Пүрэвдорж (АН) гээд хоёр шавь маань дөрвөн жил сууж, халаагаа өгч байна. Тэд дахин сон гог дох эсэхийг сонгогчид нь шийднэ.

Харин өмнө нь УИХ-д суух бүү хэл улс төртэй ч хутгалдаж яваа гүй, одоо л өөрсдийгөө та-ниулах цаг үе нь, нас намба, эр зориг нь тэгширсэн, нэг ёсон-доо тэд дэлхийг өөртөө нээ-гээд дэлхийн хөгжил, эх орны хөгж лийг харьцуулж үзээд, эх ор ноо дэлхийн энтэй дундаж улс болгох, ард түмнийхээ нүдийг нээх, ухааруулах, араасаа да-гуу лах хүч чадлыг өөртөө ол-сон шавь нараараа бахднам. АН-ын Б.Бямбасайхан, МАН-ын Д.Өнөрболор, Х.Ганхуяг, П.Анужин, ХҮН-ын П.Наранбаяр, Зүй ёсны намын Б.Насанбилэг гээд олон шавь нараа төлөө лүү-лэн цөөхөн хэдийг энд нэрлэлээ.

Би энд аль нэг намыг буруу муу, аль нэг намыг зөв сайн гэж ер ярих гээгүй. Тиймдээ ч өрсөлдөж буй

шавь нараа нэрэлхэлгүй нэрлэж байна. Мэдлэг боловсролтой, га-даад хэл тэй, гадаадын сайн дип-ломтой за луусыг хайр найргүй сонгоосой гэ сэндээ тэгж байна. Залуусыг шүү!

XXI зууны энэ цаг үеийг бие сэтгэлгээрээ мэдэрдэг, мэддэг, хөгжлийн хурдны аяыг даах хү-сэл зоригтой, түүнд ямар хариу үзүү лэхээ ч зөв тооцдог тийм за-луу идэр үеэ сонгох цаг нь бол-сон гэдгээр би ярьж уриалж байна. Алийн болгон феодалын хоцрогдсон, тэнэсэн, төөрсөн (глобал ертөнц дээр) Монгол яваад байх юм бэ? УИХ-ын сонгууль бүрийн дараа л хүн амын тал нь ядууралд бэлхэн гэсэн сануулга дохиотой явдаг, тэр нь дөрвөн жил үргэлжилдэг, дахиад л ядуурал, хоцрогдол, УИХ-ын сонгууль-дахиад л ядуу рал, хоцрогдол, УИХ-ын сон гууль-дахиад л ядуурал, хоц-рогдол. Энэ тамын тойрог, тамын эргүүлгээс гармаар байна шүү дээ, залуусынхаа хүчээр!

Б.Бямбасайханы тухайд миний байр суурь хөдөлшгүй. “Дубайн гэрээ” гэдгээр ангуучлах гээд бүтээгүй. Засгийн газрын Ерөнхий сайд нь үүрэгдээд, удирдаад Зас -гийн газрын 100 хувийн ха раат, төрийн өмчит компанийн (“Эр-дэнэс Монгол”) захирлаар гарын үсэг зуруулах гэлээ, толгой мэ дээд “Хуц” гэх эр зоригтон гарах юм уу, одоо ч, ирээдүйд ч? Ч.Сайханбилэг гэдэг чинь Монгол Улсын Ерөн хий сайд байсан юм шүү дээ. Та бидний сонгосон УИХ-аар бат лагд сан Ерөнхий сайд. Б.Бям басайханыг гуравдугаар курсын оюутан байхад нь би Гэгээрлийн яаманд ажилд оруулж (1996 он), суралцахын сацуу ажиллах эх лэлийг нь тавьсан. Тэгэхэд Гэ гээрлийн сайд, ТНБД нар толгой сэжлэн магтан дуулж байсан даа. Монгол Улсын түүхнээ бараг анх удаа гэв үү, тэр яаманд англи хэл тэй, гадаад харилцааны мэр гэжилтэй хүн очлоо гээд л.

“Nextop” гэх шинэ жилийн бая-раар АНУ-д суралцах урилга хүлээн авч, дараа нь Америкийг зорьж, тэндээ магистр хамгаалж, олон улсын байгууллагад (Азийн Хөгжлийн Банк) хариуцлагатай ажил хийж явсаар эх орноо хөг-жүүлэх бадрангуй хүсэлдээ хөт-лөгдөн Монголдоо ирсэн. Одоо Ерөнхийлөгчийн эрчим хүчний хөг жил хариуцсан төлөөлөгч, эх орны эрчим хүчний бодлогыг то-дорхойлогчдын нэг. Мөн Мон голын Бизнесийн зөвлөлийн дар гын алба хашдаг энэ залуу УИХ-д шалгараад ороод ирэхэд чухам л нүдээ олсон сонголт болно.

МУИС-ийн ОУХДС-ийн төгсөгч Гадаад хэргийн дэд сайд Б.Бат-цэцэг гэдгээр монголчууд ан дах-гүй болсон байх. Төгссөн сур-гуулийнхаа нэрийг өндөрт өргөж, мэргэжлийн чимхлүүр аж лыг түүр-тэлгүй хийсэн энэ бүс гүй төрийн түшээ байх бүрэн бо лолцоотой.

Шавь Д.Өнөрболор маань Ялтын бага хурлын 75 жилийн ойд зо-риулсан баримт кино хийлээ гэд-гийг дуулаад би баярлаж бахдан, баримтат нэвтрүүлэгт нь оролцож, түүх ярьж байсныг үзэгчид ан-заарсан байх. Бизнесийн ертөнцөд бүсгүй хүн хэр хол явж болохыг, дараа нь улс төрд орвол хэрхэн ажиллахыг тэрбээр үлгэрлэж чадна гэж би итгэдэг. Сонгогчид “Сөүл” ресторан гэдгээр цэг тавьчих гээд байдаг бол тиймгүй. Тэр чинь олон улсын харилцааны мэргэжилтэй, нэг үгэндээ цаг нь ирвэл дипломат хийчих өлхөөн чадвартай. Га даад харилцааны ангид заавал га даад хэл үздэг журамтай тул солонгос хэлийг сонгон авч бүр нэвт сурсан. Бас хөдөөгийн охин атлаа хөдөөд тун цөөхөн байсан орос дунд сургуулийг гайгүй төгс чихсөн. МАН-д улс төрийн албаных нь дарга ч байлаа, ТВ-ийн “Бидний цөөхөн монголчууд” нэвтрүүлгийг М.Зоригтын (АН-ын) хамт санаа-чиллаа. УБ дахь Дипломат корпу-

сын гишүүд-Элчин сайд нар тай хэд хэдэн ярилц лагат нэвтрүүлэг хий лээ. Өөр түү нээс юу хүсэх би-лээ. УИХ-д сонгогд чихсон байлаа гэхэд болох юм биш үү.

П.Анужинг манай сон гогчид ёстой андахгүй болсон байх. “Монгол тул гатны 100 эрхэм” нэвтрүүлэг шиг тийм лут ТВ-ийн баримтат төсөл урьж хожид дуулдаж хэ рэг жиж байгаагүй. Мон голчууд түүнээс уйдах цаг болоогүй. Байнга гарч нэв тэрч байвал үзэгчид хэзээ ч ду тагдахгүй, Монголын түүх бичлэгийн цоо шинэ төрөл, тө сөл, арга барил. Тиймдээ ч П.Ану жин Монголын баримтат дэл гэцийн түүхнээ өөрийн мөрөө үлдээчихсэн. Гэхдээ энд би зурагтын хөтлөгч, теле сэтгүүлч П.Анужингийн тухай яриад байгаа юм биш шүү. Дээрх шавь нарын маань нэгэн адил олон улсын харилцааны мэргэжилтэй, нэг үгэндээ цаг нь ирвэл дипломат алба хашчих өлхөөн чадвартай бүс гүй юм шүү. Төрд шинэ нүүр ца рай, шинэ толь болж хөнгөхөн чадна.

Х.Ганхуяг, П.Наранбаяр, Б.На -сан билэг нарын тухайд ч мөн олон улсын харилцааны мэргэжилтнүүд. Гэвч өөр өөр салбарт хүч үзээд, тэндээ үлгэрлээд, одоо төр төв-шитгөхөөр нэр дэвшиж байгаа гэдгийг тэмдэглэх нь зүй. П.На-ранбаярын тухайд “Шинэ Монгол” сургуульд үр хүүхэд, ач, гуч, зээ-гээ өгдөг бүх гэр бүл андахгүй болсон болов уу гэж бодож байна. Дипломатад бэлтгэгдчихсэн, олон улсын харилцааны эрдмийн зэрэг цолтой хүн тэр сургуулийг удирдаж бай жээ гээд ойлгочих. Гэхдээ ямар ч сурган хүмүүжүүлэгчээс дутахгүй.

МУИС-ийн Олон улсын ха рил-цааны сургуулиас дээд боловс-ролынхоо эрдмийн гарааг эхэл-сэн, олон нам, эвслийн гишүүд, бие даагч гишүүд бүх шавь нартаа сон-гуулийн кампанийн аз хийморийг дээдлэн өргөмүй!

Гэрэл зургийг Ж.Гэрэлчулуун

15ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 2020.05.26, МЯГМАР~№089 (1368)ЕРТӨНЦИЙН СОНИН

Forbes сэтгүүлд мэдээлснээр дэлхийн топ 25 тэрбумтан гуравдугаар сарын 23-наас тавдугаар сарын 23-ны хооронд буюу цар тахлын ид тархалтын хугацаанд хөрөнгөө 225 тэрбум ам.доллараар арвижуулжээ. Тухайлбал, Facebook-ийн захи-рал Марк Закербергийн хөрөнгө 31.4 тэрбумаар нэмэгдэж, 86.5 тэрбум ам.долларт хүрсэн байна. Нүүр номын хувьцааны үнэ тавдугаар сард түүхэн дээд хэмжээ буюу 60 хувиар өссөн тул Закерберг дэлхийн тэргүүн баячууудын жагсаалтад байраа ахиулж, долоогоос дээшлэн дөрөвт бичигдэх боллоо. Amazon-ы Жефф Безос арай бага буюу 29.9 тэрбумыг олсон агаад одоо хөрөнгө нь 146.9 тэрбум ам.доллараар хэмжигдэж, дэлхийн тэргүүн баян алдраа хадгалжээ.

СКИФИЙН МОРЬТНУУД

Оросын баруун өм-нөд нутагт Девица өндөрлөг хэ мээх МЭӨ IV зууны булшинд өнгөр-

сөн оны арванхоёрдугаар сард хийсэн малтлагаар гурван үеийн дөрвөн эмэгтэйн шарил илрүүлжээ. 12-13 настай охин, 20 орчим насны хоёр бүсгүй, 45-50 насны эмэгтэй байсан бололтой. Тэд бүгдээр Төв ЕвроАзийн тал нутгаас гаралтай скифүүдийн нүүдэлчин омгийн соёл хамрагдана. Бунхан дотроос үнэт эдлэл, хүрэл толь, сумны төмөр зэв, жад, морь хөллөх хэрэгслийн үлдвэр олдсон байна. Ахимаг эмэгтэйн чичлүүр хутга, цэцгэн хээтэй толгойн чимэгтэй байсан нь скифийн нийгэмд онцгой байр суурьтайг илтгэнэ.

Нэг бүсгүйг хачирхалтай байр-лалаар оршуулсныг таамаглавал хөлөө нугалан хоёр тийш жий-сэн мэт харагдах нь морь унан мөнхийн орон руу одсон гэл тэй. Археологич Валерий Гиляев скифийн эмэгтэйчүүд гарам-гай унаач, сайн харваач байсан нь дамжиггүй хэмээв. Энэхүү олдвор Украйнаас олд сон эмэгтэйчүүдийн шарилд сум ны зэв байсан баримтыг дав хар нотолж байгаа юм. Шари лын ташааны ясанд хийсэн шин жил-гээнээс үзэхэд скиф эмэгтэйчүүд байнга морь унадаг тул хөл нь майга болсон байх магадлалтай.

Тэд ан гөрөө болон дайнд эр нөхрүүдээ даган явдаг байсан хэмээн дүгнэж болно. Скифийн эмэгтэй морьтон дайчидтай Хар тэнгисийн орчимд тулгарсныхаа дараа эртний грекүүд тэдний дүрсийг амазонка хэмээх домгийн дүрд мөнхөлж, аймшиг хийгээд гайхаж биширснээ илэрхийлсэн бололтой. Скифийн эмэгтэйчүүд гэр орны ажлаас өөрийг хийж үзээгүй грек эмэгтэйчүүдээс маш ялгаатай

Эмэгтэй дайчин баатрууд түүхэнд үнэхээр байсан уу

үгийг нотолж байгаа юм. Тухайлбал, Нака хотын сүмийн

ханан дээрх чулуун сийлбэрт Аминатор хатан хааныг аварга биетэй, өргөн мөр, хүчирхэг хөлтэй агаад дайсныхаа үснээс нь атган толгойг нь авч байгаа-гаар дүрсэлжээ. Сүүлийн үед дайчин эмэгтэйчүүдийг кино урлагт олноор дүрслэх болсон нь манай үеийн хүмүүсийн сонирх-лыг эрт эдүгээгийн дайчин баа-тар эмэгтэйчүүдийн тухай түүхэн баримт хийгээд домог үлгэр татсаар буйн илрэл юм.

байсан нь лавтай.

АРМЕНИЙН МЭРГЭЖЛИЙН ДАЙЧИН ЭМЭГТЭЙ

Гайхалтай нь, скифийн эмэг-тэй чүүд түүхэнд хамгийн эрт-ний дайчид биш байжээ. Ар-менийн Бовер бунхнаас 20 настай дайчин бүсгүйн шарил олдсон байна. Археологич Анаит Худовердяны ярьснаар цогцос МЭӨ IX-VI зууны үеийн Урартугийн хаанчлалын эрин үед хамаарна. Шарилд шинжилгээ хийж үзээд амьдралын хүнд хэв маяг хийгээд хүчинд автаж нас барсныг тогтоожээ. Сүүжний ясанд нь сум зэв зоогдсон байсан бол тааз, чөмөгний ясанд металл сэлэм буюу сүхээр зүсэгдсэн ул мөр үлдсэн байв. Архелогичид үүнд тулгуурлан тэр бүсгүй жинхэнэ мэргэжлийн дайнч байсан агаад цаг бусаар үхэхээ хүртэл хаант улсынхаа дайснуудтай тулалдаж байсан хэмээн дүгнэжээ.

БИРКИЙН ВИКИНГ ДАЙЧИН ЭМЭГТЭЙ

Шведийн Бирке хот орчимд 1878 онд малтлага хийсэн эрдэмтэд булшнаас анхны “хэв шинжит” викинг дайчны шарил оллоо гэдэгтээ итгэлтэй байв. Араг ястай хамт сэлэм, сүх, жад, сум, хоёр бамбайн үлдвэр, дөрөө, дэгээ олдсоноос гадна дайчныг нас барсны дараа дагалдах хоёр мориор өргөл өргөсөн байсан нь ийнхүү бодоход хүргэсэн хэрэг. Гэтэл 2017 онд Анна Келлстрем тэргүүтэй баг уг шарилд ДНХ шинжилгээ хийгээд араг яс 30 насандаа нас барсан эмэгтэйнх гэсэн дүгнэлт хийжээ.

Энэхүү нээлт одоог хүртэл мэр гэ жилтнүүдийн дунд халуун маргааны сэдэв болдог. Булш-наас олдсон дайны хэрэглэл эмэгтэйнх биш нөхрийнх нь байсан байх хэмээн маргаж болно. Нөгөө талаар Биркийн эмэгтэйн биологийн харьяаллыг тогтоосон гэж үзлээ ч викингүүд эмэгтэйчүүдэд хэрхэн ханддаг

байсан талаар баримт байхгүй. Өөрөөр хэлбэл, олон асуултад хариулт алга. Үүнээс гадна археологийн олдвор орчин үеийн асуудалтай холбогдоод буй. Тухайлбал, Биркийн араг яс XIX зууны төгс дайчин викинг эрчүүдийн эсрэг маргаан үүсгэж, хүйсийн тэгш байдлын тэмцэлд цучил нэмсэн юм.

НУБИЙН ДАЙЧИН ХАТАН ХААД

Эртний ертөнцөд хамгийн нөлөөтэй эмэгтэйн тоонд 2000

жилийн өмнө өнөөгийн Суданы хойд хэсэгт оршиж байсан Нубийн хаант улсын хатан хаа-дыг нэрлэдэг. Тэдний онцлог нь охид доо хаан ширээгээ залгам жил даг агаад армиа биеэр удирдаж, аян дайныг тэргүүлдэг явдал байв. Эртний түүхч Страбон МЭӨ I зуунд төр барьж байсан кан дикия буюу хатан хааныг нэг нүдээ байлдаанд алдсан аюултай дог шин дайчин байсан хэмээн тодорхйолжээ. Суданы хойд нутагт хийсэн малтлага түүний

Ц.Улам-Ундрах, ЗГМ сонин

Цар тахлын үед топ 25 тэрбумтан хөрөнгөө үлэмж арвижуулав

Цар тахлын үед онлайн худал-дааны сайтуудын үйлчил гээ өргөжсөн тул түүний компанийн хувьцаа гуравдугаар сараас хойш 29 хувиар өссөн юм. Хөрөнгөө ихээр арвижуулсан баячуудын жагсаалтын гуравт Reliance Industries Limited-ын эзэн Мукеш Амбани бичигдэж, 20 тэрбум ам.доллар олжээ. Түүний хөрөнгө одоо 52.7 тэрбумаар хэмжигдэх агаад Азидаа тэргүүлж буй. Forbes-ийн тоо-цоо гоор дэлхийн тэргүүн баян 25 хүний хөрөнгө одоо 1.5 их наяд ам.долларт хүрч, нийт тэрбумтнуудын хөрөнгийн нийлбэрийн 16 хувийг эзэлж байгаа аж. Дэлхийн тэргүүн баян Жефф Безос Amazon-ы хувьцааны өсөлтөөс ганц өдөрт 6.4 тэрбумыг олсон нь нэг төрлийн дээд амжилт тогтоов.

ЗӨВ СОНГОЛТЗӨВ ХӨРӨНГӨ ОРУУЛАЛТ

Олон улсын барилгын салбарт ихээр ашиглаж буй сүүлийн үеийн aluminum буюу хөнгөн цагаан гадна фасадтай

Дэлхийн №1 ХБНГУ-ын Aquatherm фермийн хуванцар шугам хоолойтой

Нар үзэх архитектурын зөв төлөвлөлт Айл бүр шалнаасаа тааз хүрсэн дугуй хэлбэрийн

урагшаа харсан цэлгэр том цонхтой Цонхны хөшгийг автоматжуулсан тоноглолтой Айл бүрт бүрэн автомат суултуур Төвийн инженерийн шугам сүлжээнд холбогдсон

Гэрээсээ шууд Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэн рүү гарч болдог

Автомашины аюулгүй хүүхдийн тоглоомын талбай, гүйлтийн замтай

Галын аюулгүй байдлын систем 24 цагийн лифт Дулаан болон гадна талбайн том зогсоол 8 баллын газар хөдлөлтөд тэсвэртэй Бүрэн цутгамал хийцтэй

99090142, 88114566, 90092678, 99090063

БОРЛУУЛАЛТЫН АЛБА: БАЙРШИЛ:Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн чанх ард Дүнжингарав худалдааны төв, ЕБС-ийн 133-р сургууль болон Олон улсын хөтөлбөртэй улсын “Монгол Тэмүүлэл” лабoратори сургуулийн дэргэд

110 АЙЛЫН 16 ДАВХАР БАРИЛГАPark Еast цогцолбор хотхон нь хотын хамгийн эко бүс болох

Богд уулын бэл, хатан Туулын хөвөөнд орших Үндэсний цэцэрлэгт хүрээлэнгийн үзэсгэлэнт байгаль, эрүүл цэвэр агаарт сүндэрлэн боссон

БАРИЛГЫН ДАВУУ ТАЛ:

Жилээс жилд үнэ цэн нь улам

нэмэгдэх орчин, тав тух тансаг байдлыг

цогц шийдсэн

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ16 2020.05.26, МЯГМАР~№089 (1368) СУРТАЛЧИЛГАА

17ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 2020.05.26, МЯГМАР~№089 (1368)ГОО САЙХАН

MOSEL MONGOLIA КОМПАНИ МОНГОЛД ҮЙЛДВЭРЛЭВ

80137000mosel mongolia

Mosel official

ХҮРГЭЛТ ҮНЭГҮЙ

Nude урлагийг эх орондоо төлөвшүүлэхийг зорьж, хүмүүсийн хандлагыг өөрчлөх хүсэлтэй Б.Анужинг энэ удаагийн “Гоо сайхан” буландаа онцолж байна. Тэрбээр эмэгтэй хүний гоо биеийг урлагийн бүтээл талаас нь харж байгаасай гэж уламжлая. Түүний гоолиг галбирын нууц нь спортоор хичээллэх аж.

Биеийн өндөр: 166 см Биеийн жин: 51 кг Биеийн харьцаа: 93:62:90 Төрсөн он, сар, өдөр:

2002.03.08 Орд: Загас Үсний өнгө: Хар Нүдний өнгө: Хар Идэх дуртай хоол:

Өөрийнхөө хийсэн хоолонд дуртай

Дуртай кино: Адал явдалт Дуртай өнгө: Хар, улаан Зорилго: Зорилгогүй бол

амьдрал амтгүй. Тиймээс надад маш олон зорилго бий. Түүний хамгийн ойрынх нь nude art-г Монголд хөгжүүлэхэд хувь нэмрээ оруулж, үеийнхээ охидуудад урам зориг өгөх

Хобби: Бүжиглэх, хоол хийх Багын хоч: Боргуужин Баримталдаг зарчим:

Аливаа зүйлд чин сэтгэлээсээ хандах. Мөн оногдсон ажлаа хүнийх, өөрийнх гэж ялгалгүй гүйцэтгэл сайтай хийхийг зорьдог.

Хэлэх дуртай үг: Би чадна Жингээ хэрхэн барьдаг

вэ: Хоолны дэглэм барьдаггүй. Гэхдээ спортоор хичээллэдэг.

Гоо сайхны ямар бүтээгдэхүүн хэрэглэдэг вэ: Арьсандаа тохирсон бүтээгдэхүүн хэрэглэхийг хичээдэг

Instagram: borguujinbbn

Б.Анужин:

Э.Энхлүүн, ЗГМ cонин

Б.Анужин:

Аливаа зүйлд чин сэтгэлээсээ ханд

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ18 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369) ЗГМ: ЗОЧИН

Монгол Улсад нисэх хүчин үүсэж хөгж-с ө н и й 9 5 жилийн ой

өчиг дөр тохиолоо. Нисэх салбарын хөгжилд өөрийн гэсэн хувь нэмрээ оруулж, хөгжлийн шинэ шатанд гаргахаар зүтгэж яваа хүмүүсийн нэг бол “Нислэг” төвийн багш, зааварлагч А.Александр билээ. Тэрбээр олон оронд түгээмэл хэрэглээ болсон хэт жижиг агаарын хөлгийн үйлчилгээг Монголд нэвтрүүлээд цөөнгүй жилийг үдсэн бөгөөд энэ чиглэлийн аялал жуулчлалыг

А.АЛЕКСАНДР: ЖИЖИГ ОВРЫН ОНГОЦ БУУХ 50 ГАРУЙ АЭРОДРОМ

ТОХИЖУУЛЖ БАЙГААГадныхан нэгнийхээ төрсөн өдөрт онгоцоороо очиж баяр хүргэчихээд л буцаад ирдэг. Шинэ Зеландад л гэхэд хэт хөнгөн агаарын хөлөг 300 гаруй байна шүү дээ

хөгжүүлэхээр зүтгэж явна. Олны мэдэхээр Цонжин болдогийн ойролцоо байрлах “Нислэг” төв нь нисгэгч залуусыг бэлтгэхийн зэрэгцээ, хүмүүсийг амралтын өдрөөрөө өндөрт хөөрч, тэнгэрээс эрч хүч авах боломжийг олгодог юм. Тэрбээр залуу дуучин Мөөжиг буюу T.I хамтлагийн дуучин Д.Мөнх-Эрдэнийн “Хувь заяаны галт тэрэг” дууг сонсох дуртай аж. Амьдрал дээр түүний хувь заяаны унаа нь мөнгөн цагаан хөлөг юм. Манай сонины энэ удаагийн зочин хэт хөнгөн нислэгийг санаачлагч А.Александр байлаа.

-Юуны өмнө танд нисэх хүчин үүсэж хөгжсөний 95 жилийн ойн мэнд хүргэе. Энэ салбартай ажил амьдралаа холбосон түүхээсээ хуваал-цана уу?

-Монголын нисэх хүчний анхдагчдын нэг агаарын зоригт шонхор Т.Сугартай нэг байранд амьдардаг байлаа. Энэ бол

хувь заяаны тохиол байсан юм.

Би Т.Сугар гуайг дельта план хийн хөөргөж байхыг байнга л харж, сониучирхдаг байсан. Хүүхэд байхаасаа дельта план хөөргөхийг харсаар байгаад татагдсан даа. Тэр үед “Юнитехник”, “Моделист-конструктор” сэтгүүлүүд гардаг байж билээ. Эдгээр сэтгүүлийг сонирхон уншиж, өөрөө дельта план хийж нислэг үйлдсэн нь санаанаас хэзээ ч гардаггүй. Цэргийн ангийн баяр болж байсан юм. Цас малгайлсан, намуухан салхитай өдөр байв. Би дельта планаа үүрч Алдар толгой дээр гараад хөөрсөн. Хэсэг зуур онцгой таашаал мэдэрсэн. Нам гүм ноёлж, зөвхөн салхины чимээ л чихэнд сонсогдож байсан. Энэ агшнаас хойш би тэнгэрт дурлаж, эргэлт буцалтгүйгээр хөх тэнгэртэй амьдралаа холбосон. Дельта план 40 гаруй килограмм жинтэй болохоор үүрч уулын орой руу мацахад амаргүй л байдаг байсан. Ингэж би нисгэгч болох анхны оролдлогоо хийсэн юм. Нисэх салбартай зам мөрөө холбосноос хойш олон сайхан

г а з а р руу нислэг

НИСГЭГЧ БЭЛТГЭХИЙН ХАЖУУГААР ЖАРА ТУР ЖУУЛЧЛАЛЫГ ХӨГЖҮҮЛЖ БАЙНА. БИД ЗОРЬЖ ИРСЭН ИРГЭДИЙГ ТАВ ТУХТАЙ БАЙЛГАХЫГ ХИЧЭЭДЭГ. ОДОО МАНАЙ ТӨВ ТУХЛАГ ДУЛААН БАЙРТАЙ, ИРГЭД ИРЭЭД АГААРТ БОГИНО ЗАЙНД ЖИЖИГ ОВРЫН ОНГОЦООР АЯЛАНГАА ГЭРТ ТААВААРАА БАЙХ БОЛОМЖИЙГ БҮРДҮҮЛЖ ӨГСӨН.

Б.Гандолгор, ЗГМ сонин

үйлдсэн. Алтай таван богд хүртэл нисэж явлаа. Өдөртөө 700 гаруй километр зам туулж, шуудан хүргээд буцаж ирэх ч тохиолдол гарч байв. Өөрийн сонирхол хоббигоо хөгжүүлж өнөөдрийн өндөрлөгт хүрсэн. Сонирхдог байсан хэт хөнгөн агаарын хөлгийг нислэг үйлчилгээг улам хөгжүүлж,

өнөөгийн түвшинд хүргэсэн. Одоо манай “Нислэг”

төв Европт үйлдвэрлэсэн орчин үеийн жижиг оврын онгоцоор хүмүүсийг нисгэж байгаа. “Жара тур” гэж олон улсад ид хөгжиж буй хэт хөнгөн агаарын хөлгөөр богино зайд аялах жуулчлал шүү дээ.

-“Нислэг” төв их онцлогтой юм. Хүмүүс гэр бүлээрээ очоод тав тухтай байж, байгалийн цогцолбор газрыг өндрөөс тольдох боломжтой. Энэ төвийг байгуулах санаа хэрхэн төрж байв?

-Би Унгарт суралцаж энэ хэт хөнгөн агаарын хөлгийн нислэгийн эрхийг авсан. Тэнд аялал жуулчлалд зориулсан хэт хөнгөн агаарын хөлгийн төв байдаг. Хүмүүсийн амарч тухлах байдлыг дээд зэргээр хангасан маш гоё төв. Унгарт тус төвд очиж үзээд Монголд байгуулах санаа төрсөн. Анхандаа багагүй бэрхшээл учирсан даа. Гэхдээ би бүхний ард гарч чадсан. Би “Нислэг” төвийг байгуулж, Т.Сугар багшийнхаа нэрэмжит болгосон. Залуу нисгэгч нар манай төвд ирж суралцдаг. Миний шавь л гэхэд 16 болсон байна. Нисгэгч бэлтгэхийн хажуугаар “Жара тур” жуулч-лалыг хөгжүүлж байна. Бид з о р ь ж и р с э н

Хэдийгээр тансаг хэрэглээ гэж ойлгож болох авч бас хэрэгцээ болчихоод байна. Автомашинаар найман цаг давхиж хүрэх газарт хоёр цаг нисээд оччихно шүү дээ.

ЗГМ: ЗОЧИНЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 15 2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369)

иргэдийг тав тухтай байлгахыг хичээдэг. Одоо манай төв тухлаг дулаан байртай, иргэд ирээд агаарт богино зайд жижиг оврын онгоцоор аялангаа, гэрт тааваараа байх боломжийг бүрдүүлж өгсөн.

-Одоогоор хэчнээн онгоцтой үйл ажиллагаа явуулж байна вэ. Жирийн иргэн танай төвд очин, жижиг онгоцны нисгэгч болох боломжтой юу?

-Манай төв найман онгоцтой. Заримыг шавж утсгах хор цацахад ашиглах ч тохиолдол байна. Том агаарын хөлгийн нисгэгчид хатуу шаардлага тавьдаг бол хэт хөнгөн агаарын хөлөг жолоодоход хоёрдугаар зэргийн эрүүл мэндийн үзлэгт тэнцсэн байхад л болно. Өөрөөр хэлбэл, жолоочийн эрүүл мэндийн шаардлагыг хангасан байхад болно гэсэн үг. Эндээ сургалтын цогц баазтай. Анхан шат, гүнзгийрүүлсэн түвшин гээд нийт 20 гаруй сая төгрөгийн

төлбөртэй. Манай “Нислэг” төв бол Азийн жишиг төв шүү дээ. Тийм ч учраас гаднаас жуулчид ирж их сонирхдог. Хятадад хэт хөнгөн агаарын хөлгийн нисгэгч болоход 30 гаруй мянган ам.доллар төлдөг юм билээ. ОХУ-д ч мөн өндөр төлбөр төлдөг. Харин Монголд хамгийн хямд төлбөрийг төлж сурна шүү дээ. Энэ төрлийн нислэг сүүлийн үед ихэд хөгжиж байна.

-Бусад улс оронд нэлээд өндөр хөгжсөн байдаг байх тийм үү?

-Тэгэлгүй яахав. АНУ-д л гэхэд хэт хөнгөн агаарын хөлөгт зориулсан олон жижиг аэродром байдаг. Гад-нын хан нэгнийхээ төрсөн өдөрт онгоцоор очиж баяр хүргэчихээд л буцаад ирдэг. Шинэ Зеландад л гэхэд хэт хөнгөн агаарын хөлөг 300 гаруй байна шүү дээ. 50 километрт л жижиг аэродромууд байгуул-

чихсан байдаг. -Та энэ нислэгийн чиглэлийг

цаашид хэрхэн хөгжүүлэхээр зорьж байна вэ. Манай ул-сын иргэний нисэхийн хууль тогтоомжид хэт хөнгөн агаа-рын хөлгийг нислэгт ашиглах дүрэм журам байдаг уу?

-Сүүлийн жилүүдэд иргэний нисэхийн тухай хууль дүрэмд ахиц дэвшилттэй өөрчлөлт орж байгаа. Жижиг онгоц буух 50 гаруй аэродром байгуулахаар болсон. Иргэний нисэхийн Ерөнхий газрын даргын 2019 оны тушаалаар б а т л а г д с а н “Ерөнхий зориу лал-тын нисэхийн дэд бүтцийг хөг жүүлэх дэд хөтөлбөр”-ийг хэрэг жүүлэх хүрээнд Сэлэнгэ аймагт аэродром байгуулсан. Мөн Сэлэнгэ аймаг руу бага оврын агаарын хөлгөөр шууд нислэг үйлдэхээр бэлтгэл хангаж, анхны нислэгийг хийлээ. Энэ бүхэн хэт хөнгөн агаарын хөлгийг ашиглахад гарч буй том дэвшил юм. Хэдийгээр тансаг хэрэглээ гэж ойлгож болох авч бас хэрэгцээ болчихоод байна. Автомашинаар найман цаг давхиж хүрэх газарт хоёр цаг нисээд оччихно шүү дээ. Хотын дээгүүр нисэж болохгүй гэсэн дүрэмтэй учраас бид тойрч явдаг. Хамгийн холдоо 700 километрийн зайд нисэх боломжтой. Автомашины шатахуунаар явдаг учраас түлшний олдоц сайн гэж ойлгож болно. Бид хэт хөнгөн онгоц, тэр дундаа дельталёт болон автожирыг хөгжүүлж, нислэг, нислэг сургалтын аюулгүй байдал, мэргэжлийн чадавхыг олон улсын түвшинд гаргахаар ажиллаж байгаа. Мөн адал явдалт аялал жуулчлал тэр

дундаа хэт хөнгөн онгоцны үйлчилгээг дэлхийн түвшинд хүргэж, онгон байгалийг агаа-раас харах боломжийг хүмүүст олгож буйгаараа онцлог.

-Жижиг оврын онгоц дэл-хийн зах зээлд ямар үнэтэй байдаг бол?

-Дэлхийн зах зээлд бага оврын онгоц боломжийн үнэтэй байдаг. Хамгийн багаар бодоход 100 мянган ам.доллараар жижиг оврын онгоц худалдаад

авчихна шүү дээ. Нэлээд тансаг з э р э г л э л и й н х бол 500 мянган ам.доллар хүрнэ.

-Танай жижиг оврын онгоц хэдэн к и л о м е т р и й н өн дөрт гарах боломж той вэ, бас нислэгийн ра диусын хамрах хүрээ нь ямар байх уу?

-Бид чинь далайн түвшнээс дээш 1500 кило метрийн

өндөрт амьдарч байгаа хүмүүс. Бараг л нислэгийн түв шин гэсэн үг. Тэгэхээр манай онгоц хэтэрхий өндөрт хөөрдөггүй. Тэрэлж, Төв айм гийн Эрдэнэ сум гээд хамрах радиус нь 40 километр дотор байдаг.

-“Нислэг” төв найман онгоц-той гэсэн. Бүгдээрээ зэрэг агаарт хөөрөхөөр болбол нислэгийн аюулгүй байдлыг хэрхэн мөрддөг вэ?

-Заримдаа зочин их ирвэл бүх онгоцоо зэрэг агаарт хөөргөх тохиолдол гарна. Гэхдээ мэдээж нислэгийн аюулгүй ажиллагааны дүрмийг чанд мөрдөлгүй яахав. Бүх онгоц хоорондоо богино долгионы стан цаараа холбогддог. Нис-гэгч нар нь богино долгионы хол боо гоор холбогдоод, өндрөө тохируулаад зөрдөг. Бид аюулгүй ажиллагааны

дүр мийг нягт баримталдаг боло хоор тэгж их мөргөлдөж, шүргэлцэх асуудал гардаггүй юм.

-Жижиг онгоцоор өндөр гарч алсыг харах, байгалийн үзэсгэлэнг тольдох аялал дэл-хий дахинд ч нэлээн хөгжиж байгаа юм байна, тийм ээ?

-Жара тур үнэхээр өндөр хөгжиж байна. Тодорхой хэм-жээний өндөрт хөөрч, өөр мэдрэмжийг мэдрээд ирэ-хээр хүмүүст улам л нисэх хүсэл төрдөг. Бид хөх тэнгэрт хүслээрээ нисэх боломжийг зочдодоо олгодог. Горхи Тэрэлжийн байгалийн цог-цолборт газрын үзэсгэлэнг бүхэлд нь тольдоод ирэхээр хүмүүс их сэтгэл өндөр байдаг. Манай төвд жуулчид их ирдэг юм. Харамсалтай нь дэлхий дахиныг хамарсан халдварт өвчнөөс болоод гаднын жуулчид ирж чадахгүй болчихлоо.

-Жижиг оврын онгоцны нис-лэгийг орон даяар үйл дэхэд хүлээн зөвшөөрдөг болчихвол аймгуудад шуудан хүргэхэд ч хялбар, түргэн шуурхай болох юм байх?

-Тэгэлгүй яахав. Шуудан үйл-чилгээнд ашиглахад хамгийн тохиромжтой хөлөг. Бас өдөр-төө онгоцоор аль нэг аймаг ороод, буцаад ирэх боломжтой. Сүүлийн үеийн жижиг онгоцууд тав тухтай нисэх боломжийг хангасан байдаг. Машинаар явахад зам эвдрэлтэй бол маш их ядарч туйлддаг. Харин жижиг онгоцоор тав тухтай нисэхэд ядрахгүй шүү дээ. Би өнөөдөр аль нэг аймаг руу явлаа гэхэд Иргэний нисэхийн ерөнхий газар руу мэдээлэл өгөөд л болчихно. Олон улсад ч жижиг оврын онгоцны нислэг үйлдэхэд төв рүүгээ мэдээлээд л болчихдог. Манайд удахгүй ийм үйлчилгээ нэвтрэх байх. Хууль эрх зүйн орчин нь бараг бүрдчихээд байгаа.

Тодорхой хэмжээний өндөрт хөөрч өөр мэдрэмжийг мэдрээд ирэхээр хүмүүст улам л нисэх хүсэл төрдөг. Бид хөх тэнгэрт хүслээрээ нисэх боломжийг зочдодоо олгодог.

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: Барилга байгууламжийн урсгал засварын ажил гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах.

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР/ГЭРЭЭНИЙ ДУГААР: УСУГ-АҮ-2020-76Ус сувгийн удирдах газар эрх бүхий тендерт оролцогчдоос Барилга байгууламжийн урсгал засварын ажил

гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.Тухайн тендерт эргэж төлөгдөхгүй нөхцөлтэйгээр 50,000 /тавин мянган/ төгрөгний цахим тендерийн хураамж

төлж оролцоно. Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс эхлэн 30 хоногийн дотор хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь Санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна.Үүнд: Сүүлийн 2 жил буюу 2018, 2019 онуудын Аудитаар баталгаажуулсан санхүүгийн тайлан ирүүлнэ.Сүүлийн 2 жилд буюу 2018, 2019 онуудад ижил төстэй гэрээ хийсэн тухай мэдээлэл ирүүлнэ.Борлуулалтын орлого нь сүүлийн 2 жил /2018, 2019/ тус бүр тухайн багцын төсөвт өртөгөөс 100%-с дээш байх.Нэг оролцогч тухайн тендерийн 2 багцад санал ирүүлж болно. Хэрэв 3 дахь багцад санал ирүүлсэн тохиолдолд

түүнийг үнэлэхгүй болохыг анхаарна уу.Тендерийн хамт Багц-1 960,000 /есөн зуун жаран мянган/ төгрөг, Багц-2 400,000 /дөрвөн зуун мянган/ төгрөг, Багц-3 600,000 /зургаан зуун мянган/ төгрөг, Багц-4 300,000 /гурван зуун мянган/ төгрөгний тендерийн баталгаа тус тус ирүүлнэ.Хүчинтэй байх хугацаа: 2020 оны 08 дугаар сарын 23-ны өдрийг дуустал.Тендерийг 2020 оны 06 дугаар сарын 26-ний өдрийн 11 цаг 00 минутаас өмнө цахим системээр тендерийн

материалаа ирүүлэх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 06 дугаар сарын 26-ний өдрийн 11 цаг 30 минут-аас нээнэ.

Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.Дотоодын давуу эрх тооцно. Гадаадын этгээд оролцох эрхтэй.

ХАЯГ: УЛААНБААТАР ХОТ, БАЯНЗҮРХ ДҮҮРЭГ, УС СУВГИЙН УДИРДАХ ГАЗАР, ТОКИОГИЙН ГУДАМЖ-5, ӨӨРИЙН БАЙР, С.ЧИНБААТАР УТАС: 70157018-121

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА

Naadam Festival to avoid mass gatheringThis year’s festival includes the State Grand Honoring Concert at the Cultural Palace of Ulaanbaatar on July 11 and placement of the Nine White Banners at the Central Stadium, festival opening remarks by the President of Mongolia.

NCCD: A total of 33 patients have recovered

MNT 213.7 billion has been spent on the health sector in connection with the pandemic, of which MNT 176.1 billion was provided with foreign assistance and loan.

ZGM DAILY| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ20 2020.05.26, TUESDAY~№090 (1369)

The Constitution of Mongolia had been amended for the first time in 19 years

Amendments to the

Constitution takes effect

Bayartsetseg.D, ZGM Daily

Imag

e by

Ger

elch

uluu

n.J

Amendments to the Constitution which have been made for the first time in 19 years came into force

on Monday. Analysts criticized the government for being unstable, with an average term of 1.8 years since the beginning of democratic elections. The amendments were made in four different parts of parliamentary system and governance, executive power, enhancement of accountability of judicial systems, and of the local governance system.

According to the Constitutional amendment, Cabinet members shall be appointed and dismissed by the Prime Minister upon presenting to the Parliament and the President. It also limits the number of MPs who can serve

as members of the government and stipulated that a citizen of Mongolia who has the age of less than 50 shall be elected as President once in every six years.

State of emergency extended until June 30

Enlarged session of the State Emergency Commission (SEC) decided to extend the state of emergency for another one month concerning the findings of professional organizations in order to prevent respiratory disease caused by the novel coronavirus.

SEC has held its 22nd meeting since the French national initially tested positive for COVID-19.

Following the SEC’s decision, the Government decided to evacuate citizens from Russia from Monday to Wednesday. In this regard, the Embassy of Mongolia in Russia announced that it will repatriate citizens to Mongolia on the route Moscow-Ulaanbaatar flight on Monday and the Naushki-Sukhbaatar route on May 25-26.

Mongolia has been evacuating citizens since the COVID-19 outbreak started in China on

Bayartsetseg.D, ZGM Daily January 6. During this period, a total of 62,510 citizens have come to Mongolia, According to the Head of SEC, Enkhtuvshin Ulziisaikhan’s statement, Mongolia has been organizing the evacuation of its citizens from abroad in stages since February due to the COVID-19 outbreak and it will continue to bring citizens back from abroad based of our resources and capacities. The main principle considered that one person one room. Image by Batsaikhan.S

SOCIETY

accordance with the principle that natural resources are in the hands of the people and the majority of their benefits shall belong to the citizens. The lawyers highlighted “This is a matter of concern for Mongolia, where the mining sector has a significant impact on the economy. In other words, there is a risk of scaring away investors if it is not properly illuminated in organic laws.”

“The four bills on amendments to the Constitution of Mongolia, carrying the people’s desire for a better future, are now passing in parliament after being actively discussed in the last three parliaments. In the past three years, these amendments were high on the agenda of the seventh Parliament of Mongolia, founded by the wills of the Mongolian people,” Speaker of Parliament, Zandanshatar Gombojav emphasized previously.

ACCORDING TO THE CONSTITUTIONAL AMENDMENT, CABINET MEMBERS SHALL BE APPOINTED AND DISMISSED BY THE PRIME MINISTER UPON PRESENTING TO THE PARLIAMENT AND THE PRESIDENT.

Additionally, the law states that it shall establish the legal basis for the development of strategically important mineral deposits in

Image by Gerelchuluun.J

Mining expenditure may drop as companies cut costs

The State Emergency Commission on Thursday decided to celebrate this year’s Naadam Festival in an updated format in line with the current situation caused by COVID-19. Due to the ongoing heightened state of emergency against the pandemic, it was not clear whether the big public celebration would take place or not. This year, the celebration commemorates the 2229th anniversary of Foundation of the first Mongolian State, 814th anniversary of the founding of the Great Mongol Empire, and the 99th anniversary of the Mongolian People’s Revolution.

This year’s festival includes the State Grand Honoring Concert at the Cultural Palace of Ulaanbaatar on July 11 and placement of the Nine White Banners at the Central Stadium, festival opening remarks by the President of Mongolia, and the grand opening concert on July 12. Artists will give the Naadam Grand Opening Concert from several locations, which will be broadcast to the public using technologies to avoid gathering.

Naadam wrestling, archery, knuckle-bone shoot ing tournaments, and horse races will be held as usual; however, every participant of the tournaments, tournament organizers, and festival celebrants will have to be tested for COVID-19. Festival celebrants will enjoy the festivities via the Internet, TV or radio and there will not be any market stalls around the Central Stadium and Khui Doloon Khuda.

POLITICSDuring its extended meeting, the SEC discusses the draft temporary regulation to prevent the spread of the COVID-19 during the 2020 parliamentary election campaign.

ECONOMYBodi Insurance JSC, a newly MSE Tier-1 listed company, held its primary market order opening, and the opening bell ceremony on May 25 at the Mongolian Stock Exchange (MSE).

Top 20 index down 0.55 percent, to 16,006.41 points. MSE A index decreases 0.2 percent, to 7,721.65 points. MSE B index drops 0.01 percent, to 7,349.08 points. Market cap stands at MNT 2.41 trillion.

SOCIETYThe Barilga Expo 2020 International Construction Exhibition, which introduces the construction and new technologies to the public, launches yesterday.

Diplomatic representatives led by Ambassador Extraordinary and Plenipotentiary of the Democratic People’s Republic of Korea (DPRK) to Mongolia O Sung Ho visits the Institute of International Affairs of the Mongolian Academy of Sciences (MAS).

The 62nd academic conference of Mongolian medical sciences was held online for the first time on Monday, at the Mongolian National University of Medical Sciences (MNUMS).

ZGM: HIGHLIGHTS

ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | ZGM DAILY 21 2020.05.26, TUESDAY~№090 (1369)

NCCD: A total of 33 patients have recovered Naadam Festival to avoid mass gathering

On May 25, one more COVID-19 patient in Mongolia has recovered and being discharged from the National Center for Communicable Diseases (NCCD), head of the NCCD Dulmaa Nyamkhuu said in a press conference. In other words, a total of 33 patients have recovered from the coronavirus as of today.

Currently, 108 people are being treated. The average age of an infected person is 24 years. Cadets from military schools in 15 Russian cities arrived on May 13; 57 of them tested positive for coronavirus. All 141 cases confirmed in Mongolia as of May 25 are imported.

Therefore, MNT 213.7 billion has been spent on the health sector in connection with the pandemic, of which MNT 176.1 billion was provided with foreign assistance and loan, MNT 20.6 billion was financed with budget adjustments in education and health sectors,

SOCIETY

MINING

Aminaa.U, ZGM Daily

Tenuun.A, ZGM Daily

and MNT 17 billion was funded with government reserve and budgetary allotment.

Beginning from February 1 until October 1, 2020, customs and VAT duties are exempt for pharmaceuticals, medical devices, equipment, and disinfectants and sanitizing substances to be imported for diagnosis and treatment purposes, according to the State Emergency Commission (SEC).

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН НЭР: XVII.1.63 “Эрүүл мэндийн төвийн барилга, 5 ор /Баян-Өлгий, Ногооннуур сум, Ховд баг/” төсөл, арга хэмжээний гүйцэтгэгчийг сонгон шалгаруулах тендер.

ТЕНДЕР ШАЛГАРУУЛАЛТЫН ДУГААР: ЭМЯ/202003130Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Төрийн худалдан авах ажиллагааны газар нь эрх бүхий

тендерт оролцогчдоос XVII.1.63 “Эрүүл мэндийн төвийн барилга, 5 ор /Баян-Өлгий, Ногооннуур сум, Ховд баг/” ажлыг гүйцэтгэх тухай цахим тендер ирүүлэхийг урьж байна.

Энэхүү ажлын тендер шалгаруулалт нь төрийн худалдан авах ажиллагааны цахим системээр зарлагдаж байгаа цахим тендер тул www.tender.gov.mn хаягаар орж дэлгэрэнгүй мэдээлэл болон цахим тендерийн баримт бичгийг авна уу. Тендер шалгаруулалтыг Сангийн сайдын 2019 оны 255 дугаар тушаалаар батлагдсан “Худалдан авах ажиллагааны цахим системээр тендер шалгаруулалт зохион байгуулах, холбогдох мэдээллийг зарлан мэдээлэх журам”-ын дагуу зохион байгуулж байна.

Тендерт оролцогч нь тендерийн баримт бичгийг илгээхийн өмнө 50,000.00 (Тавин мянга) төгрөгийг цахим систем ашиглан төлсөн байх.

Тендер нь түүнийг нээсэн өдрөөс хойш 30 хоногийн хугацаанд хүчинтэй байна.Тендерт оролцогч нь санхүүгийн болон туршлагын дараах шаардлагыг хангасан байна.Үүнд:Борлуулалтын хэмжээ: Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын борлуулалтын орлогын дундаж хэмжээ нь батлагдсан төсөвт өртгийн 30 хувиас багагүй байна.Түргэн хөрвөх чадвартай хөрөнгө болон авах боломжтой зээлийн нийт дүн: Батлагдсан төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 30 хувиас багагүй байна. Ижил төстэй ажлын өртөг: Сүүлийн 3 жил буюу 2017, 2018, 2019 онуудын аль нэг жилд доод тал нь нэг удаа батлагдсан төсөвт өртгийн үнийн дүнгийн 30 хувиас доошгүй хэмжээний ижил төстэй ажлын ерөнхий гүйцэтгэгчээр ажиллаж улсын комисст хүлээлгэн өгсөн байна. Хийж гүйцэтгэсэн ижил төстэй ажлын гэрээ, хүлээлгэн өгсөн комиссын акт, ажлыг цаг хугацаанд нь чанартай хийж гүйцэтгэсэн талаарх захиалагчийн тодорхойлолтын хуулбарыг тус тус ирүүлнэ.Тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай эсэх: тийм

Дараах тусгай зөвшөөрөл шаардлагатай:БА-2.1. Цутгамал болон угсармал төмөр бетон, мод ба өрөгт бүтээцэн барилгын угсралт, өргөтгөл, шинэчлэлийн ажил,

БА-6.1. Барилга байгууламжийн дотор ус хангамж, ариутгах татуургын шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралтБА-6.2. Барилгын барилга байгууламжийн дотор халаалт, салхивчийн шугам сүлжээ, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, гадна салбар шугам сүлжээний угсралтБА-6.3. Барилга байгууламжийн дотор гэрэлтүүлэг, цахилгаан хангамжийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт,БА-6.4. Барилга байгууламжийн дотор холбоо дохиолол, интернэт сүлжээ, гал унтраах болон галын аюулын дохиоллын системийн угсралт, тэдгээрийн тоног төхөөрөмж, тухайн барилгын гадна салбар шугам сүлжээний угсралт. БА-8.1. Барилга байгууламжийн засвар, засал чимэглэл, интерьер, орчны тохижилтын ажил

Тендерийн баталгааны дүн: 3,400,000.00 (гурван сая дөрвөн зуун мянган) төгрөг. Монгол Улсын хуулийн этгээд тендерийн баталгааг банкны баталгаа, Монгол Улсын Засгийн газрын

бонд, эсхүл Монгол Улсын Засгийн газраас зөвшөөрсөн үнэт цаасны хэлбэрээр ирүүлж болно.Тендерийн материалд цахим тендерийн баталгааг хавсарган ирүүлэх шаардлагагүй бөгөөд цахим

систем тендерийн баталгаа гаргагч арилжааны банкны мэдээллийн сангаас тендерт оролцогчийн тендерийн баталгааны талаарх мэдээллийг шалгана.

Тендерийг 2020 оны 06 дугаар 25-ны өдрийн 10.30 цагаас өмнө цахим системээр илгээх ба нээлтэд оролцох хүсэлтэй тендерт оролцогчдыг байлцуулан тендерийг 2020 оны 06 дугаар 25-ны өдрийн 11.00 цагт нээнэ.

Гадаадын этгээд тендер ирүүлэх эрхгүй.Дотоодын давуу эрх тооцно.Сонирхсон этгээд тендерийн баримт бичиг болон бусад мэдээллийг доорх хаягаар авч болно.

Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг, ТӨРИЙН ХУДАЛДАН АВАХ АЖИЛЛАГААНЫ ГАЗАР, Улаанбаатар хот, Баянзүрх дүүрэг, 1 дүгээр хороо,

Энхтайваны өргөн чөлөө-16А, Засгийн газрын IX байр,Утас: 263022, 260056

Цахим хаяг: www.tender.gov.mn

ТЕНДЕРИЙН УРИЛГА Огноо: 2020 оны 05 дугаар сарын 26-ны өдөр.

The Turquoise Hill Resources (TRQ), an investor of Oyu Tolgoi (OT) reported that the Oyu Tolgoi underground mine project which was planned to cost USD 1.3 billion in 2020, contracted its spending to USD 1.1 billion mainly due to COVID-19 outbreak. It has also deteriorated open-pit cost from USD 120 million to up to USD 80 million. Oyu Tolgoi project made over 94 percent of foreign direct investment of Mongolia in the first quarter of the year. Petromatad, which has discovered an oil field in the Tamsag basin, has cut its

employees’ salaries, reducing the earnings of all directors and senior managers by an average of 50 percent and the salaries of professional consultants by up to 45 percent since the second quarter. In the future, it is possible to cut additional costs depending on market conditions.

Additionally, Tsairt Mineral LLC, the main exporter of zinc, has postponed construction work at the open pit

this year. As a result, the company said, the plant's supply could be disrupted. The company announced

that preparations for an underground mine that will create about 200 jobs have been delayed. Coal companies have also cut their export plans this year. For example, Erdenes Tavan Tolgoi planned to sell 9.2 million tons of coal

this year but reduced it by 30 percent to 6.2 million tons.

Erdenes Tavan Tolgoi planned to sell 9.2 million tons of coal this year but reduced it by 30 percent to 6.2 million tons.

BEGINNING FROM FEBRUARY 1 UNTIL OCTOBER 1, 2020, CUSTOMS AND VAT DUTIES ARE EXEMPT FOR PHARMACEUTICALS, MEDICAL DEVICES, EQUIPMENT.

САНДЛЫН ТҮШЛЭГ НАЛЖ СУУХ

Сандлын гуравны нэг дээр суух ёстой гэдэг боловч аж -лын ширээний ард суухад энэ нь то хи ромжгүй байдаг. Байнга суу гаа ажил хийдэг хүмүүсийг ну руугаа сандлын түшлэгт бү-рэн налж суухыг эмч нар зөв-лөж байна. Аль болох урагш бө хий хөөс зайлс хийх хэрэгтэй. Нурууны дээд болон доод хэсэг сандлын түш лэ гийг налах учраас огт хө дөл гөөнгүй биш, янз бүрээр тохи руулах боломжтой сан дал сон гоо рой. Мөн нэмэлт дэр ну-руун даа байр луулсан ч болно.

ХӨЛӨӨ ГАЗАРТ ТЭГШ БАЙРЛУУЛАХ

Та энэ байрла лаар өвдгөө ну -галж суух үе дээ хөлөө га зарт тэгш хэн байр луу лах хэрэг тэй. Өдөржин ши рээ ний ард суухдаа

өс гий тэй гу-тал өмссөн бол гутлаа тайлж суувал илүү үр дүн -тэй. Мөн та-ны сууж буй сандлын өн -дөр зөв то -х и р о о г ү й бол хөлийн

та виур ашиг лаа рай. Энэ нь таныг зөв суу-хад ихээ хэн тус бол но. Хөлөө тавиур дээр та-виагүй, дээр нь сан-дал жаахан өн дөр бол нуруугаараа бөгтийх гээд байдаг. Тиймээс өөрт то хирсон хөлийн та виу р сонгоорой.

ХӨЛӨӨ ЗӨРҮҮЛЖ СУУХ

Ихэнх хүн аж лын ши рээ нийхээ ард хөлөө

ачиж, эс вэл ша гайгаа зөрүүлж

2020.05.26, МЯГМАР~№090 (1369) ЗГМ ЗӨВЛӨГӨӨ22

Зөв суувал суудлын өвчнөөс сэргийлэх боломжтой

Сандлынхаа гуравны нэг дээр суух ёстой гэдэг боловч ажлын ширээний ард энэ нь тохиромжгүй

Хүзүү, нурууны булчингийн гаралтай өвдөлтийн 70-90 хувь нь бидний амьдралын буруу дадлаас шалтгаалж байгааг судлаачид анхааруулж байна. Удаан хугацаагаар хөдөлгөөнгүй суух нь эрүүл мэндэд муугаар нөлөөлдөг. Эрдэмтэд энэ түгээмэл ажиглагддаг өвчнийг “суудлынх” гэж нэрлэх болсон. Ялангуяа, оффиссын ажил хийдэг хүмүүс энэ өвчнөөр түгээмэл өвддөг. Байнгын нэг байрлалаар суух нь нуруу, мөр, гар болон

С.Дөлгөөн, ЗГМ Сонин

хөлний ачааллыг нэмдэг. Тиймээс буруу суухаас аль болох зайлсхийхийг эмч нар зөвлөж байна. Ингээд Насан туршийн боловсролын төвийн хэрхэн зөв суух зөвлөгөөг хүргэж байна.

КОМПЬЮТЕРИЙН ДЭЛГЭЦ НҮДНИЙ ТҮВШИНД БАЙХ

Таны нүд компьютерийн дэлгэ-цээс 5-7 см доош байрлах шугамд огтлолцох ёстой. Хэрэв ийм байр лалаар зөв суусан бол танд тол гой гоо хазайлгах шаардлага га рах гүй. Учир нь бидний нүд али ваа зүйлийг хөндлөн биш, бо -соо чиглэлд харахдаа илүү сайн бай даг. Дэлгэцээ зөв то хи руулж, зөв байрлалаар суух үед илүү олон зүйлийг харах бо ломж той. Мөн таны хүзүү болон нуруунд ачаалал өгөхгүй.

суу даг. Ши рээний ард хөлөө ачиж удаан суувал цусны эргэл т буурч, түнх болон ну руу ны үед очих даралтыг нэмэг дүүл дэг. Иймээс ширээний ард суух даа хөлийн тавхай га зарт бүтэн та-виг даж, биеийн жинг мэд рэ хэд дэм болох аж. Энэ суулт цусны эргэлтийг сайж руу лдаг. Мөн хоёр хө лөө хооронд нь зөрүүлж, хэ сэг ху га цааны да раа дасгал хө -дөл гөөн хийхийг зөвлөж байна.

САНДЛАА ӨӨРИЙНХӨӨ БИЕД ТОХИРУУЛАХ

Ажлынхаа сандлын өндрийг заа вал тохируулах ёстой. Та-шааны өндөр өв дөг нөөс бага зэрэг өн дөрт байрлах хэрэгтэй. Ерөнхий дөө та ны хөл 90 граду-сын налуу ну гарч байвал зөв байрласан гэж үзэж болно. Энэ байрлал эхэндээ хэцүү байх бо-ловч, хэв шил болго хын тулд хи-чээх хэрэгтэй.

30 МИНУТ ТУТАМ ЗАВСАРЛАГА АВАХ

Удаан хугацаагаар сууснаас болж булчингууд чилж, ядард-гыг эмнэлгийн ажилтнууд хэлж байна. Зөв байрлалаар олон цаг суусны дараа ч гэсэн ну руунд ачаалал ирдэг. Ийм нөх цөлд тогтмол завсарлага авч байх нь

чухал. Мэргэжилтнүүд 30 ми нут суусны дараа заавал түр зав сар-лага авч, цаг тутамд ямар нэгэн дасгал хийж байхыг зөв лөжээ.

ГАРАА ТАВИХ САНДЛЫН ТҮШЛЭГНИЙ ӨНДРИЙГ

ТОХИРУУЛАХ Оффист ажлын ширээний

ард суух үедээ бид гараа тавих санд лын түшлэгийн өндрийг то хи руулахаа мартчихдаг. 75-90 гра дус хүртэлх бүх өнц гөөр то хой гоо түшлэг дээр байр-луу лахад та ны гар уян ха тан хө дөлж байх учир тай. Мэр гэ-жилтнүүд энэ зөв лөгөөг хэрэг-жүүлс нээр нуруу өв дө хөөс сэр-гий лээд зогсохгүй, ну рууг улам бэхжүүлнэ гэдэг.

ШИРЭЭНИЙ АРД ЗААВАЛ ЧИХЭВЧ ХЭРЭГЛЭХ

Заримдаа ажлын ширээний ард сууж байх үед анхаарал сар ни хад хүргэдэг олон зүйл то-хиолддог. Мэргэжилтнүүд гар ут саа раа ярих үедээ чихэвч хэ-рэг лэх хэрэгтэй хэмээн зөв лөж байна. Ингэснээр таны толгойн зөв, байр лал алдаг дахгүйгээс гад на, нуруу өвдөхөөс сэргийл-нэ. Тэр тусмаа хэрэв та олон дууд лага хүлээж ав даг бол үүнийг анхаарахад гэм гүй.

Зөвлөгөө Хоёр цаг болоод 15 минут

зав сарлаж, идэвхтэй хөдөл-гөөн хийж, ал хаарай

Тасралтгүй компьютерт юм бичихээс зайлсхий. Ту хайл -бал, хэсэг бичээд, гараа ам -раан гаа бичсэн текстээ ду-гаар лах, үсгийн том жижгийг том руулах зэр гээр өөр зүйл хийгээрэй

Ажлын орчин нөхцөл болж бай вал хэсэг ажиллаад бага зэргийн амралт авч байх

Нүдний нулимс гоождог бо-ло хоос сэргийлж нүдээ үе үе цав чилж байгаарай

Таны нүд дэлгэцэд хэт ойр байж болохгүй. Бас дэлгэц ха рах даа 10 минут тутамд нү-дээ холдуулж байх хэ рэгтэй

Аль болох цэх суу. Тэгвэл мөр болон хүзүүнд ачаалал өгөх гүй, чилж өвдө хөөс сэргийлнэ.

Толгойгоо хоёр тийш зөө лөн эргүүлэх дасгалыг 10 мину-тын турш хийж хэвшээрэй

Мөрөө хойш, урагш чанга лж гэ дийл гэж, хотойлгоод дараа нь сулла.

Хийх дасгал Толгойгоо хоёр тийш бол гож,

аль болох чихээ мөрөн дөө хүр гэхийг хичээгээрэй

Эрүүгээ чангалан гүнзгий амьс гаа авч, таван секунд бо-лоод биеэ сулла.

Босож зогсоод нуруугаараа гэ дэр гээ бага зэрэг зөөл-нөөр хо тойлго. Нуруундаа мөн иллэг хий гээрэй

Хоёр гараа толгой дээрээ ний лүү лж бариад хойш нь сунгаж тат . Энэ үед тохой, гар шу луун байх ёстой

Хоёр гараа ташааны ард ба-риад хойш сунгаж татна. Энэ нь хөнгөн сунгалтын дас гал ба тохой шулуун байх ёстой.

23ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ | 2020.05.26, МЯГМАР~№089 (1368)ӨДРИЙН ХЭМНЭЛ

ЗГМ: ҮГИЙН СҮЛЖЭЭ

ӨРНИЙН ЗУРХАЙ ДОРНЫН ЗУРХАЙ

Загасны ордынхон хүч чадлаа гамна

Үс засуулбал: Бие эрхтний хүч сайжирнаНаран ургах, шингэх: 05:02-20:37 цагБарилдлага: Хүчин төгсөхШүтэн барилдлага: ХурьцахуйСуудал: Уул

Аргын тооллын тавдугар сарын 26, Ангараг гараг. Билгийн тооллын 4, Өглөгт охин одтой, шарагчин могой өдөр. Өдрийн наран 05:02 цагт мандаж, 20:37 цагт жаргана. Тухайн өдөр үхэр жилтнээ аливаа үйл хийхэд эерэг сайн ба бич, тахиа жилтнээ сөрөг муу нөлөөтэй тул элдэв үйлд хянамгай хандаж, биеэ энхрийлүүштэй. Эл өдөр буян номын үйл эхлэх, дээдсээс халамж хүсэх, лам хувраг болох, багш шавьд барилдах, номын абшиг авах, шинэ гэр ба байр авах, хараал, жатхыг булаах, газар лусын зан үйл хийх, өр барагдуулах, гэр бүрэхэд сайн. Ургаа мод таслах, газрын ам нээх зэрэг үйлд муу. Өдрийн сайн цаг нь үхэр, луу, морь, хонь, нохой, гахай болой. Хол газар яваар одогсод баруун хойш мөрөө гаргавал зохистой. Модон хохимой өдөр. Үс шинээр үргээлгэх буюу засуулбал бие эрхтний, хүч сайжирна.

Үс засуулбал бие эрхтний, хүч сайжирна

ЗГМ: СҮДОКҮ

871625394

163954827

935841276

642379185

798162543

254738619

316297458

429583761

587416932

Өмнөх дугаарын хариу

Хонь /III.21-IV.19/ Мэлхий /VI.22-VII.22/ Жинлүүр /IX.23-X.22/ Матар /XII.22-I.19/

Үхэр /IV.20-V.20/ Арслан /VII.23-VIII.22/ Хилэнц /X.23-XI.22/ Хумх /I.20-II.18/

Хамтатгах /V.21-VI.21/ Охин /VIII.23-IX.22/ Нум /XI.22-XII.21/ Загас /II.19-III.20/ Хариуцлагатай, чин сэтгэлээ

зориулан ажиллаж бусад хүмүүсийг байлдан дагуулж чадвал амжилт, нэр хүнд таныг тойрохгүй. Аливаад өнгөц, хөнгөн хуумгай хандахгүй байхыг зөвлөж байна. Өөрт ирэх бүхий л асуудлыг ул суурьтай, тайвнаар харж аль болох эерэг байдлаар шийдвэрлэхийг хичээ. Мэргэжлийн хүрээнд шалгалт хяналт явагдах, ямар нэгэн шинэ туршилт хийж магадгүй.

Олон хүний дунд орж ажиллахаар бол харилцаан дээрээ анхаарахгүй бол таны догшин ширүүн зан авир бусдын дургүйцлийг хүргэж болзошгүй. Үүнээс үүдэн ажил дээрх харилцаа мухардалд орж та ганцаардах эсвэл бүр ажилгүй болж болзошгүй. Шинэ төсөл хөтөлбөрт хамрагдах гэж байгаа бол бичиг цаасны ажлаа хангалттай гүйцэтгэ.

Өмнөх өдрийн ажлаараа өөрийгөө дарах хэрэггүй. Шинэ төлөвлөгөө боловсруулж шинэ эрч хүчээр өөрийгөө цэнэглэ. Өөрийн хүч чад-лыг ашиггүй зүйлд зориулах хэрэг-гүй. Үйл ажиллагааны хүрээгээ өөрч лөхийг хүснэ. Та өөрт ирэх бо-лом жийг хүлээж амьдралаа өөрч лө-хөд бэлэн байна. Хэт дурламтгай хү-мүүс энэ байдлаа өөрчилж чадахгүй, шинэ адал явдал хайсаар байх болно.

Таны сэдсэн үйл хэрэг олон түмний санаа бодлоос шууд хамаарахаар байна. Гэвч та өөрийн итгэл үнэмшил, зорилгоо бүрэн тайлбарлаж, тэднийг өөртөө татаж чадах эсэх нь таны хүчин зүтгэл, чин сэтгэл ер нь бүх зүйлээс тань шалтгаалах болно. Нэлээдгүй цаг хугацаа, хөрөнгө мөнгө зарж хийсэн ажлаа талаар өнгөрүүлэх хэрэггүй.

Ямар нэгэн алдаа дутагдал нь таны хувьд байж боломгүй зүйлийн нэг гэж үздэг. Тиймээс мэргэжлийн бүхий л үйл ажиллагаандаа анхааралтай, хянамгай хандаж зарим тохиолдолд туршлагатай мэргэжилтнээс зөвлөгөө ав. Cаваагүй зангаасаа болж хэрэг төвөгт орооцолдож болзошгүй хүний тоонд өсвөр насныхан мөн ажилгүй эрчүүд багтана.

Гадуур явах ажлаас ихээхэн эрч хүчээ алдана. Таны хувьд удаан хийгээгүй ажлаа гүйцэлдүүлэх гэж бүхий л тэнхээгээ барна. Яриа хэлэлцээр бүтэл муутай болж, таныг харамсахад хүргэнэ. Учир нь үүний төлөө багагүй мөнгө зарлагадсан. Хамтарсан хөрөнгө оруулалтыг бодож байж шийдвэрлэ. Гэхдээ танд ашигтай байх магадлал 80 хувь гэж ойлгож болно.

Өөрийн гаргасан санаа, хийсэн үйлдэлдээ хариуцлагатай байж ху-вийн зохион байгуулалттай байхыг зөв лөж байна. Ингэж чадвал та сан-хүү гийн байд лаа эрс сайжруулж чад-на. Өөрийн авьяас чадвараа ашиг лан олон хүнд тус хүргэж магадгүй. Санаа сэт гэл нийлдэг хүнтэйгээ хамтарч ажил лах нь оновчтой. Шинэ зүйлийг хэ рэг жүүлэхэд материаллаг болон мөнгө хөрөнгө ихээхэн шаардах болно.

Өнөөдөр та урд хожид мэдэрч байгаагүй тийм их эрч хүчийг мэдрэх болно. Бүхий л болж бүтэхгүй зүйлийг хийх итгэл төрж, хүч чадалдаа бахдана. Гэрээ хэлэлцээр хийх, олон нийттэй харилцах, улс төрийн үйл ажиллагаанд тун таатай байна. Таны бүхий л ажил саадгүй бүтэх болно. Од гараг өнөөдөр 100 хувь таныг ивээж байна.

Танд ашигтай ажлын санал ирнэ. Өнөөдөр эхлүүлсэн ажил тань ирээдүйд томоохон ашиг авчирч, таны хувьд амьдралын баталгаа болж мэднэ. Идэвх санаачлагаа нэмэгдүүлж, хөдөлмөрч байдлаар хандаж чадвал таны орчин нөхцөл, амьдрал ихээхэн өөрчлөгдөхийг мэдрэх болно. Та ур чадвар, нэр төрөө дээшлүүлж чадна. Машин техниктэй харьцахдаа болгоомжтой байгаарай.

Бизнес эрхэлдэг хүмүүст зорилгоо тодорхойлж нэг чиглэлд, нэг замыг сонгон түүнийхээ төлөө өөрийгөө зориул. Хайр сэтгэлийн харилцаа амжилттай. Эрчүүд хүч чадлаа нэмэгдүүлж, амьдралаа өөрийн гараар босгоход ханцуй шамлан орно. Гэр бүлээ зохиогоогүй бүсгүйчүүдэд танил нэмэгдэж, харилцаа эерэг талруу өрнөнө.

Таны хамгийн дотнын туслагч, зөвлөгч тань таныг ихээхэн баярлуулж магадгүй. Та ачааллыг ганцаараа үүрэх гэсний хэрэггүй. Хамт олны дунд орж ажиллах нь таны хувьд туршлага болохоос гадна таны зожиг зангийн эм байх болно. Өөртөө итгэлтэй байж үзэл бодлоо хамгаалж, зорилгодоо үнэнч тууштай байхыг зөвлөж байна.

Нийгэмд болж буй зүйлд автаж бухимдах хэрэггүй. Энэ нь түр зуурынх учраас аажимдаа нөхцөл байдал намдана. Албан тушаал ахих, эрх мэдэлд тэмүүлэх хэрэггүй. Мөнгө санхүүтэй холбоотой ажил эрхэлдэг хүмүүст таагүй зүйл тохиолдоно. Амьдрал таныг одоо ч сорьсоор л байх тул та өөрт ирсэн сорилтыг амжилттай давахыг хичээгээрэй.

71

8

62

6

2

8

3

7

4

3

5

8

9

73

2

7

1

36

2

Өмнөх дугаарын хариу 05.25

Ш ЗА УР НУ

О НГ ООАР

А Э Ч РО ИГ

ОО А ТЛРОХ

И У АЖМС Э

Д ВЭ РХ Г ЧЭ

Л МИ РУЭ О

НА УЖ РУМ

БОСООГООР:

2. Морин дээр мордоод урагш шавдуулсан үг

3. Монгол гэрийн үүд хавьцаа байх, тогоо сав агуулах тавиур, тавилга

4. Монголын төрийг хамгийн олон жил барьсан хаан

5. Эртний хүмүүсийн хадан дээр зурсан зураг

1. Зарим амьтдын хүйтний улиралд хэдэн сараар тухлан унтах байр, оромж

4. Монголын томоохон сүлжээ дэлгүүр

6. Увс аймгийн харьяат улсын арслан

8. Их Монгол Улсын 10 дахь

их хаан11. Монгол бичгийн шүд

буюу өргөс12. XV зуунд Европ тивд

25 сая хүний аминд хүрсэн тахлыг тараасан, дэлхийн хамгийн тэсвэртэй амьтан гэгддэг аюултай мэрэгч

6. Махбод7. Оосор бүч, зэл,

морины ногт, чөдөр гэх мэт олон зүйлд хэрэглэгддэг ширэн бүтээгдэхүүн

9. Суварга10. Ондоо

ХӨНДЛӨНГӨӨР:1

7

12

2

10

3

8

4

11

5

9

6

| ЗАСГИЙН ГАЗРЫН МЭДЭЭ24 2020.05.26, МЯГМАР~№089 (1368) ГАЛ ТОГОО

ОРЦ:Үхрийн мах-1 кгУлаан лооль-2 шСонгино-2 шМайонез-8 х/хГич-8 х/хХар перец-амталгаагаарДавс-амталгаагаар

ШИМ ТЭЖЭЭЛИЙН МЭДЭЭЛЭЛ: Нийт илчлэг: 204 ккалУураг: 28.2 грНүүрсус: 7.6 грӨөх тос: 20 гр

ХЭРХЭН ХИЙХ ВЭ:Үхрийн цул махаа дөрвөлжин хэрчээд сонгино, улаан лоолийг хоёр хуваана. Хэрчсэн махаа давс перецээр амтална. Дээрээс нь майонез болон гичээ хийн махаа базаарай. Ингээд нэг саванд махаа нэг үе хийгээд сонгино улаан лоолио нэг үе явуулан дахин мах, сонгино гээд үелэн өрөх хэрэгтэй. Ингээд саваа таглан дөрвөөс дээш цаг байлгана. Ингэснээр шорлог маань зөөлөн бас гялалзаад шүүс ялгарч өгдөг.Шорлогны нүүрсээ асаан цогшуулах хэрэгтэй. Цогших хооронд махаа шорлож бэлдэнэ. Ингээд утаанд болгосон амттай шорлог бэлэн боллоо.

ҮХРИЙН МАХАН

ШОРЛОГ