10 ನೇ� ತರಗತಯ ವಜಞಾನ ನೇ��ಟಸ�ಪಾಠ-1 ರಾಸಾಯನಕ ಕರ �ಯಗಳು� ಮತ�� ಸಮೀ�ಕರಣಗಳು�.

1. ಮಗನೀ!�ಷಯ# ಗಾಳಯ ಜೊ�ತ ವತ)ಸ ಆಕಸೈ�-ಡ ಪದರ ಉಂ#ಟು�ಮಾಡು�ತ�ದ. ಇದನ�! ಹೋ��ಗಲಾಡಸ ವೇ�ಗವಾಗನೀ ಉಂರಯಲು�.

2. i) H2+Cl2 2 HClii) 3BaCl2+Al2(SO4) 3 3 BaSO4 + 2AlCl3

iii) 2Na + H2O 2NaOH

3. i) ಕಯಾ?ಲಸ�ಯ# ಆಕಸೈ�-ಡ CaO

ii) CaO + H2O Ca(OH)2

4. ಯಾಕಸೈ#ದರ ನ�ರನ ಅಣ�ವನಲಲ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಪರಮಾಣ�ಗಳು� ಆಕರ� ಜನ ನ ಎರಡುರಷIರ�ತ�ವೇ.

5. ಕಬಬKಣವು ತಾಮNದ ಸಲಫೇP�ಟಸ ದರಾ�ವಣದಂ#ದ ತಾಮNವನ�! ಸಾSನಪಲುT ಟುಗೊ�ಳಸ�ತ�ದ. ತಾಮNದ ಸಲಫೇP�ಟಸ ದರಾ�ವಣದ ಬಣW ಬದಲಾಗಲು� ಕಯಾರಣ ಕಬಬKಣದ ಸಲಫೇP�ಟನ ತಳ ಹಸರ� ದರಾ�ವಣ ಉಂ#ಟಾಗ�ವುದ�.

6.NaOH + HCl NaCl + H2O.7. i) ಈ ಕರ �ಯಯಲಲ ಸೋ��ಡಯ# ಆಕರ� ಜನ ನ�! ಪಡರೋದ�ಕಸೈ�#ಡದ. ವಸ�� ವೊಂ#ದ� ಆಕರ� ಜನ ನ�! ಪಡರೋದ�ಕಸೈ�#ಡುರ ಅದನ�! ಉಂತರಷ)ಣ ಎನ�! ವರ�. ಆದa ರ#ದ ಸೋ��ಡಯ# ಉಂತರಷ)ಣಗೊ�#ಡದ.

ii) ಈ ಕರ �ಯಯಲಲ ತಾಮNದ ಆಕಸೈ�-ಡ ಆಕರ� ಜನ ನ�! ಕಳದ�ಕಸೈ�#ಡದ. ವಸ�� ವೊಂ#ದ� ಆಕರ� ಜನ ನ�! ಕಳದ�ಕಸೈ�#ಡುರ ಅದನ�! ಅಪಕರಷ)ಣ ಎನ�! ವರ�.ಆದa ರ#ದ ತಾಮNದ ಆಕಸೈ�-ಡ ಅಪಕರಷ)ಣಗೊ�#ಡದ.

ಅಭಯಾ?ಸದ ಪ�ಶನ!ಗಳಗೊ ಉಂತ�ರಗಳು�1. i) a and b

2. d) ಸಾSನಪಲುT ಟು ಕರ �ಯ.

3. a) ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಅನಲು ಮತ�� ಕಬಬKಣದ ಕಸೈ�T�ರ-ಡ ಉಂ#ಟಾಗ�ತ�ದ.

4. ಪ�ತವತ)ಕ ಮತ�� ಉಂತe ನ! ಗಳುಲಲರ�ವ ಧಾತ�/ಸ#ಯ�ಕ�ಗಳು ರಾಶ ಮತ�� ಆವೇ�ಶ ಸಮನಾಗನೀರ�ವ ಸಮೀ�ಕರಣವೇ� ಸರದ�ಗನೀಸದ ರಾಸಾಯನಕ ಸಮೀ�ಕರಣ.ರಾಶ ಸ#ರಕಷಣಾ ನಯಮದ ಪ�ಕಯಾರ ರಾಸಾಯನಕ ಕರ �ಯಯ ಉಂತe ನ! ಗಳುಲಲರ�ವ ಧಾತ�ಗಳು ಒಟು�I ರಾಶಯ� ಪ�ತವತ)ಕಗಳುಲಲರ�ವ ಧಾತ�ಗಳು ಒಟು�I ರಾಶಗೊ ಸಮನಾಗನೀರಬೇ�ಕ�.ಆದa ರ#ದ ರಾಸಾಯನಕ ಸಮೀ�ಕರಣವನ�! ಸರದ�ಗನೀಸಬೇ�ಕ�.

5. a) 3H2 + N2 2NH3

b) 2H2S + 3O2 2H2O + 2SO2

c) 3BaCl2 + Al2 (SO4 )3 2AlCl3 + 3BaSO4

d) 2K + 2H2 O 2KOH + H2

6. a) 2HNO3 + 2Ca(OH)2 2Ca(NO3)2 + 2H2O b) 6NaOH + 3H2SO4 3Na2SO4 + 6H2O

1

c) NaCl + AgNO3 AgCl + NaNO3

d) BaCl2 + H2SO4 BaSO4 + 2HCl

7. a) 2Ca(OH)2 + 2CO2 2CaCO3 + 2H2Ob) Zn + 2 AgNO3 Zn(NO3)2 + 2Agc) 2Al + 3CuCl2 2AlCl3 + 3 Cud) BaCl2 + K2SO4 BaSO4 + 2 KCl

8.a)2KBr+BaI2 2KI + BaBr2 ದಂnಸಾSನಪಲುT ಟು ಕರ �ಯ b) ZnCO3 ZnO + CO2 ವಭಜನೇ ಕರ �ಯc) H2 + Cl2 2HCl ಸ#ಯೋಗ ಕರ �ಯ.

d) Mg +2HCl MgCl2 + HCl ಸಾSನಪಲುT ಟು ಕರ �ಯ

9. ಅ#ತರ�ರಷW ಕ ಕರ �ಯ ಎ#ದರ ಉಂರಷW ವನ�! ಹೀ�ರಕಸೈ�ಳು�r ವ ರಾಸಾಯನಕ ಕರ �ಯ. ಉಂದರಾಹರಣಗೊ ಬೇಳrಯ ಕಸೈ�T�ರ-ಡ ನ ಬಬಳ ಬಣW ವು ಸ�ಯ)ನ ಬೇಳುಕನ�! ಹೀ�ರಕಸೈ�#ಡು� ಬ�ದ� ಬಣW ಕಸೈ ತರ�ಗ�ತ�ದ.

ಬಹೀರ�ರಷW ಕ ಕರ �ಯ ಎ#ದರ ಉಂರಷW ವನ�! ಬಬಡು�ಗಡರೋ ಮಾಡು�ವ ರಾಸಾಯನಕ ಕರ �ಯ.ಉಂದರಾಹರಣಗೊ ಕಯಾ?ಲಸ�ಯ# ಆಕಸೈ�-ಡ ನ�ರನೇ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ ಉಂರಷW ಬಬಡು�ಗಡರೋ ಮಾಡು�ತಾ� ಅರಳದ ಸ�ಣW ( ಕಯಾ?ಲಸ�ಯ# ಹೋ-ಡರಾ�ಕಸೈ�-ಡ )ವನ�! ಉಂತe ತ� ಮಾಡು�ತ�ದ.

10.ಉಂಸರಾಟುದ ಸಮಯದಲಲ ಗ�T ಕಸೈ��ಸ ಆಮT ಜನಕದ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ ಇ#ಗಾಲುದ ಡರೋ- ಆಕಸೈ�-ಡ ಮತ�� ನ�ರನ�! ಉಂತe ತ� ಮಾಡು�ವುದರ ಜೊ�ತಗೊ ಶಕರ�ಯನ�! ಉಂರಷW ದ ರ�ಪದಲಲ ಬಬಡು�ಗಡರೋ ಮಾಡು�ತ�ದ.

C6H12O6 + O2 CO2 + H2O + ಶಕರ�

11. ವಭಜನೇ ಕರ �ಯಗಳು� ಸ#ಯೋಗ ಕರ �ಯಯ ವರ�ದu ವಾಗನೀವೇ. ವಭಜನೇ ಕರ �ಯಯಲಲ ಒ#ದ� ಸ#ಯ�ಕ�ವು 2 ಅಥವಾ ಹೋಚಚು�x ಸ#ಯ�ಕ�ಗಳಾಗನೀ ಅಥವಾ ಧಾತ�ಗಳಾಗನೀ ವಭಜನೇ ಹೋ�#ದ�ತ�ವೇ.ಪಾದರಸದ ಆಕಸೈ�-ಡ ನ�! ಕಯಾಯಸದರಾಗ ಅದ� ಪಾದರಸಮತ�� ಆಮT ಜನಕವಾಗನೀ ವಭಜನೇ ಹೋ�#ದ�ತ�ದ.

2HgO 2Hg + O2

ಈ ಕರ �ಯಗೊ ಉಂರಷW ಒದಗನೀಸಬೇ�ಕಯಾದ ಕಯಾರಣ ಇದ� ಅ#ತರ�ರಷW ಕ ಕರ �ಯಯಾಗನೀದ. ಹೋಚಚxನ ಎಲಾT ರಾಸಾಯನಕ ವಭಜನೇ ಕರ �ಯಗಳು� ಅ#ತರ�ರಷW ಕ ಕರ �ಯಗಳು�.ಆದರ ರಾಸಾಯನಕ ಸ#ಯೋಗ ಕರ �ಯಯಲಲ 2 ಅಥವಾ ಹೋಚಚು�x ಧಾತ�ಗಳು� ಅಥವಾ ಸ#ಯ�ಕ�ಗಳು� ಸ#ಯೋಗವಾಗನೀ ಒ#ದ� ಉಂತe ನ! ಉಂ#ಟಾಗ�ತ�ದ.

H2 + O2 2H2O

12. ಕಯಾ?ಲಸ�ಯ# ಕಯಾಬೇ��)ನೇ�ಟುನ�! ಕಯಾಯಸದರಾಗ ಕಯಾ?ಲಸ�ಯ# ಆಕಸೈ�-ಡ ಮತ�� ಕಯಾಬ)ನ ಡರೋ- ಆಕಸೈ�-ಡ ಬಬಡು�ಗಡರೋಯಾಗ�ತ�ದ.

CaCO3 CaO + CO2

ಆಮT ಮೀಶ�ತ ನ�ರನೇ�#ದಂಗೊ ವದ�? ತ ಹಾಯಸದರಾಗ ಅದ� ಆಮT ಜನಕ ಮತ�� ಜಲುಜನಕವಾಗನೀ ವಭಜಸಲುe ಡು�ತ�ದ.

2H2O H2 + O2

2

ಬೇಳrಯ ಕಸೈ�T�ರ-ಡುನ�! ಸ�ಯ)ನ ಬೇಳುಕರಗೊ ಒಡ�ದರಾಗ ಅದ� ಬೇಳr ಮತ�� ಕಸೈ�T�ರನ ಅನಲುವನ�! ಬಬಡು�ಗಡರೋ ಮಾಡು�ತ�ದ.

2AgCl 2Ag + Cl2 13. ರಾಸಾಯನಕ ಸಾSನಪಲುT ಟು ಕರ �ಯಯಲಲ ಒ#ದ� ಕರ �ಯಾಶ�ಲು ಧಾತ� ಸ#ಯ�ಕ�ದಲಲರ�ವ ಇನೇ�!#ದ� ಧಾತ�ವನ�! ಪಲುT ಟುಗೊ�ಳಸ�ತ�ದ. ದಂnಸಾSನಪಲುT ಟು ಕರ �ಯಯಲಲ ಎರಡು� ಧನ ಅಯಾನ�ಗಳು� ಮತ�� ಋಣ ಅಯಾನ�ಗಳು� ತಮ� ಸ#ಯ�ಕ�ಗಳ#ದ ಪಲುT ಟುಗೊ�ಳು�r ತ�ವೇ. ಉಂದರಾಹರಣಗೊCuSO4 + Zn ZnSO4 + Cu Na2CO3 + CaCl2 CaCO3 + NaCl

14. Cu + 2AgNO3 Cu(NO3)2(ಜಲಸ�ಯ) + 2Ag(ಘನ)

15. ವಲಸ�ನಗೊ�#ಡು ಅಯಾನ�ಗಳುನ�! ಹೋ�#ದಂರ�ವ ಎರಡು� ದರಾ�ವಣಗಳುನ�! ಸೋ�ರಸದರಾಗ ವಲಸ�ನಗೊ�ಳುr ದ ಲುವಣವು ಉಂತe ತ�ಯಾಗ�ತ�ದ.ಸn ಲುe ಸಮಯದ ನ#ತರ ತಳು ಸೋ�ರ�ವ ಈ ಲುವಣಕಸೈ ಪ�ಕಷೇಪಣ ಎ#ದ� ಈ ಕರ �ಯಗೊ ಪ�ಕಷೇಪಣ ಕರ �ಯ ಎ#ದ� ಕರಯಲಾಗ�ತ�ದ.

ಉಂದರಾ: ಪೊಟಾ?ಷಯ# ಕಸೈ�T�ರ-ಡ ದರಾ�ವಣಕಸೈ ಜಲಸ�ಯ ಬೇಳrಯ ನೇ-ಟರೇ��ಟಸ ದರಾ�ವಣವನ�! ಸೋ�ರಸದರಾಗ ಬೇಳrಯ ಕಸೈ�T�ರ-ಡನ ಪ�ಕಷೇಪಣ ಉಂ#ಟಾಗ�ವುದ�.AgNO3 + KCl AgCl + KNO3

16. a) ಉಂತರಷ)ಣ ಕರ �ಯ ಎ#ದರ ವಸ�� ವೊಂ#ದ� ಆಕರ� ಜನ ಪಡರೋದ�ಕಸೈ�ಳು�r ವುದ�. ಉಂದರಾ:

ತಾಮNದ ಪುಡಯನ�! ಆಕರ� ಜನ ಜೊ�ತಗೊ ಕಯಾಯಸದರಾಗ ತಾಮNದ ಆಕಸೈ�-ಡ ಉಂ#ಟಾಗ�ವುದ�. 2Cu + O2 2CuOಬಬಸಯಾಗನೀರ�ವ ತಾಮNದ ಆಕಸೈ�-ಡ ಮ�ಲಫೇ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಅನಲುವನ�! ಹಾಯಸದರಾಗ ತಾಮN ದ�ರಕ�ವುದ�. ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಆಕರ� ಜನಅನ�! ಪಡರೋದ�ಕಸೈ�#ಡು� ನ�ರಾವಯಾಗ�ತ�ದ.

CuO + H2 Cu + H2Ob) ವಸ�� ವೊಂ#ದ� ಆಕರ� ಜನ ಕಳದ�ಕಸೈ�#ಡುರ ಅದ� ಅಪಕರಷ)ಣ.

ಉಂದರಾ: ಬಬಸಯಾಗನೀರ�ವ ತಾಮNದ ಆಕಸೈ�-ಡ ಮ�ಲಫೇ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಅನಲುವನ�! ಹಾಯಸದರಾಗ ತಾಮNದ ಆಕಸೈ�-ಡ ಆಕರ� ಜನ ಅನ�! ಕಳದ�ಕಸೈ�#ಡು� ತಾಮN ದ�ರಕ�ವುದ�. CuO + H2 Cu + H2Oಸತ�ವನ ಆಕಸೈ�-ಡ ಜೊ�ತ ಕಯಾಬ)ನ ವತ)ಸದರಾಗ ಸತ�ವನ ಆಕಸೈ�-ಡ ಅಪಕರಷ)ಣಗೊ�#ಡು� ಸತ� ಉಂ#ಟಾಗ�ತ�ದ.

ZnO + C Zn + CO

17.X ಧಾತ� ತಾಮN. ಕಪುe ಬಣW ದ ಸ#ಯ�ಕ� ತಾಮNದ ಆಕಸೈ�-ಡ.

18. ಕಬಬKಣವು ಗಾಳಯಲಲನ ಆಮT ಜನಕ ಮತ�� ತ�ವಾ#ಶದ ಜೊ�ತಗೊ ವತ)ಸದರಾಗ ಕಬಬKಣದ ಜಲಸ�ಯ ಆಕಸೈ�-ಡ ಆಗನೀ ಪರವತ)ನೇ ಹೋ�#ದಂ ತ�ಕ�^ ಹೀಡಯ�ತ�ದ. ಇದನ�! ತಪಪeಸಲು� ಕಬಬKಣದ ವಸ�� ಗಳಗೊ ಬಣW ಬಳಯಲಾಗ�ತ�ದ.

3

19. ಎಣW ಮತ�� ಕಸೈ�ಬ�K ಹೋ�#ದಂದ ಆಹಾರ ಪದರಾಥ)ಗಳು� ಗಾಳಯಲಲರ�ವ ಆಮT ಜನಕದ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ ಕಮಟು� ವಾಸನೇಯನ�! ಉಂ#ಟು�ಮಾಡು�ತ�ದ. ಇದನ�! ತಪಪeಸಲು� ಅವುಗಳು ಜೊ�ತಗೊ ವತ)ಸದ ನೇ-ಟರೇ���ಜನನ�! ಹಾಯಸಲಾಗ�ತ�ದ.

20. ನಶಸ�ವಕಸೈ : ಲಫೇ��ಹಗಳು ಮ�ಲಫೇ ಗಾಳಯಲಲರ�ವ ಆಮT ಜನಕ ಮತ�� ನ�ರಾವ ವತ)ಸ ಅವು ಸವೇಯ�ವ#ತ ಮಾಡು�ವುದನ�! ನಶಸ�ವಕಸೈ ಎನ�! ವರ�. ನಶಸ�ವಕಸೈಯ� ಸಾಮಾನ? ವಾಗನೀ ಲಫೇ��ಹಗಳು ಉಂತರಷ)ಣ ಕರ �ಯಯ#ದರಾಗ�ತ�ದ.

ಉಂದರಾಹರಣಗೊ ಕಬಬKಣಕಸೈ ತ�ಕ�^ ಹೀಡಯ�ವುದ�.ಕಮಟು�ವಕಸೈ : ಕಸೈ�ಬ�K ಮತ�� ಎಣW ಪದರಾಥ)ಗಳು� ಉಂತರಷ)ಣಗೊ�#ಡರಾಗ ಅದರ ರ�ಚಚ ಮತ�� ವಾಸನೇ ಬದಲಾಗ�ವುದ� ಕಮಟು�ವಕಸೈ. ಎಣW ಪದರಾಥ)ಗಳುನ�! ರಪಪ�ಜರ�ಟುರನಲಲ ಇಟಾIಗ ತಾಪದ ಇಳಕಸೈಯ#ದ ಉಂತರಷ)ಣ ಕರ �ಯ ನಧಾನವಾಗ�ತ�ದ.

ಇದರ#ದ ಬೇ�ಗನೇ ಅವು ಕಸೈಟು�I ಹೋ��ಗ�ವುದಂಲುT .

4

ಘಟುಕ-2 ಆಮT ,ಪ�ತಾ?ಮT ಮತ�� ಲುವಣಗಳು�

1. ಪ�ತಯೊಂ#ದ� ಪ�ನಾಳುದಲಲರ�ವ ದರಾ�ವಣವನ�! ಕಸೈ#ಪು ಲಸಟು� ಸ ಕಯಾಗದ ಬಳುಸ ಪರ�ಕಷಸಬೇ�ಕ�.ಕಸೈ#ಪುಲಸಟು� ಸ ಕಯಾಗದವನ�! ಒ#ದ� ಪ�ನಾಳುದಲಲನ ದರಾ�ವಣದಲಲ ಮ�ಳು�ಗನೀಸದರಾಗ ಅದ� ನ�ಲಸ ಬಣW ಕಸೈ^ ಬದಲಾದರ ಆ ದರಾ�ವಣವು ಪ�ತಾ?ಮT ಎ#ದ�,ಅದ� ಕಯಾಗದವನ�! ಇನೇ�!#ದ� ಪ�ನಾಳುದಲಲನ ದರಾ�ವಣದಲಲ ಮ�ಳು�ಗನೀಸದರಾಗ ಅದ� ಕಸೈ#ಪು ಬಣW ಕಸೈ^ ತರ�ಗನೀದರ ಅದ� ಆಮT ಎ#ದ�,ಮತ�� ಯಾವುದ�ಬಣW ಬದಲಾವಣ ತ��ರಸದ� ಇರ�ವ ದರಾ�ವಣವು ಭಟI ಇಳಸದ ನ�ರ� ಎ#ದ� ತ�ಮಾ)ನಸಬಹ�ದ�.

2. ಮೊಸರ� ಮತ�� ಹ�ಳ ಪದರಾಥ)ಗಳುಲಲ ಆಮT ಗಳರ�ವ ಕಯಾರಣ ಅವು ಹೀತಾ�ಳ ಅಥವಾ ತಾಮNದ ಜೊ�ತ ವತ)ಸ ಅವುಗಳು ಸ#ಯ�ಕ�ಗಳುನ�! ಉಂತe ತ� ಮಾಡ ಆಹಾರ ಪದರಾಥ)ವನ�! ವರಷಕಯಾರಯನಾ!ಗನೀಸಬಹ�ದ�.

3. ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ.

ಆಮT + ಲಫೇ��ಹ ಲುವಣ + ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಅನಲು.ಈ ಕರ �ಯಯಲಲ ಬಬಡು�ಗಡರೋಯಾಗ�ವ ಅನಲುವನ�! ಉಂರಯ�ತ�ರ�ವ ಕರಡಗೊ�ಳrಯ ಸಮೀ�ಪಕಸೈ^ ತ#ದರಾಗ ಅದ� ಸಶಬa ವಾಗನೀ ಉಂರಯ�ತ�ದ.

4. CaCO3+ 2HCl CaCl2 + CO2+ H2O

5. ಆಮT ವು ನ�ರನೇ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಅಯಾನ ಉಂತe ತ� ಮಾಡು�ತ�ದ. ಆಮT ಗಳಾದ HCl,H2SO4,HNO3 ಮತ�� CH3COOH ನ�ರನೇ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಅಯಾನ (H+)

ಉಂ#ಟು�ಮಾಡು�ತ�ದ.ಆದರ ಆಲಫೇ�^�ಹಾಲ ಮತ�� ಗೊ�Tಕಸೈ��ಸ ನ#ತಹ ಸ#ಯ�ಕ�ಗಳು ದರಾ�ವಣಗಳು�

5

ನ�ರನಲಲ ವಲಸ�ನವಾದರಾಗ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಅಯಾನ�ಗಳುನ�! ಉಂತe ತ� ಮಾಡುದ ಇರ�ವ ಕಯಾರಣ ಆಮೀT�ಯ ಗ�ಣವನ�! ಪ�ದಶ)ಸ�ವುದಂಲುT .6. ಆಮT ದ ಜಲಸ�ಯ ದರಾ�ವಣ ವದ�? ತ ವಾಹಕವಾಗನೀರಲು� ಕಯಾರಣ ಅದರಲಲರ�ವ ಆವೇ�ಶಯ�ಕ� ಕಣಗಳಾದ ಅಯಾನ�ಗಳರ�ವುದ�.

7. ಶ�ರಷ HCl ಅನಲುದಲಲ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಅಯಾನ�ಗಳು� ಇಲುT ದಂರ�ವ ಕಯಾರಣ ಅದ� ಆಮೀTಯ ಗ�ಣವನ�! ಪ�ದಶ)ಸ�ವುದಂಲುT .

8.ನ�ರನ�! ಆಮT ಕಸೈ^ ಸೋ�ರಸದರ ಉಂತe ತ�ಯಾಗ�ವ ಉಂರಷW ವು ಮೀಶ �ಣವು ಹೋ�ರಸಡಯ�ವ#ತ ಮಾಡುಬಹ�ದ� ಮತ�� ಸ�ಟುI ಗಾಯಗಳುನ�! ಉಂ#ಟು�ಮಾಡುಬಹ�ದ�.

9. ಆಮT ದ ದರಾ�ವಣವನ�! ಸಾರರಕ�ಗೊ�ಳಸದರಾಗ ಏಕಮಾನ ಗಾತ �ದಲಲರ�ವ ಅಯಾನ�ಗಳು ಸಾರತಯ� ಕಡಮಯಾಗ�ತ�ದ.

10. ಹೋ-ಡರಾ�ಕಸೈ�-ಡ ಅಯಾನ�ಗಳು ಸಾರತಯ� ಕಡಮಯಾಗ�ತ�ದ.

11. pH ಮಲು? 7 ಕರ#ತ ಕಡಮಯದa ರ ಅದ� ಆಮೀT�ಯ ಮತ�� 7 ಕರ#ತ ಜಾಸ� ಇದa ರ ಅದ� ಪ�ತಾ?ಮೀT�ಯ. ಆದa ರ#ದ pH 6 ಇರ�ವ ದರಾ�ವಣವು ಆಮೀT�ಯ ಮತ�� ಅದರಲಲ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಅಯಾನಗಳು ಸಾರತ ಹೋಚಚು�x . pH 8 ಇರ�ವ ದರಾ�ವಣವು ಪ�ತಾ?ಮೀT�ಯವಾಗನೀರ�ತ�ದ.

12. H+ ಅಯಾನ�ಗಳು ಸಾರತಯ� ಅಧಕವಾಗನೀದa ಲಲ ದರಾ�ವಣವು ಆಮೀT�ಯವಾಗ�ತ�ದ ಮತ�� H+

ಅಯಾನ�ಗಳು ಸಾರತಯ� ಕಡಮಯದa ಲಲ ದರಾ�ವಣವು ಪ�ತಾ?ಮೀT�ಯವಾಗನೀರ�ತ�ದ.

13.ಪ�ತಾ?ಮೀT�ಯ ದರಾ�ವಣಗಳು� H+ ಅಯಾನ�ಗಳುನ�! ಹೋ�#ದಂವೇ,ಆದರ ಅದರ ಸಾರತ ಕಡಮ ಇರ�ತ�ದ. ಅವು ಪ�ತಾ?ಮೀT�ಯವಾಗನೀರಲು� ಕಯಾರಣ ಅವುಗಳುಲಲರ�ವ OH- ಅಯಾನ�ಗಳು ಸಾರತ ಅಧಕವಾಗನೀರ�ವುದ�.

14. ರ-ತನ ಕ�ಷ ಭ�ಮೀಯ ಮಣ�W ಆಮೀT�ಯವಾಗನೀದa ರ ಆಗ ಅದನ�! ಪ�ತಾ?ಮೀT�ಕರಸಲು� ಅದಕಸೈ^ ಸ�ಟುI ಸ�ಣW ,ಅರಳದ ಸ�ಣW ಅಥವಾ ಸ�ಮಸ�ಣW ಬೇರಸ�ತಾ�ರ.

6

15.ಬಬT�ಚಚ#ಗ ಪಡುರ.

16. ಕಯಾ?ಲಸ�ಯ# ಹೋ-ಡರಾ�ಕಸೈ�-ಡ (Ca(OH)2)

17. ವಾಷ#ಗ ಸೋ��ಡರಾ ( Na2CO3.10H2O).

18. ಸೋ��ಡಯ# ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಕಯಾಬೇ��)ನೇ�ಟಸ ಅನ�! ಕಯಾಯಸದರಾಗ ಸೋ��ಡಯ# ಕಯಾಬೇ��)ನೇ�ಟಸ ಮತ�� ನ�ರನ�! ಉಂತe ತ� ಮಾಡ ಇ#ಗಾಲುದ ಡರೋ- ಆಕಸೈ�-ಡ ನ�! ಬಬಡು�ಗಡರೋ ಮಾಡು�ತ�ದ.

2NaHCO3 Na2CO3 + H2O + CO2

19.CaSO4.1/2H2O + 11/2H2O CaSO4.2H2O(ಜಪ� #)

ಅಭಯಾ?ಸದ ಪ�ಶನ!ಗಳು� 1. d) 10

2.b) HCl

3.d) 16ml

4. c) ಆಮT ಶಾಮಕ

5. a)ಸಲು�e ?ರಕ ಆಮT + ಸತ� ಸತ�ವನ ಸಲಫೇP�ಟಸ + ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ H2SO4 + Zn ZnSO4 + H2

b) ಹೋ-ಡರೋ�� �ಕಸೈ�T�ರಕ ಆಮT + ಮಗನೀ!�ಷಯ# ಮಗನೀ!�ಷಯ# ಕಸೈ�T�ರ-ಡ +

ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ 2HCl + Mg MgCl2 + H2 c) ಸಲು�e ?ರಕ ಆಮT + ಅಲು�? ಮೀನಯ# ಅಲು�? ಮೀನಯ# ಸಲಫೇP�ಟಸ + ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ 3H2SO4 + 2Al Al2(SO4)3 + 3H2 d) ಹೋ-ಡರೋ�� �ಕಸೈ�T�ರಕ ಆಮT + ಕಬಬKಣ ಕಬಬKಣದ ಕಸೈ�T�ರ-ಡ + ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ 6HCl + 2Fe 2FeCl3 + 3H2

6.ರಬK ರ ಕಯಾಕ) ಮ�ಲಫೇ ಎರಡು� ಮೊಳಗಳುನ�! ಜೊ��ಡಸಬೇ�ಕ�.ಮತ�� ಅದನ�! 100 ml

ಬಬ�ಕರನಲಲಡುಬೇ�ಕ�.ಮೊಳಗಳುನ�! 6V ಬಯಾ?ಟುರಯ ಎರಡು� ದ�� ವಗಳಗೊ ಸnಚ ಮತ�� ಬಲK ಮ�ಲುಕ

7

ಸ#ಪಕರ)ಸಬೇ�ಕ�.ಈಗ ಬಬ�ಕರಗೊ ಸn ಲುe ಸಾರರಕ� HCl ಸ�ರಯಬೇ�ಕ�.ಮತ�� ವದ�? ತ ಹಾಯಸಬೇ�ಕ�.

ಗೊ�T�ಕಸೈ��ಸ ಮತ�� ಆಲಫೇ�^�ಹಾಲ ದರಾ�ವಣಗಳ�#ದಂಗೊ ಪ�ತ?�ಕವಾಗನೀ ಈ ಚಚುಟು�ವಟಕಸೈಯನ�! ಪುನರಾವತ)ಸಬೇ�ಕ�.ಬಬ�ಕರನಲಲ ಆಮT ಇದದಾಗ ಬಲK ಬೇಳುಗ�ತ�ದ ಆದರ ಗ�T ಕಸೈ��ಸ ಮತ�� ಆಲಫೇ�^�ಹಾಲ ಇದದಾಗ ಬೇಳುಗ�ವುದಂಲುT . ಬಲK ನ ಉಂರಯ�ವಕಸೈಯ� ದರಾ�ವಣದ ಮ�ಲುಕ ವದ�? ತ ಪ�ವಾಹ ಹರಯ�ವುದನ�! ಸ�ಚಚಸ�ತ�ದ. ದರಾ�ವಣದಲಲ ವದ�? ತe �ವಾಹವು ಅಯಾನ�ಗಳು ಮ�ಲುಕ ಸಾಗನೀಸಲುe ಡು�ತ�ದ. ಗ�T ಕಸೈ��ಸ, ದರಾ�ವಣದಲಲ ಅಯಾನ�ಗಳುನ�! ಉಂ#ಟು�ಮಾಡುದಂರ�ವ ಕಯಾರಣ ವದ�? ತ ಹರಯ�ವುದಂಲುT .

7. ಅಸವತ ನ�ರ� ಅತ? #ತ ಶ�ದu ನ�ರಾಗನೀರ�ವ ಕಯಾರಣ ಮತ�� ಅದರಲಲ ಯಾವುದ� ಅಯಾನ�ಗಳು� ಇಲುT ದಂರ�ವ ಕಯಾರಣ ಅದ� ವದ�? ತ ಹರಯಲು� ಬಬಡು�ವುದಂಲುT . ಆದರ ಮಳ ನ�ರ� ಅಶ�ದu ವಾಗನೀರ�ತ�ದ ಮತ�� ಸಾಕರಷ�I ಅಯಾನ�ಗಳುನ�! ಹೋ�#ದಂರ�ತ�ದ.ಹಾಗಾಗನೀ ಅದ� ವದ�? ತ ಹರಯಲು� ಬಬಡು�ತ�ದ.

8. ಯಾಕಸೈ#ದರ ಆಮT ಗಳು� ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಅಯಾನ�ಗಳಾಗನೀ ವಲಸ�ನಗೊ�ಳು�r ವುದ� ನ�ರನಲಲ ಮಾತ �.ಆಮೀT�ಯ ಸn ಭಯಾವಕಸೈ^ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಅಯಾನ�ಗಳು ಅವಶ? ಕತ ಇದ.

9. a) ತಟುಸS – D pH-7

b) ಪ�ಬಲುವಾಗನೀ ಪ�ತಾ?ಮೀT�ಯ – C pH-11

c) ಪ�ಬಲುವಾಗನೀ ಆಮೀT�ಯ – B pH-1

d) ದ�ಬ)ಲು ಆಮೀT�ಯ – A pH-4

e) ದ�ಬ)ಲು ಪ�ತಾ?ಮೀT�ಯ – E pH-9

11<9<7<4<1

8

10. ಪ�ನಾಳು A ದಲಲ ಹೋಚಚು�x ತ�ವ�ವಾಗನೀ ಅನಲುದ ಗ�ಳrಗಳು� ಉಂ#ಟಾಗ�ತ�ದ ಏಕಸೈ#ದರ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಕಸೈ�T�ರಕ ಆಮT ವು ಅಸಟಕ ಆಮT ಕರ#ತ ಹೋಚಚು�x ಪ�ಬಲುವಾಗನೀದ ಮತ�� ವೇ�ಗವಾಗನೀ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಅನಲುವನ�! ಬಬಡು�ಗಡರೋ ಮಾಡು�ತ�ದ.

11. ಹಾಲು� ಮೊಸರಾದ#ತ ಅದರ pH ಕಡಮಯಾಗ�ತ�ದ ಯಾಕಸೈ#ದರ ಮೊಸರ� ಹ�ಳಯಾಗ�ತ�ದ ಮತ�� ಅದರಲಲರ�ವ ಆಮT ವು pH ಕಡಮಯಾಗ�ವ#ತ ಮಾಡು�ತ�ದ.

12. a) ಏಕಸೈ#ದರ ಕಷಾರ�ಯ ಹಾಲು� ಬೇ�ಗನೇ ಕಸೈಟು�I ಹೋ��ಗ�ವುದಂಲುT .(ಹ�ಳಯಾಗ�ವುದಂಲುT ). b) ಯಾಕಸೈ#ದರ ಉಂತe ತ�ಯಾಗ�ವ ಆಮT ವು ಕಷಾರದ�#ದಂಗೊ ತಟುಸS�ಕರಣಗೊ�#ಡು� ಮೊಸರಾಗಲು� ಸಮಯ ತಗೊದ�ಕಸೈ�ಳುr ತ�ದ.

13. ಯಾಕಸೈ#ದರ ಅದ� ವಾತಾವರಣದಲಲರ�ವ ತ�ವಾ#ಶವನ�! ಹೀ�ರಕಸೈ�#ಡು� ಘನ ಜಪ� # ಲುವಣವಾಗನೀ ಪರವತ)ಸಲುe ಡು�ತ�ದ.

CaSO4.1/2H2O + 11/2H2O CaSO4.2H2O(ಜಪ� #)

14. ಆಮT ಮತ�� ಪ�ತಾ?ಮT ಗಳು� ಪರಸe ರ ವತ)ಸ ನ�ರ� ಮತ�� ಲುವಣವನ�! ಉಂತe ತ� ಮಾಡು�ವ ರಾಸಾಯನಕ ಕರ �ಯಯ� ತಟುಸS�ಕರಣ ಕರ �ಯ.ಈ ಕರ �ಯಯಲಲ ಉಂರಷW ದ ರ�ಪದಲಲ ಶಕರ� ಬಬಡು�ಗಡರೋಯಾಗ�ತ�ದ.

NaOH + HCl NaCl + H2O(ಆಮT ) (ಪ�ತಾ?ಮT ) (ಲುವಣ) (ನ�ರ�)

Mg(OH)2 + 2HCl MgCl2 + 2H2O

15. a) ವಾಷ#ಗ ಸೋ��ಡರಾ :i) ಗಾಜ�,ಸಾಬ�ನ� ಮತ�� ಕಯಾಗದ ಕಯಾರಖಾ)ನೇಯಲಲ ಉಂಪಯೋಗನೀಸ�ವರ�.

ii) ನ�ರನ ಗಡುಸ�ತನ ನವಾರಣಗೊ ಉಂಪಯೋಗನೀಸ�ತಾ�ರ.

b) ಅಡು�ಗೊ ಸೋ��ಡರಾ :i) ಬೇ�ಕರ#ಗ ಪುಡ ತಯಾರಕಸೈಯಲಲ ಬಳುಸ�ತಾ�ರ.

ii) ಬೇ#ಕರ ಆರಸ�ವ ಸೋ��ಡರಾ-ಆಸಡ ಉಂಪಕರಣಗಳುಲಲ ಬಳುಸ�ತಾ�ರ.

9

ಘಟುಕ -3 ಆಮT ಮತ�� ಪ�ತಾ?ಮT ಗಳು� 1.i) ಪಾದರಸii) ಸೋ��ಡಯ# ಮತ�� ಪೊಟಾ?ಷಯ#iii) ಬೇಳriv) ಪಾದರಸ

2. ಲಫೇ��ಹಗಳುನ�! ಕ�ಟI ತಳು�ವಾದ ಹಾಳಗಳುನಾ!ಗನೀ ಮಾಡುಬಹ�ದರಾದ ಸಾಮಥ? )-ಕ�ಟು? ತತಳು�ವಾದ ತ#ತಗಳುನಾ!ಗನೀ ಎಳಯಬಹ�ದರಾದ ಸಾಮಥ? )-ತನ? ತ.

3. ಸೋ��ಡಯ# ವಾತಾವರಣದಲಲನ ತ�ವಾ#ಶ ,ಆಮT ಜನಕ ಮತ�� ಇ#ಗಾಲುದ ಡರೋ- ಆಕಸೈ�-ಡ ಜೊ�ತ ತಕಷಣ ವತ)ಸ�ತ�ದ ಆದರ ಸ�ಮಎಣW ಜೊ�ತಅದ� ವತ)ಸ�ವುದಂಲುT .

4. i) 3Fe + 4H2O Fe3O4 + 4H2

ii) Ca + 2H2O Ca(OH)2 + H2

2K + 2H2O 2KOH + H2

5. A + FeSO4 ಯಾವುದ� ಪ�ತಕರ �ಯ ಇಲುT . ಆದa ರ#ದ A ಯ� ಕಬಬKಣಕರ#ತ ಕಡಮ ಕರ �ಯಾಶ�ಲು.

A + CuSO4 ಸಾSನಪಲುT ಟು.ಆದa ರ#ದ A ಯ� ತಾಮNಕರ#ತ ಹೋಚಚು�x ಕರ �ಯಾಶ�ಲು.

11

B + FeSO4 ಸಾSನಪಲುT ಟು.ಆದa ರ#ದ B ಯ� ಕಬಬKಣಕರ#ತ ಹೋಚಚು�x ಕರ �ಯಾಶ�ಲು.

B + ZnSO4 ಯಾವುದ� ಪ�ತಕರ �ಯ ಇಲುT .ಆದa ರ#ದ B ಯ� ಸತ�ವಗನೀ#ತ ಕಡಮ ಕರ �ಯಾಶ�ಲು.

C + FeSO4 ಯಾವುದ� ಪ�ತಕರ �ಯ ಇಲುT .ಆದa ರ#ದ C ಯ� ಕಬಬKಣಕರ#ತ ಕಡಮ ಕರ �ಯಾಶ�ಲು.

C + CuSO4 ಯಾವುದ� ಪ�ತಕರ �ಯ ಇಲುT .ಆದa ರ#ದ C ಯ� ತಾಮNಕರ#ತ ಕಡಮ ಕರ �ಯಾಶ�ಲು.

C + ZnSO4 ಯಾವುದ� ಪ�ತಕರ �ಯ ಇಲುT .ಆದa ರ#ದ C ಯ� ಸತ�ವಗನೀ#ತ ಕಡಮ ಕರ �ಯಾಶ�ಲು.

C + AgNO3 ಸಾSನಪಲುT ಟು.ಆದa ರ#ದ C ಯ� ಬೇಳrಗನೀ#ತ ಹೋಚಚು�x ಕರ �ಯಾಶ�ಲು.

D + FeSO4/ CuSO4/ ZnSO4/ AgNO3 ಯಾವುದ� ಪ�ತಕರ �ಯ ಇಲುT .ಆದa ರ#ದ D ಯ� ಕಬಬKಣ.ತಾಮN,ಸತ� ಮತ�� ಬೇಳrಗನೀ#ತ ಕಡಮ ಕರ �ಯಾಶ�ಲು.

i) ಅತ? #ತ ಕರ �ಯಾಶ�ಲು ಲಫೇ��ಹ -Bii) ಸಾSನಪಲುT ಟು ಕರ �ಯ ನಡರೋಯ�ತ�ದ.

iii) B>A>C>D

6.ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ .Fe + H2SO4 FeSO4 + H2

12

7. ಸತ�ವು ಕಬಬKಣಕರ#ತ ಹೋಚಚು�x ಕರ �ಯಾಶ�ಲು. ಆದa ರ#ದ ಸತ�ವು ಕಬಬKಣದ ಸಲಫೇP�ಟಸ ದರಾ�ವಣದಂ#ದ ಕಬಬKಣವನ�! ಸಾSನಪಲುT ಟುಗೊ�ಳಸ�ತ�ದ.

Zn + FeSO4 ZnSO4 + Fe

8. i)ಸೋ��ಡಯ# ( 2,8,1) = Na

ಆಕರ� ಜನ ( 2,6) = O

ಮಗನೀ!�ಷಯ# ( 2.8,2) = Mg

ii)

iii) Na+ ,O2- ಮತ�� Mg2+

9.ಅಯಾನಕ ಸ#ಯ�ಕ�ಗಳುಲಲ ಅಯಾನ�ಗಳು ಮದ? ಪ�ಬಲು ಸಾSಯ� ವದ�? ದರಾಕರಷ)ಣ ಬಲು ಇರ�ತ�ದ. ಇದನ�! ತ�ಡರೋದ� ಹಾಕಲು� ಹೋಚಚxನ ಪ�ಮಾಣದ ಶಕರ�ಯ ಅವಶ? ಕತ ಇರ�ವುದರ#ದ ಅವುಗಳು� ಹೋಚಚxನ ಕರಗ�ವ ಬಬ#ದ�ವನ�! ಹೋ�#ದಂವೇ.

10. i) ನೇ-ಸಗನೀ)ಕವಾಗನೀ ದ�ರಕ�ವ ಧಾತ� ಅಥವಾ ಸ#ಯ�ಕ�ಗಳುನ�! ಖನಜಗಳು� ಎನ�! ವರ�.

13

ii) ಯಾವ ಖನಜದಂ#ದ ಲಾಭದರಾಯಕವಾಗನೀ ಲಫೇ��ಹಗಳುನ�! ಹೋ�ರತಗೊಯಬಹ�ದ�� ಅ#ತಹ ಖನಜಗಳುನ�! ಅದ�ರ�ಗಳು� ಎನ�! ವರ�.

iii) ಅದ�ರ�ಗಳುಲಲರ�ವ ಮಣ�W ,ಮರಳು� ಇತಾ?ದಂ ಕಲು� ರಷಗಳುನ�! ಮಡ� ಎನ�! ವರ�.

11. ಚಚನ! ,ಬೇಳr ಮತ�� ಪಾTಟನ#

12. ಅಪಕರಷ)ಣ.

13.

ಲಫೇ��ಹಗಳು� ಸತ� ಮಗನೀ!�ಷಯ# ತಾಮN

ಸತ�ವನ ಆಕಸೈ�-ಡ ಪ�ತಕರ �ಯ ಇಲುT ಸಾSನಪಲುT ಟು ಪ�ತಕರ �ಯ ಇಲುT

ಮಗನೀ!�ಷಯ# ಆಕಸೈ�-ಡ

ಪ�ತಕರ �ಯ ಇಲುT ಪ�ತಕರ �ಯ ಇಲುT ಪ�ತಕರ �ಯ ಇಲುT

ತಾಮNದ ಆಕಸೈ�-ಡ ಸಾSನಪಲುT ಟು ಸಾSನಪಲುT ಟು ಪ�ತಕರ �ಯ ಇಲುT

14. ಕಡಮ ಕರ �ಯಾಶ�ಲು ಲಫೇ��ಹಗಳು� ಸ�ಲುಭವಾಗನೀ ನಶಸ�ವಕಸೈಗೊ ಒಳುಗಾಗ�ವುದಂಲುT .

14

15. ಎರಡು� ಅಥವಾ ಹೋಚಚು�x ಲಫೇ��ಹ ಅಥವಾ ಲಫೇ��ಹ - ಅಲಫೇ��ಹಗಳು ಸಮರ�ಪದ ಮೀಶ �ಣವೇ� ಮೀಶ �ಲಫೇ��ಹ.

ಅಭಯಾ?ಸದ ಪ�ಶನ!ಗಳಗೊ ಉಂತ�ರಗಳು� .

1. d)

2. c)

3. a)

4. c)

5. a) ಸ�ತ�ಗೊಯ#ದ ಬಡದರಾಗ ವಸ�� ಗಳು� ತಳುr ನೇಯ ಹಾಳಗಳಾದರ ಅವು ಲಫೇ��ಹಗಳು�,ಇಲುT ವಾದರ ಅವು ಅಲಫೇ��ಹಗಳು�. ಅದ� ರತ ಬಯಾ?ಟುರ,ಬಲK, ತ#ತ ಮತ�� ಸnಚ ಗಳುನ�! ಜೊ��ಡಸ ವಸ�� ಗಳು ಮ�ಲುಕ ವದ�? ತ ಹರದರ ಅವು ಲಫೇ��ಹಗಳು�,ಇಲುT ವಾದರ ಅವು ಅಲಫೇ��ಹಗಳು�.

b) ಮ�ಲಸನ ಪರ�ಕಷಗಳುನ�! ಲಫೇ��ಹ ಮತ�� ಅಲಫೇ��ಹಗಳು ಮದ? ಇರ�ವ ಭತಕ ವ? ತಾ?ಸಗಳುನ�! ತಳಯಲು� ಉಂಪಯೋಗನೀಸಬಹ�ದ�.

6. ಯಾವ ಆಕಸೈ�-ಡ ಗಳು� ಆಮೀT�ಯ ಮತ�� ಪ�ತಾ?ಮೀT�ಯ ಆಕಸೈ�-ಡ ಗಳು#ತ ವತ)ಸ�ತ�ವೇಯೋ ಅ#ತಹ ಆಕಸೈ�-ಡ ಗಳುನ�! ಉಂಭಯವತ) ಆಕಸೈ�-ಡ ಎನ�! ವರ�.

15

ಉಂದರಾ: ಅಲು�? ಮೀನಯ# ಆಕಸೈ�-ಡ,ಸತ�ವನ ಆಕಸೈ�-ಡ.

7. ಸಾರರಕ� ಆಮT ಗಳ#ದ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನನ�! ಪಲುT ಟುಗೊ�ಳಸ�ವ ಎರಡು� ಲಫೇ��ಹಗಳ#ದರ ಸೋ��ಡಯ# ಮತ�� ಪೊಟಾ?ಷಯ#ಪಲುT ಟುಗೊ�ಳಸದಂರ�ವ ಲಫೇ��ಹಗಳ#ದರ ತಾಮN ಮತ�� ಬೇಳr.

8.ಆನೇ��ಡ - ಅಶ�ದu ಲಫೇ��ಹ M ಕಯಾ?ಥೋ��ಡ - ಶ�ದu ಲಫೇ��ಹ ವದ�? ದಂnಭಜನ�ಯ ದರಾ�ವಣ – M ಲಫೇ��ಹದ ಲುವಣದ ದರಾ�ವಣ.

9.a) i) ಲಸಟು� ಸ ಕಯಾಗದದ ಬಣW ದಲಲ ಬದಲಾವಣ ಆಗ�ವುದಂಲುT .ii) ನ�ಲಸ ಲಸಟು� ಸ ಕಯಾಗದ ಕಸೈ#ಪು ಬಣW ಕಸೈ^ ತರ�ತ�ದ.

b) S + O2 SO2

10. i) ಬಣW ಹಚಚು�x ವುದ�,ಎಣW ಸವರ�ವುದ�,ಗನೀ��ಸ ಹಚಚು�x ವುದರ ಮ�ಲುಕii) ಉಂಕ�^ ಮತ�� ಕಬಬKಣವನ�! ಸತ�ವನ ತಳು�ವಾದ ಲಫೇ�ಪನದಂ#ದ ರಕಷಸಬಹ�ದ�.ಇದನ�! ಗಾ?ಲುn ನ�ಕರಣ ಎನ�! ವರ�.

11.ಆಮೀT�ಯ ಆಕಸೈ�-ಡ ಗಳು�.

12. a) ಅವುಗಳು� ಕಡಮ ಕರ �ಯಾಶ�ಲು ಮತ�� ಬೇ�ಗನೇ ನಶಸ�ವುದಂಲುT . ಹಾಗ� ಕಯಾ#ತಯ�ತವಾಗನೀವೇ.

16

b) ಅವುಗಳು� ಅತ? #ತ ಕರ �ಯಾಶ�ಲು ಧಾತ�ಗಳಾಗನೀವೇ ಮತ�� ವಾತಾವರಣದಲಲನ ಆಮT ಜನಕ ಮತ�� ನ�ರಾವಯೊಂ#ದಂಗೊ ಥಟುI ನೇ ವತ)ಸ�ತ�ವೇ.ಆದರ ಎಣWಯ ಜೊ�ತ ವತ)ಸ�ವುದಂಲುT .c) ಅಲು�? ಮೀನಯ# ಸ�ಲುಭವಾಗನೀ ನಶಸ�ವಕಸೈಗೊ ಒಳುಗಾಗ�ವುದಂಲುT . ಯಾಕಸೈ#ದರ ಅದ� ಗಾಳಯಲಲನ ಆಮT ಜನಕದ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ ಅಲು�? ಮೀನಯ# ಆಕಸೈ�-ಡ ನ ತಳುr ನೇಯ ಪದರವನ�! ನಮೀ)ಸ�ತ�ದ. ಈ ಪದರವು ಸSರವಾಗನೀರ�ತ�ದ ಮತ�� ಇನ! ರಷ�I ಅಲು�? ಮೀನಯ# ಆಕರ� ಜನ ಜೊ�ತವತ)ಸದ#ತ ತಡರೋಯ�ತ�ದ.ಅಲುT ದ ಅಲು�? ಮೀನಯ# ಹಗ�ರವಾಗನೀರ�ವಲಫೇ��ಹ ಮತ�� ಉಂರಷW ದ ಉಂತ�ಮ ವಾಹಕವಾಗನೀದ.

d) ಯಾಕಸೈ#ದರ ಲಫೇ��ಹಗಳುನ�! ಸ�ಲುಭವಾಗನೀ ಅವುಗಳು ಆಕಸೈ�-ಡ ಗಳ#ದ ಉಂದu ರಸಬಹ�ದ�.

13. ತಾಮNವು ಗಾಳಯಲಲರ�ವ ತ�ವಾ#ಶ ಪೂರತ ಇ#ಗಾಲುದ ಡರೋ- ಆಕಸೈ�-ಡ ಜೊ�ತ ವತ)ಸ ತಾಮNದ ಕಯಾಬೇ��)ನೇ�ಟನ ಹಸರ� ಪದರವನ�! ಉಂ#ಟು�ಮಾಡು�ತ�ದ. ಅದನ�! ಲಸ#ಬೇ ಅಥವಾ ಹ�ಣಸೋಹ�ಳಗಳುಲಲರ�ವ ಆಮT ಗಳ#ದ ಸn ಚಚು¢ ಗೊ�ಳಸದರಾಗ ಕಯಾಬೇ��)ನೇ�ಟಸ ತಟುಸS�ಕರಣಗೊ�#ಡು� ಆಮT ದ�#ದಂಗೊ ವಲಸ�ನವಾಗ�ತ�ದ ಮತ�� ಪಾತ�ಗೊ ಹೋ�ಳುಪು ಬರ�ತ�ದ.

14.

ಲಫೇ��ಹಗಳು� ಅಲಫೇ��ಹಗಳು� 1 ವದ�? ಧನ�ಯ ವದ�? ತ ಋಣೀ�ಯ

17

2 ಆಮT ಜನಕದ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ ಪ�ತಾ?ಮೀT�ಯ ಆಕಸೈ�-ಡ ಉಂ#ಟು�ಮಾಡು�ತ�ವೇ.

4Na + O2 2Na2O

ಆಮT ಜನಕದ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ ಆಮೀT�ಯ ಅಥವಾ ತಟುಸS ಆಕಸೈ�-ಡ ಉಂ#ಟು�ಮಾಡು�ತ�ವೇ.

C + O2 CO2

3 ಅಯಾನಕ ಬ#ಧವನ�! ಹೋ�#ದಂವೇ ಸಹವೇ�ಲಫೇನ��ಯ ಬ#ಧವನ�! ಹೋ�#ದಂವೇ.

4 ನ�ರನೇ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ ಆಕಸೈ�-ಡ ಮತ�� ಹೋ-ಡರಾ�ಕಸೈ�-ಡ ಗಳುನ�! ಉಂ#ಟು�ಮಾಡು�ತ�ವೇ.

ನ�ರನೇ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ�ವುದಂಲುT .

5 ಸಾರರಕ� ಆಮT ಗಳ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ ಲುವಣ ಉಂತe ತ� ಮಾಡ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಜನ ಅನಲು ಬಬಡು�ಗಡರೋ ಮಾಡು�ತ�ವೇ. (Cu,Ag,Au,Pt,Hg

ಹೋ�ರತ�ಪಡಸ)

ಸಾರರಕ� ಆಮT ಗಳ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ�ವುದಂಲುT .

6 ಲಫೇ��ಹೀ�ಯ ಲುವಣದ ದರಾ�ವಣದ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ�ತ�ವೇ.

ಅಲಫೇ��ಹೀ�ಯ ಲುವಣದ ದರಾ�ವಣದ�#ದಂಗೊ ವತ)ಸ�ತ�ವೇ.

7 ಇವು ಅಪಕರಷ)ಣಕಯಾರಗಳು#ತ ವತ)ಸ�ತ�ವೇ.

ಇವು ಉಂತರಷ)ಣಕಯಾರಗಳು#ತ ವತ)ಸ�ತ�ವೇ.

18

15. ಅವನ� ಬಳುಸದ ದರಾ�ವಣವು ಸಾರಯ�ತ ಹೋ-ಡರೋ�� �ಕಸೈ�T�ರಕ ಆಮT ಮತ�� ಸಾರಯ�ತ ನೇ-ಟ�ಕ ಆಮT ಗಳು 3:1 ರ ಮೀಶ �ಣ.ಇದನ�! ಅಕಯಾn ರಜಯಾ ಅಥವಾ ರಾಜಾಮT ಎ#ದ� ಕರಯ�ತಾ�ರ. ಈ ದರಾ�ವಣವು ಚಚನ! ವನ�! ಕರಗನೀಸ�ತ�ದ. ಚಚನ! ದ ಆಭರಣವನ�! ಈ ದರಾ�ವಣದಲಲ ಅದಂaದರಾಗ ಆಭರಣದ ಮ�ಲುe ದರವು ದರಾ�ವಣದಲಲ ಕರಗನೀ ಹೋ�ಳಯ�ವ ಒಳುಪದರವು ಕಯಾಣ�ತ�ದ. ಚಚನ! ವು ದರಾ�ವಣದಲಲ ಕರಗ�ವ ಕಯಾರಣ ತ�ಕದಲಲ ವ? ತಾ?ಸವಾಗ�ತ�ದ.

16. ತಾಮNವು ತ#ಪಾದ ನ�ರನೇ�#ದಂಗೊ,ಬಬಸಯಾದ ನ�ರನೇ�#ದಂಗೊ ಅಥವಾ ಹಬೇಯೊಂ#ದಂಗೊ ವತ)ಸ�ವುದಂಲುT .ಆದರ ಕಬಬKಣವು ಹಬೇಯೊಂ#ದಂಗೊ ವತ)ಸ�ತ�ದ. ಮೀಶ�ಲಫೇ��ಹಗಳುಲಲರ�ವ ಕಬಬKಣವು ಹಬೇಯೊಂ#ದಂಗೊ ವತ)ಸ�ವಕಯಾರಣ ಬಬಸ ನ�ರನ ಹ#ಡರೋಗಳು ತಯಾರಕಸೈಯಲಲ ಉಂಕನ�! ಬಳುಸ�ವುದಂಲುT .

19

ಘಟುಕ -6 ಜ�ವ ಕರ �ಯಗಳು� 1. ಮನ�ರಷ? ರ#ಥಹ ಬಹ�ಕಸೈ��ಶ�ಯ ಜ�ವಗಳು� ಸ#ಕರ�ಣ)ವಾದ ದ�ಹ ರಚಚುನೇಯನ�! ಹೋ�#ದಂರ�ತ�ವೇ.ಅವುಗಳು ದ�ಹದಲಲ ಬೇ�ರ ಬೇ�ರ ಕಯಾಯ)ವನ�! ನವ)ಹೀಸಲು� ವಶನ�ರಷವಾದ ಜ�ವಕಸೈ��ಶಗಳು� ಮತ�� ಅ#ಗಾ#ಶಗಳರ�ತ�ವೇ.ಮತ�� ಬಹ�ಕಸೈ��ಶಯ ಜ�ವಗಳು ಜ�ವಕಸೈ��ಶವು ಏಕಕಸೈ��ಶ�ಯ ಜ�ವಗಳು ಜ�ವಕಸೈ��ಶದ ಹಾಗೊ ವಾತಾವರಣದ�#ದಂಗೊ ನೇ�ರವಾದ ಸ#ಪಕ)ವನ�! ಹೋ�#ದಂರ�ವುದಂಲುT .

2. ನಮ� ಕಣೀWಗೊ ಕಯಾಣ�ವ ಚಚುಲುನೇಗಳಾದ ನಡರೋಯ�ವುದ�,ಉಂಸರಾಟು ಮತ�� ಬೇಳುವಣೀಗೊ ಮ�#ತಾದ�ವುಗಳ#ದ ಕಸೈಲುವೊಂ#ದಕಸೈ^ ಜ�ವವದ ಎ#ದ� ನಧ)ರಸಬಹ�ದ�.ಅದ� ರ�ತ ಕಣೀWಗೊ ಕಯಾಣದ ಜ�ವಗಳು ದ�ಹದಲಲ ನಡರೋಯ�ವ ಜೊ-ವಕ ಕರ �ಯಗಳ#ದಲು� ಕ�ಡು ನಧ)ರಸಬಹ�ದ�.

3. ಆಹಾರ ಮತ�� ಆಮT ಜನಕ.ಕಚಚಾx ವಸ�� ಗಳು� ಜ�ವಯ ದ�ಹದ ಸ#ಕರ�ಣ)ತ ಮತ�� ಅದ� ವಾಸಸ�ವ ಪರಸರವನ�! ಅವಲು#ಬಬಸ ಬದಲಾಗ�ತ�ದ.

4. ಪೊ�ರಷಣ,ಉಂಸರಾಟು,ಸಾಗಾಣೀಕಸೈ,ವಸಜ)ನೇ ಇತಾ?ದಂ.

5.

ಸn ಪೊ�ರಷಕಗಳು ಪೊ�ರಷಣ ಪರಪೊ�ರಷಕಗಳು ಪೊ�ರಷಣ

20

1ಆಹಾರವು ಸರಳು ನರವಯವ ವಸ�� ಗಳಾದ ಇ#ಗಾಲುದ ಡರೋ- ಆಕಸೈ�-ಡ ಮತ�� ನ�ರನ�! ಉಂಪಯೋಗನೀಸ ತಯಾರಸಲಾಗ�ತ�ದ.

ಆಹಾರವು ಪ�ತ? ಕಷ ಅಥವಾ ಪರ��ಕಷವಾಗನೀಸn ಪೊ�ರಷಕಗಳ#ದ ಪಡರೋಯಲಾಗ�ತ�ದ.

2ಪತ � ಹರತ�ನ ಅವಶ? ಕತ ಇದ. ಯಾವುದ� ವಣ)ಕದ ಅವಶ? ಕತ ಇಲುT .3ಹಗಲಸನಲಲ ಆಹಾರ ತಯಾರಾಗ�ತ�ದ.

ಯಾವುದ� ಸಮಯದ ನದಂ)ರಷI ತ ಇಲುT .

4ಎಲಾT ಹಸರ� ಸಸ? ಗಳು� ಮತ�� ಕಸೈಲುವು ಬಯಾ?ಕರI �ರಯಾಗಳು� ಈ ರ�ತಯ ಪೊ�ರಷಣಯನ�! ಹೋ�#ದಂವೇ.

ಎಲಾT ಪಾ�ಣೀಗಳು� ಮತ�� ಶಲಸ�#ದ�ಗಳು� ಈ ರ�ತಯ ಪೊ�ರಷಣಯನ�! ಹೋ�#ದಂವೇ.

6. ಅ) ಇ#ಗಾಲುದ ಡರೋ- ಆಕಸೈ�-ಡ ನ�! ವಾತಾವರಣದಂ#ದ.

ಆ) ನ�ರನ�! ಮಣೀWನ#ದ.

ಇ) ಸ�ಯ)ನ ಬೇಳುಕನ�! ವಾತಾವರಣದಂ#ದ.

7. ಹೋ-ಡರೋ�� �ಕಸೈ�T�ರಕ ಆಮT ವು ಆಹಾರವು! ಕರಗನೀಸ ಆಮೀT�ಯತಯನ�! ಒದಗನೀಸ�ತ�ದ.ಆಮೀT�ಯ ಮಾದ? ಮದಲಲ ಪಪಪ�ನೇ��ಜನ ಎ#ಬ ಕರಣn ವು

21

ಪಪಪ�ನ ಆಗನೀ ಪರವತ)ನೇಗೊ�#ಡು� ಪೊ�ಟ�ನ ಗಳು ಜ�ಣ)ಕರ �ಯಗೊ ಸಹಕರಸ�ತ�ದ.

8. ಜ�ಣ)ಕಯಾರ ಕರಣn ಗಳಾದ ಅಮ-ಲಫೇ�ಸ,ಪಪಪ�ನ,ಟ�ಪಪ�ನ,ಲಸಪ�ಸ ಇತಾ?ದಂಗಳು� ಸ#ಕರ�ಣ) ರ�ಪದ ಆಹಾರವನ�! ಸರಳು ರ�ಪಕಸೈ^ ಪರವತ)ಸ�ತ�ವೇ ಮತ�� ಅವು ಸ�ಲುಭವಾಗನೀ ರಕ�ಗತವಾಗಲು� ಸಹಕರಸ�ತ�ವೇ.

9.ಸಣW ಕರ�ಳನ ಗೊ��ಡರೋಗಳು� ವಲಲೈಗಳ#ಬ ಅಸ#ರಖಾ?ತ ಬೇರಳನ#ತಹ ರಚಚುನೇಗಳುನ�! ಹೋ�#ದಂದ�a ಅವು ಆಹಾರವನ�! ಹೀ�ರಕಸೈ�ಳುr ಲು� ಬೇ�ಕಯಾದ ಮ�ಲಫೇ�- ಪ�ದ�ಶವನ�! ಹೋಚಚxಸ�ತ�ದ.ವಲಲೈಗಳು� ರಕ�ನಾಳುಗಳ#ದ ಸಮ�ದu ವಾಗನೀದ�a ಹೀ�ರಕಸೈ�#ಡು ಆಹಾರವನ�! ರಕ�ವು ದ�ಹದ ಪ�ತಯ#ದ� ಜ�ವಕಸೈ��ಶಕಸೈ^ ತಗೊದ�ಕಸೈ�#ಡು� ಹೋ��ಗ�ತ�ದ.

10. ನೇಲುಜ�ವಗಳು� ವಾತಾವರಣದಲಲರ�ವ ಆಕರ� ಜನ ಮತ�� ಜಲುಜ�ವಗಳು� ನ�ರನಲಲ ಕರಗನೀರ�ವ ಆಕರ� ಜನ ಉಂಸರಾಟುಕಸೈ^ ಬಳುಸ�ತ�ವೇ. ನ�ರನಲಲ ಕರಗನೀರ�ವ ಆಮT ಜನಕದ ಪ�ಮಾಣಕರ#ತ ಹೋಚಚು�x ಆಮT ಜನಕ ವಾತಾವರಣದಲಲರ�ತ�ದ.ಹೋಚಚು�x ಆಮT ಜನಕದ ಲುಭ? ತ ಇರ�ವುದರ#ದ ನೇಲುಜ�ವಗಳು� ನಧಾನವಾಗನೀ ಉಂಸರಾಡು�ತ�ವೇ.

11. ಗೊ�T�ಕಸೈ��ಸ ಜ�ವಕಸೈ��ಶದ ಕಸೈ��ಶರಸದಲಲ ಮ�ರ� ಕಯಾಬ)ನ ಪರಮಾಣ�ಗಳು�ಳುr ಪ-ರ�ವೇ�ಟಸ ಆಗನೀ ವಭಜಸಲುe ಡು�ತ�ದ.ಪ-ರ�ವೇ�ಟಸ ಮತ�

22

ವಭಜಸಲುe ಟು�I ವವಧ ರ�ತಯಲಲ ಶಕರ� ಬಬಡು�ಗಡರೋ ಮಾಡು�ತ�ದ. ಈಸI ಮತ�� ಮಾನವನ ಸಾ!ಯ� ಕಸೈ��ಶಗಳುಲಲ ಪ-ರ�ವೇ�ಟಸ ಆಮT ಜನಕದ ಅನ�ಪಸSತಯಲಲ ವಭಜನೇಗೊ ಒಳುಪಡು�ತ�ದ. ಮತ�� ಮ-ಟರೇ��ಕಯಾ#ಡ�ಯಾದಲಲ ಆಮT ಜನಕದ ಸಹಾಯದಂ#ದ ಅದ� ವಭಜನೇಗೊ ಒಳುಗಾಗ�ತ�ದ.

12.ಕಸೈ��ಶ�ಯ ಉಂಸರಾಟುಕಸೈ^ ಬೇ�ಕಯಾದ ಆಮT ಜನಕದ ಸಾಗಾಣೀಕಸೈಯನ�! ಹೀಮೊ�ಗೊ�T�ಬಬನ ಮಾಡು�ತ�ದ. ಹೀಮೊ�ಗೊ�Tಬಬನ ಎ#ಬ ವಣ)ಕವು ಕಸೈ#ಪುರಕ� ಕಣದಲಲದ�a ಉಂಸರಾಟುದ ಸಮಯದಲಲ ಒಳುತಗೊದ�ಕಸೈ�#ಡು ಗಾಳಯಲಲನ 4 ಆಮT ಜನಕದ ಪರಮಾಣ�ಗಳ�#ದಂಗೊ ಸೋ�ರ ಆಕರ� �ಹೀಮೊ�ಗೊ�T�ಬಬನ ಆಗ�ತ�ದ. ಮತ�� ರಕ�ವು ಆಮT ಜನಕಸಹೀತವಾಗ�ತ�ದ.ಈ ಮ�ಲುಕ ಆಮT ಜನಕ ಸಹೀತ ರಕ�ವು ಹ�ದಯದ ಮ�ಲುಕ ದ�ಹದ ಎಲಾT ಭಯಾಗಗಳಗೊ ಸಾಗಾಣೀಕಸೈಯಾಗ�ತ�ದ.

ಜ�ವಕಸೈ��ಶಗಳಗೊ ಆಮT ಜನಕವನ�! ಒದಗನೀಸದ ರಕ�ವು ಜ�ವಕಸೈ��ಶದಂ#ದ ಇ#ಗಾಲುದ ಡರೋ- ಆಕಸೈ�-ಡ ನ�! ಪಡರೋದ�ಕಸೈ�ಳು�r ತ�ದ. ಈಗ ರಕ�ವು ಆಮT ಜನಕರಹೀತವಾಗನೀರ�ತ�ದ.ರಕ�ವು ಇ#ಗಾಲುದ ಡರೋ- ಆಕಸೈ�-ಡ ನ�! ಕರಗನೀದ ಸSತಯಲಲ ಶಾnಸಕಸೈ��ಶಗಳು ಗಾಳಗ�ಡು�ಗಳಗೊ ತಲು�ಪಪಸ�ತ�ದ.

13. ನಮ� ಶಾnಸಕಸೈ��ಶದ ಗಾಳಗ�ಡು�ಗಳುಲಲ ಅನಲುಗಳು ವನಮಯ ಕರ �ಯನಡರೋಯ�ತ�ದ. ಗಾಳಗ�ಡು�ಗಳು ಗೊ��ಡರೋಯ� ವಶಾಲು ವಾ?ಪಪ�ಯ ರಕ�ನಾಳುಗಳು ಜಾಲುವನ�! ಹೋ�#ದಂವೇ.ನಾವು ಗಾಳಯನ�!

23

ಒಳುತಗೊದ�ಕಸೈ�#ಡರಾಗ ನಮ� ಪಕಸೈ^ಲು�ಬ�ಗಳು� ಮ�ಲುಕಸೈ^�ರ�ತ�ವೇ ಮತ�� ವಪಯ� ಚಚುಪe ಟರೇಗೊ�ಳು�r ತ�ದ. ಇದರ ಪರಣಾಮವಾಗನೀ ಎದಗ�ಡು� ದ�ಡು� ದರಾಗ�ತ�ದ,ಗಾಳಯ� ಶಾnಸಕಸೈ��ಶಗಳಗೊ ಹೀ�ರಲುe ಡು�ತ�ದ.ಮತ�� ಹೀಗನೀ§ದ ಗಾಳಗ�ಡು�ಗಳುನ�! ತ�#ಬ�ತ�ದ.ಪ�ತಯೊಂ#ದ� ಶಾnಸಕಸೈ��ಶದಲಲ 300-350 ಮೀಲಸಯನ ಗಾಳಗ�ಡು�ಗಳರ�ತ�ವೇ.ಇವು ಅನಲು ವನಮಯದ ಮ�ಲಫೇ�- ವಸ��ಣ)ವನ�! ಹೋಚಚxಸ�ತ�ದ.

14. ಸಾಗಾಣೀಕ ವಯೂ?ಹದ ಫಟುಕಗಳು� ಹ�ದಯ,ರಕ� ಮತ�� ರಕ�ನಾಳುಗಳು�.

ಹ�ದಯವು ದ�ಹದ ಎಲಾT ಭಯಾಗಗಳಗೊ ಆಮT ಜನಕಸಹೀತ ರಕ�ವನ�! ಸರಬರಾಜ� ಮಾಡು�ತ�ದ.ಮತ�� ದ�ಹದ ಎಲಾT ಭಯಾಗಗಳ#ದ ಆಮT ಜನಕರಹೀತ ರಕ�ವನ�! ಶಾnಸಕಸೈ��ಶಗಳಗೊ ಸಾಗನೀಸ�ತ�ದ.

ದ�ವರ�ಪಪ ಸ#ಯೋಜಕ ಅ#ಗಾ#ಶವಾಗನೀರ�ವ ರಕ�ವು ಆಮT ಜನಕ,ಇ#ಗಾಲುದಡರೋ- ಆಕಸೈ�-ಡ ,ಸಾರಜನಕಯ�ಕ� ತಾ?ಜ? ಮತ�� ಪೊ�ರಷಕಯಾ#ಶಗಳು ಸಾಗಾಣೀಕಸೈ ಮಾಡು�ತ�ದ.

ಅಪಧಮನ,ಅಬಬಧಮನ ಮತ�� ಲಫೇ��ಮನಾಳು� ರಕ�ವನ�! ಹ�ದಯಕಸೈ^ ಮತ�� ಹ�ದಯದಂ#ದ ಇತರ ಭಯಾಗಗಳಗೊ ಸಾಗನೀಸ�ತ�ವೇ.

15. ಪಕಷಗಳು� ಮತ�� ಸ�ನಗಳು� ತಮ� ದ�ಹದ ಉಂರಷW ತಯನ�! ಕಯಾಪಾಡುಲು� ನರ#ತರವಾಗನೀ ಶಕರ�ಯನ�! ಬಳುಸಕಸೈ�ಳು�r ತ�ವೇ.ಈ ಶಕರ�ಯ� ದ�ಹಕಸೈ^ ಅಧಕ ಆಮT ಜನಕದ ಪೂರ-ಕಸೈಯ#ದ ಸಗ�ತ�ದ. ಆಕರ� ಜನ ಯ�ಕ� ಮತ�� ಆಕರ� ಜನ

24

ರಕ� ರಕ� ಪ�ತ?�ಕರಸ�ವುದರ#ದ ದ�ಹಕಸೈ^ ಆಮT ಜನಕದ ಪೂರ-ಕಸೈ ಸಮಥ)ವಾಗನೀ ಆಗ�ತ�ದ.

16. ಕಸೈ�-ಲು# ಮತ�� ಫಲೋT�ಯ#.

17. ಸಸ? ದ ಎಲಾT ಭಯಾಗಗಳುನ�! ತಲು�ಪುವ ನ�ರ� ಸಾಗನೀಸ�ವ ಕಯಾಲು�ವೇಗಳು ನರ#ತರ ವ? ವಸೋS ಯನ�! ನಮೀ)ಸಲು� ಕಸೈ�-ಲು# ಅ#ಗಾ#ಶದಲಲ ಬೇ�ರ�,ಕಯಾ#ಡು ಮತ�� ಎಲಫೇಗಳು ನಳಕಸೈಗಳು� ಮತ�� ಟರೇ��ಕರಡ ಗಳು� ಪರಸe ರ ಸ#ಪಕ) ಹೋ�#ದಂವೇ.ಬಯಾರಷe ಬವಸಜ)ನೇಯ� ಉಂ#ಟು�ಮಾಡು�ವ ನ�ರನ ಚೋ��ರಷಣವುಬೇ�ರ�ಗಳು� ನ�ರನ�! ಎಳದ�ಕಸೈ�ಳು�r ವ#ತ ಮಾಡು�ತ�ದ ಮತ�� ಬೇ�ರನ#ದ ಎಲಫೇಗಳಗೊ ನ�ರ� ಮತ�� ಅದರಲಲ ಕರಗನೀರ�ವ ಲುವಣಗಳು ಹೀ�ರ�ವಕಸೈ ಮತ�� ಮ�ಲು�� ಖ ಚಚುಲುನೇಗೊ ಸಹಾಯ ಮಾಡು�ತ�ದ.

18. ಸಸ? ಗಳುಲಲ ಫಲೋT�ಯ# ಅ#ಗಾ#ಶದ ಸಹಾಯದಂ#ದ ಆಹಾರ ಸಾಗಾಣೀಕಸೈ ನಡರೋಯ�ತ�ದ.ಫಲೋT�ಯ#ನಲಲ ATP ಯ#ದ ಶಕರ�ಯನ�! ಬಳುಸಕಸೈ�#ಡು� ವಸ�� ಗಳು ಸಾSನಾ#ತರವನ�! ಸಾಧಸಲಾಗ�ತ�ದ. ATP ಯ#ದ ಶಕರ�ಯನ�! ಬಳುಸಕಸೈ�#ಡು� ಸ�ಕಸೈ���ಸ ನ#ತಹ ವಸ�� ವನ�! ಫಲೋT�ಯ# ಅ#ಗಾ#ಶಕಸೈ^ ವಗಾ)ಯಸಲಾಗ�ತ�ದ.ಇದ� ಅ#ಗಾ#ಶದ ಅಭಸರಣ ಒತ�ಡುವನ�! ಹೋಚಚxಸ ನ�ರ� ಅದರ�ಳುಗೊ ಪ�ವೇ�ಶಸಲು� ಕಯಾರಣವಾಗ�ತ�ದ. ಈ ಒತ�ಡುವು ಫಲೋT�ಯ#ನ#ದ ವಸ�� ಗಳು� ಕಡಮ ಒತ�ಡುವರ�ವ ಅ#ಗಾ#ಶಗಳಗೊ

25

ಚಚುಲಸಸ�ವ#ತ ಮಾಡು�ತ�ದ. ಇದ� ಸಸ? ದ ಅವಶ? ಕತಗೊ ಅನ�ಗ�ಣವಾಗನೀ ವಸ�� ಗಳುನ�! ಸಾಗನೀಸಲು� ಫಲೋT�ಯ#ಗೊ ಅನ�ವು ಮಾಡಕಸೈ�ಡು�ತ�ದ.

19. ಮ�ತ �ಪಪ#ಡುಗಳುಲಲರ�ವ ಮ�ಲುಭ�ತ ಸೋ��ಸ�ವ ಫಟುಕವೇ� ನೇಫರಾ�ನ.ಪ�ತಯೊಂ#ದ� ಮ�ತ �ಪಪ#ಡುವು 1-1.5 ಮೀಲಸಯನ ನೇಫರಾ�ನ ಫಟುಕಗಳುನ�! ಹೋ�#ದಂದ.ನೇಫರಾ�ನ ಪ�ಮ�ಖವಾಗನೀ ಗಾTಮರ�ಲುಸ,ಬಮನ! ನಕಸೈ��ಶ ಮತ�� ಉಂದa ನೇಯ ಕಸೈ�ಳುವೇಯಾಕಯಾರದ ಭಯಾಗವನ�! ಹೋ�#ದಂದ.

ಕಯಾಯ)ನವ)ಹಣ : . ರ�ನಲ ಅಪಧಮನಯ ಮ�ಲುಕ ರಕ�ವು ಮ�ತ �ಪಪ#ಡುದ ಗಾTಮರ�ಲುಸಭಯಾಗಕಸೈ^ ಪ�ವೇ�ಶಸ�ತ�ದ.

.ಪಾ�ರ#ಭಕ ಹ#ತದ ಸೋ��ಸ�ವಕಸೈಯಲಲ ಶನ��ಧಸಲುe ಟುI ಗೊ�T�ಕಸೈ��ಸ,ಅಮ-ನೇ�� ಆಮT ,ಲುವಣಗಳು� ಮತ�� ಹೋಚಚxನ ಪ�ಮಾಣದ ನ�ರನ#ಥಹ ಆಯa ಕಸೈಲುವು ವಸ�� ಗಳು� ಮ�ತ �ವು ನಾಳುದಲಲ ಮ�#ದ ಹರದ#ತ ಪುನ¯ ಹೀ�ರಲುe ಡು�ತ�ವೇ.

. ಪ�ತಯೊಂ#ದ� ಮ�ತ �ಪಪ#ಡುದಲಲ ಉಂತe ತ�ಯಾಗ�ವ ಮ�ತ �ವು ಅ#ತಮವಾಗನೀ ಮ�ತ �ಪಪ#ಡುಗಳುನ�! ಮ�ತ �ಕಸೈ��ಶಕಸೈ^ ಸ#ಪಕರ)ಸ�ವ ಮ�ತ �ನಾಳು ಎ#ಬ ಉಂದa ನೇಯ ನಾಳುವನ�! ಪ�ವೇ�ಶಸ�ತ�ದ.

.ಹೀಗನೀ§ದ ಮ�ತ �ಕಸೈ��ಶದ ಒತ�ಡುವು ಮ�ತ �ವನ�! ಮ�ತ �ದರಾnರದ ಮ�ಲುಕ ಹೋ�ರಹಾಕಲು� ಪ��ರ�ಪಪಸ�ವವರಗ� ಮ�ತ �ವು ಮ�ತ �ಕಸೈ��ಶದಲಲ ಸ#ಗ �ಹವಾಗ�ತ�ದ.

26

20. ➢ಸಸ? ಗಳು� ಹೋಚಚಾxದ ನ�ರನ�! ಬಯಾರಷe ವಸಜ)ನೇಯ ಮ�ಲುಕ

ಹೋ�ರಹಾಕ�ತ�ವೇ.

➢ಇತರ ತಾ?ಜ? ಗಳಗಾಗನೀ ಸಸ? ಗಳು� ಮ�ತ ಜ�ವಕಸೈ��ಶಗಳರ�ವ ತಮ� ಅನೇ�ಕ ಅ#ಗಾ#ಶಗಳುನ�! ಬಳುಸ�ತ�ವೇ ಮತ�� ಕಸೈಲುವೊಂಮ� ಅವು ಎಲಫೇಗಳು#ಥಹ ಕಸೈಲುವು ಭಯಾಗಗಳುನ�! ಕಳದ�ಕಸೈ�ಳು�r ತ�ವೇ.

➢ಅನೇ�ಕ ಸಸ? ತಾ?ಜ? ಪದರಾಥ)ಗಳು� ಜ�ವಕಸೈ��ಶದ ರಸದರಾನಗಳುಲಲ ಸ#ಗ �ಹವಾಗ�ತ�ದ.ಎಲಫೇಗಳುಲಲ ತಾ?ಜ? ಪದರಾಥ)ಗಳು� ಸ#ಗ �ವಾಗಬಹ�ದ�.

➢ಹಳಯ ಕಸೈ�-ಲು#ಗಳುಲಲ ತಾ?ಜ? ಪದರಾಥ)ಗಳು� ರಾಳು ಮತ�� ಅ#ಟು�ಗಳು ರ�ಪದಲಲ ಸ#ಗ �ಹವಾಗ�ತ�ದ.

➢ಸಸ? ಗಳು� ತಮ� ಸ�ತ�ಲಸನ ಮಣೀWನಲಲ ಕ�ಡರಾ ಕಸೈಲುವು ತಾ?ಜ? ವಸ�� ಗಳುನ�! ವಸಜ)ಸ�ತ�ವೇ.

21. ದ�ಹದಲಲ ಉಂತe ತ�ಯಾಗ�ವ ಮ�ತ �ದ ಪ�ಮಾಣವು ದ�ಹದಲಲನ ಅಧಕನ�ರನ ಪ�ಮಾಣ ಮತ�� ಕರಗನೀದ ತಾ?ಜ? ದ ಪ�ಮಾಣವನ�! ಅವಲು#ಬಬಸದ.ಕಸೈಲುವೊಂಮ� ವ? ಕರ� ವಾಸಸ�ವ ಪರಸರ ಮತ�� ಹಾಮೊ�)ನ ಗಳು� ಕ�ಡರಾ ಮ�ತ �ದ ಪ�ಮಾಣವನ�! ನಯ#ತ�ಸ�ತ�ವೇ.

ಅಭಯಾ?ಸದ ಪ�ಶನ!ಗಳಗೊ ಉಂತ�ರಗಳು�

1. c)ವಸಜ)ನೇ.

27

2. a) ನ�ರನ ಸಾಗಾಣೀಕಸೈ

3. d) ಮ�ಲಸನ ಎಲುT ವಯೂ.

4. b) ಮ-ಟರೇ��ಕಯಾ#ಡ�ಯಾ.

5. ಸಣW ಕರ�ಳನಲಲ ಕ#ಡು�ಬರ�ವ ಕಸೈ�ಬ�K ಗಳು� ದ�ಡು� ದ�ಡು� ದ�#ಡು�ಕಣಗಳು ರ�ಪದಲಲದ�a ಕರಣn ಗಳಗೊ ಅದರ ಮ�ಲಫೇ ವತ)ಸಲು� ಕರಷI ವಾಗ�ತ�ದ.ಪಪತ�ರಸದ ಲುವಣಗಳು� ಅವುಗಳುನ�! ಚಚಕ ಚಚಕ ದ�#ಡು�ಕಣಗಳಾಗನೀ ವಭಜಸ ಕರಣn ಗಳು ಕಯಾಯ)ಕಷಮತಯನ�! ಹೋಚಚxಸ�ತ�ವೇ.

ಮ�ದ��ಜ�ರಕ ರಸದಲಲರ�ವ ಲಫೇ-ಪ�ಸ ಎ#ಬ ಕರಣn ವು ವಭನ! ಸಾ#ದ�ತ ಹೋ�#ದಂರ�ವ ಕಸೈ�ಬ�K ಗಳು ಮೀಶ �ಣವನ�! ಎಮಲಸ��ಕರಣಗೊ�ಳಸ�ತ�ದ.

ಕರ�ಳನ ರಸವು ಕಸೈ�ಬ�K ಗಳುನ�! ಕಸೈ�ಬಬKನ ಆಮT ಮತ�� ಗನೀTಸರಾಲ ಆಗನೀ ಪರವತ)ಸ�ತ�ದ.

ಕಸೈ�ಬ�K ಜ�ಣೀ)ಸಲುe ಡು�ವ ಸS ಳು ಸಣW ಕರ�ಳು�.

6. ಲಾಲಾರಸವು ಲಾಲಾರಸದ ಅಮ-ಲಫೇ�ಸ ಎ#ಬ ಕರಣn ವನ�! ಹೋ�#ದಂದ�a ಅದ� ಪಪರಷI ಎ#ಬ ಸ#ಕರ�ಣ) ಅಣ�ವನ�! ವಭಜಸ ಸಕರಯನ�! ಬಬಡು�ಗಡರೋ ಮಾಡು�ತ�ದ. ಆಹಾರವು ಲಾಲಾರಸದ�#ದಂಗೊ ಚೋನಾ!ಗನೀ ಮೀಶ �ಣಗೊ�#ಡು� ಸಾ!ಯ�ವನ#ದರಾದ ನಾಲಸಗೊಯ ಸಹಾಯದಂ#ದ ಜಗನೀಯ�ವಾಗ ಬಯಾಯಯ ತ�#ಬಯಾ ಚಚುಲಸಸ�ತ�ದ.

28

7. ಸn ಪೊ�ರಷಕ ಪೊ�ರಷಣಯ� ದ�? ತಸ#ಶನT�ರಷಣ ಕರ �ಯಯ ಮ�ಲುಕ ನಡರೋಯ�ತ�ದ. ಇದ� ನಡರೋಯಲು� ಇ#ಗಾಲುದ ಡರೋ- ಆಕಸೈ�-ಡ,ನ�ರ�,ಪತ �ಹರತ��ಮತ�� ಸ�ಯ)ನ ಬೇಳುಕರನ ಅವಶ? ಕತ ಇದ.ಕಯಾಬೇ��)ಹೋ-ಡರೋ��ಟಸ ಮತ�� ಆಮT ಜನಕ ಈ ಕರ �ಯಯ ಉಂಪ ಉಂತe ನ! ಗಳು�.

8.

ವಾಯ�ವಕ ಉಂಸರಾಟು ಅವಾಯ�ವಕ ಉಂಸರಾಟು 1

ಆಮT ಜನಕದ ಸಹಾಯದಂ#ದ ನಡರೋಯ�ತ�ದ.

ಆಮT ಜನಕದ ಸಹಾಯವಲುT ದ ನಡರೋಯ�ತ�ದ.

2 ಇದ� ವಾತಾವರಣ ಮತ�� ಜ�ವಯ ನಡು�ವೇ ಅನಲುಗಳುವನಮಯವನ�! ಒಳುಗೊ�#ಡದ.

ಅನಲುಗಳು ವನಮಯ ಇರ�ವುದಂಲುT .

3 ಇದ� ಜ�ವಕಸೈ��ಶದ ಕಸೈ��ಶರಸ ಮತ�� ಮ-ಟರೇ��ಕಯಾ#ಡ�ಯಾದಲಲ ನಡರೋಯ�ತ�ದ.

ಇದ� ಕಸೈ�ವಲು ಕಸೈ��ಶರಸದಲಲ ನಡರೋಯ�ತ�ದ.

4 ಯಾವಾಗಲು� ಇ#ಗಾಲುದ ಡರೋ- ಆಕಸೈ�-ಡ ಮತ�� ನ�ರ� ಬಬಡು�ಗಡರೋಯಾಗ�ತ�ದ.

ಉಂತe ನ! ಗಳು� ಬದಲಾಗ�ತ�ವೇ.

29

5 36 ATP ಅಣ�ಗಳುನ�! ಉಂತe ತ�ಮಾಡು�ತ�ದ.

ಕಸೈ�ವಲು 2 ATP ಅಣ�ಗಳುನ�! ಉಂತe ತ� ಮಾಡು�ತ�ದ.

9. ಗಾಳಗ�ಡು�ಗಳು� ಶಾnಸಕಸೈ��ಶದಲಲರ�ವ ಬಲು�ನನ#ತಹ ರಚಚುನೇಗಳು�.ಗಾಳಗ�ಡು�ಗಳು ಗೊ��ಡರೋಯ� ಒ#ದ� ವಶಾಲು ವಾ?ಪಪ�ಯ ರಕ�ನಾಳುಗಳು ಜಾಲುವನ�! ಹೋ�#ದಂವೇ.ಪ�ತಯೊಂ#ದ� ಶಾnಸಕಸೈ��ಶವು 300-

350 ಮೀಲಸಯನ ಗಾಳಗ�ಡು�ಗಳುನ�! ಹೋ�#ದಂರ�ತ�ವೇ. ಗಾಳಗ�ಡು�ಗಳು ಮ�ಲಫೇ�- ವಸ�ರಸದರಾಗ ಸ�ಮಾರ� 80m2 ನರಷ�I ವಸ��ಣ)ವನ�! ಹೋ�#ದಂರ�ತ�ದ.ಇರಷ�I ದ�ಡು� ಪ�ಮಾಣದ ಮ�ಲಫೇ�- ವಸ��ಣ)ವು ಅನಲುಗಳು ವನಮಯ ಕರ �ಯ ಗರರಷI ವಾಗಲು� ಸಹಕಯಾರಯಾಗನೀದ.

10. ಹೀಮೊ�ಗೊ�T�ಬಬನ ಕಸೈ�ರತಯ#ದ ರಕ�ದ ಮ�ಲುಕ ಆಮT ಜನಕದ ಸಾಗಾಣೀಕಸೈ ಕ�#ಠತವಾಗ�ತ�ದ.ಜ�ವಕಸೈ��ಶಗಳಗೊ ಆಮT ಜನಕದ ಕಸೈ�ರಯ�#ಟಾಗನೀ ಶಕರ�ಉಂತಾeದನ ಕರ �ಯ ನಧಾನವಾಗ�ತ�ದ.ಇದರ#ದ ರಕ� ಹೀ�ನತ ಉಂ#ಟಾಗ�ತ�ದ.

11. ಮಾನವನ ಹ�ದಯವು ಬಲು ಹ�ತಣ),ಬಲು ಹ�ತ�^ ಕಷ,ಎಡು ಹ�ತಣ) ಮತ�� ಎಡು ಹ�ತ�^ ಕಷ ಎ#ಬ ನಾಲು�^ ಕಸೈ��ಣಗಳ#ದ ಮಾಡುಲುe ಟIದ.ಮಾನವನಹ�ದಯದಲಲ ಈ ಕಸೈಳುಗನೀನ#ತ ರಕ�ಪರಚಚುಲುನೇ ನಡರೋಯ�ತ�ದ.

30

ಆಕರ� ಜನ ಸಮ�ದu ರಕ�ವು ಶಾnಸಕಸೈ��ಶಗಳ#ದ ತಳು�ವಾದ ಭತ�ಯರ�ವಹ�ದಯದ ಕಸೈ��ಣ, ಎಡು ಹ�ತಣ)ಕಸೈ^ ಬರ�ತ�ದ.ಈ ರಕ�ವನ�! ಪಡರೋದರಾಗಎಡು ಹ�ತಣ)ವು ಸಡಲುಗೊ�ಳು�r ತ�ದ ನ#ತರ ಇದ� ಸ#ಕ�ಚಚಸ�ತ�ದ.ಆಗ ಪಕದ ಕಸೈ��ಣ,ಎಡು ಹ�ತ�^ ಕಷ ಹೀಗ�§ ತ�ದ.ಇದರ#ದರಾಗನೀ ರಕ�ವು ಇದಕಸೈ^ ವಗಾ)ವಣಗೊ�ಳು�r ತ�ದ. ಯಾವಾಗ ಸಾ!ಯ�ವನ#ದರಾದ ಎಡು ಹ�ತ�^ ಕಷಯ� ಸ#ಕ�ಚಚಸ�ತ�ದಯೋ ರಕ�ವು ದ�ಹದ�ಳುಗೊ ಪ#ಪ ಮಾಡುಲುe ಡು�ತ�ದ. ಬಲುಭಯಾಗದ ಮ�ಲಸನ ಕಸೈ��ಣ, ಬಲು ಹ�ತಣ)ವು ಹೀಗನೀ§ದರಾಗ ಆಮT ಜನಕರಹೀತ ರಕ�ವು ದ�ಹದಂ#ದ ಅದಕಸೈ^ ಬರ�ತ�ದ.ಬಲು ಹ�ತಣ)ವು ಸ#ಕ�ಚಚಸದರಾಗ ಅದಕನ�ಗ�ಣವಾಗನೀ ಕಸೈಳುಗನೀನ ಕಸೈ��ಣ,ಬಲುಹ�ತ�^ ಕಷಯ� ಹೀಗ�§ ತ�ದ. ಇದ� ಬಲು ಹ�ತ�^ ಕಷಗೊ ರಕ�ವನ�! ವಗಾ)ಯಸ�ತ�ದ.ಅದ� ಆ ರಕ�ವನ�! ಆಮT ಜನಕಸಹೀತಗೊ�ಳಸಲು� ಶಾnಸಕಸೈ��ಶಗಳಗೊ ಪ#ಪ ಮಾಡು�ತ�ದ. ಈ ರ�ತ ಹ�ದಯಕಸೈ^ ಒಮ� ದ�ಹದಂ#ದ ಆಮT ಜನಕರಹೀತ ರಕ� ಮತ�� ಮತ��ಮ� ಶಾnಸಕಸೈ��ಶದಂ#ದ ಆಮT ಜನಕಸಹೀತ ರಕ� ಬರ�ವುದರ#ದ ಇದನ�! ಇಮ� ಡ ಪರಚಚುಲುನೇ ಎನ�! ವರ�.

ಇಮ� ಡ ಪರಚಚುಲುನೇಯ� ಆಮT ಜನಕಸಹೀತ ರಕ� ಮತ�� ಆಮT ಜನಕರಹೀತ ರಕ�ವನ�! ಪ�ತ?�ಕಗೊ�ಳಸ ದ�ಹದ ಜ�ವಕಸೈ��ಶಗಳಗೊ ಸಾಕರಷ�I ಆಮT ಜನಕ ಸಗ�ವ#ತ ಮಾಡು�ತ�ದ. ಬಬಸರಕ� ಪಾ�ಣೀಗಳುಲಲ ದ�ಹದ ತಾಪಮಾನ ಕಯಾಪಾಡು�ವಲಲ ಇದ� ಸಹಕಯಾರಯಾಗನೀದ.

31

12.

ಕಸೈ�-ಲು#ನಲಲ ವಸ�� ಗಳು ಸಾಗಾಣೀಕಸೈ ಫಲೋT�ಯ#ನಲಲ ವಸ�� ಗಳು ಸಾಗಾಣೀಕಸೈ1 ಇದ� ನ�ರ� ಮತ��

ಲುವಣಗಳುನ�! ಸಾಗನೀಸ�ತ�ದ.

ಇದ� ಆಹಾರವನ�! ಸಾಗನೀಸ�ತ�ದ.

2 ನ�ರ� ಬೇ�ರನ#ದ ಸಸ? ದ ಇತರ ಎಲಾT ಭಯಾಗಗಳಗೊ ಸಾಗನೀಸಲುe ಡು�ತ�ದ.

ಆಹಾರವು ಮ�ಲು�� ಖವಾಗನೀ ಮತ�� ಕಸೈಳುಮ�ಖವಾಗನೀ ಸಾಗನೀಸಲುe ಡು�ತ�ದ.

3 ಬಯಾರಷe ವಸಜ)ನೇಯ ಸೋಳತದ#ತಹಭತಕ ಬಲುಗಳ#ದ ಸಾಗಾಣೀಕಸೈ ನಡರೋಯ�ತ�ದ.

ಆಹಾರ ಸಾಗಾಣೀಕಸೈಗೊ ATP

ರ�ಪದಲಲ ಶಕರ�ಯ ಅವಶ? ಕತ ಇದ.

13. ರಚಚುನೇಯ ಆಧಾರದಲಲ ಹೋ��ಲಸಕಸೈ.

ಗಾಳಗ�ಡು� ನೇಫರಾ�ನ 1 ಶಾnಸಕಸೈ��ಶದಲಲನ

ಬಲು�ನನ#ತಹ ರಚಚುನೇಗಳು� ಮ�ತ �ಪಪ#ಡುದಲಲನ ಕಸೈ�ಳುವೇಯಾಕಯಾರದ ರಚಚುನೇಗಳು�.

2 ಇವುಗಳು ಗೊ��ಡರೋಯ� ವಶಾಲುವಾ?ಪಪ�ಯ ರಕ�ನಾಳುಗಳು ಜಾಲುವನ�! ಹೋ�#ದಂವೇ.

ಇವು ಅತ? #ತ ತಳು�ವಾದ ಭತ�ಯರ�ವ ಲಫೇ��ಮನಾಳುಗಳುನ�! ಹೋ�#ದಂವೇ.

32

ಕಯಾಯ) ನವ)ಹಣಯ ಆಧಾರದಲಲ ಹೋ��ಲಸಕಸೈ.

ಗಾಳಗ�ಡು� ನೇಫರಾ�ನ 1 ಆಮT ಜನಕ ಮತ�� ಇ#ಗಾಲುದ ಡರೋ-

ಆಕಸೈ�-ಡ ಅನಲುಗಳು ವನಮಯವು ಶಾnಸಕಸೈ��ಶವನ�! ಆವರಸರ�ವ ರಕ�ನಾಳುಗಳ#ದ ನಡರೋಯ�ತ�ದ.

ರಕ�ವು ರ�ನಲ ಅಪಧಮನಯ ಮ�ಲುಕ ಬಮನ! ನ ಕಸೈ��ಶಕಸೈ^ ಬ#ದ� ಸೋ��ಸಲುe ಡು�ತ�ದ.

2 ಇವು ಅನಲುಗಳು ವನಮಯದ ಕಸೈ�#ದ�.

ಇವು ಮ�ತ �ದ ಉಂತಾeದನೇಯ ಕಸೈ�#ದ�.

ಧನ? ವಾದಗಳ�#ದಂಗೊ,

ಪ�ವ�ಣ ಕಯಾಮತ ಕಸೈ ಸಹ ಶಕಷಕರ� ಸರಕಯಾರ ಪ�ಢಶಾಲಫೇ ಅ#ಕನಹಳrಸೋ��ಮವಾರಪ�ಟರೇ ತಾಲು�ಕ�.

ಕಸೈ�ಡುಗ� ಜಲಲ.

ಮೊಬೇ-ಲ :9480219800

33

ಘಟಕ -7 ನಯಂ�ತರ ಣ ಮತರ� ಸಹಭಾಗತರ�

1.ನಡಗ ಮತರ� ಪರಾವರತ�ತರ ಪ�ರತಕರ �ಯ ಇವುಗಳ ನಡು�ವನ ವ$ ತಯಾ$ಸವೇ'ನ� ?ನಡಗಯಂ� ಒಂ�ದು� ಐಚಛ,ಕ ಕರ �ಯಯಾಗದು�. ಅದುಕಕ1 ನಮ2 ಆಲೋ5'ಚನಯಂ ಅಗತರ$ ವರು�ತರ ದ ಮತರ� ಅದು� ನಮ2 ನಯಂ�ತರ ಣದುಲಲರು�ತರ ದ.ಆದುರ ಪರಾವರತ�ತರ ಪ�ರತಕರ �ಯಯಂ� ಒಂ�ದು� ಪ�ಚೋ5'ದುನಗ ತರನ=�ದು ತಯಾನ' ಅರತ' ವೇ'ಗವಾಗ ಉಂ�ಟಾಗ�ವ ಪ�ರತಕರ �ಯ.ಅದು� ನಮ2 ನಯಂ�ತರ ಣದುಲಲ ಇಲಲB . 2. ಸ�ಸಗ�ದುಲಲ ಎರುಡು� ನರುಕಕ5'ಶಗಳ ಮದ$ ಏನಾಗ�ತರ ದ.?

ಸ�ಸಗ�ವೇ�ದುರ ಎರುಡು� ನರುಕಕ5'ಶಗಳ ಮದ$ ಇರು�ವ ಸG ಳಾವಕಾಶ.ಸ�ಸಗ�ದುಲಲ ವದು�$ ತ ಆವೇ'ಗಗಳ� ರಾಸಾಯಂನಕಗಳಾಗ ಪರವತರ�ನಗ5�ಡು� ಸG ಳಾವಕಾಶದು ಮ5ಲಲಕ ಹಾದು� ಹೋ5'ಗ ಮ��ದನ ನರುಕಕ5'ಶಕಕ1 ಸಾಗ ಅಲಲ ಅದು� ಮತತ ವದು�$ ತ ಆವೇ'ಗಗಳಾಗ ಪರವರತ�ಸಲಲQ ಡು�ತರ ದ.

3.ಮದು�ಳನ ಯಾವ ಭಾಗವು ದ'ಹದು ಭಂ�ಗ ಮತರ� ಸಮತತ5'ಲಲನವನ�= ನವ�ಹಸ�ತರ ದ.?

ಅನ�ಮಸತ ಷಕ1 (ಸರುಬಲಲB ಮ )

4.ನಾವು ಒಂ�ದು� ಅಗರುಬರತ ( ಗ�ಧದುಕಡ])ಯಂ ವಾಸನಯಂನ�= ಹೋ'ಗ ಕ�ಡು�ಹಡಯಂ�ತತ 'ವೇ ?

ಅಗರುಬರತ ಯಂ ವಾಸನಯಂ� ನಮ2 ಮ5ಗಗ ತರಲಲ�ಪದಾಗ ನಮ2 ಮ5ಗನಲಲರು�ವ ಫರಾ�ಣ ನರುವು ಅದುನ�= ಗ �ಹಸ�ತರ ದ.ಫರಾ�ಣ ನರುವು ವದು�$ ತ ಸ�ಕಕ'ತರಗಳ ಮ5ಲಲಕ ಮದು�ಳನ ಮಹಾಮಸತGಷಕ1 ಕಕ1 ಸ�ದ'ಶ ರುವಾನಸ�ತರ ದ.ಮದು�ಳ� ಈ ಸ�ದ'ಶವನ�= ಗ �ಹಸತದಾಗ ವಾಸನಯಂ ಅರವು ಉಂ�ಟಾಗ�ತರ ದ.

5. ಪರಾವರತ�ತರ ಪ�ರತಕರ �ಯಯಂಲಲ ಮದು�ಳನ ಪಾತರ ವೇ'ನ� ?ಪರಾವರತ�ತರ ಪ�ರತಕರ �ಯಯಂಲಲ ಮದು�ಳನ ನ'ರು ಪಾತರ ಇರು�ವುದಲಲB .ಇದು� ಮದು�ಳ� ಬಳcಯಂ ಸಹಾಯಂದ�ದು ನಡಯಂ�ತರ ದ.

6. ಸಸ$ ಹಾರಮೋ'�ನ ಗಳ� ಎ�ದುರ'ನ� ?ಸಸ$ ಗಳ� ತರಮ2 ಬಳವಣಗಗ,ಅಭವಧ�ನಗ ಇತಯಾ$ದ ಕಕಲಲಸಗಳನ�= ನವ�ಹಸಲಲ� ಸ �ವಸ�ವ ರಾಸಾಯಂನಕಯಂ�ಕ ರುಸವೇ' ಸಸ$ ಹಾರಮೋ'�ನ.ಅವುಗಳನ�= ಫೈjಟೋ5'ಹಾರಮೋ'�ನ ಎ�ದು5 ಕರಯಂ�ತಯಾ ರ.

7. ಮ�ಟಟmದುರ ಮ�ನ ಎ�ಬ ಸಸ$ ದು ಎಲೋಗಳ ಚಲಲನಯಂ�,ಬಳಕರನ ಕಡಗ ಚಲಸ�ವ ಕಾ�ಡುದು ಚಲಲನಗ�ತರ ಹೋ'ಗ ಭನ= ವಾಗದ ?ಮ�ಟಟmದುರ ಮ�ನ ಸಸ$ ದು ಎಲೋಗಳ� ಸQ ಶ�ಕಕ1 ಪ�ರತಕರ �ಯಯಂನ�= ವ$ ಕ ಪಡಸತ ತರನ= ಎಲೋಗಳನ�= ಚಲಸ�ತರ ವೇ.ಇಲಲ ಯಾವುದ' ರ'ರತಯಂ ಬಳವಣಗ ಇರು�ವುದಲಲB .ಆದುರ ಕಾ�ಡುದು ಚಲಲನಯಂ� ಬಳಕರನಡಗ ಇರು�ವುದುರ�ದು ಬಳವಣಗ ಆಗ�ತರ ದ.

8. ಬಳವಣಗಯಂನ�= ಉಂತತ 'ಜಸ�ವ ಸಸ$ ಹಾರಮೋ'�ನ ಗಳಗ ಒಂ�ದು� ಉಂದಾಹರುಣ ಕಕ5ಡ.

ಆಕರq ನ.

9. ಒಂ�ದು� ಆಧಾರುದು ಸ�ತರ ಬಳc ಕ�ಡಗಳ ಬಳವಣಗಯಂನ�= ಆಕರq ನ ಗಳ� ಹೋ'ಗ ಉಂತತ 'ಜಸ�ತರ ವೇ. ?

ಒಂ�ದು� ಬಳc ಕ�ಡಯಂ� ಆಧಾರು ಸಸ$ ದು ಸ�ಪಕ�ಕಕ1 ಬ�ದಾಗ ಆಧಾರುಕಕ1 ಸ�ಪಕರ�ಸತರು�ವ ಭಾಗವು ಸ�ಪಕರ�ಸದ' ಇರು�ವ ಭಾಗಕರ1 �ತರ ನಧಾನವಾಗ ಬಳಯಂ�ತರ ದ.ಇದುಕಕ1 ಕಾರುಣ ಆಕರq ನ ಹಾರಮೋ'�ನ.ಆಧಾರುಕಕ1 ಸ�ಪಕ�ವರು�ವ ಭಾಗದುಲಲ ಆಕರq ನ ಕಡಮ ಉಂತರQ ರತ ಯಾಗ�ತರ ದ ಮತರ� ಆಧಾರುಕಕ1 ಸ�ಪಕ� ಇರುದ' ಇರು�ವ ಭಾಗದುಲಲ ಆಕರq ನ ಹೋಚ�t ಉಂತರQ ರತ ಯಾಗ ಆ ಭಾಗದು ಸಸ$ ಹೋಚ�t ಬಳದು� ಆಧಾರು ಸಸ$ ಕಕ1 ಸ�ರು�ಳ ಸ�ತರ� ತರ ದ.

10.ಜಲಾನ�ವತರ�ನಯಂನ�= ತತ5'ರಸ�ವ ಒಂ�ದು� ಪ�ಯೋಗವನ�= ವನಾ$ಸಗ5ಳಸತ ?ಎರುಡು� ಸಣy ಬೀ'ಕರ ಗಳನ�= ತತಗದು�ಕಕ5�ಡು�ಅದುನ�= A ಮತರ� B ಎ�ದು�ಹೋಸರಸಬ'ಕ�.ರಮೋದುಲಲನಯಂ ಬೀ'ಕರುನ�=ನ'ರನ�ದು ತರ��ಬಬ'ಕ�.ಸ5'ಸ� ಕಾಗದುವನ�=ಎರುಡು� ಬೀ'ಕರ ಗಳ ನಡು�ವೇ ಸ�ಪಕ� ಸ'ತರ�ವೇಯಂ�ತತ(ಚಛತರ ದುಲಲರು�ವ�ತತ)ಮಡುಚಛ.ಕಕಲಲವು ರಮೋಳಕಕಯೊಡದು

ಬೀ'ಜಗಳನ�= ಈ ಸ'ತರ�ವೇಯಂ ಮದು$ ದುಲಲರಸಬ'ಕ�.ಸ�ಪೂಣ� ಉಂಪಕರುಣವನ�= ಒಂ�ದು� ಪಾBಸತmಕ ಹಾಳಯಂ�ದು ಮ�ಚt ಬ'ಕ�.

ವ'ಕಷಣ : ರಮೋಳಕಕಯೊಡದು ಬೀ'ಜದು ಬ'ರು�ಗಳ� A ಬೀ'ಕರನಡಗ ಚಲಸ�ತರ ವೇ.

11.ಪಾ�ಣಗಳಲಲ ರಾಸಾಯಂನಕ ಹೋ5�ದಾಣಕಕಯಂ� ಹೋ'ಗ ಉಂ�ಟಾಗ�ತರ ದ.?

ಪಾ�ಣಗಳಲಲ ರಾಸಾಯಂನಕ ಹೋ5�ದಾಣಕಕಯಂ� ಹಾರಮೋ'�ನ ಗಳ ಮ5ಲಲಕ ನಡಯಂ�ತರ ದ.ಗ ��ಥಗಳ� ಸ �ವಸ�ವ ರಾಸಾಯಂನಕಗಳ' ಹಾರಮೋ'�ನ ಗಳ�.ಇವುಗಳ� ಪಾ�ಣಗಳ ಬಳವಣಗ ಮತರ� ಅಭವ�ದ�ಯಂನ�= ನಯಂ�ರತ�ಸ�ತರ ವೇ.

12. ಅಯೋಡನ ಯಂ�ಕ ಉಂಪQನ ಬಳಕಕಯಂನ�= ಏಕಕ ಶಫರಾರುಸ�q ಮಾಡುಲಾಗ�ವುದು� ?ಅಯೋಡನ ನಮ2 ದ'ಹದುಲಲ ಥೈjರಾಯಂಡ ಗ ��ಥಯಂ� ಥೈjರಾಕರq ನ ಹಾರಮೋ'�ನ ಉಂತಯಾQದಸಲಲ� ಪ�ಚೋ5'ದಸ�ತರ ವೇ.ಈ ಹಾರಮೋ'�ನ ದ'ಹದುಲಲನ ಕಾಬ5'�ಹೋjಡ�'ಟ,ಲಪಡ ಮತರ� ಪರೊ�ಟಟನ ಗಳ ಚಯಾಪಚಯಂ ಕರ �ಯಯಂನ�= ನಯಂ�ರತ�ಸ�ತರ ದ.ಇದುರು ಕಕ5ರುತತಯಂ�ದು ಥೈjರಾಯಂಡ ಗ ��ಥಯಂ� ಊದಕಕ5ಳ�c ತರ ದ.ಈ ತತ5�ದುರಗ ಸರುಳ ಗಳಗ�ಡುಅಥವಾ ಗಾಯಂಟರ ಎನ�= ತಯಾ ರ.

13. ಅಡ�ನಲನ ರುಕ ದುಲಲ ಸ �ವಕಕಯಾದಾಗ ನಮ2 ದ'ಹವು ಹೋ'ಗ ಪ�ರತಕರ �ಯಂಸ�ತರ ದ ?

ನಾವು ಅಪಾಯಂದುಲಲದದಾಗ ಅಥವಾ ಯಾವುದ' ತರ�ತರ��ಪರಸತGರತಯಂ ಸ�ದುಭಂ�ದುಲಲ ಅಡ�ನಲ ಗ ��ಥಯಂ� ಅಡ�ನಾಲನ ಹಾರಮೋ'�ನ ಅನ�= ಉಂತಯಾQದಸ�ತರ ದ.ಇದು� ನ'ರುವಾಗ ರುಕ ಕಕ1 ಸ �ವಸಲಲQ ಟ�m ಅದುರು ಮ5ಲಲಕ ದ'ಹದು ಎಲಾB ಭಾಗಗಳಗ ಸಾಗಸಲಲQ ಡು�ತರ ದ.ಇದು� ಹ�ದುಯಂ ಬಡತರವನ�= ಹೋಚಛtಸ�ವುದುರು ಮ5ಲಲಕ ದ'ಹದು ಸಾ=ಯಂ�ಗಳಗ ಅಧಕ ಆಮB ಜನಕ ಒಂದುಗಸ�ತರ ದಮ, ಮತರ� ತರನ52 ಲಲಕ ಉಂಸತರಾಟದು ವೇ'ಗವನ�= ಮತರ� ರುಕ ದು ಒಂತರ ಡುವನ�= ಹೋಚಛtಸತ ದ'ಹವು ಆ ಪರಸತGರತಯಂನ�= ಎದು�ರಸಲಲ� ಸನ= ದು� ವಾಗ�ವ�ತತ ಮಾಡು�ತರ ದ.

14. ಕಕಲಲವು ಮಧ�ಮ'ಹ ರ5'ಗಗಳಗ ಇನ�q ಲನ ಚ�ಚ�t ಮದು. ನ�= ನ'ಡು�ವ ಮ5ಲಲಕ ಚಛಕರತತq ನ'ಡುಲಲ� ಕಾರುಣವೇ'ನ� ?ಮಧ�ಮ'ಹ ಕಾಯಂಲೋಯಂ� ಮ'ದ5'ಜ'ರುಕ ಗ ��ಥಯಂ� ಸ �ವಸ�ವ ಇನ�q ಲನ ಹಾರಮೋ'�ನನ ಅರತಯಾದು ಸ �ವಕಕಯಂ�ದು ಅಥವಾ ಕಡಮ ಸ �ವಕಕಯಂ�ದು ಉಂ�ಟಾಗ�ತರ ದ.ಇನ�q ಲನ ರುಕ ದುಲಲ ಹೋಚಚಾtದು ಗ5B ಕಕ5'ಸನ�= ಗBjಕಕ5'ಜನ ಆಗ ಪರವರತ�ಸ�ತರ ದ.ಯಾರು ದ'ಹದುಲಲ ಇನ�q ಲನ ಕಕ5ರುತತ ಇರು�ತರ ದಯೋ ಅ�ಥಹ ವ$ ಕರ ಗ ಇನ�q ಲನ ಚ�ಚ�t ಮದು. ನ�= ನ'ಡುಲಾಗ�ತರ ದ.

ಅಭಾ$ಸದು ಪ�ಶನ=ಗಳ� 1.ಈ ಕಕಳಗನವುಗಳಲಲ ಯಾವುದು� ಸಸ$ ಹಾರಮೋ'�ನ ?

d) ಸjಟೋ5'ಕಕjನನ.

2.ಎರುಡು� ನರುಕಕ5'ಶಗಳ ನಡು�ವನ ಅ�ತರರುವನ�= ಹ'ಗ�ದು� ಕರಯಂ�ತಯಾ ರ ಸ�ಸಗ�.

3. ಮದು�ಳನ ಪ�ಮ�ಖ ಕಾಯಂ�ವೇ�ದುರd) ಮ'ಲನ ಎಲಲB ವೂ.

4. ನಮ2 ದ'ಹದುಲಲ ಗಾ�ಹಕಗಳ ಕಾಯಂ�ವೇ'ನ�? ಗಾ�ಹಕಗಳ� ಸರಯಾಗ ಕಾಯಂ�ನವ�ಹಸದು ಸ�ದುಭಂ�ಗಳನ�= ಯೋಚಛಸತ. ಯಾವ ಸಮಸ$ ಗಳ� ಉಂ�ಟಾಗ�ವ ಸಾಧ$ ತತಗಳವೇ ?

ಗಾ�ಹಕಗಳ�,

• ಬಾಹ$ ಪ�ಚೋ5'ದುನಗಳಾದು�ತರಹ ತಯಾಪ,ಒಂತರ ಡು ಇತಯಾ$ದಗಳನ�= ಗ �ಹಸ�ತರ ವೇ.

• ಮದು�ಳ� ಬಳcಗ ಸ�ದ'ಶ ರುವಾನಸಲಲ� ಜಞಾನವಾಹ ನರುಕಕ5'ಶವನ�= ಚೋ5'ದಸ�ತರ ದ.

ಗಾ�ಹಕ ಕಕ5'ಶಗಳ� ಹಾನಗ5ಳಗಾದಾಗ ಸರಯಾಗ ಕಾಯಂ�ನವ�ಹಸ�ವುದಲಲB .ಉಂದಾ: ಹಾನಗ5ಳಗಾದು ಗಾ�ಹಕ ಕಕ5'ಶಗಳದು. ರ ,ನಾವು ಆಕಸತ2ಕವಾಗ ಬೀಸತಯಾದು ವಸ ವನ�= ಮ�ಟಟmದಾಗ,ನಮ2 ಕಕj ಸ�ಟ�m ಹೋ5'ಗ�ವ ಸಾಧ$ ತತ ಇದ ಯಾಕಕ�ದುರ ತರಕಷಣ ಮದು�ಳ� ಬಳcಗ ಸ�ದ'ಶ ರುವಾನಸಲಲQ ಡುದ' ಇರು�ವುದು�.

5. ಒಂ�ದು� ನರುಕಕ5'ಶದು ರುಚನಯಂನ�= ತತ5'ರಸ�ವ ಚಛತರ ಬರಯಂರ ಮತರ� ಅದುರು ಕಾಯಂ�ವನ�= ವವರಸತ.

ನರುಕಕ5'ಶದು ಕಾಯಂ�,

• ಆಕಾqನ: ಕಕ5'ಶಕಾಯಂದ�ದು ಸ�ದ'ಶವನ�= ಸಾಗಸ�ತರ ದ.

• ಡ�ಡ��ಟ : ಇನ5=�ದು� ನರುಕಕ5'ಶದು ಆಕಾqನ ನ�ದು ಸ�ದ'ಶವನ�= ಸತ�'ಕರಸತ ಅದುನ�= ಕಕ5'ಶಕಾಯಂಕಕ1 ಸಾಗಸ�ತರ ದ.

• ಕಕ5'ಶಕಾಯಂ : ಇದು� ನ5$ ಕರB ಯಂಸ ಹೋ5�ದದು�. ,ಮjಟೋ5'ಕಾ�ಡ�ಯಾ ಮತರ� ಇತರರ ಕಣದು�ಗಗಳನ�= ಹೋ5'ದದ.ಇದು� ಪ�ಮ�ಖವಾಗ ನರುಕಕ5'ಶದು ನವ�ಹಣ ಮತರ� ಬಳವಣಗಗ ಸ�ಬ�ಧಸತದದಾಗದ.

6. ಸಸ$ ಗಳಲಲ ದು�$ ರತ ಅನ�ವತರ�ನ ಹೋ'ಗ ಉಂ�ಟಾಗ�ತರ ದ?

ಸಸ$ ಗಳ� ಬಳಕರಗ ತತ5'ರು�ವ ಪ�ರತವತರ�ನಯ' ದು�$ ರತ ಅನ�ವತರ�ನ.ಕಾ�ಡುವುದು�$ ರತ ಧನಾನ�ವತರ�ನಯಂನ�= ಮತರ� ಬ'ರು� ದು�$ ರತ ಋಣಾನ�ವತರ�ನಯಂನ�= ತತ5'ರಸ�ತರ ವೇ.ಅ�ದುರ ಕಾ�ಡುವು ಬಳಕರನ ಕಡಗ ಬಾಗ�ತರ ದ ಮತರ� ಬ'ರು� ಬಳಕರನ ವರು�ದು� ದಕರ1 ಗ ಬಾಗ�ತರ ದ.

ಉಂದಾ: ಸ5ಯಂ�ಕಾ�ರತ ಹ5ವು ದು�$ ರತ ಧನಾನ�ವತರ�ನಯಂನ�= ತತ5'ರಸ�ತರ ದ.ಅದು� ಸ5ಯಂ� ಪೂವ�ದ�ದು ಪಶtಮಕಕ1 ಚಲಸ�ವಾಗ ಅದ'ದಕರ1 ನಲಲ ಬಾಗ�ತರ ದ.

7.ಮದು�ಳ� ಬಳcಯಂ� ಗಾಯಂಗ5�ಡು ಸ�ದುಭಂ�ದುಲಲ ಯಾವ ಸ�ಕಕ'ತರಗಳ ರುವಾನಗ ಅಡ]ಯಂ��ಟಾಗ�ತರ ದ?

ಮದು�ಳ� ಬಳcಯಂ� ಗಾಯಂಗ5�ಡು ಸ�ದುಭಂ�ದುಲಲ ನರುಕಕ5'ಶಗಳ�ದು ಬರು�ವ ಸ�ದ'ಶಗಳ� ಮತರ� ಗಾ�ಹಕಗಳ�ದು ಬರು�ವ ಸ�ದ'ಶಗಳಗ ಅಡ]ಯಂ��ಟಾಗ�ತರ ದ.

8. ಸಸ$ ಗಳಲಲ ರಾಸಾಯಂನಕ ಸಹಭಾಗತರ� ಹೋ'ಗ ಉಂ�ಟಾಗ�ತರ ದ ?ಸಸ$ ಗಳಲಲ ರಾಸಾಯಂನಕ ಸಹಭಾಗತರ� ವು ಸಸ$ ಹಾರಮೋ'�ನ ಗಳ ಮ5ಲಲಕ ನಡಯಂ�ತರ ದ.ಸಸ$ ಗಳ ಬಳವಣಗಗ,ವಕಾಸ ಮತರ� ಪರಸರುದು ಬದುಲಾವಣಗಳಗ ಪ�ರತಕರ �ಯಂಸಲಲ� ಅನ'ಕ ವಧದು ಹಾರಮೋ'�ನ ಗಳನ�= ಸಸ$ ಗಳ� ಉಂತಯಾQದಸ�ತರ ವೇ.ಉಂದಾ: ಆಕರq ನ ಸಸ$ ದು ಬಳವಣಗಯಂನ�= ಉಂತತ 'ಜಸ�ತರ ದ.ಗಬ� ರ ಲನq ಕಾ�ಡುದು ಬಳವಣಗಯಂನ�= ಉಂತತ 'ಜಸ�ತರ ದ,ಸjಟೋ5'ಕಕjನನ ಕಕ5'ಶವಭಂಜನಯಂನ�= ಉಂತತ 'ಜಸ�ತರ ದ,ಅಬೀqಸತಕ ಆಮB ವು ಬಳವಣಗಯಂನ�= ಕ��ಠತರಗ5ಳಸ�ತರ ದ.

9.ಒಂ�ದು� ಜ'ವಯಂಲಲ ಸಹಭಾಗತರ� ಮತರ� ನಯಂ�ತರ ಣ ವ$ ವಸG ಯಂ ಅಗತರ$ ವೇ'ನ� ?

ಒಂ�ದು� ಜ'ವಯಂ� ಬದು�ಕ�ಳಯಂಬ'ಕಾದುರ ಅದುರು ದ'ಹದುಲಲರು�ವ ವವಧಅ�ಗಗಳನ�= ಸರಯಾಗ ಸಹಬಾಗತರ� ಮತರ� ನಯಂ�ತರ ಣದುಲಲಡುಬ'ಕ�.ದ'ಹದುಲಲ ಉಂತರQ ರತ ಯಾಗ�ವ ಹಾರಮೋ'�ನ ಗಳ� ಹೋ'ಹದು ಒಂಟಾmರ ಬಳವಣಗ ಮತರ� ವಕಾಸಕಕ1 ಕಾರುಣವಾಗವೇ.ಅದ' ರ'ರತ ನಮ2 ದjನ�ದನ ಐಚಛ,ಕ ಮತರ� ಅನjಚಛ,ಕ ಚಟ�ವಟಟಕಕಗಳನ�= ಕಕ'�ದು� ನರುವೂ$ಹವು ನಯಂ�ರತ�ಸ�ತರ ದ.

10.ಅನjಚಛ,ಕ ಕರ �ಯಗಳ� ಮತರ� ಪರಾವರತ�ತರ ಕರ �ಯಗಳ� ಪರುಸQ ರು ಹೋ'ಗ ಭನ= ವಾಗವೇ ?ಅನjಚಛ,ಕ ಕರ �ಯಗಳ� ಸಾ=ಯಂ�ಗಳ ಚಲಲನಯಾಗದು�. ಯಾವುದ' ರ'ರತಯಂ ಯೋಚನಯಂ ಅಗತರ$ ವರು�ವುದಲಲB .ಆದುರ ಇದು� ಮದು�ಳನ ನಯಂ�ತರ ಣದುಲಲಇರು�ತರ ದ.ಉಂದಾ: ಹ�ದುಯಂ ಬಡತರ.ಪರಾವರತ�ತರ ಕರ �ಯಗಳ� ಒಂ�ದು� ಚೋ5'ದುನಗ ತರಕಷಣ ಮತರ� ಕಷಪ�ವಾಗ ವ$ ಕ ಪಡಸ�ವ ಪ�ರತಕರ �ಯ.ಉಂದಾ:

ಬೀಸತಯಾದು ವಸ� ವನ�= ಮ�ಟಟmದಾಕಷಣ ಕಕjಯಂನ�= ಹ�ದುಕಕ1 ಎಳಯಂ�ವುದು�.

11.ಪಾ�ಣಗಳಲಲ ಸಹಭಾಗತರ� ಮತರ� ನಯಂ�ತರ ಣಕಾ1ಗ ಇರು�ವ ನರು ಹಾರಮೋ'�ನ ಗಳ ಕಾಯಂ�ವಧಾನವನ�= ಹೋ5'ಲಸತ ಮತರ� ಅವುಗಳ ನಡು�ವನ ವ$ ತಯಾ$ಸಗಳನ�= ಪಟಟm ಮಾಡ.

ನರುವೂ$ಹದು ಕಾಯಂ�ವಧಾನ ಹಾರಮೋ'�ನ ಗಳ ಕಾಯಂ�ವಧಾನ

ಇದು� ಕಕ'�ದು�ನರುವೂ$ಹ,ಪರಧ ನರುವೂ$ಹ ಮತರ� ಮದು�ಳನ ಮದ$

ಇದು� ಅ�ತರ�ಸಾ�ವಕ ಗ ��ಥಗಳನ�= ಒಂಳಗ5�ಡದು�. ನ'ರುವಾಗ

ನರು ಸ�ದ'ಶಗಳನ�= ಒಂಳಗ5�ಡದ. ಹಾರಮೋ'�ನ ಗಳನ�= ರುಕ ಕಕ1 ಸ �ವಸ�ತರ ವೇ.

ಆಕಾqನ ಮತರ� ಡ�ಡ��ಟ ಗಳ� ಸ�ದ'ಶ ರುವಾನಸ�ವ ಕಾಯಂ�ವನ�=ಜೊ5ತತಯಾಗ ಸ'ರ ಮಾಡು�ತರ ವೇ.

ಸ�ದ'ಶವು ರುಕ ದು ಮ5ಲಲಕ ವಗಾ�ವಣಯಾಗ�ತರ ದ.

ಸ�ದ'ಶಗಳ ಸಾಗಾಣ ವೇ'ಗವಾಗ ನಡದು� ಪ�ರತಕರ �ಯಯಂ� ಕಷಪ�ವಾಗ ವ$ ಕ ವಾಗ�ತರ ದ.

ಸ�ದ'ಶ ಸಾಗಾಣಕಕ ನಧಾನವಾಗ ನಡದು� ಪ�ರತಕರ �ಯ ವ$ ಕ ವಾಗಲಲ� ಸಮಯಂ ತತಗದು�ಕಕ5ಳ�c ತರ ದ.

ನರು ಸ�ದ'ಶಗಳಗ ತರಮ2 ಕಾಯಂ�ದುಲಲ ನದ�ಷಕm ತತ ಇಲಲB .

ಹಾರಮೋ'�ನ ಗಳಗ ತರಮ2 ಕಾಯಂ�ದುಲಲ ನದ�ಷಕm ತತ ಇದ.

ಪರಣಾಮ ಅಲಲQ ಕಾಲ'ನ. ಪರಣಾಮ ದ'ಘ�ಕಾಲ'ನ.

12.ಮ�ಟಟmದುರ ಮ�ನ ಸಸ$ ದುಲಲ ಉಂ�ಟಾಗ�ವ ಚಲಲನ ಮತರ� ನಮ2 ಕಾಲಲ�ಗಳಲಲನ ಚಲಲನಯಂ ನಡು�ವನ ವ$ ತಯಾ$ಸವೇ'ನ� ?ಮ�ಟಟmದುರ ಮ�ನ ಸಸ$ ದುಲಲ ಚಲಲನ ನಮ2 ಕಾಲಲ�ಗಳ ಚಲಲನ

ಇದು� ಅನjಚಛ,ಕ ಚಲಲನ ಇದು� ಐಚಛ,ಕ ಚಲಲನ

ಸ�ದ'ಶ ರುವಾನಗ ವಶನ'ಷಕವಾದು ಅ�ಗಾ�ಶಗಳಲಲB .

ವಶನ'ಷಕವಾದು ನರುವೂ$ಹದು ಮ5ಲಲಕಸ�ದ'ಶ ರುವಾನ ಆಗ�ತರ ದ.

ಸಸ$ ಕಕ5'ಶಗಳ� ಚಲಲನಗ ಪಾ�ಣಗಳ ಜ'ವಕಕ5'ಶವು

ಸ�ಬ�ಧಸತದು�ತತ ವಶನ'ಷಕವಾದು ಪರೊ�ಟಟ'ನ ಗಳನ�= ಹೋ5�ದಲಲB .

ವಶನ'ಷಕವಾದು ಪರೊ�'ಟಟ'ನ ಹೋ5�ದದು�. ಸಾ=ಯಂ�ಗಳ� ಸ�ಕಕ5'ಚಛಸಲಲ� ಸಹಾಯಂ ಮಾಡು�ತರ ದ.

ಘಟಕ-12 ವದಯು�� ಚಛ ಕತ� 1. ವದಯು�� ತ ಮಂ�ಡಲ ಎಂ�ಬು�ದಯುರ ಅರಥ�ವೇ�ನು� ?ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹದಯು ನರ�ತರ ಮಂತ�� ಆವೃ&ತ ಮಾರಗ�ವೃನು�) ವದಯು�� ತ ಮಂ�ಡಲ ಎಂನು�) ವೃರ�. 2.ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹದಯು ಏಕಮಾನುವೃನು�) ವಾ�ಖಯಾ�ನಸ.ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹದಯು ಏಕಮಾನು ಆ�ಪೀ�ರ(A). ).A). ಒಂ�ದಯು� ಆ�ಪೀ�ರ ಎಂ�ದಯುರ ಒಂ�ದಯು� ಸಕಂ�ಡನುಲಲ ಒಂ�ದಯು� ಕ8ಲಮ ಆವೇ�ಶದಯು ಪರ�ವಾಹವಾಗದ.3.ಒಂ�ದಯು� ಕ8ಲಮ ಆವೇ�ಶವೃನು�) ರ8ಪೀಸದಯು ಇಲಕರಟಾ�Aನ ರಗಳ ಸಂ�ಖಯ�ಯನು�) ಲಕG ಹಾಕತ.ಒಂ�ದಯು� ಇಲಕರಟಾ�Aನ 1.6X10 10X10 -19 Cಆವೇ�ಶವೃನು�) ಹೊಂ8�ದದ.ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಒಂ�ದಯು� ಕ8ಲಮ ಆವೇ�ಶವೃನು�) ರ8ಪೀಸಂಲ� ಬೇ�ಕರಟಾದಯು ಇಲಕರಟಾ�Aನ ರಗಳ ಸಂ�ಖಯ� =1/1.6X10 10X10 -19 =6X10.25 10X10 18 =6X10 10X10 18 ಇಲಕರಟಾ�Aನ ರಗಳ�.4.ವಾಹಕದಯು ಮಂ8ಲಕ ವಭವಾ�ತರವೃನು�) ನವೃ�ಹಸಂಲ� ಸಂಹಾಯ ಮಾಡ�ವೃ ಸಾಧನುವೃನು�) ಹೊಂಸಂರಂಸ.ವದಯು�� ತ ಕಂ8�ಶ.5.ಎಂರಡ� ಬಂ�ದಯು�ರಗಳ ನುಡ�ವನು ವಭವಾ�ತರ 1 .V. ಈ ಹೊಂ�ಳಕಂಯ ಅರಥ� ತಳಸರಂ.ಒಂ�ದಯು� ಕ8ಲಮ ಆವೇ�ಶವೃನು�) ಒಂ�ದಯು� ಬಂ�ದಯು�ವನ�ದಯು ಮಂತತೊಂ8��ದಯು� ಬಂ�ದಯು�ವಗ ಸಾಗಸಂಲ� 1 J ಕಂಲಸಂದಯು ಅವೃಶ� ಕತತೊಂ ಇದ ಎಂ�ದಯುರಥ�.6X10. 6X10 V. ವದಯು�� ತ ಕಂ8�ಶದಯು ಮಂ8ಲಕ ಹಾದಯು� ಹೊಂ8�ರಗ�ವೃ ಪರ�ತಯೊಂ�ದಯು� ಕ8ಲಮ ಆವೇ�ಶರಗಳಗ ಎಂಷಟು�A ಶಕತ�ಯನು�) ಒಂದಯುಗಸಂಲಾರಗ�ತ�ದ ?ವದಯು�� ತ ಕಂ8�ಶದಯು ಮಂ8ಲಕ ಹಾದಯು� ಹೊಂ8�ರಗ�ವೃ ಪರ�ತಯೊಂ�ದಯು� ಕ8ಲಮ ಆವೇ�ಶರಗಳಗ ಒಂದಯುಗಸಂ�ವೃ ಶಕತ�ಯ� ಆವೇ�ಶರಗಳ ಹರಂವಗ ಆರಗ�ವೃ ಕಂಲಸಂಕಂG ಸಂಮಂವಾಗದ.ವಭವಾ�ತರ (A). )=V. ಕಂಲಸಂ (A). )/W)/ ಆವೇ�ಶ(A). )Q) . .. = / ,W)/ V. Q) ಆವೇ�ಶ =1 Q) C ಮಂತ�� ವಭವಾ�ತರ =6X10 V. V. ಆದಾರಗ =1 6X10=6X10W)/ X10 J

. .. 6X10 J ಶಕತ�ಯನು�) ಒಂದಯುಗಸಂಬೇ�ಕರಟಾರಗ�ತ�ದ.7. ವಾಹಕದಯು ರ8�ಧವು ಯಾವೃ ಅ�ಶರಗಳ ಮೇ�ಲ ಅವೃಲ�ಬಂತವಾಗದ ?

• ವಾಹಕದಯು ಉದಯುO• ವಾಹಕದಯು ಅಡk ಕಂ8ಯ�• ವಾಹಕವಾಗ ಬುಳಸಂ�ವೃ ವೃಸಂ�� ವನು ವಧ• ವಾಹಕದಯು ತಾಪರ.

8.ಒಂ�ದ� ರಂ�ತಯ ವೃಸಂ�� ವನು ದಯುಪರm ವಾದಯು ತ�ತ ಅರಥವಾ ತತೊಂಳ�ವಾದಯು ತ�ತಯನು�) ಒಂ�ದ� ಮಂ8ಲಕಂG ಸಂ�ಪರಕತ�ಸದಾರಗ ಯಾವೃ ತ�ತಯ ಮಂ8ಲಕ ವದಯು�� ತ ಸಂ�ಲಭವಾಗ ಹರಂಯ�ತ�ದ.?ಮಂತ�� ಹೊಂ�ಗ ?ದಯುಪರm ವಾದಯು ತ�ತಯ ಮಂ8ಲಕ ವದಯು�� ತ ಸಂ�ಲಭವಾಗ ಹರಂಯ�ತ�ದ . ಏಕಂ�ದಯುರ ತತೊಂಳ�ವಾದಯು ತ�ತಗ�ತ ದಯುಪರm ತ�ತಯಲಲ ರ8�ಧವು ಕಡಮೇ ಇರ�ತ�ದ ಏಕಂ�ದಯುರ ವಾಹಕದಯು ರ8�ಧವು ವೃಸಂ�� ವನು ಅಡk ಕಂ8ಯ� ಕಂG ವಲ8�ಮಾನು�ಪಾತದಯುಲಲರ�ತ�ದ.

1

9. ವದಯು�� ತ ಆವೃಯವೃದಯು ರ8�ಧವು ಸoರಾಂ�ಕವಾಗದಯು�O , ಅದಯುರ ಎಂರಡ� ತ�ದರಗಳಲಲನು ವಭವಾ�ತರವು ಅದಯುರ ಹ�ದನು ಮಲ� ದಯು ಅಧ�ದಯುಷಟು�A ಕಡಮೇಯಾದಯುರ,ಅದಯುರ ಮಂ8ಲಕ ಹರಂಯ�ವೃ ವದಯು�� ತ ನುಲಲ ಆರಗ�ವೃ ಬುದಯುಲಾವೃಣ ಏನು� ?ಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು ಪರ�ಕರಟಾರ =V. IR

. .. = / 1I V. R

ವಭವಾ�ತರವು ಅಧ�ದಯುಷಟು�A ಕಡಮೇಯಾದಯುರ . ..ವಭವಾ�ತರ = /2V.’=V/2 V.

ರ8�ಧವು ಸoರಾಂ�ಕವಾಗರ�ತ�ದ,ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ = /I’=V/2 V.’=V/2 R

=(A). /2)/V. R

= (A).1/2) (A). / )V. R

= (A).1/2) = /2I I

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ವದಯು�� ತ ಆವೃಯವೃದಯು ಮಂ8ಲಕ ಹರಂಯ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಅಧ�ದಯುಷಟಾAರಗ�ತ�ದ.10.ವದಯು�� ತ ಟೋ8�ಸಂA ರ ಮಂತ�� ವದಯು�� ತ ಇಸ�� ಪಟಟAಗಯ ಸಂ�ರ�ಳರಗಳನು�) ಶ�ದಯುx ಲ8�ಹದಯು ಬುದಯುಲಗ ಮಶ �ಲ8�ಹರಗಳ�ದಯು ತಯಾರಂಸರ�ತಾ�ರ ಏಕಂ .ಶ�ದಯುx ಲ8�ಹರಗಳಗ�ತ ಮಶ �ಲ8�ಹರಗಳ ರ8�ಧವು ಅಧಕವಾಗರ�ತ�ದ.ಮಂತ�� ಅವು ಸಂ�ಲಭದಯುಲಲ ಕರರಗ�ವುದಲ| .ರ8�ಧವು ಅಧಕವಾಗರ�ವುದಯುರಂ�ದಯು ಬೇ�ರಗನ ಬಂಸಯಾರಗ�ತ�ವೇ.11. ಕಂ8�ಷಟುA ಕ 12.2 ರ ದಯುತಾ��ಶವೃನು�) ಬುಳಸಕಂ8�ಡ� ಈ ಕಂಳಗನು ಪರ�ಶನ)ರಗಳನು�) ಉತ�ರಂಸರಂ.ಅ) ಕಬಂ�ಣ ಮಂತ�� ಪಾದಯುರಸಂರಗಳಲಲ ಉತ�ಮಂವಾದಯು ವಾಹಕ ಯಾವುದಯು�? ಕಬಂ�ಣದಯು ರ8�ಧ = 10.0 10 x 10 -8 Ωಪಾದಯುರಸಂದಯು ರ8�ಧ = 94.0 10 x 10 -8 Ωಕಬಂ�ಣದಯು ರ8�ಧಕತG �ತ ಪಾದಯುರಸಂದಯು ರ8�ಧ ಅಧಕವಾಗರ�ವೃ ಕರಟಾರಣ ಕಬಂ�ಣವು ಪಾದಯುರಸಂಕತG �ತ ಉತ�ಮಂವಾದಯು ವಾಹಕವಾಗದ.ಆ) ಯಾವೃ ವೃಸಂ�� ವು ಅತ�� ತ�ಮಂ ವಾಹಕವಾಗದ?ಬೇಳ�ಯ ರ8�ಧವು ಅತ ಕಡಮೇ ಇರ�ವೃ ಕರಟಾರಣ ಇದಯು� ಅತ�� ತ�ಮಂ ವಾಹಕವಾಗದ.12. 2 V. ನು ಮಂ8ರ� ಶ�ಷಟುG ಕಂ8�ಶರಗಳ�,ಒಂ�ದಯು� ರ8�ಧಕ 5 ,Ω ಒಂ�ದಯು� ರ8�ಧಕ 8 ,Ω ಒಂ�ದಯು� ರ8�ಧಕ 12 Ω ಮಂತ�� ಪರ| ಗ ಕತ� ಇವುರಗಳನು�) ಸಂರಣ ಕ �ಮಂದಯುಲಲ ಸಂ�ಯೋಜಸ ಒಂ�ದಯು� ವದಯು�� ತ ಮಂ�ಡಲದಯು ರ�ಖಯಾ ಚತ �ವೃನು�) ರಚಸರಂ.

2 V. ನು ಮಂ8ರ� ಶ�ಷಟುG ಕಂ8�ಶರಗಳನು�) ಸಂರಣಯಲಲ ಜೋ8�ಡಸದಾರಗ ಒಂಟ�A ವಭವಾ�ತರವು 6X10 V. ಆರಗ�ತ�ದ.13.ಪರ�ಶನ) ಒಂ�ದಯುರಲಲನು ರ�ಖಯಾ ಚತ �ವೃನು�) ಮಂತತೊಂ8�ಮೇ� ರಚಸರಂ.ರ8�ಧಕದಯುಲಲ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ತ�ರ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವೃನು�) ಅಳಯಲ� ಅಮ��ಟರನು�) ಮಂತ�� 12 Ωನು ರ8�ಧಕದಯು ತ�ದರಗಳ ನುಡ�ವನು ವಭವಾ�ತರವೃನು�) ಅಳಯಲ� ವೋಲA ಮ�ಟರನು�) ಜೋ8�ಡಸರಂ.ಅಮ��ಟರ ಮಂತ�� ವೋಲA ಮಟರ ನುಲಲಯ ಸಂ8ಚಛ� �ಕ ಎಂಷಟAರಬುಹ�ದಯು� ?

2

ವಭವಾ�ತರವೃನು�) ಅಳಯಲ� ಅಮ��ಟರನು�) ರ8�ಧಕಕಂG ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಜೋ8�ಡಸದ.ಅಮ��ಟರ ಮಂತ�� ವೋಲA ಮ�ಟರ ನು ಸಂ8ಚಛ� �ಕವೃನು�) ಪರಡಯಲ� ಓಮಂನು ನಯಮಂವೃನು�) ಉಪರಯೋಗಸಂಬೇ�ಕ�.

ಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು ಪರ�ಕರಟಾರ V = IR,

ವಭವಾ�ತರವು V=6V ಆಗದ.

ರ8�ಧಕ R= 5 + 8 + 12 = 25Ω

. .. = / . 6X10/25=0.24 I V. R i.e 6/25=0.24 A e 6/25=0.24 A A).

12Ωನು ರ8�ಧಕದಯು ಸಂ�ತ�ಲನು ವಭವಾ�ತರ=V.1

12Ωನು ರ8�ಧಕದಯು ಮಂ8ಲಕ ಹರಂಯ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ =0.24I A).

. ..ಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು ಪರ�ಕರಟಾರ V.1= =0.24 12 = 2.88 IR x 10 V.

. .. ಅಮ��ಟರಂನು ಸಂ8ಚಛ� �ಕವು 0.24 A). ಮಂತ�� ವೋಲA ಮ�ಟರಂನು ಸಂ8ಚಛ� �ಕವು 2.88 V. ಆಗರ�ತ�ದ.14.ಕಂಳಗನುವುರಗಳನು�) ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಸಂ�ಪರಕತ�ಸದಾರಗ ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವೃನು�) ನಣ�ಯಸ.ಅ) 1Ω ಮಂತ�� 106Ω ಆ) 1Ω ಮಂತ��

103Ω ಹಾರಗ� 106Ω.

ಅ) 1Ω ಮಂತ�� 106Ω ರ8�ಧವೃನು�) ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಸಂ�ಪರಕತ�ಸದಾರಗ:

R ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವಾಗರಲ.

. ..ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವು 1 Ω ಆಗರ�ತ�ದ.ಆ) 1 Ω ಮಂತ�� 103 Ω ಹಾರಗ� 106X10 Ω ನು�) ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಸಂ�ಪರಕತ�ಸದಾರಗ

R ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವಾಗರಲ.

. ..ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವು 0.999 Ω ಆಗರ�ತ�ದ.

15. ಒಂ�ದಯು� ವದಯು�� ತ ದ�ಪರದಯು ರ8�ಧ 100 ,Ω ಒಂ�ದಯು� ಟೋ8�ಸಂA ರ ನು ರ8�ಧ 50 ,Ω ಹಾರಗ� ನ�ರಂನು ಫಲA ರ ನು ರ8�ಧ 500 .Ω ಇವುರಗಳನು�) 220 V. ಆಕರಕಂG ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಜೋ8�ಡಸಂಲಾಗದ.ಈ ಮಂ8ರ� ಉಪರಕರಣರಗಳ� ಬುಳಸಂ�ವೃಷಟA ವದಯು�� ತ

3

ಪರ�ವಾಹವೃನು�) ಬುಳಸಂ�ವೃ ಒಂ�ದಯು� ಇಸ��ಪಟಟAಗಯನು�) ಅದ� ಆಕರಕಂG ಜೋ8�ಡಸಂಲಾಗದ.ಈ ಇಸ��ಪಟಟAಗಯ ರ8�ಧ ಮಂತ�� ಅದಯುರ ಮಂ8ಲಕ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಪರ�ಮಾಣವೇಷಟು�A ?ವದಯು�� ತ ದ�ಪರದಯು ರ8�ಧ =100Ωಟೋ8�ಸಂA ರ ನು ರ8�ಧ =50Ωನ�ರಂನು ಫಲA ರ ನು ರ8�ಧ =500Ωವಭವಾ�ತರ =220V. V.

ಇವುರಗಳನು�) ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಚತ �ದಯುಲಲ ತತೊಂ8�ರಂಸರ�ವೃ�ತತೊಂ ಸಂ�ಪರಕತ�ಸಂಲಾಗದ.

ಈ ಮಂ�ಡಲದಯು ಸಂಮಾ�ತರ ರ8�ಧವು R ಆಗರಲ.

1/R=1/R1+1/R2+1/R3=1/100+1/50+1/500ಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು ಪರ�ಕರಟಾರ,

V=I/R I=V/Rಮಂ�ಡಲದಯುಲಲ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ತ�ರ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ=I ಆದಯುರ,

I=220/500/16=7.04A7.04A ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವೃನು�) ಮಂ8ರ8 ಉಪರಕರಣರಗಳ� ಬುಳಸಂ�ತ�ವೇ.

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಅದ� ಆಕರಕಂG ಸಂ�ಪರಕತ�ಸರ�ವೃ ಇಸ�� ಪಟಟAಗಯ� ಕ8ಡಾ7.04A ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವೃನು�) ಬುಳಸಂ�ತ�ದ.

ಇಸ�� ಪಟಟAಗಯ ರ8�ಧವು R’ ಆಗರಲ.

ಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು ಪರ�ಕರಟಾರ,

V=IR’R’=V/I=220/7.04=31.25Ω

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಇಸ�� ಪಟಟAಗಯ ರ8�ಧ 31.25 Ω ಆಗರ�ತ�ದ.ಮಂತ�� ಅದಯುರ ಮಂ8ಲಕ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ತ�ರ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವು 7.04A).ಆಗರ�ತ�ದ.16X10. ವದಯು�� ತ ಉಪರಕರಣರಗಳನು�) ಸಂರಣ ಕ �ಮಂದಯುಲಲ ಜೋ8�ಡಸಂ�ವೃ ಸಾoನುದಯುಲಲ ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಜೋ8�ಡಸಂ�ವುದಯುರಂ�ದಯು ಆರಗ�ವೃ ಪರ�ಯೋಜನುರಗಳ�ನು� ?ಸಂಮಾ�ತರ ಮಂ�ಡಲವು ವದಯು�� ತ ಉಪರಕರಣರಗಳ ಮಂ8ಲಕ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವೃನು�) ವಭಜಸಂ�ತ�ದ.ನದ�ಷಟುA ವಾಗ ಪರ�ತಯೊಂ�ದಯು� ವದಯು�� ತ ಉಪರಕರಣವು ವಭನು) ರ8�ಧವೃನು�) ಹೊಂ8�ದರ�ವಾರಗ ಮಂತ�� ಸಂರಂಯಾಗ ಕರಟಾಯ�ನವೃ�ಹಸಂಲ� ವಭನು) ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹದಯು ಅರಗತ� ವರ�ವೃ ಸಂ�ದಯುಭ�ರಗಳಲಲ ಇದಯು� ಸಂಹಾಯಕವಾಗದ.ಸಂಮಾ�ತರ ಮಂ�ಡಲದಯುಲಲನು ಒಂಟ�A ರ8�ಧವೃನು�) ಕಡಮೇ ಮಾಡಬುಹ�ದಯು�.

4

17.2 ,3 Ω Ω ಮಂತ�� 6X10 Ω ರ8�ಧರಗಳನು�) ಹೊಂ8�ದರ�ವೃ ಮಂ8ರ� ರ8�ಧಕರಗಳನು�) ಯಾವೃ ರಂ�ತ ಜೋ8�ಡಸಂ�ವುದಯುರಂ�ದಯು ಅವುರಗಳಸಂ�ಯೋಜನಯ ಒಂಟ�A ರ8�ಧವು ಅ) 4 Ω ಆ) 1 Ω ಆಗರ�ತ�ದ.? 2 ,3 Ω Ω ಮಂತ�� 6X10 Ω ಎಂ�ಬು ಮಂ8ರ� ರ8�ಧಕರಗಳವೇ.

ಈ ಮಂ��ದನು ಚತ �ವು ಮಂ8ರ� ರ8�ಧಕರಗಳ ಜೋ8�ಡಣಯನು�) ತತೊಂ8�ರಂಸಂ�ತ�ದ.

ಇಲಲ 3 Ω ಮಂತ�� 6X10 Ω ರ8�ಧಕರಗಳನು�) ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಜೋ8�ಡಸಂಲಾಗದ.ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಒಂಟ�A ರ8�ಧವು,

ಈ 2 Ω ರ8�ಧಕವೃನು�) 2 Ω ರ8�ಧಕದ8�ದಗ ಸಂರಣಯಲಲ ಜೋ8�ಡಸದ.ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಮಂ�ಡಲದಯು ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವು 2 + 2 =4Ω Ω Ω

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಮಂ�ಡಲದಯು ಒಂಟ�A ರ8�ಧವು 4 Ω ಆರಗ�ತ�ದ.ಆ) ಈ ಕಂಳಗನು ಮಂ�ಡಲ ಚತ �ವು ಮಂ8ರ� ರ8�ಧಕರಗಳ ಜೋ8�ಡಣಯನು�)ತತೊಂ8�ರಂಸಂ�ತ�ದ.

ಎಂಲಾ| ರ8�ಧಕರಗಳನು�) ಸಂರಣಯಲಲ ಜೋ8�ಡಸದ.ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಮಂ�ಡಲದಯುಸಂಮಾನು ರ8�ಧವು

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಮಂ�ಡಲದಯು ಸಂಮಾನು ರ8�ಧ=1Ω

18.4 ,8 ,12 Ω Ω Ω ಮಂತ�� 24 Ω ಹೊಂ8�ದರ�ವೃ 4 ರ8�ಧಕರಗಳನು�) ಯಾವೃ ರಂ�ತ ಸಂ�ಯೋಜಸಂ�ವುದಯುರಂ�ದಯು ಅ) ಅತ� ಹೊಂಚ�ನು ಆ)ಅತ� ಕಡಮೇ ರ8�ಧವೃನು�) ಪರಡಯಬುಹ�ದಯು� ?4 ,8 ,12 Ω Ω Ω ಮಂತ�� 24 Ω ಎಂ�ಬು 4 ರ8�ಧಕರಗಳವೇ.ಅ) ಅವುರಗಳನು�) ಸಂರಣಯಲಲ ಜೋ8�ಡಸದಯುರ ಅತ� ಹೊಂಚ�ನು ರ8�ಧವೃನು�) ಪರಡಯಬುಹ�ದಯು�.4 +8 +12 +24 =48Ω Ω Ω Ω Ω

ಆ) ಇವುರಗಳನು�) ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಜೋ8�ಡಸದಾರಗ ಒಂಟ�A ರ8�ಧವು ಕಡಮೇಯಾರಗ�ತ�ದ.

19.ತಾಪರನು ಘಟಕರಗಳ� ಹೊಂ8ಳಯ�ವೃ�ತತೊಂ ವದಯು�� ತ ಹ�ಟರ ನು ಸಂ�ರ�ಳಯ� ಏಕಂ ಹೊಂ8ಳಯ�ವುದಲ| .?ತಾಪರನು ಘಟಕರಗಳನು�) ಅಧಕ ರ8�ಧವರ�ವೃ ಮಶ �ಲ8�ಹದ�ದಯು ಮಾಡರ�ತಾ�ರ. ಮಂತ�� ಇದಯುರ ಮಂ8ಲಕ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವೃಹಸದಾರಗಅದಯು� ತ��ಬಾ ಬಂಸಯಾಗ ಕಂ�ಪರಗ ಹೊಂ8ಳಯ�ತ�ದ.

5

ಆದಯುರ ವದಯು�� ತ ಹ�ಟರ ನು ಸಂ�ರ�ಳಯನು�) ತಾಮಂ� ಅರಥವಾ ಅಲ�� ಮನಯ�ನು�ರಥಹ ಕಡಮೇ ರ8�ಧ ಇರ�ವೃ ವೃಸಂ�� ರಗಳ�ದಯು ಮಾಡರ�ತಾ�ರ.20. ಒಂ�ದಯು� ಘ�ಟೋಯಲಲ 50 V. ವಭವಾ�ತರದಯು ಮಂ8ಲಕ 96X10000 ಕ8ಲಮ ಆವೇ�ಶರಗಳನು�) ಸಾoನಾಂ�ತರಂಸದಾರಗ ಉತm ತ�ಯಾರಗ�ವೃ ಉಷಟು� ವೃನು�) ಲಕರಟಾGಚಾರ ಮಾಡ.ವದಯು�� ದಾವೇ�ಶ =96X10000Q) C

ಅವೃಧ, =1t=1 ಘ�ಟೋ=6X100 6X100=36X1000X10 ಸಕಂ�ಡಸ�.ವಭವಾ�ತರ =50V. ವೋಲಟA

= H=VIt V.It=1 ಎಂ�ದಯು� ನುಮಂಗ ಗ8ತ�� .ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ನಾಂವು ಮೊದಯುಲ� I ಯನು�) ಕ�ಡ�ಹಡಯಬೇ�ಕ�.= /I Q) t=1

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು =96X10000/36X1000=80/3 I A).

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಒಂಟ�A 4.8X106J ಉಷಟು� ಉತm ತ�ಯಾರಗ�ತ�ದ.

21. 20 Ω ರ8�ಧವೃನು�) ಹೊಂ8�ದರ�ವೃ ಇಸ��ಪಟಟAಗಯ� 5 A). ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವೃನು�) ಉಪರಯೋಗಸಕಂ8ಳ�� ತ�ದ.30 ಸಕಂ�ಡ�ರಗಳಲಲಉತm ತ�ಯಾದಯು ಉಷಟು� ವೃನು�) ಕ�ಡ�ಹಡಯರಂ.ಉಷಟು� ದಯು ಪರ�ಮಾಣ =H=VIt V.It=1

=5 I A). ಮಂತ�� =30 , =20t=1 s ,R=20Ω R Ω

= =5 20=100V. IR X10 V.

=100 5 30=1.5 10H=VIt X10 X10 X10 4J

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು 1.5 10X10 4 J ಉಷಟು� ಉತm ತ�ಯಾಗದ.22. ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹದ�ದಯು ವತರಂಸಂಲಾದಯು ಶಕತ�ಯ ದಯುರವು ಏನುನು�) ನಧ�ರಂಸಂ�ತ�ದ ?ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹದ�ದಯು ವತರಂಸಂಲಾದಯು ಶಕತ�ಯ ದಯುರವು ವದಯು�� ತ ಸಾಮಂರಥ� �ವೃನು�) ನಧ�ರಂಸಂ�ತ�ದ.23. ಒಂ�ದಯು� ವದಯು�� ತ ಮೊ�ಟಾರ 220 V. ವದಯು�� ತ ಮಂ8ಲದ�ದಯು 5 A). ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವೃನು�) ತತೊಂಗದಯು�ಕಂ8ಳ�� ತ�ದ. ಮೊ�ಟಾರಂನು ಸಾಮಂರಥ� � ಮಂತ�� 2 ಘ�ಟೋಯಲಲ ಮೊ�ಟಾರ� ಬುಳಸದಯು ಶಕತ�ಯನು�) ಕ�ಡ�ಹಡಯರಂ.ಸಾಮಂರಥ� � = P= VI V.I

=220V. ವೋಲಟA , =5 I A). ಆದಯುರ,=220 5=1100P= VI X10 W)/

ಮೊ�ಟಾರ� ಬುಳಸದಯು ಶಕತ�=Pt

t=2 ಘ�ಟೋ =2X60X60=7200 ಸಆದಯುO ರಂ�ದಯು P=1100X7200=7.92X106J

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಮೊ�ಟಾರ� ಬುಳಸದಯು ಶಕತ� 1100W ಮಂತ�� ಮೊ�ಟಾರಂನು ಸಾಮಂರಥ� � 7.92X106J ಆಗದ.

6

ಅಭಯಾ�ಸಂದಯು ಪರ�ಶನ8)�ತ�ರರಗಳ�1. ರ8�ಧ R ಹೊಂ8�ದರ�ವೃ ಒಂ�ದಯು� ತ�ತಯನು�) ಐದಯು� ಸಂಮಂ ಭಯಾರಗರಗಳಾಗ ಕತ�ರಂಸಂಲಾಗದ. ನು�ತರ ಈ ಭಯಾರಗರಗಳನು�) ಸಂಮಾನಾಂ�ತರವಾಗ ಸಂ�ಪರಕತ�ಸಂಲಾರಗ�ತ�ದ.ಈ ಸಂ�ಯೋಜನಯ ರ8�ಧವು R’ಆದಯುರ R/R’ ನು ಅನು�ಪಾತವು.............

d) 252.ಈ ಕಂಳಗನು ಯಾವೃ ಪರದಯುರಗಳ� ಮಂ�ಡಲದಯುಲಲ ವದಯು�� ತ ಸಾಮಂರಥ� �ವೃನು�) ಪರ�ತನಧಸಂ�ವುದಲ| ?b) IR2

3.ಒಂ�ದಯು� ವದಯು�� ತ ಬುಲಟ� ನು�) 220V ಮಂತ�� 100W ಎಂ�ದಯು� ನುಮಂ8ದಸಂಲಾಗದ. ಈ ಬುಲಟ� 110V ನುಲಲ ಕರಟಾಯ�ನವೃ�ಹಸದಯುರ ಅದಯುರಲಲ ಬುಳಕಂಯಾದಯು ಸಾಮಂರಥ� � ಎಂಷಟು�A ?d) 25W4. ಸಂಮಾನುವಾದಯು ಉದಯುO ಮಂತ�� ವಾ�ಸಂವುಳ� ಒಂ�ದ� ರಂ�ತಯ ಎಂರಡ� ವೃಸಂ�� ರಗಳನು�) ಮೊದಯುಲ� ಸಂರಣಕ �ಮಂದಯುಲಲ ನು�ತರ ಸಂಮಾ�ತರ ಕ �ಮಂದಯುಲಲ ಒಂ�ದ� ವಭವಾ�ತರಕಂG ಅಡk ಲಾಗ ಸಂ�ಪರಕತ�ಸಂಲಾಗದ. ಸಂರಣ ಕ �ಮಂದಯುಲಲ ಮಂತ�� ಸಂಮಾ�ತರ ಕ �ಮಂದಯುಲಲ ಉತm ತ�ಯಾದಯು ಶಾಖದಯು ಅನು�ಪಾತ.

c) 4:15.ಎಂರಡ� ತ�ದರಗಳ ನುಡ�ವೇ ವಭವಾ�ತರವೃನು�) ಅಳತತೊಂಮಾಡಲ� ವೋಲಟA ಮ�ಟರ ನು�) ಹೊಂ�ಗ ಸಂ�ಪರಕತ�ಸಂಬೇ�ಕ� ?ವಭವಾ�ತರವೃನು�) ಅಳತತೊಂ ಮಾಡಲ� ವೋಲಟA ಮ�ಟರ ನು�) ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಜೋ8�ಡಸಂಬೇ�ಕ� .6. ಒಂ�ದಯು� ತಾಮಂ�ದಯು ತ�ತಯ� 0.5 ಮ.ಮ ವಾ�ಸಂವೃನು�) ಮಂತ�� 1.6X10-8 Ω ಮ� ರ8�ಧಕತತೊಂಯನು�) ಹೊಂ8�ದದ.ಅದಯುರ ರ8�ಧ 10 Ω ನುಷಟಾAರಗಲ� ಅದಯುರ ಉದಯುO ಎಂಷಟAರಬೇ�ಕ� ? ತ�ತಯ ವಾ�ಸಂವೃನು�) ದ¥ರಗ�ಣಗ8ಳಸದಯುರ ಅದಯುರ ರ8�ಧವು ಎಂಷಟು�A ಬುದಯುಲಾರಗ�ತ�ದ.?ತ�ತ ಅಡk ಕಂ8ಯ� ದಯು ವಸ��ಣ� = (A). /2)A). π (d/2) d/2) 2

ವಾ�ಸಂ =0.5 ಮ.ಮ=0.0005 ಮ�ಟರರ8�ಧ =10R Ω

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ನುಮಂಗ ಗ8ತ�ರ�ವೃ�ತತೊಂ,=R p l/A).

= /l=RA/ RA). p (A=πd dπ (d/2) 2/4)=πd10X3.14X(0.0005)2/1.6X10-8X4=πd10X3.14X25/4X1.6=πd122.72mಆದಯುO ರಂ�ದಯು ತ�ತಯ ಉದಯುO 122.72m.ತ�ತಯ ವಾ�ಸಂವೃನು�) ದ¥ರಗ�ಣಗ8ಳಸದಯುರ ಅ�ದಯುರ ಅದಯುರ ವಾ�ಸಂ =πd 2X0.5=πd1 ಮ.ಮ=πd0.001 ಮ�ರ8�ಧವು R’ ಎಂ�ದಯು� ತತೊಂಗದಯು�ಕಂ8�ಡಾರಗ R’=πd p l/A

=πd 1.6 X 10−8 X 122.723.14 (1/2 x10−3

)2

=πd250x10-2=πd2.5ΩಆದಯುO ರಂ�ದಯು ತ�ತ ವಾ�ಸಂವೃನು�) ದ¥ರಗ�ಣಗ8ಳಸದಯುರ ಅದಯುರ ರ8�ಧವು 2.5 Ω ಆರಗ�ತ�ದ.

7

7.ಒಂ�ದಯು� ರ8�ಧಕದಯು ನುಡ�ವನು ವಭವಾ�ತರ V. ಮಂತ�� ಅದಯುಕG ನು�ರಗ�ಣವಾಗ ಅದಯುರಲಲ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ I ರಗಳ ವವಧ ಮಲ� ರಗಳನು�) ನ�ಡಲಾಗದ.

I(ಆ�ಪೀಯರ) 0.5 1.0 2.0 3.0 4.0

V(ವೋಲಟA) 1.6 3.4 6.7 10.2 13.2

V. ಮಂತ�� I ರಗಳ ನುಡ�ವನು ರ�ಖಯಾನುಕಷಯನು�) ರಚಸ ಈ ರ8�ಧಕದಯು ರ8�ಧವೃನು�) ಕ�ಡ�ಹಡಯರಂ.

ರ�ಖಯಾ ನುಕಷಯಲಲ ಚತ�ಸರ�ವೃ�ತತೊಂ,ರ8�ಧ ,Rಸ8| �ಪ=1/ = / =2/6X10.8R BC A).C

=6X10.8/2=3.4R Ω

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ರ8�ಧಕದಯು ರ8�ಧ 3.4Ωಆಗದ.8. 12 V. ಬಾ�ಟರಂಯನು�) ಒಂ�ದಯು� ರ8�ಧಕದಯು ಜೋ8ತತೊಂ ಸಂ�ಪರಕತ�ಸದಾರಗ ಅದಯುರಲಲನು ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವು 2.5 mA). ಆಗರ�ತ�ದ.ಆರಗ ರ8�ಧಕದಯು ರ8�ಧವೃನು�) ಕ�ಡ�ಹಡಯರಂ. ಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು ಪರ�ಕರಟಾರ,

= /R V. I

=12 V. ಮಂತ�� =2.5 =2.5 10I mA). X10 -3 A).=12/2.5 10R x 10 -3=4.8 10x 10 3 =4.8Ω kΩΩ

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ರ8�ಧಕದಯು ರ8�ಧವು 4.8 kΩΩ ಆಗದ.9.9 V. ಬಾ�ಟರಂಯನು�) 0.2 ,0.3 ,0.4 ,0.5 Ω Ω Ω Ω ಮಂತ�� 12 Ω ರಗಳ ರ8�ಧಕರಗಳ8�ದಗ ಸಂರಣ ಕ �ಮಂದಯುಲಲ ಸಂ�ಪರಕತ�ಸಂಲಾಗದ.12Ω ರ8�ಧದಯು ಮಂ8ಲಕ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ ಎಂಷಟು�A ?ಸಂರಣ ಜೋ8�ಡಣಯಲಲ ವದಯು�� ತ ವಭಜನ ಆರಗ�ವುದಲ| .ಪರ�ತಯೊಂ�ದಯು� ಆಕರದಯು ಮಂ8ಲಕ ಒಂ�ದ� ಪರ�ಮಾಣದಯು ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ ಹರಂಯ�ತ�ದ.ಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು�ತತೊಂ, =V. IR

= /I V. R

ಇಲಲ R ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವಾಗದ. 0.2 ,0.3 ,0.4 ,0.5 Ω Ω Ω Ω ಮಂತ�� 12 Ω ರಗಳನು�) ಸಂರಣಯಲಲ ಜೋ8�ಡಸದ.ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಇವುರಗಳ ಒಂಟ�A ರ8�ಧವು ಸಂಮಾನು ರ8�ಧ R ಅನು�) ಕಂ8ಡ�ತ�ದ.

= 0.2 +0.3 +0.4 +0.5 +12 =13.4 .R Ω Ω Ω Ω Ω Ω

ವಭವಾ�ತರ =9V. ವೋಲಟA ಆಗದ.=9/13.4=0.6X1071 .I A).

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು 12Ω ರ8�ಧದಯು ಮಂ8ಲಕ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ 0.6X1071 A). ಆಗರ�ತ�ದ.10.176X10 Ω ರ8�ಧದಯು ಎಂಷಟು�A ರ8�ಧಕರಗಳನು�) ಸಂಮಾನಾಂ�ತರ ಕ �ಮಂದಯುಲಲ 220 V. ವದಯು�� ತ ಮಂ8ಲಕಂG ಸಂ�ಯೋಜಸದಾರಗ 5 A).ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ ಉ�ಟಾರಗ�ತ�ದ.?

8

176X10 Ω ರ8�ಧದಯು x 10 ರ8�ಧಕರಗಳನು�) ಸಂಮಾನಾಂ�ತರ ಕ �ಮಂದಯುಲಲ ಜೋ8�ಡಸದಾರಗ,ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವು ಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು ಪರ�ಕರಟಾರ = ,V. IR

= /R V. I

ವಭವಾ�ತರ = 220 V. v ಮಂತ�� ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ =5 I A). ಆದಾರಗ,ಸಂಮಾನು ರ8�ಧ =R1/ = (A).1/176X10)R x 10 X10

=176X10/R x 10

ಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು ಅನು¥ ಯ,/ =176X10/V. I x 10

=176X10 / =176X10 5/220=4x 10 X10I V. X10

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು 4 ರ8�ಧಕರಗಳ� ಬೇ�ಕರಟಾರಗ�ತ�ವೇ.11. ನ�ವುರಗಳ� 6X10 Ω ನು ಮಂ8ರ� ರ8�ಧಕರಗಲನು�) ಹೊಂ�ಗ ಸಂ�ಯೋಜಸ ಅದಯುರ ಸಂ�ಯೋಜನಯ ರ8�ಧವು ) 9 ) 4 i.e 6/25=0.24 A Ω i.e 6/25=0.24 Ai.e 6/25=0.24 A Ω

ಆಗರ�ವೃ�ತತೊಂ ಮಾಡ�ವರಂ?ರ8�ಧಕರಗಳನು�) ಸಂರಣಯಲಲ ಜೋ8�ಡಸದಾರಗ ಒಂಟ�A ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವು 6X10 + 6X10 + 6X10 =18 Ω Ω Ω Ω ಆರಗ�ತ�ದ. ಆದಯುರ ಇದಯು� ನುಮಂಗ ಅರಗತ� ವಲ| .ರ8�ಧಕರಗಳನು�) ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಜೋ8�ಡಸದಾರಗ ಒಂಟ�A ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವು 6X10/2=3 Ω ಆರಗ�ತ�ದ. ಇದಯು� ಕ8ಡಾ ನುಮಂಗ ಅರಗತ� ವಲ| .ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ನಾಂವು ಎಂರಡ� ರ8�ಧರಗಳನು�) ಸಂರಣಯಲಲ ಅರಥವಾ ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಜೋ8�ಡಸಂಬೇ�ಕ�.) i.e 6/25=0.24 A ಎಂರಡ� ರ8�ಧಕರಗಳ� ಸಂಮಾ�ತರವಾಗದದಾರಗ ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವು ಮಂ8ರನ 6X10Ω ರ8�ಧಕವು 3 Ω ರ8�ಧಕದ8�ದಗಸಂರಣಯಲಲ ಸಂ�ಪರಕತ�ಸದ.ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಮಂ�ಡಲದಯುಸಂಮಾನು ರ8�ಧವು6X10 +3 =9 .Ω Ω Ω

) i.e 6/25=0.24 Ai.e 6/25=0.24 A ಎಂರಡ� ರ8�ಧಕರಗಳನು�) ಸಂರಣಯಲಲ ಸಂ�ಪರಕತ�ಸದಾರಗ,

ಎಂರಡ� 6X10 Ω ನು ರ8�ಧಕರಗಳ� ಸಂರಣಯಲಲವೇ.ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಅವುರಗಳ ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವು 6X10+6X10=12 Ω ಆರಗ�ತ�ದ.ಮಂ8ರನಯ 6X10Ωನು ರ8�ಧಕವು 12Ω ಗ ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಇರ�ವೃ ಕರಟಾರಣ ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವು,

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಒಂಟ�A ರ8ಧವು 4Ωಆರಗ�ತ�ದ.12. 220 V. ವದಯು�� ತ ಸಂರಬುರಾಂಜ� ಮಾರಗ�ದಯುಲಲ ಬುಳಸಂಲಾರಗ�ವೃ ಹಲವಾರ� ಎಂಲಕತA �ಕ ಬುಲಟ� ರಗಳ� 10 W)/ ಸಾಮಂರಥ� �ವೃನು�) ಹೊಂ8�ದರ�ವೃ�ತತೊಂ ವನಾಂ�ಸಂಗ8ಳಸಂಲಾಗದ. 220 V. ಸಂರಬುರಾಂಜ� ಮಾರಗ�ದಯುಲಲ ರಗರಂಷಟುA ವತರಣಾ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ 5 A). ಇದದಾರಗ ಅದಯುರ ಎಂರಡ� ತ�ದರಗಳಲಲ ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಎಂಷಟು�A ಎಂಲಕತA �ಕ ಬುಲಟ� ರಗಳನು�) ಸಂ�ಯೋಜಸಂಬೇ�ಕ� ?ಎಂಲಕತA �ಕ ಬುಲಟ� ನು ರ8�ಧ R1,=?ವಭವಾ�ತರ =220V. v

9

ರಗರಂಷಟುA ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ =5I A).

ವದಯು�� ತ ಬುಲ�ನು ಸಾಮಂರಥ� � =10P= VI W)/

=R V.2/P= VI R1=(A).220)2/10=4840 .Ωಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು ಅನು¥ ಯ,

=V. IR

R ಎಂನು�) ವುದಯು� x 10 ಸಂ�ಖಯ�ಯ ಬುಲಟ� ರಗಳ ಒಂಟ�A ರ8�ಧವಾದಯುರ,= /R V. I

=220/5=44 .Ωಪರ�ತಯೊಂ�ದಯು� ಬುಲ�ನು ರ8�ಧ R1= 4840Ω

1R

=1R1

+1R2

+......... x 10 ವೃರಗ.1R

=1R1

Xx

x=R1R

=4840

44=110

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ 110 ಎಂಲಕತA �ಕ ಬುಲಟ� ರಗಳನು�) ಸಂ�ಯೋಜಸಂಬುಹ�ದಯು�.13.ಒಂ�ದಯು� ವದಯು�� ತ ಓವೃನ ನು ಬಂಸ ತಟೋAಯನು�) 220 V. ವದಯು�� ತ ತ�ತಗ ಜೋ8�ಡಸದ. ಅದಯು� A). ಮಂತ�� B ಎಂ�ಬು ಎಂರಡ� ಸಂ�ರ�ಳ ರ8�ಧಕರಗಳನು�) ಹೊಂ8�ದದಯು�O ಪರ�ತ ಸಂ�ರ�ಳಯ ರ8�ಧವು 24 Ω ಆಗರ�ತ�ದ. ಇವುರಗಳನು�) ಪರ�ತತೊಂ��ಕವಾಗ ಸಂರಣಕ �ಮಂದಯುಲಲ ಅರಥವಾ ಸಂಮಾ�ತರ ಕ �ಮಂದಯುಲಲ ಬುಳಸಂಬುಹ�ದಯು�,ಈ ಮೇ�ಲನು ಮಂ8ರ� ಪರ�ಕರಣರಗಳಲಲ ಪರ�ವೃಹಸದಯು ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ ಎಂಷಟು�A ?ವಭವಾ�ತರ =220V. v

ಒಂ�ದಯು� ಸಂ�ರ�ಳಯ ರ8�ಧ =24R Ω

) i.e 6/25=0.24 A ಸಂ�ರ�ಳರಗಳನು�) ಪರ�ತತೊಂ��ಕವಾಗ ಬುಳಸದಾರಗ,ಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು ಅನು¥ ಯ,

=V. I1R1.ಇಲಲ I1ಎಂ�ಬು�ವುದಯು� ಸಂ�ರ�ಳಯ ಮಂ8ಲಕ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ ಆಗದ. I1= /V. R1=220/24=9.16X106X10A).ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಸಂ�ರ�ಳರಗಳನು�) ಪರ�ತತೊಂ��ಕವಾಗ ಬುಳಸದಾರಗ 9.16X106X10 A). ನುಷಟು�A ವದಯು�� ತ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ತ�ದ.) i.e 6/25=0.24 Ai.e 6/25=0.24 A ಸಂ�ರ�ಳರಗಳನು�) ಸಂರಣಯಲಲ ಬುಳಸದಾರಗ,

ಒಂಟ�A ರ8�ಧವು R2=24 +24 =48Ω Ω Ω

ಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು�ತತೊಂ, =V. I2R2.ಇಲಲ I2 ಎಂ�ದಯುರ ಸಂರಣಯಲಲ ಬುಳಸದಾರಗ ಮಂ�ಡಲದಯುಲಲ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ. ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಸಂ�ರ�ಳರಗಳನು�) ಸಂರಣಯಲಲ ಬುಳಸದಾರಗ 4.58 A). ವದಯು�� ತ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ತ�ದ.

) Ii.e 6/25=0.24 Ai.e 6/25=0.24 A ಸಂ�ರ�ಳರಗಳನು�) ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಬುಳಸದಾರಗ,ಒಂಟ�A ರ8�ಧವು R3=ಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು�ತತೊಂ, =V. I3R3,ಇಲಲ I3

ಎಂ�ಬು�ವುದಯು� ಸಂ�ರ�ಳರಗಳನು�) ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಬುಳಸದಾರಗ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ವೃ ವದಯು�� ತ.I3= /V. R3=220/12=18.33 .A).

10

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಸಂ�ರ�ಳರಗಳನು�) ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಬುಳಸದಾರಗ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ವೃ ವದಯು�� ತ 18.33 A). ಆಗರ�ತ�ದ.14.ಕಂಳಗನು ಪರ�ತಯೊಂ�ದಯು� ವದಯು�� ತ ಮಂ�ಡಲದಯುಲಲ 2Ωನು ರ8�ಧಕದಯುಲಲ ವೃ� ಯವಾರಗ�ವೃ ಸಾಮಂರಥ� �ವೃನು�) ಹೊಂ8�ಲಕಂ ಮಾಡರಂ. ) i.e 6/25=0.24 A1 Ω ಮಂತ�� 2 Ω ರ8�ಧಕರಗಳನು�) 6X10 V. ಬಾ�ಟರಂಯೊಂ�ದಗ ಸಂರಣಕ �ಮಂದಯುಲಲ ಜೋ8�ಡಸದಾರಗ,ಮಂತ�� )1 i.e 6/25=0.24 Ai.e 6/25=0.24 A Ω ಮಂತ�� 2 Ωರ8�ಧಕರಗಳನು�) 4 V. ಬಾ�ಟರಂಯೊಂ�ದಗ ಸಂಮಾ�ತರ ಕ �ಮಂದಯುಲಲ ಜೋ8�ಡಸದಾರಗ.) i.e 6/25=0.24 A ವಭವಾ�ತರ =6X10 .1 V. v Ω ಮಂತ�� 2 Ω ರ8�ಧಕರಗಳನು�) ಸಂರಣಯಲಲ ಜೋ8�ಡಸದ.ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಸಂಮಾನು ರ8�ಧವು =1+2=3R Ωಆರಗ�ತ�ದ.

ಓಮಂನು ನಯಮಂದಯು�ತತೊಂ, = , = / =6X10/3=2 .V. IR I V. R A).

ಈ ವದಯು�� ತ ಸಂರಣಯಲಲ ಪರ�ತಯೊಂ�ದಯು� ಮಂ�ಡಲದಯುಲಲ ಸಂಮಂನಾಂಗ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ತ�ದ.ಏಕಂ�ದಯುರ ಇಲಲ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವು ವಭಜನಗ ಒಂಳಪರಡ�ವುದಲ| .ಆದಯುO ರಂ�ದಯು 2 Ω ರ8�ಧಕದಯುಲಲ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ತ�ರ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವು 2 A). ಆಗದ.ಸಾಮಂರಥ� � =P= VI I2 =2R 2 2=8 .x 10 W)/

)i.e 6/25=0.24 Ai.e 6/25=0.24 A ವಭವಾ�ತರ =4 .V. v

1 Ω ಮಂತ�� 2 Ω ರ8�ಧಕರಗಳನು�) ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಜೋ8ಡಸದ.ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಮಂ�ಡಲದಯುಲಲ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಒಂ�ದ� ಆಗರ�ತ�ದ.ಆದಯುO ರಂ�ದಯು 2 Ω ರ8�ಧಕದಯು ಮಂ8ಲಕ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ವೃ ವದಯು�� ತ 4 v ಆರಗ�ತ�ದ.2 Ω ರ8�ಧಕ ಸಾಮಂರಥ� � =P= VI V.2/ =4R 2/2=8 .W)/

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು 2 Ω ರ8�ಧಕದಯು ಸಾಮಂರಥ� � 8 .W)/

15.ಎಂರಡ� ದ�ಪರರಗಳ� 220 V. ನುಲಲ 100 W)/ ಮಂತ�� ಮಂತತೊಂ8��ದಯು� 220 V. ನುಲಲ 6X100 W)/ ದಯುರವೃನು�) ಹೊಂ8�ದದಯು�O ,ಇವುರಗಳನು�) ವದಯು�� ತ ನು ಮಂ8ಲಕಂG ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಜೋ8�ಡಸಂಲಾಗದ.ಸಂರಬುರಾಂಜಾರಗ�ತ�ರ�ವೃ ವೋಲA�ಜ 220 V. ಆದಾರಗ ಆ ತ�ತರಗಳಲಲನು ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ ಎಂಷಟು�A ?ಎಂರಡ� ದ�ಪರರಗಳನು�) ಸಂಮಾ�ತರವಾಗ ಜೋ8�ಡಸಂಲಾಗದ.ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಪರ�ತಯೊಂ�ದಯು� ದ�ಪರದಯು ವಭವಾ�ತರ 220V.ಆಗದ.100 W)/

ನು ದ�ಪರದಯುಲಲ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ತ�ರ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವು ,= , = / ,6X100/220 .P= VI V.I I P= VI V. A).

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ತ�ತಯಲಲ ಪರ�ವೃಹಸಂ�ತ�ರ�ವೃ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವು =100/220+6X100/220=0.727 .A).16X10.250 W)/ ಟಟ.ವ ಯ� ಒಂ�ದಯು� ರಗ�ಟೋ ಅರಥವಾ 1200 W)/ ಟೋ8�ಸಂA ರ 10 ನಮಷಟುರಗಳವೃರಗ ಬುಳಸದಯುರ ಯಾವುದಯುರಲಲ ಅತ� ಹೊಂಚಛ�� ಶಕತ�ಯ� ಬುಳಕಂಯಾರಗ�ತ�ದ ?ಟಟ.ವ ಯ� ಬುಳಸದಯು ಶಕತ�ಯನು�) ಈ ಕಂಳಗನು ಸಂ8ತ �ದ�ದಯು ಕ�ಡ�ಹಡಯಬುಹ�ದಯು�.

= , H=VIt P= VIt=1 P= VI ಅ�ದಯುರ ಟಟ.ವ ಯ ಸಾಮಂರಥ� �, =t=1 ಸಂಮಂಯ250 W)/ ನು ಟಟ.ವ ಯ� ಒಂ�ದಯು� ರಗ�ಟೋಯಲಲ ಬುಳಸದಯು ಶಕತ�=250 36X1000=9 10x 10 x 10 5 .J 1200 W)/ ನು ಟೋ8�ಸಂA ರ 10 ನಮಷಟುದಯುಲಲ ಬುಳಸದಯು ಶಕತ�=1200 6X1000=7.2 10x 10 x 10 5 .J ಆದಯುO ರಂ�ದಯು 250 W)/ ನು ಟಟ.ವ ಯ� ಒಂ�ದಯು� ರಗ�ಟೋಯಲಲ ಬುಳಸದಯು ಶಕತ�ಯ� 1200 W)/ ನು ಟೋ8�ಸಂA ರ 10 ನಮಷಟುದಯುಲಲ ಬುಳಸದಯು ಶಕತ�ಗ�ತ ಹೊಂಚಛ�� .17. 8 Ω ರ8�ಧವೃನು�) ಹೊಂ8�ದರ�ವೃ ಇಲಕತA �ಕ ಹ�ಟರ ವದಯು�� ತ ಮೇ­ನ ನ�ದಯು 2 ರಗ�ಟೋರಗಳವೃರಗ 15 A). ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವೃನು�) ಪರಡಯ�ತ�ದ. ಇಲಕತA �ಕ ಹ�ಟರ ನುಲಲ ಉತm ತ�ಯಾದಯು ಉಷಟು� ದಯು ದಯುರವೃನು�) ಕ�ಡ�ಹಡಯರಂ.ಒಂ�ದಯು� ಉಪರಕರಣದಯುಲಲ ಉತm ತ�ಯಾದಯು ಉಷಟು� ದಯು ದಯುರವೃನು�) =P= VI I2 R ಎಂ�ಬು ಸಂ8ತ �ದ�ದಯು ಕ�ಡ�ಹಡಯಬುಹ�ದಯು�.

11

ಇಲಲ ಇಲಕತA �ಕ ಹ�ಟರ ನು ರ8�ಧ = 8R Ω

ಬುಳಸದಯು ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹ =15I A).

=(A).15)P= VI 2 8=1800 /x 10 J s ,R=20Ω

ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ಇಲಕತA �ಕ ಹ�ಟರ ನುಲಲ ಉತm ತ�ಯಾದಯು ಉಷಟು� ದಯು ದಯುರ 1800 / .J s ,R=20Ω

18.ಕಂಳಗನುವುರಗಳನು�) ವವೃರಂಸ.) a) ವದಯು�� ತ ದ�ಪರರಗಳ ತ�ತ�ರಗಳಲಲ ಟ�ಗ ಸಂA ನ ಅನು�) ಬುಹ�ತತೊಂ�ಕವಾಗ ಬುಳಸಂಲಾರಗ�ತ�ದ.ಏಕಂ ?

ಟ�ಗ ಸಂA ನ ನು ಕರರಗ�ವೃ ಬಂ�ದಯು� ತ��ಬಾ ಅಧಕವಾಗದ ಮಂತ�� ಅದಯು� ಅಧಕ ರ8�ಧವೃನು�) ಹೊಂ8�ದದಯು�O ಉಷಟು� ನ�ಡದಾರಗ ಸಂ�ಲಭವಾಗ ಕರರಗ�ವುದಲ| .

)b) ಬೇ�ಡಸ ಟೋ8�ಸಂA ರ ಮಂತ�� ಇಲಕತA �ಕ ಇಸ��ಪಟಟAಗಯ�ತಹ ವದಯು�� ತ ತಾಪರನು ಸಾಧನುರಗಳಲಲನು ವಾಹಕರಗಳನು�) ಶ�ದಯುx ಲ8�ಹಕತG �ತಲ8ಮಶ �ಲ8�ಹರಗಳ�ದಯು ತಯಾರಂಸರ�ತಾ�ರ ಏಕಂ ?ಏಕಂ�ದಯುರ ಮಶ �ಲ8�ಹರಗಳ ರ8�ಧಶೀ�ಲತತೊಂಯ� ಲ8�ಹರಗಳಗ�ತ ಹೊಂಚಾ�ಗರ�ತ�ದ.ಇದಯುರಂ�ದಯು ಅಧಕ ಉಷಟು� ಉತm ತ�ಯಾರಗ�ತ�ದ.) c) ರಗ&ಹಬುಳಕಂಯ ವದಯು�� ತ ಮಂ�ಡಲರಗಳ ಜೋ8�ಡಣಯಲಲ ಸಂರಣ� ಕ �ಮಂ ವೃ� ವೃಸo ಯನು�) ಬುಳಸಂಲಾರಗ�ವುದಲ| ಏಕಂ ?

ಸಂರಣ ಕ �ಮಂದಯುಲಲ ಜೋ8�ಡಸದಯು ಮಂ�ಡಲದಯುಲಲ ವೊಲA�ಜ ವಭಜನಯಾರಗ�ತ�ದ.ಪರ�ತ ಉಪರಕರಣ ಕಡಮೇ ವೋಲA�ಜ ಪರಡಯ�ವೃ ಕರಟಾರಣ ವದಯು�� ತ ಪರ�ವಾಹವು ಕಡಮೇಯಾರಗ�ತಾ� ಹೊಂ8�ಗ ಕಂ8ನಗ ಉಪರಕರಣ ಬಂಸಯಾರಗ�ತ�ದ ಮಂತ�� ಸಂರಂಯಾಗ ಕರಟಾಯ�ನವೃ�ಹಸಂ�ವುದಲ| .ಆದಯುO ರಂ�ದಯು ರಗ&ಹ ಬುಳಕಂಯ ವದಯು�� ತ ಮಂ�ಡಲದಯುಲಲ ಸಂರಣ ಕ �ಮಂವೃನು�) ಉಪರಯೋಗಸಂ�ವುದಲ| .

) d/2) ತ�ತಯ ರ8�ಧವು ಅದಯುರ ಅಡk ಕಂ8ಯ� ದಯು ವಸ��ಣ�ದ8�ದಗ ಹೊಂ�ಗ ಬುದಯುಲಾರಗ�ತ�ದ ?ಅಡk ಕಂ8ಯ� ದಯು ವಸ��ಣ� ಹೊಂಚಾ�ದಯು�ತತೊಂ ರ8�ಧವು ಕಡಮೇಯಾರಗ�ತ�ದ.ಮಂತ�� ಅಡk ಕಂ8ಯ� ದಯು ವಸ��ಣ�ವು ಕಡಮೇಯಾದಯು�ತತೊಂ ರ8�ಧವು ಅಧಕವಾರಗ�ತ�ದ.

)e 6/25=0.24 A ವದಯು�� ತ ಪರ�ಸಂರಣದಯುಲಲ ಸಾಮಾನು� ವಾಗ ತಾಮಂ� ಮಂತ�� ಅಲ�� ಮನಯ� ತ�ತರಗಳನು�) ಬುಳಸಂಲಾರಗ�ತ�ದ ಏಕಂ ?ತಾಮಂ� ಮಂತ�� ಅಲ�� ಮನಯ� ಉತ�ಮಂ ವದಯು�� ತ ವಾಹಕರಗಳ�.ಮಂತ�� ಅವುರಗಳ ರ8�ಧವು ಕಡಮೇ ಇರ�ತ�ದ.

12

ಘಟಕ -13 ವದದದ ತ ಪಪವಾಹದ ಕಕಾಂತತೀಯ ಪರಣಾಮಗಳದ 1. ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತವಕಾಂದರ ಬಳ ತಕಾಂದ ದಕಕಕ ಚಯದ ಏಕ ಪಲಲ ಟಗಕಳದಳ ತತದ ?ದಕಕಕ ಚಯದ ಒಕಾಂದದ ಸಣಣ ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತದಕಾಂತ ವತರತಸದತತದ. ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತವನದನ ದಕಕಕ ಚಯ ಸಮತೀಪಕಕಕ ತಕಾಂದಾಗ ಅದರ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತವು ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತದ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದ ಜಕತ ಪಪತವತರತಸದತತದ.. ಆದದ ರಕಾಂದ ದಕಕಕ ಚಯನದನ ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತದ ಬಳ ತಕಾಂದಾಗ ಅದದ ಪಲಲ ಟಗಕಳದಳ ತತದ.

2.ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತದ ಸದತತ ಕಕಾಂತತೀಯ ಬಲರತೀಖಗಳನದನ ಎಳಯರ.

3. ಕಕಾಂತತೀಯ ಬಲರತೀಖಗಳ ಗದಣಗಳನದನ ಪಟಟಟ ಮಾಡರ.೧. ಕಕಾಂತತೀಯ ಬಲರತೀಖಗಳದ ಉತತರ ದದಪ ವದಕಾಂದ ಉತಕ ರರತತವಾಗದತತವ.೨. ಅವು ದಕಷಣ ದದಪ ವದಲಲ ವಲನಗಕಳದಳ ತತವ.೩. ಕಕಾಂತತೀಯ ಬಲರತೀಖಗಳದ ಕಕಾಂತದ ಒಳಭಾಗದಲಲ ಕಕಾಂತದ ದಕಷಣ ದದಪ ವದಕಾಂದ ಉತತರ ದದಪ ವದಡಗ ಇರದತತವ.೪.ಯಾವುದತೀ ಎರಡದ ಕಕಾಂತತೀಯ ಬಲರತೀಖಗಳದ ಒಕಾಂದನಕನಕಾಂದದ ಛತೀಧಸದವುದಲಲ .

4.ಎರಡದ ಕಕಾಂತತೀಯ ಬಲರತೀಖಗಳದ ಒಕಾಂದನಕನಕಾಂದದ ಛತೀಧಸದವುದಲಲ ಏಕ ?ಒಕಾಂದದ ವತೀಳ ಕಕಾಂತತೀಯ ಬಲರತೀಖಗಳದ ಛತೀಧಸದರ ಛತೀಧಸದವ ಬಕಾಂದದವನಲಲ ದಕಕಕ ಚಯ ಸಕರಯದ ಎರಡಕ ದಕದಕಕ ಗಳತತ ನದತೀರತಶಸದತತದ ಎಕಾಂದರರತ.ಆದರ ಅದದ ಸಾಧದ ವಲಲ .

1

5.ಮತೀರನ ಸಮತಲದ ಮತೀಲರದವ ಒಕಾಂದದ ವವೃತತಕರದ ವಾಹಕ ಸದರದಳಯನದನ ಪರಗಣಸ.ಸದರದಳಯಲಲ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು ಪಪದಕಷಣಾಕರವಾಗ ಪಪವಹಸದವಕಾಂತರಲ. ಬಲಗಗೈ ನಯಮ ಅನನ ಯಸ ಸದರದಳಯ ಒಳಭಾಗ ಮತದತ ಹಕರಭಾಗದಲಲ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದ ದಕಕಕ ನದನ ಕಕಾಂಡದಹಡಯರ.ವವೃತತಕರದ ಸದರದಳಯಲಲ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು ಕಳಮದಖವಾಗ ಹರಯದತತರದವಾಗ,ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದ ದಕದಕಕ ಹತೀಗರದತತದ ಎಕಾಂದರ ಅವು ಮತೀರನಕಾಂದ ಉತಕ ರರತಸ ಸದರದಳಯ ಹಕರಭಾಗದಕಾಂದ ಒಳಭಾಗಕಕಕ ಚಲಸದವಕಾಂತರದತತದ. ಅದತೀ ರತೀತ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು ಸದರದಳಯಲಲ ಮತೀಲದಲ ಖವಾಗ ಹರಯದತತರದವಾಗ , ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದ ದಕದಕಕ ಹತೀಗರದತತದ ಎಕಾಂದರ,ಅವು ಮತೀರನಕಾಂದ ಉತಕ ರರತಸ ಸದರದಳಯ ಹಕರಭಾಗದಕಾಂದ ಒಳಭಾಗಕಕಕ ಚಲಸದವಕಾಂತರದತತದ.ಕಳಗನ ಚತ ತದಲಲ ಇದನದನ ಕಣಬಹದದಾಗದ.

6.ಕಕಟಟಟರದವ ಭಾಗದಲಲ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತವು ಏಕರಕಪವಾಗದ. ಇದನದನ ಪಪತನಧಸದವ ಚತ ತವನದನ ರಚಸರ .

7.ಸರಯಾದ ಆಯಕಕಯನದನ ಆರಸರ.ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವರದವ ಉದದ ವಾದ ನತೀರ ಸಕಲನಾಯಯಡ ನ ಒಳಭಾಗದಲಲನ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತವು ,

) d ಎಲಲ ಬಕಾಂದದಗಳಲಲ ಸಮನಾಗರದತತದ.

2

8.ಒಕಾಂದದ ಪಪತೀಟಾನ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದಲಲ ಸನ ತಕಾಂತ ತವಾಗ ಚಲಸದವಾಗ ಈ ಕಳಗನ ಯಾವ ಗದಣವು ಬದಲಗದತತದ?(ಒಕಾಂದಕಕಕ ಕಾಂತ ಹಚದಚ ಉತತರಗಳದ ಇರಬಹದದದ ))c ವತೀಗ)d ಸಕಾಂವತೀಗ

9.ಚಟದವಟಕ 13.7 ರಲಲ ಸಲಕ AB ಯ ಸಾಸಥಾನಪಲಲ ಟವು ಯಾವಾಗ ಭಾಧತಗಕಳದಳ ತತದ ಎಕಾಂದದ ಯೋಚಸದವರ ?೧) ಸಲಕ ABಯಲಲ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವನದನ ಹಚಚಸದಾಗ ೨) ಪಪಬಲವಾದ ಕದದದರ ಲಳ ಕಕಾಂತವನದನ ಬಳಸದಾಗ ಮತದತ೩) ಸಲಕ AB ಯ ಉದದ ವನದನ ಹಚಚಸದಾಗ .

10.ಪಶಚಮಕಕಕ ನಯೋರತವಾದ ಧನಾತಲ ಕ ಕಣ ( ಆಲಲ ಕಣ)ವು ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದಕಾಂದಾಗ ಉತತರಕಕಕ ಪಲಲ ಟಗಕಕಾಂಡದ .ಆಗ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದ ದಕದಕಕ .

) d ಮತೀಲದಲ ಖವಾಗರದತತದ.

11. ಫಲಮಕಾಂಗನ ಎಡಗಗೈ ನಯಮ ತಳಸ.ನಮಲ ಎಡಗಗೈನ ಹಬಬಬರಳದ,ಮದದ ದ ಬರಳದ ಮತದತ ತಕತೀರದಬರಳನದನ ಪರಸಸ ರ ಲಕಾಂಬವಾಗ ಹಡದಾಗ ಹಬಬಬರಳದ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದ ಬಲದ ದಕಕಕ ನದನ ,ಮದದ ದ ಬರಳದ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹದ ದಕಕಕ ನಕನ ,ಮತದತ ತಕತೀರದ ಬರಳದ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದ ದಕಕಕ ನಕನ ಸಕಚಸದತತದ.

12.ವದದದ ತ ಮತೀಟಾರ ನ ತತನ ವನದನ ತಳಸ.ವದದದ ತ ಪಪವಾಹದ ಕಕಾಂತತೀಯ ಪರಣಾಮದ ತತನ ದ ಮತೀಲ ವದದದ ತ ಮತೀಟಾರ ಕಯರತ ನವರತಹಸದತತದ. ವದದದ ತ ಪಪವಹಸದತತರದವ ಸದರದಳಯದ ಬಲವನದನ ಅನದಭವಸದತತದ ಮತದತ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದಲಲರಸದಾಗ ಅದದ ತರದಗದತತದ. 13.ವದದದ ತ ಮತೀಟಾರ ನಲಲರದವ ಒಡಕದ ಉಕಾಂಗದರಗಳ ಪಾತ ತವತೀನದ ?ವದದದ ತ ಮತೀಟಾರ ಗಳಲಲ ಒಡಕದ ಉಕಾಂಗದರಗಳದ ದಕಸ ರವತರತಕಗಳಾಗ ಕಯರತನವರತಹಸದತತವ. ಒಕಾಂದದ ಮಕಾಂಡಲದಲಲ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹದ ದಕಕಕ ನದನ ಹಮದಲ ಖಗಕಳಸದವ ಸಾಧನವತೀ ದಕಸ ರವತರತಕ.

14.ಸದರದಳಯಲಲ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವನದನ ಪಪತೀರತೀಪಸದವ ಬತೀರ ಬತೀರ ವಧಾನಗಳನದನ ವವರಸ ?೧.ಸದರದಳಯನದನ ಕಕಾಂತದ ಎರಡಕ ದದಪ ವಗಳ ಮದದ ರಭಸವಾಗ ಚಲಸದವಕಾಂತ ಮಾಡದಾಗ ,

3

೨. ಕಕಾಂತವನದನ ಸದರದಳಯ ಒಳಕಕಕಕ ಹಕರಗಕ ರಭಸವಾಗ ಚಲಸದವಕಾಂತ ಮಾಡದಾಗ, ಈ ಎರಡಕ ಸಕಾಂದಭರತಗಳಲಲ ಸದರಳಯಲಲ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು ಪಪತೀರತವಾಗದತತದ.

15. ವದದದ ತ ಜನಕದ ತತನ ವನದನ ತಳಸರ.ವದದದ ತ ಕಕಾಂತತೀಯ ಪಪತೀರಣಯ ತತನ ದ ಆಧಾರದ ಮತೀಲ ವದದದ ತ ಜನಕ ಕಯರತ ನವರತಹಸದತತದ. ವಾಹಕವನದನ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದಲಲ ಯಾಕಾಂತಪಕ ಶಕತಯ ಸಹಾಯದಕಾಂದ ತರದಗದವಕಾಂತ ಮಾಡ ವದದದ ತ ಉತಸದನ ಮಾಡಲಗದತತದ.

16.ನತೀರ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹದ ಕಲವು ಆಕರಗಳನದನ ಹಸರಸ.ಶದಷಕಕ ಕಕತೀಶ /ಬದಟರ, ನತೀರ ವದದದ ತ ಜನಕ.(ಡ.ಸ ಜನರತೀಟರ )

17.ಯಾವ ಆಕರಗಳದ ಪಯಾರತಯ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವನದನ ಉತಸದಸದತತವ ?ಪಯಾರತಯ ವದದದ ತ ಜನಕ ( ಎ.ಸ ಜನರತೀಟರ ),ವದದದ ತ ಸಾಸಥಾವರಗಳದ.

18.ಸರಯಾದ ಆಯಕಕಯನದನ ಆರಸ.ತಮಮದ ಆಯತಕರದ ಸದರದಳಯನದನ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದಲಲ ತರದಗಸದಾಗ ಪಪತೀರತ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹದ ದಕದಕಕ ಪಪತ ಬರ ಬದಲಗದವುದದ C ) ಅಧರತ ಸದತತಗ.

19.ವದದದ ತ ಮಕಾಂಡಲಗಳಲಲ ಮತದತ ಉಪಕರಣಗಳಲಲ ಸಾಮಾನದ ವಾಗ ಬಳಸದವ ಯಾವುದಾದರಕ ಎರಡದ ಸದರಕಷಾ ಕ ತಮಗಳನದನ ಹಸರಸ..೧.) ವದದದ ತ ಮಕಾಂಡಲಗಳಗ ಫದಸ ಅಳವಡಸದವುದದ. ಇದರಕಾಂದ ಮಕಾಂಡಲ ಹಾಗದ ವದದದ ತ ಉಪಕರಣಗಳಗಓವರ ಲಕತೀಡ ನಕಾಂದ ಉಕಾಂಟಾಗದವ ಹಾನಯಕಾಂದ ರಕಷಸದತತದ.೨.) ವದದದ ತ ಆಫಾತ ತಪಸಸಲದ ಭಕ ಸಕಾಂಪಕರತ ತಕಾಂತ (ಅತರತಕಾಂಗ ) ಕಡಾಯಡಯವಾಗ ಅಳವಡಸಬತೀಕದ.

20.5 A ವದದದ ತ ರತೀಟಕಾಂಗ ಹಾಗದ 2 kw ವದದದ ತ ಸಾಮರದ ರತ ಹಕಕಾಂದರದವ ಒಕಾಂದದ ಸಕಕಲ ತರಕಾಂಗ ಒಲಯನದನ ಗವೃಹಬಳಕಯ ವದದದ ತ ಮಕಾಂಡಲದಲಲ ( 220 )V ಬಳಸದ. ನತೀವು ಯಾವ ಪರಣಾಮವನದನ ನರತೀಕಷಸದವರ.? ವವರಸ.ಸಕಕಲ ತರಕಾಂಗ ಒಲಯದ ಬಳಸದ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವನದನ ಕಳಗನ ಸಕತ ತದಕಾಂದ ತಳದದಕಕಳಳ ಬಹದದದ.= P V x I

4

ಇಲಲ I ಎಕಾಂಬದದದ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹ ,ಸಕಕಲ ತರಕಾಂಗ ಒಲಯ ಸಾಮರದ ರತ = 2 =2000P kw w

ವಭವಾಕಾಂತರ = 220V v

=2000/220=9.09I A

ಆದದ ರಕಾಂದ ಸಕಕಲತರಕಾಂಗ ಒಲಯದ 9.09 A ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವನದನ ಬಳಸದ.ಮಕಾಂಡಲದ ಸಾಮರದ ರತಕಕಕ ಕಾಂತ ಹಚಚನವದದದ ತ ಪಪವಾಹ ಬಳಸದ ಕರಣ ಫದಸ ಸದಟದಟಟ ಹಕತೀಗದತತದ ಮತದತ ವದದದ ತ ಪಪಹಸದವುದಲಲ .

21. ಗವೃಹ ವದದದ ತ ಮಕಾಂಡಲಗಳಲಲ ಉಕಾಂಟಾಗದವ ಓವರ ಲಕತೀಡನದನ ತಪಸಸಲದ ಯಾವ ಮದನನಚಚ ರಕ ಕ ತಮಗಳನದನ ತಗದದಕಕಳಳ ಬತೀಕದ ?೧) ಒಕಾಂದತೀ ಸಾಕಟಗ ಅನತೀಕ ಉಪಕರಣಗಳನದನ ಜಕತೀಡಸಬರದದ.೨) ಅನತೀಕ ಉಪಕರಣಗಳನದನ ಒಟಟಟಗ ಬಳಸಬರದದ.೩) ಸರಯಾಗ ಕಯರತನವರತಹಸದ ಉಪಕರಣಗಳನದನ ಬಳಸಲತೀಬರದದ.೪) ಮಕಾಂಡಲದಲಲ ಫದಸ ಸರಯಾಗ ಜಕಡಸರಬತೀಕದ.೫) ಅಧಕ ಸಾಮರದ ರತದ ಉಪಕರಣಗಳನದನ ಬಳಸಬರದದ.

ಅಭಾದಸದ ಪಪಶನಗಳದ

1.ಈ ಕಳಗನವುಗಳಲಲ ಯಾವುದದ ಉದದ ನಯ ನತೀರ ತಕಾಂತಯ ಸದತತಲನ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತವನದನ ಸರಯಾಗ ವವರಸದತತದ.

) d ತಕಾಂತಯದ, ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದ ಏಕಕತೀಕಾಂದಪತೀಯ ಕಕಾಂತತೀಯ ಬಲರತೀಖಗಳ ಕತೀಕಾಂದಪವಾಗರದತತದ.

2.ವದದದ ತ ಕಕಾಂತತೀಯ ಪಪತೀರಣಯ ವದದ ಮಾನವು,) c ಕಕಾಂತ ಮತದತ ಸದರದಳಯ ನಡದವನ ಸಾಪತೀಕ ಚಲನಯಕಾಂದ ಮಕಾಂಡಲದಲಲ ಪಪತೀರತ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವನದನ

ಉತಸದಸದವುದದ.

3.ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವನದನ ಉತಸದಸಲದ ಬಳಸದವ ಸಾಧನವನದನ ಹತೀಗನದನ ವರದ,) a ವದದದ ತ ಜನಕ.

4. ಪಯಾರತಯ ವದದದ ತ ಜನಕ ಮತದತ ನತೀರ ವದದದ ತತ ನಕಗಳ ನಡದವನ ಒಕಾಂದದ ಪಪಮದಖ ವದ ತದಸವಕಾಂದರ,

5

) d ಪಯಾರತಯ ವದದದ ತ ಜನಕವು ಜಾರದ ಉಕಾಂಗದರಗಳನದನ ಹಕಕಾಂದದ ಆದರ ನತೀರ ವದದದ ತ ಜನಕವು ದಕಸ ರವತರತಕವನದನ ಹಕಕಾಂದದ.

5. ಶಾರರತ ಸಕರತರ ಸಕಾಂದಭರತದಲಲ, ಮಕಾಂಡಲದಲಲನ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು.) c ಬಹಳ ಹಚಚಗದತತದ.

6.ಈ ಕಳಗನ ಹತೀಳಕಗಳಲಲ ಯಾವುದದ ಸರ ಯಾವುದದ ತಪಸ ಎಕಾಂಬದದನದನ ತಳಸ.)a ವದದದ ತ ಮತೀಟಾರ ಯಾಕಾಂತಪಕ ಶಕತಯನದನ ವದದದ ತ ಶಕತಯನಾನಗ ಪರವತರತಸದತತದ.-ತಪಸ )b ವದದದ ತ ಜನಕವು ವದದದ ತ ಕಕಾಂತತೀಯ ಪಪತೀರಣಯ ತತನ ದ ಆಧಾರದ ಮತೀಲ ಕಯರತನವರತಹಸದತತದ.-ಸರ)c ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವನದನ ಸಾಗಸದತತರದವ ದತೀಘರತ ವವೃತತಕರದ ಸದರದಳಯ ಕತೀಕಾಂದಪಭಾಗದಲಲರದವ

ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತವು ಸಮಾನಾಕಾಂತರ ರತೀಖಗಳಾಗರದತತವ.-ತಪಸ .)d ಹಸರದ ಬಣಣ ದ ಅವಾಹಕ ವಸದತ ವನದನ ಹಕಕಾಂದರದವ ತಕಾಂತಯದ ಸಾಮಾನದ ವಾಗ ವದದದ ತ ಪೂರಗೈಕಯ

ಸರತೀವ ತಕಾಂತಯಾಗರದತತದ.-ತಪಸ .

7.ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತವನದನ ಉಕಾಂಟದಮಾಡದವ ಎರಡದ ವಧಾನಗಳನದನ ಪಟಟಟ ಮಾಡ.೧.ಶಾಶನ ತ ಕಕಾಂತಗಳದ೨.ವದದದ ತ ಕಕಾಂತಗಳದ.

8.ಒಕಾಂದದ ಸಕಲನಾಯಯಡ ಕಕಾಂತದಕಾಂತ ಹತೀಗ ವತರತಸದತತದ.? ವದದದ ತ ಪಪವಹಸದತತರದವ ಸಕಲನಾಯಯಡ ನ ಉತತರ ದದಪ ವ ಹಾಗದ ದಕಷಣ ದದಪ ವಗಳನದನ ಒಕಾಂದದ ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತದ ಸಹಾಯದಕಾಂದ ನತೀವು ನಧರತದಸಬಹದದತೀ? ವವರಸ.ಅವಾಹಕ ಹಕದಕ ಇರದವ ತಮಮದ ತಕಾಂತಯ ಅನತೀಕ ಸದರದಳಗಳನದನ ಒತಕತತತಗ ಸದತತರದವ ಸಲಕಾಂಡರ ಆಕರವನದನ ಸಕಲನಾಯಯಡ ಎನದನ ವರದ.ಸಕಲನಾಯಯಡ ಮಕಲಕ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹ ಹರಸದಾಗ ಅದರ ಸದತತಲಕ ಕಕಾಂತತೀಯ ಬಲರತೀಖಗಳದ ಉತಸ ತತಯಾಗದತತದ.ಈ ಕಕಾಂತತೀಯ ಬಲರತೀಖಗಳದ ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತದ ಸದತತಲಕ ಉಕಾಂಟಾಗದವ ಕಕಾಂತತೀಯ ಬಲರತೀಖಗಳಕಾಂತ ಇರದತತವ.ವಾಸತವವಾಗ ಸಕಲನಾಯಯಡ ನ ಒಕಾಂದದ ತದದಯದ ಕಕಾಂತದ ಉತತರ ದದಪ ವದಕಾಂತ ವತರತಸದರ,ಮತಕತಕಾಂದದ ತದದಯದ ದಕಷಣ ದದಪ ವದಕಾಂತ ವತರತಸದತತದ.ಇದನದನ ಒಕಾಂದದ ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತದ ಸಹಾಯದಕಾಂದ ಪರತೀಕಷಸಬಹದದದ.ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತದ ಉತತರ ದದಪ ವವನದನ ಸಕಲನಾಯಯಡ ಗ ಸಕಾಂಪಕರತಸರದವ ಬದಟರಯ ಋಣ ತದದಯ ತಕಾಂತಯ ಸಮತೀಪಕಕಕ ತಕಾಂದಾಗ ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತವು ವಕರರತಸಲಸ ಡದತತದ. ಏಕಕಾಂದರ ಸಜಾತಯ ದದಪ ವಗಳದ ಪರಸಸ ರ ವರರತಸದತತವ.ಆದದ ರಕಾಂದ

6

ಸಕಲನಾಯಯಡ ನ ಈ ತದದಯದ ಉತತರ ದದಪ ವವಾಗರದತತದ. ಮತಕತಕಾಂದದ ತದದಯದ ದಕಷಣ ದದಪ ವವಾಗರದತತದ.

9. ವದದದ ತ ಪಪವಹಸದತತರದವ ವಾಹಕವನದನ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದಲಲರಸದಾಗ, ಅದದ ಯಾವಾಗ ಅಧಕ ಬಲವನದನ ಅನದಭವಸದತತದ ?ವದದದ ತ ಪಪವಾಹದ ದಕದಕಕ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದ ದಕಕಕ ಗ ಲಕಾಂಬವಾಗದದಾಗ ಅಧಕ ಬಲವನದನ ಅನದಭವಸದತತದ.

10. ನಮಲ ಬನದನ ಒಕಾಂದದ ಗಕತೀಡಯನದನ ಆಧರಸರದವಕಾಂತ ನತೀವು ಒಕಾಂದದ ಕಕಠಡಯಲಲ ಕದಳತರದವರಕಾಂದದ ಭಾವಸ.ಹಕಾಂದನ ಗಕತೀಡಯಕಾಂದ ಮದಕಾಂದನ ಗಕತೀಡಯ ಕಡಗ ಸಮಾಕಾಂತರವಾಗ ಬರದತತರದವ ಇಲಕಟಟಪನ ಪಕಾಂಜವು ಪಪಬಲ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದಕಾಂದ ನಮಲ ಬಲ ಬದಗ ವಚಲನ ಹಕಕಾಂದದತತವ. ಹಾಗಾದರ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದ ದಕದಕಕ ಯಾವುದದ ?ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದ ದಕಕಕ ನದನ ಫಲಮಕಾಂಗನ ಎಡಗಗೈ ನಯಮದ ಮಕಲಕ ತಳಯಬಹದದದ.ಕಕಠಡಯೊಳಗರದವ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದ ದಕದಕಕ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹದ ದಕಕಕ ಗ ಲಕಾಂಬವಾಗರದತತದ. ಮತದತ ವಚಲನಯ ದಕಕಕ ನಲಲ ಮತೀಲದಲ ಖ ಅರವಾ ಕಳಮದಖವಾಗರದತತದ. ವದದದ ತ ಪಪವಾಹದ ದಕದಕಕ ಮದಕಾಂದನ ಗಕತೀಡಯ ಕಡಯಕಾಂದ ಹಕಾಂದನ ಗಕತೀಡಯ ಕಡಗ ಇರದತತದ.ಯಾಕಕಾಂದರ ಋಣ ವದದದ ದಾವತೀಶವುಳಳ ಇಲಕಟಟಪನ ಗಳದ ಹಕಾಂದನ ಗಕತೀಡಯಕಾಂದಮದಕಾಂದನ ಗಕತೀಡಯ ಕಡಗ ಚಲಸದತತವ.ಆದದ ರಕಾಂದ ಫಲಮಕಾಂಗನ ಎಡಗಗೈ ನಯಮದ ಅನನ ಯ ಕಕಠಡಯೊಳಗನ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದ ದಕದಕಕ ಕಳಮದಖವಾಗರದತತದ.

11.ವದದದ ತ ಮತೀಟಾರನ ಅಕಾಂದವಾದ ಚತ ತವನದನ ಬರದದ ಭಾಗಗಳನದನ ಗದರದತಸ.ಇದರ ತತನ ಮತದತ ಕಯರತವನದನ ವವರಸ.ವದದದ ತ ಮತೀಟಾರನಲಲ ಒಡಕದ ಉಕಾಂಗದರಗಳ ಕಯರತವತೀನದ ?

ವದದದ ತ ಮತೀಟಾರ ಒಕಾಂದದ ತರದಗದವ ಸಾಧನವಾಗದದದ ,ವದದದ ತ ಶಕತಯನದನ ಯಾಕಾಂತಪಕ ಶಕತಯನಾನಗ ಪರವತರತಸದತತದ.

7

ಇದದ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹದ ಕಕಾಂತತೀಯ ಪರಣಾಮದ ತತನ ದ ಮತೀಲ ಕಯರತನವರತಹಸದತತದ.(ಪಠದ ಪಸತಕದಲಲರದವ ಚತ ತದಲಲರದವಕಾಂತ )ಸದರದಳ ABCD ಯಲಲನ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು ವದದದ ತ ಕಕತೀಶದಕಾಂದ ವಾಹಕಕದಕಾಂಚ X ನ ಮಕಲಕ ಪಪವತೀಶಸ ಮತದತ ವಾಹಕಕದಕಾಂಚ Y ನ ಮಕಲಕ ವದದದ ತ ಕಕತೀಶಕಕಕ ವಾಪಾಸಾಗದತತದ. ಸದರದಳಯ ಒಕಾಂದದ ಬಹದ AB ಯಲಲ ವದದದ ತ A ಯಕಾಂದ B ಗ ಹರಯದತತದ. CD ಬಹದವನಲಲ C ಯಕಾಂದ D ಗ ಹರಯದತತದ,ಅಕಾಂದರ ವದದದ ತ AB ಬಹದವನಲಲನ ದಕಕಕ ನವರದದದ ದಕಕಕ ನಲಲ ಹರಯದತತದ. ಫಲಮಕಾಂಗನ ಎಡಗಗೈ ನಯಮವನದನ ಅನನ ಯಸದಾಗ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದಲಲ ವದದದ ತ ಪಪವಹಸದತತರದವ ವಾಹಕದ ಮತೀಲ ಉಕಾಂಟಾಗದವ ಬಲದ ದಕದಕಕ ತಳಯದತತದ.ಸದರದಳಯ ಒಕಾಂದದ ಬಹದ ABಯ ಮತೀಲ ಕಯರತನವರತಹಸದವ ಬಲವು ಅದನದನ ಕಳಕಕಕ ತಳದಳ ತತದ. ಆದರ ಬಹದ CD ಯ ಮತೀಲ ಉಕಾಂಟಾಗದವ ಬಲವು ಅದನದನ ಮತೀಲಕಕಕ ತಳದಳ ತತದ.ಆದದ ರಕಾಂದ ಸದರದಳ ಮತದತ ದಕಾಂಡ O ಗಳದ ಅಕದ ಮತೀಲ ಮದಕತವಾಗ ಅಪಪದಕಷಣಾಕರವಾಗ ತರದಗದತತವ.ಅಧರತ ಪರಭಪಮಣಯ ಸಮಯದಲಲ Q ಯದ ಕದಕಾಂಚ Xನಕಕಾಂದಗ ಮತದತ P ಯದ ಕದಕಾಂಚ Y ನಕಕಾಂದಗ ಸಕಾಂಪಕರತ ಹಕಕಾಂದದತತದ.ಆದದ ರಕಾಂದ ಸದರದಳಯಲಲನ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹ ಹಮದಲ ಖಗಕಳದಳ ತತದ,ಮತದತ DCBA ಮಾಗರತದಲಲ ಪಪವಹಸದತತದ.ಹಮದಲ ಖವಾದ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು ಎರಡಕ ಬದಗಳಾದ AB ಮತದತ CD ಮತೀಲ ವತರತಸದವ ಬಲದ ದಕಕಕ ನದನ ಕಕಡಾ ಹಮದಲ ಖಗಕಳಸದತತದ.ಹತೀಗಮದಲದ ಕಳಕಕಕ ತಳಳ ಲಸ ಟಟಟ ಸದರದಳಯ AB ಬದಯದ ಈಗ ಮತೀಲಕಕಕ ತಳಳ ಲಸ ಡದತತದ.ಮತದತ ಮದಲದ ಮತೀಲಕಕಕ ತಳಳ ಲಸ ಟಟಟ CD ಬದಯದ ಈಗ ಕಳಕಕಕ ತಳಳ ಲಸ ಡದತತದ. ಆದದ ರಕಾಂದ ಸದರದಳ ಮತದತ ದಕಾಂಡವು ಅದತೀ ದಕಕಕ ನಲಲ ಅಧರತಸದತದತ ಹಚದಚ ಸದತದತ ತತದ.ಪಪತ ಅಧರತಸದತತನ ತರದಗದವಕಯಲಲ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹದ ದಕದಕಕ ಹಮದಲ ಖವಾಗದವುದದ ಇದದ ಸದರದಳ ಮತದತ ದಕಾಂಡದ ನರಕಾಂತರ ಸದತದತ ವಕಗ ಕರಣವಾಗದತತದ.ವದದದ ತ ಮತೀಟಾರನಲಲ ಒಡಕದ ಉಕಾಂಗದರಗಳದ ದಕಸ ರವತರತಕಗಳಾಗ ಕಯರತನವರತಹಸದತತವ.

12.ವದದದ ತ ಮತೀಟಾರನದನ ಉಪಯೋಗಸದವ ಕಲವು ಸಾಧನಗಳನದನ ಹಸರಸ. ನತೀರತದತ ವ ಪಕಾಂಪ ಗಳದ,ವದದದ ತ ಫಾದನ ಗಳದ,ಮಕಕ ರ ಗಳದ,ವಾರಕಾಂಗ ಮರನ ಗಳದ ಇತದದ.

13.ಅವಾಹಕ ಹಕದಕಯರದವ ಒಕಾಂದದ ತಮಮದ ತಕಾಂತಯ ಸದರದಳಯನದನ ಗಲನ ನಕತೀಮತೀಟರ ಗ ಸಕಾಂಪಕರತಸಲಗದ.ಒಕಾಂದದ ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತವನದನ ) I ಸದರದಳಯ ಒಳಕಕಕ ತಳಳದಾಗ ) ii ಸದರದಳಯ ಒಳಗನಕಾಂದ ಹಕಾಂತಗದದಕಕಕಾಂಡಾಗ ) iii ಸದರದಳಯ ಒಳಗ ನಶಚ ಲವಾಗ ಇರಸದಾಗ ಏನಾಗದತತದ?ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತವನದನ ಸದರದಳಯ ಒಳಕಕಕ ತಳಳದಾಗ ಸದರದಳಯಲಲ ಪಪತೀರತ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು ಉಕಾಂಟಾಗ ಗಲನ ನಕತೀಮತೀಟರ ವಚಲನಯನದನ ತಕತೀರಸದತತದ.ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತವನದನ ಸದರದಳಯಕಾಂದ ಹಕಾಂತಗದದಕಕಕಾಂಡಾಗ ವರದದದ ದಕಕಕ ನಲಲ ಪಪತೀರತ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು ಉಕಾಂಟಾಗ ಗಲನ ನಕತೀಮತೀಟರ ವರದಧದ ದಕಕಕ ನಲಲ ವಚಲನ ಹಕಕಾಂದದತತದ.

8

ದಕಾಂಡಾಕಕಾಂತವನದನ ಸದರದಳಯ ಒಳಗ ನಶಚ ಲವಾಗ ಇರಸದಾಗ ಯಾವುದತೀ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು ಉಕಾಂಟಾಗದತೀಇರದವ ಕರಣ ಗಲನ ನಕತೀಮತೀಟರ ಯಾವುದತೀ ವಚಲನ ತಕತೀರಸದವುದಲಲ .

14.ಎರಡದ ವವೃತತಕರದ ಸದರದಳಗಳಾದ Aಮತದತ B ಗಳನದನ ಪರಸಸ ರ ಹತತರ ಇರಸಲಗದ..ಸದರದಳ Aನಲಲನ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹ ಬದಲದರ,ಸದರದಳ B ಯಲಲ ಸನ ಲಸ ಪಪಮಾಣದ ವದದದ ತ ಪಪತೀರತವಾಗದತತದಯತೀ ? ಕರಣ ಕಕಡ.

A ಸದರದಳಯಲಲನ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹ ಬದಲದರ ಅದಕಕಕ ಹಕಕಾಂದಕಕಕಾಂಡರದವ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದಲಲ ಬದಲವಣ ಉಕಾಂಟಾಗದತತದ. ಹತೀಗಾಗ B ಸದರದಳಯ ಸದತತಲನ ಕಕಾಂತತೀಯ ಬಲರತೀಖಗಳಲಲ ಬದಲವಣ ಉಕಾಂಟಾಗದತತದ. ಇದರಕಾಂದ B ಸದರದಳಯಲಲ ಪಪತೀರತ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹ ಉಕಾಂಟಾಗದತತದ. ಇದನದನ ವದದದ ತ ಕಕಾಂತತೀಯ ಪಪತೀರಣ ಎನದನ ವರದ.

15.ಈ ಕಳಗನವುಗಳ ದಕಕಕ ನದನ ನಧರತರಸಲದ ಬಳಸದವ ನಯಮಗಳನದನ ಬರಯರ.ಅ) ವದದದ ತ ಪಪವಹಸದತತರದವ ನತೀರ ವಾಹಕದ ಸದತತಲಕ ಉಕಾಂಟಾದ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತ ಮಾದಕಕ ವಲ ನ ಬಲಗಗೈ ಹಬಬಬರಳ ನಯಮ.

ಆ) ವದದದ ತ ಪಪವಹಸದತತರದವ ನತೀರ ವಾಹಕ ತಕಾಂತಯನದನ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತಕಕಕ ಲಕಾಂಬವಾಗರಸದಾಗ ಅನದಭವಸದವ ಬಲ.ಫಲಮಕಾಂಗನ ಎಡಗಗೈ ನಯಮ

ಇ) ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದಲಲ ಸದರದಳಯ ತರದಗದವಕಯಕಾಂದ ಸದರದಳಯಲಲ ಪಪತೀರತವಾದ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹ.ಫಲಮಕಾಂಗನ ಬಲಗಗೈ ನಯಮ.

16.ವದದದ ತ ಜನಕದಲಲ ಅಡಕವಾಗರದವ ತತನ ಮತದತ ಅದರ ಕಯರತವನದನ ಅಕಾಂದವಾದ ಚತ ತ ಬಡಸ ಭಾಗಗಳನದನ ಗದರದತಸದವುದರ ಮಕಲಕ ವವರಸ.ಕದಕಾಂಚಗಳ ಕಯರತವತೀನದ ?

9

ವದದದ ತ ಕಕಾಂತತೀಯ ಪಪತೀರಣಯ ವದದ ಮಾನದ ಆಧಾರದ ಮತೀಲ,ವದದದ ತ ಜನಕದಲಲ ವದದದ ತ ಶಕತಯನದನ ಉತಸದಸಲದ ವಾಹಕವನದನ ಕಕಾಂತಕಷೇತ ತದಲಲ ಯಾಕಾಂತಪಕ ಶಕತಯ ಸಹಾಯದಕಾಂದ ತರದಗಸಲಗದತತದ.(ಪಠದ ಪಸತಕದ ಚತ ತದಲಲರದವಕಾಂತ ) ಒಕಾಂದದ ವದದದ ತ ಜನಕವು,ತರದಗದವ ಆಯತಕರದ ಸದರದಳ ABCD

ಯನದನ ಸಸಥಾರ ಕಕಾಂತದ ಎರಡದ ದದಪ ವಗಳ ನಡದವ ಇರಸಲಹದ.ಸದರದಳಯ ಎರಡದ ತದದಗಳನದನ ಎರಡದ ಉಕಾಂಗದರಗಳದ 1R ಮತದತ 2 R ಗ ಜಕತೀಡಸಲಗದ.ಎರಡದ ಸಸಥಾರವಾದ ವಾಹಕ ಕದಕಾಂಚಗಳಾದ 1B ಮತದತ

2B ಗಳನದನ ಪಪತದತೀಕವಾಗ 1R ಮತದತ 2R ಗಳ ಮತೀಲ ಕ ತಮವಾಗ ಒತತಕಕಕಾಂಡರದವಕಾಂತ ಸಕಾಂಪಕರತಸಲಗದ.ಎರಡದ ಉಕಾಂಗದರಗಳಾದ 1R ಮತದತ 2R ಗಳನದನ ಆಕಾಂತರಕವಾಗ ದಕಾಂಡಕಕಕ ಜಕತೀಡಸಲಗದ. ಬಹದ ಮಕಾಂಡಲದಲಲನ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವನದನ ಗದರದತಸಲದ ಕದಕಾಂಚಗಳ ಹಕರ ತದದಗಳನದನ ಗಾದಲನ ನಕತೀಮತೀಟರ ಗ ಜಕತೀಡಸಲಗದ.ಸಸಥಾರ ಕಕಾಂತದಕಾಂದ ಉತಸ ತತಯಾದ ಕಕಾಂತ ಕಷೇತ ತದಲಲ ಎರಡದ ಉಕಾಂಗದರಗಳಗ ಜಕತೀಡಸಲದ ದಕಾಂಡವನದನ ತರದಗಸದಾಗ ಬಹದ AB ಯದ ಮತೀಲಕಕಕ ಚಲಸದತತದ.ಫಲಮಕಾಂಗನ ಬಲಗಗೈ ನಯಮವನದನ ಅನನ ಯಸದವ ಮಕಲಕ ಬಹದಗಳಲಲ ಪಪತೀರತ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು ABಮತದತ CD ದಕಕಕ ನ ಮಕಲಕ ಪಪವಹಸಲರಕಾಂಭಸದತತದ.ಹತೀಗಾಗ ಪಪತೀರತ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು ABCD ದಕಕಕ ನಲಲ ಪಪವಹಸದತತದ.ಅಧರತ ಸದತತನ ನಕಾಂತರ,ಬಹದ CD ಯದ ಮತೀಲದಲ ಖವಾಗ ಮತದತ ಬಹದ ABಯದ ಕಳಮದಖವಾಗ ಚಲಸಲದ ಪಾಪರಕಾಂಭಸದತತದ.ಈ ಪರಣಾಮದಕಾಂದ ಎರಡದ ಬಹದಗಳಲಲ ಪಪತೀರತ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹ ಪಪವಹಸದವ ದಕದಕಕ ಬದಲಗದತತದ.ಹಾಗದ ನವನ ಳ ಪಪತೀರತ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು DCBA ದಕಕಕ ನಲಲ ಪಪವಹಸದತತದ.ಈಗ ಬಹದ ಮಕಾಂಡಲದಲಲ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹವು 1B ನಕಾಂದ 2B ಕಡಗ ಪಪವಹಸದತತದ.ಹತೀಗಾಗ ಪಪತ ಅಧರತ ಸದತತನ ನಕಾಂತರ ಅನದಕ ತಮ ಬಹದಗಳಲಲ ಪಪತೀರತ ವದದದ ತ ಪಪವಾಹದ ದದಪ ವತೀಯತಯದ ಬದಲಗದತತರದತತದ.ದಕಸ ರವತರತಕಕಕಕ ಸಕಾಂಪಕರತಸದ ಕಬರತನ ಕದಕಾಂಚಗಳದ ವದದದ ತ ಜನಕ ಉತಸದಸದ ವದದದ ತ ಶಕತಯನದನ ಸಕಾಂಗ ಪಹಸದತತವ.

17.ವದದದ ತ ಶಾರರತ ಸಕಕದ ರತರ ಯಾವಾಗ ಉಕಾಂಟಾಗದತತದ ?ಸರತೀವ ತಕಾಂತ ಮತದತ ತಟಸಸಥಾ ತಕಾಂತಗಳದ ಎರಡಕ ನತೀರ ಸಕಾಂಪಕರತಕಕಕ ಬಕಾಂದಾಗ ಮಕಾಂಡಲದಲಲ ಓವರ ಲಕತೀಡ ಉಕಾಂಟಾಗ ಶಾರರತ ಸಕಕದ ರತರ ಉಕಾಂಟಾಗದತತದ. ಅದತೀರತೀತ ಒಕಾಂದತೀ ಸಾಕಟಗ ಅನತೀಕ ಉಪಕರಣಗಳನದನ ಒಟಟಟಗ ಸಕಾಂಪಕರತಸದವುದರಕಾಂದಲಕ ಕಕಡಾ ಶಾರರತ ಸಕಕದ ರತರ ಉಕಾಂಟಾಹಬಹದದದ.

18.ಭಕ ಸಕಾಂಪಕರತ ತಕಾಂತಯ ಕಯರತವತೀನದ ? ಲಕತೀಹದ ಮತೀಲಲಗೈ ಹಕಕಾಂದರದವ ವದದದ ತ ಉಪಕರಣಗಳನದನ ಭಕಸಕಾಂಪಕರತಗಕಳಸದವುದದ ಅಗತದ ವಾಗದ ಏಕ ?ಭಕ ಸಕಾಂಪಕರತ ತಕಾಂತಯ ಉಪಯೋಗವು ಪಪಮದಖವಾಗ ಲಕತೀಹದ ಮತೀಲಲಗೈ ಹಕಕಾಂದರದವ ವದದದ ತ ಉಪಕರಣಗಳ ಸದರಕತಗಾಗ ಬಳಸಲಗದತತದ.ಇದದ ಕಡಮ ರಕತೀಧವನದನ ಹಕಕಾಂದರದವ ವದದದ ತ

10

ಪಪವಾಹವನದನ ಉಕಾಂಟದಮಾಡದತತದ. ಹತೀಗಾಗ ಲಕತೀಹದ ಮತೀಲಲಗೈ ಹಕತೀದರದವ ಉಪಕರಣಕಕಕ ಯಾವುದತೀ ರತೀತಯ ಸಕತೀರಕ ಉಕಾಂಟಾದಲಲ ಅದರ ವಭವಾಕಾಂತರವನದನ ಭಕಮಯ ವಭವಾಕಾಂತರಕಕಕ ಸಮನಾಗಸದತತದ ಮತದತ ಬಳಕದಾರರಗ ತತೀವವೃ ವದದದ ತ ಆಫಾತವಾಗದವುದಲಲ .ಆದದ ರಕಾಂದ ಲಕತೀಹದ ಮತೀಲಲಗೈ ಹಕಕಾಂದರದವ ವದದದ ತ ಉಪಕರಣಗಳನದನ ಭಕಸಕಾಂಪಕರತಗಕಳಸದವುದದ ಅಗತದ ವಾಗದ.

ಧನದ ವಾದಗಳಕಕಾಂದಗ,ಪಪವತೀಣ ಕಮತ ಕ ಸಹ ಶಕಕರದ ಸರಕರ ಪಪಢ ಶಾಲ ಅಕಾಂಕನಹಳಳ,ಸಕತೀಮವಾರಪತೀಟ ತ/ಕಕಡಗದ ರಲ

:9480219800Mob

email: 82@ .praveenkamath gmail com

415@ .kamath gmail com

11

ಘಟಕ 15- ನಮಮ ಪರಸರ 1. ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರಗಳಳು ಎಎಂದರಪೋನಳು ? ಆಹಾರ ಸರಪಳಗ ಒಎಂದಳು ಉದಾಹರಣ ಕಕೊಡ.ಮತಳುಸ ಅದರಲಲನ ವವಧ ಪಪೋಷಣಾಸಸರಗಳನಳುನ ಹಸರಸ.ಆಹಾರ ಸರಪಳಯ ಪಪತಯಎಂದಳು ಹಎಂತ ಅಥವಾ ಮಟಟ ವನಳುನ ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರಗಳಳು ಎನಳುನ ವರಳು.ಹಳುಲಳುಲ ಮಡತ ಕಪಪಪ ಹಾವು ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರ 1 ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರ 2 ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರ 3 ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರ 4

2.ಪರಸರ ವವ ವಸಸ ಯಲಲ ವಘಟಕಗಳ ಪಾತ ತವಪೋನಳು ?ಬವಕಟ ಪೋರಯಾ ಮತಳುಸ ಶಲಪೋಎಂದಪಗಳಎಂತಹ ವಘಟಕ ಜಪೋವಗಳಳು ಸತಸ ಸಸವ /ಪಾಪಣ ದಪೋಹವನಳುನ ವಘಟಸಳುವ ಮಕೊಲಕ ತಮಮ ಆಹಾರ ಪಡಯಳುತಸವ.ಸತಸ ಸಸವ /ಪಾಪಣಗಳ ದಪೋಹದಲಲರಳುವ ಸಾವಯವ ವಸಳುಸ ಗಳನಳುನ ಸರಳ ನರವಯವ ವಸಳುಸ ಗಳಾಗ ವಘಟಸ ಪರಸರ ವವ ವಸಸ ಗ ಅವುಗಳನಳುನ ಹಎಂದರಳುಗಸಳುತಸವ.ಉದಾ:ಇಎಂಗಾಲದ ಡಡೈ ಆಕಕಡೈಡ,ನಪೋರಳು,ಕಲವು ಪಪೋಷಕಎಂಶಗಳಳು.

3.ಕಲವು ವಸಳುಸ ಗಳಳು ಜಡೈವಕ ವಘಟನಪೋಯ ಮತಳುಸ ಕಲವು ಜಡೈವಕವಘಟನಪೋಯವಲಲ . ಏಕ ?ಮಾನವ ನಮರಮತ ವಸಳುಸ ಗಳಾದ ಪಾಲಸಟಕ,ಗಾಜಳು ಇತವದಗಳಳು ಸಕೊಕಮಜಪೋವಗಳಎಂದ ವಘಟನಗ ಒಳಪಡಳುವುದಲಲ .ಏಕಎಂದರ ಸಕೊಕಮಜಪೋವಗಳಲಲ ಈ ವಸಳುಸ ಗಳನಳುನ ವಘಟಸಳುವ ಕಣಣ ಗಳಳು ಉತಪಪ ತಸ ಆಗಳುವುದಲಲ .ಇಎಂಥಹ ವಸಳುಸ ಗಳನಳುನ ಜಡೈವಕವಘಟನಗಒಳಗಾಗದ ವಸಳುಸ ಗಳಳು ಎನಳುನ ವರಳು.ಆದರ ಪಪೋಪರ,ಮರ,ತರಕರ ಸಪಪಪಯಎಂಥಹ ಕಲವಎಂದಳು ವಸಳುಸ ಗಳನಳುನ ಸಕೊಕಮಜಪೋವಗಳಳು ತಮಮ ಲಲ ಉತಪಪ ತಸಯಾಗಳುವ ಕಣಣ ಗಳ ಸಹಾಯದದಎಂದ ವಘಟಸಳುತಸವ.ಇಎಂತಹ ವಸಳುಸ ಗಳನಳುನ ಜಡೈವಕವಘಟನಗ ಒಳಪಡಳುವ ವಸಳುಸ ಗಳಳು ಎನಳುನ ವರಳು.

4. ಜಡೈವಕವಘಟನಪೋಯ ವಸಳುಸ ಗಳಳು ಪರಸರದ ಮಪೋಲ ಉಎಂಟಳುಮಾಡಳುವ ಯಾವುದಾದರಕೊ ಎರಡಳು ಪರಣಾಮಗಳನಳುನ ತಳಸ.ಅ) ಜಡೈವಕ ವಘಟನಗ ಒಳಪಡಳುವ ವಸಳುಸ ಗಳಾದ ತರಗಲ,ತರಕರ ಸಪಪಪ, ಸಸವ ಭಾಗಗಳಳು ಇತವದಗಳಎಂದ ಉತಸಮ ಕಎಂಪಪೋಸಟ ಗಕೊಬಬ ರ ತಯಾರಸ ಮಣಣಣನ ಫಲವತಸತ ಹಚಚಚಸಬಹಳುದಳು.ಆ) ಜಡೈವಕ ವಘಟನಗ ಒಳಪಡಳುವ ವಸಳುಸ ಗಳಳು ಸಕೊಕಮಜಪೋವಗಳಎಂದ ವಘಟನಗ ಒಳಪಟಟಗ ತಮಮ ಲಲರಳುವ ಕಬರಮನ ಅಎಂಶವನಳುನ ವಾತವರಣಕಕಕ ಹಎಂದರಳುಗಸಳುತಸವ.

5. ಜಡೈವಕ ವಘಟನಪೋಯವಲಲ ದ ವಸಳುಸ ಗಳಳು ಪರಸರದ ಮಪೋಲ ಉಎಂಟಳುಮಾಡಳುವ ಯಾವುದಾದರಕೊ ಎರಡಳು ಪರಣಾಮಗಳನಳುನ ತಳಸ.ಅ) ಜಡೈವಕವಘಟನಪೋಯವಲಲ ದ ವಸಳುಸ ಗಳಳು ನಪೋರಳು ಮತಳುಸ ಮಣಣಣನ ಮಾಲನವ ಕಕಕ ಕರಣವಾಗಳುತಸವ.ಆ) ಪಾಲಸಟಕ ನಎಂತಹ ವಸಳುಸ ಗಳನಳುನ ಕಲವಎಂದಳು ಪಾಪಣಗಳಳು ಆಕಸಮಕವಾಗ ತಎಂದರ ಅವುಗಳ ದಪೋಹಕಕಕ ತಕೊಎಂದರ ಆಗಬಹಳುದಳು ಮತಳುಸಸಾವೂ ಕಕೊಡಾ ಸಎಂಭವಸಬಹಳುದಳು.6.ಓಝಪೋನ ಎಎಂದರಪೋನಳು ಮತಳುಸ ಅದಳು ಪರಸರ ವವ ವಸಸ ಯ ಮಪೋಲ ಹಪೋಗ ಪರಣಾಮವನಳುನ ಉಎಂಟಳುಮಾಡಳುತಸದ. ?ಓಝಪೋನ ಎನಳುನ ವುದಳು ಆಕಕ ಜನ ನ ಮಕೊರಳು ಪರಮಾಣಳುಗಳಎಂದ ರಕೊಪುಗಕೊಎಂಡ ಒಎಂದಳು ಅಣಳುವಾಗದ.ಸಕೊಯರಮನಎಂದ ಬರಳುವ ನಪೋರಳಾತಪೋತ ಕರಣಗಳಎಂದ ಭಕೊಮಯ ಮಪೋಲಮಡೈಯನಳುನ ಈ ಅಣಳುವನ ಪದರ ರಕಷಸಳುತಸದ. ಓಝಪೋನ ಎನಳುನ ವುದಳು ವಾತವರಣದ ಉನನ ತ ಸಸ ರದಲಲ ನಪೋರಳಾತಪೋತ ವಕರಣವು ಆಕಕ ಜನ ಅಣಳುವನ ಜಕೊತ ವತರಮಸ ಉಎಂಟದ ಒಎಂದಳು

ಸಎಂಯಳುಕಸವಾಗದ.ಹಚಚಚನ ತಪೋವತತಯ ನಪೋರಳಾತಪೋತ ವಕರಣಗಳಳು ಕಲವು ಆಕಕ ಜನ ಅಣಳುಗಳನಳುನ ,ಆಕಕ ಜನ ಪರಮಾಣಳುಗಳಾಗ ವಭಜಸಳುತಸವ.ನಎಂತರ ಈ ಪರಮಾಣಳುಗಳಳು ಇತರ ಆಕಕ ಜನ ಅಣಳುಗಳಕೊಎಂದಗ ಸಪೋರ ಈ ಕಳಗ ತಕೊಪೋರಸದಎಂತ ಓಝಪೋನ ರಕೊಪುಗಕೊಳಳುಳ ತಸದ.O2 + UV O O

+ O O2 O3

ಓಝಪೋನ ಒಎಂದಳು ಪಾಪಣಾಎಂತಕ ವಷವಾಗದ.ಆದಾಗಕೊವ ವಾತವರಣದ ಉನನ ತ ಸಸ ರದಲಲ ಇದಳು ಒಎಂದಳು ಅತವ ಗತವ ಕಯರಮವನಳುನ ನವರಮಹಸಳುತಸದ. ನಪೋರಳಾತಪೋತ ವಕರಣಗಳಎಂದ ಭಕೊಮಯನಳುನ ರಕಷಸಳುತಸದ. ಈ ನಪೋರಳಾತಪೋತ ವಕರಣಗಳಳು ಜಪೋವಗಳಗ ಹಚಳುಚಚ ಹಾನಕರವಾಗದ.ಮಾನವರಲಲ ಇದಳುಚಮರಮದ ಕವನಕ ರ ಉಎಂಟಳುಮಾಡಳುತಸದ.ಸಸವ ಪಲ ವಕಗಳಳು ನಪೋರಳಾತಪೋತ ವಕರಣಗಳಎಂದಾಗ ನಾಶಹಕೊಎಂದ ವಾತವರಣದಲಲನ ಇಎಂಗಾಲದ ಡಡೈ ಆಕಕಡೈಡ ಪಪಮಾಣ ಹಚಚಚ ಲಳು ಕರಣವಾಗ ಜಾಗತಕ ತಪಮಾನ ಏರಕಗ ಕರಣವಾಗಳುತಸದ.

7. ತವಜವ ವಲಪೋವಾರಯನಳುನ ಕಡಮ ಮಾಡಲಳು ನಪೋವು ಹಪೋಗ ಸಹಾಯ ಮಾಡಳುವರ ? ಯಾವುದಾದರಕೊ ಎರಡಳು ವಧಾನ ತಳಸ.ಅ)ಜಡೈವಕ ವಘಟನಯಾಗಳುವ ವಸಳುಸ ಗಳಗ ಹಸರಳು ಬಣಣಣ ದ ಮತಳುಸ ಜಡೈವಕ ವಘಟನಯಾಗದ ವಸಳುಸ ಗಳಗ ನಪೋಲ ಬಣಣಣ ದ ಪಪತವಪೋಕ ಕಸದ ಬಳುಟಟಗಳನಳುನ ಇಡಳುವುದಳು.ಆ) ಪಾಲಸಟಕ ವಸಳುಸ ಗಳ ಬಳಕಯನಳುನ ಆದಷಳುಟ ಕಡಮ ಮಾಡಳುವುದಳು .

ಅಭಾವಸದ ಪಪಶನಗಳಗ ಉತಸರಗಳಳು 1. ಈ ಕಳಗನವುಗಳಲಲ ಯಾವ ಗಳುಎಂಪುಗಳಳು ಜಡೈವಕ ವಘಟನಗ ಒಳಗಾಗಳುವ ವಸಳುಸ ಗಳನಳುನ ಮಾತ ತ ಒಳಗಕೊಎಂಡದ.

) a ಹಳುಲಳುಲ ,ಹಕೊವುಗಳಳು ಮತಳುಸ ಚಮರಮ

2.ಈ ಕಳಗನವುಗಳಲಲ ಯಾವುದರಎಂದ ಒಎಂದಳು ಆಹಾರ ಸರಪಳಯನಳುನ ರಚಸಬಹಳುದಳು ?) b ಹಳುಲಳುಲ ,ಮಪೋಕ ಮತಳುಸ ಮಾನವ

3.ಈ ಕಳಗನವುಗಳಲಲ ಪರಸರಸನ ಪೋಹ ಅಭಾವಸಗಳಳು ಯಾವುವು ?) d ಮಪೋಲನ ಎಲಲ ವೂ .

4.ಒಎಂದಳು ವಪೋಳ ನಾವು ಒಎಂದಳು ಪಪೋಷಣಾಸಸರದಲಲನ ಎಲಲ ಜಪೋವಗಳನಳುನ ಕಕೊಎಂದರ ಏನಾಗಳುತಸದ ?ಅನಪೋಕ ಪಪೋಷಣಾಸಸರಗಳಳು ಸಪೋರ ಒಎಂದಳು ಆಹಾರ ಸರಪಳ ರಚನಯಾಗಳುತಸದ. ಈ ಆಹಾರ ಸರಪಳಯಲಲನ ಒಎಂದಳು ಪಪೋಷಣಾಸಸರ ನಾಶವಾದರ ಸರಪಳಯಲಲನ ಉಳದ ಜಪೋವಗಳಗ ಹಾನಯಾಗಳುತಸದ.ಉದಾಹರಣಗ ಒಎಂದಳು ಪಪದಪೋಶದಲಲನ ಸಸವ ಗಳಳು (ಉತಪಪದಕಗಳಳು )ನಾಶವಾದರ ಮಳುಎಂದನ ಸಸರವಾದ ಸಸಾವಹಾರ ಪಾಪಣಗಳಗ ಆಹಾರದ ಕಕೊರತಯಳುಎಂಟಗ ಅವು ನಾಶ ಹಕೊಎಂದಳುತಸವ.ಅದಪೋ ರಪೋತ ಮಾಎಂಸಾಹಾರ ಪಾಪಣಗಳಳು ಕಕೊಡಾ ಸಸಾವಹಾರಗಳ ಕಕೊರತಯಎಂದ ಆಹಾರ ಸಗದ ನಾಶಹಕೊಎಂದಳುತಸವ.

5.ಒಎಂದಳು ಪಪೋಷಣಾಸಸರದ ಎಲಲ ಜಪೋವಗಳನಳುನ ತಗದಳುಹಾಕಳುವುದರ ಪರಣಾಮವು ವವಧ ಪಪೋಷಣಾಸಸರಗಳಲಲ ವಭನನ ವಾಗರಳುತಸದಯಪೋ ? ಯಾವುದಪೋ ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರದ ಜಪೋವಗಳನಳುನ ಪರಸರ ವವ ವಸಸ ಗ ಯಾವುದಪೋ ಹಾನಯಾಗದಎಂತ ತಗದಳುಹಾಕಬಹಳುದಪೋ ?ಹದಳು.ಒಎಂದಳು ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರದ ಎಲಲ ಜಪೋವಗಳನಳುನ ತಗದಳು ಹಾಕಳುವುದರ ಪರಣಾಮವು ವವಧ ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರಗಳಲಲ ವಭನನ ವಾಗರಳುತಸದ.ಆಹಾರ ಸರಪಳಯಲಲ ಎಲಲ ಉತಪಪದಕ ಜಪೋವಗಳನಳುನ ತಗದಳು ಹಾಕದರ ಭಕಕ ಜಪೋವಗಳಳು ನಾಶವಾಗಳುತಸವ.ಒಎಂದಳು ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರದಲಲ ಇರಳುವ ಎಲಲ ಮಾಎಂಸಾಹಾರಗಳನಳುನ ತಗದಳು ಹಾಕದರ ಸಸವ ಹಾರಗಳ ಸಎಂಖವ ಗಣನಪೋಯವಾಗ ಹಚಚಚಗಳುತಸದ. ಮತಳುಸ ಸಸಾವಹಾರಗಳಳು ಎಲಲ ಹಸರಳು ಸಸವ ಗಳನಳುನ ತಎಂದಳು ಮಳುಗಸಳುತಸವ.ಯಾವುದಪೋ ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರದ ಜಪೋವಗಳನಳುನ ಪರಸರ ವವ ವಸಸ ಗ ಹಾನಯಾಗದಎಂತ ತಗದಳು ಹಾಕಲಳು ಸಾಧವ ವಲಲ .ಯಾವುದಪೋ ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರದ ಜಪೋವಗಳನಳುನ ಜಪೋವಗಳನಳುನ ತಗದಳು ಹಾಕಲಳು ಪಪಯತನಸದರ ಆ ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರದ ಹಎಂದನ ಸಸರದ ಜಪೋವಗಳ ಸಎಂಖವ ಗಣನಪೋಯವಾಗ ಹಚಚಚಗಳುತಸದ. ಇದಳು ಪರಸರದ ಅಸಮತಕೊಪೋಲನಕಕಕ ಕರಣವಾಗಳುತಸದ.ಆ ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರದ ಮಳುಎಂದನ ಸಸರದ ಜಪೋವಗಳಳು ಆಹಾರದ ಕಕೊರತ ಅನಳುಭವಸ ಗಣನಪೋಯವಾಗ ನಾಶವಾಗಳುತಸ ಪರಸರದ ಅಸಮತಕೊಪೋಲನಕಕಕ ಕರಣವಾಗಳುತಸದ.

6. ಜಡೈವಕ ಸಎಂವಧರಮನ ಎಎಂದರಪೋನಳು ? ಪರಸರ ವವ ವಸಸ ಯ ವವಧ ಹಎಂತಗಳಲಲ ಈ ವಧರಮನಯ ಮಟಟ ವು ವಭನನ ವಾಗರಳುತಸದಯಪೋ?ಹಾನಕರಕ ಅಥವಾ ಮಾಲನವ ಕರಕ ವಸಳುಸ ಗಳ ಸಾರತಯಳು ಆಹಾರ ಸರಪಳಯಲಲ ಒಎಂದಳು ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರದಎಂದ ಮತಕೊಸಎಂದಳು ಪಪೋಷಣಾ ಸಸರಕಕಕ ಸಾಗಳುತಸದದ ಎಂತ ಕ ತಮಪೋಣ ಹಚಳುಚಚ ತಸ ಹಕೊಪೋಗಳುವ ಪಪಕ ಪಯಗ ಜಡೈವಕ ಸಎಂವಧರಮನ ಎನಳುನ ವರಳು.ಪರಸರ ವವ ವಸಸ ಯ ವವಧ ಹಎಂತಗಳಲಲ ಜಡೈವಕ ಸಎಂವಧರಮನ ಮಟಟ ವು ವಭನನ ವಾಗರಳುತಸದ. ಪಪೋಷಣಾಸಸರಗಳಲಲ ಮಳುಎಂದಳುವರದಎಂತ ಜಡೈವಕ ಸಎಂವಧರಮನ ಹಚಚಚಗಳುತಸದ. ಉನನ ತ ಮಟಟ ದ ಜಪೋವಗಳಲಲ ಗರಷಟ ಮಟಟ ದ ಜಡೈವಕ ಸಎಂವಧರಮನ ಆಗಳುತಸದ.

7. ನಾವು ಉತಪಪಇಸಳುವ, ಜಡೈವಕ ವಘಟನಗ ಒಳಗಾಗದ ತವಜವ ಗಳಎಂದ ಉಎಂಟಗಳುವ ಸಮಸವ ಗಳಳು ಯಾವುವು ?೧. ಜಡೈವಕ ವಘಟನಗ ಒಳಗಾಗದ ತವಜವ ಗಳಎಂದ ಮಣಳುಣಣ ಮತಳುಸ ಜಲಮಾಲನವ ಉಎಂಟಗಳುತಸದ.೨. ಪಾಲಸಟಕ ನಎಂತಹ ಜಡೈವಕ ವಘಟನಗ ಒಳಗಾಗದ ತವಜವ ಗಳ ಸಎಂಗ ಪಹದಎಂದ ಅಎಂತಜರಮಲ ಮಟಟ ಕಳುಸಯಳುತಸದ.೩.ಪರಸರದಲಲ ದಪೋಘರಮ ಕಲ ಉಳದಳು ಜಡೈವಕ ಸಎಂವಧರಮನಗ ಕರಣವಾಗಳುತಸದ.೪. ಮಣಣಣನ ಫಲವತಸತಯನಳುನ ಕಳುಎಂಠತಗಕೊಳಸಳುತಸವ.8. ಒಎಂದಳು ವಪೋಳ ನಾವು ಉತಪಪದಸಳುವ ಎಲಲ ತವಜವ ಗಳಳು ಜಡೈವಕ ವಘಟನಪೋಯವಾಗದದ ರ ಇದಳು ಪರಸರದ ಮಪೋಲ ಯಾವುದಪೋ ಪರಣಾಮ ಉಎಂಟಳುಮಾಡಳುವುದಲಲ ವಪೋ ?ಜಡೈವಕ ವಘಟನಪೋಯ ವಸಳುಸ ಗಳಳು ವಘಟಕ ಜಪೋವಗಳಾದ ಬವಕಟ ಪೋರಯಾ ಅಥವಾ ಇತರ ಕಕೊಳತನಗಳಎಂದ ವಘಟನಗ ಒಳಗಾಗಳುವಾಗ ಕಟಟ ವಾಸನ ಉತಪಪ ತಸಯಾಗಳುತಸದ.ಮತಳುಸ ಆ ಸಸ ಳದಲಲ ಇಲ ಹಗಗ ಣ,ನಕೊಣ,ಕಪೋಟಗಳಳು ಉತಪಪ ತಸಯಾಗ ರಕೊಪೋಗಗಳ ಹರಡಳುವಕಗ ಕರಣವಾಗಳುತಸದ.

9. ಓಝಪೋನ ಪದರಕಕಕ ಉಎಂಟಗಳುವ ಹಾನಯಳು ಕಳಜಗ ಆರಣವಾಗದ ಏಕ ? ಈ ಹಾನಯನಳುನ ಸಪೋಮತಗಕೊಳಸಲಳು ಯಾವಕ ತಮಗಳನಳುನ ತಗದಳುಕಕೊಳಳ ಲಗಳುತಸದ. ?ಓಝಪೋನ ಪದರಕಕಕ ಉಎಂಟಗಳುವ ಹಾನಯಎಂದ ನಪೋರವಾಗ ಭಕೊಮಗ ತಲಳುಪುವ ನಪೋರಳಾತಪೋತ ವಕರಣಗಳಎಂದ ಮಾನವನಲಲ ಚಮರಮದ ಕವನಕ ರ ಉಎಂಟಗಳುತಸದ..

ಕಣಣಣನ ಕವಟರಾಕಟ ಕಯಲ ಬರಳುತಸದ.ಸಸವ ಮತಳುಸ ಪಾಪಣಗಳ ಬಳವಣಗ ಮತಳುಸ ಶಾರಪೋರಕ ಕ ಪಯಗಳ ಮಪೋಲ ತಪೋವತ ಪರಣಾಮ ಬಪೋರಳುತಸದ.ಕಕೃಷ ಬಳಗಳ ಇಳಳುವರ ಮಪೋಲ ಪರಣಾಮ ಬಪೋಳಳುತಸದ.ಜಾಗತಕ ತಪಮಾನದ ಹಚಚಚ ಳಕಕಕ ಕರಣವಾಗಳುತಸದ.

1980 ರ ದಶಕದಲಲ ಓಝಪೋನ ಪಪಮಾಣವು ತಪೋವತವಾಗ ಕಳುಸಯಲರಎಂಭಸತಳು.ಶಪೋತಲಪೋಕರಣ ಮತಳುಸ ಅಗನಶಾಮಕದಲಲಬಳಸಲಪಪ ಡಳುವ ಕಕೊಲಪೋರಕೊಪೋ ಫಲರಕೊಪೋ ಕಬರಮನ ಗಳಎಂಥಹ ಸಎಂಶಲಪೋಷತ ರಾಸಾಯನಕಗಳಳು ಈ ಕಳುಸತಕಕಕ ಕರಣ ಎಎಂದಳು ಕಎಂಡಳುಕಕೊಳಳ ಲಗದ.1987 ರಲಲ ಸಎಂಯಳುಕಸ ರಾಷಪಟಗಳ ಪರಸರ ಕಯರಮಕ ತಮ ಸಎಫಸ ಗಳ ಉತಪಪದನಯನಳುನ ಸಸ ಗತಗಕೊಳಸಳುವಎಂಥ ಒಪಪಪ ಎಂದ ಮಾಡಕಕೊಎಂಡತಳು.ಪಪಪಎಂಚದಾದವ ಎಂತ ಸಎಫ ಸ ಮಳುಕಸ ರಫಪಜರಪೋಟರ ಗಳನಳುನ ಎಲಲ ಉತಪಪದಕ ಕಎಂಪನಗಳಳು ತಯಾರಸಳುವುದಳು ಇದಪೋಗ ಕಡಾಡಡಾಯವಾಗದ.

ಧನವ ವಾದಗಳಕೊಎಂದಗ,

ಪಪವಪೋಣ ಕಮತ ಕಸಕ ಶಕಕರಳು ಸ.ಪಪ.ಶಾಲ ಅಎಂಕನಹಳಳ ಸಕೊಪೋಮವಾರಪಪೋಟ ತ/ ಕಕೊಡಗಳು ಜಲಮಎಂಚಎಂಚ : 82@ .praveenkamath gmail com , 415@ .kamath gmail com

ಕಾರರಬನ ಮತತತ ಅದರ ಸಸಂಯತಕತಗಳತ ಪಠಠ ದಲಲರತವ ಪಪಶಶಶಶನೋತತರಗಳತ

1.ಕಾರರಬನ ಡಡೈ ಆಕಕಡೈಡ ನ ಅಣತಸಶತ ತ CO2 ಇದರ ಇಲಕಾಪತನ ಚತಕಕ ರಚನಯನತಶ ರರಯರ.

2. ಸಲಲಫ ರ ನ ಎಸಂಟತ ಪರಮಾಣತಗಳಸಂದ ಮಾಡಲಲ ಟಟಟರತವ ಸಲಲಫ ರ ಅಣತವನ ಇಲಕಾಪತನ ಚತಕಕ ರಚನ ರರಯರ.

3. ಪಸಂಟಶನೋನ ಗ ಎಷತಟಟ ರಗಯ ರಚನಾ ಸಮಾಸಂಗಗಳನತಶ ರರಯರಹತದತ ?ಪಸಂಟಶನೋನ ಗ 3 ರಗಯ ರಚನಾ ಸಮಾಸಂಗಗಳನತಶ ರರಯರಹತದತ.

3. ಸತತತ ಮತತತಲಶ ನಾವು ನಶಶನೋಡತವ ಅಸಸಂಖಠತ ಕಾರರಬನ ಸಸಂಯತಕತಗಳ ದಶರಯತವಕಗ ಕಾರಣವಾದ ಕಾರರಬನ ನ ಎರಡತ ಗತಣಗಳಾವುವು ?೧. ಕಟನಶನೋಕರಣ ೨. ಚತತರಶನೋರಬಲನಕ

4. ಸಡೈಕಶಕಶನೋಪಸಂಟಶನೋನ ನ ಅಣತಸಶತ ತ ಮತತತ ಇಲಕಾಪತನ ಚತಕಕ ರಚನಯನತಶ ರರಯರ.ಸಡೈಕಶಕಶನೋ ಪಸಂಟಶನೋನ ನ ಅಣತಸಶತ ತ C5H10.. ಇದರ ಚತಕಕ ವನಾಠಸ,

5. ಈ ಕಳಗನ ಸಸಂಯತಕತಗಳ ರಚನಾ ವನಾಠಸವನತಶ ರರಯರ.ಅ) ಎಥನಶಶನೋಯಕ ಆಮಕ .

ಆ) ಬಶಪಶನೋಮಶನೋಪಸಂಟಶನೋನ

ಇ) ರಶಠ ಟನಶಶನೋನ

ಈ ) ಹಕಕ ನಾಠಲ

ಬಶಪಶನೋಮಶನೋ ಪಸಂಟಶನೋನ ಗ ರಚನಾ ಸಮಾಸಂಗಗಳರಯಶನೋ ? ಬಶಪಶನೋಮಶನೋ ಪಸಂಟಶನೋನ ಗ ಅನಶನೋಕ ರಚನಾ ಸಮಾಸಂಗಗಳರ.( ಅವುಗಳ ರಚನ ಯನತಶ ಮಶನೋಲನ ಆ) ಚತ ತದಲಲ ತಶಶನೋರಸಲಾಗದ.).

6. ಈ ಕಳಗನ ಸಸಂಯತಕತಗಳನತಶ ಹಶನೋಗ ಹಸರಸತವರ.ಅ)

ಬಶಪಶನೋಮಶನೋ ಈಥಶನೋನ ಆ)

ಮಥನಾಲ ( ಫಾಮಾರಬಲಲಡಹಡೈಡ )

ಇ) ಹಕಕಡೈನ

7. ಎಥನಾಲ ನತಶ ಎಥನಶಶನೋಯಕ ಆಮಕ ವಾಗ ಪರವರರಬಸತವುದತ ಉತಕ ಷರಬಣ ಕ ಪಯಯಾಗದ ಏಕ ?

ಈ ಕ ಪಯಯಲಲ ಎಥನಾಲ ಗ ಆಕಕ ಜನ ನತಶ ಸಶನೋರಸತವ ಕಾರಣ ಅದತ ಉತಕ ಷರಬಣ ಕ ಪಯಯಾಗದ. .

8. ಬಸತಗ ಹಾಕಲತ ಆಕಕ ಜನ ಮತತತ ಈಥಡೈನ ಮಶ ಪಣವನತಶ ದಹಸಲಾಗತತತದ..ಈಥಡೈನ ಮತತತ ಗಾಳಯ ಮಶ ಪಣವನತಶ ಏಕ ರಳಸತವುದಲಕ .

ಈಥಡೈನ ನತಶ ಗಾಳಯಲಲ ದಹಸದರ ಕಪಲ ರಣಣ ದ ಹಶಗಯಸಂದಗ ದಹಸತತತದ. ಇದಕಕ ಕಾರಣ ಈಥಡೈನ ನ ಅಪೂಣರಬ ದಹನ.ಆದರ ಇದಶನೋ ಈಥಡೈನ ನತಶ ಆಕಕ ಜನ ಜಶತ ದಹಸದರ ಅದತ ಸಸ ಚಚ ಜಸ ಲಯಸಂದಗ ಉರಯತತತದ ಮತತತ 30000 C ತಾಪವನತಶ ಉತಲ ರತಮಾಡತತತದ. ಆದದ ರಸಂದ ಇದನತಶ ಬಸತಗ ಹಾಕಲತ ರಳಸತತಾತರ. ಆದರ ಗಾಳಯಲಲ ಉರಸದರ ಇಷತಟಟ ಅಧಕ ತಾಪವನತಶ ಪಡಯಲತ ಸಾಧಠ ವಲಕ .

9. ಆಲಶಕಶನೋಹಾಲ ಮತತತ ಕಾರರಬನಕ ಆಮಕ ಗಳ ನಡತವನ ವಠ ತಾಠಸವನತಶ ಪಪಯೋಗಕವಾಗ ಹಶನೋಗ ಪತತ ಹಚತಚ ವರ.ಆಲಶಕಶನೋಹಾಲ ಮತತತ ಕಾರರಬನಕ ಆಮಕ ಗಳ ನಡತವನ ವಠ ತಾಠಸವನತಶ ಕಾಬಶಶನೋರಬನಶನೋಟ ಮತತತ ಬಡೈಕಾಬಶಶನೋರಬನಶನೋಟ ಜಶತ ಅವುಗಳ ವತರಬನಯಸಂದ ರಳಯರಹತದತ.ಕಾರರಬನಕ ಆಮಕ ವು ಕಾಬಶಶನೋರಬನಶನೋಟ ಮತತತ ಬಡೈಕಾಬಶಶನೋರಬನಶನೋಟ ಗಳ ಜಶತ ವರರಬಸ ಲವಣ ,ನಶನೋರತ ಮತತತ ಇಸಂಗಾಲದ ಡಡೈ ಆಕಕಡೈಡ ನತಶ ಉತಲ ರತ ಮಾಡ ಸತಣಣ ದ ರಳ ನಶನೋರನತಶ ಹಾಲನಸಂತ ಬಳಳ ಗಾಗಸತತತದ.ಆದರ ಆಲಶಕಶನೋಹಾಲ ಕಾಬಶಶನೋರಬನಶನೋಟ ಅಥವಾ ಬಡೈಕಾಬಶಶನೋರಬನಶನೋಟ ಜಶತ ವರರಬಸತವುದಲಕ .

10.ಉತಕ ಷರಬಣಕಾರಗಳತ ಎಸಂದರಶನೋನತ ?ವಸತತ ವಸಂದರಸಂದ ಆಮಕ ಜನಕವನತಶ ಹಶರತಗಯತವ ರಾಸಾಯನಕಗಳಗ ಉತಕ ಷರಬಣಕಾರಗಳತ ಎನತಶ ವರತ .

11. ಮಾಜರಬಕಗಳನತಶ ರಳಸ ನಶನೋರನ ಗಡಸತತನ ಪರಶನೋಕಷಸರಹತದಶನೋ ?ಮಾಜರಬಕಗಳತ ನಶನೋರನಲಲರತವ ಗಡಸತತನಕಕ ಕಾರಣವಾಗರತವ ಮಗಶಶನೋಷಯಸಂ ಅಥವಾ ಕಾಠಲಕಯಸಂ ಅಯಾನ ಗಳ ಜಶತ ವರರಬಸತವುದಲಕ .ಆದರ ಸಾರಶನತ ಅವುಗಳಶಸಂದಗ ವರರಬಸತತತದ. ಹಶನೋಗಾಗ ಮಾಜರಬಕ ಗಡಸತ ನಶನೋರತ ಮತತತ ಮದತ ನಶನೋರತ ಎರಡರಲಶಕ ನಶರ ಉತಲ ರತ ಮಾಡತತತದ. ಆದದ ರಸಂದ ಮಾಜರಬಕವನತಶ ರಳಸ ನಶನೋರನ ಗಡಸತತನ ಪರಶನೋಕಷಸಲತ ಸಾದಠ ವಲಕ .

12. ಜನರತ ರಟಟಟ ತಶಳಯಲತ ವವಧ ವಧಾನಗಳನತಶ ರಳಸತತಾತರ.ಸಾಮಾನಠ ವಾಗ ಸಾರಶನನತಶ ಸಶನೋರಸದ ನಸಂತರ ರಟಟಟಗಳನತಶ ಕಲಲನ ಮಶನೋಲ ಹಶಡಯತತಾತರ. ಅಥವಾ ಕಶಶನೋಲನಸಂದ ಹಶಡಯತತಾತರ.ಅಥವಾ ರಪಷ ನಸಂದ ಉಜತಜ ತಾತರ.ಅಥವಾ ಮಶ ಪಣವನತಶ ರಟಟಟ ತಶಳಯತವ ಯಸಂತ ತಕಕ ಹಾಕ ಸಸ ಚಚ ಗಶಳಸತತಾತರ. ರಟಟಟಗಳನತಶ ಸಸ ಚಚ ಗಶಳಸಲತ ಅವುಗಳನತಶ ಉಜತಜ ವಕಗ ಒಳಪಡಸಲತ ಕಾರಣರಶನೋನತ ?ಸಾರಶನನ ಅಣತವನಲಲ ಜಲಾಕಷರಬಕ ಮತತತ ಜಲವಮಶನೋಚಕಗಳಸಂರ ಎರಡತ ವಧಗಳರತತತರ. ಇವು ರಟಟಟಯಲಲರತವ ಗಪಶನೋಸ ಅಥವಾ ಕಶಳಯ ಜಶತ ಸಶನೋರ ಮಸಕ ಲ ಗಳಸಂರ ರಚನಯನತಶ ಉಸಂಟತಮಾಡತತತರ.ಈ ಮಸಕ ಲ ಗಳನತಶ ಹಶರತಗಯಲತ ರಟಟಟಯನತಶ ಉಜತಜ ವಕಗ ಒಳಪಡಸಬಶನೋಕಾಗತತತದ.

ಅಭಠಸದ ಪಪಶಶಶಶನೋತತರಗಳತ 1. ಈಥಶನೋನ ನ ಅಣತಸಶತ ತ C2H6 .ಇದರಲಲರತವುದತ.

ಬ) 7 ಕಶಶನೋರಲಸಂಟ ರಸಂಧ

2. ರಶಠ ಟನಶಶನೋನ ನಾಲತಕ ಕಾರರಬನ ಪರಮಾಣತ ಹಶಸಂದರತವ ಸಸಂಯತಕತವಾಗದತದ ,ಇದರಲಲನ ಕ ಪಯಾಗತಸಂಪಸಂದರಸ) ಕಶನೋಟಶಶನೋನ

3.ಅಡತಗ ಮಾಡತವಾಗ ಪತಪಯ ಹಶರಮಡೈ ಕಪಲಗದದ ರ ,ಇದರ ಅಥರಬ ಬ) ಇಸಂಧನವು ಪೂಣರಬವಾಗ ದಹನ ಹಶಸಂದತರತಲಕ .

4.CH3 Cl ನಲಲ ರಸಂಧ ಉಸಂಟಾಗತವುದನತಶ ರಳಸಕಶಸಂಡತ,ಕಶಶನೋರಲಸಂಟ ರಸಂಧದ ಗತಣವನತಶ ವವರಸ.

ಕಾರರಬನ ತನಶ ಹಶರ ಕವಚದಲಲರತವ ನಾಲತಕ ಇಲಕಾಪತನ ಗಳನತಶ ಕಳದತಕಶಳತಳ ವುದತ ಅಥವಾ ಇತರ ಧಾತತಗಳ ಪರಮಾಣತಗಳಸಂದ ನಾಲತಕ ಇಲಕಾಪತನ ಗಳನತಶ ಪಡದತಕಶಳತಳ ವುದತ ಕಷಟಟ ದ ಕಲಸ.ಏಕಸಂದರ ಇದಕಕ ಅಪರವಾದ ಶಕತಯ ಅವಶಠ ಕತ ಇದ. ಆದದ ರಸಂದ ಇದತ ಅಷಟಟ ಕ ವನಾಠಸವನತಶ ಹಶಸಂದಲತ ಇತರ ಕಾರರಬನ ಪರಮಾಣತಗಳಶಸಂದಗ ಅಥವಾ ಇತರ ಧಾತತಗಳ ನಾಲತಕ ಪರಮಾಣತಗಳಶಸಂದಗ ತನಶ ನಾಲತಕ ಇಲಕಾಪತನ ಗಳನತಶ ಹಸಂಚಕಶಳತಳ ತತದ. ಇಲಕಾಪತನ ಗಳನತಶ ಪರಸಲ ರ ಹಸಂಚಕಶಳತಳ ವುದರ ಮಶಲಕ ರಚನಯಾದ ರಸಂಧರಶನೋ ಕಶಶನೋರಲಸಂಟ ರಸಂಧ.ಕಶಶನೋರಲಸಂಟ ರಸಂಧದಲಲ ಎರಡಶ ಪರಮಾಣತಗಳತ ರಲನಕಶನೋ ಇಲಕಾಪತನ ಗಳನತಶ ಹಸಂಚಕಶಳತಳ ತತರ.ಮಶನೋಲನ ರಚನಯಲಲ ಕಾರರಬನ ಅಷಟಟ ಕ ವನಾಠಸ ಹಶಸಂದಲತ ನಾಲತಕ ಇಲಕಾಪತನ ಗಳ ಅವಶಠ ಕತ ಇದ.ಅದಶನೋ ರಶನೋರ ಮಶರತ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಜನ ಪರಮಾಣತಗಳತ ಸಸಥರ ವನಾಠಸ ಹಶಸಂದಲತ ತಲಾ ಒಸಂದಶಸಂದತ ಇಲಕಾಪತನ ಗಳ ಅವಶಠ ಕತ ಇದ. ಮತತತ ಕಶಕಶನೋರನ ಅಷಟಟ ಕ ವನಾಠಸ ಹಶಸಂದಲತ ಒಸಂದತ ಇಲಕಾಪತನ ನ ಅವಶಠ ಕತ ಇದ. ಆದದ ರಸಂದ ಈ ಮಶರತ ಧಾತಗಳ ಪರಮಾಣತಗಳತ ಇಲಕಾಪತನ ಗಳನತಶ ಪರಸಲ ರ ಹಸಂಚಕಶಳತಳ ತತರ.

5. ಕಳಗನವುಗಳಗ ಇಲಕಾಪತನ ಚತಕಕ ರಚನಯನತಶ ರರಯರ.ಅ) ಎಥನಶಶನೋಯಕ ಆಮಕ

ಆ) H2 S

ಇ) ಪಪಪನಶಶನೋನ

ಈ) F2

6. ಅನತರಶಪ ಶಪಶನೋಣ ಎಸಂದರಶನೋನತ ? ಒಸಂದತ ಉದಾಹರಣಯಸಂದಗ ವವರಸ.ವಭನಶ ಸಸಂಖಠ ಯ ಕಾರರಬನ ಪರಮಾಣತಗಳನತಶ ಹಶಸಂದರತವ ,ಒಸಂದಶನೋ ರಶನೋರಯ ಕ ಪಯಾಗತಸಂಪಗಳನತಶ ಹಶಸಂದರತವ ಮತತತ ಅನತಕ ತಮ ಸದಸಠ ರತಗಳ ನಡತವನ ವಠ ತಾಠಸ CH2 ಆಗರತವ ಕಾರರಬನ ಸಸಂಯತಕತಗಳ ಶಪಶನೋಣಗ ಅನತರಶಪ ಶಪಶನೋಣಗಳನತಶ ವರತ.ಉದಾ: ಮಶನೋಥಶನೋನ -CH4

ಈಥಶನೋನ -C2H6

ಪಪಪಶನೋನ - C3H8

ರಶಠ ಟಶನೋನ -C4H10

7. ಭತ ಮತತತ ರಾಸಾಯನಕ ಗತಣಗಳ ಆಧಾರದ ಮಶನೋಲ ಎಥನಾಲ ಮತತತ ಎಥನಶಶನೋಯಕ ಆಮಕ ಗಳಗರತವ ವಠ ತಾಠಸ ಗಳನತಶರರಯರ.

ಕ ತ.ಸಸಂ ಎಥನಾಲ ಎಥನಶಶನೋಯಕ ಆಮಕ

೧ ಕಶಠಡ ಉಷಣ ತಯಲಲ ದಪವರಶಪದಲಲರತತತದ. ದಪವನ ಬಸಂದತ 17o C ಆದ ಕಾರಣ ಚಳಗಾಲದಲಲ ಘನರಶಪವನತಶ ಪಡಯತತತದ.

೨ ಸತವಾಸನ ಹಶಸಂದದ. ವನಗರ ನ ವಾಸನ ಹಶಸಂದದ.

೩ ಕಾಬಶಶನೋರಬನಶನೋಟ ಮತತತ ಬಡೈಕಾಬಶಶನೋರಬನಶನೋಟ ಗಳಶಸಂದಗ ವರರಬಸತವುದಲಕ .

ಕಾಬಶಶನೋರಬನಶನೋಟ ಮತತತ ಬಡೈಕಾಬಶಶನೋರಬನಟ ಗಳ ಜಶತ ವರರಬಸ ಲವಣ, ನಶನೋರತ ಮತತತ ಇಸಂಗಾಲದ ಡಡೈ ಆಕಕಡೈಡನತಶ ಉತಲ ರತ ಮಾಡತತತದ.

8. ಸಾರಶನನತಶ ನಶನೋರಗ ಹಾಕದಾಗ ಮಸಕ ಲ ಗಳತ ಏಕ ಉಸಂಟಾಗತತತರ.?ಎಥನಾಲ ನಸಂತಹ ಬಶನೋರ ದಾಪವಕಗಳಲಶಕ ಮಸಕ ಲ ಗಳತ ಉಸಂಟಾಗತತತರಯಶನೋ ?ಸಾರಶನತ ಸಶಶನೋಡಯಸಂ ಅಥವಾ ಪಟಾಠಷಯಸಂ ಲವಣದ ಉದದ ಸರಪಣಯ ಮಶನೋದಾಮಕ ವಾಗದ.ಸಾರಶನನ ಅಣತಗಳಲಲ ವಭನಶ ಗತಣಗಳರತವ ಎರಡತ ತತದಗಳರತತತರ.ಒಸಂದತ ತತದಯತ ಜಲಾಕಷರಬಕವಾಗದತದ ನಶನೋರನ ಅಣತಗಳನತಶ ಆಕಷರಬಸತತತದ. ಇನಶಶಸಂದತ ತತದಯತ ಜಲವಕಷರಬಕವಾಗದ.ಮತತತ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಕಾರರಬನ ಗಳನತಶ ಆಕಷರಬಸತತತದ.ನಶನೋರನಲಲ ಈ ಅಣತಗಳತ ಒಸಂದತಅನನಠ ವನಾಠಸವನತಶ ಹಶಸಂದದತದ ಇದತ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಕಾರರಬನ ಭಗವನತಶ ನಶನೋರನಸಂದ ಹಶರಗ ಇಡತತತದ.ಹಶನೋಗ ಅಣತಗಳ ಸಮಶಹದಲಲ ಜಲವಕಷರಬಕ ತತದಗಳತ ಸಮಶಹದ ಒಳಭಗದಲಲ ಮತತತ ಅಯಾನಕ ತತದಗಳತ ಈ ಸಮಶಹಗಳ ಮಶನೋಲಲಡೈಯಲಲ ಕಸಂಡತ ರರತತತರ.ಈ ರಚನಯನತಶ ಮಸಕ ಲ ಎನತಶ ವರತ.ತಡೈಲಯತಕತ ಕಶಳಯತ ಮಸಕ ಲ ನ ಕಶನೋಸಂದಪದಲಲ ಸಸಂಗ ಪಹವಾಗತವ ಕಾರಣ ಮಸಲ ರಶಪದ ಸಾರಶನತ ಸಸ ಚಚ ಗಶಳಸಲತ ಶಕತವಾಗತತತದ. ಎಥನಾಲ ನಸಂತಹ ದಾಪವಕಗಳಲಲ ಮಸಲ ಗಳತ ಉಸಂಟಾಗತವುದಲಕ .ಯಾಕಸಂದರ ಸಾರಶನನ ಅಲಕಲಕೈಲ ಗತಸಂಪ ಎಥನಾಲ ನಲಲಕರಗತತತದ.

9. ಕಾರರಬನ ಮತತತ ಅದರ ಸಸಂಯತಕತಗಳನತಶ ಹಚಚಗ ಇಸಂಧನಗಳನಾಶಗ ಉಪಯೋಗಸತತಾತರ ಏಕ ? ಕಾರರಬನ ಸಸಂಯತಕತಗಳನತಶ ಗಾಳಯಸಂದಗ ಉರಸದಾಗ ಅವು ಬಳಕತ ಹಾಗತ ಹಚಚನ ಪಪಮಾಣದ ಉಷಣ ವನತಶ ಬಡತಗಡ ಮಾಡತತತರ. ಪಯಾರಬಪತ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಕಾರರಬನ ಗಳತ ಮಾಲನಠ ರಹತವಾಗರ.ಇಸಂಧನಗಳಾಗ ಉಪಯೋಗಸತವ ಕಾರರಬನ ಸಸಂಯತಕತಗಳತ ಅಧಕ ಕಾಠಲಶಶನೋರ ಮಲಠ ಹಶಸಂದರ.ಆದದ ರಸಂದ ಕಾರರಬನ ಮತತತ ಅದರ ಸಸಂಯತಕತಗಳನತಶ ಹಚಚಗ ಇಸಂಧನಗಳಾಗ ಉಪಯೋಗಸತತಾತರ.

10. ಸಾರಶನತ ಗಡಸತ ನಶನೋರನಶಸಂದಗ ವರರಬಸ ಕಲಲ ಷ ಉಸಂಟಾಗತವುದನತಶ ವವರಸ. ಸಾರಶನತ ಸಶಶನೋಡಯಸಂ ಅಥವಾ ಪಟಾಠಷಯಸಂ ಲವಣದ ಉದದ ಸರಪಣಯ ಮಶನೋದಾಮಕ ವಾಗದ. ಗಡಸತ ನಶನೋರತ ಕಾಠಲಕಯಸಂಮತತತ ಮಗಶಶನೋಷಯಸಂ ಲವಣಗಳನತಶ ಹಶಸಂದರತತತದ. ಸಾರಶನನತಶ ಗಡಸತ ನಶನೋರಗ ಸಶನೋರಸದಾಗ ಗಡಸತ ನಶನೋರನಲಲರತವ ಕಾಠಲಕಯಸಂ ಮತತತ ಮಗಶಶನೋಷಯಸಂ ಅಯಾನತಗಳತ ಸಾರಶನನಲಲರತವ ಸಶಶನೋಡಯಸಂ ಅಥವಾ ಪಟಾಠಷಯಸಂ ಅಯಾನತಗಳನತಶ ಸಾಸಥನಪಲಕ ಟಗಶಳಸ ಕರಗದ ಸಸಥರಯಲಲರತವ ಕಲಲ ಷವನತಶ ಉತಲ ರತ ಮಾಡತತತದ.

11.ಕಸಂಪ ಅಥವಾ ನಶನೋಲ ಲಟಲ ಸ ಕಾಗದವನತಶ ಸಾರಶನನ ದಾಪವಣದಲಲ ಅದದದಾಗ ಯಾವ ರದಲಾವಣಗಳನತಶ ಗಮನಸತವರ.ಸಾರಶನತ ಪಪತಾಠಮಕಶನೋಯ ಗತಣವನತಶ ಹಶಸಂದದ ಕಾರಣ ಇದತ ಕಸಂಪ ಲಟಲ ಸನತಶ ನಶನೋಲಯಾಗ ರದಲಾಯಸತತತದ.

12.ಎಣಣಗಳ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಜನಶನೋಕರಣ ಎಸಂದರಶನೋನತ ? ಇದರ ಕಡೈಗಾರಕಾ ಅನಸ ಯಗಳಶನೋನತ ?ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಜನ ನತಶ ಸಶನೋರಸತವ ರಾಸಾಯನಕ ಕ ಪಯಗ ಹಡೈಡಪಶನೋಜನಶನೋಕರಣ ಎನತಶ ವರತ.ಅಪಯಾರಬಪತ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಕಾರರಬನ ಗಳಾದ ಸಸಠ ಜನಠ ತಡೈಲಗಳನತಶ ನಕಕ ಲ ಮತತತ ಪಲಾಡಯಸಂ ನಸಂತಹ ಕ ಪಯಾವಧರಬಕಗಳ ಸಹಾಯದಸಂದ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಜನ ಸಶನೋರಸತವ ಮಶಲಕಪಯಾರಬಪತ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಕಾರರಬನ ಗಳಾಗ ಪರವರರಬಸಲಾಗತತತದ.

13. ಕಳಗನ ಯಾವ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಕಾರರಬನ ಗಳತ ಸಸಂಕಲನ ಕ ಪಯಗಳಗ ಒಳಗಾಗತತತರ ?ಅಪಯಾರಬಪತ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಕಾರರಬನ ಗಳತ ಸಸಂಕಲನ ಕ ಪಯಗ ಒಳಗಾಗತತತರ. ಆದದ ರಸಂದ C3H6 & C2H2 ಗಳತ ಸಸಂಕಲನ ಕ ಪಯಗ ಒಳಗಾಗತತತರ .

14. ಪಯಾರಬಪತ ಮತತತ ಅಪಯಾರಬಪತ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಕಾರರಬನ ಗಳ ನಡತವನ ವಠ ತಾಠಸ ರಳಯಲತ ಕಡೈಗಶಳಳ ರಹತದಾದ ಒಸಂದತ ರಾಸಾಯನಕ ಪರಶನೋಕಷಯನತಶ ರಳಸ.ಬಣಣ ಪಯಾರಬಪತ ಮಶನೋದಾಮಕ ವಾಗದತದ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಜನಶನೋಕರಣಗಶಳಸಲಾಗತವುದಲಕ .ಆದರ ಸಸಠ ಜನಠ ತಡೈಲವನತಶ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋನಶನೋಕರಣ ಗಶಳಸತವ ಮಶಲಕ ಪಯಾರಬಪತ ಕಶಬಬಬನ ಆಮಕ ವನಾಶಗ ಪರವರರಬಸರಹತದತ.

15.ಸಾರಶನತಗಳತ ಸಸ ಚಚ ಗಶಳಸತವ ಪಪಕ ಪಯಯನತಶ ವವರಸ. ರಟಟಟಗಳಲಲರತವ ಕಶಳಯತ ಸಾವಯವ ಗತಣವನತಶ ಹಶಸಂದದತದ ನಶನೋರನಲಲ ಕರಗತವುದಲಕ .ಆದದ ರಸಂದ ಕಶನೋವಲ ನಶನೋರನಶಸಂದಗ ತಶಳಯತವ ಮಶಲಕ ರಟಟಟಯಲಲರತವ ಕಶಳಯನತಶ ಹಶಶನೋಗಲಾಡಸಲತ ಸಾದಠ ವಲಕ . ಸಾರಶನತ ನಶನೋರನಶಸಂದಗ ವರರಬಸದಾಗ

ಅದರ ಜಲಾಕಷರಬಕ ತತದಯತ ಕಶಳಯ ಜಶತ ಸಶನೋರ ಅದನತಶ ರಟಟಟಯಸಂದ ಹಶರತಗಯತತತದ. ನಸಂತರ ಸಾರಶನನ ಕಣಗಳತಮಸಕ ಲ ಗಳಸಂರ ರಚನಯನತಶ ಉತಲ ರತ ಮಾಡತತತದ. ಅವು ನಶನೋರನಲಲ ನಲಸಂಬತ ಸಸಥರಯಲಲದತದ ಸತಲಭವಾಗ ಹಶರತಗಯರಹತದಾಗದ.

ಧಾತತಗಳ ಆವತರಬನಶನೋಯ ವಗಶನೋರಬಕರಣ ಪಠಠ ದಲಲರತವ ಪಪಶಶಶಶನೋತತರಗಳತ

1.ಡಶಶನೋರರಡೈನರವರ ರಪವಳಗಳತ ನಶಠ ಲಾಠ ಸಂಡ ರ ಅಷಟಟ ಕಗಳ ಗತಸಂಪನಲಲಯಶ ಕಸಂಡತರರತತತರಯಶನೋ ? ಹಶಶನೋಲಸ ಮತತತ ಪತತ ಹಚಚರ.

ಡಶಶನೋರರಡೈನರ ರವರ ಒಸಂದತ ರಪವಳಯತ ನಶಠ ಲಾಠ ಸಂಡರ ಅಷಟಟ ಕಗಳಲಲ ಕಸಂಡತರರತತತದ. ಅದತ ಯಾವುದಸಂದರ Li Na ಮತತತ K.ಡಶಶನೋರರಡೈನರವರ ರಪವಳಗಳತLi Ca ClNa Sr BrK Ba Iನಶಠ ಲಾಠ ಸಂಡ ರ ಅಷಟಟ ಕಗಳತ H Li Be B C N OF Na Mg Al Si P SCl K Ca Cr Ti Mn FeCo and Ni Cu Zn Y InAs SeBr Rb Sr Ce and La Zr − −

2. ಡಶಶನೋರರಡೈನರ ರವರ ವಗಶನೋರಬಕರಣದ ಮರಗಳತ ಯಾವುವು ?ಆ ಕಾಲದಲಲ ರಳದದದ ಧಾತತಗಳಲಲ ಕಶನೋವಲ ಮಶರತ ರಪವಳಗಳನತಶ ಮಾತ ತ ಗತರತರಸಲತ ಸಾಧಠ ವಾಯತತ.ಇತರ ಧಾತತಗಳಗ ಈ ನಯಮ ಅನಸ ಯವಾಗಲಲಕ .

3. ನಶಠ ಲಾಠ ಸಂಡ ರ ಅಷಟಟ ಕಗಳ ನಯಮದ ಮರಗಳಾವುವು ?ಅಷಟಟ ಕಗಳ ನಯಮವು ಕಶನೋವಲ ಕಾಠಲಕಯಸಂ ವರಗ ಮಾತ ತ ಅನಸ ಯಸತತತದ.ಕಾಠಲಕಯಸಂ ನಸಂತರದ ಪಪರ ಎಸಂಟನಯ ಧಾತತವನ ಗತಣಗಳತ ಮದಲನ ಧಾತತವನ ಗತಣಗಳಸಂತ ಇರತವುದಲಕ .ನಶಠ ಲಾಠ ಸಂಡರ ನಸಂತರ ಅವಷಕರವಾದ ಧಾತತಗಳತ ಅಷಟಟ ಕಗಳ ನಯಮಕಕ ಸರ ಹಶಸಂದಲಲಕ .ಹಗತರವಾದ ಧಾತತಗಳಗ ಮಾತ ತ ಈ ನಯಮವು ಅನಸ ಯವಾಗತತತದ.

4.ಈ ಕಳಗನ ಧಾತತಗಳ ಆಕಕಡೈಡ ಗಳ ಸಶತ ತಗಳನತಶ ಊಹಸಲತ ಮಸಂಡಲಶನೋವ ರವರ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕ ರಳಸ.K ಮದಲನಶನೋ ಗತಸಂಪನಲಲರತವ ಕಾರಣ ಅದರ ಆಕಕಡೈಡ ನ ಸಶತ ತ K2O

C ನಾಲಕ ನಶನೋ ಗತಸಂಪನಲಲರತವ ಕಾರಣ ಅದರ ಆಕಕಡೈಡ ನ ಸಶತ ತ CO2

Al ಮಶರನಶನೋ ಗತಸಂಪನಲಲರತವ ಕಾರಣ ಅದರ ಆಕಕಡೈಡ ನ ಸಶತ ತ Al2O3

Si ನಾಲಕ ನಶನೋ ಗತಸಂಪನಲಲರತವ ಕಾರಣ ಅದರ ಆಕಕಡೈಡ ನ ಸಶತ ತ SiO2

Ba ಎರಡನಶನೋ ಗತಸಂಪನಲಲರತವ ಕಾರಣ ಅದರ ಆಕಕಡೈಡ ನ ಸಶತ ತ BaO.

5. ಮಸಂಡಲಶನೋವ ತನಶ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದಲಲ ಖಲ ಜಗವನತಶ ಬಟಟಟ ನಸಂತರದಲಲ ಗಾಠಲಯಸಂನ ಜಶತಗ ಇನಶಶ ಯಾವ ಧಾತತಗಳನತಶ ಪತತ ಮಾಡಲಾಯತತ ?( ಯಾವುದಾದರಶ ಎರಡತ )ಸಾಕಠಸಂಡಯಸಂ ಮತತತ ಜಮಶನೋರಬನಯಸಂ

6.ಮಸಂಡಲಶನೋವ ರವರತ ತಮಲ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದ ರಚನಗ ಉಪಯೋಗಸದ ಮಾನದಸಂಡಗಳತ ಯಾವುವು ?

ಮಶನೋಸಂಡಲಶನೋವ ರವರತ ಧಾತತಗಳನತಶ ಅವುಗಳ ಪರಮಾಣತ ರಾಶಯ ಏರಕಯ ಕ ತಮದಲಲ ಜಶಶನೋಡಸದರತ.ಅದರ ಜಶತಗ ಒಸಂದಶನೋ ರಶನೋರಯ ಭತ ಮತತತ ರಾಸಾಯನಕ ಗತಣಗಳರತವ ಧಾತತಗಳತ ಆವತರಬನಶನೋಯವಾಗ ಪನರಾವತರಬನಗಶಸಂಡವು.

7.ನಶನೋವು ರಾಜನಲಗಳನತಶ ಬಶನೋರ ಗತಸಂಪನಲಲಡಬಶನೋಕಸಂದತ ಏಕ ಯೋಚಸತವರ ?ರಾಜನಲಗಳತ ಜಡ ಅನಲಗಳಾಗರ ಮತತತ ಅವುಗಳ ಗತಣ ಲಕಷಣಗಳತ ಉಳದ ಎಲಾಕ ಧಾತತಗಳಗಸಂತ ವಭನಶ ವಾಗರತವ ಕಾರಣ ಅವುಗಳನತಶ ಪಪತಶನೋಕವಾಗಡಬಶನೋಕತ .8. ಮಸಂಡಲಶನೋವ ರವರ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದಲಲದದ ವವಧ ಅಸಸಂಗತತಗಳನತಶ ಆಧತನಕ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕವು ಹಶನೋಗ ತಗದತ ಹಾಕತತ ?ಮಶನೋಸಂಡಲಶನೋವ ರವರ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದಲಲ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಜನ ಗ ಸಶಕತವಾದ ಸಾಸಥನವನತಶ ಕಲಲಸಲಕ . ಮತತತ ಪರಮಾಣತ ರಾಶಗಳತ ಒಸಂದತ ಧಾತತವನಸಂದ ಇನಶಶಸಂದತ ಧಾತತವಗ ನಯತವಾಗ ಏರಕ ಕ ತಮದಲಲ ಕಸಂಡತರರತವುದಲಕ ..ಮಶನೋಸಕ ಯವರತ ಧಾತತಗಳನತಶ ವಗಶನೋರಬಕರಸತವಾಗ ಪರಮಾಣತ ರಾಶಗಸಂತ ಪರಮಾಣತ ಸಸಂಖಠ ಹಚತಚ ಮಶಲಭಶತ ಲಕಷಣವಾಗದ ಎಸಂರತದನತಶ ಕಸಂಡತಕಶಸಂಡರತ.ಮತತತ ಧಾತತಗಳನತಶ ಈ ರಶನೋರ ಪರಮಾಣತ ಸಸಂಖಠಯ ಏರಕಯ ಕ ತಮದಲಲ ರರದಾಗ ಅವುಗಳ ಗತಣಗಳತ ಆವತರಬನಶನೋಯವಾಗ ಪನರಾವತರಬನಯಾಗತತತರ ಎಸಂದತ ರಳಸದರತ. ಈ ನಯಮವು ಮಸಂಡಲಶನೋವ ರವರ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದಲಲದದ ಅಸಸಂಗತತಗಳನತಶ ತಗದತ ಹಾಕತತ.

9. ಮಗಶಶನೋಷಯಸಂ ನಸಂತಯಶನೋ ರಾಸಾಯನಕ ಕ ಪಯಗಳನತಶ ತಶಶನೋರಸತವ ಎರಡತ ಧಾತತಗಳನತಶ ಊಹಸ. ನಮಲ ಆಯಕಗ ಆಧಾರರಶನೋನತ ?ಕಾಠಲಕಯಸಂ (Ca)ಮತತತ ಸಾಟಟಪನಕಯಸಂ (Sr). ಈ ಮಶರತ ಧಾತತಗಳಲಲ ( Mg,Ca ಮತತತ Sr ) ರಶನೋಲನಕ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳ ಸಸಂಖಠಯತ 2 ಆಗರತತತದ. ಧಾತತಗಳ ರಾಸಾಯನಕ ಗತಣಗಳತ ರಶನೋಲನಕ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳನತಶ ಅವಲಸಂಬಸರತವ ಕಾರಣ ಈ ಮಶನೋಲನ ಮಶರಶ ಧಾತತಗಳತ ಒಸಂದಶನೋ ರಶನೋರಯ ರಾಸಾಯನಕ ಕ ಪಯಗಳನತಶ ತಶಶನೋರಸತತತರ.

10. ಇವುಗಳನತಶ ಹಸರಸ.

ಅ) ಅತಠ ಸಂತ ಹಶರಕವಚದಲಲ ಒಸಂದಶನೋ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಹಶಸಂದರತವ ಮಶರತ ಧಾತತಗಳತ : ಲಥಯಸಂ (Li),ಸಶಶನೋಡಯಸಂ (Na)

ಮತತತ ಪಟಾಠಷಯಸಂ (K) .

ಆ) ಅತಠ ಸಂತ ಹಶರಕವಚದಲಲ ಎರಡತ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಹಶಸಂದರತವ ಎರಡತ ಧಾತತ : ಮಗಶಶನೋಷಯಸಂ (Mg)ಮತತತ ಕಾಠಲಕಯಸಂ (Ca).

ಇ) ಪೂರರಬ ತತಸಂಬರತವ ಹಶರಕವಚವನತಶ ಹಶಸಂದರತವ ಮಶರತ ಧಾತತಗಳತ : ನಯಾನ (Ne),ಆಗಾರಬನ (Ar) , ಕ ಪಪಟಟನ (Kr).

11.ಅ) ಲಥಯಸಂ ,ಸಶಶನೋಡಯಸಂ ,ಪಟಾಠಷಯಸಂ ಇರಲಕ ವೂ ಲಶಶನೋಹಗಳಾಗದತದ ನಶನೋರನಶಸಂದಗ ವರರಬಸ ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಜನ ಅನಲವನತಶ ಬಡತಗಡ ಮಾಡತತತರ. ಈ ಧಾತತಗಳ ಪರಮಾಣತಗಳಲಲ ಏನಾದರತ ಸಾಮಠ ತಗಳರಯಶನೋ ?

ಹದತ. ಈ ಮಶರತ ಧಾತತಗಳತ ತಮಲ ಹಶರಕವಚದಲಲ ಕಶನೋವಲ ಒಸಂದತ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಮಾತ ತ ಹಶಸಂದರ.

ಆ) ಹಶನೋಲಯಸಂ ಕ ಪಯಾಪಟತವಲಕ ದ ಅನಲವಾಗದ. ಮತತತ ನಯಾನ ಅತಠ ಸಂತ ಕಡಮ ಕ ಪಯಾಪಟತತಸ ತಶಶನೋರತತತದ. ಅವುಗಳ ಅಣತಗಳಲಲ ಏನಾದರತ ಸಾಮಠ ತ ಇದಯಶನೋ ?ಹಶನೋಲಯಸಂ ಮತತತ ನಯಾನ ಎರಡಶ ಧಾತತಗಳ ಹಶರ ಕವಚವು ಪೂರರಬಯಾಗ ತತಸಂಬರತವ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳನತಶ ಹಶಸಂದದ.

12.ಆಧತನಕ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದ ಮದಲ ಹತತತ ಧಾತತಗಳಲಲ ಲಶಶನೋಹಗಳಾವುವು ?ಲಥಯಸಂ (Li) ಮತತತ ಬರಲಯಸಂ (Be).

13.ಆಧತನಕ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದಲಲನ ಸಾಸಥನವನತಶ ಆಧರಸ ಕಳಗನವುಗಳಲಲ ಯಾವ ಧಾತತ ಅರಶನೋ ಹಚತಚ ಲಶಶನೋಹಶನೋಯ ಲಕಷಣ

ಹಶಸಂದದ ಎಸಂದತ ನಶನೋವು ಭವಸತರತಶನೋರ.?

ಈ ಧಾತತಗಳಲಲ (ಬರಲಯಸಂ ) Be ಉಳದ ಧಾತತಗಳಗಸಂತ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದ ಎಡ ಭಗದಲಲ ಕಸಂಡತರರತವ ಕಾರಣ ಅದತ

ಅರ ಹಚತಚ ಲಶಶನೋಹಶನೋಯ ಗತಣ ಹಶಸಂದದ.

ಅಭಠಸದ ಪಪಶಶಶಶನೋತತರಗಳತ 1. ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದ ಆವತರಬಗಳಲಲ ಎಡದಸಂದ ರಲಕಕ ಹಶಶನೋದಸಂತ ತಶಶನೋರತವ ಪಪವವೃರತಗ ಸಸಂರಸಂಧಸದಸಂತ ಇರತವ ಈ ಕಳಗನ

ಹಶನೋಳಕಗಳಲಲ ಯಾವ ಹಶನೋಳಕ ಸರಯಲಕ .

c) ಪರಮಾಣತಗಳತ ಹಚತಚ ಸತಲಭವಾಗ ತಮಲ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳನತಶ ಕಳದತಕಶಳತಳ ತತರ.

2. X ಧಾತತ XCl2 ಸಶತ ತ ಹಶಸಂದರತವ ಕಶಕಶನೋರಡೈಡನತಶ ಉಸಂಟತಮಾಡತತತದ.. ಇದಶಸಂದತ ಘನವಾಗದತದ ಉನಶ ತ ಕರಗತವ ಬಸಂದತ

ಹಶಸಂದದ.X ಹಚಚಗ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದಲಲ ಈ ಧಾತತವನ ವಗರಬಕಕಶನೋ ಸಶನೋರದ.

b) Mg.

3. ಯಾವ ಧಾತತವನಲಲ

ಅ) ಎರಡತ ಕವಚಗಳದತದ ಎರಡಶ ಕವಚಗಳತ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳಸಂದ ಪೂರರಬಯಾಗ ತತಸಂಬದ. -ನಯಾನ (Ne)

ಆ) ಇಲಕಾಟಟಪನ ವನಾಠಸ 2,8,2 ಆಗದ.-ಮಗಶಶನೋಷಯಸಂ (Mg).

ಇ) ಒಟತಟಟ ಮಶರತ ಕವಚಗಳದತದ ರಶನೋಲನಕ ಕವಚದಲಲ ನಾಲತಕ ಇಲಕಾಟಟತನ ಗಳರ.- ಸಲಕಾನ (Si)

ಈ) ಒಟತಟಟ ಎರಡತ ಕವಚಗಳದತದ ರಶನೋಲನಕ ಕವಚದಲಲ ಮಶರತ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳರ - ಬಶಶನೋರಾನ ( B)

ಉ) ಎರಡನಶನೋ ಕವಚದಲಲ ಮದಲನಶನೋ ಕವಚದ ಎರಡರಷತಟಟ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳರ ? ಕಾರರಬನ ( C )

4.ಅ) ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದಲಲ ಬಶಶನೋರಾನ ನ ಗತಸಂಪನಲಲರತವ ಎಲಾಕ ಧಾತತಗಳ ಯಾವ ಗತಣಗಳತ ಸಾಮಾನಠ ವಾಗರ ?

ಅವು ಒಸಂದಶನೋ ಸಸಂಖಠಯ ರಶನೋಲನಕ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳನತಶ ಹಶಸಂದರ.

ಆ) ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದಲಲ ಫಕಶನೋರನ ನ ಗತಸಂಪನಲಲರತವ ಎಲಾಕ ಧಾತತಗಳ ಯಾವ ಲಕಷಣಗಳತ ಸಾಮಾನಠ ವಾಗರ ?

ಅವು ಒಸಂದಶನೋ ಸಸಂಖಠಯ ರಶನೋಲನಕ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳನತಶ ಹಶಸಂದರ.

5. ಒಸಂದತ ಧಾತತವನ ಇಲಕಾಟಟಪನ ವನಾಠಸ 2,8,7.

a) ಆ ಧಾತತವನ ಪರಮಾಣತ ಸಸಂಖಠ ಎಷತಟಟ ? -17

b) ಈ ಕಳಗನ ಯಾವ ಧಾತತಗಳತ ರಾಸಾಯನಕವಾಗ ಸಮಾನಾಗರ ?(ಪರಮಾಣತ ಸಸಂಖಠಗಳನತಶ ಆವರಣದಲಲ ನಶನೋಡಲಾಗದ ).

F ( 9) .ಯಾಕಸಂದರ ಇದರ ಇಲಕಾಟಟಪನ ವನಾಠಸ -2,7.

6. ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದಲಲ A,B,C ಈ ಮಶರಶ ಧಾತತಗಳ ಸಾಸಥನವನತಶ ಕಳಗ ತಶಶನೋರಸಲಾಗದ.

ವಗರಬ 16 ವಗರಬ 17

–---- –-----

–---- A

–----- –-----

B C

a) A ಲಶಶನೋಹರಶನೋ ಅಥವಾ ಅಲಶಶನೋಹರಶನೋ ?

ಅಲಶಶನೋಹ

b) C ಹಚತಚ ಕ ಪಯಾಪಟತವಾಗದಯಶನೋ ಅಥವಾ A ಗಸಂತ ಕಡಮ ಕ ಪಯಾಪಟತರಶನೋ ?

C ಯತ A ಗಸಂತ ಕಡಮ ಕ ಪಯಾಪಟತತಸ ಹಶಸಂದದ.

c) C ಯತ ಗಾತ ತದಲಲ B ಗಸಂತ ದಶಡಲಡ ದಶನೋ ಅಥವಾ ಚಕಕ ದಶನೋ ?

C ಯತ B ಗಸಂತ ಗಾತ ತದಲಲ ಚಕಕ ದತ.

d) A ಧಾತತವು ಕಾಠಟಯಾನತ ಅಥವಾ ಆನಅಯಾನ ಗಳಲಲ ಯಾವ ಅಯಾನ ನತಶ ಉಸಂಟತ ಮಾಡತತತದ ?

ಆನ ಅಯಾನ .

7.ನಡೈಟಶಪಶನೋಜನ ( ಪರಮಾಣತ ಸಸಂಖಠ 7) ಮತತತ ರಸಂಜಕ ( ಪರಮಾಣತ ಸಸಂಖಠ 15) ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದ 15 ನಶನೋ ವಗರಬಕಕ

ಸಶನೋರರ.ಈ ಎರಡಶ ಧಾತತಗಳ ಇಲಕಾಟಟಪನಕ ವನಾಠಸ ರರಯರ. ಇವುಗಳಲಲ ಯಾವುದತ ಹಚತಚ ವದತಠ ದವೃಣಶನೋಯ ? ಏಕ ?

ಧಾತತ K L M

ನಡೈಟಶಪಶನೋಜನ 2 5 – (1S2,2S2,2P3)

ರಸಂಜಕ 2 8 5 (1S2,2S2,2P6,3S2,3P3)

ನಡೈಟಶಪಶನೋಜನ ರಸಂಜಕಕಕ ಸಂತ ಹಚತಚ ವದತಠ ದವೃಣಶನೋಯವಾಗದ. ವಗರಬದಲಲ ಮಶನೋಲನಸಂದ ಕಳಗ ಹಶಶನೋದಸಂತ ಕವಚಗಳ ಸಸಂಖಠ

ಹಚತಚ ತತದ.ಅತಠ ಸಂತ ಹಶರ ಕವಚದಲಲರತವ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳತ ನಶಠ ಕಕ ಯಸ ನಸಂದ ತತಸಂಬಾ ದಶರದಲಲರತವುದರಸಂದ ರಶನೋಲನಕ

ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳತ ಅನತಭವಸತವ ಪರಣಾಮಕಾರ ನಶಠ ಕಕ ಯಾರ ಆರಶನೋಶ ಕಡಮಯಾಗತತತದ.ಹಾಗಾಗ ಅವುಗಳನತಶ ಸತಲಭವಾಗ

ಕಳದತಕಶಳಳ ರಹತದತ. ಮತತತ ವದತಠ ದವೃಣಶನೋಯತ ಕಡಮಯಾಗತತತದ.

8. ಒಸಂದತ ಪರಮಾಣತವನ ಇಲಕಾಟಟಪನಕ ವನಾಠಸವು ಆಧತನಕ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದಲಲ ಅದರ ಸಾಸಥನದಶಸಂದಗ ಯಾವ ರಶನೋರ

ಸಸಂರಸಂಧ ಹಶಸಂದದ ?

ಒಸಂದಶನೋ ರಶನೋರಯ ಇಲಕಾಟಟಪನ ವನಾಠಸ ಹಶಸಂದರತವ ಧಾತತಗಳನತಶ ಆಧತನಕ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದಲಲ ಒಸಂದಶನೋ ವಗರಬದಲಲ

ಇಡಲಾಗದ. ವಗರಬದಲಲರತವ ಧಾತತಗಳ ರಶನೋಲನಕ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳ ಸಸಂಖಠಯತ ಒಸಂದಶನೋ ಆಗರತತತದ.

9.ಆಧತನಕ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದಲಲ ಕಾಠಲಕಯಸಂ ( ಪರಮಾಣತ ಸಸಂಖಠ 20 ) 12,19, 21 ಮತತತ 38 ಪರಮಾಣತ ಸಸಂಖಠ

ಹಶಸಂದರತವ ಧಾತತಗಳಸಂದ ಸತತತತ ವರಯಲಲ ಟಟಟದ. ಇವುಗಳಲಲ ಯಾವುವು ಭತ ಮತತತ ರಾಸಾಯನಕ ಗತಣಗಳಲಲ ಕಾಠಲಕಯಸಂ

ಅನತಶ ಹಶಶನೋಲತತತದ ?

ಪರಮಾಣತ ಸಸಂಖಠ 12 ಹಶಸಂದರತವ ಧಾತತ ಭತ ಮತತತ ರಾಸಾಯನಕ ಗತಣಗಳಲಲ ಕಾಠಲಕಯಸಂ ನತಶ ಹಶಶನೋಲತತತದ.ಏಕಸಂದರ

ಎರಡಶ ಧಾತತಗಳಲಲರತವ ರಶನೋಲನಕ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳ ಸಸಂಖಠ ಒಸಂದಶನೋ ಆಗದ ( 2).

10.ಮಸಂಡಲಶನೋವ ರವರ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕ ಮತತತ ಆಧತನಕ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದ ಧಾತತಗಳ ಜಶಶನೋಡಣಯನತಶ ಹಶಶನೋಲಕ

ಮಾಡ ಮತತತ ವಠ ತಾಠಸಗಳನತಶ ರಳಸ.

ಕ ತ.ಸಸಂ ಮಸಂಡಲಶನೋವ ರ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕ ಆಧತನಕ ಆವತರಬಕ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕ

1 ಧಾತತಗಳನತಶ ಅವುಗಳ ಪರಮಾಣತ ರಾಶಯ ಏರಕಯ ಕ ತಮದಲಲ ಜಶಶನೋಡಸಲಾಗದ.

ಧಾತತಗಳನತಶ ಅವುಗಳ ಪರಮಾಣತ ಸಸಂಖಠಯ ಏರಕಯ ಕ ತಮದಲಲ ಜಶಶನೋಡಸಲಾಗದ.

2 7 ಕಸಂರಸಾಲತಗಳತ ಮತತತ 6 ಅಡಲಡ ಸಾಲತಗಳರ. 18 ಕಸಂರ ಸಾಲತಗಳತ ಮತತತ 7 ಅಡಲಡ ಸಾಲತಗಳರ.

3 ಒಸಂದಶನೋ ರಶನೋರಯ ಗತಣ ಲಕಷಣಗಳರತವ ಧಾತತಗಳನತಶ ಒಸಂದರ ಕಳಗ ಒಸಂದರಸಂತ ಜಶಶನೋಡಸಲಾಗದ.

ಒಸಂದಶನೋ ಸಸಂಖಠಯ ರಶನೋಲನಕ ಇಲಕಾಟಟಪನ ಗಳನತಶ ಹಶಸಂದರತವ ಧಾತತಗಳನತಶ ಒಸಂದಶನೋ ವಗರಬದಲಲ ಸಶನೋರಸಲಾಗದ.

4 ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಜನ ಗ ಸರಯಾದ ಸಾಸಥನ ಕಲಲಸಲಕ . ಹಡೈಡಶಪ ಶನೋಜನ ಗ ಸರಯಾದ ಸಾಸಥನ ಕಲಲಸದ.

5 ಲಶಶನೋಹಗಳಗ ಮತತತ ಅಲಶಶನೋಹಗಳಗ ಸರಯಾದ ಸಾಸಥನ ಕಲಲಸಲಕ .

ಲಶಶನೋಹಗಳತ ಕಶಶನೋಷಟಟ ಕದ ಎಡ ಭಗದಲಲ ಮತತತ ಅಲಶಶನೋಹಗಳತ ರಲಭಗದಲಲ ಇರ.

Prepared By :

Praveen Kamath KAsst TeacherGHS AnkanahalliSomavarpete TqKodaguE-mail :kamath415@gmail.com

praveenkamath82@gmail.comMob: 9480219800

ಜಜೀವಗಳಳು ಹಜೀಗ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತ ನಡಸಳುತತತವ ?ಪಠಠ ದ ಪಪಶನಶಜೀತತತರಗಳಳು

1.ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತ ಪಪಕ ಪಯಯಲಲ ಡಎನ ಎ ಸಸ ಪಪತಜೀಕರಣದ ಮಹತಸ ವಜೀನಳು ?ಡಎನ ಎ ಯಳು ಜಜೀವಕನಜೀಶದ ಕನಜೀಶಕಜೀಸಂದಪದಲಲರಳುವ ವಣರಣತಸಂತಳುಗಳಲಲ ಕಸಂಡಳುಬರಳುವ ಅನಳುವಸಂಶಜೀಯ ವಸಳುತತ ವಾಗದ.ಇದಳುಪಪಜೀಟಜೀನ ಉತಾತದನಯ ಕಜೀಸಂದಪವಾಗದ.ನರರಣಷಷ ಪಪಟಜೀನ ಉತಾತದನಗ ಬಜೀಕಾದ ಮಾಹತಯನಳುಶ ನಜೀಡ ಅವಗಳ ಉತಾತದನ ಮಾಡಳುತತತದ. ಪಪಜೀಟಜೀನ ಗಳಳು ಒಬಬ ವಠ ಕತತಯ ದಜೀಹರಚನಯಲಲ ಪಪಮಳುಖ ಪಾತ ತ ವಹಸಳುತತತವ.. ತಸಂದ ತಾಯಗಳಲಲರಳುವ ಗಳುಣಲಕಷಣಗಳಳು ಮಳುಸಂರನ ಪಜೀಳಗಗ ವರರಣವಣಗನಳಳ ಲಳು ಸಸ ಪಪತಜೀಕರಣವು ಸಹಾಯ ಮಾಡಳುತತತದ.

2.ಭನಶ ತಯಳು ಒಸಂದಳು ಪಪಭಜೀದಕಕಕ ಉಪಯಳುಕತತ.ಆದರ ಒಸಂದಳು ಜಜೀವಗ ಅಗತಠ ವಲಲ .ಏಕ ?ಭನಶ ತಯಳು ಒಸಂದಳು ಪಪಭಜೀದಕಕಕ ಉಪಯಳುಕತತ ಆದರ ಒಸಂದಳು ಜಜೀವಗ ಅಗತಠ ವಲಲ ಏಕಸಂದರ ಕಲವೊಮಮಮ ಪರಸರದಲಲ ಉಸಂಟಾಗಳುವಧಡಜೀರ ಬದಲಾವಣಗಳಳು ಒಸಂದಳು ಪಪಭಜೀದದ ಜಜೀವಗಳಗ ಬದಳುಕಲಳು ಅನಾನಳುಕನಲವಾಗ ಪರಣಮಸಳುತತತದ. ಉದಾಹರಣರಗ ಜಲಪರಸರ ವಠ ವಸಸ ಯಲಲ ನಜೀರನ ತಾಪದಲಲ ಒಮಮಮಲಜೀ ಏರಕ ಕಸಂಡಳುಬಸಂದರ ಅಲಲ ವಾಸಸಳುವ ಬಹಳುತಜೀಕ ಬಠಕಷ ಜೀರಯಾಗಳಳು ಸಾಯಳುತತತವ.ಆದರ ಕಲವು ಬಠಕಷ ಜೀರಯಾಗಳಳು (ಭನಶ ತಯಳುಳಳ ) ತಾಪದಲಲನ ಹಚಚ ಳ ಸಹಸಕನಸಂಡಳು ಬದಳುಕಳುಳಯಳುತತತವ. ಒಸಂದಳು ವಜೀಳ ಈ ಬಠಕಷ ಜೀರಯಾಗಳನ ಬದಳುಕಳುಳಯರದದ ರ ಅವುಗಳ ಪಪಭಜೀದವಜೀ ನಾಶವಾಗ ಬಡಳುತತತದ.

3. ರಸ ವದಳನವು ಬಹಳುವದಳನರಸಂದ ಹಜೀಗ ಭನಶ ವಾಗದ.?

ರಸ ವದಳನದಲಲ ಒಸಂದಳು ಜಜೀವಕನಜೀಶವು ಎರಡಳು ಮರ ಜಜೀವಕನಜೀಶಗಳಾಗ ವಭಜನ ಹನಸಂದಳುತತತವ.ಆದರ ಬಹಳು ವದಳನದಲಲ ಒಸಂದಳು ಜಜೀವಕನಜೀಶವು ಅನಜೀಕ ಮರಜಜೀವಕನಜೀಶಗಳಾಗ ವಭಜನ ಹನಸಂದಳುತತತವ.

4.ಒಸಂದಳು ವಜೀಳ ಬಜೀಜಕಗಳ ಮನಲಕ ಒಸಂದಳು ಜಜೀವಯಳು ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತ ನಡಸದರ ಅದಕಾಕಕಗಳುವ ಪಪಯೋಜನವಜೀನಳು ?ಬಜೀಜಕಗಳಳು ರಳಯ ಮನಲಕ ಸಳುಲಭವಾಗ ಬಜೀರ ಬಜೀರ ಸಸ ಳಗಳಗ ತಲಳುಪುತತತವ.

ಹವಾಮಾನ ವವೈಪರಜೀತಠ ದಸಂತಹ ಕಠಣ ಪರಸಸತಗಳಲಲ ಕನಡಾ ಬಜೀಜಕಗಳಳು ಬದಳುಕಳುಳಯಬಲಲ ವು.

5. ಹಚಳುಚ ಸಸಂಕಜೀಣರಣ ಜಜೀವಗಳಳು ಪುನರಳುತಾತದನಯ ಮನಲಕ ಹನಸ ಜಜೀವಗಳನಳುಶ ಏಕ ಸಸೃಷಷಸಲಾರವು ಎಸಂಬಳುದಕಕಕ ನಜೀವು ಕಾರಣಗಳನಳುಶ ಯೋಚಸಳುವರಾ ?ಸರಳ ಜಜೀವಯಾದ ಹವೈಡಾಪ ತನಶ ದಜೀಹದ ಒಸಂದಳು ಭಾಗರಸಂದ ಇನನಶಸಂದಳು ಹವೈಡಾಪವನಳುಶ ಪುನರಳುತತ ತತತ ಮಾಡಳುವ ಸಾಮರಠ ರಣ ಹನಸಂರದ. ಏಕಸಂದರ ಅವುಗಳ ಪಪತಯಸಂದಳು ಜಜೀವಕನಜೀಶವು ಈ ಸಾಮರಠ ರಣವನಳುಶ ಪಡರದ.ಆದರ ಸಸಂಕಜೀಣರಣ ಜಜೀವಗಳ ದಜೀಹ ಅಸಂಗ ರಚನಾ ವಠ ವಸಸ ಯನಳುಶ ಹನಸಂರದಳುದ ಕಜೀವಲ ಚಮರಣ,ಸಾಶಯಳು,ರಕತತ ಮಳುಸಂತಾದಳುವುಗಳನಳುಶ ಮಾತ ತ ಪುನರಳುತಾತದನ ಮಾಡಳುವ ಸಾಮರಠ ರಣ ಹನಸಂರವ.

6.ಕಲವು ವಧದ ಸಸಠ ಗಳನಳುಶ ಬಳಸಲಳು ಕಾಯಜ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತ ಏಕ ರನಢಯಲಲದ ?ಕಾಯಜ ರಜೀತಯ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತಯಲಲ ಸಸಠ ದ ಎಲ,ಕಾಸಂಡ ಅರವಾ ಬಜೀರಳುಗಳನಳುಶ ಬಳಸ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತ ನಡಸಲಾಗಳುತತತದ.

ಈ ಪದದ ತಯಳು ಬಳ,ಗಳುಲಾಬ ಮತಳುತತ ಮಲಲಗಯಸಂತಹ ಕಲವು ಸಸಠ ಗಳ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತಗ ಬಳಸಲಾಗಳುತತತದ. ಇತತತಜೀಚಗ ಈ ಪಧದ ತಯ ಮನಲಕ ಕಬಳುಬ ,ದಾಪಕಷ ಬಳಗಳನಳುಶ ಕನಡಾ ಬಳಸಲಾಗಳುತತತದ. ಬಜೀಜಗಳಳು ಉತತ ತತತಯಾಗದ ಸಸಠ ಗಳಗ ಈ ಪದದ ತಯಳು ಸಹಕಾರಯಾಗದ.

7.ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತ ಪಪಕ ಪಯಯಲಲ ಡಎನ ಎ ಸಸ ಪಪತಜೀಕರಣವು ಏಕ ಒಸಂದಳು ಅತಠ ಗತಠ ಭಾಗವಾಗದ ?ಡಎನ ಎ ಯಳು ಜಜೀವಕನಜೀಶದ ಕನಜೀಶಕಜೀಸಂದಪದಲಲರಳುವ ವಣರಣತಸಂತಳುಗಳಲಲ ಕಸಂಡಳುಬರಳುವ ಅನಳುವಸಂಶಜೀಯ ವಸಳುತತ ವಾಗದ.ಇದಳುಪಪಜೀಟಜೀನ ಉತಾತದನಯ ಕಜೀಸಂದಪವಾಗದ.ನರರಣಷಷ ಪಪಟಜೀನ ಉತಾತದನಗ ಬಜೀಕಾದ ಮಾಹತಯನಳುಶ ನಜೀಡ ಅವುಗಳ ಉತಾತದನ ಮಾಡಳುತತತದ. ಪಪಜೀಟಜೀನ ಗಳಳು ಒಬಬ ವಠ ಕತತಯ ದಜೀಹರಚನಯಲಲ ಪಪಮಳುಖ ಪಾತ ತ ವಹಸಳುತತತವ.. ತಸಂದ ತಾಯಗಳಲಲರಳುವ ಗಳುಣಲಕಷಣಗಳಳು ಮಳುಸಂರನ ಪಜೀಳಗಗ ವರರಣವಣಗನಳಳ ಲಳು ಸಸ ಪಪತಜೀಕರಣವು ಸಹಾಯ ಮಾಡಳುತತತದ.

8. ಪರಾಗಸತ ಶರಣ ಪಪಕ ಪಯಯಳು ನಶಜೀಚನಕಕಕ ಸಂತ ಹಜೀಗ ಭನಶ ವಾಗದ ?ಪರಾಗಸತ ಶರಣ ಕ ಪಯಯಳು ಹನವನ ಕಜೀಸರವನಳುಶ ಶಲಾಕಗ ವರರಣಯಸಳುವ ವಧಾನವಾಗದ. ಇದಳು ರಳ,ನಜೀರಳು,ಕಜೀಟಗಳಳು,ಹಕಕಕ ಗಳ ಮನಲಕ ನಡಯಳುತತತದ.

ನಶಜೀಚನವು ಗಸಂಡಳು ಲಸಂರಣಳು ಮತಳುತತ ಹಣಳುಣ ಲಸಂರಣಳುಗಳ ಸಸಂಯೋಜನಯಾಗದ.ಇದಳು ಅಸಂಡಾಶಯದಲಲ ನಡಯಳುತತತದ.

9. ವಜೀಯರಣ ಕನಜೀಶಕ ಮತಳುತತ ಪಪಜೀಸಷ ಜೀಟ ಗ ಪಸಂಥಗಳ ಕಾಯರಣವಜೀನಳು ?ವಜೀಯರಣ ಕನಜೀಶಕ ಮತಳುತತ ಪಪಜೀಸಷ ಜೀಟ ಗ ಪಸಂಥಗಳ ಸ ಪವಕಯಳು ವಜೀಯಾರಣಣಳುಗಳ ಚಲನಗ ಬಜೀಕಾಗಳುವ ದಪವ ಮಾದಠ ಮವನಳುಶ ಒದಗಸಳುತತತವ. ಅಲಲ ದ ಈ ಸ ಪವಕಯಲಲ ಕಲವೊಸಂದಳು ಪಜೀಷಕಾಸಂಶಗಳಾದ ಫಪಕನಷಜೀಸ,ಕಾಠಲಲಸಯಸಂ ಮತಳುತತ ಕಣಸ ಗಳರಳುತತತವ.

10.ಪಪಢಾವಸಸ ಯ ಸಮಯದಲಲ ಹಳುಡಳುಗಯರಲಲ ಕಸಂಡಳುಬರಳುವ ಬದಲಾವಣಗಳಜೀನಳು ?* ದಜೀಹದ ಕಲವು ಭಾಗಗಳಲಲ ಕನದಲಳುಗಳಳು ಬಳಯಳುತತತವ.(ಕಸಂಕಳುಳಲಲ,ಕವೈ ಕಾಲಳುಗಳಲಲ)

* ಗಭರಣಕನಜೀಶ ಮತಳುತತ ಅಸಂಡಾಶಯದ ರತ ತದಲಲ ಹಚಚ ಳವಾಗಳುತತತದ.

*ಋತಳುಚಕ ತದ ಪಾಪರಸಂಭ * ಚಮರಣದಲಲನ ತವೈಲದ ಅಸಂಶ ಅಧಕವಾಗ ಮೊಡವಗಳಳು ಉತತ ತತತಯಾಗಳುತತತವ.

* ಸತತನಗಳಳು ರತ ತದಲಲ ದನಡಡ ದಾಗಳುತತತವ.

11.ತಾಯಯ ದಜೀಹದನಳಗ ಭನಪ ಣವು ಹಜೀಗ ಪಜೀಷಣಯನಳುಶ ಪಡಯಳುತತತದ ?ಭನಪ ಣವು ತಾಯಯ ದಜೀಹದಲಲ ಸಳುಮಾರಳು ಒಸಂಬತಳುತತ ತಸಂಗಳಳುಗಳ ಕಾಲ ಬಳಯಳುತತತದ.ಗಭರಣಕನಜೀಶದನಳಗ ಭನಪ ಣವನಳುಶ ಆವರಸರಳುವ ಹನರ ಅಸಂರಸಂಶವು ಬರಳನಾಕಾರದ ವಲಲೈಗಳಸಂಬ ರಚನಗಳನಳುಶ ಉತತ ತತತ ಮಾಡಳುತತತವ.ಇವು ಆಮಲ ಜನಕ ಮತಳುತತ ಇತರ ಪಜೀಷಕಾಸಂಶಗಳ ವನಮಯಕಕಕ ಬಜೀಕಾಗಳುವ ವಶಾಲವಾದ ಸಸ ಳಾವಕಾಶವನಳುಶ ಕನಡಳುತತತದ.ಭನಪ ಣವು ಪಾಲಸಸಂಟಾದ ಮನಲಕ ತಾಯಯ ರಕತತರಸಂದ ಆಮಲ ಜನಕ ಮತಳುತತ ಪಜೀಷಕಾಸಂಶಗಳನಳುಶ ಪಡಯಳುತತತದ.

12.ಒಬಬ ಮಹಳಯಳು ಕಾಪರ-ಟ ಯನಳುಶ ಬಳಸಳುತತತದದ ರ ಅದಳು ಲವೈಸಂಗಕ ಸಸಂಪಕರಣದ ಮನಲಕ ಹರಡಳುವ ರನಜೀಗಗಳಸಂದ ಅವಳನಳುಶ ರಕಷಸಲಳು ನರವಾಗಳುತತತದಯಜೀ ?ಇಲಲ .ಕಾಪರ -ಟಯಳು ಕಜೀವಲ ಗಭರಣಧಾರಣ ಆಗಳುವುದನಳುಶ ತಡಯಳುತತತದ.ಇದಳು ವಜೀಯರಣದ ಚಲನಯನಳುಶ ತಡಯಳುವುರಲಲ .

ಅಭಾಠಸದ ಪಪಶನಶಜೀತತತರಗಳಳು 1.ಮೊಗಳುಗ ವಕಯ ಮನಲಕ ಅಲವೈಸಂಗಕ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತ ನಡಸಳುವ ಜಜೀವ.

ಬ) ಯಜೀಸಷ

2. ಈ ಕಳಗನವುಗಳಲಲ ಯಾವುದಳು ಮನಳುಷಠ ರಲಲ ಹಣಳುಣ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತವಠಹದ ಭಾಗವಲಲ .

ಸ) ವಜೀಯರಣನಾಳ

3. ಪರಾಗಕನಜೀಶವು ಈ ಕಳಗನವುಗಳನಳುಶ ಹನಸಂರದಡ) ಪರಾಗರಜೀಣಳುಗಳಳು

4.ಅಲವೈಸಂಗಕ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತಗಸಂತ ಲವೈಸಂಗಕ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತಗರಳುವ ಅನಳುಕನಲಗಳಜೀನಳು ?*ಲವೈಸಂಗಕ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತಯಲಲ ಬನಶ ತಗಳಳು ಹಚಳುಚ ಉತತ ತತತಯಾಗಳುವ ಕಾರಣ ಪಪಭಜೀದಗಳ ಉಳವಗ ಸಹಾಯವಾಗದ.

* ತಸಂದತಾಯಯರ ಗಳುಣಲಕಷಣಗಳಳು ಮರಜಜೀವಗಳಲಲ ಕಾಣಸಳುತತತವ.

5. ಮನಳುಷಠ ರಲಲ ವಸೃಷಣಗಳಳು ಯಾವ ಕಾಯರಣಗಳನಳುಶ ನವರಣಹಸಳುತತತವ ?ವಸೃಷಣಗಳ ಕಾಯರಣ :* ವಜೀಯರಣದ ಉತತ ತತತ* ಟಸನಷ ಜೀಸಷಜೀರಾನ ಹಾಮೊಜೀರಣನನ ಉತತ ತತತ .

6. ಋತಳು ಚಕ ತವು ಏಕ ಉಸಂಟಾಗಳುತತತದ ?ಅಸಂಡಾಶಯವು ಪಪತ ತಸಂಗಳಳು ಒಸಂದಳು ಅಸಂಡವನಳುಶ ಬಡಳುಗಡಗನಳಸಳುವುದರಸಂದ ಗಭರಣಕನಜೀಶವು ಫಲತ ಅಸಂಡಾಣಳುವನಳುಶ ಬರಮಾಡಕನಳಳ ಲಳು ಪಪತಜೀ ತಸಂಗಳಳು ತನಶ ನಳುಶ ತಾನಜೀ ಸಜಳುಜ ಗನಳಸಳುತತತದ. ಹಜೀಗ ಅದರ ಒಳಸಸ ರಯಳು ದಪತ ವಾಗ ಸತ ಸಂಜನಸಂತಾಗಳುತತತದ.

ಅಸಂಡವು ಫಲತಗನಳಳ ರದದ ರ ಈ ಒಳಸಸ ರಯ ಅಗತಠ ವರಳುವುರಲಲ .ಆದದ ರಸಂದ ಈ ಒಳಸಸ ರಯಳು ನಧಾನವಾಗ ಬರಳುಕಳು ಬಟಳುಷ ರಕತತ ಮತಳುತತ ಲನಜೀಳಯ ರನಪದಲಲ ಯೋನಯಸಂದ ಹನರಬರಳುತತತದ. ಈ ರಜೀತಯಾಗ ಋತಳುಚಕ ತವು ಉಸಂಟಾಗಳುತತತದ.

7. ಒಸಂದಳು ಹನವನ ನಜೀಳಛಜೀದ ನನಜೀಟದ ಚತ ತ ಬರದಳು ಭಾಗಗಳನಳುಶ ಗಳುರಳುತಸ..

8. ಗಭರಣನರನಜೀಧಕತಯ ವವಧ ವಧಾನಗಳಳು ಯಾವುವು ?ಗಭರಣನರನಜೀಧಕತ ವಧಾನಗಳಲಲ ಅನಜೀಕ ವಧಗಳವ.

ವಜೀಯಾರಣಣಳುವು ಅಸಂಡಾಣಳುವನಳುಶ ತಲಳುಪದಸಂತ ಯಾಸಂತಪಕ ತಡಯನಳುಶ ಉಸಂಟಳುಮಾಡಳುವುದಳು ಒಸಂದಳು ವಧ.ಶಶಶ ದ ಮಜೀಲ ಕಾಸಂಡನಮ ಧರಸಳುವುದಳು ಅರವಾ ಯೋನಯಳಗ ಚಜೀಲ ಧರಸಳುವುದಳು.ಗಭರಣನರನಜೀಧಕ ಸಾದನಗಳಾದ ವಸಂಕ ಅರವಾ ಕಾಪರ-ಟ ಯನಳುಶ ಹಾಕಕನಳಳುಳ ವುದಳು.

ಇನನಶಸಂದಳು ವಧದ ಗಭರಣನರನಜೀಧಕ ವದಾನವಸಂದರ ದಜೀಹದ ಹಾಮೊಜೀರಣನ ಗಳ ಸಮತನಜೀಲನವನಳುಶ ಬದಲಾಯಸಳುವುದಳು.ಈಔಷಧವನಳುಶ ಮಾತಪಯ ರನಪದಲಲ ಬಯಯ ಮನಲಕ ತಗದಳುಕನಳಳ ಬಜೀಕಾಗಳುತತತದ.

ಶಸತತಪಚಕತಲಸಯ ಮನಲಕ ಕನಡಾ ಗಭರಣಧಾರಣಯನಳುಶ ತಡಗಟಷ ಬಹಳುದಳು.

9.ಏಕಕನಜೀಶಜಜೀವಗಳಳು ಮತಳುತತ ಬಹಳುಕನಜೀಶಜಜೀವಗಳಲಲನ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತ ವಧಾನಗಳಳು ಹಜೀಗ ಭನಶ ವಾಗವ ?ಏಕಕನಜೀಶಜಜೀವಗಳಲಲ ಇಡಜೀ ಜಜೀವಕನಜೀಶವಜೀ ವಭಜನಗ ಒಳಪಡಳುತತತದ.ಇವುಗಳಳು ವದಳನ,ತಳುಸಂಡರಕ,ಮೊಗಳುಗ ವಕ ಮೊದಲಾದಅಲವೈಸಂಗಕ ವಧಾನಗಳ ಮನಲಕ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತ ನಡಸಳುತತತವ.

ಆದರ ಬಹಳುಕನಜೀಶಜೀಯ ಜಜೀವಗಳಳು ಅಲವೈಸಂಗಕವಾಗ ಕಾಯಜ ರಜೀತಯಲಲ ಮತಳುತತ ಬಜೀಜಕಗಳ ಮನಲಕ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತ ನಡಸಳುತತತವ.ಸಸಂಕಜೀಣರಣ ಜಜೀವಗಳಳು ಲವೈಸಂಗಕವಾಗ ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತ ನಡಸಳುತತತವ.

10.ಪಪಭಜೀದಗಳ ಜಜೀವಸಮಳುದಾಯಗಳಗ ಸಸರತಯನಳುಶ ಒದಗಸಲಳು ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತಯಳು ಹಜೀಗ ಸಹಾಯಕವಾಗದ ?ಸಸಂತಾನನಜೀತತ ತತತಯಳು ಜಜೀವಪಪಭಜೀದಗಳ ಮಳುಸಂದಳುವರಕಗ ಸಹಾಯವಾಗದ. ತಮಮಮ ನಶಜೀ ಹನಜೀಲಳುವ ಸಸಂತತಗಳನಳುಶ ಉತತ ತತತ ಮಾಡಳುವ ಮನಲಕ ಜಜೀವಸಮಳುದಾಯಕಕಕ ಸಸರತಯನಳುಶ ಕನಡಳುತತತವ. ಆದದ ರಸಂದಲಜೀ ಒಸಂದಳು ಬಕಳುಕಕ ತನಶ ನಳುಶ ಹನಜೀಲಳುವ ಬಕಕಕ ನ ಮರಗ ,ನಾಯ ತನಶ ನಳುಶ ಹನಜೀಲಳುವ ನಾಯ ಮರಗ ಜನಮಮ ನಜೀಡಳುತತತದ.ಮತಳುತತ ಅವುಗಳ ಪಪಭಜೀದಗಳಗ ಸಸರತಯನಳುಶ ಒದಗಸಳುತತತವ.

11.ಗಭರಣನರನಜೀಧಕ ವಧಾನಗಳನಳುಶ ಅಳವಡಸಕನಳಳ ಲಳು ಇರಬಹಳುದಾದ ಕಾರಣಗಳಜೀನಳು ?ಗಭರಣನರನಜೀಧಕ ವಧಾನಗಳನಳುಶ ಅಳವಡಸಕನಳಳ ಲಳು ಇರಬಹಳುದಾದ ಕಾರಣಗಳಳು :* ಅನಗತಠ ಗಭರಣಧಾರಣಯನಳುಶ ತಪತಸಲಳು.

*ಜನಸಸಂಖಠ ಸನಸ ಜೀಟವನಳುಶ ಕಡಮ ಮಾಡಲಳು.

* ಲವೈಸಂಗಕವಾಗ ಹರಡಳುವ ರನಜೀಗಗಳಸಂದ ರಕಷಸಕನಳಳ ಲಳು.

Prepared By :

Praveen Kamath KAsst TeacherGHS AnkanahalliSomavarpete TqKodaguE-mail :kamath415@gmail.com

praveenkamath82@gmail.comMob: 9480219800

ಅನನುವವಂಶಶೀಯತ ಮತನುತ ಜಶೀವವಕಾಸ ಪಠಠ ದ ಪಪಶಶಶಶೀತತರಗಳನು

1.ಒವಂದನು ಗನುಣ 'A’ ಅಲಲವಂಗಕವಾಗ ಪುನರನುತತಪಾದನ ನಡಸನುವ ಪಪಭಶೀದವವಂದರ ಜಶೀವಸವಂದಣಯ 10%

ರಷಷಟರನುತತದ.ಮತಶತವಂದನು ಗನುಣ B ಅದಶೀ ಸಮಶಹದ 60% ರಷಷಟದ, ಯಾವ ಗನುಣ ಮೊದಲನು ಹನುಟಷಟಕಶವಂಡರಬಹನುದನು ?ಗನುಣ A ಯನು ಶಶೀಕಡಾ 10 ಇರನುವ ಕಾರಣ ಅದನು ಇತತಶೀಚಗ ಹನುಟಷಟಕಶವಂಡರಬಹನುದನು ಮತನುತ ಗನುಣ B 60% ಇರನುವ ಕಾರಣ ಮೊದಲನು ಹನುಟಷಟಕಶವಂಡರಬಹನುದನು.

2.ಪಪಭಶೀದಗಳಲಲನ ಭನಶ ತಗಳ ಸಸೃಷಷಟ ಅವುಗಳ ಉಳವನನುಶ ಹಶೀಗ ಪಪಶೀತತಸಾಹಸನುತತವ ?ಕಲವಮಮಮ ಪರಸರದಲಲ ಉವಂಟಾಗನುವ ಧಡಶೀರ ಬದಲಾವಣಗಳನು ಒವಂದನು ಪಪಭಶೀದದ ಜಶೀವಗಳಗ ಬದನುಕಲನು ಅನಾನನುಕಶಲವಾಗ ಪರಣಮಸನುತತದ. ಉದಾಹರಣರಗ ಜಲಪರಸರ ವಠ ವಸಸ ಯಲಲ ನಶೀರನ ತಪದಲಲ ಒಮಮಮಲಶೀ ಏರಕ ಕವಂಡನುಬವಂದರ ಅಲಲ ವಾಸಸನುವ ಬಹನುತಶೀಕ ಬಠಕಷಟ ಶೀರಯಾಗಳನು ಸಾಯನುತತವ.ಆದರ ಕಲವು ಬಠಕಷಟ ಶೀರಯಾಗಳನು (ಭನಶ ತಯನುಳಳ ) ತಪದಲಲನ ಹಚಚ ಳ ಸಹಸಕಶವಂಡನು ಬದನುಕನುಳಯನುತತವ. ಒವಂದನು ವಶೀಳ ಈ ಬಠಕಷಟ ಶೀರಯಾಗಳಶ ಬದನುಕನುಳಯದದದ ರ ಅವುಗಳ ಪಪಭಶೀದವಶೀ ನಾಶವಾಗ ಬಡನುತತದ.

3. ಗನುಣಗಳನು ಪಪಬಲ ಅಥವಾ ದನುಬರಬಲವಾಗರಬಹನುದನು ಎವಂಬನುದನನುಶ ಮವಂಡಲ ರ ಪಪಯೋಗಗಳನು ಹಶೀಗ ತಶಶೀರಸನುತತವ ?ಮವಂಡಲರನು ಶನುದದ ಎತತರ ಮತನುತ ಕನುಬಬ ವಾದ ಬಟಾಣ ತಳಗಳನನುಶ ಸವಂಕರಸದರನು. ಅವುಗಳವಂದ ದಶರತ ಬಶೀಜಗಳನನುಶ ಬತತದರನು ಮತನುತ ಪಡದ ಸಸಠ ಗಳನನುಶ ಮೊದಲನಯ ತಳ ಪಶೀಳಗ (F1) ಎವಂದನು ಕರದರನು. ಈ ಸಸಠ ಗಳಲಲ ವೂ ಎತತರವಾಗದದ ವು. ಈಎತತರದ ಸಸಠ ಗಳಲಲ ಸಸ ಕಶೀಯ ಪರಾಗ ಸತಪಾ ಶರಬವಾಗನುವವಂತ ನಶಶೀಡಕಶವಂಡರನು. ದಶರತ ಬಶೀಜಗಳನನುಶ ಬತತದಾಗ ಪಡದ ತಳ ಪಶೀಳಗಯನನುಶ ಎರಡನಯ ತಳ ಪಶೀಳಗ( F2 ) ಎವಂದನು ಕರದನನು. ಈ ಸಸಠ ಗಳಲಲ ವೂ ಮೊದಲನಯ ತಳ ಪಶೀಳಗಯವಂತ ಎತತರವಾಗರಲಲಲ . ಬದಲಾಗ ಇವುಗಳಲಲ ನಾಲಲ ನಶೀ ಒವಂದನು ಭಾಗದ ಸಸಠ ಗಳನು ಕನುಬಬ ವಾಗದದ ವು. ಈ ಪಪಯೋಗದವಂದ ಮವಂಡಲರನು ತಗದನುಕಶವಂಡ ತಶೀರರಬನವವಂದರ ಮೊದಲನಯ ತಳ ಪಶೀಳಗಯಲಲ ದಶರತ ಎತತರ ಸಸಠ ಗಳನು ಶನುದದ ಸಸಠ ಗಳಾಗರಲಲಲ .ಬದಲಾಗ ಅವುಗಳಲಲ ಎತತರ ಮತನುತ ಕನುಬಬ ಎರಡಶ ಗನುಣಗಳನು ಇದದ ವು. ಅವುಗಳಲಲ ವೂ ಎತತರವಾಗರಲನು ಕಾರಣ ಎತತರ ಗನುಣ ಪಪಬಲವಾಗರನುವುದನು ಮತನುತ ಕನುಬಬ ಗನುಣ ದನುಬರಬಲವಾಗರನುವುದನು.

F1 ಎತತರ ಗಡಡ ಎಲಲ ವೂ ಎತತರವಾದ ಸವಂತತ

F2

ಎತತರ ಎತತರ ಎತತರ ಎತತರ ಎತತರ ಗಡಡ

4. ಗನುಣಗಳನು ಸಸ ತವಂತ ತವಾಗ ಅನನುವವಂಶಶೀಯವಾಗನುತತದ ಎವಂದನು ಮವಂಡಲರ ಪಪಯೋಗಗಳನು ಹಶೀಗ ತಶಶೀರಸನುತತವ. ?

ಮವಂಡಲರನು ದನುವಂಡಾದ ಹಸರನು ಮತನುತ ಸನುಕಾಲದ ಹಳದ ಬಶೀಜಗಳನನುಶ ಹಶವಂದರನುವ ಬಟಾಣ ಸಸಠ ಗಳನನುಶ ಸವಂಕರಸದರನು.

ದನುವಂಡಾದ ಹಸರನು ಸನುಕಾಲದ ಹಳದ

ಲವಂಗಾಣನುಗಳನು

ದನುವಂಡಾದ ಹಳದ ಮೊದಲನಯ ತಳ ಪಶೀಳಗಯಲಲ ದನುವಂಡಾದ ಹಳದ ಬಶೀಜಗಳನನುಶ ಹಶವಂದರನುವ ಸಸಠ ಗಳನು ದಶರತ ಕಾರಣ ದನುವಂಡಗ ಮತನುತ ಹಳದ ಗನುಣಗಳನು ಪಪಬಲವಾದವು ಎವಂದನು ತಳಯಬಹನುದಾಗದ.

ಈ ಮೊದಲನಯ ತಳ ಪಶೀಳಗಯ (F1) ಸಸಠ ಗಳನನುಶ ಸಸ ಕಶೀಯ ಪರಾಗಸತಪಾ ಶರಬವಾಗನುವವಂತ ರಡದಾಗ ಎರಡನಯ ತಳ ಪಶೀಳಗಯಲಲ (F2) ದನುವಂಡನಯ ಹಳದ,ದನುವಂಡನಯ ಹಸರನು,ಸನುಕಾಲದ ಹಳದ ಮತನುತ ಸನುಕಾಲದ ಹಸರನು ಸಸಠ ಗಳನು 9 : 3 : 3 : 1

ಅನನುಪಾತದಲಲ ದಶರತವು.ಈ ರಶೀತಯ ತಳಶೀಕರಣದಲಲ ( ದಸತಳಶೀಕರಣ) ಎರಡನು ಜಶತ ಗನುಣಗಳನು ಸಸ ತವಂತ ತವಾಗ ಅನನುವವಂಶಶೀಯವಾಗನುತತವ ಎವಂದನು ತಳದನು ಬರನುತತದ.

5. A ರಕತದ ಗನುವಂಪು ಹಶವಂದರನುವ ಗವಂಡಸನು, O ರಕತದ ಗನುವಂಪನ ಮಹಳಯನನುಶ ಮದನುವಯಾಗನುತತನ. ಅವರ ಮಗಳನು O

ರಕತದ ಗನುವಂಪನನುಶ ಹಶವಂದದದಾಳ. ಈ ರಹತಯನು ನಮಗ ರಕತದ A ಅಥವಾ O ಗನುಣಗಳಲಲ ಯಾವುದನು ಪಪಬಲ ಎವಂದನು ಹಶೀಳಲನು ಸಾಕಾಗನುತತದಯಶೀ ? ಹದಾದರ ಏಕ ? ಇಲಲ ವಾದರ ಏಕಲಲ ?

ಇಲಲ . ಈ ರಹತಯನು ಯಾವ ರಕತದ ಗನುವಂಪು ಪಪಬಲ ಎವಂದನು ಹಶೀಳಲನು ಸಾಕಾಗನುವುದಲಲ . ಏಕವಂದರ ಅವರ ವವಂಶದ ರಕತದ ಗನುವಂಪುಗಳ ರಹತಯನು ಲಭಠ ವಲಲ .

6.ರನವರಲಲ ಮಗನುವನ ಲವಂಗವು ಹಶೀಗ ನರರಬರತವಾಗನುತತದ ?ರನವರಲಲ ಹಣನುಣ ಎರಡನು X ಮತನುತ ಗವಂಡನು ಒವಂದನು X ಮತನುತ ಒವಂದನು Y ವಣರಬತವಂತನುಗಳನನುಶ ಹಶವಂದರನುತತರ.ಆದದ ರವಂದ ಮಹಳಯರನು XX ಮತನುತ ಪುರನುಷರನು XY ಆಗದದಾರ. ಲವಂಗಾಣನುಗಳನು ಉತತಪಾ ತತಯಾಗನುವಾಗ ಅವಂದರ ಮಯಾಸಸ ವಭಜನಯ ಸಮಯದಲಲ ವಣರಬತವಂತನುಗಳನು ಅರರಬದಷಷಟಗನುತತವ.ಅವಂದರ ಹಣಣನವಂದ X ಮತನುತ ಗವಂಡನವಂದ X ಅಥವಾ Y

ವಣರಬತವಂತನುಗಳನು ಉತತಪಾ ತತಯಾಗನುತತವ. ಆದದ ರವಂದ ಲವಂಗ ನರರಬರವು ಗವಂಡನ ವಣರಬತವಂತನುಗಳವಂದ ಆಗನುತತದ. ಗವಂಡನ X

ವಣರಬತವಂತನು ಹಣಣನ X ವಣರಬತವಂತನುವನ ಜಶತಗಶಡದರ ಹನುಟನುಷಟ ವ ಮಗನುವು ಹಣಣಗರನುತತದ ಮತನುತ ಗವಂಡನ Y ಹಣಣನ X

ಜಶತಗಶಡದರ ಹನುಟನುಷಟ ವ ಮಗನುವು ಗವಂಡಾಗರನುತತದ.

ತವಂದ ತಯ

ಮಗಳನು ಮಗ ಮಗಳನು ಮಗ

7. ನದರಬಷಷಟ ಗನುಣವರನುವ ಜಶೀವಗಳನು ಜಶೀವಸಮಶಹವವಂದರಲಲ ಹಚಚಗನುವ ವವರ ರಶೀತಗಳಾವುವು ?ನದರಬಷಷಟ ಗನುಣವರನುವ ಜಶೀವಗಳನು ಜಶೀವಸಮಶಹವವಂದರಲಲ ಈ ಕಳಗನ ವರನಗಳಲಲ ಹಚಚಗಬಹನುದನು.

೧. ನಸಗರಬದ ಆಯಲ ಯ ಮಶಲಕ ೨. ಉತತಪಾ ರವತರಬನಗಳ ಮಶಲಕ ೩. ಅಜರಬಸದ ಲಕಷಣಗಳನು ಅನನುವವಂಶಶೀಯವಾದಾಗ.

8. ಜಶೀವಯವಂದನು ತನಶ ಜಶೀವತವಧಯಲಲ ಗಳಸಕಶವಂಡ ಗನುಣಗಳನು ಅನನುವವಂಶಶೀಯವಾಗನುವುದಲಲ . ಏಕ ?ಜಶೀವತವಧಯಲಲ ಗಳಸಕಶವಂಡ ಗನುಣಗಳನು ಕಾಯಕಕಶಶೀಶಗಳಲಲ ಬದಲಾವಣ ತರನುತತವ ಹಶರತನು ಲವಂಗಾಣನುಕಶಶೀಶಗಳಲಲ ಬದಲಾವಣ ತರನುವುದಲಲ .ಆದದ ರವಂದ ಜಶೀವಯವಂದನು ತನಶ ಜಶೀವತವಧಯಲಲ ಗಳಸಕಶವಂಡ ಗನುಣಗಳನು ಅನನುವವಂಶಶೀಯವಾಗನುವುದಲಲ .

9. ಕಡಮ ಸವಂಖಠಯ ಹನುಲಗಳನು ಬದನುಕನುಳಯನುತತರನುವುದನು ತಳಶಾಸ ಪತದ ದಸೃಷಷಟಕಶಶೀನದವಂದ ಚವಂತಗ ಕಾರಣವಾಗದ ಏಕ ? ಹನುಲಗಳ ಕಡಮ ಸವಂಖಠಯನು ಕಡಮ ಬನಶ ತಯ ಸಶಚಕವಾಗದ.ಇದರವಂದ ಮನುವಂದನ ಪಶೀಳಗಯ ಹನುಲಗಳಲಲ ಭನಶ ತಯನು ಕಡಮಯಾಗನುತತದ ಎವಂಬನುದನು ತಳಶಾಸತಪದ ದಸೃಷಷಟಕಶಶೀನದವಂದ ಚವಂತಗ ಕಾರಣವಾಗದ.

10. ಹಶಸ ಪಪಭಶೀದವವಂದರ ಉಗಮಕಲ ಕಾರಣವಾಗನುವ ಅವಂಶಗಳನು ಯಾವುವು ?

೧. ನಸಗರಬದ ಆಯಲ೨. ಉತತಪಾ ರವತರಬನಗಳನು ೩. ಅಜರಬಸದ ಲಕಷಣಗಳನು ಅನನುವವಂಶಶೀಯವಾದಾಗ.

11. ಸಸ ಕಶೀಯ ಪರಾಗಸತಪಾ ಶರಬ ಹಶವಂದನುವ ಸಸಠ ಪಪಭಶೀದಗಳ ಪಪಭಶೀದಶೀಕರಣದಲಲ ಭಗಶಶೀಳಕ ಬಶೀಪರಬಡನುವಕಯನು ಒವಂದನು ಪಪಮನುಖ ಅವಂಶವಾಗನುತತದಯಶೀ ? ಹದಾದರ ಏಕ ಇಲಲ ವಾದರ ಏಕಲಲ ?ಇಲಲ .ಏಕವಂದರ ಭಗಶಶೀಳಕ ಬಶೀಪರಬಡನುವಕಯನು ಸಸ ಕಶೀಯ ಪರಾಗಸತಪಾ ಶರಬಕಲ ಯಾವುದಶೀ ತಶವಂದರ ಉವಂಟನುರಡನುವುದಲಲ . ಯಾಕವಂದರ ಸಸ ಕಶೀಯ ಪರಾಗಸತಪಾ ಶರಬದಲಲ ಒವಂದನು ಹಶವನ ಪರಾಗವು ಅದಶೀ ಹಶವನ ಶಲಾಕಯ ಮಶೀಲ ಬಶೀಳನುತತದ.

12. ಅಲಲವಂಗಕ ಸವಂತನಶಶೀತತಪಾ ತತ ರಡನುವ ಜಶೀವಗಳ ಪಪಭಶೀಧಶೀಕರಣದಲಲ ಭಗಶಶೀಳಕ ಬಶೀಪರಬಡನುವಕಯನು ಒವಂದನು ಪಪಮನುಖ ಅವಂಶವಾಗನುತತದಯಶೀ ? ಹದಾದರ ಏಕ ಇಲಲ ವಾದರ ಏಕಲಲ ?ಅಲಲವಂಗಕ ಸವಂತನಶಶೀತತಪಾ ತತ ರಡನುವ ಜಶೀವಗಳಲಲ ಸವಂತನಶಶೀತತಪಾ ತತ ಕ ಪಯಯಲಲ ಕಶೀವಲ ಒವಂದನು ಜಶೀವ ಪಾಲಶಲಗೊಳನುಳ ತತದ.ಇವುಗಳಲಲ ಡ.ಎನ.ಎ ಸರಯಾಗ ಅನನುವವಂಶಶೀಯವಾಗದದದ ರ ಭನಶ ತಯನು ಉವಂಟಾಗಲನು ಕಾರಣವಾಗನುತತದ. ಆದದ ರವಂದ ಭಗಶಶೀಳಕ ಬಶೀಪರಬಡನುವಕಯನು ಈ ಜಶೀವಗಳ ಪಪಬಶೀಧಶೀಕರಣದಲಲ ಪಪಮನುಖ ಪಾತ ತ ವಹಸನುವುದಲಲ . .

13. ಜಶೀವವಕಾಸಶೀಯ ನಯಮಗಳನನುಸಾರ ಎರಡನು ಪಪಭಶೀದಗಳನು ಎಷನುಷಟ ಹತತರವಾಗವ.ಎವಂದನು ತಳಸನುವ ಗನುಣಗಳಗ ಒವಂದನು ಉದಾಹರಣ ಕಶಡ.

ಡಲನಶಶೀಸಾರ ಗಳಲಲ ಕವಂಡನು ಬವಂದ ರಕಲಗಳನು ಮತನುತ ಹಕಲ ಗಳ ರಕಲಗಳನನುಶ ಹಶಶೀಲಸದಾಗ ಸರಶೀಸಸೃಪಗಳವಂದ ಹಕಲ ಗಳ ಉಗಮವಾಯತನು ಎವಂದನು ತಳದನು ಬರನುತತದ. ಡಲನಶಶೀಸಾರಗ ಳಲಲ ರಕಲಗಳನು ತಮಮಮ ದಶೀಹದ ಉಷಣ ತಯನನುಶ ಕಾಪಾಡಲನು ಸಹಾಯವಾದರ ಹಕಲ ಗಳಲಲ ಅದನು ಹಾರಾಡಲನು ಸಹಾಯವಾಗದ. ಇದನು ಸರಶೀಸಸೃಪಗಳಗಶ ಮತನುತ ಹಕಲ ಗಳಗಶ ಇರನುವ ನಕಟ ಸವಂಬವಂರವನನುಶ ತಳಸನುತತದ ಮತನುತ ರಕಲಗಳನು ಸರಶೀಸಸೃಪಗಳವಂದ ವಕಾಸಗಶವಂಡವ ಎವಂದನು ತಳದನು ಬರನುತತದ.

14.ಚಟಷಟಯ ರಕಲ ಹಾಗನು ಬವಲಯ ರಕಲಗಳನನುಶ ಸಮರಶಪ ಅವಂಗಗಳವಂದನು ಪರಗಣಸಬಹನುದಶೀ ? ಹದಾದರ ಏಕ ಇಲಲ ವಾದರ ಏಕಲಲ ?ಚಟಷಟಯ ರಕಲ ಮತನುತ ಬವಲಯ ರಕಲ ಎರಡಶ ಕಶಡಾ ಹಾರಲನು ಸಹಾಯ ರಡನುವ ಅವಂಗಗಳನು.ಅವು ರಡನುವ ಕಾಯರಬ ಒವಂದಶೀ ಆದರಶ ರಚನಯಲಲ ವಠ ತಠಸ ಹಶವಂದವ. ಆದದ ರವಂದ ಅವು ಕಾಯಾರಬನನುರಶಪ ಅವಂಗಗಳಶೀ ಹಶರತನು ಸಮರಶಪ ಅವಂಗಗಳಲಲ .

15. ಪಳಯನುಳಕಗಳನು ಎವಂದರಶೀನನು ? ಅವು ಜಶೀವವಕಾಸ ಪಪಕ ಪಯಯ ಕನುರತನು ನಮಗಶೀನನು ತಳಸನುತತವ ?ಸತತ ಜಶೀವಗಳ ದಶೀಹ ಅಥವಾ ದಶೀಹಭಾಗಗಳ ಪಡಯಚಚನ ಅವಶಶೀಷಗಳಶೀ ಪಳಯನುಳಕಗಳನು .ಪಳಯನುಳಕಗಳನು ಈಗರನುವ ಸಸಠ ಅಥವಾ ಪಾಪಣಗಳ ಪೂವರಬಜರನನುಶ ಪಪತನಧಸನುತತವ. ಅವುಗಳ ಗನುಣಲಕಷಣಗಳನನುಶ ಅರಠ ಯನ ರಡನುವುದರವಂದ ನಮಗ ಈಗರನುವ ಜಶೀವಗಳ ದಶೀಹ ರಚನಯಲಲ ಅಥವಾ ಗನುಣಲಕಷಣಗಳಲಲನ ವಕಾಸ ಹಶೀಗ ಆಯತನು ಎವಂದನು ತಳಯಬಹನುದಾಗದ.

16. ನಶಶೀಡಲನು ಪರಸತಪಾ ರ ವಭನಶ ವಾಗರನುವ ಗಾತ ತ,ಬಣಣ ಮತನುತ ರಶಪ ಹಶವಂದರನುವ ರನವ ಜಶೀವಗಳಲಲ ರಶ ಒವಂದಶೀ ಪಪಭಶೀದಕಲ ಸಶೀರರನುವರವಂದನು ಹಶೀಳಲಾಗನುತತದ . ಏಕ ?ತಮಮಮ ತಮಮಮ ಲಲೇ ಸವಂತನಶಶೀತತಪಾ ತತ ರಡ ತಮಮಮ ನಶಶೀ ಹಶಶೀಲನುವ ಫಲವವಂತ ಪಶೀಳಗಯನನುಶ ಉತತಪಾ ತತ ರಡಬಲಲ ಜಶೀವಗಳ ಗನುವಂಪಗ ಪಪಬಶೀರ ಎನನುಶ ವರನು. ರನವರಲಲ ಕವಂಡನುಬರನುವ ವಭನಶ ಗಾತ ತ,ಬಣಣ ,ರಶಪಗಳನು ಪರಸರದವಂದ ನಯವಂತ ತಣಕಶಲಳಪಟಷಟವ.. ಈ ಲಕಷಣಗಳನನುಶ ಆರರಸ ವಭನಶ ರನವ ಕನುಲಗಳನನುಶ ನಾವು ಕಾಣಬಹನುದಾಗದ. ಆದರ ಈ ವಭನಶ ಲಕಷಣಗಳರನುವ ರನವ

ಕನುಲಗಳಲಲ ವೂ ತಮಮಮ ತಮಮಮ ಲಲ ಸವಂತನಶಶೀತತಪಾ ತತ ರಡ ಫಲವವಂತ ಪಶೀಳಗಯನನುಶ ಉತತಪಾ ತತ ರಡನುವ ಸಾಮಥಠ ರಬ ಹಶವಂದರನುವ ಕಾರಣ ರನವ ಜಶೀವಗಳಲಲ ವೂ ಒವಂದಶೀ ಪಪಬಶೀರಕಲ ಸಶೀರವ ಎವಂದನು ಹಶೀಳಲಾಗನುತತದ.

17. ಜಶೀವವಕಾಸಶೀಯ ನಯಮಗಳನನುಸಾರ ಬಠಕಷಟ ಶೀರಯಾ ,ಜಶೀಡ , ಮಶೀನನು ಹಾಗನು ಚವಂಪಾವಂಜಗಳಲಲ ಯಾವುದನು ಉತತಮ ದಶೀಹ ವನಾಠಸ ಹಶವಂದದ ? ಏಕ ಮತನುತ ಏಕಲಲ ?ಉತತಮ ದಶೀಹ ವನಾಠಸವನನುಶ ಜಶೀವವಕಾಸದಶವಂದಗ ಸಮಶೀಕರಸಲನು ಸಾರಠ ವಲಲ .ವಕಾಸವು ಹಚನುಚ ಸವಂಕಶೀಣರಬ ದಶೀಹ ವನಾಠಸವುಳಳ ಜಶೀವಗಳ ಉತತಪಾ ತತಗ ಕಾರಣವಾಗದ. ಸರಳ ದಶೀಹ ವನಾಠಸವನನುಶ ಹಶವಂದರನುವ ಬಠಕಷಟ ಶೀರಯಾ ಭಶಮಯ ಮಶೀಲನ ಎಲಾಲ ರಶೀತಯ ಆವಾಸಗಳಲಲ ಕವಂಡನು ಬರನುತತವ. ಅವು ಅತಶೀ ಉಷಣ ವಾತವರಣದಲಲ,ಆಳ ಸಮನುದಪದಲಲ,ಮತನುತ ತಣಣ ನಯ ವಾತವರಣದಲಶಲ ಕಶಡಾ ಬದನುಕನುಳಯಬಲಲ ವು .

ಅಭಾಠಸದ ಪಪಶಶಶಶೀತತರಗಳನು1. ಮವಂಡಲರ ಪಪಯೋಗವವಂದರಲಲ ನಶೀರಳ ಹಶ ಬಡನುವ ಎತತರದ ಸಸಠ ಗಳಶವಂದಗ ಬಳ ಹಶ ಬಡನುವ ಕನುಬಬ ಸಸಠ ಗಳನನುಶ ತಗದನುಕಶಳಳ ಲಾಗದ. ಇವುಗಳವಂದ ಪಡದ ಸವಂತತಯಲಲ ವೂ ನಶೀರಳ ಹಶವುಗಳನನುಶ ಹಶವಂದದ. ಆದರ ಅರರಬದಷನುಷಟ ಕನುಬಬ ವಾಗವ. ಇದರವಂದ ನಾವು ಎತತರ ಸಸಠ ದ ತಳಗನುಣವನನುಶ ಹಶೀಗ ಸಶಚಸಬಹನುದನು.

ಸ) TtWW

2. ಸಮರಶಪ ಅವಂಗಗಳಗ ಉದಾಹರಣಯವಂದರ .ಬ) ನಮಮಮ ಹಲನುಲ ಗಳನು ಮತನುತ ಆನಯ ದವಂತಗಳನು.

3. ಈ ಕಳಗನವುಗಳಲಲ ಜಶೀವವಕಾಸದ ದಸೃಷಷಟಕಶಶೀನದವಂದ ನಾವು ಹಚನುಚ ಸವಂಬವಂಧಸರನುವುದನುಬ) ಒಬಬ ಚಶೀನಶೀ ಶಾಲಾ ಬಲಕ

4.ಅರಠ ಯನವವಂದರ ಪಪಕಾರ ತಳಬಣಣ ದ ಕಣನುಣ ಗಳರನುವ ಮಕಲ ಳನು ತಳಗಣಣನ ಪಶೀಷಕರನನುಶ ಹಶವಂದರನುತತರವಂದನು ತಳದನು ಬವಂದದ. ಇದನಾಶರರಸದ ತಳಗಣಣಗ ಕಾರಣವಾದ ಗನುಣ ಪಪಬಲವಶೀ ಅಥವಾ ದನುಬರಬಲವಶೀ ? ಏಕ ಅಥವಾ ಏಕಲಲ ?ತಳಬಣಣ ದ ಕಣನುಣ ಗಳರನುವ ಮಕಲ ಳ ಲವಂಗಾಣನುಗಳನು LL ಅಥವಾ Ll ಅಥವಾ ll ಆಗರಬಹನುದವಂದನು ಊಹಸಶಶೀಣ. ಒವಂದನು ವಶೀಳ ಮಕಲ ಳನು LL ಲವಂಗಾಣನುಗಳನನುಶ ಹಶವಂದದದ ರ ಅವರ ಪಶೀಷಕರಶ ಕಶಡಾ LL ಲವಂಗಾಣನುಗಳನನುಶ ಹಶವಂದರಬಶೀಕನು.

LL × LL↓ LLಒವಂದನು ವಶೀಳ ಮಕಲ ಳನು ll ಲವಂಗಾಣನುಗಳನನುಶ ಹಶವಂದದದ ರ ಅವರ ಪಷಕರಶ ಕಶಡಾ ll ಲವಂಗಾಣನುಗಳನನುಶ ಹಶವಂದರಬಶೀಕನು.

ll×ll↓

llಆದದ ರವಂದ ತಳಗಣಣಗ ಕಾರಣವಾದ ಗನುಣ ಪಪಬಲವಶೀ ಅಥವಾ ದನುಬರಬಲವಶೀ ಎವಂದನು ಹಶೀಳಲನು ಸಾದಠ ವಲಲ .

5.ಅರಠ ಯನ ಕಷೇತ ತಗಳಾದ -ಜಶೀವವಕಾಸ ಹಾಗನು ವಗಶೀರಬಕರಣ ಹಶೀಗ ಅವಂತರ ಸವಂಬವಂಧಸದ ?ಜಶೀವಗಳ ಆವಂರಕ ಮತನುತ ಬಹಠ ಗನುಣಲಕಷಣಗಳಗನನುಸಾರವಾಗ ಅಥವಾ ಅವು ವಕಾಸ ಹಶವಂದದ ರಶೀತಗ ಅನನುಗನುಣವಾಗ ವಠ ವಸಸತವಾಗ ಗನುವಂಪುಗಶಡಸನುವುದಕಲ ವಗಶೀರಬಕರಣ ಎನನುಶ ವರನು. ಎರಡನು ಪಪಬಶೀರಗಳ ಸಾರನಠ ಲಕಷಣಗಳನು ಹಚಚದವಂತಲಾಲ

ಅವುಗಳ ನಡನುವನ ಸವಂಬವಂರವೂ ನಕಟವಾಗನುತತದ. ನಕಟ ಸವಂಬವಂರವದದ ಷಶಷಟ ಇತತಶೀಚನ ಸಾರನಠ ಪೂವರಬಜರನನುಶ ಹಶವಂದರನುತತವ. ಉದಾಹರಣಗ : ಒಬಬ ಸಶಶೀದರ ಸಶಶೀದರಯರನು ನಕಟ ಸವಂಬವಂಧಗಳಾಗರನುತತರ.ಒವಂದನು ಪಶೀಳಗಯ ಹವಂದಅವರನು ತಮಮಮ ಪಶೀಷಕರನನುಶ ಸಾರನಠ ಪೂವರಬಜರಾಗ ಹಶವಂದರನುತತರ. ಆ ಹನುಡನುಗ ಹಾಗನು ಸಶಶೀದರ ಸವಂಬವಂಧಗಳನು ಸವಂಬವಂಧಕರಶೀ ಆಗದದ ರಶ ಅವಳ ಸಶಶೀದರನಷನುಷಟ ನಕಟವಲಲ . ಏಕವಂದರ ಸಶಶೀದರ ಸವಂಬವಂಧಯ ಸಾರನಠ ಪೂವರಬಜರಾದ ಅಜಬ ಅಜಬಯರನು ಅವರಗವಂತ ಎರಡನು ಪಶೀಳಗ ಹವಂದನವರನು. ಮೊದಲ ಪಶೀಳಗಯವರಲಲ .ಆದದ ರವಂದ ಜಶೀವವಕಾಸಶೀಯ ಸವಂಬವಂರಗಳ ಪಪತಬವಂಬವಶೀ ವಗಶೀರಬಕರಣವವಂದನು ತಳಯಬಹನುದನು.

6. ರಚನಾನನುರಶಪ ಹಾಗನು ಕಾಯಾರಬನನುರಶಪ ಅವಂಗಗಳನನುಶ ಉದಾಹರಣಯವಂದಗ ವವರಸ.

ಮಶಲ ವನಾಠಸ ಒವಂದಶೀ ಆಗದನುದ ರಡನುವ ಕಾಯರಬ ವಭನಶ ವಾಗರನುವ ಅವಂಗಗಳಶೀ ರಚನಾನನುರಶಪ ಅವಂಗಗಳನು.ಉದಾಹರಣಗ ಹಕಲ ಗಳನು,,ಸರಶೀಸಸೃಪಗಳನು ಮತನುತ ಉಭಯವಾಸಗಳಗರನುವವಂತ ಸತನಗಳಗಶ ನಾಲನುಲ ಕಾಲನುಗಳವ.ಆದರ ಇವು ವಭನಶ ಕಾಯರಬನವರಬಹಸನುವವಂತ ರಪಾರಬಡಾಗವ.

ರಡನುವ ಕಾಯರಬ ಒವಂದಶೀ ಆಗದನುದ ಮಶಲ ವನಾಠಸ ಬಶೀರ ಬಶೀರ ಆಗರನುವ ಅವಂಗಗಳಶೀ ಕಾಯಾರಬನನುರಶಪ ಅವಂಗಗಳನು.

ಉದಾಹರಣಗ ಹಕಲ ಹಾಗನು ಬವಲಯ ರಕಲಗಳನು. ಬವಲಯ ರಕಲಗಳನು ನಶೀಳವಾದ ಬರಳನುಗಳ ನಡನುವ ಚಮರಬದ ಮಡಕಗಳಾಗವ.ಹಕಲ ಗಳ ರಕಲಗಳನು ತಶಶೀಳನನುದದ ಕಶಲ ಆವರಸರನುವ ಗರ-ಪುಕಲ ಗಳವಂದ ಆಗವ.

7.ನಾಯಯವಂದರ ಕಶದಲಬಣಣ ದ ಪಪಬಲತಯನನುಶ ಕವಂಡನುಹಡಯನುವ ಗನುರ ಇರನುವ ಯೋಜನಯವಂದನನುಶ ರಶಪಸ.

ನಾಯಯ ಕಶದಲ ಬಣಣ ಕಲ ಬಶೀರ ಬಶೀರ ಜಶೀನ ಗಳನು ಕಾರಣವಾಗವ .ಸನುರರನು ಹನಶಶಶೀವಂದನು ಜಶೀನ ನಮಶನಗಳನನುಶ ಗನುರನುತಸಲಾಗದ.( A,B, C, D ,E ,F G, M, P , S ,T ).ನಾಯಯನು ತನಶ ಪಶೀಷಕರವಂದ ತಲಾ ಒವಂದನು ಜಶೀನ ಅನನುಶ ಪಡಯನುತತದ. ಪಪಬಲವಾಗರನುವ ಅವಂಶವು ಅಲಲ ವಠ ಕತರಶಪದಲಲ ಪಪಕಟವಾಗನುತತದ. . ಉದಾಹರಣಗ B ಜಶೀನ ನಮಶನಯಲಲ ನಾಯಯನು ಕಪುತಪಾ ಅಥವಾ ಕವಂದನು ಕಶದಲ ಬಣಣ ವನನುಶ ಪಡಯನುತತದ.

ಒವಂದನು ಪಶೀಷಕ ಶನುದದ ಕಪುತಪಾ ತಳ (BB) ಮತನುತ ಇನಶಶವಂದನು ಪಶೀಷಕ ಶನುದದ ಕವಂದನು ತಳ (bb) ಎವಂದನು ಊಹಸದರ BB bbB bBB Bbಇಲಲ ಎಲಾಲ ನಾಯಮರಗಳನು ಕಪುತಪಾ ಬಣಣ ದ ಕಶದಲನನುಶ ಹಶವಂದರನುತತವ .ಆದರ ಅವು ಎರಡಶ ಗನುಣಗಳ ಜಶೀನ ಅನನುಶ ಹಶವಂದರನುತತವ ಅವಂದರ ಕಪುತಪಾ ಮತನುತ ಕವಂದನು .ಒವಂದನು ವಶೀಳ ಈ ನಾಯಗಳನು ತಮಮಮ ತಮಮಮ ಲಲ ಸವಂತನಶಶೀತತಪಾ ತತ ನಡಸದರ ಅವು 1: 2: 1 ಅನನುಪಾತದಲಲ ಶನುದದ ಕಪುತಪಾ (BB),ಕಪುತಪಾ (Bb) ಮತನುತ ಕವಂದನು ಬಣಣ ದ(bb) ಮರಗಳನನುಶ ಉತತಪಾದಸನುತತವ.

8. ಜಶೀವವಕಾಸಶೀಯ ಸವಂಬವಂರಗಳನನುಶ ನರರಬರಸನುವಲಲ ಪಳಯನುಳಕಗಳ ಪಾಪಮನುಖಠ ತಯನನುಶ ವವರಸ.

ಪಳಯನುಳಕಗಳ ಅವಂಗರಚನಗಳ ವಶಲಶೀಷಣಯನು ಜಶೀವವಕಾಸಶೀಯ ಸವಂಬವಂರಗಳನು ಎಷನುಷಟ ಹವಂದನವವಂದನು ನರರಬರಸಲನು ಸಹಾಯ ರಡನುತತವ. ಆದರ ಅವಲಲ ವೂ ಭಶ ಚರತಪಯಲಲ ಏನಾಗರಬಹನುದವಂಬ ಊಹಗಳಷಷಟಶೀ. ಅವಂಗ ರಚನಾ ಅರಠ ಯನಗಳನನುಶ ಈಗ ಜಶೀವವಂತವಾಗರನುವ ಪಪಬಶೀರಗಳ ಮಶೀಲಷಷಟಶೀ ಅಲಲ ದಶೀ ಅಳದನು ಹಶಶೀಗರನುವ ಪಪಬಶೀರಗಳ ಮಶೀಲಯಶ ನಡಸಬಹನುದನು.ಅಳದನು ಹಶಶೀಗರನುವ ಪಪಬಶೀರಗಳನು ನಮಗ ಪಳಯನುಳಕಗಳ ಮಶಲಕ ತಳಯನುತತದ. ಭಶಮಯನನುಶ ಅಗಯನುತತ ಹಶಶೀದರ ಪಳಯನುಳಕಗಳನು ಸಗಲಾರವಂಭಸನುತತವ. ಮಶೀಲತಪಾ ದರದಲಲ ಸಗನುವ ಪಳಯನುಳಕಗಳನು ಆಳಪದರದಲಲನ ಪಳಯನುಳಕಗಳಗವಂತ ಇತತಶೀಚನವಾಗರನುತತವ.

9. ನಜಶೀರಬವ ದಪವಠ ಗಳವಂದ ಜಶೀವದ ಉಗಮವಾಗದ ಎವಂಬನುದಕಲ ನಮಮಮ ಬಳ ಇರನುವ ಸಾಕಠರರಗಳಶೀನನು ?ಜ.ಬ.ಎಸ ಹಾಲಡಶೀನ ಎವಂಬ ಬಪಟಶೀಷ ವಜಞಾನ ಭಶಮಯನು ರಶಪುಗಶವಂಡ ನವಂತರದಲಲ ಕವಂಡನುಬವಂದ ನರವಯವ ಅಣನುಗಳವಂದ ಜಶೀವದ ಉಗಮ ಪಾಪರವಂಭವಾಗರಬಹನುದವಂದನು ಸಶಚಸದರನು. ಈಗರನುವುದಕಲ ವಂತಲಶ ವಭನಶ ವಾಗದದ ಆ ಸಮಯದಲಲ ಭಶಮಯ ಮಶೀಲದದ ಪರಸಸತಯನು ಬಹನುಷ: ಜಶೀವದ ಉಗಮಕಲ ಅಗತಠ ವಾಗದದ ಸಾವಯವ ಅಣನುಗಳ ಉತತಪಾದನಗ ಸಹಾಯಕವಾಗರಬಹನುದವಂದನು ಊಹಸದರನು.ಹಶೀಗಶೀ ಮನುವಂದನುವರದನು ರಾಸಾಯನಕ ಸವಂಶಲಶೀಷಣಗಳವಂದ ಪಾಪಚಶೀನ ಜಶೀವಗಳನು ಉವಂಟಾಗರಬಹನುದನು.

ಪಾಪಚಶೀನ ಭಶಮಯ ಮಶೀಲದದ ಪರಸಸತಯನನುಶ ಹಶಶೀಲನುವ ( ಮಶೀಥಶೀನ , ಅಮೊಶೀನಯಾ , ಹಲಡಶಪ ಶೀಜನ ಸಲಲಲಡ, ಆದರ ಆಕತಸಾ ಜನ ರಹತ ) ವಾತವರಣವನನುಶ ನಶೀರನ ಮಶೀಲ ಸಾಷಟಠನಲಶೀ ಎಲ ಮಲಲ ರ ಮತನುತ ಹರಾಲಡ ಸ ಯಶರಯವರನು ನಮರಬಸದರನು.ಇದನನುಶ 100 ಡಗಪ ಸಲತಸಾಯಸ ಗವಂತ ಕಡಮ ತಪದಲಲಟಷಟ ರನು ಮತನುತ ಮವಂಚನ ರಶೀತಯ ವದನುಠ ತ ಕಡಗಳನನುಶ ಅನಲ ಮಶ ಪಣದಶಳಗ ಹಾಯಸದರನು. ಒವಂದನು ವಾರದ ನವಂತರ ನಶಶೀಡದಾಗ ಮಶೀಥಶೀನ ನಲಲದದ 15% ಕಾಬರಬನ ಸರಳ ಸಾವಯವ ಸವಂಯನುಕತಗಳಾಗ ಪರವತರಬನಯಾಗದದ ವು. ಇದರಲಲ ಪಪಶೀಟಶೀನ ರಚನಗ ಅಗತಠ ವಾಗದದ ಅಮಲನಶಶೀ ಆಮಲ ಗಳನು ಉವಂಟಾಗದದ ವು.

10. ಅಲಲವಂಗಕ ಸವಂತನಶಶೀತತಪಾ ತತಯವಂದಾದ ಭನಶ ತಗಳಗವಂತ ಲಲವಂಗಕ ಸವಂತನಶಶೀತತಪಾ ತತಯವಂದಾದ ಭನಶ ತಗಳನು ಹಚನುಚ ಸಮಥರಬವಾಗರನುತತವ ಎವಂಬನುದನನುಶ ವವರಸ.

ಲಲವಂಗಕ ಸವಂತನಶಶೀತತಪಾ ತತಯನು ಸವಂತನಶಶೀತತಪಾ ತತಯ ಸಮಯದಲಲ ಎರಡನು ವಭನಶ ಜಶೀವಗಳ ಡ.ಎನ.ಎ ಅಣನುಗಳ ಸಶೀರನುವಕಯ ಪಪಕ ಪಯಯನನುಶ ಸವಂಯೋಜಸನುತತದ. ಈ ಪಪಕ ಪಯಯಲಲ ಹಚನುಚ ಭನಶ ತಗಳನು ಉವಂಟಾಗನುತತವ. ಈ ಭನಶ ತಗಳನು ಜಶೀವಗಳನು ಯಾವುದಶೀ ಭಗಶಶೀಳಕ ಪರಸಸತಗಳಲಶಲ ಬದನುಕನುಳಯನುವವಂತ ರಡನುತತವ ತನಶಮಮ ಲಕ ಹಶಸ ಪಪಬಶೀರದ ಉಗಮಕಲ ಕಾರಣವಾಗನುತತದ.

ಆದರ ಅಲಲವಂಗಕ ರಶೀತಯ ಸವಂತನಶಶೀತತಪಾ ತತಯಲಲ ಡ.ಎನ.ಎ ಪಪತಶೀಕರಣದಲಲನ ಸಣಣ ತಪುತಪಾ ಗಳವಂದ ಸಸ ಲತಪಾ ಪಪರಣದ ಭನಶ ತಗಳನು ಉವಂಟಾಗನುತತವ.ಅಧಕ ಪಪರಣದ ಭನಶ ತಗಳನು ಉವಂಟಾದಲಲ ಜಶೀವಗಳನು ಬದನುಕನುಳಯನುವ ಸಾದಠ ತಗಳನು ಕಡಮಯಾಗನುತತವ.

11. ಒವಂದನು ಸವಂತತಯಲಲ ಗವಂಡನು ಮತನುತ ಹಣನುಣ ಪಶೀಷಕರ ಸರನ ಅನನುವವಂಶಶೀಯ ಕಶಡನುಗಯನನುಶ ಹಶೀಗ ಖಚತಪಡಸಕಶಳನುಳ ವರ ?ರನವನ ಪಪತಯವಂದನು ಜಶೀವಕಶಶವು 22 ಜಶತ ಕಾಯಕ ವಣರಬತವಂತನುಗಳನನುಶ ಮತನುತ ಒವಂದನು ಜಶತ ಪಪಜನನ ವಣರಬತವಂತನುಗಳನನುಶ ಹಶವಂದರನುತತವ.ಹಣಣನಲಲ ಎರಡನು X ರಶೀತಯ ಪಪಜನನ ವಣರಬತವಂತನುಗಳದದ ರ ,ಗವಂಡನಲಲ ಒವಂದನು X

ಮತನುತ ಒವಂದನು Y ರಶೀತಯ ಪಪಜನನ ವಣರಬತವಂತನುಗಳರನುತತವ.

ಮಯಾಸಸ ವಭಜನಯವಂದ ಲವಂಗಾಣನುಗಳನು ಅದರಬದಷನುಷಟ ಸವಂಖಠಯ ವಣರಬತವಂತನುಗಳನನುಶ ಪಡಯನುತತವ. ಆದದ ರವಂದ ಗವಂಡನುಲವಂಗಾಣನುಗಳನು 22 ಕಾಯಕ ವಣರಬತವಂತನುಗಳನು ಮತನುತ X ಅಥವಾ Y ಎವಂಬ ಪಪಜನನ ವಣರಬತವಂತನುವನನುಶ ಪಡಯನುತತದ. ಮತನುತಹಣನುಣ ಲವಂಗಾಣನುಗಳನು 22 ಕಾಯಕ ವಣರಬತವಂತನುಗಳನು ಮತನುತ X ಎವಂಬ ಪಪಜನನ ವಣರಬತವಂತನುವನನುಶ ಪಡಯನುತತದ.

ಸವಂತನಶಶೀತತಪಾ ತತಯ ಸಮಯದಲಲ ಗವಂಡನು ಮತನುತ ಹಣನುಣ ಲವಂಗಾಣನುಗಳನು ಸವಂಯೋಗವಾಗ ಉತತಪಾ ತತಯಾಗನುವ ಮರ ಕಶಶೀಶವು 22 ಕಾಯಕ ವಣರಬತವಂತನುಗಳನು ಮತನುತ X ಅಥವಾ Y ಎವಂಬ ಪಪಜನನ ವಣರಬತವಂತನುವನನುಶ ಗವಂಡನು ಲವಂಗಾಣನುವನವಂದ ಮತನುತ 22 ಕಾಯಕ ವಣರಬತವಂತನುಗಳನು ಮತನುತ X ಎವಂಬ ಪಪಜನನ ವಣರಬತವಂತನುವನನುಶ ಹಣನುಣ ಲವಂಗಾಣನುವನವಂದ ಪಡಯನುತತದ.

ತವಂದ ತಯ

22 ಜಶತ ಕಾಯಕ ವಣರಬತವಂತನು 22 ಜಶತ ಕಾಯಕ ವಣರಬತವಂತನು

ಒವಂದನು ಜಶತ ಪಪಜನನ ವಣರಬತವಂತನು ಒವಂದನು ಜಶತ ಪಪಜನನ ವಣರಬತವಂತನು

ಲವಂಗಾಣನುಗಳನು ಲವಂಗಾಣನುಗಳನು

22 ಜಶತ ಕಾಯಕ ವಣರಬತವಂತನು 22 ಜಶತ ಕಾಯಕ ವಣರಬತವಂತನು

12. ಜಶೀವಯವಂದಕಲ ಬದನುಕನುಳಯನುವ ಅಹರಬತ ಒದಗಸನುವ ಭನಶ ತಗಳನು ರತ ತ ಜಶೀವಸಮಶಹದಲಲ ಉಳಯನುತತವ. ನಶೀವು ಈ ಹಶೀಳಕಯನನುಶ ಸಮರರಬಸನುತತಶೀರಾ ? ಹದಾದರ ಏಕ ಇಲಲ ವಾದರ ಏಕಲಲ ?ಜಶೀವಸಮಶಹದಲಲ ನಸಗರಬದ ಆಯಲಯವಂದಾಗ ಭನಶ ತಗಳನು ಆ ಜಶೀವಗಳ ಬದನುಕನುಳಯನುವಕಗ ಅನನುಕಶಲವಾಗನುತತದ.

ಜಶೀವಗಳನು ಪರಸರದಲಲನ ಬದಲಾವಣಗಳಗ ಈ ಭನಶ ತಗಳವಂದಾಗ ಹಶವಂದಕಶವಂಡನು ,ಈ ಭನಶ ತಗಳನು ಮನುವಂದನ ಪಶೀಳಗಗ ಅನನುವವಂಶಶೀಯವಾಗನುತತದ. ಜಶೀವಗಳ ವಕಾಸವು ಈ ರಶೀತ ನಸಗರಬದ ಆಯಲಯವಂದ ನಡಯನುತತದ.

ಕಲವಮಮಮ ಭನಶ ತಗಳನು ಆ ಜಶೀವಯ ಉಳವಗ ಅನನುಕಶಲವಾಗರದ ಆಕಸಮಮಕವಾಗ ಉವಂಟಾಗರನುತತದ. ಬದನುಕನುಳಯನುವ ಪಪಯೋಜನವನನುಶ ನಶೀಡದದದ ರಶ ಸಹಾ ಸಣಣ ಸಮಶಹದಲಲನ ಅವಘಡಗಳನು ಕಲವು ವವಂಶವಾಹಗಳ ಪುನರಾವತರಬನಯನನುಶ ಬದಲಾಯಸಬಹನುದನು. ಇದನನುಶ ಅನನುವವಂಶಶೀಯ ದಕನುಚಠ ತ ಎನನುಶ ವರನು. ಈ ರಶೀತಯ ಅನನುವವಂಶಶೀಯ ದಕನುಚಠ ತಯನು ಜಶೀವಯ ಬದನುಕನುಳಯನುವ ಅಹರಬತಯನನುಶ ಒದಗಸದ ಭನಶ ತಯನನುಶ ಉವಂಟನುರಡನುತತದ.

Prepared By :

Praveen Kamath KAsst TeacherGHS AnkanahalliSomavarpete TqKodaguE-mail :kamath415@gmail.com

praveenkamath82@gmail.comMob: 9480219800

ಅಧಧಯಾಯ -10- ಬಳಕಕ, ಪಪತಫಲನ ಮತಕತ ವಕ ಪಕರೀಭವನ1. ನಮಮ ದಪರಪಣದ ಪಪಧನ ಸಸಂಗಮವನಕಮ ವಧಯಾಖಧಯಾನಸ.

ನಮಮ ದಪರಪಣದಲಲ ಪಪಧನಾಕಷಕಕಕ ಸಮಸಂತರವಗ ಹಲವರಕ ಕರಣಗಳಕ ಬದಕದ ಪಪತಫಲತಗಗಸಂಡಕ ದಪರಪಣದ ಪಪಧನಾಕಷದಮಕರೀಲರಕವ ಒಸಂದಕ ಬಸಂದಕವನಲಲ ಸಸಂಧಸಕತತವ. ಈ ಬಸಂದಕವನಕಮ ನಮಮ ದಪರಪಣದ ಪಪಧನ ಸಸಂಗಮ ಎನಕಮ ವರಕ.

2. ಒಸಂದಕ ಗಗಕರೀಳಕರೀಯ ದಪರಪಣದ ವಕ ಕತಾ ತಪಜಧಯಾ ವು 20 ಸ.ಮಕರೀ ಇದ. ಇದರ ಸಸಂಗಮ ದಗರ ಎಷಕಷ ?ವಕ ಕತಾ ತಪಜಧಯಾ R = 20 ಸ.ಮಕರೀR = 2 f (f=ಸಸಂಗಮ ದಗರ )

ಆದದ ರಸಂದ 20 ಸ.ಮಕರೀ ವಕ ಕತಾ ತಪಜಧಯಾ ವರಕವ ಗಗಕರೀಳಕರೀಯ ದಪರಪಣದ ಸಸಂಗಮ ದಗರ 10 ಸ .ಮಕರೀ.

3. ವಸಕತ ವನ ನಕರೀರ ಮತಕತ ದಗಡಡ ದಾದ ಪಪತಬಸಂಬವನಕಮ ನಕರೀಡಕವ ದಪರಪಣವನಕಮ ಹಸರಸ.

ನಮಮ ದಪರಪಣ .

4.ನಾವು ವಹನಗಳಲಲ ಹನಗಮಕರೀಟ ದಪರಪಣವಗ ಬಳಸಲಕ ಪಕರೀನ ದಪರಪಣಕಕಕ ಆದಧಯಾ ತಯನಕಮ ನಕರೀಡಕತತಕರೀವ ಏಕ ?ಪಕರೀನ ದಪರಪಣವು ಹಗರ ಅಸಂಚನ ಕಡಗ ವಕ ಕತಯನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವುದರಸಂದ ಇವುಗಳ ದದೃಷಷ ಕಷೇತ ಕವು ಬಹಳ ಅಧಕವಗರಕತತದ. ಹಕರೀಗ ಸಮತಲ ದಪರಪಣಕಕಕ ಹಗಕರೀಲಸದರ ಪಕರೀನ ದಪರಪಣವು ಚಾಲಕನಗ ಅವನ ಹಸಂಭಾಗದ ಹಚಚಚನ ಕಷೇತ ಕವನಕಮ ವಕರೀಕಷಸಲಕ ಸಹಾಯಕವಗದ. ಆದದ ರಸಂದ ನಾವು ವಹನಗಳಲಲ ಹನಗಮಕರೀಟ ದಪರಪಣವಗ ಬಳಸಲಕ ಪಕರೀನ ದಪರಪಣಕಕಕ ಆದಧಯಾ ತಯನಕಮ ನಕರೀಡಕತತಕರೀವ .

5. 32 ಸ.ಮಕರೀ ವಕ ಕತಾ ತಪಜಧಯಾ ವನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವ ಪಕರೀನ ದಪರಪಣದ ಸಸಂಗಮ ದಗರವನಕಮ ಕಸಂಡಕಹಡಯರ.

ವಕ ಕತಾ ತಪಜಧಯಾ R = 32 ಸ.ಮಕರೀR = 2 f (f=ಸಸಂಗಮ ದಗರ )

ಆದದ ರಸಂದ 32 ಸ.ಮಕರೀ ವಕ ಕತಾ ತಪಜಧಯಾ ವನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವ ಪಕರೀನ ದಪರಪಣದ ಸಸಂಗಮ ದಗರ 16 ಸ.ಮಕರೀ.

6. ಒಸಂದಕ ನಮಮ ದಪರಪಣವು ಅದರ ಮಕಸಂದ 10 ಸ.ಮ ದಗರದಲಲ ಇರಸರಕವ ಒಸಂದಕ ವಸಕತ ವನ ಮಗರಕ ಪಟಕಷ ವಧರಪಸದ (ದಗಡಡ ದಾದ ) ಸತಧಯಾ ಬಸಂಬವನಕಮ ಉಸಂಟಕಮಡಕತತದ. ಹಾಗಾದರ ಪಪತಬಸಂಬವು ದಪರಪಣದಸಂದ ಎಷಕಷ ದಗರದಲಲದ.?

ಗಗಕರೀಳಕರೀಯ ದಪರಪಣದಸಂದ ಉಸಂಟಾದ ವರರಪನ m = ಪಪತಬಸಂಬದ ಎತತರ/ವಸಕತ ವನ ಎತತರ =-ಪಪತಬಸಂಬ ದಗರ/ವಸಕತ ದಗರ

m= h'h

= −vu

ವಸಕತ ವನ ಎತತರ h= h1 ಆಗರಲ.

ಆಗ ಪಪತಬಸಂಬದ ಎತತರ h’=-3h1 ಆಗಕತತದ. ( ಏಕಸಂದರ ಸತಧಯಾ ಬಸಂಬ ಉಸಂಟಾಗದ. )−3h1

h1= −v

u

3= vu

ವಸಕತ ದಗರ u= -10 ಸ.ಮಕರೀ

v=3X-10 = -30 ಸ.ಮಕರೀ

ಆದದ ರಸಂದ ಪಪತಬಸಂಬವು ದಪರಪಣದಸಂದ 30 ಸ.ಮಕರೀ ದಗರದಲಲದ. ಇಲಲ - ಚಹಮಯಕ ಪಪತಬಸಂಬವು ದಪರಪಣದ

ಮಕಸಂಭಾಗದಲಲ ಉಸಂಟಾಗರಕವುದನಕಮ ಸಗಚಸಕತತದ.

7. ಗಾಳಯಲಲ ಚಲಸಕತತರಕವ ಬಳಕನ ಒಸಂದಕ ಕರಣವು ಓರಯಾಗ ನಕರೀರನಕಮ ಪಪವಕರೀಶಸಕತತದ. ಬಳಕನ ಕರಣವು ಲಸಂಬದ ಕಡಗ ಬಾಗಕವುದಗ ಅಥವ ಲಸಂಬದಸಂದ ದಗರ ಬಾಗಕವುದಗ ? ಏಕ ?ಬಳಕನ ಕರಣವು ಲಸಂಬದ ಕಡಗ ಬಾಗಕವುದಕ.

ಏಕಸಂದರ ಬಳಕನ ಕರಣವು ವರಳ ಮದಧಯಾ ಮದಸಂದ ಸಸಂದಪ ಮದಧಯಾ ಮದಡಗ ಚಲಸಕವಗ ಅದಕ ಲಸಂಬದ ಕಡಗ ಬಾಗಕತತದ.

ನಕರೀರಕ ಗಾಳಗಸಂತ ಸಸಂದಪವದ ಮದಧಯಾ ಮವದ ಕಾರಣ ಗಾಳಯಸಂದ ನಕರೀರನಕಮ ಪಪವಕರೀಶಸಕವ ಬಳಕನ ಕರಣವು ಲಸಂಬದ ಕಡಗ ಬಾಗಕತತದ.

8. ಬಳಕಕ ಗಾಳಯಸಂದ 1.50 ವಕ ಪಕರೀಭವನ ಸಗಚಧಯಾ ಸಂಕವನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವ ಗಾಜನಕಮ ಪಪವಕರೀಶಸಕತತದ. ಗಾಜನಲಲ ಬಳಕನ ವಕರೀಗವಷಕಷ ? ನವರಪತದಲಲ ಬಳಕನ ವಕರೀಗವು . ( 3 X 108 m/s ).

ವಕ ಪಕರೀಭವನ ಸಗಧಯಾ ಚಸಂಕ nm = ಗಾಳಯಲಲ ಬಳಕನ ವಕರೀಗ/ಮದಧಯಾ ಮದಲಲ ಬಳಕನ ವಕರೀಗ = c/v

ನವರಪತದಲಲ ಬಳಕನ ವಕರೀಗವು c = 3 X 108 m/s .

ಗಾಜನ ವಕ ಪಕರೀಭವನ ಸಗಧಯಾ ಚಸಂಕ nm = 1.50

ಆದದ ರಸಂದ nm = cv

1.50 = 3 X108

v

v = 3 X108

1.50

v = 2 X 108 m/sಆದದ ರಸಂದ ಗಾಜನಲಲ ಬಳಕನ ವಕರೀಗವು 2 X 108 m/s ಆಗರಕತತದ.

9. ಕಗಕರೀಷಷ ಕ 10.3 ರಸಂದ ಹಚಚಚನ ದದೃಕ ಸಸಂದಪತಯನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವ ಮದಧಯಾ ಮವನಕಮ ಕಸಂಡಕಹಡಯರ ಹಾಗಕ ಯಾವ ಮದಧಯಾ ಮವು ಅತ ಕಡಮ ದದೃಕ ಸಸಂದಪತಯನಕಮ ಹಗಸಂದದ ಎಸಂಬಕದನಕಮ ಕಸಂಡಕಹಡಯರ.

ಅತಕರೀ ಹಚಚಚನ ದದೃಕ ಸಸಂದಪತಯನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವ ಮದಧಯಾ ಮ ವಜಪ.ಅತಕರೀ ಕಡಮ ದದೃಕ ಸಸಂದಪತಯನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವ ಮದಧಯಾ ಮ ಗಾಳ.

ಯಾಕಸಂದರ ಒಸಂದಕ ವಸಕತ ವನ ದದೃಕ ಸಸಂದಪತಯಕ ಅದರ ವಕ ಪಕರೀಭವನ ಸಗಧಯಾ ಚಸಂಕಕಕಕ ನಕರೀರ ಅನಕಪಾತದಲಲ ಇರಕತತದ.ಆದದ ರಸಂದ ಕಗಕರೀಷಷ ಕ 10.3 ರಲಲ ವಜಪವು ಅತಧಯಾ ಸಂತ ಹಚಚಚನ ವಕ ಪಕರೀಭವನ ಸಗಧಯಾ ಚಸಂಕವನಕಮ ಹಗಸಂದದ ಮತಕತ ಅದರ ದದೃಕ ಸಸಂದಪತ ಅಧಕವಗದ ಮತಕತ ಗಾಳಯಕ ಕಡಮ ವಕ ಪಕರೀಭವನ ಸಗಧಯಾ ಚಸಂಕವನಕಮ ಹಗಸಂದದ ಹಾಗಕ ಕಡಮ ದದೃಕ ಸಸಂದಪತಯನಕಮ ಹಗಸಂದದ.

10. ನಮಗ ಸಕರೀಮ ಎಣಣಣ ,ಟರರಪಸಂಟಟೈನ ಎಣಣಣ ಹಾಗಕ ನಕರೀರನಕಮ ಕಗಡಲಾಗದ. ಇವುಗಳಲಲ ಯಾವುದರಲಲ ಬಳಕಕ ಅತಧಯಾ ಸಂತ ವಕರೀಗವಗ ಚಲಸಕತತದ ? ಕಗಕರೀಷಷ ಕ 10.3 ರಲಲ ನಕರೀಡಲಾದ ಮಹತಗಳನಕಮ ಉಪಯೋಗಸಕಗಳಳ.ಒಸಂದಕ ಮದಧಯಾ ಮದಲಲ ಬಳಕನ ವಕರೀಗವನಕಮ ವಕ ಪಕರೀಭವನ ಸಗಧಯಾ ಚಸಂಕದ ಸಗತ ಕದ ಸಹಾಯದಸಂದ ಕಸಂಡಕಹಡಯಬಹಕದಾಗದ.

ವಕ ಪಕರೀಭವನ ಸಗಧಯಾ ಚಸಂಕ nm = ಗಾಳಯಲಲ ಬಳಕನ ವಕರೀಗ/ಮದಧಯಾ ಮದಲಲ ಬಳಕನ ವಕರೀಗ= cv

v = cnm

v ά 1/ nm

ಆದದ ರಸಂದ ವಸಕತ ವನ ವಕ ಪಕರೀಭವನ ಸಗಧಯಾ ಚಸಂಕ ಅಧಕವಗದದ ರ ಆ ಮದಧಯಾ ಮದ ಮಗಲಕ ಬಳಕಕ ನಧನವಗ ಚಲಸಕತತದ ಮತಕತ ವಸಕತ ವನ ವಕ ಪಕರೀಭವನ ಸಗಧಯಾ ಚಸಂಕವು ಕಡಮಯಾಗದದ ರ ಆ ಮದಧಯಾ ಮದ ಮಗಲಕ ಬಳಕಕ ವಕರೀಗವಗ ಚಲಸಕತತದ ಎಸಂದಕ ತಳದಕಬರಕತತದ.ಕಗಕರೀಷಷ ಕ 10.3 ರಲಲ ನಕರೀಡಲಾದ ಮಹತಗಳನಕಮ ವಕರೀಕಷಸದಾಗ ಸಕರೀಮ ಎಣಣಣ ,ಟರರಪಸಂಟಟೈನ ಎಣಣಣ ಹಾಗಕ ನಕರೀರಕ ಇವುಗಳಲಲ ನಕರೀರನ ವಕ ಪಕರೀಭವನ ಸಗಧಯಾ ಚಸಂಕವು ಕಡಮ ಇರಕವ ಕಾರಣ ಅದರಲಲ ಬಳಕಕ ಅತಧಯಾ ಸಂತ ವಕರೀಗವಗ ಚಲಸಕತತದ.

11. ವಜಪದ ವಕ ಪಕರೀಭವನ ಸಗಚಧಯಾ ಸಂಕವು 2.42 ಇದ. ಈ ಹಕರೀಳಕಯ ಅಥರಪವಕರೀನಕ ?ಈ ಹಕರೀಳಕಯ ಅಥರಪ ವಜಪದಲಲ ಬಳಕನ ವಕರೀಗವು ಗಾಳಯಲಲ ಬಳಕನ ವಕರೀಗಕಕಕ ಸಂತ 2.42 ರಷಕಷ ಕಡಮ ಇದ ಎಸಂದಕ.

12. ಮಸಗರದ ಸಮಥಧಯಾ ರಪದ 1 ಡಯಾಪಷ ರ ಅನಕಮ ವಧಯಾಖಧಯಾನಸ.

1 ಡಯಾಪಷ ರ ಇದಕ ಒಸಂದಕ ಮಕರೀಟರ ಸಸಂಗಮ ದಗರವನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವ ಮಸಗರದ ಸಮಥಧಯಾ ರಪ.

13. ಒಸಂದಕ ಪಕರೀನ ಮಸಗರವು ಸಗಜಯ ಸತಧಯಾ ಮತಕತ ತಳಕಳಗಾದ ಪಪತಬಸಂಬವನಕಮ 50 ಸ.ಮಕರೀ ದಗರದಲಲ ಉಸಂಟಕಮಡಕತತದ. ಪಪತಬಸಂಬವು ವಸಕತ ವನ ಗಾತ ಕದಷಷಕರೀ ಇದದ ರ ಸಗಜಯನಕಮ ಮಸಗರದ ಮಕಸಂಭಾಗದಲಲ ಎಲಲ ಇರಸಲಾಗದ. ? ಹಾಗಗ ಮಸಗರದ ಸಮಥಧಯಾ ರಪವನಕಮ ಕಸಂಡಕಹಡಯರ.

ಪಕರೀನ ಮಸಗರದ ಮಕಸಂದ 2F1 ನಲಲ ವಸಕತ ವನಕಮ ಇಟಾಷಗ ಅದರಷಷಕರೀ ಗಾತ ಕದ ಸತಧಯಾ ಮತಕತ ತಲಕಳಗಾದ ಪಪತಬಸಂಬವನಕಮ ಮಸಗರದ ಇನಗಮಸಂದಕ ಬದಯಲಲ ಅಸಂದರ 2F2 ನಲಲ ಪಡಯಬಹಕದಾಗದ. (ಮಕರೀಲನ ಚತ ಕದಲಲರಕವಸಂತ ).

ಸಗಜಯ ಪಪತಬಸಂಬವು 50 ಸ.ಮಕರೀ ದಗರದಲಲ ಉಸಂಟಾಗರಕವ ಕಾರಣ ವಸಕತ ವು ಮಸಗರದ ಮಕಸಂದ 50 ಸ.ಮಕರೀ ದಗರದಲಲ ಇರಸಲಾಗದ ಎಸಂದಕ ತಳದಕ ಬರಕತತದ.

ವಸಕತ ದಗರ u = -50 ಸ.ಮಕರೀಬಸಂಬ ದಗರ v = 50 ಸ. ಮಕರೀಸಸಂಗಮ ದಗರ = f

ಮಸಗರದ ಸಗತ ಕದ ಪಪಕಾರ

ಮಸಗರದ ಸಮಥಧಯಾ ರಪ P = 1f

= 1

0.25

P = +4Dಆದದ ರಸಂದ ಮಸಗರದ ಸಮಥಧಯಾ ರಪವು +4D ಆಗರಕತತದ.

14. 2.ಮಕರೀ ಸಸಂಗಮದಗರವನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವ ನಮಮ ಮಸಗರದ ಸಮಥಧಯಾ ರಪವನಕಮ ಕಸಂಡಕಹಡಯರ.

ನಮಮ ಮಸಗರದ ಸಸಂಗಮ ದಗರ f = 2 ಸ.ಮಕರೀ

ಮಸಗರದ ಸಮಥಧಯಾ ರಪ P = 1f

= 1

−2

= -0.5 Dಆದದ ರಸಂದ 2.ಮಕರೀ ಸಸಂಗಮದಗರವನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವ ನಮಮ ಮಸಗರದ ಸಮಥಧಯಾ ರಪ -0.5D ಆಗರಕತತದ.

ಅಭಾಧಯಾಸದ ಪಪಶಗಮಕರೀತತರಗಳಕ 1. ಈ ಕಳಗನವುಗಳಲಲ ಯಾವ ವಸಕತ ವನಕಮ ಮಸಗರದ ತಯಾರಕಯಲಲ ಬಳಸಲಾಗಕವುದಲಲ .d) ಜಕರೀಡ ಮಣಕಣಣ

2. ನಮಮ ದಪರಪಣದಸಂದ ಉಸಂಟಾದ ಪಪತಬಸಂಬವು ಮಥಧಯಾ ,ನಕರೀರ ಮತಕತ ವಸಕತ ವಗಸಂತ ದಗಡಡ ದಾಗದ.ಹಾಗಾದರ ವಸಕತ ವನ ಸಸಥಾನ ಎಲಲರಬಕರೀಕಕ ?d) ದಕಪ ವ ಮತಕತ ಪಪಧನ ಸಸಂಗಮದ ನಡಕವ.

3. ಸತಧಯಾ ಮತಕತ ವಸಕತ ವನ ಗಾತ ಕದಷಷಕರೀ ಪಪತಬಸಂಬವನಕಮ ಪಡಯಲಕ ವಸಕತ ವನಕಮ ಪಕರೀನ ಮಸಗರದ ಮಕಸಂಭಾಗದಲಲ ಯಾವ ಸಸಥಾನದಲಲರಸಬಕರೀಕಕ ?b) ಸಸಂಗಮದಗರದ ಎರಡರಷಕಷ ದಗರದಲಲ

4. ಒಸಂದಕ ಗಗಕರೀಳಕರೀಯ ದಪರಪಣ ಮತಕತ ತಳಕವದ ಗಗಕರೀಳಕರೀಯ ಮಸಗರಗಳ ಪಪಧನ ಸಸಂಗಮ ದಗರ -15cm

ಹಾಗಾದರ ದಪರಪಣ ಮತಕತ ಮಸಗರಗಳಕa) ಎರಡಗ ನಮಮ

5. ನಕರೀವು ದಪರಪಣದಸಂದ ಎಷಕಷ ದಗರದಲಲ ನಸಂತರಗ ನಮಮ ಪಪತಬಸಂಬವು ನಕರೀರವಗರಕತತದ. ಹಾಗಾದರ ಆ ದಪರಪಣವುd) ಸಮತಲ ಅಥವ ಪಕರೀನ

6. ಶಬದ ಕಗಕರೀಶದಲಲ ಇರಕವ ಚಕಕಕ ಅಕಷರಗಳನಕಮ ಓದಲಕ ಈ ಕಳಗ ನಮಗದಸದ ಮಸಗರಗಳಲಲ ನಕರೀವು ಯಾವುದಕಕಕ ಆದಧಯಾ ತಯನಕಮ ನಕರೀಡಕತತಕರೀರ ?c) 5 cm ಸಸಂಗಮದಗರವನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವ ಪಕರೀನ ಮಸಗರ

7. ಸಸಂಗಮದಗರ 15 cm ಇರಕವ ನಮಮ ದಪರಪಣವನಕಮ ಉಪಯೋಗಸಕಗಸಂಡಕ ಒಸಂದಕ ವಸಕತ ವನ ನಕರೀರ ಪಪತಬಸಂಬವನಕಮ ಪಡಯಲಕ ನಾವು ಬಯಸಕತತಕರೀವ . ದಪರಪಣ ಹಾಗಕ ವಸಕತ ವನ ನಡಕವನ ದಗರದ ವಧಯಾಪತ ಎಷಷರಬಕರೀಕಕ ? ಪಪತಬಸಂಬದ ಸಸ ಭಾವ ಹಕರೀಗದ ? ಪಪತಬಸಂಬವು ವಸಕತ ವನ ಗಾತ ಕಕಕಕ ಸಂತಲಗ ದಗಡಡ ದದಯೋ ಅಥವ ಚಕಕಕ ದದಯೋ ? ಈ ಪಪಕರಣದಲಲ ಪಪತಬಸಂಬ ಉಸಂಟಾಗಕವಕಯ ರಕರೀಖ ಚತ ಕವನಕಮ ರಚಸರ..

ದಪರಪಣ ಮತಕತ ವಸಕತ ವನ ನಡಕವನ ದಗರದ ವಧಯಾಪತ 0 – 15 cm ಇರಬಕರೀಕಕ .ನಮಮ ದಪರಪಣದಲಲ ವಸಕತ ವನ ನಕರೀರ ಪಪತಬಸಂಬ ಪಡಯಲಕ ವಸಕತ ವನಕಮ ಮಸಗರದ ದಕಪ ವ ( P ) ಮತಕತ ಪಪಧನ ಸಸಂಗಮದ ( F ) ನಡಕವ ಇಡಬಕರೀಕಕ.

ಆದದ ರಸಂದ 15 cm ಸಸಂಗಮದಗರವರಕವ ನಮಮ ದಪರಪಣವನಕಮ ಉಪಯೋಗಸಕಗಸಂಡಕ ಒಸಂದಕ ವಸಕತ ವನ ನಕರೀರ ಪಪತಬಸಂಬ ಪಡಯಲಕ ಆ ವಸಕತ ವನಕಮ ಮಸಗರದ ದಕಪ ವ ( P )ಮತಕತ ಪಪಧನಸಸಂಗಮದ ( F ) ನಡಕವ ಯಾವ ಸಸಥಾ ಳದಲಲ ಬಕರೀಕಾದರಕ ಇಡಬಹಕದಕ. ಮಥಧಯಾ ,ನಕರೀರವದ ಮತಕತ ದಗಡಡ ದಾದ ಪಪತಬಸಂಬ ಉಸಂಟಾಗಕತತದ.

8. ಈ ಕಳಗನ ಸನಮವಕರೀಶಗಳಲಲ ಬಳಸಕವ ದಪರಪಣಗಳನಕಮ ಹಸರಸ.ನಮಮ ಉತತರವನಕಮ ಕಾರಣದಗಸಂದಗ ಸಮರರಪಸ.

a) ಕಾರನ ಹಡ ಲಟೈಟ ( ಮಕಸಂಭಾಗದ ದಕರೀಪ ) - ನಮಮ ದಪರಪಣ .ಏಕಸಂದರ ಕಾರನ ಹಡ ಲಟೈಟ ನಲಲ ಬಳಕನಕಮ ಹಗರಸಗಸಕವ ವಸಕತ ವನಕಮ ಪಪಧನ ಸಸಂಗಮದಲಲಟಾಷಗ ಅದಕ ಶಕತಶಾಲಯಾದ ಸಮಸಂತರ ಬಳಕನ ಕರಣಪಸಂಜವನಕಮ ಹಗರಸಗಸಕತತದ.

b) ವಹನದ ಪಾಶಸ ರಪ ಅಥವ ಹನಗಮಕರೀಟ ದಪರಪಣ - ಪಕರೀನ ದಪರಪಣ. ಏಕಸಂದರ ಪಕರೀನ ದಪರಪಣವು ಹಗರ ಅಸಂಚನ ಕಡಗ ವಕ ಕತಯನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವುದರಸಂದ ಇವುಗಳ ದದೃಷಷ ಕಷೇತ ಕವು ಬಹಳ ಅಧಕವಗರಕತತದ. . ಪಕರೀನ ದಪರಪಣವು ಚಾಲಕನಗ ಅವನ ಹಸಂಭಾಗದ ಹಚಚಚನ ಕಷೇತ ಕವನಕಮ ವಕರೀಕಷಸಲಕ ಸಹಾಯಕವಗದ.

c) ಸರ ಕಕಲಕಮ - ನಮಮ ದಪರಪಣ. ಏಕಸಂದರ ನಮಮ ದಪರಪಣವನಕಮ ಬಳಕನಕಮ ಕಕರೀಸಂದಪಕರೀಕರಸಕವ ದಪರಪಣ ಎನಕಮ ವರಕ.ಅದಕ ಬಳಕನ ಶಕತಶಾಲಯಾದ ಕರಣ ಬಸಂದಕವನಕಮ ತನಮ ಪಪಧನ ಸಸಂಗಮದಲಲ ಉಸಂಟಕಮಡಕತತದ.ಮತಕತ ಇದರಸಂದ ಅತಕರೀ ಹಚಚಚನಪಪಮಣದ ಉಷಣಣ ದ ಉತತ ತತ ಆಗಕತತದ.

9. ಒಸಂದಕ ಪಕರೀನ ಮಸಗರದ ಅರರಪ ಭಾಗವನಕಮ ಕಪತ ಕಾಗದದಸಂದ ಮಕಚಚಚ ಲಾಗದ. ಈ ಮಸಗರವು ವಸಕತ ವನ ಪೂಣರಪ ಪಪತಬಸಂಬವನಕಮ ಉಸಂಟಕಮಡಬಲಕಲ ದಕರೀ ?ನಮಮ ಉತತರವನಕಮ ಪಾಪಯೋಗಕವಗ ಪರಕರೀಕಷಸ.ನಮಮ ವಕರೀಕಷಣಗಳನಕಮ ವವರಸ.

ಪಕರೀನ ಮಸಗರದ ಅರರಪ ಭಾಗವನಕಮ ಕಪತ ಕಾಗದದಸಂದ ಮಕಚಚಚದದ ರಗ ಕಗಡಾ ಅದಕ ವಸಕತ ವನ ಪೂಣರಪ ಪಪತಬಸಂಬವನಕಮ ಉಸಂಟಕಮಡಕತತದ. ಇದನಕಮ ಕಳಗನ ಎರಡಕ ಸನಮವಕರೀಶಗಳಸಂದ ತಳಯಬಹಕದಾಗದ.

ಸನಮವಕರೀಶ – 1

ಮಸಗರದ ಮಕರೀಲನ ಅರರಪ ಭಾಗವು ಮಕಚಚಚ ಲತ ಟಾಷಗ : ಈ ಸಸಂದಭರಪದಲಲ ಮಸಗರದ ಕಳಗನ ಅರರಪ ಭಾಗವು ಬಳಕನ ಕರಣವನಕಮ ವಕ ಪಕರೀಭವಸಕತತದ.ಈ ವಕ ಪಕರೀಭವಸದ ಕರಣಗಳಕ ಮಸಗರದ ಇನಗಮಸಂದಕ ಬದಯಲಲ ಸಸಂಧಸ ಪಪತಬಸಂಬವನಕಮ ಉಸಂಟಕಮಡಕತತವ. (ಕಳಗನ ಚತ ಕದಲಲರಕವಸಂತ )

ಸನಮವಕರೀಶ – 2

ಮಸಗರದ ಕಳಗನ ಅರರಪ ಭಾಗವು ಮಕಚಚಚ ಲತ ಟಾಷಗ : ಈ ಸಸಂದಭರಪದಲಲ ಮಸಗರದ ಮಕರೀಲನ ಅರರಪ ಭಾಗವು ಬಳಕನ ಕರಣವನಕಮ ವಕ ಪಕರೀಭವಸಕತತದ.ಈ ವಕ ಪಕರೀಭವಸದ ಕರಣಗಳಕ

ಮಸಗರದ ಇನಗಮಸಂದಕ ಬದಯಲಲ ಸಸಂಧಸ ಪಪತಬಸಂಬವನಕಮ ಉಸಂಟಕಮಡಕತತವ. (ಕಳಗನ ಚತ ಕದಲಲರಕವಸಂತ )

10.. ಸಸಂಗಮದಗರ 10 cm ಇರಕವ ಕಕರೀಸಂದಪಕರೀಕರಣ ಮಸಗರದಸಂದ 5 cm ಎತತರವರಕವ ಒಸಂದಕ ವಸಕತ ವನಕಮ 25 cm

ದಗರದಲಲ ಇರಸದ. ರಕರೀಖ ಚತ ಕವನಕಮ ಬಡಸ ಪಪತಬಸಂಬದ ಸಸಥಾನ ,ಗಾತ ಕ ಮತಕತ ಪಪತಬಸಂಬದ ಸಸ ಭಾವಗಳನಕಮ ಕಸಂಡಕಹಡಯರ.

.

ಸಸಂಗಮದಗರ f = 10 cm

ವಸಕತ ದಗರ u = - 25 cm

ವಸಕತ ವನ ಎತತರ h = 5 cm

ದಪರಪಣದ ನಯಮದ ಪಪಕಾರ

ಬಸಂಬ ದಗರವು ರನಾತಮ ಕವಗರಕವುದರಸಂದ ಪಪತಬಸಂಬವು ಮಸಗರದ ಇನಗಮಸಂದಕ ಬದಯಲಲ ಉಸಂಟಾಗಕತತದ ಎಸಂದಕ ತಳದಕ ಬರಕತತದ.

ವರರಪನ m = ಬಸಂಬದಗರವಸಕತ ದಗರ = −v

u= −16.66

25= - 0.66

ಇಲಲ ಋಣ ಚಹಮಯಕ ಸತಧಯಾ ಪಪತಬಸಂಬವನಕಮ ಸಗಚಸಕತತದ ಮತಕತ ಪಪತಬಸಂಬವು ಮಸಗರದ ಇನಗಮಸಂದಕ ಬದಯಲಲ ಉಸಂಟಾಗರಕವುದನಕಮ ಸಗಚಸಕತತದ.

ವರರಪನ m = ಬಸಂಬದಎತತ ರವಸಕತ ವನಎತತ ರ = h'

h= h'

5

h’ = m X h = -0.66 X 5 = - 3.3 cm ಪಪತಬಸಂಬದ ಎತತರದ ಋಣ ಚಹಮಯಕ ಪಪತಬಸಂಬವು ತಲಕಳಗಾಗರಕವುದನಕಮ ತಳಸಕತತದ.

11. 15 cm ಸಸಂಗಮದಗರವನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವ ನಮಮ ಮಸಗರವು ಅದರಸಂದ 10 cm ದಗರದಲಲ ಒಸಂದಕ ಪಪತಬಸಂಬವನಕಮ ಉಸಂಟಕಮಡಕತತದ. ಹಾಗಾದರ ವಸಕತ ವನಕಮ ಮಸಗರದಸಂದ ಎಷಕಷ ದಗರ ಇರಸಲಾಗದ ? ರಕರೀಖ ಚತ ಕವನಕಮ ರಚಸರ.

ನಮಮ ಮಸಗರದ ಸಸಂಗಮ ದಗರ f = - 15 cm

ಪಪತಬಸಂಬದ ದಗರ v = - 10 cm

ಮಸಗರದ ಸಗತ ಕದ ಪಪಕಾರ :

ಇಲಲ ವಸಕತ ದಗರದ ಋಣ ಚಹಮಯಕ ವಸಕತ ವನಕಮ ಮಸಗರದ ಮಕಸಂಭಾಗದಲಲ 30 cm ದಗರದಲಲ ಇರಸಲಾಗದ ಎಸಂದಕ ತಳಸಕತತದ.ಇದರ ರಕರೀಖ ಚತ ಕವು ಈ ಕಳಗನಸಂತದ.

12. 15 cm ಸಸಂಗಮದಗರವನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವ ಪಕರೀನ ಮಸಗರದಸಂದ 10 cm ದಗರದಲಲ ಒಸಂದಕ ವಸಕತ ವನಕಮ ಇರಸಲಾಗದ. ಪಪತಬಸಂಬದ ಸಸಥಾನ ಮತಕತ ಸಸ ಭಾವವನಕಮ ಕಸಂಡಕಹಡಯರ.

ಪಕರೀನ ಮಸಗರದ ಸಸಂಗಮ ದಗರ f = 15 cm

ವಸಕತ ದಗರ u = - 10 cm

ಮಸಗರದ ಸಗತ ಕದ ಪಪಕಾರ,

ಪಪತಬಸಂಬದ ದಗರದ ರನಾತಮ ಕ ಚಹಮಯಕ ಪಪತಬಸಂಬವು ಮಸಗರದ ಹಸಂಭಾಗದಲಲ ಉಸಂಟಾಗರಕವುದನಕಮ ತಳಸಕತತದ.

ವರರಪನ m = ಬಸಂಬದಗರವಸಕತ ದಗರ = −v

u= −6

−10= + 0.6

ವರರಪನಯ ರನ ಚಹಮಯಕ ಪಪತಬಸಂವು ಮಥಧಯಾ ಮತಕತ ನಕರೀರವಗರಕವುದನಕಮ ಸಗಚಸಕತತದ.

13. ಒಸಂದಕ ಸಮತಲ ದಪರಪಣದಸಂದ ಉಸಂಟಾದ ವರರಪನಯಕ + 1 ಆಗದ. ಇದರ ಅಥರಪವಕರೀನಕ ?ಒಸಂದಕ ದಪರಪಣದ ವರರಪನಯನಕಮ ಈ ಕಳಗನ ಸಗತ ಕದ ಸಹಾಯದಸಂದ ಪಡಯಬಹಕದಾಗದ.

ವರರಪನ m = ಬಸಂಬದಎತತ ರವಸಕತ ವನಎತತ ರ = h'

hಸಮತಲ ದಪರಪಣದಸಂದ ಉಸಂಟಾದ ವರರಪನಯಕ + 1 ಆಗದ. ಅಸಂದರ ಸಮತಲ ದಪರಪಣದಸಂದ ಉಸಂಟಾದ ಪಪತಬಸಂಬದ ಗಾತ ಕವು ವಸಕತ ವನ ಗಾತ ಕದಷಷಕರೀ ಇದ ಎಸಂದಥರಪ .ಇಲಲ ರನ ಚಹಮಯಕ ಪಪತಬಸಂಬವು ಮಥಧಯಾ ಮತಕತ ನಕರೀರವಗರಕವುದನಕಮ ತಳಸಕತತದ.

14. 30 cm ವಕ ಕತಾ ತಪಜಧಯಾ ವನಕಮ ಹಗಸಂದರಕವ ಒಸಂದಕ ಪಕರೀನ ದಪರಪಣದ ಮಕಸಂಭಾಗದಲಲ 20 cm ದಗರದಲಲ 5 cm

ಎತತರವರಕವ ಒಸಂದಕ ವಸಕತ ವನಕಮ ಇರಸದ. ಪಪತಬಸಂಬದ ಸಸಥಾನ, ಸಸ ಭಾವ ಮತಕತ ಗಾತ ಕಗಳನಕಮ ಕಸಂಡಕಹಡಯರ.

ವಸಕತ ದಗರ u = - 20 cm

ವಸಕತ ವನ ಎತತರ h = 5 cm

ವಕ ಕತಾ ತಪಜಧಯಾ R = 30 cm

R = 2f

f = R2

= 302

= 15 cm

ಮಸಗರದ ಸಗತ ಕದ ಪಪಕಾರ

ಪಪತಬಸಂಬದ ರನ ಚಹಮಯಕ ಪಪತಬಸಂಬವು ದಪರಪಣದ ಹಸಂಭಾಗದಲಲ ಉಸಂಟಾಗರಕವುದನಕಮ ಸಗಚಸಕತತದ.

ವರರಪನ m = ಬಸಂಬದಗರವಸಕತ ದಗರ = −v

u= −8.57

−20= 0.428

ವರರಪನಯಕ ರನಾತಮ ಕವಗರಕವುದಕ ಮಥಧಯಾ ಪಪತಬಸಂಬವು ಉಸಂಟಾಗರಕವುದನಕಮ ಸಗಚಸಕತತದ.

ವರರಪನ m = ಬಸಂಬದಎತತ ರವಸಕತ ವನಎತತ ರ = h'

h

ಪಪತಬಸಂಬದ ಎತತರದ ರನಾತಮ ಕ ಚಹಮಯಕ ಪಪತಬಸಂಬವು ನಕರೀರವಗರಕವುದನಕಮ ಸಗಚಸಕತತದ.

ಆದದ ರಸಂದ ಪಪತಬಸಂಬವು ಮಥಧಯಾ , ನಕರೀರ ಮತಕತ ಚಕಕಕ ದಾಗರಕತತದ.

15. ಸಸಂಗಮ ದಗರವು 18 cm ಇರಕವ ನಮಮ ದಪರಪಣದ ಮಕಸಂಭಾಗದಸಂದ 27 cm ದಗರದಲಲ 7.00 cm ಎತತರವರಕವಒಸಂದಕ ವಸಕತ ವನಕಮ ಇರಸದ. ಪಪಕಾಶಮನವದ ತಕರೀಕಷಣಣ ಪಪತಬಸಂಬವನಕಮ ಪಡಯಲಕ ಪರದಯನಕಮ ದಪರಪಣದಸಂದ ಎಷಕಷ ದಗರದಲಲ ಇಡಬಕರೀಕಕ ? ಪಪತಬಸಂಬದ ಸಸ ಭಾವ ಮತಕತ ಗಾತ ಕವನಕಮ ಕಸಂಡಕಹಡಯರ.ವಸಕತ ದಗರ u = - 27 cm

ವಸಕತ ವನ ಎತತರ h = 7 cm

ಸಸಂಗಮ ದಗರ f = -18 cm

ಮಸಗರದ ಸಗತ ಕದ ಪಪಕಾರ

ಪಪಕಾಶಮನವದ ತಕರೀಕಷಣಣ ಪಪತಬಸಂಬವನಕಮ ಪಡಯಲಕ ಪರದಯನಕಮ ದಪರಪಣದಸಂದ ಮಕಸಂದ 54 cm ದಗರದಲಲ ಇಡಬಕರೀಕಕ .

ವರರಪನ m = ಬಸಂಬದಗರವಸಕತ ದಗರ = −v

u= −54

27= -2 cm

ವರರಪನಯಕ ಋಣಾತಮ ಕವಗರಕವುದಕ ಪಪತಬಸಂಬವು ಸತಧಯಾ ಪಪತಬಸಂಬ ಎನಕಮ ವುದನಕಮ ಸಗಚಸಕತತದ.

ವರರಪನ m = ಬಸಂಬದಎತತ ರವಸಕತ ವನಎತತ ರ = h'

h

h’ = 7 X (-2) = - 14 cm ಪಪತಬಸಂಬದ ಎತತರದ ಋಣಾತಮ ಕ ಚಹಮಯಕ ಪಪತಬಸಂಬವು ತಲಕಳಗಾಗರಕವುದಕ ಎಸಂದಥರಪ.

16. ಮಸಗರದ ಸಮಥಧಯಾ ರಪ – 2. 0 D ಇರಕವ ಮಸಗರದ ಸಸಂಗಮದಗರವನಕಮ ಕಸಂಡಕಹಡಯರ.? ಇದಕ ಯಾವ ವರದ ಮಸಗರ ?

ಮಸಗರದ ಸಮಥಧಯಾ ರಪ P = 1f (ಮಕರೀಟರ ಗಳಲಲ )

ನಮಮ ಮಸಗರದ ಸಸಂಗಮದಗರ ಋಣಾತಮ ಕವಗರಕತತದ. ಆದದ ರಸಂದ ಈ ಮಸಗರವು ನಮಮ ಮಸಗರವಗದ.

17. ಒಬಬ ವಟೈದಧಯಾ ರಕ ಸಮಥಧಯಾ ರಪ + 1.50 D ಇರಕವ ಸರಪಡಸಕವ ಮಸಗರವನಕಮ ಸಗಚಸದದಾರ. ಮಸಗರದ ಸಸಂಗಮ ದಗರವನಕಮ ಕಸಂಡಕಹಡಯರ. ಸಗಚಸಲಾದ ಮಸಗರವು ಕಕರೀಸಂದಪಕರೀಕರಸಕವ ಮಸಗರವೋ ಅಥವ ವಕಕರೀಸಂದಪಕರೀಕರಸಕವ ಮಸಗರವೋ ?

ಮಸಗರದ ಸಮಥಧಯಾ ರಪ P = 1f (ಮಕರೀಟರ ಗಳಲಲ )

ಸಮಥಧಯಾ ರಪ P = 1.50 D

f = 11.5

= 1015

= 0.66 m

ಪಕರೀನ ಮಸಗರದ ಸಸಂಗಮದಗರವು ರನಾತಮ ಕವಗರಕತತದ. ಆದದ ರಸಂದ ಈ ಮಸಗರವು ಪಕರೀನ ಮಸಗರವಗದ.

Prepared By :

Praveen Kamath KAsst TeacherGHS AnkanahalliSomavarpete TqKodaguE-mail :kamath415@gmail.com

praveenkamath82@gmail.comMob: 9480219800

ಅಧಧಯಾಯ -11 ಮಾನವನ ಕಣಣಣ ಮತಣತ ವಣರಣಮಯ ಜಗತಣತ

1. ಕಣಣನ ಹಹಹೊಂದಾಣಕ ಎಹೊಂದರರೇನಣ ?ಕಣಣನ ಮಸಹರವು ತಹೊಂತಣಗಳಣ,ಜಲಲಯಹೊಂತಹ ವಸಣತ ಗಳಹೊಂದ ಕಹಡದ.ಇದರ ವಕ ಕತಯನಣನ ಸಲಯರ ಸನಯಣಗಳಹೊಂದ ಸಸ ಲಲ ಮಟಟಟಗ ಮಾರರಣಡಸಬಹಣದಣ. ಕಣಣನ ಮಸಹರದ ವಕ ಕತಯ ಬದಲಾವಣಯಹೊಂದ ಅದರ ಸಹೊಂಗಮದಹರವನಣನ ಬದಲಾಯಸಬಹಣದಣ. ಸನಯಣಗಳಣ ವಶಶಹೊಂತಗಹಹೊಂಡಾಗ ಮಸಹರವು ತಳಳ ಗಾಗಣತತದ ಮತಣತ ಸಹೊಂಗಮದಹರ ಹಚಚಚಾಗಣತತದ. ಇದರಹೊಂದ ದಹರದ ವಸಣತ ಗಳನಣನ ಸಲ ಷಟಟ ವಾಗ ನಹರೇಡಬಹಣದಣ. ನರೇವು ಕಣಣನ ಹತತರದ ವಸಣತ ಗಳನಣನ ನಹರೇಡಣವಾಗ ಕಣಣನ ಸರೇಲಯರ ಸನಯಣಗಳಣ ಕಣಗಣಗ ತತವ. ಇದರಹೊಂದ ಕಣಣನ ಮಸಹರದ ವಕ ಕತ ಹಚಚಚಾಗಣತತದ. ಆಗ ಕಣಣನ ಮಸಹರವು ದರಲ ವಾಗಣತತದ. ಅದರ ರರಣಾಮವಾಗ ಕಣಣನ ಸಹೊಂಗಮದಹರ ಕಡಮಯಾಗಣತತದ. ಮತಣತ ಹತತರದ ವಸಣತ ಗಳಣ ಸಲ ಷಟಟ ವಾಗ ಗಹರೇಚರಸಣತತದ.ಈ ರರೇತ ತನನ ಮಸಹರದ ಸಹೊಂಗಮದಹರವನಣನ ಹಹಹೊಂದಾಣಕ ಮಾಡಣವ ಕಣಣನ ಮಸಹರದ ಸಮರಧಯಾ ರಣವನಣನ ಕಣಣನ ಹಹಹೊಂದಾಣಕ ಎನಣನ ವರಣ.

2. ಸಮರೇರ ದದೃಷಟಟಯಣಳಳ ಒಬಬ ವಧಯಾ ಕತಯಣ 1.2 ಮರೇ ಗಹೊಂತ ಹಚಚಚಾನ ದಹರದಲಲರಣವ ವಸಣತ ವನಣನ ಸಲ ಷಟಟ ವಾಗ ನಹರೇಡಲಣ ಸಧಧಯಾ ವಲಲ . ಈ ವಧಯಾ ಕತಯಣ ದದೃಷಟಟ ಪುನರ ಸಸಥಾಪಸಲಣ ಬಳಸಣವ ಸರರಡಸಣವ ಮಸಹರ ಯಾವುದಣ ?

ಈ ವಧಯಾ ಕತಯಣ ಸಮರೇರದ ವಸಣತ ಗಳನಣನ ಸಲ ಷಟಟ ವಾಗ ನಹರೇಡಣತತನ ಆದರ 1.2 ಮರೇ ಗಹೊಂತ ಹಚಚಚಾನ ದಹರದಲಲರಣವ ವಸಣತ ವನಣನಸಲ ಷಟಟ ವಾಗ ನಹರೇಡಲಣ ಸಧಧಯಾ ವಲಲ .ವಸಣತ ವನ ರಶತಬಹೊಂಬವು ರಟನಾದಲಲ ಆಗದ 1.2 ಮರೇ ಮಣಹೊಂಭಾಗದಲಲ ಉಹೊಂಟಾಗಣವ ಕಾರಣ ಈ ರರೇತ ಆಗಣತತದ.

ರಟನಾ

ಸಹಕತ ನಮನ ಮಸಹರವನಣನ ಉರಯೋಗಸ ಈ ದಹರೇಷವನಣನ ನವಾರಸಬಹಣದಣ.

ರಟನಾ

ನಮನ ಮಸಹರ

3. ಸಮಾನಧಯಾ ದದೃಷಟಟಯಣಳಳ ವರಗ ಸಮರೇರ ಬಹೊಂದಣ ಮತಣತ ದಹರ ಬಹೊಂದಣಗಳಾವುವು ?ಸಮಾನಧಯಾ ದದೃಷಟಟಯಣಳಳ ವರಗ ಸಮರೇರ ಬಹೊಂದಣ 25 ಸ.ಮರೇ ಆಗದ ಮತಣತ ದಹರ ಬಹೊಂದಣ ಅನಹೊಂತದಹರ ಆಗದ.ಕಣಣಗ ವಸಣತ ವು ಸಲ ಷಟಟ ವಾಗ ಹಾಗಣ ಒತತಡರಹತವಾಗ ಕಾಣಣವ ಕನಷಟಟ ದಹರವನಣನ ಸಮರೇರ ಬಹೊಂದಣ ಎನಣನ ವರಣ.ಕಣಣಣ ಸಲ ಷಟಟ ವಾಗ ವರೇಕಷಸಲಣ ಸಧಧಯಾ ವಾಗಣವ ಅತರೇ ಗರಷಟಟ ದಹರವರೇ ದಹರ ಬಹೊಂದಣ.

4. ಕಹನಯ ಬಹೊಂಚನಲಲ ಕಣಳತರಣವ ಒಬಬ ವದಾಧಯಾರರಣಯಣ ಕಪುಲ ಹಲಗಯ ಬರಹವನಣನ ಓದಲಣ ಕಷಟಟ ರಡಣತತನ . ಈ ಮಗಣವು ಬಳಲಣತತರಣವ ತಹಹೊಂದರ ಯಾವುದಣ ? ಅದನಣನ ಹರೇಗ ಸರರಡಸಬಹಣದಣ ?ಕಹನಯ ಬಹೊಂಚನಲಲ ಕಣಳತರಣವ ಒಬಬ ವದಾಧಯಾರರಣಯಣ ಕಪುಲ ಹಲಗಯ ಬರಹವನಣನ ಓದಲಣ ಕಷಟಟ ರಡಣತತನ.ಇದಣ ಅವನಣ ದಹರದ ವಸಣತ ಗಳನಣನ ಸಲ ಷಟಟ ವಾಗ ನಹರೇಡಲಣ ಸಧಧಯಾ ವಾಗಣತತಲಲ ಎಹೊಂದಣ ಸಹಚಸಣತತದ. ಅವನಣ ಸಮರೇರ ದದೃಷಟಟ

ದಹರೇಷದಹೊಂದ ಬಳಲಣತತದದಾನ.ಇದನಣನ ಸಹಕತ ಸಮರಧಯಾ ರಣದ ನಮನ ಮಸಹರದ ಅಳವಡಕಯಹೊಂದ ಈ ದಹರೇಷವನಣನ ಸರರಡಸಬಹಣದಾಗದ.

ಅಭಾಧಯಾಸದ ರಶಶಹನರೇತತರಗಳಣ 1.ಮಾನವನ ಕಣಣಣ ತನನ ಕಣಣನ ಮಸಹರದ ಸಹೊಂಗಮದಹರವನಣನ ವವಧ ದಹರಗಳಲಲರಣವ ವಸಣತ ಗಳಣ ಕಾಣಣವಹೊಂತ ಸರಹಹಹೊಂದಸಲಣ ಕಾರಣ b) ಕಣಣನ ಹಹಹೊಂದಾಣಕ

2. ಮಾನವನ ಕಣಣಣ ವಸಣತ ವನ ರಶತಬಹೊಂಬವನಣನ ಹೊಂಟಣ ಮಾಡಣವ ಭಾಗd) ರಟನಾ

3. ಸಮಾನಧಯಾ ದದೃಷಟಟ ಹಹಹೊಂದರಣವ ಯಣವ ವಯಸಸ ರಗ ಕಣಣನ ಕನಷಟಟ ದದೃಷಟಟ ದಹರc) 25 ಸ. ಮರೇ

4. ಕಣಣನ ಮಸಹರದ ಸಹೊಂಗಮದಹರದ ಬದಲಾವಣಯಾಗಣವ ಕ ಶಯಗ ಕಾರಣc) ಸರೇಲಯರ ತಹೊಂತಣಗಳಣ

5. ಒಬಬ ವಧಯಾ ಕತಯಣ ದಹರದದೃಷಟಟ ಸರರಡಸಲಣ - 5.5 ಡಯಾರಟಟ ರ ಸಮರಧಯಾ ರಣ ಮಸಹರದ ಅವಶಧಯಾ ಕತ ಇದ.ಅತಧಯಾ ಹೊಂತ ಸಮರೇರದದೃಷಟಟ ಸರರಡಸಲಣ + 1.5 ಡಯಾರಟಟ ರ ಸಮರಧಯಾ ರಣದ ಮಸಹರದ ಅವಶಧಯಾ ಕತ ಇದ . ಹಾಗಾದರ ಯಾವ ಸಹೊಂಗಮದಹರವುಳಳ ಮಸಹರವು ಈ ಕಳಗನ ದಹರೇಷಗಳನಣನ ಸರರಡಸಲಣ ಬರೇಕಾಗದ ?ಅ) ದಹರ ದದೃಷಟಟ ಮತಣತ ಆ) ಸಮರೇರ ದದೃಷಟಟ .P ಸಮರಧಯಾ ರಣದ ಮಸಹರದ ಸಹೊಂಗಮದಹರವು f ಆದಾಗ

ಅ) ದಹರ ದದೃಷಟಟಯನಣನ ಸರರಡಸಲಣ ಮಸಹರದ ಸಮರಧಯಾ ರಣ P = - 5.5 D

ಮಸಹರದ ಸಹೊಂಗಮ ದಹರ f = 1P

= 1

−5.5= - 0.181 ಮರೇ .

ದಹರ ದದೃಷಟಟಯನಣನ ಸರರಡಸಲಣ - 0.181 ಮರೇ . ಸಹೊಂಗಮದಹರದ ಮಸಹರವನಣನ ಉರಯೋಗಸಬರೇಕಣ.

ಆ) ಸಮರೇರ ದದೃಷಟಟಯನಣನ ಸರರಡಸಲಣ ಮಸಹರದ ಸಮರಧಯಾ ರಣ P = + 1.5 D

ಮಸಹರದ ಸಹೊಂಗಮ ದಹರ f = 1P

= 1

+1.5= + 0.667 ಮರೇ

ಸಮರೇರ ದದೃಷಟಟಯನಣನ ಸರರಡಸಲಣ + 0.667 ಮರೇ ಸಹೊಂಗಮದಹರದ ಮಸಹರವನಣನ ಉರಯೋಗಸಬರೇಕಣ.

6. ಸಮರೇರ ದದೃಷಟಟಯ ದಹರ ಬಹೊಂದಣವು ಕಣಣನ ಮಣಹೊಂದನಹೊಂದ 80 ಸ. ಮರೇ ಆಗದ. ಯಾವ ಸಸ ಭಾವದ ಮತಣತ ಯಾವ ಸಮರಧಯಾ ರಣದ ಮಸಹರದಹೊಂದ ಈ ದಹರೇಷ ಸರರಡಸಬಹಣದಣ .?ವಸಣತ ದಹರ u = ಅನಹೊಂತ ದಹರ =

ರಶತಬಹೊಂಬ ದಹರ v = - 80 cm

ಸಹೊಂಗಮದಹರ = f ಮಸಹರದ ಸಹತ ಕದ ರಶಕಾರ

ಮಸಹರದ ಸಮರಧಯಾ ರಣ P =

- 1.25 D ಸಮರಧಯಾ ರಣದ ನಮನ ಮಸಹರದಹೊಂದ ಈ ದಹರೇಷವನಣನ ಸರರಡಸಬಹಣದಣ.

7. ದಹರ ದದೃಷಟಟಯನಣನ ರರಹಾರ ಮಾಡಣವ ರರೇಖಾ ಚತ ಕ ಬರಯರ. ದಹರದದೃಷಟಟಯಣಳಳ ಕಣಣನ ಸಮರೇರ ಬಹೊಂದಣ 1ಮರೇ. ಈ ದಹರೇಷ ರರಹರಸಲಣ ಬರೇಕಾದ ಮಸಹರದ ಸಮರಧಯಾ ರಣ ಎಷಣಟಟ ? ಸಮಾನಧಯಾ ಕಣಣನ ಕನಷಟಟ ದದೃಷಟಟದಹರ 25

ಸ.ಮರೇ ಎಹೊಂದಣ ಭಾವಸ.

ದಹರ ದದೃಷಟಟ ರರಹಾರ ಮಾಡಣವ ರರೇಖಾ ಚತ ಕ ರಟನಾ

ಪರೇನ ಮಸಹರ

ವಸಣತ ದಹರ u = - 25 cm

ರಶತಬಹೊಂಬ ದಹರ v = 1 m = 100 cm

ಸಹೊಂಗಮದಹರ = f

ಮಸಹರದ ಸಹತ ಕದ ರಶಕಾರ

ಮಸಹರದ ಸಮರಧಯಾ ರಣ P =

= 1

0.33= + 3.0 D

+ 3.0 D ಸಮರಧಯಾ ರಣದ ಪರೇನ ಮಸಹರದ ಬಳಕಯಹೊಂದ ಈ ದಹರೇಷವನಣನ ನವಾರಸಬಹಣದಣ.

8. ಸಮಾನಧಯಾ ಕಣಣಣ ಗಳಹೊಂದ 25 ಸ.ಮರೇ ಗಹೊಂತ ಹತತರದಲಲ ವಸಣತ ಗಳನಣನ ಸಲ ಷಟಟ ವಾಗ ನಹರೇಡಲಣ ಏಕ ಸಧಧಯಾ ವಲಲ ?ಸಮಾನಧಯಾ ಕಣಣಣ ಗಳಹೊಂದ 25 ಸ.ಮರೇ ಗಹೊಂತ ಹತತರದಲಲ ವಸಣತ ಗಳನಣನ ಸಲ ಷಟಟ ವಾಗ ನಹರೇಡಲಣ ಸಧಧಯಾ ವಲಲ ಏಕಹೊಂದರ ಕಣಣನ ಸರೇಲಯರ ಸನಯಣಗಳಣ ಹಗಣಗ ವುದಲಲ . 25 ಸ.ಮರೇ ಗಹೊಂತ ಹತತರದಲಲ ವಸಣತ ಗಳನಣನ ನಹರೇಡಣವಾಗ ಅವು ಮಸಣಕಾಗ ಕಾಣಣತತವ ಮತಣತ ಕಣಣಗ ಒತತಡವನಣನ ಉಹೊಂಟಣಮಾಡಣತತವ.

9. ನಾವು ಕಣಣನಹೊಂದ ವಸಣತ ವನ ದಹರವನಣನ ಹಚಚಚಾಸದಾಗ ಕಣಣನಲಲ ಅದರ ರಶತಬಹೊಂಬ ದಹರ ಏನಾಗಣತತದ, ?

ಕಣಣನ ಗಾತ ಕವು ಹಚಣಚಚಾ ಅರವಾ ಕಡಮ ಆಗದ ಕಾರಣ ರಶತಬಹೊಂಬದ ದಹರದಲಲ ಯಾವುದರೇ ಬದಲಾವಣ ಆಗಣವುದಲಲ ..ಅಹೊಂದರ ವಸಣತ ವನ ದಹರವು ಹಚಚಚಾದಹೊಂತ ಕಣಣನಲಲ ಉಹೊಂಟಾಗಣವ ಅದರ ರಶತಬಹೊಂಬದ ದಹರದಲಲ ಯಾವುದರೇಬದಲಾವಣ ಉಹೊಂಟಾಗಣವುದಲಲ . ವಸಣತ ವನ ದಹರದಲಲ ಉಹೊಂಟಾದ ಬದಲಾವಣಯನಣನ ಕಣಣನ ಮಸಹರವು ತನನ ಸಹೊಂಗಮದಹರದಲಲ ಬದಲಾವಣಯನಣನ ಉಹೊಂಟಣ ಮಾಡಣವ ಮಹಲಕ ರಶತಬಹೊಂಬವು ಯಾವಾಗಲಹ ರಟನಾದ ಮರೇಲಯರೇ ಬರೇಳಣವ ಹಾಗ ಮಾಡಣತತದ.

10.ನಕಷತ ಕಗಳಣ ಮನಣಗಣವುದರೇಕ ?ನಕಷತ ಕಗಳಣ ತಮಮ ಸಸ ಹೊಂತ ಬಳಕನಣನ ಹಹರಸಹಸಣತತವ. ಮತಣತ ಮನಣಗಣತತವ.ವಾಯಣಮಹೊಂಡಲದಲಲ ಬಳಕನ ವಕ ಶರೇಭವನದಹೊಂದಾಗ ನಕಷತ ಕಗಳಣ ಮನಣಗಣತತವ. ನಕಷತ ಕಗಳಣ ನಮಮಹೊಂದ ಬಹಳ ದಹರದಲಲವ. ಆದದ ರಹೊಂದ ಅವುಗಳಹೊಂದ ಬರಣವಬಳಕಣ ಅಹೊಂದಾಜಣ ಬಹೊಂದಣ ಗಾತ ಕದ ಬಳಕನ ಮಹಲಗಳಹೊಂತ ಕಾಣಣತತವ. ನಕಷತ ಕಗಳಹೊಂದ ಬರಣವ ಬಳಕಣ ಭಹಮಯ ವಾಯಣಮಹೊಂಡಲವನಣನ ರಶವರೇಶಸದಾಗ ಭಹಮಯನಣನ ತಲಣಪುವ ಮಣನನ ಅದಣ ಸತತವಾಗ ವಕ ಶರೇಭವನಕಸ ಒಳಗಾಗಣತತದ.

ವಾಯಣಮಹೊಂಡಲದಹೊಂದ ವಕ ಶರೇಭವಸಲಲ ಟಟಟ ನಕಷತ ಕದ ಬಳಕಣ ನಮಮ ಸಮರೇರಕಸ ಬಹೊಂದಾಗ ಅದಣ ಹಚಣಚಚಾ ರಶಕಾಶಮಾನವಾಗರಣತತದ. ಆದದ ರಹೊಂದ ನಕಷತ ಕಗಳಣ ಮನಣಗಣತತವ. .

11. ಗ ಶಹಗಳಣ ಏಕ ಮನಣಗಣವುದಲಲ ಎಹೊಂದಣ ವವರಸ .ಗ ಶಹಗಳಣ ಭಹಮಗ ಬಹಣ ಹತತರದಲಲವ. ಮತಣತ ವಸತರಸದ ಬಳಕನ ಮಹಲಗಳಹೊಂತ ಕಾಣಣತತವ. ನಾವು ಒಹೊಂದಣ ಗ ಶಹವನಣನ ಹಲವಾರಣ ಬಹೊಂದಣ ಗಾತ ಕದ ಬಳಕನ ಮಹಲಗಳ ಒಹೊಂದಣ ಸಹೊಂಗ ಶಹ ಎಹೊಂದಣ ಬಾವಸದರ ಒಟಣಟಟ ಎಲಾಲ ಬಹೊಂದಣಗಳಹೊಂದ ನಮಮ ಕಣಣ ನಣನ ತಲಣಪುವ ಬಳಕನ ವಧಯಾ ತಧಯಾಸವು ಎಲಾಲ ಬಹೊಂದಣಗಳ ಬಳಕನ ಸರಾಸರ ಹತತರವಾಗಣತತದ. ಇದರಹೊಂದಾಗ ಗ ಶಹಗಳ ಮನಣಗಣವಕ ಶಹನಧಯಾ ವಾಗದ..

12. ಸಹಯರಣನಣ ಮಣಹೊಂಜಾನ ಕಹೊಂಪಾಗರಲಣ ಕಾರಣವರೇನಣ ?ಮಣಹೊಂಜಾನಯ ಸಮಯದಲಲ ಸಹಯರಣನ ಕರಣಗಳಣ ನಮಮ ನಣನ ತಲಣರಲಣ ಭಹಮಯ ವಾಯಣಮಹೊಂಡಲದಲಲ ಬಹಳ ದಹರ ಕ ಕಮಸಬರೇಕಣ .ಈ ಸಹೊಂದಭರಣದಲಲ ಕಡಮ ತರಹೊಂಗಾಹೊಂತರವರಣವ ಬಳಕನ ಕರಣವು ಹಚಣಚಚಾ ಚದಣರಣತತದ ಮತಣತ ಹಚಣಚಚಾ ತರಹೊಂಗಾಹೊಂತರವರಣವ ಬಳಕನ ಕರಣವು ನಮಮ ನಣನ ತಲಣಪುತತದ. ನರೇಲ ಬಣಣ ವು ಕಡಮ ತರಹೊಂಗಾಹೊಂತರವನಣನ ಹಹಹೊಂದದ ಮತಣತಕಹೊಂಪು ಬಣಣ ವು ಅಧಕ ತರಹೊಂಗಾಹೊಂತರವನಣನ ಹಹಹೊಂದದ. ಆದದ ರಹೊಂದ ಮಣಹೊಂಜಾನಯ ಸಮಯದಲಲ ಸಹಯರಣ ಕಹೊಂಪಾಗ ಕಾಣಣತತನ.

13. ಗಗನಯಾತಶಗ ಆಕಾಶವು ನರೇಲಯಾಗ ಕಾಣದ ಕಪಾಲಗ ಕಾಣಲಣ ಕಾರಣವರೇನಣ ?ಗಗನಯಾತಶಯಣ ಅತ ಎತತರದಲಲ ಹಾರಣತತರಣವಾಗ ಆ ಎತತರದಲಲ ವಾಯಣಮಹೊಂಡಲವರಣವುದಲಲ ಮತಣತ ಬಳಕನ ಚದಣರಣವಕಯಣ ಉಹೊಂಟಾಗಣವುದಲಲ . ಬಳಕಣ ಚದಣರದ ಕಾರಣ ಗಗನಯಾತಶಯ ಕಣಣಗ ಯಾವುದರೇ ಬಳಕಣ ಬರೇಳಣವುದಲಲ ಮತಣತ ಆಕಾಶವು ಕಪಾಲಗ ಕಾಣಣತತದ.

Prepared By :

Praveen Kamath KAsst TeacherGHS AnkanahalliSomavarpete TqKodaguE-mail :kamath415@gmail.com

praveenkamath82@gmail.comMob: 9480219800

ಘಟಕ -14 ಶಕಕಯ ಆಕರಗಳಳ 1.ಶಕಕಯ ಉತಕಮ ಆಕರ ಯಾವುದಳ ?ಈ ಕಳಗನ ಅಅಂಶಗಳನಳನ ಪೂರರೈಸಳವ ಯಾವುದದೇ ಶಕಕಯ ಆಕರವನಳನ ಉತಕಮ ಶಕಕಯ ಆಕರ ಎನನ ಬಹಳದಳ.ಅ) ಏಕಮಾನ ರಾಶಗ ಅತತ ಧಕ ಉಷಷ ವನಳನ ಬಡಳಗಡ ಮಾಡಬದೇಕಳ.

ಆ) ಏಕಮಾನ ರಾಶಗ ಅತತ ಧಕ ಕಲಸವನಳನ ಮಾಡಬದೇಕಳ.

ಇ) ಸಳಲಭವಾಗ ಸಗಳವಅಂತರಬದೇಕಳ.

ಈ) ಆರರಥಕವಾಗ ಮತವತ ಯ ಆಗರಬದೇಕಳ.

ಉ) ಸಳಲಭವಾಗ ಸಅಂಗ ಗಹಸಳವಅಂತರಬದೇಕಳ ಮತಳಕ ಸಳಲಭವಾಗ ಸಾಗಾಣಕ ಮಾಡಳವಅಂತರಬದೇಕಳ .ಊ) ಪರಸರ ಸನ ದೇಹಯಾಗರಬದೇಕಳ .

2. ಉತಕಮ ಇಅಂಧನ ಯಾವುದಳ ?ಉರಸದಾಗ ಅತ ಹಚಚಚನ ಉಷಷ ವನಳನ ಬಡಳಗಡ ಮಾಡಳವ ಮತಳಕ ಅತ ಕಡಮ ಹಹೊಗಯನಳನ ಉತತ ತಕ ಮಾಡಳವ ಹಾಗಳ ಸಳಲಭವಾಗ ಸಗಬಹಳದಾದ ಇಅಂಧನವದೇ ಉತಕಮ ಇಅಂಧನ.

3. ನಮಮ ಆಹಾರವನಳನ ಬಸಮಾಡಲಳ ಯಾವುದಾದರಳ ಶಕಕಯ ಆಕರವನಳನ ಉಪಯೋಗಸಳವುದಾದರ,

ಯಾವುದನಳನ ಆಯಯಕ ಮಾಡಳವರ ಮತಳಕ ಏಕ ?ಆಹಾರವನಳನ ಬಸ ಮಾಡಲಳ ನರೈಸಗರಥಕ ಅನಲವನಳನ ಉಪಯೋಗಸಳತಕದೇವ. ಏಕಅಂದರ ಅದಳ ಅತತ ಅಂತ ಸಸ ಚಚ ಮತಳಕ ದಕಷತಯ ಇಅಂಧನವಾಗದ. ಯಾವುದದೇ ರದೇತಯ ಹಹೊಗಯನಳನ ಉತತ ತಕ ಮಾಡಳವುದಲಲ . ಮತಳಕ ಅತದೇ ಹಚಚಚನ ದಹತ ತಯನಳನ ಹಹೊಅಂದದಯಾದರಹೊ ಅದರ ಸಾಗಾಣಕ,ಉಪಯೋಗ ತಳಅಂಬಾ ಸಳಲಭವಾಗದ. ಅತದೇ ಹಚಚಚನ ಉಷಷ ವನಳನ ಉತತ ತಕ ಮಾಡಳತಕದ.

4. ಪಳಯಳಳಕ ಇಅಂಧನಗಳ ಅನಾನಳಕಹೊಲತಗಳಳ ಯಾವುವು ?ಅ) ಪಳಯಳಳಕ ಇಅಂಧನಗಳನಳನ ದಹಸಳವುದರಅಂದ ಪರಸರ ಮಲನವಾಗಳತಕದ.

ಆ) ಈ ಇಅಂಧನಗಳಳ ಕಾಬರಥನ, ನರೈಟಹೊಗದೇಜನ ಮತಳಕ ಸಲಲಫ ರ ಗಳ ಆಕಕರೈಡ ಗಳನಳನ ಉತತ ತಕ ಮಾಡಳವ ಮಹೊಲಕ ಆಮಲ ಮಳಗ ಕಾರಣವಾಗ ಮಣಷನ ಹಾಗಳ ನದೇರನ ಮಾಲನತ ಕಯಕ ಕಾರಣವಾಗಳತಕದ.

ಇ) ಈ ಇಅಂಧನಗಳ ದಹನದಅಂದ ಇಅಂಗಾಲದ ಡರೈ ಆಕಕರೈಡ,ಇಅಂಗಾಲದ ಮಾನಾಕಕರೈಡ ಗಳಅಂತಹ ಅನಲಗಳಳ ವಾತಾವರಣಕಯಕ ಬಡಳಗಡಯಾಗ ಜಾಗತಕ ತಾಪಮಾನದ ಏರಕಗ ಕಾರಣವಾಗಳತಕದ.

5. ನಾವು ಪಯಾರಥಯ ಇಅಂಧನ ಆಕರಗಳತಕ ಏಕ ಗಮನ ಹರಸಳತಕದದೇವ ?ಮಾನವನಳ ಸಾಅಂಪಗದಾಯಕವಾಗ ಇಅಂಧನದ ಆಕರವನಾನಗ ಬಳಸಳತಕರಳವ ಪಳಯಳಳಕ ಇಅಂಧನಗಳಳ ನವದೇಕರಸಲಾಗದ ಶಕಕಯ ಆಕರಗಳಾಗವ. ಈ ಆಕರಗಳಳ ನಸಗರಥದಲಲ ಅತ ಕಡಮ ಪಗಮಾಣದಲಲ ಲಭತ ವದ ಹಾಗಳ ಇದನಳನ ಪುನರಳತಾತದನ ಮಾಡಲಳ ಸಾಧತ ವಲಲ .ಅವುಗಳನಳನ ಅಗತತ ಕಯಕ ಅಂತ ಹಚಚಚನ ಪಗಮಾಣದಲಲ ಬಳಸಳತಕದದೇವ. ಈ ರದೇತ ಇವುಗಳನಳನ ಅತಯಾಗ ಬಳಸದರ ಇನಳನ ಕಲವದೇ ವಷರಥಗಳಲಲ ಅವು ಭಹೊಮಯಅಂದ ಕಣಮ ರಯಾಗಲವ. ಆದದ ರಅಂದ ನಮಮ ಮಳಅಂದನ ಪದೇಳಗಗ ಇಅಂಧನ ಆಕರಗಳನಳನ ಉಳಸಬದೇಕಾದರ ಪಯಾರಥಯ ಇಅಂಧನಗಳತಕ ಗಮನ ಹರಸಬದೇಕಳ .6.ನಮಮ ಅನಳಕಹೊಲತಗಳಗ ತಕಯಕ ಅಂತ ಗಾಳ ಮತಳಕ ನದೇರನ ಸಾಅಂಪಗದಾಯಕ ಬಳಕಯನಳನ ಹದೇಗ ಮಾಪರಥಡಸಲಾಗದ?

ಸಾಅಂಪಗದಾಯಕವಾಗ ಜಲಪಾತಗಳನಳನ ಪಗಚಚ ನನ ಶಕಕಯ ಮಹೊಲಗಳನಾನಗ ಬಳಸ ಅದರಅಂದ ವದಳತ ತ ಶಕಕಯನಳನ ತಯಾರಸಲಾಗಳತಕತಳಕ .ಜಲಪಾತಗಳ ಸಅಂಖತ ಕಡಮ ಇರಳವ ಕಾರಣ ನದಗಳ ಹರಯಳವಕಗ ಅಡಡ ಲಾಗ ಅಣಕಟಳಟ ಗಳನಳನ

ನಮರಥಸ ಅದರಲಲ ಸಅಂಗ ಗಹಸಲಾದ ನದೇರನಲಲರಳವ ಪಗಚಚ ನನ ಶಕಕಯನಳನ ಟಬರೈರಥನನ ಗಳಳ ತರಳಗಳವ ಹಾಗ ಮಾಡಳವ ಮಹೊಲಕವದಳತ ತ ಶಕಕಯನಳನ ಉತಾತದಸಲಳ ಪಾಗರಅಂಭಸಲಾಯತಳ.

ಅದದೇ ರದೇತ ಗಾಳ ಶಕಕಯನಳನ ಹಅಂದನ ಕಾಲದಲಲ ಯಾಅಂತಗಕ ಶಕಕಯನಾನಗ ಪರವತರಥಸ ಬಾವಗಳಅಂದ ನದೇರತಕಲಳ ಬಳಸಲಾಗಳತಕತಳಕ .ಇತಕದೇಚಗ ಗಾಳ ಶಕಕಯಅಂದ ವದಳತ ತ ಶಕಕಯನಳನ ಪಡಯಲಾಗಳತಕದ. ಇದಕಾಯಕಗ ಗಾಳಯಅಂತ ತಗಳನಳನ ಅಳವಡಸದಳದ ಅವುಗಳ ರಕಯಕಗಳಳ ಗಾಳಯ ವದೇಗಕಯಕ ಅನಳಗಳಣವಾಗ ತರಳತಕವ. ಮತಳಕ ಇದನಳನ ಟಬರೈರಥನ ಗ ಸಅಂಪಕರಥಸಲಾಗದಳದ ಇದಳ ವದಳತ ತ ಶಕಕಯನಳನ ಉತಾತದಸಳತಕದ.

7. ಪದೇನ, ನಮನ ಅಥವಾ ಸಮತಲ ಕನನ ಡ ( ದಪರಥಣ )ಗಳಲಲ ಸರಕಳಕಯಕ ರ ನಲಲ ಉಪಯೋಗಸಲಳ ಸಹೊಕಕವಾದದಳದ ಯಾವುದಳ ? ಏಕ ?ಸರಕಳಕಯಕ ರ ನಲಲ ಸಹೊಯರಥನ ಉಷಷ ಶಕಕಯನಳನ ಬಳಸಕಹೊಅಂಡಳ ಆಹಾರವನಳನ ಬದೇಯಸಲಾಗಳತಕದ. ಇದರಲಲ ಸಹೊಯರಥನ ಕರಣಗಳ ಒಅಂದಳ ತದೇಕಷಷವಾದ ಬಅಂದಳ ಕಳಕಯಕ ರ ನಹೊಳಗ ಬದೇಳಳವ ಹಾಗ ಮಾಡಳವ ಸಲಳವಾಗ ಒಅಂದಳ ದಪರಥಣವನಳನ ಅಳವಡಸರಳತಾಕರ. ಸಾಮಾನತ ವಾಗ ನಮನ ದಪರಥಣವು ಬಳಕನ ಕರಣಗಳನಳನ ಕದೇಅಂದಗದೇಕರಸಳವ ಕಾರಣ ಸರ ಕಳಕಯಕ ರ ಗಳಲಲ ಈ ದಪರಥಣವನಳನ ಬಳಸಲಾಗಳತಕದ.

8. ಸಾಗರದಅಂದ ಪಡಯಲರಳವ ಶಕಕಯ ಮತಗಳಾವುವು ?ಸಾಗರದಅಂದ ಪಡಯಳವ ಶಕಕಗಳಳ ಮಹೊರಳ ರದೇತಯಲಲವ.ಅವುಗಳಅಂದರ ಉಬಬ ರ ಶಕಕ. ಅಲಗಳ ಶಕಕ ಮತಳಕ ಸಾಗರ ಉಷಷ ಶಕಕ. ಇವುಗಳಗ ಕಲವು ಮತಗಳವ.ಅವುಗಳಅಂದರ ಅ) ಸಾಗರದಲಲ ಉತತ ತಕಯಾಗಳವ ಉಬಬ ರಗಳಳ ಭಹೊಮ. ಚಅಂದಗ ಮತಳಕ ಸಹೊಯರಥನ ಸಾಸಥಾನವನಳನ ಅವಲಅಂಬಸದ.

ಆ) ಉಬಬ ರ ಶಕಕಯನಳನ ವದಳತ ತ ಶಕಕಯನಾನಗ ಪರವತರಥಸಲಳ ಅತದೇ ಎತಕರದ ಅಣಕಟಳಟ ಗಳನಳನ ಕಟಟ ಬದೇಕಾಗಳತಕದ. ಇದಳ ಕಷಟಸಾಧತ .ಇ) ಅಲಗಳಅಂದ ವದಳತ ತ ಉತಾತದಸಲಳ ಅತತ ಅಂತ ಶಕಕಶಾಲಯಾದ ಅಲಗಳ ಅವಶತ ಕತ ಇದ.ಇದಹೊ ಬಲಳ ಅಪರಹೊಪ.

ಈ ) ಸಾಗರದ ಮದೇಲಮರೈ ನಲಲರಳವ ನದೇರಳ ಮತಳಕ ಎರಡಳ ಕಲಹೊದೇ ಮದೇಟರ ಆಳದವರಗನ ನದೇರನ ತಾಪಮಾನದ ವತ ತಾತಸ 200 C ಇರಬದೇಕಾಗಳತಕದ. ಇದಹೊ ಕಹೊಡಾ ಅಪರಹೊಪವಾಗದ.

9. ಭಹೊ ಉಷಷ ಶಕಕ ಎಅಂದರದೇನಳ ?ಭಹೊಮಯ ಅಅಂತರಾಳದಲಲರಳವ ದಗವತ ಶಲಾಪಾಕವು ಭಹೊಮಯೊಳಗರಳವ ನದೇರನ ಸಅಂಪಕರಥಕಯಕ ಬಅಂದಾಗ ಅದಳ ಆವಯಾಗಳತಕದ. ಈ ಆವಯನಳನ ಕಹೊಳವಗಳ ಮಹೊಲಕ ಟಬರೈರಥನ ಗ ಹಾಯಸ ವದಳತ ತ ಉತಾತದಸಲಾಗಳತಕದ. ಈ ರದೇತ ಪಡದ ಶಕಕಯದೇ ಭಹೊ ಉಷಷ ಶಕಕ.

10. ನಹೊತ ಕಲ ದೇಯ ಶಕಕಯ ಅನಳಕಹೊಲಗಳದೇನಳ ?ನಹೊತ ಕಲ ದೇಯ ಶಕಕಯ ಅನಳಕಹೊಲಗಳಳ ಈ ಕಳಗನಅಂತವ.

ಅ) ಅ) ಏಕಮಾನ ರಾಶಗ ಅತತ ಧಕ ಶಕಕಯನಳನ ಉತತ ತಕ ಮಾಡಳತಕದ.

ಆ) ಯಾವುದದೇ ರದೇತಯ ಹಹೊಗಯನಳನ ಉತತ ತಕ ಮಾಡಳವುದಲಲ .ಮತಳಕ ಸಸ ಚಚ ವಾದ ಶಕಕಯಾಗದ.

ಇ) ಕಾಬರಥನ ನ ಒಅಂದಳ ಪರಮಾಣಳವನ ದಹನದಅಂದ ಬಡಳಗಡಯಾಗಳವ ಶಕಕಗಅಂತ ಸಳಮಾರಳ 10 ಮಲಯನ ಪಟಳಟ ಹಚಳಚಚ ಶಕಕಯಳ ಒಅಂದಳ ಯಳರದೇನಯಅಂ ಪರಮಾಣಳವನ ವದಳನದಅಂದ ಉತತ ತಕಯಾಗಳತಕದ.

ಈ) ಹರೈಡಹೊಗ ದೇಜನ ಪರಮಾಣಳಗಳ ಸಮಮಲನವು ಸಳಮಾರಳ 27 ಮಲಯನ ಎಲಕಾಗಕನಕ ವೋಲಟ ಗಳಷಳಟ ಅಗಾಧ ಪಗಮಾಣದ ಶಕಕಯನಳನ ಉತತ ತಕ ಮಾಡಳತಕದ.

11. ಶಕಕಯ ಯಾವುದದೇ ಆಕರವು ಮಾಲನತ ದಅಂದ ಮಳಕಕವದೇ ? ಅಥವಾ ಏಕಲಲ ?ಯಾವುದದೇ ಶಕಕಯ ಆಕರವು ಮಾಲನತ ದಅಂದ ಮಳಕಕವಾಗಲಲ . ಸರಶಕಕಯನಳನ ಮಾಲನತ ರಹತವಅಂದಳ ಪರಗಣಸದರಹೊ ಕಹೊಡಾ ಸರ ಕಹೊದೇಶಗಳ ತಯಾರಕಯಳ ಪರಹೊದೇಕಷವಾಗ ಪರಸರಕಯಕ ಹಾನಯಳಅಂಟಳಮಾಡಳತಕದ. ಅದದೇ ರದೇತ ನಹೊತ ಕಲ ದೇಯ ಸಮಮಲನ ಕ ಗಯಯಅಂದ ಯಾವುದದೇ ಹಾನಕಾರಕ ತಾತಜತ ಗಳಳ ಉತತ ತಕಯಾಗದದದ ರಹೊ ಕಹೊಡಾ ಸಮಮಲನ ಕ ಗಯ ನಡಸಲಳ ಸಳಮಾರಳ 107 K ತಾಪದ ಅವಶತ ಕತ ಇದಳದ ಇದನಳನ ನಹೊತ ಕಲ ದೇಯ ವದಳನ ಕ ಗಯಯ ಮಹೊಲಕ ಪಡಯಲಾಗಳತಕದ.

ವದಳನ ಕ ಗಯಯಅಂದ ಬಡಳಗಡಯಾದ ತಾತಜತ ಗಳಳ ಅತತ ಅಂತ ಹಚಳಚಚ ಹಾನಕಾರಕವಾಗದ.

12. ಹರೈಡಹೊದ ಗದೇಜನ ಅನಳನ ರಾಕಟ ನಲಲ ಶಕಕ ಮಹೊಲವಾಗ ಬಳಸಲಾಗದ. ನದೇವು ಇದನಳನ ಸಅಂಪದೇಡತ ನರೈಸಗರಥಕ ಅನಲ( CNG ) ಕಯಕ ಅಂತ ಸಸ ಚಚ ಎಅಂದಳ ಪರಗಣಸಳವರಾ ? ಏಕ ? ಅಥವಾ ಎಕಲಾಲ ?ಹರೈಡಹೊಗ ದೇಜನ ಸಅಂಪದೇಡತ ನರೈಸಗರಥಕ ಅನಲಕಯಕ ಅಂತ ಸಸ ಚಚ ವಾದ ಇಅಂಧನ ಏಕಅಂದರ ಸಅಂಪದೇಡತ ನರೈಸಗರಥಕ ಅನಲವು ಹರೈಡಹೊಗ ದೇಕಾಬರಥನ ಆಗದಳದ ಸಸ ಲತ ಪಗಮಾಣದ ಕಾಬರಥನ ಅಅಂಶವನಳನ ಹಹೊಅಂದರಳತಕದ ಮತಳಕ ಮಾಲನತ ಕಯಕ ಕಾರಣವಾಗಳತಕದ.

ಆದರ ಹರೈಡಹೊಗ ದೇಜನ ಸಮಮಲನ ಕ ಗಯಯಲಲ ಯಾವುದದೇ ರದೇತಯ ಹಾನಕಾರಕ ತಾತಜತ ಉತತ ತಕ ಆಗಳವುದಲಲ ..ಆದದ ರಅಂದ CNG ಗಅಂತ ಹರೈಡಹೊಗ ದೇಜನ ಸಸ ಚಚ ಇಅಂಧನವಾಗದ.

13. ನವದೇಕರಸಬಹಳದಾದ ಯಾವುದಾದರಹೊ ಎರಡಳ ಶಕಕಯ ಮಹೊಲಗಳನಳನ ಹಸರಸ .ನಮಮ ಆಯಯಕಗ ಕಾರಣ ಕಹೊಡ.

ನವದೇಕರಸಬಹಳದಾದ ಎರಡಳ ಶಕಕಯ ಮಹೊಲಗಳಳ ಯಾವುವಅಂದರ ಅ) ಸಹೊಯರಥ : ಸಹೊಯರಥನಅಂದ ಪಡಯಳವ ಶಕಕಯನಳನ ಸರ ಶಕಕ ಎನಳನ ತಾಕರ. ಸಹೊಯರಥನ ಗಭರಥದಲಲ ಅತದೇ ಹಚಚಚನ ಸಅಂಖತಯಲಲ ಹರೈಡಹೊಗ ದೇಜನ ಮತಳಕ ಹದೇಲಯಅಂ ಧಾತಳಗಳವ.ಈ ಧಾತಳಗಳ ಸಮಮಲನ ಕ ಗಯಯಅಂದ ಅಗಾಧ ಪಗಮಾಣದ ಶಕಕ ಬಡಳಗಡಯಾಗ ಭಹೊಮಯನಳನ ತಲಳಪುತಕದ. ಸಹೊಯರಥನಗ ಇನಹೊನ ಐದಳ ಬಲಯನ ವಷರಥ ಆಯಸಳಕ ಹಹೊಅಂದರಳವ ಕಾರಣ ಇದಳ ಒಅಂದಳ ಉತಕಮವಾದ ನವದೇಕರಸಬಹಳದಾದ ಶಕಕಯ ಮಹೊಲವಾಗದ.

ಆ) ಗಾಳ : ಗಾಳ ಶಕಕಯನಳನ ವದೇಗವಾಗ ಬದೇಸಳವ ಮಾರಳತಗಳಅಂದ ಪಡಯಲಾಗಳತಕದ. ಭಹೊಮಯ ಅಸಮಪರಥಕ ಕಾಸಳವಕಯಅಂದ ಗಾಳ ಉತತ ತಕಯಾಗಳತಕದ. ಭಹೊಮಯಳ ಇನಹೊನ ಅನದೇಕ ವಷರಥಗಳ ಕಾಲ ಇದದೇ ರದೇತ ಕಾಸಳವ ಕಾರಣ ಗಾಳಯಳ ಕಹೊಡಾ ನವದೇಕರಸಬಹಳದಾದ ಶಕಕಯ ಮಹೊಲವಾಗದ.

14. ನದೇವು ಪರಗಣಸಳವ ಎರಡಳ ಖಾಲಯಾಗಳವ ಶಕಕಯ ಮಹೊಲಗಳನಳನ ಹಸರಸ. ನಮಮ ಆಯಯಕಗ ಕಾರಣ ಕಹೊಡ.

ಎರಡಳ ಖಾಲಯಾಗಳವ ಶಕಕಯ ಮಹೊಲಗಳಅಂದರ ,ಅ) ಕಲಲದದ ಲಳ : ಭಹೊಮಯ ಮದೇಲ ಲಕಅಂತರ ವಷರಥಗಳ ಹಅಂದ ಇದದ ಸಸತ ಮತಳಕ ಪಾಗಣಗಳ ಅವಶದೇಷಗಳಅಂದ ಕಲಲದದ ಲಳ ಉತತ ತಕಯಾಗದ. ಕಲಲದದ ಲಲನ ಬಳಕಯಳ ಅಗತತ ಕಯಕ ಅಂತ ಹಚಚಚಗದ. ಒಮಮ ಮಳಗದಳ ಹಹೊದೇದರ ಮತಕ ಕಲಲದದ ಲಳ ಉತತ ತಕಯಾಗಲಳ ಲಕಅಂತರ ವಷರಥಗಳದೇ ಬದೇಕಾಗಳತಕದ.

ಆ) ಪಟಹೊಗದೇಲಯಅಂ : ಭಹೊಮಯ ಮದೇಲ ಲಕಅಂತರ ವಷರಥಗಳ ಹಅಂದ ಇದದ ಸಸತ ಮತಳಕ ಪಾಗಣಗಳ ಅವಶದೇಷಗಳಅಂದ ಪಟಹೊಗದೇಲಯಅಂ ಉತತ ತಕಯಾಗದ. ಇದರ ಬಳಕಯಳ ಅಗತತ ಕಯಕ ಅಂತ ಹಚಚಚಗದ. ಒಮಮ ಮಳಗದಳ ಹಹೊದೇದರ ಮತಕ ಉತತ ತಕಯಾಗಲಳ ಲಕಅಂತರ ವಷರಥಗಳದೇ ಬದೇಕಾಗಳತಕದ.

ಅಭತಸದ ಪಗಶಹೊನದೇತಕರಗಳಳ 1. ಸರ ಜಲತಾಪಕವನಳನ ಬಸನದೇರನಳನ ಪಡಯಲಳ ಯಾವಾಗ ಬಳಸಳವುದಲಲ .b. ಮದೇಡ ಕವದ ದನ

2. ಈ ಕಳಗನವುಗಳಲಲ ಯಾವುದಳ ಜರೈವಕ ದಗವತ ರಾಶಯ ಆಕರಕಯಕ ಉದಾಹರಣಯಲಲ .c. ನಹೊತ ಕಲ ದೇಯ ಶಕಕ.

3. ನಾವು ಬಳಸಳವ ಹಚಚಚನ ಶಕಕ ಆಕರಗಳಳ ಸಅಂಗ ಗಹಸದ ಸರಶಕಕಯನಳನ ಪಗತನಧಸಳತಕವ .ಇದರಲಲ ಯಾವುದಳ ಅಅಂತಮವಾಗಸಹೊಯರಥನ ಶಕಕಯಅಂದ ಪಡಯಲಾಗಳವುದಲಲ .c. ನಹೊತ ಕಲ ದೇಯಾರ ಶಕಕ

4. ಪಳಯಳಳಕ ಇಅಂಧನಗಳಳ ಮತಳಕ ಸಹೊಯರಥನನಳನ ಶಕಕಯ ನದೇರ ಆಕರ ಎಅಂದಳ ಪರಗಣಸ ಹಹೊದೇಲಸ ಮತಳಕ ವತ ತಾತಸ ತಳಸ.

ಕಲಲದದ ಲಳ ಮತಳಕ ಪಟಹೊಗದೇಲಯಅಂ ಇಅಂಧನಗಳನಳನ ಪಳಯಳಳಕ ಇಅಂಧನಗಳನಳನ ವರಳ.ಇವು ನಮಗ ಭಹೊಮಯ ಅಅಂತರಾಳದಅಂದ ದಹೊರಯಳತಕವ.ಅವು ಮಾನವನ ಉಪಯೋಗಕಯಕ ನದೇರವಾಗ ದಹೊರಕಳವ ಕಾರಣ ಅವುಗಳನಳನ ಶಕಕಯ ನದೇರ ಆಕರ ಎನನ ಬಹಳದಳ.ಆದರ ಅವು ಸದೇಮತ ಶದೇಖರಣ ಹಹೊಅಂದವ. ಅವು ನವದೇಕರಸಲಾಗದ ಶಕಕಯ ಸಅಂಪನಹೊಮ ಲಗಳಾಗವ. ಒಮಮ ಖಾಲಯಾದರ ಅವುಗಳನಳನ ಮತಕ ಉತತ ತಕ ಮಾಡಲಳ ಸಾದತ ವಲಲ . ಪಳಯಳಳಕ ಇಅಂಧನಗಳಳ ರಹೊಪುಗಹೊಳಳ ಲಳ ಮಲಯಾಅಂತರ ವಷರಥಗಳದೇ ಬದೇಕಳ. ಅವುಗಳಳ ಆರರಥಕವಾಗ ತಳಅಂಬಾ ದಳಬಾರಯಾಗವ.

ಸರಶಕಕಯಳ ನವದೇಕರಣಗಹೊಳಳಳ ವ ಶಕಕಯ ಆಕರವಾಗದ. ಮತಳಕ ಶಕಕಯ ನದೇರ ಆಕರವಾಗದ. ಸಹೊಯರಥನಳ ಅಗಾಧವಾದ ಶಕಕಯನಳನ ಸಳಮಾರಳ ಐದಳ ಬಲಯನ ವರಳಷಗಳಅಂದ ಹಹೊರಹಹೊಮಮಸಳತಕದಳದ ಇನಹೊನ ಇಷಳಟ ವರಳಷಗಳ ಕಾಲ ಶಕಕಯನಳನ ಹಹೊರಹಹೊಮಮಸಳತಕರಳತಾಕನ. ಸರಶಕಕಯಳ ನಮಗ ಉಚತವಾಗ ಮತಳಕ ಹದೇರಳವಾಗ ಸಗಳವ ಶಕಕಯ ಆಕರವಾಗದ.

5. ಜರೈವಕ ದಗವತ ರಾಶ ಮತಳಕ ಜಲಶಕಕಯನಳನ ಶಕಕಯ ಆಕರಗಳಾಗ ಹಹೊದೇಲಸ ಮತಳಕ ವತ ತಾತಸ ತಳಸ.

ಜರೈವಕ ದಗವತ ರಾಶಯಳ ಸತಕಅಂತಹ ಸಸತ ಮತಳಕ ಪಾಗಣಗಳ ತಾತಜತ ಗಳಅಂದ ಉತತ ತಕಯಾಗಳತಕದ. ಆದದ ರಅಂದ ಇದಳ ನರೈಸಗರಥಕವಾಗ ನವದೇಕರಣಗಹೊಳಳಳ ತಕದ, ನರೈಸಗರಥಕ ಕ ಗಯಗಳಅಂದ ಇದನಳನ ಪಡಯಲಾಗಳತಕದ.

ಜಲಶಕಕಯನಳನ ಎತಕರದಲಲರಳವ ನದೇರನ ಪಗಚಚ ನನ ಶಕಕಯನಳನ ಬಳಸಕಹೊಅಂಡಳ ಉತಾತದಸಲಾಗಳತಕದ. ಈ ಶಕಕಯನಳನ ಮತಕ ಮತಕ ಪಡಯಬಹಳದಾಗದ. ನದೇರನಅಂದ ಈ ಶಕಕಯನಳನ ಪಡಯಲಾಗಳತಕದ ಮತಳಕ ಯಾಅಂತಗಕ ವಧಾನಗಳಅಂದ ಪಡಯಲಾಗಳತಕದ.

6. ಈ ಕಳಗನವುಗಳಅಂದ ಶಕಕಯನಳನ ಹಹೊರತಗಯಲಳ ಇರಳವ ಮತಗಳಳ ಯಾವುವು ?ಅ) ಗಾಳ ಗಾಳಯಅಂತ ತಗಳಅಂದ ಗಾಳ ಶಕಕಯನಳನ ಪಡಯಲಾಗಳತಕದ. ಆದರ ಈ ಯಅಂತ ತಗಳಅಂದ ಶಕಕ ಉತತ ತಕಯಾಗಲಳ ಗಾಳಯ ವದೇಗವು ಗಅಂಟಗ ಸಳಮಾರಳ 15 Km ಇರಬದೇಕಾಗಳತಕದ. ಮತಳಕ ದಹೊಡಡ ಗಾತ ತದ ಗಾಳಯಅಂತ ತಗಳ ಅವಶತ ಕತ ಇರಳತಕದ.ಆ) ಅಲಗಳಳ ಅಲಗಳಅಂದ ಶಕಕಯನಳನ ಪಡಯಲಳ ಅತತ ಅಂತ ಶಕಕಶಾಲಯಾದ ಅಲಗಳ ಅವಶತ ಕತ ಇದ.

ಇ) ಉಬಬ ರ

ಉಬಬ ರಗಳಅಂದ ಶಕಕಯನಳನ ಉತಾತದಸಲಳ ಅತದೇ ಎತಕರದ ಉಬಬ ರಗಳ ಅವಶತ ಕತ ಇದ.ಉಬಬ ರಗಳಳ ಉಅಂಟಾಗಳವಕಯಳ ಸಹೊಯರಥ,ಚಅಂದಗ ಮತಳಕ ಭಹೊಮಯ ಸಾಪದೇಕಷ ಸಾಸಥಾನಗಳನಳನ ಅವಲಅಂಬಸದ.

7. ಯಾವ ಆಧಾರದ ಮದೇಲ ಈ ಕಳಗನ ಶಕಕ ಆಕರಗಳನಳನ ನದೇವು ವಗದೇರಥಕರಸಳವರ.

a) ನವದೇಕರಸಬಹಳದಾದ ಮತಳಕ ನವದೇಕರಸಲಾಗದ ಪಗಕಕೃತಯಲಲ ನರೈಸಗರಥಕವಾಗ ಪುನರಳತತ ತಕಯಾಗಳವ ಶಕಕಯ ಆಕರಗಳದೇ ನವದೇಕರಸಬಹಳದಾದ ಶಕಕಯ ಆಕರಗಳಳ. ಉದಾಹರಣಗ ಸರಶಕಕ, ಜರೈವಕ ಶಕಕ ,ಗಾಳ ಶಕಕ ಇತಾತದ.

ಪಗಕಕೃತಗ ಪುನರ ಭತರಥಯಾಗದ ಶಕಕಯ ಆಕರಗಳದೇ ನವದೇಕರಸಲಾಗದ ಶಕಕಯ ಆಕರಗಳಳ .ಉದಾಹರಣಗ ಕಲಲದದ ಲಳ,ಪಟಹೊಗದೇಲಯಅಂ ಇಅಂಧನಗಳಳb) ಖಾಲಯಾಗಳವ ಮತಳಕ ಖಾಲಯಾಗದ ಹಲವಾರಳ ವಷರಥಗಳ ಬಳಕಯ ನಅಂತರ ಮಳಗದಳಹಹೊದೇಗಳವ ಶಕಕಯ ಆಕರಗಳದೇ ಖಾಲಯಾಗಳವ ಶಕಕಯ ಆಕರಗಳಳ.

ಉದಾ : ಕಲಲದದ ಲಳ ಮತಳಕ ಪಟಹೊಗಲಯಅಂ ಇಅಂಧನಗಳಳ . ಎಷಳಟ ಬಳಸದರಹೊ ಮಳಗದಳಹಹೊದೇಗದ ಶಕಕಯ ಆಕರಗಳದೇ ಖಾಲಯಾಗದ ಶಕಕಯ ಆಕರಗಳಳ. ಉದಾ: ಜರೈವಕ ಶಕಕ.a ಮತಳಕ b ನಲಲ ನದೇಡಲಾದ ಆಯಯಕಗಳಳ ಒಅಂದದೇ ಆಗವಯದೇ ? ಹದಳ a ಮತಳಕ b ನಲಲ ನದೇಡಲಾದ ಆಯಯಕಗಳಳ ಒಅಂದದೇ ಆಗವ.

8. ಶಕಕಯ ಆದಶರಥ ಆಕರದ ಗಳಣಗಳಳ ಯಾವುವು ? ಶಕಕಯ ಆದಶರಥ ಆಕರದ ಗಳಣಗಳಳಅ) ಮತವತ ಯಯಾಗರಬದೇಕಳ.

ಆ) ಸಳಲಭವಾಗ ದಹೊರಕಳವಅಂತರಬದೇಕಳ.

ಇ) ಹಹೊಗ / ಮಾಲನತ ರಹತವಾಗರಬದೇಕಳ.

ಈ) ಸಳಲಭವಾಗ ಸಅಂಗ ಗಹಸಳವಅಂತರಬದೇಕಳ.ಉ) ಸಳಲಭವಾಗ ಸಾಗಾಟ ಮಾಡಳವಅಂತರಬದೇಕಳ.

ಊ) ಉರಸದಾಗ ಅತದೇ ಹಚಚಚನ ಪಗಮಾಣದಲಲ ಉಷಷ ಮತಳಕ ಶಕಕಯನಳನ ಕಹೊಡಳವಅಂತರಬದೇಕಳ.

9. ಸರಕಳಕಯಕ ರ ಬಳಸಳವುದರಅಂದ ಆಗಳವ ಅನಳಕಹೊಲಗಳಳ ಮತಳಕ ಅನಾನಳಕಹೊಲಗಳಳ ಯಾವುವು? ಯಾವ ಸಸಥಾ ಳಗಳಲಲ ಸರಕಳಕಯಕ ರ ಗಳ ಬಳಕಗ ಮತಯನಳನ ಕಾಣಬಹಳದಳ ?ಸರ ಕಳಕಯಕ ರ ಆಹಾರವನಳನ ಬಸಮಾಡಲಳ ಅಥವಾ ಬದೇಯಸಲಳ ಸರ ಶಕಕಯನಳನ ಬಳಸಳತಕದ. ಸರಶಕಕಯಳ ನವದೇಕರಸಬಹಳದಾದ ಶಕಕಯ ಆಕರವಾಗದ ಮತಳಕ ಸಸ ಚಚ ಶಕಕಯ ಆಕರವಾಗದ. ಇದಳ ಪುಕಯಕ ಟಯಾಗ ಸಗಳವ ಶಕಕಯ ಆಕರವಾಗದ.ಆದದ ರಅಂದ ಸರಕಳಕಯಕ ರ ನ ನವರಥಹಣಯಳ ಮತವತ ಯಕಾರಯಾಗದ.

ಇದರ ಅನಾನಳಕಹೊಲವಅಂದರ ಸಹೊಯರಥನ ತಾಪ ಇಲಲ ದ ದನ ಅಅಂದರ ಮದೇಡಕವದ ವಾತಾವರಣದಲಲ ಇದಳ ಕಾಯರಥನವರಥಹಸಳವುದಲಲ .ಮತಳಕ ಸರಕಳಕಯಕ ರ ನ ಬಲಯಳ ಅಧಕವಾಗದ.

ಹಗಲನ ಅವಧಯಳ ಕಡಮ ಇರಳವ ಪಗದದೇಶಗಳಲಲ ಮತಳಕ ವಷರಥಪೂತರಥ ಮದೇಡಕವದ ವಾತಾವರಣ ಇರಳವಅಂತಹ ಪಗದದೇಶಗಳಲಲ ಸರಕಳಕಯಕ ರ ಗಳ ಬಳಕಗ ಮತಯನಳನ ಕಾಣಬಹಳದಾಗದ.

10. ಹಚಳಚಚ ತಕರಳವ ಶಕಕಯ ಬದೇಡಕಯಳ ಪರಸರದ ಮದೇಲ ಉಅಂಟಳಮಾಡಳವ ಪರಣಾಮಗಳಳ ಯಾವುವು ? ಶಕಕಯ ಬಳಕಯನಳನ ಕಡಮಗಹೊಳಸಲಳ ನದೇವು ಯಾವ ಕ ತಮವನಳನ ಸಹೊಚಸಳವರ ?

ಕರೈಗಾರದೇಕರಣವು ಶಕಕಯ ಬದೇಡಕ ಹಚಚಚ ಲಳ ಪಗಮಳಖ ಕಾರಣವಾಗದ. ಪಳಯಳಳಕ ಇಅಂಧನಗಳಳ ಸಳಲಭವಾಗ ಲಭತ ವರಳವ ಕಾರಣ ಈ ಶಕಕಯ ಬದೇಡಕಯ ಬಹಳಪಾಲನಳನ ಪೂರರೈಸಳತಕವ. ಆದರ ಪಳಯಳಳಕ ಇಅಂಧನಗಳ ಅತಯಾದ ಬಳಕಯಳ ಪರಸರಕಯಕ ತದೇವತತರವಾದ ಹಾನಯನಳನ ಅಂಟಳ ಮಾಡಳತಕದ. ಇವು ವಾತಾವರಣಕಯಕ ಹಸರಳ ಮನ ಅನಲಗಳನಳನ ಹಚಚಚನ ಪಗಮಾಣದಲಲ ಬಡಳಗಡ ಮಾಡಳವ ಮಹೊಲಕ ಜಾಗತಕ ತಾಪಮಾನದ ಹಚಚಚ ಳಕಯಕ ಕಾರಣವಾಗಳತಕದ. ಮತಳಕ ಸಾಗರದ ನದೇರನ ಮಟಟ ಹಚಚಚ ಳಕಯಕ ಕಾರಣವಾಗಳತಕದ.

ಪಳಯಳಳಕ ಇಅಂಧನಗಳ ಬಳಕಯನಳನ ಸಅಂಪೂಣರಥವಾಗ ನಲಲಸಲಳ ಸಾಧತ ವಲಲ . ಆದಾಗಹೊತ ಕಲವಅಂದಳ ಕ ತಮಗಳನಳನ ಅನಳಸರಸಳವ ಮಹೊಲಕ ನಾವು ಶಕಕಯ ಬಳಕಯನಳನ ಕಡಮ ಮಾಡಬಹಳದಳ. ವದಳತ ತ ಉಪಕರಣಗಳನಳನ ವವದೇಚನಯಅಂದ ಬಳಸಳವುದಳ, ಅನಗತತ ವಾಗ ವದಳತ ತ ಅನಳನ ಬಳಸದದೇ ಇರಳವುದಳ, ಸಹೊದೇರಳತಕರಳವ ನಲಲಗಳನಳನ ಸರಪಡಸಳವುದಳ, ಸಾವರಥಜನಕ ಸಾರಗ ವತ ವಸಸಥಾ ಯ ಸರಯಾದ ಬಳಕ ಮಾಡಳವುದಳ, ರಸಕಗಳನಳನ ದಳರಸಕ ಮಾಡಳವುದಳ,

ಹತಕರದ ಪಗಯಾಣಕಯಕ ಬರೈಸಕಲ ಬಳಸಳವುದಳ,ಅಡಗ ಮಾಡಲಳ ಕಳಕಯಕ ರ ಬಳಸಳವುದಳ, ಎಲ.ಇ.ಡ ಬಲಬ ಗಳನಳನ ಬಳಸಳವುದಳಇತಾತದ.

ಧನತ ವಾದಗಳಹೊಅಂದಗ,

ಪಗವದೇಣ ಕಾಮತ ಕಸಕ ಶಕಷಕರಳ ಸ.ಪಗ.ಶಾಲ ಅಅಂಕನಹಳಳ ಸಹೊದೇಮವಾರಪದೇಟ ತಾ/ ಕಹೊಡಗಳ ಜಲಮಅಂಚಅಂಚ : praveenkamath82@gmail.com ,

kamath415@gmail.com

ಅಧಧಯಾಯ 16- ನನೈಸರರಗಕ ಸಸಂಪನನನ ಲಗಳ ಸಸುಸಸಥರ ನರರಗಹಣ 1. ನನೀವು ಹಚಸುಚ ಪರಸರ ಸಸ ನೀಹಯಾಗಲಸು ನಮನ ಹವಧಯಾಸಗಳಲಲ ಮಾಡಕನಳಳ ಬಹಸುದಾದ ಬದಲಾರಣಗಳನೀನಸು ?

• ಉಪಯೋರಸದನೀ ಇರಸುರ ವದಸುಧಯಾ ತ ಉಪಕರಣಗಳ ಸಸವಚಚ ಅನಸುಸ ಆಫ ಮಾಡಸುವುದಸು.

• ಆಹಾರ ಮತಸುತ ನನೀರನಸುಸ ಪನೀಲಸು ಮಾಡದನೀ ಇರಸುವುದಸು.

• ನಲಲಯನಸುಸ ಉಪಯೋರಸದ ನಸಂತರ ನಲಲಸಸುವುದಸು.

• ಪಪಲಾಸಸಟಕ ಮತಸುತ ಗಾಜನಸಂತಹ ರಸಸುತ ಗಳನಸುಸ ಸನಕತವರ ವಲನೀವರ ಮಾಡಸುವುದಸು.

• ತಧಯಾಜಧಯಾ ರನಸುಸ ಸರಯಾರ ವಲನೀವರ ಮಾಡಸುವುದಸು.

• ಹತತರದ ಪಪಯಾಣಕಕಕ ಕಾಲಸ ಡಗ ಅಥವ ಬನೈಸಕಲ ಬಳಸಸುವುದಸು.

• ದನರದ ಪಪಯಾಣಕಕಕ ಸಾರರಗಜನಕ ಸಾರಗಯನಸುಸ ಬಳಸಸುವುದಸು.

2. ಅಲಾಲ ರಧಯ ಗಸುರಗಳನಸಂದಗ ಪರಸರರನಸುಸ ದಸುಬರಗಳಕ ಮಾಡಕನಳಸುಳ ವುದರ ಅನಸುಕನಲಗಳನೀನಸು ?ಅಲಾಲ ರಧಯ ಗಸುರಗಳನಸಂದಗ ಪರಸರರನಸುಸ ದಸುಬರಗಳಕ ಮಾಡಸುವುದರಸಂದ ಪರಸರದಲಲರಸು ಅತಧಯಾ ಮನಲಧಯಾ ನನೈಸರರಗಕ ಸಸಂಪನನನ ಲಗಳಸು ನಶಸ ಹನನೀಗಸುತತವ. ಇದರಸಂದ ಯಾವುದನೀ ಅನಸುಕನಲಗಳಾವುದಲಪಲಾ .

3. ಈ ಅನಸುಕನಲಗಳಸು ನಮನ ಸಸಂಪನನನ ಲ ನರರಗಹಣಯಲಲ ದನೀರರಗರಧ ದದೃಷಸಟಕನನೀನರನಸುಸ ಬಳಸಸುವುದರಸಂದ ಉಸಂಟಾಗಸುರ ಅನಸುಕನಲಗಳರಸಂತ ಹನೀಗ ಭನಸ ವರವ. ?

ಸಸಂಪನನನ ಲ ನರರಗಹಣಯಲಲ ದನೀರರಗರಧ ದದೃಷಸಟಕನನೀನರನಸುಸ ಬಳಸಸುವುದರಸಂದ ಸಸಂಪನನನ ಲಗಳನಸುಸ ನಾವು ಅನನೀಕ ರರರಗಗಳರರಗ ಸಸಂರಕಷಸಬಹಸುದಸು. ಮಸುಸಂದನ ಪನೀಳಗಯರರಗನ ಸಸಂಪನನನ ಲಗಳಸು ದನರಕಸುರಸಂತ ಮಾಡಬಹಸುದಾರದ.

ಪಪತಯೊಬಬ ಪಪಜಗನ ಸಸಂಪನನನ ಲದ ಸರಯಾದ ಹಸಂಚಕಯಾಗಸುರಸಂತ ನನನೀಡಕನಳಳ ಬಹಸುದಸು. ಆದರ ಅಲಾಲ ರಧ ದದೃಷಸಟಕನನೀನದ ನರರಗಹಣಯಲಲ ಇವಲಪಲಾ ವೂ ಸಾಧಧಯಾ ವಲಪಲಾ .

4. ಸಸಂಪನನನ ಲಗಳಸು ನಾಧಯಾಯಸಮನ ತವರ ಹಸಂಚಕಯಾಗಬನೀಕಸಂದಸು ನನೀವನೀಕ ಭಾವಸಸುತತನೀರ ? ನಮನ ಸಸಂಪನನನ ಲಗಳ ನಾಧಯಾಯಸಮನ ತ ಹಸಂಚಕಯ ವರಸುದದ ಕಲಸ ಮಾಡಸುತತರಸುರ ಶಕತಗಳಸು ಯಾವುವು ?ಸಸಂಪನನನ ಲಗಳಸು ಪಪತಯೊಬಬ ನಾಗರಕನಗನ ಸಗಬನೀಕಾದರ ಅದಸು ನಾಧಯಾಯಸಮನ ತವರ ಹಸಂಚಕಯಾಗಬನೀಕಸು.

ಮಾನರನ ಅತಯಾಸ, ಭಪಷಸಟಚಾರ, ಸರರಸಂತರ ಲಾಬಗಳಸು,ಲಸಂಚಗಸುಳತನ ಇತಧಯಾದ ನಮನ ನಾಧಯಾಯಸಮನ ತ ಹಸಂಚಕಯ ವರಸುದದ ಕಲಸ ಮಾಡಸುತತರಸುರ ಶಕತಗಳಸು.

5. ನಾವು ಅರಣಧಯಾ ಹಾಗಸು ರನಧಯಾ ಜನೀವಗಳನಸುಸ ಏಕ ಸಸಂರಕಷಸಬನೀಕಸು ?ಜನೀರ ವನೈವಧಧಯಾ ತಯನಸುಸ ಕಾಪಡಲಸು ಮತಸುತ ಪರಸರದ ಸಮತನನೀಲನಕಕಕ ನಾವು ಅರಣಧಯಾ ಹಾಗಸು ರನಧಯಾ ಜನೀವಗಳನಸುಸ ಸಸಂರಕಷಸಬನೀಕಸು . ಕಾಡನನಳಗ ಅಥವ ಕಾಡನಸಂಚನಲಲ ವಸಸಸುತತರಸುರ ಅನನೀಕ ರನವಸ ಜನಾಸಂಗದರರ ವಸಸಸಥ ಳದ ರಕಷಣಗನಾವು ಅರಣಧಯಾ ಹಾಗಸು ರನಧಯಾ ಜನೀವಗಳನಸುಸ ಸಸಂರಕಷಸಬನೀಕಸು .ಅರಣಧಯಾ ರನಸುಸ ಸಸಂರಕಷಸದನೀ ಇದದ ರ ಮಣಣಣನ ಗಸುಣಮಟಸಟ ದಲಲ ಕಸುಸತ,

ಮಣಣಣನ ಸರಕಳ, ನನೀರನ ಕನರತ ಹಾಗಸು ಮಳಯ ಅಭಾರ ತಲದನನೀರಸುರ ಸಾಧಧಯಾ ತ ಇದ.ಅರಣಧಯಾ ಮತಸುತ ರನಧಯಾ ಜನೀವಗಳಲಪಲಾ ದ ಮಾನರನ ಬದಸುಕನಸುಸ ಊಹಸಕನಳಸುಳ ವುದಸು ಕರಸಟ ಸಾಧಧಯಾ .

6. ಕಾಡಸುಗಳ ಸಸಂರಕಷಣಗಾರ ಕಲವು ಸಲಹಗಳನಸುಸ ನನೀಡ.

Kamath 1

➢ ಸಾರರಗಜನಕರಸು ಮರ ಕಡಯಸುರರರ ವರಸುದದ ದನಡಡ ಪಪಮಾಣದಲಲ ಜನಾಸಂದನನೀಲನರನಸುಸ ಏಪರಗಡಸಬನೀಕಸು.

ಉದಾ: ಚಪಕಕನೀ ಚಳಸುರಳ ➢ ರಡಗಳನಸುಸ ನಡಸುರ ಪಪಮಾಣರನಸುಸ ಹಚಚಸಬನೀಕಸು. ಜನತಗ ಅವುಗಳ ಪನೀರಣ ಕನಡಾ ಮಾಡಬನೀಕಸು.

➢ ಸರಕಾರವು ಕಾಡನಲಲರಸುರ ಅತಧಯಾ ಮನಲಧಯಾ ಸಸಂಪತತನಸುಸ ರಕಷಸಲಸು ಕಾನನನಗ ಸನಕತ ತದಸುದ ಪಡ ತರಬನೀಕಸು.

➢ ಜನಸಾಮಾನಧಯಾ ರಗ ಅರಣಧಯಾ ನಾಶದಸಂದ ಆಗಸುರ ದಸುರಲ ರಣಾಮಗಳ ಬಗಗಗ ಅರರನಸುಸ ಮನಡಸಬನೀಕಸು.

7. ನಮನ ಪಪದನೀಶದಲಲನ ಜಲಕನಯಸುಪಲಾ / ನರರಗಹಣಯ ಸಾಸಂಪಪದಾಯಕ ವಧನಗಳನಸುಸ ಕಸಂಡಸುಕನಳಳ.ನಮನ ಪಪದನೀಶದಲಲನ ಜಲನರರಗಹಣಯ ಸಾಸಂಪಪದಾಯಕ ವಧನಗಳಸು ಯಾವುವಸಂದರ, ಕರಗಳಸು,ಒಡಸುಡ ಗಳಸು ಕಸಂಡ ಅಣಕಟಸುಸಟ ಗಳಸು ಇತಧಯಾದ.

8. ಮನೀಲನ ವಧನಗಳನಸುಸ ಬಟಸಟ / ಪರರಗತ ಪಪದನೀಶಗಳಸು ಅಥವ ಸಮತಟಾಸಟದ ಪಪದನೀಶ ಅಥವ ಪಪಸಸಥ ಭನಮ ಪಪದನೀಶಗಳಲಲನಸಸಂಭರನನೀಯ ವಧನಗಳ ಜನತಗ ಹನನೀಲಸ.

ಹಚಸುಚ ಸಮತಟಾಸಟರರಸುರ ಭನ ಭಾಗಗಳಲಲ ಜಲಕನಯಸುಪಲಾ ರಚನಗಳಸು ಅದರಗ ಚಸಂದಾಪಕಾರ ರನಪದಲಲದಸುದ ಮಣಣಣನಸಂದ ನಮರಗತವದ ಒಡಸುಡ ಗಳಸು ಕಳಮಟಸಟ ದಲಲರಸುತತವ.

ಬಟಸಟ / ಪರರಗತ ಪಪದನೀಶಗಳಲಲ ಪಪಮಸುಖವರ ಹಮಾಚಲ ಪಪದನೀಶದಸಂತಹ ಸಸಥ ಳಗಳಲಲ ಕಸುಲಲಸ ಗಳಸಂದಸು ಕರಯಸುರ ಒಸಂದಸು ವಧದ ಕಾಲಸುವ ನನೀರಾರರ ರಧಯಾ ರಸಸಥ ಯನಸುಸ ಕಾಣಬಹಸುದಾರದ. ಕನೀರಳದಲಲ ಬಟಸಟ ಗಳ ಕಳಭಾಗದಲಲ ಸಸುರಸಂಗಗಳನಸುಸ ಕನರಯಸುರ ಮನಲಕ ನನೀರನ ನರರಗಹಣ ಮಾಡಲಾಗಸುತತದ.

9. ನಮನ ಪಪದನೀಶ / ಸಸಥ ಳದಲಲರಸುರ ನನೀರನ ಆಕರಗಳನಸುಸ ಕಸಂಡಸುಕನಳಳ .ಆ ಪಪದನೀಶದಲಲ ವಸಸಸುರ ಎಲಾಪಲಾ ಜನರಗ ಈ ಆಕರಗಳಸಂದ ನನೀರಸು ದನರಕಸುತತದಯನೀ ?ನಮನ ಪಪದನೀಶದಲಲ ಅಸಂತಜರಗಲ / ಕರಯನಸುಸ ನನೀರನ ಆಕರವರ ಬಳಸಸುತತದದೇವ. ಈ ಪಪದನೀಶದಲಲ ವಸಸಸುರ ಎಲಾಪಲಾ ಜನರಗ ಈ ಆಕರದಸಂದ ನನೀರಸು ಲಭಸಸುತತದ.

ಅಭಾಧಯಾಸದ ಪಪಶನಸನೀತತರಗಳಸು 1. ಪರಸರ ಸಸ ನೀಹಯಾರರಸುರಸಂತ ನಮನ ಮನಯಲಲ ಯಾರ ಬದಲಾರಣಗಳಾಗಬನೀಕಸಂದಸು ನನೀವು ಸಲಹ ನನೀಡಸುವರ.

• ಉಪಯೋರಸದನೀ ಇರಸುರ ವದಸುಧಯಾ ತ ಉಪಕರಣಗಳ ಸಸವಚಚ ಅನಸುಸ ಆಫ ಮಾಡಸುವುದಸು.

• ಆಹಾರ ಮತಸುತ ನನೀರನಸುಸ ಪನೀಲಸು ಮಾಡದನೀ ಇರಸುವುದಸು.

• ನಲಲಯನಸುಸ ಉಪಯೋರಸದ ನಸಂತರ ನಲಲಸಸುವುದಸು.

• ಪಪಲಾಸಸಟಕ ಮತಸುತ ಗಾಜನಸಂತಹ ರಸಸುತ ಗಳನಸುಸ ಸನಕತವರ ವಲನೀವರ ಮಾಡಸುವುದಸು.

• ತಧಯಾಜಧಯಾ ರನಸುಸ ಸರಯಾರ ವಲನೀವರ ಮಾಡಸುವುದಸು.

• ಅಡಸುಗಗ ಕಸುಕಕಕ ರ ಬಳಸಸುವುದಸು.

• ಎಲ.ಇ.ಡ ಬಲಬ ಗಳನಸುಸ ಬಳಸಸುವುದಸು.

• ಮನಯ ಸಸುತತ ರಡ ಮರಗಳನಸುಸ ಬಳಸಸುವುದಸು.

2. ನಮನ ಶಾಲಯನಸುಸ ಪರಸರ ಸಸ ನೀಹಯಾರಸಲಸು ನನೀವು ಕಲವು ಬದಲಾರಣಗಳನಸುಸ ಸನಚಸಸುವರಾ ?

Kamath 2

ಅನಗತಧಯಾ ವರ ವದಸುಧಯಾ ತ ಅನಸುಸ ಬಳಸದನೀ ಇರಸುವುದಸು.

ಮಳಗಾಲದಲಲ ಛಾರಣ ನನೀರನ ಸಸಂಗ ಪಹ ಮಾಡ ಭನಮಯಲಲ ಇಸಂಗಸುರಸಂತ ಮಾಡಸುವುದಸು. ಜನೈವಕವರ ವಘಟನಗನಳಸುಳ ರ ಮತಸುತ ವಘಟನಗನಳಳ ದ ತಧಯಾಜಧಯಾ ಗಳ ಸರಯಾದ ವಲನೀವರ ಮಾಡಸುವುದಸು.

ಸರಶಕತಯನಸುಸ ಬಳಸಸುವುದಸು.

ಸನನೀರಸುತತರಸುರ ನಲಲಗಳನಸುಸ ಸರಪಡಸಸುವುದಸು.

ಹನನೀದನನೀಟಕಕಕ ಹನ ನನೀರಾರರ ಪದದ ತ ಅಳರಡಸಸುವುದಸು.

3. ಈ ಅಧಧಯಾಯದಲಲ ಅರಣಧಯಾ ಮತಸುತ ರನಧಯಾ ಜನೀವಗಳ ವರಯ ಬಸಂದಾಗ ನಾಲಸುಕಕ ಮಸುಖಧಯಾ ಪಲಸುದಾರರರಸುವುದನಸುಸ ನಾವು ನನನೀಡದವು. ಇರರಲಲ ಅರಣಧಯಾ ಉತಲ ನಸ ಗಳ ನರರಗಹಣಯನಸುಸ ನಧರಗರಸಸುರ ಅಧಕಾರರನಸುಸ ಯಾರಸು ಹನಸಂದದದಾರ ? ನನೀವು ಹಾಗನೀಕ ಭಾವಸಸುತತನೀರ ?ಅರಣಧಯಾ ಇಲಾಖಯಸು ಅರಣಧಯಾ ಉತಲ ನಸ ಗಳ ನರರಗಹಣಯನಸುಸ ನಧರಗರಸಸುರ ಅಧಕಾರರನಸುಸ ಹನಸಂದದದಾರ.ಯಾಕಸಂದರ ಅರಣಧಯಾ ರನಸುಸ ಸಸಂರಕಷಸಸುರ ಮತಸುತ ಬಳಸಸುರ ಕತರಗರಧಯಾ ಅರಣಧಯಾ ಇಲಾಖಯದಾರರಸುತತದ.

4. ಒಬಬ ರಧಯಾ ಕತಯಾರ ಈ ಕಳರನವುಗಳ ನರರಗಹಣಯಲಲ ನನೀವು ಯಾರ ಕನಡಸುಗ ಅಥವ ಬದಲಾರಣ ಮಾಡಸುವರ.?

ಅ) ಅರಣಧಯಾ ಗಳಸು ಮತಸುತ ರನಧಯಾ ಜನೀವಗಳಸು ➔ ಮರಗಳನಸುಸ ಕಡಯಸುವುದರ ವರಸುದದ ಪಪತಭಟನ ಮಾಡಸುತತನೀನ.

➔ ರನಧಯಾ ಜನೀವಗಳನಸುಸ ಬನೀಟಯಾಡಸುವುದರ ವರಸುದದ ಪಪತಭಟಸಸುತತನೀನ.

➔ ಅರಣಧಯಾ ಭನಮಯ ಅತಕ ಕಮಣರನಸುಸ ತಡಯಲಸು ಹನನೀರಾಡಸುತತನೀನ.

ಆ) ನನೀರನ ಸಸಂಪನನನ ಲಗಳಸು ➔ ಹಲಪಲಾ ನಸುಸ ಉಜಸುಜ ತತರಸುವಗ ಅಥವ ಸಾಸನ ಮಾಡಸುತತರಸುವಗ ನಲಲಯನಸುಸ ನಲಲಸಸುತತನೀನ.

➔ ಸನನೀರಸುತತರಸುರ ನಲಲಯನಸುಸ ಸರಪಡಸಲಸು ತಳಸಸುತತನೀನ / ಸರಪಡಸಸುತತನೀನ.

➔ ಮಳ ನನೀರನ ಕನಯಸುಪಲಾ ಮಾಡ ಅಸಂತಜರಗಲ ಅಭರದೃದದ ಪಡಸಸುತತನೀನ.

➔ ಕನಳಚ ನನೀರನಸುಸ ಕಸುಡಯಸುರ ನನೀರನ ಮನಲಗಳಗ ಸನೀರದ ಹಾಗ ನನನೀಡಕನಳಳ ತತನೀನ.

ಇ) ಕಲಲದದ ಲಸು ಮತಸುತ ಪಟನಪನೀಲಯಸಂ ➔ ಸರ ಶಕತಯನಸುಸ ಹಚಾಚರ ಬಳಸಸುತತನೀನ ➔ ಹತತರದ ಪಪಯಾಣಕಕಕ ಕಾಲಸ ಡಗ ಅಥವ ಬನೈಸಕಲ ಬಳಸಸುತತನೀನ.

➔ ದನರ ಪಪಯಾಣಕಕಕ ಸಾರರಗಜನಕ ಸಾರಗ ರಧಯಾ ರಸಸಥ ಯನಸುಸ ಬಳಸಸುತತನೀನ.

➔ ಕಲಲದದ ಲನ ಉಪಯೋಗರನಸುಸ ಮತಗನಳಸಸುತತನೀನ.

➔ ಪಯಾರಗಯ ಶಕತಯ ಆಕರಗಳನಸುಸ ಬಳಸಸುತತನೀನ.

5. ಒಬಬ ರಧಯಾ ಕತಯಾರ ವವಧ ನನೈಸರರಗಕ ಸಸಂಪನನನ ಲಗಳ ನಮನ ಬಳಕಯನಸುಸ ಕಡಮ ಮಾಡಲಸು ನನೀವು ಏನಸು ಮಾಡಸುವರ ?✔ ಅರಣಧಯಾ ನಾಶರನಸುಸ ತಡಗಟಸುಸಟ ವುದಸು.

✔ ಮರಸುಬಳಕ ಮಾಡದ ಕಾಗದರನಸುಸ ಉಪಯೋರಸಸುವುದಸು.

✔ ನನೀರನಸುಸ ಅನಗತಧಯಾ ವರ ಪನೀಲಸು ಮಾಡದನೀ ಇರಸುವುದಸು.

✔ ಮಳನನೀರನ ಕನಯಸುಪಲಾ ಪದದ ತಯನಸುಸ ಅಳರಡಸಸುವುದಸು.

Kamath 3

✔ ಸರ ಶಕತಯಸಂತಹ ಪಯಾರಗಯ ಶಕತಯ ಆಕರಗಳನಸುಸ ಬಳಸಸುವುದಸು.

6. ಕಳದ ಒಸಂದಸು ವರದಲಲ ಈ ಕಳರನವುಗಳ ಕಸುರತಸು ನನೀವು ಕನೈಗನಸಂಡ ಐದಸು ಕ ಕಮಗಳನಸುಸ ಪಟಸಟ ಮಾಡ.

ಅ) ನಮನ ನನೈಸರರಗಕ ಸಸಂಪನನನ ಲಗಳ ರಕಷಣ.

ಹತತರದ ಪಪಯಾಣರನಸುಸ ಕಾಲಸ ಡಗಯಸಂದ ಕ ಕಮಸದಸುದ .

ಮರಸುಬಳಕಯಾದ ಕಾಗದರನಸುಸ ಬಳಸದಸುದ ಜನೈವಕ ವಘಟನಗನಳಸುಳ ರ ಮತಸುತ ಜನೈವಕ ವಘಟನಗನಳಳ ದ ತಧಯಾಜಧಯಾ ಗಳನಸುಸ ಸರಯಾರ ವಲನೀವರ ಮಾಡದಸುದ .

ರಡಗಳನಸುಸ ಬಳಸದಸುದ ನನೈಸರರಗಕ ಅನಲದಸಂದ ಚಲಸಸುರ ಆಟನನೀದಲಲ ದನರ ಪಪಯಾಣ ಮಾಡದಸುದ .

ಆ) ನನೈಸರರಗಕ ಸಸಂಪನನನ ಲಗಳ ಮನೀಲನ ಒತತಡ ಹಚಚಸಸುವುದಸು .● ನವನೀಕರಸಲಾಗದ ನನೈಸರರಗಕ ಸಸಂಪನನನ ಲಗಳನಸುಸ ಬಳಸದಸುದ .

● ನನೀರನಸುಸ ರಧಯಾ ಥರಗ ಮಾಡದಸುದ .● ವದಸುಧಯಾ ತ ಅನಸುಸ ಅನಗತಧಯಾ ವರ ಬಳಸದಸುದ .

● ಪಪಲಾಸಸಟಕ ಚನೀಲಗಳನಸುಸ ಬಳಸ ಬಸಾಡದಸುದ .

● ತಧಯಾಜಧಯಾ ರನಸುಸ ಸರಯಾರ ವಲನೀವರ ಮಾಡದನೀ ಇದದ ದಸುದ .

7. ಈ ಅಧಧಯಾಯದಲಲ ಪಪಸಾತಪಸದ ಸಮಸಧಯಾ ಗಳ ಆಧರದ ಮನೀಲ ನಮನ ಸಸಂಪನನನ ಲಗಳ ಸಮಪರಗಕ ಬಳಕ ಮಾಡಸುವುದರ ಕಡ ನಮನ ಜನೀರನಶನೈಲಯಲಲ ಯಾರ ಬದಲಾರಣಗಳನಸುಸ ನನೀವು ಅಳರಡಸಕನಳಸುಳ ವರ.

✗ ಮರಕಡಯಸುವುದನಸುಸ ನಲಲಸ ರಡಗಳನಸುಸ ಬಳಸಸುತತನೀನ.

✗ ಪಪಲಾಸಸಟಕ ರಸಸುತ ಗಳ ಬಳಕಯನಸುಸ ಮತಗನಳಸಸುತತನೀನ.

✗ ಮರಸುಬಳಕ ಮಾಡದ ಕಾಗದರನಸುಸ ಬಳಸಸುತತನೀನ .✗ ಜನೈವಕ ವಘಟನಗ ಒಳಗಾಗಗಸುರ ಮತಸುತ ಒಳಗಾಗದ ತಧಯಾಜಧಯಾ ರನಸುಸ ಸನಕತವರ ವಲನೀವರ ಮಾಡಸುತತನೀನ.

✗ ನನೀರನಸುಸ ಅನಗತಧಯಾ ರಧಯಾ ಥರಗ ಮಾಡಸುವುದಲಪಲಾ .✗ ಹತತರದ ಪಪಯಾಣರನಸುಸ ಕಾಲಸ ಡಗಯಲಲ ಅಥವ ಬನೈಸಕಲಲನಲಲ ಮತಸುತ ದನರದ ಪಪಯಾಣಕಕಕ ಸಾರರಗಜನಕ

ಸಾರಗಯನಸುಸ ಬಳಸಸುತತನೀನ.

✗ ಮನಯಲಲ ಎಲ.ಇ.ಡ ಬಲಬ ಗಳನಸುಸ ಬಳಸಸುತತನೀನ.

✗ ಬಹಸುಮಹಡ ಕಟಸಟ ಡಗಳನಸುಸ ಮಟಸಟಲಸುಗಳ ಸಹಾಯದಸಂದಲನೀ ಏರಸುತತನೀನ .ಲಫಸಟ ಬಳಸಸುವುದಲಪಲಾ .

ಧನಧಯಾ ವದಗಳನಸಂದಗ,ಪಪವನೀಣ ಕಾಮತ ಕ ಸಹ ಶಕಷಕರಸು ಸರಕಾರ ಪಪಢ ಶಾಲ ಅಸಂಕನಹಳಳ,ಸನನೀಮವರಪನೀಟ ತ/ಕನಡಗಸು ಜಲ

:9480219800Mob

email: 82@ .praveenkamath gmail com

415@ .kamath gmail com

Kamath 4