100 ปี การ์ตูนไทย...

100 ป การตนไทยจากสยามคลาสสกสไทยโมเดรน


นายแพทยประเสรฐ ผลตผลการพมพ

กรงเทพมหานคร ส�ำนกพมพมตชน 2556

100 ป กำรตนไทย จำกสยำมคลำสสกสไทยโมเดรน • นำยแพทยประเสรฐ ผลตผลกำรพมพพมพครงแรก : สำานกพมพมตชน, กมภาพนธ 2556

รำคำ 185 บำท

ขอมลทำงบรรณำนกรม

ประเสรฐ ผลตผลการพมพ, นพ. 100 ป การตนไทย จากสยามคลาสสกสไทยโมเดรน.กรงเทพฯ : มตชน, 2556. 256 หนา. ภาพประกอบ.

1. การตนไทย--ประวต--วนครบรอบ 100 ป I. ชอเรอง741.52

ISBN 978 - 974 - 02 - 1062 - 7

บรษท มตชน จ�ำกด (มหำชน) : 12 ถนนเทศบาลนฤมาล ประชานเวศน 1 เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900โทรศพท 0-2580-0021 ตอ 1235 โทรสาร 0-2589-5818

แมพมพส-ขำวด�ำ : กองพมพส บรษท มตชน จำากด (มหาชน) 12 ถนนเทศบาลนฤมาล ประชานเวศน 1 เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทรศพท 0-2580-0021 ตอ 2400-2402

พมพท : โรงพมพมตชนปากเกรด 27/1 หม 5 ถนนสขาประชาสรรค 2 ตำาบลบางพด อำาเภอปากเกรดนนทบร 11120 โทรศพท 0-2584-2133, 0-2582-0596 โทรสาร 0-2582-0597

จดจ�ำหนำยโดย : บรษทงานด จำากด (ในเครอมตชน) 12 ถนนเทศบาลนฤมาล ประชานเวศน 1 เขตจตจกร กรงเทพฯ 10900 โทรศพท 0-2580-0021 ตอ 3350-3353 โทรสาร 0-2591-9012

Matichon Publishing House a division of Matichon Public Co.,Ltd.12 Tethsabannarueman Rd, Prachanivate 1, Chatuchak, Bangkok 10900 Thailand

www.matichonbook.com

หนงสอเลมนพมพดวยหมกทเปนมตรกบสงแวดลอม

เพอปกปองธรรมชาต ลดภาวะโลกรอน และสงเสรมสขภาวะทดของผอาน

ทปรกษาสำานกพมพ : อารกษ คคะนาท, สพจน แจงเรว, สชาต ศรสวรรณ, จฬาลกษณ ภเกด,ปยชนน สทวทรพย, ไพรตน พงศพานชย, ศรพงษ วทยวโรจน, นงนช สงหเดชะ

ผจดการสำานกพมพ : กตตวรรณ เทงวเศษ • รองผจดการสำานกพมพ : รจรตน ทมวฒนบรรณาธการบรหาร : สลกษณ บนปาน • หวหนากองบรรณาธการ : สภชย สชาตสธาธรรม

ผชวยบรรณาธการ : สอง แสงรสม • พสจนอกษร : บญพา มชนะคอมพวตกราฟก : อสร เสณวรวงศ • ออกแบบปก : โอม ชนตราภรกษ • ศลปกรรม : ประภาพร ประเสรฐโสภา

ประชาสมพนธ : ดงฤด ศรไพโรจน

สารบญ

ค�ำน�ำส�ำนกพมพ 8

ค�ำน�ำผเขยน 10

พระสมท

การตนคองานศลปะ 17

เวยงฮอ

การตนไทยเรยบงายไมโหด? 26

หลวชยคำว

การตนไทยและการเมองไทย 35

พระเจำชำงเผอก ฉบบกำรตน

สงครามและสนตภาพของรฐบรษ 45

สภำพบรษชอ...กหลำบ สำยประดษฐ

บคคลสำาคญมใชคนสามญ 53

ปวย องภำกรณ

เรองสามญของบคคลเหนอสามญ 61

เสม พรงพวงแกว

บคคลสำาคญสำาคญเพราะอะไร 67

เณรแกวกบนอยไชยำ

ศตรทแทคอตวเรา 73

จำกลนชกแหงควำมทรงจ�ำถงมะเของแหงเมองโหวกเหวก

สดยอดการตนเดก (แนว?) 80

5,137

สดยอดการตนแนว 89

ชำยผออกเดนทำงตำมเสยงของตวเอง

ไมพบ? 96

เดกชำยตกตำ

วาดวยพฒนาการเดกอาย 2-7 ป 103

สญ ภำค 3 ชนท 1

วาดวยพฒนาการเดกอาย 6-12 เดอน

เดกหญงกบตกตาหม (และแมใจราย) 110

The SEA-CRET story

วาดวยพฒนาการเดกอาย 0-6 เดอน และจตวเคราะหของมหาสมทร 117

JOE The SEA-CRET agent

สายลบหนวดปลาหมกตาโปน 124

MY MANIA1

กาลครงหนง 7 ปลวงมาแลว 131

MY MANIA2

วาดวยจตวเคราะหของความเกลยด 138

กำรน ปรศนำคดอำถรรพ

วาดวยจตวเคราะหของความแคน 144

มนน หลำยๆ เลม

โลกนมสขาวและสเทา 151

หวแตงโม หลำยๆ ซก

โลกนมสดำาและสขาว 156

เรองมอยวำ, i AM, SHOCKOLATE

โลกนมสดำาและสชอกโกแลต 163

ดำวถงดำว ถงประดบยศ

โลกนมสดำาและสดำา 171

ถวงอกและหวไฟ

วาดวยเดกเรรอน ตอนท 1 179

บอบบ สวงเกอรส

วาดวยเดกเรรอน ตอนท 2 186

รำมเกยรต ตอนศกไมยรำพ

วาดวยจตวเคราะหของโรคซมเศรา 193

อภยมณ ซำกำ

วาดวยการอยรวมกบความแตกตาง 201

มดท 13

ปญหาเรอรงของเทพและมาร 207

ซป(เปอร)หนอไม แสบนไมมเบรก

หรอจะเปนการตนการเมอง 213

ปำผ

วาดวยจตวทยาของความกลว (ผ) 221

ชงชำ

นวนยายวทยาศาสตรเชงหวใจมนษย 229

ผลงำนหนงสอนพ.ประเสรฐผลตผลกำรพมพ 252

8 // นายแพทยประเสรฐ ผลตผลการพมพ

ค�าน�าส�านกพมพ

“100 ปการตนไทย จากสยามคลาสสกสไทยโมเดรน” คองำน

ในชด “กำรตนทรก ล�ำดบท 10” ซงเปนการรวมคอลมนใน “มตชนสด

สปดำห” ทผเขยน “นำยแพทยประเสรฐ ผลตผลกำรพมพ” จตแพทยผ

เชยวชาญดานจตใจ ไดวเคราะห เทยบและฉายมมมองทางจตวทยาของ

ตวละคร สสน เนอเรองและและองคประกอบตางๆ ของการตนออกมา

เปนเนอหาสาระทยอยงายและเปยมแงมมความคดในการทจะแนะนำา

ผอานไปสการมองเหน “มมมอง” ท “หลากมต” ผานการตน

การตนเปนสอทใชวธการเลาเรองผาน “ภาพ” ทสามารถบรรยาย

ถอยความไดเปนลานๆ ความ จงอาจกลาวไดวาตลอดกวา 100 ปท

การตนไดทำาหนาท “ผสงสาร” ผานลายเสนนนเปนชวงระยะเวลาททำาให

เราไดเหนถงการเปลยนผานในแตละชวง ตลอดจนพฒนาการในแตละ

ยคสมยไดเปนอยางด

โดยในหนงสอเลมนผ เขยนไดเลาและฉายภาพการตนไทยใน

หลายๆ ยคเพอใหผ อานไดเหนพฒนาการและการเปลยนแปลงอยาง

9 100 ป การตนไทย จากสยามคลาสสกสไทยโมเดรน //

ชดเจน ไลเรยงมาตงแตการตนใน “ยคคลาสสก” อยางเชน พระสมท,

หลวชยคำว, เวยงฮอ เรอยจนมาถงใน “ยคโมเดรน” อยางหวแตงโม,

ชงชำ,การตนลายเสนสเทา-ขาวของ ‘มนน’หรอการตนลายเสนยงเหยง

ทวาเปยมไปดวยแงคดของ‘ตมวศทธ’ ทงหมดนทำาใหเราเหนภาพพฒนา

การของการตนในแตละยคจากลายเสนทเรยบงายแบบไทยๆ , พลอตเรอง

ทเลาอยางชดเจนผานบลลนคำาพดของการตนในยค “สยามคลาสสก” ไป

จนถงการลงสทมสไตลททนสมยและมกลนอายของตางชาต ทงยงมการ

ซอนปมเรองเพอใหผอานตดตามของการตนในยค “ไทยโมเดรน”

เนอหาในเลมสวนของการตนยคคลาสสกมการคงภาษาไทยแบบ

ดงเดมไว ดวยจดประสงคทอยากใหหนงสอมกลนอายของความเกาแก

และเพอใหผอานไดรบอรรถรสจากหนงสออยางเตมเปยม

นายแพทยประเสรฐ ผลตผลการพมพ เปนนกเขยนสรางสรรค

ผลงานวจารณการตนทเชยวชาญอยางชนดลงลกและหลากหลาย ดวย

เวลากวาทศวรรษทคณหมอไดคนควา เสาะหาคณคาจากการตนทวโลก

มาใหคณผอานไดเปดโลกทศน ซงในครงนผเขยนไดยอนกลบมาสำารวจ

ความเปนมา ทเปนอย และอนาคตตอไปของ “การตนไทย” ในยางกาว

สงานศลปะทไดรบการยอมรบระดบสากล

เชญคณผอานละเลยดความคลาสสก และสนกหรรษากบความ

โมเดรน ทการตนไทยมอบใหแดคนไทยมากวาศตวรรษ

ส�ำนกพมพมตชน


กอนหนำจะมหนงสอเลมนซงกำรตนทน�ำมำเขยนถงสวนใหญ

เปน “การตนไทยรวมสมย” และ “การตนแนว” ทยงพอจะหาซออานได

จากทองตลาด ประเทศไทยมการตนไทยและนกเขยนการตนไทยทวาง

รากฐานใหแกนกเขยนรนใหมจำานวนมาก

มากเสยจนไมนาเชอ

การตนไทยในอดตทผมมวาสนาไดอานและหนงสอกงตำาราบางเลม

ทผมพอหาไดเปนสวนหนงของแรงบนดาลใจททำาใหเขยนหนงสอเลมน

ขนมาเพอเปนบนทกหนาหนงของพฒนาการการตนไทยกอนทจะเปลยน

แปลงไปอกเปนธรรมดาของสรรพสงทไมมวนนง

หนงสอประวตการตนไทยทนาอาน เชน ต�ำนำนกำรตน เขยนโดย

จลศกด อมรเวช ปกแขง 623 หนา สำานกพมพแสงดาว พ.ศ.2544 และ

ประวตยอกำรตนไทย เขยนโดย นรวาณ คระทอง 382 หนา สำานกพมพ

LET’S comic พ.ศ. 2553 สองเลมนยงพอหาซอไดอย

หองสมดกำรตนไทย โดย คณวรวชญ เวชนเคราะห ทไดเพยร

พยายามอนรกษภาพและผลงานการตนไทยเอาไวเปนอกแหลงหนงท

ค�าน�าผเขยน


นาสนใจ ผลงานของหองสมดฯ เทาทผมหาได เชน แผนซดหอเกยรตคณ

นกเขยนแหงหองสมดกำรตนไทย แผนท 1 รวมภาพของนกเขยน 20

ทาน ในจำานวนนมพระบาทสมเดจพระมงกฎเกลาเจาอยหว สวสด จฑะรพ

เหม เวชกร พมน กาฬสห และประยร จรรยาวงษ รวมอยดวย เพยงเปด

ดภาพในอดตเหลานกใหความรสกทดยง แผนท 2 รวมผลงานของนก

เขยนไทยอก 20 ทาน นอกจากนยงมหนงสอ เจำะเวลำหำอดต อมรการ

พมพ พ.ศ.2531 รวบรวมการตนไทยหายากพมพขาวดำาเพออนรกษไว

ยงมหนงสออก 2 เลมของเนชนบคสทคอการตนไทยไมควรพลาด

คอ นกวำดชนคร และ นกวำดในดวงใจ เขยนโดย อเนก นาวกมล

พ.ศ.2545 รวบรวมประวตและผลงานของนกเขยนไทยทงทเปนภาพ

ประกอบนทาน นทานประกอบภาพ หนงสอการตน แมกระทงหนงการตน

ไทยในยคแรก อานแลวกใหสะทกสะทอนใจ

ถงปจจบน ตลาดการตนไทยยงไมสามารถเทยบชนนานาชาตได

ในความทรงจำาของผม ผมอานการตนไทย 5 ประเภท เมอเปนเดก

เลกพอจำาความได เรมอานหนงสอออก เรมอานประเภทแรกคอการตน

ชองเดยวจบและการตนเรองยาวในนตยสารเบบ ตกตา และหนจา เมอโต

ขน จงเรมอานประเภททสอง คอการตนไทยแนวอศวนทวางขายเปน

ตอนๆ รวมทงแนววรรณคดทตพมพในนตยสารชยพฤกษหนากลาง เมอ

เรยนจบแพทยไปอยบานนอกเปนเวลาทโดเรมอนและดรากอนบอลเดน

ทางมาถงประเทศไทยแลวจงอานประเภททสาม คอการตนเลมละบาท

ตามดวยประเภททส คอการตนไทยรวมสมยของไทคอมค วบลยกจซง

บ.ก.วฒ วรวฒ วรวทยานนท ไดลงแรงไปมาก มาถงปจจบนจงอาน

ประเภททหา คอการตนแนวซงครองตลาดอย ณ เวลาน ในป พ.ศ.

2555

หากเทยบผลงานของนกเขยนไทยในอดตทงดานความหลาก


หลายเนอหาและลายเสน ดเหมอนวาฐานของเรากไมเปนรองใคร เมอ

พจารณารายละเอยดของเนอหาจะวาเราไมพยายามลงลกกไมใช ยก

ตวอยาง หลวชยคำว ของประยร จรรยาวงศ ทเขยนถงในหนงสอเลมน

นกเขยนไดสะทอนมมมองทางการเมอง สงคม และวฒนธรรมรวมสมย

เอาไวอยางโจงแจง หรอ กำรตนวทยำศำสตร ของจนตร ศรบญรอด

และชอบ ศรสกปลง ในหนงสอเลมเลกวทยาศาสตรอศจรรย ซงไดเขยน

เอาไวในหนงสอ กำรตนเพอนรก(กำรตนทรกล�ำดบท3) กมความพยายาม

ทจะไปนอกจกรวาลดวยคณภาพทแมจะไมเลศ แตการตนวทยาศาสตร

ของอเมรกาในเวลานนกมใชวาเลศมากมาย

หากจะใชความโปและความรนแรงเปนตวชวด การตนไทยในอดต

กมไดนอยหนาใคร เชน ฉากมหศจรรยทงภาพและบทพดใน หลวชย

คำว ของประยร จรรยาวงศ ทเขยนถงในหนงสอเลมน หรอฉากตดคอตด

รางเชอดเนอหลดเปนชนๆ ในการตนแนวอศวน โกมนทรกมำร ของ

ทว วษณกร ซงไดเขยนเอาไวในหนงสอ ตำมหำกำรตน (กำรตนทรก เลม

พเศษ) เหลานเปนตวอยางรปธรรมทแสดงใหเหนวาศลปนของเราได

พยายามสรางงานศลปะทอยเหนอขอบเขตของสงคม วฒนธรรม การเมอง

และกาลเวลาเชนเดยวกบนานาประเทศ

แตเมอวดกนดวยผลลพธสดทายทตลาด เราควรยอมรบวาเรายง

หางจากนานาประเทศหลายขม ไมวาจะเปนคณภาพหรอปรมาณ

การตนมใชความบนเทงราคาถกอยางแนนอน การตนเปนงาน

ศลปะทสามารถเลาเรองราวยากๆ ใหคนอานรบได ไมวาจะเปนเรอง

ศาสดา ศาสนา ความขดแยงทางศาสนา ชาตพนธ การเมอง การปกครอง

ธรกจ สงคราม การกอการราย ความเหลอมลำา การฆาฟน การคามนษย

การละเมดทางเพศ การทำารายและทารณกรรมเดก บอกมาเถดวามอะไร

ทเปนดานมดของมนษยชาตทการตนจะเลาใหฟงไมได ตวอยางของ


การตนทเลาเรองราวทวามาจากสหรฐอเมรกา ยโรป และญปน มขาย

มากมายตามรานหนงสอตางประเทศทวไป มพกจะกลาววาอตราการ

วางแผงกรวดเรวเสยจนอานไมทน

ศลปนการตนไทยไปถงดนแดนทไมเคยไปมากอนไดลำาบาก เพราะ

ความคบแคบทางการเมอง สงคมและวฒนธรรมของเราเอง รวมทง

ความดอยคณภาพของการศกษา พดอยางกวางๆ เพอมใหสะเทอนใจ

กนมากเกนไปคอเราไมมเสรภาพทางปญญาทจะเขยนอะไรไดมากนก

ความพยายามของนกเขยนไทยในอดตจงดเหมอนจะหยดอยเพยงนน

ปจจบนเราเขยนไดเพยงการตนวยรน การตนสะทอนสงคม การตนรกษ

สงแวดลอม การตนบคคลสำาคญ วรรณคด และการตนแนว แตไปไมถง

ศาสนา การเมอง และความอยตธรรมของโครงสรางสงคมอยางแทจรง

หากหนงสอเลมนจะพอมประโยชนอยบาง คอความพยายามทจะ

ตอกยำาอกครงวาการตนเปนสอททรงพลงและมพลานภาพมากกวาทคาด

คด ไมวานกเขยนจะตงใจเขยนหรอเลาอะไร คณภาพจะดมากนอยเพยง

ไร “สาร” ทแฝงมาสงผลกระทบตอผอานเสมอไมวาผอานนนจะเปนใคร

หรออายเทาไร ผลกระทบมทงทรตว (คอจตสำานก) หรอไมรตว (คอจต

ใตสำานก) อยทเราตงใจจะใชการตนเปลยนแปลงสงคมอยางไร หากคด

เพยงวาการตนเปนความบนเทงราคาถก การตนกจะทำางานเพยงเทานน

คอแปรประวตบคคลสำาคญหรอวรรณคดไทยสกเรองใหอานงายกวาเดม

แตถาคดจะใชเปนเครองมอสรางประเทศ การตนกคอเครองมอสราง

ประเทศ

เปนททราบกนในแวดวงวชาการวาการตนเจำหนปรมำณ (Astro-

Boy) ของเทตซกะ โอซาม มสวนชวยในการระบายความคบของหมองใจ

ของคนญปนหลงสงครามโลกครงท 2 ทมตอการทำาลายลางดวยระเบด

ปรมาณ ชวยระบายความรสกทมตอกองทพญปนชวงสงครามโลกและ


ฐานทพสหรฐฯ ในญปนหลงสงครามโลก ชวยตงคำาถามถงจรยธรรมของ

การใชอำานาจ มสวนในการสรางความฝนและแรงบนดาลใจรวมทงวสย

ทศนใหแกนกการเมองและนกวทยาศาสตร อกทงเยาวชนรนตอไปทจะ

ชวยกนสรางประเทศญปน

กำรตนไทยควรไปถงจดนน

นำยแพทยประเสรฐ ผลตผลกำรพมพ

4ธนวำคม2555


หนงสอภำพและกำรตนชดอมตะ ขององคกำรคำของครสภำ

เรองพระสมท โดยสวสด จ ะรพ ราคาเลมละ 15 บาท ยงเหนมวางขาย

ตามแผงหนงสอทวไป เชอวาคนรนใหมหลายคนอาจจะไมรจก อานแลว

กอาจจะไมเขาใจทงหมด หากมไดทราบเรองราวโดยละเอยดมากอน

ทงๆ ทลายเสนและวธเลาเรองของศลปนการตนในอดตทานน นบวาหา

ตวจบยาก

“บทละครพระสมท” เปนพระนพนธของกรมพระราชวงบวรวไชย

ชาญ พระราชโอรสในพระบาทสมเดจพระปนเกลาเจาอยหว ทรงดำารง

ตำาแหนงกรมพระราชวงบวรสถานมงคลในรชกาลท 5 นบเปนวงหนา

พระองคท 6 แหงกรงรตนโกสนทรและเปนวงหนาพระองคสดทาย

พระนพนธของกรมพระราชวงบวรวไชยชาญนอกจากเรองพระสมท

แลว ยงมนราศเมองนครศรธรรมราชคำาฉนท อเหนาคำาฉนท ตอน “เขา

หองจนตะหรา” บทเลนหนจนเรองซวยงก ตอน “กมงดตดตเมองลอนจว

แตก เลกเตงเชอดคอตาย” และเรองเบดเตลด ตอน “หลวงจนเจาชเกยว

พระสมทการตนค าน ลปะ


ผหญง”

สำาหรบ สวสด จฑะรพ เกดเมอป 2454 เปนนกเขยนการตนยค

หนงสอพมพสยามราษฎร และเปนผรเรมเขยนภาพการตนเรองเมอป

2475 ผลงานเรองแรกคอ “สงขทอง” มผอานแพรหลาย จงเกดการตน

ทเขยนจากนทานพนบานและวรรณคดอกหลายเรองตามมา เชน ไกรทอง

สงขศลปชย พระอภยมณ อเหนา นอกจากนยงมการตนชาดก เชน ชชก

และทแตงขนเอง เชน เมองแมหมาย แตทจะไมเอยถงไมได คอผลงาน

ตวการตน “ขนหมน” ซงมลกษณะคลายคลงกบปอปอายและไดรบความ

นยมอยางสงในสมยนน

การตนพระสมทเรมเรองดงน

“ภาพตลกเรองพระสมทนถอดจากบทลครรำา พระนพนธของกรม

พระราชวงบวรวไชยชาญ ซงทรงพระนพนธใหเจาคณจอมมารดาเอมเลน

ลคร การเขยนเรองนกจะเขยนเปนทำานองแบบลครรำากลายๆ คลายด

ลครรำาตลกเถด”

จากนนเปนพระอนทรถอไมกอลฟเดนมา

“เ อ ตวเราเปนพระอนทร รสกวาสะบายกสะบาย ลำาบากใจก

ลำาบาก วนนกำาลงตกอลฟเพลน ช-ช เกดสงหรณใจเลยหมดสนก ตอง

เลกเลนกอลฟมาสองกลอง”

วาแลวองคอนทรกสองกลองลงไปขางลาง

“ออ เจาพระสมทมนมารองไหรองหมรำาพรรณถงเมยซงพลดพราก

จากกนในปา หนอยทะลงมารองในสวนยกษทมลกสาวเสยดวย สอกสอน

กวนแขงจรงไอน หยดรองทเวย กจะหาเมยใหใหม พาหนเรวๆ นะโวย”

บทละครพระสมท จำกหนงสอพระบวรรำชนพน เลม กรม

ศลปากรพมพเผยแพรเมอป 2545 เรมตนดงน


“เมอนน พระสมทสรยวงศรงสรรค

ยบยงอยยงต�ำหนก นทน นนนทอทยำนขนยกษ

ส ตเหนอแทนสวรร บรร ง ค�ำนงองคมเหสมศกด

วบำกกรรม �ำรำงนรำศรก เพรำะอยกขนกำล พร”

กลบมาทการตนพระอนทรเปามนต “ปว” ดลใจใหนางบษมาล ซง

เปนธดาของทาวรณจกรใหเสดจประพาสสวน พระสมทไดยนนางบษมาล

ขบรองไพเราะนก

“คดพลางยางเยองยรยาตร คนหาวรนา สาวสวรรค สอดสายซาย

ขวาตาเปนมน เอะ นนหรอไรตายโหง”

พระสมทยองเขาไปลอบดใกลๆ

“ดอมมองยองไปใกลเทว ทำาตาหยหรเพงจนหลงโคง พระพนจพศ

ดเกอบชวโมง ตวโกงรอง อ ละออนวล ใหตายหาซ เกดมาทองพอทอง

แมเพงพบผหญงสวยวนน”

วาแลวพงเขาใส

“พรกเจาเทาเพยงภผา ตายโหงตายหาสบถได พเปนกระษตราธป

ไตย หมเหดเปดไกตองกลวเกรง” แลวเขาจบมอถอแขนทนท “อยารอง”

“วาย ผชายมายดขา” นางบษมาลสงเสยง

“เมอเอย เอย เมอนน พระสมทวฒไกรใจผยอง ไดฟงวาจานวล

ละออง แขมวทองรองวาอนจจา พเกดมาบาทาเทาฝาหอย ตงแตนอยคม

ใหญไมประสา นกเลงเหลานกเลงฝนกนขยา พเคยแตเปนหวหนานกเลง

หญง” วาแลวพระสมทกพานางเหาะไป

ควำมตอนน บทละครพระสมท จำกหนงสอพระบวรรำชนพน

เลม 2 เขยนวา

100 ปี การ์ตูนไทย...

Documents