ZE ITSCHR IFT DER UNION DER DEMOKRATEN KURD ISTANS

Prof .Qanat~ Kurdo 23.09.1909 - 31 .11.1985

Jİ BO SERXWEBÜNt Dİ ENİYEK NİSTİMANI DE BİGHEN HEV ~

Sal: 4/1986 Hejrnar: 7/8 Biha: 5,-DM Hezar , hezar s e d sal her i n

Merd u namerd ser bigerin

Te bernadin em ji d e stan We late me xeş Kurdistan

www.ars

ivaku

rd.o

rg

T E D A Y İ

Nivisar

Olof Palnıe

Prof.Q.Kurdo

M.Remzi Bucak •••••••••

Rexneyek

Bersiva Me

'l\ıtar lı Bir.

Das W:ırt v .~l.Kaddafi..

Rezarınameya Kanci vine.

Biryaren Kancivine ••••

Gulan Naxwazim •.••••••

Rojnameyen biyani •••••

ku li ser Kurd hatine

Niviskar

Hemres Reşo

Dr.Rehber Rezan •••••••

Hemreş Reşo ....... Cankurd ....... Hemreş Reşo ....... İhsan Aksoy ........ werger H.Sabri ....... Kana Doliwger ....... Kana Doliwger ........ Osman Sebri ........

nivisin ....................................

Rup e 1

ı - 4

5 - 9

lO - 14

15 - 17

17 - 28

29 - 33

34 - 35

36 - 40

41 - 44

44 - 44

45 - 52

Navnişan •••••••••••.••.•••••••••.••••••••••••••• YDK (UDK)

Anschrift ••••••••••.••••••••••••••••••••••••• P. F. 103041

D- 4650 Celsenkirchen

-------------------------------------------------.------Postgiro-Kcnto-Nr.: 810-439, Postgiroamt Essen,PLZ 36010043

Commerzbank, Filiale Gelsenkirchen,Neumarkt 3,PLZ 42040040

Kcnto-Nr.: 4306262. www.ars

ivaku

rd.o

rg

OLAF PAU1E Jİ HATE KUSTİN ::

Hin bilyer hene ku merov li haııber wan lal u mat cliıııine. Merov ne bi çaven xwe il ne j i bi guh@n xwe bawer dike! • Ewana bilyerine cihani ne. Bala hemil gelan dikşinin ser xwe •••

Hinek ji wan bilyerana mizgin in, behna serketin, azadi u aşitiye ji wan te. Mizginiya rojen xweş il rojen ji a­zadi u wekhevi il aşitiye dagirti didin •• Merov li xwe

an ji li yen dorhela xwe dipirse u dibeje _:'ma gelo ev rast e, an ez xewrıan dibiniıııe?": Wek ketina Şahe zor­dest u xwGrıxwar, wek revina Marcas e kelleş u zordest u h.d .•

Ev bilyerana nişanen peşveçuyin u serketina merovan e. ı1! hin bilyer ji hene ku,bi vacayi, nişana pexili,kireti u hovberiye nin. Merov ve care bi xaıgini li xwe dipir­se u dibeje "ma gelo çima?!" Çawa ku ev pirsa di kuştina Ghandi u di ya Dr .Martin Luther King de bi hezaran car hate pirsin, di kuştina Olaf PAIME de ji ev rewşa bebav carake din hate peş u şelpeyeke (darbe) mezin li aşitixwazen cihane ket •.. Ev bilyerana çend dileş n .xemgin il reşdar bin ji,b€ şik rastiyeke didin ber çavan. Ev ji ew e ku hej "merov bi xwe u xwe,dirindey@ xwe ye" il ç~ ku hevalbenden qenci, rindi,serfirazi,demokrati u aşitiye gellek hene,dijmin u neyaren wan ji gellek in!!

ı

www.ars

ivaku

rd.o

rg

B@ guman,kuştina Olaf PAIME ji kare van meroven hov

tl dirinde ye. Ev celeb merov an ji karbidestiyen ı:ner­

kuj,zordar tl metinkar berjewendiya xwe di eşandirı,ş€­

landirı tl birıdesthiştina gel u merovan de dibinin ••

Tucaran nakeve sere min ku ırerovpar€lz (i aşi tixwazeki

wek Olaf PAIME bi desten yekeki serbixwe hatibe kuştirı.

Berjewendiya meroveki,bi tene,di kuştina Wi de tunneye!

Dive paşııı& u piştgtren wan desten qirej hebirı u hergiz

hene ji •• Peydanekirirı (i werıdabtl.yina wi ji rastiya ve

gumana me dide xO.yarıikirirı.

Gava an li ser ve gumana xwe bimeşirı, dive an bi çaki

bala xwe berdin ser rfud.stirıen ku berjewendiya karbi­

desten wan dikare di ve merkujiya bebav de hebe ••

ÇİMA NE MİT?

Ger em baş bidin serhev,eme bibinin ku,li nik

gellek r~ u karbidestiyen dijmerovi,berjewendiya

karbidesten Türkiye tl rexistina wan MİT ji ya gişan

retir e.

Em bi xwe ne "kriminolog"irı,le reçiken berçav hene ku

şopa wan diçe ber wargeha MiT e:

ı- Ji şere Viyet.rınm ta roja kuştina o.Palııe Kemlistan

dijminiya Wi dikirirı:

al Jiber ku karbidesten Türkiye heval.beOOiya USA

dikirirı u o.Paıme denge xwe diji wi şere gel­

kuj il ernperyalisti dikir.

bl Jiber ku o.Palme piştgiriya nafe gele Kın:d dikir

il li siwM ji nafe parastin O. peşvebirina çarıda

gele Kurd dikir. 2

www.ars

ivaku

rd.o

rg

2- Ji 1923 virde "Kanara Türkiy~" di her tevger,liv u kirin& xwe de zordad u ın@tingehkariya xwe eşkere kir:

a) Xapandina Kurdan di dest~ de, nenastna ıııaren Kurdan en xwezayi,şikandina şoreş@n Kurd bi di­rindeyi, kuşlin u ji wel~t dUrxistina KurdA.n ••

b) Ta niha lixwenenana (inkar) gelkujiya (qetliaın)

Enıeniyan.

c) Destdayin u vegirtina Entekya

ç) Vegirtina girava Qibris u d) Erişkariya wan ya ser Kurdistana Nivro (İraq) •••

3- Pilçiqandin,~şandin,kuştin u zindankirina daıokrat u aşitixwazen Türkiye •••

Ev her~ deq u bindeqan bi gengazi rnçi.ken karbidesten TürkiyE! eşkere dik:in ku ewana sedi sed dijdaıokrat,ıne­tingehkar (kolonyalist) ,dijroorovi u diji aşitixazen cilıan.e ne ••

Ew kesen ku xwedi van rUçikan bin, çawa dikarin şinge­riya O.Palıoo bikin? Ma ev ji meroveki ın@rxas u aşiti­xwaz ne riireşi u sernizmi ye? Ma evana hejayi dostani u hevalbendiya o.Pa1ıııe ne? Ein ~jin na •• na! Karbidesten Türkiye ji bo veşartina rUçiken xwe yen kiret u geni di her tevgereke dijmerovi de xwe ji her gişan retir merovı:ıarez dane naskirin u xO:yakirin! Ji roja kuştina O.Pa.lııi! ta roja i.ro Karbidesten Türki­y€,rojna,ıne,peı\>A9Ş il wenegı.ıhezen wan bUne "hawari" n par@zgeren ınerovi u aşitixwaziye! Ji Siw@d:L u Ewropiya

3

www.ars

ivaku

rd.o

rg

retir li Olaf PAIME xwedl: derdikevin, ango "ji qiral

retir qiralkart kirin" ! ••

Ev çawa dibe? Ma kesek ji xwe napirs@ a ~je "çima

karbidesten Türkiye u MİT a wan

ev m@rkujiya tekeve dere PKK?!

evqas dixwazin

PKK rexistineke serbixwe ye, le ev tevgera MİT e bi

tenli ji bo PKK ye? Na, be guman keftelefta wan kuştin

ll linavrakirina hezkirina Siw€!dİ ll ewropiyan e! Ewana

hewldidin ku tevgerlin Kurd ll Kurdistan li Ewropa were

vanirandin •• Piştgtriya maf,doz 1l daxwazı'in gele Kurd

neye kirin!

Rastt ev e a ev bi ~ ye ••••

Haııreş Reşo

4

www.ars

ivaku

rd.o

rg

NEMA DİL~ PROF~SOR QANAT~ KURDO Jf L~DİXE!

Mirina rewşenbir& Kurdistane di salen 1984-1985 de me qele:rıhilgirtiyan ü kaıııerehilgirtiyan didin ber pirseke ıııezin, jiber ta radeyeke ı:ı@wist e cihen wan werine gir­tin, ta radeyeke p@wist e an valahiya wan h@ştine bigi­rin. Her neweyek li gor karinen xwe rola xwe dilize di peşdabirina tevgera azadixwaza gele Kurd de çi di waren siyasi de, leşkeri de ü çi di ware qele:rıhilgirtine de, gava rehıretiyan Tewfiq Wehbi,Cigerxwin,Yilıııaz Güney,Ela­din Sicadi,"Qanate Kurdo Ü yen din dest avetibUn çalaldyen rewşenbiri,di w€! deıilda rewşka jar pengiribü li ser rüye litfuoatüra kurdi wan bi koşişen dür ü direj hebüna me ya çandi dewlareııd kirin ü hinek aliyen reya dijwar li p@şi­ya hevWelatiyen gene düz kirin ü afirandinine giranbiha p@şkeşi me xweııdevanan ü kurdolociye kirin. Bi min sext e (dijwar e) ez şinebenda, şinegotina ü şine­hozana liser billıneten me Kurdan binivisinim,b@jirn,biafi­rinim, le çibkim re li daxwazen heval ü hogiran nayene gir­tin,ez neçar bUm çend gotina derheqa ıııarrostaye xwe Prof@­sor Qanate Kurdo rezkim, bi boııa mirina wi,raja 31.11.1985 me sewi ruhele ü li leningrade can da.

Qanate Kurdo li Kurdistana Bakur li gunde Susiz@ sala 1909 ji deya xwe dibe. Gava zaro 6 sali dibe karbidesten Tirkan Eımaniya il hin Kurden me yen ezidi didine kuştine Ü ji ıııal­bata Qanat b@tiri sed ıııirovi tene kuştine ü terıe 4 zaro li şline diminin, ye tevi ıııezin ji wana Reşide Osman bil -pisnıa-

5

www.ars

ivaku

rd.o

rg

re Qanat- we c1eril 15 sali bfi. Yekenıin car mala Qanat li

gurrleki Enıenistana Soviy@ti ciwar dibe u di rewşeke di­

ravi xerap de dijin. Pir li wir naminin u w car@ bi tıela

Gurcistane de diçin; li bajare Tifilis@ Qanat dixwine u di berra dixebite. Di sala 1928 de qfuıaxeke nu vedibe di

jiyarıa Qanate Kurdo de,ew dibe xwendekar li zaningeha ı:.e­

ningrade li faklllteta karkeri u li wir ~ya xweıxl.e­

kar bala Kurdnasen ııezin Y.Orb€li u A.Freyman dikşinin,

bi arikariya wan deriyine nu ji Qanate Kurda re vedibin,

ew kurdolociye ji xwe re dike ananca yekenıin.

Sala 1931 li Zaningeha ı&~ çalakiya kurdolociye te

vejandin u li wir ııel.bendeka (ııerkezeka) nu peyda dibe,li

wi cilıi 8 xorten nfi dlplan wergirti dixebitin 4 ji wana

Kurd bfin u Qanat di nav wan de bfi.

Pirsa gramatika kurdi ji Qanate Kurdo re dibe xaıeke mezin,

ew di we babete de dixebite li gel ııevaıen xwe,diçiin nav

Kurden El:ıren!stane li nav gundan digerin,materila ji zana­

yen folklori biref dikin u wana vedikolinin,bend u pirtu­kan dinivisinin,li konferensen zanisti beşdar dibin wek

pisporen gene. Sala 1933-a yekenıin konf"erensa kurdolociy@ li Erivan@ pek

te,di we civin@ de Haciye Cirıdi,Aınl:ne Evdal,Arab€ Şaro u Qanate Kurda raporen zanisti lisez- çanda kurdi dlıwinin.

Raı:ora Qanate Kurda bi vi sernavi bfi: "Bi.ngehen reznnana Kurdi".

Qanate Kurda wek zinıanzan liser we rey@ dere,şer@ cil:ıani

dilhan wi hinek@ ji kar bi dfu: dixe,ew jS: tevi gelen Sovi­

yetist.ane bergiriya wel@t dikin li diji faşizıoa .A)roarıi.

6

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Sala 1947 li İnstitilta Rohilatnasyie li Leningrade mijilU z.iman,etnografiya il literetUra netewa Kurd dibe, herweha dersen ziıııane kureli li zaningehe didan şagirten edebiyata irani. Pişti 2 salan bilyereka ırezin di jiyana dibistana kureli de li Ennenistane peyda dibe bi derketina yekemin gramatika Q.Kurdo, ew bi pirtilkeke nake,hewl dide ji haııll sinifan re binivisine il va ye em nav@n wan rez dikin: 1-Gramatika zi.nıaııEi kw:manci ya kurt.Bona dersxanSd III-IV,

Er@v.an,l949, 159 rfipel.

2-Gramatika ziıııan@ kureli.Ser zarave kunııanci.Bona karBi V-VI , Er€!van, 1956, 175 rilpel

3-Gramadka ziıııan@ kureli (zarav@ kunnanci) bona derxaned V-VIII, Er@v.an,l960, 213 rilpel.

4-Gramatika ziıııan@ kurdi bo sinten III-IV il IV-VIII,Er€!van_ 1970.

Ev pirt.ilk@n dibistani ne ku z.imanzane ırezin Qanat€! Kurdo ji zaroy@n gele xwe re Ilivisine li Ennenistane,bi vi kari noste dibe yek ji l:ıextewartirin ziraannasaı;ı,nıa ji we rllınet­dartir he ye ku pi.rtilk li dibistana b@ne xwerıdin il bi saya wan bini zi.nıaııEi mader bibin,belki rojek tıeı ku ewna li di­bistan@n Kurdistana serbixwe b@ne xwerrlin. Di war€! zanisti ya zin& de Qanat@ Kurdo du pirt.ilk@n niı:xin peşkeşi kurdolociy@ dike,bi ziıııane riissi: 5-Gramatika ziıııan@ kureli (bi riissi)~skova,l957. 6-Graıııatika z.iııane kureli liser material@n kı.ınııarcl. il sora-

ni, (bi riissi) 1978.

Gava pi.rtilka dawiy@ derket em ~ Kurdistan€ li So­viy@tistane gelek şa biln, ji her bajareki de pirozbayi ji Q.

7

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Kurdo re diçiin, EM ji pir k@fxweş bU gava ne ~şniyar kir

ku w€! şakar bertıeme wergerine kurdt ll bidine ça~ li Ewro­

ı;a Rojava. Bi evineke ııezin liser gramatM dixebite ll pir­

tllka sala 1970 çapblly@ tine ser tip@n latini ll 2-3 melıan

li havingeha XYOe şev ll roj kar dike ta w@ bi Kurd@n derva

gihne: "Ev r@zimana-di.bi'!ji Q.Kurdo-bi dil ll can hatiye ni­

visandin bana xebatkar ,gundi, pale, şi van ll gavanfuı Kurd, y@n

ku rrecbllr bllne ji welare XYOe derketine,hatine DNropa ku bi

serbest bixebitin ll bijin." ll rmadrawa Kankar w@ diweşine

sala 1981 li Frankfın:tfl~

Diyar e danina pirtllk@n r@zirnani ten@ ne bes e,eger peyv ne

~ naskirin ll şirove kirin,l::ıo p@kanina w@ aırance zirnanna­

s@ ııezin du ferheng@n kurdt ll rllssi datine:

7-Ferhenga kurdi-rllssi,Moskova,l960, 890 rllpel.

8-Kurdoev K.ll YosOpov z.,Ferhengi kurdi-rllssi,Moskova,l983,

752 rllpel.

Evna beri'ıeıı"&ı z.iınani ne ll ji bili berıd@n bi z.iınan@ rllssi

derketine liser z~ kurdi ll ji bili pezı.ıerdekirina 19

doktor@n zanisti di çarıda kurdi de.

Qanare Kurdo di nav pirs@n zim@n de namine,e.ı dest dir@ji

gene& netewa Kurd dike,folklore kan dike ll pirt:Gkek@ diwe­

şine bi tip@n erebi:

9-Kanele teksti folklori kurdt li zari kurdekanİ Soviy@te.ıe,

Bexda, 1976.

Di w€! babere de Q.Kurdo pir xebitiye,agal"rlariya min heye ku

pir destnivis li şllna xy;e h@ştine,ji ber ewna raberi kirin,

gava serkar@ min bU,J:ı@vi dikiJn ku rojek@ an wan berhanan

çapkiri bibinin. B

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Mam:ısteye mezin hest dike ku valayiyeke mezin heye di war@ destnexistirıa berlıem@n klasilren kunııancan de,ew dixebite O. v@ entologi ya helbestvaDi, li gel çend bend& teori liser edebiyata kurdi p@şkeşi Kurdan dike: lü- Tarixa Edebiyata Kurdi-l-,Stockholm,l983,192 rQ.pel. Bi ziman@ rQ.ssi Q.Kurdo pir bend& nirxin nivisine,Mv@ dikim ku xwendevan& Kurdistan@ rojek@ wan bi kurdi bixwi­nin.

Ilin esereka din nirxin heye ew ji "Biraıfuı@n" rrıarrostey@ ııe-­zin,wi di wan biraninan de bi dUr u direji liser jiyarıa xwe, nemaze di kurdolociye de pir tişt rorıahi kirine,hin pişk ji wan biraninan ji min re xwendin u gotin,ewna ji hin negihiş­tine dest& xwendevarıan.

X X

X

Xebat O. t@koşirıa rrıarrost@ me Kurdan Prof&or Qarıat@ Kurdo 57 salan ajot, herhanine girarıbiha li şUna xwe h@ştin di war@ ziıtıarı@ ıııader de,di ~ lit@retQ.ra netewi de,di ~ folklor u dirok€! de,rehmeti hebllna me a rewşenbiri dewle­mend kir ,pirs& giring di kurdolociye de p@şda birin,kes tımeye ji xweııcla,pisporan O. ji niştimanperwer& Kurdistan@ ku nav@ wi nebistibin O. li haııfi zaningeh& cihan@ de di piş­k& İranistıka de sUd O. red@ ji kar& wi werdigrin.

Bextewari ye ku mirov bi vi cureyi cihan@ li paş xwe bih@le.

Dr .Rehber :ı@zan

9

www.ars

ivaku

rd.o

rg

MUSTAFA REMZİ BUCAK,

Xorte ku li xale xwe digert,

JI çu DİLOVANİYA XWEDE:

ııe guman e ku di van salen dawin de gele Kurd bi mirina

E.Şaro, H.Cindi, A.Sicaddi, Y .Güney, Cegerx.wiln, Q.Kurdo

u !ıd. gellek peyayen kfu:hati,bijare u sergevaz wenda kir.

A dil.E!ş,xem:lar u dilşewat ew e ku ciye van mfuxasan di

war€! w@je,çand u xebaten zanisti de vala ma: ••

Li nik van ır&xasan gellek tek.oşer& welatparez en wek

Z.Şerefxan u M.Remzi Bucak ji an sM u tene hiştin: ••

Ew kesen ku nivisaren min xwendine,çak dizanin ku ev 23

sal in di ware paşnivisandine de pE!nfisa min nikare jir

bilive ••• Nanaze gava ev nivisar li ser mirina heval u

l:ıevkaran be, barE! min bE!tir giran dibe ••• Ez li vir gel­

leki spasi heval R.Rezan dikim ku wi li ser maııosteyE!

ırezin Q.Kurdo nivisi ••• Ni visaren wele di ve hE!rgiz hE!jayi

van ınE!rxasan bin, le gava merov dixwaze li ser tekoşer u

welatparE!zeki ıııinani M.Ranzi binivise,gellek kelan (i dij­

wari ten pE!şiyE! •• Jiber ku hin welatparE!z hene ku xebat

u tek.oşina wan her di paş perdan de veşarti mane. ııe gu­

man yekek ji wan ji M.Ranzi ye ••••

M.Ranzi,bave Leyla u r.eıo, di sala 1912 de li gundE! Siwe­

rekE! Anazo çaven xwe vekiriye. Xwendina bingelıi li Siwe­

rekE!, yen navin u bilind ji li İstanbule di salen 1934/35

de kutayi aniye.

Gava merov jinenigariya wi dide ber çavan,xweş tE!te ditin

ku ew di dawiya Cenga Cihani ı. de hatiye !stanbule. Di

w@ danE! de Keyseriya Osııani hat:ihti helweşandin u bi Hev-

ıo

www.ars

ivaku

rd.o

rg

hatina Sevres (1920) pekaıllna Kurdistanek serbixwe jS:

hati.bO. naskirin! Di w€! r~ de roostin a t@koşerl!n Kurd li İstanbule cS:war bi'ibOn ii tevgereke gurr ü gemı diki-

rin ...

Jiber ku M.RaıızS: ji ınalbateke mezin bii., mala wan jS: btl­

b(i wargeha hUyeren rezarü: ii gellek Kurden bi ııav ii deng

dillatin ü diçOn ••

"Bave min, ye rehmeti,di civinen wele de nedihişt ku

xizmetkar neziki wan bibin •• Divyabu min xizmeta me­

vanan bikira u bibuma guhdare axaftin u berhevdanen

wan •• " (3.1.1965, nameya wi ji İ.İnönü re)

Wek di van reziken M.RaıızS: de jS: xii.ya ye, ew di ç(lkanİ

ii xortaniya xwe de btlye guhdare peyvin ii ,.ewrmerı welat~

par@zan •••

Pişti linavrakirina Sevres, bi Hevhatina Lausanne Kurdis­

tan dibe çar parçan (1923)! Pişt re şareş& KoçkhS:(l923),

şex SeS:d (1925) (i Ararat (1927) çe dibin ii bi desten Ke­

malistan bi hovberS: terıe şikarıdin, Kurdistan dibe ciye

serjelürin u talankirine! ••

Di bin bandora van l:ıii.yeren renga reng u xwGndar de M.Raıı­

zi dibe xortekS: dilagir, hişyar, şidayiyS: ii xwenas •••

Li ser billlstina ku Firensiyan xale m O.Sebri ji Suri­

ye bidilrxistine,di sala 1935 de diçe Marsilya u Parise.

Ew dixwaze xwe bighine m u tekeve ııava tevger u xebata

welati! Jiber ku nedizarü: Firenşiyan O.Sebd şandine

Girava Madagaskar,xorte me yE! 23 sali,saleke li xalE! xwe

di gere!

Pişti vegera xwe di zaningeha İstanbul@ de dest bi xwen-

11

www.ars

ivaku

rd.o

rg

dina "huquq"@ dike G: di sala 1940 de ji xelata xwe

werdigre •••

Di v@ navtıer@ de Şoreşa D@rsi.ın@ (Seyid Riza,l938) ji

bi dest& Kanalist& xwünr@j hatibG: şi.kandin ••• Bi he­

zararı zarok,jin,kalarer G: t@koşerlin Kurd hatililin kuş­

tin! Bi dilrxistina Kurd@n mayi ji Kurdistan vala dibG:

(ligor TKP,l,5 milyon Kurd ji wel@t hati.l:ıGn dilrxistin).

ReşgirOOarı, Şin,grin G: kizin bG:bG: jiyana rojane! •••

Kanalistarı perdeyeke reş G: hesini kişandibGn ser Kur­

distan@. Frı; haya kesl: ji hebGn G: tunnetıana gel@ Kurd

tunnebG:. • • Dfizan@n (qanı.ın@n) Texaswari li Kurdistan@

dihatin bikaranin! Ki bihata kuştin, ji kisk@ d@ u ba-

~ di~"' ve xwe ~u.· •••

M.Ranzi,di nav sedaı& şikeştina van şareş@n dawin de

tunnebUrıa kadiran, kEmaniya r@zaniyeke navnetewi G: be­

yekitiya Kurdan didit ••• Jiber v@ yek@ ji divyabG: ıror­

t& Kurd bihatana serhev G: aıııadekirin. • Ji bo ku bika­

ribe big@he v@ anııanca xwe, di vyabG: li İstanbul@ xwen­

dekarfuı Kurd bicivanda ser hev ll bi hev bida naskirin ••

Pişti gellek dijwari dikare h@lUneke (Yurt,He.lııı) xwen­dekaran bi nav@ "Dicle Talebe Yurdu" veke ll xwerıdeka­

r@n Kurd li wir ciwar bike •••

Wek rete zanin, di navtıera salfuı 1938 (i 1956 de dengek

ji Kurdistana Bakur nikare derkeve. Il\ ji 1956 ş(lnde

disa livinek peyda dibe G: pişti sala 1959 ji vejandi­

nek kurdeyati t@te ditin •• Gava an bala xwe berdidin

teVger@n wan salana,an bi gengazi diliinin ku p@şengiya

wan rE!xistin G: tevgerena di dest@n wan ırort& "Dicle

12

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Talebe Yurdu• de nin! •• Ev rastiya ji xweş eşkere dike ku M.Raıızi bi hl'nıavetina ve h@lilne desteki pola di vejan:lina kurdeyati de liztiye O. rreroveki dilrbin bUye ••

M.Raıızi, di sala 1947 de veeligere Kurdistan@ O. li Aıııede (Diyarbakir)dest bi xebata parezgeriye (avukat) dike O. di sala 1949 de ji dibe eııdaııı@ DP (Partiya De­ırokrat) O. tete helbijartin O. dibe eııdaııı@ parlamento. Di nav parlamentoya Tirkan de hewl dide ku şandiyen Kurd bighine ser hev (l li ser reya wan xebatine b@r­

dar,ligor berjewendiya gele Kurd bike. Pişti heviya xwe ji wan dibire, di sala 1959 de xwe dighine Eiııerika tl li Dalas ciwar dibe. Li wir dixwaze denge gele xwe bighine gelen Emerikayi ••• Roja 28.9.1964 de bersiveke dUr O. direj ji rojnama Cumhuriyet re dişine. Roja 3.1.1965 de ji rıamayeke vekiri ji serekkanara '1\ırkiye, İsmet İnönü re dişine u di "W€ namaya 30 rtlpeli de bilyeren direki O. civaki li ser Kurdistan dide ber çavan O. peşni yara p@kanina kanareke Federasyoni li Tirkiye dike. Roja 2.4.1967 de ji rıamayeke ji L.Johnson re dişine O. te de rewşa gele Kurd dide XO.yanikirin. Jiber ku serekkanara Tirkiye C.Sunay elihat Eiııerika, M.Raıızi ji L.B.Johnson di.xwaze ku eN rewşa 8 milyon Kurd tl J:ıaııafiya wan bide ber çav& wi ••• M.Raıızi herçend ku di rewşeke zivari de dijiya ji dev ji xebata gele xwe bernedida tl h€viyek wi ya nıezin di Şoreşa Kureliatana Nivro de hebil. LE! pişti sala 1975

13

www.ars

ivaku

rd.o

rg

perr t1 bazik&. wi şikeştin, edi nerlikari li Eroerika

b:i.mine ••

Beri ku were Parise di nameya xwe ya roja 18.8.1983

de we1e dinivisi:

"I şev, min xewnek d it, ez li BrllkseH! bOm ••• Ve si~

be min telefon vekir ku bi brake Ziya re bipeyivim ••

Hey mala mine, ne ku ew ji va ye neze deh hiv e ku

çuye rehmete,,. Kure wı di telefone de ji min re eş~

kere kir ••• Rehma Xwede le be,,. Ava ye, em yek bi

yek ji ezaba dine difilitin, le hele çaven me de

tim vekiri biminin, Ki çi dizane, ka ki ki ji miri~

ne u haya min pe tuneye.

Wek Tirk dibejin: "Falan ölmüş, filan ölmüş,bir gün

derler Hac i Sinan da ölmüş", A min ji, be guman e

wisa be, di welate xeribiye de."

Be1e birako, gelleki mixabin ku ev gotina te rast

derket t1 te roja 12.7.1985 dev ji me berda t1 çilyi!.

Ciye te buhişt tıe:

Mustafa RemZi

BUCAK

1912~12.7.1985

14

www.ars

ivaku

rd.o

rg

"REXNEYEK"

PİSTi BARAN~, KER~ CİL NEKE! Ji ber ku min xwe daıokrat ditiye, maf@ min heye, ku bir u baweriy@n xwe y@n netewi di Denge Daıokratan de belav bikim.

Beri her tişteki, hinartina we hejmara 5/6 bo min sipas dikim u ji kovara we re ı;8şkevti.n@ dixwazim. Di gotar a destpeke de (hejmar 5/6), ewa ku bi kurdiyeke

gelek paqij u rast hadye nivisandin, m:ım hostey§ Mja (Haııreş reşo) xwast, ku çaven rasdy@ kil bide, 1@ ıııixa­bin kUr kir. EM dibine, ku berbad . kirina direka kur­

di u vedizina xebata iro ji direka we, gel@ me dilcine şa­şiyE!. Ev raste •• re pirsa min eve: Berbad kirina direka merovatiyE! diji zordariya çini ne şaşe?. EM dib@je: Di cengin u ş0reş& di~ u dijııetinka­ri de, aı:manca yekaııin azadi u serxwebOne." Gelo! Ma ki ın@ti.ngehi u rretinkariyE! dike? ten@ dijınin@n

derve? an ji bi wan re hirxlek Mz u çin@n hundir welat@ me hene?

Arınanca yekaııin azadi u serxwebüne. Ev raste. re di ciha­n@ de gelek welat azad u serbixwe hene, wek Sı.ıdan,Bengla­

d@ş u TürkiyE! ••• Ma eve azadi u serxwebOn? Ma xwastina ge­l@ me Kurdad@şe an welateki serbixwe ye?. • Eger aı:manca ye­kanin hat gotin, div@, bi kantirin a duwaııin ji bite gotin. HostayE! me dib@je: "Berj~iya gel ji heııı!l berj~iy@n kesarı an ji çinan giranbihatir t@te zanin u nasin".

15

www.ars

ivaku

rd.o

rg

niviy@ va gotine raste,çiku gel ji kesarı giranbihatire.ı.e

ji ya ç~ biııdest u beleııgaz ne çetire,çiku di her nete­

W3ke! de,u di her daııan de, di serl\ netewt de jl: berjewen­

dl:y@n karker n =tkaran li dij en xwedi karxanan u zevl:ya­

nin,zordarl:ya ç~ serdest di şere netewl: de jl: li ser

pişta reben u birçl:yan di jwartir dibe ,dl:roka ma kevin u

ya nil li ber çavane •• Berjewendiyen maldaren ku xwe kiri­

ne destikekl: al::x:>rl: ji dijınine ma re,heşt!ye ku hovl:tl:ya a­

borl: ya dijmin di Kurdistan@ de bi te sergerandin ••

Mamhoste (H.Reşo) dibeje ;,Di raman a welatparezl: u tevge­

ren welatpai-ezl:y@ de ciy@ jihevcudakirina ç~ gel tune

Na, bi ser{\ Koço n bi nivişta mala Qoço, ev gotina neraste.

Ji ber ku kesek nikare cudabOna ku bere heye veş@re. Gele!

çima peşmergey@n "Kirase Sor" y€!n ku çUne Kurdistana baş(ir

karker u gwıdl: biln?! •• Gel ne mina zebeşe, gel qor n çl:nin,

karker ,azep ,=tkar ,destekar u axa. • Dewleınend u maldar u •••

u •• gel pektl:nin. Ma çima 'Lro kole naııane,tl li cl:y@ wan me­

roven ku Mza pl:yen xwe difiroşin hene?!

Fger maırostey@ ma dl:roka raıeyarl: ya ci:hane u ya Kurdistan@

bin cil bike,nika.re dl:roka tor u çanda ji bl:r bike,rewşa

derebegl: tl axatl:y@ tede xweş dl:yare. Ez nabejim ku heml: ke­

sen maldar dijınine gele xwe ne,ari jl: ji dijmin re dixebitin.

ı.e ez xweş dizanim, ku serpek (tecrube) n serpE!hatiyan dl:­

yar kirin, ku maldaren ma nikanfu ji ma re rojeke bi rtlmet

p@da bikirana,da bil& l:car peşrnargey@n "Kiı:ase Sor" dakevi­

ne qada serxwebilna netewl: tl çl:ni ••• "Agir li qw:ma diml:nit".

16

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Di şoreşa Kurdistane de,h@viya me mezine ku her kes xwe bide rex şoreş@, ji ber ku n'lr@n civaki,abor'l il ramyari yen -ıatil me zor dijwarin, il kesek nikane ji ı.ro de d@­ıren@ paşeroj@ d'lyar bike,lı'l berı'l de hatiye gotin: "Cot'lya­ro! ew çiye tu diçllıl:? got: ı:ıara hiş'ln bi til bibllıl: ••

il sipasen ji dil

BERSİVA ME

Cankurd

Bomı,5.5.1985

Beri em dest bi bersiva xwe bikin, em dixwazin hill deqen bingellln bidin ber çavan:

1- Birader Cankurd di destp@ka "rexneyen" xwe de,xwe matdar ango xwedlrııaf dibine ku bir il baweriyen xwe "di Denge De­

ııokratan de belav" bike.

Ev ne rast e:

a- Belavkirina rexne an j'l rıamey@n xwendevanan,bi tere, mafı'l berpirsiyaren kovarı'l ye il bers'lvday'ln ji mat@

niviskar e.

b- Gava di gotare de tiştek diji wi hatibilya nivisin an ji belavkirin,rewş dihate guhartin il wi dikani xwe mafdar bid'lta. re d'lsa xwebE!ja (maneya) ve ne ew e ku nameya wi d@ hergiz ~e belavkirin. Ji bo v@ re­yine din ten Wkirin •••

2-Ji bo ku rexne bikane ciy@ xwe bigre, avadar il bElrdar bi­be:

a- Div@ gotar bi çak'l il gişti ~e xwendin, 17

www.ars

ivaku

rd.o

rg

b- dive gir@dana hevokan bi hev re ney€te birrJ:n u ciy@

wan were parastin,

c- dive merov bala xv.e bi başi bide ~j u rastnivisa

gotinan n ç- di ve rexnekar, beri her tişti rikdar nebe, gı.ımanan di.

sere xv.e de ç@ neke o. beri xwendina gotar an ji Ilivi­

sare biryara xv.e li ser w@ nede •.•

Gelleld mixabin ku birader Cankurd ev mercana, ev deq&

bingehllı nedane ber çaven xv.e G. dest bi lMan G. l§xistin@

kiriye •.. ı.e disa an bi dilxv.eşi rumeya wl: belav dikin G.

bi birati ji bersiva wl: didin.

Birader di destp@ka rexney@n xv.e de dib@j@:

"Ew dibine,ku herbad kirina diroka kurdi G vedizina xebata

iro ji diroka w~,gel~ me dixine şaşiy~. Ev rast e •• L~ pir­

sa min eve: Berbad kirina diroka merovatiy~ G b~ bingehkiri­

na xebata merovatiy~ diji zordariya çini ne şaşe?."

Min di gotara xv.e de ne ç@la (behsa) "berbad kirina direka

kurdi" O. ne ji çela "vedizina xebata iro ji direka w@" ki­

ribG..

Jiber ku "berbad kirin" di kurdi de tişteki din e u "lixwe­

nenan" (inkar) tişteki din e. "Berbad kirin" ,kir@t kirin an

ji jihev xistin e. ı.e lixwenenan, hebüna tişteki nepejiran­

din e (qeblll nekirin e). ''Vedizin" ji ne di ciy@ xv.e de ha­

tiye nivisin. Rastiya w@ "xv.e vedizin e" u ~ja w@ "j@

veşartin" an ji "j@ revin" e. Merov Ilikare bib@je "vedizi­

na xebata iro ji direka we". Di ve ciy@ "direk@" u "xebata

iro" were guhartin! l1erov dikare direk@ ji xebata iro veş@-

18

www.ars

ivaku

rd.o

rg

re,l@ xebata ho ji tiştekl: ku niha tuneye ll bUye mal@ dl:-rcıke nikare veş@re! ••

Q:ıtara ne ne li ser dl:roka civakl: u lEfuilınerl:na çllı& civa­Id bil. ~ li ser tekoşllı u rezaniya netewl:, ya dl:rolü: ll ya l:ro, nivisl:bll, rexne u gazin&. xwe ji rezaniya l:ro kiribll ku dl:roka Kurd, bi rengekl: zanistl: rıadin ber çavan u bilye­ren dl:roki ligor daxwazen xwe bikartl:nin ll dinivl:s.in u pir caran jl: wan bilyerana weke ku nebllbin didin ber çavan •• Ma kes heye ku bikaribe "zordariya çl:nl:" ku hebll (i heye jl: li­xwenene u veş@re? Gava "çl:n" hebin, de her zo:ı:dariya çllıl: j l: hebe. Ev tiştekl: xweza ye. Ma gele rexnekare ne di dest­peka rllpela 4 de rıexwend ku an dibejin: "Rast e ku gele Kurd jl: wek haııO geları di her gavavetineke (qonax) civakl: re der­has bUye (l de derbas bibe jl:." Di vir de "her gavavetineke civaki" dl:roka çl:nan u Jıerikina dl:roka wan dide ber çavan! Bi kurti hebllna çl:nan u dl:roka wan dide ber çavan. • Em ji rexnekare xwe kE'!ııtir ne dijl: zordariya çllıl: ne, ji bo ku di­le wl: neml:ne, an rıa.bejin ku an ji wl: betir di j l: zordar i ya çinS: ne •••

Birader Cankurd dilteng bllye ku ne gotiye "di cengllı u şere­şen di jmetingehl: u di jıııetinkarl: de 1 arııanca yekaııllı azadl: a serxwebtin e. " ! . Ew diperse:" Gelo! Ma k1 metingehi (l metinkar1yE! dike? tene

dijminE!n derve? an jl' bi wan re bindek hez (l ç·i:­nen hundir welate me hene? Armanca yekeml'n aza­d! serxwebune, Ev raste, Le di c1hanE! de gelek welat azad (l serbixwe hene,wek Sudan,Bengladeş u Türkiye,,, Ma eve azadi: O serxwebOn? Ma xwes-

19

www.ars

ivaku

rd.o

rg

tina gele me Kurdadeşe an welateki serbixwe

ye? •• Eger armanca yekemin hat gotin,dive,bi

kemtirin a duwemin ji bite gotin."

~ ıre ji gotina ıre dipejirine (qebUl dike) ku "ar­

manca yekanin azadi u serxweb\'in e". re gava ew gotinen

"ıııEltingehi" u "ıııEltinkariye" tevlihev bike,rewş tete guhar­

tin. Bel e, "rnetingehi" bi terıe kare d:i.ııı.inen derve ye. Ew we­

ıaten ku bi desten dijıııinen derve ten vegirtin u bindestki­

rm ''ıııEltingeh"in, ew dijminana ıııEltingehkar in (kolonyalist)

u kare ku ewana dikin ji bi "ıııEltingehkari" tete navandin.

dive merov cudabUna (ferqa) di navbera van herdu gotinan de

baş binase. re "ıııEltinkariye" çinen serdest u dijıııinen ıııEltin­

gehkar dikin. Gava rexnekare ıre di r{ipela 4 de ev hers{\ he­

voken ıre yerı li dlivhev bixwenda, nediket ve çewtiye. Me go­

tiye: "Di ramana welatpareziye de bi tene tawaııbariyek (gu­

neh,suc) berçav heye. Ew ji hevalbend! u destbirakiya ıııEltin­

kar u neyaran e. Ev kes an ji kemikana bi xwefiroşi an ji

bi "caş"iti ten navandin ku ciye wan di nav gel de namine

u dibe dijmine gele xwe •• " Em bawer in ku ev gotinana gelle­

ki vekiri u ronak in •••

Xweş xG.ya ye ku rexllekare ıre disa tevlihev dike! Ew azadi

u serxwebfuıa netewi u azadi u serxwebUna civaki tevlihev

dike! Paşel "serbixwe" u "serxwebfuı" ji ne yek in. Em bi xwe

gelleki şa dibin u dilxweş dibin, gava ıre ji bikaril::ıUya wek

Tirk, Sudani u Bengladeşi xwe ji dijı:ııinen derve rizgar biki­

ra! Bere hatiye gotin: "se kesik belaye seri kevireki ne."

Herkes dizane ku dijminen ıre ne "kesik"in, besin in! Ji b:ı

20

www.ars

ivaku

rd.o

rg

qels il jarkirina dijnıi.nan div€ em bi k€rmani yek an ji: du "k@sikan" linav rakin, ji welat@ xwe derxi:nin ••• Paş@ me bi ten@ negotibil ku "annanca yekeıııi:n azadi: il serxwe­blln e". Me gotina xwe dan kiribil il gotibil ku "Serbili.ndi:, serfirazi: il paraatina rlineta merovi ye"! Ma gelo rexnekar€ me xwebeja van gotinarıa ji: nizane? Ehl bawer nakin ••• Ehl ba­wer in ku "annanca duwaııi:n ji:" hatiye gotin. lA bav il kal& me gotine: "Çala maneyan nay&ı dagirtin"! ••. Bele, ligor bir il baweri ya me, da>Maza gele me beri her tiş­ti: derxistina ın@tingelıkaran e, raltirina si:nor&ı ku bi dest&ı aıperyali:st il ı:n@tingelıkaran di nav Kurdistan€ re hatine ki­şandin il yek kirina Kurdistan€ ye! ••

Birader@ me di:sa bi tene hevokek ji gotara me girtlye ll ni:­v@ we rast dibine. Me gotiye:" Berjewencliya gel ji haıdl berjewencliy&ı kesan an

j i: y&ı ç:inan giranbilıatir tete zani:n il nasi:n. " Beri: her tişti destp@ka hevok@ j@ qetandiye,girOOana we bi hevok&ı ber il paş we ve ji: birriye! il dibej@:

"N'i'vl:y~ va gotin~ rastegçiku gel ji kesan giran­bihatire. L~ ji ya ç!n~n bindest G belengaz ne ç~tire, çiku di her netewek~ de, a di her dernan de, di şer~ netewi de j'i' berjewendiy~n karker G cotkaran li dij en xwedi karxanan G zeviyanin, Zordariya ç!n~n serdest di şer~ netewi de ji li ser pişta reben G birçiyan dijwartir dibe, diro­ka me kevin G ya nu li her çavane •• Berjewendi­yen maldaren ku xwe kirine destikeki abori ji

21

www.ars

ivaku

rd.o

rg

dijminen me re,heştiye ku hovitiya abori ya dij­

min di Kurdistane de bite sergerandin •• "

Gava biradere ıre ~ja ilşeya "Gel" bizanibUya,xwe evçend

nedeşand. Du tegi.heştin an ji şirovekirin li ser Uşeya"gel"

hene: Marksist-leninist çinen ku di afirandine de,di der­

xistina tiştan de u di peşvebirine de beşdar in ji "gel"

dijmerin. Di daTıa ku borjuvaji: deri: van kirinana di:m!ııe,

ewna Mi: ji gel nayen jimartin •• Li gor bi:r u bın;eriy&.

din u ya birad~ ıre, "gel" ji haıil çi:nan pek te. Gava

an ya dawi:n bipejir'inin,di:sa bE!tiri 90% gele ıre gundi u

karger in! 85% ji gele Kurd ji gundi ne! Li gor şiroveki­

rina zanisti, guııdi ji çi:nan nayete jimartin, kes nizane

ku ewana de teve kerwane kijan çini bibin. Ehı di şareşa

azadi u serxwebGne de,azadi , serxwebUrı u berjewemiya

zetmetk€ş€n Kurdistan€ dib'inin ••• M: di gotara xwe de ji

bi gelleki vekiri hevalberıd u destbirak€ neyaran (di jminan)

bi caşiti: u xwefiroşi navarıdibli. U! gotin€n biradere ıre

ku dibeje "gel ji çinen bindest u belengaz ne ç€tire", ne

rast e. Jiber ku gel ew bi xwe ne. Paş€ birad~ me diro­

k€ ji "berbad" dike: an ne di w@ bın;eriye de ne ku "zorda­

riya çinen serdest di ~ netewi de ji li ser pişta reben

u birçiyan dijwartir dibe." Di dema cenga serxwebUne de,

ırerov dikare bibeje ku bare giran ewana dikşinin,le zor­

dariya çlrıa serdest, bi vacayi k@mt.ir dibe. Beri her tiş­

ti yen ku ji bo seı:xweb(ln€! çekdar in, ji tıere tıetir xwenas

u Mztir in. Ewana tekoşlrıa azadi u serxwel:ıOna xwe didin!

22

www.ars

ivaku

rd.o

rg

kes nikare bililje ku ırerov@ b@ çek u yE! çekdar wekhev in.

Gava em werin ser diroka kevn O. nu, em dibmin ku gellek ~ O. lelı.eng€n wek ~ Seid, Seyid Riza, İhsan NUri, Gazi ~. M.ı.tıstafa Barzani O. h.d. • bUne cangoriy@n (şehid) Kurdistan. Kes nikare bililje ku gava wan xwe na­

v@tibllya qada cenga serxwebllne de di jiyaneke nebaş u ne­xweş de bijiyana.PaşE! birader bira dibe ku di cengE!n ser­

xwebiine de maldaren welatparez hem ji male xwe, hem ji ban­

dora (tesir) xwe li ser dorhE!la xwe O. ser de ji hem ji gi­yane xwe dibin •• Di ve nıerov rastiya berçav paşçav neke O. nebe goriy@ rananen renga reng! !ro, gava em hE!jmara "ca­şan" O. xinizan (xayml bidin l:ıer çavan, ernE! bi gengazi (hE!sani,qolay) bibUı.in ku piraniya wan "belengaz"in.Bi te­

~ dive em "millisen" li Kurdistana Bakur u çaş&. li Kur­distana Nivro (BaşQ.r),ku hE!jmara wan bi deh hezaran in,bi­din l:ıer çavan O. lehtirbibin. Ma evana hemU maldar O. xwedi zevi ne?! Ehl dikarin bi kurti bililjin "ji piran pir O. ji binlikan hindik", ev rast e. Gava birader li gor bir O. ba­

weri O. ramana xwe bib@je "1@ bel€!, ••• paş@!?", ernE! bib@jin, ew li ser te O. şoreşgeran diıııine •••• Rexnekare ne disa b@ ku bizanibe ketiye çewtiyek mezin,an ew dixwaze ku em bib@jin bi zaneyi waha dik@!? Jil:ıer ku ııe

gotiye "di ramana welatpar@zi O. tevgeren welatpareziy{! de ci yE! jihevcudakirina çmengel tuneye", ew sond dux@ O. di­b@j@: "Ev gotina ne reste. Ji her ku kesek nikare cudabO.na

ku ber'E! heye veş'E!re."

De fenıp, baş bala xwe bidin hevok€!! Ma k@ gotiye ku "çin tunene"? Gava nıerov bib@je "çmen gel •, di vir de, tunebOn,

23

www.ars

ivaku

rd.o

rg

an hebfuı heye?! Di ve lıevoke de gellekl: xweş vekirİ il xO.­

ya ye ku em dil::ıejin di ramana welatpar@ziye de cudabi'lna

çırıan rıayete kirin, her çl:nek dikare beşdari tevger a şe­reşa serxwebfuıE; hibe •• Me giringl: a giranbi.habilna çl:nek@

li ser ya din re negirtiye il ciyekl: taybetl: nedaye yekeki • • 1 J1 warı· •••

Jiber ku "Welatpar@zl:: Li nik eV'ındariya wel@t a gel@ xwe,

naskirin a piştgl:riya seı::xwebOn a azadiye gelen

din e jl:. SerwextbUna p@westiy@n xwe ji bo ınaie

çareniisa gel a welet a anıadebUna par@zgeriya wan

e. Emperyalist hewldidin ku welatpar@ziy@ wek ni­

jadpar@zl: bidin rıaskirin." (Lexikon,A-Z, Verlag

Enzyklop1idie Ieibzig, 59).

"çfua kargeran ku yekeınl:n çma şqreşger e, ji he­

mO çmen din betir welatpar@z e." (Philosophi­

sches WBrterbuch,Ieibzig, 1964)

Wek t@te dl:tin "Welatpar@zl:" bi çman ve nebatiye giredan.

Her çl:nek dikare li gar rewş a daııEi hibe "Welatpar@z" .Her

çine ku diji ~ye a ıretingehkariye bicenge,welatpa­

rez e. Paş@ ji dipirse il dil::ıeje: "Çima p@şmergeyen "Kir as@ Sor"y@n

ku çune Kurdistana BaşOr karker

O gundi biin?! 11

Bi rastl: ev pirseke gellekl: xweş e! Jiber ku wi ev çiroka

di "Çiya" de xwendibil! ı:.e rıave çl:rok@ "Kirase Sor" bO, ne

nave p€şmergeyan! ••• ı:.e hele her kes dizane ku pirani ya p@ş­

roergey@n Kurdistan her gurıdİ bOn il de her gundl: il karger

bin, ve rastiye kes nikare bincil bike a veşere •• 24

www.ars

ivaku

rd.o

rg

lA divyabQ hevall'l me bizanibuya ku ez ne bi çiroki,ll'l bi rastl: ç(lbOııı Kurdistana Başilr ••

Rexnekare me di dawiya nameya xwe de l'ldl: dev ji rexnekariy@ bedide u dest bi devav@tin u zimandirejiye dike! Xilya ye, her walıa di yar e ku daxwaza dill'l wl: ya birıgehl:n jt devav@tin btlye! Em hevl:dar in ku ev guınana me ne rast be, le gava rast be, ew bi xwe, xwe diextne bin tawanl:ıari­yek giran ••

Bala xwe xweş bidin gotina wl::"Eger maınosteye me diroka ramyari ya cihane u ya Kurdistane bin cil bike, nikare diroka tor u çanda ji bir bike, rewşa derebegi u axatiye tede xweş diyare."

Ma gelo ev gotina li gor "tor", "çand" u sinçiya (terbiye) me Kurdan e?? •••

Wek tl'lte zantn bingeha ristika (sistem) derebegiye bi abo­riya zeviyan,ango bi =tkariy@ ve girl'ldayt ye.Ew kesen ku xwediye zeviyan in xwe xwediy@ =tkaran jl: dizanin u wan bi nanzike dielin xebitandin. Di axatiye de hinek peşveçil­

ytn heye. Ewana xwediy@ zeviyan·in,le ne xwediy@ gundiyan in. Di vir de parbirakiya havila cotkariy@ tete pejirtn. Merov dikare wan bi xwedl: kargehan ve lihev bigre! •• Gava em rewş u jiyana min bidin ber çavan,tete ditin ku U ınercana di min de tunene. Jiber ku di heft saliya xwe de ji gund derketiıne. Jiber ku ev 23 sal in ku debara jiyana xwe "bi firotina Mza pl: " zantna xwe diclcmtnim •••• Pişti maytna min a begavi (ınecburiyet) li ewropa jl: ez be zevl:

biştinı!. • • Q. çav@ min jl: ll'l tunebfi u tuneye jl: ••• ,

25

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Jiber ku gellek kesarı li vir O. wir, be ku min binasin

O. careke jt ligel min bipeyivin, li ser gotin O. tG.jki­

rirıen neyaran z:inıandirı!!jt O. derewkari: kirin, ez J:ıegav

(mecbur) dibiın O. dixwaziın bi tene hin kar O. baren ku

min kirine O. kesek nikare veş&e bidiın ber çaven rex­

nekar O. xweııdevarıan ku bi xwe bikaribin biryar li ser

"r~" bidin. re diw bi kurtt G.şta hatina min ya Ewro­

pa bidiın ber çavan:

Wek tete zantn Kanela Xwerıdekaren Kurd li Ewropa cara

yekan di sala 1949 de li ıausarıne/swl:sre hate çı!!kirin.

Jiber ku di w€ dem@ de saziyen ş{!wrewt (partiyen karo­

ntst) yen Rojhelata-Navtn dijt rexistineke Kurd ya ser­

bixwe radibOn, xebata kanele kart bi tene saıeıre dan bi-

ke •.••

Di sala 1956 de li Wiesbaden/Elnıanyaya Federali: hiıne ko­

ıreleya tro (KSSE) hate avı!!tin. Ev kanele bG.bG. wargeha

nG.çeguhezt o. dikart d~ Kurdan bightne gelen Ewropa o. cl:hane. Pişt'i: destpekirina şareşa Kurdistana-Nivro li

İraq@ (11.09.1961) ,PDK liqekt xwe li Ewropa saz kir O.

kanele xiste bin bandora rezani ya (siyaset) xwe o. şareşı!! •• '

Piştl. ve bayere Eldi tevger 0. xebata kanelı!! ligor rezaniya

şoreşı!! dihate ıneşandin. Ango xebata w@ ligor arnıanca Ew­

toncmiya Kurdistana-Nl:vro hat.i.OO stı:ıor kirin •••

Li nik w tı!!koştn O. xebata Li Ewropa,li Kurdistana-Bakur

jt livtneke kurdeyatt dihate dttin. Di sala 1956 de ve­

jandina xwenasiyı!! destpekirilıG. O. di sala 1959 de ji 51 26

www.ars

ivaku

rd.o

rg

kes ji xweııdewar a xweOOekar&. Kurd batiliOn girtin ku

· paşe evana bi nav@ "49 han" hatin rıavandin. Jiber ku di

nav katele de endanıen Kurden Baktır tuneblln a kaı:ıele ji giraniya xebata xwe dabtl ser şeıreşa Nivı:o, bayer& Kur­

distana-Bakur nedikar:in wek dihate xwestin big5lıana ge­

len Ewropa a cnıane •• Ew rewşa di.bil sedana gellek sere­şanan ••• oivyaba hln Kurden Baktır jt biçtlyana Ewroı?a a tevı tevgere bibtiyarıa. Di w€! cıaııe de min li Zaningelıa

Enqere "huquq" dixwerrl a rewşa min a diravi ji ter di-

kir •••

Li ser daxwaza hevalan, pişti gellek kefteleft, min kari roja 2l.o2.1963 xwe bigilıanda bajare Lausanne •• Jiber ku me nikari maf@ raniştine li SWisre bigirta,li

ser daxwaza kek İ.Ş.Vanliy, ku berpirsiyare kcııele 011,

roja 7.04.1963 hatiro MUnchen/Elıııanya a ketim nav reıct.s­tin& Kurd li Ewropa •••

Wek t@te ditin ez ji bo xebata welati hati.l:ıQm Ewropa.Ne

ji bo xwendine an ji ji bo debara xwe! ••• Niha ji li ser !Un kar a baren min en ku kes nikcı.re ve­ş@re a aşkere ne:

1) Ev han 23 sal in ku debara xwe bi "firotina Mza pi" a zan:ina xwe dan dikime.

2) Wek gellek nandoz a zinıandirejan min, a- ne bi saldaniya (rninhe,burs) Kurdistane xwem, b- ne wek kadireki r@ıd.stin a sazi yan di:r;ıw stand

a xwar,

c- ne wek berpirsi yareki şoreşe dirav stand a xwa.r 1 a ç- ne ji wek sparteyeki (ıııillteci,lac'i,perıanerrle) do-

27

www.ars

ivaku

rd.o

rg

za saldani u alikariya diravi kir •••

3) Her kesek dizane ku di vejarıdina zimane kurdl:,bi tl:pen

ıatını, de kavaren "Heviya Welet" u "Çiya" desteki po­

la Ustin. Ev kovar bGn ku karm piraniya nivl:skaren

Kurd bicivme ser hev u reya xwendin u nivisma kurd!,

ya latM, carek din li ber xortan veke ••••

4) Bi derxistin u belavkirina dl:wana yekan ya Cegerxwtln

u bi derxistina selikeke kurdl: tevı ala kurdl: reya

xebata weşandina pirtllk,bene peyl:vdar (kassett) ,selik

u hd. hate vekirin ••

5) Bi belavkirina kovara "Hawar"e reya derxistin u helav­

kirina klasl:ken kurdl: hate vekirin •••

6) Ke cara yekenl:n, piştl: gellek west, karl: zimane kurdl:

li dadgeh (ırehkaııe) u ciyen ınırı (resmi) bide pejiran­

din O. bibe wergerkarEl (tercllman) sondxwarl:?

7) :ıcr bG. ku cara yekaııın karS: di w@negııheza (televizyon)

Elaıııanl: de, di civıneke rojnaırekaren navnetewı de ku

rojnaırekaren Tirk u Faris jl: amedebGn, parezgeciya ma­

fen gele Kurd bike (1975 u 1979)?

B) :ıcr bU ye ku cara yekan karl: lUnbGn u xwendina kurdl: ya

la tM di dibistanen elıııanJ: yen bilind de bide

~? •••••••

Merov dikare gellek rezen din jJ: bide ser,le ne ııeı.aı ye ••

Gava ku "rewşa derebegl: O. axatiye" di min "xweş dl:yare",

dive ev heval gellekl: şa bibG.ya ku bi xebata ınerovekl: wele

xebat u tekaşilleke heja hatiye kirin .••••

Hemreş Reşa

28

www.ars

ivaku

rd.o

rg

TUTARLI BİR MÜCADELE ADAMI OLMAK:,,

Ulusal ba~ımsızlık,özgürlük ve eşitlik hareket­

leri, toplumsal kurtuluş svaşııııları uzun menzilli savaşlar­

dır. içinde bulunulan, tarihsel, toplumsal ,ekonanik ve poli­

tik koşullar bu savaşııııların menziHnin uzunlu!)unu belir­

ler. Miicade le Ç09U kez yenilgiler le sonuçlanır. • zaman Za­

man gerilareler baş gösterir •• Yılları,bazı hallerde yüz

yılları alır •• Dar geçitlerden, sert engellerden geçnesi

gerekir. 1\11ır kayıplara neden olur. ihanetiere, yanlışlık­

ların yol açtı~ı kayıplara ~ar. ÇOk yetkin ve degerli

unsurlar kazanır, onların özverileri, yiyitlikleri, dava­

ya olan inanılmaz ~lılıkları, uzak görüşlülükleri ve ye­

tenekleri yle ııiicadele biiyUk mesafeleri kısa zamanlarda kat

eder •• Tam aksine ııu'icadele saflarında çürük,basiretsiz,yü­

reksiz ve inançsız unsurlarda zaman zaman yer edinirler.

cnlarla kavga tıkanıklı~,darbelerımeye ve kırılmaya ~ar.

Devrinci, ilerici, yurtsever hareketin kabanna dönaıılerirıde

yer edintre istemiyle birçok unsur hareketin köşesine buca­

~ına tutunmaya başlar. Hareketin darbel~i dönaıılerde

ayrışmalar baş gösterir. ihanetler birbirini izler. • Milca-

dele saflarından bir çok ınanç· sız yüreksi" • sab · , z, ırsız ınsan

kopar· Buna karşılık kavganın en canalıcı dönaıılerinde ha­

reketin en zayıf zaıı:ıanlarında bilinçli,yürekli,kor~ ve

uzak görüşlü "miicadele adamları" en ön saflarda yerlerini alııakta gecikmezler.

~lük ve eşitlik savaşımı sfuilp gider •• Kavga alanları yüzlerce ve binlerce isimli ve . . . .

ısımsız ınsana tanık olur. 29

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Bunların arasında sonuna kadar bir savaş eri olarak ka­

lanların sayısı azdır. Kavga alanından kaçanlar sayısal

olarak zaman içinde daha çokturlar •• 1\ma onların çok1119U

kavga alanlarını terk etmeleri, içlerinden bir ço9ımun

ihanet etmesi bu mücadeleyi. hiç bir zaman durduı:maz. • Mü­

cadele tarihsel koşulları içinde vannası zorunlu olan men­

ziline dcJ9ru geçici yön dil}işikliklerine, dı.ıraksaınalara

uı;ırayarak devam eder ••

D:J9ru ve haklı bir davanın adamı olarak,özgürlilk ve eşit­

lik savaşmu saflarında bulumıak bir insanın ulaşabilece-

9i en yüce, en omırlu aşamadır. Bu onuru taş.ı.ınak herkesin

harcı deı;tildir. Çfuıkü böylesi bir insan olııanın onuruna

ermenin a9ır bir bedeli vardır. Her bakl.Ilrlan yetkin, ka­

rarlı, inançlı ve bilinçli olmayı gerektiren bir şeydir ••

Yıllar yılı di.reıııresi gerekir bu yolda insanın.. Gelip ge­

çici bir heves, şan şöhret ve itibar Sa9layan kolay bir

yol deı;tildir. • Bilinçsiz, yüreksiz ve direngen olmayan un­

surların böylesi bir yolda yıllar yılı yürllıııesi olanaksız­

dır. • Her şiyden önce bilinçli olunacaktırki, ~ kav­

ga verdiı;ti davanın tarihsel zorunlulu9=u kavramış olsun.

Bilinçli olunacaktır ki zulıre,eşitsizlil}e karşı savaşıının

gerekliliı;tini yüre9iyli, tilın varlıı;tıyla kavramış olsun ••

Gelişim, ilerleme ve dönüş\lm(ln önündeki engellerin kalkma­

sı için savaşabilııek, bu engellerin tarihsel olarak kalk­

masının zorunlulU9=U bilııekle ıııümkUndür.. Halkını, ülke­

sini bir insanın gerçekten sevebilmesi, ülkesinin ve hal­

kının her türlü ezgi, baskı ve sCmürüden kurtulması gerek­

til}i gerçe9ini kavraması gerekir. Bir insanın bireysel ra-

30

www.ars

ivaku

rd.o

rg

..

hatını terk etııesi,gerektil}iııde canını bile venııesi o­

nun çok bilinçli olmasıyla olanaklıdır. Aydın ve eşit

bir gelecek için bir yaşam feda etnenin ne denli onur-

lu bir şey oldUI}Unu insan bilinçlenerek kavrar. • Ama

yalnızca bilinçli olnak, gereken özveriyi gösterneye

yetııez. Bu bilincin yürekli olnakla pekişip anlam ka­

zanması gerekir. Han bilecek, hem bu bilincin adamı o­

lacakki kavga ıreydanlarının baş egmeyen savaş eri olsun ••

Ama bu bilinç ve yil}itliljin aynı zamanda derin bir inan­

ca baljlanınası, bu inançtan kayrıakl.anırası ve bu inarıcı

saljlamasıda gerekir. Bilen, inanan bir insan inandıl}ı

ve tarihsel zorunlulUijunlln bilincine ulaştıljı şeyler

için feda etııeyecelji bir şeyi yoktur. Bir halkın özgür­

lük ve eşitlik kavgasının ön saflarırrla onun en bilinç­

li, en yil}it, en inançlı evlatları bulunur. Bu insanlar

için yenilrnek söz konusu deıjildir. Çünkü onlar kendi

yaşamlarını halklarının aydın ve eşit geleceljiyle bir­

leştirerek ölümsüzlülje ~şlardır. Halkları ve halk­

larının özgürlük ve eşitlik savaş:ırnı sürdill:jü ve var ol­

dulju sürece onlarda vardır. Onların is.iıııli, yada isiın­

siz olmaları, az yada çok yaşamaları, ne tür bir acı

ve çile çekmiş olmaları önemli deljildir •• "Onlar az ya-

şar, ama severek ve doyunca yaşarlar". Onlar bir insan

i'ııırü karşılııjında sonsuz bir yaşama erişirler. Halkla­

rına layık birer insan olıııanın onıirunu taşıyarak, halk­

larının yüreklerinde ve bilinçlerinde gerekli yerlerini

alırlar. Savaşım sevgisini ve =şkusunu aldıkları halk­

larına savaşııırla ~ku kaynaljı olular. Halklarını,onla-

31

www.ars

ivaku

rd.o

rg

rın ıııutlu gelece;;ı-ini her şeyin üstllnde tutarlar. ülkele­

rine inanılmaz bir sevgiyle baljlıdırlar, Ç(lnki bilirler

ki ülkeleri onlarsız var olur ama onlar ülkeleri olıııadan var olamazlar. Yaşamları bin bir maddi güçlük içinde ge­

çer ,ama onuludurlar.. Gelip geçici rahatlıkların onların yanında yeri yoktur. sahte ünlere, şan ve şöhrete gerek­

si.rııooleri yoktur. Onlar halklarının özgürlük ve eşitlik

savaş.ıııwıa hiznet ettikleri sürece onur kazanır, yüoelir­

ler •.

İşte böylesi bir mücadele adaııu olııak kolay de!Jildir .Kav­

ga alanlarında böylesi bir onura ulaşırak, böylesi,böylesi bir onura kavuşmak çok az insanın payına düşer. Ama bu in­

sanlar tüm halkların tarihlerini süsleyen isimli ve isinı­siz yüz aklarıdır ••

Yurtsever olııak kolay de!Jildir ve her kesin ulaşacal}ı bir şeyde de!Jildir. Bir çok insanca del}erin en gelişkinini ki­şilii;j'inde taş:uııayan birinin "yurtsever" vasfını taş:uııası

olanaksızdır. Halkların özgürlük ve eşitlik savaş:uııırrla el­betteki bir çok sınıf ve tabakanın taıısilcisi yerini alır ve alnıalıdır. Bunda yadırganacak ve karşı çıkılacak bir şey yoktur •• Ancak bunlar için birleştirici olan ö;;ı-e yurtsever­liktir. Yurseverlik ise bir insanın halkının ve onun üze­

rinde yaşadıi;j'ı ülkesinin kurtulnıasını istanek ve bunun kav­

gasını veDrek danektir. Bir çok zaman kullanıldı;;)'ı ve sa­nıldı;;)'ı gibi yurtseverlik mücadelenin türevi del}il esasıdır. önce kendi yurdunu sevecekki, onun kurtuluşunu isteyecekki, dünyadaki tüm ülkelerinde kurtuluşunu isteyebilsin ••

Tarihin her döneminde gerek ulusal kurtuluş hareketlerinin 32

www.ars

ivaku

rd.o

rg

ve gerekse toplumsal savaş:ı.mların ön saflarında yurtsever-.

lik duyguları en gelişkin bilinçli, yürekli ve inançlı in­

sanlar yer alnuştır ve alnıaya devam ediyor. Tutarlı bir

mücadele adaını olıııak için her şeyden önce yurtseverli<}in

gereklerini yerine getinrek, yani ülkenin özgürlü<}U ve ba­

<}llliSızlı<}ı için sCmürgecili<}e, emperyalizme ve onun içte­

ki ortaklarına karşı mücadele saflarında yer alıııak gerekir.

Bunun yanında bu çizgisinden hiç bir zaman sapnamak, tutar­

lı bir biçiıırle yoluna devam etmek gerekir. Sık sık de<}işik

düşünceler ve yollar denaııek, tutarsız tavırlara ginııek sa­

vaş:ınıa bir şey kazandırnıayaca<}ı gibi bir dava adaını olmaya­

da gölge düşürür •• Bilinçli, kararlı, yi<}it ve inançlı bir

biçiıırle sürdürülen bir savaş:ım::la gerçek bir dava adaını ol­

mak, bu özelliklerin yanı sıra tutarlı olmakla ı:nümkündür.

öyleleri vardırki gelişimlere,rüzgarın yönüne göre en ge­

lişkin düşünceleri ben.inısedi<}ini, bunun kavgasını verdi<}i­

ni söyleyerek ortaya <;ıkar. Durumun de<}işmesi yle bu kez

başka bir yöne e<}ilnıekte,sarkıııakta bir sakınca gönneyerek

dün söylediklerinin üstüne çizer •• Ama öyleleride vardır­

ki do<}ru bildi<}i yolda ödünsüz ve sabır lı bir biçiıırle de­

vam eder.. Kavgasında tutarlıdır böyleleri ve birincilerden

ölçülareyecek derecede katkıları oiur savaş:ınıa. Gerektiı,in­

de en büyük özveriyide onlar gösterirler ••• Bu bak:ım::lan mü­

dale unsurlarını de<}erlendirirken günün duruımma, ortama

göre de<}il insanın kavgadaki tutarlılı<}ına bakmak gerekir.

Tutarlı mücadele adamlarından oluşan bir hareketin aşaınaya­

ca<}ı güçlükler yoktur •••••

İhsan Aksoy

33

www.ars

ivaku

rd.o

rg

DAS IDRT VCN MUAMMER AL- KADDAFİ IM LETZTEN 'l'REF'F'Ez.l

DES KCNGRESSES

der "Natıonalen Fülırung des Ci:ıerbefehls der Revoluti.oııllren

Arabaisehen Krafte", der in Tripeli am 29-31.W!rz abgehal­

ten wurde:

"Dieses Treffen,auBer seiner Bedeutung für die arahische

Nation, ist eine Unterstützung für eine andere geteilte

urrl leidtragende Nation, die k:urdische Schwester-Nation,

einige derer Söhne unter dieser Fülırung stehen. Auch die

anderen kımlisehen K1iııpfer,die nicht mit uns sind,fühlen,

daB etwas Neues für sie geboren ist •••

Die Befreiung der arabischen Nation,die Vereinigung der

arabischen Nation auf eine fartschrittliche ı.md völkische

Basis bedeutet die Parteiergreifung der arabischen Nation

ı.md der Kampf 'der kımlisehen Nation solidarisch füreinan­

der ••• ( geführt) •••

Wir ,die lange unter Unterdrückung urrl Angriff auf unsere

Nation urrl MiJ3achtung unserer langen Geschichte seit Jamal

Pascha Zeit urrl his jetzt leiden, die genau wie die ara~

· hische Nation hittere Nöte litt ı.md noch leidet.

Meine persönliche Zuneigung für die kurdische Nation hat

keine geograı;hischen,politischen ader historischen Gründe.

Vielleicht ist unser ursprüngliches Motiv ,daJ3 die Schmerzen

der Geschichte der arabischen Nation,die ich studierte,ı.md

die hittere Leiden,die wir noch erleben,zwang mich zur au­

tanatischen Syrııpathie mit einer Nation,wie unsere,geteilt,

kolonisiert,miBachtet urrl unterdrückt 1ı.md daB ich keinen

Verrat an ınir urrl an nıeinen unsterhlichen Prinzipien bege-

34

www.ars

ivaku

rd.o

rg

he. Ich kaım nur für die völlige Parteiergreifung für

die kurdische Nation urrl il:ıre Unabhangigkei t urrl Vereini­

gung ihrer Landgebiete ••• (sein) •••

Wenn diese Rerle an die kurdischen Kiirııpfer gesemet wird,

auch an die,die nicht hier sini, ist sie eine Unterstüt­

zung für sie ı.ırrl sie werden bestirmıt die Nationale Fiih­

rung der Revolutionaren Krafte ı.ırrl die Revolutionaren

Krafte der arabischen Nation urrl deren Frage unerstützen

urrl der Kaııpf wird gaııeinsaın ••• (wei ter gehen) •••

1MUI\M'IER AL -GA.DDAF İ

35

www.ars

ivaku

rd.o

rg

R~ZANNN-1EYA KCW. DOLİWGER Jİ BO KQ\JCİVfNA SESEMİN A YEKİTİYA DOOKRAT~N KURDiSTAN Dİ 28/29,03.1985 DE

M!Wan& bir@z!

Heval tl Hogir& heja!

Em bi nave Kana Navllıde tl Kana Doliwger ,bi dilgeı:mi xer­hatina we dikin!

Kcm::ivina we piroz be!

Pişti gellek west tl dijwari,bi berxweJanek dilsozi an iro bi serbilindi dikarine Kcm::ivina xwe ya şeşan pek­binin. Wek hOn ji dizanin beri şeş salan gava ıre hiıııe rexistina xwe li bajare Osnabrück avE!t,anııanca me ya yekanin,aı:manca ıre ya bingehin tıevnezikkirina rexisti­n& Kurd btl,pekanina eniyeke niştbııani btl. Em iro dika­rin bibejin ku an li ser reya rast btln,ane di ve xebata xwe ya piroz de daırlar bin •••

Dijwari,serberdayi tl tenEmayin& ku btlbtln boblat,ango bela li ser rexistina ıre,nehate ser rexistineke din ••• Wek htln dizanin,gellek heval revin,gellek heval sarbtln, waha le hat ku her sal hin eııdaın& kana navinde tl deliw­ger dev ji xebata rexistinE'! berdidan,li ber xebate dire­vin tl an bi tere dihiştin,lE'! belE'! eııdaın& bi bir tl bawe-ri her li ser annanca xwe ınan tl rastiya reya ku an tE'! de

di.ııeşin dtlri xwe nedan,bi dilsoziyek be her(pa ji rexısti­na xwe xwedi derketin! Ev ji xweş dide ber çavan ku,hedi­hedi xwenasiyek jirrlar di nav gelE'! ıre de belav dibe,ciye giredana bi kesan ve,giredana öır tl baweri tl raıııanqn digre. Ki dixwaze bila bireve, lE'! gele Kurd Mi ne hewceye revokan e! 36

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Ev gele bindest il xwediıııaf Mi hişyar bilye,de haııU caran

bikaribe ji nav xwe kesen xebatkar derexine il rilye revo­

kan §n rasteqin bide naskirin ••

Heval§n delal,

bi dehan salan welatpar@z§n gele Kurd begav (na±ıur) di­

bQn ku bi her kareki kurdayeti rabin,xebata gel peşve bi­

bin,le iro gellek rnerxas§n me hişyar u xwenas xwe dane

ser reya serxwebQn il felata gele Kurd. ı:ıoza gele Kurd,ma­

te çareniisa gele Kurd Mi ne wek bere bi çend kes& we­

latparez ve ma ye ku di bin bar§n piroz de qels u şerpe­ze bibin. Ev maf,ev daxwaz u doz edi bi rengeki gelaJ1?E!r

di nav gel de belav bilye u hatiye nasin. El:n bawer in ku

edi dana parkirina p@westiyan (wazife) ,dana naskirina he­

za kes& Kurd,deına pivana kanin il zanebClına xwe u ya heva­

lan edi hatiye. Dive her keseki Kurd edi di ve cenga pi­

roz de beşdar be! Ev maf, ev doz u daxwaza se:rxwebline ma­

le me gişan e, nabe Mi wek caran ku bi tene hin kes vi

bare giran bidin ser rnilen xwe u bikşinin. Dive an bira

nekin · ku welatparez§n beri 30-40 salan begav dibQn ku him

rezan,him ni viskar ,him helbestkar ,bijijşk,aborikariya re­zani a rezaniya civaki di xwe de bicivandana ser hev il

di xebata welati de claıDar bibUyana. Ev bilyer tişteki xwe­

risti u xweza ye ku welatparezen me nedikarin xebata fe­

late wek dihate xwestin peşve bibin u disa bilyereke xweza

ye ku ewana di bin van baren giran. de qels a şerpeze di­

bQn. A dilşewat ew bii ku reya peşVeÇilna wan di beşeki ji

van xebatan de dihate girtin u xanitandin •• Wek tete za-

37

•

www.ars

ivaku

rd.o

rg

• nin,iro em kes nikarin bibejin ku hin kes& gel@ Kurd di

war@ abori,civaki,rezani n h.d. li cttıane wek pisporan

hatine nasin n dikarin bi rasti di war@ van zanistiyan de

bibin xwedi gotin n gotin@n wan werin bihistin •. U! gava

hişyariyeke gel~ beri dehan sal di nav gel@ Kurd de hebtlya, gele Kurd bi gel~ li nıafen xwe xwedi derke­

tibllya,ı:ıe şik n ı:ıe guman de Mrgiz iro gellek zane ji ge­

le Kurd ji peyda bibftna n bitıatana nasin ku bikar.ibilna ı:ıe tirs doza gel@ xwe ji bidana naskirin •••

Hevalen tıeja,

ev serpetıatiyana pişti gellek ketin n rabiln n gellek eş

n tekeşinine ı:ıe tıarpa peklıatine. oıveı M her yekeki Kurd, div@ her yekek ji rre ligor hez n kanina xwe di xebata ge­

li de beşdar be,para xwe bigre ser ınilen xwe n bare he­

valen xwe siviktir bike,da ku e.~ hevalana bikaribin di be­

. şe xwe de peşve biçin. • Ein nikarin herdem çavlire an ji

çavn@rina çend kesan bikin ku harı(l barE!n gel@ Kurd,xebata

serxwebG:na Kurdistana rre bidin ser gw:ıııiken xwe n di bin

de bipelçiqin! Gava em vi kiri bikin,Mt nıafe rre ji naıııi­

ne ku em li sere wan rabin n rexneyen ı:ıe bingeh il malkam­

bax li wan bigrin tl ser de ji bibin kelan li ber lingen wan il li lingen wan bişidin. • Bele,an iro Kaır::ivina şeşqn

piroz dikine,bele em iro li vir gihane hev ku biı;yar li ser xekbayin tl yekitiya di navbera rre Kurd-Kan de bidin.

Wek tete zanin iro girE!dana rexıstina me tevi gellek

rexistin@n Kurd heye; .wek xebata rre di Bagiv de ligel KCl'I­

KAR tl KKDK-Federasyon il hevxebata me ligel Kl.JRD-KCM. Ev

girE!dan& tıeja pişti gellek west tl eş pekhatin.oe gir@da-38

www.ars

ivaku

rd.o

rg

ıBı ııe ligel r@xisti.nen din ji bi birati werin çekirin

il baştir bibin.

Hevalen giranbiha,

rewşa gel€! Kurd,rewşa Kurdistan li ber çavan in.Ehı p€!­

wist nabinin ku li vir bi carandina bilyer& berçav ser€!

we b€!şinin il dana we ji bi belaşi derbas bikin. ı.e be­

l€! disa ji hin tişt div€! werin ronakkirin il gotin:

Beri her tişti ııerov dikane bib€!je ku ligor rewşa cl:ha.­

ni il rewşa :ııı€!tingehkar€!n ma ji SO sali vir de keyseke

weke iro neketiye desten ma. Hişyarbilyina gel€! Kurd bi

tevayi,cenga di navbera herdu :ııı€!tingehkar€!n ııe İran il

.İraq,rewşa al:ıori ya malkambax ku iro li TürkiyE! heye il

ser de ji nasina hebOna gel€! Kurd di nav gel& cihane

de tucaran weke iro neJ:Xlbil il gava an xwe nelezinin il

h€!za xwe nekin yek il ala serxwebilna gel€! Kurd ranekin,

d€! disa nıİnani caran em€! bindest il dil binıinin!

Ehı wek r@ıd.stinek dem:ıkratik il qenciy€! ku kada xebata

ııe li Ewropa ye, nanaze li Elıııanyaya Rojava ye, div€!

an h€!za xwe binasin,bipivin a ligor p€!kanin€!n xwe xeba­

ta xwe dan bikin. Em nikarin li vir biryara cenga ser­

xwebUn€! li Kurdistan bidin, an nikarin li vir cenga ku

heye rawestinin an ji r€! il r€!zaniya wan biperijinin!I.e

an dikarin di nav gel& Ewropi de rewşa gel€! xwe,doz il

daxwaza serxwebllrıa wi,hebOna maf€! çarenilsa wi bidin za­

nin il naskirin! Em dikarin ji bo xwesparte (millteci),

karger u xwendekaren Kurd li Ewropa,ji bo za,rok€!n Kurd

li Ewropa xebatek havildar bikin! Rewşa wan ya alıori,

civaki,l:ı€!nafiya wan bidin ber çavan il hewlbidin ku ev 39

www.ars

ivaku

rd.o

rg

rewşa kir@t tıete guhartin,ewana ji weke karger& din y€!n bi yani (xeriw) bi nav O. çarıda :xwe -werin naskirin •• Ligel van p@westiy& IlE d@ an her hewlbidin ku an ji bibin parçeyek ji parçey& şoreşa I<urdistan O. ligor w@ ji bili­vin O. bixebitin! Fro sedi-sed l:ıawer in ku cenga çekdari ga­va ligel cenga r@zani ney@te ajotin, tucaran serketin O. ser­firazi nabe para !lE! Nanaze gele Kurd betiri her kesi hew-., cey@ cenga rezani ye O. di v@ ev cenga han h&giz tıetiri cen-ga çekdari derıg bide u -were bihistin. Gelleki mixabin ku ci y@ I<urdistarı O. rewşa parvebGna cihane di nav dilgel& me­zin O. h@z de oo cerıgeke rekuz O. hez a r@zani (siyasi) ser­ketina gel@ IlE oo Mvi dike. Jiber v@ yeke giraniya xeba­ta me de I!Eşindina v@ rezaniya han be ji, 1@ weke IlE got ligor p@kanin (imkan) O. Mza me ••• Fro disa diearinin n diOOjin ku l:ıaweriya IlE ni standina Ew­torıo:ııiyan naııaye O. an ne l:ıawer in ku ji bo w@ xwftnrijarıdin

de havildar bibe. Me dive Ser:xweb6.n O. ev mafeki piroz O. xweza ye! ••

Her biji annanca ~! Her biji P@şrnergey@n Kurd O. I<urdistan li ser çiyay@n Kurdistan!

Mirin u kaml:ıaxi ji Metingehkari u Eııperyalizm re! Frankfurt, 28.09.1985

40

www.ars

ivaku

rd.o

rg

B ı R Y A R ~ N K O M C ı V İ N ~ KCM:İViNA ŞEŞAN A YEKİTİYA D:EM)KRATEN KURDiSTAN, Bİ RA­

WESTİNA BiS'I'EKE Jİ BO CANGüRiYEN KURDİSTAN,Dİ 28.9.86 DE

Lİ FAANKFURI'/M. DESTPfudR il PİŞTI BERHEVDANİNE DU ROJi BEIAVKİRİNA VAN BİRYAREN JEıUN HATE PEJİRANDİN:

ı- Kaoc:ivin p!:!wist dibine ku herıii r@xistin u saziyen Kurd,

nanaze yen li Ewropa ku di nav çarçeweyen denokrat de dixebitin,tekoşin tl kefteleft& xwe bikin yek.

Kaoc:ivin bawer e ku yekbUyina van xebatan ae bikane gellek serketin u destkewtinene çarıdi,civaki u rezani ji herçar parçey& Kurdistan tl nanaze ji Kurden li Ew­

ropa re bine.

2- Kaoc:ivin piştgiriya xebata p@kanina r@xistineke serba­

m,bi nave "BAGİV'' ,ji bo rE!xistin& biyarll:,dike.Yekek

ji annanca w€! e.t w ku de ji bo standina mafE!n netewi tl çandi yen gelen bindest bixebite.

3- Kaoc:ivin berketin u xaıgiriya xwe ji bo mirina welat­parE!ze Kurd Kek M. Ranzi Bucak dide xtlyarllkirin u daxwa­

za serxweşiy€! pE!şkeşi gele Kurd tl malbata wi dike. Ew

mE!rxase hE!ja di 12.9.1985 de,li Parise çtl dilovaniya Xwede. Wi harıil mal u desthelatiyen xwe ji bo çandina xwenasi tl parastina nıafE! xwe kirin gori tl bE!tiri çar­yeki sedsaleke dG.ri welet jiya.

4- Kcm::ivin Maf€! Çarentlsa gele Kurd nıafeki xweza tl negu­hezbar dizane tl dide xtlyanikirin ku sirıoren pişti een­

ga Cihani ya yekeınin bi desten En"pecyalistan hatine kişandin u Kurdistan kirine çar parçeyan gele Kurd gi­re nade (i nayen naskirin.

41

www.ars

ivaku

rd.o

rg

5- Kaıcivin r~zaniya nijadperest ii kanaUst ku bi dest.@n

Junteya Tirk diji gel~ Kurd ii diji hana r@xistin& kar­

geri a daıokrat ~te ajotin tawanl::er dike a deng~ xwe

bi hişki diji van hovl:ıeriyan bilirıd dike.

Kaıcivin deng~ xwe diji karbidestiya Tirk a çavsor bi­

lind dike ku di bin doliw;ıeriya awarte de tercra miri

li gund a bajaren Kurdistan bi.kartine.

Kaıci vin dide zanin ku bi dehhezaran girti y@n Kurd a Tirk her roj di bin zordari,&andin,tade ii kuşti.nE! de

dinalin. Kaıcivin doza herdana wan dike.

Kaıcivin dide xOyanikirin ku ne Junte ane ji karbides­

ti yen zordar dikarin xwenasi ya şoreşger a gel~ Kurd ra­

westinin,hebOna m ya netewi veş&in,dirok a çandam

wenda bikin!

Kaıcivin dide xOyanikirin ku hana hewldanen ji bo de­

rrokrat nasindayina vi nire nijadperest,nikarin rastiya

kirin@n vi nire zordar en di jdaıokrat a di jmerovi veş@-

rin.

Kaıcivin deng~ xwe bi xurti diji propaganda Junteya

Tirk,ku Kurden şoreşger ii welatparez bi "Terorist0 dide

naskirin,bilirıd dike.

Kaıcivin re ku cudabfuıa raman a birilbaweriyen reıd.sti­

nen Kurd bide ber çavan, piştgi.riya tl!koşin ii xebata

wan a netewi dike!

6- Ka'ıPivin bi dilgenni piştgi.riya şoreşa Kurdistana Rohe­

lat dike il diji zordariya Kanara islami li ser gele

Kurd a gelen li irane deng~ xwe bilind dike.

7- Kaıcivin bi dil ii giyan piştgWya şoreşa Kurdistana 42

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Nivro dike n silav€!n şareşgerl: ~şkeşl: "ctiD" dike ku

dijl: nl:re Sedc1aııi! xwOnxwar ala darokratiy@ hildaye n

şoreşa geli dajo.

Kcrrcivm piştgl:riya biryara firehkirina Eniy@ diken

doz li reıdstinen dijseddaıııi dike ku di eniya "ctiD" de

l:ıeşdarbin.

8- Kcm:::ivm dazanen tayı:ıett yen wek ji tıem-ıeıatiy@ ~:ıep:ır­

hiştin,guhartina navfuı kurdi n "kaııtıera erebi" ku di­

ji gele Kurd li SUriy@ hene tawanbar dike n linavraki­

rina wan pewist dibine.

Kcrrcivin li karbidesterı SUriy@ naskirina ıııafen gele

Kı.ırd doz dike.

9- Kcrrcivl:n spasen şoreşgeri ~şkeşi serek€! Şoreşa Iıone

~ Al Kaddafi dike ku di meha avdar@,şala 1985 de

li T;cipoli,di civl:na Serektiya HE!zen Ereb en Şoreşger

de piştgiriya şoreşa serxwebllna gele Kurd kir.

Kcrrcivm v@ axaftina pişgl:riye gelleki giranbiha n gi­

ring dibine.

lo- Kcm:::ivin silavfuı genn n biratl: ~şkeşi bozan n =ov­

pareze Tirk Dr .İsmail Beşikçi dike ku bi xebaten xwe

yen zanisti li ser civakiya gele Kurd nijadperestiya

Tirk il rezani ya kaııa.ll:st tawanbar kir.

ll- Kcrrcivin silav@n xwe ~şkeşi Saziya Keskan dike ku pişt­

gl:riya gelen bindest dike, pirsa gele Kurd ani Parla,ıııe­

na Elıııani n xwe ji bo kargeren biyanl: d@şine.

12- Kcrrcivin piştgl:riya xebaten gelen Nıya,Efrika n ~i­

kaya ı.atini diji Metingehkari n ~izn€!, ji bo ser-

43

www.ars

ivaku

rd.o

rg

xır..ebfuı,peşketin 1l dadimendiya civaki dike. Kaıcivin nire Efrikaya Nivro tawanbar dike ku rezani­ya rengpar@zi 1l nijadperesti diji Reşikan dajo. KOmcivin piştgiriya şoreşa gele Filistini ya netewi u darokrati dike.

13- Kcrncivin piştgiriya rezaniya ku ji bo beçekdariye u aşitiye li c'Lhane tete ajotin dike.

Frankfurt/M. 29.09.1985

------------------------------------------Ev biryarana bi ziınanen Kurdi,Erebi, Tirki u EJıııani hatin belavkirin.

GULAN NAXWAZİM

Bira! dibinim ez gihame dawiya jine, Nema dikarim bi d1lrkevim ji nav nivine. Her roj sere min g@j dibe dora xwe nabinim, Pişti çendaki de bimirim,ger teyi şine, Nebi digel xwe baqe gulan tini ji bo min, Miri nikarin destkewti bin tucar j i bin@. Bihaye gulan ger bidi miroven belengaz, :ıe bejim sipas,vaye te dest da ser birin@. lulen tu bini diçilmisin dihelisin z1l, 'işte ku bidi belengazan 1 'pe ş xwe dibini.

6.11.1985 OSman Sebri

44

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Fr~fu~r Allgemçine Zeitung, 9.12.1985

Der vergessene Krieg in Kurdistan Unrulıe im Ir.ık, iıı Iran und im Südostcn der Türkei f Voıı Wolfgang Günter Lerch

FRANKFURT, 8. Dezcmber. Der BOr• aerkriol im Llbanon, biuligo Enlfüh· nıngen und Geiaelnahmen tası überall im Nal:ıeıı Oaıen aowie der Golf·Krioa awiach~ıı Iran uııd dem Irak, ID dem auch im aoduılen Jahr keiD Ende abzıl• 18ban ıaı. lind 1e1enwlrU1 41• Thomeıı. wolche die OttonUichkeU IDI Ortelli wıd ou8erhalb am ınelolen bawepn. Dar­llbor drobl eln Konniki bı dea Abııella au goruten, der - lihnllch wle der Streit um Pallistina - pwıuermallen zu den newl;en"' Streıtpunkten nahöi:t­licber Wirren &ebört: der verceuene Kriel In Kurdlsıan. In den verpnıanen Wochen und Monaıen alnd wledor apör• Ilclle Bt!rlcbte Ubor bewatfıuıte Zuaam• ınen•II!Be awllcb... kuıdllchoA Pe­lcbmlrııe-lCriolern uııd Soldaıeıı der lew.ıııııan • Strollkrlfte 1emeldel wor­don, .... n welcho dlo Kurdan anlretea, la der TUrkel, im Irak uııd In Iran.

Im Nordan do• Irak tat acbon lm ver• 1anııenea Jahr eln Pakt &Oicbeltert, den die baoUılstlache Zentralregleruııc In Baıdad mil dem Kurdentührer Dacha• lal Talabani, einom Hivalen dea bo• rühmten Kurdenelana der Barzanl, Jııt­acbloııaon hatıe. Talabani lat Fül:ırer der Patrlollachan Union Kurdialono (PUK), einN ZuııammenııchlUSIIOI droler ınehr ader wanller linkaprlchteter Gnıppeıı von Kurdea, die In der Vorpngenhell ouch durch die Enlführuııl w..Uichor Fachloule von ıılch reden cemacbl bal. Talabani hatte dal Gofül:ıl, die Ro&le­nınl bı Baldad wolle ibn mlıtela dOI Stillholleabknmmona hiDten ı:.ıc:M fllh• reo, ıana abPIOhen davoa, daO die Qb· rlaen Kurdenorcanisallonen dea Irak die damallııe Annlihoruııc Talabanis an da• Bilime In Baadad allı • Vorrot• ce­braııdaıarkl halten. Schon im vertan· IOROD Sommar war dlo Univerlilll von Erbil Scblup1111 lıetu.cer Demo&ılln­tıonen pwoııen, ebenao s..ıa~maaııaıı. die halmilche Hauplllndt deolraklachan Kurdlalln.

Wlo die .Ooııellachaft Ilir bedrobll Völker• jetıl mııı.ıııı, aollen In Sulaim• anijlh lo di11om Herbal wleder Zuum• ......,lölle awlacben Kurden und der AZ• moa IIBIIIJolundon )ıabon. ıı:ıwa 10 OGO Soldaıen hilton die Sladl aınc01chlna• oen uıılt wlhrond elnor dn1 Tali clau• orııdco AUigansNperre l)lltemelllcb Ha111 Ilir Haua naoh SympııUılunten der kurdileben Peacbmerca·Xrleııer

durcbkllmmt. Bel dleııer Akllon du Ira• klochen lllllllira ııeleo vlele Hluaer :ıer-

. •tört und mehrere huııdert Kurden -unter lhnen auoh Kinder im Alter ıwl­licben zebn und vieneho Jahren -fa&Uenommen worden. DarauthJn ıan• den ıuıcb dleaon Bt!rlehıen Ende Okın­bor bı faal a1len SIUdlen dOI lroklaebon Kurdlotan IlemonotraUonen der Bt!völ· korımı oıaıı. die vom llliliilir blutıc nıe­der&oacblalen wur4en. El kaın aucb zu

elntaen Hlnrlchtungen, zweıtauaend Kua'dt=n IOJl.:n şpurJ~ verscbwunden acın.

Der für dlo Kurdonreıılon nördllcb und &Uieh von Jıloaul neu etııııoseıaıe Konımiiiir der BeeUı•Partel, Mobam· med Hauzar, ııoll, wıa kurdllcbe QııeUoıı mltıeU..., alien Kurden mil • Vernloh­lunc" cedrobl baban, welcbe die Pe­IChmerıa-Krlecer mil Lebeıumilteln veronraen. lm Alllchlull aa ebıe von der BaaUı-Portei In SulalmoniJah or.ııanı­alerte DomonaıraUon fllr da• Roaime ın Bagdud kam 01 &u tiner GeKendemon· llrallon. Hiııterırund der neuen Zuıııuııman•

alölle lal oloht nW' die otflzlello Auf­ktlndllunc du SUiihalteabkomınenl mil der Raaıerunc durcb Dlcbalal Talabani im n11hJ•hr diNM Jlh-. _..., auch die Verlalarunı dea Golt•KriiiN vom llllltelabachnlll und Soldablchnitl der Fronı In den Nnrdablcbnitl, bı kur-

dlacha Goblote. Soldaten der Iıılaml­••han Ropubllk lron llehan dirski an der lrMkit<hln Qreııaa, la. lıal der ll.ldl RaWanduz hallan lranlaoho Truppeıı ,.,. aar IChon IrakilCbOl Gablet beaeızt. !)le Peacbmerp-Kriaııer der Telabaola be­herracben •uOerdem. qenannte .. be­frelle Geblete• ım lraklaclıeıı TeU Ku,. diataaa. Del versuchen die lraklac:ben Behörden und die lllllllilro mit cowall· umen Miıtela zu lndern.

Docb auch auf der aadoren, der lraııı­••hen Selte Phl der Wldentand man. eber Kurden.OrcımllatiDnen ıecon dlo Raalenınc In Tolıerıın welter (u Cibt auch Xurden, welcbe die llılamtacbe Re­pubilk uıılorltQizen). So borlcbtel die

-...:;~~ ı. .....

45

www.ars

ivaku

rd.o

rg

llnkqerlchlett Organlsalion .Komala" von be:wuffneten AkUonen in. den Ue­g:ionen von Saqqez, Bılneh, Mnhabad und Sanandaclscb eec:en die TNppcn Chomeinls. Dle teüwelse massiven An­lriUe eler lralllaehen ReCierunı:ırtruıı­pen Hlen bluıtıı :wrüc:keeacbıeaen wor­<lea, lıe!JI\ ... li'nılllcl\ ııdıelnl unter don Kurelen ııelblleln Bruclerkriel zu loben, Koniala &eaen elle Demokratladıe Partel Kunllllanl. Die oppoaltıonellen Volkl· mudachahedin baben unlön&at ıwls•:ben Sardasclıl und Yahubad Monöver ub&e­halten.

lm Slldcıııten eler Türket berracbt seit dem Sommer verırangeruın Jahrea eiıı otfener Oııerrtüakrte& zwtaclıen eler Armee, den Jandarmaa und kunlladıen Poruaanoıı. Kaum etne Wocbe verpbt, olıDt cleB ttlrldiCIMı Zellııııııen libor zu­ııammenotDDe mU .Soııııraıtoten• - 80 die oıtktllle Sproebrqetunı - berlcb· ten. Zenlrum der Kimpfe und Uberflllle lind die 1renınahen Gebleta zum Irak und :ıu Iran, biiiOilde ... dlo Regionen um die Sildi<! Siirt und llokkuı1., Den Kur­elen der Slldoot-Türkel konımı ılabel zu­auıe, daO lle Uber vielerlei Veı-blndun• ıen und Bellebun&en zu don trakloelıen und ıranı..bea Kurden verlllaen. Nach den tıııerıtılloa aut Onınzııoaten ııtıelı­ten die Partıunoıı aut Iraktaehel octer Inntaehel Oeblot. Die Siluatloıı lll tür die tllrktaclıen llebllnlen 80 enı11, da& oto In den Slldten Mordin, SIIrt, Van und Vrto naeb elnam Beriebi der Zel• 1un1 .Milliyet" von Mltıe November Speılalelnbetten otollol'llert haben.

ln aPan dre! ı.ıtndern - und aiiCb In S)'rlen, wo Kurden freWch nur , elnen kleinea Teli eler Bevölkerunı 811111\0•

. chen - Jo•mptea die l'eaclımerp um &r611era Autonomle ode1' um elDen elP• nen K~t. Sie llliilen alci\ in lhmn Butreben nach UnııbblnCICkell nlcbl nur aut die Clelchlchto (In trf.llıe. rell Jıılırbımdtırten Ubton kunltacbe J'llroten fakUaelı unabblnllllo Jlorr­a<haft In den Kunlenleblalen aus), son• elern aiiCb aut verırıııe wla den '11011 Sevreıı, In cleaeA den VIIIkorD unter da­ırutla •maollcher Horncbaft Fretbalt und llelbllbeltlmınıınJ Vtii'IProclıen worclen wanıı. J)la TUrkol tralllch alehl den Vv&n~ """' ı..-- all btndend an, du llM Bevlllon von Sevrea cıa,. llelll und all Brtolı del Stoalqrllndan Alolllrk plten kalın. Atiliirk lle& denli auob 1m Jahn llllll den von Schelch Seld cetQbrten Kurclenlllfltond sowlo kıınltacha ICrbabunlen In den dreUII&er Jabren blııUI nlederııcbleıen. Ankara Nrchtel elle Zenlllckelunl eiei lıeuUcen

tOrkleehan Slaallpblotu, dal tUI der Konkurıınaaae des Oıımanenrelobo mil 'VIel Jııilbe cereııe& worden war. Aber lllldı In Irıın und Inı Irak dauert du Wl· dentand PfeD nldıl akzepıterıe H•rr· lclıaft ıııı.

TUIIIfl

80idam dosyası

TBMM'de beldiyor

ANKARA, CTerdiiiUID). Tflrlliye'de yaklaşık 15 aydah bu yana. idam ceza· sı uygulannuyor. Adalet Komisyonu Başkanı AH Dizdarojj:lu, affın gün· eieınde olması sebebiyle idam dooyalanıu göıilş· mediklerbıi ve acelecilik lı.w. yapmadıklanıu söyledi. _. SHP TBMM Grup Baş-

46

www.ars

ivaku

rd.o

rg

kanvekili Seyfi Oktay da, "idıınıa tümden kaqıyız. Bu cezamn uygulanma· ması Için milcadele vere­c:egiz." dedi.

TBMM'den 4 Ekim 1984 tarihinden bu yana "ölüm cezalannin yerine getirilmesine ilişkin" ka· nun çıkanlınadı.

TBMM Adalet Komis­yonu'ndaölümcezalanmn yerine getirilmesine iliş· kin 80 kişinin dosya"' bekliyor. 80 kitiden 44'11 soL lO'u sat görüşlü. Ay· nca Mısır Bllyllkelç~'· ni basan 4 Filistinli ile 22 adi suçlunun idam ceza91· nın yerine getirilmesine ilitkin dosya da komis­yonda bulunuyor.

iNFAZINI BEKLEYENLER

idam ceza91na çarptm· hp, dosyalan TBMM'de bek1eyeııler şunlar:

Adi euçlular: Dudu Glll, Şevklye Erseıı, Mehmet AB Ulu, Mehmet Seleıı, Kkım Çahşkaıı. Abdü.l· kad,ir öZyırtıa. Mehmet Can, Hayati Acet, Haeı flyldayi, CelAl Bayarbay, lmıuD Yılmazer. ~ t:ıa, Ahmet Yıldınmb, . ml Erdolaıı. Muatafa Al·

ta. Mahmut lrksan, Os­man ~a, Mehmet AU J!lmek,lzzet Keçekler, Osman Kııragöz, Llltfi Polat, Gülcemal Aslan.

Sol görüşlüler: Ve H Bl- . çer, Rattt Tuz •. M11t1tala Yörllkoji!u, Sezal Santıış, Hayati Ozkan, Nazım Sı­lacı, Abdiilkadir Kooak, Harun Karta!, Aslan Tay· fun Özkök, Fadıl Ercll­ment Özdemir, Aslan ş .. ner Yıldınm, Sadettin Gü­ven, Baki Altın, Mehmet Bozbay, Htlaeyin Taşkın, AH AkgUn, Mehmet Tek­baf, Cumhur Yavuz, Os­man Yılmaz, Mub8in Keh· ya, Mustafa Glllen, Cu· maıı Ayhnn, Ahmet Er­han, Y alçm Arkan, Meh· met UççoA:Iu, Fevzll'ık, Necdet Özblr, Gürsel Baş­taş, Haydar Yılmaz, Muh­Ha Bozkurt, Muzaffer Öz­türk, Sedat Yılmazaoy, Kenan Doitan, Muotafa Özdemir, fhsan Berloin, ŞeyhzAde Kayguauz, Aliadelin Akçay; Ergun Aydaa, Hasan Çeplk, Mustafa Çeplk..._~uoa Al­tmsoy, Ahmet ugretmon, Kemal Tekııllz. SaHh Sez­gln.

Sat görllşlüler: Mehmet Onur Mlman, Seyfettlıı Top, Murat Görmez, Mah­mut Doitan, Muotala Ba­har, Alunot Tem1zdoldu­ran, Hüseyin Köse, Şev­ket O naL Süleyman To­murcuk, Ahmet KınalL

İdaını istenen Filistlnli­ler: Marwan. Sehanu, Muataphn Bealysiy, Hll· aeyüi Alıilullah, Muhnm­med Dlp Ebufaraz •..

47

www.ars

ivaku

rd.o

rg

' VOLKSSTIMME, WIEN, 19.12.1985

Die Men1ctıen hııben Sidıfaın Hu11afnsell:

Volksaufstand im Nordirak?

Salt Mitte Olctobef 1985 hat es lıal • chen Oppositlcınskre zufolge In verschiedenen SUidten lraJdsch.Kurıllsfana eine Serie von Massendemonslralionen gegen die Weilerfilhrung des Krie­ııes mit dem ıran und für den Sturz des .faschisliadıen" Regimes von Saddam Hussein gegetıer~

Zıa den Fordcnuıccıı dcr Dcr.aoıı· Slriereadea ge- aa ~ıcnorra,..,dcr Stdle ınıch die ııaclı Fıeilassuııı aDer ~ıisdıcr Oefaa&ener. Die YOn dcr ~tion als • Voltsaufstaruı• be­zcıchneten Masscmat.tionen dcr lotalen Berolkerung tıcıannen zuni<hst in Su· laimaniya, dem ökonomischen und kul· ıurellen Zeıııriim der oogenannten aatonomen kıırdisdıeıı Region. Naclı· dem clort ıuvor ıwei Aasehöri&e der intisehen Luftwaffe umgebracht wor· den waren. hile das Re(linıc seine Un. tmlrt<hııg so sehr vcısllrkt, da8 die Bnölkerung sidı verıuıla8t sah, mit Kımdgcbun,.., und ei~m General·

sıreit ıu -rtc•. Daıaulbin wunle eiııe Aııspıı~ Verfılngt ımd die Sirlle adı JCirlıulı aapem, - 111 ..mıiııdcnı, da8 l'loclıridıteıt Obcr die Siıuatioa ftKiı au8en dringea. Bei Aus· einand<rseızunıen ıwisdıen den be­waffneten Kraltea des Baath·Regimes und dcr Bev61kerung wunlen nach An· gabcıı dcroııpositionellen •. Naıionalde· motraıisdıea Front" (Djad) sechs J>e. monstraııtea setöaeı und nıebrere ver· kızı.

All das nidıt aenüsıe. die Bevöllıe­rung .... wateren Aktionen abzuhal· ICQ, aog das Re_ıi.me am 23. Oktobcr Obcr :ıo.ooo Polızisten, Sidıerlıcitsbe·

ID!te ıınd Soldaten zusaınnıea, uıa in einer ...,fassenden Durdısuclıunr:oak· tiotı Oppooitionelle, desertierte Solda­ten und tunfıscbc Partisanon (J'esdı. rnerga) aıısliııdig ıu machen. Die Hlıı·

ser, in denen solche Regimegegner ver­mutet wurden. wurden zerstön. Ober 620 sollen so dem Erdboden &foidıce­ıaa<:ht worden sein.

Gleidızeitig wurden Massenlıiııricfı. tuagen durchgcführt. In Sulaimaııiya wurden ne ben ciner grö8eren Zahl vorı Verwundeıen bisher 200 Tote gcziihlt. Troız dcr brutalcn Repression grilf cfıe Obcıwiegend spantane Bewegung auf weiıere Stiidte wie Erbil, Dohouk Sak· ho, Amadiya, JCirtuk und Mossul Über Die Bcvölkerung von Kirkuk und ..,.; Mossul isı beute im übrigen teincswegs rnehr Oberwiegcnd turdisch. In Erbil fanden bci Demonstrationen über 80 Meııschen den Tod. Zur bisherigen Bi­lanı der llnterdıiickung gchört, daB adıı Mcnsclıen lebendig bcgraben wur­den, daB allcine im Gefiııgııis von Mos­sul69 potitisclıe Gefangene seitdem bin· aeridııeı wurden und daB 112 Faıailien venrietıcn wurden ıınd seiıdem als ver· ıııillı aelıen.

Schon sciı Antanı dieses lahres isı die ıesam.te Region cine m po6angeles­l~n Angnff. verbundeo riııit einer par· taeHen Winschaftsblockade seitens des ~agdadcr Regimes, ausgesetzt. Das gilı ımbcsondere tür die notb bestehenden lOgOnannten .befreiıen Gebiete•, die sich u.nter der KontroJJc dcr einea oder llllderen kurdisclıen Partei und der KP lnbbefinden. Die Bauem wıın1eıı dar· ~nlldıiııderı. ilıre Ernıe 111 verkaufeıt, ııııcra111Ur4e eiııc Vıcfzablvon D6rfem

~ ,_..,, 48

www.ars

ivaku

rd.o

rg

Der Tagesspiege1 1 30.1.1986

Irak gibt Abschu8 eines iranisehen Flugzeugs bekannt

Volksmujahedin sprechen von bevorstehender neuer OHensive Bagdad/Teheran (AP/AFP~ Ein iranisehes

Kampff1ugzeug ist gestern Ddch Angaben aus Bagdad nahe der lrokischen Sıodı Oolo Dizeh im Nardosten des Lmdes von der irakisehen Flugo.bwehr ebgeschossen worden. Die lrdnl­sche M4Schlne sei bei einern versuchten Luftangrilf getrofren worden.

!ran beatöılgle den Verlua~ erklörle aber, die lranische Lu(twaffe habe den Milit!rstützpunk.t Oale Oiz.eh bombardiert. Beim .RUckllug von dieser Misslon" sei die Maschine über iraki­schem Geblet a.bgestürzL Das Ziel sei .weitge­hend zerstört" worden.

Beobachter verwiesen gestern darauf, da8 sich die Luftwe.ffe beider kriegführender Uinder seit einer Woche an der Nordfront verstö.rkt lm Einsatz befindel Iran begeht zwischen 1. und 1 1. Februar den siebenten Jahrestag der islamisehen Revolutlon. Die ironische Unter­grundorganiutlon Volksmujdhedin berichtete, es gebe Anzeichen lUr eine neue iranische Offensive ıegen Irak. Arn Dienstag halle Irok

elnen weiteren An~riH auf eln ero8es Seeziel - dı~.mil sind gewöhnlich OILmker gemeinl -gemeldet. Dlese Angı1ben wurden von Uoyd's in London bestitigt. Auf den 140 725 Tonneo gro6en franıôaischeo Tcank.er .D'ArtasnanN &eien zwei R4keten abgelt!uert worden, die jedoch lhr Zlel verfehlt hiillen, ıeilıe Uoyd's mi~

Kurdısche Kınder bılıaftlerl Paris (AF~ Mindeslens 300 Kinder lın Alter

von 10 bis 14 Johren seien ıwischen Mitte September und Mitle Oktober letzten Jahres in der Stadt Suleimanyeh Inı irokischen Kur· distan festgenommeo worden, voa denen drel seither cm den Falgen von Falter geslorben seien, berichtcte gestern die Menst:henrechts· orgdnlsalion Amnesty lnlernationa.l In Paris. Die Mehrheit der Kinder sel ofJenbıilr festge· nammen worden, nachdem ihre fıilmilien· angehören ıiiUS der irakisehen Armee deserliert seien und sich der kurdischen Undbbingigkeits· bewegun& angeschlossen hAUen.

49

www.ars

ivaku

rd.o

rg

• İç

işle

ri B

akan

ı A

kbul

ut,

terö

re k

arşı a

lınan

önle

mle

ri açıkladı

"Ter

aris

tleri

yur

t diŞinda

da

iziiJ

Ofti

Z''

>)

. ER

I [[] ÇI

ŞL

Bakanı Yıldınm

der p

ubu

Yili

dıı

ıaa kı

ıçmı

ı. şim

· bU

IIZI

IIIII'

ııet

leai

ylo ıl

ıpnı

laa

bu-

Aklı

ıılı

ıt, ya

ıadı

jı b

ölücü

Ör·

dJ 11

111 c

Jııu

ıdo

blrtl

lu11

fulyeıJeıle

IIY

I JÖilderflıa

ldlll

linD

lirf

ü aü

ı PK

K'nın

yurt

dışı

ndan

Türlılye'ye

ııımo

çalışmalanndi

vool

lelor

le ku

dınl

mıı

olm

lion

ne·

desı

ek jÖ

rdil,

lünü

ıöy

ledi

. bu

lunu

yorto

r. ()o

yele

rl, b

oyoU

eri

denl

yle buı

boıu

muzo

pl1

1eye

a, PK

K'nı

n ko

mün

ist b

ir de

v·

budu

r, ko

mün

iol b

ir Id

eolo

jide

bir

bizi

llzüc

ii ol

oylar

cer

eyoo

elm

ek·

leı

kurm

ak i

çin ç

alış

ujın

ı be

lirten

de

vlet

kunn

oktı

r. B

u bo

ylUe

ri ge

r· le

lte d

e, el

belle

bir

muo

lfld

e el

· 1çi

ıleri

Bakanı, "

OII

da M•

rlızlo

l· çe

kleı

emtı

."

nıemek

ledlr.

\'llı

ııı Vl

llıı

dlıb

nmı-

,Lnl

ııJJ

I·Ko

mlla

l•ld

otnı

ltud

ı bi

r Tü

rkler

in A

nado

lu'da

n ~ı

karı

l-ıı

a, all

vtıı

llı a

ll(lo

rllllz

ln b

unlo

nn

d"le

l ku

nnı

koro

non

var.

Buau

ma

sı iç

in b

in yı

ldır

bir

oyun

oyn

an-

kıbp

ece llmuı~on o

edeo

lfle

ıe-

yııb

luoa

ııı

lllt

ulln

a be

yıol

ona·

dı

ğı nı

ifa

de e

den

Baka

n,

"Am

a bi

l olı

olll

n oo

oo ..

ou d

olun

ook·

Ü

l ul

ıyon

ıı"

dedi

. zo

maa

zam

an d

ejiılk o

dlor

la bu

11

ve

bill

ila

mill

ot l

çlo ü

ıiol

l Içi

ıleri

Baka

nı A

kbul

ut,

şöyl

e gö

rülü

r, em

yan

eder

. Bup

n de

lt

koyujı ol1

11kl

ıdır

. O

nua

ölnl

n·

konu

ııu:

ıe

PK

K'cı

lar

,.,.

. bi

çim

inde

de

ber

booa

J ~I

r le

rlem

e 11

ümkü

o "PKK'cılır

Güuyıloju'daki

konu

ştu.

ol

oeıı

tıaı

Zllutmlforoaı."

IJıa

ıılo

n ll

llı1

1or

elaı

ek s

urel

iyle

Iç

işle

ri Bakanı, PKK

'nın

dcv

ieı

.. ..

.. bi

r dev

let k

unoo

k lıt

iyor.

Bu d

ev·

kunn

a fik

rini g

erçckl

eııire

meyece

ği-Is

tih

bar

at o

rgu

lu

let .. y

alle

rlıı

llfr

çekl

qllr

aıek

Için

ni

belinı

iği a

çıklamasında ş

unları

öıe

yand

an, T

ürk

Emni

yet Ö

r-..

....

.. d

e de

ılek

gör

üyor

lor.

ll

söyl

edi:

gütü

'nün

ter

ör h

arek

etier

ine ka

qı

Eylll

Hor

ekll

ı'yi

J çökertUmlı,

ti·

"Ger

çelı

leıl

iril

meıl, btıo t

alı

özel

önlem

ler

aldı

ğını

ifa

de e

den

edlle

<ek

bir k

onu

bU. d

eiild

ir. T

o·

Baka

n A

kbul

11, !ç

i~er

i Ba

kanl

ığı

!sıi

hbar

atör

süıü

'nün

de~~~

rildi

jini aç

ıkla

dı.

Baka

n, "

Bl

kuJı

iı lıd"-nt

Teır.ıı.tı'•

~.Dnılllyet ..

....

tı

-ız Jı1er*a

Wrh

l de et

ltl•·

\'e­

teıı

elıH

eıe

.ulo

n1 111•1

ı or

lın·

yo

ru"

biçim

inde

kon

ustu

. Alıbo·

lııl,

Içiıle

ri Ba

kaol

ıjı

lsti

hbar

aı Ö

r· gi

ilü'nü

n m

odem

dlı

azla

rdan

yar

ar­

land

ıjın

ı do

ıöyledi.

Yıld

ın•

Akklııt, le

röre

ka1

1• m

ücad

elede

alı

nan

önlem

ler k

oııu

· ıunda

da ş

öyle k

onuıtu:

"YIIIIIıfı/lııillerlıı y

orl·l

çt•

delı

l lu

Bye

llerlo

l lll

lll l

llıl

p ..

..

yoroıılı,

yıırl ""

---·

odaktan1ı1 ka

reke

llor

lııl

t1e

oroı

ıı

.ı.i

yell

e lll

dp fll

yonı

z. Y

urtiç

i bojiootılanaı

da o

rloya

çıt

....

.,.

çalı

pyor

uz."

www.ars

ivaku

rd.o

rg

(.J1

1-'

buda

k, -~YbiD

Alin

Abduhlı

Mt­

113 kişinin

isim

terin

i açıklıyoruz -

ral,

Bed

rl Bi

lge,

Bedr

i TID

, 81

br

C

r• •

k Y

dcb.

c.aıız Al

ualıll

, Cıler ll

lt-

Emlıı

Kut

lu, Masıala

Hayırlıoilıı,

Nll'a

zl Giıııfoiılıı, Mııdıım Giııer,

Mek

llltl

Mal

lu

Çed

a, Muılafl

Y atçıa,

Nec

met

tia

Biy

ökkt

yl,

Me~Dltt Kupıı, O

smaa

Kan

du·

ıau, Ötıder ~mlıok,

Orb

u ~

klıı,

Ral

et Detalı, Şabaa Giııol<d,

Sııdettlrı G

i,..,

Siilqıou Öl

rrıu,

Şikıii Geılk,

Se.ı.t ~. S

er­..

., Pa

ıloıı, Satılaıq Şabla

Dok

u·

JU<U

, Seli

m M

ekm

et Y

iicel

, Şerif

Sir

, Si

lt Göıot, Tueı U

zun,

Tıır­

PJ

Eıtıa,,

'raılıan Satıam, Y

lflr

Okç

•oiJ

•, Ydıau

Pekö

z, Ze

yael

Ablıllıı C

eylu

, Te

omu

Saaııuılı,

Yılılınil

Ö.k

u, Şelımuı

Dlr

po

,

Şaıuman

lllıısu, Ş

enlettlrı

Tiılç,

Ham

n T

itu

n Fa

ruk

1'11

1."

an ve

tn 1

$ en

ce. !"!

.~~-:ı

~rc!.ı

c:

•dd•

1.

tesl

A

ll Çakoıokh,

All

Aklıok, A

tala

J

1 la

ls

Babadı

ıfı, A

ll Kıb

ç, B

ebçt

t Dlıı

lt-m

, lle

dri S

ılllk, lllyıaııı ~.

Babadır

Dum

uh,

Hay

dir ~.

e SH

P A

dana

Mlll

et'J

eklll

Cün

eyt c

anve

r Işkence

ne O

l-Hli

lıılll

eJbn,

HaDI

Çıuı,lrın

dürüldüklerınııacııa ettl~l113 Kişinin sorgularTiaları-

Çel

k, l

lbn

Eıılo

tt, l

iııabı

ııı ı:

..

nı y

apan

güv

enilk

görevlilerı nakkında yargılama

ya,

ııı,lıyuGükç,

hııııt

Ölıilıwı, ı~

Pılıp yapılmadığını

ve y

akınıarına t

azm

lnat

öde

nip

11111

1 Kıtu

Kem

ll Pi

r, 11

e111

1

öaenmedl(llnHçışıerı Bakanı Y

ıldırım A

kbul

ut'u

n açık-

~"'"·

M;~.,.

1 cımıı,

llem

il

lamasını ls

tedı

• Geq

jıı, M

eUn

Saıplı

uhıt,

Moa

zur

1" .ı l

t;

M\U..:~ r

Geç

ıd, M

OSi

lla Şab

lıı, Nt

dp "

"'·

't'•

•

AN

KA

RA

, Ö

ZEL

ll -

tal,

Melııı

ıtl A

ll KJıuoy, M

ebee

t

f§li!P

Ada

na M

illetv

ekili

~ö-

1 ~ !

rıt)'t

tun

r, b

utçe

goruş·

-J m

e.leri

sıraS

Jnda i

çişler

i Ba·

bru

Yıhlınm Akbııhıt'a ve

rdiğı

!is·

tede

ye

r ala

n ll

l kişinin

ölüm

nedmkıinin :

ıçıklarunasıru b

ekliy

or.

Ciııeyt

Caa

•er,

bu kiıikrin

ölümleriıto

nede

n ola

n giiveıılik g

üç.

leri h

alekıoda yargılama yapdıp

ya­

pılmadığıru

ve s

orgu

lam

ada

öldü

rü·

len b

u insanlanrı vakınlanna

tazm

i­

nat

6den

ip O

deıimediğini,

İ~işle

ri Bakanı'nın a

çıklamasım i

5tiyo

r.

İşkence

sonu

cu ö

lenl

er

Cu,

.r'in

lç~leri Bakanı Yddı­

nm A

kbut

ul'a

verdiği

ve li

epsi

de

iıkeııceden ö

ldüğü

bclin

ilen

113

va­

tandaşın i

simler

i· Şöyle:

''Güa

ay B

llçık,

Hay

dar

861·

11tr

, Güıbıı Murıu,

HIJ

II D

ur­

muı, Hakkı

Ho<

aoiJa

, H

aydu

B

qbaj

, H

"ao

Teki

, Mabıaul

Zen&Jıı,

FaUb

Oktalm•ı. H

un

Aılıtt Öı~ıen, H

ulııol T

llu,

H•

ou

Gozkıjlu, H

11u

Hlııeylıı

D•

1111

, H

akan

Mermerottıı.

Hu

n

Alo

mllo

ilu,

Hua

a Kılıç,

Cal

lll

kırbayır, C•nıll A

ral,

Dam

a ÖZ

. k

a11

, Ek

rem

Ekf

l, Etıu K

oct,

Ean

r K

arab

u,

feılılt

lull

y,

f4ıtf

Aııyık, Eaveı Ş-. üıaet

Veıtrotı•, A

U ln

on, A

bıaet

Kar

· lu

pç,

Aıamu l

att,

Abdiımiibi

Akıoı' A

Jcluı ~lllirkol, A

ll Sın­

btl,

Ab4

olla

b Plkıoıla,

All Eıok,

AU

Aıll

\dm

az,

Abm

tl A

lin

,

Abm

et E

rıJoiu,

AD Ç

içek

, Alıll

Ydm

u. A

ll ÖztıeY,

Ab4

olla

b G

lil·

ı~rriı~;ı~~~fiJ!tirtglifi

:~·t:~i·.a i~[fi r€

i"§:"

"o: g

.&-f'

s·

e; g-

if811tC:::r'~!-=

o;·~a..ı;ttL-I<.g.ğEgg .

. ::!

.

a..;::ıılll

"'f1C

:9

.::ıı ..

....

g:o.aı:s~ı=$tt

S,.a

. -g

.:t

ı c:~ ili i

t~;

g-~~ ~s.~·! [

~;·~i

3 ~ı;;!;·

., :

:LS

. ro.

ı:ra i' w

?

""5

' Ö !

t rr

Jci'

2"2

"=;

g ,...

~

s:~[f'~':·ı~ ~~~ a·~i

i·m ~§ ~~:

f.~ai~ :=

;: c:;-:s:ııiii

p:'~

g<=t!.f~r~-o:ııg.X·

c;tonı

~ t ~~.i·; 1

=·f §'i

a. f i=

=:; 6

1 ~ ts

~ t;

'::1" ğ

2: ::;

..

!f;-ıll~ı:-~f= ~!~ ~~~ffg ~'~ c

.t ~l

:2 E

flfo

.;t

-&,-i

.,.-·.

CIQ

c:

ı:: tr~

C! ...

S =

:"ts

o

3..,

ID

-·

M

tt

-·tii

• :ıcıtt::ıt~~aı:ı::ı

fıl'l

ıtC.IIQB

..,N

::.ri!";s-ı:ıı""

c:.ittııt"'=c."'··~r,:rc••

""'c

-·

~~ ~g =

inc.g.ı t

.,)ğ,~

!!.!.N.o3cıs.~~::ıP $-;-~ca 5

!L il

c:

:;ı:

t; c::

ıı.=

i lt

tt

:rıtOOı-

....

trQ

r~~E~i,.f2t3[E>;I~2p~~~r:a

~·ma~~ıE~~~~~~~-~.r·~ ... o

... ~

-2-•n---&,~

.~.

•-M

•

J.,.::ıtt:r::lli'Ift

tllg

'tn

.,.l

t-;i

'ct-

·-ts

g!:.

J;"

'­-•li:S

....

CD

o ott::ı.

o:ıı:::·,...llolltl":''ı.

Cl"'

.cu:ıı

ır ., OJ '2 .. ~ ... ~ "' .....

• ..., .. . .....

..... "' .. "'

www.ars

ivaku

rd.o

rg

\ı'!,\\ #'6 ı~~- /----DER TAGES SPIEGEL 22.MARZ t9s6

'5 • Kurden ın Sorge um Kulturzentrum

Selbsthilfeförderung verwelgert - GroDer Bedari an Beratungsangeboten . Die Zukunft des Kordisehen Kultur~ und

Beratungszentrums in der Schöneberger Kolon­nenstra.6e ist weiter ungewi8. Wie berichtet, hatten die Kurden im Mai 1984 einen Antrag auf Selbsthilfefördenıng bei der Sozialverwal­tung gestellt. Die Förderung war ihnen zundelıst mündlich zugesagt worden, als dann aber eine schriftliche Absage kam, klagten die in .~em Zentrum ehrenamtlich titigen Mitarbetter. ,.Wir vermuten, daB die tfi.rkische. Regierung nicht daran interessiert ist, da8 hier kurdische Projekle gefördert werden. Es erscheint uns allerdings fragwürdig, wenn sich unsere Senats­stellen von anderen Regierungen vorschreiben lassen, wie sie zu handeln habenM, sagte der ebenfalls ehrenamtlich ta.tige Anwalt der Kur­den, Dieckmann, gestern vor Journalisten. Die Kurden sehen sich in der Türkei als verfolgte Minderheit.

Der 1. Vorsitzende des Zentruıns, Dr. Hasan Nahid, zeigte sich besonders befremdet darüber, da6 die Absage erfolgt sei, nacbdem ein positives Gutachten der Auslanderbeauftragten des Senats, John, bereits vorgelegen habe.

Auch in Verwaltungskreisen gilt als wahr­scheinlich, da6 für die Ablehnung der Förde. rung politische Gründe ausschlaggebend waren. Fachliche Bedenken habe es nicht gegeben, war zu hören. Die Sprecherin der Sozialverwaltung verweigerte zu den Vorgangen jede Auskunft.

In insgesamt acht Arbeitsgruppen werden in dem Zentrum in Berlin lebende Kurden beraten. Da be i geht es um Rechts- und Arbeitsprobleme.

1' Ankara widerspricht Bericht :l;ı.T4"~!1·Über Folter 2.1.1. i'( Ankara (dp4 Als Ausdruck ,elnes kranken

Geistes• und einer .Steuerung durch ausldndi­sche Krafte• bdt der türkische lnnenminister Akhulut gestern den von dem Wochenbldtt .Noklct v~röffentlichten Bericht eines türki~ &l:hen Poli·tt:ilıcdmten über die .sng~blidıe Foherprc1xls in türkisehen Get.angnlssen be­zeictuıel

Der am Soontag erschienene Bericht, in dem der Polizist Sedc1t Caner ln esiler Deutlichk.dt

ebenso wie um Weiterbildungsangebote, z. B. Alphabetisierungs· und Deutschk:urse und Schulprobleme. Viele kurdiscbe Kinder wdrden zur Sonderscbule gescbickt, weil sie zu Hause die kurdiscbe Sprache gelemt bölten und in den türkisehen Klassen dementsprecbend dem Unterricht nicht folgen könnten. Die kulturelle ldentitat der Kurden werde vollstlindig igno· riert, klagte der Vorsitzende· des Zentrums. Dr. Hasan Nahid Informationsbroscbüren des Senats etwa wiirden nıır in die lürkis.che Sprache übenetzt, dabei gebe es nach seinen Sehatzungen 40 000 Kurden in Berlin. Diese Zahl wird von der Ausliinderbeauftragen alter. dings angezweifelt.

Die, Mitarbeiter des Zentrums kümmerten sich nicht um die Angelegenheiten in der Heimat, so Nahid weiter, sondern lediglich um die Belange der Kurden in Berlin. Die Kurden zahlten Ste_uern wie aile anderen auch uod sollten nach seiner Meinung auch gefördert werden. Das Interesse an den Beratungsange­boten sei sehr gro6, die Arbeit allein mit ehrenamtlichen Mitarbeitem nicht zu schaffen. Derzeit hielte sich das Zentrum noch mit Spenden über Wasser. Die·Sozialverwaltung, ·so die Forderuog der Kurden. solle zumindest mit offenen Karten spielep.

Die Auslanderbeauftragte John erkltirte auf Anfrage, da8 die Förderung sozialer Belange der Kurden kein Tabıı für-Berlin sei. Sie·verwies auf den Spandauer Frauenladen Hibun. (fsp}

lO

$ Cil ... ... ...

die von ı;einer eigeoeo .mobilen Befrdgungs~ einheit• angewdndten Foltermethoden schil· jl) derte, hcatte gro6es Auisehen t=rregt. Bereits am t-1 Montdg stellten Ministerpr.lisidenl Ozal und andere oUizielle Sprecher Cdners SerlosiUH in-------------------­frcı.ge.

52

www.ars

ivaku

rd.o

rg