3 4-5 hafta
TRANSCRIPT
TEMEL KALİTE KAVRAMLARI VE TOPLAM
KALİTE YÖNETİMİ
10/23/12 [email protected] 2
DEĞİŞİM
İnsan ve toplum davranışlarında değişim
Çalışma hayatında değişim
Ticarette değişim
Pazar anlayışında değişim
Toplum bilincinde değişim
Yönetim anlayışında değişim
10/23/12 [email protected] 3
YÖNETİM ANLAYIŞINDA DEĞİŞİM
“Önce insan” anlayışıyla şekillenen,
Müşteri odaklı,
Süreçlerle yönetilen,
Verilere dayanan,
Güçlü bir yapı/sistem/teknik üzerine inşa edilen
Çağdaş bir yönetim anlayışını gündeme
getirdi.
10/23/12 [email protected] 4
ZİHNİYET DEĞİŞİKLİĞİ
Kurum kültürü değişmeden bir kurumda kalitenin geliştirilmesi mümkün
değildir.
10/23/12 [email protected] 5
Değişime Kapalı Kurumlarda Davranış, Tutum, Değer;
Daha önce denedik olmadı, Çok zaman alır, Çok masraflı olur, Yeni sistemler gerekir, Bunu burada yapamazsın, bizim tarzımız değil Doğru olabilir ama... O konuda bir yazı yaz, Belki sonra, Bütçemiz buna imkan vermiyor, Şu anda zamanımız yok, çok işimiz var, Eski köye yeni adet mi getireceksiniz? Biz böyle iyiyiz.
10/23/12 [email protected] 6
Değişime Açık Kurumlarda Davranış, Tutum, Değer;
Başka düşünceler var mı? Bize uygun seçenekleri kontrol edelim, Daha önce hangi bilgileri alabiliriz? Nasıl geliştirebiliriz? Başka kim katkıda bulunabilir? Neden hep böyle yapıyoruz? Düşünceni biraz daha açıklayabilir misin? Daha başka nasıl yapalım?... Konuda yardıma ihtiyacım var. Teşekkür ederim, güzel fikir...
10/23/12 [email protected] 7
KALİTE
10/23/12 [email protected] 8
KALİTE NEDİR ?
Kalite, kullanıma uygunluktur (Dr.J.M. JURAN)Kalite, ihtiyaçlara uygunluktur (P.B.CROSBY)Kalite, bir ürünün ifade edilen veya beklenen ihtiyaçları karşılama kabiliyetini oluşturan özelliklerin toplamıdır. (TS 9005-ISO 8402)Kalite, müşteri memnuniyetidir.Kalite, bir hayat felsefesidir.Kalite, bir yaşam tarzıdır.
10/23/12 [email protected] 9
Kalite, her şeyden önce bir “saygı” ve “nezaket” işidir. Bu saygı üç seviyede gerçekleşir :
Kurum dışında vatandaşlara saygı,
Kurum içinde, herkesin geliştirme ve iyileştirme faaliyetlerine yaptığı katkıya saygı
Çalışma grupları içinde, iş görenlerin yararlı faaliyetlerinden dolayı kendi kendilerine saygı.
10/23/12 [email protected] 10
Kalite denildiği zaman genellikle “mal ve hizmet kalitesi” ya da “ürün kalitesi” anlaşılmaktadır. Ne üretirsek üretelim çıktı kalitesi bir sonuçtur. Bu sonucu belirleyen başlıca kalite unsurları :
Liderlik Kalitesi
İnsan Kalitesi
Süreç Kalitesi
Sistem Kalitesi
Donanım Kalitesi
İletişim Kalitesi
Hedeflerin Kalitesi
10/23/12 [email protected] 12
TOPLAM KALİTENİN EVRİMİ
•Muayene
•Düzeltme
•Verimlilik
1900 F.W.Taylor
1930 W.A. Shewhant
1950 W.E. Deming
- Bilimsel Yönetim
- Uzmanlaşma
- İşçi = Makine
-İstatistiksel Kalite Kontrol (İ.K.K.)
-Sürekli İyileştirme (P-U-K-Ö)
-Kalite Yönetimi
10/23/12 [email protected] 13
TOPLAM KALİTENİN EVRİMİ•Kalite Planlama
•ÖNLEME
•İnsana Yatırım
•Katılımcı Yönetim
•Müşteri Odaklılık
•Liderlik
1960 W.E.Deming J.M. Juran
Crosby Feigenbaum
Ishikawa
Shingo
Akao
Taguchi
Japonya’da
Toplam KaliteBilinci
10/23/12 [email protected] 15
• DEMING• JURAN• FEIGENBAUM
10/23/12 [email protected] 16
TKY’NİN ÖNCÜLERİ
Dr. Edwards DEMING
1961
Eğer beni dinlerseniz beş yıl içinde dünya’ yı
yakalayabilirsiniz,
eğer dinlemeye devam ederseniz dünya sizi yakalamak için çok
uğraşır.
10/23/12 [email protected] 18
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ NEDİR ?
HİZMET/ÜRÜN ALAN VE SUNANLARIN BEKLENTİLERİNİN YERİNE GETİRİLMESİNİ
TEMEL OLARAK ALAN,
ÇALIŞANLARIN BİLGİLENDİRİLMESİNİ, YETKİLENDİRİLMESİNİ VE TAKIM
ÇALIŞMALARIYLA TÜM SÜREÇLERİN SÜREKLİ İYİLEŞTİRİLMESİNİ HEDEFLEYEN
BİR YÖNETİM FELSEFESİDİR.
10/23/12 [email protected] 19
TKY’DE TEMEL KAVRAMLAR
VİZYON: Uzun vadede ulaşılmak istenen yer ve durumu, ilerlenecek yönü gösterir.Örgüte ilişkin düşlenen bir geleceği tasarlayabilme, geliştirebilme ve paylaşabilmedir. Gerçekleri, rüyaları, fırsatları kurgulayarak gelecek yaratabilmek, riske girebilmektir.
10/23/12 [email protected] 20
““DÜNYA PİYASASI 5 BİLGİSAYARDAN FAZLASINI DÜNYA PİYASASI 5 BİLGİSAYARDAN FAZLASINI KALDIRAMAZ” KALDIRAMAZ” T. Watson, IBM Y.K. Başkanı, 1943T. Watson, IBM Y.K. Başkanı, 1943
ZAMANIN GERİSİNDE KALANLAR
“ “HİÇ KİMSENİN EVİNDE ÖZEL BİLGİSAYARA GEREK YOKTUR.”HİÇ KİMSENİN EVİNDE ÖZEL BİLGİSAYARA GEREK YOKTUR.”Ken Olsen, Digital Bilgisayar, Y.K. Başkanı, 1977Ken Olsen, Digital Bilgisayar, Y.K. Başkanı, 1977
““ÖNÜMÜZDEKİ 50 YILDA BİLGİSAYARLARIN AĞIRLIĞI 1,5 TONA ÖNÜMÜZDEKİ 50 YILDA BİLGİSAYARLARIN AĞIRLIĞI 1,5 TONA İNECEKTİR.”İNECEKTİR.”
Popular Science Dergisi, 1950Popular Science Dergisi, 1950
““HAVADAN DAHA AĞIR BİR CİSMİN UÇMASI HAVADAN DAHA AĞIR BİR CİSMİN UÇMASI MÜMKÜN DEĞİLDİR.”MÜMKÜN DEĞİLDİR.”
Lord Kelvin, Kraliyet Akademisi Başkanı, 1895Lord Kelvin, Kraliyet Akademisi Başkanı, 1895
““ŞİMDİYE KADAR İCAT EDİLMESİ GEREKEN HERŞEY İCAT ŞİMDİYE KADAR İCAT EDİLMESİ GEREKEN HERŞEY İCAT EDİLMİŞTİR.”EDİLMİŞTİR.”
Charles Due, ABD Patent Ofisi Direktörü, 1899Charles Due, ABD Patent Ofisi Direktörü, 1899
10/23/12 [email protected] 21
MİSYON: Örgütün varoluş amacı
HEDEFLER: Amacımıza ulaşmak için yapmak istediğimiz ölçülebilir faaliyetler.
SİNERJİ: Her bireyin harcadığı enerjinin toplamından daha büyük olarak ortaya çıkan enerjiye sinerji denir. Takım çalışması sinerjiyi ortaya çıkarır.
SIFIR HATA: Tanımlanabilen hatanın kaynağının bulunup, bertaraf edilerek bir daha aynı hatanın olmamasını sağlamaktır ve “işi ilk seferde doğru olarak yapma” düşüncesine dayanır.
10/23/12 [email protected] 22
PLANLAPLANLA
KONTROLKONTROLETET
UYGULAUYGULA
ÖNLEM ALÖNLEM AL
P
UK
Ö
PUKÖ DÖNGÜSÜPUKÖ DÖNGÜSÜ
10/23/12 [email protected] 23
EMPATİ: Kendini karşıdaki kişinin yerine koyabilmek, onların istek, beklenti, duygu ve düşüncelerini anlayabilmek, karşıdaki insanın gözüyle olaylara bakabilmektir.
10/23/12 [email protected] 24
BAŞKASI
•Bir işi uzun sürede yapıyorsa, yavaştır.
•Bir işi yapmıyorsa, tembeldir.
•Bir şeyi söylenmeden yapıyorsa, sınırlarını aşmıştır.
•Bir görgü kuralını çiğniyorsa, kabadır.
•Öne geçerse, bu kuralları ihlal etmektir.
BEN
•Uzun sürede yapıyorsam, titizimdir.
•Yapmıyorsam, meşgulümdür.
•Yapıyorsam, bu inisiyatif kullanmaktır.
•Çiğniyorsam, kendime özgü biriyimdir.
•Başarırsam, bu sıkı çalışmanın ürünüdür.
EMPATİK OLMAYAN DAVRANIŞ VE ANLAYIŞ
10/23/12 [email protected] 25
TOPLUMA ETKİ: Ürün ve hizmet kalitesiyle yaşam kalitesi arasında kurulan ilişkidir.
VERİLERLE YÖNETİM: Doğru kararlar almanın, doğru ve etkin işler yapmanın birinci şartı gerçek bilgiye sahip olmaktır. Gerçek bilginin sistematik olarak kullanılması çalışmaların etkinliğini arttırır.
10/23/12 [email protected] 27
1- LİDERLİK
2- MÜŞTERİ ODAKLILIK
3- HERKESİN KATILIMI ve İLETİŞİM
4- SÜREKLİ İYİLEŞTİRME “KAIZEN”
5- HEDEFLERLE VE VERİLERLE YÖNETİM
6- SÜREÇ YÖNETİMİ
7- ÖNLEMEYE DÖNÜK YAKLAŞIM
8- SÜREKLİ EĞİTİM ve ÖĞRENEN ORGANİZASYON
TKY’nin TEMEL İLKELERİ
10/23/12 [email protected] 28
LİDERLİK
10/23/12 [email protected] 29
"Kurumun gelişmesinde temel görev üst yönetimin liderliğidir."
YÖNETİMDE LİDERLİK
“HATALARIN %80’DEN FAZLASI SİSTEMDEN KAYNAKLANIR .”
10/23/12 [email protected] 30
Otoritesi kendisindendir.
KLASİK YÖNETİCİ LİDER YÖNETİCİ
Otoritesi statüsünden kaynaklanır.
Astlarını yetkilendirir.
Katılımı vurgular.
Planlara aşırı bağlıdır. Alternatif yaklaşımlara açıktır.
Belirlenmiş amaçlara hizmet eder. Yeni amaçlar ortaya atar.
Doğru işi yapar.Güveni esas alır.
Yetkileri kendisinde toplar.
Yenilik peşindedir.
Yönetir. Yönlendiricidir.
Kontrolü vurgular.İşi doğru yapar.
KLASİK YÖNETİCİ VE LİDER YÖNETİCİ ÖZELLİKLERİ
İtaati vurgular.
Mevcut düzeni sürdürür.
YÖNETİMDE LİDERLİK
10/23/12 [email protected] 31
Hatasını kabul etmez, hata yapanı da affetmez.
Hatasını itiraf eder, hata yapanı affeder.
Ekibini korur. Kendinden başkasını düşünmez.
Herkesin potansiyelinin ortaya çıkmasına rehberlik eder.
Herkesin kendisi gibi davranmasını ister.
Sorunları basite indirger.En basit sorunu bile karmaşık
hale getirir.Sevincini ve kederini personeliyle paylaşır.
Sevincinde neşesinden, kederinde gazabından yanına yaklaşılmaz.
Personeliyle beraber olmaktan rahatsızlık duyar.
Konuşmaya bayılır.
Bilgiyi yayar. Bilgiyi saklar.Ekibini başarıya götürür. Başarıları kendine mal eder.
Dinlemesini bilir.
Personeliyle beraber olmaktan mutluluk duyar.
LİDER YÖNETİCİ KLASİK YÖNETİCİ
10/23/12 [email protected] 32
“Sahip olduğunuz tek şey çekiçse herkesi çivi olarak
görürsünüz.” Abraham Maslow
10/23/12 [email protected] 33
MÜŞTERİ ODAKLILIK
10/23/12 [email protected] 34
Müşterinin Tanımı
Herhangi Bir Kişi veya Kuruluşun Uğraştığı Faaliyetlerin Sonucunu Kullanan ............
10/23/12 [email protected] 35
Müşteri
Kurumun var oluş nedenidir. Her kurumun (işletme, vakıf, dernek, teşkilat, klüp) bir
müşteri grubu vardır. Hepsinin hizmet ettiği, hizmetlerini sunduğu birileri
vardır, çünkü böyle bir grup yoksa, o kurum da yok demektir.
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ
. .
. .
. .
Müşteri Memnuniyeti (mm) = algılanan kalite (a.k.) - beklenen kalite (b.k.)
a) a.k b.k
b) a.k. = b.k.
c) a.k. b.k.
10/23/12 [email protected] 37
KURUM İÇİNDE : Bir sonraki bölüm veya süreç
KURUM İÇİ
SÜREÇA
SÜREÇB
Çıktıyı kullanan
KURUM DIŞI
MÜŞTERİ KAVRAMI
KURUM DIŞINDA : Hizmeti/Ürünü kullanan kişi
10/23/12 [email protected] 38
HERKESİN KATILIMI
TOPLAM KALİTE YÖNETİMİ
TOPLAM KALİTE İNSANLARI YÖNETMEK DEĞİL,
İNSANLARLA YÖNETMEKTİR.
10/23/12 [email protected] 40
İNSAN FAKTÖRÜ
Kuruluşun
performansını
geliştirmesinde
EN ÖNEMLİ FAKTÖR İNSAN
HERKESİN KATILIMI
10/23/12 [email protected] 41
Fiziksel güç + Zihinsel beceri+ Gönül Gücü
Grupsal katılımBireysel katılım
HERKESİN KATILIMI
10/23/12 [email protected] 42
HERKESİN KATILIMI
TKY’de tam katılımın iki önemli unsuru bulunmaktadır.
Tüm TKY çalışmalarında üst Yönetimin liderliği
Takım çalışması ve Ruhunun teşvik edilmesi
10/23/12 [email protected] 43
İLETİŞİMİLETİŞİM
10/23/12 [email protected] 46
� Politikalar� Hedefler� Beklentiler� Gerçekleşmeler� Başarılar� Sosyal etkinlikler
YUKARIDAN AŞAĞIYA İLETİŞİM
10/23/12 [email protected] 47
� Katılım� Çalışma ortamı� İhtiyaçlar� İyileştirme önerileri
AŞAĞIDAN YUKARIYA AŞAĞIDAN YUKARIYA İLETİŞİMİLETİŞİM
10/23/12 [email protected] 48
� Departmanlar(fonksiyonlar arası yönetim)
� Süreç Ekipleri
AA BB CC Müşteri
YATAY İLETİŞİMYATAY İLETİŞİM
10/23/12 [email protected] 49
� Kurum amaçlarınaodaklanmak
� Hizmet/Ürün alıcıların/sunucularınisteklerine odaklanmak
� Gri alanları yok etmek� Hızlı Karar almak
SAĞLIKLI İLETİŞİMİN SONUÇLARI
10/23/12 [email protected] 50
� Kapalı devre TV� Gazete, dergi, bültenler� Görsel panolar� Anketler� Toplantılar� Kutlamalar� Onurlandırmalar� Yemekler
İLETİŞİM ARAÇLARI
10/23/12 [email protected] 52
• Kaizen, Japoncada kai değişim, zen ise daha iyi anlamına gelmektedir.
• Kaizen felsefesinin temel prensipleri şunlardır:
• Sorunu kabul edin. • Çok para gerektirmeyen projeleri seçin. • Önce "bizim" problemlerimize bakın
"Onlarınkine" değil, • Tek ölçü ekonomik çıkar olmamalıdır.
10/23/12 [email protected] 53
• Önceliği saptayın. Projeyi kalite, maliyet, dağıtım vs. ilkelerine daya olarak yürütün.
• Planla, yap, kontrol et, harekete geç (PDCA) çevrimin izleyin
• Doğru çözüm araçlarını kullanın.
10/23/12 [email protected] 54
• Kaizen'in sorunlara yaklaşımı "Hoş Geldiniz Problemler" şeklindedir. Çünkü;
• Sorun olmayan yerde gelişme de olamaz. • Sorunlar, büyük kısmı su altında kalmış potansiyel
sorunların su yüzene çıkan kısımlarıdır, su yüksekliği azaldıkça daha çok görünür hale gelirler.
• Bölümler (Departmanlar) arası engelleri kaldırmak gerekir.
10/23/12 [email protected] 55
Sürekli İyileştirme
STATUKOBu işi nasıl
daha mükemmelyapabilirim?
Bu işi nasıldaha mükemmel
yapabilirim?
Hiç Bir ŞeyMükemmel Değildir
Hiç Bir ŞeyMükemmel Değildir
10/23/12 [email protected] 57Şekil:4 Buluş Artı KAİZEN
Zaman
KAİZEN
Buluş
Yeni Standard
KAİZEN
Buluş
Yeni Standard
KAİZEN
10/23/12 [email protected] 58
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME
KARŞILAŞTIRMAKARŞILAŞTIRMAGELİŞMEGELİŞME
ZAMANZAMAN
BULUŞ YAKLAŞIMIBULUŞ YAKLAŞIMI
KAIZENKAIZEN YAKLAŞIMIYAKLAŞIMI
10/23/12 [email protected] 59Zaman
P
UK
Ö
P
UK
Ö
Yenilik
Yenilik
Yenilik
İyileştirme
İyileştirme
Sonsuz Yolculuk
SÜREKLİ İYİLEŞTİRME
İyileştirme
10/23/12 [email protected] 60
Japonlar: Noksanlık duygusu, tatmin olmama
TKY’nin Arkasındaki Zihniyet: KAİZEN
Batı: Kendine aşırı güven, daha iyisini yapabilirim inancı
Bizim kültürümüzde karşılığı var mı?
“ ki günü denk olan zarardadır”İ“Damlaya damlaya göl olur”
“Bin adıma da bir adımla ba lanır”ş“Da ne kadar yüce de olsa, yol üstünden ğ
a ar”ş“Boynuz kula ı geçer”ğ
10/23/12 [email protected] 62
““ ÖLÇEMEDİĞİNİZ ŞEYİ ÖLÇEMEDİĞİNİZ ŞEYİ YÖNETEMEZSİNİZYÖNETEMEZSİNİZ ,,GELİŞTİREMEZSİNİZ”GELİŞTİREMEZSİNİZ”
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
10/23/12 [email protected] 63
NELER ÖLÇÜLÜR?NELER ÖLÇÜLÜR?
MÜŞTERİLERİNMÜŞTERİLERİN MEMNUNİYETİ MEMNUNİYETİ
ÇALIŞANLARIN MEMNUNİYETİÇALIŞANLARIN MEMNUNİYETİ
LİDERLİĞİN ETKİNLİĞİLİDERLİĞİN ETKİNLİĞİ ( Kurumsal Hedefler ) ( Kurumsal Hedefler )
SÜREÇLERİN PERFORMANSISÜREÇLERİN PERFORMANSI (Hedefler, Kriterler ) (Hedefler, Kriterler )
İLETİŞİMİN ETKİNLİĞİİLETİŞİMİN ETKİNLİĞİ
SONUÇLARSONUÇLAR ( Ürün / Hizmet ) ( Ürün / Hizmet )
MALİYETMALİYET
10/23/12 [email protected] 64
SÜREÇ YÖNETİMİ
10/23/12 [email protected] 65
SÜREÇ YÖNETİMİKurumlarda yürütülen işler birbiriyle ilişkili bir çok süreçten meydana gelmektedir. Süreç; kaynakları işleyip onlara bir katma değer kazandırarak ürün ya da hizmet olarak çıktı haline getiren işlemler dizisidir. Süreç yönetimi aşağıdaki konuları kapsar;
1- Süreçlerin tanımlanması
2- Süreçler arası ilişkilerin çözümlenmesi
3- Süreç sahiplerinin belirlenmesi ve
4- Süreç performansını ölçmek için kriter ve standartların belirlenmesi
10/23/12 [email protected] 66
SÜREÇSÜREÇ
Kay
nakl
ar
ÜR
ÜN
KALİTE
TÜM FAALİYETLERDE KALİTE
TOPLAM KALİTE
10/23/12 [email protected] 67
SÜREÇSÜREÇ
Kay
nakl
ar
ÜR
ÜN
KLASİK SİSTEM
İnsan çıktıya müdahale eder
10/23/12 [email protected] 68
SÜREÇSÜREÇ
kayn
alka
r
ÜR
ÜN
MODERN SİSTEM
İnsan sisteme müdahale eder
10/23/12 [email protected] 70
ÖNLEMEYE DÖNÜK YAKLAŞIM
TKY’de esas olan hataları tespit etmek yada hataları ayıklamak değil hata yapmamayı sağlamaktır. Bu gelecek zamanda düşünebilmek anlamına gelmektedir.
Planlarda olabilecek aksaklıklara karşı
önlemlere yer vererek, Hata kaynaklarının kurutarak, Süreç bazında kontroller yaparak, Yapılan hatalardan dersler çıkararak
hataların oluşması engellenebilir.
10/23/12 [email protected] 72
• HER LİDER YÖNETİCİ;HER LİDER YÖNETİCİ;
• ELEMANLARININ EĞİTİMİNİ,ELEMANLARININ EĞİTİMİNİ,
PLANLAMALIPLANLAMALI
ALMALARINI SAĞLAMALIALMALARINI SAĞLAMALI
VERİMLİLİĞİNİ DEĞERLENDİRMELİVERİMLİLİĞİNİ DEĞERLENDİRMELİ
SÜREKLİLİĞİNİ SAĞLAMALISÜREKLİLİĞİNİ SAĞLAMALI
TAZELEME EĞİTİMLERİNİ DE TAZELEME EĞİTİMLERİNİ DE
UNUTMAMALIDIR.UNUTMAMALIDIR.
EĞİTİM
10/23/12 [email protected] 73
Öğrenen organizasyon;bireylerin öğrenmesine ortam yaratanbireylerin öğrenmesine ortam yaratan
bireylerin öğrenmesinden yararlanarak,bireylerin öğrenmesinden yararlanarak,
bilgisini anlayışını çevresini
bir organizasyondur.bir organizasyondur.
zaman içinde geliştirebilenzaman içinde geliştirebilen
ÖĞRENEN ORGANİZASYON
10/23/12 [email protected] 74
Yeni bilgi,ürün ve
hizmetler yaratan
Yeni bilgi,ürün ve
hizmetler yaratan
Yenilikçi gruplarla ilişkilerkuran
Yenilikçi gruplarla
ilişkilerkuran
Daha geniş bir dünyanın algılanmasına ve yüksek
bir amaca hizmeti öngören
Daha geniş bir dünyanın algılanmasına ve yüksek
bir amaca hizmeti öngören
YETKİLENDİRİLMİŞ BİREYLER GRUBUDUR
YETKİLENDİRİLMİŞ BİREYLER GRUBUDUR
Öğrenen organizasyon;
ÖĞRENEN ORGANİZASYON
10/23/12 [email protected] 75
ÇALIŞMADAN YORULMADAN, ÇALIŞMADAN YORULMADAN, ÖĞRENMEDEN, RAHAT YAŞAMA ÖĞRENMEDEN, RAHAT YAŞAMA
YOLLARINI İTİYAT HALİNE YOLLARINI İTİYAT HALİNE GETİRMİŞ MİLLETLER; EVVELA GETİRMİŞ MİLLETLER; EVVELA
HAYSİYETLERİNİ SONRA HAYSİYETLERİNİ SONRA HÜRRİYETLERİNİ VE DAHA SONRA HÜRRİYETLERİNİ VE DAHA SONRA
İSTİKLALLERİNİ KAYBETMEYE İSTİKLALLERİNİ KAYBETMEYE MAHKUMDURLAR.MAHKUMDURLAR.
K. ATATÜRKK. ATATÜRK