4. 4.1./гаралт/ -тэй холбоотой эрсдэл ба боломжуудыг...

ISO 45001:2018 стандартын хэрэгжилтийн түвшинг үнэлэх Зөрүүний шинжилгээний маягт

_______________________________________________________________________________________________________________

ХАБЭА-н зөрүүний шинжилгээг гүйцэтгэсэн: ____________________________________________ Огноо: __________________

ХӨДӨЛМӨРИЙН ЭРҮҮЛ МЭНД, АЮУЛГҮЙ БАЙДЛЫН УДИРДЛАГЫН ТОГТОЛЦООНЫ ШААРДЛАГУУД

4. Байгууллагын агуулга

4.1. Байгууллага ба түүний агуулгыг ойлгох

Тавигдах шаардлагууд Баримт Тохирол/Үл тохирол Сайжруулах шаардлага

Байгууллага нь өөрийн зорилгод хамааралтай, мөн түүний ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны зорьсон үр дүнд хүрэх чадварт нөлөөтэй дотоод ба гадаад асуудлуудыг тодорхойлох шаардлагатай.

4.2. Ажилчид ба бусад сонирхогч талуудын хэрэгцээ, хүлээлтийг ойлгох


Байгууллага

a) Ажилчдаас гадна ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоонд хамааралтай бусад сонирхогч талуудыг,

b) Тэдний хэрэгцээ ба хүлээлтийг, c) Эдгээр хэрэгцээ хүлээлтийн аль

нь хуулийн болон бусад шаардлага болохыг

тодорхойлох ёстой.


_______________________________________________________________________________________________________________


4.3. ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны хамрах хүрээг тодорхойлох

Дээд удирдлагад тавигдах шаардлагууд

Баримт Тохирол/Үл тохирол Сайжруулах шаардлага

Байгууллага нь ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны хил, хэрэглэгдэх боломжийг тодорхойлж, түүнд үндэслэн хамрах хүрээгээ тодорхойлох ёстой.

Ийнхүү хамрах хүрээг тодорхойлохдоо, байгууллага дараах зүйлсийг анхааран авч үзэх ёстой:

a) 4.1-т заасан гадаад ба дотоод асуудлууд,

b) 4.2-т заасан шаардлагууд, c) Төлөвлөгдсөн, эсвэл хийгдсэн

ажилтай холбоотой үйл ажиллагаанууд.

ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоо нь байгууллагын хяналтанд байдаг, эсвэл байгууллагын ХЭМАБ-н гүйцэтгэлд нөлөөлөх бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, үйл ажиллагаануудыг багтаасан байх ёстой.

Хамрах хүрээ нь баримтжуулсан мэдэлэл хэлбэрээр байх ёстой.


_______________________________________________________________________________________________________________


4.4. ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоо

Байгууллагад тавигдах шаардлагууд Баримт Тохирол/Үл тохирол Сайжруулах шаардлага

Байгууллага нь энэхүү стандартын шаардлагад нийцсэн ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны процесс, тэдгээрийн уялдаа холбоог бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалж, байнга сайжруулж байх ёстой.


5. Манлайлал ба ажилчдын оролцоо

5.1. Манлайлал ба үүрэг амлалт

Дээд удирдлагын манлайлал, үүрэг амлалтад тавигдах шаардлагууд


a) Ажил мэргэжилтэй холбоотой бэртэл гэмтэл, өвчлөлөөс сэргийлэх, аюулгүй эрүүл ажлын байр, үйл ажиллагаагаар хангахад ерөнхий хариуцлага ба үүргийг хүлээх

b) ХЭМАБ-н бодлого, зорилгуудыг байгууллагын стратегийн чиглэлтэй уялдуулан бий болгох

c) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны шаардлагуудыг байгууллагын бизнесийн процесс1той нэгтгэх

d) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоог

1 Бизнесийн процесс гэдэг нь байгууллага оршин тогтнож буй суурь зорилго болсон үндсэн үйл ажиллагааг ойлгоно.


_______________________________________________________________________________________________________________


бий болгох, хэрэгжүүлэх, хадгалах, сайжруулахад шаардлагатай нөөцийг бэлэн байлгах

e) Үр дүнтэй ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоотой байх, түүний шаардлагад нийцэхийн ач холбогдлыг мэдээлэх

f) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоо анх зорьсон гаралт /үр дүн/-даа хүрч байх

g) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны үр дүнтэй байдалд хувь нэмэр оруулах хүмүүсийг чиглүүлэх, дэмжих

h) Байнгын сайжруулалтыг хийж байх, түүнийг сурталчлах

i) Бусад удирдах үүрэгтэй ажилтнуудаа үүрэг хариуцлага хүлээсэн ажилдаа манлайлал гаргахад нь дэмжих

j) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоог анх зорьсон үр дүндээ хүрэхэд нь дэмжлэг үзүүлдэг соёлыг бий болгож, манлайлж, уриалж байх

k) Осол, осолд дөхсөн тохиолдол, аюул, эрсдэл, боломжийг мэдээлж буй ажилтнууд шийтгэгддэггүй байх, шийтгүүлэхээс хамгаалах

l) Ажилчид зөвлөлдөх, оролцох процессыг бий болгож, хэрэгжүүлэх

m) ХАБЭА-н зөвлөлийг байгуулж, үйл ажиллагааг нь дэмжих


_______________________________________________________________________________________________________________


5.2. ХЭМАБ-н бодлого

Дээд удирдлага нь дараах шаардлагыг хангасан ХЭМАБ-н бодлого боловсруулж, хэрэгжүүлж, хадгална. Үүнд:

ХЭМАБ-н бодлогод тавигдах шаардлагууд


a) Ажил мэргэжилтэй холбоотой гэмтэл бэртэл, өвчлөл үүсгэхгүйн тулд аюулгүй, эрүүл хөдөлмөрийн нөхцлөөр хангах үүрэг амлалтыг багтаасан, байгууллагын зорилго, хэмжээ, гадаад ба дотоод орчны өвөрмөц онцлогт нийцсэн байх

b) ХЭМАБ-н зорилгуудыг бий болгох хамрах хүрээ болохуйц байх

c) Хууль тогтоомжийн болон бусад шаардлагуудын нийцлийг хангах үүрэг амлалт багтаасан байх

d) ХЭМАБ-н аюулыг устгах, эрсдлийг бууруулах үүрэг амлалт багтаасан байх

e) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоог байнга сайжруулах үүрэг амлалт багтаасан байх

f) Ажилчид, хэрэв байдаг бол ажилчдын төлөөллийг, оролцуулах, тэдэнтэй зөвлөлдөх үүрэг амлалтыг багтаасан байх

ХЭМАБ-н бодлогод тавигдах шаардлагууд


ХЭМАБ-н бодлого нь баримтжуулсан мэдээлэл байдлаар бэлэн байх

Байгууллага дотор мэдээлсэн байх

Сонирхогч талуудад зохистой


_______________________________________________________________________________________________________________


байдлаар ил тод байх

Байгууллагад тохирсон, зохистой байх

5.3. Байгууллага дахь үүрэг, хариуцлага, эрх мэдэл

Дээд удирдлага нь дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:

Дээд удирдлагад тавигдах шаардлагууд


a) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоонд эрх мэдэл ба үүрэг хариуцлага хүлээх ажилтнуудын эрх, үүргийг томилсон, байгууллагын бүхий л түвшинд мэдээлсэн, баримтжуулсан мэдээлэл байдлаар баримтжуулсан байх

b) Байгууллагын бүх түвшний ажилтан бүр өөрсдийн хийдэг, хяналт тавьдаг ажилдаа тавигдах ХЭМАБ-н шаардлага, өөрийн хүлээх ХЭМАБ-н үүрэг хариуцлагыг мэддэх байх2

Дээд удирдлага нь a) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоо

ISO45001 стандартын шаардлагыг хангахад, болон

b) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны гүйцэтгэлийг дээд удирдлагад тайлагнахад

хэрэгтэй эрх мэдэл, үүрэг хариуцлагыг хуваарилах ёстой.

2 Хэдийгээр эрх мэдэл, үүрэг хариуцлагыг ажилтанд даалгаж болох боловч, ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоог ажиллуулах эцсийн хариуцлагыг дээд удирдлага хүлээнэ.


_______________________________________________________________________________________________________________


5.4. Ажилчдын оролцоо, зөвлөлгөөн

Байгууллага нь дараах шаардлагыг хангасан байна. Үүнд:


Байгууллага нь боломжтой бүх түвшин, чиг үүргийн ажилчдыг, эсвэл ажилчдын төлөөллийг, ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоог бий болгох, төлөвлөх, хэрэгжүүлэх, гүйцэтгэлийг үнэлэх ба сайжруулах арга хэмжээ авах ажилд оролцох, энэ талаар зөвлөлдөх процессыг бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалж байх ёстой.

Байгууллага нь ………… ёстой.

а) оролцоо, зөвлөлгөөнд шаардлагатай нөөц, цаг, сургалт, механизмаар хангах3

b) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны талаар тодорхой, ойлгомжтой, холбогдолтой мэдээлэлд цаг хугацааны хувьд тохиромжтой байдлаар нэвтрэх боломжийг олгох

c) Оролцоог хязгаарлах саад бэрхшээл, баррьерыг тодорхойлж, арилгах, арилгах боломжгүйг нь хамгийн бага хэмжээнд байлгах4

d) Удирдах түвшний бус энгийн

3 Тайлбар: Ажилчдын төлөөллийг бий болгох нь оролцоо ба зөвлөлгөөний механизм байж болно. 4 Саад бэрхшээл, баррьерт ажилчдын санал хүсэлт, оролцоонд хариу өгөхгүй байх, хэлний болон бичиг үсэг тайлагдаагүйн баррьер байх, ажилчдыг шийтгэдэг байдал эсвэл шийтгэхээр заналхийлэх байдал, ажилчдын оролцоог дэмжихгүй байгаа буюу оролцвол шийтгэнэ гэсэн агуулгатай бодлого, эсхүл бодит практик дахь уур амьсгал, өнгө аяс үзүүлдэг байдал багтана.


_______________________________________________________________________________________________________________


ажилчидтай дараах зүйлсийн талаар зөвлөлддөг байх:

1) Сонирхогч талуудын хэрэгцээ, хүлээлтийг тодорхойлох

2) ХЭМАБ-н бодлогыг бий болгох 3) Байгууллагын үүрэг, хариуцлага,

эрх мэдлийг хуваарилж, даалгах 4) Хуулийн болон бусад

шаардлагыг хэрхэн хангах арга зүйг хэлэлцэж тогтох

5) ХЭМАБ-н зорилгуудыг бий болгож, түүнийг хэрэгжүүлэх төлөвлөгөө гаргах

6) Аутсорсинг, худалдан авалт, туслан гүйцэтгэгч нарт тавигдах хяналтыг тодорхойлох

7) Юунд мониторинг хийх, юуг хэмжих, үнэлэх хэрэгтэйг тодорхойлох

8) Аудитын хөтөлбөрийг төлөвлөх, бий болгох, хэрэгжүүлэх, хадгалах

9) Байнгын сайжруулалтыг хийж байх

e) Удирдах түвшний бус энгийн ажилчдын оролцоог дараах зүйлст ач холбогдол өгч5, бий болгох6:

1) Ажилчдын оролцоо ба зөвлөлгөөний механизмыг тодорхойлох

5 Ач холбогдол өгөх нь ажлыг гардан гүйцэтгэж байгаа хүмүүст зориулсан заалт бөгөөд энэ нь байгууллагын ажлын эсвэл бусад хүчин зүйлийн нөлөөнд ажиллаж байгаа менежер зэрэг удирдах ажилтныг хамруулахгүй орхино гэсэн заалт биш. 6 Ажилчдад ажлын цагаар үнэ төлбөргүй сургалт өгөх нь ажилчдын оролцоог хязгаарладаг баррьерыг арилгахад чухал нөлөөтэй болох нь батлагдсан.


_______________________________________________________________________________________________________________


2) Аюулыг илрүүлэх, эрсдэл ба боломжийг үнэлэх

3) Аюулыг устгах ба ХЭМАБ-н эрсдлийг бууруулах арга хэмжээг тодорхойлох

4) Ур чадварын шаардлага, сургалтын хэрэгцээ, сургалт ба үнэлгээний сургалтыг тодорхойлох

5) Юуг мэдээлэх хэрэгтэй, үүнийг хэрхэн хийх хэрэгтэй гэдгшийг тодорхойлох

6) Хяналтын арга хэмжээ ба тэдгээрийн үр дүнтэй хэрэгжилт, ашиглалтыг тодорхойлох

7) Осол, осолд дөхсөн тохиолдол ба үл тохирлыг мөшгин судлах, залруулах арга хэмжээг тодорхойлох


6. Төлөвлөлт

6.1. Эрсдэл ба боломжийг шийдвэрлэх арга хэмжээ

6.1.1. Ерөнхий


ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоо хэрэгжүүлэхээр төлөвлөхдөө,


_______________________________________________________________________________________________________________


байгууллага нь

- Байгууллагын гадаад ба дотоод орчин, агуулга,

- Сонирхогч талуудын хэрэгцээ ба хүлээлт,

- ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны хамрах хүрээ

Зэргийг анхааран авч үзэж,

Эрсдэл ба боломжуудыг тодорхойлсон байх ёстой.

Эдгээр нь байгууллага

a) Анх тавьсан зорилгодоо хүрч буй эсэхийг хянаж, баталгаажуулах,

b) Хүсээгүй үр дүнгээс сэргийлэх, эсвэл түүнийг багасгах,

c) Байнгын сайжруулалтыг хийж чаддаг байх

Зэрэгт чухал нөлөөтэй.

ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны эрсдэл ба боломж, тэдгээрийг зорилтот үр дүнг тодорхойлж удирдахын тулд, байгууллага

- Аюул - ХЭМАБ-н ба бусад эрсдэл - ХЭМАБ-н ба бусад боломж - Хуулийн болон бусад


_______________________________________________________________________________________________________________


шаардлагуудыг

анхааран авч үзэх ёстой.

Байгууллага төлөвлөлтийн процессынхоо нэг хэсэгт, байгууллага, түүний процессууд эсвэл ХЭМАБ-н тогтолцоонд өөрчлөлт орохтой холбоотойгоор хүлээгдэж буй ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны үр дүн /гаралт/ -тэй холбоотой эрсдэл ба боломжуудыг тодорхойлж, үнэлэх ёстой.

Төлөвлөгдсөн өөрчлөлтийн хувьд, бүр мөсөн өөрчлөгдөх эсвэл түр өөрчлөгдөхөөс үл хамааран, өөрчлөлтийг хэрэгжүүлэхийн өмнө заавал эрсдэл ба боломжийн үнэлгээ хийж байна.

Байгууллага нь дараах зүйлсийн баримтжуулсан мэдээллийг харгалзана:

- Эрсдэл ба боломжууд - Эрсдэл ба боломжийг нь

тодорхойлж, шийдвэрлэсэн байх хэрэгтэй процесс ба арга хэмжээнүүд. (Энэ нь ажил төлөвлөгдсөн дагуу явагдаж буй эсэхт итгэлтэй байх боломжийг олгодог.)


_______________________________________________________________________________________________________________


6.1.2. Аюулыг илрүүлэх, эрсдэл ба боломжийн үнэлгээ хийх

6.1.2.1. Аюулыг илрүүлэх

Аюулыг илрүүлэх процесст дараах шаардлагууд тавигдана. Үүнд:


Байгууллага нь аюулын үр дагавраас урьдчилан сэргийлэх байдлаар байнгын хийгддэг, аюулыг илрүүлэх процессыг бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалах ёстой.

Аюулыг илрүүлэхдээ дараах зүйлсийг анхааран авч үзэх ба үүгээр хязгаарлагдахгүй:

а) ажлыг хэрхэн зохион байгуулдаг, нийгмийн хүчин зүйлс юу байдаг (ажлын ачаалал, ажлын цаг, шахаж хавчих гадуурхах байдал, доромжлол, дээрэлхэлт гм-г багтаана), манлайлал ба соёл зэргийг авч үзнэ.

b) Дараах зүйлсээс үүдсэн аюулыг багтаасан, тогтмол ба тогтмол бус үйл ажиллагаа, нөхцөл байдлыг авч үзнэ:

1) Дэд бүтэц, тоног төхөөрөмж, материал, химийн бодис, ажлын байрны физик хүчин зүйлс;

2) Бүтээгдэхүүн ба үйлчилгээний дизайн, судалгаа, хөгжүүлэлт, туршилт, үйлдвэрлэл, угсралт, барилга, үйлчилгээ үзүүлэлт, засвар ба устгал;


_______________________________________________________________________________________________________________


3) Хүний хүчин зүйл; 4) Ажлыг хэрхэн хийдэг арга зүй.

с) өнгөрсөн хугацаанд байгууллагын дотоод ба гадаадад гарсан холбогдох осол ба осолд дөхсөн тохиолдол, түүнд онцгой байдал ба түүний шалтгаан;

d) Боломжит онцгой байдлын нөхцөлүүд;

e) хүмүүс, түүн дотор дараахт анхаарал хандуулах:

1) Ажлын байр ба түүнд явагддаг үйл ажиллагаанд нэвтэрдэг хүмүүс, түүнд ажилтан, гэрээлэгч, зочид, бусад хүмүүс багтана,

2) Байгууллагын үйл ажиллагааны нөлөөнд орж болох, ажлын байрны ойролцоо байдаг хүмүүс,

3) Тухайн байршилд байгаа хэрнээ байгууллагын шууд хяналтанд байдаггүй хүмүүс.

f) бусад зүйл, түүн дотор дараахт анхаарал хандуулах:

1) Ажлын орчин, процесс, суурилуулалт, машин/тоног төхөөрөмж, үйл ажиллагааны журам ба ажлын зохион байгуулалт, тэдгээр нь ажлыг


_______________________________________________________________________________________________________________


гүйцэтгэж буй ажилтнуудын хэрэгцээ, чадавхид тохирсон байдал,

2) Байгууллагын хяналтанд буй ажилтай холбоотой үйл ажиллагаанаас шалтгаалсан ажлы байрны ойр орчимд болж буй нөхцөл байдал,

3) Байгууллагаас хянадаггүй үйл явц боловч ажлын байранд ажиллаж буй хүмүүст гэмтэл бэртэл, өвчлөл авчирч болох ажлын байрны ойр орчимд болж буй нөхцөл байдал.

g) байгууллага, үйл ажиллагаа, процесс, арга хэмжээнүүд ба ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоонд бодитоор гарч буй болон гарахаар санал болгож буй өөрчлөлтүүд,

h) аюулын талаарх мэдлэг болон мэдээлэлд гарсан өөрчлөлтүүд.

6.1.2.2. ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны ХЭМАБ-н ба бусад эрсдлийн үнэлгээ



Байгууллага нь

1) Илрүүлсэн аюулаас үүдэх эрсдлийг үнэлэх, ингэхдээ тухайн эрсдэлд тавьж буй


_______________________________________________________________________________________________________________


одоогийн хяналтыг анхааран үзэх,

2) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоог нэвтрүүлэх, хэрэгжүүлэх, үйл ажиллагаандаа нэгтгэн хэрэгжүүлэх ба хадгалахтай холбоотой бусад эрсдлүүдийг тодорхойлж, үнэлэх-ийн тулд тодорхой процессыг бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалах ёстой.

Байгууллагын ХЭМАБ-н эрсдлийн үнэлгээний арга зүй ба шалгуурыг системтэй байх, аливаа хүсээгүй үр дүн гарсны дараа бус гарахаас өмнө хянах зорилготойгоор сонгоно, ингэхдээ хамрах хүрээ, онцлог, цаг хугацааг харгалзан үзнэ.

Арга зүй ба шалгуурын талаарх баримтжуулсан мэдээллийг хөтөлж, байнгын хадгалж байх ёстой.

6.1.2.3. ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны ХЭМАБ-н ба бусад боломжийн үнэлгээ




a) ХЭМАБ-н гүйцэтгэлийг сайжруулахын тулд ХЭМАБ-н боломжуудыг үнэлэх, ингэхдээ


_______________________________________________________________________________________________________________


байгууллага, түүний бодлого, үйл явц, үйл ажиллагаанд хийхээр төлөвлөсөн өөрчлөлтүүд,

1) Ажил, ажлын зохион байгуулалт, ажлын орчныг ажилчдад зохицуулах боломж,

2) ХЭМАБ-н аюулыг устгах, эрсдлийг бууруулах боломж,-ийг анхааран авч үзэх;

b) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоог сайжруулах бусад боломжийг үнэлэх, процессуудыг бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалах ёстой.

6.1.3. Хуулийн болон бусад шаардлагыг тодорхойлох




a) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоо, ХЭМАБ-н эрсдлүүд, ба аюулуудад хамаарах хамгийн сүүлийн хүчин төгөлдөр байдлаарх хууль тогтоомжийн болон бусад шаардлагуудыг


_______________________________________________________________________________________________________________


унших, авах боломжтой байх, тодорхойлсон байх,

b) Эдгээр хууль тогтоомжийн ба бусад шаардлагууд нь байгууллагад хэрхэн хамааралтай байгаа, юуг нь мэдээлэх ёстой вэ гэдгээ тодорхойлсон байх,

c) Эдгээр хууль тогтоомжийн ба бусад шаардлагуудыг ХЭМАБ-нн удирдлагын тогтолцоо нэвтрүүлэх, хэрэгжүүлэх, хадгалах, байнга сайжруулахдаа анхааран авч үздэг байх процессуудыг бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалах ёстой.

Байгууллага нь хууль тогтоомжийн ба бусад шаардлагуудынхаа баримтжуулсан мэдээллийг бүрдүүлж, хадгалж байх ёстой ба шаардлагад орсон өөрчлөлтөд нийцүүлэн шинэчилж байх ёстой. 7

6.1.4. Төлөвлөх үйл ажиллагаа

Байгууллага нь дараах зүйлсийг төлөвлөж байх ёстой. Үүнд:


7 Хууль тогтоомжийн ба бусад шаардлагууд нь байгууллагын эрсдэл ба боломжийг үүсгэж байж болно.


_______________________________________________________________________________________________________________



a) Арга хэмжээнүүд:

1) Эрсдэл ба боломжийг шийдвэрлэх арга хэмжээ,

2) Хууль тогтоомжийн ба бусад шаардлагыг хангах арга хэмжээ,

3) Онцгой байдалд бэлэн байх, хариу үзүүлэх арга хэмжээгтөлөвлөх хёстой.


b) Хэрхэн:

1) дээрх арга хэмжээнүүдийг ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоо ба бизнесийн бусад процесстой нэгтгэн, хэрэгжүүлэх ёстой,

2) тэдгээр арга хэмжээний үр нөлөөг үнэлэх ёстой төлөвлөх ёстой.

Байгууллага нь хэрэгжүүлэхээр төлөвлөж буй арга хэмжээнийхээ ХЭМАБ-н удирдлагын удирдлагын тогтолцоонд үзүүлэх үр нөлөө /гаралт/, түүнд тавих хяналтын шалтлалыг харгалзан үзэх ёстой.

Байгууллага арга хэмжээг төлөвлөхдөө, сайн туршлага,


_______________________________________________________________________________________________________________


технологийн боломж, санхүүгийн, үйл ажиллагааны болон бизнесийн шаардлагуудыг анхааран авч үзэх ёстой.


7. Дэмжлэг

7.1. Нөөц


Байгууллага нь ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоог нэвтрүүлэх, хэрэгжүүлэх, хадгалах, байнга сайжруулахад шаардлагатай нөөцийг тодорхойлж, түүгээр хангах ёстой.

7.2. Ур чадвар



a) ХЭМАБ-н гүйцэтгэлд нөлөөлж байгаа буюу нөлөөлөх боломжтой ажилтнуудад шаардагдах ур чадварыг тодорхойлох,

b) Ажилтнуудаа зохих боловрол, сургалт, туршлагын хувьд ур чадвартай байлгах (үүнд аюулыг илрүүлж чаддаг байх орно),

c) Боломжтой бол, шаардлагатай ур чадварыг


_______________________________________________________________________________________________________________


авах, хадгалах арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх8, тэдгээр арга хэмжээний үр нөлөөтэй байдалд үнэлгээ хийх,

d) Зохих баримтжуулсан мэдээллийг ур чадварын нотлох баримт болгон хадгалж байх ёстой.

7.3. Мэдлэг


Ажилчид

a) ХЭМАБ-н бодлого ба зорилгуудын талаар, b) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны үр

нөлөөтэй байдалд өөрсдийнх нь үзүүлэх хувь нэмэр, ХЭМАБ-н гүйцэтгэл сайжирснаар ямар ашиг тустай талаар,

c) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны шаардлагуудыг биелүүлэхгүй байвал түүнээс үүдэн гарах хүндрэл бэрхшээл, боломжит үр дагаврын талаар,

d) Ажилчдад хамааралтай осол ба осолд дөхсөн тохиолдол, түүнийг мөшгин судалсны үр дүнд гарсан дүгнэлтийн талаар,

e) Ажилчдад хамааралтай аюул, ХЭМАБ-н эрсдэл, эрсдлийг бууруулах арга хэмжээний талаар,

f) Ажилчдын амь нас, эрүүл мэндэд

88 Зохих арга хэмжээ гэдэгт сургалт өгөх, мэнтор хийх буюу зааварлах, одоогийн ажилтнуудад дахин даалгавар өгөх, эсвэл ур чадвартай ажилтнуудыг ажилд авах буюу гэрээлж авах зэрэг ажлууд багтаж болно.


_______________________________________________________________________________________________________________


заналхийлж буй, ноцтой аюул үүсгэхээр нөхцөл байдлыг олж мэдсэн бол өөрсдийгөө аюулаас холдуулдаг чадвартай байх, мөн аюулын хожуу илрэх үр дагавраас өөрсдийгөө хамгаалж чаддаг байх ёстой зүйлсийн талаар,

мэдээлэл өгч, мэдлэгтэй болгосон байх ёстой.

7.4. Мэдээлэл





3) Юуны талаар мэдээлэх, 4) Хэзээ мэдээлэх, 5) Хэнтэй мэдээлэл солилцох:

1) Байгууллагын дотоодод ялгаатай чиг үүрэг ба түвшинд,

2) Ажлын байранд ажилладаг гэрээтүүд ба зочидтой,

3) Бусад сонирхогч талуудтай, гм

6) Хэрхэн мэдээлэл солилцох вэ

гэдгийг тодорхойлсон,

ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны


_______________________________________________________________________________________________________________


холбогдолтой дотоод ба гадаад мэдээлэл харилцаанд хээргтэй процессуудыг бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалах ёстой.

Байгууллага мэдээлэл солилцооны хэрэгцээг тодорхойлохдоо ажилчдын ялгаатай байдлын талаар анхааран авч үзэх шаардлагатай, үүнд хүйс, хэл, соёл, бичиг үсэг тайлагдсан байдал, хөдөлмөрийн чадвар, хөгжлийн бэрхшээл гэх зэрэг багтана.

Байгууллага гадны сонирхогч талуудын үзэл бодлыг мэдээлэл солилцох процесстоо тусгасан байх ёстой.

Байгууллага нь мэдээллийн процессоо бий болгохдоо,

- Хуулийн болон бусад шаардлагууд, - Талуудад мэдээлэх ХЭМАБ-н асуудлууд нь

ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоогоор шийдэгдсэн мэдээлэл бөгөөд хүчинтэй зөв мэдээлэл байх шаардлагыг хангасан байх ёстой.

Байгууллагын ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооныхоо зохих мэдээлэл, харилцаа холбоонд хариу өгч байх ёстой.

Байгууллага мэдээлэл солилцсон, харилцсан гэдгийг нотлох үүднээс зохистой байдлаар баримтжуулсан мэдээллийг хадгалж байх ёстой.


_______________________________________________________________________________________________________________


7.4.2. Дотоод мэдэлээл солилцоо




c) Байгууллагын дотоодод, ялгаатай түвшин ба чиг үүргүүдэд ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны хамааралтай мэдээллийг мэдээлж байх, үүнд ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны өөрчлөлтийн мэдээллийг багтаах,

d) Байгууллагын өгч буй мэдээ мэдээлэл нь ажилчдыг байнгын сайжруулалт хийхэд хүргэж байгаа процесс мөн эсэхийг шалгаж, шаардлага хангуулж байх

ёстой.

7.4.3. Гадаад мэдээлэл солилцоо



Байгууллага нь гадаад талд байгууллагад бий болгосон мэдээллийн процессын дагуу ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны хамааралтай мэдээллийг мэдээлж байх ёстой. Ингэхдээ хуулийн болон бусад шаардлагуудыг анхааран авч үзэж, хэрэгжүүлнэ.


_______________________________________________________________________________________________________________


7.5. Баримтжуулсан мэдээлэл



Байгууллагад тавигдах шаардлагууд Баримт Тохирол/Үл тохирол

Сайжруулах шаардлага

Байгууллагын ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоо нь

a) ISO45001 стандартаар шаардсан баримтжуулсан мэдээлэл,

b) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоог үр дүнтэй хэрэгжүүлэхэд шаардлагатай гэж үзсэн байгууллагын тодорхойлсон баримтжуулсан мэдээлэл,

-ийг агуулах ёстой.

Тайлбар: Байгууллагын баримтжуулсан мэдээллийн төрөл, хэлбэр, хэмжээ нь байгууллагын онцлогоос хамааран өөр байж болно. Үүнд:

- Байгууллагын хэмжээ, үйл ажиллагааны төрөл, процессууд, бүтээгдэхүүн ба үйлчилгээний онцлог,

- Хуулийн болон бусад шаардлагын нийцлийг харуулах хэрэгцээ,

- Процессууд ба тэдгээрийн уялдаа холбоо, - Ажилчдын ур чадвар

нөлөөлнө.


_______________________________________________________________________________________________________________


7.5.2. Баримт бичиг үүсгэх ба шинэчлэх (update)


Баримт бичиг үүсгэх ба шинэчлэхэд байгууллагад тавигдах шаардлагууд

Баримт Тохирол/Үл тохирол


Байгууллага

a) Баримт бичгийн ялган танигдах байдал, тайлбар, тэмдэглэгээг зохистой байлгах, үүнд гарчиг, огноо, автор ба иш таталтын дугаар тодорхой байх,

b) Формат (хэл, программд суурилсан хувилбар, график дүрслэл гм) ба байрших хэлбэр (цаасаар, файлаар гм)-ийг зохистой байлгах

c) Байгууллагад тохирч байгаа эсэх, ашиглалт хэрэглээнд зохимжтой байгаа эсэхийг хянаж, баталж байх

Шаардлагыг хангуулах ёстой.

7.5.3. Баримтжуулсан мэдээллийн хяналт


Баримтжуулсан мэдээлэлд тавигдах шаардлагууд Баримт Тохирол/Үл тохирол


ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны шаардсан баримтжуулсан мэдээллийг

a) Хэрэгтэй газар нь, хэрэгтэй цагт нь ашиглагдахад бэлэн, зохистой байлгах,

b) Нууцлал алдах, буруу ашиглах, эсвэл нэгдмэл уялдаагаа алдах зэргээс сэргийлэх


_______________________________________________________________________________________________________________


-ийн тулд хянаж байх ёстой.

Баримтжуулсан мэдээллийг хянахын тулд байгууллага дараах арга хэмжээг боломждоо тохируулан шийдвэрлэх ёстой:

- Тараалт, нэвтрэлт9, засч сайжруулалт, хэрэглээ, - Гаргацтай байдлыг хэвээр байлгах, хадгалалт ба

архивлалт, - Өөрчлөлтийн хяналт (хувилбаруудын хяналт, гм), - Хадгалалт ба устгал.

хув

Байгууллагын ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны төлөвлөлт ба хэрэгжүүлэлтэнд шаардлагатай гэж байгууллагаас тодорхойлсон гадны гаралтай баримтжуулсан мэдээллийг зохистой байдлаар тодорхойлж, хянах ёстой.


8. Үйл ажиллагаа

8.1. Үйл ажиллагааны төлөвлөгөө ба хяналт



Байгууллага нь ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны шаардлагуудыг хангахад хэрэгтэй процессуудыг төлөвлөж, хэрэгжүүлж, хянаж, хадгалах ёстой.

9 Нэвтрэх гэдэг нь баримтжуулсан мэдээллийг зөвхөн үзэх зөвшөөрөл, эсвэл тус баримт бичгийг үзэж, өөрчлөх эрх ба зөвшөөрлийг багтаасан ойлголт болно. Мөн нэвтрэх эрх нь ажилчид ба, хэрэв байдаг бол, ажилчдын төлөөлөлд баримт бичигт нэвтрэх эрх байдаг эсэхийг багтаана.


_______________________________________________________________________________________________________________


Байгууллага нь 6-р бүлэгт заасан арга хэмжээг

a) Процессуудын шалгуурыг бий болгох, b) Шалгуурын дагуу процесуудад хяналт

хэрэгжүүлэх, c) Процессууд төлөвлөсний дагуу явж байгаад

итгэлтэй байхын тулд шаардлагатай баримтжуулсан мэдээллийг хадгалж, хэрэглэж байх,

d) Ажлаа ажилчдад зохицуулах

замаар хэрэгжүүлэх ёстой.

Хэд хэдэн ажил олгогчтой ажлын байранд, байгууллага нь ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны зохих хэсгүүдийг бусад байгууллагуудтай хамтран зохион байгуулах ёстой.

8.1.2. Аюулыг устгах, ХЭМАБ-н эрсдлийг бууруулах


Байгууллага дараах хяналтын шатлалыг ашиглан ХЭМАБ-н аюулыг устгах, эрсдлийг бууруулах процессыг бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалах ёстой:

a) Аюулыг устгах, b) Процесс, үйл ажиллагаа, материал, тоног

төхөөрөмжийг аюул багатай хувилбараар орлуулах,

c) Инженерингийн хяналт хийх, ажлыг дахин зохион байгуулах,

d) Захиргааны хяналт хэрэгжүүлэх, ж нь


_______________________________________________________________________________________________________________


сургалт өгөх, e) Зохистой нэг бүрийн хамгаалах хэрэгсэл

хэрэглэх10.

8.1.3. Өөрчлөлтийн менежмент


Байгууллага дараах зүйлсийг багтаасан, ХЭМАБ-н тогтолцоонд нөлөөлөх түр болон бүрмөсөн хийгдэх төлөвлөгөөт өөрчлөлтийг хэрэгжүүлэх, хянах процессыг бий болгох шаардлагатай:

g) Шинэ бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, процессууд, эсвэл одоогийн бүтээгдэхүүн, үйлчилгээ, үйл явцыг өөрчлах, ж нь:

- Ажлын байрны байршил, хүрээлэн буй орчин,

- Ажлын зохион байгуулалт, - Ажлын нөхцөл, - Тоног төхөөрөмж, - Ажиллах хүч.

h) Хуулийн болон бусад шаардлагуудын өөрчлөлт,

i) Аюул ба ХЭМАБ-н эрсдлийн талаарх мэдлэг, мэдээлэлд өөрчлөлт орох,

j) Мэдлэг ба технологийг сайжруулж, хөгжүүлэх.

10 Хуулиар шаардсан дагуу, нэг бүрийн хамгаалах хэрэгсэл, ажлын хувцсыг байгууллагаас ажилтанд үнэ төлбөргүй өгч, өмсгөх ёстой байдаг.


_______________________________________________________________________________________________________________


Байгууллага зориогүй өөрчлөлт хийсэн бол үр дагаварт нь дүн шинжилгээ хийж, ямар нэг сөрөг нөлөө үүссэн бол түүнийг бууруулах арга хэмжээ авсан байх ёстой.

8.1.4. Худалдан авалт

8.1.4.1. Ерөнхий



Байгууллага нь ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоонд нийцтэй байхын тулд бүтээгдэхүүн ба үйлчилгээний худалдан авалтанд хяналт хийх процессыг бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалж байх ёстой.

8.1.4.2. Гэрээлэгчид




a) Байгууллагад нөлөөлөх гэрээлэгчдийн үйл ажиллагаа ба ажлууд,

b) Гэрээлэгчдийн ажилтнуудад нөлөөлж болох өөрийн байгууллагын үйл ажиллагаа ба ажлууд,

c) Ажлын байранд байгаа бусад сонирхогч талуудад нөлөөлөх гэрээлэгчдийн үйл


_______________________________________________________________________________________________________________


ажиллагаа ба ажлууд

-с үүдсэн аюулыг илрүүлж, ХЭМАБ-н эрсдлийг үнэлж, бууруулахын тулд гэрээлэгчидтэй хийх худалдан авалтын процессыг зохицуулах шаардлагатай.

Байгууллагын ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны шаардлагуудыг гэрээлэгчид ба тэдний ажилтнууд хангаж байх ёстой.

Байгууллагын худалдан авалтын процесс нь гэрээлэгчдийг сонгох ХЭМАБ-н шалгуурыг тодорхойлж, ашигладаг байх ёстой11.

8.1.4.3. Аутсорсинг


11 Гэрээлэгчдийг сонгох ХЭМАБ-н шалгуурыг тэдэнтэй байгуулах гэрээний баримт бичгүүдэд оруулж өгөх нь тустай байдаг.


Байгууллага нь бусдаа гүйцэтгүүлж буй ажил, чиг үүрэг болон процессоо хянаж байх ёстой.

Байгууллага нь бусдаар гүйцэтгүүлж буй ажил нь хуулийн болон бусад шаардлага, ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны зорьсон үр дүнд хүргэх шаардлагад нийцүүлэх ёстой.

Тэдгээр чиг үүрэг ба процесст тавих хяналтын төрөл ба түвшинг ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны хүрээнд тодорхойлсон байх ёстой.


_______________________________________________________________________________________________________________


8.2. Онцгой байдалд бэлэн байх, хариу үзүүлэх



Байгууллага нь боломжит онцгой байдалд бэлэн байх, хариу үзүүлэхэд хэрэгтэй процессыг бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалах ёстой.

Стандартын 6.1.2.1-т заасны дагуу, энэ нь дараах зүйлсийг багтаах ёстой:

a) Онцгой байдалд хариу үзүүлэх төлөвлөгөөтэй байх, тухайлбал анхны тусламж үзүүлэх,

b) Төлөвлөсөн хариу арга хэмжээг хэрэгжүүлэх талаар сургалт өгөх,

c) Төлөвлөсөн хариу үзүүлэх арга хэмжээг тодорхой давтамжтайгаар шалгаж, үзүүлэх сургуулилт хийж байх,

d) Гүйцэтгэлийг үнэлж, хэрэв боломжтой бол төлөвлөсөн хариу арга хэмжээг улам сайжруулах, ялангуяа үзүүлэх сургуулилалт буюу бодит онцгой байдлын нөхцлийн дараа,

e) Бүх ажилчдад холбогдох мэдээллийг, тэдний гүйцэтгэх үүрэг болон хариуцлагын талаар хүргэж, ойлгуулах,

f) Гэрээлэгч, зочид, онцгой байдлын үйлчилгээ үзүүлэгчид, төрийн байгууллагууд болон боломжтой бол хороондоо зохих мэдээллийг өгөх,

g) Холбогдох сонирхогч талуудын хэрэгцээ


_______________________________________________________________________________________________________________


ба чадавхийг харгалзан, онцгой байдлын үед авах арга хэмжээний төлөвлөгөө гаргахад оролцуулах.

Байгууллага онцгой байдалд хариу үзүүлэх төлөвлөгөө ба процессуудын баримтжуулсан мэдээллийг хадгалж, архивлаж байх ёстой.


9. Гүйцэтгэлийн үнэлгээ

9.1. Мониторинг, хэмжилт, анализ, гүйцэтгэлийн үнэлгээ



Байгууллага нь мониторинг, хэмжилт, дүн шинжилгээ, гүйцэтгэлийн үнэлгээний процессуудыг бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалах ёстой.

Байгууллага нь дараах зүйлсийг тодорхойлох ёстой:

e) Юуг хянаж, хэмжиж байх ёстой, үүнд

1) Ямар хуулийн болон бусад шаардлагуудыг хангаж байгааг,

2) Илрүүлсэн аюул, эрсдэл ба боломжтой холбоотой ямар үйл ажиллагаа, ажлуудыг,


_______________________________________________________________________________________________________________


3) Байгууллагын ХЭМАБ-н зорилгуудад хүрэхийн тулд ямар ахиц дэвшил гаргах ёстойг,

4) Үйл ажиллагааны болон бусад хяналтын үр нөлөөг

хэрхэн хянаж, хэмжихийг тодорхойлно,

f) Бодитой үр дүн гаргахын тулд мониторинг, хэмжилт, дүн шинжилгээ, гүйцэтгэлийн үнэлгээний аргачлалыг тодорхойлох,

g) ХЭМАБ-н гүйцэтгэлийг үнэлэх шалгуурыг тодорхойлох,

h) Мониторинг, хэмжилтийг хэзээ хийхийг тогтох,

i) Мониторинг, хэмжилтийн үр дүнд хэзээ анализ хийж, үнэлж, мэдээлж байхыг тогтох ёстой.

Байгууллага ХЭМАБ-н гүйцэтгэлээ үнэлж, ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны үр нөлөөтэй байдлыг тодорхойлох ёстой.

Хянах, хэмжих тоног төхөөрөмж нь тохиргоо хийгдсэн, шалгагдсан, зохистой байдлаар ашиглагддаг, засварлагддаг байх ёстой12.

Байгууллага зохистой байдлаар

- Мониторинг, хэмжилт, дүн шинжилгээ, гүйцэтгэлийн үнэлгээний үр дүнг нотлох баримт болгон,

- Хэмжих тоног төхөөрөмжийн засвар

12 Х э мжи х х э р э г с л и й г т о х и р у у л а х , б а т а л г а а жу у л а х т а й х о л б о о т о й о л о н у л с ын б о л о н ү н д э с н и й х у у л ь ,

с т а н д а р т у у д б а й д а г т у л н я г т л а х .


_______________________________________________________________________________________________________________


үйлчилгээ, тохируулга, баталгаажуулалтын,

баримтжуулсан мэдээллийг хадгалж байх ёстой.

9.1.2. Нийцлийн үнэлгээ


Байгууллага хуулийн болон бусад шаардлагуудын нийцлийг хангахын тулд нийцлийн үнэлгээ хийх процессыг бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалах ёстой.

Байгууллага нь,

a) Нийцлийн үнэлгээний давтамж ба аргачлалыг тодорхойлох ёстой,

b) Нийцлийг үнэлж, хэрэгтэй бол арга хэмжээ авах ёстой,

c) Хуулийн болон бусад шаардлагын нийцлийн түвшингээ мэдэж, ойлгож байх,

d) Нийцлийн үнэлгээний үр дүнгийн баримтжуулсан мэдээллийг хадгалж байх ёстой.

9.2. Дотоод аудит


Байгууллагын ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоо нь дараах шаардлагыг хангаж буй эсэх талаарх мэдээллийг гаргаж авахын тулд төлөвлөсөн завсарлагатайгаар дотоод аудит хийх ёстой.


_______________________________________________________________________________________________________________


Шаардлага:

k) Байгууллагын ХЭМАБ-н тогтолцоо нь ISO45001 стандарт болон байгууллагын ХЭМАБ-н бодлого, зорилго гэх зэрэг өөрийн шаардлагад нийцэж буй эсэх.

l) ХЭМАБ-н тогтолцоог үр дүнтэй хэрэгжүүлж, хадгалж байгаа эсэх.

9.2.2. Дотоод аудитын хөтөлбөр



Байгууллага дараах шаардлагыг хангах ёстой.

a) Аудитын хөтөлбөрийг төлөвлөж, бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалах ёстой, үүнд аудитын давтамж, арга зүй, үүрэг хариуцлага, зөвлөлгөөн, төлөвлөлтийн болон тайлагналын шаардлагууд багтсан байх ёстой ба эдгээрийг тодорхойлохдоо чухал процессууд болон өмнөх аудитын үр дүнг анхааран авч үзнэ,

b) Аудитын шалгуур ба аудит тус бүрийн хамрах хүрээг тодорхойлно,

c) Аудиторуудыг сонгож13, аудитын процессыг хараат бус, хувийн үзэл ороогүй байх шаардлагыг хангасан байдлаар хэрэгжүүлнэ,

13 Ау д и т о р у у д а д т а в и х ша а р д л а г ын т а л а а р д э л г э р э н г ү й г ISO19011 с т а н д а р т а а с у нши н а .


_______________________________________________________________________________________________________________


d) Аудитын үр дүнг холбогдох менежерүүдэд тайлагнаж, зохих хэсгийг ажилчдад, эсвэл ажилчдын төлөөлөл, бусад сонирхлын бүлгүүдэд мэдээлнэ,

e) Үл тохирлуудыг арилгах арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх, ХЭМАБ-н гүйцэтгэлээ байнга сайжруулах,

f) Аудитын хөтөлбөрийн хэрэгжилт ба аудитын үр дүнгийн нотлох баримт болгон баримтжуулсан мэдээллийг хадгалах.

9.3. Удирдлагын дүн шинжилгээ


Байгууллагын дээд удирдлага нь байгууллагын ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоог төлөвлөсөн завсарлагатайгаар дүгнэн шинжилж, байгууллагад тохиромжтой, хэрэглэгдэхүйц, үр нөлөөтэй байгаа эсэхийг нягтална.

Удирдлагын дүн шинжилгээгээр дараах зүйлсийг авч үзнэ:

d) Өмнөх удирдлагын дүн шинжилгээний мөрөөр авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээнүүдийн биелэлтийг шалгах,

e) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоонд хамааралтай дотоод ба гадаад асуудлуудын өөрчлөлтийг авч үзнэ, үүн дотор:

1) Сонирхогч талуудын хэрэгцээ ба хүлээлт,


_______________________________________________________________________________________________________________


2) Хуулийн болон бусад шаардлагууд, 3) Эрсдэл ба боломж.

f) ХЭМАБ-н бодлого ба зорилгууд биелж байгаа байдал,

g) ХЭМАБ-н гүйцэтгэлийн талаарх мэдээлэл, түүн дотор дараах зүйлсийн трэндийг:

1) Осол, осолд дөхсөн тохиолдол, үл тохирол, залруулах арга хэмжээ, байнгын сайжруулалт,

2) Мониторинг ба хэмжилтийн үр дүн, 3) Хуулийн болон бусад шаардлагын

үнэлгээний үр дүн, 4) Аудитын үр дүн, 5) Ажилчдын зөвлөлгөөн ба оролцоо, 6) Эрсдэл ба боломж,

h) Үр дүнтэй ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоог хадгалахын тулд нөөцийн бэлэн, хүртээмжтэй байдал,

i) Сонирхогч талуудтай холбогдох мэдээлэл харилцаа холбоо,

j) Байнгын сайжруулалтын боломж.

Удирдлагын дүн шинжилгээний гаралт нь дараах зүйлстэй холбоотой удирдлагын шийдвэр байна:

a) Зорьсон үр дүнд хүрэхийн тулд ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны тохиромжтой, хэрэглэгдэхүйц, үр дүнтэй байдлыг бий болгох,

b) Байнга сайжруулах боломжууд, c) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны


_______________________________________________________________________________________________________________


өөрчлөлтийн хэрэгцээ, d) Хэрэгтэй нөөц, e) Шаардлагатай бол, авах арга хэмжээ, f) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны

бизнесийн бусад процесстой нэгдмэл байхыг сайжруулах боломжууд,

g) Байгууллагы стратегийн шийдвэр гаргалтанд хэрэглэгдэж байгаа, эсвэл саад болж байгаа ХЭМАБ-н гүйцэтгэл.

Дээд удирдлага нь ажилчид буюу ажилчдын төлөөлөлд удирдлагын дүн шинжилгээний үр дүнг мэдээлэх ёстой.

Байгууллага удирдлагын дүн шинжилгээ үр дүнгийн нотлох баримт болгон баримтжуулсан мэдээллийг ашиглаж байх ёстой.


10. Сайжруулалт

10.1. Ерөнхий


Байгууллага нь ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны зорьсон үр дүнд хүрэхийн тулд сайжруулалтын боломжуудыг тодорхойлж, шаардлагатай арга хэмжээг авч хэрэгжүүлж байх ёстой.


_______________________________________________________________________________________________________________


10.2. Осол, осолд дөхсөн тохиолдол, үл тохирол, залруулах арга хэмжээ


Байгууллага нь осол, осолд дөхсөн тохиолдол, үл тохирлуудыг тодорхойлж, удирдахад зориулсан мөшгин судлах, тайлагнах, арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх процессыг бий болгож, хэрэгжүүлж, хадагалах ёстой.

Хэрэв, осол, осолд дөхсөн тохиолдол, үл тохирлууд гарвал, байгууллага

e) Хурдан хугацаанд хариу үзүүлж,

1) Түүнийг хянах, засах арга хэмжээг авах, 2) Үр дагаврыг нь арилгах ёстой,

f) Ажилчид болон холбогдох бусад талуудыг оролцуулан, осол, осолд дөхсөн тохиолдол, үл тохирлуудын суурь шалтгааныг залруулах арга хэмжээний хэрэгцээг үнэлэх ёстой, ингэснээр

1) осол, осолд дөхсөн тохиолдол, үл тохирлуудыг мөшгин судалж,

2) осол, осолд дөхсөн тохиолдол, үл тохирлуудын суурь шалтгааныг тодорхойлж,

3) хэрэв ижил төрлийн осол, осолд дөхсөн тохиолдол, үл тохирлууд өмнө нь болж байсан, эсвэл одоо байгаа бол ирээдүйд дахин гарахаас сэргийлэх ёстой,

g) ХЭМАБ-н эрсдэл ба бусад эрсдлийн


_______________________________________________________________________________________________________________


одоогийн үнэлгээ зөв, үр дүнтэй байгаа эсэхт дүн шинжилгээ хийх ёстой,

h) Хяналтын шатлал ба өөрчлөлтийн менежментийн (8.1.2 ба 8.1.3) шаардлагуудад нийцүүлэн залруулах болон бусад арга хэмжээг тодорхойлон, хэрэгжүүлэх ёстой,

i) Арга хэмжээ авахаасаа өмнө, шинэ болон өөрчлөгдсөн аюултай холбоотой ХЭМАБ-н эрсдлийг үнэлэх ёстой,

j) Авсан аливаа арга хэмжээ, түүн дотор залруулах арга хэмжээний үр дүнг дүгнэн шинжлэх ёстой,

k) Шаардлагатай бол ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоондоо өөрчлөлт хийх ёстой.

Залруулах арга хэмжээ нь гарсан болон гарах магадлалтай осол, осолд дөхсөн тохиолдол, үл тохиролд тохиромжтой байх ёстой.

Байгууллага нь дараах зүйлсийг нотлох зорилгоор баримтжуулсан мэдээллийг хадгалах ёстой:

- осол, осолд дөхсөн тохиолдол, үл тохирлын шинж чанар, авсан арга хэмжээ,

- авсан аливаа арга хэмжээ, залруулах арга хэмжээ, тэдгээрийн үр нөлөө.

Байгууллага энэхүү баримтжуулсан мэдээллийг ажилчид, тэдний төлөөлөл, бусад холбогдох сонирхлын бүлгүүдэд мэдээлэх ёстой.


_______________________________________________________________________________________________________________


10.3. Байнгын сайжруулалт


Байгууллага ХЭМАБ-н тогтолцооны тохиромжтой, хэрэгжихүйц, үр нөлөөтэй байдлыг дараах аргуудаар сайжруулж болно:

m) ХЭМАБ-н гүйцэтгэлийг сайжруулснаар, n) ХЭМАБ-н тогтолцоог дэмжсэн соёлыг

дэмжин, сурталчилснаар, o) ХЭМАБ-н тогтолцооны байнгын

сайжруулалтанд ажилчдын оролцоог дэмжиж, урамшуулснаар,

p) Байнгын сайжруулалтын холбогдох үр дүнг ажилчид ба тэдний төлөөлөд мэдээлснээр,

q) Байнгын сайжруулалтын нотлох баримт болгон баримтжуулсан мэдээлэл хөтөлж, хадгалснаар.

9.2.2. Дотоод аудитын хөтөлбөр



Байгууллага дараах шаардлагыг хангах ёстой.

g) Аудитын хөтөлбөрийг төлөвлөж, бий болгож, хэрэгжүүлж, хадгалах ёстой, үүнд аудитын давтамж, арга зүй, үүрэг хариуцлага, зөвлөлгөөн, төлөвлөлтийн болон тайлагналын шаардлагууд багтсан


_______________________________________________________________________________________________________________


байх ёстой ба эдгээрийг тодорхойлохдоо чухал процессууд болон өмнөх аудитын үр дүнг анхааран авч үзнэ,

h) Аудитын шалгуур ба аудит тус бүрийн хамрах хүрээг тодорхойлно,

i) Аудиторуудыг сонгож14, аудитын процессыг хараат бус, хувийн үзэл ороогүй байх шаардлагыг хангасан байдлаар хэрэгжүүлнэ,

j) Аудитын үр дүнг холбогдох менежерүүдэд тайлагнаж, зохих хэсгийг ажилчдад, эсвэл ажилчдын төлөөлөл, бусад сонирхлын бүлгүүдэд мэдээлнэ,

k) Үл тохирлуудыг арилгах арга хэмжээ авч хэрэгжүүлэх, ХЭМАБ-н гүйцэтгэлээ байнга сайжруулах,

l) Аудитын хөтөлбөрийн хэрэгжилт ба аудитын үр дүнгийн нотлох баримт болгон баримтжуулсан мэдээллийг хадгалах.

9.3. Удирдлагын дүн шинжилгээ


Байгууллагын дээд удирдлага нь байгууллагын ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоог төлөвлөсөн завсарлагатайгаар дүгнэн шинжилж, байгууллагад тохиромжтой, хэрэглэгдэхүйц, үр нөлөөтэй байгаа эсэхийг нягтална.

Удирдлагын дүн шинжилгээгээр дараах зүйлсийг

14 Ау д и т о р у у д а д т а в и х ша а р д л а г ын т а л а а р д э л г э р э н г ү й г ISO19011 с т а н д а р т а а с у нши н а .


_______________________________________________________________________________________________________________


авч үзнэ:

k) Өмнөх удирдлагын дүн шинжилгээний мөрөөр авч хэрэгжүүлсэн арга хэмжээнүүдийн биелэлтийг шалгах,

l) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоонд хамааралтай дотоод ба гадаад асуудлуудын өөрчлөлтийг авч үзнэ, үүн дотор:

4) Сонирхогч талуудын хэрэгцээ ба хүлээлт,

5) Хуулийн болон бусад шаардлагууд, 6) Эрсдэл ба боломж.

m) ХЭМАБ-н бодлого ба зорилгууд биелж байгаа байдал,

n) ХЭМАБ-н гүйцэтгэлийн талаарх мэдээлэл, түүн дотор дараах зүйлсийн трэндийг:

7) Осол, осолд дөхсөн тохиолдол, үл тохирол, залруулах арга хэмжээ, байнгын сайжруулалт,

8) Мониторинг ба хэмжилтийн үр дүн, 9) Хуулийн болон бусад шаардлагын

үнэлгээний үр дүн, 10) Аудитын үр дүн, 11) Ажилчдын зөвлөлгөөн ба оролцоо, 12) Эрсдэл ба боломж,

o) Үр дүнтэй ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцоог хадгалахын тулд нөөцийн бэлэн, хүртээмжтэй байдал,

p) Сонирхогч талуудтай холбогдох мэдээлэл


_______________________________________________________________________________________________________________


харилцаа холбоо, q) Байнгын сайжруулалтын боломж.

Удирдлагын дүн шинжилгээний гаралт нь дараах зүйлстэй холбоотой удирдлагын шийдвэр байна:

h) Зорьсон үр дүнд хүрэхийн тулд ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны тохиромжтой, хэрэглэгдэхүйц, үр дүнтэй байдлыг бий болгох,

i) Байнга сайжруулах боломжууд, j) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны

өөрчлөлтийн хэрэгцээ, k) Хэрэгтэй нөөц, l) Шаардлагатай бол, авах арга хэмжээ, m) ХЭМАБ-н удирдлагын тогтолцооны

бизнесийн бусад процесстой нэгдмэл байхыг сайжруулах боломжууд,

n) Байгууллагы стратегийн шийдвэр гаргалтанд хэрэглэгдэж байгаа, эсвэл саад болж байгаа ХЭМАБ-н гүйцэтгэл.

Дээд удирдлага нь ажилчид буюу ажилчдын төлөөлөлд удирдлагын дүн шинжилгээний үр дүнг мэдээлэх ёстой.

Байгууллага удирдлагын дүн шинжилгээ үр дүнгийн нотлох баримт болгон баримтжуулсан мэдээллийг ашиглаж байх ёстой.


_______________________________________________________________________________________________________________


4. 4.1./гаралт/ -тэй холбоотой эрсдэл ба боломжуудыг...

Documents