217 تا 211، از صفحه 1393، پاییز و زمستان 10، شماره 5پژوهش های محیط زیست، سال

خواران بزرگ جثه بر اساس شناسایی گوشت میتوکندری در ایرانDNAمورفیسم طول ناحیه کنترل پلی

، مرضیه اسدی آقبالغی3سید محمود عقیلی، 2، حمیدرضا رضایی*1وحید زمانی4، نوید زمانی5،علی شعبانی4

دانشگاه علوم کشاورزی و، دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی محیط زیست 1منابع طبیعی گرگان

استادیار گروه محیط زیست، دانشکده شیالت و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و 2منابع طبیعی گرگان

دانشيار گروه محیط زیست، دانشکده شیالت و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و 3منابع طبیعی گرگان

دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی منابع طبیعی محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی دانشگاه4تهران

دانشيار گروه شيالت، دانشکده شیالت و محیط زیست، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی 5گرگان

(24/10/1393؛ تاریخ تصویب: 21/2/1392)تاریخ دریافت:

چکیده هKKای رفتKKاری خKKاص این خواران بKKه دلیKKل جمعیت محدودشKKان و ویژگی مطالعKKه روی گوشت

گKKیرد کKKه همKKواره بKKا هKKا صKKورت می گونه هKKا بیشKKتر بKKه صKKورت غیرمسKKتقیم و بKKه کمKKک نمایه خواران در اکKثر زیسKKتگاه های اشتباهاتی نیز همKراه اسKت. بKKا توجKه بKKه کKKاهش شKدید گوشت

طبیعی در سطح کشور، شناسایی دقیق این گونه ها جهت اجرای برنامه های حفاظتی ضKKروری استفاده از ژنوم میتوکندری به دلیل نKKرخ جهش پKKذیری بKKاال، یKKک روش اسKKتاندارد جهت. است

هفت گونKKه گربه سKKان،خوار ) گونKKه گوشت14شناسایی پستانداران می باشد. در این مطالعKKه بKKر اسKKاس پلی مورفیسKKم طKKولپنج گونKKه سگ سKKان، یKKک گونKKه کفتKKار و یKKک گونKKه خKKرس(

های عمومی مورد بررسKKی قKKرار گرفتنKKد کKKه در ناحیه کنترل میتوکندری و با استفاده از آغازگر گونه شناسایی شد. روش به کار گرفتKKه شKKده در این پKKژوهش، روشKKی بKKه نسKKبت13نهایت،

پKKذیر، سKKریع و کم هزینKKه اسKKت کKKه می توانKKد جهت شناسKKایی دقیق گونه هKKا و گونه هKKای تکرار گوشت خوار حضور و عدم حضور این گونه های نادر در زیستگاه و نیز گونه هKKای مشKKکوکی کKKه

از متخلفان و یا سایر موارد به دست می آیند، مورد استفاده قرار گیرد.

گوشKKت خواران، پلی مورفیسKKم، ژن نKKاحيه كنترل، دی ان ای میتوکنKKدری، آغKKازگر کلید واژه ها:عمومی

1393، پاییز و زمستان 10، شماره 5پژوهش های محیط زیست، سال 212

Email: rezaei@gau.ac.ir*نویسنده مسوول:

سرآغاز یکی از مسKKایل اساسKKی در زیست شناسKKی)حفاظت، شناسایی دقیق گونه ها می باشKKد

Frankham, 2005.) در گذشته، اغلب روش های شناسایی مبتنی بر روش های ریخت شناسی بودند. امروزه، با بررسKKی تغیKKیرات ژنKKتیکی به راحتی می تKKوان اطالعKKات بKKا ارزشKKی در خصKKوص شناسKKایی گونه هKKا بKKا اسKKتفاده از نمونه های غیرتهاجمی )نمونه هایی که بKKدون نیاز به کشتن جانوران و یKا آسKیب رسKاندن به جانوران به دسKKت می آینKKد( ماننKKد: مKKو و

آورد به دست Imaizumiاستخوان et al., 2007; Bellis et al., 2003;) Balitzki et al., 2005; Riddle et

al., 2003; Kitano et( al., 2007.ژنوم میتوکندری به دلیل دارا بودن تعداد نسخه های بیش تری

و نKKیزدر هر سلول نسKKبت بKKه ژنKKوم هسKKته نKKرخ بKKاالی جهش پKKذیری نسKKبت بKKه ژنKKوم هسKKته، اختالف بین گونه هKKا را بهKKتر نمایKKان می کنKKKد و در شناسKKKایی گونه هKKKا کKKKاربرد

Rastogi et al., 2007; Nakamura etبیش تری دارد al., 2009; Bellis )et la., 2003; Williams et al., 2004;

Bardeleben et (al., 2005; Savolainen et al., 2000. ژنKKKKوم مختلف قسKKKKمت های بین همچKKKKنین،

کنKKKترل بKKKرای ناحیه هKKKای داده میتوکنKKKدری تر های نزدیKKک بKKه هم مناسب شناسایی گونه

و سایر نواحی کد کننKKدهbاز ژن سیتوکروم به و Pun et) (al., 2009پروتئین است با توجه

پذیری بKKاالی دی ان ای میتوکنKKدری حساسیت با استفاده از این ژنKKوم می تKKوان نمونه هKKای ناشKKناخته و یKKا مشKKکوک کKKه از شKKکارچیان متخلف یا سایر موارد به دست می آیند را به

.(Parson et al., 2000)طور دقیق شناسایی کرد های پسKKتانداران % جنس10خواران گوشت

تKKوده کKKل پسKKتانداران را % زی2و فقKKط می راسته (.Eisenberg, 1981)دهند تشکیل از

114 خKKKانواده 12خواران، تKKKاکنون گوشت گونKKه در سKKطح دنیKKا معKKرفی264جنس و

,Gittleman)شKKده اسKKت در ایKKران، (.1989 گونKKه گوشKKت خوار31 خKKانواده و 8تاکنون

شناسایی شده که دو گونه از آن ها )شKKیر و در بسKKKیاری ازبKKKبر( منقKKKرض شKKKده اند و

منKKKاطق کشKKKور بKKKه علت تعقیب و شKKKکار بی رویه، تخریب زیستگاه و اشغال آشیان ها

توسKKط گوشKKت خوارن اهلی ماننKKد سKKگ، جمعیت آن ها به شدت دچار کKKاهش شKده و خطر انقراض نسل این موجKKودات را تهدیKKد

(.1388؛ ضKKKیائی، 1378)فKKKیروز، می کند گوشKKKKKت خواران از گونه هKKKKKای کلیKKKKKدی اکوسیستم ها به شمار می آینKKد و مطالعKKه و شناسKایی این گونه هKای حسKاس و پKKر نیKKاز می تواند رهگشای مطالعه و مKدیریت سKایر گونه هKKا نKKیز باشKKد. بسKKیاری از گونه هKKای گوشKKت خوار بKKه خصKKوص در زیسKKتگاه های جنگلی دارای ویژگی هKKKای رفتKKKاری خKKKاص مانند شKKبگردی و اسKKتتار هسKKتند. بنKKابراین، تصمیم گیری در مورد اصولی ترین اقدام های حفKKKاظتی در مKKKورد آن هKKKا سKKKخت و یKKKا

است ,.Riddle et al(غیرممکن چنانچه (.2003 در بسKKیاری از طرح هKKای مKKدیریت منKKاطق حفاظت شKKده و پارک هKKای ملی، شناسKKایی فون پستانداران و همینطور حضKKور و عKKدم حضور گونه های گوشت خوار با ابهام مواجKKه اسKKت. از سKKوی دیگKKر در مبحث تخلفKKات شکار، سKKازمان های حفKKاظت محیط زیسKKت در اثبKKات جKKرم و تخلKKف صKKورت گرفتKKه و برخKKورد بKKا شKKکارچیان متخلKKف بKKا مشKKکل

بنابراین، ارایه روشی مبتKKنی .مواجه هستند بKKر ویژگی هKKای مولکKKولی بKKرای شناسKKایی حیوانات شکار شده و ارایه مKKدرک معتKKبری برای مراکز قضایی ضروری می نماید که در این پKKKژوهش تالش شKKKد بKKKا اسKKKتفاده از پلی مورفیسم طول نKKاحیه کنترل میتوکنKKدری روشی مناسب از لحاظ اقتصKKادی، سKKریع و قابKKKKKKKل اطمینKKKKKKKان جهت شناسKKKKKKKایی

گوشت خواران وحشی ارایه شود.

مواد و روش هابرداری نمونه

که اکثر گونه های گوشت خوار با توجه به این فKKرد25کمیاب و حفاظت شده هسKKتند، از

گونKKه( در نقKKاط14حیKKوان گوشKKت خوار ) مختلKKKKف کشKKKKور از طریKKKKق روش هKKKKای غیر تهKاجمی و تلفKKات جKKاده ای نمونKKه بKافت

(. همچKKنین، یKKک نمونKKه1تهیKKه شKKد جKKدول ) ناشناخته نیز از شکارچیان متخلف به دسKKت آمKKKد )شKKKکارچیان پس از اطالع از آگKKKاهی

213 میتوکندری در ایرانDNAشناسایی گوشت خواران بزرگ جثه بر اساس پلی مورفیسم طول ناحیه کنترل

مKKامورین سKKازمان حفKKاطت محیط زیسKKت محل را به همراه الشه جانور ترک نمKKوده و تنها قسمتی از بافت های داخلی مانند معده و کبد جانور در محل شکار باقی مانKKده بKKود

گKKرفت(. صKKورت آن ها کKKه نمKKونه برداری از سKKیلیکاژل در سKKپس و الکل در ابتKKدا نمونه ها

بKKKهDNAقKKKرار گرفتنKKKد و جهت اسKKKتخراج آزمایشگاه منتقل شدند.

آماده سازی نمونه ها نمونه هKKای بKKافتی در سKKیلیکاژل تKKا زمKKان

نگهKKداری شKKدند. اسKKتخراجDNAاسKKتخراج DNA با استفاده از کیت (AccuPrep) ورتKKص

تا زمان DNAگرفت و در ،PCRاستخراجی - درجKKه نگهKKداری شKKد. کیفیت و20دمKKای اسKKتخراجی نKKیز بKKا اسKKتفاده ازDNAکمیت

ژل آگKKKKKاروز یKKKKKک درصKKKKKد و دسKKKKKتگاه(.1اسپکتروفتومتری تعیین شد )شکل

(: محل جمع آوري نمونه ها و نوع بافت مورد استفاده.1جدول ) محلنام علمینام فارسی

برداري نمونه تعدادنوع بافت

نمونه كبKKKد، پوسKKKت،گلستانPanthera pardusپلنگ

عضله3

2كبد، عضلهيزد، سمنانAcinonyx jubatus venaticucیوزپلنگ گلستان، خراسKKانFelis silvestrisگربه وحشی

شمالي2عضله

4كبد، عضلهگلستان، مازندرانFelis chausگربه جنگلی1عضلهاصفهانFelis margaritaگربه شنی

1كبديزدCaracal caracalکاراکال1پوستگلستانFelis catusگربه خانگی

خKKKKKKKKKKKرسای قهوه

Ursus arctosانKKگلستان، خراس شمالي

2عضله

1عضلهگلستانHyena hyenaکفتار خراسان شKKمالي،Canis lupusگرگ

همدان2كبد، عضله

1عضلهخراسان رضويCanis lupus Familiarisسگ گلستان، خراسKKانCanis aureusشغال

رضوي2عضله، پوست

1عضلهاصفهانVulpes canaشاه روباه روبKKKKKKKKKKKKاه

معمولیVulpes vulpes2عضله، پوستكردستان، گلستان

ای پلی مراز و واکنش زنجیره الکتروفورز

ناحیKKه توالی پلی مورفیسم بررسی منظور به بKKزرگ جثKKه قطعKKه گوشKKت خواران در کنترل

که بسیار تغییرپذیر،mtDNAچپ ناحیه کنترل پیشرو آغازگر L15995) Taberletاست توسط

et al., 1994 و (H16498 آغازگر پسرو )Fumagalli et al., (. این2تکثKKیر شKKد )جKKدول )1996

به ترتیب برای ژن محافظت شدهآغازگرهاtRNA-ProlineاظتKKKزی و حفKKKه مرکKKKو ناحی

طراحی شده اند.شده ناحیه کنترل تکثیر جایگاه های ژنی با استفاده از واکنش

میکرولیتر و25زنجیره ای پلی مراز در حجم یک واحدDNA نانوگرم 20شرایطی شامل

،PCR x1 پلی مراز، بافر taq DNAبین اللملی میلی موالر کلرید منیزیم و آب مقطر تا5/1

میکرولیتر انجام25رسیدن به حجم گرفت. چرخه دمایی برای تکثیر ناحیه کنترل

دقیقه در5ژنوم میتوکندری عبارت بود از: 35 - 40 درجه سانتی گراد و در ادامه 95

درجه95 ثانیه در 30چرخه، شامل 1 درجه و 54 ثانیه در 30سانتی گراد و

72 درجه و بسط نهایی با 72دقیقه در دقیقه. سپس محصول واکنش5درجه در

زنجیره ای پلی مراز روی ژل آگاروز دو درصد جداسازی8درصد و ژل اکریل آمید

شدند و در نهایت، تصاویر مربوط به ژل ها با استفاده از دستگاه مستندساز ژل ثبت

1393، پاییز و زمستان 10، شماره 5پژوهش های محیط زیست، سال 214

شد و اندازه باندها با استفاده از نرم افزارGel pro Analyzer در مقایسه با مارکر به طور قابل ذکر است که پس از دقیق ثبت شد.

تشکیل باند روی ژل، واکنش زنجیره ای پلی مراز و تهیه ژل برای هر گونه پنج بار

تکرار شد.(: ویژگی های جایگاه ژنی و آغازگر به کار برده شده در این مطالعه2جدول )

جایگاهژنی

دمایآغازگراتصال

D-LOOPF-5´CTCCACTATCAGCACCCAAAG-3´R-5´CCTGAAGTAAGAACCAGATG-3´

54

تجزیه و تحلیل تKKوالی نKKاحیه کنKKترل گونه هKKای گوشKKت خوار مKKKورد مطالعKKKه ثبت شKKKده در ژن بانKKKک از

کKKردن بKKا آغازگرهKKای مKKورد طریKKق بالست اسKKKKتفاده در این پKKKKژوهش در ژن بانKKKKک جستجو شدند و مرتب سازی ردیف توالی هKKا

افKKزار مگKKا بKKا اسKKتفاده از هم آرايي در نرم صKKورت گKKرفت و سKKپس طKKول توالی هKKا اندازه گیری شد. در نهایت، طول توالی هKKای به دست آمده از گونه های ثبت شKده در ژن بانک با طول توالی هKKای بKKه دسKKت آمKKده در

این پژوهش مقایسه شدند.یافته ها

بررسی کمی و کیفیDNA استخراجی

هKKای اسKKتخراجDNAنتیجه حاصل از بررسی % نشKKKان داد کKKKه1شKKKده روی ژل آگKKKارز

DNAده دارای کمیت وKKKتخراج شKKKای اسKKKه کیفیت قابKKKل قبKKKولی بKKKرای اسKKKتفاده در

(.1مراز هسKKتند )شKKکل واکنش زنجیره پلی در روش اسKKپکتوفتومتر، مKKیزان جKKذب در

بKKا اسKKتفاده ازnm280 و nm260طKKول مKKوج هKKایی دستگاه بیوفتومتر محاسبه شد. نمونه

تKKا8/1هKKا در دامنKKه که این نسبت برای آن قKKرار داشKKت قابKKل قبKKول و بKKرای سKKایر2

ها استخراج مجدد انجام شد. نمونه

(: تصویر مربوط به بررسی1شکل ) های استخراج شده بر رویDNAکیفیت

%1ژل آگارز شناسایی گونه های مورد بررسی

گونه گوشKKتخوار مKKورد14در این پژوهش، بررسKKی قKKرار گرفتنKKد کKKه براسKKاس نتKKایج حاصKKل از بانKKد های تشKKکیل شKKده روی ژل

ترین اندازه باند متعلق بKKه آکریل آمید کوچک دو گونKKه روبKKاه و بزرگ تKKرین انKKدازه بانKKد متعلق به گربه وحشی به دست آمد )شKKکل

(. برای هر یک از گونه های مKKورد بررسKKی2 یک اندازه ویKKژه حاصKKل شKKد، تنهKKا بKKرای دو گونه روباه معمولی و شاه روباه اندازه بانKKد یکسان بود و برای گونه کاراکال الگوی سKه

(. بKKا توجKKه بKKه3باندی تشKKکیل شKد )شKKکل نKKرخ بKKاالی جهش پKKذیری نKKاحیه کنترل ژنKKوم میتوکنKKدری، بین طKKول توالی هKKای به دسKKت آمده از این پژوهش با طKKول توالی هKKای بKKه دست آمده از ژن بانک تفاوت چندانی وجود

(. اندازه باند نمونه مشکوک3ندارد )جدول bp405اسKKجفت باز( به دست آمد که براس(

نتایج حاصل از این پژوهش به عنKKوان گونKKه(.4گرگ شناسایی شد )شکل

215 میتوکندری در ایرانDNAشناسایی گوشت خواران بزرگ جثه بر اساس پلی مورفیسم طول ناحیه کنترل

خوار بر روی ژل اکریل های گوشت (: تصویر باندهای ایجاد شده برای گونه2شکل )- يوزپلنگ،B- پلنگ، Aآمید:

Cِي وحشي، - گربهDي جنگلي، - گربهEي شني، - گربهFي خانگي، - گربهGخرس - - كفتار،Hاي، قهوه

I ،سگ اهلي -J ،شغال -Kروباه، - شاهLمعمولي، - روباه Mگرگ -بحث و نتیجه گیری

مورفيسKKKKKم طKKKKKول در دامنKKKKKه چپ پلي و آنKKالیز انKKدازه قطعKKاتmtDNAناحيه كنترل

خوار بKKزرگ گونKKه گوشت14تکثیر شده در جثه به منظور شناسKKایی این گونه هKKا انجKKام گKKKرفت. تفKKKاوت در انKKKدازه قطعKKKات، این امکKKKKان را به وجKKKKود آورد کKKKKه تفکیKKKKک و

های مورد مطالعKKه شناسایی برای اکثر گونهشود Kitano)عملی et al., گونه .(2007 البته

کاراکال به دلیل الگوی خاص بانKKدی کKKه بKKه

صورت سه باندی بر روی ژل ظاهر شد، به صورت مجزا از سایر گونه ها در نظر گرفته شد. حضور بيش از يKKك بانKKد در كاراكKKال را

توان به دليل هتروپالسمي دانسKKت چKKرا مي جفت باز تكKKراري و800كه حضور سه كپي نKKاحیه کنترل ژنKKوماي از يKKك نسKKخه هسKKته

Scott) اسKKت رايج سKKانان گربه در میتوکنKKدریMills et al., 2000).

برای گونه های مورد به دست آمده(: طول توالی ناحیه کنترل میتوکندری3جدول )مطالعه

نامگونهفارسی

اندازه باند(bp)به دست آمده

اندازه ثبت شده در(bp)ژن بانک

Panthera pardus556556پلنگAcinonyx jubatus venaticus552یوز پلنگ-Felis silvestrisگربه

وحشی950-

Felis chaus800گربه جنگلی-Felis margarita370گربه شنی-Felis catus650690گربه خانگیUrsus arctosخرس

ای قهوه409415

Hyena hyena930کفتار-Canis lupus405397گرگCanis lupus familiaris402389سگCanis aureus935شغال-Vulpes cana389شاه روباه-Vulpes vulpesروباه

معمولی389373

1393، پاییز و زمستان 10، شماره 5پژوهش های محیط زیست، سال 216

(: الگوی سه باندی کاراکال:3شکل )A ،کاراکال -Bمارکر-

(: نمونه بافت مشکوک4شکل )شناسایی شده:

A ،مارکر-Bگرگ- روباه بKKه هKKای روبKKاه و شKKاه همچKKنین، گونه

جفت389دلیل یکسان بKKودن انKKدازه بانKKد ) بKKاز( توسKKط آغKKازگر مKKورد اسKKتفاده در این مطالعه قابل تفکیک از یکدیگر نبودند. نتKKایج جسKKKتجوی تKKKوالی مKKKورد مطالعKKKه بKKKرای گونه هKKای گوشKKت خوار مKKذکور کKKه توسKKط بالست کردن آغازگر انجKKام شKKد، نشKKان داد که برای اکثر این گونه ها، توالی مKKورد نظKKر

گونKKه مKKورد14ما ثبت نشده است. از بین مطالعه، فقط توالی شش گونKKه ثبت شKKده بود که اختالف جKKزیی بین طKKول توالی هKKای ژن بانKKک بKKا نتKKایج مKKا می توانKKد بKKه دلیKKل

زیاد ناحیه کنترل باشKKد، بKKا تغییرپذیری بسیار توجKKه بKKه این کKKه توالی هKای ثبت شKKده هیچ یKKک متعلKKق بKKه جمعیت هKKای ایKKران نیسKKت. انKKدازه هاي ثبت شKKده طKKول تKKوالي ناحيKKه كنترل ميتوكندري در مطالعه حاضر )جKKدول

(، حكم كليKKد شناسKKايي ژنKKتيكي را بKKراي3 گونه هKKاي مKKورد مطالعKKه در منKKاطقی کKKه

بKKا نمونه گKKیری در آن انجKKام شKKده را دارد. توجKKه بKKه اين كKKه تKKوالي مKKذكور در اكKKثر گونه هKKاي گوشKKت خوار طKKول مخصKKوص بKKه خود را داشت، با اسKKتفاده از یافته هKKای این تحقیق شناسایی گوشت خواران بKKزرگ جثKKه از نمونه هKKای نا شKKناخته زیسKKتی بKKر اسKKاس پلی مورفیسKKKKKم طKKKKKول ژن نKKKKKاحیه کنترل میتوکندری با دقت و صحت بKKاال امکان پKKذیر

با روش ارایه شده(.Mitani et al., 2009 K)است در مطالعه حاضر، برای اولین بKKار در ایKKران شناسKKKKKایی گونه هKKKKKای گوشKKKKKت خوار از نمونه های مکشوفه و بدون داشتن اطالعات قبلی میسر شد، یک نمونKKه بKKافت مشKKکوک که از متخلفان کشف شده بود بKKا مKKوفقیت در این پژوهش شناسایی و نتایج حاصله بKKه اداره کل محیط زیست جهت ارایه به دادگاه ارسال شد. نتKایج حاصKله کمKKک شKایانی در زمینه جرم شناسی حیات وحش و برخورد بKKا متخلفKKان شKKکار خواهKKد داشKKت. همچKKنین، می توان جهت مشKKخص کKKردن حضKKور و یKKا عKKKدم حضKKKور گونه هKKKای گوشKKKت خوار در منKKاطق تحت حفKKاظت سKKازمان حفKKاظت محیط زیسKKت کKKه همیشKKه بKKا ابهKKام مواجKKه بوده، با استفاده از نمونه های زیسKKتی )مKKو، مدفوع، بافت، خون( یافته شده حضور، این گونه های کمیاب را با قطعیت مشخص کرد. به ویژه، در خصوص یوزپلنKKگ کKKه در بحKKران انقKKKراض قKKKرار دارد و مشKKKخص کKKKردن زیسKKتگاه های آن امKKری حیKKاتی در مKKدیریت این گونKKه و برنKKامه ریزی بKKرای حفKKاظت آن است. در مورد گونه های شاه روباه و روبKاه معمولی که قابل تفکیک نبودنKKد می تKKوان بKKا اسKKتفاده از آنزیم هKKای برشKKی یKKا طKKراحی آغازگر جدید آن ها را شناسایی کرد. الگKKوی سه باندی ایجKKاد شKKده توسKKط کاراکKKال نKKیز می توانKKد کلیKKد شناسKKایی بKKرای این گونKKه باشد. زیرا، در میان تمامی گونه هKKای مKKورد مطالعه منحصر بKKه فKKرد بKKود. عKKدم حضKKور گونه های خرس سKKیاه، سKKیاه گKKوش، روبKKاه ترکمنی و سایر گونه های نادر به دلیل عKKدم دسترسی به نمونه بافت قابل اغماض بKKود.

217 میتوکندری در ایرانDNAشناسایی گوشت خواران بزرگ جثه بر اساس پلی مورفیسم طول ناحیه کنترل

بنKKابراین، ادامKKه نمKKونه برداری بKKه صKKورت منسجم از زیستگاه ها و جمعیت های کشKKور عالوه بر شناسایی تعداد بیش تری از گونه ها می تواند کلید شناسایی ژنKKتیکی ارایKKه شKKده در تحقیق حاضKKر را بKKه تمKKام کشKKور بسKKط دهد و صحت و اعتبKKار آن را جهت ارایKKه بKKه

اسKKت، ذکر شKKایان کنKKد. تایید قضایی مراجع

طKKKKول بKKKKرای پلی مورفیسم از اسKKKKتفاده شناسKKایی گوشKKت خواران بKKرای سKKرعت بخشیدن به مراحل کار و مقرون بKKه صKKرفه بKKKودن کKKKاربرد این روش بKKKود. بنKKKابراین، اسKKKKتفاده از فن آوری هKKKKای بKKKKه روزتKKKKر و روش های مبتنی بKKر توالی یKKابی بKKرای ادامKه

تحقیق حاضر پیشنهاد می شود.

فهرست منابع . راهنمKKای صKKحرایی پسKKتانداران ایKKران. انتشKKارات کKKانون آشKKنایی بKKا1388ضKKیایی، ه.

ص.420حیات وحش، . حیات وحش ایران. انتشارات مرکز نشر دانشKKگاهی بKKا همکKKاری انتشKKاران1378فیروز، ا.

ص.491دایره سبز، Balitzki-Korte, B.; Anslinger. K.; Bartsch, C. & Rolf, B. 2005. Species identification by means of pyrosequencing the mitochondrial 12S rRNA gene. The International Journal of Legal Medicine, 119: 291-294.

Bardeleben, C.; Moore, R. & Wayne, R. 2005. A molecular phylogeny of the Canidae based on six nuclear loci. Molecular Phylogenetics and Evolution, 37: 815-831.

Bellis, C.; Ashton, K.J.; Freney, L.; Blair, B. & Griffiths, L.R. 2003. A molecular genetic approach for forensic animal species identification. Forensic Science International, 134: 99-108.

Eisenberg, J.F. 1981. Life history strategies of the Felidae. In: Variations on a common theme, Douglas, S. and Everett, D.D. Eds. Natonal Wildlife Federation, Washington, D.C, 293-303 Pp.

Frankham, R. 2005. Genetics and extinction. Biological Conservation, 126: 131-140.

Fumagalli, L.; Pope, L.C.; Taberlet, P. & Moritz, C. 1996. Versatile primers for the amplification of the mitochondrial DNA control region in marsupials. Molecular Ecology, 6: 1199-1201.

Gittleman, J.L. 1989. Carnivore Behavior, Ecology, and Evolution. Cornell University Press, New yourk, 595p.

Imaizumi, K.; Akutsu, T.; Miyasaka, S. & Yoshino, M. 2007. Development of species identification tests targeting the 16S ribosomal RNA coding region in mitochondrial DNA. The International Journal of Legal Medicine, 121: 184-191.

Kitano, T.; Umetsu, K.; Tian, W. & Osawa, M. 2007. Two universal primer sets for species identification among vertebrates. The International Journal of Legal Medicine, 121: 423-427.

Mitani, T., Akane, A., Tokiyasu, T., Yoshimura, S., Okii, Y., and Yoshida, M. 2009. Identification of animal species using the partial sequences in the mitochondrial 16S rRNA gene. Legal Medicine, 11: 449-450.

Nakamura, H.; Muro, T.; Imamura, S. & Yuasa, I. 2009. Forensic species identification based on size variation of mitochondrial DNA hypervariable regions. The International Journal of Legal Medicine, 123: 177-184.

Parson, W.; Pegoraro, k.; Niederstätter, H.; Föger, M. & Steinlechner, M. 2000. Species identification by means of the cytochrome b gene. The International Journal of Legal Medicine, 114: 23-28.

Pun, K.M.; Albrecht, C.;, Castella, V. & Fumagalli, L. 2009. Species identification in mammals from mixed biological samples based on mitochondrial DNA control region length polymorphism. Electrophoresis, 30: 1008-1014.

1393، پاییز و زمستان 10، شماره 5پژوهش های محیط زیست، سال 218

Rastogi, G.; Dharne, M.S.; Walujkar, S.; Kumar. A.; Patole, M. S. & Shouche, Y.S. 2007. Species identification and authentication of tissues of animal origin using mitochondrial and nuclear markers. Meat Science, 76: 666-674.

Riddle, A.E.; Pilgrim, K.L.; Scott Mills, L.; McKelvey, K.S. & Ruggiero, L. F. 2003. Identification of mustelids using mitochondrial DNA and non-invasive sampling. Conservation Genetics, 4: 241-243.

Savolainen, P.; Arvestad, L. & Lundeberg, L. 2000. mtDNA Tandem Repeats in Domestic Dogs and Wolves: Mutation Mechanism Studied by Analysis of the Sequence of Imperfect Repeats. Molecular Biology and Evolution, 17 (4): 474-488.

Scott Mills, L.; Pilgrim, K.L.; Schwartz, M.K. & McKelvey, K. 2000. Identifying lynx and other North American felids based on MtDNA analysis. Conservation Genetics, 1: 255-288.

Taberlet, P.; Bouvet, J. & Proc. R. 1994. Mitochondrial DNA polymorphism, phylogeography, and conservation genetic of the brown bear Ursus arctos in Europe. The Royal Society, 1344: 195-200.

Williams, C. L. & Johnston, J. J. 2004. Using Genetic Analyses to Identify Predators. Sheep & Goat Research Journal, 19: 125-132.