สาอาง ภกร กลมสาระการเรยนรภาษาไทย

โรงเรยนจฬาภรณราชวทยาลย พษณโลก

สานกงานเขตพ$นท%การศกษาพษณโลก เขต ๑

บทเรยนสาเรจรป

เร%อง คาราชาศพท วชาภาษาไทย ท ๓๒๑๐๑ ช$นมธยมศกษาปท% ๒

๒

คานา

บทเรยนสาเรจรป ชดรเฟ% องเร%อง คาในภาษาไทย เร%อง คาราชาศพท ผสอนไดจดทาข$น

เพ%อประกอบการเรยนร วชาภาษาไทย ท ๓๒๑๐๑ กลมสาระการเรยนรภาษาไทย ช$นมธยมศกษาปท% ๒

เพ%อเปนคมอใหน กเรยนไดเรยนรดวยตนเอง ท$งในและนอกเวลาเรยน เนนใหนกเรยนไดพฒนาตนเอง

ใหมความร ความเขาใจ มทกษะในการนาไปใชในชวตประจาวนไดอยางถกตอง

บทเรยนสาเรจรปน$ จดทาข$นจากสภาพปญหาในการจดกจกรรมการเรยนการสอนซ%งครพบวา

เวลาทากจกรรมมนอย ทาใหนกเรยนมผลการเรยนต%า จงไดนามาจดทาในรปแบบของบทเรยนสาเรจรป

ซ%งประกอบไปดวยคาแนะนาการใชบทเรยนสาเรจรป สาระการเรยนร แบบทดสอบกอนเรยน หลงเรยน

ทาใหนกเรยนมโอกาสศกษาบทเรยนดวยตนเองได ท$งในและนอกเวลาเรยน

บทเรยนสาเรจรป ชดน$ สาเรจไดดวยการชวยเหลอใหคาปรกษา คาแนะนา และใหกาลงใจอยางด

ย%งจากผเช%ยวชาญหลายทาน จงขอขอบคณมา ณ โอกาสน$ และหวงเปนอยางย%งวา

จะเปนประโยชนตอคณะครและนกเรยนในการจดการเรยนการสอนตอไป

สาอาง ภกร

๓

บทเรยนสาเรจรป หลกการใชภาษา ชด รเฟ� องเร�องคาในภาษาไทย เร�อง คาราชาศพท เพ�อประกอบการเรยนรวชาภาษาไทย ท ๓๒๑๐๑ ชนมธยมศกษาปท� / ๒ ใหปฏบตดงน/ ๑. ทดสอบความรกอนเรยนดวยขอสอบแบบปรนยจานวน ๑๐ ขอ

๒. ดาเนนการจดกจกรรมการเรยนการสอน โดยใชบทเรยนสาเรจรปควบคไปกบ แผนการจดการเรยนร

๓ . ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมไปทละขนตอนตามกรอบความร / ๔. ขณะท�นกเรยนปฏบตกจกรรมครควรดแลนกเรยนอยางใกลชด ๕. ใหนกเรยนทาแบบฝกหดทายบทเรยนเม�อเรยนจบเพ�อทบทวนความร ๖. ทดสอบความรหลงเรยนดวยขอสอบแบบปรนยจานวน ๑๐ ขอ ๗. บทเรยนสาเรจรปนใชเปนส�อการเรยนการสอนสาหรบคร/ ๘. บทเรยนสาเรจรปนใชสาหรบใหนกเรยนไดเรยนรและซอมเสรมความรของตนเอง/

คาแนะนาการใชบทเรยนสาเรจรปสาหรบคร

๔

บทเรยนสาเรจรป เลมนจดทาขนเพ�อใหนกเรยนศกษาดวยตนเอง นกเรยนตองมความ / / ซ�อสตยตอตนเอง โดยปฏบตตามคาแ นะนาอยางเครงครดและทาตามขนตอน ดงน / / ๑. อานจดประสงคการเรยนรของบทเรยนใหเขาใจ

๒. ทาแบบทดสอบกอนเรยนจานวน ๑๐ ขอ ลงในกระดาษคาตอบหรอสมดงาน แลวตรวจคาตอบ จากเฉลยแบบทดสอบกอนเรยนทายเลม และจดบนทกคะแนนไว ๓. อานทาความเขาใจกร อบความรและบทสนทนาแตละเร�องใหดท�สด สวนท�เปนคาถามให พจารณาใหรอบคอบ แลวตอบคาถามลงในสมดงาน โดยไมดคาตอบกอน ๔. ถาตอบผดใหยอนกลบไปศกษาขอความในกรอบท�ผานมาอกครง ใหเขาใจ แลวตอบคาถามใหม /

๕. อานกรอบสรปทายบทเรยนเพ�อทบทวน ความร ๖. ทาแบบทดสอบหลงเรยนจานวน ๑๐ ขอ แลวตรวจคาตอบจากเฉลย เปรยบเทยบกบคะแนน กอนเรยนท�บนทกไว

คาแนะนาการใชบทเรยนสาเรจรปสาหรบนกเรยน

๕

มความรความ เขาใจหลกการใชคาราชาศพทและใชคาราชาศพทไดถกตอง

เหมาะสมกบฐานะของบคคล

๑. อธบายความหมายของคาราชาศพทได ๒. จาแนกฐานะบคคลเพ%อการใชคาราชาศพทไดถกตองเหมาะสม

ผลการเรยนรท%คาดหวง

จดประสงคการเรยนร

๖

แบบทดสอบกอนเรยน

รายวชาภาษาไทย รหสวชา ท ๓๒๑๐๑ ช$นมธยมศกษาปท% ๒ เร%อง คาราชาศพท *******************************************************

คาช$แจง ใหนกเรยนทาเคร�องหมาย X ทบตวอกษรหนาขอความท�เปนคาตอบท�ถกตองท�สด เพยงขอละ ๑ ตวเลอก

๑. คาราชาศพทตามความหมายท�ใชอยในปจจบน หมายความวาอยางไร ก. ถอยคาท�ใชสาหรบพระมหากษตรย ข. ถอยคาท�ใชกนเฉพาะในพระราชสานก ค. ถอยคาท�ใชสาหรบพระราชาคณะและเจานาย ง. ถอยคาท�สภาพเหมาะแกกาลเท ศะและฐานะของบคคล

๒. ถาเขยนหนงสอกราบบงคมทลพระบาทสมเดจพระเจาอยหวตองสงผานหนวยงานใด ก. สานกพระราชวง ข. ประธานองคมนตร ค. สานกราชเลขาธการ ง. สานกนายกรฐมนตร ๓. การเรยนรเร�องคาราชาศพทใหประโยชนอยางไร ก. ใชคาไดถกตองเหมาะสมแกส�อท�ใชสงสาร ข. ใชคาไดถกตองเหมาะสมแกฐานะของบคคล ค. ใชถอยคาไดถกตองตรงกบความหมาย ง. ใชคาไดถกตองเหมาะแกกาลเทศะ ๔. “วนท� ๒ เมษายน เปนวนคลาย .............. สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร” ใชคาราชาศพทในขอใดเตมลงในชองวาง จงจะถกตองเหมาะสมท�สด ก. วนพระบรมราชสมภพ

ข. วนพระราชสมภพ ค. วนพระราชกาเนด ง. วนประสตกาล

๗

๕. “คาสง� ” ในสมเดจพระนางเจาพระบรมราชนนาถ ตรงกบคาราชาศพทในขอใด ก. พระบรมราชโองการ

ข. พระราชเสาวนย ค. พระราชบณฑร

ง. พระราชบญชา ๖. ขอใดใชคากรยาราชาศพท ไมถกตอง ก. ทรงพระอกษร

ข. ทรงยนด ค. ทรงเรอใบ

ง. ทรงกรว/ ๗. “สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร ลงนามในสมดเย�ยม” คาท�พมพตวหนาควรใชคาราชาศพทในขอใด ก. ทรงลงพระนาม

ข. ทรงพระลงนาม ค. ทรงลงพระนามาภไธย

ง. ทรงลงพระปรมาภไธย ๘. คาสรรพนามราชาศพทท�ใชแทนผพด เม�อตองกราบบงคมทลกบพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ใชวาอยางไร ก. ขาพเจา

ข. ขาพระองค ค. ขาพระพทธเจา

ง. พระพทธเจาขา ๙. ในการเขยนคาถวายพระพรชยมงคลพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ควรใชคาลงทายวาอยางไร ก. ควรมควรแลวแตจะโปรด

ข. ดวยเกลาดวยกระหมอม ค. ดวยเกลาดวยกระหมอมขอเดชะ

ง. ควรมควรแลวแตจะทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ๑๐. ภาพวาดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ใชคาราชาศพทวาอยางไร ก. พระบรมสาทสลกษณ

ข. พระบรมฉายาลกษณ ค. พระบรมรป ง. พระฉาย

๘

กรอบเร%มตน

ศกษากรอบตอไปนะคะ

สวสดครบ เพ�อนๆ ท�รกทกคน วนน/จก เจาเกา จะมาไขขอของใจของนกเรยนชนมธยมศกษาปท� / ๒ ท�มคาถามมามากเลยเกยวกบเร�องการใชภาษากบ� พระภกษวาทาไมจงแตกตางไปจากการพดกบบคคล ธรรมดาสามญทวไป ดงนน ในวนน � / / จก จงไดนมนตสามเณรเกง มาตอบคาถามเพ�อนๆ ครบ นมสการ ครบ ทานสามเณรเกง

เจรญพร คณโยมจก และญาตโยมนกเรยน

ช$น ม. ๒ ทกคน จากประเดนท�คณจก กลาวมานน / อาตมามองวา ภาษาไทยเปนภาษาท�มระดบ ในการใชภาษา ฉะนนผส�อสารจงควรมความร/ ความเขาใจเกยวกบระดบของภาษา โดยเฉพาะ� คาราชาศพท ซ� งเปนภาษาระดบหน�งท�ผส�อสาร ตองใชภาษาใหถกตองเหมาะสมกบระดบบคคล จงจะถอวาเปนผมวฒนธรรมในการใชภาษาครบ

๙

กรอบความรท% ๑

คาถาม : คาราชาศพท ตามความหมายเดม

จะครอบคลมเฉพาะบคคลกลมใด

ศกษากรอบตอไปนะคะ

คณโยมจก และนกเรยนชน ม/ . ๒ ท�รกครบ กอนอ�นเรามาทราบความหมายของ “คาราชาศพท” กนกอนดไหมเอย

ราชาศพท ตามความหมายเดม หมายถง ถอยคาท�ใชสาหรบพระมหากษตรยและพระบรมวงศานวงศ ตงแตชนหมอมเจาขนไป แตในปจจบนหมายรวม/ / / ถงศพทท�ใชใหถกตองตามฐานะของบคคล ๓ ระดบ คอ

• พระมหากษตรยและพระบรมวงศานวงศ

• พระภกษสงฆ

• สภาพชนทวไป�

๑๐

กรอบความรท% ๒

คาถาม : ใหยกตวอยางคาราชาศพทท%มาจากภาษาเขมร ๓ คา

เฉลยคาตอบกรอบท% ๑ “พระมหากษตรย”

ศกษากรอบตอไปนะคะ

เจรญพร โยมจก คาราชาศพทท�ใชอยในปจจบนน มท�มา /๒ แหลงใหญๆ คอ

๑. รบมาจากภาษาอ%น ดงน/ ๑.๑ ภาษาเขมร ตวอยางเชน เสวย เขนย เสดจ ขนง สรง ดาเนน ฯลฯ ๑.๒ ภาษาบาลและสนสกฤต เชน เนตร หตถ อฐ ฉว เกศา โอษฐ ทนต ฯลฯ

ทานสามเณรเกง ครบ ทาน พอจะทราบท�มาของคาราชาศพทไหม ครบ

๑๑

กรอบความรท% ๓

แนวคาตอบกรอบท% ๒ เสดจ เสวย โปรด

ศกษากรอบตอไปนะคะ

ออ! จกเพงจะเขาใจครบ ทานครบ� มนา คาราชาศพท จงมรปลกษณ หรอ วธการเขยน สะกดคาและการออกเสยงท�คอนขางแตกตางกน ขอกราบขอบพระคณทานมาก ทานสามเณรเกง

คาถาม : “ พษณโลก เคยเปนเมองลกหลวง ” จากขอความน$ มคาใดเปนคาราชาศพท ท%สรางข$นใหม

สวนกลมท% ๒ เปนการสรางคาราชาศพทข$นใหม ดวย

วธการประสมคา ตวอยางเชน เรอหลวง ลกหลวง ชางตน

ตงเคร�อง ซบพระพกตร ถงพระบาท เปนตน/

๑๒

คาถาม : สมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน คาใดเปนคาราชาศพทท%มความหมายวา “ แม”

กรอบความรท% ๔

เฉลยคาตอบกรอบท% ๓ ลกหลวง

ศกษากรอบตอไปนะคะ

แลวทาน พอจะอธบายลกษณะของคาราชาศพทท�ใชอย ในปจจบนใหนกเรยนชน ม / . ๒ ฟงหนอยไดไหม ครบ

ไดส คาราชาศพทท�ใชสาหรบพระมหากษตรย มหลายหมวดดวยกน โดยเรม� จากหมวดคานามราชาศพท จะมคาวา “ พระ” นาหนา หรอประกอบอย เชน นามเก%ยวกบเครอญาต

คาราชาศพท คาแปล พระชนก พระชนกนาถ พระราชบดา พระชนน พระราชชนน พระราชมารดา พระเชษฐา พระเชษฐาภคน พระกนษฐา, พระกนษฐภคน พระราชโอรส พระราชธดา

พอ แม พ�ชาย พ�สาว นองสาว ลกชาย ลกสาว

๑๓

กรอบความรท% ๕

เฉลยคาตอบกรอบท% ๔ “บรมราชชนน”

ศกษากรอบตอไปนะคะ

คาถาม : คาวา “ แขน” คาราชาศพท ใชวาอยางไร

หมวดท% ๒ นามเก%ยวกบอวยวะ ตวอยางเชน คาราชาศพท คาแปล คาราชาศพท คาแปล

พระเจา, พระเศยร เสนพระเจา, พระเกศา พระขนง พระเนตร, พระจกษพระนาสก พระปราง พระโอษฐ พระทนต พระพกตร

ศรษะ ผม คว/ ตา จมก แกม ปาก ฟน หนา

พระหตถ พระกร,พระพาหา พระเพลา พระขนอง พระบาท พระอทร พระกรรณ พระชาน พระชวหา

มอ แขน ตก หลง เทา ทอง ห เขา ลน/

๑๔

กรอบความรท% ๖

เฉลยคาตอบกรอบท% ๕ พระกร , พระพาหา

ศกษากรอบตอไปนะคะ

โอโฮ! มคาศพทท%ตองจามากมายเลยนะครบ ทานสามเณรเกง ครบ

ใชแลวครบ คณ โยมจก ตอไปเปนหมวดนามเก%ยวกบเคร%องใช ตวอยาง

คาราชาศพท คาแปล คาราชาศพท คาแปล พระมาลา ฉลองพระเนตร ฉลองพระองค ฉลองพระบาท พระราชอาสน

หมวก แวนตา เสอ/ รองเทา ท�สาหรบนง�

พระวสตร รถพระท�นง� พระกระยาหาร พระโอสถ พระสธารสชา

มาน , มง รถ อาหาร ยา นาชา/

คาถาม : “ ฉลองพระองค” มความหมายในคาศพท

สามญ วาอยางไร

๑๕

กรอบความรท% ๗

เฉลยคาตอบกรอบท% ๖ เส$อ

ศกษากรอบตอไปนะคะ

คณโยม นกเรยน ครบ คาเรยกขานหรอคาสรรพนามท�เราใชกบพระมหากษตรย กแตกตางจากคาสาม ญเชนกน ถาสนใจ ตดตาม อาตมา มาส ครบ

คาถาม : เม%อเราจะกราบบงคมทลสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ

สยามบรมราชกมาร จะใชคาสรรพนามแทนตวเราวาอยางไร

คาสรรพนามบรษท% ๑ หรอคาท%ใชเรยกตวเราเอง เพ%อกราบบงคมทล มดงน$

คาราชาศพทท�ใช ใชกบ ขาพระพทธเจา เกลากระหมอม กระหมอม (ชาย) กระหมอม (หญง)

พระมหากษตรย, พระราชนและ พระบรมวงศานวงศชนสง/ เจานายซ� งต�ากวาพระบรมวงศานวงศชนสง / หมอมเจา หมอมเจา

๑๖

กรอบความรท% ๘

+

เฉลยคาตอบกรอบท% ๗

ขาพระพทธเจา ศกษากรอบตอไปนะคะ

คณโยม ตองชวยกนจานะครบ และอยาคดวาเราคงไม มโอกาสไดใช แตอยาลมนะครบวาพระบาทสมเดจพระเจาอยหว และพระบรมวงศานวงศ ไดเสดจเย�ยมเยยนพสกนกรไทย ทวทกภมภาคอยเปนประจา ดงนนนกเรยนอาจมโอกาส� / ไดใช นะครบ

คาถาม : ถาเราจะเขยนถวายฎกากราบบงคมทลพระบาทสมเดจ

พระเจาอยหว จะใชคาสรรพนามแทนพระองคทานวาอยางไร

หมวดตอไปเปน คาสรรพนามบรษท% ๒ คอ คาท�ใชเรยกขานถงพระองคทานเม�อเรา กราบบงคมทล ดงตวอยาง

คาราชาศพทท�ใช ใชกบ ใตฝาละอองธลพระบาท ใตฝาละอองพระบาท ใตฝาพระบาท ฝาพระบาท

พระมหากษตรย, พระราชน พระบรมราชชนน, พระสยามมกฎราชกมาร, พระสยามบรมราชกมาร เจานายชนสง/ เจานายชนรองลงมา/

๑๗

กรอบความรท% ๙

เฉลยคาตอบกรอบท% ๘ ใตฝาละอองธลพระบาท

ศกษากรอบตอไปนะคะ

คณโยมนกเรยน ครบ โดยปกตเม�อเราพดจากน กมกจะมคาขานรบ เพ�อแสดงความออนนอมถอมตน เชน คาวา ครบ หรอ คะ เป นตน ดงนนเม�อเรากราบบงคมทล/พระมหากษตรยหรอพระบรมวงศานวงศ จงตองม คาขานรบ เชนเดยวกน

คาถาม : เม%อสมเดจพระบรมโอรสาธราช มรบส%งกบเรา

เราจะใชคาขานรบตอบพระองคทานวาอยางไร

ตวอยาง คาขานรบ

คาราชาศพทท�ใช ใชกบ พระพทธเจาขา พะยะคะ (ชาย) เพคะ (หญง)

พระมหากษตรย, พระราชน และพระบรมวงศานวงศชนสง/ พระราชวงศอ�นๆ พระราชวงศอ�นๆ

๑๘

กรอบความรท% ๑๐

เฉลยคาตอบกรอบท% ๙

พระพทธเจาขา

ศกษากรอบตอไปนะคะ

หมวดตอไปเปน คาราชาศพทสาหรบพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

คาราชาศพท คาสามญ คาราชาศพท คาสามญ พระบรมราชโองการ พระบรมราโชวาท พระราชดารส พระบรมฉายาทสลกษณ พระบรมฉายาลกษณ

คาสง� โอวาท คาพด ภาพเขยน ภาพถาย

พระมหากรณาธคณ พระราชหตถเลขา พระบรมราชปถมภ พระราชานเคราะห พระบรมราชสมภพ

พระคณ จดหมาย การสนบสนน การอนเคราะห เกด , ประสต

คาถาม : ภาพวาดเหมอนจรงพระบาทสมเดจพระเจาอยหว

ใชเปนคาราชาศพทวาอยางไร

๑๙

กรอบความรท% ๑๑

เฉลยคาตอบกรอบท% ๑๐ พระบรมฉายาทสลกษณ

ศกษากรอบตอไปนะคะ

“ คาส%ง” เม�อพระบรมวงศานวงศ ตาง ระดบชนใช / จะมคาราชาศพทใชตางกน เชน สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ จะใชวา พระราชเสาวนย สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร ใชวา พระราชบณฑร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ใชวา พระราชบญชา

คาถาม : “ สมเดจพระนางเจาพระบรมราชนนาถ

ทรงมพระราชเสาวนย แกผเขาเฝารบเสดจ ” คาขดเสนใต มความหมายวาอยางไร

๒๐

กรอบความรท% ๑๒

เฉลยคาตอบกรอบท% ๑๑ คาส%ง

ศกษากรอบตอไปนะคะ

การใชคาราชาศพทท%เปนคากรยา คนไทยสวนใหญ ยงสบสนในการใชคากรยาราชาศพทกนอย ดงนนจงจะ /ขออธบายรายละเอยดใหเขาใจ ดงน/

๑. คาท%เปนกรยาราชาศพทอยแลว ไมตองมคาวา “ ทรง” นาหนา ตวอยางเชน กรว / (โกรธ )โปรด (ชอบ รก), บรรทม (นอน), ประทบ (นงอย� ), เสวย (รบประทาน), สรง (อาบนา/ ), ตรส (พด) , ทอดพระเนตร (ด), โสกนต (โกนจก) เปนตน

คาถาม : คาวา “ กรว/ , ทอดพระเนตร, พระสบน” คาใด

เม�อจะใชเปนคากรยาราชาศพทไดตองมคาวา “ ทรง” นาหนา

๒๑

กรอบความรท% ๑๓

เฉลยคาตอบกรอบท% ๑๒ ทรงพระสบน

ศกษากรอบตอไปนะคะ

๒. ใช “ ทรง” นาหนานามสามญ ใหเปนกรยาราชาศพท

ตวอยางเชน ทรงฟตบอล (เลนฟตบอล ), ทรงสก (เลนสก ), ทรงแบดมนตน(เลนแบดมนตน ), ทรงดนตร (เลนดนตร ), ทรงแซกโซโฟน (เลนแซกโซโฟน ), ทรงมา (ข�มา)

ทรงชาง (ข�ชาง), ทรงศล (รบศล), ทรงธรรม (ฟงธรรม) เปนตน

คาถาม : “พระบาทสมเดจพระเจาอยหวขบรถยนตพระท�นง � ”

จะใชคาราชาศพท วาอยางไร

๒๒

กรอบความรท% ๑๔

เฉลยคาตอบกรอบท% ๑๒ ทรงรถยนตพระท%น%ง

ศกษากรอบตอไปนะคะ

๓. มกรยาราชาศพทบางคาท%เปล%ยนใหเปนนามราชาศพท ดวยการเตมคาวา “ พระ” ลงขางหนาแลวจงเตมคา “ ทรง” ใหเปนกรยาราชาศพทได เชน

กรยาราชาศพท นามราชาศพท กรยาราชาศพท ประชวร (ปวย) พระประชวร ทรงพระประชวร สรวล (หวเราะ) พระสรวล ทรงพระสรวล กนแสง (รอยไห) พระกนแสง ทรงพระกนแสง สาราญ (สบาย) พระสาราญ ทรงพระสาราญ พโรธ(โกรธ) พระพโรธ ทรงพระพโรธ สบน (ฝน) พระสบน ทรงพระสบน

คาถาม : “ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ มเมตตาตอพสกนกร”

คาขดเสนใตใชเปนคากรยาราชาศพทวาอยางไร

๒๓

กรอบความรท% ๑๕

เฉลยคาตอบกรอบท% ๑๔ ทรงพระเมตตา

หมวดคาท%ใชกบพระสงฆ

คาสามญ คาท%ใชกบพระสงฆ

กน นอน

โกนผม ไปสวม คนรจก รบเชญ ขอให

สวดมนต ไหว

อาบนา/ เชญ

แจงความผด ถวาย

รบของใสบาตร แตงตว

ฉน จาวด

ปลงผม ไปถาน

โยม รบนมนต ขอถวาย ทาวตร

นมสการ สรงนา/ นมนต

ปลงอาบต ประเคน

บณฑบาต ครองผา

คาถาม : “ นกเรยนไปเชญพระสงฆมาเทศนในวนเขาพรรษา”

จะใชคาราชาศพทสาหรบพระสงฆวาอยางไร

ศกษากรอบตอไปนะคะ

๒๔

กรอบความรท% ๑๖

เฉลยคาตอบกรอบท% ๑๕ นมนต ศกษากรอบตอไปนะคะ

คาสภาพ เปนคาท�แสดงวฒนธรรมการใชภาษาของ คนไทย แสดงถงความเปนคนท�มจตใจออนโยน มความสภาพออนนอมถอมตน เคารพบคคลตามสถานภาพ การใชภาษาท�ด จงจะทาใหผรบเกดความรสกสบายใจ ตวอยาง

คาสามญ คาสภาพ

วว ควาย หมา ปลา หม ข/

ผกตบ ปลาชอน

ผกบง

โค กระบอ สนข มจฉา สกร มล

ผกสามหาว ปลาหาง

ผกทอดยอด

คาถาม : ปลาหาง เปนคาสภาพ ใชเรยกปลาอะไร

๒๕

เฉลยคาตอบกรอบท% ๑๖ ปลาชอน

ศกษากรอบตอไปนะคะ

คณโยมนกเรยนชนมธยมศกปท� / ๒ ทกคน ฟงอาตมานะ การใชภาษาไทยอยางสภาพ จะ ทาใหผพด มบคลกภาพด การรจกสรรหาถอยคาไดเหมาะกบโอกาส สถานการณ และบคคล แสดงความเปนคนมสมมาคารวะ และมมารยาท การใชถอยคากอใหเกดผลดในดานการสราง ความสมพนธระหวางบคคล และยงทาใหเกด ความสาเรจในหนาท�การงานอกดวย การใช คาสภาพ ทาใหเขาสงคมไดด และยงไดช�อวาเปนผสบทอดวฒนธรรมทางภาษาอกดวย นะ

กรอบสรป

๒๖

แบบทดสอบหลงเรยน

รายวชาภาษาไทย รหสวชา ท ๓๒๑๐๒ ช$นมธยมศกษาปท% ๒ เร%อง คาราชาศพท ******************************************************************************

คาช$แจง ใหนกเรยนทาเคร�องหมาย X ทบตวอกษรหนาขอความท�เปนคาตอบท�ถกตองท�สด เพยงขอละ ๑ ตวเลอก

๑. คาราชาศพทตามความหมายท�ใชอยในปจจบน หมายความวาอยางไร ก. ถอยคาท�ใชสาหรบพระมหากษตรย ข. ถอยคาท�ใชกนเฉพาะในพระราชสานก ค. ถอยคาท�ใชสาหรบพระราชาคณะและเจานาย ง. ถอยคาท�สภาพเหมาะแกกาลเทศะและฐานะของบคคล

๒. การเรยนรเร�องคาราชาศพทใหประโยชนอยางไร ก. ใชคาไดถกตองเหมาะแกกาลเทศะ ข. ใชถอยคาไดถกตองตรงกบความหมาย ค. ใชคาไดถกตองเหมาะสมแกส�อท�ใชสงสาร ง. ใชคาไดถกตองเหมาะสมแกฐานะของบคคล ๓. “คาสง� ” ในสมเดจพระนางเจาพระบรมราชนนาถ ตรงกบคาราชาศพทในขอใด ก. พระราชบณฑร

ข. พระราชบญชา ค. พระราชเสาวนย

ง. พระบรมราชโองการ ๔. “สมเดจพระบรมโอรสาธราชฯ สยามมกฎราชกมาร ลงนามในสมดเย�ยม” คาท�พมพตวหนา ควรใชคาราชาศพทในขอใด ก. ทรงลงพระนาม

ข. ทรงพระลงนาม ค. ทรงลงพระนามาภไธย

ง. ทรงลงพระปรมาภไธย

๒๗

๕. ถาเขยนหนงสอกราบบงคมทลพระบาทสมเดจพระเจาอยหวตองสงผานหนวยงานใด ก. สานกพระราชวง ข. ประธานองคมนตร ค. สานกราชเลขาธการ ง. สานกนายกรฐมนตร ๖. ขอใดใชคากรยาราชาศพท ไมถกตอง ก. ทรงกรว/

ข. ทรงยนด ค. ทรงเรอใบ

ง. ทรงพระอกษร ๗. “วนท� ๒ เมษายน เปนวนคลาย ........ สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร” ใชคาราชาศพทในขอใดเตมลงในชองวาง จงจะถกตองเหมาะสมท�สด ก. วนประสตกาล

ข. วนพระราชกาเนด ค. วนพระราชสมภพ ง. วนพระบรมราชสมภพ

๘. ขอใดเปนศพทท�ใชกบพระภกษไมถกตอง ก. นอน - ทาวตร

ข. ปวย - อาพาธ ค. ท�นง � - อาสนะ

ง. จดหมาย - ลขต ๙. “ ผลอลด “ คออะไร ก. ขนน

ข. สมโอ ค. แตงโม ง. สบปะรด

๑๐. นางทองประศรไป ........ พระภกษ ๙ รป ก. เชญ

ข. นมนต ค. เรยนเชญ

ง. กราบเรยนเชญ

๒๘

เฉลย แบบทดสอบกอนเรยน

๑. ข

๒. ง

๓. ค

๔. ก

๕. ง

๖. ข

๗. ง

๘. ก

๙. ค

๑๐. ข

รางวลใหคนเกงคะ

๒๙

เฉลย แบบทดสอบหลงเรยน

๑. ข

๒. ง

๓. ง

๔. ง

๕. ค

๖. ข

๗. ก

๘. ก

๙. ค

๑๐. ข

รางวลใหคนเกงคะ

๓๐

บรรณานกรม คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน/ / , สานกงาน. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพ$นฐาน “ววธภาษา”

ช$นมธยมศกษาปท% ๒. พมพครงท� / ๒. กรงเทพฯ : โรงพมพ ครสภาลาดพราว. ๒๕๔๙. ปราณ บญชม และภาสกร เกดออน . หลกภาษาและการใชภาษา ช$นมธยมศกษาปท% ๒. พมพครงท� / ๕. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน. ๒๕๓๓. เพญศร จนทรดวง และสวคนธ จงตระกล. หนงสอเรยนสาระการเรยนรพ$นฐานกลมสาระการเรยนร

ภาษาไทย “ภาษาไทย”. กรงเทพฯ : สานกพมพแมค จากด. ๒๕๔๗. มลฤด ฐตชยมงคล. “ภาษาไทย” วารสารแมค ม. ปลาย ปท� ๒๖ ฉบบท� ๓ สงหาคม ๒๕๔๙. กรงเทพฯ : สานกพมพแมค จากด. ๒๕๔๙. วราภรณ บารงกล. อานถก – สะกดถก คา ความหมาย ประโยค . กรงเทพฯ : สานกพมพตนออ. ๒๕๓๖. วชาการ,กรม. กระทรวงศกษาธการ. หนงสอเรยนภาษาไทย ท ๑๐๑, ท ๑๐๒. “ภาษาไทย เลม ๑” พมพครงท� / ๒. กรงเทพฯ : ครสภาลาดพราว. ๒๕๓๕. สถาบนภาษาไทย,กรมวชาการ. กระทรวงศกษาธการ. บรรทดฐานภาษาไทย เลม ๑. กรงเทพฯ : ครสภาลาดพราว. ๒๕๔๕. สมปอง พรยกจ และ พ .อ. ศภชย รตนโกมท. แบบเรยนหลกภาษาไทย ท ๒๐๓. กรงเทพฯ : โรงพมพอกษรเพชรเกษม. ๒๕๒๒. สามญศกษา,กรม. กระทรวงศกษาธการ. หนงสอประกอบการเรยนภาษาไทย แบบฝกหด

วชาหลกภาษาไทย. กรงเทพฯ : ครสภาลาดพราว. ๒๕๑๗.