ระบบยาและงานบริบาลเภสัชกรรม

ระบบยาและงานบรบาลเภสชกรรม

ระบบยา

คณะกรรมการเภสชกรรมและการบ าบด

1.นพ.ณรงคศกด เอกวฒนกล ประธานกรรมการ2.นพ.ชาญชย ลมธงเจรญ กรรมการ3.นพ.อสเรศ อศวเมธาพนธ กรรมการ4.พญ.ศรลกษณ พนมเชง กรรมการ5.พญ.พชรนทร สเมธวทานย กรรมการ6.นพ.ณฐพล วงศววฒน กรรมการ7.ทพ.บญชย วงษไทยวรรณ กรรมการ8.นางนนทวน จตตแยม กรรมการ9.ภญ.พรรณเพญ วจนเจรญ กรรมการ10.ภก.รชานนท หรญวงษ กรรมการ11.ภญ.สกญญา สวสดพานช กรรมการและเลขานการ12.ภก.ปรชญา พชรวรกลชย กรรมการและผชวยเลขานการ

คณะกรรมการพฒนาระบบยา

1.นพ.ชาญชย ลมธงเจรญ ประธานกรรมการ2.นพ.ณฐพล วงศววฒน รองประธานกรรมการ3.ภญ.พรรณเพญ วจนเจรญ กรรมการ4.ภก.ปรชญา พชรวรกลชย กรรมการ5.ภก.รชานนท หรญวงษ กรรมการ6.น.ส.กรชนก สหเจนสดา กรรมการ7.นางเกษรา รงโรจน กรรมการ8.นส.ขวญฤทย พงผล กรรมการ9.นส.สธกานต ตนตราพนธ กรรมการ10.นางองคนา โมแซง กรรมการ11.นส.อมาพร นพตากล กรรมการ12.น.ส.อรณภา เกตมาลย กรรมการ13.นางสมาล เชอพนธ กรรมการ14.นส.ประยงค ทบทม กรรมการ15.นางกชภท วงศทองเกอ กรรมการ16.นางนาตยา พลละคร กรรมการ17.นางธญพร ท าเนยบ กรรมการ18.ภญ.สกญญา สวสดพานช กรรมการและเลขานการ

ภาพรวมระบบยา

การคดเลอกและจดหายา

การสงใชยา การเตรยมยาและการจายยา

การบรหารยา การตดตามการใชยา

คณะกรรมการเภสชกรรมและการบ าบดท าหนาทก าหนดบญชยา และสงเสรมใหม

การใชยาอยางสมเหตสมผล

คณะกรรมการพฒนาระบบยาท าหนาทดแล และวางระบบยาใหเกดความปลอดภย

ปองกนความคลาดเคลอนทางยา และเหตการณไมพงประสงคจากยา

บทบาทและหนาท

รวมกนวางแนวทางปฏบตงาน ก าหนดขอตกลง และน าไปถายทอดสผปฏบตงาน

สงเสรมการรายงานอบตการณทเกดขนในหนวยงาน

รวมกนทบทวนอบตการณ หรอเหตการณไมพงประสงคจากยาทเกดขน เพอก าหนดแนวทางการปองกน

รวมกนแกไขปญหาทเกยวของกบระบบยา

ระบบงานส าคญของระบบยา

Adverse drug reactions (ADRs)High Alert Drugs (HAD)Drug use evaluation (DUE)Medication Error (ME)การควบคมวตถออกฤทธและยาเสพยตดใหโทษ

ระบบงานอนๆ ของระบบยา

การส ารองยาทหอผปวยการบนทกใบ MARLook Alike Sound Alike (LASA) Drugs

Adverse drug reactions (ADRs)

1. พบผปวยทเกดอาการนาสงสยวาแพยา

2. สงพบเภสชกรเพอซกประวต หรอ Notify ใหเภสชกรมาซกประวต (ในกรณทผปวยเดนไมได)

พยาบาล ณ แผนกฉกเฉน หรอผปวยนอก


1. พบผปวยทเกดอาการนาสงสยวาแพยา 2. แจงแพทย > แพทยพจารณาวานาจะเกดการแพยา 3. Notify ใหเภสชกรมาซกประวต > รบ Sticker แพยา

จากเภสชกร จ านวน 4 ใบ (หากผปวยแพยา) 4. พยาบาลน า Sticker ดงกลาวไปตดท Doctor Order

Sheet, หนา Chart, ใบ MAR (ยากน และยาฉด)

พยาบาล ณ หอผปวย


1. ซกประวต 2. ออกบตรแพยา 3. ลงขอมลในระบบคอมพวเตอร 4. เขยนผลสรปลงใน Progress Note หรอ ใบน าสง 5. สงเคส และแจก Sticker แพยาใหกบพยาบาล 4 ใบ

(ส าหรบผปวยใน)

เภสชกร


ตวอยางการตดสตกเกอรแพยาท Doctor order sheet

High Alert Drugs (HAD)

ยาทมความเสยงสง (High Alert Drugs) คอ กลมยาทมโอกาสทจะเกดอนตรายแกผปวยเพราะมดชนการรกษาทแคบ หรอมผลขางเคยงรายแรง ตออวยวะส าคญ เชน สมอง หวใจ ไต ฯลฯ


รายการยา High Alert


การสงจายยา High Alert ไมมการสงยาทางโทรศพท การสงจายตองเขยนโดยลายมอแพทย ไมใชตวยอในการสงจายยา ตองเขยนดวยตวเตมเสมอ

Drug use evaluation (DUE)

การประเมนการใชยา (Drug Use Evaluation: DUE) เปนระบบตดตาม เฝาระวง และประเมนการใชยา เพอประกนคณภาพ การรกษาผปวย ใหมความถกตอง เหมาะสม ตามเกณฑมาตรฐาน

กลมยาบญช ง. ยาบญช จ.(2) และยาทปรมาณการใชยาสงหรอยาราคาแพง

Drug use evaluation (DUE)

รายการยาทตองท า DUE

Drug use evaluation (DUE)ใบ DUE

Medication Error (ME) เมอพบเหตการณความคลาดเคลอนทางยาทงจากหนวยงานอน

และจากบคลากรในหนวยงานเอง ใหบนทกในแบบฟอรมทก าหนดไว

รวบรวมรายงานทกสนเดอนสงทหองจายยาผปวยใน ภายในวนท 5

เขยนแบบรายงานอบตการณความเสยงสงกรรมการความเสยง A – C ภายใน 1 เดอน D – F ภายใน 1 สปดาห G – I ภายใน 24 ชวโมง

การควบคมวตถออกฤทธและยาเสพยตดใหโทษ

ยาเสพตดจะมการส ารองไว 3 จด ทหองยาผปวยใน, หองฉกเฉน และหอผปวย

ยาเสพตดทกชนดจะตองอยในลนชกทมแมกญแจลอก ในลนชกยาเสพตด ตองไมมวสด สงของอนอยดวย นอกจาก

สมดควบคม/ตรวจสอบปรมาณยา (สมด OK) ใบ ยส.5 และใบ Monitor


ลนชกเกบยาเสพยตด


กญแจตยาเสพตดจะตองเกบรกษาโดย In Charge (หอผปวย, หองฉกเฉน) หรอ เภสชกร (หองยา) เทานน

การเบกยาเสพตดจากหองยา ตองใช Amp ทใชแลวรวมกบใบ ยส.5 เทานน

ใบ ยส.5 จะตองมการเซนชอ 3 จด คอ แพทยผสง, พยาบาลผบรหารยา/ทงยา และพยาน โดยผใหยาจะตองเขยนวา ใชยาไป.....mg ทง....mg พรอมเซนชอก ากบทงผใหยาและพยาน ผเหนเหตการณ


ใบ ยส.5 จะใช 1 ใบตอจ านวนการสงใช ฉดกครง กตองมใบ ยส.5เทากบจ านวนครงทฉด โดยในแตละใบจะตองระบชอ สกล, HN และขอมลอนๆ ใหครบถวน

การส ารองยาทหอผปวยมการก าหนดรายการยาส ารองของหนวยงานตางๆ ใหมเฉพาะรายการยาทจ าเปน

หอผปวยศลยกรรมหญง ศลยกรรมชาย

หอผปวยอายรกรรมหญง อายรกรรมชาย

หอผปวยพเศษ 5, 6 และ 7

หองคลอด หองหลงคลอด

หอผปวยเดก เดกแรกเกด

หองผาตด

หองฉกเฉน

หอง treatment OPD

การส ารองยาทหอผปวย

เมอใชแลวใหน ายาทไดจากหองยามาใสคน

มการตรวจสอบจ านวนคงเหลอทกเวร

หองยาท าการเยยมส ารวจการส ารองยาทก 2 เดอน เพอเปลยนยาทใกลหมดอาย หรอพบวาเสอมสภาพ และตรวจสอบสถานทเกบรกษายาใหเปนไปตามมาตรฐาน

การส ารองยาทหอผปวยกลองยาฉกเฉนส าหรบใชภายในโรงพยาบาล

การส ารองยาทหอผปวยกลองยาฉกเฉนส าหรบใชทรถ EMS/refer

การบนทกใบ MAR ใบ MAR ส าหรบยารบประทานและยาใชภายนอก ใชหมกส

น าเงน ใบ MAR ส าหรบยาฉด ยาพน และน าเกลอ ใชหมกสแดง (ยกเวนหองคลอดไมตองแยกใบ MAR)

การลงเวลาใหยาใหลงในชองลงชอผบรหารยา โดยเขยนหลกชวโมงไว เมอบรหารยาแลว จงเขยนหลกนาทเปนเวลาทบรหารจรง

ยาทตองใหทางหลอดเลอดควรใหภายใน 30 นาท ยารปแบบรบประทานควรใหภายใน 1 ชวโมง ยาทจ าเปนตองใหตรงตามเวลา (real time) คอ กลมยาตาน

ไวรส (Antiretroviral drugs)

การบนทกใบ MARใบ Medication administration record (MAR)

Look Alike Sound Alike (LASA) Drugs

ยาทมลกษณะคลายกน ยาทมชอเรยกใกลเคยงกน ยาทมหลายความแรง


ยาทมลกษณะคลายกน (Look Alike)

Ranitidine กบ Simeticone


ยาทมลกษณะคลายกน (Look Alike)

Tolperisone กบ Naproxen


ยาทมชอเรยกใกลเคยงกน (Sound Alike)

Lorazepam กบ Loratadine


ยาทมชอเรยกใกลเคยงกน (Sound Alike)

Dopamine กบ Dobutamine


ยาทมหลายความแรง (Sound Alike)

ASA 300 mg VS ASA 81 mg

Ampicillin 250 mg VS Ampicillin 1 g

Propranolol 10 mg VS Propranolol 40 mg


แนวทางการปองกนโดยหองยา

งานบรบาลเภสชกรรม

งานบรบาลเภสชกรรม งานบรบาลเภสชกรรมผปวยใน งานบรบาลเภสชกรรมผปวยนอก งานเภสชกรรมปฐมภม

งานบรบาลเภสชกรรมผปวยใน Medication Reconcile Renal Dosage adjustment Chronic care Total Parenteral Nutrition (TPN) Extemporaneous preparation of eye

drops

Medication Reconcile

Medication ReconcileMedication Reconciliation form

Medication Reconcileรายการยาเดมใน MITNET

Renal Dosage Adjustment

Chronic care Compliance Counseling ประเมนการใชยาเทคนคพเศษ คนหา DRPs Discharge Counseling

Chronic care

Total Parenteral Nutrition เตรยม TPN ส าหรบผปวยเดก

Extemporaneous preparation of eye drops

เตรยมยาหยอดตาส าหรบผปวยเฉพาะราย Amikacin ED Cefazolin ED Amphotericin B ED

Dexamethasone ED 10%Phenylephrine +

1%Tropicamide eye drop

Extemporaneous preparation of eye drops

งานบรบาลเภสชกรรมผปวยนอก Ambulatory care HIV clinic TB clinic Warfarin clinic DM clinic Asthma/COPD clinic

งานบรบาลเภสชกรรมผปวยนอก

งานเภสชกรรมปฐมภม

ระบบยาและงานบริบาลเภสัชกรรม

Healthcare