နဒါန

၁။ မမြ နမနငငသညတငရငသနလမျေပါငစ မတငေနထငရန ငငတစခဖြ စသညင

အည မတကပြ နေသန ရ ရနယဥေကျမ၊ ဓေလထ တမ သမငေကေ နငအသသတ ရခသညပြ င

လမဘဝေနထငမပစမတညေသန မပြ ညေထနငစငငတစခဖြ စပါသည။ လငယဆသညမန အလန

အလနေကနငမျနက ပငဆငထနကေ သမျနဖြ စသညအတက ငငတစငင၏ အနနဂတ အေကနင

အဆသညလငယမျန၏ ဖဖြ တ တကမင စမရညအေပါတငတညမေနပါသည။ လငယမျနသည

ငင၏အဖတနေသန အရငအမြ စမျနဖြ စသညအနေလျနစန လငယမျနဖဖြ တ တကေရအတက

မျကေမနကကနလတင ရငမြ ပခြ ငပြ ရန အလနပငအေရကြ ပြ အေခြ ခလညကျပါသည။

၂။ ယေနကမဘနေပါတင လငယဦေရ တစဘလယခန ရရန ကမဘနလဦေရစစေပါင၏ ၁၈

ရနခငနခန ရပါသည။ ကမဘနလငယထ၏အေခြ အေနမန ေဒသမျနအကေ န၊ ငငမျနအကေ န၊ လအဖ

အစည မျနအကေ န၊ စပနေရ၊ လမေရ၊ နညပညနင ယဥေကျမအရ ကနဟမမျန မတညမမျနက

ဆရနစန မကြ ေတ ေနရပါသည။ လငယဦေရ၏ ၈၅ရနခငနမန ဖဖြ ဆ ငငမျနတင ေနထငလျက

ရပြ အနရေဒသတစခအတငမနပင ၆၀ ရနခငနခနရေနပါသည။

၃။ လငယဦေရအနညစမန လအသငအဝငတင အကျရစနဝငဆ ငပြ လအပေသန

သတငအချကအလက၊ ဗဟသတင ဝနေဆနငမမျနက ရရေနေသနလည လငယအမျနစမနမ

ဆငရ မပါမ၊ ကျန၊ မတနတမညမျမ၊ နမကျေသနပညနေရအဆငအတနင ပညနေရ လကလမ

မမမ၊ နမကျေသနကျနမနေရ၊ လငမတဆင ကစကေသနေရနဂါင အတချအငဗ အတရနယ၊

အဆငသငမဖြ စမ ကယဝနေဆနငရခြ င၊ မသနစမမ၊ လခြ မမရေသန ေနရနထငခင၊ အကေ မဖကမ

မျန၊ မငြ မချမေရ၊ ငငေရ၊ မယစေဆပြ ဿနန၊ တနတညမျမင သငတငေလျနကပတေသန

အလပအကငမရရခြ ငစေသန မပြ ဿနနအခကအခမျနက ရငဆငေနကေ ရပါသည။

၄။ လငယမဝါဒဆသညမန ငငတစငငရလငယမျန၏ လမေရ၊ စပနေရ၊ ငငေရ၊

ပညနေရ၊ ယဥေကျမ၊ ဖဖြ မ အနနဂါတအလနအလနေကနငမျနက မဖြ ညဆညငမည မဟနဗျဟန

လမေနချကမျနကငငေတနင သကဆငသမျနအနလမသ နဌနနချေဆနငရကငရန လအပေသန

အရငအမြ စမျန၊ ပပမမျန၊ ဝနေဆနငမမျနက စနစတကျေဖနေနထနေသန မေဘနငတစခဖြ စပါ

သည။ ထေကေ နငလမပတဝနကျငအတင ကျနမနကြ ခငပြ ငငေတနက ကနကယတညေဆနကင

မညစမရညပြ ညဝေသန လငယမျနေပါထနလနေစရန ေမျနမန ချက၊ လမစဥငရညရယချကမျန

ပါဝငပြ လကေတအေကနငအထညေဖန ေဆနငရကငမည တကျေသချနေသန မဟနဗျဟနမျန

2

အဖြ စ ေပြ နငလေပငရန လငယမဝါဒလအပပါသည။ လငယမဝါဒရမသနလျင လငယမျနစမရည

မမြ ငတငရနငပါဝငမ အခနကဏဍတမြ ငရန ရငလငတကျပြ ကျယပြ နေသနမေဘနငတစခက

သတမတေပငသညငအမျအထကေဖနပြ ပါပြ ဿနနမျနကေလျနနညပေပျနကေစမညဖြ စပါသည။

ေမျနမနချက

၅။ ငငတကနငရငေဘနငတနငမည ဖဖြ တတကေသန ဒမကေရစဖကဒရယ မပြ ညေထနငစ

ေပါထနလနေရအတက လငယမျနက အဓကအခန ကဏဍတစရပမေန၍ စညလ ညေတစနမဖြ င

ဦေဆနင ပေပါငမကြ ပမေဆနငရကလနငေစရန ေမျနမနပါသည။

ရညမနချက

၆။ ကျနမနကြ ခငေရ၊ ပညနေရ၊ လမေရ၊ စမရည၊ လကျငဝတ၊ လတနဖ င ဦေဆနင

မအရညအေသ၊ ပေပါငပါဝငေဆနငရကေရ စသညတတင သနတညမျ ဘကစဖဖြ တ တကေသန

လငယမျနအဖြ စ ပျ ေထနငေပပြ ငငသနေကနငလငယမျန ေပါထနလနရနရညမနပါသည။

လငယမဝါဒ၏ရညရယချကမျန

၇။ ေအနကပါတသည လငယမဝါဒ၏ ရညရယချကမျနဖြ စပါသည -

(က) အနနဂတတင တငပြ ည၏ အခနကဏဍအနလ၌ လငယမျန၏ ဦေဆနငမ

စမရညမြ ငတငငေရအတက လအပေသန အရညအေသပြ ညမသည ပညန

သငယေရအခငအလမမျန ေဖနထတေပငရန၊

( ခ) လငယမျန၏စမရည၊ ကျမကျငမင ထကတနေသန အလပအကငမျနရရ

ေစခြ င၊ တထငဖနတ ထတလပငသည အခငအလမမျနက ေဖနထတေပခြ င

မဖြ င ငင၏ စပနေရ ဖဖြ တ တကမတင ပါဝငလနငေစရန၊

( ဂ) စမအပချပမစမရည၊ ဦေဆနငမစမရည၊ ငငသနေကနငပသမင ပတသက

သည အရညအေသမြ ငမနလနခြ ငဖြ င တနဝနယမ၊ တနဝနခမစတဓါတက

ပျ ေထနငေပငရန၊

(ဃ) သပပ င နညပညန၊ တငရငသန စနေပငဘနသနစကန၊ ငငခြ နဘနသနစကန၊

လကသေ ကကတမပြ ဘနသနစကနင မျကမမြ ငစနေပ၊ ရ ရနယဥေကျမ ဓေလ

ထတမ ဖလယေရ အစအစဥမျနင ပတသကပြ မမြ ငတငေပရန၊

3

( င) မျ ဆကပနင လငမဆငရနကျနမနေရဗဟသတမျန၊ အေခြ ခကျနမနေရဆငရန

အချကအလကမျန လကလမမရရေစရန၊ စတကျနမနေရ အပါအဝင လအပ

ေသန ကျနမနေရဆငရနဝနေဆနငမမျနရရေစရန၊

( စ) အတရနယရေသနေဆဝါမျနင မယစစလမေစတတေသနအရနမျနက လငယ

မျနအတက ဘကေပါငစမထေရနကစနကနကယရန၊

(ဆ) ဇဝင သဘနဝပတဝနကျငထနသမေရင ဖဖြ မလအပချကတအကေ န

ဟနချကညမျတေရကဦစနေပသည ေရရညတညတေသန ဖဖြ မလပငန မျန

တင လငယမျန ကယပငအသစတဖြ င ပါဝငလနငရန၊

( ဇ) ငငေတန၏ ဖဖြ ေရလပငနမျနတင ဇဝင သဘနဝပတဝနကျငထနသမေရ

က ဟနချကညညေပါငစပေဆနငရကငေရအတက အမျ သနေရ စဆက

မပြ တဖ ဖြ တ တကမဆငရနလပငနမျနတင လငယမျန ကယပငအသစတဖြ င

ပါဝငလနငရန၊

( စျ) လငယဖ ဖြ မအစအစဥမျနက ငငအတငရ မဝါဒမျန၊ မဟနဗျဟန စမကနမျန

တင ထညသငငရန၊

(ည) အမျ သနရငကေ နေစေရ၊ အမျ သနသငမပြ ငလကခဏန တညေဆနကေရင ငင

ေတန တညေဆနကေရတင လငယမျန ဦေဆနငပါဝငမ တတကျကျပြ ဌနနေပရန၊

လငယမျနအကေ န မပြ ညေထနငစစတဓါတ ထနကနပြ နပနလနေစရန၊

( ဋ) အထအေလေပရမည လငယမျနက ခခြ နဆကဆခြ ငမကနကယေပရန၊ အခင

အလမမျန ဖနတေပရနင ငငေတန၏ လပငန စဥမျနတင ပါဝငေဆနငရက

ငရန၊

( ဌ) ငငတကနင ချတဆကေဆနငရကပြ ရငေဘနငတနငေသန လငယမျန

ေပါထကလနေစရန၊

( ဍ) လငယမဝါဒက လကေတအေကနငအထညေဖနရန အပြ ညအဝတနဝနယမည

ယတရန၊ လငယဖ ဖြ မ၊ အေခြ ခအေဆနကအအမျနေဖနထတရနင လငယဖ ဖြ မ

မမြ ငတငရနတင မပြ ညေထနငစအစ ရအဖ မျနင တငေဒသကြ ၊ မပြ ညနယအစ ရ

အဖ မျန၏ အခနကဏဍင ဘဏဍနရနပေငက တကျရငလငစန မပြ ဌနနေပငရန၊

4

( ဎ) လငယမဝါဒ အေကနငအထညေဖနမဆငရန ယတရနလညပတရနတင အမန

တကယ ထေရနကမနကနေသန အေကနငအထညေဖနငမ လပငန စဥမျန

အတက သကဆငရနင တငေဒသကြ ၊ မပြ ညနယအလက လငယေရရနမဝါဒ

ေပါထကလနေစရန၊

(ဏ) လငယမျနသည မငြ မချမမက ချစခငမြ တ ေသနပတဝနကျငတစရပက ဖနတ

ေဖနေဆနငငေစရနင မငြ မချမေရဖြ စစဥတင လငယမျန၏ပါဝငမ အခနကဏဍက

မမြ ငတငအနေပရန။

လငယမဝါဒေရဆမဖြ စစဥ

၈။ မမြ နမနငငသည လငယမဝါဒမရေသသည ကမဘနငင(၃၀)ေကျနထတင တစခအပါအဝင

မဖြ စသည။ မမြ နမနငငရ လငယမျနဖဖြ တတကမအတက လငယမဝါဒတစရပ ရရနလအပသညက

ေခတအဆကဆကအစရမျနက သရခေသနလည အခကအခအမျ မျင အေခြ အေနအရပရပ

ေကေ နင လငယမဝါဒေရဆငခြ ငမရခပါ။ လငယမဝါဒမရေသနလည လငယမျနငပတသကသည

အေရအရနင ကစစရပမျနက သကဆငရနဝနကြ ဌနနမျနင အဖအစညမျနက မဟနဗျဟနမျန

င လပငနစမချကမျနအရ ေဆနငရကခကေ ပါသည။ လအပချကမျနက အတငအတနတစခအထ

မဖြ ညဆညေပငေသနလည မပြ ပြ ညစေသနအေခြ အေနက ရရခခြ ငမရပါ။ အထသဖြ င ဝနကြ ဌနန

မျနအကေ န၊ အဖအစညမျနအကေ န၊ ေဒသတစခငတစခအကေ န ညငေဆနငရကမယတရန

ပပြ ငမမရသည အတက အခကအခမျနစနက ရငဆငခရပါသည။

၉။ ၂၀၁၂ ခစ မစတငပြ လငယအဖမျန၊ လငယကနရကမျနအချငချင၊ အပြ နအလန

ပေပါငချတဆကေဆနငရကမဖြ င ဦေဆနငကန အရပဖကအဖအစညမျန၊ ငငတကနအဖ

အစညမျနကမြ နမနငင၏ လငယမဝါဒပပပြ ငပြ ငဖြ စေပါလနေရတနအနေပခပါသည။ မမြ နမန

ငင၏ငငေရ၊ စပနေရ၊ လမေရအေခြ အေန မတညငြ မမမျနက မဝါဒေရဆေရဖြ စစဥအတက

ေနငေကေ နကေ နမမျန မဖြ စေစခသညကလည သငခနစနယဖယေတရခရပါသည။

၁၀။ ၂၀၁၆ခစ၊ မပြ ညသအစရလကထကတငမ လငယမဝါဒေရဆေရသည ဦစနေပ

မဖြ စလနသညမ အစပြ ကန ဤမဝါဒဖြ စေပါလနေရအတက အေခြ အေနေကနငမျန ေပါေပါကလနခ

ပါသည။ လငယမျနဘကမလည လငယကနယကမျန၊ အဖအစညမျန ပပပြ ငပြ ငလပရန

ေဆနငရကေနချနဖြ စသညအတက တကကြ ပြ လငယေကနငကျလလနသ လငယမျနပါဝငရန

5

အဆငသငဖြ စလနပါသည။ မပြ ညေထနငစသမတတမြ နမနငငသည လငယမျန၏အရညအေသ၊

စတဓါတ၊ စမအနငအလနအလနမျနက ယကေ ညသညနညတ ငငတ တကဖဖြ ေရ၏ အေခြ ခ

ကျပြ တနဖရေသန အရငအမြ စတစခအဖြ စ မတယပါသည။ ထေကေ နင ငငေတနအစရ၏

လမေနမဖြ င လမဝနထမ၊ ကယဆယေရင မပြ နလညေနရနချထနေရဝနကြ ဌနန၊ ကျနမနေရင

အနကစနဝနကြ ဌနန၊ ပညနေရဝနကြ ဌနနတငအတ လငယမျနမဦေဆနငပါဝငေသန လငယ

မဝါဒ ေပါေပါကလနေရေကနမတ အဆငဆငဖ စညကန လပငနမျနစတငငခပါသည။ ထမ

ေကနမတ အဆငဆငတငလည လငယကယစနလယမျနပါဝငကန ဖစညထနရပြ လငယမျန၏မ

သေဘနထန၊ လငယမျန၏အသင လငယမျန၏အကြ ဥနဏက အေခြ ခကျကျရယငရန စမ

ေဆနငရကခပါသည။ ထသေရဆရနတင လအခငအေရ စချနစေနမျန၊ ငင၏အေနအထနအရ

မတကပြ နမမျန၊ ေမြ ပြ ငလအပချကမျန၊ လကရကျငသေနေသနအခြ နမဝါဒမျန၊ အမျ သနအဆင

မဟနဗျဟနမျနင ေသဖမမရေအနင စဥစနသသပခပါသည။

၁၁။ တငေဒသကြ /မပြ ညနယအလက လငယေဆ ေပမျန၊ ဖရမမျနညငမမျနက အတတ

ငဆ ကျယကျယပြ နပြ နေဆနငရကခသညအပြ င သတငစန၊ ေရဒယ၊ ရပမြ ငသကေ န အစအစဥ

မျနဖြ ငလည တစငငလရ လငယမျန၊ စတဝငစနသမျန သရ ငရနင အကြ ပြ ငရန စစဥ

ေဆနငရကခသည။ ထအပြ င လငယမျန၏ သေဘနထနအမြ င ေကနကခခြ ငက ကငဆင၍

လညေကနင၊ အငတနနကလမကနရကမလညေကနင မပြ လပခကေ ပါသည။ တငေဒသကြ ၊

မပြ ညနယကယစနပြ လငယကယစနလယမျနက လငယမျနကယတငေရချယသတမတပြ ေကနမတ

အသသတင ပါဝငငရန ဆဖြ တချကချခကေ ပါသည။

၁၂။ လငယမျနင သကဆငေသနအေကေ နငအရနင ကစစရပမျနမန တစခငတစခ ဆကစပ

ေနသညဖြ စရန အစ ရဌနနအချငချင၊ အဖအစညအချငချငင သကဆငသအချငချင ပေပါင

ေဆနငရကမလအပသညမန ထငရနသည။ ထေကေ နင ဝနကြ ဌနနမျန၊ ကလသမဂဂအဖအစညမျန၊

လမေရအဖအစညမျန၊ လထအေခြ ပြ အဖအစညမျနင လငယအဖမျန ချတဆကေဆနငရက

ငမညလကေတကျေသန ယတရနတစခေဖနေဆနင မပြ ဤမဝါဒက ေရဆခပါသည။

၁၃။ မမြ နမနငငလငယမဝါဒေရဆေရဆငရန မကေ မေရဆေရ အဖအစညအေဝ(၃)မကြ မ၊

လပငန ေကနမတအစညအေဝ(၂)မကြ မငဗဟေကနမတအစညအေဝ(၁)မကြ မတကျငပေဆနငရက

ခပြ လငယမဝါဒေရဆေရဆငရန ေကနမတ(၃)ရပေတဆပက (၂၄.၈.၂၀၁၇)ရကေနတင ဗဟ

ေကနမတဝင မပြ ညေထနငစဝနကြ (၃)ဦငအတ ကျငပပြ လပခ ပြ ဤလငယေရရနမဝါဒက

6

သကကရနဇ ၁၃၇၉ ခစ၊ တနေဆနငမနလဆတ၊ ၅ ရက (ခရစစ ၂၀၁၇ ခစ၊ ဝငဘနလ ၊ ၈ရက)

ေနတငအတညပြ ပြ ဋဌနနခပါသည။

လငယမဝါဒေရဆေရအတက အေခြ ခအေကေ နငအရနမျန

၁၄။ မမြ နမနငငသည အေရေတနငအနရေဒသတငတညရပြ ဧရယနအကျယအဝန၂၆၁,၂၂၈

စတရနမငကျယဝနေသနငငတစငငဖြ စ၍ အပပငရနသဥတစ မေသနငငဖြ စပါသည။ ပထဝ

အေနအထနအရ ေတနငတနမျန၊ ေမြ ပြ နေဒသမျန၊ ကမရ တနေဒသ၊ မမြ စဝကျနေပါေဒသ၊ မမြ စ

ေချနငအငအင၊ သစေတနမျနင တငထကသယဇနတမျနရေသန ငငတစငငလညဖြ စပါသည။

၁၅။ မမြ နမနငငသည ကမဘနလမအသကအဝနတင ကလသမဂဂအဖ ဝင ငငတစ ငငအဖြ စ

ရပတညလျကရပြ ကေလသငယအခငအေရဆငရန သေဘနတစနချပ၊ အမျ သမမျနအန နည

မျ စဖြ င ခခြ နမပေပျနကေရဆငရန သေဘနတစနချပင မသနစမသအခငအေရမျန ဆငရန

သေဘနတစနချပတက လကမတေရထထနပြ ဖြ စပါသည။ ထမပြ င အပြ ညပြ ညဆငရန လအခင

အေရေကေ ငြ နစနတမအရ လအခငအေရဆငရနမျနကလည အေလထနလကနနရမည ငငတစ

ငငဖြ စပါသည။

၁၆။ ၂၀၁၄ခစ၊ လဦေရငအမအေကေ နငအရန သန ေခါငစနရငအရ မမြ နမနငငရ လဦေရ

စစေပါငမန၊ (၅၁.၄) သန ရပြ အမျ သန၊ အမျ သမအချမန (၉၃၁၀၀) အချ ဖြ စသည။ လငယ၏

အဓပပါယဖငဆချကအတက အကြ ဝငငေသန အသကအပငအခြ နအလက လဦေရအချအစန

မန ေအနကပါအတငဖြ စသည -

(က) ၁၅စမ ၁၉စ ၉.၂၀ %

( ခ) ၂၀စမ ၂၄စ ၈.၆၁ %

( ဂ) ၂၅စမ ၂၉စ ၈.၂၅ %

(ဃ) ၃၀စမ ၃၄စ ၇.၇၅ %

အမျ သမဦေရက အမျသနဦေရထကမျနေနရေသန အေကေ နငအရငမျနတင မဖြ စငေခြ ရသည

မန ေရ ေပြ နငသနလနခြ ငင အမျ သနမျန၏ ေသဆမနမြ ငမနခြ ငေကေ နင မဖြ စငပါသည။

လငယလရယမျနပါဝငေသန ၁၅စမ ၆၄စရ အလပလပငေသန လဦေရအချအစနမန ၆၅.၆%

7

ရေနရန လဦေရပညနရငမျန၏အဆအရ ထသမျနပြ နေနခြ ငသည “လဦေရဆငရန ဆလနဘ”

မဖြ စပြ ဆယစစစစအတင အကျ ရစနအသချငလျင တငပြ ညတစပြ ည၏ဖ ဖြ တတကမက

အေထနကအကပြ ငေကေ နင ေတ ရရပါသည။

၁၇။ တစငငလ အတငအတနအရ စနတတေမြ နကမနသည ပျမမျ ၈၉.၅ % ရေသနလည

ရမပြ ညနယ၊ ကရငပြ ညနယင ချငပြ ညနယတတင စနတတေမြ နကမနမျန နမကျေနေသ

ေကေ နင သန ေခါငစနရငက ေဖနပြ ပါသည။ အသက ၁၅ စမတငမ အမျ သန၊ အမျ သမ

ေကျနငေနမပမနဏမန မကနခြ နေသနလည အသက ၁၅ စအထကေရနကေသနအခါ အမျ သမ

ဦေရငငယဥလျင အမျ သမမျနေကျနငတကနသညေလျနနညသနသညက ေတရရပါသည။

အသကအရယကြ လနသညင အမျ သမမျန၏ စနတတေမြ နကမန ကျဆငလနပါသည။

၁၈။ အလပလကမ နမန တစငငလအေနဖြ ငကေ ညလျင အသက ၁၅ စမ ၆၄ စ အတငရ

လဦေရ၏ ၄ % မဖြ စပြ ၊ မနပြ ညနယ၊ ကရငပြ ညနယင ရခငပြ ညနယတတင အလပလကမန ပမ

မမြ ငမနေကေ နင ေတ ရရပါသည။

၁၉။ လဦေရစစေပါင၏ ၄.၆%မန မသနစမ မတစမျ က အနညဆခစနေနရပြ အမျ

သမမျန၏ မသနစမ မ ရနခငနက အမျ သနမျနထကပေကေ နင ေတရရပါသည။ မသနစမမ

အမျ အစနတင ၂၀၁၄ခစ၊ အမအေကေ နငအရနသနေခါငစနရငအရ အသက(၁၅-၃၄)စ

အတငရ မသနစမ လငယမျနမန (အမြ ငအနရချတယငသ-၅.၃၀%၊ ကယအ ကဂါမသနစမသ-၈.၄၉%၊

အကေ နအနရ မသနစမ သ - ၈.၆၄%၊ ဉနဏရညမမ - ၁၂.၄၁%) အမြ ငအနရချတသ အနလ၏

၁၃.၇၈ % မန အသက ၁၅ စမ ၃၄ စအတငရသမျနဖြ စသည။ ကယအ ကဂါ မသနစမ သ အနလ၏

၉.၁၃ %မနအသက ၁၅ စမ ၃၄ စအတငဖြ စပါသည။

၂၀။ တစငငလ ၏ေမနကေ မမန လဦေရတစေထနငတင ၁၈.၉ ေယနကဖြ စပြ ၊

ေကျလကေဒသ၏ေမနကေ မမန မမြ ပြ ထက ပမ မြ ငမနပါသည။ အသကအရယအလက ေမဖန

ငမ နက ေလလနရနတင ၁၅ စင ၁၉ စအကေ န ဆယေကျနသကေမဖနမနသည

မနကေလ ၁၀၀၀ ဦတင ၃၃ ဦ မဖြ စပြ အေရ ေတနငအနရေဒသတငငငမျနင ငယဥလျင

အနညငယမြ ငမနသညက ေတရရပါသည။ ထအပြ င အသက ၁၅ စမ ၂၄ စအတင လငယ

လရယမျန၏ ၇၅ % ေကျနသည အမေထနငမကျေသသမျန မဖြ စေနပါသည။ ေမဖနပြ ကေလ

8

ေသဆမမျနတင မမြ ပြ ငေကျလကငယဥပါက ေကျလကေဒသမျနတင အဖြ စမျနသညက

ေတရရပါသည။

၂၁။ မပြ ညတငေပြ နငေရေနထငသဦေရ စစေပါင၏ ၃၄ %မန အလပအကငရနေဖရနအတက

ေပြ နငေရ မခြ ငဖြ စပြ ၊ ၀.၇၈ %မန နယေမြ ေဒသမတညငြ မမေကေ နင ေပြ နငေရ ေနထငရခြ ငဖြ စ

ေကေ နင သန ေခါငစနရငကဆပါသည။

၂၂။ တကျေသန သေတသနအေထနကအထနမျန မရေသေသနလည လငယမျန၏

ကျနမနေရ၊ ပညနေရ၊ ဖဖြ ေရအေခြ အေနမျန နမကျေနမမျနက ေနရနေဒသအချ တင ခစန

ေနရေကေ နင လငယေဆ ေပမျန၊ သေဘနထနစစတမေကနကယမမျနက သကေသထ လျကရ

ပါသည။ လကရအေခြ အေနတင မမြ နမနငငသည ဒမကေရစတညေဆနကေရ ကနလတင

ရေနေသနလည ငငေရ၊ စပနေရ၊ လမေရ၊ မငြ မချမေရတင တညငြ မမ လေလနကစန

မရေသပါ။ ေနရနေဒသအလက သစေတနပြ နတမမျန၊ သယဇနတအလနအကျ သစမမျနရေနပြ

အကျ ဆကအရ ရနသဥတ ေပြ နငလသည ဆငပနဆကျ မျနက ထခကခစနရသည အေခြ အေန

တငလညရေနပါသည။ တရနဥပေဒစ မေရ အနနညေနသညအတက လငယမျနအပါအဝင

မပြ ညသလထ၏ဘဝလခြ ေရ အထသဖြ င အမျ သမငယမျန၏လခြ ေရင အတရနယကငရင

ေရကဏဍတင လအပချကမျန ရေနပါသည။ ထမျမက ပညနေရ၊ စပနေရင အလပအကင

အခငအလမမျန နမကျေနခြ င၏ အကျ ဆကအဖြ စ ေပြ နငေရသနလနခြ င၊ မပြ ညပငငမျနသ

ထကခနခြ ငအပြ င လကနကခရသည မပြ ဿနနမျနလည ဆငပနဖြ စေပါလျကရပါသည။

၂၃။ လငယမျန၏ အေရအရနကစစရပမျနတင လငယမျနကယတင ပါဝငငမအေခြ အေန

နညပါသညငအမျ လငယဖ ဖြ တ တကေရလပငန မျနက ပပြ ငစနအေကနငအထညေဖနရနတင

လအပချကမျနစန ရေနပါသည။ လငယမျန၏ အေခြ ခအရညအေသမျန တ တကေရ၊ ကယတင

ကယကျပါဝငမရရေရ၊ ဆဖြ တချကချသည လပငန စဥမျနတင လငယမျန၏အသင သေဘနထန

မျန ထငဟပငေရတသည အေရတကြ လအပေနေကေ နင ေတ ရရပါသည။

လငယမဝါဒ၏အေခြ ခမမျန

၂၄။ လငယမဝါဒ၏အေခြ ခမမျနမနေအနကပါအတငဖြ စသည -

(က) လငယမဝါဒသည အမျ သနအဆင ေမျနမနချကမျန၊ အခြ နမဝါဒမျန၊ မဟန

ဗျဟနမျန၊ လမေရရနင ယဥေကျမဝနကျငင လကေလျနညေထမရရမည။

9

( ခ) လငယတ၏ရပပင၊ စတပင၊ ငငေရ၊ ပညနေရ၊ လမေရ၊ စပနေရဆငရန

လအပချကမျနက မဖြ ညဆညငရမည။

( ဂ) လအခငအေရဆငရန အေခြ ခစချနစေနမျနင ကကညရမည။

(ဃ) ဥပေဒပြ ေရ၊ အပချပေရအပါအဝင ကဏဍေပါငစက အတတက ပေပါင

ေဆနငရကေစပြ ေရရညဖဖြ မဖြ စစဥတငတင အရညအချငပြ ညမေသန လငယ

မျနပါဝငငမည အေနအထနတစခက ေဖနေဆနငေပငရမည။

(ငငေတနတညေဆနကေရဖြ စစမျနတင လငယမျန ပေပါငပါဝငငမည

အခငအကျငက ေဖနေဆနငေပငရမည)

( င) လငယမဝါဒက အေကနငအထညေဖနေဆနငရနတင ကျန၊ မ လငစတကငေတမ

င လငဝေသသခယမအရလညေကနင၊ ရ ရနယဥေကျမအရလညေကနင၊

ယကေ ညကကယမ ဘနသနတရနအရလညေကနင၊ လမျအရလညေကနင၊

ဘနသနစကန အရလညေကနင၊ မသနစမ မအရေသန လညေကနင၊ ရပပငင

စတပငဆငရန အေခြ အေနအရလညေကနင စသည ခခြ နဆကဆမမျန လဝ

ကငရငရမည။

(စ) လငယမျန၏ေနရပ၊ မကြ ပြ ငေသနပတဝနကျင၊ မသနစ၏လမစပနေရ အေခြ

အေန င ကယပငလမဘဝပစမျန မတကပြ နခြ ငက အသအမတပြ သည။

(လငယမျန၏ ေနထငရနဌနေန၊ မကြ ပြ ငေသနပတဝနကျင၊ မသနစ၏ လမ

စပနေရအေခြ အေနင ကယပငလမဘဝပစမျန စသည မတကပြ နမမျနက

ေလစနတနဘ ထနအသအမတပြ ရမည)

(ဆ) ေဒသတငင ငငတကန သေဘနတညမမျနက အေလထနသည။

(ဇ) လငယေရရနမဝါဒက လကေတအေကနငအထညေဖနေဆနငသညအခါ တနဝန

ယမ၊ တနဝနခမက ရရမည။

(ဈ) တငေဒသကြ ၊ မပြ ညနယအလကင လမျစအလကအထ မတကပြ နေသန

လငယမျန သနတညမျ ဖဖြ တ တကငမအတက အေခြ ခေကနငမျနရသည။

(တငေဒသကြ /မပြ ညနယင လမျစေဒသရ မတကပြ နေသန လငယမျနအတက

သနတညမျေသန ဖဖြ တ တကငေရက အေခြ ခရမည)။

10

အဓပပါယဖငဆချကမျန

လငယ

၂၅။ လငယဆသညမန အသကအပငအခြ န ၁၅ စမ ၃၅ စအတငရ မမြ နမနငငသနမျနက

ဆလသည။

အထအေလေပရမညလငယမျန

၂၆။ ေအနကေဖနပြ ပါတသည အထအေလေပစဥစနရမည လငယအမျ အစနမျန မဖြ စပါသည-

(က) မသနစမ လငယမျန(အမြ င၊ အေပြ န၊ အကေ န၊ ဉနဏရည၊ ကယခဓန)၊

( ခ) ကနကယေစနငေရနကမေပရန လအပေသနလငယမျန (မဘမင အပထန သမ၊

လမေပါေရနကေလလငလငယမျန)၊

( ဂ) ေရ ေပြ နငလပသနလငယမျန(မပြ ညတင၊ မပြ ညပ)၊

(ဃ) သဘနဝေဘအတရနယ၊ လတပြ လပေသန အတရနယခစနေနရသ လငယမျန၊

ေနရပစနခန ထကေပြ တမေရနငေနရသမျန( စစေဘသငေဒသမ လငယမျန)၊

( င) မတကပြ နစန လငစတကငေတမင လငဝေသသခယမရသည လငယမျန

(LGBT- အမျ သနချင၊ အမျ သမချငချစသမျန၊ အမျ သန/သမ စမျ လ

ချစသမျန၊ ဆနကျငဘကလငသ ေပြ နငလခယေနထငသမျန၊ ေမရနပါလငအ ကဂါ

စမျ စလ ပါသမျန)၊

( စ) တငရငသနမျယစမျနင ေဝလေဒသမ လငယမျန၊

(ဆ) လကနကခရခြ ငမ မပြ နလညလတေမြ နကလနသမျန၊ ကေလစစသနအဖြ စမ

မပြ နလညလတေမြ နကလနသမျန၊

( ဇ) မယစေဆဝါစေနသ လငယမျနင ေဆဖြ တပြ သလငယမျန၊

(စျ) ခခအနကျဆငမေရနဂါ ကစကခလငယမျန၊

(ည) လငလပသနလငယမျန၊

( ဋ) သကငယမဒနမကျလနခရသမျန။

11

အစရအဖ

၂၇။ မပြ ညေထနငစအစရအဖ ၊ တငေဒသကြ သမဟတ မပြ ညနယအစ ရအဖ ၊ ေနပြ ညေတန

ေကနငစ၊ ကယပငအပချပခငရတငဦစအဖင ကယပငအပချပခငရေဒသဦစအဖ အနလ

ပါဝငသည။

ဝနကြ ဌနန

၂၈။ လငယေရရနမဝါဒတင ေဖနပြ ပါရေသနအခနကဏဍအလက အေကနငအထညေဖန

ေဆနငရကရမည အဓကဦေဆနငေသန ဝနကြ ဌနနမျနင ဆကစပဝနကြ ဌနနမျနအနလ အကျ

ဝငသည။

အဓကဦေဆနငေသနဝနကြ ဌနနမျန

၂၉။ ေအနကပါဝနကြ ဌနနမျနက အဓကဦေဆနငပါသည-

(က) လမဝနထမ၊ ကယဆယေရင မပြ နလညေနရနချထနေရဝနကြ ဌနန၊

( ခ) ကျနမနေရင အနကစနဝနကြ ဌနန၊

( ဂ) ပညနေရဝနကြ ဌနန။

လငယစငတန

၃၀။ အပညန၊ အနကစနလပရနမမျန အပါအဝင လငယေရရနကစစရပမျနေဆနငရကငပြ

အချငချင အပြ နအလန ထေတဆကဆသငယငမည ေနရနက ဆလသည။

အဖအစညမျန

၃၁။ အဖအစညမျနဆသညမန လငယမဝါဒတင အကျဝငေသန အေကနငအထညေဖန

ေဆနငရကရမည လပငန မျနင ပတသက၍ ပါဝငေဆနငရကလျကရသည လငယအဖအစညမျန၊

လငယကနရကမျနငသမဂဂမျန၊ အစ ရမဟတေသန မပြ ညတင၊ မပြ ညပ အဖအစညမျန၊ ငငတကန

အဖအစညမျန၊ လမေရအဖအစညမျန၊ ရပရနအေခြ ပြ အသငအဖမျနင အရပဖကလမအဖ

အစညမျနအနလ အကျဝငသည။

12

လငယေရရနေကနမတ

၃၂။ လငယေရရနေကနမတဆသညမန လငယေရရနကစစရပမျနက ေဆနငရကရန မပြ ညေထနငစ

အစ ရ၊ တငေဒသကြ သမဟတ ြပညနယအစရ၊ အရပဖကလမအဖအစညမျန၊ ပညနရငမျန၊

(အသပညန၊ အတတပညန) င လငယမျနအကေ န ေပါငစပဖစညထနေသန ေကနမတအဆငဆင

က ဆလသည။

လငယမဝါဒအဓကကဏဍမျန

၃၃။ လငယမဝါဒတငပါဝငေသနအဓက ကဏဍမျနမန ေအနကပါအတငဖြ စပါသည-

(က) ပညနေရ။ ေအနကပါသတမတချကမျနပါဝငပါသည -

( ၁) “အေခြ ခပညနေရ”က လငယတင လကလမမ အခမသငယငရန၊

( ၂) လကေတလပငနခငင အဝငဂငကျဖြ စေစမည “နညပညနငသကေမ

ပညနေရ”တေပြ ည လကလမမသငယငရန၊

( ၃) ေကျနငသငခနစနမျနတင တငရငသနလမျ အသသ၏ ယဥေကျမင

ဓေလထ တမ၊ သမငေကေ နငအမနင အမျ သနကေ နအငလကခဏန အေမ

အစမျနက အချငချငအပြ နအလနေလစနမြ တ တတရန၊ ကယကျင

တရနင ကျငဝတသကခနတနဖမျနက ထနသမတတရန ရညရယသည

သငခနစနမျန ထညသငသငကေ နရန၊

( ၄) သငကေ နသငယမလပငနစဥတင ေပျနရင၍ စတဖစမကငေသန ခခြ န

ဆကဆမကငပြ လခြ မရေသန ပညနေရသငယမ ဝန ကျငဖနတေပရန၊

( ၅) ပညနသငကေ နေရတင အသကေမမပညန ေပါငစပသငကေ နေပေသန

နညပညနသငတနေကျနငမျန၏ အေရအတကင အရညအေသ တ တက

ေအနငေဆနငရကရန၊

( ၆) ပညနေရစနစတင လကေတလပငနခငင ဆကစပေသနအခငအလမမျန

ထညသငေပရန၊

( ၇) အေခြ ခပညနေကျနင သငရေန တမမျနတင အေခြ ခကျနမနေရ၊ မျ ဆက

ပနကျနမနေရ၊ ကျန၊ မေရရနင လငစတကပြ နမ၊ မသနစမမ သေဘန

13

တရန၊ အခြ နကျနမနေရကစစရပမျနပါဝငသည ဘဝတကတန ကျမကျင

စရန ဘနသနရပင မပြ ညသနတဘနသနရပက ထေရနကစနသငကေ နရန၊

( ၈) ပညနေရအဆင အနလတငလည ေကျနငထကမနက ေလျနချငမည

နညလမမျန ေဖနေဆနငရန၊

( ၉) အသကေမဝမေကျနငဆငရန ေလကျငသငတနေကျနငမျနက ဖငလစပြ

လငယမျနင အထအေလေပရမညလငယမျန လကလမမ တကကြ စန

သငယငရန၊

(၁၀) ပညနေရတင သငယရန အခကအခရသမျနအတက ေကျနငပြ ငပ ပညနေရ

အစအစဥမျန၊ အချနပငပညနသငကေ နခင အစအစဥမျန၊ အနလငပညနေရ၊

ညေကျနငအစအစဥမျန၊ ေဒသအသသရ တကကသလမျနတင ရ ချနမပြ ငပ

ဒပလမနသငတနမျန ပညနသငေထနကပေကေ အစအစဥမျနင

ေကျနငသနေချေငစနစမျန ေဆနငရကရန၊

(၁၁) တငရငသနလမျမျန၏ အမျ သနပညနေရေကျနငမျနက သကဆငရန

တငရငသနမျန ေနထငေသနေဒသမျနတင လတလပစနဖငလစ

တညေထနငငခငရရန၊

(၁၂) မဘ၊ ဆရန၊ ေကျနငသန၊ ရပရန ပေပါငေဆနငရကမက အနေပရန၊

(၁၃) ေကျနငသန/ဆရနသမဂဂမျန၊ အဖအစညမျန လတလပစန ဖစညခင

ရရရန၊

(၁၄) ေကျနငသနလငယမျနအတင အနကစနက ထေရနကစန လပရနကစနင

ေစေရအတက လအပေသန အနကစနကင/အနကစနရမျန တညေဆနက

မပြ ပြ ငေပခြ င၊ အနကစနနညစနစမျန သငကေ နေလကျငေပခြ ငတ

ေဆနငရကရန၊

(၁၅) အဆငမြ ငပညနကဏဍတင ငငေရဆငရနဘနသနရပမျန၊ မငြ မချမေရ

ဆငရန ဘနသနရပမျန၊ မပြ ညသေရရန စမအပချပမင စမခနခမဆငရန

ပညနရပမျန ထညသငသငကေ နေပရန။

14

( ခ) ကျနမနေရ။ ေအနကပါသတမတချကမျန ပါဝငပါသည-

( ၁) အသကအရယင ညမျေသန ကျနမနေရ၊ မျ ဆကပနင လငမဆငရန

ကျနမနေရ ဗဟသတမျန လကလမမရရေရအတက ေကျနငတငင

ေကျနငပြ ငပပညနေပ အစအစဥမျနက ေနရနေဒသအသသင လအပ

ချကအလက မပြ လပေဆနငရကရန၊

( ၂) လငယမျန၏ စတပငင ရပပငဆငရန ကျနမနကြ ခငေရအတက လငယ

မျနက ယကေ ညကစနေသန ကျနမနေရေစနငေရနကမ စနစတစခ

လကလမမ (အဖ န သကသန(သမဟတ)အခမ) ရရေစရန၊

( ၃) ကျနမနေရအဆငအတနမြ ငမနေစမည အစအမမျန၊ အနဟနရ အစအစဥမျန

င တစကယေရင ပတဝနကျငသနရငေရအစအစဥမျန လကလမမ

ရရေရ ေဆနငရကရန၊

( ၄) ေဆရကြ မျနင ေဆေပခန မျနတင ဆယေကျနသကမျနအန ကျနမနေရ

ေစနငေရနကမ စနစတကျေပငမည ဌနနမျန (သမဟတ) ေနရနမျန စစဥ

ထနရရန၊

( ၅) အေခြ ခမျဆကပန ကျနမနေရဗဟသတမျနင ဝနေဆနငမမျနက အေခြ ခ

၍ လငယမျနအေနမဖြ င တနဝနသေသန မဘမျနအဖြ စ ခယငေစရန၊

( ၆) အမျ သမငယမျနအတက ကယဝနေဆနငစဥ၊ မဖနစဥ၊ မတငကနလင

ကယဝနပျကကျခြ ငမျနတင အရညအေသပြ ညဝေသန ဝနေဆနငမမျန

လကလမမ အချနမ ရရေစရန၊ သနဆကခြ နေဆ အပါအဝင အရညအေသ

မမြ င မျ ဆကပနကျနမနေရ ေစနငေရနကမမျန လကလမမ အချနမရရ

ေစရန၊

( ၇) လငယမျနအကေ န ကျနမနေရ အသပညနပြ နပနေရင ကျနမနေရင

ဆကယေသန ကစစရပမျနဆငရန လထစစတမမျန၊ သေတသနမျန မပြ လပ

ရနတင လငယမျနကယတင ပါဝငငေစရန၊

( ၈) အကေ မဖကမ၊ လကနကမင လငပငဆငရန၊ ရပပငဆငရန၊ ေခါငပဖြ တ

အမြ တထတခြ ငခခရေသန လငယလရယမျန၊ ပဋပကခအမျ မျ င ရငဆင

မကြ ေတ ေနရေသန လငယလရယမျနအတက ရပပငငစတပငဆငရန

15

အရညအေသပြ ညဝသည ကျနမနေရဝနေဆနငမင လမေရဆငရန

ဝနေဆနငမတ ရရေရေဆနငရကေပရန။ (တငေဒသကြ / မပြ ညနယ

အဆငေဆရမျနတင One Stop Service မျနအဖြ စ အခြ နသကဆငရန

တနဝနရသမျန (မခငဆရနဝန၊ ေရ ေန၊ ဥပေဒပညနရင၊ လမဝနထမ)

စသညတင ချတဆကေဆနငရကရန။

(ဂ) မယစေဆငအခြ နေသနေဘဖြ စေစတတသညအ တရနယမျန။ ေအနကပါ

သတမတချကမျနပါဝငပါသည-

( ၁) လငယမျန၏ ကျနမနေရ၊ ဖဖြ ေရက ထခကခြ မေခြ နကေစလျကရေသန

အရက၊ ေဆလပ၊ ေဆရကကြ ၊ မယစေဆဝါင စတကေပြ နငလေစ

တတေသနေဆဝါမျန အတရနယမ ထေရနကစန ကနကယေပရန၊

( ၂) လငယမျန မမကယမမယကေ ညမတတကေစပြ စဥစနဆငခြ ငငစမ

မမြ ငတငေပသည ဘဝတကတန ကျမကျငစရနသငတနမျန ကျငပပြ လပ

ေပခြ င၊ မယစေဆ၏ေဘအတရနယမျနင အကျ ဆကမျနက ပမသရ

လနေစရန၊ သကရယဆငတ ပညနေပ အစအစဥမျနကေဆနငရကခြ င၊

တရနမဝင မယစေဆ၊ စတကေပြ နငလေစတတေသန ေဆဝါမျန၊ အရက

င ဘယန စလမခြ ငအတရနယမ ကငေဝေစရန၊ ပညနေပခြ င တက

ေဆနငရကခြ ငအနဖြ င မယစေဆငအတ ေနနကဆကတ အတရနယမျနက

ကယတင ကယကျသရနနလညပြ ေရနငရနငေစရန၊

( ၃) တရနမဝင မယစေဆဝါစကပျထတလပခြ င၊ ေရနငချခြ င၊ မဖြ နဖြ ခြ င

င လကဝယထနရခြ ငတမ တနဆရနတင တရနဥပေဒစမေရ အေလ

ေပ ေဆနငရကရန၊

( ၄) ေဒသငကကညေသန ဘနအစနထသမျန ထေရနက လေလနကစန

စကပျငေရေဆနငရကေပရန၊ အနမခချကရေသန ေစျကကရနေဖေပရန

င ေဒသဖ ဖြ ေရ လပငန မျန အရနအဟနမြ ငေဆနငရကေပရန၊

( ၅) မယစေဆစခသမျနအန ကသေပရန၊ မပြ နလညထေထနငေပရနင လမ

အသငအဝငအတငသ မပြ နလညေပါငစညဝငေရနကငရန အတက

မပြ နလညထေထနငေရဌနနမျနက တ ချဖငလစရန၊

16

( ၆) မယစေဆဝါင စတကေပြ နငလေစတတေသန ေဆဝါမျနဆငရန ဥပေဒ

အတင အေကနငအထညေဖနရန။

(ဃ) အနကစနငအပနေဖြ ခြ င။ ေအနကပါသတမတချကမျနပါဝငပါသည-

( ၁) လငယမျန အနကစနကစတဝငစနပြ ေနစဥလပရနကစနလနေစေရ

အတက ပညနေပေဟနေပြ နခြ င၊ အနကစနသငတနမျန ဖငလစေပခြ င

င အနကစနအေထနကအကပြ ပစစညမျန ေစျနသကသနစနဝယယ

အသပြ ငေအနင စစဥေပရန၊

( ၂) အနကစနကဏဍတင ရနပေငပမတမြ ငပြ မသနစမ အနကစနသမနမျန

အပါအဝငလငယအနကစနသမနေကနငမျန ေပါထကလနေစေရ အတက

မမြ နယတငတငအနကစနကင၊ အနကစနရမျနပြ ပြ ငမမမခြ င၊ဖြ ညဆည

တညေဆနကေပခြ ငမျန ေဆနငရကေပရန၊

( ၃) မမြ နမနရရန အနကစနနညမျနင ေဒသအလကရေသန အနကစနနည

မျနက ထနသမမြ ငတငရနင ငငတကနအနကစနနညမျနကလည

ေလလနလကစန၍ ကျမကျငမရေစေရ အထအေလထန ေဆနငရကရန၊

( ၄) အေခြ ခပညနေကျနငေပါငစ အနကစနပြ ငပမျန၊ တကကသလ/ေကနလပ

ေပါငစ အနကစနပြ ငပမျန၊ တငေဒသကြ င မပြ ညနယအနကစနပြ ငပ

မျန၊ ဝနကြ ဌနန ေပါငစအနကစနပြ ငပမျန၊ အမျ သနအနကစနပေတန

မျန ပမနကျငပေပခြ ငဖြ င လငယမျနအနကစနက ပမစတပါဝငစန

လနပြ လငယမျဆကသစ အနကစနသမနမျနအဖြ စ ေမထတေပရန၊

( ၅) လငယမျန ခရ သနခြ ငင ေဒသတရ၊ ဗဟသတကြ ယဝခြ ငက အနေပ

မမြ ငတငရနအတက လအပေသနအစအစဥမျနက လမအဖအစညမျန၊ စပန

ေရလပငနရငမျနင ချတဆကေဆနငရကေပရနင လငယတညခ

ရပသနမျနက ခရ သနေဒသမျနအတင တတငသမျ တညေဆနကေပရန၊

( ၆) ေခါငေဆနငမ၊ သတတ ၊ စညကမ၊ သဘနဝင ပတဝနကျငက မမြ တေစရန

အတက လငယမျနအကေ န စနစနလပေဆနငမမျနက အနေပခြ ငဖြ င

ကယပငအချနမျနက အကျ ရစန အသချငမည အစအမမျန မမြ ငတင

ေဆနငရကေပရန၊

17

( ၇) လထအပနေဖြ ရနပနခြ မျန၊ မပြ ညသဥယျနဥမျန၊ Campus မျန၊ အနကစန

ကငမျနတင အနကစနအေထနကအကပြ ပစစညမျန(Sport Fitness

Equipment) တပဆငေပခြ ငမျန ေဆနငရကရန၊

( ၈) လငယမျန၏ ကယပငအချနက အသချခြ ငင အပနေဖြ ခြ င၊ အေလအထ

မျနတင အနကစနငအတ အခြ နေသနမ မနကနသည ေနထငမပစမျန

မဖြ စထနလနေစေရ အနေပရန။

( င) အလပအကငအခငအလမ။ ေအနကပါသတမတချကမျန ပါဝငပါသည-

( ၁) လငယမျန၏ အသကအရယ၊ အရညအချငငကကညေသန အလပအကင

မျနရရေရ အခငအလမမျန ဖနတေပရန၊

( ၂) အလပသမနေစျကက၏ ေနစဥလအပချကမျနအေပါ သကေရနကမရသည

လပငန င ဘဝတစသကတန ကျမကျငမမျနက ေလကျငေပရန၊

( ၃) လငယမျနအတကလအပေသန အသကေမဝမေကျနငဆငရန သငတနအစ

အစဥမျနက ေကျလကေဒသအထ ေရနကရေစငမည အစအမမျနေဖန

ေဆနငေပရန၊

( ၄) အလပအကငအခငအလမမျနင လအပေသနကျမကျငမဆငရန သတင

အချကအလကမျနက လငယမျနလကလမမရရေစရန၊

( ၅) ကျမကျငမဆငရန အသအမတပြ လကမတမျနထတေပမခြ ငအတက အစ

အစဥမျန ချမတေဆနငရကေပရန၊

( ၆) လငယမျန အလပလကမဖြ စရေသန အေကေ နငအရငမျနက သေတသနပြ

ရနေဖ ေဖနထတေလလနရန၊

( ၇) အထအေလေပရမည လငယမျနအန အလပအကင အခငအလမမျန

ဖနတေပရန၊ လပငန ခငအတင ခခြ နဆကဆခရမပေပျနကေစရန၊ သနတ

ညမျရရရနင လခြ မရေသန လပငနခငမျနဖနတေပရန။

( ၈) ေခါငပဖြ တခြ ငကင၍ လမေရအေထနကအပမျန တနတပြ ညဝစန ရရေစ

မည၊ လခြ စတချရေသန လပငန ခငမဖြ စတညေရစမေဆနငရကေပရန၊

( ၉) လငယမျနအတက အချနပင၊ ကနလတ အလပအကငအခငအလမမျနရရ

ေရ ေဆနငရကေပရန၊

18

(၁၀) ေဒသအလက အလပအကငအခငအလမမျနရရေစေရ ေဒသခတငရငသန

မျနက ဦစနေပေဆနငရကေပရန၊

(၁၁) ငငခြ နရငမြ ပမ လပငန မျနတင လငယမျန ဦစနေပ အလပအကင

ရရေရအနမခချက ရေစရန။

( စ) စပနေရ။ ေအနကပါသတမတချကမျန ပါဝငပါသည-

( ၁) ငင၏ စပနေရ ဖဖြ တ တကမတင လငယမျန၏ အခနကဏဍ ပပြ ငလန

ေစရန၊

( ၂) ရရနလကမပညနရငလငယမျနအတက အသကေမမလပငန အရညအေသ

မျနက မမြ ငတငေပမည အစအစဥမျနင ေကျလကစပနေရလပငနမျန

၏ လအပချကမျနက မဖြ ညဆညေပရန၊

( ၃) အေခြ ခပညနေကျနငမျနင အသကေမဝမေကျနငဆငရန သငတနမျန

တတေမြ နကပြ သ လငယလရယတင အလပသမနေစျကကသ ချတဆက

မတဖကပြ ခြ ငက စမေဆနငရကခြ ငဖြ င ေစျကကလအပချကင အလပ

သမနရရမ ဟနချကညေစေရ စမေဆနငရကရန၊

( ၄) အေသစန၊ အလတစနင အကြ စနစပနေရလပငန မျန စတငငမည

အေခြ ခကျမကျငမရရရနအတက လငယလရယမျနအန ေလကျငသငတန

ေပရန၊

( ၅) စနဦတထငငမပြ အလနအလနရသည လငယမျနက စနစတကျပြ စ

ပျ ေထနငေပရန၊

( ၆) ကယပငစပနေရလပငနမျနက အစပြ ရနင စမအပချပရနတင အကြ

ဉနဏငအေတ အေခါမျန၊ စမေဆနငရညမျန တ တကေစရန လအပေသန

နညပညနအကအည၊ ေငေကေ ေထနကပမမျနင လပငန လညပတရန

လအပေသန အကအညမျန ချတဆကပပေပရန၊

( ၇) လငယစပနေရ လပငန ရငမျန၏ ကနထတလပမလပငနမျနအန ေဖန

ေဆနငေပရနင မမြ ငတငေပရန၊

( ၈) အထအေလေပရမည လငယမျနမ ထတလပေသန ကနပစစညင

ဝနေဆနငမမျနအတက ေစျကကေဖနေဆနငေပရန၊

19

( ၉) လငယမျနအတက လအပေသန စပနေရလပငန မျန စတငငရနအတက

အတမ/ အတနသကသနေသန ေချေငမျနက စရညထတေပငမည

အစအစဥမျနေဖနေဆနငရန။

(ဆ) ငငေရ။ ေအနကပါသတမတချကမျန ပါဝငပါသည-

( ၁) လငယလရယမျန၏ စမေဆနငရညက အသအမတပြ ပြ လမအဖအစည

မျန၊ ငငေရရနငငင၏ ဖဖြ တ တကမလပငန စဥမျနတင အဓပပါယရ

စန ပါဝငေဆနငရက ငခငရရရန၊

( ၂) ငငချစစတ၊ မျ ချစစတဓါတထကသနရန အမျ သနစညလ ညေတမင

ေပါငစညမတက တနဖထနတတပြ ဒမကေရစ၊ ဖကဒရယပြ ညေထနငစ

တညေဆနကေရတင လငယမျန၏ အခနကဏဍက မမြ ငတငရနင လအပ

ေသနပပကညမမျနကမဝါဒချမတသမျန၊ ဝနေဆနငမေပသမျနင နယပယ

အသသမ သကဆငရနတနဝနရသမျနထမ ရရရန၊

( ၃) အရပဖကလမအဖအစညတင လငယလရယမျနထေရနကစန ပါဝင

ေဆနငရကရန၊

( ၄) ဗဟချပကငမ ေလျနချခြ င၊ လပငန စဥမျနအတင လငယမျန ေပါငစပ

ပါဝငငေရ ေဆနငရကေပရန၊

( ၅) လငယလရယမျနသရသငေသန ငငေရရနကစစရပမျန၊ သတငအချက

အလကမျနက သရ ငေရအစအမမျနေဆနငရကေပရန၊

( ၆) လငယေရရနကစစရပမျန၊ လငယလရယမျန၏ အကျ စပနက ေဖနေဆနင

ေပငေသန မဝါဒမျနင မဟနဗျဟနစမကန၊ စမချကမျနေရဆရနတင

လငယလရယတ ပါဝငေဆနငရကမက အစအမမျန ေရဆသညမစ၍

အေကနငအထညေဖနခြ င၊ ဆနစစခြ ငင ဆဖြ တချကချမတသည အဆင

အထ အသအမတပြ ေဆနငရကခငေပရန၊

( ၇) လငယမျန၏မ ဖဖြ ေရအစအစဥမျန ေဆနငရကငရနအတက လငယ

စငတနမျန ဖငလစေပရန၊

20

( ၈) မပြ ညေထနငစအဆင ပါဝငေဆနငရကငေသန လတလပေသန လငယအဖ

အစညတစခပပြ ငစန မဖြ စေပါလနေရအတက ေဆနငရကေပရန။

( ဇ) စနေပ၊အပညနင ယဥေကျမ။ ေအနကပါသတမတချကမျနပါဝငပါသည-

( ၁) မမတ၏ သကဆငရနတငရငသနစနေပ၊ ဘနသနစကနငယဥေကျမတ

က လငယမျနအေနဖြ င မမြ တ ထနသမငေစမည အစအမမျနေဆနငရက

ေပရန၊

( ၂) ေခတစနစင မေသဖေသန ဓေလထ တမစဥလနမျနင ယဥေကျမမျနက

ေဖနထတ ထနသမပြ နပန စညပငေအနင ပညနေပေဆနငရကေပရန၊

( ၃) ငငသမငင ယဥေကျမ အေမအစမျန၊ အပညနအေခြ ခ သေဘနတရန

မျနငလကမပညနရပမျနကလငယမျနသငယတတေမြ နကငေရ မမြ ငတင

အနေပရန၊

( ၄) ေရ ေဟနင ယဥေကျမအေမအစမျနအန တနဖ ထနမ ထနသမေစနင

ေရနကကနကယေရတင လငယမျနကယတင ပါဝငလနေစရန၊

( ၅) လငယမျန စနေပ၊ ဂတ၊ အသခမ၊ ယဥေကျမမျနက မမြ တတနဖထနမ

မမြ ငမနလနေစေရအတက မပြ ညတင၊ မပြ ညပ အပညနယဥေကျမ စသည

ေန ဖလယပမျန၊ အစအစဥမျနက မမြ ငတငချတဆက ေဆနငရကရန၊

( ၆) လငယမျနစနေပငအပညနယဥေကျမအေပါစတဝငစနမမြ ငတငငေရ

အထအစအစဥမျန ချမတေဆနငရကေပရန၊

( ၇) ကယပငအမြ ငအယအဆမျနက ထတေဖန၍ လကေတအသချငေသန

ေနရနမျနက ထေထနငေပပြ စနေပ၊ အပညန ၊ ယဥေကျမအေပါ မမြ တ

လနေစရနင လငယမျန၏ ဖနတငမညစမရညမျန ထကေပါလနေအနင

လပေဆနငရန၊

( ၈) တငရငသနတ၏ အေရကြ ေသန အခနကဏဍမျန( ဆ၊ က ၊ ေရ၊ တ)

ရ ရနဓေလင ယဥေကျမသမငေကေ နငမျနက မမြ ငတငေပေသန အစအစဥ

မျနပြ လပေပရန၊

21

( ၉) အပညန၊ ယဥေကျမ၊ အဖအစညမျနင ေဆနငရကချကမျနတငပါဝင

ကညငရနင လငယစနေရဆရနင အပညနရငမျနအန ေမြ ေတနင

ေမြ နကေပရန၊

(၁၀) စနတတေမြ နကေရလပရနမမျနတင ပါဝငေဆနငရကရနင လငယမျန

အကေ နစနဖတသညအေလအထက အနေပသညလပငနမျနကမြ ငတငရန၊

(၁၁) ေခတစနစငေလျနညေသန စနကေ ညတကမျန ေပါေပါကေရင ေရရည

တညတေစေရ ေဆနငရကေပရန၊

(၁၂) လငယမျနအကေ န မပြ ဋဌနနမရင၊ အသအနမျနက မေပျနကပျကေအနငင

တနဖ ထန သန တတေစေရ အစအမမျနေဆနငရကေပရန၊

(၁၃) စနေပ၊ အပညနင ယဥေကျမမျန ေဖနထတရနတင ခခြ နဆကဆေသန

ေဖနပြ မမျန၊ လမနေသန အတယမမျနမဖြ စေစရနင မနကနေသန သတင

အချကအလကမျနရရေရ ေဆနငရကရန၊

(၁၄) လငယမျန၏အပညနင တထငဖနတမမျနကလတလပစန ထတေဖနခင

ေပရနင ကနကယေပရန၊

(၁၅) လငယမျနဖနတထနသညအပညနမျနက အမျနပြ ညသအန မပြ နလည

မျေဝငမည ေနရနမျန အစ ရအေနင စစဥေပရန၊

(၁၆) တငရငသနေပါငစ၏ အပညနမျနက ေလလနသငယငမည သငတန

ေကျနငမျနက တငေဒသကြ /မပြ ညနယမျနတင ပမတချဖငလစေပရန၊

(၁၇) တငရငသနယဥေကျမ ေနဖလယပမျန မပြ ညတငသနမက မပြ ညပထ

သနေရနကကျငပ ေဖနေဆနငခငမျနက ဖနတေပရန၊

(၁၈) ေခတေပါစကနေြပင ကဗျနမျနကလည အထကတနအဆင မမြ နမနစန

သငရတင ထညသငပြ ဋဌနနခြ င၊ ကယတငဖနတေရသနငရန ေလကျင

ပျ ေထနငေပခြ ငဖြ င လငယမျန၏ လကရစနေပယဥေကျမအေပါ ပါဝင

ေဆနငရကငစမမြ ငတငရန။

(ဈ) သေတသန။ ေအနကပါသတမတချကမျနပါဝငပါသည -

( ၁) ေနရနေဒသအလက အေခြ ခစပနေရဖြ စေသန စကပျ ေမမြ ေရင

အခြ နကဏဍမျနတင ထေရနကေသန သေတသနလပငန မျနအရနအဟနမြ င

22

ေဆနငရကရန၌ လငယမျန ပါဝငေစရနင အကျခစနခငမျနရရေရ စမ

ေဆနငရကေပရန၊

( ၂) နယပယအသသ၌ လငယသေတသန ပညနရငမျန ေပါထနလနေရ

အတက အခငအလမမျန ေဖနထတေပပြ လအပေသန အေထနကအပမျန၊

နညပညနမျနပပ ေပရနင သေတသနအချကအလကမျန၊ အရငအမြ စ

မျနက လကလမမရယ အသပြ ပငခငရရန၊

( ၃) သေတသနလပငနမျနမ ရလဒမျနက လကေတအေကနငအထညေဖန

ေဆနငရကရနတင လငယမျနကယတငပါဝငငရန၊

( ၄) လငယေရရနကစစရပမျနင သကဆငေသနသေတသနမျနပြ လပြပ ရရလန

ေသနသတငအချကအလကမျနက လကေတအသချရန၊

( ၅) အေခြ ခပညနအဆငမစ၍ လငယမျနသေတသန လပငန ဆငရနသေဘန

တရနင လပငနစဥမျနက ရငကျမဝငမရေစရန၊ လကေတအသချ

ငေစရန အစအမမျန၊ ချတဆကေဆနငရကမမျန၊ သကဆငရနနယပယ

အလက ေဆနငရကေပရန၊

( ၆) ငငေတနအစ ရင သကဆငရနဝနကြ ဌနနမျနက မပြ ညတင၊ မပြ ညပ

သေတသနပညနရငမျနဖတေခါ၍နညပညနဖလယရန၊ သေတသနလပငန

မျနက အနေပမြ ငတငရန၊

( ၇) ဝနကြ ဌနနမျန၊ သကဆငရန နယပယကဏဍမျနအလက သေတသန လပငန

စဥအတက လေလနကထေရနကေသန ဘဏဍနေင၊ နညပညနပပမ အစအမ

မျနငအတ သေတသနရလဒမျနက သကဆငရနကဏဍအလက အလယ

တကသရအသချငရနသတငအချကအလကစငတနမျနထနရ ေဆနငရက

ေပရန၊

( ၈) ငငေတနအစ ရက သေတသနကဏဍအလက လကနနရမညဥပေဒမျန၊ မဝါဒ

မျနင သေတသမျနအန အကနအကယေပမည ဥပေဒင မဝါဒမျနထန

ရရန။

23

(ည) သပပ င နညပညန။ ေအနကပါသတမတချကမျနပါဝငပါသည -

( ၁) သေတသန၊ သပပငနညပညနပါရမရေသန လငယမျနအနစနစတကျ

ေလကျငပျေထနငေပငသည အစအမမျနက ချမတကျငသ ရန၊

( ၂) မဒယနအပါအဝင ေခတမသပပငနညပညနရပမျနက လငယမျန ေလလန

သင ကေ နပြ အကျ ရရ အသချငေစရန၊

( ၃) နညပညနငပတသကေသန အဖအစညမျန၊ လပရနေဆနငရကမမျနတင

လငယမျန၏ ပါဝငမက အနေပမြ ငတငရန၊

( ၄) လငယမျန၏ ဆနသစတထငဖနတငစမ က အသအမတပြ မပြ လငယ

သပပပညနရင၊ နညပညနရငမျန၏ သေတသနပြ ငရနအတက လအပေသန

အကအည အေထနကအပမျနရရေစေရ ေဆနငရကေပရန၊

( ၅) နညပညနကျမ ကျငလငယမျနက ငင၏ဖဖြ တ တကေရတင အကျ ရရ

အသချငမည အခငအေရမျနေဖနေဆနငေပရန၊

( ၆) သပပငနညပညန သငရ ေနတမမျနက ေခတစနစင ေလျနညေအနင

အဆငမြ ငတငေပရန။

( ဋ) မပြ ညသနတင ငငသနေကနငဖြ စမ။ ေအနကပါသတမတချကမျနပါဝင

ပါသည -

( ၁) လအခငအေရ၏ တနဖမျန၊ ဒမကေရစစနမျနင ဖကဒရယသေဘန

တရနမျနက လငယမျန နနလညကျငသ ေစေရ အနေပမြ ငတငရန၊

( ၂) ငငသနေကနငလငယမျနဖြ စလနေစေရအတက ေလကျငပျ ေထနငသည

အစအစဥမျန အေကနငအထညေဖန ေဆနငရကရန၊

( ၃) လငယမျန၏ ေစတနနဝနထမင ပရဟတစတဓါတ ဖဖြ မက မမြ ငတငေပ

ရနင အေထနကအကေပရန၊

( ၄) ဝနထမလငယမျနက ထကသငေသနလစန၊ စမရညမြ ငတငမ အစအစဥမျန

င အကျ ခစနခင ရရေစပြ အလပက ဂဏယမြ တ စတင တနဝနယမ၊

24

တနဝနခမ၊ စတဓါတမျန ပျ ေထနငမြ ငတငေပမခြ ငအနဖြ င အဂတလကစန

မမျနက ဆနကျငတကဖျကရန။

( ဌ) သယဇနတသစမင သဘနဝပတဝနကျငထနသမေရ။ ေအနကပါသတမတ

ချကမျန ပါဝငပါသည -

( ၁) ဖဖြ တ တကေရင စပနေရမြ ငတငသည လပငန မျနသည သဘနဝ

ပတဝနကျင ထခကပျကစမမရေစပ ေရရညတညတေသန ဖဖြ မဖြ စစဥ

မျနအဖြ စ ဟနချကညတ တကေစေရလငယမျန ကယတငပါဝငေဆနငရက

ငရန၊

( ၂) သဘနဝပတဝနကျငဆငရန ထခကမက စစစခြ ငင မကြ တငကနကယခြ င

မျနတင လငယမျနက ပါဝငေဆနငရကခငေပရန၊

( ၃) သယဇနတငသဘနဝပတဝနကျင ထနသမေရဆငရန အသပညနမျနက

လငယမျန ကျယကျယပြ နပြ န သရေရအတက နညလမမျစဖြ င

ေဆနငရကရန၊

( ၄) သဘနဝပတဝနကျငထနသမေရအတက လငယမျန၏ စမေဆနငရညမြ င

တငေပရနင ပေပါငေဆနငရကမကအနေပရန၊

( ၅) သဘနဝအေမအစမျနက မလသဘနဝအတင မပျကစေစရနင ယယင

ပျကစစပြ ေနေသနအေမအစမျနက ထနသမေစနငေရနကရနတင လငယ

တငသည ငငေတနငပေပါငပါဝင ေဆနငရကပငခငရရန၊

( ၆) ကနဗနထတလပမေလျနနညေသနမ လေဘနငအဖအစညမ တညေထနငငမ

ေရအတကပတဝနကျငငသဟဇနတဖြ စေစပြ စဥဆကမပြ တဖ ဖြ တ တက

မက အေထနကအကဖြ စေစသည မပြ နလညပြ ညဖြ မြ စမအငတမြ င

ထတလပအသ ချေရင စမအငအကျ ရထေရနကစန အသချေရ၊

မပြ နလညပြ ညဖြ ငစမမရေသန သဘနဝသယဇနတမ ေဆနငရကရနင

တတသနနလညေသန ပတဝနကျငထနသမေရဆငရနအသပညနအတတ

ပညနမျနက မပြ နလညေဝမျေပငေစေရေဆနငရကရန၊

25

( ၇) သဘနဝပတဝနကျငထနသမေရင ဆကစပေနေသန စနပစပစစညမျန

စမခနခမစနစက ေဖနေဆနငပြ လငယမျနအေနဖြ င သဘနဝပတဝနကျင

ထနသမေရအတက စနေတသငကေ နရနင လကေတအေကနငအထည

ေဖနေသနအစအစမျနေဆနငရကရန။

( ဍ) မငြ မချမေရ/ဘဝလခြ ေရ။ ေအနကပါသတမတချကမျနပါဝငပါသည-

(၁) ငငေတနတညေဆနကေရ၊ အမျ သနပြ နလညသငမြ တေရ၊ မငြ မချမေရ

မဖြ စစဥင ေဆနငရကချကမျနတင လငယမျန စဥဆကမပြ တ အပြ ညအဝ

ပါဝငေဆေေဆနငရကခငက အရနအဟနမြ င ေဆနငရကရနငအကန

အကယေပရန၊

(၂) အမျ သနပြ နလညသင မြ တေရ၊ အမျ သနတနတေရက ဦတညသည

မပြ ညေထနငစစတဓါတင တငရငသနလငယမျနအကေ န အချငချင

နနလညယကေ ညမ ရငသနလနေရ အစအစဥမျန ေဆနငရကရန၊

( ၃) လငယမျန၊ အထသဖြ င အမျ သမငယမျန၏ ဘဝလခြ ေရင အတရနယ

ကငရငေရ အတက တရနဥပေဒစမေရက မမြ ငတငေဆနငရကေပရန၊

( ၄) မငြ မချမေရ၊ တညငြ မေရင တရနဥပေဒစမေရအနနညေသနေဒသမ

လငယမျန၏ အနနဂတဖဖြ တ တကေရအတက အကနအကယေပခြ ငင

မပြ နလည မပြ စပျ ေထနငခြ င လပငန မျနမြ ငတငေဆနငရကရန၊

( ၅) ရနဇဝတမ ငပဋပကခမျနတငလငယမျနပါဝငပတသကေနခြ ငအန တနဆ

ကနကယရနင ေလျနချေရလပငနစဥမျနတင လငယမျနပေပါငပါဝင

ရန၊

( ၆) ရနဇဝတမကျလနခေသန လငယလရယမျနင ပတသက၍ တရနစရငေရ

စနစတင ထကသငေသန မပြ စဒဏ ငအတ စတပငဆငရနပြ ပြ ငေရင

မပြ နလညထေထနငေရတက ဦစနေပ လပေဆနငရန၊

( ၇) မတကပြ နေသန လငယမျနကေ နတင အပြ နအလန ယကေ ညမတညေဆနက

မခြ ငဖြ င မငြ မချမေရေဖနေဆနငမက အေထနကအကပြ ရန၊

26

( ၈) လမျေရ၊ ဘနသနေရ မတညမမျနအကေ န သဟဇနတဖြ စေစမည

ငငေတနအစ ရက ေဆနငရကေနသည မဝါဒမျန၊ ဥပေဒမျန၊ အစအစဥမျန

တင လငယမျနပါဝငေဆနငရကရန။

( ဎ) ကျန၊ မ ညမျမ။ ေအနကပါသတမတချကမျနပါဝငပါသည -

( ၁) လငစတခယမက အေခြ ခေသန ခခြ နဆကဆခြ ငမျနက မဖြ စေစငေသန

အယအဆမျန၊ အသအနမျနင မဒယနေဖနပြ ချကမျနအေပါ အသပညန

ေပရနင ဥပေဒမျနမပြ ဋဌနန၍ တနဆ ကနကယရန၊

( ၂) မသနစမ အမျသမမျနအပါအဝင အထအေလေပရမည အမျ သမမျန

အတက လခြ စတချရေသနပတဝနကျငက လငယစငတနမျနတင ထညသင

ထနရေပရနဖြ စေစ လအပပါကအမျ သမနနခရနေနရနမျန(Safe House)

တညေထနင၍ မဖြ စေစေဆနငရကေပရန၊

( ၃) ဆဖြ တချကချရသည အခနကဏဍမျန၌ အမျ သမငယမျန၊ လငစတ

ကငေတမင လငဝေသသကပြ နသမျန၏ ေခါငေဆနငမင ရပငခငမျန

က တနတအခငအေရေပရန၊

( ၄) စဥဆကမပြ တ ဖဖြ တတကမင မျတေသန ဖဖြ တ တကမမျနအတက

အမျ သနင အမျ သမမျနအကေ န ထေရနကစန မတဖကပြ ေဆနငရက

ေသန အေလအထက တမြ င ခြ ငဖြ င စဦစဖကအကျ ရေကေ နင သရလန

ေစရန။

(ဏ) လအခငအေရ။ ေအနကပါသတမတချကမျနပါဝငပါသည -

( ၁) လအခငအေရေကေ ငြ နစနတမပါ အချကမျနအရ လငယတစဦ၏ေမရနပါ

အခငအေရမျန တနတညမျရရေရအတက အကနအကယေပရန၊ ေလစန

ရန၊ မမြ ငတငရနင မဖြ ညဆညေပရန၊

( ၂) လငယမျနက လအခငအေရ သေဘနတရနမျနင တနဝနယမ၊ တနဝနခမ

အသပညနမျနေပရန၊

( ၃) လအခငအေရ လပငနစဥမျနတင ပညနေပခြ င၊ စညရ လေဆနမခြ င၊

ေစနငကေ ညေလလနခြ င၊ မတတမတငခြ င၊ အစရငခခြ ငင တငကေ နမ

27

ယတရနကစစရပမျနတင လငယမျနအရနအဟနဖြ င ပါဝငလနေအနင

အေကနငအထညေဖနေဆနငရကရန။

(တ) ငငတကနဆကဆေရ။ ေအနကပါသတမတချကမျနပါဝငပါသည -

( ၁) ငငတကနလမအသကအဝနတင မမြ နမနလငယမျန၏ ဂဏသကခနအရည

အေသင အဆငအတနမမြ ငမနလနေစရန လအပေသနေထနကပမမျန

အခငအလမမျန ေဖနေဆနငေပရန၊

( ၂) ငငတကန လငယအဖအစညမျနင ချတဆကေဆနငရကရန၊

( ၃) မပြ ညပတင အလပလပကငေနေသန လငယမျန၏ အသကအ အမစညစမ

ငရသငရထကေသန အခငအေရမျနအတက ငငေတနအစ ရသည အခြ န

ငငအစရမျန၊ ငငတကနအဖအစညမျန၊ အစရမဟတေသနအဖအစည

မျနင ထထေရနကေရနကပေပါငေဆနငရကပြ အကနအကယေပရန၊

( ၄) မမြ နမနင ငငတကနလငယမျနအကေ န ကဏဍေပါငစေနဖလယေရ အစ

အစဥမျန တ မြ ငေဆနငရကရန။

အေရေပါအေခြ အေန

၃၄။ သဘနဝေဘအတရနယမျန၊ လတ၏ပြ မေဆနငရကမေကေ နငဖြ စေသန ေဘအတရနယ

မျန၊ စစေဘစစဒဏင နယေမြ မတညငြ မမမျနေကေ နငဖြ စေပါလနေသန အေရေပါအေခြ အေန

မျနတငလငယမျနအထသဖြ င အမျ သမငယမျနင မသနစမ လငယမျနကထေရနကစနကနကယ

ကညေပငရန ငငေတနအစ ရက ေဆနငရကေပရမည။ ထသေဆနငရကရနတင လငယမျန၏

ပေပါငပါဝငေဆနငရကမကလည ရယရနလအပပါသည။

လငယမျနရရငေသန အခငအလမမျန

၃၅။ ဤလငယမဝါဒပါ လငယမျနငသကဆငသည အခငအလမမျနအနလက လငယ

အနလ တနတရယပငခငရသည။

28

လငယမျန၏တနဝနဝတတရနမျန

၃၆။ လငယမျနအေနဖြ င မပြ ညေထနငစက ချစမမြ တစတငအတ ငငသနေကနငပသစန

ေနထငမပြ ဤလငယမဝါဒပါ အဓကကဏဍမျနတင ေဖနပြ ထနေသန တနဝနငဝတတရနမျနက ေလစန

လကနနေဆနငရကရန လအပပါသည။

သကဆငရနအသသ၏တနဝနဝတတရနမျန

၃၇။ ငငေတနအစ ရငတက လငယမျန၏အေရအရနင ပတသကဆကယေသန ဌနနမျန၊

အဖအစညမျနင မဘမပြ ညသမျနသညလည လငယမဝါဒ၏ ေမျနမနချက၊ ရညရယချကမျနက

အေကနငအထညေဖနေဆနငရကရနတငအဓကအခနမပါဝငပါသည။ လငယမဝါဒမတဆငေပါေပါက

လနငေသန ဥပေဒမျန၊ မဟနဗျဟနစမကန၊ စမချကမျနသနမကရပြ ဖြ စေသန ဥပေဒမျန၊ မဟန

ဗျဟနစမကန၊ စမချကမျနကလငယမျန၏ အကျအနေလျနစန မပြ ညပြ ညဝဝ အေကနငအထညေဖန

ေဆနငရကေပရမည။

ေပါငစပညငေဆနငရကမယ တရန

၃၈။ လငယမျနငသကဆငေသန အခနကဏဍအသသအတက လပငနမျနအေကနငအထည

ေဖနေဆနငရကရနတင ကဏဍမျနအကေ န ချတဆကပေပါငေဆနငရကရနလအပေကေ နင ဤမဝါဒမ

အသအမတပြ ပါသည။မပြ ညေထနငစဝနကြ ဌနနမျနအချငချငမကေ န၊ မပြ ညေထနငစအစ ရ တငေဒသ

မကြ /မပြ ညနယ အစ ရအဖ မျနကေ န၊ အစ ရ၊လမအဖအစညမျနင လငယမျနကေ န ေပါငစပ

ညငေဆနငရကမ ယတရနက လပထ လပနညမျနငအည ေဖနေဆနငရမညဖြ စပါသည။

၃၉။ မဝါဒ၏လအပချကအရ ချမတေဆနငရကရမည ကစစရပမျန၊ လကရေဆနငရကေနေသန

လပငန အစအစဥမျနတင ကနဟချကမျနဖြ ညဆညရန၊ မလအပသညမျနကမပြ ငဆငရန၊ လပငန

ထပတမမျနက ပယဖျကရနင မပြ နလညသသပမမျနက မပြ လပေဆနငရကရနတင ေပါငစပ ညင

ေဆနငရကမယတရနအသသက အကအညေပပါမည။

မဝါဒကအေကနငအထညေဖနေဆနငရကခြ င

၄၀။ မဝါဒပြ ဌနနပြ ေနနက မဟနဗျဟနလပငနစဥက ဤမဝါဒအတညပြ ပြ ( ၆ )လအတင

အပြ ေရဆရမည။ တငေဒသကြ /မပြ ညနယအဆင သတငအချကအလကမျနကရယ၍ အမျ သန

အဆင မဟနဗျဟနစမချကက ေရဆအေကနငအထညေဖနရမည။ အဆပါ အမျ သနအဆင မဟန

29

ဗျဟနစမချကက သကဆငရနဝနကြ ဌနန၊ အဖအစညမျနင ပေပါင၍ လငယကယစနလယမျန

ပါဝငေသန မပြ ညေထနငစအဆင၊ တငေဒသကြ င မပြ ညနယအဆင လငယေရရနေကနမတမျန

ဖစညကန အေကနငအထညေဖန ေဆနငရကရမည။ ထသ အေကနငအထညေဖနရနတင လငယ

ေရရန ေကနမတမျန၏ ေဆေည ငမ၊ ပငလငမမြ ငသနမင တနဝနယ၊ တနဝနခမ အနေကနငစန

မဖြ င ေဆနငရကအေကနငအထညေဖန ရမညဖြ စသည။ မဝါဒတင ပါရေသနမမျနက အေကနငအထည

ေဖနရနတင မပြ ညသလထေအနကေခြ အဆငအထ ထေရနကစန အေကနငအထညေဖနေဆနငရကမခြ င

က အေလထန၍ လကရအသကဝငလျက ရေသန ဥပေဒမျနင ေဆနငရကဆ အမျ သနအဆင

မဟနဗျဟနစမကနမျနသည ေသဖမမရလျင အချနငတေပြ ည ထေရနကေအနငမြ ငစန ေဆနငရက

ငရန ခနအနစကရမည မဖြ စပါသည။ အကယ၍ ေဆနငရကဆ စမကန၊ စမချကမျနတင မပြ ငဆင

မဖြ ညစကေဆနငရကရန လေနပါက သကဆငရနဝနကြ ဌနနမျန အလကသငေလျနသလ မဖြ ညစက

မပြ ငဆငေဆနငရကရန မကြ ပမ အနထတရပါမည။

၄၁။ အထအေလေပရမည လငယအမျ အစနမျနအတက မဟနဗျဟနစမကန၊ စမချကင

လပငန စဥမျနတင သသန ဖြ ညစကေဆနငရကသငသည ကစစမျနရသညဆပါက သကဆငရန

ဝနကြ ဌနနမျနငအဖအစညမျနမ ေအနကေဖနပြ ပါလပငနမျနဦစနေပေဆနငရကရန အေရကြ

ပါသည-

(က) လမအဖအစညအတငရ ချ တမ ပါေသန လငယမျန၊ စတပငဆငရနင

ကယကနယပငဆငရန မသနစမေသန လငယမျန၏ စပနေရ၊ လမေရင

ကျနမနေရအနမခချကမျနရရေရက အေလထနေဆနငရကရန၊

( ခ) ထခကလယေသန လငယလရယတက လအပချကငအည ေစနငေရနကမေပင

ေရဦစနေပေဆနငရကရန၊

( ဂ) ဦစနေပ လငယလရယမျန အချငချငလည လအပချကငေဆနငရကရ မည

လပငန သေဘနသဘနဝတညမမျနရလျင ပေပါငေဆနငရကငမည ယတရန

တစခ ေဖနေဆနငရန၊

မဝါဒအေကနငအထညေဖနရန အရငအမြ စလအပချကမျန

၄၂။ ဤမဝါဒကအေကနငအထညေဖနရနတင လအပသည (နညပညန၊ ဘဏဍနေင၊ လစမအန၊

ပစစညအငအန၊ ေနရန) မျနက ေဖနထတသတမတခြ င၊ အခငအလမ ဖနတေပခြ ငတအန

30

သကဆငရနဝနကြ ဌနနမျနင တငေဒသကြ ငပြ ညနယအစ ရမျနမ မကြ ပမေဆနငရကကေ ရမည

မဖြ စသည။ သကဆငရနဝနကြ ဌနနမျန၊ ေနပြ ညေတနေကနငစင တငေဒသကြ /မပြ ညနယ အစ ရ

အဖ မျန၊ ကယပငအပချပခငရ တင/ေဒသဦစအဖမျနအလက လငယေရရနင ပတသက၍

လအပသည ရနပေငက စစဥထညသငေရဆ၍သစရမည။

မပြ နလညသသပခြ ငင မပြ ငဆငဖြ ညစကခြ င

၄၃။ ဤမဝါဒအရ လပငန အေကနငအထညေဖန ေဆနငရကမမျနက လငယေရရနေကနမတက

တစစလျင(၁)မကြ မ မပြ နလညကြ ကေ ပသသပ၍ လအပပါက မဝါဒက ေခတစနစအေခြ အေနင

လကေလျနညေထမရရန မပြ ငဆငေဆနငရကရမည။

နဂ

၄၄။ ဤလငယေရရနမဝါဒသည မမြ နမနငငအတငရ တကကြ လပရနသလငယမျနင

တငရငသနလငယမျန၏ ဦေဆနငေဆ ေမင လတေတနမျန၊ ဝနကြ ဌနနမျန၊ အခြ နအပစပါ

ကယစနလယမျနမ ပါဝငေရဆထနခြ ငဖြ စပြ မမြ နမနငငရလငယမျန၏ ကျနမနကြ ခငေရ၊

ပညနေရ၊ လပကငစမ ရည၊ လကျငဝတ၊ လတနဖ ငဦေဆနငမ အရညအေသ ပေပါငပါဝင

ေဆနငရကမတဖြ င ဘကစဖဖြ တ တကပြ ဖကဒရယဒမကေရစ မပြ ညေထနငစ ေပါေပါကေရ

အတက အနေကနငခငမနေသန၊ ထေရနကေသနမဟနဗျဟနေမြ နက လပငန စဥမျန ေရဆရနတင

အေထနကအကပြ မညမဝါဒ မဖြ စသည။ အနနဂါတေမျနမနချက အလနအလနမျနင မပြ ညဝေနေသန

လငယမျန၏ အရညအေသငစတဓါတက ပျ ေထနငေပငသည မေဘနငတစခအဖြ စ လမေန

ေပငသညသနမက လငယမျန၏ ကယတငကယကျပါဝငမ၊ ငငေတန၏ပပ မ၊ ဝနကြ ဌနနင

အခြ နေသနအဖအစညမျန၏ကြ ပမမင မပြ ညသလထငမသနစမျန၏ လကတလပေဆနငမ

အနလေပါငစပခြ ငဖြ င လငယမျနအနကျနမနကြ ခငေသန ငငသနေကနငမျန မဖြ စလနရန

ပျ ေထနငေပငရန ရညရယသည။ လကရငငအေခြ အေန၏ လငယထ (သမဟတ) လပသန

အငအနမျနပြ နေနသည လဦေရဆလနဘအန ေကနငစနအသပြ ၍ အစ ရတစရပ အေနဖြ င

ကဏဍေပါငစတင အထအေလထနေဆနငရကအေကနငအထညေဖနေဆနငမည ဘကစလငယ

ဖဖြ မ အစအစဥမျနအန လမပြ ငမည မဝါဒတစရပဖြ စသညဟယကေ ညပါသည။