DİKKAT!DİKKAT! Sadece 8 yaşın üzerindeki çocuklar içindir. Yetişkinlerin gözetiminde kullanılır.

Sağlık için tehlikeli bazı kimyasal maddeler içerir.

Kullanmadan önce talimatları okuyun, bu talimatları izleyin ve gerektiğinde

başvurmak için saklayın.

Kimyasal maddelerin, özellikle ağız ve gözler olmak üzere vücudun herhangi

bir bölümüne temas etmesine izin vermeyin.

Küçük çocukları ve hayvanları deneylerden uzak tutun.

Deney setini, 8 yaşından küçük çocukların ulaşamayacağı yerlerde saklayın.

Gözetimde bulunan yetişkinler için koruyucu gözlük sete dahil değildir.

V?????

Üretici Firma: Clementoni S.p.A.Zona Industriale Fontenoce, s.n.c.62019 Recanati (MC) – ItalyTel. +39 071 75 811 – Fax +39 071 75 81234www.clementoni.com

Clementoni tarafından ithal edilmiştir.Clementoni Oyuncak San. ve Tic. Ltd. Şti.Küçükbakkalköy Mh. Tevfi k Fikret Cd.No:28/67 34750 Ataşehir / İstanbulTel: 0216 574 93 31 – Faks: 0216 574 93 32www.clementoni.com – Bilgileri referans için saklayınız.

Talimatları okuyun ve gerektiğinde başvurmak için saklayın.

GÜVENLİK KURALLARI Kullanmadan önce talimatları okuyun, bu talimatları izleyin ve gerektiğinde başvurmak için saklayın. Belirtilen yaş sınırının altındaki küçük çocuklarınızı ve hayvanları deney alanından uzak tutun. Bu deney setini ve oluşan kristalleri 8 yaşından küçük çocukların ulaşamayacağı yerlerde saklayın. Kullandıktan sonra tüm araç gereci temizleyin. Tüm boş kapların ve tekrar kapatılamayan paketlerin uygun şekilde imha edildiğinden emin olun. Deneyleri yaptıktan sonra ellerinizi yıkayın. Deney alanında yemek yemeyin, içecek veya sigara içmeyin.

Kimyasal maddelerin göz veya ağızla temas etmesine izin vermeyin. Hiçbir madde veya çözeltiyi vücuda uygulamayın. Gıda veya içeceklerin bulunduğu yerlerde veya yatak odalarında kristal yetiştirmeyin. Set ile birlikte verilmeyen veya talimatlarda kullanılması önerilmeyen hiçbir araç gereci kullanmayın. Sıcak su veya sıcak çözeltilerle iş yaparken dikkatli olun. Kristalin büyümesi sırasında, içerisinde sıvı bulunan kabın 8 yaşından küçük çocukların ulaşamayacağı bir yerde olmasını sağlayın. Her zaman koruyucu gözlük takın. Malzemeyi ağzınıza sokmayın. Tozları solumayın. Vücuda uygulamayın.

GENEL İLK YARDIM BİLGİLERİ Göze temas durumunda: Gözünüzü açık tutarak bol miktarda suyla yıkayın. Derhal doktora başvurun. Yutma durumunda: Ağzınızı suyla çalkalayın ve bol su için. Kusmaya çalışmayın. Derhal doktora başvurun. Soluma durumunda: Temiz havaya çıkın. Cilde temas veya ciltte yanıklar oluşması durumunda: Etkilenen bölgeyi bol miktarda suyun altında en az 10 dakika boyunca tutun.

Şüpheli bir durumda: Hemen doktora başvurun. Kimyasal maddeyi ve kabını beraberinizde götürün. Yaralanma durumunda: Her zaman doktora başvurun.

NOT:Deneylerin yapılmasına ilişkin talimatlarda da ilk yardım bilgileri yer almaktadır.Ulusal Zehir Danışma Merkezi’nin telefon numarasını aşağıdaki alana yazın. Zehirlenme durumunda alınacak tedbirler ile ilgili bilgi edinebilirsiniz.

.............................................................................................................................................................................................

2

ULUSAL ZEHİR DANIŞMA MERKEZİ (UZEM)Ulusal Zehir Danışma Merkezi (UZEM)

T.C. Sağlık Bakanlığı Acil Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü Mithatpaşa Cad. No:3 D Blok 06434 Sıhhiye / Ankara

Tel: 0312 585 10 00 - Faks: 0312 432 26 72Web: www.acilafet.gov.tr/UZEM/ E-posta: acil.uzem@saglik.gov.tr

7/24 UZEM Çağrı Merkezi: 114

GÖZETİMDE BULUNAN YETİŞKİNLER İÇİN TAVSİYELER

Sadece 8 yaşın üzerindeki çocuklar içindir. Yetişkinlerin gözetiminde kullanılır. Deney setini, 8 yaşından küçük çocukların ulaşamayacağı yerlerde saklayın.

Bu talimatları, güvenlik kurallarını ve genel ilk yardım bilgilerini okuyun ve izleyin. Gerektiğinde başvurmak için saklayın.

Kimyasal maddelerin yanlış kullanımı yaralanmaya neden olabilir ve sağlığa zarar verebilir. Sadece talimatlarda belirtilen deneyleri yapın.

Bu deney seti, sadece 8 yaşından büyük çocukların kullanımı içindir. Aynı yaş grubunda olsalar dahi çocukların yetenekleri farklılık gösterebileceğinden, gözetimde bulunan yetişkinler, hangi deneylerin çocuklar için uygun ve güvenli olduğu konusunda takdir kullanmalıdır. Talimatlar, gözetimde bulunan yetişkinlerin deneylerin çocukları için uygunluğunu tespit etmeleri için değerlendirme yapmalarına yardımcı olacaktır.

Gözetimi yapan yetişkinin, deneylere başlamadan önce çocuk veya çocuklar ile birlikte uyarı ve güvenlik bilgilerini tartışması gerekmektedir. Asit, baz ve yanıcı sıvıların güvenli bir şekilde kullanılmasına özellikle dikkat edilmelidir.

Deney yapılan alanın çevresi engellerden temizlenmeli ve gıda maddesi bulunan yerlerden uzakta olmalıdır. İyi aydınlatılmalı, havalandırılmalı ve su kaynağına yakın olmalıdır. Üstü ısıya dayanıklı olan sağlam bir masa temin edilmelidir.

Tekrar kapatılamayan paketlerde yer alan maddeler bir deney sırasında, yani paket açıldıktan sonra, tamamen kullanılmalıdır. Çalışma alanı, çalışma yapıldıktan sonra hemen temizlenmelidir.

3

KİMYASAL MADDELERLE İLGİLİ GÜVENLİK BİLGİLERİ

UYARI! Bu set içerisindeki bazı parçalar keskindir veya keskin kenarlara sahiptir.

Yaralanma riski! Kristalleri tutmak için her zaman cımbız kullanın. Maddelerle

deney yaparken eldiven kullanın.

SETİN İÇİNDEKİLER:

Emniyet gözlüğü Lateks eldiven Pipetler Spatula Cımbız Deney tüpü emniyet anahtarı 10 paket Potasyum Alüminyun Sülfat(EINECS 233-141-3) KAl(SO

4)

2 • 12 H

2O

Plastik kaşık 3 adet 50 ml’lik kapaklı deney kabı 2 adet tıpalı deney tüpü 1 adet 100 ml’lik kapaklı deney kabı 1 paket alçıtaşı Kalsiyum sülfat(CAS: 7778-18-9) CaSO

4 • ½ H

2O

1 adet plastik tepsi Farklı şekiller içeren 1 adet kalıp

Kalsiyum Sülfat (Alçı Taşı)(CAS: 7778-18-9) CaSO4 • ½ H2O

Malzemeyi ağzınıza sokmayın.

Tozunu solumayın.

Vücuda uygulamayın.

Paketleri sadece makasla açın. ASLA dişlerinizle açmayın.

Potasyum Alüminyum Sülfat (Şap) (EINECS 233-141-3) KAl(SO4)2 • 12 H2OHER DENEY İÇİN SADECE BİR TAM PAKET KULLANIN

Göz ve cilt ile temasından kaçının.

Ağzınıza sokmayın.

Isıtmayın.

Paketleri sadece makasla açın. ASLA dişlerinizle açmayın.

4

KULLANILMIŞ KİMYASAL MADDELERİN İMHASI

DiKKAT!Kimyasal maddeleri imha etmeniz gerektiğinde, ulusal ve/veya yerel düzenlemelerin dikkate alınması önemlidir. Her halükarda, kimyasal maddeler kesinlikle evdeki çöpe atılmamalı ve evin kanalizasyon sistemlerine dökülmemelidir. Alçı taşını imha etmeniz gerektiğinde, toz veya sıvı haldeki maddeleri lavaboya dökmeyin, çünkü bunlar boruları tıkayabilirler. Daha fazla bilgi için lütfen konuyla ilgili yetkili kuruma başvurun. Paketlerin imhası için, özel olarak belirlenmiş toplama noktalarını kullanın. Kristaller doğu bir şekilde hazırlandığında, hiçbir artık madde kalmamış olmalıdır. Kimyasal maddeler kristallerin oluşmasından önce veya sonra değişmezler, dolayısıyla oluşan kristaller, herhangi bir artık tuz çözeltisinde olduğu gibi çözündürülüp tekrar kullanılabilir. Potasyum şapı maddesini KAl(SO4)2•12H2O (alüminyum ve potasyum sülfatı) imha etmek istediğiniz takdirde, ulusal mevzuat ve yerel düzenlemelerde öngörülen kimyasal madde imha prosedürlerini izlemelisiniz.

İŞARET VE SİMGELERUyarı:Kristallere ellerinizle

dokunmayın. Cımbızı kullanın.

Uyarı:Kristalleri ıslatmayın,

ıslattığınız takdirde çözünürler.

GÖZLÜK KULLANIM TALİMATLARI Gözlüğü deneye başlarken gözünüze takın, deney sırasında gözünüzü korumak için tasarlanmıştır. Sadece deney süresince takın. Gözlüğü sabun ve suyla yıkayın ve yumuşak bir bezle kurulayın. Hasar görmesi durumunda gözlüğü aynı özellikleri taşıyan yeni bir gözlükle değiştirin.

Set içerisinde yer alan bilgi broşürünü okuyun ve gerektiğinde başvurmak için saklayın.

UYARI! Paketleri sadece makasla açın. Dişlerinizi kullanarak açmayın. Eldiven takmadan maddelere dokunmayın.

HER DENEY İÇİN SADECE BİR PAKET KULLANIN

İÇİNDEKİLERGüvenlik Kuralları – Genel ilk yardım bilgileri ................................................................................Ulusal Zehir Danışma Merkezi (UZEM) – Gözetimde bulunan yetişkinler için tavsiyeler .................Kimyasal maddeler hakkında güvenlik bilgileri ve malzemeler ......................................................Gözlük kullanım talimatları – Kullanılmış kimyasal maddelerin imhası .........................................Özel bir laboratuvar ........................................................................................................................Kristaller yapma .............................................................................................................................Alçı taşından şekiller ve parıldayan takılar yapma ..........................................................................

SayfaSayfaSayfaSayfaSayfaSayfaSayfa

234568

13

ŞŞUUKK

dddd

İİ İ İ

5

Bir kristal, bir tuzun çözündüğü sıvıda (çözelti) oluşabilir. Çözelti = çözücü madde (su) + çözünen madde (tuz)

A AŞAMASI: Sıcak suda tuzu çözündürerek bir tuz çözeltisinin (doygun çözelti) hazırlanması.Kullanılan su, musluk suyu, mineralli su veya saf su olabilir*.

* saf su (minerali alınmış): pil ve demirlerde kullanılan tuz içermeyen su.

DOYGUN ÇÖZELTİ –Bir sıvı belirli bir sıcaklıkta belirli bir miktarın üzerindeki tuzu çözündüremez. Bir sıvıda çözünebilecek tuz miktarının bir sınırı vardır. Çözünmeyen kısım deney kabının dibinde kalır. Bu durumda, çözelti maksimum (tuz içeriği) yoğunluğuna ulaşmıştır ve bu bir doygun çözelti olarak bilinir.

ÖZEL BİR LABORATUVAR!

Kılavuzun bu bölümünde deneyleri yapmak için bilmeniz gereken anahtar kelimeler ve fikirler açıklanmaktadır. Lütfen gerçekleştirmeden önce çalışmanın her aşamasını tamamen okuyun.Bu şekilde, malzemeleri hazırlamak için yeterli vaktiniz olacak ve deneyin her aşamasının ne kadar süreceğini bilebileceksiniz.

Bu kılavuzda kullanılan yöntem iki aşamadan oluşmaktadır: A ve B

BİR TUTAM TUZ EKLEYİN!1) Belirli bir hacme sahip oldukça, sıcak suya ölçülü bir miktarda yavaş yavaş tuz ekleyin

ve spatula ile sürekli olarak karıştırın. Daha fazla tuz eklemeden önce, geri kalan tuzun düzgün bir şekilde çözündüğünden emin olun.

2) Doygun bir çözeltiye daha fazla tuz eklediğinizde, eklenilen tuz çözünmeyecek ve dipte kalacaktır.

DOYGUN ÇÖZELTİDipte çok az tuz taneciği kalabilir.

SICAKLIK ARTTIĞINDA…Bu setteki tuz içeriğine POTASYUM ŞAPI (Potasyum Alüminyum Sülfat) adı verilir. Çözünmesi (tuzun saydam hale gelmesi) için ısı gerekir ve çözünen tuz miktarı suyun sıcaklığına bağlıdır: belirli bir miktardaki suda sıcaklık ne kadar yüksek olursa, o kadar fazla tuz çözünür.

1 2 3

Ö

6

Soğuk suyla Sıcak suyla

Tuz

Tuz

BUHARLAŞMA: Su moleküllerinin buhara dönüştüğü ve kaptaki sumiktarının zamanla yavaş yavaş azaldığı aşamadır.

B AŞAMASI: A aşamasında hazırlanan çözeltide kristal oluşumu.

KRİSTALLERİN OLUŞUMUKristalleşme süreci aynı anda meydana gelen iki olayın sonucudur: 1) kristal çekirdeğinin (kristal “tohumları”) oluşumu 2) kristallerin büyümesi (“tohum tuzu yer” ve büyür).

BİR YETİŞKİNDEN YARDIM İSTEYİN! Deneyler için su sıcaklığının 65°C’den yüksek olduğundan emin olun. Sıcak su musluğunuzda termostat yoksa, bir yetişkinden yardım isteyin. Bir termometre kullanarak veya deneyimlerine dayanarak sıcaklığı tespit edebilirler.

Sıcak suyla daha fazla tuz çözünür ve çözünmesi daha kolay olur.

Kristal çekirdeğinin oluşumu ve kristallerin büyümesi çözelti aşırı doygun hale geldiğinde meydana gelir.

Birkaç saat içerisinde soğuyarak ve birkaç gün içerisinde buharlaşarak kristaller oluşur ve büyür.

AŞIRI DOYGUN ÇÖZELTİ:Bazı durumlarda, suyun söz konusu sıcaklıkta normalde çözündürebileceğinden daha

fazla tuz içeren bir çözelti olabilir. Bu nedenle, suda çözünen normal miktarın üzerindeki

ilave tuzlar kristale dönüşür.

Suyun soğuması ve buharlaşması bir tuz çözeltisinde aşırı doygunluğu tetikler.

7

UYARI: Kristallere ellerinizle dokunmayın. Cımbızı kullanın.

1) Deney kabının içerisine 50 ml veya cc (santimetre küp) çok sıcak su dökün.. Potasyum şapı (Potasyum Alüminyum Sülfat) çözünmeye başlamadan hemen önce musluk suyu veya arıtılmış suyun sıcaklığı 65 °C’den biraz yüksek olmalıdır.

Unutmayın: Evdeki musluğunuzda termometre yoksa,sıcaklığı bir termometre ile kontrol etmesi veya tecrübelerine dayanarak tespit etmesi için bir yetişkinden yardım isteyin.

FAYDALI TAVSİYE VE İPUÇLARIKristallerin oluşumu, pek çok farklı faktörün sonucu olan doğal bir süreçtir. Bu nedenle, ilk seferinde kristaller büyümezse vazgeçmeyin. Deneyi, her aşamasını dikkatli bir şekilde izleyerek tekrar deneyin.

Sonunda, muhteşem kristaller hazırlama konusunda gerçekten iyi hale geleceksiniz.

Tuz çözeltisini hazırladıktan sonra, küçük çocukların ulaşamayacağı güvenli bir yerde dinlenmeye bırakın. Çözelti dinlenirken, karıştırmayın veya çalkalamayın ve deney kabının içerisine hiçbir şey düşmediğinden emin olun çünkü bu çok sayıda küçük kristalin büyümesine neden olabilir.

10 – 12 saat geçtikten sonra, çözeltiyi hafifçe çalkaladıktan sonra dahi hiç kristal görmezseniz, çözelti muhtemelen doygun değildir. Çözünen tuz miktarı için gerekli olandan daha fazla suyu buharlaştırmış olmanız olasıdır. Deneyi tekrarlayın.

Çok sayıda çok küçük kristal varsa ve büyümeleri çok uzun sürüyorsa, çözeltinin fazla doygun olması (yani suyun söz konusu şartlar altında içerebileceğinden daha fazla tuz olması) muhtemeldir.

Az sayıda büyük kristal varsa (istediğiniz sonuç bu olabilir), çözelti biraz fazla doygun olabilir.

1 ve 2. aşamayı hızlı bir şekilde gerçekleştirin. Koruyucu gözlük ve eldiven takın.

KENDİ KRİSTALLERİNİZİ YARATIN

50 ml

8

2) Doygun çözeltiyi hazırlayın10g potasyum şapı (Potasyum Alüminyum Sülfat) içeren torbayı makasla açın. Plastik kaşık ile sürekli olarak karıştırarak, torbanın içeriğini yavaş yavaş 50 ml sıcak suya ekleyin. Tuz tamamen çözünerek suyun oldukça hızlı bir şekilde soğumasına yol açacaktır. Bu işlem yaklaşık 3 dakika sürecek ve su sıcaklığı 40°C’nin biraz üzerinde oldukça ılık olacaktır. Çözeltiyi kaşık ile karıştırırken, tüm tuz tanelerinin çözülüp çözülmediğini görmek için deney kabının dibine dikkatle bakın (deney kabının altına bir parça siyah kart veya siyah kağıt koyarsanız, gözlemlemek daha kolay olacaktır).

Deney kabının kapağını kapatın, hazırlanma tarihini ve saatini yazan bir etiket yapıştırın. Çözeltiyi küçük çocukların ulaşamayacağı güvenli bir yerde en az 10–12 saat dinlenmeye bırakın.

UYARI: Tuzu 3 dakika içerisinde tamamen çözündürmeyibaşaramazsanız, benmari tekniğini kullanarak tekrar deneyin. Bu teknik, deney kabı içerisindeki çözeltinin ısı ile doğrudan temas etmeden sıcak tutulmasını içermektedir. Deney kabını, bir tabak veya çanak içerisinde bulunan az miktarda çok sıcak musluk suyunun içerisine yerleştirin.

Bir tabakta çok az miktarda su

KRİSTALLER DİNLENME DÖNEMİNDE BÜYÜR

Uyarı:Kristallere ellerinizle

dokunmayın. Cımbızı kullanın.

Uyarı:Kristalleri ıslatmayın, ıslattığınız

takdirde çözünürler.

aş k

BBi t b kt k

9

3) Kristaller soğuma sonucunda büyüdükten sonra (10–12 saat), bunları cımbız ile alarak kuru bir deney kabına koyarak kurumaya bırakabilirsiniz. Kabın ağzını kapakla kapatın.

UYARI: Kristallere ellerinizle dokunmayın. Cımbızı kullanın.

Saklanacak çözelti

Kristallerin saklanması

Kristalleri saklamak istiyorsanız, kapaklı bir kabın içerisinde aktarın, kabın “potasyum şapı” yazarak etiketleyin ve küçük çocukların ulaşamayacağı güvenli bir yere kaldırın.

Kristaller kuruduktan sonra, güvenlik anahtarlı deney tüpü içerisine yerleştirin, potasyum şapı yazarak etiketleyin ve küçük çocukların ulaşamayacağı güvenli bir yere kaldırın.

NOT: Beyaz kristallere renk katmak için, herhangi bir markette bulunabilecek sıvı veya toz halinde gıda boyası (sete dahil değildir) kullanabilirsiniz. Kristalleri oluşturduğunuz çözeltinin küçük bir miktarını (en az 10 ml = dört tam pipet) bir deney kabına aktarın. Sonra, çözeltiye az miktarda gıda boyası ekleyin ve spatula ile iyice karıştırın. Şimdi kristalleri renkli sıvıya batırabilir ve sonrasında kapaklı bir deney kabı içerisinde kurumaya bırakabilirsiniz.

Kristallerin kurutulması

4 tam pipet

Kristallerin renklendirilmesiK

ll

Kristallerrin ren ril

10

GÜZEL DEV KRİSTALLERBir yetişkinden size bu deneyde yardımcı olmasını isteyin. Yapıştırıcı (sete dahil değildir) kullanarak, bir parça ipliği daha önce yaptığınız küçük, kuru, beyaz kristallere yapıştırın.

UYARI:Harika sonuçlar alacağınıza eminiz ancak ipliği kristale yapıştırmak oldukça zordur. Hızlı kuruyan, suya karşı dayanıklı yapıştırıcı kullanın. Bir yetişkinden yardım isteyin.

Uyarı:Kristallere ellerinizle

dokunmayın.

Cımbızı kullanın.

1) BU İŞLEMİ BİR PARÇA KAĞIT ÜZERİNDE GERÇEKLEŞTİRİN

Kristali, deney kabının içerisinde konumlandıracak şekilde yaklaşık 5 cm uzunluğunda bir parça iplik kesin (şekle bakınız). İpliğin bir ucunu küçük kristal üzerine yerleştirin ve üzerine bir damla yapıştırıcı damlatın, hızlıca bastırın ve sonra kurumaya bırakın. Yine yapıştırıcıyı kullanarak, ipliğin diğer ucunu kapağın iç bölümüne yapıştırın. Tam ortaya yapıştırdığınızdan emin olun.

ÖNEMLİ NOT: DİKKATLE KONTROL EDİN! 50 ml’lik deney kabına ait kapağı kullanın.

2) Doygun potasyum şapı çözeltisini 50 ml’lik deney kabında hazırlayın. 9. Sayfadaki deneyin 2. aşamasında yaptığınız gibi bir paketin içeriğini tamamen çözündürün.

5 cm

1

2

Yapıştırıcı

UKK

d

C

ük, kuru,

Cımb

Yapıştır Yapıştır

11

3) Çözeltiyi 30–40 dakika soğumaya bırakın. Şimdi, ipliğe yapıştırılmış olan küçük kristali daha önce hazırladığınız doygun çözeltiye batırın. Kapağı kapatın ve birkaç saatliğine dinlenmeye bırakın. Küçük çocukların ulaşamayacağı güvenli bir yere koyduğunuzdan emin olun.

DİKKATLE GÖZLEMLEYİN: Bir süre sonra ipliğin ucunda muhteşem bir kristal bulacaksınız.

Küçük ve biçimsiz bir parçadan düzenli bir biçime sahip kusursuz bir kristale dönüşecek.

Önemli Not: Çözeltiyi atmayın, sayfa 10’da açıklanan şekilde kristalleri renklendirmek için kullanabilirsiniz.

Önce Sonra Çözeltinin saklanması

Kristallerin büyütülmesi

Kristallerin kurutulması

Kristallerin boyutunu büyütmek

için yapılması gerekenler:

2. maddede açıklanan şekilde başka bir doygun çözelti hazırlayın. Halihazırda oldukça büyük olan kristali içine batırmadan önce çözeltiyi 30–40 dakika kadar soğutun. Kristal daha da büyüyecektir.

Çocukların ulaşamayacağı güvenli bir yerde birkaç saatliğine dinlenmeye bırakın.

Deneyi tamamladığınızda, kristali boş bir deney kabında kurumaya bırakın ve sonrasında emniyet anahtarlı deney tüpünde veya boyutuna bağlı olarak, kapaklı bir deney kabında saklayın. Kabı, üstüne “potasyum şapı” yazarak etiketleyin ve küçük çocukların ulaşamayacağı güvenli bir yerde saklayın.

n

öö l i i kl

12

İŞLEMBir yetişkinden yardım isteyin.

Aşağıdaki talimatları izleyerek alçı taşı ve şaptan çok sayıda hayvan şekilleri ve takılar yapın. Eserlerinizi sonrasında ışıldayan kristallerle süsleyebilirsiniz. Başlamadan önce bir yetişkinden çalışma yüzeyini eski gazete veya plastik masa örtüsüyle kaplamasını isteyin.

GEREKLİ MALZEMELER: Alçı taşı (Kalsiyum Sülfat)

Şap (Potasyum Alüminyum Sülfat)

Plastik kaplar

Gazete veya plastik masa örtüsü (sete dahil değildir)

ALÇI TAŞINDAN ŞEKİLLER VE IŞILDAYAN TAKILAR YAPMA

1) Plastik tepsiye (sete dahil değildir) 50 ml’lik kap dolusu su dökün ve 2 adet50 ml’lik (toplam 100 ml) kap dolusukalsiyum sülfatı (alçı taşı) yavaş yavaşekleyin. Spatula ile iyice karıştırın. ş

UYARI!Önce suyu sonra alçı taşını boşaltın. Çok kuru ve sert bir karışım elde edene kadar karıştırın.

SU ALÇI TAŞI

13

2) Sıvı harcı, şeff af plastik kalıba dökmenize yardımcı olması için bir spatula kullanın.

3) Alçı taşını en az 24 saat kurumaya bırakın. Sonrasında, kalıbı bir gazete parçasının üzerine ters çevirin ve şekilleri çıkarmak için kalıbın arkasını dikkatli bir şekilde itin.

ÖNEMLİ!Alçı taşını asla lavabo giderine dökmeyin, borular tıkanabilir.

ÖNEMLİ!Kalıbı ve tepsiyi çalışmadan sonra hemen yıkayın.

Alçı taşı hızlı bir şekilde donar. Donmaya başladığında, şekil veremezsiniz.

ize yardımcı ooolması patula kullanın.

)3)

14

4) Şimdi kristalleri büyütmek için aşırı doygunbir çözelti hazırlayın. Dikdörtgen biçimli şeffaf tepsiye 5 paket potasyum şapı ve yaklaşık 150 ml saf su (65°C civarında ısıtılmış) dökün. 5 paket şapın tamamı kullanılmalıdır, aksi takdirde kristaller büyümez! Paketleri makasla açın ve içindekileri ağır ağır sıcak suya dökün ve tüm şap çözünene kadar devamlı karıştırın. Su soğuyacak ve yaklaşık 40–50°C sıcaklığa ulaşacaktır. Şapın çözünmesi yaklaşık 2–3 dakika sürecektir.

5) Alçı taşı şekillerinden bir veya ikisini sıcak çözeltinin içine koyun. Bir veya iki saat sonra kristallerin büyüyüp büyümediğini kontrol edin. Şekiller tamamen kristallerle kaplandığında, cımbızı kullanarak kaptan çıkarabilirsiniz. Kristallere elinizle dokunmadığınızdan ve çözeltiyi atmadığınızdan emin olun! Şekiller, kristallerle düzgün bir şekilde kaplanmadıysa, işlemi tekrarlayın.

Diğer şekiller için başka bir çözelti hazırlayın veya arttıysa 4 ve 5. adımlarda yaptığınız şap çözeltisini kullanın. Çözeltiyi 30 ml saf su ve bir paket (10 g) şap ekleyerek yeniden ısıtın. Bu şekilde başka bir aşırı doygun çözelti yapmış olacaksınız.

15